Investeren Risicobewust investeren biedt
AMSTERDAM
Paalbergweg 2-4, 1105 AG Amsterdam-Z.O. Postbus 12250, 1100 AG Amsterdam-Z.O. tel: 020 430 55 00
banksector kansen
DEN BOSCH
Samen de crisis te lijf
Europalaan 18, 5232 BC ‘s-Hertogenbosch Postbus 387, 5201 AJ ‘s-Hertogenbosch tel: 073 620 56 30
De kunst van investeren in kunst
DEN HAAG
Beschouw Human Capital als
COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement B.V. - an Aon-company Koninginnegracht 26, 2514 AB Den Haag tel: 070 312 20 20
waarde, niet als kostenpost
GRONINGEN
Grote bouwprojecten in de knel
Laan van de Vrede 1, 9728 CA Groningen Postbus 121, 9700 AC Groningen tel: 050 521 55 21
door crisis
HENGELO
Beursstraat 1a, 7551 HP Hengelo Postbus 109, 7550 AC Hengelo tel: 074 256 06 10 MAASTRICHT
Parkweg 25, 6212 XN Maastricht Postbus 1470, 6201 BL Maastricht tel: 043 351 11 11
“Investeringskansen zijn er altijd” - Paul van Dijk, Managing Director Financial Institutions EMEA bij Aon
NIJMEGEN
Kerkenbos 1061, 6546 BB Nijmegen Postbus 6575, 6503 GB Nijmegen tel: 024 324 85 24 NOORDWIJK
Bonnikeplein 18-26, 2201 XA Noordwijk Postbus 59, 2200 AB Noordwijk tel: 071 364 31 00 PURMEREND
Wielingenstraat 89 1441 ZN Purmerend tel: 0299 470 615 ROTTERDAM
Admiraliteitskade 62, 3063 ED Rotterdam Postbus 518, 3000 AM Rotterdam tel: 010 448 89 11 ZALTBOMMEL
Hogeweg 7-G, 5201 LB Zaltbommel Postbus 2017, 5300 CA Zaltbommel tel: 0418 66 76 10 ZWOLLE
www.aon.nl
5612aa
Dr. van Deenweg 34, 8025 BA Zwolle Postbus 70, 8000 AB Zwolle tel: 038 456 30 00
U I T G A V E
V A N
A O N
-
2 0 0 9 / 2
‘ Tu r n i n g r i s k i n t o reward’ Geachte lezer, De wereldwijde economie krijgt flinke klappen te verduren. Ook in Nederland is voor het eerst sinds jaren sprake van een recessie. Deze economische achteruitgang brengt risico’s met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan de kredietrisico’s door het faillissement van een belangrijke klant. Maar ook aan bestuurdersaansprakelijkheid door vermeend wanbeleid. Geld wordt schaars, geld lenen duur. De liquiditeitsrisico’s nemen dus ook toe. Recent heeft Aon haar Global Risk Management Survey gepubliceerd. Dit rapport, gebaseerd op een onderzoek onder risk managers en CFO’s van 551 organisaties wereldwijd, toont welke risico’s bij het bedrijfsleven bovenaan de agenda staan. Een van die risico’s is schade aan het bedrijfsimago. Opvallend is, dat maar liefst 42% van de bedrijven zegt hier niet op voorbereid te zijn. In deze INzicht leest u meer over de imagoschadeverzekering die Aon speciaal heeft ontwikkeld voor non-profitorganisaties. Het hoofdthema van deze editie van INzicht is investeren. Daarbij zijn we uitgegaan van onze ‘Turning risk into reward’-filosofie. Onze overtuiging is, dat vrijwel elk risico ook kansen biedt. Zo is het ook met de recessie. Vanuit onze verschillende businesslines en specialisaties hebben we gekeken naar de investeringskansen en er vervolgens diverse artikelen aan gewijd. Anticyclische investeringen kunnen nu het fundament leggen voor de groei van morgen. Bijvoorbeeld door te investeren in gemotiveerd personeel. Het lijkt tegenstrijdig met de recessie, maar met het oog op de vergrijzing en toekomstige krapte op de arbeidsmarkt, is dit het moment om uw organisatie gereed te maken voor de ‘war for talent’. Tegelijkertijd is het belangrijk de aanwezige kennis en expertise vast te houden. Want het behouden van talent wordt na de recessie opnieuw een uitdaging. Ook hierover leest u meer in deze editie. Aon blijft investeren in goede mensen, innovatie en dienstverlening. Zo kunnen wij u, onze klanten, ook in deze economisch mindere tijden blijven ondersteunen. Ik wens u veel leesplezier en inspiratie!
Vo o rw oo rd
Met vriendelijke groet, Lex Geerdes Country Manager
3
In I n houdsopgav e
Het thema van deze editie is investere n. Vanuit onze ve rschillende businesslines en specialisaties hebben we gekeken naar de investeringsk an sen en er diverse artikelen aan gewijd.
2
Voorwoord Lex Geerdes
4
Inhoudsopgave
6
Risicobewust investeren biedt banksector kansen Risicoanalyses spelen belangrijke rol bij nieuwe investeringen
8
‘Samen de crisis te lijf’
9
De kunst van investeren in kunst
10
“Beschouw Human Capital als waarde, niet als kostenpost”
12
Grote bouwprojecten in de knel door crisis Publiek-private samenwerking kan bouwsector vlot trekken
14
Stijgend aantal faillissementen uitdaging voor credit risk management Preventieve oplossingen en risicodekking steeds noodzakelijker
16
Imagoschadeverzekering voor charitatieve organisaties
18
Risicomanagement in het onderwijs Verantwoord beheer eigen vermogen
20
Geef Gambia Toekomst
21
Investeren in tertiaire arbeidsvoorwaarden: 5 Sterren Zekerheid
22
Privatisering van de WGA. Een extra last voor werkgevers?
24
Risico op fraude toegenomen door crisis
26
Nieuwe kantonrechtersformule een feit De belangrijkste wijzigingen op een rij
Co l o f o n
Redactiecommissie: R. de Bruin, voorzitter T.M. Colijn-Tel I. Drost L.M. Fecken S. Groen M.H. Hensen-Oostwouder R.A. van Goor den Oosterlingh J.B. Keizer Y.J.T. Lubbe-Lindsen H.M. Visser-Koppe Vormgeving en prepress: J.B. Keizer, S. Groen Externe fotograaf: Ad Bogaard Fotografie
Aon INzicht wordt kosteloos toegezonden aan relaties van Aon. Voor meer informatie over Aon of over een van de onderwerpen uit dit nummer kunt u contact opnemen met uw accountmanager. Uw vragen en opmerkingen zijn welkom op ons redactieadres: Postbus 518 3000 AM Rotterdam T.a.v. Redactie INzicht e-mail naar:
[email protected] Mutaties in de adressering kunt u doorgeven aan: dhr. Th. van der Ent Aon Nederland Admiraliteitskade 62 3063 ED Rotterdam
Tekst: Sterk Werk Communicatie Groep Taalent Tekstschrijvers Eindredactie: Sterk Werk Communicatie Groep
4
Druk: Drukkerij G.B. ‘t Hooft bv
5
1
In
AON FINANCIAL INSTITUTIONS
Risi cobewust inves teren bi edt banksector kansen
Risicomanagement is als gevolg van Basel II, IFRS, Solvency II, MiFID,
WFT
en
Corporate
Governance niet meer weg te denken uit de bedrijfsvoering van financiële instellingen. De aanscherping van wetgeving en toezicht op ondernemerschap dwingt deze bedrijven zich bewust te worden van de risico´s. Aon Financial Institutions is de partner die hen helpt op een efficiënte
R i s i c o a n a l y s e s s p e l en belang rijke rol bij nieuwe inv esteringen
De fin anciële sector, met na me de banksector, wordt door velen als hoofdschuldige van
wijze met risico’s om te gaan.
Paul van Dijk, Managing Director Financial Institutions EMEA bij Aon Staan de verzekeringen voor financiële instellingen door de toegenomen risico’s niet enorm onder druk?
de kredietcrisis aangemerkt. Daar komt bij dat veel banken de hand op de knip houden en voorzichtig zijn met het verl enen van nieuwe k redieten. Is die ter ughoud endhei d v an de banken wel ter echt? Biedt de eco nomische crisi s niet juist kansen?
ganisaties. Toename van werkdruk en onzeker-
economische factoren ook andere zaken een
heid over behoud van banen verhogen het
rol, die in het verleden door de banken
risicoprofiel van banken en bieden externe frau-
nauwelijks werden betrokken bij de afweging
deurs een grotere kans om misbruik te maken.”
om wel of geen lening te verstrekken. In een moeilijke economie zijn zekerheden veel
“Net als banken zijn ook verzekeraars getroffen
waard. Zo moet onder andere worden
Risicomanagement staat bij banken hoog op
Zorgt de toename van het aantal risico’s ook niet voor veel investeringskansen?
de agenda. Corporate governance en regel-
“Zeker, investeringskansen zijn er altijd. Het
wel goed is verzekerd. Ook vragen banken
geving als Basel II verplichten deze instellingen
probleem zit echter diep geworteld in de
zich steeds meer af hoe het zit met de
door de crisis. Ook zij zullen kritischer kijken naar
De besturen van financiële instellingen staan onder grote druk. Wat kunnen zij verwachten?
risico’s
die
worden
aangeboden.
bekeken of het bedrijf waaraan de lening
Dijk,
banken ook geconfronteerd met een hoger
Managing Director Financial Institutions EMEA
kredietrisico. Het risico dat je het uitgeleende
bij Aon over risico’s en investeringskansen in
geld niet meer terugkrijgt, is aanmerkelijk
deze branche en de relatie met verzekeringen.
gegroeid. Hetzelfde geldt voor de markt in
”Naast de enorme uitdaging schoon schip te
hun risico’s in kaart te brengen en daarvoor
banksector. Je kon tot voor kort enorme
bedrijfsonderdelen die zijn gebouwd op
“De problemen in de banksector zitten diep.”
onroerend goed. Vastgoed als onderpand
moeten maken en de eigen huishouding op
een financiële buffer aan te houden. Bij de
rentes ontvangen op je spaargeld, banken
risicovolle locaties. En er is de continuïteit
voor een lening of hypotheek biedt onvol-
orde te krijgen, zullen bestuurders zich mogelijk
operationele risico’s van banken kunnen
stonden in de rij om vermogens tegen aan-
gewaarborgd als het management of de
doende garantie meer, nu de prijzen aan het
ook moeten verweren tegen claims. De daling
verzekeringen een verlichtende rol spelen.
trekkelijke rentes te beheren. Maar dat moest
belangrijke technici opstappen? Kan het
dalen zijn en de markt grillig is.”
van de beurskoersen, de enorme verliezen die
Beter dan voorheen kunnen verzekeraars zich
wel worden terugverdiend, en daar zit de kern
bedrijf een eis tot schadevergoeding opvan-
op beleggingsportefeuilles zijn geleden en
een beeld vormen van het specifieke risico-
van het probleem. Om toch hoge rendemen-
gen? En een brand overleven? Wat gebeurt er
schandalen zoals de Madoff-zaak laten feitelijk
profiel van een individuele bank en hierop
ten te behalen, werden allerlei constructies en
als de grootste klant in staat van faillissement
aan de slachtoffers geen andere weg open
hun prijsstelling baseren. Banken kunnen op
producten bedacht die weinig te maken
raakt en er nog onbetaalde facturen uitstaan?
Een
vraaggesprek
met
Paul
van
Met welke problemen kampt de banksector momenteel? “Zoals bekend is als gevolg van de kredietcrisis het onderling vertrouwen, noodzakelijk voor het in stand houden van het systeem, danig
Dat is nogal wat. Waar leidt dit toe?
wordt verstrekt of waarin wordt geïnvesteerd,
op de proef gesteld. Forse afboekingen op
“Wat je ziet is dat banken op hun geld blijven
dan bestuurders aansprakelijk te stellen voor
basis van een ‘total cost of risk’-model besluiten
hadden met de core business van banken.
Dit zijn allemaal vragen die tot voor kort
leningen en investeringen leidden tot een
zitten. Geld uitlenen is zoals gezegd risicovol
wanbeleid of mismanagement. De pers en de
een op het bedrijfsplan afgestemde verzeke-
Uiteindelijk gaat het om het rendement. Wie
nauwelijks werden gesteld.
vermindering van de mogelijkheid om kapitaal
en het lijkt erop dat banken de inkomsten
publieke opinie voeden dit proces. Bestuurders
ring in te kopen.”
aan de ene kant inleent en het geld aan de
Voor banken en investeerders is het raadzaam
aan te trekken, met als gevolg acute liquiditeits-
aanwenden om de eigen financiële huishou-
van financiële instellingen krijgen
andere kant uitzet, wil uiteindelijk uit de kosten
de risico’s van bedrijven waarin zij investeren,
problemen. Overheden moesten bijspringen
ding weer op orde te krijgen. En dat is precies
schuld van de recessie.”
in kaart te brengen. Risicobewust investeren
het tegenovergestelde van wat de overheden
Welke bijeffecten heeft de economische crisis nog meer op het risicoprofiel van banken?
komen en een gezonde winstmarge realiseren.
om het systeem in stand te houden.
Om te willen investeren moet er dus uitzicht zijn
geeft de banksector nieuwe mogelijkheden
op een positief resultaat. Dit is van vele factoren
om te doen waar ze goed in zijn.”
afhankelijk. Financiële instellingen die teruggaan
probeerden te bewerkstelligen met de financiële
dus de
Wat kunnen ze hieraan doen?
Door de terugloop in de aandelenhandel, de
injecties.
“Indien zij in het verleden een goede
“Het vaststellen van een operationeel risico-
vermindering van het vermogen dat zij beheren
Bedrijven kunnen daardoor moeilijker de
bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
profiel is een dynamisch proces. De recente
naar hun core business en doen waar ze goed in
Neem voor meer informatie contact op
voor derden en de afgenomen vraag naar
middelen vinden om te investeren. En als er
hebben afgesloten, dan kunnen eventuele
gebeurtenissen werpen een ander licht op de
zijn, kunnen weer succesvol worden.”
met Paul van Dijk, tel. 010 448 7501,
andere adviesfuncties, zijn inkomsten sterk
dan al geproduceerd wordt en leveranties
kosten van verweer en mogelijke verplichtin-
zaak en eisen eventueel andere maatregelen.
gedaald. Zelfs de investment banking tak, nog
kunnen plaatsvinden, blijkt dat kredietver-
gen tot het vergoeden van schade op deze
Daarnaast vinden binnen banken vele verschui-
niet zo lang geleden een top inkomstenbron,
zekeraars steeds minder bereid zijn het risico
verzekering worden afgewenteld. Het is
vingen plaats. Doordat de inkomsten onder
staat momenteel haast stil door de gestokte
van wanbetaling van afnemers te verzekeren,
daarbij wel van belang om zeer zorgvuldig
druk staan, wordt er veelal gestuurd op kosten
Wat moet er gebeuren om de banksector weer te laten investeren in de economie?
fusie- en overnamemarkt.
waardoor ook aan die kant de economie
de polisbepalingen te volgen en de juiste
om de resultaten te verbeteren. Dit heeft al bij
“Bij het verlenen van een krediet of het
Naast de teruglopende inkomsten, worden
stagneert, bijvoorbeeld in Duitsland.”
stappen te nemen.”
menige instelling geleid tot ontslagen en reor-
verstrekken van een lening, spelen naast de
6
financial institutions
e-mail
[email protected]. Kijk ook op www.aon.nl/FI voor meer informatie over Aon Financial Institutions.
7
2
In
“ S a m e n d e c ri s i s t e l ijf” Vanaf half september 2008 hebben kredietcrisis, liquiditeitscrisis, vertrou-
Door Matthijs Geerts, Accountmanager bij Aon Risk Services Veel bedrijven zien zich geconfronteerd met een dalende vraag en beperkte financieringsmogelijkheden. De ontwikkelingen van de laatste
wenscrisis en recessie elkaar in ongekende snelheid opgevolgd. Inmiddels
maanden leiden in veel gevallen tot noodzakelijke kostenbesparingen.
hebben de gevolgen er van zich als een olievlek over de reële economie
het risicoprofiel van ondernemingen en daar zal vanuit risicomanage-
Tevens hebben diezelfde economische ontwikkelingen hun weerslag op
verspreid. Veel organisaties worden in meer of mindere mate geraakt door problemen die hieruit voortvloeien. Aon probeert hen te helpen.
mentperspectief, direct op ingespeeld moeten worden. Aon ziet het als haar verantwoordelijkheid om haar relaties, juist in deze uitdagende periode te adviseren over risicomanagement en mogelijke kostenbesparingen. Daarom heeft Aon een pakket producten en diensten samengesteld, genoemd de ‘Aon Toolkit’, die onze klanten helpt bij het realiseren van kostenbesparingen. Tevens richten onze producten zich op het beheersbaar maken van risico’s en het aanreiken van kosten-
3
bewuste oplossingen die nú een belangrijke rol spelen. Denk aan risico’s ten aanzien van kredietvraagstukken, bestuurdersaansprakelijkheid en fraude, maar ook op het terrein van employee benefits. In economisch moeilijke tijden is het van groot belang werknemers extra zekerheden te bieden en de kosten in de hand te houden. Neem voor meer informatie contact op met uw accountmanager of met Matthijs Geerts, tel. 020 430 5776, e-mail
[email protected].
In
D e kunst va n i nves teren in kunst In de huidige onzekere markt is het lastig goede investeringsmogelijkheden te vinden. De waarde van investeringen kan in een kort tijdsbestek immers flink dalen. De economische
Kijk ook op www.aon.nl/aontoolkit
Door Cees Kortleve, Kunstverzekeringsspecialist bij Aon Artscope Noodgedwongen verkoop van kunstcollecties van particulieren en extra aanbod op de kunstmarkt. Als kopende partij kun je daarom vrij
Net als bij aandelen moet u bij een kunstwerk rekening houden met risico’s
gemakkelijk aan kunst komen. Daarnaast is investeren in kunst een ‘veilige’
die de waarde ervan kunnen verminderen. Als een kunstwerk eenmaal aan
manier om je geld te bewaren. Een schilderij van erkende meesters valt
de muur hangt, is het vatbaar voor brand, inbraak en beschadigingen, al
misschien niet bij iedereen in de smaak, maar de waarde ervan groeit
dan niet met opzet veroorzaakt. Iemand die de ‘kunst’ van het investeren
redelijk stabiel. Kunst is echter trendgevoelig, de prijzen kunnen ook
begrijpt, denkt daarom altijd een stap vooruit door preventieve maat-
dalen. Waar de prijzen voor hedendaagse kunst onder druk staan, speelt
regelen te treffen en een goede kunstverzekering af te nemen.
de economische crisis bij de gevestigde namen geen rol van betekenis.
Investeren in een periode van economische crisis vergt durf, maar wie
crisis brengt echter niet alleen bedreigingen met zich mee, maar ook in barre tijden kunnen er goede zaken worden gedaan. Investeren in kunst kan zo’n waardevaste belegging zijn.
8
corporate / artscope
Zo is het ook met risicoadvies.
bedrijven, bijvoorbeeld door faillissementen, zorgen momenteel voor
verstandig investeert plukt daar later de vruchten van. Uiteraard geldt ook bij het aanschaffen van kunstobjecten als investering dat kennis van zaken een must is om te voorkomen dat ‘een kat in de
Neem voor meer informatie contact op met Cees Kortleve,
zak’ wordt gekocht. Bij het ontbreken van die kennis is het advies van de
tel. 020 430 5693, e-mail
[email protected].
gerenommeerde kunsthandelaar voor de aspirant koper onontbeerlijk.
Kijk ook op www.aon.nl/kunstverzekering
9
4
In
Nog niet heel lang geleden vond er een heuse ‘war for talent’ plaats. Momenteel wordt personeel wegbezuinigd om de financiële cri sis het hoofd te kunnen bieden. Voor veel bedrijven is de kennis en kunde van het personeel echter datgene wat ze onderscheidend en winstgevend maakt. Het in stand houden van een sterk personeelsbestand, het Human Capital, is daarom juist nu belangrijk. Door Peter Abelskamp, Executive Director Health & Benefits EMEA
terug onder de verlies- en winstrekening; als
element is dat Nederlandse bedrijven, door
kostenpost. En dat betekent dat investeringen
hun relatief hoge Human Capital waarde,
in personeel niet leiden tot vermeerdering van
meer waard worden. En daarmee ook duurder
de waarde van de onderneming, maar tot ver-
voor overnamepartijen.
hoging van de uitgaven. Een vreemde situatie. Het wegsnijden van een vetrandje en een
Tegelijkertijd een uitdaging voor accountants
Natuurlijk kun je een discussie starten of per-
efficiencyslag op zijn tijd kan geen kwaad en
over de hele wereld om te komen tot een
soneel als ‘bezit’ is te beschouwen. Een werk-
is zelfs noodzakelijk, zolang de waarde van
oplossing die meer recht doet aan de waarde
nemer kan immers altijd zelf besluiten ergens
het bedrijf niet wordt aangetast. Meer dan
die medewerkers voor hun bedrijf hebben. Tot
anders te gaan werken, terwijl een gebouw of
ooit maakt de huidige tijd duidelijk dat
nu toe staan de International Accounting
machine niet wegloopt. Desondanks durf ik de
Human Capital een andere behandeling
Standards (IAS) erkenning van Human Capital
stelling aan dat Human Capital wel degelijk als
verdient dan de benadering als kostenpost.
als een asset niet toe.
een
“Beschou w H u m a n Capital a ls w a a rd e , niet als ko s te n p o s t ”
10
corporate wellness
activa
is
te
waarderen.
Bekwaam
personeel is immers een schaars goed.
De kwaliteit van personeel, professionaliteit, bedrijfscultuur en talent management heeft
Waarde bij overname
Organisaties investeren hierin, bijvoorbeeld
een belangrijke bijdrage aan de waarde die
Neem bijvoorbeeld een overname van een
middels cursussen en opleidingen. Daarnaast
een bedrijf vertegenwoordigt. Er is de afgelo-
kennisintensieve organisatie. De waarde van
zijn ze het gezicht van een organisatie en daar-
pen jaren veel geïnvesteerd in het binnen-
dit bedrijf is gebaseerd op de omzet, het
mee erg bepalend voor het succes. Als een onderneming er veel aan doet om bekwaam
halen en het verder ontwikkelen van mensen.
marktaandeel en de bezittingen. Stel dat de
Het ‘zijn’ van een goede werkgever werd als
belangrijkste experts van het concern besluiten
personeel in dienst te hebben en op te leiden,
zeer belangrijk gezien. Verandert dat nou
om de onzekerheid van een fusie niet af te
moet dat zich vertalen in een waarde.
werkelijk nu het economisch wat slechter
wachten en hun carrière elders voort te
gaat? Wel als we Human Capital als kosten-
zetten, zou dat van invloed zijn op de échte
Ik pleit ervoor dat de Raad voor de Jaarverslag-
post blijven zien. Echter, wat gebeurt er met
waarde van de organisatie?
legging en haar internationale counterpart International Accounting Standards Board
de waarde van een bedrijf als afscheid wordt genomen van de kennis en vaardigheden van
Een vertrek van een dergelijk relevante groep
serieus werk maken van het komen tot een
personen die vertrekken? Al bij de eerste
heeft invloed op het klantenbestand, de
waardebepaling van Human Capital. Onder-
geruchten van bezuinigingen zijn het de
innovatiekracht en de waarde van uitstaande
nemingen zouden alvast hun accountant
begeerde talenten die als eerste hun heil
beleggingen. De waarde of het vermogen van
kunnen aansporen om de waarde van het
elders zoeken. De waarde van het bedrijf zal
deze organisatie wordt daarmee in één klap
Human Capital terug te laten komen op de
aanmerkelijk dalen en het bedrijf mogelijk
een stuk minder. Kijken we in zo’n situatie
balans.
zelfs in een veel sterkere neerwaartse spiraal
echter naar de balans, dan is daar alleen uit af
Tot die tijd doet u er goed aan uw bedrijf voor
doen belanden dan puur op grond van de
te lezen dat er minder mensen op de payroll
een teloorgang van deze waarde te behoeden,
economische situatie nodig is.
staan en de kosten dus zijn gedaald, hetgeen
door goede mensen aan boord te houden en
een vertekend beeld van de werkelijkheid geeft.
hen verder te ontwikkelen. Waar men een half
Human Capital op de jaarbalans
jaar geleden nog op zoek was naar talent, is
Human Capital zou best vaker als waarde
Personeel als bezit
het vreemd dat dit nu niet meer het geval is.
mogen worden beschouwd. Maar, als we het
Als Human Capital wordt opgenomen als activa,
Vooral als we naar de iets langere termijn
jaarverslag erbij pakken, dan blijkt de waarde
heeft dat invloed op de waarde van een aan-
kijken. De zoektocht naar talent zal immers,
van de werknemers niet voor te komen tussen
deel en de onderneming in het algemeen,
door de vergrijzing, op de langere termijn
de bezittingen op de balans. We noemen het
vooral daar waar met intellectueel kapitaal
onverminderd doorgaan.
wel ‘Human Capital’, maar tussen het kapitaal
wordt gewerkt. Die waarde kan nog verder
van de onderneming en waarden als ‘merk-
worden verhoogd door te investeren in training
Neem voor meer informatie contact op met
recht’ en ‘goodwill’ is op de balans geen
en opleiding en door te investeren in het
Peter Abelskamp, tel. 010 448 7517,
plaatsje ingeruimd voor de menselijke factor.
terugdringen van verzuim en het verbeteren
e-mail
[email protected].
Het personeel vinden we in de jaarrekening pas
van motivatie en betrokkenheid. Bijkomend
Kijk ook op www.aoncorporatewellness.nl
11
5
In
Grote bouwprojecten in d e knel d oor cris is
Publiek Private Sam enwerking kan bouws ector vlot trekken
De Liefkenshoekspoortunnel is de nieuw aan te leggen spoortunnel
van zestien kilometer onder de Schelde, die het westelijke deel van de Antwerpse haven met het oostelijke deel gaat verbinden. De
De strat egische sa me nwerking tussen overheden en de private se ctor om grote
bouw gaat ongeveer 4,5 jaar duren en bestaat uit het boren van
bouwproje cten uit t e voeren is een goede weg om samen ui t de economische c risis
en het aanleggen van de bovengrondse infrastructuur.
een tunnel, het aansluiten van het tracé op een bestaande tunnel
te komen. Hoewel de markt enthousiast is, komt de private sec tor door de recess ie
Door Jaap Veenenbos, Managing Consultant en Eelco Spinhof, Consultant bij Aon Global Risk Consulting
zelf amper aan geld. Steeds meer publiek-private aanbestedinge n dreigen daardoor vast te lopen.
Het gaat slecht met de vastgoedmarkt.
Project Liefkenshoekspoortunnel
zorg dient te dragen voor de financiering en
daardoor slechts aansprakelijk tot EUR 175
goed verzekerbaar in de markt;
dekking ingekocht moet worden naast de
Aannemers schrappen steeds meer bouw-
Een goed voorbeeld van een PPS (Publiek
het onderhoud van het project voor een
miljoen.
Dit levert zekerheid voor de financiers dat
andere polissen.
plannen omdat zij de financiering ervan niet
Private Samenwerking)-bouwproject dat toch
periode van 38 jaar. Alle risico’s die verbonden
rond krijgen. Door de kredietcrisis willen
doorgang kon vinden doordat het risico
zijn aan de verschillende onderdelen van het
Deze constructie maakt het voor het project
zekering (en een verzekering verkrijgbaar
Op 5 november 2008 werd het contract geslo-
banken vaak niet meer investeren in omvang-
dragelijk werd gemaakt, is het project
project en normaal voor een groot deel bij de
Liefkenshoekspoortunnel mogelijk om in
is), of dat het aangemerkt wordt als ‘force
ten tussen de opdrachtgever Infrabel en het
rijke bouwprojecten. Doen ze dat wel, dan
Liefkenshoekspoortunnel. Eind 2008 waren in
opdrachtgever zouden liggen, worden in
plaats van de traditionele verzekeringen een
majeur’ en terugvalt bij de opdrachtgever.
aannemersconsortium. Deze succesvolle deal
stellen ze hoge eisen aan het beheersen en
Vlaanderen de onderhandelingen voor het
deze contractsvorm bij de opdrachtnemer
dekking te kopen in de vorm van een uitge-
Er zijn hierdoor geen ‘gaten’ vanuit het
leverde de ’PFI Infrastructure deal of the Year
verzekeren van de risico’s, waardoor het voor
halen van de financial close voor dit project in
neergelegd.
breide aansprakelijkheidspolis. Deze polis dekt
perspectief van de financiers;
2008’ op van Project Finance International.
verschillende partijen financieel niet meer
volle gang. Aon Global Risk Consulting was
aansprakelijkheidsclaims tot de absolute grens
Hierdoor wordt het voor de opdracht-
interessant is.
gevraagd ondersteuning te bieden. Samen
Bijzondere risicoverdeling
voor zowel de bouw- als de onderhoudsfase.
nemers een stuk gemakkelijker om finan-
Aon voert haar dienstverlening ook uit bij
met de leidende bank en het consortium,
In het contract was een force majeur-clausule
Hierdoor is het niet meer nodig om apart een
ciering te vinden voor het project. Wat
andere PPS-projecten in Nederland zoals de
geleid door Koninklijke BAM Groep en Vinci
opgenomen waarin elke schade boven een
property verzekering af te sluiten voor het
zeker in deze tijden van crisis belangrijk is;
A15, de A20 en de verschillende detentiecentra
natuurlijk spanningsveld tussen de financier
Consessions, werden oplossingen gezocht
bedrag van EUR 175 miljoen automatisch als
bouwwerk, waar de opdrachtnemer ook geen
De opdrachtgever (de overheid) is in dit
die komend jaar gebouwd zullen worden in
en het aannemersconsortium. De financier
voor mogelijke problemen in het project. Zo
force majeur wordt aangemerkt en derhalve
eigenaarbelang in heeft.
soort projecten vaak beter in staat om
het land.
zoekt naar een maximale bescherming en wil
werd er in het contract tussen opdrachtgever
terugvalt naar de opdrachtgever Infrabel.
alle mogelijke risico’s hebben afgedekt. Voor
en opdrachtnemer een bijzondere risicover-
Normaal ligt de volledige verantwoordelijk-
Deze constructie van risicoverdeling is een
mersconsortium. Door de constructie werd
de aannemer geldt dat hij die onderdelen wil
deling opgenomen.
heid bij de opdrachtnemer, maar in deze
geheel nieuwe manier van werken in Europa.
het makkelijker financiering te krijgen voor
Voor informatie kunt u contact opnemen met
nieuwe constructie werd er een betere en
Het levert meer zekerheid op voor de krediet-
het
Liefkenshoekspoortunnel.
Jaap Veenenbos, tel. 020 430 5679, e-mail
Bij bouwprojecten is er altijd sprake van een
verzekeren die niet beheerst kunnen worden
een schade of gedekt is op de liability ver-
grote risico’s te dragen dan het aanne-
project
Meer informatie
of waarvan hij de gevolgen niet kan of wil
De opdrachtgever, het Belgische overheids-
eerlijkere verdeling van de risico’s gereali-
verstrekkers en opdrachtnemers krijgen de
Doordat financiering ruimer verkrijgbaar is,
[email protected] of met Eelco Spinhof,
dragen. Maar in dit spanningsveld moeten
bedrijf Infrabel (spoornetbeheerder), heeft
seerd door een absolute grens te creëren
financiering van grote bouwprojecten een
kunnen meer partijen inschrijven en kan
tel. 010 448 7863, e-mail eelco_spinhof
beide partijen wel een bepaalde kosten-
voor de bouw een zogenoemd DBFM-contract
voor de maximale hoogte van schades die de
stuk makkelijker rond, waardoor de hele
ook de overheid strenger selecteren;
@aon.nl. Kijk voor informatie over Aon Global
efficiëntie kunnen behalen. Gebeurt dit niet,
(Design Build Finance Maintain) opgesteld.
opdrachtnemer zou moeten dragen. Het
sector een impuls krijgt. In het kort:
De bieding van de opdrachtnemer kan een
Risk Consulting op www.aon.nl/agrc
dan wordt het moeilijker de financiering van
Het contract houdt in dat naast het bouwen
restdeel van het risico is bij de opdrachtgever
Door de limitering worden doorgaans zeer
stuk goedkoper omdat er geen (relatief)
dergelijke projecten rond te krijgen.
van het spoor, het aannemersconsortium ook
ondergebracht.
moeilijk verzekerbare projecten ineens wél
dure property- en business interruption-
12
risk management
De
opdrachtnemer
is
13
S t i j g e n d a a n ta l f a i l l i s s e m e n t en u i td a g i n g v oo r c re d i t ri s k m a n a g e m e n t Het aantal faillissementen als gevolg v a n d e e c o n o m i s ch e cr i s i s l o o p t s n e l o p . B e d r ij v e n h e b b e n d a a r n a a s t t e kampen met een dalende omzet en klanten die steeds langzamer
P r e v e n t i e v e o p l o s s in g e n e n r i si c o d e k k i n g s t e e d s noodzakelijker Door Jan van Dam, Senior Consultant Credit Risk Management
het beleid en de procedures rond het leverancierskrediet aan te scherpen.
dragen of af te dekken met een kredietverzekering. Hierbij gaat het niet alleen om de kans
b et a l e n. Teg e li j ke r t i j d v e r l a n g e n
dat één of meer klanten failleren, maar vooral Na jaren van daling is sinds november 2008
Risico’s scannen en beheren
ook om de effecten die het zal hebben als het
c i e r s , d a t h u n k l a n t e n s n e ll e r
sprake van een trendbreuk. In het eerste
Bij ondernemen is het de kunst verantwoorde
onverhoopt gebeurt. Hoe groter de klant, hoe
kwartaal van dit jaar zijn 2.206 faillissementen
risico’s te nemen. Goed credit risk manage-
hoger het uitstaande saldo en de schade voor
g a a n b e t a l en . D i t h e e f t
uitgesproken tegen 1.549 over dezelfde
ment is erop gericht de verkopen maximaal te
de eigen onderneming. Uiteindelijk wordt de
di r e c t n e g at i e v e g e v o l g e n
periode van 2008. Een stijging van 42,4%. De
bevorderen met een minimum aan risico-
keuze bepaald aan de hand van de effecten
verwachting is dat deze toename zeker dit
kosten. Door een adequaat acceptatiebeleid,
die debiteurenverliezen kunnen hebben op de
jaar nog zal aanhouden.
op basis van goede informatie en een regel-
eigen financiële doelstellingen.
m e t na m e d e g r o t e r e l e v er a n-
voor de liquiditeit.
matige ‘credit check’ bij bestaande klanten, Hetzelfde geldt voor betalingen. Werd er in
bouwt u aan een betrouwbaar en een duur-
Gezien het grote aantal faillissementen en de
voorgaande jaren in Nederland steeds sneller
zaam klantenbestand. Door inzichtelijk te
verwachte verdere toename, is het meer dan ooit van belang deze keuze helder te krijgen.
betaald, voor 2009 en 2010 wordt een toe-
maken waar de hoogste risico’s zitten, kan het
name verwacht van het gemiddeld aantal
aanmaningsproces worden aangepast. Bij
De ‘risk awareness’ onder bedrijven neemt
dagen waarbinnen wordt betaald. Steeds
grotere risico’s speelt u korter op de bal en
toe, evenals de interesse voor kredietverzeke-
meer ondernemingen zijn dan ook naarstig
worden
gevraagd.
ring. Onder de huidige economische omstan-
Klanten met minder risico krijgen wat meer
digheden geven kredietverzekeraars weliswaar
op zoek naar cash.
Leverancierskrediet onder druk
eventueel
garanties
ruimte. Dit is efficiënt en versterkt de goede
in bepaalde gevallen minder makkelijk een
klantrelaties.
kredietlimiet af, of gaan ze op zoek naar meer financiële informatie betreffende een debiteur,
Onder de huidige economische omstandigheden nemen de risico’s en kosten verbonden
Door het zicht op de hogere risico’s en een
maar nog steeds is er voldoende, adequate
aan het leveren op rekening verder toe. Het
consequent
risicodekking in de markt te verkrijgen.
leverancierskrediet is een belangrijke levensader
signalen van (dreigend) betalingsonvermo-
voor elke onderneming, met name binnen het
gen eerder zichtbaar. Dit maakt het mogelijk
De oplopende betalingstermijnen en faillisse-
midden- en kleinbedrijf. Het vervult een
te anticiperen en tijdig actie te nemen om
menten nopen bedrijven tot aanscherping
belangrijke functie, omdat het de groei van
schade te voorkomen. Overdracht aan een
van het credit risk management om de finan-
ondernemingen en de economie bevordert.
gerenommeerd incasso-intermediair is in
cieringskosten en risico’s van leveranciers-
Mits natuurlijk het geld blijft rollen, facturen
bepaalde gevallen noodzakelijk. En hoe
krediet te beperken en de cashflow op peil te
debiteurenbeheer,
worden
niet langer openstaan dan afgesproken en
jonger de vordering, hoe meer kans dat deze
houden. Want juist in economisch slechtere
leveranciers op tijd worden betaald. Gebeurt
succesvol wordt geïncasseerd en afschrijving
tijden zullen bedrijven die een stabiele en
dit niet, dan stagneert de groei en kan dit zelfs
kan worden voorkomen.
voorspelbare cashflow laten zien, uiteindelijk als winnaars uit de bus komen.
tot faillissementen leiden.
bron: Graydon Nederland
14
credit management
Stoppen met leverancierskredieten en alles
Betalingsrisico steeds vaker verzekerd
Voor meer informatie over Credit Risk Mana-
contant afrekenen is geen optie. Het leveren
In feite komt goed credit management erop
gement Consulting en Kredietverzekeringen
op krediet is een belangrijk commercieel
neer dat je bepaalde risico’s niet meer in de
kunt u contact opnemen met Jan van Dam, tel.
instrument om de opdracht binnen te halen.
boeken neemt en andere reduceert door
020 430 5821, e-mail
[email protected].
Bovendien biedt het kansen op een duurzame
goed debiteurenbeheer. Wat er daarnaast aan
Of kijk op www.aon.nl/tradecredit
relatie met de klant. Maar de markt geeft
risicokosten overblijft is transparant, zodat u
allerlei signalen die bedrijven ertoe dwingen
op goede gronden kunt besluiten deze zelf te
15
Imagoschadeverzeke r in g voor charitatieve or ganisa ties
C h a r i t a t i e v e o r g a n i s a t i e s zi j n v oo r e e n b e l a n g r i j k d e e l a f h a n k e l i j k v a n g i f t e n en g o o d w i l l v a n l e d e n e n d on a t e u r s . O m d e z e m e n s e n v o o r j e t e w i n n e n , i s e e n g o e d o p g e b o u w d i m a g o e s s e n t i ee l. I n d e kracht van dit zorgvuldig opgebouwde imago s c h u il t t e v e n s e e n g r o o t r i s i c o .
Door Frank Antonisse, Account Manager van Expatriate Services bij Aon Consulting.
fende stakeholders zoals eigen personeel, donateurs, partner organisaties, klanten en publiek.
Bij negatieve publiciteit is het imago meteen geschaad. Negatieve berichtgeving kan in korte tijd ernstige schade toebrengen aan de merkwaarde. Dergelijke berichten kunnen zich door de moder-
Naast de kosten voor een extern bureau, zijn ook gemiste inkomsten ten gevolge van negatieve publiciteit verzekerd. Door deze dekking zijn organisaties altijd verzekert van directe toegang tot hulpverlening ingeval van een crisissituatie.
ne mediakanalen als een inktvlek uitbreiden; internet, televisie en radio zorgen voor snelle distributie.
Dergelijke situaties zijn onder meer: Het aftreden van bestuurders. Fraude.
Door snel te handelen, kunnen deze vervelende
Onrechtmatige daden van medewerkers.
gevolgen beperkt worden. Maar de ervaring
Strafrechtelijke vervolging van ambassadeurs van de organisatie.
leert dat weinig non-profit organisaties hier-
Ondeugdelijke/gevaarlijke merchandise producten.
voor een calamiteitenplan beschikbaar hebben.
Aangenomen giften/legaten van dubieuze afkomst.
Om hierin tegemoet te komen heeft Aon,
Het verliezen van octrooien/grote subsidie/CBF keurmerk.
tijdens een seminar op 2 april, een nieuwe imago-
Onderzoek door overheid of toezichthoudende instantie.
beschermingsverzekering gelanceerd.
Wijziging in financiële gegevens. Onrechtmatig handelen fondsenwervende instanties.
Frank
Antonisse,
Account
Manager
van
Aon
Consulting, legt uit: “Wij kijken altijd naar de grootste continuïteitsrisico’s van organisaties. Bij charitatieve organisaties is dat onder meer imago-beschadiging door negatieve
”We hebben goed naar de markt geluisterd en de dekking laten aansluiten op daadwerkelijke situaties die kunnen voorkomen bij charitatieve organisaties,” zegt Antonisse.
publiciteit. Negatieve publiciteit kan leiden tot het opzeggen van
“Als het gaat om reputatieschade, is preventie een belangrijk element.
lidmaatschappen en een terugloop van het aantal giften. Het kan gedu-
Een verzekering is het sluitstuk in het geheel, voor het preventieve aspect
rende een lange periode zorgen voor een flinke inkomstenderving.
kunnen onze collega’s van het COT, een dochteronderneming van Aon,
Mogelijke financiële problemen zorgen op hun beurt opnieuw voor slechte
helpen. Zij hebben de kennis en ervaring om over procedures en
publiciteit en een verdere verslechtering van het imago. Al deze zaken
calamiteitenplannen te adviseren. Daarmee bieden we een totaalop-
kunnen het voortbestaan van de organisatie aanzienlijk bedreigen.”
lossing voor het risico van reputatieschade voor charitatieve instellingen,” aldus Antonisse.
De nieuwe imagobeschermingsverzekering betaalt de kosten voor het
16
crisis management
inschakelen van een gespecialiseerd communicatiebureau om de
Neem voor meer informatie contact op met Frank Antonisse,
negatieve publiciteit te beperken en de negatieve berichtenstroom te
tel. 010 448 8216, e-mail
[email protected] of met
keren. Ook assisteert het communicatiebureau bij het formuleren van een
Munadel Khadr, tel. 010 448 8202, e-mail
[email protected].
duidelijk verhaal dat organisaties kunnen communiceren naar de betref-
Kijk ook op www.aon.nl/imagoschadeseminar
17
R i s icom a n a g e m ent in het o n d e r w i j s Verantwoord beheer eigen ver mogen
De toe nemende autonomie van scholen brengt ook meer ris ico’s voor de onder wijsinst ellingen met zich mee. Enige financiële re ser ve is nodig, maar d e aanleg hier van is volgens de Algemene Onder wijsbond (AOb) in he t basisonder wijs uit de hand gelopen. Door de
Wat doet INOS?
en orme buffers blijft een groot deel v an het geld
INOS is op 1 augustus 2005 ontstaan uit een fusie van twee stichtingen
onben ut en blijven investeringen in het onder wijs uit .
voor katholiek onderwijs in Breda. INOS is een ambitieuze en vernieuwende stichting voor katholiek onderwijs met 26 scholen in het basis-
onderwijs, twee scholen voor speciaal basisonderwijs en drie
Door Jolande Waterschoot, Managing Consultant bij Aon Global Risk Consulting.
Regionale Expertisecentra. INOS koestert de verscheidenheid aan
Het kan hierbij gaan om personele risico’s,
onderwijsconcepten en verzorgt met 1.350 personeelsleden onderwijs
zoals werkloosheidsuitkeringen en ontslag-
voor 10.500 leerlingen.
vergoedingen, maar ook bijvoorbeeld risico’s die imagoschade tot gevolg hebben. Daar
De AOb concludeerde in 2008 dat vier van de
komt nog bij dat scholen steeds vaker aan-
tien basisscholen een groter weerstandsver-
sprakelijk worden gesteld voor tekortkom-
mogen hebben dan nodig. Sinds de invoering
ingen op het gebied van onderwijskwaliteit en
men financiële middelen op een efficiënte en
Voorbeelden van belangrijke risico’s voor
begroten, heeft Aon met behulp van de ver-
inschatting
van de lumpsumregeling in 2006, mogen de
leerlingenzorg.
verantwoorde manier voor het onderwijs in te
INOS zijn de personele verplichtingen, de
kregen risico-informatie en een simulatie-
praktische adviezen ten aanzien van de risico-
en
kwantificering
en
met
zetten. Aon heeft INOS bijgestaan met het in
veiligheid van leerlingen, schade door vanda-
model op basis van kans van optreden en
beheersing. Met behulp van deze objectieve
inzicht aan personeel of materieel uitgeven. Na
Door middel van een risicoanalyse wordt
kaart brengen van de risico’s en de buffer die
lisme en financiële risico’s in de verrekening
mogelijke financiële gevolgen, nader gekwan-
risicomeeting kunnen we nu gefundeerd
onderzoek van de AOb werd duidelijk dat
duidelijk welke bedreigingen de meeste
hiervoor gereserveerd dient te worden.
met de gemeente bij het bouwheerschap van
tificeerd. De uitkomst gaf inzicht in de
besluiten nemen met betrekking tot onze ver-
scholen steeds vaker een deel van deze subsidie
impact hebben op de school, welke kosten
verbouw- en nieuwbouwprojecten. Andere
gemiddelde verwachte schade van de risico’s
mogenspositie. Binnen de onderwijswereld is
onderwijsinstellingen een budget naar eigen
sparen voor het opvangen van risico’s. Voor de
met deze risico’s gemoeid zijn en hoeveel
De consultants van Aon hebben de risico’s van
risico’s zijn een leerling-terugloop in geval van
tezamen en de verwachte schadelast in een
het op deze manier naar risico’s kijken nog
stelselwijziging konden besturen bij tekorten
reserve er moet worden aangelegd. Het
INOS geïnventariseerd met behulp van een
een imagoschade en een te grote ‘span of
extreem slecht schadejaar. Op basis van deze
redelijk nieuw. We hebben nu een goede
nog om ondersteuning vragen bij het ministerie,
resterende deel van het eigen vermogen kan
risicodatabase voor onderwijsinstellingen, een
control’ van schooldirecteuren, wat wil
resultaten heeft INOS een gefundeerde keuze
methodiek die we kunnen gaan uitbouwen.”
nu moet men zelf de risico’s beheersen.
de school investeren in het onderwijs.
documentenstudie en een aantal interviews
zeggen dat deze teveel mensen onder zich
kunnen maken omtrent de aan te houden
Vooralsnog brengen slechts weinig onderwijs-
met het College van Bestuur en schooldirec-
hebben werken om goed leiding te kunnen
reserves en kan zij in de toekomst op een
Meer informatie
Waarom risicomanagement?
instellingen hun risico’s in kaart.
teuren. Daarnaast hebben zij gesproken met
geven.
verantwoorde wijze investeren in onderwijs.
Voor informatie over risicoanalyse en weer-
Reservepositie INOS
“Het project heeft een duidelijke bijdrage
u contact opnemen met Jolande Waterschoot,
een vertegenwoordiger van OSG, het onder-
Meer reserves zijn niet altijd beter. Van scholen wordt steeds meer verwacht dat zij onderwijs
Risicoanalyse INOS
wijsservicecentrum dat een aantal zaken, zoals
standsvermogen bij onderwijsinstellingen kunt
op maat leveren. Geld moet dus gericht
De onderwijsinstelling INOS wilde wel meer
een deel van de administratie, voor INOS
Om de beheersing van de belangrijkste risico’s
geleverd aan het vergroten van het risico-
Managing Consultant, tel. 010 448 7548,
worden besteed. Om uit te vinden hoe het
inzicht in het effect van de risico’s die zij loopt
uitvoert. Op basis hiervan zijn de belangrijkste
te optimaliseren, heeft INOS de verzekerings-
bewustzijn binnen de organisatie,” zegt Frank
e-mail
[email protected].
eigen vermogen verdeeld moet worden,
op haar vermogenspositie. Met een onderzoek
risico’s geïnventariseerd en in een riskmap
portefeuille herzien en waar nodig aangepast.
van Esch, lid van het College van Bestuur van
Kijk voor informatie over Aon Global Risk
inventariseren onderwijsinstellingen de risico’s.
naar het risicoprofiel in de toekomst beoogde
opgenomen.
De risico’s die niet zijn verzekerd of niet zijn te
INOS. “Aon heeft ons geholpen met de risico-
Consulting op www.aon.nl/agrc
18
risk management
19
I nvesteren i n tertiaire a rbeidsvoorwaarden: 5 Sterren Zeker heid Ondanks de economische crisis kampen veel organisaties met een gespannen arbeidsmarkt. Concurrerende ondernemingen moeten met elkaar de ‘strijd’ aangaan in de zoektocht naar geschikt personeel. De komende jaren zal de toenemende vergrijzing in Nederland deze ‘War for Talent’ alleen maar doen aanwakkeren. Het gaat daarbij niet alleen om een goed salaris. Naast het aantrekken van talent is ook het beperken van de uitstroom van personeel belangrijk geworden. Het binden van talent is
Geef Gambia Toekomst 20 dagen lang een s t r i j d t e g e n d e e l e m e n t e n … 8000 kilometer, dee l s d o o r d e w o e s t i j n … Een auto van maxi m a a l 5 0 0 e u ro … Allemaal voor het g o e d e d o e l !
daarin belangrijk. Elke organisatie zal nu en in de toekomst op het vlak van Human Capital het onderste uit de kan moeten halen. Secundaire arbeidsvoorwaarden als flexibele werkuren, scholing en kinderopvang spelen hierbij ook een grote rol. Daarnaast zorgen tertiaire arbeidsvoorwaarden of bedrijfsregelingen voor extra binding. Dat kan onder meer door als werkgever goedkope, interessante verzekeringen aan te bieden. 5 Sterren Zekerheid speelt daar op in. 5 Sterren Zekerheid biedt medewerkers van grote ondernemingen optimale privéverzekeringen tegen scherpe voorwaarden. Door de collectieve inkoopkracht kunnen hoge kortingen bij verzekeraars worden bedongen. Dat levert flinke besparingen op voor het personeel. De werkgevers zelf hoeven hiervoor geen extra voorzieningen te treffen. Aon zorgt voor de inkoop en de organisatorische en administratieve afhandeling van de verzekering(-en) en ondersteunt daarnaast de werkgever bij de communicatie naar de
Op 8 november 2008 zijn Els Hettinga en
Nadat iedereen was uitgezwaaid en regen,
alle vaardigheden kunnen leren die nodig zijn
medewerkers. Bijvoorbeeld door persoonlijke digitale polismappen in
Margriet Muis, beiden adviseur bijAdviestalent
kuilen, vrieskou, greppels, een botsing,
om als coupeuse aan de slag te gaan.
de ‘look and feel’ van het bedrijf aan te bieden. Of door de
van Twynstra Gudde, in hun stoere Nissan
inefficiënte grensovergangen en heel veel
Patrol vanuit Amsterdam naar Dakar vertrok-
zand waren getrotseerd, kwamen Els en
De Nissan Patrol is in Gambia geveild en heeft
ken. Het tweetal nam op eigen initiatief deel
Margriet aan in Dakar. Er was kort tijd voor
3.500 euro opgebracht voor de stichting. Het
aan de ‘Amsterdam-Dakar Challenge’. Doel
champagne in Formule 1-stijl, maar de dames
totaalbedrag dat Els en Margriet voor Geef
webportals in te richten met het beeldmerk van de organisatie en direct mails, e-mails en flyers te ontwikkelen. De medewerker heeft de mogelijkheid om in één keer alles goed te
van deze tocht was om 10.000 euro in te
moesten snel weer doorrijden naar Gambia
Gambia Toekomst hebben ingezameld, ligt iets
verzekeren via de werkgever. Dit zorgt voor extra binding en
zamelen
om de projecten van Stichting ’Geef Gambia
boven de 10.000 euro, een mooi eindresultaat.
onderscheiding op de arbeidsmarkt. Een investering met 5 Sterren
Toekomst’ te bezoeken.
Met het ingezamelde geld wordt een gasten-
Zekerheid draagt bij aan de investering in het Human Capital.
voor
stichting
‘Geef
Gambia
Toekomst’. Aon ondersteunde Margriet en Els
verblijf gerealiseerd bij het skillscentrum.
door hun het nodige advies te geven en een autoverzekering beschikbaar te stellen. De
Deze stichting richt zich op het verbeteren van
Broekhuis Groep doneerde de Nissan Patrol,
vervolgonderwijs voor jongeren en vrouwen in
Informatie over de projecten van de stichting,
www.5sterrenzekerheid.nl of neem contact op met
een aantal reserveonderdelen en een sleutel-
Gambia. Enkele jaren geleden is hiervoor een
is terug te vinden op:
Marianne Hollestelle, Senior Program Manager Aon Verzekeringen,
en terreincursus.
skillscentrum opgericht, waar jonge vrouwen
www.geefgambiatoekomst.nl
tel. 010 448 7730, e-mail
[email protected].
20
corporate
Kijk voor meer informatie over 5 Sterren Zekerheid op
personal benefits
21
Privatisering van de WGA Een extra last voor werkgevers? Door Daniël Rijnbeek, Manager WIA Service Desk bij Aon Consulting.
In het regeerakkoord van het huidige Kabinet is aangekondigd dat de
welke kosten kun je risico’s verzekeren bij een publieke verzekeraar?
WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten) in de toekomst
Accepteren verzekeraars organisaties met een hoog inlooprisico? Veel
volledig geprivatiseerd moet worden. Alle organisaties in Nederland
werkgevers zien hierdoor al snel door de bomen het bos niet meer en
worden dan verplicht eigenrisicodrager te worden voor gedeeltelijke en
het is bijna onmogelijk om een juiste afweging te maken tussen publiek
volledige, maar niet-duurzame arbeidsongeschikte werknemers. De
en privaat verzekeren. Herman Verhoef van ASR Verzekeringen begrijpt
definitieve beslissing hierover zou pas genomen worden na de evaluatie
de terughoudendheid van werkgevers daarom wel. “De wet is bijna niet
van de wet WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) medio
uit te leggen. Bij een complexe materie kun je en mag je van werkgevers
dit jaar. Op voorhand is echter al duidelijk dat een wetswijziging nodig
niet verwachten dat ze een keuze maken.”
is en dat privatisering in 2010 al niet meer gehaald gaat worden.
Rekening houden met inlooprisico Ondanks het uitstel moeten werkgevers zich nu alvast goed voorbereiden.
Als je eigen risicodrager wordt en de overstap van het UWV naar een
Maar sinds het regeerakkoord is het stil gebleven rondom de kwestie.
verzekeraar maakt, brengt dat een pakket aan verantwoordelijkheden
Het Kabinet laat weinig los over de plannen en daar is niemand bij
met zich mee. Zo krijg je te maken met een inlooprisico. Volgens de
gebaat. Eind maart heeft Aon daarom een rondetafeldiscussie opgezet
deelnemers aan de rondetafel de grootste valkuil bij het eigenrisicodrager-
Deelnemers rondetafelbijeenkomst van links naar recht - Jan Maarten van Sonsbeek, Adviseur bij het Ministerie van Sociale
- Karin Sengers, Beleidsmedewerker op het gebied van sociale zekerheid bij FNV
Zaken en Werkgelegenheid - Herman Verhoef, Beleidsadviseur Werk en Inkomen bij het Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken van ASR Verzekeringen -
Wim Hoek, directielid Aon Consulting
-
Daniel Rijnbeek, Manager WIA Service Desk bij Aon Consulting
- Gerjo van Genderen,Beleidsadviseur Inkomensverzekeringen bij het Verbond van Verzekeraars
- Ed Berendsen, Beleidsmedewerker bij UWV
- Bart Brenninkmeijer, Manager Corporate Wellness bij Aon Consulting
- Jan Mathies, Senior adviseur juridische zaken bij werkgeversvereniging
- Jo Weerts, directeur van JWinfotainment, dagvoorzitter
AWVN - Hasko van Dalen, Directeur beleidsontwikkeling inkomensverzekerin-
- Paul van Kruining, Senior beleidsmedewerker arbeidsmarktbeleid, sociale zekerheid en reïntegratie bij Vakcentrale MHP
gen bij Nationale Nederlanden
met vertegenwoordigers van negen verschillende partijen, waaronder
schap. Een werkgever moet namelijk via de verzekering de WGA-uitke-
verzekeraars, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
ringen betalen van werknemers die al ziek zijn op het moment dat hij of
een hogere uitkering betalen. Wanneer arbeidsongeschikten dus niet
concludeert dat het systeem mensen bestempelt als ‘arbeidsongeschikt’.
werkgevers- en werknemersorganisaties en het UWV. Onder leiding van
zij eigenrisicodrager wordt. Dit geldt ook voor ex-werknemers die al een
meer aan het werk gaan, kost dat de verzekeraars minder geld,
Re-integratie is door dit label niet of nauwelijks meer mogelijk. De
Jo Weerts, directeur van JWinfotainment en voormalig stafvoorlichter bij
WGA-uitkering ontvangen. Dit inlooprisico is moeilijk te verzekeren bij
waardoor de premie lager wordt voor de werkgever. Een zogenoemde
problematiek van arbeidsongeschiktheid wordt grondig aangepakt. In
perverse prikkel.”
de toekomst gaat het er niet om wat je niet meer kunt, maar vooral wat
het UWV, werden aan de hand van een aantal stellingen de risico’s en
private verzekeraars. Volgens Gerjo van Genderen van Verbond van
de daadwerkelijke gevolgen van het eigenrisicodragerschap door de
Verzekeraars, gaat het om ‘brandende huizen’ en die verzeker je niet als
betrokken partijen besproken. Centrale vraag: zijn we klaar om het
verzekeraar. Wanneer een verzekeraar toch besluit het inlooprisico
“WIA-dossier nog niet gesloten”
Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). In deze nieuwe wet
WGA-stelsel te privatiseren? Een verslag van de bijeenkomst.
geheel of gedeeltelijk mee te nemen, dan wordt daar wel een kosten-
Wel of geen eigenrisicodrager worden? Door de complexiteit is het voor
staat werken voorop. Werknemers en werkgevers worden met financiële
dekkende premie voor gevraagd. “Werkgevers zijn daarom vaak bang
veel werkgevers dus bijna onmogelijk om een juiste afweging te maken,
prikkels gestimuleerd er alles aan te doen om gedeeltelijk arbeids-
Eigenrisicodragerschap op agenda?
dat ze een hoge premie moeten betalen,” aldus Herman Verhoef. Bij een
concluderen de deelnemers. Aan tafel is iedereen dan ook van mening
geschikten aan het werk te helpen of te houden. Het resultaat: nooit
Jan Mathies, werkzaam bij AWVN, stelt dat het eigenrisicodragerschap
overstap moet een organisatie dus goed kijken naar het inlooprisico en
dat de privatisering nu niet moet worden doorgevoerd. Zoals het er nu
eerder in de geschiedenis van de WAO is er zo’n lage instroom geweest.
niet hoog op de agenda staat bij de meeste werkgevers. “Mensen weten
de financiële gevolgen daarvan.
voorstaat, zitten er teveel haken en ogen aan. Maar gezien de omvang
slagers te luisteren, die ons vertellen dat je vlees moet eten, maar wat is
Re-integratieverplichting van eigen werknemers
de evaluatie van de WGA op korte termijn nog wel haalbaar is.
Werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn, hebben
de prijs/kwaliteit verhouding?” Paul van Kruining van Vakcentrale MHP,
Een eigenrisicodrager van de WGA is niet alleen financieel verantwoordelijk,
“Privatisering staat op dit moment niet hoog op de agenda van de rege-
geen recht op een WGA-uitkering. De werknemer blijft in dienst
vindt deze vraag tekenend voor de instelling van werkgevers. Volgens
maar heeft ook de verplichting om de werknemer te re-integreren gedu-
ring,” aldus Jan Maarten van Sonsbeek van het Ministerie van Sociale
van de werkgever, of de werkgever helpt met het vinden van een
je nog wel kunt. Per 1 januari 2006 is de WAO vervangen door de Wet
en urgentie van de overige kabinetsbesluiten is het sowieso de vraag of
niet wat de consequenties zijn van de privatisering. We zitten naar
Hoe ziet het stelsel eruit?
Kruining heeft privatisering alleen zin als werkgevers zich inspannen om
rende tien jaar. Als de werknemer de verdiencapaciteit voor minimaal
Zaken en Werkgelegenheid. “Daarbij komt dat de huidige wet niet
geschikte baan in een ander bedrijf.
werknemers te re-integreren en niet voor direct geldelijk gewin gaan.
50% benut, krijgt diegene een loonaanvulling bovenop de uitkering.
toereikend gebleken is en er dus een wetswijziging nodig is, waardoor
Werknemers die 35 – 80% arbeidsongeschikt zijn en werknemers
“Het gaat hier niet om de voordelen voor de werkgever. Privatisering is
Gerjo van Genderen is van mening dat de privatisering van de WGA
privatisering pas op zijn vroegst in 2012 mogelijk wordt.”
er om arbeidsongeschiktheid tegen te gaan en mensen aan het werk te
daarom werkt. “Werkgevers zijn bewuster van de kosten van ziekte en
die volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikt zijn, krijgen een WGA-uitkering.
houden.” Mathies benadrukt dat hij niet tegen het eigenrisicodrager-
arbeidsongeschiktheid en ondernemen daarop ook actie. Voor de werk-
Van WAO naar WIA
Werknemers die 80 – 100% duurzaam arbeidsongeschikt zijn,
schap is, maar vraagt zich af wat het oplevert. “Het moet duidelijk
nemer betekent het: hoe meer men werkt, hoe hoger het inkomen is.
In 1990 telt Nederland bijna een miljoen arbeidsongeschikten.
hebben recht op een IVA-uitkering. Deze werknemers hebben geen
worden wanneer het voor een bedrijf zinvol is om de overstap van
De prikkel om deels te blijven werken of te re-integreren wordt sterker.”
‘Nederland is ziek’, verklaart premier Ruud Lubbers. Hij verwijst hiermee
of zeer beperkte kans terug te kunnen keren in het arbeidsproces.
publiek naar privaat te maken.”
Hasko van Dalen, werkzaam bij Nationale Nederlanden, vindt dit juist
naar het grote aantal mensen dat niet meer kan werken, maar vooral
Contact
een grote denkfout van de overheid: “Het is een basisfout in het huidige
ook naar de gewoonte van werkgevers om de WAO te gebruiken als een
Veel werkgevers tasten volgens de deelnemers in het duister over hoe de
systeem, verzekeraars en werkgevers zijn in plaats van meer, wellicht
goedkope afvloeiingsmaatregel voor overbodig personeel. De regering
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Daniel Rijnbeek
privatisering vorm gaat krijgen. Er leven veel vragen. Hoe ontwikkelt de
minder gedreven om de werknemer te re-integreren. Voor de eigen-
besluit dat het zo niet langer kan. Onder groot maatschappelijk protest
tel. 010 448 7354, e-mail
[email protected].
arbeidsongeschiktheidsschadelast zich in de komende jaren? Tegen
risicodrager heeft meer werken negatieve consequenties, want hij moet
wordt in de jaren negentig de WAO hervormd. De commissie-Donner
Of kijk op www.aon.nl/wiaseminar
22
corporate wellness
23
Risic o op fraude toegenomen door crisis Als we de krantenber ichten mogen gel oven, stelen werknemers massaal van hun baas. Recherchebure aus worden overspoeld door aanvragen v an bedrijven voor intern onderzoek; de oorzaa k zou de f inanciële crisis zijn. Ook in de schadepraktijk van Aon is het aantal mel dingen van fraude gestegen . Bedrijven worden in toenemende mate geconfronteerd met fraude d oor hu n eigen werknemers.
Door Bas Bozon, Senior Broker Financial Lines
kan op de tocht komen te staan en het kan
Het begrip gebeurtenis is in de voorwaarden
zelfs de bedrijfscontinuïteit in gevaar brengen.
van een fraudeverzekering traditioneel zeer
Voorbeeld 1. Faillissement
Voorbeeld 2. Buitenlandse vestiging
Voorbeeld 3. Caissière
Voorbeeld 4. Kick Back
Met de risico’s van de huidige financiële crisis
ruim omschreven. Ook een reeks van hande-
Tegenvallende inkomsten, duurder levenson-
en recessie en de toegenomen kans op fraude
lingen en gebeurtenissen door één of dezelfde
In Den Bosch was een beursgeno-
Het management van een Zuid-
Een werkneemster van twintig jaar
Kick Back schades zijn schades
derhoud en gedwongen ontslag: in barre tijden
in het achterhoofd, is het nu de tijd om fraude-
personen wordt gezien als een gebeurtenis.
teerd ICT-bedrijf actief dat niet
Europese vestiging van een inter-
oud werkt bij een lokale vestiging
veroorzaakt door inkopers die bij
zakt de motivatie van het personeel tot een
risico’s te beheersen.
De reden hiervan is dat fraudeurs in de praktijk
alleen nationaal maar ook interna-
nationaal transportbedrijf acht zich
van een parfumerie retailketen.
vaste leveranciers een van tevoren
tegen een zwakke plek in de administratieve
tionaal grote faam genoot en flo-
baas in eigen huis. In het desbe-
Door slordigheid van de vesti-
afgesproken percentage van de
is aan te tonen, is één ding zeker: de financiële
Dit begint met preventie. Een garantie voor
organisatie en interne controles aanlopen en
reerde als nooit tevoren. In een
treffende land moet men zich pas
gingsmanager kreeg zij de dage-
waarde van de goederen via een
situatie heeft op mensen een enorm effect. Bij
een fraudevrije organisatie is het echter niet.
deze zwakke plek over een lengte van tijd in
buitenlandse vestiging bereikten
legitimeren bij de bank bij het
lijkse beschikking over de kassa-
omweg in eigen zak steken.
angst en frustratie is het de mens eigen om
Hoewel interne controle een grote en belang-
eigen voordeel uitbuiten. Schadebedragen
ook de lokale omzetten eenzelfde
innen van cheques boven EUR
sleutel waardoor zij gemakkelijk
voor zichzelf te kiezen. Het bedrijfsbelang
rijke rol speelt bij het voorkomen van fraude,
kunnen zo behoorlijk oplopen. De fraudever-
hoogte. Zonder een goede interne
5.000. Lagere bedragen kunnen
fictieve retourbonnen in de kassa
komt op de tweede plaats, zelfs als de toe-
kan geen sluitend en werkbaar systeem wor-
zekering voorziet daarom in een catastrofe-
controle besloot het moederbedrijf
gerust tien of twintig keer achter
kon invoeren. Het bedrijf wist te
komst van het bedrijf op het spel staat.
den gemaakt. Controles blijven mensenwerk
dekking, waardoor belangen van de stake-
om de dochter in verband met de
elkaar worden geïnd zonder legiti-
bewijzen dat zij EUR 30.000 achter-
en het is juist de factor mens die bij fraudes de
holders voldoende zijn gewaarborgd.
vermeende goede cijfers extra
matie. Het ongeautoriseerd innen
over heeft gedrukt. De politie vond
lager niveau. En hoewel het verband moeilijk
Fraude op alle niveaus
basis vormt. Een fraudeverzekering dekt
De crisissituatie vergroot het risico op fraude
echter de belangrijkste risico’s af.
kredieten te verlenen. Achteraf
van cheques leidde tot een schade-
bij huiszoeking EUR 5.000. Bij een
Met het vooruitzicht dat de financiële crisis
bleken fictieve omzetten te worden
post van zo’n EUR 3 miljoen.
tweede huiszoeking in het ouderlijk
nog wel even zal aanhouden en het aantal
opgegeven door de vestigingsma-
huis vond de politie in de kleding-
Verzekeren tegen fraude
fraudegevallen hoog zal blijven, is het zaak de
nager. Het verleende extra krediet
kast alsnog EUR 80.000.
Aon dat slechts 15% van de Aonrelaties een
Een fraudeverzekering biedt dekking tegen
mogelijkheid van het verzekeren van fraude-
was over de balk gesmeten. De
fraudeverzekering heeft. Maatregelen worden
geleden financiële schade als gevolg van oneer-
risico's te overwegen. Mocht er reeds een
schade liep op tot EUR 35 miljoen.
vaak pas genomen als er iets mis is gegaan.
lijkheid, fraude door werknemers of oplichting
fraudeverzekering zijn gesloten, dan is het
Een geschat bedrag daar de doch-
Fraude is lang niet altijd een incidenteel voor-
door derden. De standaarddekking omvat dief-
wijs te toetsen of de huidige verzekerde limiet
ter het beursgenoteerde bedrijf te
val met beperkte gevolgen. Het kan bij alle
stal, verduistering, valsheid in geschrifte, com-
nog ’comfortabel’ is.
gronde heeft gericht en het niet
organisaties plaatsvinden en op elk niveau
puterfraude en oplichting. Deze dekking is uit
binnen de organisatie. Van managers tot
te breiden met goederenfraude en diverse kos-
Neem voor meer informatie contact op met
ke schade vast te stellen. De limiet
magazijnmedewerkers.
tendekkingen, zoals de kosten van renteverlies,
Bas Bozon, tel. 020 430 5699,
op de polis was EUR 1,25 miljoen.
binnen ondernemingen. Naast de stijging van het aantal schadeclaims blijkt uit cijfers van
meer mogelijk was de daadwerkelij-
data- en software reconstructiekosten, aanspra-
e-mail
[email protected].
De gevolgen van fraude
kelijkheid jegens derden als gevolg van fraude,
Kijk ook op www.aon.nl/fraude
Fraude kan grote gevolgen hebben voor de
contractuele boetes, de kosten van werkhervat-
bedrijfsvoering. Het verwachte rendement
ting en juridische kosten.
24
financial lines
25
Nieuwe kantonrechtersfor mule een feit
VOORBEELD kantonrechtersformule
De belangrijkste wijzigingen op een rij
Werknemer X is 53 jaar en is 28 jaar in dienst bij zijn huidige werkgever. Zijn bruto jaarsalaris bedraagt EUR 60.000,-. De werkgever dient een ontbindingsverzoek in bij de kan-
categorie toegevoegd om meer aansluiting te
tonrechter. De rechter stelt vast dat de ont-
zoeken bij de verbeterde arbeidsmarktpositie
binding neutraal is. Werknemer X ontvangt
reke nmodel voo r ontslagvergoeding toe was aan een update.
van jongeren, maar met behoud van de
een ontslagvergoeding
Over de nieuwe, voor de werknemer vaak mi nder g unstige
bescherming van de oudere werknemer. In de
Afgelopen her fst bes loot de Kr ing va n Kantonrechters dat het
kantonrechtersfor mule, is al veel gezegd en geschrev en. Wat zijn de belang rijkste wijzigingen in de formule?
Door Bas Teeuwen, Senior Consultant, Pension Expertise Center bij Aon Consulting.
regeling tot 1 januari 2009 werden de dienst-
Oude situatie
jaren als volgt gewogen: tot de 40-jarige leef-
Bij ontslag van een 53-jarige werknemer, die
tijd wordt ieder dienstjaar met 1 vermenigvul-
28 jaar in dienst is, wordt de factor A vastge-
digd. De dienstjaren tussen de 40- en 50-jari-
steld op 36, waarbij de volgende berekening
ge leeftijd worden met 1,5 vermenigvuldigd
is gehanteerd: 15 dienstjaren voor de periode
en die vanaf de 50-jarige leeftijd met de factor
van de 25- tot 40-jarige leeftijd (15 x 1); 15
waarop het dienstverband beëindigd wordt,
2. In de herziene kantonrechtersformule wordt
dienstjaren voor de periode van de 40- tot
wordt het gedeelte van het dienstverband dat
de vergoeding nog steeds berekend volgens
50-jarige leeftijd (10 x 1,5); en 6 dienstjaren
minder is dan een jaar, afgerond op een heel
het aantal dienstjaren, maar is de opbouw
voor de periode van de 50- tot 53 jarige leef-
jaar. Gedeeltes die tenminste zes maanden en
anders. Tot de 35-jarige leeftijd wordt ieder
tijd (3 x 2). In totaal 15+15+6=36 dienstjaren.
De kantonrechtersformule dateert uit 1996,
een dag omvatten worden naar boven afge-
dienstjaar met 0,5 vermenigvuldigd. De
De factor B wordt bepaald door het bruto
maar de arbeidsmarkt is sindsdien nogal
rond en gedeeltes met een kortere periode
dienstjaren tussen de 35- en 45-jarige leeftijd
maandsalaris te berekenen:
veranderd. Jongeren hebben een stevigere
worden naar beneden afgerond.
worden met 1 vermenigvuldigd en die vanaf
EUR 60.000,- / 12 = EUR 5.000,-.
de 45-jarige leeftijd tot 55 met de factor 1,5.
De ontbinding is neutraal.
Vanaf leeftijd 55 wordt factor 2 gehanteerd.
De correctiefactor, factor C, is 1.
positie op de arbeidsmarkt en de werkeloosheid is gedaald. De kantonrechters vonden
De factor B wordt bepaald door het bruto
het daarom tijd om de formule aan te passen.
maandsalaris te berekenen. Onder het
De vergoeding moest meer gebaseerd worden
maandsalaris worden ook structurele compo-
Meer aandacht
De ontslagvergoeding voor werknemer X is:
op de economische schade die ontslagen
nenten gerekend, zoals: vakantiegeld, der-
Op de tweede plaats willen de kantonrechters
A x B x C = 36 x EUR 5.000,- x 1 =
werknemers lijden. De belangrijkste wijzigin-
tiende maand, structurele overwerkvergoe-
meer aandacht geven aan bijzondere omstan-
EUR 180.000,-
gen zijn een andere berekening van de dienst-
ding en een vaste ploegentoeslag.
digheden, die nu soms wat onderbelicht blijven. In de herziene kantonrechtersformule
Nieuwe situatie
marktpositie van de werknemer en de finan-
In de correctiefactor, factor C, worden de bij-
worden daarom ook de arbeidsmarktpositie
Bij ontslag van een 53-jarige werknemer, die
ciële positie van de werkgever.
zondere omstandigheden van het geval uit-
van de werknemer en de financiële positie van
28 jaar in dienst is, wordt de factor A vastge-
gedrukt in een cijfer. Dit cijfer is in beginsel 1,
de werkgever verwerkt in de correctiefactor
steld op 27, waarbij de volgende berekening
Opbouw van de formule: A x B x C
als de reden voor de beëindiging van het
(factor C). Wanneer de werkgever veel scho-
is gehanteerd: 5 dienstjaren voor de periode
De formule bestaat uit drie componenten die
dienstverband niet aan een van beide partijen
ling en cursussen heeft aangeboden, heeft de
van de 25- tot 35-jarige leeftijd (10 x 0,5); 10
met elkaar worden vermenigvuldigd om de
te wijten is. Als er een grote(re) mate van ver-
werknemer een steviger positie op de arbeids-
hoogte van de ontslagvergoeding te berekenen:
wijtbaarheid aan de kant van de werknemer
markt dan een werknemer die deze mogelijk-
jaren en meer aandacht voor de arbeids-
Effect herziening kantonrechtersformule
we formule dus al toegepast. Bij reorganisa-
dienstjaren voor de periode van de 35- tot
ties, waarbij in een sociaal plan bepaald wordt
45-jarige leeftijd (10 x 1); en 12 dienstjaren voor de periode van de 45- tot 53 jarige leef-
ligt, kan de factor lager dan 1 worden vastge-
heid niet heeft gehad. Ook heeft een werkne-
Voor de meeste werknemers zal de herziene
hoe ontslagvergoedingen berekend dienen te
Vergoeding = A x B x C
steld en in ernstige gevallen zelfs op 0. Is de
mer, die werkzaam is in een branche met een
kantonrechtersformule minder opleveren.
worden, lijkt dit nog niet het geval.
tijd (8 x1,5). In totaal 5+10+12 =27 dienstja-
A
situatie juist andersom en is de verwijtbaar-
groot gebrek aan personeel, minder financië-
Vooral voor jongere werknemers zullen de
Vakorganisaties zetten tot nu toe met succes
ren. De factor B blijft ongewijzigd in de nieu-
heid aan de kant van de werkgever groter,
le bescherming nodig dan een werknemer in
effecten het grootst zijn. In de praktijk is de
in op de oude ’hoge’ vergoeding. Of de nieu-
we formule. Ook de correctiefactor blijft in deze situatie, 1.
= het aantal gewogen dienstjaren van de werknemer
B
= de beloning (bruto maandsalaris)
dan kan de factor hoger uitvallen dan 1 en
een sector waarin veel werkloosheid heerst.
eerste vergoeding op basis van de nieuwe for-
we formule ook in sociale plannen geïntrodu-
C
= de correctiefactor
zelfs verdubbeld worden tot 2. Overigens is
De correctiefactor zal in deze gevallen omlaag
mule al bepaald. Een 38-jarige chauffeur heeft
ceerd gaat worden, zal de tijd leren.
ook de factor 2 geen absolute bovengrens.
worden bijgesteld. Verder wil de Kring van
10.000 euro minder ontvangen dan hij op
Kantonrechters meer aandacht voor de finan-
basis van de oude formule zou hebben gehad.
Contact
A x B x C = 27 x EUR 5.000,- x 1 = EUR 135.000,-
Bij vaststelling van de factor A wordt uitge-
De ontslagvergoeding voor werknemer X is:
gaan van ‘gewogen’ dienstjaren. Voor het
Wijziging weging dienstjaren
ciële positie van het bedrijf. Zo kan de mate
Als deze zaak nog in 2008 had gespeeld, was
Neem voor meer informatie contact
vaststellen van het aantal dienstjaren wordt in
De eerste verandering betreft de berekening
waarin de werkgever de vergoeding kan beta-
de vergoeding 40 procent hoger geweest.
op met Bas Teeuwen, tel. 010 448 7149,
de kantonrechtersformule uitgegaan van
van het aantal dienstjaren (factor A). De Kring
len, in de herziene formule de correctiefactor
afronding in hele (dienst)jaren. Op de datum
van Kantonrechters heeft een extra leeftijds-
beïnvloeden.
26
corporate wellness
e-mail
[email protected]. Bij individuele ontslagsituaties wordt de nieu-
27
