website

website pastoraal@school: www.kobrugge.be/pastoraal

Doe zolang het mogelijk is: al het goede dat je kunt met de middelen die je hebt op de manier die je eigen is op de plaats waar je staat in de tijd die je gegeven is voor de mensen die je worden toevertrouwd. naar John Wesley 1791

02 februari - 27 februari Jezus zei: ‘Het is met het koninkrijk van God als met een mens die zaad uitstrooit op de aarde: hij slaapt en staat weer op, dag in dag uit, terwijl het zaad ontkiemt en opschiet, ook al weet hij niet hoe. De aarde brengt uit zichzelf vrucht voort, eerst de halm, dan de aar, en dan het rijpe graan in de aar. Maar zo gauw het graan het toelaat, slaat hij er de sikkel in, omdat het tijd is voor de oogst.’ Mc 4, 26 – 29

Maar één keer leef ik, Heer. Eén enkele keer slechts ga ik als een zaaier door de velden van dit leven. Ik wil geen onkruid zaaien, geen ééndagsbloemen langs de weg. Maar graan dat onze diepste honger stilt. Leg in mijn handen, Heer, het graan van Uw liefde en toon mij het veld waarop ik zaaien mag.

De zon van de dag Aanvaard elke nieuwe dag als een geschenk, als een gave en zo mogelijk als een feest! Sta 's morgens niet te laat op! Kijk in de spiegel, lach tegen jezelf en zeg 'goedemorgen', dan ben je een beetje geoefend, om het ook tegen anderen te zeggen. Als je de ingrediënten van de zon kent, kun je ze zelf maken, evengoed als dagelijkse soep. Neem een portie goedheid, doe er flink wat geduld in: geduld met jezelf, geduld met anderen. Vergeet dat tikkeltje humor niet, om de tegenvallers te verteren. Meng er een behoorlijke dosis werklust in, giet over alles een gulle lach en je hebt… 'De zon van de dag'. Zo heb je een perfect aanbod vanuit jezelf naar anderen toe… Phil Bosmans

Met Uw genade zal ik gaan, Uw liefde zaaiend in de smalle voren van deze tijd. En elke avond huiswaarts keren met lege handen.

Jörg Zink VERDIEPENDE TEKSTEN BIJ OKB pijler 2 DPB-Brugge - februari 2015, week 23 - week 24 - week 25 - week 26

“Kuan Chung Tzu”

1

Wil Heer, mij geven wat daarvoor nodig is: een groot geloof een rustig hart en heel veel edelmoedigheid. Amen.

Zaai graankorrels, als je binnen een jaar wil oogsten. Plant een boom, als je over tien jaar resultaat wil zien. Wil je levenslang vruchten plukken, investeer dan in mensen. Pagina

Maar vol vertrouwen op de oogst.


Zoals regen of sneeuw neerdaalt uit de hemel en daarheen niet terugkeert zonder eerst de aarde te doordrenken, haar te bevruchten en te laten gedijen, zodat er zaad is om te zaaien en brood om te eten; zo geldt dit ook voor het woord dat voortkomt uit mijn mond: het keert niet vruchteloos naar Mij terug, niet zonder eerst te doen wat Ik wil en te volbrengen wat Ik gebied.

Ik vraag geen oogst, Heer, ik heb geen schuren, ik sta in uw dienst zonder bezit. Maar ik ben rijk in dit: dat ik de ploeg van uw Woord mag besturen. Ik zal de halmen niet meer zien, noch binden ooit de volle schoven. Maar doe mij in de oogst geloven waarvoor ik dien. naar A. Roland Holst

Een school is in de eerste plaats een onderwijsinstelling. Een school is geen jeugdbeweging, parochie of hobbyclub, maar een gemeenschap die het lerende kind centraal stelt en elke keuze vanuit een positief effect op dat lerende kind verantwoordt. De vernieuwde opdrachten voor het katholiek basisonderwijs brengen het katholiek onderwijsconcept nog duidelijker naar de voorgrond. De pedagogische en didactische keuzes verwoord in de vijf opdrachten vormen de gemeenschappelijke stam voor alle katholieke basisscholen.

Zaaien gaat vlug, groeien gaat langzaam en vruchten zie je meestal slechts in hoop en uit de verte. Maar wat zou zaaien anders zijn dan telkens toch maar opnieuw geduldig herbeginnen aan het nauwelijks te overschatten dagdagelijkse werk: een wereld maken die in vrede is, een nieuwe orde van gerechtigheid...? Zo gaat het met de zaaier. Hij betreedt het omgeploegde land en strooit z’n handen leeg. Geduldig gaat hij heen en weer en uit de zweepslag van zijn hand spreken tederheid én vastberadenheid. Hij kijkt niet achterom -dat deed hij ook niet bij het ploegenmaar als zijn armen moe zijn en zijn handen leeg valt de avond over het land. Dan rust hij en vertrouwt dat alles zal gedijen. Dagen en nachten later gebeurt het wonder. Het zaad, verloren gewonnen uitgestrooid, wordt door de voorjaarsregen en de zon gebroken maar opnieuw geheeld. En het gaat weelderig bloeien, door de wind gestreeld. Iedere ochtend worden de halmen door zachte dauw gekoeld en als het volle zomer is worden zij rijp en glanzend goud. Dan is het tijd voor de oogst. Tijd om te maaien en te binden; tijd voor de dorsvloer, tijd voor de wan, tijd om brood te worden, warm en voedzaam op de tafel van de mensen. De weg van het zaad is de weg van iedere mens die anderen wil dienen. Hij moet zichzelf verliezen. Dan wordt hij brood en zegen als ooit de laatste zomer komt…

VERDIEPENDE TEKSTEN BIJ OKB pijler 2 DPB-Brugge - februari 2015, week 23 - week 24 - week 25 - week 26

2

55, 10-11

Pagina

Uit de profeet Jesaja


We planten zaadjes die ooit zullen opschieten. Wij begieten de zaden in het besef dat ze de belofte van de toekomst in zich dragen. We leggen de fundamenten van wat moet worden opgetrokken. We kunnen niet alles doen, en dit beseffen geeft ons een gevoel van bevrijding. Het laat ons toe een bepaalde taak op te nemen en ze zo goed mogelijk uit te voeren. Misschien slagen we er niet in ze te voltooien, maar het is alvast een begin, een stap verder op onze weg. Het geeft ons de kans om Gods genade in ons binnen te laten en Hem de voleinding van ons werk toe te vertrouwen. Wij zullen nooit het eindresultaat van onze inspanningen zien, maar dat is nu eenmaal het verschil tussen de Meester en de werkman... Wij zijn slechts werklieden, geen Meester, we zijn dienaars, geen Messias. We zijn profeten van een toekomst die ons niet toebehoort. Oscar Romero

Als wij niet meer vertrouwen in de toekomst en in het onbekende, wie dan wel? Als wij niet meer bereid zijn om radicaal te kiezen voor wat echt waardevol is, wie dan wel? Als wij niet meer het kwetsbare behoeden, wie dan wel? Als wij niet - ondanks het kwaad dat in de wereld geschiedt hoopvol blijven, wie dan wel? Als wij niet meer elkaar bemoedigen op de kruispunten van ons leven, wie dan wel? Als wij niet meer vertrouwen in ‘het idealisme’ van de kinderen en jongeren, wie dan wel? Als wij niet meer voorleven en blijven zeggen ‘hoe het kan’ wie dan wel?

Door wijsheid wordt een huis gebouwd en door inzicht wordt het stevig gemaakt. Door kennis worden de kamers gevuld met allerlei kostbaar en heerlijk bezit. Spreuken, 24 3-4

Als wij er niet in slagen de ideeën aan te dragen ‘met kansen op slagen’, wie dan wel? Als wij er niet voor zorgen dat ‘de toekomst’ is geborgen voor de jongeren van morgen wie dan wel? Als wij niet meer geloven dat God ons bij dit alles nabij is, wie dan wel?

Pagina

3

DPB Brugge - aanvangsbegeleiding nieuwe leraren en directies



Onderwijsmensen begeleiden, vormen, voeden op, bereiden voor ... Ze zijn ‘geschoold’. Pedagogisch onderlegd. Didactisch getraind. Ze hebben expertise. In hun rugzak zit een pak ‘bagage’.

Mijn grootste rijkdom is leerling te zijn van het leven. Voor niets ter wereld wil ik dit vermogen ruilen. Mijn eerste vraag is nooit hoeveel iemand weet of bezit. Mijn eerste vraag is of hij in een toestand van leren is.

Onderwijsmensen staan nooit stil. Rust roest. In een tijd van globalisering en groeiende mobiliteit is reizen een must.

Het is elk ogenblik rijker worden, elk ogenblik scheppen. Leren is liefde, onverdoofde aandacht. Aandacht voor pijn, voor geluk, voor angst. Aandacht voor begrijpen, voor het ontdekken van de levenswetten. Leren is luisterend leven, luisterend spreken en handelen. Het is volledig betrokken zijn bij de wereld. Mijn liefste bezit is niet wat ik leer, maar dat ik leer. Want zonder dit vermogen is alle kennis leeg en koud. René Kres

"U heeft een mooi beroep", zei het kind tegen de oude bruggenbouwer, "het moet wel zwaar zijn, bruggen te bouwen"? "Als men het geleerd heeft, is het niet lastig", zei de bruggenbouwer. "Bruggen van beton en staal bouwen is gemakkelijk, maar andere bruggen, die ik in mijn dromen bouw, die zijn veel moeilijker". "Welke andere bruggen?" vroeg het kind. De oude bruggenbouwer keek het kind nadenkend aan. Hij wist niet of het kind het begrijpen zou. Toen zei hij: "Ik wil een brug bouwen van nu naar de toekomst. Ik wil een brug bouwen van de ene naar de andere mens, van het donker naar het licht, van verdriet naar vreugde. Ik wil een brug bouwen van nu naar de eeuwigheid over al het vergankelijke heen". Het kind had opmerkzaam geluisterd. Het had niet alles begrepen, maar merkte dat de oude man verdrietig was. Om hem weer op te vrolijken zei het kind: "Ik geef u mijn brug"! En het kind schilderde voor de bruggenbouwer: EEN KLEURRIJKE REGENBOOG.


4

Onderwijsmensen wijzen naar de veelzijdige werkelijkheid, de poëzie van de realiteit, naar...

Want leren is open zijn voor het bekende en voor het onbekende.

Pagina

Onderwijsmensen staan in relatie. Hun persoon is in het geding. Wie ben je? Wie wil je zijn? Wie wil je worden? Hou je van je beroep, je vak, je bezig zijn? Hou je van kinderen en jongeren? Onderwijsmensen zijn geworteld in maatschappij en samenleving. Ze hebben oog en oor voor kunst en cultuur. Ze voelen de polsslag van het leven. Ze staan open voor mysterie en wonder. Tastend en zoekend.


In het Evangelie vertelt Jezus een parabel over het mosterdzaadje: het kleinste zaadje, dat langzaam groeit, tot het een heuse boom wordt, zo groot dat vogels erin kunnen schuilen en een nest maken. Deze parabel past ongetwijfeld bij onze christelijke visie op onderwijs en opvoeding. Wat een mens kan worden, heeft hij of zij in aanleg al meegekregen, als een gave voor het leven. Die unieke gave vraagt om persoonlijke groeikansen, van binnenuit, in een klimaat van eerbied en vertrouwen. In opvoeding en onderwijs is rustige zelfontplooiing een sleutelwoord. Hoewel. Zelfontplooiing die niet openbloeit tot gastvrijheid, blijft een eenzaam gebeuren. Pas wanneer een mens onderdak kan bieden aan anderen, op zoek naar een schuilplaats in deze wereld, komt zijn of haar zelfontplooiing ter bestemming. Zelfs de hoogste bomen kunnen niet zingen; alleen de vogels in hun takken kunnen dat. In een christelijke levensvisie horen zelfontplooiing en gastvrijheid samen, als het op geluk aankomt. Daarom behoort aanleren van gastvrijheid en verantwoordelijkheid, in de breedste zin van het woord, tot de pedagogische opdracht van elke school die naar het evangelie wil verwijzen. Mgr. Johan Bonny

Ik heb altijd geloofd dat het tegengestelde van liefde niet haat is, maar onverschilligheid. En dat betekent dat het tegengestelde van kennis niet onwetendheid is, maar onverschilligheid. Het tegengestelde van hoop is niet zonder hoop maar onverschilligheid. Het tegengestelde van leven is niet dood maar onverschilligheid. En daarom geloof ik dat literatuur of kunst of schrijven of onderwijzen of werken voor de mensheid maar één doel heeft; vechten tegen de onverschilligheid.

Marc George VERDIEPENDE TEKSTEN BIJ OKB pijler 2 DPB-Brugge - februari 2015, week 23 - week 24 - week 25 - week 26

Pagina

Wie als leraar gerespecteerd wil worden, moet in essentie over drie kwaliteiten beschikken: de vakkennis, de openheid voor vernieuwingen en ten slotte het engagement. Er zijn wellicht vele andere woorden mogelijk, maar deze drie termen omvatten het totaalpakket. De leerplannen leggen de leerdoelen en leerinhouden vast. Ze gaan ervan uit dat de opleiding voldoende vakkennis heeft bijgebracht. De leraar moet de leerling uitdagen met zijn vakkennis. Hij moet blijven nadenken over de leerstof en vooral over de manier waarop hij zijn les aanpakt. De leerplannen zijn hierbij een leidraad en een hulpmiddel. Ze geven vanuit de nieuwe didactische inzichten wenken over de creatieve verwerking van de leerinhoud. De leraar is zeker ook een geëngageerd persoon. Wie die betrokkenheid niet in zich heeft, begint beter niet aan de job. De leraar voedt de leerlingen met zijn motivatie en enthousiasme, de leerlingen voeden op hun beurt de leraar met hun bereidheid om mee te gaan op de stapstenen die de leraar aanbiedt. Engagement van de leraar betekent empathie, emotionele intelligentie en gevoel voor klasmanagement. “De echte motivatie is de kunst om ruimte te scheppen, waarin mensen het de moeite waard vinden om zichzelf op gang te brengen.” J. Gilté

5

Elie Wiesel


Het internet verandert de manier waarop we omgaan met kennis, informatie en geletterdheid. We weten nog niet waar die verandering naartoe leidt. Wel zien we dat het vermogen tot diepgang vermindert... We surfen over een oceaan van informatie, maar duiken niet meer. Onze geletterdheid verandert ook. Neem het taalonderwijs: vaardigheden nemen het over van de studie van de literatuur, de hoogste vorm van taal. We moeten allemaal communiceren, maar kunnen we nog converseren?’ ‘Onderschat toch nooit de leerling, de luisteraar of de kijker. Hij hunkert naar iets dat hij niet kent en hij wil, meer dan we soms denken, iets dat hem overstijgt. We moeten de lat niet lager, maar opnieuw hoger leggen. Mensen zijn niet dommer dan gisteren. Het komt erop aan hen aan te spreken en een wereld te tonen die ze niet kennen. We moeten de politici ervan overtuigen meer in te zetten op kunst en cultuur... De lat lager leggen is geen optie, want daar zijn de zwaksten de grootste dupe van. Wie geld heeft, kan immers alles compenseren. Onze wereld heeft nood aan reflexieve ruimtes, aan enclaves waar mensen nog dingen doen tegen de stroom in. Dat kan bidden zijn, maar ook een traditie in ere houden of kennis doorgeven. Het ergste wat ons kan overkomen, is cynisme: geloven dat achter alles iets kwalijks schuilgaat. Ik geloof dat er altijd mensen zullen zijn die zien wat verkeerd loopt en met hun kennis en mogelijkheden zo handelen dat ze een tegengewicht bieden.’ Luc Devoldere

levenslang leren hoe samen mens te worden maakt scholen uniek

Ik vraag geen oogst, Heer, ik heb geen schuren, ik sta in uw dienst zonder bezit. Maar ik ben rijk in dit: dat ik de ploeg van uw Woord mag besturen.

Ik zal de halmen niet meer zien, noch binden ooit de volle schoven. Maar doe mij in de oogst geloven waarvoor ik dien. naar A. Roland Holst

Met de leraar moet, telkens op een eigen en aangepaste wijze, het buiten present worden in het binnen van zijn klas. Men heeft zijn vak zo te geven dat de leerlingen iets smaken van de totale werkelijkheid, die veel groter is dan de school. Wie taal doceert, geeft meer dan grammatica en literatuur. In het werken met en leren van taal kan de leerling ervaren dat taal meer is dan kennis. Het is kunde en bovenal kunst. Leerlingen moeten tot het besef kunnen komen dat taal, meer dan communicatie, bevestiging is. ‘In den beginne was het Woord.’ Dat Woord was en is hogelijk stichtend. Zo is elke taal. Ook in de klas.

J. Janssen


Pagina

Onderwijzen werkt in op de leerlingen; zij hebben ruimte nodig, vrijheid en (groei)tijd. Tussen de leraar en de leerling, tussen de leerstof en de student, tussen vraag en antwoord, tussen boek (cursus) en lezer gebeurt er altijd iets dat niet te sturen is. Daar liggen ruimtes open voor het mysterie, voor wat zich als toekomstmogelijkheid aandient, voor de stem van een roepende. Leren wachten... het is werken aan ontvankelijkheid, maar ook aan waakzaamheid om de stem te horen en het licht plots te zien. Onderwijzen is ... ‘het wonder wijzen’.

6

Jacques Claes


Onze wereld is een wereld van woorden, woorden en nog eens woorden. Op school zijn we er eindeloos in getraind. Grammatica, stijloefeningen, opstellen, spreekbeurten. Nu valt er met woorden ook veel te bereiken. Maar er zijn grenzen. Niet alles kunnen we onder woorden brengen. Soms is nog maar één taal gewenst: de taal van de stilte. Naast het zegbare, is er ook het onzegbare. Datgene, waarvoor echt geen woorden zijn.

Juist het meest essentiële in het leven - het hoogste, het diepste, het menselijkste, het goddelijkste is onuitsprekelijk. Ieder woord dat je eraan besteedt, doet er afbreuk aan. Je kunt het alleen maar zwijgen. Het is enkel gediend met de taal van de stilte. Maar stilte is nooit definitief. Stilte roept ook weer om woorden. En hoe welsprekend, hoe heilzaam zijn de woorden, die opbloeien uit de stilte. Woorden en stilte, stilte en woorden. Het is een golfbeweging. Het is als de zee, als muziek. H.Bouma, in Onderstroom 2, p.205

Gelukkig ben je, als je zaait en plant, wiedt en besproeit, terwijl je niet zeker weet of je ooit zult oogsten.


Pagina

Elke graankorrel is een rijke belofte, hij draagt de hele wereld in zich. Hij draagt de weelde van het bloeiende koren over goudgele schuren vol graan, het brood voor de mensen. De graankorrel is als het gebed van een mens in de nacht. Hij levert zich over aan onbekende machten in de zachte en warme geborgenheid van moeder aarde, waar hij in een stille omhelzing sterven gaat om in vruchtbaarheid open te barsten tot nieuw leven. Hij levert zich over. Hij kent de donkerte van de aarde. Hij voelt de warmte van de zon. Hij drinkt de zaligheid van de regen. De graankorrel ziet nooit de aar maar hij gelooft er in. De weg van de korrel, is de weg van ieder mens om tot volle ontplooiing te komen.

7

René Hornikx


Dit zijn de dingen die ik leerde : Samen delen. Geen ruzie maken. Niet anderen slaan. Leg de dingen terug waar je ze gevonden hebt. Ruim je eigen rommel op. Laat dingen liggen die niet van jouw zijn. Zeg : ‘Het spijt me’ als je iemand pijn doet. Was je handen voor het eten. Leid een evenwichtig leven. Wat leren en wat denken, en elke dag wat tekenen en zingen en dansen en wat spelen en werken. Doe ’s middags een slaapje. Let, als je de wereld ingaat, goed op het verkeer, hou elkaars hand vast en blijf dicht bij elkaar.

Denk terug aan het zaadje in de plastiek beker. De wortels gaan naar beneden en de plant gaat naar boven, en niemand weet eigenlijk waarom, maar zo zijn we allemaal. Goudvissen en hamsters en witte muizen, en zelfs het zaadje in de plastiek beker : ze gaan allemaal dood. Wij ook. En denk eens terug aan je eerste leesboek en een van de eerste woordjes die je kon lezen: kijk. Alles wat je moet weten, ligt daarin besloten. Hoe je met elkaar omgaat, en liefde, en elementaire hygiëne. Milieu en politiek en verstandig leven. Bedenk eens hoeveel beter de wereld zou zijn als iedereen ’s middags zijn beker melk dronk, en dan een uurtje ging slapen. Of als we in ons land en in andere landen leefden naar het principe altijd de dingen terug leggen waar we ze hebben gevonden en onze rommel op te ruimen. En het gaat nog steeds op, hoe oud je ook bent : als je de wereld ingaat, kun je maar het beste elkaars hand vasthouden en dicht bij elkaar blijven.


8

Wijsheid regeert niet op de top van de academische berg, maar daar in de zandbak.

Wees je bewust van het wonder.

Pagina

In de zandbak Het meeste van wat ik echt nodig heb om te weten hoe te leven en wat te doen en hoe te zijn, heb ik geleerd op de kleuterschool.


Wees in mij aanwezig, Heer. In de woorden van mijn vak, in de woorden van de leefregel op school, in de woorden van rapporten en evaluaties, in de woorden van ontmoetingen en gesprekken, wees erin aanwezig, Heer, met uw kracht en inspiratie. Tussen de leerlingen aan wie ik lesgeef, bij de vele samenkomsten en overlegmomenten, in de directiekamer en het lerarenlokaal, op het secretariaat en op de speelplaats, bij klassenraden en tijdens oudercontacten, wees er aanwezig, Heer, met uw Liefde. Als leerlingen alleen voor hun boeken en opdrachten zitten, als leerkrachten lessen voorbereiden, taken of toetsen corrigeren, als er gepland wordt, gedelibereerd, georganiseerd, wees dan aanwezig, Heer, met uw inzicht, uw wijsheid, uw kracht, uw moed. Als ontgoocheling en verdriet ons sprakeloos maken, als we iets te vieren of te gedenken hebben, bij de start van het schooljaar en bij het afscheid, op alle gewone en buitengewone momenten van dit schooljaar, wees aanwezig, Heer, met uw vreugde, uw hoop, uw troost. En als ik mij tot U wend, Heer, of als wij als school samenkomen om het leven te vieren dat Gij ons schenkt, wees dan genadig en goed, doe ons hart branden, van levensvreugde. Amen.

F. Cromphout


9

Wij hoeven het niet te weten maar we mogen hopen op de goede afloop van wat wij met U begonnen zijn en Gij met ons. Pagina

Wij hoeven niet te weten hoe het zaad ontkiemt en opschiet, of de oogst rijp zal zijn. Wek in ons het vertrouwen dat de goede grond zal opnemen wat wij zaaien dat zon en regen het zaad zullen koesteren.


Voor allen die wijsheid zaaien, goedheid planten, tuinen van schoonheid aanleggen: maak ze tot goede hoveniers die zorg dragen voor het groeiend gewas maar het ook snoeien op zijn tijd. Voor hen die het geloof in hun taak dreigen te verliezen: geef ze hun adem weer, hun stem, hun bezieling. Voor hen die nooit helemaal bereiken wat ze gehoopt en gedroomd hadden - voor àlle opvoeders dus laat ze beseffen dat alles wat nog niet vervuld is, belofte blijft. God, van u komt de kracht die ons staande en gaande houdt. Als wij ons aan elkaar kunnen geven, is dat uw genade. Houd ons dan gaande, met elkaar verbonden voor goede en kwade dagen. F. Cromphout

Marcus 1

Herbeginnen is vooral voortdoen. Na een vakantie of onderbreking herbeginnen is steeds opnieuw even wennen. De draad weer opnemen vergt het herontdekken van bepaalde routines en werkwijzen die je taak of activiteit behelst. Belangrijker dan het uitwerken van een nieuw programma is de gedrevenheid en overtuiging terugvinden om er weer volop tegenaan te gaan. Dat enthousiasme dient als een rode draad doorheen het weefsel van alles wat je ontplooit te lopen. Het houdt je waakzaam, wakker en zorgt ervoor dat je niet zomaar verder doet met verder te doen. Protocollen en methodes, reglementen en gewoontes vormen enkel de middelen om iets te bereiken en mogen het doel niet vervangen. Ze mogen vooral geen doelstelling op zichzelf worden, dingen die men blijft doen omdat ze nu eenmaal al lang op die manier gedaan werden. Voortdoen betekent de ziel levend houden, het vuur brandend houden maar dan wel in de meeste geschikte vorm, op maat van de tijd en de omstandigheden. Het is een nieuwe kleur toevoegen aan het weefsel dat je voorgangers en misschien ook jijzelf ooit op het getouw zetten. Dat kan soms tegendraads lijken en vloeken maar het is ook goed mogelijk dat net door die extra tint de rode draad weer naar voren komt. Doe dus vooral voort maar dan telkens met een nieuw begin. Ludwig Vanderbeke


10

Voor vaders en moeders die grond zijn, oorsprong: dat ze hun kinderen het kostbaarste schenken, zichzelf, dat ze in hen het beste van zichzelf terugvinden.

Pagina

Voor opvoeders en opvoedsters bidden we u, God:

Ze gingen op weg naar Kafarnaüm, en op de eerstvolgende sabbat ging Jezus naar de synagoge en onderwees er de mensen. Ze waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want hij sprak hen toe als iemand met gezag, niet zoals de schriftgeleerden. Er was in de synagoge ook een man die bezeten was door een onreine geest, en hij schreeuwde: ‘Wat hebben wij met jou te maken, Jezus van Nazaret? Ben je gekomen om ons te vernietigen? Ik weet wel wie je bent, de heilige van God.’ Jezus sprak hem streng toe en zei: ‘Zwijg en ga uit hem weg!’ De onreine geest deed de man stuiptrekken en verliet hem met een luide schreeuw. Iedereen was zo verbijsterd dat ze tegen elkaar zeiden: ‘Wat is dit allemaal? Een nieuwe leer met groot gezag! Zelfs als hij onreine geesten een bevel geeft, wordt hij gehoorzaamd.’ Het nieuws over Jezus verspreidde zich algauw overal in Galilea.


En toen zei een leraar: “Vertel ons over onderwijs.” En hij zei: “Iemand kan je alleen onthullen wat reeds in de morgenschemer van je kennis sluimert. De leraar die te midden van zijn volgelingen in de schaduw van de tempel wandelt, geeft niet zozeer van zijn wijsheid als wel van zijn geloof en zijn liefde. Als hij echt wijs is vraagt hij je niet het huis van zijn wijsheid te betreden, maar leidt hij je naar de drempel van je eigen geest. De sterrenkundige mag je dan vertellen over de sterrenhemel, hij kan je zijn diepere inzicht niet schenken. De musicus mag dan in zijn lied de muziek der sferen verklanken die overal ritmisch in doorklinkt, hij kan je niet de gevoeligheid van gehoor schenken die het ritme oppakt, noch de stem die het vertolkt. En hij die bedreven is in de wetenschap der getallen kan je vertellen over de wereld van gewicht en maat, maar hij kan je er niet heen brengen. Het inzicht van de ene mens schenkt immers een ander mens geen vleugels. En zoals God elk van jullie afzonderlijk kent, zo leert elk van jullie God en de aarde op zijn eigen manier kennen.”

De roeping te onderrichten met gezag. ‘Ze waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want hij sprak hen toe als iemand met gezag.' Er bestaat een wezenlijk verschil tussen macht en gezag. Het eerste, macht, kun je desnoods afdwingen, bijvoorbeeld met harde hand, gezag moet je verwerven. Gezag word je door anderen verleend op grond van overtuigend handelen gedurende een langere tijd. Gezag gaat bijna altijd samen met vertrouwen. Over dat laatste wordt wel gezegd: ‘vertrouwen komt te voet en gaat te paard.’ Het verwerven van gezag en vertrouwen is een moeizaam proces, het verspelen ervan is zo gebeurd.

Kahlil Gibran (uit: De profeet)

Pagina

11

Jezus trad gezagvol op door wat Hij leerde en door hoe Hij met mensen omging.



-zedat zijn die leerlingen van ons brandpunten focus van ons bezig zijn kiezen is hun vaak zo moeilijk Later wil ik…” later begint nu zo is elke leerkracht en opvoeder in haar of zijn schoolhuis met jongeren op weg naar wie ze later -zijn- zullen of wat ze later zullen ‘kunnen’ op weg als begeleider in hun groei als mens zo is elke leerkracht of opvoeder archivaris van het verleden actieveling van vandaag ideeën-aanreiker voor de toekomst soms weten ‘ze’ goed wat ‘ze’ willen dan weer helemaal niet (net zoals volwassenen trouwens)

in de dagdagelijkse keuzes -voor of tegen, wel of niet, ja of neen, … en op de kruispuntmomenten de scharniermomenten in hun leven wat wil je worden wie wil je zijn waar ligt je talent, je vakmanschap, je stielkennis ten dienste aan de maatschappij hoe opent zich de zoektocht naar je creativiteit en engagement in verbondenheid met techniek en natuur het zijn levensvragen wij mogen die vragen met hen wakker dromen als reisgenoot in hun groei met onze kennis en onze kunde als tijdgenoot

Pagina

12

laat elk talent daartoe beschikbaar zijn…



Het onderwijs mee (be)denken met de leerling en de hele levenswerkelijkheid voor ogen … Hoe strikt gereglementeerd het onderwijs ook is, het ontslaat leerkrachten niet van de plicht om het roer van het leerproces en het schoolleven mee in handen te nemen, om continu te reflecteren over de koers die wordt uitgezet, over wat men aan leerlingen en hun levensdroom verplicht is. Het onderwijs mee(be)denken en het van daaruit mee vormgeven maakt deel uit van de beroepstaak van de leerkracht. De denkkunst van een leerkracht is daarbij gericht op integratie. Hoe de afstand overbruggen tussen de leerstof en (het leven van) de personen die ermee te maken hebben, de leerling én de leerkracht? Je kunt de leerstof nemen voor wat ze is en er de geschikte didactische methode voor uitdokteren. Door-denken Maar je kunt ze ook door-denken. Je kunt op zoek gaan naar wat in schijnbaar neutrale leerstof (vele handboeken kiezen daarvoor om commerciële redenen) aan levensadem en spirit verborgen zit, wat die in kleuters, kinderen en jongeren kan losmaken, aanspreken, in vraag stellen, bevestigen, en hoe je dat naar boven kan halen. Dat kan maar door de leerstof waarmee je werkt, eerst doorheen jezelf te laten gaan, jezelf erdoor te laten ondervragen, mobiliseren, aanspreken, beroeren, bekeren … Of door ze te modelleren naar wat vaak heel indringend verwoord wordt in een opvoedingsproject, uiteraard zonder ze geweld aan te doen. In-denken Maar het is evenzeer zich inleven in het denken en voelen van leerlingen, in wat zij beleven en verwachten: niet als de bovengrens van wat je hen wilt meegeven, maar als vertrekbasis van waaruit zij de tocht naar hoger gelegen gebieden van kennis, bezieling, verbeelding, mens-zijn, belangeloze inzet, geloof, mysterie … kunnen aanvatten, volhouden en als project voor het leven overnemen. Dat denken is een zaak van verstand, in de zin van intellect, denkkracht, onderscheidingsvermogen, analyse en synthese, inzicht, wijsheid … Maar daarbij blijft het niet.


Pagina

Maar dat denken verliest zich niet in het zoeken naar het eigen gelijk. Het zal op zijn grenzen stoten, maar het laat zich daardoor niet ophouden. Het leert ruimte en tijd voorzien voor twijfels, vragen, voorlopige antwoorden, maar ook voor groei, voor wat niet te vatten is met het verstand, maar wat ons geopenbaard wordt, voor het mysterie van de mens, het leven, van een Aanwezigheid die groter is dan jezelf. Het staat open voor wat van elders aangereikt wordt, voor de Geest die, al lang voor je eigen tussenkomst, in kinderen en jongeren aan het werk is en die je door hen nieuw leven aanzegt. Het ontmaskert vooroordelen, bedrieglijke meningen, verborgen agenda’s van egoïsme, van zucht naar macht, aanzien, genot, maar niet zonder andere waarden voor te leven. Dat denken is vaak beschouwend: het zoekt naar waarheid, schoonheid, goedheid. Het heeft genoeg aan de hoop dat de graankorrel zijn werk doet. Het gaat soms spontaan over in bidden, als het de diepte raakt waar God zich laat vinden in jou of in de mensen met wie je samenwerkt. Dat denken laat zich niet ringeloren, vindt andere, nieuwe wegen dan die hier uitgetekend staan. Het is creatief, vermijdt de valkuilen van routine, verschraling, stilvallen. Het brengt Gods belofte ‘‘Alles maak ik nieuw!’’ (Apk 21, 5) dichterbij.

13

Anders denkend … Ons denken is, zeker in een onderwijscontext, niet los te maken van bezieling, verbeelding, creativiteit, intuïtie, van liefde voor mensen, van sensibiliteit en van verantwoordelijkheid, van een inspirerende levensovertuiging, die, dichterbij dan je denkt, te vinden is in het christen zijn, in het project dat de school vormgeeft, in het leven van Jezus... Het is ook: zich laten uitdagen door het bijeendenken van wat in de benadering van de werkelijkheid en het leven op het eerste gezicht paradoxaal lijkt: het tastbare en het spirituele, de antwoorden en de vragen en de twijfels, de kennis en het mysterie van het leven, de mens met zijn geschiedenis en zijn toekomst en het heilsplan van God… Zo’n denken is niet alleen functioneel, gericht op kinderen, leerlingen en de school, maar het viseert allereerst jezelf, je eigen persoon, jouw levenshouding en taakbeleving. Het laat zich leiden door wat je zelf waardevol vindt, maar ook door wat anderen aanbrengen, door de actualiteit, maar evenzeer door de traditie, door realisme en zakelijkheid, maar, meer nog, door een mateloos vertrouwen in mensen en door wat de mens en de wereld te boven gaat. Het gaat de confrontatie niet uit de weg. Kinderen en jonge mensen moeten, zoals de leerkracht, ook denkend de strijd leren aangaan om hun eigen kracht te ontdekken en te leren aanwenden.


De kennis voorbij …

Pagina

14

Bij ons, onderwijsmensen, staat alles wat met het verstand te maken heeft, hoog in aanzien. Onze taak komt, in de ogen van velen, neer op het bijbrengen van kennis en het omgaan ermee. Kennis is en blijft uiteraard een belangrijke hefboom voor goed onderwijs. Dat wordt trouwens bevestigd door leerplannen, eindtermen en ontwikkelingsdoelen en een reeks andere regels en voorschriften van diverse overheden. Maar die volstaan niet om de gewenste breedte- en dieptewerking van kennis en kunde in het leven van kinderen en jonge mensen te activeren en te bestendigen. Zij gaan vaak voorbij aan de vraag naar de zin van dat aanbod voor het bestaan van mensen en naar de oriëntaties die dat aanbod aan het leven van een mens, een gemeenschap, een samenleving kan geven. Daarvoor is meer nodig: een spirituele processor die dat ‘meer’ in het programma opneemt, een pigment dat kennis op smaak brengt met zin en betekenis: zo hou je kinderen en jonge mensen ook weg van verveling en moeheid en krijgen ze trek in ‘meer’. En dan komt de leerkracht in beeld. Niet als de gedachteloze uitvoerder van wat leerplannen en handboeken voorschrijven, of als de stipte boekhouder van de bureaucratisch-administratieve omkadering van het leer- en opvoedingsproces, die soms doorgaat voor wat ‘kwaliteit’ wordt genoemd’. Maar als héle persoon, met alles wat hij te bieden heeft en met zijn bereidheid om dat in te brengen. Dat maakt hem tot medebedenker en medeauteur van wat leerlingen op school wordt aangeboden en van het schoolkader waarin dat vorm krijgt.


website

Recommend Documents