Wat is fingerfood? Fingerfood is een smakelijke en visueel aantrekkelijke maaltijd voor personen met motorische en/of cognitieve beperkingen. Ook bij visusproblemen kan dit een optie zijn. Fingerfood kan bijdragen tot een langer behoud van zelfstandigheid en waardigheid.
Fingerfood: We passen het al vaak toe zonder hiervan bewust te zijn!
Wanneer fingerfood? Hieronder een aantal overwegingen om te kiezen voor fingerfood. De cliënt ‐ Kiest er zelf (al vaak) voor om voedsel met zijn/haar handen te pakken ‐ Heeft de voorkeur om met zijn/haar handen te eten ‐ Heeft moeite met het hanteren van het bestek ‐ Heeft moeite met het herkennen van het bestek ‐ Is te onrustig om aan tafel te eten, maar kan zo al lopend eten ‐ Heeft behoefte aan afwijkende eetmomenten ‐ Heeft er moeite mee dat hij met eten geholpen moet worden ‐ Is vanuit zijn/haar cultuur vertrouwd om met de handen te eten
Fingerfood:
Cliënt bepaalt zelf het tempo van eten Tenslotte Probeer zoveel mogelijk dezelfde ingrediënten te kiezen als voor het menu‐van‐de dag en pas eventueel de kooktijden aan om er een fingerfoodmaaltijd van te maken ‐ Snijd aardappelen voor het koken in blokjes ‐ Haal de aardappelen en groente iets eerder uit de pan ‐ Maak een iets grotere hoeveelheid en stop een deel in de vriezer (bij een alternatieve bereidingswijze) ‐ Een fingerfoodmaaltijd kan ook met bestek gegeten worden Bij slikproblemen altijd de logopediste inschakelen.
Geschikt fingerfood voor ouderen Hoofdmaaltijden Brood en granen ‐ Reepjes geroosterd brood (met wat boter) ‐ (Mini) Bolletje (met wat boter) ‐ Krentenbrood (met wat boter) ‐ Plakjes ontbijtkoek (met wat boter) ‐ Stukjes hartige cake of quiche ‐ Kleine sandwiches ‐ (Eenhaps) crackers (met wat boter) Pap/cereals: ‐ Drinkbaar in beker ‐ Mueslireep ‐ Havermoutbar Warme maaltijd ‐ Aardappel in blokjes (gekookt of gebakken) ‐ Groente in stukjes ‐ Puree of stamppot in rozetjes gespoten ‐ Vlees in stukjes ‐ Macaronitaart ‐ Rijstballetjes (ev. met vulling) Nagerechten ‐ Vla in een beker aanbieden ‐ IJs in de vorm van een milkshake ‐ Pudding in stukjes ‐ Stukjes banaan met Nutella erop ‐Blokjes cake met een aardbei erop. ‐Cake geweekt in sinaasappelsap en dan in de diepvries (= alternatief ijsje) ‐Kleine wafeltjes met een toefje vruchtenkwark/slagroom
Tussendoortjes Vlees, vis, kaas – eiwitrijk ‐ in stukjes gesneden vleeswaren ‐ kaas op crackers of geroosterd brood ‐ blokjes tofu ‐ gekookt ei in partjes ‐ puntje omelet ‐ blokjes kaas ‐ kleine worstjes (kan ook vegetarisch) Groenten ‐ (voorgekookte) worteltjes ‐ tomaat in partjes ‐ plakjes komkommer ‐ stukjes bleekselderij Fruit ‐ Banaan ‐ Aardbeien ‐ Meloen, in blokjes of partjes ‐ druiven ‐ appel of peer, geschild en in partjes ‐ mandarijn, in partjes Andere snacks ‐ gedroogd fruit (abrikozen, pruimen enz.), zonder pit ‐ paté op crackers of geroosterd brood ‐ blokjes vruchtengelei ‐ ijs in een ijsbakje/‐hoorntje
Tip voor nog meer ideeën: google ook eens in het Engels: “finger food dementia recipes”. Als je dan bij een item kiest voor “vertaal deze pagina”, kun je de gegevens in het Nederlands lezen.
Een aantal recepten Macaronitaart 1 Ingrediënten Taartvorm voor appeltaart 1 kilo macaroni 1 doos champignons 1 rode paprika 1 gele paprika 250 gram hamreepjes 250 gram geraspte kaas 6 eieren 4 tomaten 2 courgette Bereidingswijze Oven voorverwarmen op 200°C Snijd de paprika in blokjes, de champignons in plakjes, de tomaten en courgettes in iets dikkere plakjes. Kook de macaroni volgens de bereiding. Vet de taartvorm in met boter. Bak de champignons, voeg daar de paprika's en hamreepjes aan toe. Als dit klaar is de macaroni en de geraspte kaas toevoegen. Roer dit even goed door elkaar. Doe het mengsel in de taartvorm. Giet hier de 4 losgeklopte eieren overheen. Leg daarop om en om de plakjes tomaat en courgette. Bakken gedurende een half uurtje
Macaronitaart 2 Ingrediënten 200 g (korte) macaroni 1 broccoli 1 bussel groene asperges 200 g sperziebonen 1rode paprika 4 eieren 4 el. melk Olijfolie Paprikapoeder Peper Zout Bereidingswijze Verwarm de oven voor op 175° C. Spoel de groenten. Verdeel de broccoli in roosjes. Snij de asperges in stukjes en de paprika in reepjes (verwijder zorgvuldig de zaadjes). Halveer de boontjes in de lengte. Blancheer de groenten apart in gezouten water: de broccoli 5 minuten, de asperges 7 minuten, de boontjes en de paprikareepjes 3 minuten. Laat ze telkens schrikken in koud water en goed uitlekken. Kook de macaroni beetgaar in gezouten water. Giet ze af en laat ze een beetje opdrogen. Klop de eieren los met de melk, het paprikapoeder, peper en zout. Vet een diepe ovenschaal lichtjes in met olijfolie. Schep er, in laagjes, de macaroni en de groenten in. Eindig met een laagje macaroni. Giet er de eieren bij. Besprenkel met een koffielepel olijfolie. Gedurende 25 min. in oven bakken
Rijstballetjes met kip 30 Stuks Ingrediënten 250 g kleefrijst 150 g kipfilet Zout 2 el kokosmelk 1 rijpe mango Gesnipperde rode peper 2 fijngesneden lente‐uitjes Zout Peper Bereidingswijze Week de rijst 4 uur in water. Kook de kipfilet ong. 15 minuten in water met zout en snijd de filet daarna fijn. Giet de rijst af en laat deze gedurende 10 minuten in een stoompan stomen. Roer de kokosmelk door de rijst en laat de rijst afkoelen. Pureer de mango en vermeng de puree met de kip, de rode peper, lente‐uitjes, zout en peper. Vorm van de rijst 30 balletjes, gevuld met 1 tl kipmengsel. Leg de balletjes 1 uur in de koelkast.
Havermout‐kaas koekjes Ingrediënten 1 ei 50 ml magere melk 80 gram havermout 15 gram zonnepitten 5 gram lijnzaad 100 gram geraspte oude kaas 20 gram parmesaanse kaaspoeder 70 gram spinazie à la crème deelblokjes Chilipeper Sesamzaad Zonnebloemolie Bereidingswijze Klop het ei met de melk los. Voeg de havermout toe en roer dit goed door. Roer daar de zonnepitten, lijnzaad, kaas en ontdooide spinazie doorheen en breng op smaak met chilipeper. Verhit de olie in de koekenpan, leg er een paar dotjes van het deegmengsel in en druk deze plat. De bovenkant bestrooien met sesamzaad en daarna om en om bakken tot ze mooi bruin zijn.
Pancakes van wortelpuree en snufje kerrie
Ingrediënten 200 g wortels uit blik, glas of diepvries 200 g bloemige aardappels 150 g bloem 2 eieren 1 eetlepel gist in poedervorm Zout, peper Kerrie
Bereidingswijze Kook de geschilde aardappels gaar in licht gezouten water. Doe hetzelfde met de wortels en pureer samen met de aardappels. Voeg er de bloem aan toe, vermengd met de gist. Kruid met zout en peper en een mespuntje kerrie. Vet een warme braadpan in met boter. Bak hierin op hoog vuur de pancakes gedurende ong. 3 minuten
Kleurrijke tortilla Ingrediënten 160 g maïs in blik (uitlekgewicht) 160 g wortels in blik (uitlekgewicht) 160 g broccoli uit de diepvries 1 ui 4 eieren 2 eetlepels olijfolie Margarine Peper en zout Eventueel enkele plakjes chorizo
Bereidingswijze Verwarm de oven voor op 200°C. Doe de bevroren broccoli of afgegoten doperwtjes of sperziebonen in een ovenvaste schaal met een scheutje water en verwarm deze afgedekt 5 minuten op vol vermogen in de magnetron. Maak ondertussen de ui schoon en snij deze in stukjes. Verwarm de olie in een braadpan met antiaanbaklaag op middelhoog vuur. Voeg als de olie warm is de ui toe. Bak de ui in ongeveer 5 minuten zachtjes glazig. Laat de wortels en de maïs goed uitlekken. Breek de eieren in een schaal, klop ze met een vork en voeg zout en peper toe. Voeg vervolgens alle groenten toe aan de uien en bak dit nog 3 minuten. Laat het overtollige vocht weglopen uit de pan en voeg van het vuur af de eieren toe. Eventueel kunt u enkele in reepjes gesneden plakjes chorizo erbij doen. Vet een taartvorm met antiaanbaklaag in met margarine en schenk het mengsel in de vorm. Zet de tortilla 15 minuten in de oven. Haal de tortilla uit de vorm en serveer deze warm, lauw of koud.
Bitterballen van doperwtjes Ingrediënten 300 g Bonduelle Doperwtjes (blik of diepvries) 2 eidooiers 100 ml vloeibare slagroom 5 g boter 30 g bloem Nootmuskaat Peper en zout 1 ei, losgeklopt 4 el paneermeel
Bereidingswijze Pureer de helft van de doperwtjes met de eidooiers en slagroom. Smelt de boter in een pan en roer er 25g bloem door. Na 1 minuut de erwtenpuree er door roeren. Blijven roeren tot de eidooiers beginnen te binden. Haal de pan van het vuur en breng de romige puree op smaak met nootmuskaat, peper en zout. Laat de puree minstens 1 uur opstijven in de koelkast. Maak van de afgekoelde en stijve puree kleine balletjes. Rol ze door wat bloem, dan door het losgeklopte ei en opnieuw door de bloem. Nu ben je klaar om er een echte bitterbal van te maken: rol de balletjes nog één keer door de bloem en daarna door het paneermeel. Voor een nog krokantere korst, haal je ze nogmaals door het ei en het paneermeel. Verhit de frituurolie tot 180°C en frituur de dopperballen in 2 tot 3 minuten goudbruin. Dit gaat het beste in schone olie en met slechts 4 ballen tegelijker. Tenslotte de balletjes laten uitlekken op keukenpapier. Opm.: in plaats van frituren kunnen de ‘bitterballen’ ook in de koekenpan gebakken worden.
Viskoekjes met black eye bonen en een fris komkommersausje Ingrediënten 1 blik Bonduelle Black eye bonen (425 ml) 400 g kabeljauwfilet of andere witvis, in stukken 2 à 3 takjes koriander 2 lente‐uitjes, in stukjes 1 Spaanse rode peper, zonder zaadjes en in stukjes 2 el Thaisevissaus (nampla) 1 ei Zout 3 à 4 el bloem 1/4 komkommer 2 el mayonaise 2 el Griekse yoghurt 1 teentje knoflook, geperst 2 el peterselie, fijngesneden Zonnebloemolie Enkele blaadjes sla Bereidingswijze Pureer de vis, verse koriander, lente‐ui, hete Spaanse peper, vissaus, het ei en zout. Prak de black eye bonen en schep ze door de pittige vispuree. Voeg telkens wat bloem toe tot je een stevig mengsel hebt. Maak 12 kleine koekjes van dit mengsel en laat ze 20 tot 30 minuten goed opstijven in de koelkast. Rasp de komkommer in een zeef, bestrooi met zout en laat 10 minuten goed uitlekken. Druk met een lepel het laatste vocht uit de komkommer en meng deze met de mayonaise, yoghurt, smaakvolle knoflook en peterselie voor een frisse komkommersaus. Verhit de zonnebloemolie in een koekenpan en bak telkens een paar viskoekjes tegelijk aan beide kanten goudbruin en gaar. Laat ze op keukenpapier goed uitlekken. Serveer de knapperige koekjes op wat frisse sla met het komkommersausje ernaast.
Boerenkool stamppot Ingrediënten 1 kg kruimige aardappelen 600 gram boerenkool, panklaar Zout 25 gram boter 1 eetlepel azijn Peper Bereidingswijze Doe de geschilde, gewassen en in stukken gesneden aardappelen in een grote pan met wat zout. Leg de boerenkool erboven op en giet er een beetje water over. Laat in ca 20 minuten gaar worden. Giet het kookvocht af in een kom Stamp de aardappelen met boerenkool fijn . Voeg de boter en azijn toe. Voeg al roerende steeds een beetje kookvocht toe tot er een smeuïge massa ontstaat. Warm de stamppot op en maak af met peper en eventueel nog een scheutje azijn. Toefjes maken van de stamppot met (slagroom)spuitzak. (Hiervoor wat extra boter door de massa roeren)
Gebakken appeltjes (voor 6 personen)
Ingrediënten 6 appels Kaneel 1 zakje vanillesuiker Boter Bereidingswijze ‐De appels schillen en in partjes snijden ‐Zachtjes bakken in de boter ‐Bestrooien met kaneel en vanillesuiker ‐Nog even bakken tot de appels zacht zijn.
Havermout‐bar Ingrediënten 150 g zelfrijzende bloem 115 g poedersuiker 90 g havermout 125 g boter 1 ei Bereidingswijze Zeef de zelfrijzende bloem boven een kom. Voeg hieraan de poedersuiker en havermout toe. Roer er de gesmolten boter en een geklopt ei doorheen. Lepel deze redelijk stijve massa in een ingevette bakvorm (±1 cm. hoog) Bak 20 minuten op 180 graden.
