Wat na het secundair onderwijs?

Wat na het secundair onderwijs?

INHOUD WEGWIJS IN DE KIESWIJZER PLANNEN KEN JEZELF Inleiding Miniportret van jezelf De kunst van het studeren Studieresultaten Studiemethode en studiehouding Spreken met studenten Wat kan jij allemaal? Op je gezondheid! Werk en leven

21 22 32 33 36 43 44 48 49

STUDEREN Weet ik alles over verder studeren? Het belang van een goede voorbereiding Aan jou de keuze Drie soorten hoger onderwijs Informatie verzamelen over opleidingen Opleidingen Vrije Universiteit Brussel Opleiding Hoger Onderwijs in het kader van een associatie Hoger professioneel onderwijs Is het waar dat professoren met “excellentie” worden aangesproken? Ook studeren kan je leren Wat kost een jaar studeren? Welke opleidingen liggen mij? Kies zelf drie opleidingen Laat anderen drie opleidingen voor jou kiezen

53 53 54 54 57 60 62 64 66 69 71 73 73 73

WERKEN Weet ik alles over werken? Aan jou de keuze Doe een beroep op de beroepenlijst Beroepenlijst Beroepssectoren Informatie verzamelen over beroepen Beroepsopleidingen Is het waar dat je ook van werk zoeken je beroep kan maken? Welke beroepen liggen mij? Kies zelf drie beroepen Laat anderen drie beroepen voor jou kiezen KIEZEN BEWAREN

75 75 75 76 77 79 81 81 83 83 85

WE G WIJS

WEGWIJS IN DE KIESWIJZER Lees dit eerst!

WE G WIJS

STUDIE- EN BEROEPSKEUZE

WEGWIJS

IN DE KIESWIJZER

Je bent 15 jaar of ouder en je zit in het secundair onderwijs? Dan is deze KiesWijzer net wat je nodig hebt. Want de KiesWijzer wijst je de weg naar een verstandige studie- en beroepskeuze. Hij laat je de opleidingen en beroepen ontdekken die het meest met je wensen en talenten overeenstemmen. Boeiend? Ja, maar ook belangrijk: het gaat om je toekomst.

Een tof en efficiënt doe-instrument Meer dan een leesboek is de KiesWijzer een werkboek. Van jou wordt verwacht dat je er heel actief gebruik van maakt. Door vragenlijsten in te vullen. Door contact op te nemen met instellingen voor hoger onderwijs. Door te praten met mensen uit het beroepsleven. Door je eigen meningen te toetsen aan die van anderen. Geen saaie lectuur, deze KiesWijzer, maar een tof en efficiënt doe-instrument.

Waarvoor kan je de KiesWijzer zoal gebruiken? Bijvoorbeeld om op exploratie te gaan in de jungle van studiemogelijkheden en beroepen. Maar ook om zicht te krijgen op je persoonlijke talenten en grenzen. Of misschien sta je al een stap verder en heb je vooral behoefte aan het grondig onderzoeken van je voorkeuren, of wil je nagaan in welke mate jouw argumenten hout snijden. Staat je keuze reeds onomstotelijk vast? Wedden dat je er baat bij hebt alles nog eens goed na te trekken?

WEGWIJS

3

4 DELEN

DE STRUCTUUR VAN DE KIESWIJZER De KiesWijzer valt uiteen in vier delen. Het eerste deel gaat over jezelf: zowel je studiewensen als je beroepsdromen komen uitgebreid aan bod. In een afzonderlijk deel wordt volop aandacht besteed aan verder studeren. De klemtoon ligt op het verzamelen van informatie en het daaruit distilleren van realistische studiekeuzen die aan je wensen beantwoorden. Hetzelfde wordt nog eens overgedaan voor werken. Eerst verzamel je informatie en dan kies je aan de hand daarvan beroepen die bij je passen. Na de delen over verder studeren en werken wordt de informatie van beide samengevoegd in een deel over kiezen. Met de KiesWijzer kom je dus niet tot één specifieke keuze, maar tot meerdere keuzen. De finale keuze maak je beter pas achteraf, liefst na overleg met bijvoorbeeld een CLB-medewerker, een leraar, je ouders ...

Kleine gebruiksaanwijzing De KiesWijzer is makkelijk in het gebruik. Je kan er zo mee aan de slag, maar eerst toch nog enkele belangrijke opmerkingen: > Je kan de KiesWijzer van voor naar achter doornemen, maar dat hoeft niet. Je kiest zelf je route. Je kan evengoed met het deel over jezelf als met dat over werken of studeren beginnen. Zigzaggen tussen verschillende delen mag ook: je kan bijvoorbeeld starten in het deel over studeren en onderweg enkele keren overgaan op het deel over jezelf. Er zijn maar een paar onderdelen waaraan je pas kan beginnen nadat je eerst een of meer andere onderdelen hebt doorgenomen. Het deel over kiezen reserveer je best wel voor het einde. > Om tot een gefundeerde studie- en beroepskeuze te komen, is het wenselijk de KiesWijzer volledig door te nemen. > De KiesWijzer heeft duidelijk een privé-karakter. Je beslist zelf welke delen ervan je eventueel aan anderen laat zien. Beschouw het een beetje als een dagboek. Schrik er dus niet voor terug “domme” of “belachelijke” antwoorden te geven en schilder je nergens mooier af dan je bent. Alleen door nauwgezet en meedogenloos eerlijk te zijn, verzamel je bruikbare informatie voor het kiezen van de juiste opleiding en het juiste beroep.

4

WEGWIJS

Stel niet uit tot morgen... Leerlingen van vijftien of zestien jaar zullen sommige onderdelen misschien graag nog een jaar of langer laten rusten. Dat mag, al bestaat het gevaar dat ze intussen hun enthousiasme voor de KiesWijzer verliezen ... Beter is het de hele klus te klaren en ze een jaar later of zo nog eens over te doen. Dat kan interessant vergelijkingsmateriaal opleveren.

Maak fotokopieën Als je vermoedt dat je de KiesWijzer meer dan een keer zal willen doornemen, kan je best vooraf fotokopieën maken van alle pagina’s die je achteraan in het deel Bewaren vindt. Het gaat hier om pagina’s waarop iets moet worden geschreven of ingevuld. Als je een potlood of telkens een andere kleur gebruikt, kan je de KiesWijzer ook meerdere keren doornemen.

Tip

Met een beetje geluk mag je gratis kopiëren op het secretariaat van je school of in het Centrum voor leerlingenbegeleiding- vragen staat vrij ...

Graag een woordje uitleg Wees niet zuinig in je antwoorden en commentaren. Een fictief voorbeeld: als wordt gevraagd of je van taart houdt, antwoord dan niet kortweg met “ja” of “nee”, maar vertel ook van welke soorten taart je houdt of waarom je geen taart lust.

WEGWIJS

5

Het werd al gezegd, maar het kan niet vaak genoeg worden herhaald: de KiesWijzer is een werkboek. Beperk je niet tot passief lezen en invullen, maar ga naar mensen, zoek op verschillende plaatsen informatie bij elkaar, kortom doe iets aan je studie- en beroepskeuze. Niet gemakkelijk? Het vergt inderdaad wat durf en moeite ... ZOEK AFWIJKENDE MENINGEN Als je over een onderwerp de mening van anderen vraagt, richt je dan niet alleen tot mensen die je eigen mening zullen bevestigen, maar zoek ook afwijkende standpunten. De confrontatie met “kritiek” verbreedt je blikveld en kan je op nieuwe ideeën brengen. PEN EN PAPIER Vertrouw niet blind op je geheugen. Interessante mondelinge informatie of commentaar moet je liefst zo vlug mogelijk noteren. Zeker tijdens gesprekken en confrontaties zijn pen en papier, of een minidiscrecorder, onmisbaar. BASIS VOOR BEGELEIDING Na het invullen van de KiesWijzer is het verstandig contact op te nemen met een studieconsulent. Breng eventueel je KiesWijzer mee, die vormt een prima basis voor verdere begeleiding. Wat? Nee hoor, studieconsulenten zijn er niet alleen voor “hopeloze gevallen”. En ze dringen ook niets op. Iedere leerling die bij hen komt, krijgt gratis en vrijblijvend advies op maat. Ook jij!

Waar kan je terecht voor studieadvies? > Richt je altijd eerst tot het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. De medewerkers van dat centrum kennen je wellicht al wat beter en zijn er speciaal voor jou. Een groot voordeel is ook dat het Centrum voor leerlingenbegeleiding onafhankelijk is: het zal je geen bepaalde opleiding of instelling proberen te “verkopen”. > Verder kan je aankloppen bij het studiebegeleidingscentrum die deze KiesWijzer heeft uitgegeven: Vrije Universiteit Brussel - Studiebegeleidingscentrum Campus Etterbeek, Gebouw F - Pleinlaan 2 - 1050 Brussel Tel. +32 (0)2 629.23.06 - E-mail: [email protected] > Ook bij de diensten voor studieadvies van de andere Vlaamse universiteiten ben je van harte welkom (voor adressen en telefoonnummers, zie p. 57).

6

WEGWIJS

WERKBOEK

WERKBOEK

P L A NNE N

PLANNEN Bij studie- en beroepskeuze komt veel kijken. Het hele proces vergt de nodige tijd. Bedoeling van dit deel is dat je het gebruikt om de verschillende stappen in je keuze in de tijd te situeren.

P L A NNE N

AGENDA Rome is niet op een dag gebouwd, en de KiesWijzer kan niet op een dag worden doorgenomen. Bij studie- en beroepskeuze komt veel kijken. Het hele proces vergt de nodige tijd. Bedoeling van het deel Agenda is dat je het gebruikt om de verschillende stappen in je keuze in de tijd te situeren. Het is de agenda van de KiesWijzer, waarin je van dag tot dag al je afspraken en de dingen die je moet doen kan noteren. De agenda loopt over drie schooljaren en is verdeeld in maanden. Het enige wat je nog moet doen, is de juiste dagen en de juiste boodschappen invullen. Best mogelijk overigens dat je geen drie jaar meer hebt om te beslissen wat je na het secundair onderwijs wil beginnen, maar dat zie je zelf wel. Plan echt je studie- en beroepskeuze. Bepaal voor jezelf een aantal “deadlines” en noteer ze in de agenda. Interessant is ook dat je verspreid over het deel Agenda een aantal tips vindt. Je wordt er bijvoorbeeld aan herinnerd wanneer de infobeurzen voor toekomstige studenten plaatsvinden. Hou rekening met die tips, ze helpen je tijdig in actie te komen.

AGENDA

9

20__ in deze kolom de dag invullen

SEPTEMBER

OKTOBER

NOVEMBER

DECEMBER

14 10 uur: klastitularis vragenlijst uit KiesWijzer geven met het verzoek deze in te vullen

ter illustratie van het gebruik van de agenda deze fictieve boodschap

10

AGENDA

Belangrijke boodschap voor leerlingen van het op twee na laatste jaar van het secundair onderwijs: stem je keuze van de richting die je wil volgen in de derde graad af op wat je later wil studeren. Zo vergroot je sterk je slaagkansen in het hoger onderwijs.

20__ JANUARI

FEBRUARI

MAART

APRIL

Vooral in de loop van januari, februari en maart zijn er heel wat infobeurzen voor toekomstige studenten. De meeste worden door Centra voor leerlingenbegeleiding ingericht. In het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort, kan je er alle informatie over verkrijgen.

AGENDA

11

20__ MEI

JUNI

JULI

AUGUSTUS

Gespreid over de periode februari tot mei organiseren de meeste universiteiten en hogescholen infodagen en -namiddagen voor toekomstige studenten. Een uitstekende gelegenheid om “ter plekke” kennis te maken met het hoger onderwijs. In het geval van de Vrije Universiteit Brussel kan je colleges volgen en een kijkje nemen in de laboratoria, de centrale bibliotheek, de sportzalen, de sociale infrastructuur, Academisch centrum voor Taalonderwijs... Zowel groeps- als individuele bezoeken zijn mogelijk. Neem voor meer inlichtingen contact op met het Info punt Studenten van de Vrije Universiteit Brussel, telefoon: +32 (0)2 629.20.10

12

AGENDA

20__ SEPTEMBER

OKTOBER

NOVEMBER

DECEMBER

AGENDA

13

20__ JANUARI

14

AGENDA

FEBRUARI

MAART

APRIL

20__ MEI

JUNI

JULI

AUGUSTUS

AGENDA

15

20__ SEPTEMBER

16

AGENDA

OKTOBER

NOVEMBER

DECEMBER

20__ JANUARI

FEBRUARI

MAART

APRIL

AGENDA

17

20__ MEI

JUNI

JULI

1

AUGUSTUS

Inschrijvingen aan de Vrije Universiteit Brussel zijn mogelijk vanaf begin juli. Neem voor meer precieze informatie contact op met het Infopunt Studenten, tel.: +32 (0)2 629.20.10

De Vrije Universiteit Brussel verhuurt meer dan duizend volledig ingerichte kamers, en dit tegen aantrekkelijke prijzen. Als je volgend jaar aan de Vrije Universiteit Brussel gaat studeren en je wil in aanmerking komen voor zo’n kamer, dan kan je vanaf februari/maart een aanvraag indienen bij de Dienst Huisvesting, telefoon: +32 (0)2 629.28.31

18

AGENDA

KE N JE Z E L F

KEN JEZELF Aandacht voor persoonlijke kenmerken en vaardigheden

KE N JE Z E L F

KEN

JEZELF

Elke verstandige studie- en beroepskeuze is gebaseerd op twee soorten informatie: enerzijds informatie over de brede waaier aan opleidingen en beroepen, anderzijds informatie over jezelf. Want je wil toch een opleiding en een beroep die bij je passen? In het deel Ken jezelf verzamel je bruikbare gegevens over je eigenste ik, en dit op vijf manieren: –via een miniportret van jezelf –via een onderzoek naar wie je bent als student, met aandacht voor de studieresultaten die je de voorbije jaren hebt behaald, de manier waarop je momenteel studeert en je houding tegenover studeren. –via drie vragenlijsten over je vaardigheden, interesses en vrijetijdsbezigheden, waarbij je nagaat wat je allemaal kan. –via een kleine ‘check-up’ die je wijst op het verband tussen je gezondheid en je studie- en beroepsmogelijkheden. –via een onderzoek naar de plaats die jij je werk in je latere leven wil geven. Het is absoluut noodzakelijk dat je een zo eerlijk mogelijk beeld geeft van jezelf. Iedereen heeft een aantal kwaliteiten, maar ... niemand is perfect. Durf rond uit te komen voor je tekorten, want wat je ook gaat studeren of wat je later ook wordt, je hele persoon is er altijd bij betrokken.

KEN JEZELF

21

EIGENSCHAPPEN

MINIPORTRET VAN JEZELF Wat je allemaal kan studeren of worden, hangt voor een stuk af van wie je bent. Twee lukrake voorbeelden: als je niet over de nodige studiediscipline beschikt is een academische opleiding niets voor jou en met een groot organisatietalent ben je misschien in de wieg gelegd voor een managerscarrière. Hier vind je een reeks van eigenschappen. Duid telkens met een kruisje (x) in een van de hokjes van de schaal aan in welke mate je de eigenschap in kwestie denkt te bezitten. Dat kan gaan van absoluut niet (-) tot duidelijk wel (+). Noteer op de rechterpagina je commentaar (verduidelijkingen, nuanceringen, toevoegingen ...). Illustreer de verschillende eigenschappen ook met concrete situaties uit je eigen leven. Mocht je bijvoorbeeld aanduiden dat je ijverig bent, zeg dan waaruit die ijver blijkt: “Ik studeer gemiddeld drie uur per dag” ofzo.

Ik sta altijd met beide voeten op de grond Ik heb veel verbeelding Ik laat mij vaak leiden door mijn gevoel Ik ben slordig Ik ben vlot in de omgang Ik wil graag alles weten Ik ben erg beïnvloedbaar Ik ben snel afgeleid Ik doe vaak dingen zonder erbij na te denken

22

KEN JEZELF

COMMENTAAR KEN JEZELF

23

EIGENSCHAPPEN Ik ben altijd opgewekt Ik neem makkelijk beslissingen Ik hou mij aan afspraken Ik voel mij gauw verantwoordelijk Ik gedraag mij spontaan Ik ben vlug gekrenkt Ik sta graag in de kijker Ik ben recht voor de raap Ik cijfer mezelf altijd weg Ik zorg ervoor dat anderen op mij kunnen rekenen Ik plooi mij makkelijk naar anderen Ik heb veel originele ideeën Ik ben ijverig

24

KEN JEZELF

COMMENTAAR KEN JEZELF

25

EIGENSCHAPPEN Ik ben bescheiden Ik voel mij vaak dom Ik heb zin voor humor Ik ben leuk gezelschap Ik ben vooruitstrevend Ik ga conflicten uit de weg Ik ben graag onder de mensen Ik ben wantrouwig Ik heb veel zelfvertrouwen Ik ben zenuwachtig Ik neem graag initiatieven Ik kan alleen onder tijdsdruk presteren Ik spreek makkelijk onbekenden aan

26

KEN JEZELF

COMMENTAAR KEN JEZELF

27

EIGENSCHAPPEN Ik laat anderen uitpraten voor ik iets zeg Ik kan me vlot inleven in iemand anders Ik kan het goed zeggen Ik vind dat problemen er zijn om opgelost te worden Ik neem graag de leiding Ik kan goed organiseren Ik kan me soepel aanpassen aan verschillende situaties Ik werk snel en efficiënt Ik kan onder druk werken Ik hou ervan dat iemand me precies zegt wat ik moet doen Ik werk liefst in groepsverband Ik ben plichtbewust Ik heb veel zelfdiscipline

28

KEN JEZELF

COMMENTAAR KEN JEZELF

29

EIGENSCHAPPEN Ik doe altijd waar ik op dat moment zin in heb Zijn er nog andere eigenschappen die je het vermelden waard vindt? Voeg ze dan toe aan de lijst, mét commentaar.

In het deel Bewaren vind je dezelfde lijst van eigenschappen opnieuw. Maak er fotokopieën van en vraag enkele mensen die jou goed kennen (vader, moeder, broers, zussen, vrienden, leraren ...) een miniportret van jou samen te stellen. Noteer bovenaan de lijst telkens de naam van de persoon aan wie je hem geeft. Personen aan wie ik een miniportret van mijzelf heb gevraagd:

Vergelijk de portretten die anderen van jou hebben samengesteld met je eigen portret. Noteer de verschillen én de conclusies die je uit die verschillen trekt. Je kan je eigen portret ook aan anderen laten zien, maar alleen als je dat zelf wil. Dit is jouw KiesWijzer.

30

KEN JEZELF

COMMENTAAR BEKIJK NOG EENS HET MINIPORTRET of liever: de miniportretten, van jezelf. Maak er een samenvatting van en zeg welke soorten opleidingen en beroepen volgens jou het best bij je passen. Mijn miniportret in enkele lijnen:

Opleidingen en beroepen die volgens mij bij mij passen:

KEN JEZELF

31

DE KUNST

VAN HET STUDEREN Een opleiding in het hoger onderwijs kan heel boeiend zijn, maar kost ook flink wat inspanningen. Je moet grote hoeveelheden leerstof verwerken en vrijwel alle examens zijn op twee grote examenperioden geconcentreerd. Niet verdrinken in de zee van vrijheid die je in het hoger onderwijs geniet, maar vanaf het begin van het jaar hard en regelmatig werken, dat is de boodschap.

Studenten die tot net voor de blokperiode swingen en fuiven … dan gauw enkele dagen blokken en met brio slagen? Ze bestaan, maar ze zijn net zo dun gezaaid als Lottomiljonairs ...

STUDIEKEUZE

Natuurlijk hoort er nog leven na en naast het leren te zijn. Een efficiënte studiemethode helpt je een gezond evenwicht te vinden tussen inspanning en ontspanning. Overigens is het niet ongewoon dat nieuwe studenten van het hoger onderwijs nog niet over de juiste studieaanpak beschikken, maar ze moeten zich die wel zo vlug mogelijk eigen maken (zie p. 69).

Op de volgende pagina’s wordt gepeild naar je studieresultaten, je studiemethode en je studiehouding. Drie elementen die in belangrijke mate je slaagkans in het hoger onderwijs bepalen. Op basis van de informatie die je op die manier verzamelt, kan je een meer gerichte studiekeuze maken en ook preciezer inschatten of je je studiemethode niet moet bijsturen. Het ontwikkelen van een goede studiemethode is vooral een kwestie van gewoontevorming, en slechte gewoonten worden liefst zo snel mogelijk aangepakt (zie. p. 69).

32

KEN JEZELF

STUDIERESULTATEN Hieronder vind je negen lege grafieken. Bedoeling is dat je ze van lijnen voorziet die globaal weergeven hoe je studieresultaten de voorbije jaren zijn geëvolueerd. In de grafieken waar de naam van een groep van vakken bijhoort (bijvoorbeeld Talen), trek je ofwel één lijn die je gemiddelde voor die groep van vakken weergeeft, ofwel meerdere lijnen die ieder je resultaten voor één vak van de groep weergeven (bijvoorbeeld een lijn Frans, een lijn Engels en een lijn Duits). Als je dat laatste doet, gebruik dan voor elke lijn een andere kleur en noteer ook welk vak bij welke kleur hoort. Twee grafieken zijn niet van een naam voorzien. Kies zelf van welke vakken je hier je studieresultaten grafisch wil weergeven. WISKUNDE zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

WETENSCHAPPELIJKE VAKKEN zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu TECHNISCHE VAKKEN

zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

KEN JEZELF

33

TALEN zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

CREATIEVE VAKKEN

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

MAATSCHAPPIJVAKKEN

zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

SPORT

2 jaar geleden

1 jaar geleden

zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

34

KEN JEZELF

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

nu

zeer goed goed matig zwak zeer zwak

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

STUDIERESULTATEN

3 jaar geleden

zeer goed goed matig zwak zeer zwak

3 jaar geleden

2 jaar geleden

1 jaar geleden

nu

Dezelfde lijst van negen grafieken vind je ook in het deel Bewaren. Vul die tweede lijst pas in nadat je er een of meer fotokopieën van hebt gemaakt, zo speel je op veilig. Hoe verklaar je de evolutie van je studieresultaten zoals je die net hebt weergegeven? In welke mate hebben bepaalde ervaringen, gebeurtenissen, leraren, persoonlijke kwaliteiten of tekortkomingen een rol gespeeld? Schenk vooral aandacht aan de “ups” en “downs” in de grafieken.

KEN JEZELF

35

VERWACHTINGEN Wat verwacht je van je studieresultaten in de toekomst? Hoe realistisch, hoe betrouwbaar zijn die verwachtingen?

STUDIEMETHODE EN STUDIEHOUDING Beantwoord de volgende vragen eerlijk en zorgvuldig, zo leer je wie je bent als student.

ALGEMEEN Vind je studeren leuk?

Ben je bereid nog vele jaren te studeren?

Zou je het erg vinden altijd met dezelfde soort leerstof bezig te zijn, bijvoorbeeld talen?

36

KEN JEZELF

Denk je dat je je studiemethode zal moeten veranderen als je verder studeert?

Wat betekent (verder) studeren voor jou?

Ben je vlug afgeleid als je studeert?

Vind je dat je op een doeltreffende manier studeert?

VERBANDEN LEGGEN EN STRUCTUREREN Bekijk je voor je begint te studeren eerst het geheel?

Als je een opdracht krijgt, begin je dan onmiddellijk bij het begin om geen tijd te verliezen?

Heb je moeite met het instuderen van grote brokken leerstof?

KEN JEZELF

37

Ben je gewend leerstof te structureren? Op welke manier doe je dat?

Maak je regelmatig samenvattingen?

Maak je regelmatig schema’s?

Probeer je de dingen die je hebt geleerd met elkaar in verband te brengen?

GRONDIG STUDEREN Hoef je alles maar één keer te lezen om het te kennen?

Leer je wat je niet begrijpt uit het hoofd?

Ben je al tevreden met een globale kennis van de leerstof?

38

KEN JEZELF

Vind je details belangrijk?

Begin je pas aan een volgend onderdeel van de leerstof als je het vorige in detail kent?

Als je bepaalde dingen niet begrijpt, zoek je ze dan op?

Heb je moeite met grondig en nauwkeurig studeren?

Probeer je tijdens het studeren zelf voorbeelden te zoeken?

VAN BUITEN LEREN EN HERHALEN Herhaal je de leerstof af en toe?

Leer je formules gewoon van buiten?

Herhaal je tijdens het studeren de leerstof in je eigen woorden?

KEN JEZELF

39

OEFENEN Analyseer je de gegevens voor je aan een oefening begint?

Bekijk je, als dat kan, eerst de juiste antwoorden van de oefeningen voor je zelf begint te rekenen of te zoeken?

Controleer je de antwoorden die je vindt op mogelijke fouten?

PLANNEN EN TIJD BEHEREN Maak je een planning vooraleer je begint te studeren?

Hoe lang studeer je gemiddeld per dag?

Moet je voor de examens meestal nog hard studeren om achterstanden in te halen?

Las je pauzes in tijdens het studeren?

40

KEN JEZELF

Valt het je zwaar na een studiepauze opnieuw te beginnen?

Heb je de neiging het studeren steeds weer uit te stellen?

Heb je moeite je aan een planning te houden?

EXAMENS Heeft het naderen van de examens een verlammend of een stimulerend effect op jou?

Heb je tijdens de examenperiode last van hoofdpijn, buikpijn, slaapklachten? In welke mate?

In het deel Bewaren vind je dezelfde vragenlijst nog een keer. Laat die tweede lijst beantwoorden door iemand die jou goed kent. Je moeder, je vader, een vriend, een vriendin ... Of beter nog: fotokopieer de lijst en geef hem aan verscheidene mensen uit je omgeving. Hoe meer meningen, hoe meer vreugd! Vermeld op elke lijst die je uitdeelt de naam van de persoon aan wie je hem geeft. Voor alle duidelijkheid: de “je” in de vragenlijst slaat altijd op jou, de andere invullers moeten de vragen vanuit hun kennis van jou beantwoorden. Vergelijk de ontvangen antwoorden telkens zorgvuldig met die van jezelf en let vooral op mogelijke verschillen. Een ander oordeel werpt soms een ander licht op de zaak ... Het kan interessant zijn je eigen antwoorden door anderen te laten lezen, maar alleen jij beslist of je dat wil laten doen.

KEN JEZELF

41

STUDIEMETHODE EN STUDIEHOUDING Je hebt flink wat informatie verzameld over je studiemethode en je studiehouding. Maak nu per onderdeel van de vragenlijst een bondige samenvatting. Zo bekom je een duidelijk profiel van jezelf als student. ALGEMEEN

VERBANDEN LEGGEN EN STRUCTUREREN

GRONDIG STUDEREN

VAN BUITEN LEREN EN HERHALEN

OEFENEN

PLANNEN EN TIJD BEHEREN

EXAMENS

42

KEN JEZELF

SPREKEN MET STUDENTEN Je kent ongetwijfeld wel enkele studenten die met succes een opleiding volgen in het hoger onderwijs. Vraag hen eens naar hun ervaringen aan de universiteit of hogeschool. Welke problemen hebben zij gehad met de overgang van het middelbaar naar het hoger onderwijs? Hoe reageren ze op de grote studiedruk? Hebben ze nog voldoende vrije tijd? Wat vinden ze leuk en wat vinden ze vervelend aan het studentenleven? Hoe bereiden ze zich voor op de examens? ...

migen hebben de neigingen hun inspanningen extra in de verf te zetten en stellen alles erger voor dan dat het is. Anderen willen je dan weer overtuigen van hun genialiteit door te doen alsof verder studeren ontzettend meevalt.

Blijf wel kritisch: niet alle studenten geven betrouwbare informatie over hun studie-ervaringen. Som-

Studenten uit het hoger onderwijs waarmee ik heb gesproken (vermeld naast hun naam ook hun opleiding):

EEN FULL-TIME JOB

Maak van ieder gesprek een schriftelijk verslag en stop het in het deel Bewaren. Noteer ook kort wat je uit de gesprekken hebt opgestoken over jezelf en studeren.

STUDEREN AAN DE UNIVERSITEIT: EEN FULL-TIME JOB Binnen jouw programma zal je merken dat het ene vak omvangrijker is dan het andere. Als je de studiepunten gaat omzetten naar studietijd dan ontdek je al gauw dat je uitkomt op een studietijd van gemiddeld 38 tot 46 uur per week. Ja, met inbegrip van de lessen, maar zonder de tijd die je achter je bureau aan dagdromen of koffiedrinken spendeert … En natuurlijk werd er bij de berekening ook van uitgegaan dat je geen moment verspilt door op een inefficiënte manier te studeren … Hoeveel uur per week moeten arbeiders en bedienden ook weer werken?

KEN JEZELF

43

WAT KAN JIJ ALLEMAAL?

Hier drie vragenlijsten over vaardigheden en interesses die niet, of toch niet noodzakelijk, via de school worden ontwikkeld. Op het eerste zicht lijkt het misschien vooral om bijzaken te gaan, maar in het latere leven kunnen sommige daarvan echte hoofdzaken worden. Je kan met tien vingers typen? Mooi meegenomen als je later vertaler of journalist mocht worden. Je spreekt vlot Spaans? Wie weet zal je daar ooit nog eens een droomjob in Argentinië aan te danken hebben.

TALEN Volgende tabel inventariseert je talenkennis. Put bij het invullen ervan uit deze vijf termen: – zeer goed – goed – matig – zwak – zeer zwak Talen die je volstrekt niet kent, doorstreep je gewoon. Let op: je kan zelf nog enkele talen aan de tabel toevoegen. Verstaan Nederlands Frans Engels Duits Spaans Italiaans

Hoe moeilijk of hoe makkelijk leer je talen aan?

Durf je talen die je slecht beheerst toch te spreken?

44

KEN JEZELF

Spreken

Schrijven

Spreek je vaak andere talen dan Nederlands?

Welke talen wil je nog leren?

In welke talen wil je beter worden?

INTERESSES EN VRIJE TIJD Volg je de actualiteit op de voet?

In welke muziek ben je geïnteresseerd?

Van welke films hou je?

Welke boeken lees je?

Welke andere vormen van cultuur boeien je (beeldende kunst, toneel, ballet ...)?

KEN JEZELF

45

WAT KAN JE ALLEMAAL? Van welke sporten hou je?

Welke sporten beoefen je zelf en hoe goed ben je daarin?

Hou je van knutselwerk?

Hou je van handwerk?

Welke verzamelingen heb je (pins, mineralen, postzegels ...)?

Van welke (jeugd)verenigingen ben je lid?

Welke opleidingen of cursussen volg je buiten de schooluren?

Welke andere interesses en vrijetijdsbezigheden heb je?

46

KEN JEZELF

PRAKTISCHE VAARDIGHEDEN Geef minstens vijf vaardigheden waar je goed in bent (bromfietsen herstellen, koken ...)

Hoe goed kan je typen?

Hoe vlot kan je met de computer overweg?

Hoe zit het met je technische vaardigheden?

Heb je schrijftalent?

Heb je tekentalent?

Ben je creatief?

Vind je het leuk dingen te organiseren?

KEN JEZELF

47

HERLEES AANDACHTIG JE ANTWOORDEN OP DE DRIE VOORGAANDE VRAGENLIJSTEN

OP JE GEZONDHEID!

en ga na welke opleidingen en beroepen bij je vaardigheden, interesses en vrijetijdsbezigheden aansluiten. Overweeg ook of je van sommige hobby’s je beroep zou willen maken. Je zal in elk geval moeten kiezen. Stel dat je piano speelt, wil je die activiteit dan later als hobby voortzetten, er radicaal mee ophouden of zou je graag naar het conservatorium gaan om tot een professioneel musicus te worden opgeleid? Schrijf zonder schroom alle dromen en wensen op die je in dit verband hebt.

48

Of je geschikt bent voor een bepaalde opleiding of beroep hangt niet alleen van je intellectuele capaciteiten af. Een gezond lichaam speelt meer dan eens ook een belangrijke rol. Jammer en onrechtvaardig, maar het is niet anders. Je bent suikerziek? Dan kan je geen piloot of brandweerman worden. Je hebt een zwakke stem of je kan niet lang staan? Denk dan twee keer na voor je voor een loopbaan in het onderwijs kiest. Je bent kleurenblind? Dat zou weleens een onoverkomelijke hindernis kunnen zijn als je grafisch vormgever wil worden. Ga bij jezelf na welke grote of kleine fysieke problemen je eventueel hebt. Ben je vaak ziek? Hoor en zie je goed? Hoe zit het met je conditie en uithoudingsvermogen? Heb je een handicap? Lijd je aan een chronische ziekte? Heb je last van hoofdpijn, moeheid, rugklachten? Bekijk ook of sommige van je toekomstdromen om lichamelijke redenen misschien niet kunnen uitkomen. Natuurlijk moet je ook weer niet van elk fysiek tekort meteen een drama maken. Best mogelijk dat het niet in het minst je plannen dwarsboomt. En verder: zelfs voor mensen met ernstige lichamelijke problemen zijn er boeiende studie- en beroepsmogelijkheden.

KEN JEZELF

WERK EN LEVEN Een beroep is meer dan een beroep. Een beroep betekent ook een bepaald inkomen, een bepaalde status, een bepaalde tijdsindeling en een bepaalde levensstijl. Het loont de moeite goed na te denken over de plaats die jij je werk in je leven wil geven. Een beroep dat je op zich heel interessant vindt, past misschien niet bij de manier waarop jij je bestaan wil inrichten (partner, kinderen, vrije tijd ...) en dan is het wellicht niets voor jou. Of nog: er moet een evenwicht zijn tussen het professionele leven en het privéleven dat je later wil leiden. KIES VOOR JEZELF EENS TWEE “MODELBEROEPEN”

Je bent klaar met de opdracht? Geef dan in de volgende tabellen per “modelberoep” je reacties op enkele trefwoorden. Licht toe in welke mate je verwachtingen inzake inkomen, stress en dergelijke een rol hebben gespeeld bij je keuze van deze “modelberoepen”. Zo krijg je een scherper zicht op de elementen die voor jou doorslaggevend zijn bij de beroepskeuze in het algemeen. Je kan ook zelf nog twee trefwoorden, mét uitleg, aan de tabel toevoegen.

MODELBEROEP

en zet er je gedachten over op papier. Vertel in telegramstijl maar met de nodige details je dromen over die beroepen en het bijbehorende leven. (Stop beide teksten in het deel Bewaren, dan heb je ze altijd bij de hand.)

Privéleven

KEN JEZELF

49

Privéleven

50

KEN JEZELF

ST UDEREN

WE R KEN

Weet ik alles over werken? Welke beroepen liggen mij?

WEET IK ALLES OVER WERKEN?

WERKEN

WELKE OPLEIDINGEN LIGGEN MIJ?

Weet ik alles over verder studeren? Welke opleidingen liggen mij?

WEET IK ALLES OVER VERDER STUDEREN?

STUDEREN

WELKE BEROEPEN LIGGEN MIJ?

ST UDEREN

WE R KEN

WEET IK ALLES

OVER VERDER STUDEREN? HET BELANG VAN EEN GOEDE VOORBEREIDING Hoewel je met een diploma van hoger secundair onderwijs in theorie alle richtingen uit kan in het hoger onderwijs, wordt in de praktijk voor heel wat opleidingen een specifieke voorkennis verondersteld. Zo is een stevige basis wiskunde meer dan wenselijk als je een exact-wetenschappelijke opleiding wil volgen. En wie klassieke talen wil studeren, moet minstens Latijn kennen. In enkele gevallen, bijvoorbeeld als je arts of tandarts wil worden, moet je ook nog slagen voor een toelatingsexamen. Het is dan ook belangrijk in het secundair onderwijs, en vooral in de derde graad, een richting te volgen die aansluit bij je verdere studieplannen. Dat maakt alles een stuk makkelijker. Goed om weten: verscheidene universiteiten en hogescholen bieden je de mogelijkheid om via brochures en ander materiaal voor jezelf na te gaan of je de nodige voorkennis bezit.

Binnen het Studiebegeleidingscentrum Campus Etterbeek vind je onder meer een zelfevaluatiepaketten wetenschappen. Het laat je toe voor een aantal opleidingen onder andere je wiskundige voorkennis te toetsen en mogelijke lacunes op te sporen. Die lacunes kan je dan eventueel wegwerken door een brugcursus te volgen. Neem voor meer inlichtingen contact op met het Studiebegeleidingscentrum van de Vrije Universiteit Brussel, telefoon: +32 (0)2 629.35.89. Verder organiseert de Vrije Universiteit Brussel tal van voorbereidende activiteiten, waaronder brug- en introductiecursussen in september. Een greep uit het aanbod: wiskunde, natuurkunde, scheikunde. Een volledig overzicht vind je in de folder voorbereidingsactiviteiten te verkrijgen bij het Infopunt Studenten, telefoon: +32 (0)2 629.20.10. Tijdens de brugcursussen of in het begin van het academiejaar worden voor sommige opleidingen voorkennistoetsen afgenomen. De resultaten ervan tellen niet mee voor de examencijfers, maar geven je een indruk van de mate waarin je de vereiste voorkennis beheerst. Heb je nog vragen over voorkennis en voorbereiding? Je kan hiervoor terecht in het Studiebegeleidingscentrum. Meer informatie? Geef hen een seintje op +32 (0)2 629.23.06.

STUDEREN

53

AAN JOU DE KEUZE

SOMS MOET JE VOORAL AAN JEZELF DENKEN Bij het kiezen van een opleiding, bijvoorbeeld. Tegen je zin rechten of logopedie studeren alleen maar omdat je omgeving dat “absoluut iets voor jou” vindt? Met een beetje pech heb je daar je leven lang spijt van ... Je keuze voor een opleiding helemaal afstemmen op de situatie op de arbeidsmarkt houdt ook risico’s in. Best mogelijk dat die “situatie” op het moment dat je afstudeert drastisch is veranderd ... Natuurlijk doe je er goed aan bij je studiekeuze rekening te houden met praktische overwegingen en de mening van anderen. Maar uiteindelijk hoort wat jij wil doorslaggevend te zijn. Vertrek in de eerste plaats van je eigen voorkeuren en kwaliteiten. Over kwaliteiten gesproken: bij het kiezen van een opleiding is de factor “haalbaarheid” belangrijk. Denk je de opleiding van je dromen aan te kunnen? Grijp je misschien te hoog of juist te laag? Praat hierover met een CLB-medewerker, je leraren, je ouders ... Luister aandachtig naar ze, maar laat je niet te vlug afschrikken. En vooral: kies altijd een opleiding die bij je past.

DRIE SOORTEN HOGER ONDERWIJS ACADEMISCH ONDERWIJS Universiteiten houden zich bezig met wetenschap en dat in de ruimste zin. Ze doen aan wetenschappelijk onderzoek, ze verzorgen wetenschappelijke opleidingen en ze passen wetenschappelijke kennis toe in dienst van de maatschappij. Een academische opleiding# bestaat uit drie ‘bachelorjaren’ en afhankelijk van de studierichting één tot drie ‘masterjaren’. Na zo’n opleiding is het nog mogelijk te doctoreren, opleidingen te volgen in het kader van permanente vorming of opleidingen te volgen die leiden tot een postgraduaat getuigschrift. Bachelor ‘3 jaar’ of 180 studiepunten Master ‘1 tot 3 jaar’ of min. 60 studiepunten

Studeren kan ook veel meer zijn dan een middel om een diploma te halen. Waarom zou je het niet als een volwaardige periode van je leven opvatten? Vormend. Verrijkend. Verrukkelijk. Zo maak je van de tijd waarin je student bent in één klap de tijd van je leven.

Doctoraat Master na Master Permanente vorming Postgraduaat getuigschrift Een academische opleiding brengt je heel wat bruikbaars bij: - een wetenschappelijke houding, gekenmerkt door een gezonde kritische ingesteldheid; - een degelijke kennis van het gekozen vakgebied; - een brede achtergrondkennis; - het vermogen om op een persoonlijke en zelfstandige manier verantwoordelijkheid te nemen in je werkdomein. #De opleidingen georganiseerd door universiteiten worden academische opleidingen genoemd.

54

STUDEREN

DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL De Vrije Universiteit Brussel is een jonge, eigentijdse en onafhankelijke universiteit. Alle studenten, ongeacht hun levensopvatting, zijn er welkom. Momenteel telt de Vrije Universiteit Brussel ongeveer 9.000 studenten, gespreid over beide campussen, Jette en Etterbeek. De meeste studenten lopen college op de Campus Etterbeek. Er zijn maar enkele uitzonderingen. De studenten in de medische richtingen studeren op de campus Jette, waar ook het Universitair Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel staat. Als de grootste Vlaamse universiteit van Brussel heeft de Vrije Universiteit Brussel veel te bieden. Hier een kort overzicht, op sommige punten ervan wordt elders in de KiesWijzer dieper ingegaan.

Onderwijs De Vrije Universiteit Brussel benadert het ideaal van een complete universiteit. Er zijn maar een paar academische opleidingen die je er niet kan volgen. (Voor een opsomming van al haar opleidingen, zie p.60.) Veel aandacht gaat naar de begeleiding van eerstejaarsstudenten, die onder meer gebruik kunnen maken van het Studiebegeleidingscentrum om de leerstof te verwerken. Voortdurend wordt onderzoek verricht om tot een betere begeleiding te komen en zo de slaagkansen van de studenten te vergroten. Belangrijk is verder de psychosociale hulp en de individuele studiebegeleiding waar elke Vrije Universiteit Brussel-student een beroep op kan doen.

De kwaliteit van het onderwijs wordt nauwgezet in het oog gehouden. Met de rechtstreekse medewerking van alle studenten worden de colleges en practica regelmatig beoordeeld. De resultaten worden doorgespeeld aan de docenten, zodat deze er rekening mee kunnen houden. Veel colleges en alle practica vinden plaats in kleine groepen, wat de drempel tussen student en docent verlaagt en het onderwijs een persoonlijke toets geeft.

Onderzoek De Vrije Universiteit Brussel wordt dikwijls een “researchuniversiteit” genoemd. Wetenschappelijk onderzoek bekleedt er inderdaad een vooraanstaande plaats. Enkele van de vele speerpunten: - De Faculteit Wetenschappen is rechtstreeks betrokken bij verscheidene experimenten in verband met elementaire deeltjes en werkt hiervoor onder andere samen met de ULB, de UIA en CERN in Zwitserland. - De groep menswetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel bestudeert de Brusselse taaltoestanden vanuit verschillende invalshoeken: taalkundig, sociaal-historisch ... - De Faculteit Ingenieurswetenschappen verkent de concrete mogelijkheden van elektrisch transport. - Op de campus Jette wordt gesleuteld aan een revolutionaire techniek om suikerziekte te genezen.

Ook mogelijke toekomstige studenten zoals jij worden enthousiast begeleid. De Vrije Universiteit Brussel verstrekt aan iedereen die dat vraagt informatie over haar academische opleidingen en organiseert ook tal van onthaalactiviteiten (infodagen, brugcursussen ...). Interesse? Neem dan contact op met het Studiebegeleidingscentrum, telefoon: +32 (0)2 629.23.06, of met het Infopunt Studenten, telefoon: +32 (0)2 629.20.10.

STUDEREN

55

Infrastructuur Meer dan een school wil een universiteit een leefgemeenschap zijn. De Vrije Universiteit Brussel heeft een veelzijdige infrastructuur, die ook toegankelijk is voor mensen met een handicap.

Naast het academisch onderwijs aan de universiteiten heb je ook opleidingen binnen het hoger onderwijs buiten de universiteit met daarin twee types: het hoger professioneel onderwijs en het hoger kunstonderwijs.

Restaurants. Cafetaria’s. Een moderne centrale bibliotheek. Meer dan duizend comfortabel ingerichte studentenkamers en -flats. Drie centra voor medische en psychologische hulp. Een polyvalente feestzaal. Uitgebreide sportvoorzieningen met onder andere een atletiekpiste en een overdekt zwembad. Je vindt het er allemaal.

Filosofie Trouw aan haar onafhankelijke positie kiest de Vrije Universiteit Brussel consequent voor vrij onderzoek, onderzoek dat zich alleen aan de feiten onderwerpt. Belangrijk is verder dat voor de Vrije Universiteit Brussel de mens op de eerste plaats komt. Iedereen, en zeker ook de student, wordt er ernstig genomen. Dat laatste blijkt onder andere uit de actieve rol die de studenten spelen in alle beleidsorganen van de Vrije Universiteit Brussel. Zo wordt het beheer van de studentenvoorzieningen waargenomen door de Sociale Raad, waarvan de voorzitter altijd een student is en waarin minstens de helft van de zetels door studenten wordt bezet.

ACADEMISCHE OPLEIDINGEN: HET HOGER KUNSTONDERWIJS EN DE HOGERE ZEEVAARTSCHOOL

HOGER PROFESSIONEEL ONDERWIJS De klemtoon bij deze opleidingen ligt op het bijbrengen van praktische beroepsvaardigheden. Vandaar dat stages en/of practica al vroeg in deze opleidingen een belangrijke plaats krijgen naast algemeen vormende en theoretische cursussen.

Mensen met een diploma behaald buiten de universiteit en die verder willen studeren aan de universiteit, kunnen voor sommige opleidingen een verkort programma of schakelprogramma volgen.

56

STUDEREN

INFORMATIE VERZAMELEN OVER OPLEIDINGEN Van pagina 60 tot 65 vind je een waaier van opleidingen die je in het verlengde van je middelbare studie kan volgen. Bekijk het aanbod aandachtig, zelfs als je al vrij goed weet wat je gaat studeren. Ongetwijfeld zijn verscheidene opleidingen nieuw voor je. Het is dus altijd mogelijk dat je ontdekkingen doet. Als de benaming van een opleiding niet duidelijk is, raadpleeg dan je vrienden, website, je leraren – vul zelf maar in. Met een kleine inspanning verdwijnt de mist wel. Wie weet schuilt uitgerekend achter een vreemde benaming zoals “topografie”, “nautische wetenschappen”, “podologie” of “agogische wetenschappen” de geknipte opleiding voor jou. Noteer de opleidingen die je interesseren en zoek er meer informatie over.

Stap bijvoorbeeld naar het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. De overzichtelijke informatheek van dat centrum bevat een schat van gegevens over alle opleidingen van het hoger onderwijs. Je kan er ongehinderd opzoekingen doen, gebruik makend van onder andere computerprogramma’s, folders, tijdschriften en naslagwerken. Ook over de infobeurzen voor toekomstige studenten die verspreid over Vlaanderen worden georganiseerd en de info- en opendeurdagen van universiteiten en hogescholen kan je in het Centrum voor leerlingenbegeleiding meer inlichtingen verkrijgen. Je hebt nog vragen over opleidingen? Een deskundige medewerker zal je graag helpen. Een vertrouwelijk gesprek over je studiekeuze is ook mogelijk, want het Centrum voor leerlingenbegeleiding legt zich toe op studieadvies in de ruimste zin. Voor een overzicht van alle opleidingen in Vlaanderen kan je terecht op de volgende websites: www.hogeronderwijsregister.be, www.wordwatjewil.be Voor informatie over academische opleidingen kan je je ook richten tot de diensten voor studieadvies van de Vlaamse universiteiten. Dit zijn de adressen en telefoonnummers:

NIEUW Recent werden de academische opleidingen ingrijpend gewijzigd. Meer dan vroeger kan het programma van een zelfde opleiding van universiteit tot universiteit verschillen. Ook wat het aansluiten van de ene opleiding op de andere betreft, werden veranderingen doorgevoerd. Een extra reden om je grondig te informeren.

Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel. +32 (0)2 629.23.06 http://www.vub.ac.be

Universiteit Gent (UG) Sint-Pietersplein 7 9000 Gent Tel. +32 (0)9 264.70.00 http://www.ugent.be

Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) Stormstraat 2 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 210.12.11 http://www.hubrussel.ac.be

Katholieke Universiteit Leuven (KUL) Naamsestraat 63 3000 Leuven Tel. +32 (0)16 32.43.11 http://www.kuleuven.ac.be

Universiteit Antwerpen Studenten Informatie Punt Stadscampus gebouw E Hoek Grote Kauwenberg-Vekestraat 2000 Antwerpen Tel.+32 (0)3 265.48.72 http://www.ua.ac.be

Universiteit Hasselt Universitaire Campus 3590 Diepenbeek Tel. +32 (0)11 26.81.11 http: //www.uhasselt.be

STUDEREN

57

WAAR GEBEURD!

HET VERHAAL VAN WERNER

“Je weet niet waaraan je begint”, hadden zijn ouders en zijn beste vrienden hem gewaarschuwd. En inderdaad, bio-ingenieur was een zware studie en op de middelbare school had hij nooit uitgeblonken in exacte vakken. Maar toch wilde Werner het erop wagen. Dagelijks hoorde je van milieuvervuiling en hongersnood, en voor die problemen kon hij als bioingenieur misschien mee oplossingen bedenken... Al vanaf de eerste maand liep het fout. Het tempo van de professoren lag “veels” te hoog en de berg wis-, natuur- en scheikunde was “veels” te steil. Maar kon hij nog terug? Eerst je eigen zin doorzetten, en dan na enkele weken al opgeven? Nee, hij zou zich niet belachelijk maken. Zijn moeder wist tactvol een “ramp” te voorkomen. Dat slechte humeur van Werner, zijn ongewone nervositeit en zijn ontwijkende “Mmmm” als ze vroeg hoe het met zijn studie ging, wekten haar argwaan. En dus sprak ze met hem. Ze vertelde dat toen ze twintig jaar eerder Werners vader had leren kennen, ze op het punt had gestaan te huwen met een andere man. “Alles was al geregeld. Toch heb ik die vaste relatie toen verbroken en voor je pa gekozen. Ik schaamde me dood, maar ik heb er nog geen moment spijt van gehad. Ik voelde dat ik de juiste beslissing nam.” Na nog twee dagen piekeren en moed verzamelen trok Werner naar de dienst voor studieadvies van de universiteit en een week later werd hij student in de politieke en sociale wetenschappen. Dat hij met anderhalve maand achterstand aan zijn nieuwe opleiding begon, was vervelend maar gelukkig niet onoverkomelijk. Werner slaagde in eerste zit en de drie volgende jaren zelfs met onderscheiding. Vandaag doet hij als socioloog onderzoek naar kansarmoede. “Dit werk bevalt mij en zo bouw ik toch nog mee aan een betere maatschappij...” Of hij zijn eerste studiekeuze betreurt? “Ach, ik heb geen jaar verloren en ik kan mij niets verwijten. Je weet nooit helemaal waaraan je begint.”

58

STUDEREN

EEN GEWAARSCHUWD MENS... Waarschijnlijk ben je er reeds van overtuigd dat het verkrijgen van informatie een belangrijk deel is binnen je keuzeproces. Het is dan ook interessant om goed voorbereid naar deze informatiemomenten (SID-in beurzen, infodagen ...) te gaan. We geven je alvast de kans om enkele vragen te noteren. Hoe dichter je bij je keuze komt, hoe specifieker je vragen zullen zijn.

OPLEIDING: Welke vragen mag ik zeker niet vergeten stellen?

OPLEIDING: Welke vragen mag ik zeker niet vergeten stellen?

STUDEREN

59

OPLEIDINGEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Het opleidingenpakket van de Vrije Universiteit Brussel is breed en gevarieerd. Toch omvat het Vrije Universiteit Brussel-aanbod niet alles. Voor ‘dierenarts’ en nog enkele opleidingen moet je aan een andere universiteit zijn. De Vrije Universiteit Brussel biedt de volgende bachelors en initiële masteropleidingen aan: Economische en toegepaste economische wetenschappen Bachelor en master in de toegepaste economische wetenschappen: handelingenieur Bachelor en master in de toegepaste economische wetenschappen Master in bedrijfskunde Master in Management Science Master of Management Master in business and technology Medische en paramedische wetenschappen Bachelor en master in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Bachelor en master in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Bachelor en master in de geneeskunde Bachelor in de farmaceutische wetenschappen Master in de farmaceutische zorg Master in de geneesmiddelenontwikkeling Bachelor en master in de biomedische wetenschappen Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg Master in het management, zorg en beleid in de gerontologie Politieke en sociale wetenschappen Bachelor en master in de communicatiewetenschappen Bachelor en master in de sociologie Bachelor en master in de politieke wetenschappen Master in communication studies Psychologie en educatiewetenschappen Bachelor en master in de agogische wetenschappen Bachelor en master in de psychologie Master in educational sciences Rechten, criminologische wetenschappen Bachelor en master in de rechten Bachelor en master in de criminologische wetenschappen Taal- en letterkunde, geschiedenis, archeologie en kunstwetenschappen Bachelor in de taal- en letterkunde: 2 talen (Frans, Spaans, Italiaans, Nederlands, Engels, Duits) Master in de taal- en letterkunde: ten minste één taal te kiezen uit de Romaanse talen of de Germaanse talen Bachelor en master in de geschiedenis Bachelor en master in de kunstwetenschappen en de archeologie Bachelor in de toegepaste taalkunde Master in het vertalen Master in het tolken Master in de journalistiek

60

STUDEREN

Toegepaste biologische wetenschappen Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel-en genbiotechologie Master in de bio-ingenieurswetenschappen: chemie en bioprocestechnologie Toegepaste wetenschappen Bachelor in de ingenieurswetenschappen Bachelor en master in de ingenieurswetenschappen: architectuur Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde-elektrotechniek Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechnieken Master in de ingenieurswetenschappen: chemie en materialen Master in de ingenieurswetenschappen: elektronica en informatietechnologie Master electronics and information technology engineering Master water resources engineering Master of biomedical engineering Master in de ingenieurswetenschappen: fotonica Master in photonics engineering Master physical land resources Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen Master of applied sciences and engineering: computer science Master of applied sciences and engineering: applied computer science Master in de ingenieurswetenschappen: toegepaste computerwetenschappen Master of applied sciences and engineering: architectural engineering Master of applied sciences and engineering: chemical and materials engineering Master of applied sciences and engineering: civil engineering Master of applied sciences and engineering: electromechanical engineering Bachelor in de industriële wetenschappen Master in de industriële wetenschappen: elektronica-ICT Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica Wetenschappen Bachelor en master in de biologie Master of Biology Bachelor en master in de geografie Bachelor in de computerwetenschappen Master in de toegepaste informatica Bachelor en master in de chemie Bachelor en master in de fysica & sterrenkunde Bachelor en master in de wiskunde Master of biomolecular sciences Master in de biomoleculaire wetenschappen Master molecular biology Master of geography Master marine and lacustrine science and management Master urban studies Wijsbegeerte en moraal Bachelor en master in de wijsbegeerte en moraalwetenschappen

STUDEREN

61

ACADEMISCHE OPLEIDINGEN (SCHOOL OF ARTS/HOGERE ZEEVAARTSCHOOL) Academisch onderwijs wordt georganiseerd door de universiteiten met uitzondering van de onderstaande opleidingen. Studiegebied audiovisuele en beeldende kunst Bachelor en master in de audiovisuele kunsten Bachelor en master in de beeldende kunsten Bachelor en master in de conservatie en de restauratie Bachelor en master in het productdesign Studiegebied nautische wetenschappen Bachelor en master in de nautische wetenschappen Studiegebied muziek en podiumkunsten Bachelor en master in het drama Bachelor en master in de muziek

62

STUDEREN

STUDEREN

63

HOGER PROFESSIONEEL ONDERWIJS De hogescholen kunnen in het hoger professioneel onderwijs opleidingen organiseren en de volgende graden verlenen: Studiegebied architectuur Bachelor in de toegepaste architectuur Bachelor in de interieurvormgeving Bachelor in de landschaps- en tuinarchitectuur Studiegebied audiovisuele en beeldende kunst Bachelor in de beeldende vormgeving Bachelor in de audiovisuele kunsten Studiegebied biotechniek Bachelor in de agro- en biotechnologie Studiegebied gezondheidszorg Bachelor in de biomedische laboratoriumtechnologie Bachelor in de ergotherapie Bachelor in de logopedie en de audiologie Bachelor in de medische beeldvorming Bachelor in de optiek en de optometrie Bachelor in de orthopedie Bachelor in de podologie Bachelor in de verpleegkunde Bachelor in de sport en bewegen Bachelor in de voedings- en dieetkunde Bachelor in de vroedkunde Studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde Bachelor in het bedrijfsmanagement Bachelor in het communicatiemanagement Bachelor in het hotelmanagement Bachelor in de journalistiek Bachelor informaticamanagement en multimedia Bachelor in de netwerkeconomie Bachelor in het office management Bachelor in de toegepaste informatica Bachelor in het retailmanagement Bachelor in het toerisme en het recreatiemanagement

64

STUDEREN

Studiegebied industriële wetenschappen en technologie Bachelor in de audiovisuele technieken: fotografie Bachelor in de audiovisuele technieken: film, TV en video Bachelor in de autotechnologie Bachelor in de bouw Bachelor in de chemie Bachelor in de elektromechanica Bachelor in de elektronica-ICT Bachelor in het energiemanagement Bachelor in de energietechnologie Bachelor in het facilitair management Bachelor in de grafische en digitale media Bachelor in de houttechnologie Bachelor in het industrieel productontwerpen Bachelor in de integrale veiligheid Bachelor in de logistiek Bachelor in de luchtvaart Bachelor in de milieuzorg Bachelor in de modetechnologie Bachelor in de multimedia en de communicatietechnologie Bachelor in de ontwerp -en productietechnologie Bachelor in de textieltechnologie Bachelor in het vastgoed Studiegebied nautische wetenschappen Bachelor in de scheepswerktuigkunde Studiegebied muziek en podiumkunsten Bachelor in de dans Bachelor in de musical Bachelor in de pop- en rockmuziek Studiegebied onderwijs Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Studiegebied sociaal-agogisch werk Bachelor in de maatschappelijke veiligheid Bachelor in de orthopedagogie Bachelor in de pedagogie van het jonge kind Bachelor in het sociaal werk Bachelor in de sociale readaptatiewetenschappen: kinderen, jongeren en welzijn Bachelor in de toegepaste psychologie Bachelor in de gezinswetenschappen

STUDEREN

65

66

STUDEREN

IS HET WAAR DAT PROFESSOREN MET “EXCELLENTIE” WORDEN AANGESPROKEN? Over het hoger onderwijs doen talloze hardnekkige onwaarheden de ronde. Hiernaast werden er enkele bijeengebracht. Bedoeling is dat je ze samen met mensen uit je omgeving kritisch bespreekt. Thuis, op school, waar je maar wil. Trommel ook één of meer studenten of oudstudenten van het hoger onderwijs op. Kom openlijk voor je mening uit, maar luister ook aandachtig naar wat anderen te zeggen hebben. Alleen zo kan je iets van de “woordenwisseling” opsteken. De lijst is zeker niet compleet. Het staat jou en de overige deelnemers aan het gesprek vrij hem uit te breiden. Een prima kans om ook eens enkele van jullie eigen vooroordelen te ontkrachten. - Het hoger onderwijs buiten de universiteit is bedoeld voor studenten die niet verstandig genoeg zijn voor de uni- versiteit. - Sommige opleidingen zoals “verpleging” zijn alleen geschikt voor meisjes, andere zoals “elektromechanica” alleen voor jongens. - Diploma’s in de menswetenschappen zijn minder waard dan diploma’s in de exacte wetenschappen. - Wie op de middelbare school zwak presteert, maakt geen enkele kans in het hoger onderwijs. - Als je niet goed weet wat je wil studeren, kies je best een opleiding waar je veel richtingen mee uitkan, zoals rechten of economie. - Als eerstejaarsstudent ben je verplicht je te laten “dopen”. - Het aantal studenten dat mag slagen, ligt al op voorhand vast. - Het is belachelijk je in te schrijven voor een opleiding die weinig vooruitzichten biedt op werk. - Aan de universiteit wordt slecht lesgegeven. - Je ouders moeten honderd procent achter je studiekeuze staan. - Studeren in het hoger onderwijs buiten de universiteit is minder duur dan studeren aan de universiteit. - Wie vanaf het begin van het jaar regelmatig naar de les gaat en studeert, is een saai blokbeest. - De meeste professoren stellen onmogelijke eisen. - Slechte studieresultaten zijn altijd te wijten aan niet hard genoeg werken. - De eerste weken van het jaar zijn niet zo belangrijk. - Om aanvaard te worden door je medestudenten, moet je vooral veel kunnen drinken. - Wat studeren aangaat, word je in het hoger onderwijs compleet aan je lot overgelaten.

ONWAARHEDEN

STUDEREN

67

WAAR GEBEURD!

HET VERHAAL VAN VERONIQUE

Al sinds haar kinderjaren is Veronique gek op alles wat Amerikaans is. Amerikaanse tv-series, Amerikaanse zangers, Amerikaanse auto’s, Amerikaanse wolkenkrabbers ... Met haar ouders had ze afgesproken dat ze na de middelbare school niet onmiddellijk verder zou studeren, maar eerst een jaar in de States zou doorbrengen. Ze kon er part-time werken én fulltime wonen in een middelgroot hotel. De Amerikaanse droom van Veronique werd werkelijkheid. Ze trok naar Atlanta, dompelde zich onder in “the American way of life”, deed nuttige ervaring op als kamermeisje en leerde vlot Engels spreken. In Atlanta heeft ze naar eigen zeggen “de universiteit van het leven” bezocht. “Back home” besloot ze informatica te studeren. Haar vertrouwdheid met het Engels was alvast mooi meegenomen. Het eerste jaar van haar opleiding heeft Veronique moeten “bissen”. Haar studiemethode was niet aangepast aan de grote hoeveelheid leerstof: ze wilde alles perfect doen, maakte thuis gemiddeld twee netversies van haar collegenotities en verloor zich ook tijdens het blokken eindeloos in details. Pas toen ze zich meer op de hoofdzaken leerde concentreren, begon het met haar studie te vlotten. Inmiddels is Veronique vier jaar afgestudeerd. Ze werkt in de Belgische vestiging van een Amerikaans computerbedrijf. “A wonderful job”, die ze zowel aan haar diploma als aan haar Atlanta-achtergrond dankt. Leuk detail: Veronique is de assistente van Jane, een Amerikaanse. Telkens Jane voor overleg naar Boston, Dallas of Los Angeles wordt geroepen, gaat ze mee.

68

STUDEREN

OOK STUDEREN KAN JE LEREN Het hoger onderwijs zet veel van je oude studiegewoonten op de helling. Plots is het afgelopen met de dagelijkse huistaken en overhoringen. Als je geen zin hebt, hoef je niet eens meer naar de les te gaan. Heerlijk die vrijheid, maar ze zadelt je ook op met een grote verantwoordelijkheid. PROBLEMEN MET DE STUDIEVAARDIGHEDEN In het hoger onderwijs moet je uit eigen beweging tot regelmatig studeren zien te komen. Belangrijk is ook hoe je studeert. Met die studiemethode wil wel eens het een en ander mislopen. Misschien kan je je slecht concentreren, of schiet je niet snel genoeg op, of laat je planning te wensen over, of valt het je moeilijk hoofd- van bijzaken te onderscheiden, of weet je gewoon niet hoe je al die leerstof in dat arme brein van je moet krijgen. Stuk voor stuk problemen waar veel nieuwe studenten mee worstelen en waar je best meteen een oplossing voor zoekt. Let wel: er wordt niet verwacht dat je studieaanpak al helemaal op punt staat op het moment dat je aan je opleiding in het hoger onderwijs begint. Het komt er alleen op aan snel een goede aanpak te ontwikkelen. Individueel, of met deskundige hulp van buitenaf.

HET STUDIEBEGELEIDINGSCENTRUM VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL In het Studiebegeleidingscentrum kan je terecht met al je vragen over efficiënt studeren. Hoewel succes nooit verzekerd is en je uiteindelijk zelf verantwoordelijk blijft voor je studieprestaties, zijn de resultaten vaak opmerkelijk. Noteer ook dat er ieder jaar in september speciale werkgroepen rond studievaardigheden worden ingericht. Voor studenten met examenvrees of faalangst worden kortdurende trainingen georganiseerd. In kleine groepen wordt het probleem in al zijn facetten besproken en toegelicht. Er staan ook oefeningen op het programma (relaxatietraining, rollenspel). `Zo veel mogelijk studenten zo goed mogelijk laten presteren’, dat is de ambitie van de professoren, hun assistenten en iedereen die bij het onderwijs betrokken is. Om dit waar te maken, heeft de Vrije Universiteit Brussel het Studiebegeleidingscentrum uitgebouwd.

Het biedt je de mogelijkheid om: - op een zelfstandige manier de gedoceerde leerstof in te studeren; - de kennis van de leerstof te toetsen; - aan taken te werken en informatie op te zoeken; - samen met medestudenten, professoren en assistenten te discussiëren over de leerstof. De nadruk ligt hierbij op het aanleren van zelfstandigheid, aangepast aan het eigen ritme en de mogelijkheden van iedere student. Het Studiebegeleidingscentrum is vrij toegankelijk. Je krijgt er de gelegenheid om samen te werken, oefeningen op te lossen, na te denken over een moeilijk stuk theorie ... Al doende leer je er studeren. Je ontdekt bijvoorbeeld hoe je de grote hoeveelheid leerstof sneller en grondiger kan verwerken, je leert verbanden leggen en je inzicht wordt verdiept. Op deze manier verwerf je een grote zelfstandigheid.

STUDEREN

69

BEGELEIDING Zowel voor de start van je studies als bij de aanvang, en tijdens het academiejaar voorzien de medewerkers van het Studiebegeleidingscentrum algemene en/of specifieke studiebegeleiding. - Voor de start verlenen zij hun medewerking aan brugcursussen zoals wiskunde, fysica, geschiedenis ... - In het begin van het academiejaar worden allerlei activiteiten georganiseerd die je toelaten een beter inzicht te verkrijgen in je voorkennis en studieaanpak. - Soms merk je pas in de loop van het jaar dat je een aantal tekorten hebt. Je kan je dan steeds wenden tot de medewerkers van het Studiebegeleidingscentrum. - Het begin van het tweede semester is een belangrijk scharniermoment. Na de evaluatieperiode van het eerste semester is zelfreflectie aangewezen. Een zwakkere prestatie kan te wijten zijn aan een onaangepaste studiemethode of een onvolledige voorkennis. Dit kan verholpen worden met aangepaste begeleiding en de nodige persoonlijke inspanningen. Hiervoor worden er verschillende bijsturingsactiviteiten georganiseerd binnen het Studiebegeleidingscentrum.

70

STUDEREN

WAT KOST EEN JAAR STUDEREN? Op langere termijn kan studeren je veel opleveren: een veelzijdige ontwikkeling, boeiend werk, een mooi inkomen. Op korte termijn kost het naast inspanningen ook ... geld. Hoe hoog de uitgaven oplopen, verschilt van student tot student. Wil je bijvoorbeeld “op kot” of niet? Ga je naar de universiteit of kies je voor het hoger professioneel onderwijs? Het loont de moeite eens te berekenen hoeveel verder studeren in jouw geval per jaar ongeveer zal kosten. Bij je berekening moet je vooral letten op volgende zaken: Studiegeld Het studiegeld verschilt naargelang je al dan niet recht hebt op een studietoelage van de Vlaamse overheid. Studenten met recht op een studietoelage betalen een lager studiegeld. Je kunt ook bijna-beursstudent zijn. Het studiegeld wordt verder ook bepaald door het aantal studiepunten waarvoor je inschrijft. Huur van een studentenkamer De huurprijs hangt vaak af van het soort kamer dat je wenst (een kamer van de instelling waar je studeert, een privékamer al dan niet met gemeenschappelijke faciliteiten ...). Hiervoor ga je best te rade bij de Dienst Huisvesting of Sociale Dienst van de onderwijsinstelling.

In die tabel is ook plaats voorzien voor twee extra posten, dit voor het geval je nog aan andere studiekosten of -inkomsten mocht denken. Tip: in de infobox op de volgende pagina vind je vrij gedetailleerde gegevens over het prijskaartje van studeren aan de Vrije Universiteit Brussel. Dit kan je een houvast bieden omdat studiekosten in het hoger onderwijs niet zo erg uiteenlopen. Je berekening zal het ongetwijfeld bevestigen: studeren is niet goedkoop. Ook daarom is het belangrijk een opleiding te kiezen die je ligt en waar je je graag hard voor wil inzetten. Los van je studieresultaten, zal je dan veel hebben bijgeleerd en dus geen tijd en geld hebben verspild.

Studiegeld

Boeken en cursussen Andere studiebenodigdheden Zoals verplichte stages, uitstappen of een eindwerk. Hou er ook rekening mee wanneer je nog een laptop of pc moet aanschaffen. Vervoer Trein, tram, metro, bus en auto. Het openbaar vervoer heeft tal van voordelige formules (denk aan de Campuskaart van de NMBS voor kotstudenten).

Boeken en cursussen

Voeding

Voeding Vaak kan je tegen heel democratische prijzen goede maaltijden verkrijgen in het studentenrestaurant van de instelling waar je studeert. Studietoelage Vlaamse overheid Als je recht hebt op een studietoelage, dan mag je niet vergeten het bedrag daarvan af te trekken van je totale studiekosten.

Studietoelage Vlaamse overheid

Probeer op elk van bovenstaande posten een zo nauwkeurig mogelijk bedrag te zetten. Het bijeensprokkelen van de nodige informatie zal misschien wat tijd en moeite vragen, maar zo krijg je een betere kijk op de financiële impact van je studiekeuze. Maak al je berekeningen op jaarbasis en vermeld de eindbedragen in de overzichtstabel.

STUDEREN

71

De vermelde bedragen hebben betrekking op het academiejaar 2013-2014. Studiegeld Het studiegeld voor een traject van 60 studiepunten: -Heb je recht op een studietoelage: 80 euro. -Bijna-beursstudent (het gezamenlijk belastbaar gezinsinkomen ligt niet meer dan 1512 euro boven de maximumgrens of je ontvangt geen studietoelage omwille van een te hoog aandeel kadastraal inkomen vreemd gebruik): 358,7 euro. -Niet beursstudenten: 610,6 euro. Huur volledig ingerichte kamer -Gesubsidieerde kamer Vrije Universiteit Brussel: standaard huurprijs van 285,12 euro per maand. Studenten kunnen bij de Sociale Dienst Studenten een huurtoelage aanvragen. Deze bedraagt maximum 100 euro per maand. -Kamers van een privé-eigenaar: de prijzen variëren hier, maar zijn in verhouding hoger. Neem voor meer informatie hieromtrent een kijkje op www.brik.be (het samenwerkingsproject waarbij alle Vlaamse instellingen hoger onderwijs in Brussel een gemeenschappelijk kamerbestand beheren). Ook voor deze kamers kan je een huurtoelage tot 100 euro per maand aanvragen bij de Sociale Dienst Studenten.

Studiebenodigdheden -Cursussen: dit is uiteraard afhankelijk van de richting die je gaat studeren. Een raming zou ons kunnen brengen bij 150 euro. -Boeken: ongeveer 300 euro. Voeding Een volledig middagmaal in het studentenrestaurant van de Vrije Universiteit Brussel kost 4,50 euro tot 6,35 euro. Studietoelage Het bedrag van een studietoelage is afhankelijk van het inkomen en varieert van 248,09 euro tot 2304,29 euro (pendelstudenten) of 3839,25 euro (kotstudenten). Voor meer informatie kan je langsgaan bij de Sociale Dienst Studenten of zie www.studietoelagen.be of www.centenvoorstudenten.be Naast de studietoelagen van de Vlaamse overheid beschikt de Sociale Dienst Studenten over nog een aantal bijzondere beurzen van 225 euro tot 1000 euro. Ga voor meer informatie eens langs bij de Sociale Dienst Studenten. Lening, financiële steun, studentenjobs Als je aan de Vrije Universiteit Brussel studeert, kan je bij de Sociale Dienst Studenten een renteloze lening aanvragen. Ook financiële ondersteuning via een toelage behoort tot de mogelijkheden wanneer je een tekort hebt om je studiekosten te betalen. Verder heb je bij de jobdienst een waaier van aantrekkelijke studentenjobs.

WAT KOST EEN JAAR STUDEREN... AAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL? Voor meer inlichtingen over de kosten van studeren en eventuele tegemoetkomingen aan de Vrije Universiteit Brussel, kan je terecht bij de Sociale Dienst studenten, telefoon: +32(0)2 629.23.15, [email protected] my.vub.ac.be/studiefinanciering

72

STUDEREN

WELKE OPLEIDINGEN LIGGEN MIJ?

KIES ZELF DRIE OPLEIDINGEN Begin hier pas aan nadat je vrij je weg hebt gezocht door het deel Ken jezelf en het deel Studeren tot aan deze pagina. Bekijk nog eens zorgvuldig de informatie die je hebt verzameld over jezelf en over studeren, en kies dan de drie opleidingen die jou het meest aanspreken. Hou voorlopig geen rekening met de mening van anderen, het gaat hier uitsluitend om jouw keuze!

Mijn favoriete opleidingen

Als je nog geen concrete opleidingen weet te kiezen, kan je misschien vermelden welke soorten opleidingen je interesseren: “technische opleidingen”, “artistieke opleidingen”, “economische opleidingen” ... In het deel Bewaren vind je een tweede exemplaar van de door jou in te vullen lijst van favoriete opleidingen. Maak er fotokopieën van, dit voor het geval je later je keuze nog meer dan eens wil herzien. Vul bij elke keuze de datum in, zo krijg je een duidelijk overzicht van hoe je voorkeuren in de tijd veranderen.

Waarom?

Datum keuze (dag/ maand/ jaar):

LAAT ANDEREN DRIE OPLEIDINGEN VOOR JOU KIEZEN Vraag mensen die jou goed kennen (je ouders, vrienden, leraren ...) commentaar te leveren op je favoriete opleidingen. Laat ze ook zelf drie opleidingen of soorten opleidingen voor jou kiezen. Maak het je niet te makkelijk. Durf ook de mening te vragen van mensen die het wellicht niet met je eens zullen zijn. Juist die afwijkende opvattingen kunnen je op nieuwe ideeën brengen. In het deel Bewaren vind je, eveneens onder de titel “Laat anderen drie opleidingen voor jou kiezen”, een handige “invullijst”. Maak er fotokopieën van, zo kan je hem op uiteenlopende tijdstippen gebruiken. Vermeld onderaan elke

lijst de datum waarop je hem van de laatste invuller hebt teruggekregen. Naast een inventaris van meningen wil de lijst een basis zijn voor discussie. Ga de confrontatie met de invullers niet uit de weg, maar verdedig je eigen standpunten en sta tegelijk open voor de argumenten van de anderen. Zo kom je tot een meer gefundeerde studiekeuze. Misschien zal je, geïnspireerd door de commentaren en voorstellen van mensen uit je omgeving, je keuze van favoriete opleidingen geheel of gedeeltelijk willen aanpassen. Geen probleem, je hebt ongetwijfeld nog fotokopieën van de lijst hierboven.

STUDEREN

73

WAAR GEBEURD!

HET VERHAAL VAN ERKIN

Toen Erkins vader in 1972 van Turkije naar België kwam, kon hij hier alleen maar ongeschoold werk vinden. Hij kende geen woord Nederlands en had geen diploma’s. Een van zijn eerste besluiten nadat hij als grondwerker aan de slag was gegaan, was dat hij Erkin, zijn enige kind en nog maar een kleuter, later de kans zou geven te studeren. In de ogen van Erkins vader was een klassieke vorming onmisbaar als je het ver wilde schoppen. Eens op de middelbare school moest Erkin, die graag en met gemak leerde, dan ook de richting Latijn-Grieks volgen. Erkin deed netjes wat van hem werd verwacht, hoewel hij in feite meer interesse had voor wetenschappelijke vakken dan voor talen. Toen hij op zijn achttiende naar de universiteit zou gaan, mocht hij voor het eerst zelf kiezen wat hij wilde studeren, en Erkin koos voor natuurkunde. Het PMS-centrum waarschuwde hem dat hij wellicht niet over de juiste voorkennis beschikte voor die opleiding. Om dat na te gaan nam Erkin deel aan het toelatingsexamen voor burgerlijk ingenieur en ... zakte. Hij besloot een speciaal voorbereidend jaar te volgen om de gaten in vooral zijn wiskundige kennis te dichten. Dat jaar leverde hem geen problemen op en ook zijn studie natuurkunde bracht hij, door hard en regelmatig te werken, zonder uitschuivers tot een goed einde. Erkin is nu assistent aan de universiteit en hoopt over enkele jaren te promoveren tot doctor in de wetenschappen. Hij is blij dat zijn vader hem heeft aangemoedigd te studeren, maar beseft dat hij een jaar vertraging heeft opgelopen door een ongelukkige studiekeuze in de middelbare school. Of had hij dat voorbereidend jaar aan de universiteit beter niet gevolgd en meteen zijn kans moeten wagen in de eerste kandidatuur natuurkunde? Erkin weet het niet precies, maar ach, zegt hij met een knipoog, “over die klassieke vorming wil ik toch niet klagen. Denk je dat Newton en Einstein het erg vinden dat ze in mijn hoofd in het gezelschap van Homerus en Cicero verkeren?”

74

STUDEREN

WEET IK ALLES OVER WERKEN? AAN JOU DE KEUZE Lees of herlees even het gelijknamige stukje op pagina 53 (Studeren / Weet ik alles over verder studeren?). Wat daarin wordt gezegd over het kiezen van een opleiding, geldt in hoge mate ook voor het zoeken van een beroep. Hou rekening met de aanbevelingen van anderen, maar kies toch vooral voor jezelf. Vergeet niet dat de situatie op de arbeidsmarkt heel vlug kan veranderen. Ga uit van wat je graag wil worden en van de dingen waar je goed in bent. En sta lang genoeg stil bij de factor “haalbaarheid”. Je werk kan ingrijpend je leven als volwassene en je plaats in de maatschappij bepalen. Sommigen danken er hun hele identiteit aan: ze zijn Peter-de-landmeter of Agnesde-onderwijzeres. Bij je beroepskeuze mag je dus best een beetje eigenzinnig zijn.

ten begeleiden”, “werken aan de integratie van migranten” of “de belangen van Belgische ondernemingen behartigen in het buitenland”. Geef, nadat je de hele beroepenlijst hebt beoordeeld, de beroepen met een plusteken een plaats in je “persoonlijke beroepenlijst”. Beperk je wel tot maximaal tien beroepen. Heb je meer beroepen een plusteken gegeven, dan zal je een keuze moeten maken. Mijn persoonlijke beroepenlijst:

DOE EEN BEROEP OP DE BEROEPENLIJST Op pagina 76 en 77 vind je een alfabetische lijst van beroepen. Neem die lijst aandachtig door en geef bij elk beroep aan of je er wat voor voelt (+) of niet (-).

Maak ook een lijstje van beroepen waar je vroeger een zwak voor had, maar die nu niet op je persoonlijke beroepenlijst voorkomen:

Wees niet te streng en kom eerlijk voor je mening uit. Iedereen verwacht dat jij tolk of boekhouder wordt, maar diep in je hart zie je ook een leven als acteur wel zitten? Zet achter dat laatste beroep dan eveneens een plusteken! Als je een beroep niet kan thuisbrengen, zoek je gewoon op wat het betekent. Of je vraagt uitleg aan anderen. Wat is een “agoog”? Misschien iemand die doet wat jij later ook wil doen ... Je weet al wat je wil worden? Bekijk toch nog maar eens de beroepenlijst. Wedden dat er interessante mogelijkheden op staan waar je nog niet aan hebt gedacht? De beroepenlijst is niet compleet. Uiteraard staat het je vrij ontbrekende beroepen toe te voegen.

Weet je zeker dat je geen enkele van je “oude liefdes” in je persoonlijke beroepenlijst wil opnemen? Je kan die lijst gerust nog aanpassen!

Het kan ook zijn dat je een beroep wil uitoefenen dat je niet terugvindt in de beroepenlijst en waarvoor je ook geen naam hebt. Omschrijf dat beroep dan kort en neem de omschrijving op in de lijst, bijvoorbeeld “culturele projec-

WERKEN

75

BEROEPENLIJST Het spreekt vanzelf dat alle beroepen van deze lijst door zowel mannen als vrouwen kunnen worden uitgeoefend. Een “Brandweerman” kan dus ook een vrouw zijn en een “Schoonheidsspecialiste” ook een man.

Aannemer Aardewerkdecorateur Accountant Account Executive Actuaris Administrateur Advocaat Agent Agoog Ambassadeur Ambulancier Andragoog Anesthesist Antiquair Antropoloog Apotheker Arbeidsbemiddelaar Archeoloog Architect Archivaris Arts Astronoom Attaché Auteur Auto-expert Autohandelaar Autorijinstructeur Bacterioloog Badmeester Bakker Bandagist Bankbediende Barkeeper Bediende Bedrijfspsycholoog Bedrijfsrevisor Beeldend kunstenaar Beeldhouwer Behanger-stoffeerder Bejaardenhelper Belastingadviseur Beleggings- en kredietmakelaar Benzinestationuitbater Beroepskeuzeadviseur Beroepsmilitair Beroepssportbeoefenaar Betonwerker Bibliothecaris Binnenhuisarchitect Bio-ingenieur Bioloog Bioscoopuitbater Bloemen- en plantenteler

76

WERKEN

Bloemist Bode Boekbinder Boekhandelaar Boekhouder Boorarbeider Bouwkundig tekenaar Bouwvakker Brandweerman Burgerlijk ingenieur Caféhouder Cameraman Cardioloog Cartoonist Chauffeur Chemicus Chirurg Choreograaf Cineast Componist Computeranalist Concierge Conservator Constructeur Copywriter Cosmetoloog Criminoloog Dakdekker Danser Decorateur Desktop publisher Deurwaarder Diamantbewerker Dichter Dierenarts Dietist Diplomaat Dirigent Disc-jockey Docent Documentalist Douanebeambtenaar Dramaturg Drogist Drukker Economist Edelsmid Elektricien-installateur Enquêteur Ergotherapeut Etaleur (Etalagist) Expert onroerende goederen Fiets- en bromfietshersteller

Filoloog Filosoof Fotograaf Fotomodel Freelance journalist Fysicus Geestelijke Geluidstechnicus General Manager Geograaf Geoloog Gerant Gevangenisbewaarder Gezinshelpster Gids Glazenier Glazenwasser Grafisch ontwerper Grimeur Handelaar Handelsingenieur Havenarbeider Headhunter Historicus Horlogemaker Hostess Huishoudster Human Resources Manager Imker Impresario Industrieel ingenieur Industrieel ontwerper Ingenieur-architect Jeugdwerker Journalist Jurist Juwelenontwerper Kaasmaker Kantonnier Kapper Kassier Kelner Keramist Keukenhulp Kinderverzorgster Kinesist/kinesitherapeut Kleermaker Klerk Kleuterleidster Klinisch laborant Klinisch psycholoog Kok Kostprijsberekenaar Kruidenier

Kunsthistoricus Kunstschilder Kwaliteitscontroleur Landbouwer Landmeter Lasser Lederbewerker Legerofficier Lekenconsulent Leraar Logopedist Loketbeambte Loodgieter Maatschappelijk assistent/ werker Magazijnier Maître D’hôtel Makelaar onroerende goederen Manager Mannequin Marketing deskundige/ manager Markeur Marktkramer Matroos Mecanicien Medisch afgevaardigde Merchandiser Meteoroloog Metser Meubelmaker Milieudeskundige Modeontwerper Museummedewerker Musicoloog Naaister Nachtwaker Navigator Notaris Oceanograaf Officier Offset-drukker Ombudsman Omroeper-presentator Onderhoudstechnicus Ontwikkelingshelper Opticien Opvoeder Orthodontist Orthopedagoog Orthopedist Pedagoog Persfotograaf

Personeelschef Piloot Plaatslager Ploegbaas Pluimveehouder Politicoloog Politieagent Pompbediende Portier Postbode Pottenbakker Public Relations Manager Receptionist Redacteur Regisseur Reisbemiddelaar Restauranthouder Restaurateur Rijkswachter Rijkswachtofficier Sales Manager Schade-expert Scheikundige Schoenmaker Schoonheidsspecialiste Schoonmaker Schrijnwerker Secretaresse Slager Slotenmaker Sociaal verpleegkundige Socioloog Sommelier Spoorwegarbeider Sporttrainer Statisticus Steward Straatmaker Stukadoor Tandarts Taxidermist Technisch Tekenaar Telefonist Textielarbeider Timmerman Toeristische gids Tolk-vertaler Toneelspeler Topograaf Traiteur Trambestuurder Treinconducteur Tuin- en landschapsarchitect Tuinman Typist Uitgever Vakbondsleider

Variétéartiest Veearts Veehandelaar Veiligheidsagent Veilingmeester Verhuizer Verificateur Verkeersleider Verpleegkundige Vertaler Vertegenwoordiger Verzekeringsbediende Verzekeringsmakelaar Vishandelaar Vloerder Vroedvrouw Vuilnisophaler Wegenwachter Werktuigkundige Wijsgeer Wiskundige Zaakvoerder Zanger Zooloog

BEROEPSSECTOREN De vele beroepen kunnen worden ondergebracht in een beperkt aantal beroepssectoren. Zo hebben een chirurg, een verpleegkundige en een oogarts alle drie een beroep dat in de medische sector thuishoort. Gebruik het overzicht van beroepssectoren om elk beroep van je “persoonlijke beroepenlijst” (zie pagina 75) in de juiste sector te plaatsen. Noteer gewoon naast ieder beroep de naam van de beroepssector.

BEROEPSSECTOREN Administratieve sector: accountant, belastingconsulent, secretaris ...

Artistieke sector: acteur, beeldhouwer, grafisch vormgever ...

Commerciële sector: handelaar, makelaar, vertegenwoordiger ...

Economische sector: bedrijfsleider, fabrikant ...

Juridische sector: advocaat, notaris, rechter ...

Medische sector: arts, kinesitherapeut, verpleegkundige ...

Opvoedkundige sector: kleuterleider, leraar, opvoeder ...

Sociale sector: buurtwerker, jeugdwerker ...

Taalkundige sector: journalist, tolk, vertaler ...

Technische sector: garagist, ingenieur, metaalbewerker ...

Wetenschappelijke sector: onderzoeker, professor ...

Open sector: alle beroepen die niet in de overige sectoren passen.

Behoren de beroepen van je “persoonlijke beroepenlijst” tot een bonte waaier van beroepssectoren of is veeleer het tegendeel het geval? Wat kan je hieruit afleiden?

WERKEN

77

WAAR GEBEURD!

HET VERHAAL

VAN DE TWEE EVA’S Eva en Eva waren onafscheidelijk. Ze woonden in dezelfde straat (naast elkaar), ze zaten in dezelfde klas (ook naast elkaar), ze tennisten in dezelfde club (tegen elkaar) en ze deelden zelfs hun voornaam (met elkaar). Natuurlijk bestonden er ook verschillen. Eva was zwak in talen en vooral in Frans, terwijl Eva, van huis uit tweetalig, daar juist heel sterk in was. Na de middelbare school zouden de twee Eva’s verder studeren. Eva wist precies wat ze wilde worden: maatschappelijk assistente. Eva van haar kant zag meer in een toekomst als lerares Frans, maar verkoos toch Eva te volgen. Ze waren immers onafscheidelijk. De studie verliep tamelijk vlot. Eva kon slecht tegen de sociale ellende waarmee ze tijdens haar stages bijna onophoudelijk werd geconfronteerd, maar ze trok zich op aan Eva, die energieker en vlijtiger was dan ooit. In het laatste jaar werd de band tussen de twee Eva’s wel losser omdat ze allebei een relatie begonnen: Eva met Tom, Eva met Joris. Na haar opleiding vond Eva werk in een opvangcentrum voor druggebruikers. Vijf jaar lang probeerde ze er het beste van te maken, maar toen gaf ze haar ontslag. Ze kon de “miserie” die dagelijks het centrum bezocht niet meer aan. Eva was op, leeg, moe, opgebrand. Na een jaar stempelen is Eva nu verkoopster in een lingeriezaak in Brussel. Haar tweetaligheid komt haar daar goed te pas. Ze is niet ongelukkig, maar ook niet echt tevreden: ze had lerares Frans kunnen zijn... En Eva? Die heeft een “leuke” baan bij de kinderrechtbank, waar ze zich onvermoeibaar voor haar “zwarte schaapjes” inzet. Of Eva nog met Joris is, weet Eva niet. De twee Eva’s zijn ieder hun eigen weg gegaan en delen vrijwel niets meer met elkaar. Alleen nog hun voornaam.

78

WERKEN STUDEREN

INFORMATIE VERZAMELEN OVER BEROEPEN Hoe meer je over een beroep weet, hoe beter je kan uitmaken of het iets voor jou is. Aarzel dus niet, maar ga meteen op jacht naar informatie over de beroepen van je “persoonlijke beroepenlijst” (zie pagina 75). Heel wat encyclopedieën en andere publicaties bevatten uitleg over beroepen. Kijk eerst thuis of de boekenplank iets te bieden heeft en bezoek dan enkele bibliotheken. Controleer wel of de informatie die je vindt niet verouderd is. Waar je zeker een massa gegevens over beroepen kan vergaren, is in de informatheek van het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. Vergeet niet dat je in het Centrum voor leerlingenbegeleiding ook kan aankloppen voor deskundige begeleiding bij je beroepskeuze. Belangrijk is verder een rechtstreekse aanpak. Zoek voor ieder beroep op jouw lijst een of enkele personen die dat beroep uitoefenen en er meer over willen vertellen. Waar je de juiste mensen kan vinden? In je omgeving (wie weet zelfs in je eigen straat). In je familie. In de kennissenkring van je ouders. In het “clubje” van ouders van medeleerlingen ... In het Centrum voor leerlingenbegeleiding hebben ze de adressen van allerlei beroepsverenigingen. De meeste van die verenigingen zullen je graag helpen bij het leggen van contacten met “professionals”.

Als je het aandurft, kan je je ook tot mensen richten van wie je de naam in de Gouden Gids hebt gevonden (bijvoorbeeld in de rubriek “Dierenartsen” of “Tuin- en landschapsarchitecten”). Of waag je kans bij bedrijven of instellingen waarvan je vermoedt dat ze een of meer medewerkers hebben met een beroep dat op jouw lijst staat. Stel dat je je moet beperken tot slechts twee vragen, met welke vragen zou je je dan wapenen om met zoveel mogelijk nuttige informatie de deur uit te stappen? Je afspraken noteer je natuurlijk in het deel Plannen van deze KiesWijzer. Probeer voor elk beroep op je lijst met meer dan een persoon te spreken. Het is belangrijk dat je verschillende klokken hoort ... Bereid de gesprekken goed voor. Stel telkens een aantal vragen op die je als basis van het gesprek kan gebruiken. Zo verlies je de draad niet en voorkom je dat je op het beslissende moment essentiële vragen over het hoofd ziet. Ga ook na of de beroepen op je lijst wel passen bij je vaardigheden, je professioneel profiel en de plaats die je je werk wil geven in je leven. De mensen uit het beroepsleven met wie je spreekt, kunnen je hierbij helpen. En nu je toch bezig bent: vraag die mensen ook wat de negatieve kanten van hun beroep zijn, want daar moet je net zo goed rekening mee houden ... Gesprekken zijn vluchtig. Leg alle interessante dingen die je hoort onmiddellijk vast op papier en maak na afloop van elk gesprek een samenvatting, die je achteraan in het deel Bewaren kan stoppen.

WERKEN

79

Noteer in de volgende tabel met welke persoon je over welk beroep hebt gesproken. Vul ook iedere keer de datum van het gesprek in:

Persoonlijke beroepenlijst      Naam en adres gesprekspartner      

80

WERKEN

Datum gesprek

BEROEPSOPLEIDINGEN In het deel Studeren van deze KiesWijzer worden de opleidingen van het hoger onderwijs behandeld. Maar daarnaast bestaan er ook een heleboel specifieke, dikwijls kortdurende beroepsopleidingen. Denk aan de opleidingen voor zelfstandigen, politieagenten en onderofficieren van het leger of aan de herscholingscursussen van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB). Zo’n beroepsopleiding kan bijvoorbeeld interessant zijn voor wie na het secundair onderwijs niet verder wenst te studeren, maar liever op korte termijn in het beroepsleven stapt. Een keuze die de KiesWijzer zeker niet wil uitsluiten. Op de onderstaande adressen kan je over de genoemde beroepsopleidingen meer informatie verkrijgen. De eerste twee zijn regionale en geen algemene adressen, maar je wordt er zeker geholpen (al is het maar dat je er het adres krijgt van een ander opleidingscentrum dichter in je buurt). Brussels Centrum voor Middenstandsopleiding Ph. de Champagnestraat 23 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 513 39 09 Gewestelijke en Intercommunale Politieschool Glibertstraat 1 1030 Brussel Tel. +32 (0)2 201.16.16 Federale Politie Algemene Diensten Fritz Toussaintstraat 47 1050 Brussel Tel. +32 (0)2 642.79.35/36 Leger Infosermi Oud Korenhuis 27 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 502.65.04 0800-14936

IS HET WAAR DAT JE OOK VAN WERK ZOEKEN JE BEROEP KAN MAKEN? Net als over het hoger onderwijs (zie p. 67) doen over het beroepsleven talloze hardnekkige onwaarheden de ronde. Hieronder vind je er een dozijn, maar het staat je vrij de lijst uit te breiden. Opnieuw is het de bedoeling dat je al die op zijn zachtst gezegd aanvechtbare beweringen samen met mensen uit je omgeving kritisch doorlicht. Ongezouten je eigen mening geven en oplettend luisteren naar de anderen, blijft de boodschap. Zorg er ook voor dat een of meer volwassenen met werkervaring aan het gesprek deelnemen. Wedden dat je er veel van zal opsteken? - Werk is voor vrouwen minder belangrijk dan voor mannen. - Je beroep moet in het verlengde van je opleiding liggen, anders heb je voor niets gestudeerd. - Carrière maken gaat altijd ten koste van je gezin. - De overheid werft geen nieuwe medewerkers meer aan. - Bijna alle managers zijn economen. - Werken is niet leuk, maar alleen een middel om geld te verdienen. - De mooiste jobs gaan naar de mensen met de meeste “relaties”. - Je kan beter voor een groot dan voor een klein bedrijf werken. - Hoofdzaak is dat je een beroep kiest waarmee je makkelijk werk vindt. - Handenarbeid is minderwaardig. - Met sommige opleidingen zoals geschiedenis en lichamelijke opvoeding kan je uitsluitend in het onderwijs aan de slag. - Een vrouwelijke ingenieur is al even belachelijk als een mannelijke kinderverzorgster.

ONWAARHEDEN

Opleidingscentrum Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Keizerslaan 11 1000 Brussel Tel. +32 (0)2 506.15.11

WERKEN

81

WAAR GEBEURD!

HET VERHAAL VAN JOERI

“Je leven is altijd een kladversie. Je krijgt geen kans het nog eens in het net over te doen. Van de periode tussen mijn achttien en mijn vijfentwintig heb ik een verhaal vol doorhalingen en inktvlekken gemaakt, maar wel met een mooi slot.” Joeri overdrijft niet. Zijn moeilijkheden begonnen direct na de middelbare school. Hij was praktisch aangelegd, hield van knutselen en techniek, maar thuis verlangden ze dat hij later zijn vader zou opvolgen als deurwaarder. In plaats van elektromechanica, zoals hij zelf wilde, moest en zou Joeri rechten studeren. “Aan de universiteit heb ik mij als een fuifnummer gedragen. Ik weigerde te blokken en leefde vooral ‘s nachts. Toen mijn ouders na de proclamatie in juli vroegen hoe het was afgelopen, zei ik: fantastisch, alle professoren riepen ‘Bis! Bis! Bis!’ “ Joeri kreeg grote heibel thuis en besloot alleen te gaan wonen. Hij had geen hoger diploma, geen baan en moest leven van enkele duizenden frank werklozensteun per maand. Om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen, begon hij stiekem bij te verdienen: opgelapte auto’s spuiten, lege tanks schoonmaken, voor mensen klusjes opknappen. Geen plezierig werk, maar beter dan niks. Ruim drie jaar ging hij hiermee door, tot hij als zwartwerker werd betrapt en prompt zijn uitkering verloor. “Ik voelde dat ik aan het afglijden was en ben toen keihard naar een echte job beginnen te zoeken. De ouders van een vriend hebben een winkel in huishoudelijke apparaten. Daar kon ik vier dagen per week wasmachines, koelkasten en dergelijke verkopen. Omdat ik handig ben, mocht ik al gauw ook kleine herstellingen uitvoeren.“ ” Sinds vorig jaar is Joeri gerant van een nieuw filiaal van een keten in huishoudelijke apparaten. Hij had te weinig geld om zich in te kopen, maar zijn ouders waren bereid zich borg te stellen voor hem. Joeri is tevreden. “Mijn werk ligt mij. Gelukkig hebben mijn ouders er zich ook mee verzoend. Er is maar één ding dat ik jammer blijf vinden: dat ik geen elektromechanica heb gestudeerd.”

82

WERKEN STUDEREN

WELKE BEROEPEN LIGGEN MIJ? KIES ZELF DRIE BEROEPEN Begin hier pas aan nadat je vrij je weg hebt gezocht door het deel Ken jezelf en het deel Werken tot aan deze pagina. Bekijk nog eens zorgvuldig de informatie die je hebt verzameld over jezelf en over werken, en kies dan de drie beroepen die jou het meest aanspreken. Hou voorlopig geen rekening met de mening van anderen, het gaat hier uitsluitend om jouw keuze! Als je nog geen concrete beroepen weet te kiezen, kan

je misschien vermelden welke soorten werk je interesseren: “administratief werk”, “wetenschappelijk onderzoek”, “werk in de reclamewereld” ... In het deel Bewaren vind je een tweede exemplaar van de door jou in te vullen lijst van favoriete beroepen. Maak er fotokopieën van, dit voor het geval je later je keuze nog meer dan eens wil herzien. Vul bij elke keuze de datum in, zo krijg je een duidelijk overzicht van hoe je voorkeuren in de tijd veranderen.

Misschien zie je het niet zitten al drie beroepen of soorten werk te kiezen? Geen probleem, dan sla je dit stuk en de volgende twee stukken gewoon over. Zeker als je van plan bent verder te studeren, heb je voor je beroepskeuze nog wel even tijd. Mijn favoriete beroepen

Waarom?

Datum keuze (dag/maand/jaar):

WERKEN

83

WAAR GEBEURD!

HET VERHAAL

VAN ALEX EN SOFIE Soms is studie- en beroepskeuze de simpelste zaak van de wereld. Neem nu Alex. Zijn ouders hebben een apotheek en als kind deed hij niets liever dan toekijken hoe achterin poeders en pillen werden bereid en voorin doktersbriefjes tegen doosjes, flesjes en zakjes werden geruild. Zoals andere jongens en meisjes kruideniertje spelen, speelde Alex apothekertje. Met een echte weegschaal en een echte vijzel en stamper, en vanaf zijn dertiende ook met een bescheiden set echte scheikundige stoffen. Niemand heeft Alex ooit moeten vragen wat hij later wilde worden. Reeds als kleuter zei hij het zelf telkens opnieuw: “Ik word mijn papa en mijn mama.” Apotheker dus. Zijn ouders verplichtten hem tot niets, maar legden hem ook geen strobreed in de weg. Na de middelbare school, waar hij de richting Latijn Wetenschappen volgde, trok hij naar de universiteit en vijf jaar later was hij officieel wat hij officieus altijd al geweest was. Sterker nog, Alex had de bewering uit zijn kleuterjaren waargemaakt en was twee apothekers geworden. Want aan de universiteit had hij Sofie leren kennen, die een al even grondige kennis van paracetamol, antibiotica en bètacaroteen bezat als hij. Alex helpt in de zaak van zijn ouders, die hij over een jaar of tien helemaal zal overnemen. Sofie heeft na haar apothekersstudie nog een voortgezette opleiding bedrijfskunde gevolgd en is “product manager” in een farmaceutische onderneming. Samen hebben ze een zoontje dat de luiers nog niet is ontgroeid. Zal die telg ooit de apotheek van Alex overnemen? “Dat weet ik natuurlijk nog niet,” lacht Alex, “hij moet zelf maar kiezen wat hij wil worden. Dat hebben Sofie en ik ook gedaan.”

WERKEN 84

84 WERKEN

BEROEPEN VOOR JOU KIEZEN

DRIE BEROEPEN

LAAT ANDEREN DRIE

Vraag mensen die jou goed kennen (je ouders, vrienden, leraren ...) commentaar te leveren op je favoriete beroepen (zie pagina 83). Laat ze ook zelf drie beroepen of soorten werk voor jou kiezen. Maak het je niet te makkelijk. Durf ook de mening te vragen van mensen die het wellicht niet met je eens zullen zijn. Juist die afwijkende opvattingen kunnen je op nieuwe ideeën brengen. In het deel Bewaren vind je, eveneens onder de titel “Laat anderen drie beroepen voor jou kiezen”, een handige “invullijst”. Maak er fotokopieën van, zo kan je hem op uiteenlopende tijdstippen gebruiken. Vermeld onderaan elke lijst de datum waarop je hem van de laatste invuller hebt teruggekregen. Naast een inventaris van meningen wil de lijst een basis zijn voor discussie. Ga de confrontatie met de invullers niet uit de weg, maar verdedig je eigen standpunten en sta tegelijk open voor de argumenten van de anderen. Zo kom je tot een meer gefundeerde beroepskeuze. Misschien zal je, geïnspireerd door de commentaren en voorstellen van mensen uit je omgeving, je keuze van favoriete beroepen geheel of gedeeltelijk willen aanpassen. Geen probleem, je hebt ongetwijfeld nog fotokopieën van de lijst op pagina 83.

WERKEN

85

86

WERKEN

KI E Z EN

KIEZEN

KI E Z EN

Begin hier pas aan nadat je vrij je weg hebt gezocht door alle voorgaande delen van de KiesWijzer. Nu je een aantal keuzen hebt gemaakt, is het belangrijk die keuzen nog eens wat beter te bekijken. Want met kiezen is het als met boogschieten: je schiet niet altijd van de eerste keer recht in de roos ... Vul hieronder de drie opleidingen (zie pagina 73) en de drie beroepen (zie pagina 83) in die je hebt gekozen. Zo je nog geen keuze van beroepen hebt gemaakt, dan mag je in deze tekst alles wat daarmee verband houdt gewoon overslaan.

Mijn favoriete opleidingen

TWEE HANDEN OP EEN BUIK?

Mijn favoriete beroepen

Ga om te beginnen na in welke mate je keuze van opleidingen aansluit bij je keuze van beroepen.

sociaal-cultureel werk hebt, maar dat op je lijstje van beroepen onder andere acteur staat. Dan heb je bij je keuze van opleidingen wellicht andere accenten gelegd dan bij je keuze van beroepen.

Misschien valt dat erg mee. Stel dat je als opleidingen hebt: psychologie, rechten, kunstwetenschappen. En als beroepen: advocaat, museumdirecteur, bedrijfspsycholoog. Dan kan je die twee keuzen probleemloos samenvoegen tot: psychologiebedrijfs-psycholoog, rechten-advocaat en kunstwetenschappen-museumdirecteur.

Het kan ook dat je kennis over de opleidingen van het hoger onderwijs onvolledig is of dat je het beroep van acteur verkeerd inschat. Die leemten kan je aanvullen door, met behulp van de KiesWijzer, extra informatie te verzamelen.

Maar zo eenvoudig is het lang niet altijd. Stel dat je als opleidingen kunstwetenschappen, communicatiemanagement en

Of wie weet heb je een heel eigen kijk op de relatie studerenwerken, wat best mag, of ben je nog niet toe aan een keuze van beroepen ...

Belangrijk is vooral dat als je studie- en je beroepskeuze niet samenvallen, je daar de nodige aandacht aan schenkt.

KIEZEN

88

Zekerheid. Geloof je rotsvast in de gemaakte keuzen? Of zit je nog met een hoop twijfels?

VIER MAATSTAVEN Het loont de moeite de keuzen die je hebt gemaakt ook nog op andere manieren te beoordelen. Hier vier interessante maatstaven die je kan hanteren:

Beoordeel eerst je studie- en dan je beroepskeuze aan de hand van de vier maatstaven. Zet per maatstaf een kruisje (x) in een van de hokjes van de schaal. Geef telkens ook wat commentaar.

MIJN FAVORIETE OPLEIDINGEN Zekerheid

Betrokkenheid

Tevredenheid

Verdedigbaarheid

89

KIEZEN

Betrokkenheid. Ervaar je de gemaakte keuzen echt als jouw keuzen? Of heb je misschien compromissen gesloten waar je nog weinig van jezelf in terugvindt en waar je later spijt van kan krijgen? Tevredenheid. Schenken de gemaakte keuzen je een gevoel van tevredenheid? Kijk je met ongeduld uit naar de realisatie ervan? Of zie je daar veeleer tegen op? Verdedigbaarheid. Zijn je keuzen degelijk gefundeerd? Kunnen ze tegen een stootje? Of ontbreekt het je aan overtuigende argumenten?

Elk kruisje dat in de eerste drie hokjes van een schaal staat, moet je opvatten als een controlelichtje dat je waarschuwt dat het met je studie- of beroepskeuze nog niet helemaal goed zit.

MIJN FAVORIETE BEROEPEN Zekerheid

Betrokkenheid

Tevredenheid

Verdedigbaarheid

KIEZEN

90

HOE VER STA IK? Branden er controlelichtjes? Dan moet je bepaalde keuzen opnieuw in vraag stellen en misschien ook aanvullende informatie verzamelen. Als je de KiesWijzer niet van a tot z hebt doorgenomen, is het verstandig de delen die je hebt overgeslagen alsnog te bekijken. Maak in dat geval hieronder een overzicht van wat je nog moet doen.

Wat heb ik al gedaan?

Wat moet ik nog doen?

STUDIEADVIES, OOK VOOR JOU! Gebruik het deel Agenda om de dingen die je nog moet doen in de tijd te leggen. De KiesWijzer is een uitgave van: Vrije Universiteit Brussel Studiebegeleidingscentrum Campus Etterbeek, Gebouw Y en F Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel. 32 (0)2 629.23.06 [email protected]

91

KIEZEN

Ook als je de hele KiesWijzer hebt doorploegd, kan het zijn dat je met vragen en problemen blijft zitten. Aarzel dan niet contact op te nemen met een studieadviseur, bijvoorbeeld via het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort of het studiebegeleidingscentrum van de Vrije Universiteit Brussel. Als je deze ingevulde KiesWijzer meebrengt, zal de studieadviseur je nog beter kunnen begeleiden.

Overigens is het altijd nuttig een studieadviseur op te zoeken. Deze KiesWijzer brengt je immers niet tot één enkele, definitieve keuze. De laatste stap moet je hoe dan ook nog zetten. Dat kan je zelf? Heel goed mogelijk, maar waarom zou je, alvorens je in te schrijven voor een bepaalde opleiding of te kiezen voor een bepaalde job, niet een keer vrijblijvend je keuze bespreken met een deskundige? Daar heb je alleen maar bij te winnen!

Vrije Universiteit Brussel Campus Etterbeek

Kroonlaa

n

13 STOA

E

Kantoor Huisvesing

i

D

C

Station Etterbeek

12

BUS 95 Studentenhuis Nieuwelaan

BUS 341 343-348, 349-178-C

11

B M

G

10

R

Esso

P

T

9

K

Y

L

Z

Triomfl aan

aan ach tl

8

an

Vr ijw ill ig e

rsl a

Vesalius College Colruyt supermarket BUS 34 Wavers esteen weg Studentenhuis Triomflaan

M Pétillon

E

Kantoor Huisvesing

n

Q

F G

i

D

C

i

Infopunt studenten Enkel toegang voor voetgangers

Kroonlaa

13 STOA

L uc htm

Studentenhuis Schoofslaan

HealthCity fitness club

Ge

7 M Hankar

Tweed Regime Lansiers entlaa n TRAM 23-24-25

aan

Y’

ne raa l Ja cq u e sl

M Delta

6

Ru it

eri jl

aan

B / C Letteren en Wijsbegeerte Recht en Criminologie Economische, Sociale en Politieke wetenschappen & Solvay Business School Psychologie en Educatiewetenschappen IDLO ( InterDisciplinaire vakgroep LerarenOpleiding) Bibliotheek Cursusdienst D Leslokalencomplex Infopunt studenten Centrum voor Volwassenenonderwijs E Academisch centrum voor TaalOnderwijs (AcTO) Institute for Molecular Biology F / G Wetenschappen Centrum voor Studie en Begeleiding Campus Etterbeek K / Z Ingenieurswetenschappen L Lichamelijke opvoeding en Kinesitherapie Health City M Rectoraat en Administratie P Studentenwijk Q Aula R Restaurant T Technische Dienst Y Studentendiensten Gezondheidscentrum Y’ Kultuurkaffee / Galery

Q

F

Dienst Uitgaven Pleinlaa n

Dienst Uitgaven Pleinlaa n

Station Etterbeek

12

BUS 95 Studentenhuis Nieuwelaan

BUS 341 343-348, 349-178-C

11

B M

10

Esso

INLICHTINGEN 9

aan

Tweed Regime Lansiers entlaa n TRAM 23-24-25

esl

l Ja

raa

HealthCity fitness club

ach

tla

an

Ge

htm

er ig ill ijw Vr

Universiteit Brussel Studiebegeleidingscentrum 8 Vesalius College Campus Etterbeek, Gebouw F, Colruyt supermarket BUS 34 Wavers PleinlaanStudentenhuis 2, 1050 Brussel esteen weg

ne

7Vrije

sla

Studentenhuis Schoofslaan

M Hankar

L

Z

an

Triomfl aan

K

Y

cqu

Y’

i

Luc

M Delta

6

Ru

P

T

ite

rijl

aan

R

Infopunt studenten Enkel toegang voor voetgangers

Triomflaan

M Pétillon

Telefoon: +32 (0)2 629.23.06 [email protected] Openingsuren: alle werkdagen van 9u tot 17u Bij voorkeur na afspraak Dienst Uitgaven

HealthCity fitness club

Vrije Universiteit Brussel Campus Jette 13 Kroonlaa

n

1

T Y’

uklaan

i

Info en onthaal

6

Z

Triomfl aan

an sla

Studentenhuis Schoofslaan

Vr

ijw

ill

ig

er

M Hankar

M Pétillon

Erasmushogeschool

Kinderdagverblijf

Studentenwijk

fi

HealthCity fitness club

Dienst Uitgaven

9

Tweed Regime Lansiers entlaa n

TRAM 23-24-25

HealthCity

fitness club FACULTEIT GENEESKUNDE EN FARMACIE A Centraal Onthaal Faculteit 8 Vesalius College B Practica Colruyt supermarket BUS 34 Wavers i Infopunt studenten esteen C Snijzaal weg Studentenhuis Enkel toegang Triomflaan voor voetgangers G / H Farmaceutisch instituut K Tandheelkundige kliniek R AGORA (restaurant, studentenzaken)

an

7

Esso

l Ja

Dikke Be

BUS 13, 15, 53, 820

Y

10

tla

Hoofdingang UZ Brussel

M Delta

11

ne raa

Parking

C

esl

G K

D

cqu

G H

Q

B UZ - VUBi M 1 Kinderziekenhuis R 2 UZ Hospitalisatie P 3 Behandelingsgebouw 4 Oncologie Cyclotron K 5 PolikliniekL

Studentenhuis Nieuwelaan

an

F

BUS 95

BUS 341 343-348, 349-178-C

rijl a

E

Kantoor Huisvesing

ach

F

12

Ge

E A

3

STOA

tm

eklaa n

4

Laarb e

BUS 13, 14 15, 53, 84, 245, 820

2

C

i

5

Parking

D

Station Etterbeek

Luc h

B

Dienst Uitgaven Pleinlaa n

ite

R

Ru

fi

Studentenwijk

aan

Kinderdagverblijf

Erasmushogeschool

Vrije Universiteit Brussel S TU DI E B E G E LE I DI NG S CE NT RU M Campus Etterbeek Gebouw F Pleinlaan 2 - 1050 Brussel Tel.: +32 (0)2 629.23.06 E-mail: [email protected] Website: www.vub.ac.be

Gedrukt op TCF (totaal chloorvrij) papier.