Campagne Kwartsstof
Wat is kwartsstof? Kwarts = siliciumdioxide (SiO2) Fijn, onzichtbaar stof Uiterst kleine onoplosbare stofdeeltjes ∅ < 0,0007mm Dringen diep door in de longen indien geen bescherming
p. 2
Waarin komt kwarts voor?
p. 3
Gezondheidsproblematiek (1)* COPD (chronic obstructive pulmonary disease): beschadiging van kleine vertakkingen luchtwegen begint meestal pas op latere leeftijd >40 jaar! ■ Kortademigheid ■ Hoesten ■ Moeheid
Chronische bronchitis: chronische ontsteking slijmvlies door blootstelling aan bepaalde prikkelende stoffen ■ Hoesten ■ Opgeven fluim * Bron: RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu /TNO (Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek): zie website kwartsstofvrij.be p. 4
Gezondheidsproblematiek (2) Longemfyseem: verminderde elasticiteit van het longweefsel, meestal bij mensen ouder dan 50 ■ Kortademigheid bij inspanning
Hoger aantal gevallen van longkanker vastgesteld
p. 5
Reglementering Grenswaarden: Toegelaten dagelijkse blootstelling gedurende (8u) ■ België: 100 µg/m³ 0,0001g/m³ ■ Nederland: 75 µg/m³ ■ Frankrijk: 100 µg/m³
Gewenste grenswaarde door Europa: 50 µg/m³
p. 6
Reglementering
In een volume zo groot als een voetbalveld en 4 m hoog mag je een bodem van een drinkbeker kwartsstof aantreffen.
p. 7
Case: aanleg van voetpaden Actie (meting aan de bron)
Concentratie kwartsstof (µg/m3)
Overschrijding Toegelaten grenswaarde blootstellingsduur
Droogzagen betonklinkers Natzagen betonklinkers Droogzagen
4000
40
12 min/dag
200
1,2
80
-
400 min (6u40/dag) 8u/dag
(met afzuiging)
Droogzagen van betonklinkers zonder afzuiging moet beperkt worden tot twaalf minuten per dag p. 8
Case: aanleg van voetpaden (2) Stationaire Concentratie meting op 3,4 m kwartsstof (µg/m3)
Overschrijding grenswaarde
Toegelaten blootstellingsduur
Droogzagen betontegels Natzagen betontegels Droogzagen betontegels
1300
13
37 min/dag
<40
-
8u/dag
<40
-
8u/dag
(met afzuiging)
Iedereen in de omgeving dient zich te beschermen p. 9
Meting dagblootstelling
p. 10
Resultaten meting dagblootstelling Activitieit
Meetduur
Gemeten concentratie (µg/m³) (8u)
Opmerkingen
Mestelwerken in kelder
8u
135
Natzagen betontegels
8u
160
Aanwezigheid in omgeving – vochtig weer Werken in aanpalend lokaal
Plaatsen van isolatie – metselwerken met baksteen
6u30
68
p. 11
Beslissing om campagne te voeren samen met betrokken partijen: ■ Sociale partners ■ Constructiv ■ Fonds voor beroepsziekten ■ Bevoegde overheden ■ Externe preventiediensten (CO-PREV) ■ Preventie-actoren ■ Mutualiteiten ■ Verzekeraars
■ ■ ■ ■
■ ■ ■ ■
Opdrachtgevers Ontwerpers Beroepsorganisaties Producenten en leveranciers van bouwmaterialen Kwartsverwerkende industrieën Opleidingsactoren Febelsafe …
p. 12
Primaire doelstellingen De blootstelling aan kwartsstof halveren in een jaar tijd Het bewustzijn m.b.t. de kwartsstofproblematiek verhogen met 50% bij: ■ werkgevers ■ werknemers
p. 13
Secundaire doelstellingen (1) Minimum 70% van het aantal vastgestelde zaagactiviteiten in kwartshoudende materialen dienen met watertoevoer of afzuiging te gebeuren.
p. 14
Secundaire doelstellingen (2) Minimum 70% van het aantal vastgestelde freesactiviteiten in kwartshoudende materialen dienen met afzuiging te gebeuren.
p. 15
Secundaire doelstellingen (3) Minimum 70% van het aantal vastgestelde polieractiviteiten van beton zonder collectieve bescherming dragen een FP3-masker.
p. 16
Secundaire doelstellingen (4) Minimum 90% van de personen in een straal van 10 m rond zaag- en slijpactiviteiten zonder collectieve bescherming dragen een FP3-masker.
p. 17
Secundaire doelstellingen (5) In minimum 90% van de slijp- en zaagactiviteiten zonder collectieve bescherming dient een FP3-masker te worden gedragen.
Betere werkvoorbereiding: gebruik van passtukken verhogen met 50%.
p. 18
Planning Voorbereidende fase: ■ Februari 2010 - oktober 2010
Preventieve golf: ■ Communicatieluik: vanaf eind oktober 2010 ■ Actieluik: eind oktober 2010 - december 2011
Handhavingsgolf door FOD WASO - TWW: ■ Januari 2012 - juni 2012
p. 19
Voorbereidende fase Meting kwartsstofconcentratie als ijkpunt in functie van primaire doelstellingen (meioktober 2010) Nulmeting situatie op de bouwplaats in functie van secundaire doelstellingen (oktober 2010) Nulmeting bewustzijn: enquête voor werkgevers/werknemers (juni-aug 2010)
p. 20
Bewustzijn m.b.t. kwartsstofproblematiek
Vragenlijst voor werkgevers Vragenlijst voor arbeiders
p. 21
Vragenlijst Kwartsstof - Arbeiders
p. 22
Vragenlijst Kwartsstof - Werkgevers
p. 23
Resultaten vragenlijsten - Arbeiders Kent u de gevaren?
Ik denk van WEL Ik denk van NIET
43%
57%
p. 24
Resultaten vragenlijsten - Arbeiders Persoonlijke Bescherming
2% 3%
P1-wegwerpmasker
7% 33%
5%
P2-wegwerpmasker P3-wegwerpmasker Halfgelaatsmasker Vol gelaatsmasker Kap of helm (met luchttoevoer)
27%
Andere
23%
p. 25
Resultaten vragenlijsten - Arbeiders
140 120 100 80 60 40 20
neen < 18 j
18 tot 25 j
25 tot 35 j
neen
ja 35 tot 45 j
ja
45 tot 55 j
0 > 55 j
Leeftijd
p. 26
Resultaten vragenlijsten - Arbeiders
Beroep Risico gekend?
60 50 40 30 20 10 0
r erke ger er tt n bew rl eg BetoDekvlo e lazen z eb ouw er aa rs G rieur el er Metson teerd Slop er oor In te m ad r d n wa St u k V loer de n der e / n A d- en r n e t o f t nis te lze Pla achi to n ne ... ricit eit er m T ege n e se r, b n , Elekt arb eid r ker f feu r chte w e Chau, ijzer vle ir , Keuke Ruwbo u bou w w n r e ta e i t g s n e i a W Bek CV, S
ja
p. 27
Resultaten vragenlijsten - Werkgevers Kwartsbeperkende uitrusting 12%
26%
Neen Ja - Stofzuiger op gereedschap Ja - stofzuiger apart
26%
Ja - Water voor koeling
17% 17%
2%
Ja - Water voor stofbeperking Andere
p. 28
Resultaten vragenlijsten - Werkgevers Persoonlijke beschermingsmiddelen 6% 15%
P1-w egw erpm asker P2-w egw erpm asker
17%
P3-w egw erpm asker 4% Halfgelaatsmasker Vol gelaatsmasker
2%
21%
7% 28%
Kap of helm (met luchttoevoer) Geen Andere
p. 29
5. Website
p. 30
Acties: Catalogus met aangepaste arbeidsmiddelen en werkmethoden Module 1: Materialen, werkorganisatie, uitrusting ■ ■ ■ ■
Vaste machines Draagbare machines Collectieve bescherming Persoonlijke bescherming
Module 2: Algemene en specifieke preventiefiches
p. 31
Productinfofiche (formulier)
p. 32
Opvolgingsmeting Na preventieve golf: december 2011 ■ Meting blootstelling: bouwplaatssituatie ■ Meting bewustzijn: bevraging
p. 33
Handhavingsgolf i.s.m. FOD WASO directie TWW Na de preventieve golf: vanaf januari 2012 – controle door de FOD WASO op de volgende punten: ■ De arbeidsmiddelen voor zaagwerkzaamheden zijn voorzien van een stofafzuiging of watertoevoer; ■ De arbeidsmiddelen voor freeswerkzaamheden zijn voorzien van een stofafzuiging of watertoevoer ■ Gebruik van een P3 of een FFP3 masker door alle arbeiders indien het onmogelijk is om stofafzuiging of watertoevoer te gebruiken.
p. 34
