mbocity 2013 Voor het leidinggeven aan onderwijsprofessionals dient één criterium allesbepalend te zijn:
vakdeskundigheid!
Mathieu Weggeman Ede, 25 november 2013
De 80/20-regel voor professionals: ≈ 80% van de professionals is vakdeskundig en doet liever iets goed dan iets fout: geef hen ruimte en vertrouwen en stuur op output ≈ 20% van de professionals kan het niet (meer) of wil het niet (druiloren en donderstenen; komen alleen tijd voor geld ruilen): voor wie het niet (meer) kan: leerprocessen inrichten training en opleiding, meester-gezel relaties, coaching repertoireverkleining e.d.
voor wie het niet wil: planning & control, processturing, regels en procedures e.d.
1
Wanneer is een docent een professional? Een professional is iemand die bij het werken een professionele attitude praktiseert. Hoofdkenmerk van een professionele attitude: De liefde voor het vak, is groter dan de liefde voor geld en vrije tijd Implicatie: Een professional is niet maar ontstaat door de wijze waarop aan hem of haar leiding gegeven wordt => teamleiders faciliteren al dan niet een professionele attitude “The only difference between a flower girl and a lady, is the way they are treated” (George Bernard Shaw – Pygmalion / My Fair Lady).
De professional heeft recht op differentiatie en managers moeten durven differentiëren
* Gelijke monniken, gelijke kappen What’s good for Peter must be good for Paul
Carl Friedrich Gauss
* Niets is zo ongelijk als de gelijke behandeling van ongelijken (Galjaard)
2
Naar zelfsturende teams: 4. Het team wordt zelfsturend en open naar buiten 3. De groep vormt een team 2. Er ontstaat een groep 1. Individuen gaan samenwerken
naar: Van Amelsfoort en Scholtes, 1997
Planning & control voor 20%, zelfsturing voor 80% Beheersparadigma: normatief
Sturing:
samenwerking op basis van een collectieve ambitie
lineaire opeenvolging van discrete gebeurtenissen
Perceptie:
cyclisch proces, flow
kruispunt
Voorbeeld:
rotonde
1 rechts voorrang 2 + stoplichten 3 + aanbod afhankelijk dynamisch programma 4 + beïnvloeding door voetgangers, buschauffeurs 5 + ………..(∆ technologie)
regels:
Durf te innoveren: Links voorrang!
ontmoedigt mensen na te denken (denken is vervangen door beslissingsregels)
toenemende complexiteit Effect:
links voorrang stimuleert mensen na te denken om samen met anderen tot beslissingen te komen
3
80% van de docenten sturen op output: ≈ 80% van de professionals is vakdeskundig en doet liever iets goed dan iets fout: geef hen ruimte en vertrouwen en stuur op output ≈ 20% van de professionals kan het niet (meer) of wil het niet (druiloren en donderstenen; komen alleen tijd voor geld ruilen): voor wie het niet (meer) kan: leerprocessen inrichten training en opleiding, meester-gezel relaties, coaching repertoireverkleining e.d.
voor wie het niet wil: planning & control, processturing, regels en procedures e.d.
Sturen op output, tenzij …. inputsturing
Input (wie)
kennis van docenten keermaterialen tijd en geld leerplannen
throughput- of processturing
outputsturing
Throughput; werkproces (hoe)
Output (wat)
% startkwalificatie % uitval tevredenheid leerlingen tevredenheid docenten
HOE = de professionele autonomie van de vakmens WAT = de strategische autonomie van de manager
4
- Voor de korte termijn: afspraken maken over de output - Voor de langere termijn: investeren in de ontwikkeling van een collectieve ambitie “The key message to managers of professionals is: create meaning! Help your subordinates to find the excitement in their work. Doing this is the key to quality and productivity” (Maister, 1985)
Organizational values
Personal values
Shared values
Fragmenten van collectieve ambities: Disneyland
“We give our customers an experience of happiness”
?????
“We recognize that this is a unique time, when our products will change the way people work and live. It’s an adventure and we’re in it together”
Holec
“De nadruk ligt op ondernemingszin, zakelijk gerichte agressie en bereidheid tot persoonlijke inzet. Kennis en kunde zijn belangrijk, karakter en loyaliteit niet minder. Van fouten mag – maar ook: moet – worden geleerd”
Johnson & Johnson
“We believe our first responsibility is to the doctors, nurses and patients, to mothers and all others who use our products and services”
Philips Research
“Een research succes is pas een succes als het leidt tot een business succes”
5
STELLING
Zonder een op shared values gebaseerde collectieve ambitie, wordt de organisatie op den duur een eilandenrijk waar bureaucratie welig tiert en passie ver te zoeken is.
Als er een collectieve ambitie is, hoeven mensen alleen nog maar in hun kracht gezet te worden (Mihaly Csikszentmihalyi - 1999) Hoog
Angst Stress
spanning Gebied waarin FLOW kan optreden
Moeilijkheid van de taken:
routine zorg verveling apathie
Laag Laag
Kennisniveau:
Hoog
6
mbocity 2013 Voor het leidinggeven aan onderwijsprofessionals dient één criterium allesbepalend te zijn:
vakdeskundigheid!
Mathieu Weggeman Ede, 25 november 2013
Het managen van verwachtingen
Wat verwachten docenten van leidinggevenden? Minder bureaucratie en meer vertrouwen! (het wegnemen van allerlei beslommeringen; hitteschild)
Wat verwachten leidinggevenden van docenten? Dat ze state-of-the-art in hun vak zijn!
7
Checklist voor de vraag: Wat kan ik zelf doen om state-of-the-art te blijven? Intrinsieke motivatie om state-of-the-art in je vak te blijven, leidt tot betere resultaten dan externe dwang (door managers, Q-commissies, ministeries, inspecties e.d.) Neem daarom zelf de verantwoordelijkheid voor de inrichting van: - Permanente educatie (vakliteratuur bijhouden, seminars, congressen, e.d.) - Professionele refereer bijeenkomsten en project review meetings - Deelnemen aan onderzoeksactiviteiten en daarover publiceren - Intervisie bijeenkomsten - Intercollegiale toetsingsgroepen - Intercollegiale visitatiecommissies en ‘gluren bij de buren’ - Werken in meester-gezel relaties - En gewoon samenwerken
8
