Beste Marjolein, Misschien is het het handigste als ik begin met mezelf voor te stellen. Mijn naam is Maud Hovens. Ik zelf ben nu al ruim 15 jaar “thermograaf”. Voorheen werkte ik bij de afdeling NDO van DSM. Destijds was ik de eerste en enige level 3 thermograaf in de Benelux. Tegenwoordig ben ik alweer 7 jaar eigenaar van IRIS Therrmovision, een bedrijf dat gespecialiseerd is in thermografie. Ik voer inspecties en onderzoeken uit, treedt op als consultant in binnen en buitenland, voor particulieren, bedrijven en overheden. IRIS Thermovision is licensed partner van het ITC voor de Nederlandstalige Benelux. Het ITC is wereldwijd de grootste aanbieder op het gebied van Infrarood trainingen. ITC biedt een volledig portfolio met IR trainingen die de juiste mix van theorie en praktijk in huis hebben. De cursussen helpen de gebruikers de technologische kennis meteen om te zetten naar „real life‟ toepassingen. ITC verwelkomt alle gebruikers van warmtebeeldcamera‟s, ongeacht het merk. Infrarood Thermografie (IR) is een zeer snel groeiende inspectietechniek en wordt dan ook gebruikt in een breed scala van toepassingen. Bijvoorbeeld in elektrische inspecties, conditioning, monitoring, predictive maintenance, reduceren van energie verliezen in processen en gebouwen, gasdetectie, medisch onderzoek etc. De toepassingen voor infrarood Thermografie zijn oneindig en nog steeds groeiende. In eerste instantie lijkt Thermografie veel eenvoudiger dan het daadwerkelijk is en dit dan ook het grootste misverstand. Velen denken wellicht dat het infrarood beeld een plaatje van temperatuur is echter niets is echter minder waar. Om met een thermografische camera (IR-camera) te kunnen werken, zal men de principes van de infraroodstraling moeten begrijpen en uiteraard een niet onbelangrijk aspect hierin is en hoe infrarode straling zich gedraagt. Misschien kun je een infrarood camera nog wel het beste vergelijken met een radio. Een radio zet de voor ons niet waarneembare radiogolven om in een hoorbaar geluid. Een Infrarood camera zet onzichtbare infrarood straling om in een zichtbaar beeld. Alle objecten zenden in meer of mindere mate Infrarood straling uit. Er is een relatie tussen temperatuur en straling maar deze is niet liniair.
Onderstaande maatbeker is ruim 50°C.
Waarom lijkt in het infraroodbeeld de linkerzijde kouder en maakt kleur geen verschil?
Een Infraroodbeeld is een beeld van stralings intensiteiten en niet van temperatuursverschillen. In zichtbaar licht zien we eigenlijk alleen maar gereflecteerd licht. In het infrarood ziet de camera behalve de straling van het meetobject gereflecteerde straling uit de omgeving. In zeer uitzonderlijke gevallen zelfs straling die door het meetobject valt. De camera ziet deze allemaal tegelijk. Het is aan de thermograaf om het beeld te interpreteren en de juiste parameters voor achtergrondstraling en stralingsvermogen (emissiviteit) in te geven om een juiste temperatuur meting te kunnen doen.
In alle jaren dat ik training geef, waar ook ter wereld, ben ik nog nooit iemand tegen gekomen die in staat was dit zichzelf eigen te maken. Kijk, ervaring is zeer waardevol, iets wat je alleen jezelf cadeau kunt doen, maar het vervangt nooit training. Ervaring is alleen maar waardevol als het kan groeien uit een goede basis. Door telkens het zelfde truckje te herhalen, met meetfouten waar je geen weet van hebt, bouw je geen ervaring op. Als je een basis kennis hebt, vallen je zaken op, kun
je leren uit je eigen ervaring. Herken je typische fouten in de toekomst, leer je wanneer bepaalde instellingen er toe doen en waarom iets in IR er zo uitziet. Meer dan eens hoor ik bij aanvang van een training; hoe moeilijk kan het zijn, het plaatje spreekt toch voor zich? Ik ben benieuwd waar je 5 dagen over gaat praten. Aan het einde van een week, zeggen mensen, een week is wel kort… De grootste groep “IR gebruikers” passen thermografie toe om elektrische installaties te inspecteren. Er is geen enkele inspectiemethode die sneller fouten kan traceren dan IR. Soms is thermografie zelfs de enige methode om een fout te kunnen vinden. In een IR beeld is een scheve belasting makkelijk te onderscheiden van een overgangsweerstand, mits je het beeld goed kunt lezen. Natuurlijk is het van belang andere meet methoden tevens toe te passen. Stel er wordt een verhoogde temperatuur gemeten, dan doet het er natuurlijk wel toe of deze bij 20% belasting of bij 80% belasting wordt gemeten. Natuurlijk moet iemand die elektrische inspecties doet met IR ook kennis hebben van Elektrische installaties. Maar om een fout te kunnen classificeren, zul je toch echt de juiste temperatuur moeten meten. Het een sluit het ander niet uit.
Training is dus erg belangrijk. Vaak vragen studenten mij, waarom ik training geef. Ik leid zo toch mijn eigen concurrentie op?~Niets is minder waar. In de inspectie wereld heb ik juist last van mensen die geen idee hebben waar het over gaat. Reactie van klanten kan dan zijn, IR hebben we in het verleden wel eens eerder geprobeerd, maar had voor ons geen toegevoegde waarde. Om deze reden zie je dat tegenwoordig )wereldwijd‟ meer en meer verzekeringmaatschappijen minimaal een level 1 eisen voor de inspecties. Wij als thermograven zijn een wereldwijde gemeenschap. Zelfs de meest meedogenloze concurrenten hebben een gemeenschappelijke interesse – iedereen hoopt op een (professionele) groei van de thermografie markt. Internationale standaards waarin omschreven wordt hoe thermografie moet worden toegepast is een manier om het “cowboy syndroom” tegen te gaan. Het onjuist toepassen van Thermografie is voor een ieder immers slecht. Verkeerde interpretatie van infrarood beelden heeft tot gevolg dat de industrie zijn geloof kan verliezen in deze inspectie techniek. Standaarden geven een transparantie, een weg om kaf van koren te scheiden. Omdat ISO „s werelds toonaangevende ontwikkelaar is van internationale normen, heeft het ITC gekozen om te werken volgens de ISO-normen. ISO-normen geven de eisen voor state-of-the-art producten, diensten, processen, materialen en systemen, en voor de beoordeling van een goede conformiteit, bestuurlijke en organisatorische praktijk. Bovendien zijn ISO-normen ontworpen om wereldwijd te worden uitgevoerd.
NEN-ISO 18434-1 Conditioning monitoring and diagnostics of machinesThermography. Binnen de ISO, is de meest gedetailleerde norm met betrekking tot de kwalificatie van thermografisch personeel. Dit is de reden waarom het ITC heeft gekozen voor deze standaard. Wereldwijd zijn de meeste thermograven ITC gecertificeerd. Alleen al de omvang van deze gebruikers groep definieert een standaard op zich zelf. ITC is rechtstreeks betrokken bij enkele werkgroepen van ISO technische en wetenschappelijke comités: ISO TC108/SC5/WG7 CM. Thermal Imaging ISO TC108/SC5/WG11 CM Training and Certificate ISO TC163/SC1/WG15 Thermgrafie voor Gebouwen en Industriële Installaties ISO TC 135/SC8 NDT Thermal Imaging Voor beginnend thermograven zijn er naast de gecertificeerde trainingen ook korte modules van een a twee dagen.
Over de NEN3140 IR als aanvullende techniek. Is eigenlijk ook een beetje een gemiste kans. Er zijn nl fouten die op geen enkele andere wijze dan met Thermografie kunnen worden aangetoond. In het licht van predictive maintnance is het belangrijk fouten in de installatie liefs in een zo vroeg mogelijk stadium aan te tonen, zodat planbaar maintnance mogelijk is. Ernstige fouten zijn eenvoudiger te vinden, maar hebben een minder toegevoegde waarde. Het hele idee, vooral in deze tijden van recessie, dat installaties langer en veilig draaien met een minimum aan ongeplande stops. Daarin past thermografie perfect. Ontwerp NPR 8040-1 Op dit moment ligt er een ontwerp NPR8040-1. Ik schrok van de inhoud. In deze NPR zijn zaken opgenomen die technisch geheel onjuist zijn. De NPR is mede gebaseerd zijn op de NEN-ISO 18434-1, volgens deze ISO certificeerd het ITC. Geen van de commisieleden is volgens deze ISO gecertificeerd. Jammer, maar geen drama, mits het ontwerp dan ten minste natuurkundig getoetst zou zijn. Om een voorbeeld te noemen: In de NPR staat dat het meten van glanzende oppervlakten mogelijk is, indien de emissiecoefficient wordt ingesteld op 0,2. En dat absolute temperaturen wellicht kunnen afwijken, maar dat verschillen in temperatuur dan wel gemeten kunnen worden. Dit suggereerd dat er een liniair verband bestaat tussen tempereatuur en straling en dat achtergrond straling slechts een geringe rol speelt. Dit is een van de grootste mythes in IR, we vechten als kennisdragers al jaren tegen dit wat wij noemen “wishfull thinking syndrom” Onderstaand ziet u een voor beeld van bovenstaand. Het voorbeeld is op een hoog emissief oppervlak. Ik kan u verzekeren dat de ellende op een wat de NPR noemt “glanzend oppervlak” alleen nog maar groter is.
Sp2
Sp1
Dt1
Emissivity
Sp2
Sp1
Dt1
0.95
Emissivity
0.30
Reflected Temperature 15.0 °C
Reflected Temperature 15.0 °C
Sp1 Temperature
179.6 °C
Sp1 Temperature
377.1 °C
Sp2 Temperature
61.9 °C
Sp2 Temperature
130.0 °C
Dt1 Value
117.7
Dt1 Value
247.0
Indien een emisiviteit of een achtergrondstraling verkeerd wordt ingesteld kunnen niet alleen absolute temperaturen niet juist worden gemeten, maar ook temperatuursverschillen zijn niet betrouwbaar!!!!
In dit ontwerp staan zaken die niet alleen een doorn in het oog zijn van gecertificeerde thermograven maar van een ieder die enigszins kennis heeft van natuurkunde. Ook bij deze commisie leeft kennelijk het idee dat Thermografie geen vak is maar een truckje. In plaats van helderheid te schaffen brengen ze het vak ernstige schade toe. Heel, heel jammer.
Maud Hovens Certified thermographer level 3, ITC, BINDT, EN473 Mergelweg 73 • 6212 XB Maastricht • The Netherlands T +31 (0)43 310 19 91 • F +31 (0)43 310 19 92 • M +31 (0)6 499 266 29 E
[email protected] www.iristhermovision.nl
Mooie beelden ter illustratie
FL I R Sy s t e m s
81.7 °C 80
70
60
50
40
30.7
