Werk verkeer? geeft antwoord op pagina 3
30 Donderdag Oktober2008
Gratis, maar niet goedkoop.
Sport
Wereld
Vechten voor respect Damesvoetbal
Fraude VS in volle gang
De nationale voetbaldames kunnen zich vanavond voor het eerst in de historie plaatsen voor een EK. Ondanks die mijlpaal loopt de rest van Nederland nog niet echt warm voor voetballende vrouwen.
Bij de presidentsverkiezingen in de VS zijn dubieuze praktijken aan de orde van de dag. Hele straten met kiezers ‘verdwijnen’ om zo de uitslag te beïnvloeden.
22
Ben jij dé freelance ICT’er die wij zoeken? www.it-staffing.nl 04
Sport
Feyenoord verliest weer Sparta stort stadsgenoot in nog dieper dal 23
We zijn dol op Obama
In Business
Exportproblemen
De economieën in Centraal en OostEuropa wankelen door de kredietcrisis. Dit werkt ook door in Nederland, aangezien 60 procent van de exportgroei de laatste jaren uit deze contreien kwam. ‘Nederland is veel gevoeliger voor deze neergang dan voor die in de VS.’
maar we weten niets over zijn standpunten
Lees meer op pagina 7
62%
75%
78%
Denkt dat Obama voor het homohuwelijk is, maar hij is tegen
Denkt dat Obama het aantal Amerikaanse militairen in Afghanistan wil verlagen, terwijl hij juist méér militairen wil sturen
Denkt dat Obama tegen de doodstraf is, terwijl hij voor is
Vreemdgaan
Mannen zijn gisser
Mannen hebben eerder door dat hun partner vreemdgaat dan vrouwen, aldus een onderzoek van de Virginia Commonwealth University. Mannen hebben in 75 procent van de gevallen door dat hun vrouw vreemdgaat. Bij vrouwen is dat 41 procent. Mannen zijn argwanender; een gevolg van de evolutie, denken de onderzoekers.
Lees meer op pagina 2 & 3 AP
Plagiaat ‘We hebben harde bewijzen dat het nummer gestolen is’
Perspectief
Onbekende dj sleept Tiësto voor de rechter
De A-merken smaken beter
DJ Tiësto is de beroemdste plaatjesdraaier ter wereld. Een onbekende dj beschuldigt hem van plagiaat en sleept hem nu voor de rechter. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Het moet gezegd. Er zijn duidelijke overeenkomsten tussen DJ Tiësto’s superhit Elements of Life en het volledig onbekende trance-nummer Swiwal van de al even onbekende DJ Michiel de Jong. Maar plagiaat? De Jong en de Utrechtse jurist Yehudi Moszkowicz menen van wel
en zeggen hiervan gisteren in Amsterdam aangifte te hebben gedaan tegen Black Hole Recordings, de platenmaatschappij van de Brabander Tijs Verwest, ofwel DJ Tiësto. De Jong componeerde Swiwal naar eigen zeggen ruim vier jaar geleden en stuurde toen een demo naar het platenlabel van Tiësto. Hij krijgt te horen dat zijn demo van een dermate kwaliteit is, dat deze ‘niet door de eerste selectie is gekomen’. Nadat Tiësto in 2007 een megahit scoort met Elements of Life beschuldigt De Jong hem in de media en op internet meermaals van plagiaat. Dat haalt weinig uit. Ditmaal is het De Jong ernst: hij stapt naar de rechter.
‘Plagiaat wordt met klem betwist.’ ‘We bereiden een bodemprocedure voor’, zegt Moszkowicz. ‘Mijn cliënt handelt niet uit jaloezie of geldzucht. Hij wil in eerste instantie eenvoudigweg erkenning voor zijn werk. Wij gaan echt niet zomaar een zaak tegen de beroemdste dj ter wereld beginnen. We hebben harde bewijzen dat het nummer van mijn cliënt gestolen is. Daarnaast verklaren twee zeer ge-
renommeerde getuigen-deskundigen dat ze het praktisch uitgesloten achten dat twee individuen onafhankelijk van elkaar tot zulke gelijksoortige melodieën kunnen komen.’ De advocate van Black Hole Recordings, Margriet Koedooder, reageert verbaasd. ‘Ik heb nog geen dagvaarding gezien, laat staan een flintertje bewijs. De claims dat hier sprake is van plagiaat, worden van deze kant met klem betwist.’ Moszkowicz: ‘Grappig dat mevrouw Koedooder dat zegt, ze heeft eerder haar diensten per e-mail aan mijn cliënt aangeboden. Ze wilde zelf deze zaak tegen Black Hole Recordings wel voor hem doen.’ 1
Blinde smaaktest 13
2
NL
Onderzoek Pechtold lijkt nog het meest op de Democraat
Lange Poten
Slecht geïnformeerde, maar trouwe Obama-fans in de Lage Landen
...
PETER
MIDDENDORP
E
r staat geen maat meer op de belangstelling die we voor onszelf aan de dag leggen. We hebben een wetenschappelijk rapport gehad over de vloeibare vaderlandse identiteit, dat prinses Máxima mocht presenteren. Er zijn canons gemaakt, heel veel canons, historische, wetenschappelijke, literaire, botanische, en over deze canons zijn alle officiële bollebozen uitvoerig aan het woord geweest. We hebben een Week van de Geschiedenis geïntroduceerd, of nieuw leven ingeblazen, met een Grote Geschiedenisprijs voor het beste geschiedenisboek van het jaar. De Blokkertjes (vader Jan, de vaderlandste columnist van het land, en zijn zonen Jan junior en Bas) bemoeien zich in boeken met het grote verleden van dat verdraaide kleine landje aan de kust, en ook de omroepen zetten zich in om ons warm bij onszelf in de belangstelling aan te bevelen. De Nederlander identificeert zich met zichzelf. Als dat geen symptoom is van een persoonlijkheidsstoornis, dan vermoedelijk een belangrijke oorzaak. Het wordt verleidelijk over hem te gaan nadenken als een lomperik, die overal zijn domme voetaf-
Nederlanders lopen massaal weg met Barack Obama, maar dat betekent niet dat zij ook weten wat voor standpunten hij er op na houdt. Kustaw Bessems Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
Het verkiezingsprogramma van Barack Obama is niet erg bekend. Dit blijkt uit onderzoek van Dagblad De Pers en de tv-rubriek EénVandaag onder 21.000 leden van het EénVandaag Opiniepanel. De Democratische kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap heeft heel wat conservatie-
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
‘Wij zullen Bin Laden doden’? 90 procent denkt niet dat Obama dat zegt. kunnen verwachten. Bijna de helft van de ondervraagden denkt abusievelijk dat Obama aan het begin van de oorlog vóór de invasie in Irak was. Driekwart denkt dat Obama het aantal Amerikaanse militairen wil verlagen in Afghanistan, waar hij juist méér militairen heen wil sturen. En dat de uitspraak ‘Wij zullen Osama bin Laden doden’ van Obama is, kun-
Meer op www.eenvandaag.nl en om 18.15 uur op Nederland 1
Alleenstaande ouders
BIJSTAND EN SOLLICITATIE
=hhaAna`ereoea`qaho heraklfaik^eah
Er tollen vragen rond waar Mieke Telkamp al mee worstelde. drukken achterlaat. Er is iets met het voedsel aan de hand, de financiën en het klimaat, en ook over de bommengooierij zijn hier en daar wat vragen gerezen. Maar hij staat stil, zijn gedachten slaan naar binnen, waarin vragen rondtollen waar Mieke Telkamp al mee worstelde: Wie ben ik? Waar kom ik toch vandaan? Uit het kleine stukje drassig moerasgebied, manhaftig veroverd op het water, met zijn mistige witte wijven rond de wijze eiken en zijn typische klimatologische omstandigheden. Dat leert ons althans tegenwoordig elke zondagavond de presentator van de televisieserie Verleden van Nederland, Charles Groenhuijsen, voormalig Amerikacorrespondent en auteur van de bestsellers Charles Groenhuijsen is niet gek, dames en heren en Help, ik word geen president! Ik zag hem toen hij ergens in de achtste eeuw van zijn vertelling was aanbeland. Het hoogveen was afgegraven, het land aldus geschikt gemaakt voor landbouw, maar het land was hierdoor ook vier meter gedaald, en nu werd de zee pas echt gevaarlijk. Vanachter een wilg stapte Groenhuijsen in beeld, beide handen op ellebooghoogte open, en hij wist nog net het woord ‘ik’ te vermijden toen hij zich afvroeg: ‘Wat moesten we doen?’ 1
vere standpunten dan velen voor mogelijk houden. 62 procent denkt dat Obama voor het homohuwelijk is, maar hij is tegen. Liefst 78 procent ziet in Obama een tegenstander van de doodstraf, terwijl hij vóór is. De meesten dichten Obama de opvatting toe dat burgers geen wapens mogen bezitten. Ook dat klopt niet. Uit verscheidene internationale onderzoeken blijkt dat Nederlanders meer dan andere bevolkingen eenzijdig achter Obama staan in diens verkiezingsstrijd met de Republikein John McCain. Van dit panel is driekwart voor Obama. Dat wil niet zeggen dat veel Nederlanders weten welk beleid ze van hem
nen negen op de tien niet geloven. Er zijn ook terreinen waarover de vele Nederlandse Obama-fans en de weinige supporters van McCain beter op de hoogte zijn. De meesten weten dat Obama de belastingverlagingen van Bush wil terugdraaien, meer Amerikanen wil verzekeren tegen ziektekosten, troepen uit Irak wil terugtrekken en vóór legale abortus is. De deelnemers noemen Obama charismatisch, goed in het debat en vinden dat hij klare taal spreekt. Ook zien ze hem als aardig en betrouwbaar. Geen van de Nederlandse politici lijkt in stijl en presentatie op Obama, oordeelt de grootste groep. Maar van degenen die toch iemand kiezen, stemmen de meesten – 22 procent – op D66-leider Alexander Pechtold. Hij wordt op enige afstand gevolgd door Wouter Bos en Ahmed Aboutaleb van de PvdA en Jan Marijnissen van de SP. 1
Staatssecretaris Aboutaleb wil de vrijheid van gemeenten beperken om alleenstaande ouders van jonge kinderen die in de bijstand zitten en door een lage opleiding nauwelijks kans op werk hebben, vrijstelling te geven van de sollicitatieplicht.
Hoger beroep
cn]peo
EX-AHOLDTOP: CEL GEËIST Het Openbaar Ministerie heeft gisteren voor het gerechtshof in Amsterdam onvoorwaardelijke celstraffen geëist tegen de voormalige top van het supermarktconcern Ahold. De eisen, tussen de vier en vijftien maanden, zijn hoger dan de straffen die de rechtbank oplegde.
O]ioqjcOCDL52,PR Faieopcaajsa`opnef`iaaniapIk^eahPRr]jGLJ
Albayrak
•Cn]peopahabkkj^efGLJBhate^ahÖ.3(1,rkknÖ..(1,+ij` •Ana`ereoeaherarkknÖ1()+ij` •-,cn]peoIk^eahPRg]j]haj
GRATIE VOOR ASIELZOEKERS
Rangnefc^]]nklglj*_kix,4,,),.,--2,
Staatssecretaris Albayrak heeft sinds haar aantreden 340 keer een verblijfsvergunning verleend aan afgewezen asielzoekers. Ze maakte gebruik van een speciale bevoegdheid voor schrijnende gevallen.
ABN Amro
Rapport Vijzelgracht
OPEN SOLLICITATIE GROENINK Rijkman Groenink plaatste gisteren een open sollicitatie bij Wouter Bos. Ondanks zijn roemloze aftocht bij ABN Amro is de gevallen bestuursvoorzitter zijn zelfvertrouwen niet kwijt. ‘Er is niemand anders in Nederland met zoveel ervaring in het bankwezen en specifieke kennis van ABN Amro als ik’, zei hij tegen het Amerikaanse persbureau Bloomberg. Groenink wil zijn ‘ervaring en kennis ter beschikking stellen aan de nieuwe bank en dus aan het Nederlandse volk.’ Hij opteert voor een plaats in de
raad van commissarissen. Voor het geld hoeft hij het niet te doen. Hij verdiende 26,3 miljoen euro aan zijn vertrek bij de bank. Geld dat hij nu naar eigen zeggen helemaal niet nodig heeft. ‘Ik wilde het niet, maar in de publieke opinie ben ik een graaier en heb ik de bank verspeeld.’ Of zijn oudcollega’s blij zouden zijn met zijn terugkomst, wordt vandaag duidelijk. Jeroen Smit presenteert zijn boek De Prooi, over de ontmanteling van ABN Amro. Hiervoor sprak hij met tientallen hooggeplaatste ABN’ers.
KRITIEK OP GEMEENTE
ANP
De gemeente Amsterdam heeft de bewoners van de Vijzelgracht niet goed geïnformeerd over de werkzaamheden aan de Noord-Zuidlijn in de straat en de risico’s daarvan. Ook heeft de hoofdstad onvoldoende toezicht gehouden op de bouw van de nieuwe metroverbinding. Dat concludeert de gemeentelijke Ombudsman Ulco van de Pol in een rapport. Hij noemt het optreden van de gemeente ‘onbehoorlijk’.
Afslankhond
Dagje ‘winkelen’
Gezond voor milieu
Labrador Bartho uit Houten is uitgeroepen tot afslankkampioen van het jaar. Het dier is de afgelopen maanden ruim tien kilo afgevallen.
Een echtpaar uit Utrecht nam zijn vier peuters mee op dievenpad. De kinderen droegen de gestolen spullen, waaronder gespen en ondergoed.
Als iedereen gezond zou eten, en dus de vette hap en het snoep zou laten staan, zou de uitstoot van CO2 met 1,3 megaton verminderen.
NL
3
Onderzoek We weten niets van Obama
‘Is hij daar tegen?!’ Zelfs Nederlanders die in de VS voor Obama campagne voeren, zijn niet altijd op de hoogte van zijn standpunten. En als ze dat wel zijn, schuiven ze hun idealen prompt opzij. Marcia Nieuwenhuis NEW YORK
...
Nederlandse politici – zelfs zij die in de VS campagne voeren – weten niet of Barack Obama voor of tegen het homohuwelijk is. ‘Is hij tégen?!’, vraagt senator Gerard Schouw van het homovriendelijke D66. ‘Oké, tégen het homohuwelijk, maar niet tegen homo’s’, zegt hij vergoelijkend. Astrid Benschop (18) van Pvda’s Jonge Socialisten (JS) is even stil als haar wordt gevraagd of Obama voor of tegen het homohuwelijk is. Samen met Niek Ritzen en Bas Voorwinde voert zij namens de JS in New York campagne voor de Democraat. Het jonge drietal staat met vijf à tien A4’tjes Obama-standpunten op straat. Een ‘Change we need’ watertatoeage op de hand en ‘Yes we can’-buttons op zak. Zonder pardon leggen de linkse jongeren zich neer bij de
veel rechtsere opvattingen van Obama. ‘Deze verkiezingen gaan niet om idealen, maar om stemmen trekken’, zegt Ritzen (20). Dat Obama’s opvattingen – tegen homohuwelijk en voor wapenbezit – veel conservatiever zijn dan die van de JS, doet er niet toe. Visitekaartjes met ‘Jonge Socialisten’ blijven in de tas. ‘Ik geef mijn kaartje van de gemeenteraad’, zegt Ritzen, raadslid in het Twentse Tubbergen. ‘We noemen ons hier de Young Social Democrats’, vervolgt de 25-jarige Voorwinde. ‘Socialists zijn hier iets vies’, vult Benschop aan. ‘Mensen rennen er soms voor weg! Ze schrikken, het is hot stuff.’ Zo gaan er ook geruchten dat een actieve Pakistaanse moslima niet voor Obama de straat op mocht, omdat dat weer Joodse kiezers zou afschrikken. En die laatsten zijn belangrijker, zegt Ritzen berekenend. De onafhankelijke kandidaat Ralph Nader komt het dichtst bij de Nederlandse denkbeelden. ‘Maar alleen Obama kan het worden’, benadrukt Voorwinde. ‘Straks wordt het Mc-Cain’, zegt Benschop geschrokken. ‘Daar zitten we helemaal niet op te wachten.’ 1
Ganzedijk: een nieuwe toeristische attractie. HENK VEENSTRA
Ganzedijk Bewoners presenteren plan
Toerisme als redding Koen Verhelst AMSTERDAM
Scherpste internet aanbod
• Razendsnel internetten tot 20 Mbit/s • Gratis E-mail Antivirus en Antispam • Gratis installatieservice
BEL 0800 8048 (gratis) OF KIJK OP ONLINE.NL
...
€15 per maand
tot
20 Mb Aanbieder
Abonnement
1
Online
€ 15 p/m
Kosten 1e jaar
€ 190,00
2
Alice
€ 19,90 p/m
€ 248,70
3
Telfort
€ 19,95 p/m
€ 254,35
Geldt bij 20 Mb-abonnement. Bron: internetten.nl 24-10-2008 Kosten 1e jaar zijn inclusief eenmalige kosten.
voordelig
Ganzedijk, hét gezicht van de leegloop van het platteland in Nederland, lijkt van de ondergang te zijn gered. In februari dreigde het hele OostGroningse dorp van de kaart geveegd te worden. Volgens gemeente, provincie en woningcorporatie was sloop van de 57 woningen de enige optie. 10 procent van de huizen stond al jaren leeg, de rest zou ook snel verkrotten, want de bevolking in de regio krimpt nogal. De tweehonderd inwoners waren boos en kregen de kans een eigen reddingsplan te ontwerpen. Dat plan werd gisteren gepresenteerd. De kern van het verhaal: Ganzedijk moet een ondernemende toeristische trekpleister worden. Ganzedijk probeert uit te gaan van eigen kracht. De omgeving biedt ruimte, natuur en rust. Dat is geen gekke gedachte. Want in de Randstad droomt eenderde van de inwoners van een mooi huis met uitzicht op niets anders dan uiterwaarden en weiland. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onderzocht het imago van het platteland bij de Nederlander. 30 procent van de stedelingen wil ‘zeker ooit’ op het platteland wonen. Ze willen rust, vei-
ligheid en een mooi huis. Het SCP ziet jonge ouders als nieuwe plattelanders, op zoek naar een veilig dorp voor hun kroost. Een andere groep die de stad wil verlaten zijn de quasistedelingen. Zij woonden als kind op het platteland. Voor studie verkasten ze naar de stad en bleven daar voor hun werk. Zeker 40 procent van hen wil ooit terug naar ‘buiten’. De werkelijke beweging gaat precies
30 procent van de stedelingen wil zeker ooit op het platteland wonen. andersom, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Landelijke streken als Oost-Groningen, ZeeuwsVlaanderen en Zuid-Limburg hebben nu al te maken met bevolkingskrimp. De komende tien jaar komen daar meer plattelandsstreken bij. Voorzieningen verhuizen van kleine kernen naar grotere dorpen. De mensen volgen. Maar er is hoop, want de Ganzedijkers hebben een oplossing. Centraal in de plannen staat het dorpshuis: naast ontmoetingsplaats voor
de inwoners, ook een pannenkoekhuis, hotel en buurtwinkel. In combinatie met de weidse natuur zien de bewoners een dorp dat een nieuwe toeristische attractie gaat worden. Toeristen die het dorp wil ‘rekruteren’ onder scholieren en personeelsverenigingen, aldus het plan. De inwoners van Ganzedijk worden aandeelhouder van de dorpsonderneming. Alle inkomsten komen weer direct bij de Ganzedijkers terecht. Ondanks de aanvankelijke sloopplannen heeft Ganzedijk vertrouwen in samenwerking met de verschillende overheden: Woningcorporatie Acantus kleedde verlaten huizen aan en ook de tuinen kregen weer onderhoud. Of het gaat werken, is de vraag. Een paar kilometer naar het zuiden, in Blauwestad, wil het nog niet zo vlotten met de vitaliteit van OostGroningen. Blauwestad is het Leidsche Rijn van het noorden: 1.500 woningen voor minimaal 2,5 ton, aan het water, midden in de rust. ‘De prognoses waren eerst erg positief,’ zegt makelaar Anita Beens. Momenteel komen de nieuwe bewoners slechts ‘doorlopend, maar aarzelend binnendruppelen’. De meerderheid van de nieuwkomers komt uit de noordelijke provincies: niet de dromers uit de Randstad dus. 1
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Obama-commercial van 30 minuten op 3 zenders
Werk verkeer In mei bespraken we hier de taal van de NS (‘wij verzoeken u uit dan wel over te stappen’). Maar ook de automobilist krijgt dagelijks zijn deel. Want de ingenieurs van Rijkswaterstaat, verantwoordelijk voor de bebording van de Nederlandse snelwegen, kunnen er ook wat van. Wat bijvoorbeeld opvalt is de hang naar efficiency. Ingenieurs zijn mensen van weinig woorden, en dan nog liefst korte. Zo kun je, bij het opdraaien van de snelweg, zomaar een bord tegenkomen met de waarschuwing ‘korte invoeger’. Het woord invoegstrook is blijkbaar te lang (of die borden te klein natuurlijk). Aan hetzelfde brein ontsproot waarschijnlijk ‘linksaffers opgelet’, een manier van uitdrukken die wel heel kort door de bocht gaat. Over lelijk Engels (I afstand
houden) en koddige spaties (opstellen voor stop streep) is al veel geschreven. Maar ook bij de logica kun je vragen stellen. Neem ‘sta even stil bij het werk aan de weg’. Wie dat letterlijk neemt en op de rem trapt, heeft een probleem. En dan ‘80, daar kun je mee thuiskomen’. Kwaadwillenden zouden kunnen redeneren dat je met 120 nog een stuk sneller thuis bent. Scheelt een derde. Ergens in het land staat een bord met
de tekst: uitrit “Werk verkeer’. Vier fouten in drie woorden. Of eigenlijk in twee, want werkverkeer is één woord. Verder zijn de aanhalingstekens onnodig, zijn ze inconsequent en is de hoofdletter fout. Het is eigenlijk een wonder dat er zo weinig verkeersslachtoffers vallen. 1 www.depers.nl/vandale
Praktijkgids Spelling € 24,95
4
Wereld
Verenigde Staten Presidentsverkiezingen
De fraude is GSM alweer in TOPDEAL volle gang BLIJFT STUNTEN!! GRATIS NOKIA 6500 Classic 20U0TEN MIN 5205 1224,,
9,75
GRATIS MDA TOUCH 200 N TE MIN4U,50 2
,255 2 2 , 1 7
Eva Ludemann AMSTERDAM
...
De bewoners van twee straten in het arme, stoffige dorpje Las Vegas (in de swing state New Mexico) bestaan sinds kort niet meer. Ze wonen er nog wel, hun huizen staan er nog, maar volgens de inwonerslijsten zijn ze verdwenen. In totaal is een op de negen dorpelingen uitgewist, inclusief de lokale verkiezingswaarnemer, zo blijkt uit onderzoek van de BBC. En wie niet bestaat, mag niet stemmen. Volgens onafhankelijke organisaties als Democracy Now en Election Protection zijn overal in de VS duizenden namen van inwonerslijsten geschrapt, zodat mensen zich niet als kiezer kunnen laten registreren. Dit gebeurde in zeker zes van de oorspronkelijk veertien swing states, staten waarin het bij de komende presidentsverkiezingen nog alle kanten op kan. In Colorado is zo zelfs een op de vijf potentiële kiezers verdwenen.
De zwarte stem
GRATIS LG SECRET 20U0TEN MIN 50 24,
5
9,7
+
ig TW B tch a W l e Ste AU CADE . T.W.V
Het gaat in de VS niet langer om wie het beste stemmen wint, maar wie ze het beste kan laten verdwijnen.
,-
199
BESTEL SNEL: WWW.GSMTOPDEAL.NL OF BEL GRATIS: 0800-0770 icm T-Mobile Relax 200, 24 maanden lang tot maar liefst 70% korting op je abonnement
Opvallend is dat het veelal gaat om arme en laag opgeleide zwarte Amerikanen (twaalf procent van de bevolking). Negentig procent van hen wil Obama het Witte Huis in helpen, dus de zwarte stem kan doorslaggevend zijn. Democraten én Republikeinen weten: uiteindelijk gaat het allemaal om huidskleur. Niet die van Obama, maar die van de kiezer. Daarom voerde de regering-Bush vier jaar geleden een wet in die vooral de zwarten treft: iedere kiezer moet bij de stembusgang een door de overheid uitgegeven identiteitsbewijs mét foto kunnen
overhandigen. Een op de tien Amerikanen – armen en bejaarden – heeft zo’n document niet, omdat hij niet naar het buitenland gaat en geen auto of rijbewijs heeft. Bij de zwarte Amerikanen gaat het daarbij om een op de vijf. In de swing state Indiana bijvoorbeeld verliezen op die manier zeker honderdduizend zwarten hun stemrecht, want het is vaak erg ingewikkeld en omslachtig om zo’n identiteitsbewijs te verkrijgen. Het Republikeinse team denkt evenwel meer nodig te hebben dan die wet. De media schrijven steeds meer over Republikeinse pogingen de verkiezingen te manipuleren. Enkele voorbeelden.
Uiteindelijk gaat het allemaal om de huidskleur van de kiezer. Volgens de Michigan Messenger proberen de Republikeinen in Michigan de hypotheekcrisis te misbruiken om stemmen te laten verdwijnen. De partijtop stelt dat mensen die vanwege schulden uit hun huis dreigen te worden gezet, niet mogen stemmen. In totaal gaat het in die staat nu om een lijst met 62.000 gezinnen, en het aantal groeit met de dag. De lijst wordt opgesteld door David Trott, fervent Republikein en een van McCains grootste donateurs. De Philadelphia Inquirer in swing state Pennsylvania meldt dat de naar Democraten neigende studenten van de Drexel University in Philadelphia folders hebben gekregen met daarin
een waarschuwing: bij de stembureaus zouden volgende week politieagenten in burger staan om iedereen te arresteren die iets op zijn kerfstok heeft, al is het maar een parkeerboete. Studenten van de Virginia Tech, waar Obama eveneens populair is, werd verteld dat ze hun studiebeurs verliezen als ze zich als kiezer registeren. Ook zijn er problemen met de stemcomputers in staten waarvan de inwoners nu al hun stem mogen uitbrengen. In Palo Pinto County (Texas) en op diverse plaatsen in West-Virginia veranderen de touch screen stemmachines Democratische stemmen in Republikeinse. Klachten van kiezers hierover werden weggewuifd, de stemmachines zijn tot op heden niet verwijderd of vervangen. ‘U heeft het niet goed gedaan’, kregen de kiezers te horen, schrijft de Charleston Gazette. Volgens Democraten heeft het feit dat de stemcomputers van Election Systems & Software’s
Tienduizenden vluchtelingen
STAAKT-HET-VUREN CONGO De opstandelingen in het oosten van Congo hebben gisteravond eenzijdig een staakt-het-vuren uitgeroepen om te voorkomen dat er paniek uitbreekt in de Congolese stad Goma. De wapenstilstand werd bevestigd door de VN-vredesmissie in Congo, die door de gevechten besloten om hun civiele personeel terug te trekken uit Goma. Tienduizenden inwoners van Goma en omgeving waren gisteren op de vlucht geslagen voor de oprukkende troepen van rebellenleider Laurent Nkunda. De opmars van de opstande-
lingen heeft in oostelijk Congo voor een enorme vluchtelingenstroom gezorgd. Vele tienduizenden inwoners zouden het gebied hebben verlaten. Volgens een medewerker van VNvluchtelingeorganisatie UNHCR pakten ook de mensen in het vluchtelingenkamp Kibati, iets ten noorden van Goma, massaal hun biezen toen zij zagen hoe een colonne Congolese militairen het gebied verliet. VN-chef Ban Ki-moon heeft gewaarschuwd voor een dreigende humanitaire crisis.
Vluchtende Congolezen. REUTERS
Het weer
Op deze dag...
Hanoi: 27°C/25°C, regen Ho Chi Minh Stad: 29°C/25°C, regen Nha Trang: 29°C/26°C, regen
...in 1975 wordt prins Juan Carlos de nieuwe leider van Spanje. Hij volgt de zieke fascistische dictator Franco op.
Wereld
5
Pakistan
Zware aardbeving eist 170 levens Redactie buitenland AMSTERDAM
...
In het zuidwesten van Pakistan zijn gisteren zeker 170 mensen omgekomen bij een aardbeving. De aardschokken hadden een kracht van 6,4 op de schaal van Richter en verwoestten honderden lemen woningen. Volgens een ooggetuige trilde de grond ruim een minuut lang. Het epicentrum lag ongeveer 70 kilometer ten noordoosten van de provinciehoofdstad Quetta. In het getroffen gebied ligt de stad Ziarat, die volgens waarnemers zeer zwaar is beschadigd. Ziarat ligt op bijna 2.500 meter hoogte in een bebost gebied, waar toeristen en dagjesmensen verkoeling of rust zoeken. Zelfs in de Afghaanse stad Kandahar, 200 kilometer verderop, werd de beving gevoeld. Rond half twaalf gisterochtend volgde nog een krachtige naschok. Of daarbij nieuwe slachtoffers zijn gevallen, is nog onbekend. Aardbevingen komen veel voor in de regio. 1
Het meest groene automerk van Nederland pakt uit tijdens de Daihatsu Actieweken! Kom nu naar de dealer voor spectaculaire acties!
Afrika ’Stropers liggen al op de loer’
Zorgen om legale veiling van ivoor Voor het eerst in meer dan tien jaar wordt er in Afrika weer legaal ivoor geveild. Deskundigen zijn bang dat er nu meer gestroopt gaat worden. Jerome Taylor LONDEN
Zuid-Amerika
Marine Colombia helpt drugsmaffia ANP De touchscreens geven problemen bij het stemmen. AP/BEELDBEWERKING DE PERS
iVotronic worden gefabriceerd door een verstokte Republikein, er alles mee te maken.
Vier uur in de rij De Democraten klagen ook dat de stemcomputers voornamelijk in de rijkere, blanke en daarmee vaak met name Republikeinse wijken worden neergezet, net als vier jaar geleden gebeurde. Toen waren blanken vaak binnen een kwartier klaar, terwijl zwarten tot vier uur moesten wachten om een stem uit te brengen. Hoewel de fraude tot nog toe voornamelijk de Republikeinen betreft, hebben de Democraten evenmin schone handen. Zij gaven de indiaanse bevolking in een regio in New Mexico stemformulieren zonder envelop, om de stemmen vervolgens ongeldig te verklaren, omdat er geen envelop omheen zat. De Indianen stemden vrijwel allemaal Republikeins: de Democraten willen in een
Syrië
DISSIDENTEN DE CEL IN Een Syrische rechtbank heeft twaalf dissidenten veroordeeld tot elk 2,5 jaar gevangenisstraf. Onder hen zijn de prominente dissidenten Riad Seif en Akram al-Bunni. Ze werden vorig jaar opgepakt na een bijeenkomst waarmee ze een beweging nieuw leven wilden inblazen die zich inzet voor democratische hervormingen. De aanklacht luidde onder meer ‘het verzwakken van de nationale moraal’.
voor de Indianen heilige berg een uraniummijn openen. Bij de vorige verkiezingen werden bijna drie miljoen uitgebrachte stemmen ongeldig verklaard. Mensenrechtenorganisaties vrezen dat het dit jaar om nog veel meer stemmen gaat. Election Protection zet tienduizend advocaten in het hele land in om fraude te voorkomen en adverteert met een hotline waar mensen vragen kunnen stellen. Filmsterren roepen mensen op op film vast te leggen als ze geen stem mogen uitbrengen en het filmmateriaal op internet te zetten. Zoals acteur Tim Robbins zegt: ‘In ’s werelds grootste democratie moet je tegenwoordig vechten voor je recht om te stemmen.’ 1
BOGOTA
...
Vijf Colombiaanse marineofficieren staan terecht, omdat zij posities van Nederlandse marineschepen in de Caribische zee hebben doorgespeeld aan de drugsmaffia. Dat meldt het Colombiaanse televisiestation RCN. Drugssmokkelaars wisten op die manier hoe ze uit handen van de Nederlanders konden blijven. Die zijn in de Caribische zee om drugs uit Colombia, met name cocaïne, te onderscheppen. Op de doorgesluisde navigatiekaarten stonden ook de coördinaten van schepen uit Colombia, de VS en Groot-Brittannië. Net als de Nederlanders helpen de Amerikanen en Britten de Colombianen bij de jacht op drugssmokkelaars. 1
! "
# $ #%& ' ( ) *+,& !"!!#!$!
% &
'(
&
Dicht Het Berlijnse vliegveld Tempelhof gaat vandaag definitief dicht.
...
Vier landen in zuidelijk Afrika hebben toestemming gekregen van de VN om in totaal 108 ton ivoor te verkopen. Het gaat om ivoor van olifanten die een natuurlijke dood zijn gestorven, of zijn gedood om de populatie op peil te houden. Milieubeschermers waarschuwen echter dat deze veiling de deuren wagenwijd openzet voor stropers. Zij verwachten dat er jaarlijks 20.000 olifanten zullen worden afgeschoten voor de zwarte markt. De eerste veiling, van negen ton ivoor, was deze week in Namibië. Er volgen er de komende maand nog drie: in Zuid-Afrika, Botswana en Zimbabwe. Deze landen mogen het ivoor verkopen, omdat de olifantenpopulatie er stabiel is of juist groeit. De slagtanden mogen alleen gekocht worden door kopers uit China en Japan, zo is bepaald door de Conventie voor Internationale Handel in Bedreigde Diersoorten (Cites). De opbrengst van de veiling gaat naar speciale beschermingsprogramma’s voor olifanten. Critici vrezen echter dat stropers misbruik gaan
maken van de grote hoeveelheid legaal ivoor die nu naar China en Japan gaat door hun illegale vangst er tussen te wringen. Ook zijn ze bang dat criminelen in minder stabiele landen als Tsjaad en Congo de jacht op olifanten gaan opvoeren. Michael Wambiti van het Internationaal Fonds voor Dierenwelzijn is fel tegen. ‘Door legale handel toe te staan, wordt het witwassen van illegaal ivoor mogelijk. En dat betekent weer een aanmoediging voor stropers. Het is duidelijk: meer ivoor op de markt betekent meer dode olifanten en meer dode parkwachters.’ Het verbod op de handel in ivoor stamt van negentien jaar geleden. Toen telde Afrika nog maar 600.000 olifanten. 1 ©The Independent
De IT-Staffing Groep is een van de grootste
Wij adviseren de freelancers, zien er op toe dat
IT-detacheerders van ons land. En niet zonder reden.
ze in bezit zijn van de juiste certificaten en verzorgen
Dankzij de meer dan twintig jaar ervaring, de brede
alle contracten, voor zowel de bedrijven als
marktdekking en het grote aanbod van freelancers,
de gedetacheerden.
zorgen wij voor de juiste persoon op de juiste plek. Of het nu om een netwerkspecialist, een software-
De IT-Staffing Groep wordt vertegenwoordigd
engineer of een programmamanager gaat. Inmiddels
door zes ISO-gecertificeerde bedrijven:
hebben wij bijna vierduizend freelancers onder
ABC Team, Bariton XL, OC Centor,
contract en kunnen wij putten uit onze database van
Info Motion, Paxton en Software Pool.
meer dan negenduizend zelfstandige IT-specialisten.
Kijk op: www.it-staffing.nl
Kunnen wij jou verwelkomen? www.it-staffing.nl
‘NAAR BED MET DE EERSTE TREIN’
È@bbfde\kk\il^mXe_\kjkXgg\e`e8djk\i$ [Xd%NXj_\\c^\q\cc`^aX#c\bb\i^\[Xejk%?\k`j el_Xc]q\m\e#[ljel`j_\kn\cdff`^\n\\jk @b[f\[`kn\cmXb\iqf#`[\XXckfZ_6@bnffe`e ?XXic\d\egXb_`\ijkiXbjmffi_\kjkXk`fe[\ Ylj%K\ed`ejk\`b_ffg[Xk`\Xc^XXk%DXXiel df\k`bi\ee\e_ffi#`bn`ceXXidËeY\[%É
Dagblad De Pers
MARKETING
Wat is Jägermeister? Het Duitse kruidendrankje Jägermeister heeft vele gezichten. Hip, ouderwets, stijlvol. Wie is de echte Jagermeister? 09
In Business
7
Kredietcrisis Japanners weten hoe het werkt
‘Bos moet niet te zuinig zijn met bankgaranties’ Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Streamer streamer streamer streamer streamer streamer streamer streamer De valuta’s in Centraal- en Oost-Europa staan zwaar onder druk. REUTERS
Nood Hongarije krijgt IMF-lening van 20 miljard
Crisis in Oost-Europa slecht voor export Problemen kleine economieën raken Nederland hard. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Het volgende epicentrum van de kredietcrisis is te vinden binnen de opkomende economieën. De ergste schok was gisteren voelbaar in Hongarije, dat een lening van 20 miljard euro krijgt van het IMF. Daarmee heeft Hongarije de twijfelachtige eer het eerste EU-land te zijn dat zulke omvangrijke steun nodig heeft. In het rijtje getroffen landen staan ook Oekraïne – ligt al aan het IMFinfuus – Wit-Rusland, Rusland en de Baltische staten. De valuta’s staan daar zwaar onder druk, zodat ze dreigen te bezwijken onder hun hoge buitenlandse schuld, die vaak in dollars moeten worden terugbetaald. Die munt is tegen de verwachting in
sterk gestegen, met alle gevolgen van dien. De ellende in Centraal- en OostEuropa, waar een recessie onafwendbaar lijkt, is voor de toch al kwakkelende economie van de eurozone (vijftien landen met de euro) bijzonder slecht nieuws. De afgelopen jaren hebben die landen onevenredig geprofiteerd van de snelle economische opkomst van Oost-Europa, maar nu dreigt het omgekeerde.
‘Schok’ ‘60 procent van de exportgroei kwam uit Oost-Europa’, zegt Nick Kounis, Europa-econoom bij Fortis. ‘Een scherpe afname van de vraag in die landen zal hier een schok veroorzaken. Het zijn nu vooral de kleinere landen die problemen hebben, maar als bijvoorbeeld Polen ook meege-
Wat minister Bos van Financiën dinsdag bekendmaakte, wisten ze in Japan al lang. De 20 miljard euro die de overheid had gereserveerd om de Nederlandse bankensector te redden, zijn onvoldoende. Japanse financiële experts proberen al maandenlang om hun westerse collega’s te overtuigen van hun oplossing voor de kredietcrisis: houd de hand niet op de knip, maar stel meer geld aan de banken beschikbaar dan ze nu denken nodig te hebben. De Japanners spreken uit ervaring. Hun economie krabbelt nog op uit een kredietcrisis, die tien jaar duurde en een overheidsinvestering vergde van 12,4 biljoen yen (980 miljard euro).
Goed voorbeeld Hoewel de omstandigheden niet helemaal hetzelfde waren, is Japan een goed voorbeeld voor wat er gebeurt als de overheid banken probeert te redden. In 1990 stortte de Japanse aandelenmarkt in, gevolgd door een daling van de vastgoedprijzen en serieuze moeilijkheden bij banken. Die ontkenden hun problemen tot er in 1997 drie omvielen. Zelfs toen bleven ze overheidshulp weigeren. ‘Ze wilden niet dat de overheid zich met
hun management ging bemoeien’, zegt Teizo Taya, adviseur van het Daiwa Institute of Research en voormalig bestuurslid van de Japanse centrale bank. Ook in Japan werd volgens Taya in het begin de vergissing gemaakt om de banken nét genoeg kapitaal te geven om te overleven. ‘Daardoor werd het vertrouwen bij de banken en consumenten niet hersteld’, zegt hij. ‘Je gaat pas geld uitlenen en investeren
‘Straf bankiers niet door hun bank financieel aan het lijntje te houden.’ als je weet dat je echt genoeg hebt.’ Uiteindelijk waren er drie grote kapitaalsinjecties nodig. Inmiddels hebben de Japanse banken bijna alle overheidssteun weer terugbetaald. ‘Het hoeft dus ook helemaal niet veel te kosten’, aldus Taya. ‘Er zijn nog drie Japanse banken die geld terug moeten betalen. Als die dat doen, heeft het allemaal niet veel gekost.’ Taya waarschuwt er wel voor dat bankiers die te veel risico nemen, moeten worden bestraft. ‘Maar doe dat niet door hun bank financieel aan het lijntje te houden. Dat werkt niet.’ 1
sleurd wordt, is er reden voor paniek.’ Vooral voor Nederland is een recessie in het voormalige Oostblok vervelend, omdat juist dat gebied de afgelopen jaren de motor was van de exportgroei. Zo’n 3,5 procent van het nationaal inkomen wordt daar verdiend. ‘Nederland is veel gevoeliger voor een neergang in Oost-Europa dan voor een neergang in de VS’, vervolgt Kounis. Ook veel opkomende economieen in Azië en Latijns-Amerika kampen met dalende valuta’s en snel verslechterende vooruitzichten. Koersen zijn daar hard onderuit gegaan nu beleggers daar snel hun geld weghalen. Pakistan is naar verwachting het eerstvolgende land dat bij het IMF zal aankloppen. De crisis is nu echt mondiaal. 1
Idee van FNV valt slecht
‘SPAARLOON UIT LATEN GEVEN’
ANP
Politici en wetenschappers verwachten niet dat de economie een extra oppepper krijgt als consumenten het geld van hun spaarloonregeling ineens vrij mogen besteden. FNV-voorzitter Agnes Jongerius opperde gisteren het idee om de economie een impuls te geven door het spaarloon vrij te geven. Die tegoeden staan in principe vier jaar vast. Alleen de overheid kan de vier miljard euro die op de rekeningen staat, deblokkeren. Het kabinet vindt de tijd daarvoor niet rijp. Staatssecretaris Jan Kees de Jager
wijst er daarbij op dat de koopkracht dit jaar op peil blijft en consumenten dus niet minder hoeven kopen. Een Kamermeerderheid is het daarmee eens. Ook wetenschappers hebben hun bedenkingen. ‘Mensen gaan niet ineens meer geld uitgeven als ze bij hun spaarloon kunnen’, zegt Peter Kavelaars, hoogleraar fiscale economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. ‘Mensen zullen het geld op een andere rekening zetten totdat ze de crisis echt in hun portemonnee voelen. Dat is nog niet het geval.’
Somber over werk
Vliegveld Eindhoven in de lift
Slecht nieuws leidt tot sombere verwachtingen. Bijna de helft van de Nederlanders denkt dat de werkloosheid het komende jaar stijgt.
Ondanks de gewraakte vliegtaks trekt Eindhoven Airport dit jaar toch 4 procent meer passagiers dan vorig jaar: zo’n 1,6 miljoen.
Behoefte om uw personeel te bedanken? Als werkgever is het goed om uw personeel zo nu en dan persoonlijk te bedanken voorr hun inzet. Dat kan natuurlijk met een schouderklopje, of een overtreffende trap daarvan. Maar u kunt dat nog veel beter doen met bol.com zakelijk. Daar kunt u met één mailtje alle zorg voor leuke zakelijke geschenken uit handen geven. Kijk voor de mogelijkheden op bol.com/zakelijk
/ zakelijk
Keus uit 2 miljoen geschenken voor personeel en relaties
In Business Koster & Jojanneke
8
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
De lifestyle van... Eric Kuster
Wit interieur lost de crisis op Eric Kuster brengt glamour in huizen van de sterren. Ook nu.
AMSTERDAM
...
U gooide maandag tijdens een druk feest uw glaasje verse jus, een goedje dat erg vlekt, over uw exvriendin Josh Veldhuizen. Dat meldden we gisteren op deze pagina. Nu bent u boos. ‘Ja. Het verhaal klopt niet.’
...
Een levensgroot Boeddhabeeld lacht ons gezapig toe vanaf de oprijlaan van interieurontwerper Eric Kuster. Zijn showroomvilla ligt in het lommerrijke Crailo, een Gooische enclave vol met bovenmodale vehikels. Zelf rijdt de glamourdesigner een BMW vijf serie. ‘Hij heeft extra brede banden. Het moet een tikkie sexy
U gooide niet uw glaasje jus over uw ex-vriendin? ‘Jawel, dat heb ik gedaan. Punt.’ Wat klopt er dan niet aan het verhaal? ‘Josh zegt dat zíj het heeft uitgemaakt. Maar bekijk de vroegere foto’s in de bladen van ons maar: ze stond altijd op de voorgrond. Denk je dat ze dat wilde opgeven? Jullie zijn niet scherp. Ik heb het uitgemaakt, omdat ik naar New York wil en omdat ik een nieuwe vriendin heb. De dame die bij me was op het feestje.’
‘Ik houd van basic. Het hoeft echt niet altijd ‘over the top’ te zijn.’
Fashion politics ...
FEMMETJE
DEWIND
S
arah Palin is een fantastisch mens. Ze loopt over van creatieve toekomstbestendige politieke plannen, maar niet iedereen onderkent haar geniale ideeën. Veel van de initiatieven worden verkeerd uitgelegd. Wat dacht u van
Regilio gooide jus’tje ‘niet zomaar’ Ex-bokser Regilio Tuur reageert op het jus d’orange-incident waarover Koster en Jojanneke gisteren schreven: ‘Ik heb het gedaan om mijn redenen.’
CRAILO
zijn’, smult de 42-jarige interieurverzorger. Want sexy is Kusters sleutel tot succes. Met populair geklapzoen worden we door de man des huizes onthaald en krijgen we een glas champagne in de hand geduwd. Terwijl de designgoeroe ons enthousiast aan de arm neemt voor een rondleiding door zijn 007-villa, knippert Koster spastisch met zijn ogen om aan het donkere interieur te wennen. Een strakke zwarte open haard omringd door fluwelen banken, een gouden fitnessruimte, Swarovskikunst en zwart-witfoto’s van Jacky Kennedy aan de muur. Het huis is een groot portfolio voor het kunnen van de dandy met gevoel voor drama. ‘Een echt popsterrenhuis’, vindt hij zelf. Vorig jaar kocht hij de jaren ’50 villa die dienst doet als woonhuis en als exclusieve showroom. Kuster buigt niet voor de kredietcrisis. ‘Voor een beetje een leuke zitkamer betaal je tussen de 50.000 en 100.000 euro’, somt hij zakelijk op. Maar dat hebben de sterren er graag voor over, want Kusters winterse interieurs zijn hot. Zo nam hij het Gooische stulpje van Linda de Mol onder handen en leukte hij de optrekjes van voetbaltrainers Frank Rijkaard en Ronald Koeman – ‘een heerlijke klant’ – op. Ook buiten de landsgrenzen blijven zijn glamourinterieurs niet
Q&A
Eric Kuster op de trap van zijn showroomvilla. NOVUM
onopgemerkt. Hij gaf het stadion van FC Barcelona een nieuw uiterlijk, mocht aan de slag in villa’s van rijke oliesjeiks in Dubai en pimpte penthouses van R&B sterren. Jan en Monique des Bouvrie komen ook gezellig even binnenvallen. ‘Dit meen je niet!’, kraait Kuster en springt op. Allemansvriend Kuster steggelt niet met concurrenten, hij verdrinkt ze liever in de bubbels. ‘Even champagne halen voor Jan’, excuseert hij zich. De nestor van de Hollandse interieurs laat zich complimenteren met zijn kekke brilmontuur: ‘Een Paul Smith’. Kuster ziet er verzorgd maar, in tegenstelling tot zijn overdadige interieurs, simpel uit. ‘Ik houd van basic,
het hoeft echt niet altijd over the top. Maar het moet wel van kwaliteit zijn’, oreert hij. Zijn eenvoudig ogende look; een simpele blazer met daaronder een lichtblauw overhemd op een
‘In tijden van recessie wil men lichte interieurs, dat is bewezen.’ jeans, is dan ook verraderlijk. Want kosten doet het. ‘Mijn spijkerbroeken zijn van Blueblood en dit jasje is van Alexander McQueen.’ Aan zijn voeten glimmen twee zwarte lakschoenen.
Ook Eric worden? Roep zo vaak mogelijk het woord ‘kwaliteit’ en gedraag u hiernaar. Drapeer een glimmend lapje stof over uw bank en vertel uw bezoek dat ze dat in ’t Gooi ook doen.
1
Als Kuster bent u altijd omringd door vrienden, bij voorkeur be-
2
dat kleinzielige gedoe over haar kledingbudget? Ziet dan niemand waar het Palin werkelijk om te doen is? Een reconstructie. Toen bekend werd dat de gouverneur van Alaska 150.000 dollar had besteed aan kleding en 20.000 dollar aan een visagist, konden de media hun geluk niet op. De kranten stonden er vol van, men noemde het een schande. Michelle Obama liet direct weten dat haar galajurk maar 150 euro kostte. Zondag kwam Palin zelf met een statement op de proppen over ‘design gate’; zij benadrukte dat al haar campagnekleding van de partij is, net als de microfoons, de lichten en de podia. Maar dat is natuurlijk onzin. Wie wil
kend. Reserveer een tafel in de door hem ontworpen Jimmy Woo club en zorg dat Ruud Gullit aanschuift. Zonder zwarte, dure kleding voldoet u niet als Kusterkloon. Gooi uw fleurige kledij de deur uit en kijk zwoel uit uw ogen.
3
er na afloop van de campagne nou een podium mee naar huis? Nee, dan die heerlijke bij elkaar gepersonalshopte designeroutfitjes, die gaat ze toch niet allemaal teruggeven aan de partij? Dat het een rot-idee was om afstand te doen van al dat moois bleek toen een woordvoerster van Palin kort daarop liet weten dat eenderde van de kleding na de campagne wordt teruggegeven en dus niet alles. Een bijkans nog moeilijkere opgave voor Palin. ‘Zal ik dat Valentino jurkje teruggeven?’ ‘Neeeee’, zegt dochter Piper, ‘I love it, geef dan die hakken van Max Mara terug, die pas ik niet.’ Piper (7) is Pa-
‘Die zijn van Dsquared.’ Aan zijn vakanties stelt Kuster minder hoge eisen. ‘Zolang er maar zon en een zwembad is, ben ik tevreden.’ Met zo’n 30 tot 40 stijlklussen tegelijk, variërend van Nederland, Rusland tot Thailand, voldoen rust en een goed hotel voor de zakenman. Want een businessboy vindt hij zichzelf absoluut. ‘Logistiek is het een ingewikkeld verhaal, want er lopen wereldwijd tientallen projecten. PR is mijn sterkste kant. Ik ga veel uit en ken de juiste mensen’, vertelt de zelfpromotor pur sang tevreden. Onlangs verscheen een bundeling van tien jaar van zijn werk in de vorm van een groot salontafelboek. Het succes van de designer lijkt onbegrensd. Zelfs de economische crisis doet daar niet aan af. ‘Ik merk er weinig van. Alleen twee projecten in Rusland en Marbella zijn tijdelijk afgebroken.’ Ook in Dubai doet men nog gezellig mee. De huizenversierder die zijn inspiratie haalt uit protserige R&B-clips, ziet zelfs toekomst in de crisis. ‘In tijden van recessie wil men lichte interieurs, dat is bewezen. Wit komt helemaal terug.’ Jan knikt er goedkeurend bij. 1
lins modebewuste dochter. Vorige week werd ze gefotografeerd met een nep Louis Vuitton aan de arm. Piper kan ook niet weten dat faketassen aan elkaar geplakt worden door straatarme kindertjes in sweatshops. Dit incident had supermom Palin duur kunnen komen te staan, ware het niet dat de media slechts aandacht hebben voor mamma’s kledingbudget. Maar dit terzijde. Wat Palin mijns inziens écht moet doen is uitleg geven over haar acties. Als niemand in de gaten heeft dat jouw exorbitante shopping sprea een doodgewone injectie aan de ietwat neergaande Amerikaanse economie is, wees dan nog duidelijker. Staaf je
Heeft u spijt van het jus d’orangeincident? ‘Denken jullie dat ik dat zomaar doe, met jus gooien? Je kunt jezelf afvragen: waarom gebeurt zoiets? Ik heb het gedaan om mijn redenen.’ En die wilt u nu met ons delen? ‘Nee.’ 1
beleid met keiharde cijfers. Immers, sinds Palin haar Naughty Monkey Shoes droeg op het Republikeinse congres, is de verkoop op Amazon met maar liefst 50 procent gestegen. Het is behoorlijk gewaagd, maar wel hartstikke ‘koppie koppie’ om in deze tijd anticyclisch te handelen; hup geld uitgeven! Al moet je het van de partijkas lenen. Hoe meer er besteed wordt, hoe sneller de economie uit het slop raakt. Ingewikkelder is het niet. Sarah, eis je welverdiende credits op! Je hebt nog zes dagen. 1
Femmetje de Wind is hoofdredacteur van het magazine Jackie
[email protected]
Stukje Eiffeltoren kopen
Blu-Ray niet geliefd
Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën uwer kant altijd welkom. De digitale post kan naar:
[email protected].
Altijd al een voorliefde voor de Eiffeltoren gehad? Op 26 november kun je bieden op een oud stukje trap van de toren. Kosten: zo’n 50.000 euro.
De opvolger van de dvd, Blu-Ray, is niet erg populair onder consumenten. In Amerika worden de apparaten daarom afgeprijsd tot onder de 120 euro.
In Business Groei
Marketing Ruig, oud en hip
Wie is de echte Jägermeister? te flessen verkoopt het bedrijf in de Verenigde Staten. Vorig jaar verkocht het merk er 27 miljoen liter. Tussen 2001 en 2007 verzevenvoudigde de verkoop wereldwijd.
Slimme marketing of persoonlijkheidsstoornis? In Nederland wil Jägermeister ruig zijn, in Italië stijlvol. Ouderen krijgen een klassiek kruidendrankje. De omzet steeg.
Geheim recept
Remco Tomesen WOLFENBÜTTEL
...
‘Dit spotje ga je niet in Nederland uitzenden!’, was de reactie van de baas van Bert de Winter. De Winter had zojuist het Deense reclamefilmpje van Jägermeister laten zien, met de woorden: dit is het nieuwe Nederlandse spotje. ‘Het was een grapje. Het Deense spotje gaat écht te ver voor Nederland’, zegt De Winter, verantwoordelijk voor de Nederlandse import van Jägermeister. In het Deense spotje zijn jonge mensen te zien, op de achtergrond een opzwepend elektrodeuntje. De glaasjes Jägermeister vriezen vast aan de tongen en wangen van de jongeren. Bij de meisjes heeft het ijskoude drankje een extra effect: hun tepels worden er nogal groot van. In het spotje wijzen de meisjes lachend naar hun tepels die door de kleding heen niet te missen zijn. Ook het Italiaanse spotje zou in Nederland nooit worden uitgezonden. Maar om een heel andere reden: in die commercial wordt Jägermeister neergezet als een stijlvol drankje. We zien een man en vrouw, zo weggelopen van de catwalk in Milaan, in een soort van omhelzing een Jägermeister drinken. Het spotje past goed in Italië, zegt regiodirecteur Marcus Thieme: ‘In Italië gaat het niet om kwantiteit. Jongeren drinken weinig alcohol, want dan heb je jezelf niet
Een Jägermeister moet hier stoer zijn.
meer onder controle. Smaak en stijl, daar draait het om.’ ‘In Nederland willen we het drankje neerzetten als vooral stoer. We richten ons met de reclame op mannen tussen de 20 en 35’, zegt Bert de Winter.
Meerdere gezichten Een drankje met meerdere gezichten zie je vaker. Bekend voorbeeld is Heineken, dat in de Verenigde Staten wordt gepromoot als een bijzonder buitenlands biertje, terwijl het in Nederland een gewoon biertje is. Ook zijn er jeneverdrankjes, zoals het Nederlandse Bols en Ketel 1, die de oversteek naar de Verenigde Staten hebben gemaakt, daarbij meteen kiezend voor een hipper imago. Jägermeister heeft echter in de drankenwereld wel
heel veel verschillende gezichten. In positieve zin zou je dit heel slimme marketing kunnen noemen. Wie negatief is, ziet het als symptomen van een ‘multiple persoonlijkheidsstoornis’. Jägermeister is te koop in tachtig landen, van het Midden-Oosten tot Zuid-Amerika en Australië. De mees-
Je zou verwachten dat de Duitsers ondertussen, om te besparen op transportkosten, een fabriek in Amerika hebben neergezet. Dat is niet zo. Het drankje wordt geproduceerd in het Duitse Wolfenbüttel, waar ook de allereerste fles Jägermeister in 1935 werd gemaakt. De belangrijkste reden? Imago. Regiodirecteur Thieme: ‘Amerikanen willen op het etiket de term ‘imported’ zien. Ook al zou een fabriek in de VS volgens precies hetzelfde geheime recept 56 kruiden en fruitsoorten mengen: een in Duitsland gemaakte fles is in de ogen van Amerikanen the real stuff. Om precies dezelfde reden handhaaft Jägermeister daarom in de Verenigde Staten de oude etiketten van Jägermeister. Dat terwijl in vrijwel alle andere landen het merk koos voor een hipper etiket, met andere letters en een eigentijds hert. Nederland was een van de eerste landen buiten Duitsland waar Jägermeister werd gedronken. Al in de jaren zestig startte het bedrijf met export naar Nederland. In Nederland concurreert de drank met lokale kruidendrankjes. Heel veel Nederlandse plaatsjes hebben hun eigen ‘kruidenbittertje’, elk met een eigen etiket, maar vaak gemaakt in dezelfde fabrieken. Al jarenlang groeit de verkoop in Nederland nauwelijks. Vandaar de versterkte marketinginspanningen. De bekende slogan ‘Alleen als-ie ijskoud is’ blijft bestaan in Nederland. Maar voor het overige moet het merk vooral stoer worden. Het bedrijf veranderde in Nederland daarom de centrale kleur van het merk van ‘jolige kleur’ oranje naar ‘stoere kleur’ zwart. Om zichtbaar te zijn in de horeca startte het drankje met de verkoop van zwarte tapmachines, om op de bar te plaatsen, en zette het een promotieteam in dat bars en disco’s ‘binnenvalt’. Maar hoe zit het met de oudere mannen, die traditioneel voor het slapen gaan nog een glaasje Jägermeister drinken? Dat zijn toch al jaren de grootste Jägermeisterdrinkers? De Winter: ‘Dat klopt. Maar zij kennen ons al. Bij hen liggen we al in de diepvries. Voor hen blijven we hetzelfde drankje.’ 1
9
Werkwoord Personal branding
H
eeft een recessie ook voordelen? Misschien moeten we straks en masse op zoek naar een nieuwe baan omdat een kwart van de bedrijven ten onder gaat. Dat is niet leuk, maar toch: blijf positief. Zie het als een kans om op zoek te gaan naar je echte ambitie en beschouw de recessie als een wake-up call. Per slot van rekening hebben we tegenwoordig geen baan voor het leven meer, maar een leven vol banen. Het is daarom essentieel dat je je onderscheidt, authentiek bent en ‘buitengewoon’. De vakterm voor deze onderscheidende presentatie is personal branding. Je bent een personal brand wanneer er een krachtig, helder en positief beeld naar voren komt als je naam valt of wanneer anderen aan je denken. Een mooi staaltje van personal branding is de elevator pitch: jezelf kort en krachtig presenteren. Stel jezelf het volgende voor: op de tiende etage van bedrijf X stap je in de lift en sta je oog in oog met de persoon die voor jou het verschil kan maken tussen het wel of niet doorgaan van je droomproject. Je hebt exact tien etages om hem te overtuigen en er een vervolgafspraak uit te slepen. Dan moet je niet staan stuntelen, maar je pitch paraat hebben en jezelf en je plan enthousiast kunnen presenteren in de heel beperkte tijd die je hebt!
De perfecte elevator pitch: - Heeft een prikkelende opening - Duurt maximaal 45 seconden - Wordt met passie en enthousiasme gebracht - Weerspiegelt je persoonlijkheid - Is in essentie niet meer dan acht kernwoorden - Is makkelijk te onthouden en te herhalen (word of mouth) - Verleidt de ander te vragen naar meer (teaser).
This is your wake-up call, Cees Harmsen & Rolf Rosenmöller, ISBN 978 90 5871 421 3
Van der Veer weg bij Shell
ZWITSER NIEUWE TOPMAN
Leid jij onze ambities in goede banen? Bij Ricoh werk je aan het succes van een wereldmerk. Ricoh
ver, efficiënter en eenvoudiger te laten werken, dan wacht je een
is topspeler in het professioneel managen van informatiestromen
wereldbaan. Of je nu actief bent op het gebied van ICT, sales,
binnen organisaties. We investeren continu in de ontwikkeling van Document Management- en
Wereldtalent m/v
support, techniek, marketing of consultancy. Je krijgt bij ons alle ruimte voor ontwikkeling.
IT-oplossingen. En in mensen die onze ambities helpen waar-
Interesse? Ontmoet ons op het Careerevent in de Jaarbeurs te
maken! Heb jij het talent en de drive om onze klanten effectie-
Utrecht (Hal 1, standnr. C079) of ga naar www.werkenbijricoh.nl.
Jeroen van der Veer vertrekt als topman bij Shell en wordt per 1 juli 2009 opgevolgd door de Zwitser Peter Voser (50). Het is voor het eerst dat er in plaats van een Brit of een Nederlander een Zwitser aan het hoofd komt van de oliemaatschappij. Voser is geen onbekende binnen het concern. Hij was sinds 2004 financieel directeur van Shell. Hij maakte van 2002 tot 2004 nog wel een kort uitstapje naar Asea Brown Boveri (ABB) waar hij eveneens financiële man was. Voser was ook commissaris bij Aegon.
ANP
Alcohol heelt Werken aan innovatie in informatie
Jägermeister was oorspronkelijk bedoeld als een geneesmiddel. Nu is het een drankje met meerdere gezichten.
10
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Superdonderdag!
O
ude tijden herleven vandaag op het Damrak, toen De Koninklijke en Unies voor een groot deel het wel en wee van de AEX bepaalden. Met de winst- en verliescijfers voorbeurs over het afgelopen derde kwartaal van Royal Dutch Shell en Unilever rapporteert ruim eenderde van het AEX-gewicht. In het koersgeweld van de afgelopen twee maanden hielden deze twee fondsen zich relatief aardig staande, waardoor hun indexgewicht fors toenam. De AEX bestaat nu voor 23,3% uit Shell en 13,7% uit Unilever. Dit ging vooral ten koste van Arcelor Mittal (-69,6% sinds 1 januari) dat nog maar voor 8,4% de index bepaalt. Begin deze zomer was dat het dubbele. Niet dat Shell en Unilever wonderen verrichtten, maar met respectievelijk -33,4% en -28,5% dit jaar deden deze twee zogenaamde defensieve aandelen het tot dusverre veel beter dan de Amsterdamse hoofdgraadmeter: -53,9%. Interessant is dat de rapportage van Shell verschijnt tegen de achtergrond van een alarmerend rapport van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), waar The Financial Times gisteren mee uitpakte. Als er niets gebeurt, neemt de olieproductie jaarlijks met 9,1% af. Er moet volgens het IEA ieder jaar voor 360 miljard dollar worden geïnvesteerd, om in de toekomst de productie de vraag te laten bijhouden. Intussen is iedereen er aan gewend dat zulke bedragen tussen neus en lippen door in banken en zelfs landen worden gestoken, maar of de olie-industrie het ook zo breed laat hangen? Wel verwacht het IEA dat in 2030 het dagelijkse verbruik 106,4 miljoen vaten is, in plaats van de eerder voorspelde 116,3. Deze correctie maakt nog het beste duidelijk dat zulke langetermijnvoorspellingen nattevingerwerk zijn. De boodschap en het beleggers appeltje-eitje zijn wel duidelijk. Als over zoveel maanden of jaren de eerste tekenen er zijn dat de wereldeconomie aantrekt, gaat die olieprijs weer lopen. Dat geldt na-
tuurlijk ook voor al die andere grondstoffen die zo hard stegen en de laatste maanden nog harder daalden. Staat dan weer in geen tijd die top van 147 dollar per vaatje op het bord? Dat kan maar zo. Vraag is wat alle beleggers, handelaren, speculanten, avonturiers en hedge funds dan doen, nu zij na de boom & bust van dit jaar vele ervaringen rijker en misschien wel illusies armer zijn geworden. Vraag is ook wat de dollar doet, het betaalmiddel voor deze commodities. Veel meer dan wat Shell verdiende met die hard afkomende olieprijs, vinden beleggers de outlook, investeringen en reserves van belang. Hoe de cijfers worden ontvangen hangt dan weer af van met welk been beleggers uit bed stappen. Deze week toonden TomTom, DSM en TNT dat tegenvallende rapportages juichend en meevallende huilend worden ontvangen – of andersom. Er valt geen peil op te trekken, behalve dat de koersuitslagen fors zijn. Vandaag komen ook Ten Cate, Schuitema, DNC en Holland Colours met rapportages. Vezelfabrikant Ten Cate is een van de betere Nederlandse aandelen dit jaar, het verloor slechts 10% van zijn waarde. Elders in de wereld is het ook goed raak. De grootste
Beleggers vinden bij Shell reserves en investeringen van belang. namen die met cijfers komen zijn Deutsche Bank, Exxon Mobil en comedy caper Volkswagen. Tot slot verschijnt in de VS nog de tweede raming van het economische groeicijfer over het derde kwartaal. De markt gaat uit van een krimp van 0,5%. Meestal heeft zo’n tweede schatting weinig impact, maar niets is onmogelijk in deze markt – zeker niet als het cijfer afwijkt. 1
18,89
Unilever
De markt in kaart VS DOW JONES LONDEN FTSE 100
VS NASDAQ KOERS:
8990,96 % VERSCHIL:
KOERS:
KOERS:
-0,82%
1657,21
4242,54
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
0,47%
8,05% FRANKRIJK CAC 40
KOERS:
BRAZILIË BOVESPA
3402,57
% VERSCHIL:
9,23% KOERS:
33166,66 NEDERLAND AEX
% VERSCHIL:
0,00%
KOERS:
259,58
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens: 30 oktober 07
9,09%
29 oktober 08
VERSCHIL:
% VERSCHIL:
Nederland AEX Index - slotkoersen 29 oktober AANDEEL
SLOT
aegon 3,01 ahold 8,455 30,20 akzo nobel arcelor mittal 18,04 13,05 asml holding 6,28 bam groep 38,17 corio dsm, kon. 21,645 0,849 fortis 25,98 fugro 24,68 heineken 6,41 ing groep c. kpn 11,25 14,30 philips, kon. 13,32 randstad 9,94 reed elsevier royal dutch shell a 21,60 12,77 sbm offshore tnt 15,395 5,70 tomtom 110,90 unibail-rodamco 18,89 unilever c. 7,15 usg people wereldhave 58,71 13,66 wolters-kluwer c.
VORIG SLOT
2,908 7,965 25,135 16,13 12,335 5,90 34,78 21,01 0,804 23,58 23,59 5,65 10,543 12,71 11,695 9,49 19,15 11,42 14,84 5,695 109,08 17,97 6,49 55,16 12,71
VERSCHIL
0,10 0,49 5,06 1,91 0,72 0,38 3,39 0,64 0,04 2,40 1,09 0,76 0,71 1,59 1,62 0,45 2,45 1,35 0,56 0,00 1,82 0,92 0,66 3,55 0,95
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 29 oktober HOOG
3,36 8,476 30,20 18,49 13,145 6,33 39,25 22,25 0,894 25,98 24,83 6,61 11,25 14,30 13,34 10,10 21,60 12,835 15,50 6,30 115,54 19,195 7,21 58,71 13,68
LAAG
3,01 8,153 27,005 17,26 12,60 6,14 35,60 21,04 0,821 24,75 24,095 5,95 10,621 13,33 12,205 9,485 19,84 11,965 15,05 5,275 109,045 18,355 6,75 56,09 12,80
VOLUME
21484171 10291473 2941596 9713585 5237881 1072690 758243 2971458 21917110 858831 2335446 31817948 19878335 12662040 1649010 3669017 22688423 1668853 2228037 2278191 110157 16875114 900326 302534 2020255
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding oce opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
6,76 10,47 8,45 7,87 5,68 23,98 8,30 14,32 8,87 22,21 6,54 10,63 0,88 23,73 3,48 10,67 3,84 0,63 49,99 5,71 20,00 37,40 24,19 2,49 4,79
VORIG SLOT
6,00 10,46 7,84 7,62 5,43 21,56 7,97 14,00 8,76 21,60 6,10 9,95 0,83 23,92 3,36 10,03 3,56 0,62 48,63 5,35 19,00 37,10 22,75 2,37 4,71
VERSCHIL
0,76 0,01 0,61 0,25 0,25 2,42 0,33 0,32 0,11 0,61 0,44 0,68 0,05 -0,19 0,12 0,64 0,28 0,01 1,36 0,36 1,00 0,30 1,44 0,12 0,08
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 29 oktober
HOOG
LAAG
VOLUME
6,76 11,35 8,49 8,06 5,75 24,22 8,47 14,75 9,35 22,99 6,56 10,80 0,89 25,19 3,60 10,67 3,89 0,64 51,08 5,75 20,40 38,75 24,50 2,62 4,95
6,33 10,16 8,06 7,51 5,56 22,31 8,16 14,20 8,50 22,00 6,30 10,55 0,84 23,55 3,41 10,26 3,70 0,62 49,36 5,38 19,43 37,40 23,65 2,40 4,56
597763 496168 136667 394639 216244 523453 320740 288304 231165 101015 113490 462452 1889319 399590 292976 306898 165593 132094 62793 460777 101981 58004 267321 677531 656809
AANDEEL
SLOT
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
15,88 0,20 13,63 7,99 9,29 27,99 17,01 6,83 13,75 15,14 5,86 3,74 12,40 45,30 8,49 1,89 13,00 0,28 15,60 3,47 2,65 10,95 14,40 10,60 9,63
VORIG SLOT
15,68 0,19 13,10 7,63 9,08 27,90 15,28 6,72 13,75 14,51 5,88 3,90 12,53 44,49 8,48 1,85 12,65 0,28 14,90 3,16 2,58 10,12 14,55 9,66 9,10
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
0,20 0,01 0,53 0,36 0,21 0,09 1,73 0,11 0,00 0,63 -0,02 -0,16 -0,13 0,81 0,01 0,04 0,35 0,00 0,70 0,31 0,07 0,83 -0,15 0,94 0,53
16,25 0,20 13,99 8,00 9,59 30,50 17,08 6,99 14,00 15,26 6,17 4,20 12,99 45,30 8,50 2,03 13,74 0,30 16,00 3,50 2,73 10,95 15,50 10,60 9,71
15,71 0,19 13,02 7,21 8,88 27,70 15,21 6,70 13,50 14,70 5,81 3,58 12,05 42,20 7,89 1,87 12,85 0,27 15,00 3,30 2,57 10,40 14,00 9,81 9,38
13845 520110 23365 24892 44680 21671 74404 3682 3575 46437 97774 216363 8823 10005 12436 385969 80520 673773 50885 16035 200593 38025 12061 24987 34422
In Business De markt
DE GONG DUITSLAND DAX
JAPAN NIKKEI 225
AMSTERDAM
...
Bas Vos, algemeen directeur van de Taxicentrale Amsterdam opende gisteren de handelsdag. Sinds oktober 2006 staat hij aan het roer bij de Taxicentrale waar op dit moment bijna 1.900 taxi’s zijn aangesloten. Vos zat zelf niet op de taxi maar kende een wonderlijke loopbaan. Hij begon zijn carrière als huisarts en was daar-
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
4808,69
KOERS:
8211,90
% VERSCHIL:
-0,31%
11
na onder meer directeur van de Hema en voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging. Hij is voorzitter van de raad van commissarissen van Corio en is vicevoorzitter van de raad van bestuur van beursfonds Reesink. Vos is optimistisch over het verdere verloop van de crisis. ‘De bodem ligt net boven 200 punten. Dus de weg naar boven zal binnenkort ingeslagen worden.’ Hij voorspelt dat de AEX zal eindigen op 250 punten. Gevraagd naar zijn beste investering ooit antwoordde Vos: ‘Onroerend goed en putopties in 2008.’ Zijn slechtste investering wilde hij ook wel delen: ‘Een eerder huwelijk.’ 1
% VERSCHIL:
7,74%
KOERS:
644,00 % VERSCHIL:
11,88%
HONGKONG HANG SENG
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
ook in deze koersen konden zien.’
UPC
STELLINGVANDEDAG: KOERS:
Het VW-gevoel
12702,07 SINGAPORE STRAITS TIMES
% VERSCHIL:
0,84%
In Nederland gedraagt het autoaandeel Spyker zich soms net zo mesjogge als Volkswagen de laatste dagen. Dit stijgt of daalt tientallen procenten per dag, omdat short-sellers worden uitgerookt. Zijn er ook grote Nederlandse aandelen waarbij zo’n of een andere idiote situatie kan ontstaan?
KOERS:
FINANCIALS
1671,20
Cees Smit (Today’s Beheer) ‘Als beurswaakhond Autoriteit Financiële Markten short-verkopen in de Nederlandse financiële aandelen als Aegon, Fortis, ING, SNS en nog een paar strafbaar had gesteld, dan ben ik ervan overtuigd dat we zulke effecten
% VERSCHIL:
0,28%
Corné van Zeijl (fondsmanager SNS) ‘In Nederland is ’t al eens gebeurd. In 2000 belegden veel grote beleggers volgens de CBS Index. Deze had geen aanpassing voor het vrije uitstaande aantal aandelen. Diverse grote Nederlandse beleggingsfondsen moesten bij de introductie aandelen UPC kopen, terwijl er niet zoveel aandelen voorhanden waren. Dit was een van de verklaringen waarom UPC’s koers toen zo hard steeg.’
ARCELOR
Peter van Kleef (senior editor IEX) ‘De daling van Arcelor Mittal van meer dan 60 naar minder dan 20 euro is volgens analisten ook te wijten aan de gedwongen verkopen van hedge funds. Terwijl staalprijzen records breken en Arcelor Mittal recordwinsten toont, wordt het aandeel afgebrand. Dit is niet vergelijkbaar met VW, maar de koerspotentie opwaarts is enorm zodra de rust op de markt weerkeert.’ 1
Agenda donderdag 30 oktober AEX Index
259,58
Hang Seng
12702,07 Dow Jones
8990,96
Bedrijven Binnenland 08.00 08.00 08.00 08.00 08.15 17.45
Royal Dutch Shell Unilever Ten Cate Schuitema DNC Holland Colours
3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers Halfjaarcijfers
Bedrijven Buitenland 30 oktober 07
VERSCHIL:
+21,62
Euro/Dollar
29 oktober 08
% VERSCHIL:
+9,09%
1,2937
30 oktober 07
VERSCHIL:
+105,78
Goud
29 oktober 08
% VERSCHIL:
30 oktober 07
VERSCHIL:
+0,84%
-74,16
753,57
Olie
29 oktober 08
% VERSCHIL:
-0,82%
66,47
07.15 07.45 08.00 08.00 14.00 -
Metro Group Alcatel-Lucent BAT BASF Motorola Sun Microsystems ExxonMobil
3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 1e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers
Economie Binnenland 12.15 13.30 14.00 14.30
Tweede Kamer RWI Max Havelaar De Nederlandsche Bank
Ronde tafel DNB en AFM Najaarscongres Opening Fairtrade week Symposium integriteit
Economie Buitenland 30 oktober 07
VERSCHIL:
+0,0154
29 oktober 08
% VERSCHIL:
+1,20%
30 oktober 07
VERSCHIL:
+13,45
29 oktober 08
% VERSCHIL:
+1,82%
30 oktober 07
VERSCHIL:
+5,29
29 oktober 08
% VERSCHIL:
+8,65%
10.00 11.30 14.30
Duitsland World Savings Banks VS
Werkloosheid okt. Geldlessen voor kinderen BBP, 3e kwartaal
“Zie jij onze werkomgeving als voorwaarde voor succes?” Als medewerker bij de SVB ga je met plezier naar je werk. We investeren in een werkomgeving die stimuleert. Wil je meer weten over de uitdagingen bij de SVB? Ik praat je graag bij op werkenbijdesvb.nl/peter
Waar ga jij voor? Senior Inkoper voor het gehele proces van Europese aanbestedingen, m.n. op HR- en huisvestingsgebied. Je treedt op als penvoerder en zorgt daarnaast voor juist uitgevoerde tactische inkoopactiviteiten. Een taak die meer behelst dan alleen inkopen; adviseren, onderzoeken, analyseren en rapporteren. Door het vertalen van beleidskaders naar praktijkinstrumenten vervul je een sleutelrol. Amstelveen
Peter Roode, Facilitair Bedrijf
Alle vacatures vind je op werkenbijdesvb.nl.
Dé carrierebeurs in het najaar voor student, starter en (young) professional. 14 &15 november 2008 Amsterdam RAI Wil jij carrière maken? Bezoek dan de beursvloer met een groot aantal topwerkgevers en meer dan 40 workshops waaronder: - Hoe word je een succesvolle trainee? - Going global; een internationale carrière - Test je capaciteitentest
e Onlin ken ? isma kenn erkgevers pw tober met to
Gastvrouw: Lieke van Lexmond Opening door Maarten van der Weijden (Olympisch kampioen 10 km open water) Optredens van o.a. Thomas Berge en LoÏs Lane
k 20 o r ssen r naa Ga tu novembe agen.nl d er 0 rriere werkgev en 2 a c le e oriete loer! .virtu www jouw fav v rs u be et e ntmo irtuele kan je liv en o en v op e ovember rs! n cruite Op 7 en met re chatt
Speciale beursvloer voor (young) professionals
Voor meer informatie en gratis entree ga je naar www.carrieredagen.nl
O.a. onderstaande organisaties, bekend op 28-10-2008, zijn aanwezig met een stand en/of worshop(spreker) op De Nederlandse Carrièredagen. Kijk voor een update en meer informatie op www.carrieredagen.nl
people
Management, Administrative & Trust Services
Mediapartners
De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van
onderdeel van de
Perspectief
13
Smaaktest AH vs topmerken
Het A-merk is lekkerder Wie heeft de lekkerste chips, cola en pindakaas van Nederland? Moeten we Albert Heijn geloven, dat zegt dat zijn winkelmerk nét zo lekker is als de A-merken? ‘De Pers’ deed een eigen smaaktest. FOTO’S: EELKE VERBOOM
WAARDERING
€ 10,57 AH-Merken
€ 15,03 A-Merken
A-Merk vs. AH-Merk
6,0
‘Gedver. Deze cola smaakt naar waterijsjes.’ ‘Er zit geen prik in.’ ‘Een nepperd.’ ‘Veel te zoet.’ Het smaakpanel van De Pers is het volstrekt eens: de Cola van het Albert Heijnwinkelmerk is vies. A-merk Coca-Cola is de duidelijke winnaar. A-merken hebben het moeilijk. Zonder een plek op de schappen van Albert Heijn overleven ze niet. Maar elk jaar staan er meer winkelmerkproducten in de schappen. Sinds 2003 neemt het aandeel van het winkelmerk jaarlijks met een procent toe. De helft van de omzet van Albert Heijn komt nu van het eigen winkelmerk. De strijd om een plek in het winkelwagentje is sinds een paar weken opgelaaid. Albert Heijn begon, met blindtesten in zijn supermarkten. Klanten konden A-merken vergelijken met AH-winkelmerken. De boodschap: ons huismerk is goedkoper en zeker zo lekker. A-Merken Unilever en Friesland Foods sloegen terug, met grote advertenties in landelijke kranten. De boodschap: onze producten zijn beter; in onze pindakaas zitten meer pinda’s. Maar welke producten zijn nu écht het lekkerst? Een tienkoppig smaakpanel van De Pers proefde blind acht producten. Bij de bastognekoeken en de cola was het verschil het grootst. Het winkelmerk (0,71 euro) cola scoorde een magere 4,4, Coca-Cola (1,25 euro) een 6,3. Coca Cola dus lekkerder? Nou, nee, dat kun je niet zomaar zeggen, meent supermarktexpert Gerard Rutte (uwsupermarkt.nl). ‘Het is maar net welke smaak je gewend bent. En voor Coca-Cola geldt: we zijn heel erg gewend aan de smaak van die cola, omdat we er mee zijn opgegroeid.’ Albert Heijn wéét dat Nederlanders zijn huismerkcola niet zo lekker vinden. Rutte: ‘Daarom hebben ze met de blindtesten in de supermarkten geen cola laten vergelijken.’ Die testen zijn volgens hem namelijk doorgestoken kaart. ‘Ik weet dat ze van tevoren met een groot panel de blindtesten hebben uitgeprobeerd. De AH-producten die daar als winnaar uitkwamen, lieten ze vervolgens
AH-Merken
...
6,8
AMSTERDAM
A-Merken
Remco Tomesen
in de winkel testen.’ Ons smaakpanel vond van de acht producten overigens drie keer een Albert Heijnproduct het lekkerst. AH doet het goed in de categorie ‘ontbijttafelproducten’. De AH-pindakaas wint van Calvé; de originele Duo Penotti verliest van zijn AH-imitatie; en de Romige Chocolademelk van Albert Heijn verslaat Chocomel. Het verschil is het grootst bij de chocolademelken. Een van de deelnemers
PRIJS
Het A-merk scoorde gemiddeld 0,8 punt hoger dan AH. Rechts de totale prijs van de acht producten.
Bastognekoeken: groot verschil.
noemt Chocomel ‘een beetje chemisch’, een ander beschuldigt het drankje ervan een ‘laffe smaak’ te hebben. Maar ho, het gaat niet alleen om de smaak, zegt A-merk fabrikant Unilever, ter verdediging van zijn Calvé Pindakaas. Unilever: ‘Kwaliteit gaat verder dan smaak. Bij onze Calvé pindakaas is geen suiker toegevoegd, bij Albert Heijn wel.’ De A-merken hoeven echter niet alleen te wijzen op de etiketten. Want uiteindelijk komen ze als lekkerste uit de bus. Het gemiddelde cijfer voor het AH-winkelmerk is een 6, die voor de duurdere A-merken een 6,8. Scheelt niet eens zo heel veel eigenlijk. Wie de lekkerste M&M’s, bastognekoeken, jus d’orange, paprikachips en cola wil, moet kiezen voor het AMerk. Na de bastognekoeken en de cola is bij de chips het verschil tussen Amerken en het AH-merk het grootst. De paprikachips van Lay’s doen het met een score van 7,1 veel beter dan de Albert Heijn imitatie (5,7). Muffig, laf, brak paprikakruid, zijn omschrijvingen die het panel aan de Albert Heijn chips geeft. Lay’s krijgt de complimenten: lekker, krokant, ‘prima, hoewel niet bijzonder’. Rutte: ‘Dat verschil verbaast me niet. Lay’s innoveert veel met nieuwe smaken. Zij zijn goed bezig met wat de klant wil’. Dat Albert Heijn er niet in slaagt met een fatsoenlijke paprikachip te komen, is volgens hem wel te verklaren. ‘Lay’s is gespecialiseerd in zoutjes. Albert Heijn heeft wel 4000 producten.’ Komen die AH-producten eigenlijk uit dezelfde fabrieken als van Unilever of Friesland Foods? ‘Dat zou best kunnen, maar is niet relevant. Uit een zelfde fabriek kunnen heel verschillende producten rollen’, zegt Rutte. ‘Het gaat om de receptuur. En die houden de fabrikanten geheim.’ Recepten, smaak. Hoe zit het eigenlijk met de prijs? Albert Heijn producten zijn gemiddeld dan wel iets minder lekker, maar ze winnen unaniem op één punt: de prijs. En die prijsverschillen lopen bij de door ons geteste producten op van zeventien eurocent tot een hele euro. En wat doet een consument in crisistijd? Kiest hij voor de nét iets lekkerdere A-merk M&M’s, of voor de véél goedkopere Albert Heijn imitatie? 1
‘Wezijngewendaande smaakvanCoca-Cola,omdat weermeezijnopgegroeid.’ Vijf van de vergeleken producten Calvé pindakaas (6,6)
‘Bah, is niet vers’, ‘Lekker vol’
Albert Heijn pindakaas (6,9)
‘Veel suiker’, ‘Prima, zo hoort-ie te zijn’
Lay’s paprikachips (7,1)
‘Smaakt wel goed’, ‘Te veel paprika’
Albert Heijn paprikachips (5,7) ‘Muffig’, ‘Niet lekker’, ‘Weinig smaak’
Lu bastognekoeken (7,8)
‘Krokant’, ‘Zachte textuur’, ‘Kruidig’
Albert Heijn kandijkoek (5,5)
‘Zacht, alsof het pak al een paar weken open was’
Chocomel (6,3)
‘Beetje chemisch’, ‘Te dun’, ‘Laffe smaak’
Albert Heijn chocolademelk (6,8) ‘Koetjesreep’, ‘Gewoon wel lekker’, ‘De echte’
Coca-Cola (6,3)
‘Wel lekker’, ‘Iets beter, maar niet zo’
Albert Heijn Cola (4,4) ‘Cola Waterijsje’, ’Smerig!’, ‘Veel te zoet’
Als het aan de kat lag
Snelle beslisser
Twijfelaar
En wat vinden katten het lekkerst? De twee testkaters krijgen de keuze tussen twee merken: Albert Heijn met vis en garnalen en Whiskas met zalm.
De eerste kater snuffelt aan beide merken en twijfelt geen seconde. Hij stort zich volledig op het blikje van Albert Heijn en haalt zijn neus op voor Whiskas.
De tweede kater weet het niet zo goed. Hij hapt eerst van het ene merk, dan van het andere. Doet dat een paar keer. Maar kiest uiteindelijk voor Whiskas.
Weten
14
Medisch
Streng dieet helpt goed tegen ADHD Kinderen met ADHD reageren positief op een dieet. Dat concludeert Lidy Pelsser van het Eindhovense ADHD Research Centrum. Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Pelsser, die in haar onderzoek werd bijgestaan door de hoogleraren Huub Savelkoul uit Wageningen en Jan Buitelaar uit Nijmegen, verdeelde 27 kinderen met ADHD (gemiddelde leeftijd zes jaar) over twee groepen. De vijftien kinderen uit de onderzoeksgroep hielden zich vijf weken aan een strikt dieet. Zij aten alleen rijst, groente, fruit, kalkoen, lam, margarine en plantaardige olie. Ze dronken thee, perensap en water. De
anderen aten en dronken zoals ze dat gewend waren. Het gedrag van beide groepen werd door ouders en leerkrachten gescoord. Na vijf weken bleek zeventig procent van de onderzoeksgroep niet meer aan de criteria voor ADHD te voldoen. In de controlegroep daarentegen werd geen significante gedragsverbetering vastgesteld. Ook nam oppositioneel gedrag binnen de dieetgroep significant af. Dit is een belangrijk resultaat aangezien ADHD in meer dan de helft van de gevallen hiermee samengaat, en kinderen met deze dubbele diagnose hebben de grootste kans op ontsporing. Het onderzoek is gepubliceerd in het blad European Child and Adolescent Psychiatry. Kinderpsychiater Jan Buitelaar, noemt de resultaten veelbelovend. 1
Psychologie Onbewuste invloed Desmond Morris: ‘Mijn training als zoöloog maakt mij tot de ideale onderzoeker’. HOLLANDSE HOOGTE
Opvoeding Apen en kinderen
‘Moederliefde is erg belangrijk’ Desmond Morris werd wereldberoemd dankzij zijn onderzoek naar apen. Nu richt hij zijn wetenschappelijke blik op kinderen. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Zoöloog Desmond Morris werd in 1967 wereldberoemd met zijn boek The Naked Ape, waarin hij de overeenkomsten schetst tussen menselijk gedrag en dat van chimpansees. Hij geldt daarom, naast Edward O. Wilson, als de grondlegger van de evolutionaire psychologie. Nu, op tachtigjarige leeftijd, verrast hij vriend en vijand met een boek over de eerste twee levensjaren van de mens. Waren het uw eigen kleinkinderen die u aan het denken en schrijven hebben gezet? ‘Nee. Met hen moet je een liefdevolle, verzorgende relatie hebben. Ik heb
En geen Rien Poortvliet! ...
MARCEL
HULSPAS
R
ien Poortvliet, wie was dat ook alweer? Gelukkig bezit ik de leeftijd om dat te weten: een vriend van Prins Bernhard, liep ooit tijdens Prinsjesdag naast de Gouden Koets, schilderde zwijntjes en hertjes (met vochtige oogjes) en
geweldig verhaal hier over te vertellen valt. Een apenbaby houdt zich vanaf de eerste dag vast aan moeders vacht. De menselijke baby ontwikkelt zich zo langzaam en is de eerste maanden zo hulpeloos dat hij uitzonderlijk veel ouderlijke zorg nodig heeft.’ U beschrijft de ontwikkeling van het kind vooral als het ontplooien van aangeboren vaardigheden. Spelen ouders een ondergeschikte rol? ‘Beslist niet! Zij moeten de omgeving bieden waarin die eigenschappen zich kunnen ontplooien. Dat kunnen ze alleen als er een sterke band is. Onderzoek onder gedetineerden laat zien dat 95 procent van hen, toen ze nog klein waren, geen liefdevolle
Warme drank maakt vreemde sympathieker Een warme kop koffie of thee stemt de drinker een stuk milder – en de egoïst gaat er ook op vooruit. Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Welke rol speelde uw ervaring als zoöloog bij het observeren van kinderen? ‘Mijn training als zoöloog – bij de Nederlandse Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen – maakt mij tot de ideale onderzoeker. Ik heb babyaapjes bestudeerd en wanneer ik naar menselijke baby’s kijk, benader ik ze met dezelfde kennis – en zie ik wat een
* Desmond Morris, Baby - Het Grote Wonder van de Eerste Twee Jaar. Uitgeverij Kosmos, 29,95 euro.
Wie warme drank in de hand houdt, is een stuk vriendelijker voor vreemden dan degene die een koud drankje vast heeft. En volgens psycholoog John Bargh van de universiteit van Yale worden egoïstische mensen op dat moment een beetje socialer. Als Bargh een vrijwilliger (hij testte er 41) meenam naar zijn laboratorium voor tests, liep hij langs de drankautomaat en vroeg ze wat ze wilden drinken. Dat aanbod maakte deel uit van het experiment. Dan kregen ze een tekst te lezen over een fictieve persoon, waarna ze moesten zeggen of ze die ‘warm’ (sympathiek) vonden of juist ‘kil’ (onsympathiek). Degenen die een warm drankje hadden, vonden de persoon systematisch sympathieker. Om te onderzoeken of dit louter het gevolg was van een onbewuste associatie tussen ‘warm voelen’ en ‘warm vinden’, deed Bargh een tweede test. Hij vroeg 53 vrijwilligers hun oordeel te geven over een medisch verband. Sommigen kregen een warm verband in handen; ande-
o ja, hij schreef De oproep der kabouters, een boek waarin deze ooit zo mysterieuze, licht kwaadaardige bosbewonertjes harteloos gereduceerd werden tot suffe, kleinburgerlijke pantoffeldragertjes. Kortom, Rien en zijn werk mogen snel vergeten worden. Maar de Vereniging Natuurmonumenten werkt niet mee. Een jaar geleden stak Natuurmonumenten de dijken door van het eiland Tiengemeten. Sindsdien weten steeds meer vogels en vogelaars de ondergelopen graslanden te vinden, maar Natuurmonumenten wil nog meer bezoekers trekken – en wil een Rien Poortvliet Museum openen. Natuurmonumenten is het spoor
bijster, dat is duidelijk. In een interview vorige week in de Volkskrant beschreef voorzitter Jan Jaap de Graeff zijn lot: ‘Als je vraagt wat is natuur, krijg je tien verschillende antwoorden en dan krijg je ruzie. Als je vervolgens vraagt: wat willen we met die natuur, dan krijg je honderd verschillende antwoorden.’ In een poging de interne patstelling te doorbreken, liet hij een enquête bij die krant stoppen waarin de abonnees opgeroepen werden hun mening te geven. ‘Ons mooie Nederlandse landschap’, zo vertelt Jan Jaap, ‘is in hoog tempo aan het verdwijnen. Nog maar 10 procent van Nederland is puur natuur. (…) Daarom willen we graag weten wat u
van de natuur verlangt. Of u vindt dat de overheid de natuur moet beschermen. Of dat u dat liever overlaat aan een vereniging van gemotiveerde natuurbeschermers.’ Het spoor bijster, ik zei het al. De club is verstrikt geraakt in zijn eigen mythe. Nederland kent geen 10 procent puur natuur; Nederland kent totaal géén natuur. Dat landschap van ons is door en door cultuurlandschap. Het is gemaakt door de mens en het kan slechts blijven bestaan bij de gratie van intensief menselijk ingrijpen. Effectieve bescherming is dus een taak van de overheid en niet van ‘gemotiveerde natuurbeschermers’ (die elkaar de tent uit vechten). Overigens
vele documentaires gemaakt. Over de hele wereld, en kon daardoor kinderen overal bestuderen. Om een voorbeeld te geven: we hebben in een ziekenhuis in San Francisco de kangaroo care gefilmd, waarbij moeders hun te vroeg geboren baby’s een paar uur per dag op de borst hielden. Dat stimuleerde de ontwikkeling van die baby’s zo sterk dat ze, vergeleken met baby’s die in een couveuse moesten blijven, in de helft van de tijd het ziekenhuis konden verlaten. Dat bewijst dat ze lichamelijk contact met hun moeder verlangden.’
‘Als ik naar baby’s kijk, benader ik ze met mijn kennis van apen.’ band met een moederfiguur heeft ervaren. Dit bewijst dat als je als baby geen liefde ontvangt de kans groot is dat je als volwassene ontspoort.’ 1
Egoïsten reageren een stuk socialer wanneer ze warme handen hebben. ren een verband dat expres koud was gemaakt. Nadat ze geoordeeld hadden, mochten ze kiezen tussen beloningen: ze konden voor zichzelf een drankje nemen of een tegoedbon krijgen voor een vriend. Daarbij bleek dat degenen die een koud verband hadden ‘getest’, vaker kozen voor een drankje voor zichzelf; een warm verband leidde vaker tot een keuze voor een bon voor een ander. Warmte, zo concludeert Bargh, maakt nu eenmaal gelukkig – en gelukkige mensen zijn vriendelijker. Wie weet breekt na het broeikaseffect dus wel wereldvrede uit. 1
buitengewoon smakeloos, die laatste zin. Maar begrijpelijk. Natuurmonumenten vergrijst. De club heeft een overschot aan bejaarde leden die gewapend met linnen tasjes en nordicwalkingstokken de vergaderingen vullen. Leden die denken dat ons land ‘puur natuur’ beziten die Rien Poortvliet willen zien. Beste Jan Jaap, wil je weten waar ik naar verlang? Klimwanden, stormbanen, survivalcircuits, festivalterreinen – alles wat oudjes afschrikt en een nieuwe generatie kan interesseren voor de natuur. En alsjeblieft géén Rien Poortvliet. 1
[email protected]
Oorlogstrauma
Wortel boven wortel
Zwart pensioengat
Leidse genetici hebben ontdekt dat bij mensen die tijdens de Hongerwinter zijn verwekt, een bepaald gen, dat de groei beïnvloedt, blijvend veranderd is.
De Utrechtse celbioloog Pankaj Dhonukshe is er in geslaagd om plantenwortels te laten groeien op plekken waar normaal bladeren groeien.
Stephen Hawking, de aan een rolstoel gekluisterde natuurkundige die zwarte gaten deed verdampen, heeft gezegd dat hij in januari met pensioen gaat.
Uit & thuis Uit
15
Cabaret Vette cabaretparodie op de film
‘Een toneelversie van Ben Hur? Dat is onmogelijk’ Maandag viert De Ploeg met Ben Hur het 10-jarig jubileum. ‘Het moet wel schuren, we moeten oppassen dat het niet te gelikt wordt.’ Alexander Nijeboer DEN HAAG
...
‘W’ biedt pure fictie van de bovenste plank.
Film Oliver Stone maakt sterke Bush-film
Homerisch gelach achtervolgt George W. Oliver Stone verwerkt in W het politieke leven van George W. Bush tot een mythisch drama. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
De hamvraag rond het verschijnen van W, Oliver Stones portret van George W. Bush was: geeft Stone ons een nieuwe kijk op de 43e president van de VS? Antwoord: nee. Een realistische kijk dan? Ten dele maar. Hoewel Stones Bush tot op woordniveau uit biografische gegevens is opgebouwd en door Josh Brolin behoorlijk echt wordt neergezet, is hij uiteindelijk pure fictie – van de bovenste plank, kunnen we wel zeggen. De film focust op Bush’ beslissing Irak binnen te vallen en zet dat af tegen diens ontwikkeling van nutteloos rijkeluiszoontje tot president. Er is vaker opgemerkt dat Bush’ verhaal genoeg drama in zich draagt voor een Griekse tragedie, en dat is precies wat
Stone ervan maakt. Bush’ gevecht met zijn vader, de 41e president, die Saddam Hoessein liet zitten, levert een koningsdrama van mythische proporties op. En Bush’ keuze de Iraakse dictator wél van diens troon te stoten is een klassiek gevalletje hybris – de overmoed waar de helden in Griekse legenden aan ten onder gingen. De film gaan zien als realistisch portret is heilloos: personages als Dick Cheney, Karl Rove en Condoleeza Rice worden niet alleen matig geacteerd, ze zijn ook te karikaturaal neergezet. Maar kijk daar doorheen en je ziet een klassiek Grieks koor om Bush heen staan, dat de protagonist begeleidt en stuurt. In een andere scène vervult een groepje drinkvrienden die rol: als Bush aangeeft de politiek in te willen, barsten ze uit in gelach. Homerisch gelach: Stone geeft in de eindmontage een diepe galm aan hun stemmen mee, waardoor in Bush’ aankondiging zijn ondergang al besloten ligt. Shakespeariaanser wordt film niet. 1
De Ploeg begon tien jaar geleden als een lolletje. Het leek de cabaretiers Peter Heerschop, Viggo Waas en Joep van Deudekom van NUHR wel aardig om met bevriende collega’s te werken. Puur voor de lol. Tien jaar later heeft het gezelschap, dat vanaf het begin werd aangevuld met Genio de Groot, Han Römer, Titus Tiel Groenestege, succes geboekt met eigenzinnige remakes van films als Festen en The Godfather. Voorstellingen van De Ploeg zijn inmiddels een serieuze zaak geworden. Een week voor de première is de spanning voelbaar. De Ploeg, aangevuld met de gastacteurs Beppie Melisse, Sophie van Winden en Erik van Muiswinkel, houdt een scriptlezing. Opeens spreekt Römer zijn collega De Groot aan op een scène, deze reageert verontwaardigd. ‘Ik begrijp die scène anders niet’, zegt Römer. ‘Je moet niet gelijk gaan zitten, maar juist staan te trappelen van ongeduld.’ Römer krijgt bijval van Viggo Waas. ‘Ik ben het met Han eens, de scène valt nu op z’n kont als jij gaat zitten.’ ‘Een ruzie hoort erbij’, zegt Peter Heerschop na afloop. ‘We zitten in de laatste fase en dan is er geen ruimte meer om uit te proberen.’ Cabaretier Erik van Muiswinkel staat voor het eerst met De Ploeg op de planken. Voor hem was de werkwijze wennen. ‘Ik had meer een taakverdeling verwacht’, zegt hij. ‘Iedereen bemoeit zich overal mee. Als ik met Van Vleuten werk, heb ik maar met een persoon te maken.’ Waar cabaretformatie NUHR de actualiteit als uitgangspunt neemt, overheerst bij De Ploeg de lol. ‘NUHR moet schuren,’ zegt Heerschop. ‘De Ploeg is begonnen om onbeschaamd en anarchistisch lol te maken.’ Van Muiswinkel: ‘Het is een grote verkleedpartij, kindertheater voor volwassenen.’ Lol betekent niet dat het inhoudsloos vermaak is. ‘Met de Romeinen als overheersers kwamen we al snel uit op grappen over Uruzgan en over de Verenigde Staten. ‘Het verhaal
‘Iedereen bemoeit zich overal mee bij De Ploeg.’ FOTO’S: JORIS VAN BENNEKOM
toont een decadente beschaving die op het punt van instorten staat, die inhoud gebruiken we.’ Het idee om een parodie te maken op Ben Hur – de filmklassieker uit 1959 over een jood die zich tot het christendom bekeert – ontstond tijdens een etentje. De rare kostuums van gladiatoren en Romeinen, uitbundige decors en bombastische dialogen uit de film maakten dat de kern
me niet,’ zegt Heerschop. ‘Te glad is dodelijk. Het moeilijkste na tien jaar is om schaamteloos te blijven.’ En schaamteloos is De Ploeg. Normaal gesproken is een voorstelling in Carré een afsluiting van een succesvolle reeks. De Ploeg gebruikt het theater voor een première. Heerschop: ‘Als je echt ruig wilt zijn, moet je schijt hebben aan het feit dat je in Carré staat.’ 1
‘Te glad is dodelijk, het moeilijkste is om schaamteloos te blijven.’ van De Ploeg gelijk enthousiast was. ‘Dat klonk gelijk als theatraal onmogelijk,’ zegt Heerschop. ‘Voor ons is het dan de lol om een vorm te vinden die geschikt is voor het toneel.’ Met zoveel topacteurs in een cast ligt het gevaar van een te gepolijste voorstelling op de loer. ‘Het gevaar is dat het schaamteloze eraf gaat. Een regisseur zei ooit eens tegen ons over een scène: ‘Het is te veel The Eagles geworden. Het is mooi maar het raakt
De Ben Hur-cast.
Film
JOAQUIN PHOENIX KAPT ERMEE De Amerikaanse acteur Joaquin Phoenix stopt met acteren. Dat verklaarde hij dinsdag op een benefiet voor Paul Newmans kinderkampen tegen een journalist van het Amerikaanse televisieprogramma Extra. De acteur werd wereldberoemd als keizer Commodus uit Gladiator en als Johnny Cash in Walk The Line. Volgens collega-acteur en zwager Casey Affleck maakt Phoenix zeker geen grapje. De 34-jarige Phoenix is de jongere broer van acteur River Phoenix, die in
1993 in zijn bijzijn aan een overdosis drugs overleed, op de stoep van Johnny Depps club The Viper Room. Phoenix’ nieuwe film Two Lovers, een romantisch drama met Gwyneth Paltrow, is zijn laatste. De 34-jarige acteur zei in Extra klaar te zijn met acteren en zich te willen gaan toeleggen op zijn werk als muzikant. Hij werkt al een tijdje aan een album met de Britse band The Charlatans. Voor zijn muzikale bijdrage aan de soundtrack van Walk the Line won Phoenix eerder al een Grammy.
WOENSDAG 21 JANUARI 2009 HEINEKEN MUSIC HALL - AMSTERDAM via
Monsieur Roger
The Jackson 5 are back!
Sir Roger Moore heeft dinsdag tijdens een ceremonie in Parijs een van de hoogste Franse onderscheidingen ontvangen: de Orde van Kunst en Letteren.
The Jackson 5 gaan weer optreden, met Michael Jackson. Dat zei Michaels oudere broer Jermaine in Sydney.
Kaartverkoop begint a.s. zaterdag om 10.00 uur en via 0900-300 1250 (45 ct.p.m.) Entree: ( 35 (excl. servicekosten). Aanvang: 20.00 uur
www.oasisinet.com
$"
*
"# ""!
#'#%
"#)!%
#. .*2.!$0
9 56
'%#"'% ! ***$'%#"'"
40 .*2.!$0
//(& 5;9+
&$!&'%! ***&$"
0 *, * )2+):8/)
40 .*2.!$0 !&' )" ***$ "
8 -.4$,!$0
$++.4$ 1 1 9 9
%&" **** #)#!
8 -.4$,!$0
##("2$# 5;9+
"!!&'%! ***'''#(
0 ,$!312$01
'4)+
'..2,$,% ,.315;9+ 3!(27 5;9+ 11 $+ 88'?? /+$2.-'--'+
8 -.4$,!$0
/+<+3''8+8<'8+4965510+9.+19+4 ?53(/+9<'36/+8+4+4'4*+8-+96;/9/4 *+53-+4-<'4"+48'>-+?5).:<558*+ -855:9:+'225=++4+<+4:55/:56<8/0*'- 51:5(+8/4%+4/:. '49+4/4:8'4)+1=/02+4 (/0+4:+8:'/43+4:+4?;/6+4'29++4154/04 ?/04+41+2+<'4*+:''1539).8/04-+4
!.+'97;+8'*+ +88>589:+445*/-: '4*+8<'45584**/+'22/=+22'4-+ 52'89:54+'8);9 ).A995= /*4+> '3954;/:<558++4-+=+2*/-+4').:3+: '22+9*':*'4)+3;?/+1:+(/+*+4.++,:
5)':/+ '$$-(2'$-0 7 #+(9/:+ 555$6/.0-12 0-+
5)':/+ '.7.22$0# , #+(9/:+ 555%3++.-%$007".,
"#)!%
"#)!%
&$!&'%! ***&$"
8 -.4$,!$0 , #%#''%! ***#,#%"
8 .*2.!$0 ''%+#'!&'%! ***''%+#'#!
8. -.4$,!$0 %"&&'%#''%! ***$%"&&''%"
+8:"/99).+8+4845<'4*+8+>*+468+ 9+4:+8+4.@:)'('8+:,++9:<'4.+:0''8++8 *'4 )'('8+:/+893'1+4.;456=').:/4- /4*+ :'*99).5;=(;8-53)'('8+:2/+,.+( (+89 ;;82'4-4549:56:+5<+8*54*+8+4
$5;8/54':?0'*91/22?8+-58 '2:5 /*4+> '39545 .'-96+'8+0 5)1/*+4'*>++3'1+4+8=++8++4 +4583,++9:<'4@:,++9:/9*+?+1++8:+ 4*+4/4&:6''8*<'4!850++4''-
5)':/+ 2 #11"'.35!30&0.-(-&$#+(9/:+ 555#$..12$0/..02-+
5)':/+ 0#4 -0.)$$- & #+(9/:+ 555/ 0#-+
#(-.4$,!$0 #''%! ****''%#''%!"
&'*%&'"'"%&''"%&&"'" &'&#"%*#%""#(*#$!'" #.&#%(+ (%-"&&"%' )"#%(+#"!"&" (*" "('$&' $&#!"'&"')##%"'&'!&'$%&'(, %#*"'%*% &'*"%#""' !' !'#"*#"%"!'%()" &% #' " %"'()"#" ) (!#%'#' # $ $ # #%$%#$'!!# $%( #!# %!% ( !(%'!!## !! % &('#(% '!! (!#%)%!% # %!"#! ) '#' ( &%#&% Alcohol onder de 16, natuurlijk niet
$ *%& # *'",%* %! (" &"#!$ +%%('&')#%(+ #$"*%)%'%#' %!"* % ""(' )##%"(" $%&,# "$% ')##%%&'%'" !& ( ##$' &'%"&'*"#"#(%&)"%"%*%!(##% *' &$%'
Uit & thuis Uit
niet de vogel die overal naar toe kan vliegen, mijn wortels bevinden zich nu eenmaal in mijn geboorteplaats.’ Als hij stukken van Cubaanse componisten speelt, voelt Prats die connectie het sterkst. ‘Toch fantastisch om die met een Nederlands publiek te delen? Hoe vaak zijn Granados of Farinas hier te horen?’ Terwijl hij een nieuwe sigaret opsteekt, corrigeert hij zichzelf. ‘Hoewel ik intens geniet van het spelen van Cubaans repertoire, zie ik mezelf vooral als een spirituele mix van Spaans, Franse en Cubaanse invloeden. Cross-overs zijn het interessantst. Kijk naar de Cubaanse vrouw, die negerbloed, Chinese en Spaanse elementen in
‘Ik heb niets tegen specialisten, maar zelf ben ik een veelvraat.’
Jorge Luis Prats wil zijn componisten ‘opvreten’. EELKE VERBOOM
Cuba Superpianist eindelijk in Nederland
‘Ik leef in mijn muziek, waar ik ook ben of woon’ De beste Cubaanse pianist aller tijden komt eindelijk naar Nederland. Na jarenlange tegenwerking van de Castro-dictatuur reist Jorge Luis Prats nu vanuit Miami over de hele wereld.
Concertgebouw. Hij heeft er alle vertrouwen in, vertelt de pianist in zijn hotelkamer. Na het gretig oproken van een sigaret gaat het praten hem direct een stuk makkelijker af. Terugkijken op zijn gemankeerde carrière vindt Prats niet
Dirk Koppes AMSTERDAM
...
‘De man die geen angst heeft voor de piano’ of ‘de stierenvechter die elk stuk speelt alsof hij kan sterven’: als Cubaanse collega’s over pianist Jorge Luis Prats praten, komen ze superlatieven tekort. Bekijk YouTube-filmpjes en je ziet een man die met ongelooflijke intensiteit een breed repertoire aanpakt, variërend van Maurice Ravel tot Cubaanse songs als Siempre esta en mi corazon. En toch is superpianist Prats een relatief onbekende in de internationale muziekwereld. Zondag speelt de 52-jarige pas voor het eerst in het Amsterdamse
‘Als stierenvechter een componist aanpakken en doodsteken.’ prettig: ‘Het is zoals het is, je kunt je leven achteraf niet veranderen.’ Dat hij op zijn twintigste een concours in Parijs won, maar vervolgens van de autoriteiten zelden in het buitenland mocht spelen, is wat hem betreft niet belangrijk. Inmiddels woont hij bij zijn broer in Miami, waarvandaan hij lange tournees maakt. ‘Het maakt me niet uit waar ik ben, of het nu Miami,
Toneelrecensie | Thérèse Raquin
WAT EEN ENORME TREURNIS Femke van Wiggen
...
Thérèse Raquin begint sterk, nog voor het stuk begint. Bij het betreden van de gang die leidt naar de kleine zaal van het Haagsche Nationale Toneelgebouw, doet de holle muziek van Alain van Zeveren je voetstappen galmen. Terwijl je doorloopt, kijken in een galerij de hoofdpersonages, die in aparte nissen in de muur zitten, je leeg aan. Ze lijken schimmen van zichzelf, in hun
eigen wereld gekeerd. Dat nog-niet begin is misschien wel het sterkste punt van het hele stuk, het sterke acteerwerk van Anniek Pheiffer in de titelrol daargelaten. Haar Thérèse is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. De eerste tien minuten van het stuk brengt ze door zoals ze al haar hele huwelijkse leven doorbrengt. Thérèse is afwezig en bitter en maakt zichzelf onzichtbaar in haar luie stoel en grauwe kleding. Als ze geluid maakt, snoeft ze, als ze al praat, snauwt ze.
Spanje, Mexico of Amsterdam is. Ik leef in mijn muziek. De composities die ik speel zitten in mijn hoofd, of ik nu hier met jou praat of terugkeer naar Havana.’ Toch geeft hij toe liever te opereren vanuit zijn geboorteland. ‘Mijn hart bevindt zich in Cuba, zo simpel is het gewoon. Om onze nationale dichter José Marti te parafraseren: ik benijd
zich verenigt. Een donkere huid en blauwe ogen, (zuchtend) ach, er gaat niets boven de schoonheid van de halfbloed. Als ik diezelfde schoonheid kan evenaren in mijn muziek, als ik Mozart, Ravel of een tango speel, kan ik sterven als tevreden mens. Daarom wil ik me in mijn repertoirekeuze door niets of niemand laten beperken. Ik heb niets tegen specialisten, zelf ben ik een veelvraat.’ Hij klopt op zijn niet onaanzienlijke buik: ‘Zoveel mogelijk culturen opvreten, verorberen, en weer laten horen, daar gaat het om. Als een stierenvechter een componist aanpakken en figuurlijk de doodsteek toedienen. Tijdens een concert wil ik mijn publiek een wereldreis laten maken. In mijn muziek ben ik vrij te gaan waar ik wil, als luisteraars dat ook ervaren, voel ik me gelukkig.’ In stilte droomt hij ervan weer een groot concert in zijn geboorteland te geven. Over de toekomst van de Castro-dictatuur en zijn eventuele terugkeer laat hij zich niet uit, maar ‘ik leef meer in muziek dan in het echte leven, dus dankzij ‘mijn’ Cubaanse componisten blijf ik geloven dat het allemaal goed afloopt.’ 1
ikworddanser.nl Vooral de beste vriend van haar man Camille, de schilder Laurent, moet het ontgelden. Een profiteur is hij, meer niet. Een vriend die leeft op Camille en zijn moeder, boven wiens Parijse winkeltje het ‘gelukkige gezin’ alweer te lang woont. Maar diezelfde Laurent blijkt haar minnaar, met wie ze na enkele heftige seksscènes (een effectief voorbeeld van show don’t tell) haar man verdrinkt, om vervolgens nog lang en gelukkig samen te kunnen leven. Als man en vrouw. De traditionele toneelbewerking van Nicholas Wright (simpel decor, opeenvolgende aktes) zoomt helaas vooral in op de donkere periode hier-
LEO VAN VELZEN
17
Film
Misverstand op misverstand De nieuwe film van Joel en Ethan Coen, Burn After Reading, draait om verkeerd begrepen informatie. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
‘Intelligence is relative’ is de ondertitel van Burn After Reading, de nieuwe film van de gebroeders Coen. En inderdaad: wat we weten en wat er geweten wordt door intelligence-instellingen leent zich voor misvattingen. Er hoeft maar één rotte appel in je netwerk van informanten te zitten, en je valt bij wijze van spreken een soevereine staat binnen om er nietbestaande massavernietigingswapens te gaan zoeken.
In Burn After Reading stapelt misverstand op misverstand, zoals het een goede screwball comedy betaamt. Twee fitnesstrainers (Frances McDormand en Brad Pitt) vinden in de gym een schijfje met CIA-documenten van een pas ontslagen CIA-ambtenaar (John Malkovich), en proberen daar munt uit te slaan. De ambtenaar ligt in scheiding, zijn vrouw (Tilda Swinton) neukt een beveiliger (George Clooney) die constant met een pistool rondloopt om indruk te maken op de vrouwtjes. Tot dan toe is het verhaal nog overzichtelijk, maar het loopt gierend uit de klauwen als de CIA zich met de gebeurtenissen gaat bemoeien. De leukste scènes zijn dan ook die waarin een CIA-chef (David Rasche) zijn directeur (JK Simmons) inlicht over wat er aan de hand is, en daarbij geen flauw idee heeft wat er eigenlijk gebeurt. Hier is de film gortdroog en hilarisch. Helaas is met die scènes het leukste van deze film wel genoemd: andere Coen-comedies (van O, Brother tot Intolerable Cruelty) hebben een beter ritme en een hogere grapdichtheid. Wat niet wegneemt dat het heerlijk popcorn eten is met een dronken John Malkovich, een manische George Clooney en een schmierende Brad Pitt op het scherm. 1
na, waarin de eerst zo gepassioneerde verboden geliefden verworden tot elkaar hatende echtgenoten – omdat ze de dode Camille niet uit hun hoofd kunnen krijgen. Daarmee is het stuk geen zinderende interpretatie van Zola’s liederlijke roman, maar een donker verslag van een echtpaar dat ten onder gaat – met alle verwijten, scheldpartijen en het gooi-en smijtwerk dat daar in een beetje drama bij schijnen te horen. Naast wat obligate komische scènes rond de wekelijkse dominoavond, is deze Thérèse Raquin daardoor een wel heel zware – en vooral wat te eentonige – toneelsessie geworden. 1
Op naar de dertig!
Ka(bou)ter
Iron Man 3
De nieuwe plaat van AC/DC, Black Ice, staat in 29 landen op nummer 1 van de albumparade. Ook in de VS, waar de band nog nooit zo hoog stond.
Ron Brandsteder speelt een ‘proefkabouter’ in Plop en de kabouterbaby. Maar hopen dat Ron de woorden ‘plop’ en ‘proeven’ goed interpreteert.
Robbert Downey Jr. heeft toegezegd na Iron Man 2 ook in Iron Man 3 en spin-off The Avengers te willen spelen. Iron Man 1 leverde 578 miljoen dollar op.
20.30
EFFE GEEN CENT TE MAKKEN, RTL4 De Frogertjes bijten vrijwillig een maand op een houtje en het scoort.
Nederland 1
RTL Z Nieuws The A-Team Knight rider Married with children Out of reach The punisher
17:40 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:45 22:50 22:55 23:15
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30
Ready steady cook The Guardian Gilmore girls Smaken verschillen The prince & me II: The royal wedding Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:15 17:35 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:30 20:00 20:30 23:00
Raven Election Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show EastEnders Little Dorrit Silent witness Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Question time
17:30 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 21:00 22:00 22:30 23:00 23:30
21:35 22:40 23:40 23:50
22.55
GROTE SCHADUW VAN STAMPERSGAT, NED2 De suikerfabriek sluit haar deuren, waar moeten de Stampersgatters nu werken?
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden De Frogers: Effe geen cent te makken Derek Ogilvie: The ghost whisperer Million dollar wedding RTL Nieuws Rick’s road trip
Veronica
BBC 1 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 21:30 22:00 23:00 23:25 23:35
The Late Show Final Cut Fab & The City Het Debat Dagbeeld Binnenskamers BBC World Nieuws SC Het Gesprek The Late Show BBC World Nieuws Het Debat
17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:00 22:30 23:00
Eén
Kim Possible Totally spies Sneak Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Will & Grace Friends Two and a half men Showgirls Striptease
17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:40 21:30 22:05 22:50 23:11 23:12 23:15
Are you an egghead? Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two James May’s big ideas HBOS: Breaking the bank Autumnwatch Never mind the Buzzcocks Beautiful people The Graham Norton show Newsnight
17:00 17:25 17:50 18:15 18:30 18:45 19:15 19:30 20:00 20:25 20:55 21:25 22:30 22:55 23:25
BBC 2
PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef? Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal So you think you can dance Echte Gooische meisjes So you think you can dance: Resultshow Shock doc: Als eten je dood wordt
Oh, doctor Beeching! Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer Thuis Deadline Koppen De laatste show Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer De collega’s
Comedy Central Spongebob SquarePants Avatar Fairly odd parents Gefopt! Ricky Sprocket Het Huis Anubis Barnyard iCarly That 70’s Show The Daily Show Lil’ Bush Six Feet Under Scrubs Malcolm in the middle Stand-Up Saturday: Dane Cook
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
5 3 7 1 2 9 4 8 6
4 9 8 6 1 2 7 3 5
1 2 3 5 7 8 6 4 9
7 6 5 3 9 4 8 1 2
7 6 1 2 8 9 5 4 3
2 3 8 6 5 4 1 7 9
9 5 4 3 1 7 6 2 8
4 8 2 7 6 1 9 3 5
5 9 3 4 2 8 7 6 1
1 7 6 5 9 3 4 8 2
3 4 9 8 7 5 2 1 6
8 2 5 1 4 6 3 9 7
6 1 7 9 3 2 8 5 4
22:00 23:00
Wheeler dealers: Porsche 911 Targa Wheeler dealers: Porsche 911 Targa Miami Ink: More money, more problems Mythbusters: Breaking glass Dirty jobs: Vexcon Download: The true story of the internet - Browser wars True crime scene Future weapons: Immediate action
Het Gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45 00.00
6 4 2 7 8 3 5 9 1
Disney’s The Emperor’s new school Missy Mila Pat & Stan George van de jungle Chinees voor mij Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Space goofs Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake Comedy Inc Madagascar Weg met De Soete Scenario 2100 Phara
8 1 9 4 5 6 3 2 7
19:00 20:00 21:00
22:30 23:20
RTL 4
6tien Heidi Baasjes SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Reporter special: Heineken-zaak Keuringsdienst van Waarde NOS Sportjournaal NOS Journaal Koefnoen De Wereld Draait Door
NET 5
9 5 1 8 3 7 2 6 4
18:05
17:05 18:00 18:55 19:50 20:30
2 8 4 9 6 5 1 7 3
17:35
According to Jim De grote verbouwing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL House Medical examiners Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Popstars Journaal Shownieuws - Late editie Trauma Team: E.R. Live
22.00
ECHTE GOOISCHE MEISJES, RTL5 Realitysoap rond de verrichtingen van de troonopvolgsters in ’t Gooi.
Oprah Winfrey show De grootste verliezer Het zonnetje in huis Dr. Phil De naakte waarheid De liefdesmakelaar Fashion trix
Discovery Channel 17:05
17:00 17:20 17:45 18:00 18:23 18:45 18:54 18:55 19:21 19:25 20:19 20:30 21:55 22:30 23:00 23:15 23:50
3 7 6 2 4 1 9 5 8
17:30 17:40 17:45 18:00 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:25 19:35 19:59 20:00 20:40 21:05 21:35 22:05 23:00
23:50
Nederland 3
NOS Journaal Nederland helpt Tijd voor MAX That’s the question Man bijt hond Restauratie The Museum Netwerk Twee voor twaalf Andere tijden NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Holland Doc: De grote schaduw van Stampersgat The last enemy
SBS 6
Canvas 17:05
21.30
SPOORLOOS VERDWENEN, NED1 Nederlandse dramaserie met ‘agenten’ Cas Jansen en Jennifer Hoffman.
Nederland 2 17:00 17:05 17:35 18:25 18:50 19:25 19:55 20:25 20:55 21:30 22:00 22:15 22:55
RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 21:30 22:00
21.05
MADAGASCAR, CANVAS Documaker Luc Vrydaghs reisde door het bont geschakeerde Madagascar.
KRO Kindertijd Knapper Hoe maak je een vuilnisbak? Charlie & Lola Anjuly loopt een fakkeloptocht Sesamstraat D66 EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Het kinderziekenhuis NOS Journaal Ik vertrek Spoorloos verdwenen Nederland te koop Pauw & Witteman NOS Journaal
RTL 7 17:00 18:00 18:55 19:55 20:30 22:20
Cryptogram Zweeds -s-k-e-t- Horizontaal: magnetron 1. Bergloon; 4. blad-beo-sero wesp; 6. klem; 8. kletvolop-lee sen; 9. spit; 10. stamca-t-pan-n- fe; 11. teentjes. deo-delhi Verticaal: -ran-raaf 1. Bijbels; 2. gedekt; 3. resultaat onereus; 5. passage; 6. -nek-sine knecht; 7. makers. GASTHEER Brainsnack: A2 en B4. Alle blokjes zijn identiek en worden per diagonale lijn telkens een kwartslag rond hun as gedraaid.
17:00 17:01 17:06 17:10 17:22 17:25 17:51 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:30 22:20 23:00 23:55
Op de buis
18
Special
Loodgieter
Filmpje
Volg de race naar het Witte Huis op de voet. www.depers.nl/verkiezingenvs
Joe the plumber stemt op John McCain. www.depers.nl/joe
Winkelier lapt zijn ramen iets te grondig. www.depers.nl/glashelder
Op de bank
19
BBC-perikelen
Reality
Radiosterren geschorst voor flauw telefoontje
BOBBY IN HET BB-HUIS? De makers van de Britse Big Brother gaan proberen Whitney Houston en Bobby Brown te herenigen in het Big Brotherhuis. Dat meldt roddelblad Daily Star. De hereniging van het gewezen koppel belooft voor een hoop vuurwerk te gaan zorgen. Twee jaar geleden liep het huwelijk tussen de twee stuk, mede door hun overmatige drugsgebruik.
Mediaredactie AMSTERDAM
...
De BBC heeft presentatoren Jonathan Ross en Russel Brand geschorst na hun prank call aan Andrew Sachs, die ooit de rol van Manuel vertolkte in de serie Fawlty Towers. Het duo liet tijdens de radioshow van de excentrieke Brand een bericht achter op de voicemail van de 78-jarige Sachs, waarin komiek Brand voor de gein meedeel-
Ongeintje kost paradepaardjes Ross en Brand hun zendtijd. de dat hij seks had gehad met diens kleindochter, de 23-jarige Georgina Baillie. Die is in het dagelijks leven onderdeel van de kinky dansformatie The Satanic Sluts. Luisteraars en mensen die een rel wel leuk vinden, klaagden massaal bij de BBC. Het opperhoofd van de Britse publieke omroep kan niet tegen een geintje. ‘Dit is geen kleine zaak. Uit de reacties van het publiek blijkt duidelijk dat deze uitzending veel mensen heeft gechoqueerd.’ Ook bood hij meteen zijn excuses aan bij Andrew Sachs en diens familie. De kleindochter van Sachs heeft inmiddels gevraagd om het ontslag van het duo, hoewel ze toegeeft wel degelijk te hebben gerollebold met (ex-junk en seksverslaafde) Russell Brand. 1
Creditcardcontrole
PAPA BRITNEY HOUDT MACHT Het viertal dat Heineken ontvoerde: vanaf links Holleeder, Van Hout, Boellaard en Meijer. FOTO’S: KRO REPORTER
Televisie 25 jaar Heinekenontvoering
Ontvoerders hadden complex De Heinekenontvoering jubileert. KRO’s Reporter komt wederom met nieuw materiaal rond de spraakmakende ontvoering van 25 jaar geleden. Maarten Bloem
Jus als glijmiddel
AMSTERDAM
...
25 jaar geleden werden biermagnaat Freddy Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer door vier mannen (Holleeder, Boellaard, Meijer en Van Hout) in een busje geduwd en drie weken vastgehouden in een loods in het Westelijk Havengebied in Amsterdam. Ondanks het betalen van losgeld werden de twee niet vrijgelaten; een anonieme tip zorgde uiteindelijk voor de namen van de daders, waarna Heineken en zijn ontvoerders werden gevonden.
Geen geluk in de lotto
Voor het gewraakte belletje zie: http://www. youtube.com/ watch?v= U7IHJ66wj9g
gen.’ Het boek dat Peter R. de Vries over de ontvoeringszaak schreef, is daar debet aan, volgens Versluis. ‘Om dat standaardwerk hangt een soort aura heen ‘alsof daar alles in staat’. Maar dat is toch voornamelijk het verhaal van de daders, niet van de familie en andere betrokkenen. Heel veel journalisten dachten in het verleden waarschijnlijk: laat maar.’ Hoe Versluis aan zijn bronnen en het nieuwe materiaal komt, verklapt hij niet. Wel durft hij te zeggen dat er in de toekomst niet heel veel nieuws over de zaak naar buiten zal komen. ‘De bodem van het politiedossier is nu wel in zicht. Al blijft de hamvraag wie de anonieme tip gaf die leidde naar de daders en de ontvoerden.’
De vader van popprinses Britney Spears blijft de miljoenen van zijn dochter beheren. Hij heeft daar toestemming van de rechter voor gekregen. Britney zou geen bezwaar hebben gemaakt. De vader van Spears kreeg in februari al tijdelijk zeggenschap over de centjes van dochterlief toen ze zich steeds raarder ging gedragen in het openbaar.
KRO‘s Reporter komt vanavond met een special rond de zaak en reconstrueert de ontvoering. Net als vorig jaar is Reporter erin geslaagd nieuw materiaal rond de zaak naar boven te halen. Zo heeft het een foto weten te bemachtigen waarop Freddy Heineken een Telegraaf ophoudt tijdens zijn gevangenschap. Het programma citeert verder uitvoerig uit de tapversla-
‘De hamvraag blijft wie de anonieme tip gaf die leidde naar de daders.’ gen die de politie maakte van gesprekken tussen onder anderen Cor van Hout en zijn vriendin Sonja Holleeder. Zo vraagt Van Hout aan zijn vriendin of hij iets heeft gewonnen in de lotto. Dat doet hij op de avond voor het losgeld wordt betaald. Hij heeft geen geluk. ‘Weer niets’, verzucht Van Hout, die een paar uur later 16 miljoen euro rijker is. KRO-programmamaker Jacco Versluis: ’Journalistiek gezien viel er bij deze zaak ook nog genoeg te halen, journalisten hebben veel laten lig-
Die vraag blijft vanavond dus onbeantwoord. Wel wordt meer duidelijk over de gemoedstoestand van Heineken en zijn chauffeur tijdens de ontvoering en van hun ontvoerders. Heineken vertelt de politie dat het hem ‘tweemaal is gelukt om met behulp van jus als glijmiddel uit de handboei te komen. Dit werd mij niet in dank afgenomen, de handboei werd steeds een gaatje strakker gezet.’ Drie van de ontvoerders, Erkamps, Boellaard en Meijer, worden na hun arrestatie psychiatrisch onderzocht. Uit de rapportages blijkt dat deze drie één ding gemeen hadden. Ze lijden aan een stevig minderwaardigheidscomplex. Versluis snapt wel waarom de zaak veel mensen blijft aanspreken in Nederland. ‘Door Willem Holleeder. Als hij en Cor van Hout een normale baan hadden genomen na deze affaire, had het veel mensen niet meer geboeid. Nu is het een soort verhaal uit een jongensboek.’ 1 Ned3, 20.30
REUTERS
Concertje
WOODY KOMT TOETEREN Woody Allen geeft 21 december een concert in de Heineken Music Hall. De Amerikaanse filmregisseur treedt in de Amsterdamse concertzaal op met zijn New Orleans Jazz Band. Het is de eerste keer dat Allen, die al sinds zijn vijftiende klarinet speelt, met zijn jazzorkest naar Nederland komt. De formatie speelt sinds 1996 elke maandag in Café Carlyle van het gelijknamige hotel in New York.
Talkshow
Shoppen in Amsterdam-Zuid
In plaats van één keer in de week zendt Comedy Central in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen dagelijks The Daily Show met Jon Stewart uit. Zijn talkshow met veel satire en bijtend commentaar is voor veel Amerikanen verplichte en lekkere kost. Stewart interviewt ook wel eens Hollywoodsterren, maar zijn kracht ligt bij politici. Vanavond schuift Barack Obama aan. Comedy Central, 20.25
REUTERS
De kantine van Google wordt kariger Vier jaar geleden waren de oprichters nog trots op het feit dat iedereen bij Google gratis en uitgebreid te eten krijgt. Dat blijkt nu veel te duur en is alweer geschrapt.
Beethovenstraat Het prachtige Amsterdam-Zuid staat bekend als de meest chique buurt van Amsterdam. De Beethovenstraat is geen uitzondering op dit cliché, maar wie in deze straat een kijkje gaat nemen zal versteld staan van de diversiteit van het winkelaanbod. Hoewel er veel luxe modezaken gevestigd zijn, is het niet alleen de elite die hier de boventoon voert. Mooi mag ook best betaalbaar zijn, daarom herbergt de Beethovenstraat ook vele andere ondernemingen met een exclusief productaanbod, sterk variërend in prijs. Zo vind je er bijvoorbeeld een Japanse supermarkt, een kleurrijke kinderkleding zaak en een gespecialiseerde brillenzaak. In tegenstelling tot het drukke centrum, kun je hier met de auto gemakkelijk
25% korting
komen, want de Beethovenstraat is de entree tot de Zuidas van de stad. Een echte aanrader, deze winkelstraat!
Neem deze bon mee voor 25% korting op de zonnebril naar uw eigen keuze. Wanneer u niet kunt kiezen, koopt u een tweede paar en ontvangt u maar liefst 35% korting!
Streetfacts
Oog & Bril, Beethovenstraat 12 Tel.: 020 – 664 24 77
Leeftijd straat: sinds 1925 BN’ers: Mari van de Ven, Patty Brard, Tom Egbers, Tatjana Simic, Estelle Gullit Aantal winkels, restaurants en cafés: ongeveer 65 Bekijk deze straten virtueel op nlstreets.nl
Geldig tot 30-11-2008
OBAMA BIJ JON STEWART
Kijk voor meer aanbiedingen op www.nlstreets.nl/NL /acties
Shopping by
Ga naar onze website voor 1001 andere leuke adresjes!
Dé juridische carrièrebeurs in het najaar voor student, starter en (young) professional 14 november 2008 Amsterdam RAI Wil jij carrière maken? Bezoek dan de beursvloer met een groot aantal topwerkgevers en meer dan 40 workshops waaronder: - De eerste keer pleiten (door o.a. Stibbe en NautaDutilh) - Over de grens; werken bij een internationaal advocatenkantoor (door o.a. Clifford Chance, Freshfields Bruckhaus Deringer en DLA Piper) - Test je capaciteitentest e Onlin ken ? isma kenn erkgevers w ber et top
Gastvrouw: Lieke van Lexmond Opening door Maarten van der Weijden (Olympisch kampioen 10 km open water) Optredens van o.a. Thomas Berge en LoÏs Lane
m
kto 20 o r ssen r naa Ga tu novembe agen.nl r 0 iered geve rr en 2 a c werk ele oriete loer! .virtu www jouw fav v rs u be et e ntmo irtuele kan je liv en o en v op e ovember rs! n cruite Op 7 en met re chatt
Speciale beursvloer voor (young) professionals
Voor meer informatie en gratis entree ga je naar www.juridischecarrieredag.nl
De Juridische Carrièredag is een onderdeel van
O.a. onderstaande organisaties, bekend op 28-10-2008, zijn aanwezig met een stand en/of worshop(spreker) op De Nederlandse Carrièredagen. Kijk voor een update en meer informatie op www.carrieredagen.nl
people
Management, Administrative & Trust Services
Mediapartners
De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van
onderdeel van de
Kendle onderzoekt Kendle Clinical Pharmacology Unit is een onafhankelijk onderzoeksinstituut, gevestigd te Utrecht, dat in opdracht van de farmaceutische industrie meewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Al onze onderzoeken zijn positief beoordeeld door een onafhankelijke Medisch Ethische Toetsingscommissie. Voor onze volgende onderzoeken zijn wij op zoek naar:
Gezonde mannen van 18 t/m 45 jaar
Gezonde mannen en vrouwen van 18 t/m 55 jaar
KNL 40905 Deel 1: Dit onderzoek betreft een nieuw geneesmiddel dat mogelijk gebruikt kan gaan worden voor de behandeling van (chronische) zenuwpijnen. Voor dit onderzoek komt u voor een opname van vier dagen en tot slot voor een nacontrole naar onze unit. Voorafgaand aan deelname vindt een medische keuring plaats. Rokers mogen niet deelnemen. De vergoeding na deelname bedraagt € 700,-.
Gezonde mannen van 18 t/m 55 jaar
KNL40892: Dit onderzoek betreft een nieuw geneesmiddel dat mogelijk in de toekomst gebruikt kan worden voor de behandeling van HIV (Humaan Immunodeficientie Virus). Voor dit onderzoek komt u één keer voor een opname van 11 dagen en twee keer voor een nacontrole naar onze unit. Voorafgaand aan deelname vindt een medische keuring plaats. Rokers mogen niet deelnemen. Voor vrouwen geldt: U dient minimaal 2 jaar niet meer te menstrueren of u bent gesteriliseerd of uw baarmoeder is verwijderd. De vergoeding na deelname bedraagt € 1850,-.
KNL 40908 (SAD): Dit onderzoek betreft een nieuw onderzoeksmiddel dat mogelijk in de toekomst gebruikt kan worden bij ziekten zoals kanker, reuma of psoriasis. Voor dit onderzoek komt u één keer voor een opname van 3 dagen en één keer voor een nacontrole naar onze unit. Voorafgaand aan deelname vindt een medische keuring plaats. Rokers mogen niet deelnemen. De vergoeding na deelname bedraagt € 600,-.
Voor al onze onderzoeken geldt dat uw reiskosten worden vergoed op basis van € 0,19 per kilometer met een maximum van 225 kilometer per enkele reis.
Wilt u zich aanmelden of meer informatie:
BEL GRATIS: 0800 – 4 53 63 53 www.kendle.nl maandag t/m vrijdag van 09.30 - 16.00 uur, maandag-, dinsdag- en woensdagavond van 17.00 - 20.30 uur, zaterdag van 12.00 - 17.00 uur U kunt ook schriftelijk reageren. Stuur uw persoonsgegevens naar: Antwoordnummer 8832, 3500 ZK Utrecht (zonder postzegel).
E-mail:
[email protected] Persoonsgegevens worden alleen met uw toestemming, in overeenstemming met de Wet Bescherming Persoonsgegevens in ons bestand opgenomen.
Real people. Real results.®
Doe het zelf
CRYPTOGRAM:
OPLOSSINGEN: 3
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
Noach
6 opstootje 4
5
1 6
Indische visfuik
7
8 9 10
5
6
7
Verticaal: 1. Schriftelijk (6); 2. Haar model is in veiligheid (6); 3. Drukkend wordt het niets voor een zeegod (7); 5. Deel van de tekst om door te komen (7); 6. Onderdrukt geen baas (6); 7. Ontwerpers van de moedervrucht (6).
3
8
SUDOKU
BRAINSNACK:
2 7
4
1
6
6
3
1
5 7
3
1 9
2
8
4
6 8
7
8
2
5
6
7
1
9
8 4
5 3
5 7
5 7
Welk blokje (1-4) komt er op plaats A en welk op plaats B?
9
4
1
2 4
8
5
4
3
6 9
8
5
distributie:
[email protected] sales:
[email protected] 020-3460512 marketing:
[email protected]
uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers
9
1
3
website: www.depers.nl
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
8
6 1 7 9 3 2 8 5 4
4
8 2 5 1 4 6 3 9 7
7 3
3 4 9 8 7 5 2 1 6
2
zonder (Lat.)
1 7 6 5 9 3 4 8 2
8
5 9 3 4 2 8 7 6 1
Horizontaal: 1. Hoop salaris voor het binnenbrengen van schepen (8); 4. Familie van een boekenwurm? (8); 6. Met nadruk in de moeilijkheden (4); 8. Slagen erin te roddelen (7); 9. Bewerk de grond, maar krijg ‘t niet in je rug! (4); 10. De kroeg van het volk? (8); 11. Aan de voet(jes) van knoflook (8).
2
4 8 2 7 6 1 9 3 5
effect
9 5 4 3 1 7 6 2 8
5 kraaiachtige vogel
2 3 8 6 5 4 1 7 9
gril
1
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
11
gemalin v. Aegir
7 6 1 2 8 9 5 4 3
stad in India
deel van het lichaam
Een uitgave van Mountain Media BV
klimop
7 6 5 3 9 4 8 1 2
flakkerende vlam
vruchtbaar 4 oord
1 2 3 5 7 8 6 4 9
bosgod god (Lat.)
4 9 8 6 1 2 7 3 5
watering bontsoort
5 3 7 1 2 9 4 8 6
amfibie
6 4 2 7 8 3 5 9 1
praatvogel in overvloed
8 1 9 4 5 6 3 2 7
brillantine
9 5 1 8 3 7 2 6 4
gravure
2
2 8 4 9 6 5 1 7 3
1
weerhaan
3 7 6 2 4 1 9 5 8
soort lus
kapot maken microgolfoven
Cryptogram Zweeds -s-k-e-t- Horizontaal: magnetron 1. Bergloon; 4. blad-beo-sero wesp; 6. klem; 8. kletvolop-lee sen; 9. spit; 10. stamca-t-pan-n- fe; 11. teentjes. deo-delhi Verticaal: -ran-raaf 1. Bijbels; 2. gedekt; 3. resultaat onereus; 5. passage; 6. -nek-sine knecht; 7. makers. GASTHEER Brainsnack: A2 en B4. Alle blokjes zijn identiek en worden per diagonale lijn telkens een kwartslag rond hun as gedraaid.
ZWEEDS RAADSEL:
21
7
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Lezerscolumn
Inpakken en wegwezen! Sue Rouwkema
...
‘W
anneer gaan we nou?’ Ik kijk naar mijn koffers en even lijkt het alsof ze tegen me praten. Telepathie? Word ik schizofreen? Hoe dan ook, ik heb een sterke band met ze. Ik voel me schuldig dat ze zo lang ongebruikt in mijn rommelkamertje hebben gestaan. Ze symboliseren
pure vrijheid. Geen regels, geen verplichtingen. Nog één dag werken en dan mogen we doen waar we goed in zijn, reizen! Op mijn werk ren ik naar de koffieautomaat, mijn steun en toeverlaat. Ik groet mijn collega’s en ga aan mijn bureau zitten. Vijf minuten later hangt de eerste klant al aan de telefoon. Ik hoor aan wat voor fouten mijn bedrijf volgens de klant gemaakt heeft. Ik doe mijn best om be-
grip te tonen voor de situatie, maar de man blijft tieren. Omdat ik er niet tussenkom, besluit ik om een boodschappenlijst te maken van dingen die ik nodig heb voor mijn vakantie. Zonnebril (ben op de vorige gaan zitten, zoveel geweld kan zo’n klein ding blijkbaar niet aan) Zonnebrandolie Oh, stilte aan de andere kant van de lijn. Ik probeer uit te leggen wat ik kan doen om het probleem op te
lossen. Blijkbaar was ik te voorbarig. Hij moest alleen op adem komen. Het getier gaat door en de man eindigt uiteindelijk met: ‘Ach laat ook maar, stomme trut!’ Mooi, weer een competentie voor op mijn cv. Tijd voor het evaluatieformulier. Vraag 1: Omschrijf het gesprek. Ik antwoord met: De klant belde om informatie. Hij vroeg ten slotte of er idioten bij het bedrijf werken. Vraag 2: Was het gesprek positief/ negatief? Ik vink positief aan. Mijn cv is namelijk weer verrijkt. Ik werk de rest van de lijst af en
pak mijn administratie. Rond 2 uur gaat de hele afdeling gezamenlijk koffie drinken. De mannen bespreken de economische situatie, de vrouwen bespreken de collega’s die vandaag vrij zijn. Ik handel nog wat telefoongesprekken af (helaas geen aanvullingen op mijn cv) en sluit af. Het einde van de werkdag! Ik rijd naar huis en loop naar mijn rommelkamertje. ‘Het is zover jongens! We mogen weer!’ 1
Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Boekel/Volkel (bus)
Werkzaamheden. Arrivalijn 121. Halte Peelsehuis, Boekel, halten Brabantstraat, Biesthoek en Molen, Volkel tussen 9.00 en 16.00 uur vervallen.
Breukelen/Loenen (bus) 111
111
Vandaag
Morgen
In de ochtend kan er (dichte) mist voorkomen. De rest van de dag is het tamelijk bewolkt. Nu en dan schijnt de zon, met name aan de westkant. In het oosten en noorden kan het licht regenen. De wind doet het rustig aan. Het blijft vrij koud. In Enschede wordt het 6 graden. In Amsterdam is het met 8 graden ietsje minder fris.
Vrijdag krijgen we de zon vaker te zien. De kans op een bui is klein. De wind doet het erg rustig aan. Temperaturen blijven stabiel. 6 graden in het uiterste puntje van Limburg tot 9 graden in het westen van het land. In het weekend stijgt de temperatuur wat. Er komt meer bewolking, maar de kans op een bui blijft klein.
Asfalteringswekzaamheden. BBAlijn 120. Haltetraject Markt, Breukelen tot en met Sportpark De Heul, Loenen aan de Vecht vervallen.
Nieuwegein (bus)
Werkzaamheden. Connexxionlijnen 74, 77 en 272. Halten Poort van Nieuwegein, Randijk, Waterlelie, IJsselsteinseweg, Doorslag, De Baten en Barnsteendrift vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
22
Oranje Cruciaal duel in Volendam
Vrouwen vechten voor waardering Als de dames van Oranje vanavond tegen Spanje voetballen, knokken ze niet alleen voor een plekje op het EK. De ploeg van bondscoach Vera Pauw vecht ook voor waardering. ANP
Fokko Ebbens PURMEREND
...
3-1 zege
Ajax met de schrik vrij dankzij opleving Huntelaar Klaas-Jan Huntelaar liet gisteren zien waarom hij graag tegen Heracles speelt. De spits van Ajax bezorgde zijn ploeg in de slotfase van het duel in Almelo met twee treffers een geflatteerde zege: 1-3.
Het ‘andere Oranje’ kan vanavond geschiedenis schrijven: nog nooit plaatste het Nederlands vrouwenelftal zich voor een groot eindtoernooi. Het EK is na de uitzege op Spanje (02) dichterbij dan ooit, toch moet de selectie van Vera Pauw vechten voor een plekje in de schijnwerpers. Aan de vooravond van het cruciale duel in Volendam weten slechts zes journalisten de weg naar de perscon-
ferentie van de bondscoach te vinden. ‘Probleem voor ons is, dat we altijd vergeleken worden met het mannenvoetbal. Vrouwenvoetbal moeten we vergelijken met andere teamsporten voor vrouwen. Kijk naar de uitzendingen van de eredivisie voor vrouwen. Met 70.000 kijkers zegt iedereen dat het hartstikke tegenvalt, maar in vergelijking met de bijvoorbeeld 9.000 handbalkijkers doen we het hartstikke goed’, legt Pauw uit.
Balverliefde kenaus De vergelijking met de mannen gaat inderdaad volledig mank. Het tempo bij de mannen ligt hoger en het is om die reden een stuk attractiever. Daarnaast wordt een dameselftal snel geassocieerd met een stel balverliefde
kenaus. Onterecht, misschien, maar daardoor wordt damesvoetbal nog steeds niet volledig gewaardeerd. ‘Ik weet niet beter, maar soms stoort het me wel. Misschien moet iedereen in Nederland wennen aan voetballende vrouwen, de sport is hier toch een stuk jonger dan in landen als Duitsland en de Verenigde Staten. Ik kan alleen maar hopen dat er meer waardering komt’, vertelt 125-voudig international Annemieke Kiesel-Griffioen. Volgens Oranje-middenveldster Sherida Spitse is de kentering al ingezet. ‘De belangstelling groeit, vooral voor de wedstrijd tegen Spanje. Maar het zou natuurlijk mooi zijn als we nog meer mensen naar het stadion kunnen lokken om ons te steunen.’ Als Kiesel-Griffioen en Spitse vanavond aftrappen in het stadion van eredivisionist FC Volendam, bevolken waarschijnlijk ruim vierduizend toeschouwers de tribunes. Voor Nederlandse begrippen een groot aantal. Als het aan het voetballende duo ligt, is dit echter nog maar het begin. Spitse ziet het EK als ideale manier om de harten van het vaderlandse publiek voor zich te winnen. ‘Als het goed is, zendt Eurosport de wedstrijden van het EK in Finland live uit. Dat
zal de sport hier goed doen, denk ik.’ En bij Eurosport alleen zal het niet blijven, hopen ze. Ook de landelijke zenders moeten in de toekomst warm lopen voor rechtstreeks vrouwenvoetbal. ‘Ik denk wel dat het realistisch is’, zegt de 18-jarige Spitse stellig. ‘Tennis en volleybal komen ook live op tv, waarom zou dat met vrouwenvoetbal niet kunnen?’
Belangstelling Alles valt of staat echter met geld. Kiesel-Griffioen: ‘Als wij ons plaatsen voor het EK, hoop ik dat de belangstelling van de media groeit en we op die manier meer sponsoren aan kunnen trekken. Geld is toch een belangrijke voorwaarde.’ Hoewel de invoering van de eredivisie voor vrouwen al een grote stap in de goede richting was, moet het in de ogen van de 28-jarige speelster van het Duitse FCR Duisburg nog beter om tot de top te gaan behoren. ‘Gezien het aantal voetballende vrouwen en het topsportklimaat in Nederland, moeten we tot de wereldtop kunnen behoren. We hebben echter wel geld nodig om de faciliteiten te verbeteren en meer interlands te spelen. Daarom is die waardering zo belangrijk.’ 1
Redactie sport AMSTERDAM
...
Huntelaar bekroonde zijn 133e duel in het betaalde voetbal met doelpunt nummer tien en elf tegen Heracles. Tegen geen andere Nederlandse club scoorde hij vaker. Huntelaar had overigens weinig gevoel voor gerechtigheid. Heracles voetbalde een groot deel van de wedstrijd beter dan Ajax, dat nu twee punten minder heeft dan koploper AZ. Rick van den Bergh schoot bij een gelijke stand (1-1) ook nog twee keer op de lat. De middenvelder kreeg na de 2-1 van Huntelaar de rode kaart omdat hij Luis Suárez sloeg. Suárez bezorgde zijn ploeg een droomstart. De aanvaller kopte binnen twee minuten de openingstreffer achter doelman Martin Pieckenhagen (0-1). Heracles had even tijd nodig om de tegenslag te verwerken, maar nam snel de regie in handen. Het was Jan Wuytens die de thuisclub voor het goede optreden beloonde: 1-1. Van Basten verving Leonardo door Gabri. Linksback Emanuelson moest het middenveld versterken en rechtsback Oleguer kreeg de opdracht zo veel mogelijk de achterlijn te halen. Ajax ging nauwelijks beter voetballen van de wissels maar besliste uiteindelijk in de 78e en 82e minuut de wedstrijd dankzij Klaas-Jan Huntelaar. 1
Ronde van Gruene
Annemieke Kiesel-Griffioen (links) en Sherida Spitse hopen vanavond historie te schrijven tegen Spanje. JAN BOEVE
‘Ik heb er zin in’
Wereldtitel schaken
Naar kwartfinale
ARMSTRONG WILLEM KOMT ANAND BLIJFT AL VAN START WEER TERUG DE BESTE
WEER ZEGE KRAJICEK
Lance Armstrong is in het weekeinde al in twee tijdritten te zien. De Amerikaan, die onlangs zijn rentree in het wielerpeloton voor 2009 aankondigde, heeft zich ingeschreven voor de Ronde van Gruene in de Amerikaanse staat Texas. Die bestaat uit twee tijdritten, zaterdag individueel en zondag een koppeltijdrit. Officieel maakt Armstrong zijn rentree in januari tijdens de Tour Down Under in Australië.
Tennisster Michaëlla Krajicek heeft gisteren de kwartfinale bereikt van het ITF-toernooi in Bratislava. De 19-jarige Nederlandse versloeg in de tweede ronde de Bulgaarse Sesil Karatantsjejeva in twee sets. Krajicek treft in de kwartfinale nu de Russische tennisster Ekaterina Bitsjkova, nummer 112 van de wereld. De Nederlandse is mede door blessures afgegleden naar de 324e plaats op de mondiale ranglijst.
Willem van Hanegem kijkt uit naar zijn terugkeer op het trainingsveld bij FC Utrecht. Dat beweerde de oefenmeester van de Utrechters op de website van de club. ‘Ik heb er erg veel zin in weer lekker met 100 procent enthousiasme en verantwoordelijkheid aan de slag te gaan’, aldus Van Hanegem. FC Utrecht zette vorige week vier assistenten van ‘De Kromme’ op straat. ‘Ik stond en sta volledig achter die beslissing’, zei Van Hanegem.
Viswanathan Anand heeft in Bonn zijn wereldtitel schaken geprolongeerd. De Indiase grootmeester hield met de witte stukken de elfde partij in de tweekamp tegen de Rus Vladimir Kramnik in evenwicht. Door deze remise werd Anand onbereikbaar voor zijn tegenstrever: 6 1/2 - 4 1/2. De opponenten, die aan het titeltoernooi ieder 600.000 euro overhielden, schudden elkaar al na 24 zetten de hand.
REUTERS
Liu Xiang
Herstel
Psycholoog
De Chinese hordenloper Liu Xiang heeft misschien psychische hulp nodig om over zijn drama bij de Olympische Spelen in Peking heen te komen.
De hoofdcoach van de Chinese atletiekbond, Feng, heeft dat gezegd. Liu Xiang is gisteren naar Amerika vertrokken om hulp bij zijn herstel te krijgen.
‘Hij lijkt relaxed maar ook mentaal heeft het een grote impact op hem gehad. Als het nodig is, schakelen we een psycholoog voor hem in’, aldus Feng.
Sport
23
Geen koppositie Groningen
Invaller Garcia maakt gelijk Redactie sport AMSTERDAM
...
NEC heeft FC Groningen van de koppositie in de Eredivisie afgehouden. Een spectaculair duel in De Goffert eindigde in 2-2. Invaller Gonzalo Garcia redde in de slotminuut een punt voor de noordelijke formatie. Hij deed dat met zijn eerste balcontact, enkele seconden na binnenkomst. In Nijmegen was het onmiddellijk duidelijk dat FC Groningen voor de drie punten kwam om zo de koppositie in de Eredivisie te heroveren. In
de 12e minuut schoot Berry Powel van dichtbij een voorzet van Marcus Berg hoog in het net. NEC-FC Groningen werd een aantrekkelijke wedstrijd nadat Peter Wisgerhof in de 47e minuut gelijk maakte met een afstandsschot in de kruising. Plotseling was NEC sterker dan de bezoekers. De ploeg van Mario Been bleef beuken en leek de volle winst binnen te halen toen Youssef El Akchaoui een strafschop benutte, gegeven voor een overtreding van Andreas Granqvist op de behendige Saidi Ntibazonkiza. De invalbeurt van Gonzalo Garcia zorgde echter toch nog voor een gelijkspel. 1
1-0 zege voor FC Twente
NAC in eigen huis onderuit Redactie sport AMSTERDAM
...
FC Twente heeft zich gisteravond hoog op de ranglijst genesteld door NAC op eigen veld te verslaan. In Breda werd het 1-0 voor de formatie van coach Steve McClaren, die de koploper van anderhalve week geleden daarmee passeerde op de ranglijst. NAC kon er niet het bekende avondje van maken. De formatie van trainer Robert Maaskant kreeg daarvoor niet de kans van de tegenstan-
der. FC Twente speelde goed in de posities en had veel balbezit. Bovendien heerste de reus Douglas in defensief opzicht. Dat FC Twente halverwege leidde, was vooral te danken aan een (vroege) toevalstreffer. Een voorzet van Edson Braafheid werd in eerste instantie door Blaise N’Kufo net gemist, maar vervolgens deden de verdedigers van NAC, doelman Jelle ten Rouwelaar incluis, ook niks. De bal rolde daardoor via de binnenkant van de paal in het doel. In de slotminuten kreeg Anthony Lurling rood wegens het slaan van Niels Wellenberg. 1
Gertjan Verbeek moet snel punten gaan pakken om een crisis af te wenden. PICS UNITED
Eredivisie Feyenoord richting crisis na nederlaag in derby
Sparta beste van Rotterdam Na de onterechte nederlaag tegen stadsgenoot Sparta (2-1) balanceert Feyenoord op de rand van de afgrond. De stadionclub blijft op dit moment niets bespaard. Fokko Ebbens ROTTERDAM
... Geen negatief record
Verrassende zege Vitesse Redactie sport AMSTERDAM
...
Vitesse heeft in zijn achtste competitiewedstrijd eindelijk een overwinning geboekt. In Heerenveen won de geplaagde ploeg van Hans Westerhof geheel verdiend met 0-2. Daarmee werd een negatief clubrecord van de eerste acht competitieduels zonder zege voorkomen. Voor SC Heerenveen betekende het de eerste thuisnederlaag van het seizoen. Heerenveen speelde slap en slordig en zag tot overmaat van ramp ook
nog Danijel Pranjic met waarschijnlijk een hamstringblessure naar de kant gaan. Hij werd vervangen door de 18-jarige A-junior Luciano Narsingh. Vitesse rook bloed, zette druk en het leverde prompt de 0-1 op. Verdediger Dingsdag liet Kolk uit zijn rug weglopen. De middenvelder van Vitesse kon alleen op het doel afgaan, stuitte eerst nog op Steppe – die de voorkeur kreeg boven Brian Vandenbussche – maar kreeg de bal in de rebound wel tegen het net. Nog geen twee minuten later zorgde Hofs uit een counter zelfs voor 2-0. 1
Adri van Tiggelen, de assistent-trainer van Sparta, wierp zondag een laatste blik op de volgende opponent, Feyenoord. Hij verbaasde zich over de tegengoals van de eeuwige rivaal. Sterker nog, hij glunderde van oor tot oor, zag de mogelijkheden voor zijn Kasteelheren. ‘Moet je kijken hoe die centrale verdedigers uitstappen, ongelooflijk!’ Feyenoord is dit seizoen makkelijker te kloppen dan ooit, zag ook Van Tiggelen. De stadionclub kwakkelt, deelt niet voor niets samen met Sparta de vijftiende stek op de ranglijst. De derby in de havenstad kreeg daardoor een speciaal tintje. De titel ‘beste voetbalclub van Rotterdam’ ligt voor Sparta plotsklaps voor het oprapen. Een zeldzame kans voor de club die normaal gesproken in de schaduw van Feyenoord resideert. Van Tiggelen merkte echter ook op dat Feyenoord zich zondag knap op-
richtte. Het gelijkspel dat het in de slotfase uit het vuur sleepte, moet de topclub van naam goed hebben gedaan. Van Tiggelen moet toch even gedacht hebben: dit is toch niet de ommekeer, uitgerekend nu Sparta de volgende tegenstander is? De vrees van de 56-voudig international wordt gedeeltelijk bewaarheid. Sparta is in de openingsfase niet
‘Moet je kijken hoe die verdedigers uitstappen. Ongelooflijk!’ opgewassen tegen een overtuigend Feyenoord. De bezoekers zijn via Georginio Wijnaldum en Roy Makaay een constante plaag voor de defensie van de thuisploeg. Kansen missen is één van de symptomen van een elftal zonder zelfvertrouwen. Als Leroy Fer vlak voor rust eindelijk de ban breekt en de Feyenoorders op voorsprong zet, slaat Sparta bovendien keihard terug. De eerste de beste mogelijkheid voor de thuisploeg is voor Arne Slot. Hij verschalkt vanuit buitenspelpositie Henk Timmer met een kopbal in de verre hoek.
iY^e[d[daeef`[X_`i^e[c_nn$db$ A_`aefZ[m[Xi_j[leeh^[jWiiehj_c[dj
]heejWWdXeZc[haiY^e[d[d ikf[hid[bb[b[l[h_d]0X_dd[d(*kkh_d^k_i ]hWj_ih[jekhijkh[d
Feyenoord is beter, veel beter, maar de gemiste buitenkansjes knagen aan het elftal. En dus houdt Verbeek een flinke oppepsessie in de rust. De oudtrainer van Heerenveen vertelt zijn mannen ongetwijfeld dat ze op dezelfde voet verder moeten gaan, vooral niet te veel stil moeten staan bij de plotselinge gelijkmaker. Echter, net als tegen Nancy, komt Feyenoord de tegentreffer niet meer te boven. In de tweede helft zijn de bezoekers geen schim meer van de ploeg die in de openingsfase zo frivool voetbalde. Weg is de overtuiging, weg is de beweeglijkheid en weg is de zeker lijkende overwinning. Van Tiggelen krijgt daardoor in de slotfase gelijk. Edouard Duplan legt met een simpele schijnbeweging de zwakheden van Feyenoord bloot. Eerst gaat Tim de Cler veel te makkelijk liggen, waarna Duplan ook Hofland kinderlijk eenvoudig op de achterlijn omspeelt. Rydell Poepon hoeft vervolgens alleen nog maar tegen de bal aan te lopen om Sparta tot dé club van Rotterdam te kronen. De nederlaag komt hard aan bij de selectie én aanhang van Feyenoord. Het Legioen begint voorzichtig te morren en dat betekent dat de club snel punten moet pakken om een crisis te voorkomen. 1
8GGNCODKVKGYGKPKIVKLF! 8QNI*$14GEJVGPDKL.1+*QIGUEJQQN 9KNLGQRJQIGTPKXGCWYGTMGPKPFGLWTKFKUEJGRTCMVKLMOCCTJGDLG QQMGGPDCCPGPGGPFTWMUQEKCCNNGXGP!-KGUFCPXQQT*$14GEJVGPXCP .1+*QIGUEJQQN,GJQGHVPKGVPCCTEQNNGIGOCCTDGRCCNV\GNHYCCTGP YCPPGGTLGUVWFGGTV/GVRTQHGUUKQPGNGDGIGNGKFKPIXKCKPVGTPGV
08#1IGCEETGFKVGGTFFWUKPVGTPCVKQPCCNGTMGPF
8TCCIXCPFCCIPQIFGITCVKUUVWFKGIKFU CCPQRYYYNQKJQIGUEJQQNPNIKFU
-KGUWKVTWKOGTMGPFG*$1QRNGKFKPIGP)GTGNCVGGTFCCP*$14GEJVGP\KLPQC *$1$CEJGNQT *$1(KUECNGGEQPQOKG*'#1/CPCIGOGPV'EQPQOKGGP4GEJV*$1PKXGCW $GNCUVKPIEQPUWNGPV +PNGKFKPI4GEJV,WTKFKUEJCFXKUGWT#GP$,WTKFKUEJGXCCTFKIJGFGP/GFKCVKQP2QUV$CEJGNQT $GNCUVKPICFXKUGWT
YYYNQKJQIGUEJQQNPN