wat is (ab)normaal? Pathologische Esthetica magazine voor studenten en medewerkers van de han jrg 19 #6 12 november 2014

www.sensor-magazine.nl

jrg 19 #6 12 november 2014

magazine voor studenten en medewerkers van de han

Pathologische Esthetica

wat is (ab)normaal? 100 HARDLOPENDE HAN’ERS IN MADRID • LA TRES ILLUSTRE COMPAGNIE DU CHAT NOIR • BUSSEMAKER OP DE HAN • OVER DE STREEP • MEER VROUWEN AAN DE TOP • PODIUMBEEST/VREES

ONDERTUSSEN

OP WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL

FOTO’S

MAGAZINE

AGENDA

CONTACT

15

Het aantal jaar dat Lokaal ’99 bestaat. Het Arnhemse campuscafé viert dat deze week op grootse wijze met onder andere een vette party en een antikaterontbijt.

VOLG SENSOR OP

WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL TWITTER (@SNSR) OF

Handtekening van Chef’Special gescoord! Rosa en Lieselot wonnen vorige maand een prijsvraag via Sensor en mochten daarom naar Chef’Special in Doornroosje. ‘We wilden nog even zeggen dat het superleuk was! We zijn zo blij dat we hadden gewonnen! Hierbij de happy foto mét handtekeningen!’ mailden ze ons.

FACEBOOK.NL/SNSR.HAN

Het citaat:

‘Ik ken iemand die zich liet betalen om voor anderen tentamens te maken!’ Het katern over fraude op de HAN in de vorige Sensor leverde een hoop bekentenissen op.

Noot van de redactie: ‘Wij wassen onze handen in onschuld, want wij gaan niet over de zeep op de HAN. Wel over het ongenuanceerd kritiek uiten vanaf de zijlijn.’

2

B

Sensor is het redactioneel onafhankelijk magazine van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het magazine is gratis voor studenten en medewerkers. Het volgende nummer verschijnt op 26 november 2014.

12

REDACTIE-ADRES Nijmegen, Kapittelweg 33, Kamer A -1.01 (024) 353 03 90 Arnhem, Ruitenberglaan 29, Kamer 3.19 (026) 369 12 40 www.sensor-magazine.nl, [email protected] POSTADRES Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen

De uitdaging aandurven

OVER DE STREEP

REDACTIE Han Geurts, hoofdredacteur, (024) 353 03 88 Herman van Deutekom, plv. hoofdredacteur (026) 369 12 40 Renée Jenniskens, (024) 353 03 92 Olga Helmigh, (026) 369 12 16 Sander Arink (024) 353 03 89 Raïssa Soeter (024) 353 03 91 Laurence de la Porte (024) 353 03 89 Els Sanders, redactie-assistente (024) 353 03 90 MEDEWERKERS Marieke van der Horst Ruud Kroes Claudia Fitsch Mart Geurts Gino Luurssen Judith Mellendijk REDACTIERAAD B. Looten (voorzitter), ]P. Freriks, E. Cuppen, J. Veltman, M. van Koolwijk, N. Kuiper FOTOGRAFIE Ralph Schmitz, Coos Dam Maaike van Helmond Cover: Ralph Schmitz VORMGEVING EN PRODUCTIE Laura Foppen Ben Schot, Graphic Design bno ADVERTENTIES Bureau Nassau BV Achterom 100 C 1621 KW Hoorn [email protected], tel. 020-6230905 KOPIJ Kopij en reacties moeten voorzien zijn van naam en telefoonnummer. De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken te weigeren of in te korten.

16 Pathologische esthetica

25 Honderd HAN’ers lopen hard

LA CABRERA TRAIL

RUBRIEKEN Passie

32

Olga Oordeelt

35

Opgetekend

40

VERDER IN DIT NUMMER Boek: Podiumhelden

15

Emancipatie op de HAN 22 Muziekgroep Chat Noir

28

TABOES DOORBROKEN, ANGST VOORBIJ

WIN

37

ONTWIKKELD De medewerker en de foto

WIE: PETER VAN DER MEIJDEN (60) FUNCTIE: DOCENT INTERNATIONAL MARKETING BIJ DE FEM WAT: KAMPEREN IN SCHOTLAND WANNEER: 1975

GO WITH THE FLOW ‘Geen training, geen conditie, geen ervaring: húp, we gingen gewoon met die kano het water op en peddelen maar. Het was 1975 en mijn zus en ik besloten op kanovakantie te gaan. Schotland lonkte, met zijn prachtige Caledonian Canal, richting het beruchte Meer van Loch Ness. We namen de boot naar Hull, pakten de trein naar Inverness en zetten onze tent op aan de oever. Geen flauw idee of wild kamperen mocht, maar we hebben kriskras aangemeerd. Op de foto zie je mij relaxen in het gras voor of na een tochtje. Naast me ligt het boek King Arthur van Mary Stewart. Ik las graag, nu nog steeds. Zoals je op de nieuwe foto kunt zien, heb ik het betreffende boek nog altijd.’ ‘Het bleek hard werken, zo’n kanotocht. Woeste wind, schuimkoppen, stroomversnellingen; we hebben het allemaal getrotseerd, maar plotseling sloeg het weer dermate om dat we onze expeditie staakten en de boel afwachtten. In de buurt van een hamburgertentje en een enthousiaste doedelzakspeler waar we horendol van werden, bivakkeerden we in ons tentje.’

‘Je moet niet alles willen dichttimmeren met methodes, regels en protocollen’ ‘We bezochten het museum over het monster van Loch Ness. Onzin natuurlijk, dat hele ‘monster’, hoewel dat museum met al die wazige foto’s en suggererende video’s je bijna overtuigt dat ‘Nessie’ echt bestaat. ‘Go with the flow heeft altijd in me gezeten. Op mijn dertigste plaatste ik een advertentie waarin ik vroeg naar een reisgenoot. Een verpleegster uit Delft reageerde. Ik nam ontslag van mijn werk, gooide mijn huis in onderhuur en kocht een Jeep Land Rover. Samen met die verpleegster heb ik een jaar door Afrika gereisd. Dat was een fantastische tijd. Daarna heb ik mijn vrouw ontmoet en kreeg kinderen. Het onderwijs ben ik eigenlijk per abuis ingerold. De kracht van mijn werkwijze zit in het pakken van de kansen zoals die zich aandienen. Je moet niet alles willen dichttimmeren met methodes, regels en protocollen. Geef ook de ruimte aan datgene wat gaandeweg ontstaat. Vaak vloeien daar de mooiste dingen uit voort.’ OH

4

SOKLOOS De loempia en no 27 – met nasi én bami – laten even op zich wachten. In de traditionele leesmap zoek ik naar de Linda – steevast een half jaar oud - en vlieg daar traditiegetrouw naar de rubriek ‘leuke man’. Ik ben geen cougar maar dit oog wil ook wel eens wat. Bladzijde 54 dit keer, een zekere Jim Taihuttu. Geen flauw idee wie dat is, maar toch een paar pagina’s mooie man. Totdat mijn ogen naar de onderkant afdwalen. Gadver, de doodzonde voor de mooie man. Voor elke man trouwens. Meneer heeft alles; mooie ogen, gitzwart haar, leuke sixpack, strak colbert, goed gefotografeerd. Maar meneer mist iets: sokken in zijn schoenen. De

Lichaam en geest Lijf, lichaam, gestel. Je kunt er van alles mee doen. Hardlopen bijvoorbeeld, in de omgeving van Madrid, in ruig, onherbergzaam terrein. Honderd HAN’ers gingen erheen en liepen La Cabrera Trail. Een uitgebreid verslag in dit nummer. Door hard te lopen over paden en rotsen loop je snel een kwetsuur op. De meeste mensen vermijden dat liever. Sommige mensen willen zichzelf bewust pijn doen. Lees er meer over in onze special over Pathologische Esthetica, het jaarlijks terugkerende symposium van de opleiding Creatieve Therapie over lichaam en geest. Thema: wat is normaal en wat is abnormaal? Oordeel zelf, maar oordeel niet te hard.

ongetwijfeld goed gemanicuurde voetjes gaan bloot de Jan Jansens in. Aaargh. Nog erger dan witte sokken in sandalen zijn helemaal geen sokken. Wat Versaci, Boss, Gucci of Van Gils ook zeggen: sokken aan! Volledig afgeknapt strompel ik de zaak uit. ‘Sambal bij’ hoor ik niet eens en de loempia en no 27 smaken nergens meer naar. Nooit meer doen, Jim. En laat ik het hier op de HAN ook nooit meer tegen komen. Geen mannelijke collega wil ik dezelfde blunder zien maken. De eerste die ik sokloos tegenkom, neem ik mee naar de bovenste verdieping van het nieuwe I/Ogebouw, bij die hoge vide.

Herman van Deutekom plaatsvervangend hoofdredacteur

Er zijn grenzen.

-x- HannaH SENSOR 6, JAARGANG 19 5

NIEUWS

NOG ÉÉN KEER NAAR DE PABO Een rouwauto op de Arnhemse campus. In de auto ligt de onlangs overleden conciërge van de Pabo Arnhem, Kees Smeets. Kees was al geruime tijd ziek en had afgelopen juni reeds afscheid genomen van zijn collega’s. Hij begon zijn loopbaan bij de HAN in 1992 toen de Pabo Arnhem nog aan de Cannenburglaan zat. Kees heeft 22 jaar bij de Pabo gewerkt. Collega conciërge Jan Pel: ‘De pabo was zijn tweede thuis. De sfeer, de cultuur en werken met de studenten waren zijn ding. Zijn wens was om, onderweg naar zijn laatste rustplaats, nog één keer bij zijn tweede thuis langs te gaan.’ Kees Smeets is 64 jaar geworden. HvD

6

Minder studenten en toch groter De HAN is dit studiejaar iets minder in trek bij eerstejaars dan vorig jaar. Kozen in 2013 nog 10.357 nieuwelingen voor de HAN, dit jaar stokt de teller bij 10.192 nieuwelingen, een daling van 1,6 procent. Dit cijfer is gebaseerd op de voorlopige inschrijvingen. In januari worden voor alle hogescholen in dit land de definitieve cijfers voor dit lopende collegejaar bekend. Toch is het marktaandeel van de HAN met 0,4 procent gestegen naar 10,2 procent. Dat komt doordat het aantal aanmeldingen voor de HAN minder daalt dan landelijk, waar het aantal eerstejaars aan een hboopleiding daalt met ruim 4 procent. Uit gegevens van de Vereniging Hogescholen blijkt dat dit jaar bijna 97.500 eerstejaars met een studie in het hoger beroepsonderwijs zijn begonnen. In 2013-2014 waren dat er nog bijna 102.000. Sinds dit studiejaar studeren op de HANcampussen in Arnhem en Nijmegen 32.070 studenten in het bacheloronderwijs. HvD

EEN NIEUWE LICHTING VOOR DE WALL OF FEM November 2014: tijd voor de onthulling van de vernieuwde Wall of FEM. Sinds november 2013 zijn foto’s te bewonderen van enkele kanjers van de FEM die zich hebben weten te onderscheiden. Voor die gelegenheid is er in de FEM-gebouwen in Nijmegen én Arnhem een muur vrij gemaakt. Een jaar later is het hoog tijd voor een nieuwe lichting. De keuze was reuze, aldus faculteitsdirecteur Theo Joosten. ‘Er zijn heel wat medewerkers die op een aansprekende of spraakmakende manier naar buiten zijn getreden en dit compliment verdienen.’ De foto’s mogen dan zijn vervangen, de trefwoorden die sinds vorig jaar de lichtblauwe muur bekleden, zijn niet gewijzigd: ook voor de nieuwe FEMmedewerkers en –studenten gelden woorden als ‘vooruitstrevend’, ‘talent’, ‘ambitie’ en natuurlijk ‘business’. ‘Houd er rekening mee’, waarschuwt Joosten de uitverkorenen, ‘dat je vanaf nu een bekende Nederlander bent. Mensen komen om je handtekening vragen, wildvreemden stappen op je af om een selfie met je te maken.’ Ja, een leven in de spotlights heeft voor- en nadelen. HvD

Bussemaker

uitgefloten op de HAN Na een minuut of tien fluiten naar elke auto die het parkeerterrein opdraait, roept een van de studenten: ´Audi!´ Blijkbaar het automerk waarmee minister Bussemaker zich laat vervoeren. Meteen maken de demonstranten een bijna oorverdovend hoog geluid, passend bij de slogan op de grote banner: Fluiten naar je stufi. Eigenlijk zijn ze met hun generale repetitie bezig: het spandoek kondigt de demonstratie aan op 14 november in Den Haag, wanneer er wordt gedemonstreerd tegen de invoering van het leenstelsel. Voordat Bussemaker het FEM-gebouw inloopt, neemt ze even de tijd om de demonstranten te woord te staan. Binnen houdt ze een vurig pleidooi voor de ontwikkeling van het onderwijs. Dat moet zich aanpassen aan twee grote veranderingen: internationalisering en robotisering. Over dat laatste maakt de minister zich niet al te ongerust, maar ze is wel van mening dat de maatschappij zo snel verandert dat ‘onderwijsinstellingen studenten opleiden voor beroepen die nog niet bestaan.’ In verschillende werkgroepen gaat het publiek daarna met elkaar in gesprek hoe het hbo beter kan worden ingevuld. Ze is trouwens lekker gewoon gebleven, Jet: als ze dorst krijgt, voorziet ze niet alleen zichzelf maar ook haar discussiepartners van een glaasje water. LdlP

CREATIEF GRENZEN VERLEGGEN Hoelang duurt het voordat je op deze hogeschool buitengezet wordt? Studenten van de minor Creativiteitsontwikkeling hebben het uitgezocht. Gewapend met rollen afzetlint betreden zes in het zwart geklede studenten de aula van Kapittelweg 33. In het Duits geven ze nietsvermoedende studenten te verstaan dat ze ergens anders moeten gaan zitten. De ene na de andere tafel wordt zo ontruimd. Even later is de halve kantine afgebakend, inclusief een trap, een nooduitgang en zelfs de ingang van de catering. Als hen nog steeds geen haarbreed in de weg gelegd wordt, beginnen de studenten doodgemoedereerd stoelen te stapelen, vage woorden als ‘Presentation’, mompelend. Verderop vormt zich een samenscholing van lichtelijke opgewonden conciërges. ‘Gek, niks gehoord van Evenementen’, zeggen ze lacherig. Ook de beveiligingsdame wordt zenuwachtig. Samen met een conciërge stapt ze op de studenten af, maar ze stuiten op een taalbarrière. Dan is het de cateraar die ingrijpt; er zal hier toch soep verkocht moeten worden. Na een kort telefoontje naar de gebouwenbeheerder wordt er ingegrepen. Vijftien minuten. Zo lang duurt het. RJ

SENSOR 6, JAARGANG 19 7

NIEUWS

Student organiseert tentoonstelling in De Vasim In De Vasim, een oude fabriek vlakbij de nieuwe brug in Nijmegen, is een tijdelijke tentoonstelling ingericht. Aan oude pallets hangen intrigerende schilderijen. Links en rechts staan installaties en beeldhouwwerken. Lara Veldkamp studeert Culturele en Maatschappelijke Vorming en loopt hier haar jaarstage. Ter gelegenheid van de Kunstweek, met als onderwerp Kunst in de buurt, richtte zij deze tentoonstelling in. ‘De Vasim huisvest kunstenaars die allemaal in verschillende disciplines werken. Zo versterken ze elkaar’, vertelt ze. Het gigantische gebouw is eigendom van de gemeente. Een stichting zou er het liefste een Vrijheidsmuseum in vestigen. Eén dag voor de expositie trok de belangrijkste geldschieter zich terug. De kans dat het museum er komt, is erg klein geworden. Heel toevallig, maar wel gunstig voor de expo: ‘Zo kunnen we mooi laten zien wat hier allemaal kan’, zegt Lara. RJ

Is dit... het beste idee van Nederland? De flitspaal, de klapschaats, en –volgens het meest gunstige verhaal – de donut; het zijn allemaal Hollandse uitvindingen, bedacht als oplossing voor een bestaand probleem. Ze hadden in een andere tijd zo voorbij kunnen komen in het tvprogramma ‘Het Beste Idee van Nederland’. In dit succesvolle programma presenteren kandidaten hun top of flop idee aan de jury, welke bepaalt of het een finaleplaats waard is. In de laatste aflevering strijden de finalisten voor de winst. De winnaar ziet niet alleen zijn of haar idee in productie gaan, maar wordt tevens beloond met een geldprijs. Waarom we je hier op wijzen? Twee Verpleegkundestudenten, Imke Gruitrooij en Maaike Hendriks, doen mee! Ze strijden mee met een steunkous met rits. Kijken dus, op zaterdag 15 november op SBS6 om 20.00 uur. RS

NIEUWE CAO IN HET HBO

8

Duurzame inzetbaarheid en loonsverhoging: dat staat in het principeakkoord tussen bonden en de vereniging Hogescholen voor de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst. Veertig uur (naar rato) krijgt elke werknemer voor bijvoorbeeld studie, sabbatical of zorgverlof. Ouderen gaan erop achteruit met het verdwijnen van de ouderenregeling. Vanaf 57 jaar krijgen ze wel 50 uur extra óf mogen ze eenmalig kiezen voor maximaal 20 procent werktijdverkorting. Voor dat laatste leveren ze 45 procent salaris in (vanaf 62 jaar wordt dat minder). Op 1 december van dit jaar krijgt iedereen 2 procent salarisverhoging, een jaar later nog eens 1 procent en op 1 augustus 2015 krijgt iedereen eenmalig 475 euro. Het principeakkoord gaat nu nog naar de achterban. RJ

Clint Eastwood schijnt ook een aantal kamers te verhuren in Nijmegen. Fittie met ‘m? ‘Go ahead, punk, make his day!’

ALS JE HUISBAAS MET EEN PISTOOL DREIGT… Het afgelopen jaar waren er in Nijmegen 26 gevallen bekend van een huisbaas die een student intimideert. In een enkel geval werd er zelfs gedreigd met een pistool. Dat laat Pepijn Eymaal van Huurteams Nijmegen weten aan de NOS. Door het hele land worden huurteams ingeschakeld om te bekijken of huisbazen wel een eerlijke huurprijs vragen. Maar kennelijk zitten die huisbazen niet te wachten op ontevreden studenten. In 2012 waren er 7 gevallen bekend van intimidatie in Nijmegen, in 2013 waren dat er dus al 26. Studenten laten zich in toenemende mate afschrikken door agressieve huisjesmelkers en nemen daarom een te hoge huurprijs voor lief. Eymaal: ‘Als je een slechte auto hebt gekocht, kun je ruzie maken met je dealer, die zit toch ergens anders. Maar een ruzie met de huisbaas vindt binnen je eigen muren plaats!’ (SA)

HAN ’s got talent voor een feestje Het had zo mooi kunnen zijn: een feest van het Service Bedrijf (SB) met optredens van feestelingen, maar er waren te weinig aanmeldingen. Dan maar een gewoon feest, dacht de organisatie van het SB. Leuke band, mooie verlichting, een systeem met camera’s en videoschermen, drankjes en hapjes: alleen al voor het dessertbuffet zou je je vrije avond opgeven. Kortom: talent om een feestje te houden, was er genoeg. Jammer dat maar een select gezelschap dat begreep, maar die genoten volop. RJ Foto: Lex Eggink

SENSOR 6, JAARGANG 19 9

NIEUWS

Numerus Fixus bij Hogere Laboratorium Opleidingen De instroom bij de laboratoriumopleidingen wordt vanaf volgend studiejaar beperkt. Dan geldt een numerus fixus voor de twee voltijdopleidingen Chemie en Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (BML). De opleiding heeft de grenzen van haar capaciteiten bereikt. Wie volgend jaar een van beide opleidingen aan de HAN wil volgen, moet zich uiterlijk 15 maart 2015 hebben aangemeld via Studielink. Dat is dus veel eerder dan de algemene deadline voor aanmelding van 1 mei. Studenten moeten daarnaast een aantal toetsen maken om hun motivatie en benodigde vaardigheden aan te tonen. De opleiding wil voorkomen dat de arbeidsmarkt overspoeld wordt door medisch georiënteerde analisten. Volgens instituutsdirecteur Pedro Hemkens daalt de behoefte naar die specialisatie in het werkveld: ‘Er is sprake van een accentverschuiving. De medisch analist van nu is nog vooral diagnostisch bezig, terwijl het werkveld meer en meer om researchers vraagt.’ De opleiding BML mag niet verder groeien dan 235 voltijdstudenten. Omdat de opleiding Chemie hetzelfde eerstejaarscurriculum volgt, moest ook voor deze studie een numerus fixus ingesteld worden. Voor de opleiding Bio-informatie geldt geen beperking op de instroom. Bron: Nationale Onderwijsgids

10

Instrumenten gestolen en te koop

In de aula van de universiteit speelt Nijmeegs studentenorkest Q-Harmony de Armeense dansen van Alfred Reed. Dat deden ze twee maanden eerder ook al in Praag, toen met aanzienlijk minder mensen. Een groot aantal muzikanten zat namelijk urenlang op het politiebureau om aangifte te doen van diefstal. Vijf instrumenten gestolen, schadepost: twintigduizend euro. Vandaar dit benefietoptreden. Tussendoor is er een veiling van vooral instrumenten. Meisjes van het orkest lopen langs met de instrumenten. Het publiek is weinig happig. Het eerste stuk, een trompet, wil niemand hebben, zelfs niet voor 25 euro. Het best verkochte instrument brengt 250 euro op. Een date met de voorzitter (‘hij is heel bedreven op de saxofoon’, luidt de aanprijzing) levert 25 euro op. Samen met goede giften is op het einde van de avond ongeveer een kwart van de schade bij elkaar gesprokkeld. De vele overgebleven instrumenten staan nu op Marktplaats. RJ

NIEUWS

ERGOTHERAPIE OP ZIJN EUROPEES Driehonderd gasten uit binnen- en buitenland zijn op het ENOTHE-congres afgekomen om drie dagen lang te praten over de inhoud van het Ergotherapieonderwijs. Dit European Network of Occupational Therapy in Higher Education wordt al twintig jaar georganiseerd. Dat is niet het enige feestelijke ervan: de HAN-opleiding ergotherapie viert ook zijn twaalf-en-een-halfjarig bestaan. Na vele workshops en inleidingen is het duidelijk: Ergotherapie-onderwijs is in ontwikkeling. De zorg verschuift naar de eerste lijn en er is steeds meer aandacht voor public health, preventie en de positie van de burger in de maatschappij. Een belangrijke ontwikkeling voor het onderwijs is dat dit vraagt om interdisciplinair werken. Iets wat alleen lukt als je dat in het onderwijs al vormgeeft. De docenten Ergotherapie die het congres mede organiseren, zijn opgetogen over de driedaagse en zeer te spreken over de aanwezige 120 studenten, die zich verenigden in een netwerk. Bij de afsluiting laten ze zien dat zij degenen zijn die het overnemen. Tijdens een flashmob vormen ze een symbolisch netwerk in de vorm van een kring om alle vertegenwoordigers van de Europese opleidingen ergotherapie. RJ

Wassen en strijken in Peel en Maas De Gemeente Peel en Maas heeft de was- en strijkservice in een onderneming ondergebracht. Deze nadrukkelijke vraag kwam in 2009 naar voren in het vraagpatronenonderzoek dat HAN-lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief hield met bewoners met een verstandelijke beperking. Zo versterken de wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en de Participatiewet elkaar in dit traject. Een mooi voorbeeld van hoe wensen en behoeften van bewoners tot nieuwe dienstverlening kunnen leiden. Afgelopen september is de Wasservice Peel en Maas officieel van start gegaan. HvD/Danielle Damoiseaux

VOETJES VAN DE VLOER TIJDENS ISS PARTY Theater, muziek en heerlijk festivalfood, de medewerkers van het Instituut Sociale Studies (ISS) van de HAN genoten er met volle teugen van tijdens hun jaarlijkse feestje, locatie: de Molkenboer. ‘Een bewuste locatiekeuze’, aldus Myrthe Bouwkamp, medewerkster Marketing, Communicatie en Voorlichting en medeorganisator van dit feestje. ‘De opleiding Maatschappelijk Werk & Dienstverlening is dit jaar als enige ISS-afdeling naar de Molkenboerstraat verhuisd en zo willen we toch weer wat meer binding tussen de verschillende opleidingen creëren.’ Na het afscheid van instituutsdirecteur Kathelijne van Kammen werd er gesmuld van al het lekkers dat werd geserveerd, van de oesters van de Oesterman tot het ambachtelijke ijs van Spikkels en van een vette hap van de snackbar tot de mojito’s van de Nondesjusjo. DJ Tony Terrific bracht de sfeer erin waarna Roy & the Rodjers de complete dansvloer vol wisten te krijgen met hun opzwepende muziek. Feestje geslaagd! MvH

SENSOR 6, JAARGANG 19 11

‘JEZELF ZIJN IS CHALLENGE DAY – OVER DE STREEP

bevrijdend’

12

Over de Streep: het tv-programma waarin een groep scholieren of studenten elkaar op een andere manier leert kennen. Ze ervaren dat klasgenoten kampen met dezelfde, of juist hele andere problemen. Je gaat letterlijk een streep over als je je herkent in een emotie, situatie of gebeurtenis. Zo ontdek je waar iemand werkelijk mee bezig is. Tweedejaarsstudenten Toegepaste Psychologie kregen de kans mee te doen aan ‘Challenge Day’. OLGA HELMIGH ‘Ga over de streep als je te maken hebt gehad met huiselijk geweld.’ Voetstappen schuifelen, het zijn er schrikbarend veel. Ze gaan over de streep, draaien zich om. De mensen die zijn blijven staan, maken met hun hand het teken van liefde, medeleven en respect. De ontvangers nemen het in zich op, wisselen blikken uit met de overkant. Ze denken aan de reden dat ze er staan. Een docent huilt, een student slaat haar arm om haar heen. Iedereen is hier gelijk, iedereen is mens. Mensen met gevoelens. Gevoelens die we vaak maskeren in het dagelijkse sociale verkeer. Omdat we hebben geleerd dat we niet zomaar over onze diepste emoties praten als gevraagd wordt hoe het met ons gaat. ‘Goed’, zeg je meestal. ‘En met jou?’ Terwijl het zo kan opluchten als je deelt wat je werkelijk bezig- of in de greep houdt. Zodat je je niet eenzaam of ‘gek’ voelt, maar ‘ik ben er voor je’, ‘ik leef met je mee’, of ‘ik begrijp je’ hoort. Dat helpt. Geen schaamte ‘Ons doel is niet om tranen te trekken’, aldus Jake. De goedgemutste Amerikaan hoort bij de organisatie van Challenge Day, die kriskras door het land toert en op scholen jongeren over de streep aanmoedigt. We staan in een cirkel van begeleiders, straks komen de studenten. Jake instrueert ons over de dag die voor ons ligt. ‘Wat we willen, is dat iedereen die straks aanwezig is, zichzelf kan zijn zonder na te denken over schaamte, veroordeling of andere sociale regels die ons ingefluisterd of zelfs ingestampt zijn.’ De ochtend begint dan ook vrolijk. De studenten worden met veel gejoel onthaald en moeten door een haag van wapperende handen rennen. Het ongemak straalt van de gezichten af. ‘Gênant dit’, mompelt een meisje zelfbewust en zoekt snel een stoel in de kring op. Die stoel vormt niet lang een veilige haven, want: ‘We are going to play a gaaaaame!’, aldus Jake. Vlak daarvoor vertelde hij dat je bij het horen van die zin naar het midden van de zaal moet

stormen en moet dansen als een bezetene. Hier en daar zijn studenten zichtbaar ongemakkelijk, iets wat snel zal verdwijnen omdat ze dit vandaag zo’n tien keer zullen doen. Wat volgt, zijn opwarmingsspellen. Een stoelendans, een bips-tegen-bips-dans en een wildvreemde vertellen over ‘het meest dankbare moment uit je leven’. Ieder huisje z’n kruisje Ik sta er ook, als verslaggever van Sensor, maar natuurlijk ook als mens (ja, ook WIJ zijn mensen!). Ik schuur mijn bips tegen de bips van een meisje dat ik niet ken, en sta tegenover een jongen te vertellen dat ik dankbaar ben dat mijn dochter haar geboorte heeft overleefd. ‘Ze had vruchtwater in haar longen en moest beademd worden. Dat is gelukkig goed gekomen, en daar ben ik dankbaar voor.’ Hij deelt daarop een verhaal over het gezin waarin hij opgroeit en dat er recent iets onverwachts, maar moois is gebeurd. Een paar minuten geleden waren we vreemden, nu weten we iets heel persoonlijks over elkaar. Aan de buitenkant zie je daar niets van. Op zich fijn, want stel dat onze diepste gevoelens en heftigste ervaringen af te lezen waren van ons gezicht. Dan zouden we allemaal meevoelend om elkaars nek vallen. Dat schiet niet op, je moet toch een béétje effectief je dag doorkomen. Toch is het goed om af en toe te beseffen dat we allemaal een kruisje op ons huisje hebben, dat maakt de omgang vriendelijker, begripvoller. Krap een uur na de start van Challenge Day voelt de groep zich al bijzonder verbonden. Dat komt deels door de aanstekelijke energie van de humorvolle Jake en de inspirerende aanmoedigingen van zijn collega Heidy. Maar het merendeel van de energie die door de ruimte golft, komt door de groep zelf. Het vermenigvuldigt zich rap: de moed om je masker af te werpen en de ‘waterlijn’ te laten zakken. Om te ontdekken dat je meer gemeen hebt met elkaar dan je denkt. Tien procent is zichtbaar ‘We zijn van kleins af aan langzaam ingeperkt’, aldus Jake. ‘Als kind zeg je eerlijk wat je vindt. Als je blij bent, wapper je met je handen en spring je als een dolle op en neer. Als je boos bent, ga je driftig huilen of stampen. Er wordt gaandeweg –onbewust en goedbedoeld- verteld ‘dat je normaal moet doen’. ‘Droog je tranen’, ‘wees een stoere jongen’, ‘gedrag je als een echte dame’. En hoewel we niet terug hoeven naar kinderlijke onbeheersbaarheid, mogen we ons vaker realiseren wat we voelen, wat een ander kan voelen en hoe we vanuit wederzijds begrip en liefde kunnen omgaan met elkaar. Slechts tien procent van wie je bent laat je zien aan de buitenwereld: dat is de ‘ijsschots’ die boven het water uitsteekt. Noem het je imago: wat

SENSOR 6, JAARGANG 19 13

jij wilt delen is te zien. Maar het grootste deel van de ijsschots ligt ónder het wateroppervlak. Daar zitten je angsten, verlangens, diepste vreugde, intense woede, wroeging, spijt, verdriet, gemis, schaamte, mooiste herinneringen, ga zo maar door. Je hoeft het water niet volledig te laten zakken, maar door meer te tonen, ontstaat ruimte. Ruimte voor een diepere connectie, een verhelderend gesprek, oprechte verbintenis.’ Zakken met die waterlijn Naarmate de dag vordert, wordt het serieuzer. ‘Thuis gaat het niet goed’, ‘Ik heb een eetprobleem’, ‘mijn broer is ziek’, ‘mijn vader was alcoholist’, ‘mijn moeder is gestorven aan kanker’, ‘we moesten van weinig rondkomen’, ‘ik haat mezelf’, ‘de druk om te presteren is enorm’, ‘ik heb geen contact meer met mijn zus’: in besloten groepjes van vijf krijgt ieder twee minuten om iets te vertellen. De rest luistert, onderbreekt niet en geeft geen advies, geen oordeel. Het gaat erom dat je twee minuten hebt, helemaal voor jou alleen. ‘Maar je mag ook stil zijn, of vertellen dat je groen een hele mooie kleur vindt’, aldus Jake. ‘Je bent nergens toe verplicht.’ Maar openhartigheid werkt besmettelijk. Links en rechts zakken waterlijnen. Er wordt intens geluisterd. Tranen vloeien, omhelzingen volgen. Iedereen kampt met problemen, niemand is probleemloos. Nooit alleen Na een welkome pauze volgt de climax van de middag: het moment dat we over de streep gaan. De impact van dit onderdeel ligt in de stilte. Die zet kracht bij aan de oversteek van hen die zich herkennen in de stellingen die Heidy opleest. ‘Steek over als je armoede hebt gekend.’ Er gaan er een paar over. ‘Steek over als buitensporige angsten je niet vreemd zijn.’ Ik steek over. Een paar jaar terug beheersten angstaanvallen mijn leven. Het sloop erin. Dankzij medicatie en therapie heb ik het onder controle gekregen. Ik kijk om me heen. Ik ben bij lange na niet alleen, maar in de gang hadden we elkaar straal voorbij gelopen. Misschien zelfs wel gedacht: ‘Wat kijkt dat mens moeilijk. Wat een chagrijn, zeg.’ Terwijl je nooit weet wat er achter die blik schuilt. Aan het einde van de middag heerst euforie. De ongemakkelijke gezichten die ‘s ochtends onder de haag vandaan kwamen, zijn nu opengebroken en ontvankelijk. ‘Bedankt dat jullie vandaag de uitdaging aandurfden’, aldus Jake en Heidy. ‘Draag het uit: jezelf zijn is bevrijdend. En liefde is de sleutel.’ Amen.

14

Podiumbeest / podiumvrees *Doorhalen wat niet van toepassing is De een draait zijn hand er niet voor om, de ander krijgt er spontaan slaapproblemen, trillende handen, knikkende knieën en rode konen van: optreden voor publiek. Krimp jij ook een beetje in elkaar als je voor de klas een presentatie moet geven? Zó deal je ermee.

* Beschouw podiumangst als een blessure die je goed moet verzorgen, maar waar je wel weer van kunt herstellen. Je bént niet het probleem, maar je hebt last van een probleem. Inventariseer en erken je angsten, en probeer een passende behandeling te vinden.

* Probeer onder alle omstandigheden kalm te blijven. Bedenk wat je daarbij kan helpen. Bijvoorbeeld vooraf even voor de klas gaan staan om te wennen aan de setting. Voel je de zenuwen al opkomen, probeer dan op je ademhaling te letten en deze onder controle te houden.

* De angst om te falen heeft met je verwachtingen te maken. Schrijf deze eens op en bekijk ze in perspectief; wat is realistisch? Visualiseer het optreden, het succes en wat je kunt doen om een foutje te herstellen.

* Gaat er iets mis? Shit happens. Ga gewoon door. Iedereen maakt fouten en er hangt niet bepaald een leven vanaf. Laat eventuele kritiek achteraf niet langdurig je leven beïnvloeden. Baal ervan en doe er wat mee als het terecht was. Meer kun je niet doen. RS

* Cliché, maar waar: een goede voorbereiding is het halve werk. Oefen je presentatie desnoods met je huisgenoten of neem het voor jezelf op. Houd op het moment zelf je tekst binnen handbereik, zodat je daar eventueel naar terug kunt grijpen.

Bron: Podiumhelden van Marleen Drewes

‘De uitdaging? Comfortabel zijn met oncomfortabel zijn.’ - Patrick Silos, tenniscoach * Houd je aandacht bij wat je komt doen. De meest ideale situatie is dat je er volledig in opgaat en in een flow terechtkomt. * Hoe meer vertrouwen je erin hebt, hoe beter dit over komt. Krimp niet in elkaar als een rozijntje, maar recht je rug en trek je schouders naar achteren. Vertrouw op je automatische piloot, je hebt niet voor niks hard gewerkt. Je kunt dit.

WINNEN Of je nou milde plankenkoorts hebt of regelrechte podiumangst, het boek Podiumhelden van psychologe Marleen Drewes staat boordevol tips, inspirerende interviews met BN’ers en voorbeelden die je laten zien dat het mogelijk is om met deze druk en angst om te gaan. Wil jij een gratis exemplaar? Mail [email protected] vóór 25 november met je naam, functie of opleiding en telefoonnummer. SENSOR 6, JAARGANG 19 15

SYMPOSIUM PATHOLOGISCHE ESTHETICA

Taboes doorbroken, angsten voorbij Het symposium Pathologische Esthetica is inmiddels vast onderdeel van het tweede jaar van de opleiding Creatieve Therapie. In deze negende editie komt het thema ‘normaal of abnormaal?’ voor de tweede keer aan bod. Sensor belicht een aantal spraakmakende lezingen en performances, waarbij taboes regelmatig doorbroken worden. TEKST: REDACTIE / FOTOGRAFIE: RALPH SCHMITZ

Studenten komen tijdens het symposium in aanraking met de confronterende kanten van hun vak aan de hand van vijf thema’s: seksualiteit, identiteit, agressie, suïcide en automutilatie. Zo mogen ze een naakte vrouw bekladden met stiften, zien ze hoe een man zich ophangt aan vleeshaken en praten ze over zelfdoding en pedofilie. ‘Het lijkt misschien of we alleen maar willen shockeren, maar dat is niet zo’, aldus Mirjam Woortmeijer, docent en medeorganisator. ‘We sporen studenten aan om hun ogen niet te sluiten voor moeilijke kwesties, maar met open geest te kijken naar de ‘afwijkingen’ en ‘extremen’ die we in ons vak tegenkomen. Daarmee vergroot je je vakkennis en weerbaarheid. Leren is een sociaal proces. Leren is ervaren.’ Wat vind JIJ? André Smits, eveneens docent en medeorganisator, vult aan: ‘Door te experimenteren met wat normaal en abnormaal is, kun je je pas werkelijk afvragen waarom een ‘norm’ eigenlijk zo gegroeid is en waar de nuances zitten. Maar ook: wat vind je zélf eigenlijk normaal of abnormaal?’ Aanleiding voor het thema is de kritiek op het handboek voor diagnostiek binnen de psychiatrie (DSM V). ‘Niemand is meer ‘normaal’, of heeft een paar afwijkende gedragingen of gedachten: er is al snel sprake van een ziekte, een ‘stoornis’ die je volledig bestempelt en definieert’, aldus Smits. ‘Je kunt je afvragen of het juist is om psychologie en psychiatrie op zo’n categoriserende manier te bedrijven. Wij willen onze studenten betrekken: wat vind JIJ? Daarnaast willen we hen informeren en laten nadenken over complexe onderwerpen door ervaringsdeskundigen uit te nodigen die hún verhaal doen. Je leert tenslotte het meest van de verhalen uit de praktijk.’

16

AGRESSIE IN DE ZORG

Het ventiel lostrekken ‘Wanneer was je voor het laatst boos op iemand? Hoe had diegene daar het beste op kunnen reageren?’ Aan het woord is Mathilde Bos, psychiatrisch verpleegkundige, docent Verpleegkunde aan de Hogeschool Utrecht, coach en schrijfster. Ze geeft een lezing over agressie in de zorg.

‘Als je beseft dat agressie er is, er altijd zal zijn, en het in ons allemaal zit, is het makkelijker ermee om te gaan. Onder agressie valt niet alleen vandalisme, fysiek geweld of geschreeuw, maar ook pesten, negeren, manipuleren, of bijvoorbeeld iemand langer aan kijken dan nodig’, aldus Bos. ‘De meest agressieve individuen van onze samenleving zijn –gek genoeg- kleuters van drie jaar, omdat hun impulsen allesoverheersend zijn en ze deze niet kunnen bedwingen. Wordt een volwassene agressief, dan is het controlemechanisme als ‘dam’ gebroken.’ Frustratieagressie In de zorgverlening is er vooral veel ‘frustratieagressie’, ontstaan door teleurstelling, onmacht en opgekropte woede. Iemand gaat bijvoorbeeld door het lint in de isoleerkamer, omdat hij het er niet mee eens is dat hij daar in moet. Volgens Bos kun je hier het beste op reageren als ‘water’, door meegaand te zijn, het gevoel te erkennen en verwachtingen na te gaan. ‘Zo gaf ik de patiënt toen hij uit de isoleerkamer mocht eerst een kop koffie. Je moet het ventiel lostrekken zodat de druk vermindert. Zo beheers je de agressie niet, maar laat je het ontsnappen.’

‘Gebruik je nekharen als kompas’ Manipulatie Gaat het om ‘instrumentele agressie’, dan is het een ander verhaal. ‘Wanneer iemand bewust manipuleert of seksueel intimideert, moet je direct een streep trekken door een ‘rots’ te zijn. Dit doe je door de gebeurtenis te benoemen en te zeggen dat het moet stoppen. Stopt het niet, dan moet je de consequenties noemen. Noem wel iets wat je kunt uitvoeren, want als dit niet het geval is komt het niet over.’ Bos neemt de proef om de som door een student bij de hand te pakken en haar complimenten te geven terwijl ze steeds handtastelijker wordt. De student giechelt eerst, maar slaagt voor de test door het een halt toe te roepen. Bos: ‘De ander moet weten dat het menens is. Maak jezelf groot, kijk die ander zonder te lachen aan, spreek met heldere stem en ga niet in discussie.’ Tot slot gaat Bos in op seksuele intimidatie, wat volgens haar ook veel voorkomt in de zorg, met name onder stagiaires. ‘..en dan niet alleen de vrouwen! Hiervoor geldt hetzelfde ‘rotsprincipe’. Zodra jij iets bestempelt als ongewenst seksueel getinte aandacht, dan is het dat. Gebruik je nekharen als kompas, en begrens het.’ RS

Studenten tijdens een ‘agressie opdracht’, na de lezing.

SENSOR 6, JAARGANG 19 17

borderline

Performance

Borderline: tsunami van emoties Gewapend met veel zelfspot en humor vertelt het duo Heleen Eversen en Viola van Rijnsoever over de harde realiteit van borderline. Over hun ziekte schreven ze het boek ‘Borderline van binnenuit’.

Antwoord geven op de vraag wat borderline is, kan bijna niet, begint Viola: ‘We weten niet hoe het is om géén borderline te hebben.’ Maar emoties zijn vele malen heftiger bij borderliners dan bij ‘gewone mensen’ en houden langer aan. Daar bovenop komt een enorme angst om afgewezen te worden. ‘Stel dat een vriendin aan de telefoon denkt: ‘ik moet zo de hond uitlaten’, waardoor ze even afwezig is. Dat sluipt in haar stem. Dan denk ik dat er iets ergs aan de hand is én dat het door mij komt. Mijn basis is van drijfzand.’ Viola vergelijkt zo’n aanval met een tsunami. De bedjes, de wuivende palmen, een wit strand? Dat is de ratio. Dan komt er een enorme zwarte stroom het land op en die vaagt alle rede weg. ‘Als de golf van emotie teruggetrokken is, zie je pas wat er is gebeurd en moet je de schade herstellen. Zo heftig is het en zo weinig controle heb je erover.’ Heleen knikt. ‘Je ratio is gewoon pleite’, voegt ze toe. Automutilatie Beide dames benadrukken dat automutilatie en borderline niet automatisch met elkaar verbonden zijn. Mensen die automutileren hebben niet per se borderline, en borderliners doen niet per definitie aan automutilatie. ‘Het is niet alleen zichtbare zelfbeschadiging, maar ook onzichtbaar, bijvoorbeeld als je expres het gevaar opzoekt in verkeer, te veel eet of drugs gebruikt.’ Soms doen mensen aan automutilatie omdat fysieke pijn beter te verdragen is dan emotionele pijn, soms als noodkreet om aan te geven hoe slecht het gaat, soms als verslaving, want er komt endorfine bij vrij. Heleen sneed in zichzelf en zat op een gegeven moment zo vaak bij de eerste hulp dat de verplegers haar met de nek aankeken. Ze lieten haar eindeloos wachten, of hechtten haar zonder verdoving, want ze koos er toch zelf voor? Inmiddels automutileert ze niet meer. Na een lang traject hebben ze met hun ziekte leren leven. Hulpverleners zouden het beter doen als ze zonder kritiek naar hun cliënten luisteren, zijn ze van mening. ‘Alleen als je oordeelvrij bent, kun je echt naast je patiënt gaan staan.’ LdlP

18

TAPE 2.0.

ijk’, luidt de verpakt vrouwel ls va en ig ez vl ’ van ‘Vies, elstuk ‘Tape 2.0 ne to t he n va g omschrijvin het beeld van . Ze spelen met va Ro ep ro rg te eit en Thea appij, met identit ch ts aa m ze on vrouwen in ens onder de hedendaagse m de j bi ar da en nem , en een rfde scènes op du ge e rd ve le loep. Dat bliek. overdonderd pu

SUICIDE

Performance

‘Zelfdoding is een oplossingsstrategie’ ‘Veel hulpverleners zijn bang dat ze cliënten op ideeën brengen als ze hen vragen of ze zelfmoordgedachten hebben’, aldus Paul van Hoek, gespecialiseerd in suïcidepreventie. ‘Dat is onzin. Door het ter sprake te brengen, kan de cliënt erover praten. Dat is altijd beter dan angstvallige vermijding.’ Dat betekent niet dat je plompverloren moet vragen ‘of iemand dood wil’, verklaart Van Hoek. ‘Als je het idee hebt dat je cliënt somberder is dan al het geval was, of laat doorschemeren dat de problemen te zwaar worden, kun je hier behoedzaam maar doelgericht naar informeren. ‘Je lijkt verdrietiger dan normaal, klopt dit?’, kan een effectieve vraag zijn. ‘Heeft u het gevoel dat u de problemen nog aankunt?’, is ook zo’n vraag die kan trechteren naar een gesprek over eventuele zelfdodingsgedachten.’ Vervolgens is het zaak de gedachten openlijk te bespreken. ‘Een veelgemaakte fout is dat getracht wordt om meteen de achterliggende problematiek te willen beheersen. Terwijl de vraag ‘wat voor gedachten gaan er door je hoofd?’ al een wereld van verschil maakt. Je moet in kaart brengen hoe ernstig de dreiging is en wat er NU moet gebeuren. Wat volgt, is het achterhalen van de aanleidingen, zodat de gedachten als gevolg daarvan verdwijnen. Dat kan betekenen dat er medicatie en/of doelgerichtere therapie aan te pas komt.’ Verborgen wens Uit onderzoek blijkt dat 95 procent van mensen die zelfdoding overwegen, niet werkelijk dood wil. ‘Slechts 5 procent brengt het zorgvuldig tot uitvoering. Zelfdoding is een oplossingsstrategie: je wilt niet meer verkeren in de ondraaglijke situatie waarin je je bevindt en ziet de dood als uitweg. Wat daarin verborgen zit, is dat iemand dus wél wil leven, alleen niet op de manier waarop ze nu doen. Denk aan rouwverwerking, worstelen met identiteit, eenzaamheid, relatieproblemen en financiële ellende. Dat zijn dingen van voorbijgaande aard, hoe verwoestend ze ook kunnen zijn. De dood is een té definitieve oplossing.’ Van Hoek vertelt dat één van de grootste angsten van hulpverleners is dat een cliënt onder hun hoede zelfmoord pleegt. ‘Je voelt je verantwoordelijk, en dat wil niemand zijn. Dus schuiven ze een cliënt soms liever af. Toch moet je het belang van de patiënt voor laten gaan, en je eigen angst opzij zetten. Zet je professionaliteit daarentegen wél ‘uit’ als je vraagt hoe het met iemand is die zelfmoord overweegt. Luister goed en sla eventueel een arm om ze heen. Zo ‘simpel’ kan het zijn om acute dreiging af te wenden. Wat je wel moet beseffen is dat zelfmoordgedachten bij een aantal mensen geregeld terugkomt. Dus waan je nooit direct ‘klaar’ als je iemand hebt weerhouden.’ OH

menselijk canv as

De Berlijnse perfo rmance artist He rma Wittstock offert zich op: ha ar lijf vormt het ca nvas waarop studenten mogen uiten wat ze will en . Kwetsbaar, moedig en vol ve rtrouwen laat ze st ud enten op zich tekenen. De lofzan g voert de bovent oo n. ‘Respect’, ‘You Rock’ en teke ningen van bloeie nd e bloemen en hartjes worden m et zorg op haar hu id gezet. Een intieme er varing, met de bivakm ut s als enige ‘bescherming’ tege n de totale overga ve. SENSOR 6, JAARGANG 19 19

AAN DEN LIJVE ONDERVINDEN Is dit wel in de haak? Ze zien er behoorlijk indrukwekkend, zo niet een tikkeltje intimiderend uit. De heren en dames van ‘Rings of Pleasure’ beoefenen een hobby die velen van ons niet hebben: ze doen aan Body Suspension. Dat houdt in dat je een rush krijgt van het piercen van je huid. En dan niet alleen van je oren, neus en wenkbrauw, maar van je benen, armen en zelfs je rug. Dat niet alleen: ze laten zich optakelen, zodat ze aan de vleeshaken bungelen. Normaal of abnormaal? De studenten slingerden, net als de opgehesen ‘freak’, van de ene naar de andere emotie. Walging, bewondering, alles kwam voorbij. Bij automutilatie gaat het expres beschadigen van je lijf gepaard met wanhoop, woede, eenzaamheid en verdriet. Bij body suspension gaat het om genot, plezier en een levensstijl. Een duidelijk verschil.

20

De dunne grens van erotiek Ze begint met haar kleding aan, maar gaandeweg stript het vrouwelijk model alle lappen van zich af. De poses worden gewaagder, intieme delen zichtbaar. De studenten staan geconcentreerd te werken aan hun ezels. De wulpse billen, gewelfde vagina en blote boezem worden door ieder op eigen wijze vertaald naar het doek. Waar eindigt erotiek en begint porno? Wat is het verschil tussen de twee en hoe vang je die nuance? ‘Het is lastig, maar je kunt niet anders dan zelf ook iets voelen. Jezelf overgeven aan de sfeer, de subtiliteit en de kracht van prachtig naakt’, aldus een studente. ‘Bijzonder om mee te maken.’

LEZ ING PEDOFILIE

Pedofilie bestaat: deal with it Het laatste waar je bij stil wilt staan als het om seksueel kindermisbruik gaat, is hoe de pedofiel zich daarbij voelt. Hoe de handeling voor hem ‘normaal’ en fijn voelt, terwijl het voor het kind vaak traumatisch is, en niet uit vrije wil gebeurt. ‘Veel pedofielen worstelen met deze gevoelens en willen niet tot handelen overgaan. Juist door naar hen te luisteren, kunnen we hulp bieden en misbruik voorkomen. Nu worden ze verketterd, wat vaak averechts werkt.’

Aan het woord is Elsa van den Broek. Zij is hulpverlener in een tbs-kliniek en heeft regelmatig te maken met pedofielen. ‘Laat voorop staan dat seksueel misbruik vreselijk is, en niet te rechtvaardigen’, aldus Van den Broek. ‘Maar de manier waarop er in de maatschappij en media omgesprongen wordt met mensen die lustgevoelens hebben voor kinderen, is niet constructief. Pedofielen die (nog) niet gehandeld hebben naar hun verlangens, durven zich niet uit te spreken over hun gevoelens omdat ze zien wat er gebeurt met hen die te boek staan als pedofiel. Daarmee blijven de gevoelens sudderen, waardoor ze veelal versterken. De kans is groot dat ze de drang uiteindelijk niet meer kunnen onderdrukken en overgaan tot daden.’

accepteren voelt als een soort goedkeuring van iets wat we walgelijk en kwalijk vinden. ‘Dat is nu juist het probleem’, aldus Van den Broek. ‘Vooral als hulpverlener moet je proberen zonder oordeel te luisteren naar wat iemand met je durft te delen. Ga hier voorzichtig mee om, want jij kunt het verschil maken. Behandeling is effectief gebleken, dus de moeite waard.’ Na afloop moeten de studenten flink bijkomen. ‘Dat was heftig’, zucht Lisa (21). ‘Je maag draait om als je aan pedofilie denkt, je wilt er niet aan denken dat het bestaat. Ik hoop dat ik als hulpverlener zoiets aankan als het zich aandient. Op dit moment vind ik dat moeilijk in te denken.’ OH

Het taboe moet doorbroken. Juist door te erkennen dat voorliefde voor seks met kinderen bestaat, kan behandeling plaatsvinden waardoor misbruik kan worden voorkomen. Lust wordt chemisch onderdrukt, fantasieën gedeeld zodat ze opluchten. Virtuele kinderporno (hoe discutabel ook vanwege het nabootsen van een ongewenst fenomeen) kan aan behoeftes voldoen. Hierdoor kan een pedofiel leren leven met zijn seksuele voorkeur, zonder schade te berokkenen. ‘Tuurlijk, er zijn pedofielen die gewetenloos zijn’, aldus Van den Broek. ‘Die zijn moeilijk te helpen. Maar een groot deel vindt het zelf ook beangstigend dat ze die gevoelens hebben richting kinderen.’ In de zaal volgt instemmend geknik: deze groep mensen moet worden geholpen. Tweestrijd Toch is de afkeer overheersend in de zaal. Zoals na de vertoning van een documentaire van het programma Brandpunt, waarin pedofielen in beeld vertellen wat ze hebben gedaan (‘Ik heb mijn twee nichtjes misbruikt. Ik heb spijt. Maar ik houd nog altijd van ze en heb nog steeds erotische fantasieën over hen.’). De tweestrijd die het oproept is bijna tastbaar: we moeten pedofilie als seksuele afwijking erkennen zodat we misbruik zo veel mogelijk kunnen voorkomen, maar het wérkelijk

SENSOR 6, JAARGANG 19 21

kwestie

SENSOR DENKT ER HET ZIJNE VAN

Scheuren in het glazen plafond VAN DE HAN Het ene na het andere rapport over de achtergebleven positie van vrouwen op de werkvloer komt uit. Hele boeken worden over het onderwerp vol gepend. ‘Ze willen niet!’, ‘Ze willen wel, maar worden tegengewerkt!’. Hoeveel reuring ook: vrouwen stoten niet echt door. Zo ook op de HAN, waar nog altijd véél meer vrouwen in ondersteunende functies werken.

Tekst: Laurence de la Porte

‘Daar kun je je telefoon op zetten’, met een schuin lachje schuift oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet twee ieniemienie kleine pumps naar Jeroen Pauw. Ze zit bij hem aan tafel om te spreken over de toppositie van vrouwen. Met dit cadeautje van Talent Naar de Top zal Pauw tenminste altijd de vrouwelijke wederhelft in gedachten hebben. (Voor zover dit bij meneertje ‘ik heb met meer dan tweehonderd vrouwen het bed gedeeld’ nog niet het geval was natuurlijk). Dat zou iedereen moeten doen, zulke multifunctionele hakken op het bureau, meent Verbeet. Lekker symbolisch: ‘Een reminder dat vrouwen ook graag een voet tussen de deur hebben.’

Gender gap

Dat het een voetje van twee centimeter betreft is tragisch genoeg ook nogal symbolisch. Onlangs verscheen ‘The Global Gender Gap Report’, samengesteld door World Economic Forum. Deze internationale denktank registreert sinds 2006 jaarlijks hoe het per land - inmiddels doen 142 landen mee - is gesteld met de toegang van vrouwen tot onderwijs, de gezondheidszorg, de arbeidsmarkt en de politiek. Methodologisch is er op sommige onderdelen wel iets aan te merken, maar zelfs met die euvels in acht genomen zijn er treurige conclusies te trekken. Nederland is weer een plaats gezakt op de ranglijst. We staan nu op de 14e plaats, terwijl we in 2012 nog op de 11e plaats stonden. Voor ons staan de Scandinavische vrouwenwalhalla’s als Noorwegen, Denemarken en Zweden, maar ook landen als Rwanda en de Filipijnen. Waarom zitten we daar niet boven? Volgens het rapport werken Nederlandse vrouwen vaker in

22

deeltijd, en minder vaak in leidinggevende functies. Bovendien krijgen ze minder betaald in gelijkwaardige beroepen.

Mannen versus vrouwen

Dat illustreert de HAN ook. Bij ons werkten in 2013 meer vrouwen dan mannen: 59% ten opzichte van 41%. Vooral bij het ondersteunend personeel zijn de vrouwen sterk vertegenwoordigd, de verhouding is ruim 2:1, 730 vrouwen versus 322 mannen. Het percentage vrouwelijke leidinggevenden loopt gelijk op met het aantal mannen. Het is inmiddels fifty-fifty, maar wel een enorme sprong in vergelijking met 2004, toen de HAN nog maar 25% vrouwelijke managers in dienst had.

Salarisverschillen

De loonkloof blijft groot. De op de HAN werkzame vrouwen harken samen minder salaris bij elkaar dan de mannen. In de onderste acht schalen zijn 712 mensen (veel ondersteunend en beheerpersoneel) ingedeeld. Daar is de verdeling een whopping 512 vrouwen versus 200 mannen. In de bovenste salarisschalen (12 t/m 17) is het merendeel juist man: 532 mannen tegen 406 vrouwen. In de middenmoot is echter een opvallender verschil. Veel onderwijspersoneel valt in schaal 9 tot en met 13. Daarbij valt op dat veel vrouwen zijn ingeschaald in 9 t/m 11, en meer mannen dan vrouwen in 11 t/m 13. Hoe dat komt? Zijn de vrouwen misschien slechter in onderhandelen? Het jaarverslag van de HAN heeft als antwoord dat

REAGEREN?

Twitter (@sensormagazine) [email protected] www.sensor-magazine.nl

dit aan hun leeftijd ligt en de betrekkingsomvang. De mannen die bij de HAN werken, kennen een relatief langere carrièrelijn. ‘Maar het komt heus goed’, schreeuwen de pagina’s. De seksverdeling over de leeftijdsgroepen is nu nog scheef, want in de leeftijdsgroep 26-55 jaar zijn er veel meer vrouwen, terwijl de 56-plussers vooral mannen zijn. Maar die kerels gaan dus eerder met pensioen. ‘Met natuurlijk verloop zal het percentage vrouwelijke collega’s – zonder gerichte werving van mannelijk personeel – de komende jaren toenemen.’ Als ze dan ook nog hetzelfde gaan verdienen, zou dat helemaal mooi meegenomen zijn.

Gender grap

Een beetje achterhaald is het wel, dat van de mensen die op de HAN het ondersteunend werk doen het overgrote deel vrouw is. Het is ook vreemd dat vrouwen voor hetzelfde werk als mannen daar op de HAN minder voor betaald krijgen. Misschien moeten we dan toch maar twee van die sneue pumps naast ons toetsenbord hebben staan (alsof dat an sich niet verschrikkelijk genderbevestigend is), zodat we over een aantal jaar tenminste een wat gelijkere verdeling hebben.

SENSOR 6, JAARGANG 19 23

Leven gaat voor. De Nierstichting zet alles op alles om ervoor te zorgen dat nierpatiënten zoals Willem in leven blijven en ook écht kunnen blijven leven. Want dialyseren is geen leven, maar overleven. We doen dan ook alles wat in ons vermogen ligt om het leven van nierpatiënten te verbeteren. Leven gaat voor, in alles wat we doen. nierstichting.nl

24

HONDERD HAN´ERS LOPEN LA CABRERA TRAIL

OP SPAANSE HOOGTE

Op de top van een Spaanse berg staan en aan een collega vragen: ‘Wat doe jij eigenlijk bij de HAN?’ En als je elkaar dan later tegenkomt op het werk zeg je tegen elkaar: ‘Weet jij nog waar we elkaar voor het eerst gesproken hebben?’ Honderd HAN’ers met hardlopen als hobby: dat bindt en verbindt. TEKST: IRMA VAN ZANTEN-VAN HOUTS // FOTO’S: BYRYAN PHOTOGRAPHY

SENSOR 6, JAARGANG 19 25

Evers Foto: André

IRMA VAN ZANTENVAN HOUTS

Identiteitsbewijs? Check! Hardloopschoenen in handbagage? Dubbelcheck! Gescand zien de hardloopschoenen er grappig uit in het securityscherm op het vliegveld. Ik blijf staan, kijk en verwonder me, maar de veiligheidsbeambte maant me om door te lopen. Leuk fotomoment, denk ik, maar mijn mobiel ligt naast die schoenen. Dag fotomoment, dag Nederland. Hola Spanje. La Cabrera, zondag twee november. Het is half tien, zestien graden en zonnig. Achter me lonkt de berg waar we voor zijn gekomen. Ik ben startklaar, al klinkt er geen startschot. Dan gaat het lint los en rennen we de heuvel op en de bergen in. De adrenaline stroomt door mijn lijf. Wie twijfelde eraan of ik na Dorset opnieuw mee zou gaan met HAN Bruist? Ik niet. Handen en voeten Ik loop voor het eerst met rugzak en waterfles, want er is geen waterstop op de zeven kilometer. Lintjes en vrijwilligers wijzen je de weg naar het kiezelpad, de rotsblokken, het drassige en glibberige stuk daartussen, het touw om af te dalen tussen een venijnige rotsspleet, de takjes en struiken om je aan vast te houden bij de afdaling en de zandgrond bij de finish. Hoe eerder ik finish, hoe sneller het is afgelopen. Daarom maak ik geen haast, pak ik mijn mobiel uit mijn rugzak en leg het moment vast. De 10.000 hoogtemeters in het vliegtuig gaan een stuk gemakkelijker dan de 417 hoogtemeters van de Cabrera Trail. Om niet te vallen bij het klimmen, gebruik ik handen en voeten om de top te bereiken. Don’t worry Klauterend vervolg ik mijn weg naar beneden. ´Don’t worry´, zegt een Spaanse vrijwilliger. ‘Don’t worry, be happy’, zeg ik terug. We lachen. Ik heb er lol in, in die steile afdaling. Als ik met een stuk touw een stuk rots moet overbruggen, ben ik helemaal in mijn element. Ik ben behalve hardloper ook sportklimmer en nu doe ik twee hobby’s tegelijkertijd. Yes! Mier en gier Als ik mijn handpalm op een rotsblok wil drukken om houvast te hebben, zie ik een grote rode mier. Mijn hand blijft halverwege steken. Hoog boven me vliegt een vale gier, die bestiert de lucht zoals de mier de rots bestiert. Even later hangt die gier ergens onder me. Ik voel me klein, nietig en groots tegelijkertijd. Ik ontwijk de mier, duw mijn hand op de rots, spring en trek nog een eindsprint voordat ik finish. Dan zie ik de berg weer voor me toen we startten. Daar ben ik toch maar mooi op geweest. Aan de finish gaat het niet zozeer over eindtijden maar over de ervaring, over hoe het was. In Spanje gaat het om de hoogte- en dieptemeters, om het hardlopen, snelwandelen, klimmen, klauteren, springen en soms vallen. Trailrunnen sluit je hier af met een bord paella. In het vlakke Nederland ga ik wel weer hardlopen en kilometers maken. Al was het wel een mooie voorbereiding op de Zevenheuvelenloop.

26

LA CABRERA TRAIL La Cabrera Trail is de zwaarste bergrace van Madrid en misschien wel van Europa! 100 HAN’ers hebben via HANbruist! Sports de race van 7 of 21 kilometer gelopen. Na Dorset een jaar geleden, nu Madrid. Dat smaakt naar meer!

OP SPAANSE HOOGTE

SENSOR 6, JAARGANG 19 27

DE ZELDZAME MUZIEK VAN LA TRÈS ILLUSTRE COMPAGNIE DU CHAT NOIR

Tegendraads als een zwarte kat La très illustre compagnie du Chat Noir, afgekort Chat Noir is een tegendraadse muziekgroep. Franse chansons in de sfeer van het Parijse cabaret: met die omschrijving zit je dicht bij wat ze doen. Apart? Ja. Ontoegankelijk? Nee, zeker niet. Oud HAN-student Marijn, een van de oprichters, en Ergotherapiestudent Sascha doen uit de doeken hoe het is om erin te spelen. TEKST: RENÉE JENNISKENS FOTO: RALPH SCHMITZ

28

Stel je voor: een theatercafé, een cabaret in Montmartre in Parijs, negentiende eeuw. Drank, rook en drukte, er wordt muziek gemaakt met een piano, een accordeon. Mensen klappen, joelen en dansen. Die sfeer hing ook in de Zeester, een kustvaarder in de Nijmeegse Waalhaven tijdens de Kunstnacht. In de sfeervolle maar krappe café-achtige entourage beleefde Chat Noir een succesavond. Onderbroken door gastoptredens van vrienden speelden ze hun Franstalige muziek, met liedjes als ‘Louise, quelle surprise!’ Heel Nijmegen was present, buiten stonden vrijwilligers van het festival de menigte in goede banen te leiden. Uiteindelijk bekeken en beluisterden 790 bezoekers Chat Noir. Los van papier Sascha Hilgen studeert Ergotherapie op de HAN. Zij is sinds afgelopen zomer de celliste. ‘Ik viel met mijn neus in de boter’, zegt ze. ‘We hadden meteen veel optredens, zoals op Boerol en het Valkhof Festival. Spannend als het mijn moment is bij solo’s. Alles wordt gehoord.’ Voor Sascha is cello een passie. Vanaf haar negende speelt ze vooral klassiek, zoals in het Wageningse studentenorkest en nu in het Nijmeegs Studentenorkest, een groot symfonieorkest. Ze heeft zelfs auditie gedaan voor het Nederlands Studentenorkest. Dan is Chat Noir wel even wat anders. ‘Ik was al een tijd op zoek naar een groep waar je meer uit je hoofd moet spelen. Ik wilde ook meer gevoel. Klassiek is zo serieus, het vergt weinig creativiteit. Mijn talenten liggen bij improviseren, uit het hoofd spelen, loskomen van papier, dat merk ik nu bij Chat Noir. Het is elke keer anders. Ik heb de nummers weliswaar niet geschreven, maar ik voeg wel wat toe. Ik wil nu leren om te improviseren op akkoorden. Ik weet daar nog weinig van, een cello is een melodie-instrument.’ Donkere muziek Marijn de Valk (oud-HAN-student) richtte vijf jaar geleden samen met Rick Bosch en Daan van Haren La très illustre Compagnie du Chat Noir op. ‘Rick en Marijn zaten toen nog bij Navarone, dat was

echt super-ambitieus. Iets té. Met ons drieën wilden we iets anders. Er kwamen een accordeon en een contrabas bij, een klarinet, een saxofoon en een trompet.’ Inmiddels bestaat de groep uit tien man, heel Nijmeegs en ook heel HAN: vijf leden studeerden er. ‘We zijn zeker serieus, we willen zo mooi mogelijk spelen en we proberen ook om verder te komen, maar we hoeven er niet van te leven. We pakken niet elk optreden aan, maar we willen wel op mooie plekken spelen.’ Apart is het wel om in een tijd van rock en singer-songwriters, een Franstalige groep te brengen, met muziek geënt op Franse Chansons. Is dat durf? Marijn: ‘Op de radio hoor je dit soort muziek maar zelden. Toch is het zeker niet ontoegankelijk. Wij houden echt wel rekening met de luisteraar. Mensen herkennen zich in onze muziek. Het is dan wel totaal anders, maar het raakt en beroert ze wel. Je hoeft er alleen maar even voor om te schakelen.’ Door wie zijn ze geïnspireerd? ‘Natuurlijk is Jacques Brel onze grote held, en je ontkomt ook niet aan Édith Piaf, maar we zijn net zo goed geïnspireerd door de donkere muziek van Leonard Cohen en Tom Waits, alsook door het Beukorkest, dat met allerlei instrumenten speelt. Het is heus niet allemaal Frans, we hebben ons eigen concept, onze eigen wereld.

Afgelopen zomer stond de groep op het Valkhoffestival, op een klein podiumpje, waar toch 250 man probeerde een glimp op te vangen. Tijdens de Kunstnacht was Chat Noir een hoogtepunt. Op de Gelderse Biënnale, tijdens het drukken van dit nummer, speelde de groep in Museum Het Valkhof. Binnenkort al, op 6 december speelt Chat Noir in Markant in Uden, in het voorprogramma van Navarone, die dan een nieuwe cd en dvd presenteert. Sascha zegt daarover: ‘Ik hoorde dat daar meer dan duizend man komt. Eerst dacht ik: Oh nee! Toch heb ik in de Vereeniging gestaan voor meer dan duizend mensen, en dat maakte mij ook niet uit.’

29

SEKSUELE VOORLICHTING AAN MENSEN MET EEN BEPERKING

Sekswegwijzer

‘Hebben vrouwen ook een piemel?’ en ‘Kun je kinderen krijgen door te kussen?’. Het zijn vragen die begeleiders van iemand met een beperking op zich afgevuurd kunnen krijgen. Wat dien je te zeggen, en hoe geef je seksuele voorlichting vorm? Belangrijk vragen, alleen al omdat seksueel misbruik en ongewenste zwangerschap bij deze doelgroep helaas veelvuldig voorkomt. Studenten Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Pedagogiek deden binnen het internationaal project SEAD onderzoek naar deze prangende vragen. Sensor sprak met oud-SPH-studente Pleun Jansen en haar docente Paola de Bruijn. TEKST: RUUD KROES // FOTO: RALPH SCHMITZ

Wat is SEAD? SEAD is een internationaal project van zeven landen, dat gesubsidieerd wordt door de Europese Unie. SEAD verwijst naar Sexual Education for Adults with Disabilities. Doel van het project is om mensen met een beperking en hun begeleiders te ondersteunen bij seksuele voorlichting, opvoeding en het omgaan met intimiteit. Veel ‘gewoon’ seksueel voorlichtingsmateriaal is niet toegankelijk voor deze doelgroep om een aantal redenen. SPH- en Pedagogiekstudenten deden onderzoek naar deze redenen en werkten samen in een internationaal project. Volgend jaar wordt er een gereedschapskist met allerhande creatieve werkvormen gepresenteerd die begeleiders en mensen met een beperking helpt om seksuele voorlichting op een goede manier vorm te geven. Meer informatie: www.sead-project.eu

30

‘In de hulpverlening is seksualiteit zeker geen alledaags onderwerp. We kwamen er al snel achter dat er eigenlijk genoeg aangepast voorlichtingsmateriaal is voor mensen met een beperking, maar dat het onvoldoende gebruikt werd.’ Pleun Jansen studeerde vorig jaar af bij SPH maar praat nog steeds bevlogen over haar afstudeerproject. ‘Jazeker, ik zou nog wel een master op dit gebied willen volgen. Het is een prachtig thema om over te praten met mensen. Het gaat namelijk niet alleen over misbruik maar ook over onderwerpen als intimiteit, verliefdheid en hoe je een relatie vormgeeft.’ Tien keer piemel Daarnaast roept het thema vaak ook spanning en humor op. Pleun: ‘Ik heb wel eens in een team gevraagd of ze tien alternatieven voor het woord piemel wilden opnoemen. Dat veroorzaakt een hoop gelach en tegelijk maak je het wel concreet en bespreekbaar.’ Met vier medestudenten onderzocht Pleun hoe er vorm werd gegeven aan seksuele voorlichting binnen Nederlandse hulpverleningsorganisaties. ‘We keken naar het niveau van leidinggevenden en beleid, naar hulpverleners en cliënten. Bijna iedereen blijkt het een belangrijk onderwerp te vinden en vaak was er ook wel beleid geformuleerd, maar als niemand het initiatief neemt, gebeurt er weinig.’

Samen douchen? Als stagiaire maakte Pleun het zelf ook mee. ‘Je wordt weleens vastgepakt op een plek waar je niet vastgepakt wilt worden. Iemand nodigt je uit om te douchen, of een bewoner komt in de ochtend uit de kamer van een andere bewoner wandelen, en je vraagt je af wat er ’s nachts gebeurd is. Het grootste probleem blijkt te zijn dat begeleiders vaak niet weten hoe ze het gesprek aan moeten gaan. Ze willen graag handvatten om seksueel getinte onderwerpen te bespreken. In dat opzicht zou je je kunnen afvragen wie er eigenlijk een beperking heeft. De hulpverlener of degene die hij moet helpen. Cliënten bleken namelijk vaak makkelijker over het onderwerp te praten dan degene die hen moesten begeleiden.’ Uiteindelijk besloten Pleun en haar studiegenoten om niet de zoveelste voorlichtingsmethode te ontwerpen maar om themakaarten te maken die hulpverleners konden gebruiken. ‘Het idee erachter is dat we al het goede dat er al is beter toegankelijk wilden maken. Op de informatieve themakaarten werden ook informatie en vragen geformuleerd die de hulpverlener konden ondersteunen. Het is eigenlijk een soort wegwijzer geworden.’

Spin in het web SPH-docente Beeldend Vormen Paola de Bruijn is verantwoordelijk voor het creatieve aandeel van het project. Daarnaast was het haar taak om zoveel mogelijk studenten erbij te betrekken. ‘Nederland fungeerde als spin in het web in dit project. Onze studenten werden erg gewaardeerd door de partnerlanden. Met name doordat ze zich als gelijkwaardige partners opstelden in het gesprek met docenten uit andere landen. Die vrijheid van spreken, lef en creativiteit sprak aan.’ Ook bleek het internationale aspect zeer leerzaam te zijn voor studenten. ‘Zo ontdek je dat in sommige partnerlanden de acceptatie van homoseksualiteit niet vanzelfsprekend is.’ Pornografie Ook de omgang met pornografie als onderdeel van seksuele opvoeding wisselt sterk. ‘In Nederland is het aanbieden van pornografie meer geaccepteerd. Een medewerkster van een Engelse organisatie wees ons erop dat het een vorm van vrouwenmishandeling is. Zo leer je dat je er ook anders naar kunt kijken,’ aldus Pleun Jansen. Tot slot hoopt ze dat er ook in het onderwijs meer aandacht komt voor het onderwerp. ‘Ik geloof dat we één keer een themadag in het derde jaar kregen. Wat mij betreft mag dat vaker.’

SENSOR 6, JAARGANG 19 31

Waterpakker

De meesten van ons halen zwemdiploma A en B, maar er zijn ook waterratten met zwemdiploma C, reddingszwemmen, springen, snorkelen, aquasporten 1-2-3, kunstzwemmen en wat nog niet meer op zak. Tessa Mol is zo’n waterrat. De negentienjarige pabo-studente staat doordeweeks om vijf uur op om te trainen, en zwemt in het weekend wedstrijden. TEKST: RAÏSSA SOETER / FOTOGRAFIE: RALPH SCHMITZ

‘Ik weet niet beter dan dat ik zwem, ik zou niet weten wat ik anders zou moeten doen. In mijn vrije tijd vind je me altijd in het water. Na het diplomazwemmen ben ik doorgegaan met wedstrijdzwemmen en waterpolo. Op een gegeven moment moest ik daarin een keuze maken om volledig voor één sport te kunnen gaan. Dat was een makkelijke: ik hou meer van het individuele, en van snelheid – dus koos ik voor wedstrijdzwemmen.’ Zwemmen voor Nederland Op haar twaalfde zwemt Tessa al zes ochtenden in de week. ‘Ik heb dat uiteraard opgebouwd. Om het niveau waarop ik trainde bij te kunnen houden, was dit een normaal trainschema. Op mijn elfde deed ik voor het eerst mee aan de Nederlandse Kampioenschappen. Daar werd ik tiende in mijn leeftijdscategorie. Vervolgens volgden de Gelderse en Oost Regionale kampioenschappen. Maar het mooiste waar ik ooit aan mee heb mogen doen was ‘FISEC 2012’ in Malta, een soort Olympische Spelen voor scholieren. Het was een eer om geselecteerd te worden en met een team te mogen zwemmen voor Nederland.’ Vader als trainer Terwijl Tessa beter en beter werd, volgde haar vader – eigenlijk ‘een voetbalman’- haar vanaf de tribune. Hij raakte zó betrokken bij het zwemmen dat hij hoofdtrainer werd en ook Tessa ging trainen. ‘Mijn vader is overal bij geweest. Bij alle trainingen, wedstrijden en kampioenschappen. Ik weet niet beter dan dat hij er is, maar ik besef dat het bijzonder is om dit met hem te delen. Gek vind ik het niet dat hij mijn trainer is, maar ik kan soms wel wat lakser zijn omdát hij mijn vader is.’ Discipline Noem het ‘laks’. De gemiddelde student is nog in diepe slaap op

32

het tijdstip dat de Wageningse zwemster al uit de veren is. ‘Het vergt zeker discipline en toewijding. Doordat ik zo vroeg op moet, ga ik minder vaak stappen in vergelijking met studiegenoten. Om op niveau te blijven, zwem ik nu vier keer per week en fitness ik twee keer per week, zo’n twee uur per dag.’ Toch traint de pabostudente niet om een gesponsorde prof te worden, want, zegt ze: ‘Het is gewoon een hobby.’ Een uit de hand gelopen hobby kun je wel zeggen, want naast dit alles geeft ze ook nog zwemles aan kinderen van zeven en acht jaar. Inschatten Als vader en dochter samen trainen, werken ze altijd naar een competitie toe. Ze trainen op borst-, rug-, school- en vlinderslagen (er zijn ontelbaar veel varianten), snelheid en verschillende afstanden (van 25 tot 400 meter). Tessa: ‘Zwemmen gaat in mijn leeftijdscategorie om kracht, techniek (je houding, je slag) en tactiek, om ‘zoveel mogelijk water te pakken’. Je moet vooraf bedenken hoe je het gaat doen. Ga je bijvoorbeeld sprinten terwijl je 400 meter moet, dan houd je dat niet vol. Je moet een inschatting maken. Een persoonlijk record waar ik trots op ben? Ik zwom de 200 meter rugcrawl in 2 minuten en 28 seconden. De rugcrawl is mijn favoriete slag, in de schoolslag ben ik minder goed.’ Ranomi Haar ultieme rolmodel en voorbeeld is zwemster Ranomi Kromowidjojo. ‘Zij is echt de beste zwemster van Nederland, en van de wereld op de afstanden die zij doet. Ik zou wel les van haar willen krijgen, dat lijkt me te gek.’ Het einde van haar zwemcarrière is in ieder geval nog lang niet in zicht; ‘Voorlopig blijf ik mezelf doelen stellen. Dit jaar wil ik me weer kwalificeren voor de Nederlandse Kampioenschappen, en dan hoger eindigen dan dat ik geplaatst word.’

PASSIE

‘Ik zou wel les willen krijgen van Ranomi Kromowidjojo.’

SENSOR 6, JAARGANG 19 33

34

O

lga

ORDEELT Sensor-redacteur Olga Helmigh zet het mes erin

TAYLOR SWIFT

1989

MUZIEK SERIE BOEKEN ETEN APP Een tijdje geleden las ik een interview met Taylor Swift, waaruit duidelijk werd hoe de blonde huppel in het leven staat. Namelijk totaal krankzinnig. Op Louboutinhakken (schreeuwend duur) en gehuld in designerlappen (plus knalgele Dolce & Gabannatas) maakt ze een wandelingetje door Central Park met de verslaggever van muziekblad Rolling Stone. Achter haar dribbelt een assistente met een zak vol scones en een tray met vier verschillende smaken koffie. Ze heeft een CIA-achtige entourage van bodyguards om zich heen en is never ever een seconde alleen. Ze brabbelt over afluisterapparatuur, waarvoor ze bang is: wat als iemand nieuw materiaal van haar -dan nog niet verschenen- album 1989 in handen krijgt? Dan schudt de wereld op haar grondvesten en ‘she would, like, totally die.’ Je snapt dat ik retenieuwsgierig werd naar 1989. Dit moet wel een parel van een plaat zijn, want het is bewaard in kluizen, beschermd door lieden die bereid waren ervoor te sterven. Toegegeven, het duurde slechts tien seconden voordat ik zat mee te hummen met ‘Welcome to New York’, de catchy openingstrack. Er wordt scheutig gestrooid met eighties synthesizers en invloeden

van Madonna circa 1983 (überpoppy), Annie Lennox (een zwart randje om een zuurstokroze vulling) en zelfs een vleugje Phil Collins (galm, epic, drumrol). Je moet wel van amuzikaal beton zijn, wil je dit niet aanstekelijk vinden. En dat vind ik dus ontzettend shit. Ik voel me goedkoop als ik toegeef dat ik een album van die troela leuk vind, dus verzet ik me ertegen. Ik heb verdorie smaak, waardeer moeilijke jazz en wiskundige rockmuziek. Desondanks kan ik ‘t niet helpen dat ik ‘Blank Space’, ‘I Know A Place’ en ‘Wonderland’ hele fijne tracks vind. Dat het uiteindelijk allemaal op elkaar lijkt, als een soort synthesizersoep, maakt niet uit. Ieder nummer beklijft, verdorie. En wat blijkt uit de bonustracks? Dat Taylor best goed is in liedjes maken. Ze deelt met ons drie demo’s. Daaruit blijkt dat de country-gone-popzangeres talent heeft. Ik ben flink in de war. Wat zegt dit over mij? Als je me binnenkort tegenkomt (zonder Louboutinhakken, een assistent met scones en koffie, en een roedel bodyguards, trouwens), kom me dan even vertellen of jij OOK Taylor Swift luistert. Dan zie ik een beetje wat voor fans ze heeft. En of ik daar bij wil horen, of niet. Alvast bedankt!

SENSOR 6, JAARGANG 19 35

Mededelingen OP ZOEK NAAR DE AGENDA? KIJK OP WWW.SNSR.NL

uitgesteld naar januari 2015. Bijkomend voordeel: als je die foto van jezelf waar je er echt goed op staat nog niet had medewerkers en/of studenten. De redactie geüpload, kun je dat alsnog doen, en wel tot kan inzendingen weigeren of inkorten. 30 november aanstaande. Nummer 7 van jaargang 19 verschijnt op 26 De privétegoeden die op de oude HAN-kaart november; de deadline van dit nummer is 17 staan, worden eind februari automatisch november. Informatie voor de agenda of de overgezet naar de nieuwe pas. In de rubriek Mededelingen is plaats voor aankondigingen die interessant zijn voor

mededelingen kan naar de redactie van

FEM-DOCENT BRENGT BOEK UIT OVER INTEGRAAL MARKETINGPLAN René van Hoften, docent aan de faculteit CVB BERICHTEN Economie & Management, heeft een nieuw boek uitgebracht: Strategische en BENOEMINGEN Operationele Marketing. Hierin wordt De heer mr. W.M.B. Elferink is herbenoemd een aantal nieuwe ontwikkelingen op als plaatsvervangend voorzitter van het het gebied van marketingmanagement College van Beroep voor de Examens / gepresenteerd, waaronder een duidelijker Geschillenadviescommissie. Op 1 november onderscheid tussen algemeen management is de benoeming ingegaan. en marketingmanagement en een betere Dr. Saskia van der Lyke is door het CvB afbakening tussen strategische keuze- en benoemd tot directeur van de Faculteit analysemodellen. De 16 hoofdstukken van Gezondheid, Gedrag en Maatschappij. dit boek zijn gericht op de hoofdfase van het De benoeming gaat in per januari 2015. hoger eco-nomisch onderwijs in Nederland en Momenteel vervult mevrouw Van der Lyke Vlaanderen om studenten te leren hoe ze een de functie van directeur bij Stichting ISZ integraal marketingplan moeten maken. Het De Brug en bij Stichting Beukenstein, boek is voorzien van ruim 100 praktijk-cases. beide organisaties voor verpleging van Van Hoften is al ruim 25 jaar werkzaam in het en thuiszorg aan ouderen. Zij heeft een hoger onderwijs (HAN, RU) voor de vakgebieden echt onderwijshart en is een warm marketing, sales en reclamepsychologie. Hij pleitbezorgster van de kwaliteitscultuur die heeft hierover een tiental boeken geschreven. de HAN nastreeft. De heer J. (Jelmer) Staring wordt voor de René van Hoften periode 1 november 2014 tot 1 september 2016 benoemd tot studentlid van de commissie Profileringsfonds HAN. Stra tegi sche Sensor, liefst per e-mail naar [email protected].

ALGEMEEN NIEUWE HANCARD PAS IN JANUARI Ook met smart zitten wachten tot de nieuwe medewerkerskaart van de HAN in de bus zou vallen? Dat gaat helaas nog wat langer duren: bij de voorbereiding van de ingebruikname van de HANCard zijn enkele technische problemen opgetreden waardoor de introductie van de kaart is

36

en oper atio nele

M

arke ting

Handboek voor het hoger economisch onderw ijs

WANTED! HELDEN VOOR DE BIKKELWEEK Vorig jaar heeft Sensor de Bikkel Award in het leven geroepen. Die is een klein jaar geleden uitgereikt aan een van de 30.000 HAN-studenten. Ook dit studiejaar wordt deze begeerde prijs weer uitgereikt, en wel op 15 januari 2015. Het startschot van de Bikkelweek wordt gegeven op dinsdag 25 november met een openingsactiviteit in de aula van de Kapittelweg 33. Tijdens deze week zullen er op 25, 26 en 27 november op drie verschillende HAN-locaties in Arnhem en Nijmegen verschillende activiteiten plaatsvinden waarbij studenten genomineerd kunnen worden voor de Bikkel Award. Om de Bikkelweek mogelijk te maken, is de projectgroep Bikkels op zoek naar helden die willen helpen voorafgaand aan, tijdens en na het evenement. Het gaat om: het op- en afbouwen en begeleiden van de activiteiten en het uitdelen van flyers tijdens deze week. Ben jij deze held en kom je ons graag helpen? Schrijf je dan individueel of met een groep in door een mail te sturen naar [email protected], onder vermelding van het onderwerp ‘Wanted’. Vermeld je contactgegevens en waar je ons mee wilt helpen. Vragen: mail ze naar hetzelfde adres.

ISO ORGANISEERT ‘DOCENT VAN HET JAAR’ VERKIEZING Docenten zijn ook in het hoger onderwijs het fundament van goed onderwijs. In het ideaalbeeld van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is er een nauwe verbondenheid tussen student, docent en instelling. Deze verbondenheid zorgt voor een constructieve en kritische houding van zowel docent als student. Een docent die inspireert, herinner je je namelijk de rest van je leven. Het ISO wil met deze verkiezing docenten in het zonnetje zetten en de noodzaak van goede docenten aankaarten. Heb jij college gehad van een mogelijke Docent van het Jaar? Neem dan contact op met je onderwijsinstelling. Alle Colleges van Bestuur en Centrale Medezeggenschapsraden van hogescholen en universiteiten in Nederland mogen één docent voordragen. Kijk voor verdere informatie op http://www.iso.nl/ docentvanhetjaar/.

VRAAG & AANBOD MAAK UW EIGEN ODYSSEE BIJ KWATTA! DOEHETZELFTHEATER VOOR VOLWASSENEN De cursus voor volwassenen start op 25 november aanstaande van 19.15-21.00 uur in Theater Het Badhuis. De cursus loopt parallel aan de voorstelling Dissus. Naast een bezoek aan deze voorstelling, neem je ook een kijkje achter de schermen. In 10 bijeenkomsten wordt vervolgens toegewerkt naar een eigen voorstelling waarin de Odyssee centraal staat. De cursus wordt afgesloten met een presentatie van deze voorstelling – uiteraard in Het Badhuis! Voor meer informatie: Thekla Wildekamp, afdeling educatie: [email protected].

MARTIJN KONING PRESENTEERT SINTERKLAAS CONFERENCE SINT & NIEUW!

WIN

Op verzoek van VARA-BNN speelt stand-upcomedian Martijn Koning, onlangs nog bedreigd door collega Javier Guzman, dit jaar de Sinterklaas Conference ‘Sint & Nieuw’, een Oudejaarsconference, maar dan net even anders. Martijn blikt hierin terug op het jaar 2014, met de nodige aandacht voor de Sint en zijn veelbesproken Pieten. Van de voorstellingen in het Posttheater in Arnhem op 1 en 2 december worden Tvopnamen gemaakt. Op pakjesavond 5 december 2014 is de uitzending van VARABNN ‘Sint & Nieuw’ op Nederland 3 te zien. Dus kijken, want misschien zie je jezelf wel terug! Sensor geeft namelijk voor beide voorstellingen 2 kaarten weg. Wil jij kans maken op 2 kaarten voor een van de SINT & NIEUW voorstellingen? Stuur dan vóór 25 november een e-mail naar [email protected] en vermeld de naam van deze voorstelling! Kaartverkoop: www.posttheater.nl of 026-4460553 op dinsdag van 10.00- 14.00 uur.

SENSOR 6, JAARGANG 19 37

@Pauline Online #Sensor-checkt-je-social-media-accounts #durftevragen

Pauline Steerneman (23), is vierdejaars Communicatie. Zij filmt haar stage, vestigt de aandacht daarop via Facebook en Twitter en ze zit veel op WhatsApp. ‘Maar in gezelschap kijk ik weinig op mijn mobieltje, dat vind ik niet sociaal.’

Handig Social media zijn handig om iemand snel te bereiken. Je onderhoudt ook makkelijker contacten met mensen die je anders weinig spreekt. Website Het lijkt alsof ik heel actief ben. Ik gebruik Facebook, Twitter, Instagram, YouTube en LinkedIn. Maar het valt mee. Facebook en Twitter gebruik ik om aandacht te vestigen op mijn filmprojecten op mijn website. Via mijn site belanden bezoekers op mijn YouTube-kanaal, waar al mijn andere filmpjes staan. LinkedIn gebruik ik vooral zakelijk. Filmpjes Mijn laatste project bestaat uit filmpjes over mijn afstuderen, die ik iedere maand upload. Ik heb altijd mijn camera bij me om het reilen en zeilen op mijn stage vast te leggen. Omdat ik zelf ervaringen van afstudeerders miste, ben ik hiermee begonnen. Ik hoop dat mensen het interessant vinden om mij te zien en te volgen.

'Pasgeleden heb ik eens flink de bezem gehaald door Facebook' Hekel In mijn vrije tijd kan ik de hele tijd WhatsAppen, ik zit in diverse groepen. Maar als ik lekker bezig ben met afstuderen, kijk ik nauwelijks op mijn mobieltje. In gezelschap ook niet. Ik heb er een hekel aan als je met iemand zit te praten die ondertussen zijn social media zit te bekijken. Bezem Pasgeleden verveelde ik me en heb ik eens flink de bezem gehaald door Facebook. Ik had 600 vrienden, maar sommige mensen zeiden me weinig. Bovendien was ik die grote berichtenstroom ook beu. Ik heb meteen mijn account afgeschermd. Ook mijn Instagram is afgeschermd. Die is echt privé. Hoewel ik, met het oog op mijn toekomst, nooit iets zal posten dat niet door de beugel kan. CF

38

De avonturen van

PIM IN TAIWAN

Pim Boderie (20), vierdejaars Facility Management, gaat voor een klein half jaar naar Kaohsiung, Taiwan, waar hij zijn studie voortzet op de National Sun Yat-sen University (NSYSU). Pim houdt ons op de hoogte van zijn belevenissen op dit eiland aan de Chinese oostkust.

Weekendje weg op de scooter Het is weekend: tijd voor een driedaags avontuur. Bestemming: Alishan Mountain, een natuurgebied op zo’n 2.500 meter hoogte in het hartje van Taiwan. En om wat extra dimensie aan dit weekend te geven, besluiten we deze 160 (!) kilometer lange rit van pak ‘m beet zes uur met onze scooters te volbrengen. Zoals te verwachten, staan we, voordat we Kaohsiung uit zijn, al in de garage met de eerste kapotte scooter. Het gevolg van dit mankement: een vertraging waardoor het al donker is voordat we nog maar een meter de berg opgereden zijn. Toch maakt dit het wakker worden in onze Bed & Breakfast alleen maar mooier. Want ontbijten met een uitzicht van tientallen kilometers in een vallei met honderden theevelden geeft toch een waanzinnig gevoel. Dag twee willen we naar Alishan National Parc, veertig kilometer verderop. Op een mistig bos, duizenden Chinese toeristen en een hele oude trein na niet heel erg bijzonder. Hoewel het boemeltje er van buiten leuk uit ziet, is het van binnen net een overvolle NS-trein tijdens spitsuur, waar je vóór het instappen een eigenrisicoverklaring voor moet tekenen… Na deze kleine tegenvaller gaan we weer snel de scooter op voor een ritje door de bergen. Met zeventig kilometer per uur (sorry mam, het gaat wel verantwoord, hoor) scooteren door kilometerslange bochtige bergwegen, aangelegd als een racecircuit, overgoten met bruggen, tunneltjes en vergezichten. Dit is een van de hoogtepunten van het weekend. Dezelfde route rijden we ’s nachts, in het pikkedonker onder toezien van honderdduizenden sterren, richting de top van de berg om de zonsopkomst te aanschouwen. Het enige dat we vergeten zijn, is dat het midden in de nacht op 2.500 meter hoogte iets

kouder is dan de 28 graden Celsius waar we aan gewend zijn. Maar goed, met een outfit van twee paar broeken, drie T-shirts en truien, en sokken die als handschoenen dienen, bereiken we de top. En na zelf een aantal keer op de foto te zijn gezet door een aantal toeristen, kan ik uiteindelijk zelf ook mijn camera pakken om een ongelooflijk mooi natuurverschijnsel te aanschouwen. Want een bergketen vol mist met een opkomende zon is onbeschrijflijk.

SENSOR 6, JAARGANG 19 39

Opgetekend 2 Studenten en medewerkers tonen hun tatoeage(s) en vertellen het verhaal achter hun lichaamsversiering.

Jaimy Bouwman (21) Eerstejaars Communicatie & Multimedia Design

8

‘Het liefst wil ik mijn hele lijf versieren met vette designs. Zelf ontworpen, of getekend door Andy Drissen. Hij werkt voor Paradigm in Arnhem, waar ik mijn tattoos laat zetten. Binnenkort wil ik ook gaan tatoeëren. Dat is hard werken, want je moet ervaring opdoen, een portfolio opbouwen en vertrouwen ‘verdienen’. Tatoeages met een diepere betekenis vind ik mooi, maar voor mij hoeft het niet zo. Het gaat mij om de compositie en uitstraling. Mijn enige persoonlijke tattoo is mijn eerste, die ik op mijn linker kuit liet zetten toen ik achttien was. Ik heb hem zelf ontworpen, maar liet Andy meedenken bij de uitvoering. De sterren staan voor een aantal dierbaren die zijn overleden. Het loopt expres ‘vervagend’ uit, zodat het verder uitgewerkt kan worden. Ja, dat houdt wrang genoeg in dat er dan eerst iemand moet overlijden. Laten we dus hopen dat ik nog lang rondloop met de tattoo zoals-ie is.’

‘Binnenkort wil ik mijn tong laten splijten’ ‘De tweede tattoo is die van een vogel met uit zijn buik een schedel. Andy had op de Facebookpagina van Paradigm het ontwerp gezet en vroeg op wie hij ‘m mocht zetten. Uiteindelijk werd ik verkozen. Hij was van origine een stuk kleiner, maar dat kwam helemaal niet over. Zodoende beslaat hij nu mijn hele linker ribbenkast. Momenteel zijn we bezig met mijn rechter ribbenkast; daar komt een papegaai. Geen vrolijke, maar een gruwelijke, met meerdere ogen in zijn kop. Na tweeënhalf uur trok ik het niet meer: de rib is een zeer gevoelige plek. De uitlijning is nu af, maar de invulling moet nog. Ik heb nog zo’n 18 uur te gaan, haha!’ ‘Mijn ouders vinden het maar niks dat ik mijn lijf versier. Op mijn vijftiende begon ik stiekem met het oprekken van mijn oorlel. Als je de ring eruit haalt, krimpt de lel terug, dus ik kon het goed verbergen. Op een gegeven moment heb ik het verteld. ‘Pas als je op jezelf woont, mag je doen wat je wilt’, klonk het. Ook al had ik het thuis prima, om die reden ben ik op kamers gegaan. Nu heb ik beide oorlellen opgerekt, een piercing in mijn bovenlip en eentje in mijn neusschot. Binnenkort wil ik ook mijn tong laten splijten. Waarom? Ik vind dat mooi. Nee, het is niet ‘normaal’, maar waarom zou je eruit willen zien zoals iedereen? Je moet kunnen doen wat je zelf wilt, vind ik. Ik doe er niemand mee pijn, behalve mezelf, haha!’

Foto: Ralph Schmitz

8

2