Water Belangrijk!
Verkiezingsprogramma 2015 Algemene Waterschapspartij
onafhankelijk, deskundig, betrokken 12 oktober 2014
Inhoud Inhoud ................................................................................................................. 2
De AWP, onafhankelijk, deskundig en betrokken ............................................... 4
Thema: Water Belangrijk! ................................................................................... 5 Waterschappen behouden, doelmatig en beheersbaar .................................... 5 Aan het stuur .................................................................................................... 5 Minder geborgde zetels, meer evenwicht in de belangen ................................. 6 Communicatie over water: duidelijk, bij de tijd, gericht op bewustzijn ............. 6 Thema: Transparant ............................................................................................ 7 De inwoner centraal met oog voor plaatselijke belangen ................................. 7 De AWP is democratisch georganiseerd ............................................................ 7 Integriteit is een eis voor de AWP ..................................................................... 7 Thema: Veiligheid ................................................................................................ 7 Waterveiligheid op de 1e plaats ........................................................................ 7 Deltaprogramma, droge voeten in de toekomst ............................................... 8 Vaarwegbeheer hoort bij de waterbeheerder ................................................... 8 Thema: Medewerkers die van water weten ....................................................... 9 Jongeren hebben de toekomst .......................................................................... 9 Stageplaatsen voor studenten, en professionals binden en boeien .................. 9 Thema: Innovatie................................................................................................. 9 Door samenwerking maatschappelijk voordeel behalen ................................... 9 Innovatie is noodzaak én helpt........................................................................ 10 Goed koopmanschap in het van belang van de BV Nederland ........................ 10 AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
2
Thema: Waterkwantiteit ................................................................................... 10 Geen schade door zomerse hoosbuien ........................................................... 10 Droogtebestrijding: voldoende zoet water van goede kwaliteit ...................... 11 Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, goed initiatief! .......................................... 11 Helderheid in grondwater ............................................................................... 12 Thema: Recreatie, natuur en landschap ............................................................ 12 Waterbeheer, behoud van erfgoed en recreatie gaan hand in hand ............... 12 Nederland waterrecreatieland ........................................................................ 12 Oog voor natuur en aantrekkelijk landschap ................................................... 13 Thema: Energie en Duurzaam ........................................................................... 13 Duurzame energie door slim waterbeheer ...................................................... 13 Thema: Waterkwaliteit...................................................................................... 14 Medicijnresten en andere schadelijke stoffen horen niet in water ................. 14 In actie tegen insecticiden, vóór ketenaansprakelijkheid ................................ 14 Streep door kroosoverlast en zwerfafval ......................................................... 15 Thema: Financiën .............................................................................................. 15 Wie loost, moet betalen .................................................................................. 15 Eerlijke verdeling van kosten........................................................................... 15 Het beginsel van waterschapsheffingen is OK, wel transparant graag! ........... 16 Financieel op orde, lasten niet doorschuiven naar de toekomst ..................... 16 Grip op Gemeenschappelijke Regelingen ........................................................ 16 COLOFON ........................................................................................................... 17
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
3
De AWP, onafhankelijk, deskundig en betrokken Water Belangrijk! is het verkiezingsprogramma van de Algemene Waterschapspartij (AWP). Het verkiezingsprogramma is geschreven voor de waterschapsverkiezingen op 18 maart 2015. Bij waterschapsverkiezingen wordt het nieuwe bestuur van uw waterschap gekozen. De waterschapsverkiezingen zijn voor de inwoners van het gebied, de zogenoemde ingezetenen van een waterschap. U kunt niet stemmen op de categorieën van de boeren, het bedrijfsleven en de natuur. Die behartigen hun belangen via de eigen geborgde zetels. AWP heeft veel agrariërs, actieve natuurliefhebbers en ondernemers binnen de geledingen. Deze zijn immers óók inwoner en strijden binnen de AWP mee voor het algemene belang van de inwoners. Een waterschap zorgt voor het beheer van het water in een bepaald gebied. Waterschappen zijn kennisintensieve functionele organisaties die zorgen voor veilige dijken, gezuiverd afvalwater en gezond, schoon en voldoende oppervlaktewater. In een aantal gevallen zijn waterschappen ook beheerder van bepaalde wegen. Waterschappen moeten inspelen op het veranderende klimaat met meer regen én meer droogte. Innovatie in waterbouw, waterbeheer, waterkwaliteit en waterzuivering is en blijft ook hierom belangrijk. Het waterschapswerk is een doorlopend proces dat nooit af is en tegelijkertijd heel bepalend is voor de kwaliteit van uw leefomgeving en van het ecosysteem. De AWP wil daarom dat al deze functionele taken goed geregeld zijn en blijven, en dat er heel goed wordt ingespeeld op ontwikkelingen, nieuwe technieken en innovaties. Waterschappen zijn van oudsher technisch-georiënteerde organisaties. Tegenwoordig is sociale innovatie en communicatie met de omgeving zo mogelijk nog belangrijker voor de goede taakuitvoering van een waterschap. De AWP kan hier als geen ander namens u gedegen toezicht op houden. Zonder politieke spelletjes, functioneel en met veel kennis van zaken. De AWP wil heel nadrukkelijk een brugfunctie vervullen tussen het bestuur van het waterschap en de inwoners als kiezers. Met vragen en suggesties kunt u altijd bij de AWP terecht, dan kunnen wij dit voor u bij het bestuur onder de aandacht brengen. De AWP baseert zich op kennis van water en het belang dat het waterbeheer in uw leefomgeving functioneel goed geregeld is. De AWP presenteert zich als een functionele waterschapspartij die ‘onafhankelijk, deskundig en betrokken’ is. Vanuit deze achtergrond willen AWP-ers een bijdrage leveren aan de maatschappij. De AWP is dus heel bewust geen politieke partij. Daarom doet de AWP niet mee aan de verkiezingen voor de Provinciale Staten die ook op 18 maart 2015 plaatsvinden. De AWP doet voor u wél mee met de waterschapsverkiezingen. De AWP houdt ervan om voor iedereen duidelijk te zijn en is doelgericht. Daarom is dit verkiezingsprogramma makkelijk leesbaar gehouden, zonder wollig taalgebruik en politieke uitspraken. In dit verkiezingsprogramma zijn steeds onderwerpen apart uitgelicht. Ze moeten wel in samenhang gezien worden. De AWP is voor integrale en robuuste benaderingen. Dit verkiezingsprogramma verschijnt niet op papier. Dat is beter voor het milieu. Het is digitaal te vinden op www.algemenewaterschapspartij.nl. Op deze website zijn ook tal van opiniërende artikelen te vinden over actuele onderwerpen. Zowel landelijk als in uw waterschap. Water Belangrijk! Stem AWP. Peter Vonk Voorzitter landelijk bestuur Algemene Waterschapspartij AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
4
Thema: Water Belangrijk! Voor haar verkiezingsprogramma heeft de AWP gekozen voor de titel: “Water Belangrijk!”. Als u om u heen kijkt, ziet u overal in uw leefomgeving op de een of andere wijze de invloed van water terug. Of het nu gaat om uw veiligheid bij hoogwater, wateroverlast bij stortbuien, de zuivering van het ingezamelde rioolwater, recreatief gebruik van water, kades en dijken, de kwaliteit van het oppervlaktewater, het ecosysteem en de natuur, en het vergezicht van het landschap. De AWP wil actief en transparant invulling geven aan het democratische bestuur van uw waterschap. Omdat Water Belangrijk is.
Waterschappen behouden, doelmatig en beheersbaar De waterschappen zijn eeuwenoude functionele democratische organisaties. Democratisch, maar niet per se politiek. Door dit systeem van functionele waterschappen is Nederland in staat gebleken om het waterbeheer goed en betrouwbaar te regelen. Goed waterbeheer vraagt om vakmanschap en een organisatievorm die dit stimuleert. We hebben internationaal een uitstekende staat van dienst op dit gebied. Recent Europees onderzoek door de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) toont aan dat de Nederlandse waterschappen een erkend goed voorbeeld zijn van hoe het moet. De AWP onderschrijft de conclusies van het OESO rapport ‘Water governance in the Netherlands: fit for the future?’. De AWP is opgelucht dat mede dankzij dit OESO rapport de in het Regeerakkoord overeengekomen opheffing van de waterschappen van de baan is. De landelijke politiek tamboereert met regelmaat op het opheffen van waterschappen en wil de watertaken dan ergens anders onder brengen. De focus om het waterbeheer goed te regelen wordt dan onvermijdelijk ondergraven. De politiek verandert wel vaker om het veranderen. De AWP vindt dat in dit geval heel onverstandig. Waterveiligheid laat zich het best regionaal organiseren. Ook waterzuivering is door de aard van het medium waar het om gaat (water!) optimaal op regionale schaal. Kernpunt is dat waterschappen en gemeenten natuurlijke samenwerkingspartners zijn, en dat voor waterschappen lokale ‘gebiedskennis’ cruciaal is. De AWP bewaakt daarom de grenzen van de groei. Alleen als dit aantoonbaar doelmatig, efficiënt en beheersbaar is, is de AWP voorstander van fusies van waterschappen en van verdere schaalvergroting of taakverbreding, bijvoorbeeld in de waterketen c.q. watercyclus. De afstand van het waterschap tot de inwoners mag niet te groot worden. Ook mogen groepen van inwoners niet benadeeld worden door het gelijktrekken van waterschapbelastingen zoals bij de totstandkoming van het fusiewaterschap Vallei en Veluwe is gebeurd.
Aan het stuur Om meer van haar ambities te kunnen verwezenlijken wil de AWP groeien. Met meer zetels in het Algemeen bestuur (AB) maakt de AWP meer kans om een lid van het Dagelijks Bestuur (DB) te kunnen leveren (heemraad of hoogheemraad genaamd) te leveren. Bij de waterschapsverkiezingen kiezen de inwoners AB-leden die hen vertegenwoordigen. Uit het AB komt via coalitie onderhandelingen een DB voort. De AWP wil deel uitmaken van de coalitie die het DB vormt en zo vanuit uw belang verantwoordelijkheid dragen voor het bestuur van uw waterschap. In het DB is de AWP in de beste positie om het vertrouwen van de kiezer waar te maken. We leven in een land dat voor een groot deel beneden de zeespiegel ligt en ook op andere plaatsen met waterproblemen te maken kan krijgen als het waterbeheer niet goed geregeld is. Het gaat in het
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
5
waterschapsbestuur om belangrijke beslissingen die vaak voor vele jaren bepalend zijn voor uw leefomgeving. Beslissingen, die niet alleen over technische aspecten gaan, maar waarin ook maatschappelijke afwegingen moeten worden meegenomen. Je kunt niet zomaar plompverloren elke dijk verzwaren. En voor de inpassing van extra ruimte voor natuur moet wel oog zijn. In de algemene democratie van een gemeente, de provincie of het Rijk blijken politieke afwegingen keer op keer de waan van de dag te volgen. AWP bestuurders zijn niet politiek maar functioneel georiënteerd, kijken verder vooruit en kiezen voor een veilig, gezond en goed waterbeleid zonder oneigenlijke compromissen. Per definitie is dit gericht op de lange termijn, de leefomgeving van de volgende generaties. Het gaat om het belang van het gebied, het nemen van verantwoordelijkheid, doelgerichtheid op continuïteit op lange termijn, en niet om partijpolitiek. De AWP-ers zijn door hun achtergrond stuk voor stuk betrokken, onafhankelijk, deskundig en hebben een visie gericht op betaalbaarheid, nu en in de toekomst. Voor uw functioneel belang bij een goed waterbeheer in uw leefomgeving.
Minder geborgde zetels, meer evenwicht in de belangen In het waterschapsbestuur vertegenwoordigt de AWP inwoners. In de wet is vastgelegd dat elke belastingcategorie in het Algemeen Bestuur van het waterschap moet zijn vertegenwoordigd. Er zijn naast de inwoners, de zogenoemde ingezetenen, nog drie andere belastingcategorieën, namelijk de agrarische sector, het bedrijfsleven en de natuur. Voor deze drie andere belastingcategorieën zijn via de koepelorganisaties behoorlijk wat zetels in het waterschapsbestuur gereserveerd. Dit noemt men geborgde zetels. Door het aantal zetels hebben die geborgden veel invloed in het waterschapsbestuur. Bij de waterschapsverkiezingen kunt u alleen stemmen voor de categorie ingezetenen, de inwoners. De AWP vindt dat alle belastingcategorieën meer evenwichtig moeten deelnemen aan het democratische proces in het waterschapsbestuur. Het belang van de inwoners moet zwaarder wegen dan nu het geval is. Dat past ook beter bij het tijdsbeeld. Voor de specifieke belangen van de agrarische sector, bedrijfsleven en natuur vindt de AWP één garantie-zetel per geborgde belastingcategorie meer dan genoeg. Als deze vanouds geborgde belastingcategorieën meer zetels willen, moeten ze maar aan de verkiezingen mee doen en het de kiezers vragen. De AWP vindt meer zeggenschap voor de inwoners evenwichtiger, democratischer en eerlijker.
Communicatie over water: duidelijk, bij de tijd, gericht op bewustzijn Over het belang van water is voortdurend communicatie nodig. Dat draagt bij aan het bewustzijn dat leven met water in onze lage landen niet vanzelfsprekend veilig is. Water draagt in veel opzichten bij aan de kwaliteit van onze leefomgeving. De AWP heeft met kennis van water oog en oor voor goede communicatie. Vanwege de overzichtelijkheid van het werkveld vindt de AWP dat juist de waterschappen binnen de overheid als geen ander het voortouw kunnen nemen om actief te participeren in deze nieuwe vormen van communicatie en informatieontsluiting. Het waterschap is dan beter beschikbaar als het er voor de inwoners moet zijn, voor informatie, klachten afhandeling, bezwaarprocedures of wat dan ook. Tegelijkertijd leven we in een wereld, waarin steeds meer informatie wordt aangeboden en waarin informatie steeds sneller doelgericht ontsloten kan worden. Er zijn legio vindplaatsen op internet en via de social media met netwerken en forums vinden we al snel iemand die de kennis heeft om bij een vraagstuk te helpen.
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
6
Thema: Transparant De inwoner centraal met oog voor plaatselijke belangen De AWP stelt de inwoner centraal. Waterschappen zijn er immers in het belang van de inwoners. De AWP kandidaten worden door de inwoners gekozen in het Algemeen Bestuur. Het spreekt voor zich dat zij zoveel mogelijk contact houden en weten wat er leeft onder de inwoners. Vragen en problemen van inwoners kunnen zij laten beantwoorden en zo nodig aan de orde stellen in het waterschapsbestuur. AWP kandidaten die niet worden gekozen in het bestuur van het waterschap blijven meestal ook na de verkiezingen actief voor de AWP. De AWP houdt zo in het gehele gebied oog en oor voor alle grote én kleine zaken die van belang zijn voor u als inwoner. De AWP zet zich ook in om een sloot in een stadsparkje gebaggerd te krijgen of bijvoorbeeld om een hek van een dijk te laten verwijderen zodat hier gewandeld kan worden. De AWP is er voor grote en kleine zaken, bij u in de buurt en verderop. De AWP is er namens en voor u!
De AWP is democratisch georganiseerd De AWP is een landelijke vereniging met een gekozen landelijk bestuur en heldere statuten. In elk waterschap heeft AWP één waterschapsteam. Dit AWP-waterschapsteam zorgt voor de kandidatenlijst en voert campagne voor de verkiezingen in het eigen waterschap. De namens de AWP in het waterschapsbestuur gekozen leden functioneren uiteraard zonder last en ruggespraak maar worden bij het bestuurswerk geholpen door hun steunfractie in het waterschapsteam. De AWP bestuurders maken gebruik van de kennis en ervaring bij de eigen steunfractie en natuurlijk in hun eigen professionele netwerk. Ook kunnen AWP bestuurders putten uit de deskundigheid die elders in het land aanwezig is bij AWP leden. De AWP-waterschapsteams zijn in hoge mate autonoom. Het landelijk bestuur is faciliterend, initiërend en organiseert het kennismanagement. Geen ingewikkelde partijstructuur, democratisch en ‘bottom-up’.
Integriteit is een eis voor de AWP Integriteit van overheidsorganisaties en bestuurders staat landelijk volop in de belangstelling. Zonder welk voorbehoud dan ook onderschrijft de AWP de landelijke normen en afspraken over integriteit en geeft hier invulling aan. Om praktische redenen volgt de AWP voor haar bestuurders de protocollen en gedragscodes die de individuele waterschappen aanhouden. Deze zijn ontleend aan de zogenaamde ‘toolkit integriteit waterschappen’ van de Unie van Waterschappen. De wettelijke zorgplicht van de dijkgraaf voor integriteit zal in de Waterschapswet worden verankerd. Voor de AWP staat de integriteit van het bestuur buiten alle discussie. De AWP maakt er daarom een belangrijk punt van bij de totstandkoming van de kandidatenlijsten. Integriteit vereist!
Thema: Veiligheid Waterveiligheid op de 1e plaats Het draait in Nederland als eerste levensvoorwaarde om de waterveiligheid. Dit heeft daarom voor de AWP de hoogste prioriteit. Het betekent ook dat het waterschap het onderhoud en de controle van de dijken goed moet borgen. De dijken moeten overal zo verstandig en snel als maar mogelijk is aan de eisen voldoen, en vooral ook blijven voldoen. Veilig wonen, werken en leven. Met de stijgende zeespiegel en perioden met meer neerslag en bodemdalingen in het verschiet is dit zowel langs de kust als de grote rivieren een grote uitdaging die de hoogste prioriteit moet hebben. Dit raakt het domein van Rijk, provincies en gemeenten als het om ruimtelijke ordening gaat. Slimme inpassing van de AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
7
waterbelangen in de ruimtelijke ordening en een optimale afstemming door het waterschap met de andere overheden levert veel op. De AWP is voor adequate verankering van het waterbeheer en de positie van de waterbeheerder in de Omgevingswet. Dit helpt bij het verzekeren van de waterveiligheid en de kwaliteit van uw leefomgeving.
Deltaprogramma, droge voeten in de toekomst De AWP onderschrijft dat het zwaartepunt van het Deltaprogramma moet liggen bij veiligheid en bij zoetwatervoorziening. Met water als ordenend principe betekent dit onlosmakelijk ook ruim aandacht voor de mogelijkheden van natuur, milieu en ruimtelijke kwaliteit. Provincies en gemeenten zijn verantwoordelijk voor de afwegingen in de ruimtelijke omgeving. Een goede samenwerking van alle overheden, met inbegrip van de waterschappen, draagt bij aan slimme keuzes in maatregelen en een kostenefficiënt en kwalitatief hoogwaardig waterbeheer. Het voorkomen van overstromingen, betrouwbare waterkeringen en voldoende ruimte voor de rivier vindt de AWP het allerbelangrijkst. Ook vindt de AWP het van belang dat iedere inwoner zich bewust is van de mate van waterveiligheid in zijn of haar leefomgeving. Met oog voor de klimaatveranderingen maakt de AWP zich sterk voor objectieve afweging van regionale en nationale belangen. Bij één-derde deel van alle dijken is het nodig maatregelen te treffen om te voldoen aan de normering. Nieuwe technische inzichten maken het mogelijk maatwerk te leveren en precies daar te investeren waar in de toekomst de waterveiligheid onvoldoende verzekerd is. Aan de slag voor ons aller veiligheid! De AWP zal er op toezien dat ook echt werk gemaakt wordt van het Deltaprogramma. De AWP staat achter het leidende principe van de meerlaagse veiligheid in het Deltaprogramma, waarbij preventie, ruimtelijke inrichting en rampenbeheersing centraal staan. De AWP vindt het realistisch dat een hogere veiligheid wordt geboden in gebieden met veel inwoners of hoge economische waarde, water robuust en klimaatbestendig. Bij preventie ziet de AWP graag een dubbelslot op de deur. Dat wil zeggen dat als een dijk faalt vanwege natuurgeweld of oorlogssituaties de schade in het achterliggende gebied dankzij andere voorzieningen beperkt blijft. De AWP waardeert dat er vanuit het Deltaprogramma oog is voor meekoppelkansen, zoals slimme technische oplossingen als er geen ruimte is voor een dijkverhoging door bestaande bebouwing, bij lastige bodemgesteldheid en mogelijkheden tot nieuwe bebouwing of het creëren van extra natuurwaarden. Bij de herinrichting en versterking van dijken kan daardoor beter rekening gehouden worden met natuur, landschap, cultuurhistorie en gebiedskenmerkende waarden. Dat het Deltaprogramma tevens een impuls betekent voor de Nederlandse watersector vindt de AWP een belangrijk economisch en maatschappelijk winstpunt.
Vaarwegbeheer hoort bij de waterbeheerder De AWP vindt dat alles wat direct met het waterbeheer te maken heeft bij het waterschap zou moeten horen. Dat is overzichtelijk voor de inwoners en efficiënt in het beheer. Alles is dan immers in één hand. Zo vindt de AWP dat wegenbeheer geen kerntaak van de waterschappen is en bij de algemene democratie hoort. Vaarwegbeheer inclusief het eigendom, maar met uitzondering van de hoofdvaarwegen die nu onder beheer van Rijkswaterstaat vallen, is bij het waterschap het best op z’n plaats. Nu is dat veelal per provincie en per vaarwater verschillend.
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
8
Thema: Medewerkers die van water weten Jongeren hebben de toekomst In de watersector lopen veel initiatieven om jongeren te betrekken en te interesseren voor werken aan water. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Ook in de toekomst moet het waterbeheer goed geregeld blijven. De waterschapstaken blijven altijd. Daarvoor zijn steeds weer betere technieken en is technisch inzicht nodig. Nederland blijft dan ook behoefte hebben aan mensen die zorgen voor veiligheid, droge voeten, en gezond, schoon en voldoende water. Het spreekt voor zich dat dit het best kan door jonge mensen zo vroeg mogelijk bij het waterwerk te betrekken. De AWP is in woord en daad vóór een actieve bijdrage van jongeren. Nieuwe, innovatieve en ambitieuze generaties. Op de toekomst voorbereid.
Stageplaatsen voor studenten, en professionals binden en boeien De jeugd heeft de toekomst, maar dan moeten ze wel de kans krijgen. Binnen de organisaties van waterschappen zijn genoeg mogelijkheden om scholieren en studenten, van MBO tot WO, stageplaatsen te bieden. Op elke twintig werknemers kan er minimaal één stageplaats aangeboden worden. Dat is voor de AWP de minimum norm. We streven naar een verhouding van één op tien. Stages helpen de jongeren bij hun opleiding en het waterschap kweekt zo haar toekomstige personeel. Een win-win situatie met groot maatschappelijk voordeel. En daar moet het niet bij blijven. Het gaat niet alleen om instroom. Voor een waterschap is het nodig over een gezond bestand aan technisch geschoolde waterprofessionals én management te beschikken, die in staat worden gesteld om kennis op niveau te houden en te versterken. Het management moet immers zelf op basis van technisch expertise en gebiedskennis lijnen kunnen uitzetten en mag niet volledig afhankelijk zijn van wat de markt op basis van aanbestedingen biedt. De AWP is voor een toekomst gericht strategisch personeelsplan per waterschap én op het niveau van de gezamenlijke waterschappen met adequate instrumenten voor instroom, binden en boeien én doorstroom van inhoudelijke waterdeskundigen. De traineepool Waterschapstalent van een aantal waterschappen is een goed initiatief. Ook is de AWP voorstander van modellen voor het laagdrempelig over en weer collegiaal inzetten van experts bij verschillende waterschappen.
Thema: Innovatie Door samenwerking maatschappelijk voordeel behalen Waterschappen zijn geen eilandjes. Samenwerken met andere organisaties helpt om van elkaar te leren en om zaken slim aan te pakken, waardoor bijvoorbeeld geprofiteerd kan worden van schaalvoordelen. Denk aan gezamenlijke laboratoria, het samen ontwikkelen van computersoftware, gezamenlijke inkoop, samenwerking met de regionale omgevingsdiensten, gemeenten en drinkwaterbedrijven, de aanpak van grondwaterproblemen, informatievoorziening, gemakkelijke en gespreide betaling van belastingen en heffingen. Samenwerking bevordert ook deskundigheid bij de waterschappen zelf. De AWP wil een meer proactieve houding voor en resultaat door samenwerking. De AWP wil in dit kader dat de fiscus de BTW problematiek oplost. Een voorbeeld: BTW bleek een ‘bottleneck’ voor de fusie van de laboratoria van het waterschap Wetterskip Fryslân en van het drinkwaterbedrijf Vitens. De verwachte baten zouden vanwege de BTW niet opwegen tegen de kosten. De AWP vindt dat het toch niet zo kan zijn dat door wettelijke regelgeving het paard achter de wagen gespannen wordt. Zo is de AWP vanzelfsprekend ook voorstander van het uitvoeren van optimalisatiestudies met de
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
9
gemeenten voor het beter op elkaar afstemmen van riolering en zuivering en het afkoppelen van regenwater van het riool. Als dat met voldoende aandacht kan voor de kwaliteit van het oppervlaktewater, oftewel het watersysteem, bespaart dat kosten bij de behandeling van het afvalwater in rioolwaterzuiveringsinstallaties en maakt dat nieuwbouw- of uitbreidingsinvesteringen niet nodig zijn of op z’n minst uitgesteld kunnen worden.
Innovatie is noodzaak én helpt Het waterschap is een ‘doe-organisatie’. Kennis van zaken is daarbij een harde voorwaarde. Dat maakt een waterschap ontegenzeggelijk een kennisorganisatie. De AWP is voorstander van het in een breder kader uitvoeren van praktijkexperimenten, nieuwe technieken en innovaties. Dat wil zeggen, in samenwerking met anderen. Op zodanige wijze dat andere waterschappen mee profiteren van nieuwe inzichten, kennis en kunde, waardoor de gevolgen van risico’s als gevolg van de toepassing van nieuwe technologie goed beheerst worden. Het is immers een utopie om foutloos te zijn. Innovatie zonder fouten te maken kan niet. En van fouten leer je het meest. Niet voor niets is het gezegde dat wie niet in staat is een fout te maken tot niets in staat is. Het klimaat en de wereld veranderen langzaam maar zeker. En blijven veranderen. Dat is zeker. Om goed en betaalbaar op de taken voorbereid te blijven, is het ook nodig dat stevig geparticipeerd wordt in op de langere termijn gerichte nationale en internationale wetenschappelijke speur- en ontwikkelingsprogramma’s. Kennis delen is vermenigvuldigen.
Goed koopmanschap in het van belang van de BV Nederland Nederland is wereldberoemd om zijn waterbeheer en watertechnologie. Dit is mede te danken aan de wijze waarop het waterbeheer in Nederland is georganiseerd met waterschappen en het biedt kansen op klinkende munt in het buitenland. Het Nederlands bedrijfsleven heeft bijvoorbeeld voordeel van waterschappen die als eerste een proeftuin willen bieden voor nieuwe uitvindingen. Het Nederlands bedrijfsleven kan daarna in het buitenland de bewezen technologie aanbieden én de wereld beter maken. De thuismarkt van het Nederlandse bedrijfsleven plukt hier met inbegrip van de waterschappen vruchten van, financieel en door opgedane kennis en ervaring. Het brengt Nederland tegelijkertijd werkgelegenheid en voorspoed. Hier is de visie van de AWP op goed koopmanschap bij nodig. Ruimte voor synergie met ondernemers en publiek-private partnerships. Er is niet voor niets in het kabinetsbeleid een Topsector Water aangewezen als een van de speerpunten van de Nederlandse economie. Dit is goed voor de inwoners van het waterschap en goed voor de BV Nederland. Doen! De AWP vindt wel dat waterschappen niet zelf moeten ondernemen in het buitenland. Met gemeenschapsgeld ga je immers geen commerciële avonturen beginnen en waterschappen hebben hiervoor vaak niet de juiste mensen in huis. De AWP is er voor dat de waterschappen het Nederlandse bedrijfsleven met kennis en kunde ondersteunen en testfaciliteiten bieden voor nieuwe technologie en als thuismarkt van ons bedrijfsleven optreden als ‘launching customer’.
Thema: Waterkwantiteit Geen schade door zomerse hoosbuien De AWP ziet erop toe dat de waterschappen niet verzaken bij beheer, onderhoud, controle en het opstellen en naleven van waterhuishoudingsplannen. Ook afgelopen zomer was er weer regelmatig sprake van wateroverlast op straat en in huizen, winkels en gebouwen door extreme regenbuien. Klimaatscenario’s voorspellen nog meer hevige korte buien. AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
10
‘Tropische’ wolkbreuken zijn de toekomst. Dit regenwater is een maatschappelijk probleem waarvan de oplossing in de bebouwde omgeving met name op het bord van de gemeente ligt. Vooral steden, met hun enorme hoeveelheden verhard oppervlak kunnen het zwaar voor hun kiezen krijgen. Water van daken en wegen moet worden afgevoerd zonder dat kelders onder lopen of de vloer van woningen, winkels of bedrijven blank komt te staan. De gemeente is als eerste aan zet om goede plannen te maken om gecontroleerd en zonder schade regenwater te bergen, te bufferen en af te voeren. Waterschappen zijn hier de natuurlijke partner van de gemeente en zorgen ervoor dat water via sloten, kanalen, beken en andere waterlopen vervolgens door gemalen en slim stuwbeheer goed wordt afgevoerd uit het gebied. Inwoners kunnen helpen, bijvoorbeeld met groene daken en niet volledig verharde tuinen zodat water wordt vastgehouden. Van oudsher controleert het waterschap eenmaal per jaar in het najaar het onderhoud aan deze oppervlaktewateren. Een deel van het onderhoud verzorgt het waterschap in eigen beheer. In andere gevallen moet de eigenaar van de waterloop zorgen voor het onderhoud en ziet het waterschap hierop toe met hulp van regelgeving en een schouw. De wateroverlast is in de zomer inmiddels net zo groot als in de winter. Soms is een extra keer maaien van de oevers al voldoende om wateroverlast te voorkomen; vanzelfsprekend met oog voor ecologische waarden. In elk geval moeten stuwen tijdig worden geopend en het waterpeil verlaagd als dat nodig is. De oplossing moet worden gevonden bij het voorkomen van schade en een goed neerslagprotocol en niet bij hogere premies van de schadeverzekering!
Droogtebestrijding: voldoende zoet water van goede kwaliteit In het voorjaar en de zomermaanden krijgen we ook steeds vaker te maken met extreme droogte. Dit leidt tot verzilting van oppervlaktewater in het westen en zuidwesten van Nederland en lagere grondwaterspiegels op de hogere zandgronden elders in het land. Voor het waterschap betekent dit dat tijdig en goed georganiseerd maatregelen genomen moeten worden om de droogte te bestrijden en droogteschade te voorkomen, vanuit het belang van de land- en tuinbouw, van de natuur, de drinkwatervoorziening, de scheepvaart en recreatie én van het stedelijk gebied. De AWP pleit voor beter doordachte droogte- en verziltingbestrijdingsplannen en tegelijkertijd voor het stellen van grenzen aan de mogelijke maatregelen. De mogelijkheden voor zoetwaterleveringen zijn immers sowieso niet ongelimiteerd. Dit geldt ook voor flexibel peilbeheer van het IJsselmeer, Markermeer en de Randmeren. Met het oog op de toekomst zullen deze plannen, waar vrijwel iedereen in Nederland direct of indirect belang bij heeft, in alle opzichten effectiever en efficiënter moeten worden. Verstandig, transparant en tegen zo laag mogelijke kosten. De veenweideproblematiek in het Groene Hart en elders vraagt in het bijzonder aandacht voor een aangepaste waterhuishouding, zodat de bodemdaling stopt.
Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, goed initiatief! De AWP erkent de vanzelfsprekende betekenis voor de land- en tuinbouw van een goed waterbeheer. Tegelijkertijd is het agrarische bedrijf van grote invloed op de waterkwaliteit. LTO Nederland heeft in overleg met de waterschappen en ministeries een eigen Deltaplan Agrarisch Waterbeheer ontwikkeld en in het Deltaprogramma ingebracht. In het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer staat beschreven hoe de land- en tuinbouw kan bijdragen aan het oplossen van de wateropgaven, in combinatie met het versterken van de land- en tuinbouw. Met dit initiatief wil de land- en tuinbouw een passende bijdrage leveren aan het realiseren van waterbeleidsdoelstellingen. Dit getuigt van een visie die de AWP van harte ondersteunt. AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
11
De AWP steunt deze sectoren gezien de grote maatschappelijke en economische belangen bij een in alle opzichten gezond agrarisch bedrijf en een voedselvoorziening waar je van op aan kunt. Van de land- en tuinbouw verwacht de AWP dat het ‘geen woorden maar daden’ voegt bij het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer en het niet blijft bij een overlegplatform. Dan vindt de AWP het ook vanzelfsprekend dat de land- en tuinbouw bij onevenredige nadelen respectvol compensatie ontvangt. Binnen de geledingen van de AWP bevinden zich veel leden met een agrarische achtergrond. Mede hierdoor is AWP goed in staat ook het land- en tuinbouwbelang evenwichtig te behartigen en waar mogelijk bij te dragen aan de bevordering van een constructieve en productieve samenwerking tussen waterschap en land- en tuinbouw.
Helderheid in grondwater Voor het grondwater zijn verschillende overheden verantwoordelijk. De belangen bij het grondwater in stedelijk gebied, voor landbouw, natuur, beken en sprengen, landschap en cultuurhistorie zijn groot en vereisen overzicht, kennis en integrale afwegingen. De AWP vindt dat het zo snel mogelijk afgelopen moet zijn van de versnipperde bevoegdheden van overheidsinstanties. De waterschappen zijn vanuit hun positie als beheerder van de watersystemen de meest aangewezen partij om het operationeel grondwaterpeilbeheer in z’n geheel op zich te nemen. Specifiek in bebouwd gebied kan het vanwege de ruimtelijk complexiteit nodig zijn gemeenten binnen toetsingskaders handelingsvrijheid te geven. Oppervlaktewaterhuishouding en grondwaterpeil zijn nu eenmaal onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Breng helderheid in verantwoordelijkheden en zorg voor een duidelijk aanspreekpunt. Helderheid in grondwater.
Thema: Recreatie, natuur en landschap Waterbeheer, behoud van erfgoed en recreatie gaan hand in hand De AWP stelt voor om voor de instandhouding en verbetering van het recreatief gebruik, inclusief open dagen en de instandhouding en ontsluiting van historisch erfgoed zoals stoomgemalen, historische sluizen, waterliniewerken en de statische waterschapsarchieven, een vast percentage van 3% op te nemen in de begroting van het waterschap en daar dan ook jaarlijks op te rapporteren. De AWP staat positief tegenover recreatie in meest brede zin en zoekt evenwichtige afweging van belangen van aanwonenden en maatregelen tegen zwerfafval. De AWP hecht veel waarde aan het behoud en een goede ontsluiting van al dat van cultuurhistorisch belang is. Wel past steeds een kritische afweging van kosten. De lijst van monumenten binnen een waterschap is niet zelden lang. Samenwerking in het beheer van bepaalde objecten, commerciële exploitatie of overdracht van eigendom kan beter passend zijn. Open oog voor kansen en maatwerk is geboden.
Nederland waterrecreatieland Schoon en voldoende water maakt watersport en vissport mogelijk. De AWP vindt dat er ook ruim oog moet zijn voor de belangen van vissers, watersporters en ieder ander die geniet van water. De AWP is voorstander van recreatief medegebruik in meest brede zin, zoals wandelen en fietsen op dijken en schouwpaden. En van natuurlijk zwemwater en vaar- en kanoroutes daar waar dat mogelijk is. Voor schaatsen en andere ijspret is het nodig dat het waterschap hier rekening mee houdt bij het waterbeheer. De AWP vindt dat de bewaking van zwemwater op blauwalg en botulisme goed geregeld moet zijn. De zwemwater app is een goed voorbeeld van maatschappelijke meerwaarde die waterschappen relatief eenvoudig en tegen beperkte kosten kunnen bieden en ook al bieden. Kleine moeite, groot plezier. AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
12
De AWP steunt de ambities die zijn verwoord in de Toekomstvisie waterrecreatie 2025 van de waterrecreatiesector. Water speelt een grote rol in de vrijetijdsbesteding: 57% van de Nederlanders doet aan een vorm van waterrecreatie. De belangstelling voor waterrecreatie groeit nog steeds, en daarmee ook de wens de unieke mogelijkheden van Nederland verder te ontwikkelen en benutten. Heel concreet staat de AWP achter de ambities: Waterrecreatie is er voor iedereen, Waterrecreatie is laagdrempelig, gevarieerd en betaalbaar, Waterrecreatie is er in en om de stad, Waterrecreatiegebieden zijn bereikbaar en staan in goede verbinding met elkaar, Waterrecreatie als opstap naar watersporten op Olympisch niveau, Nieuw water beschikbaar voor waterrecreatie, Waterrecreatie is grenzeloos, en Waterrecreatie is veilig en duurzaam. Waterschappen kunnen waterrecreatie, met inbegrip van ijspret, faciliteren door hiervoor open te staan bij de planvoorbereiding van nieuwe projecten, mogelijkheden te bieden in bestaande situaties, en alle mogelijke ruimte te bieden in procedures en vergunningen. Dialoog met de waterrecreatiesector en een 'open blik' van het waterschap kunnen alleen al het verschil maken! De AWP heeft in het bestuurlijke proces oog voor alle facetten van waterrecreatie. Ook met beperkte middelen ziet de AWP praktisch veel mogelijkheden om met hoog rendement te investeren in waterbeleving.
Oog voor natuur en aantrekkelijk landschap In het broedseizoen laten we de vogels met rust. De AWP staat voor een natuurlijk en verstandig maaibeheer. De AWP staat ook voor doelgericht peilbeheer zodat natuur de ruimte krijgt die het verdient en consumenten er op kunnen vertrouwen dat hun kaas en melk met zorg voor de weide geproduceerd zijn. Het waterpeil in de sloten in het voorjaar is één van de cruciale factoren voor het broedsucces van weidevogels. Bij beekherstel is het meestal goed mogelijk om doelen voor waterkwaliteit en waterkwantiteit gelijkwaardig mee te nemen met die voor natuur en landschap. Dit zijn zomaar een paar voorbeelden waaruit blijkt dat natuur, landschap en waterbeheer niet anders dan in samenhang bezien kunnen worden. Het betekent ook dat je waterbeleid en natuurbeleid nu eenmaal niet los van elkaar kunt zien. De AWP staat voor integrale afwegingen. De AWP vindt daarbij passende mitigerende maatregelen acceptabel als dat voor realistisch en tijdig onderhoud en beheer nodig is. Met de juiste inzichten kan vaak al met weinig middelen veel worden bereikt. De AWP staat open voor het belang van landschap en natuur.
Thema: Energie en Duurzaam Duurzame energie door slim waterbeheer De AWP is voor het benutten van alle kansen voor het opwekken van duurzame energie en is van mening dat een energieneutraal waterbeheer bereikbaar is. Dit is duurzaam én kostenefficiënt. De AWP steunt de waterschappen die streven naar energieneutraliteit en dat mag eerder bereikt worden dan pas in 2025. De AWP ziet veel kansen op het gebied van duurzame energie, zoals winning van gas uit biomassa, warmte, wind- en zonne-energie. Warmte gewonnen uit afvalwater kan dienen voor de verwarming van woonwijken of zwembaden. Op de terreinen van waterschappen is ruimte voor het plaatsen van zonnepanelen en dikwijls ook voor windmolens. Duurzaamheid is ook gediend als waterschappen de verwerking van restproducten uit de omgeving meteen meenemen. Zo zijn er kansen voor de verwerking van mest in de nieuwe energiefabrieken van waterschappen en ook voor bijvoorbeeld groenafval of afval dat bij voedselproductie vrij komt.
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
13
Thema: Waterkwaliteit Medicijnresten en andere schadelijke stoffen horen niet in water Nederlanders slikken medicijnen voor hun gezondheid. En er zijn vanzelfsprekend ook geneesmiddelen voor dierlijk gebruik. Onvermijdelijk komt dit voor een deel via het lichaam van mens of dier in het rioolwater terecht en vervolgens via de huidige rioolwaterzuiveringsinrichtingen in het oppervlaktewater. Dergelijke (afbraak)producten kunnen heel schadelijk zijn voor het milieu. Dit geldt ook voor hormonen, drugs, gewasbeschermingsmiddelen en tal van andere stoffen die in ons leefmilieu belanden. Door de vergrijzing van de bevolking neemt het probleem alleen maar toe. De AWP wil voorkomen dat het natuurlijke planten- en dierenrijk risico’s loopt, of - nog erger - dat het gevaar oplevert voor onze drinkwatervoorziening en daarmee de volksgezondheid. De AWP staat voor schoon en ecologisch gezond water. De AWP is voor bestrijden aan de bron en voor de ontwikkeling en bouw van zuiveringstechnologie, zoals de nazuivering van het restwater van de glastuinbouw, de natte fractie van mest, en van rioolwater van ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen. En is ook voorstander van bijvoorbeeld het gericht inzamelen of bufferen van urine van mensen die röntgencontrastmiddelen hebben gebruikt. Vanzelfsprekend is de AWP ook tegen het ledigen van toiletten van beroeps- en recreatievaart op het oppervlaktewater. Op basis maatschappelijke kosten baten afwegingen (MKBA) zoveel mogelijk zuiveren aan de bron. Dat is efficiënt en doelgericht. De AWP pleit voor een Bestuursakkoord Medicijnresten tussen waterschappen, Rijk en brancheorganisaties.
In actie tegen insecticiden, vóór ketenaansprakelijkheid Gewasbeschermingsmiddelen, en dan met name insecticiden, worden een steeds groter probleem. Schadelijke insecten gaan dood, maar de goede zoals bijen, die nodig zijn om bloemen te bevruchten ook. Recent is aangetoond dat de vogelstand significant terug loopt, met name insecten etende vogels, zoals de veldleeuwerik en de boerenzwaluw. Logisch als de insecten als voedsel verdwijnen en de insecten die resteren giftig zijn. Insecticiden in het oppervlaktewater hebben een negatieve werking op het watermilieu, op de natuur en uiteindelijk ook op de mens. De AWP is hier zeer bezorgd over. De AWP steunt de oproep van diverse organisaties om systemische insecticiden te verbieden. Het is tijd voor meer actie. De waterschappen houden al jaren de concentraties van schadelijke stoffen in het water in de gaten. Het is moeilijk om vervuilers op heterdaad te betrappen. Daarom introduceert de AWP het idee van ketenaansprakelijkheid. Als een bedrijf een boete krijgt vanwege het al-dan-niet-opzettelijk lozen van gifstoffen naar het oppervlaktewater, hoort ook de leverancier aangesproken te worden en verantwoordelijkheid te nemen, tenminste in de vorm van goede voorlichting en nazorg. Een tweede vorm van ketenaansprakelijkheid is op het niveau van gebieden. Als er bestrijdingsmiddelen en dergelijke boven de norm worden aangetroffen in het oppervlaktewater (dus niet individueel aanwijsbaar), dan moet het collectief aangepakt worden. Er zou dan een pardon kunnen zijn als een (agrarisch) bedrijf aantoonbaar een waterdichte boekhouding van gevaarlijke of kwalijke stoffen heeft. Bij 'gebiedsgerichte ketenaansprakelijkheid' kan het zo worden geregeld, dat de opbrengsten gebruikt worden om de effecten van de normoverschrijdingen te beperken. De AWP vindt de ontwikkeling van emissie-loze kassen in de tuinbouw een goede zaak. Zo bereik je enerzijds dat 'de vervuiler betaalt', en anderzijds dat waterschappen geld hebben voor compenserende maatregelen. En ook dat alle verantwoordelijken in de keten met onderlinge zelfreinigende werking, gestimuleerd worden om een bijdrage te leveren. Op dit moment is een harde ketenaansprakelijk juridisch nog niet mogelijk. Maar het concept biedt kansen. Er zou om te beginnen AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
14
als proef voor bepaalde kritische gebieden en specifieke probleemstoffen een convenant afgesproken kunnen worden. Logische partners bij zo’n convenant zijn de brancheorganisaties, het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, en de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit.
Streep door kroosoverlast en zwerfafval Sommige wateren zijn zomers zo groen als een biljartlaken. Kroos is een ‘natuurverschijnsel’ dat ontstaat door zon, stijgende watertemperatuur én nutriënten in de vorm van fosfaten en nitraten. Nutriënten zitten in het water en in het bodemslib. Het voeren van eenden, het overstorten van riolen en regenwater dat van het terrein in de sloot of waterpartij spoelt zijn belangrijke boosdoeners. Kroos is lelijk, knap lastig en gevaarlijk. Lastig voor botenbezitters met een watergekoelde motor. Lastig voor iedereen die in het water wil zwemmen of op het water wil kanoën, roeien of anderszins wil recreëren. Het kan dodelijk zijn voor bijvoorbeeld katten die denken dat ze over kroos kunnen lopen en dan verdrinken. Om het maar niet te hebben over kleine kinderen …. Met verstandig waterbeheer is hier iets aan te doen. In de stad door de gemeente samen met het waterschap. De AWP wil dat er meer werk wordt gemaakt van overlast door kroos. Ook vraagt AWP aandacht voor de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor zwerfafval op en rond het water. Recreëren, consumeren en überhaupt het leven in de stad brengt veel troep in het water. Dat ziet er niet uit en brengt gevaar voor de gezondheid van mens en dier. “Houd uw water schoon!” is een eigen verantwoordelijkheid van de inwoners maar ook van botenbezitters en de eigenaar van het water.
Thema: Financiën Wie loost, moet betalen Voor een te groot deel van al het afvalwater dat door het waterschappen wordt gezuiverd, komt de rekening niet bij de vervuiler terecht. Bij sommige waterschappen loopt dat op tot wel 25%. Het waterschap, en dus de wel betalende bedrijven en inwoners draaien daar voor op. Het gaat om illegale afvalwaterlozingen, lozingen die per ongeluk niet zijn gemeld, of regenwater verontreinigd met straatvuil. Het waterschap houdt daarom in de begroting jaarlijks rekening met een tekort op de inkomsten uit de waterzuiveringsheffing, de zogenaamde discrepantie. De AWP wil dat waterschappen serieus met deze discrepantieproblematiek omgaan, de watervervuiler moet betalen en het waterschap moet daar dan dus ook actief achteraan en alle mogelijke hulpmiddelen inzetten om de watervervuilers die niet betalen te pakken. Een discrepantie van meer dan 10% vindt de AWP onacceptabel.
Eerlijke verdeling van kosten Het waterbeheer is een kostbare zaak. De AWP wil dat inwoners als belastingcategorie evenredig bijdragen aan de kosten van de waterschappen. Niet meer en niet minder. De AWP vindt dat de kosten voor het waterbeheer gedragen moeten worden door degene die er belang en baat bij heeft. Er bestaat een kostentoedelingsmethode, maar door de ‘bestuurlijke vrijheid’ betalen de inwoners in de regel extra. Voor de duidelijkheid: in veel waterschappen betalen de inwoners nu teveel! Dat moet veranderen. De verdeling van de kosten is een ingewikkelde materie. De AWP werkt aan een nieuw model voor de toekomst waarbij de economische waarde de grondslag van de kostentoedeling vormt voor de categorieën Ingezetenen (inwoners), Bedrijven, Ongebouwd (agrarische ondernemers) en Natuurterreinen. Omdat dit nu landelijk niet actueel is en hiervoor de Waterschapswet moet AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
15
veranderen nemen we nog even tijd om dit uit te werken. Voor nu stelt de AWP dat de kostentoedeling vooral eerlijk moet zijn.
Het beginsel van waterschapsheffingen is OK, wel transparant graag! De AWP vindt de zelfstandige belastinginning door de waterschappen een sterk punt. Het voorkomt dat de Haagse politiek zo maar in de waterkas graait in tijden van financiële tekorten. Eigen waterschapbelastingen, de zogenaamde heffingen, helpen de borging van 'droge voeten' en ‘schoon water’ voor de lange termijn. Naast de waterzuiveringsheffing is hiervoor de watersysteemheffing (waterveiligheid en wateroverlast). Maar opgepast! Indirecte lastenverzwaring ligt op de loer. In het Bestuursakkoord Water uit 2011, is opgenomen dat waterschappen 50 procent van de kosten betalen voor dijkversterkingen bij primaire keringen. Vroeger betaalde Rijkwaterstaat al deze grote dijkverzwaringen voor de volle 100 procent. Nu draagt de Rijksoverheid nog slechts 40 procent bij en de resterende 10 procent wordt ingeboekt als een efficiëntie korting, op te brengen door de waterschappen. Door deze bezuiniging van het Rijk zijn het de inwoners die via de waterschappen meer betalen. De Rijksbelasting gaat namelijk niet naar beneden. Deze bijdrage van de waterschappen wordt stilzwijgend omgeslagen via deze bestaande doelheffingen en alle waterschappen dragen hierin bij. Voor de inwoners is het zo volstrekt onduidelijk hoeveel geld er wordt betaald voor waterveiligheid en klimaat. De AWP is voorstander van een aparte doelheffing voor al deze hoogwaterbeschermingsprojecten. Dan houden we het transparant. Het waterschap moet geen geldautomaat zijn voor andere overheden.
Financieel op orde, lasten niet doorschuiven naar de toekomst De AWP breekt een lans om de kosten van investeringen niet allemaal naar de toekomst te verschuiven. Als er geen directe waarde tegenover staat, zoals bij de solidariteitsbijdrage van de waterschappen voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) zouden de kosten direct betaald moeten worden in plaats van over een reeks van jaren af te schrijven. Als je afschrijft, ga je een steeds groter wordende schuld aan en moet je rente betalen. Uiteindelijk is dat veel duurder voor de inwoners. De AWP is alleen voor afschrijven als daar concrete investeringen in de vorm van voorbereidings- en bouwkosten voor nieuwe werken en andere bedrijfsmiddelen tegenover staan.
Grip op Gemeenschappelijke Regelingen De AWP is een groot voorstander van samenwerking. Hier is winst te behalen. Betreffende waterschappen en eventueel andere overheden richten voor samenwerkingsverbanden veelal een nieuwe organisatie op, een zogenaamde Gemeenschappelijke Regeling (GR). Dit biedt een wettelijk kader waarbinnen samenwerking wordt geregeld tussen openbare lichamen. Maar waterschappen blinken hier niet in uit. Er zijn teveel voorbeelden waarbij het DB-lid als afgevaardigde uit het waterschapsbestuur in de GR er niet kort genoeg op zit, te weinig op de baten en lasten let en laat gebeuren dat het uit de hand loopt. Dan kost samenwerking goud geld. De AWP vindt dat het waterschapsbestuur meer op de bok moet gaan zitten en een permanente commissie voor de Gemeenschappelijke Regelingen moet vormen, bestaande uit AB-leden ondersteund door ervaren en ter zake kundige ambtenaren. Dit verbetert het democratisch gehalte van deze samenwerkingsverbanden en verkleint de kans op onverantwoorde risico’s. De portefeuillehouder financiën in het DB kan voorzitter van die commissie zijn. Op deze manier komt er vanzelf meer grip op Gemeenschappelijke Regelingen en kan iedereen vruchten plukken.
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
16
COLOFON Vragen en reacties naar aanleiding van dit verkiezingsprogramma zijn van harte welkom bij zowel het landelijk bestuur van de Algemene Waterschapspartij, als bij de vertegenwoordigers in uw waterschap. Wie uw vertegenwoordiger is, kunt u vinden op de website www.algemenewaterschapspartij.nl. Landelijke zaken en perswoordvoering: Landelijk voorzitter Peter Vonk o e-mail
[email protected] o telefoon 06 - 429 29 966 Landelijk bestuurslid Hans Middendorp o e-mail
[email protected] o telefoon 06 - 374 75 317 Algemene vragen en reacties:
[email protected] Postadres Algemene Waterschapspartij Landsmeerderdijk 145 1035 PT Amsterdam KvK-nummer 37138086 Verantwoording Dit AWP verkiezingsprogramma 2015 ‘WATER Belangrijk’ is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van het landelijk bestuur van de Algemene Waterschapspartij. Heel veel mensen hebben een bijdrage geleverd en/of reacties gegeven op de verschillende conceptversies die per email zijn voorgelegd aan de leden. Het AWP verkiezingsprogramma 2015 ‘WATER Belangrijk’ is door het landelijke bestuur vastgesteld na een laatste consultatie in de landelijke ledenvergadering op 27 september 2014 in Oirschot. Dit landelijke AWP verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk’ biedt de AWP waterschapsteams in de verschillende waterschappen een basis voor een op het eigen waterschap toegespitste versie van het verkiezingsprogramma. Copyright © Algemene Waterschapspartij Alle rechten voorbehouden.
AWP Verkiezingsprogramma 2015 ‘Water Belangrijk!’
17