Aandacht maakt het verschil

Aandacht maakt het verschil

Van Wijnen Holding N.V. Jaarverslag 2011 Van Wijnen Holding N.V.

Jaarverslag 2011

Pagina 1

Pagina 2

Van Wijnen Holding N.V.

Jaarverslag 2011

Bouwen, ontwikkelen, onderhouden en beheren doe je voor mensen. Daarvoor is aandacht nodig. Alleen dan kun je gebouwen realiseren waarin mensen zich echt thuis voelen, kunnen leren of presteren. Van Wijnen begrijpt die wensen en let op details om ze waar te maken. Het is de aandacht die het verschil maakt.


Jaarverslag 2011

Pagina 3

Pagina 4


Jaarverslag 2011

Inhoud Voorwoord 6 Kengetallen en ratio’s

9

Structuur van de organisatie

12

Samenstelling Raad van Commissarissen en directies

13

Bericht van de Raad van Commissarissen

16

Centrale Ondernemingsraad

20

Verslag van de directie

24

De stand van zaken in de verschillende regio’s

37

Jaarrekening 2011

79

Overige gegevens

103

English summary

106

Groepsmaatschappijen 109 Overzicht namen en adressen

112

Colofon 114


Jaarverslag 2011

Pagina 5

Aandacht maakt het verschil Voorwoord Aan het begin van dit boekjaar, 1 januari 2011, voerde optimisme de boventoon. Na een aantal jaren van economische neergang leek herstel in zicht voor diverse sectoren. Tal van branches hieven al het glas en hoewel de voorspellingen voor de bouwsector niet direct juichend waren, leek ook voor onze tak van sport herstel te gloren aan de horizon. En herstel kwam er. De economen voorzagen een opgaande lijn die de komende jaren zou stand houden, dat zijn we immers gewend. Dat bleek een misvatting. Binnen twee kwartalen veranderde ‘optimisme’ weer in ‘pessimisme’ door de Griekse schuldencrisis. Dat leek in eerste instantie vooral een probleem van Griekenland zelf, maar het bijna failliet van het land groeide in korte tijd uit tot een Europese vertrouwenscrisis van ongekende omvang. Hoe de Europese landen daar uit gaan komen, is ook nu nog niet geheel helder. Door gebrek aan vertrouwen en de enorme overheidstekorten die de komende jaren weggewerkt moeten worden, ziet de toekomst er somber uit voor Europa en daarmee ook voor Nederland. Het bezuinigingspakket van achttien miljard euro is niet genoeg om de rijksbegroting weer op orde te krijgen, laat staan om de gestagneerde economie weer te laten rollen. De laatste cijfers en prognoses van het CPB geven donkere wolken aan. De komende periode zal het erom gaan dat de politiek een heldere toekomstvisie afgeeft waardoor burgers en ondernemers weer vertrouwen krijgen. Er zullen fundamentele keuzes moeten worden gemaakt om knelpunten in onze samenleving aan te pakken. De tijd van eenvoudige maatregelen is al een paar jaar voorbij. Binnen dat grote geweld van Europa geven wij richting aan ons bedrijf. We blijven ons richten op de vraag in de markt, we blijven onze kennis en kunde aanscherpen en stimuleren de creativiteit van onze medewerkers, onze opdrachtgevers en de partners waarmee we samenwerken. Aandacht voor al die aspecten maakt het verschil. Steeds kijken we naar de toekomst en anticiperen we zo vroeg mogelijk op ontwikkelingen. We manoeuvreren ons schip niet een veilige haven in zodra er een fikse storm opsteekt, maar denken al na over hoe we die gaan trotseren zodra we hem op

Pagina 6


Jaarverslag 2011

de radar zien naderen. We hebben altijd voor deze laatste insteek gekozen en dat blijven we doen. Steeds anticiperen en bijsturen, waarbij ‘ondernemerschap’ en ‘de lokale markt’ de rode draad vormen. De markt is slecht. Maar desondanks is er nog altijd een markt. We hebben in de afgelopen jaren laten zien dat we nog steeds een stabiele onderneming zijn die aandacht heeft voor relaties, voor medewerkers en hun vakman schap. Een onderneming die ambitie durft te hebben. We hebben aangetoond dat we ons daarin kunnen onderscheiden, nu en in de toekomst. Onze resultaten laten dat zien: met trots melden we dat we onze realistische doelen en beoogde financiële resultaten uit het jaarplan 2011 hebben gehaald. Dat deden we door in het afgelopen boekjaar forse slagen te maken. We beperkten de faalkosten door onder meer de inzet van het Bouw Informatie Model (BIM). Verder voltooiden we een forse ombuiging door de algemene kosten te reduceren. Ook zetten we ICT efficiënter in (onder meer videoconferentie en papierloos vergaderen) waardoor niet alleen tijdwinst wordt geboekt maar ook een fikse CO2-reductie. Daarnaast zijn we verder gegroeid

in beheer en onderhoud en verwierven we een aantal ontwikkelprojecten, die de komende jaren een passend rendement kunnen opleveren met een beperkt risicoprofiel. Het was ook het jaar waarin we achthonderd woningen verkochten, waarvan driehonderd aan particulieren. Tot slot is onze financiële (balans)positie verbeterd. Ja, wij hebben last van de slechte markt omstandigheden. En ja, dat zal in 2012 niet veranderen. De woningmarkt zit op slot en de financieringsmogelijkheden bij het kopen van een woning worden er ook niet beter op. Hetzelfde verhaal gaat op voor corporaties en de kantorenmarkt. Een fors deel van de leegstaande panden zal gesloopt moeten worden en slechts een klein deel kan voor andere doeleinden worden gebruikt. Voor het op peil houden van de kwaliteit van de voorraad is een beperkte jaarlijkse nieuwbouw voldoende. Maar zoals gezegd: er is een markt. We zijn daarop succesvol actief dankzij onze lokale aanwezigheid. Dat is onze kracht. Al ons vakmanschap, onze ondernemersgeest en creativiteit zijn geconcen treerd in de 26 vestigingen in het land. Onze


Jaarverslag 2011

Pagina 7

mensen bewegen zich dáár, op die lokale en regionale markten. In de afgelopen jaren is Van Wijnen zich steeds meer gaan richten op de kleinere projecten. Een goede strategie, zo is gebleken, want dat zijn de projecten die nu nog steeds doorgang vinden. Ook zijn we ons meer gaan richten op de bestaande voorraad. Met herstructurering, renovatie, onderhoud en beheer. Dankzij de landelijke dekking kunnen we ook landelijke partijen optimaal bedienen. We zijn optimistisch over onze markten als we kijken naar de middellange termijn. Het beheren en op peil houden van de bestaande voorraad biedt ontwikkelende bouwers kansen. Terugkijkend op het afgelopen boekjaar zijn we tevreden. We slaagden erin om 2011 met een redelijk resultaat af te sluiten, in zowel gereali seerde projecten als financiële doel stellingen. Dit danken we aan de enorme inzet van onze medewerkers, onderaannemers en leveranciers. Hun toewijding en vakmanschap maken onlosmakelijk deel uit van het vertrouwen dat wij in de toekomst hebben en houden. Cees van Bemmel Directievoorzitter Van Wijnen Holding N.V.

Pagina 8


Jaarverslag 2011

Kengetallen en ratio’s

Bedragen x 1 miljoen euro’s 2011 2010

2009

2008

Omzet Netto-omzet

635,2

659,0

722,0

747,2

Orderportefeuille

950

1.156

1.354

1.347

Resultaten EBITDA EBIT Resultaat voor belastingen Resultaat na belastingen Afschrijvingen Netto kasstroom

25,0 17,8 12,2 8,2 7,2 2,5

29,0 20,7 15,6 10,5 8,3 6,9

37,7 27,9 23,4 16,1 9,8 12,1

42,7 33,7 27,5 19,4 9,0 0,8

Investeringen Materiële vaste activa

4,3

3,7

2,9

13,1

Vermogen/kapitaal Eigen vermogen Vermogen op lange termijn Netto werkkapitaal

86,7 133,6 61,3

80,6 126,3 53,1

79,9 124,0 32,4

77,7 164,7 66,7

Personeel Loonsom (inclusief sociale lasten) Aantal medewerkers ultimo verslagjaar

98 1.586

100 1.568

102 1.669

100 1.762

Verhoudingscijfers (%) EBITDA / netto-omzet EBIT / netto-omzet Resultaat voor belastingen / netto-omzet Resultaat na belastingen / netto-omzet Resultaat na belastingen / eigen vermogen Eigen vermogen / totale vermogen

3,9 2,8 1,9 1,3 9,5 25,2

4,4 3,1 2,4 1,6 13,0 25,4

5,2 3,9 3,2 2,2 20,2 25,2

5,7 4,5 3,7 2,6 25,0 21,6

Jaarverslag 2011

Pagina 9


Pagina 10


Jaarverslag 2011

Aandacht voor vakmanschap


Jaarverslag 2011

Pagina 11

Structuur van de organisatie

Van Wijnen Holding N.V. Van Wijnen Groep N.V. Regiokantoren Van Wijnen Noord B.V. Van Wijnen Oost B.V. Van Wijnen Zuid B.V. Van Wijnen West B.V. Van Wijnen Midden B.V.

Regiokantoren

Bouw Van Wijnen Gorredijk B.V. Van Wijnen Groningen B.V. Van Wijnen Heerhugowaard B.V. Van Wijnen Lelystad B.V. Van Wijnen Arnhem B.V. Van Wijnen Deventer B.V. Van Wijnen Eibergen B.V. Van Wijnen Hengelo B.V. Van Wijnen Waalwijk B.V. Van Wijnen Sittard B.V.

Bouwbedrijf Timmers B.V. Van Wijnen Helmond Van Wijnen Haarlemmermeer B.V. Van Wijnen Den Haag B.V. Van Wijnen Dordrecht B.V. Van Wijnen Stolwijk B.V. Bimo Bouw B.V. C.T.J. van Vliet Aannemingsbedrijf B.V. Van Wijnen Weesp B.V.

Projectontwikkeling Van Wijnen Groep Projectontwikkeling B.V. Van Wijnen Projectontwikkeling Noord B.V. Van Wijnen Projectontwikkeling Oost B.V. Van Wijnen Projectontwikkeling Zuid B.V. Van Wijnen Projectontwikkeling West B.V. Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Overige activiteiten Aqua Vastgoed B.V. Delcon B.V. Van Wijnen Recreatiebouw B.V. Van Wijnen Vastgoed B.V. Wijcon B.V. vestiging Dordrecht Wijcon B.V. vestiging Waalwijk Wijmat Noord B.V. Wijmat Oost B.V. Wijmat West B.V.

Pagina 12


Jaarverslag 2011

Bouw

Projectontwikkeling

Overige activiteiten

Samenstelling Raad van Commissarissen en directies

Van Wijnen Holding N.V. Directie C.W.J. van Bemmel, directievoorzitter J.B. Hillen J.F.A.M. van Kimmenaede C. Wielaart

Raad van Commissarissen H.J. Hielkema, voorzitter G.J. Beijer P.B. Bos K. de Leeuw M.A.P.C. van Loon J. van der Zouw

Van Wijnen Groep N.V. M.J.F. Kerklaan J.B. Nieuwenhuizen G. Veldhuizen Van Wijnen Noord B.V. H. Huisman Van Wijnen Oost B.V. J.B. Hillen Van Wijnen Zuid B.V. R.F.A.M. Passier Van Wijnen West B.V. Th.A. Rook Van Wijnen Midden B.V. T.L.M. Deen Van wijnen recreatiebouw B.V. T.J. Vlaskamp Wijcon B.V. R.J. Meijers


Jaarverslag 2011

Pagina 13

Aandacht voor ambitie

Pagina 14


Jaarverslag 2011

Van Wijnen Van Wijnen Holding Holding N.V.N.V.Jaarverslag Jaarverslag 2010 2011

Pagina Pagina 15

Bericht van de Raad van Commissarissen Aan de aandeelhouders van Van Wijnen Holding N.V. De Raad van Commissarissen heeft kennis genomen van de jaarrekening 2011 van Van Wijnen Holding N.V., die werd opgemaakt door de directie van de vennootschap. De Raad kan zich met de inhoud hiervan volledig verenigen. De jaarrekening, inclusief de geconsolideerde jaarrekening van Van Wijnen Holding N.V., is gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende controleverklaring door Ernst & Young Accountants. Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zullen wij voorstellen om het voornemen tot winstbestemming te volgen. Wij stellen tevens voor om de jaarrekening vast te stellen overeenkomstig de voorgelegde stukken. Wij verzoeken de aandeelhouders eveneens om de directie en de Raad van Commissarissen decharge te verlenen conform artikel 31 lid 2c van de statuten. Vergaderingen De Raad van Commissarissen heeft in 2011 vijf keer vergaderd. Eenmaal werd zonder de directie vergaderd; tijdens die betreffende bijeenkomst werd onder meer de samenstelling van de directie besproken en kwam het functioneren van de gehele directie en van de directieleden afzonderlijk ter tafel. Daarbij is tevens aandacht besteed aan de toekomst van de onderneming. Ook werd geconstateerd dat de vaste en variabele beloningsstructuur in overeenstemming is met de beginselen van Corporate Governance. In de loop van het jaar vergaderde de Raad eenmaal met de Centrale Ondernemingsraad en heeft de voorzitter van de Raad van Commissarissen één keer een vergadering van de Centrale Ondernemingsraad bijgewoond. Net zoals in voorgaande jaren vonden deze bijeenkomsten op een open en constructieve wijze plaats. Prettig, omdat de commissarissen het bijzonder belangrijk vinden dat er een goede vertrouwensrelatie met de Centrale Ondernemingsraad is. Vaste onderwerpen op de agenda van de Raad van Commissarissen waren het ondernemingsplan, de resultaten, de liquiditeitsprognoses en de gang van zaken bij de verschillende bouwen

Pagina 16


Jaarverslag 2011

projectontwikkelingsbedrijven van Van Wijnen. Ook de manier waarop de onderneming omgaat met de veranderde economische en conjuncturele omstandigheden kwamen in het verslagjaar ter tafel. Daarbij werd niet alleen naar de algemene ontwikkelingen gekeken, maar vooral ook naar de omstandigheden in de bouwen projectont wikkelingsmarkt. Tijdens de diverse vergaderingen werd ook gesproken over het ondernemingsplan, de jaarplannen, de jaarrekening, het accountantsrapport, de financiering en transparantie van de onderneming, de gedragscode en Corporate Governance. Samenstelling In 2011 is de samenstelling van de Raad van Commissarissen versterkt. De heren M.A.P.C. van Loon en J. van der Zouw traden op 1 september 2011 toe tot de Raad om samen met de zittende commissarissen hun toezichthoudende taak te vervullen. Tot slot spreekt de Raad van Commissarissen haar waardering uit voor alle medewerkers, het management en de directie van Van Wijnen. Gezamenlijk wisten zij met forse inspanningen in moeilijke omstandigheden goede resultaten te behalen. Zij gaven de onderneming met hun ijver en inzet de stabiliteit die nodig is om de toekomst, die voor de ontwikkelen bouwsector voorlopig lastig blijft, solide tegemoet te treden. Baarn, 10 april 2012 H.J. Hielkema, voorzitter G.J. Beijer P.B. Bos K. de Leeuw M.A.P.C. van Loon J. van der Zouw


Jaarverslag 2011

Pagina 17

Aandacht voor gebruikersgemak

Pagina 18


Jaarverslag 2011

Van Wijnen Van Wijnen Holding Holding N.V.N.V.Jaarverslag Jaarverslag 2010 2011

Pagina Pagina 19

Centrale Ondernemingsraad De structuur van de medezeggenschap binnen Van Wijnen sluit aan bij de totale structuur van Van Wijnen: decentraal waar het kan, centraal waar het moet. Zo heeft elke regio zijn eigen Ondernemingsraad (OR) samengesteld uit vertegenwoordigers van bouwplaatsen uta-medewerkers. Vanuit alle Ondernemingsraden neemt een afvaardiging zitting in de Centrale Ondernemingsraad (COR) van Van Wijnen. In het verslagjaar is er een aantal vacatures ontstaan door pensionering c.q. het vertrek van medewerkers. Deels is hier weer invulling voor gevonden door een reservekandidaat op te nemen in de raad. Deels zijn de plaatsen niet opgevuld. Omdat er in 2012 landelijke verkiezingen worden gehouden, vindt de COR tussentijdse verkiezingen niet nodig. De COR is in 2011 ondersteund door mevrouw A. Gosker, hoofd personeelszaken van Van Wijnen Groep N.V. Zij is tevens ambtelijk secretaris van de COR. Financiële zaken In elke overlegvergadering van de COR zijn de voortschrijdende ontwikkelingen van de omzet en resultaten besproken en vergeleken met het jaarplan. De toelichting werd elke vergadering verzorgd door de heer J.F.A.M. van Kimmenaede, overlegvoerder en commercieel directeur van Van Wijnen Holding N.V. In de vergadering van maart 2012 zijn de jaarcijfers van 2011 besproken en toegelicht. Deze financiële toelichting is verzorgd door de heer C. Wielaart, financieel directeur van Van Wijnen Holding N.V. Personeelsbeleid Op elke COR-vergadering staat het personeelsbeleid op de agenda. De raad heeft op een aantal punten instemmingsrecht, op andere punten adviesrecht. Gedurende het verslagjaar is er door de holdingdirectie indringend gekeken naar de algemene kosten en de mogelijkheden om die te reduceren. Ook werden de kosten van de secondaire arbeidsvoorwaarden onder de loep genomen. Samen met de Centrale Ondernemingsraad is, als uitgangspunt voor het ombuigen van deze kosten, gekozen voor het zoveel mogelijk ontzien van de bouwplaatsmedewerkers en te zoeken naar maatregelen waarop de medewerker zelf maximale invloed heeft. Verder is afgesproken om in 2012 een aantal efficiencymaatregelen in te voeren, die moeten leiden tot minder bureaucratie en kosten.

Pagina 20


Jaarverslag 2011

Concreet is de ANW-hiaatverzekering vrijwillig geworden; de premie wordt volledig gedragen door de medewerker zelf. De autoleaseregeling is ‘groener’ gemaakt en de eigen bijdrage voor het privégebruik van de auto’s is ingevoerd. Met begrip is meegedacht in het realiseren van de ombuigingen. Op een aantal fronten wordt overgegaan tot digitalisering. Hiermee wordt een forse besparing behaald in geld en papier. Ook in deze eco nomisch onzekere tijden zien de COR-leden het als een belangrijke taak om actief mee te denken over enerzijds de continuïteit van de onderneming en anderzijds het behouden van een verantwoord pakket arbeidsvoorwaarden en van werkgelegenheid. Verzuim ‘Verzuim’ heeft al jaren de specifieke aandacht van de COR. Het doel voor 2011 was het verzuim percentage opnieuw onder de vier procent te houden. Dat doel is behaald: het verzuim be droeg in het verslagjaar voor het gehele bedrijf 3,92 procent. Dit is bereikt door continu aan dacht te besteden aan de (langdurig) zieken en hen te begeleiden, door gesprekken te voeren met frequente verzuimers en door te blijven zoeken naar óf aanpassingen in het werk óf ander werk. Wederom een goede uitkomst voor een bedrijf waarin meer dan de helft van de medewerkers fysieke arbeid verricht. Met het behalen van dit resultaat blijven de wachtdagen bij de tweede

en derde ziekmelding voor 2012 afgeschaft. Nagedacht wordt over mogelijkheden het verzuim nog verder te verlagen. Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu Onder de noemer VGWM (Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu) stonden in COR-vergaderingen de onderwerpen ‘deregulering’ en ‘ISO 14001’ op de agenda. Wat deregulering betreft wordt het managementsysteem geoptimaliseerd. Daar is in 2010 mee begonnen. De insteek is: minder procedures en meer verantwoordelijkheid voor de medewerkers. In het kader van ISO 14001 (milieu, zorg en CO2-uitstoot) heeft Van Wijnen met succes de hercertificering doorlopen. Deze onderwerpen zijn zeer belangrijk binnen onze eigen organisatie, maar worden tegelijkertijd ook zwaar meegewogen door opdrachtgevers en bij selecties. De samenstelling van de Centrale Ondernemings raad was eind 2011 als volgt: J. Haisma W.S. Vondeling M.J.M. Groot Zevert H. Smelt F. van Deursen P.J.E.M. van der Aa R. Flikweert H. Kulik J. Stolp J. Verweij mevrouw A. Gosker

Regio Noord, voorzitter Regio Noord Regio Oost Regio Oost Regio Zuid Regio Zuid Regio West Regio West Van Wijnen Groep, Wijcon Regio Midden ambtelijk secretaris


Jaarverslag 2011

Pagina 21

Pagina 22


Jaarverslag 2011

Aandacht voor waarde


Jaarverslag 2011

Pagina 23

Verslag van de directie Ook 2011 stond in het teken van de crisis. Het vertrouwen was, naarmate het jaar vorderde, verder weg dan ooit. Toch brachten de marktontwikkelingen ook wat goeds: ze hebben ons gedwongen om op het gebied van projectontwikkeling en bouw nog beter te worden. We hebben ons gericht op het beantwoorden van vragen als ‘Hoe weten we exact wat onze klant wil?’, ‘Hoe zorgen we ervoor dat we prima kwaliteit leveren en hoe beperken we daarbij de faalkosten tot een minimum?’, ‘Voldoen onze projecten aan onze duurzaamheidsprincipes?’ en ‘Kunnen we processen nog efficiënter inrichten?’ De energie die we staken in het beantwoorden van al deze vragen, heeft ertoe geleid dat we op veel gebieden stappen hebben gemaakt en goede verkoopcijfers boekten bij de kleinere woningbouw projecten. Het afgelopen boekjaar was ook het jaar van nog meer herontwikkeling, renovatie en beheer en onderhoud. Daarin zijn we opnieuw gegroeid. Terwijl er binnen en buiten hard werd gewerkt aan de talloze projecten, staken we energie in het verbeteren en versterken van onze balanspositie. Belangrijk voor opdrachtgevers omdat we daarmee zekerheid garanderen. Het is een goede basis voor 2012. Die hebben we nodig, want we schatten in dat 2012 opnieuw geen goed jaar wordt voor onze sector. De rol van de landelijke overheid is geminimaliseerd, provincies en gemeenten hebben te maken met bezuinigingen. Tal van gemeenten kampen bovendien met forse tekorten binnen hun grondbedrijven. En dan de commerciële markt: ook die blijft het lastig houden. De discussie over hoe de leegstand op het gebied van kantoren opgelost moet worden, begint nu los te komen. De kantorenmarkt is niet de enige sector waar overschot bestaat; ook de detailhandel dreigt, door onder andere de stevige concurrentie van webwinkels, daar last van te krijgen.

De Nederlandse markt voor woningbouw en commercieel vastgoed Woningmarkt De woningmarkt leek aan het begin van 2011 weer voorzichtig tekenen van herstel te vertonen. Maar naarmate het jaar vorderde, werd de markt steeds minder goed - met als afsluiting een zeer

Pagina 24


Jaarverslag 2011

zwak vierde kwartaal. Uiteindelijk zijn in 2011 in Nederland slechts twintigduizend nieuwbouw woningen verkocht. Dat komt neer op ruim 25 procent minder transacties dan in 2010. En alles wat niet wordt verkocht, wordt ook niet gebouwd. De verslechterde woningmarkt is het gevolg van een aantal factoren, zoals de instabiele eco nomische situatie, de verminderde leencapaciteit en de daling van het consumentenvertrouwen. Nadat de Gedragscode Hypothecaire Financiering van de Nederlandse Vereniging van Banken halverwege 2011 van kracht werd, kwam ook de financiering van koopwoningen ernstig aan banden te liggen. De verlaging van de over drachtsbelasting naar twee procent heeft maar heel beperkt effect gehad. Merkbare effecten, voor zover ze er waren, manifesteerden zich op de markt van bestaande woningen. Daardoor kwam de concurrentie van nieuwbouwwoningen verder onder druk te staan. Herstel van de woningmarkt wordt op korte termijn niet verwacht; ook 2012 zal zich kenmerken door een hele zwakke markt voor nieuwbouwkoopwoningen. De steeds breder gevoerde discussies over de hypotheekmarkt en de toekomst van de hypotheekrenteaftrek zorgen dat het consumentenvertrouwen verder onder druk komt te staan. Die druk vertaalt zich tevens in het dalend aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen. Deze trend lijkt zich voort te zetten, want de verwachting is

dat ook het aantal huurwoningen in volume zal teruglopen. De liquiditeitsposities van corporaties is sterk afgenomen. Ook het verkopen van het bestaande bezit door corporaties lukt in de moeilijke koopmarkt maar heel beperkt. Het verscherpte huurbeleid leidt er daarnaast toe dat er minder middel-dure huurwoningen worden aangekocht. Institutionele beleggers kopen even eens minder huurwoningen nu veel pensioen fondsen hun liquiditeiten willen verhogen. Alle gewijzigde marktomstandigheden hebben met zich meegebracht dat bouwplannen over het algemeen veel kleinschaliger zijn geworden. Ze zijn ook veelal gericht op het lagere prijssegment. De vraagzijde is dominant geworden en de klant wensen vormen de basis van elk plan. Slechts projecten die qua prijs, product, kwaliteit en locatie optimaal passen bij de klantwensen en voorzien in een concrete behoefte, redden het. Dat vergt van de projectontwikkeling een hoog waardige kennis en kunde op alle gebieden. Alleen projecten die met bijna chirurgische precisie tot stand komen, zullen worden ge realiseerd. De huizenmarkt mag geen speelbal blijven in de discussies rondom inkomenspolitiek. Waar de woningmarkt nu het meest bij gediend is, is een duidelijke, integrale en langjarige visie en goede afspraken. Die moeten de markt tot rust laten komen en herstel van vertrouwen brengen.


Jaarverslag 2011

Pagina 25

Commercieel vastgoed Kantorenmarkt De kantorenmarkt kampt al een aantal jaren met leegstand. Begin 2011 stond er veertien procent leeg. Deze leegstand is voor een groot deel (naar schatting zo’n tien procent) structureel. Daarin is in de afgelopen periode ook een tweedeling ontstaan: aan de ene kant gezonde kantorenlocaties en aan de andere kant verouderde locaties. Deze laatste categorie zal, als er geen andere bestemming voor de kantoorpanden wordt gevonden, letterlijk opgeruimd moeten worden. Al zal dat niet leiden tot de zo gewenste balans tussen vraag en aanbod. De kantorenmarkt bevindt zich momenteel in het dal van de economische cyclus en een spoedig herstel zit er niet in; de teruglopende economie, de invloed van het Nieuwe Werken en de daling van de beroepsbevolking zorgen voor zware omstandigheden. Toch moet er evenwicht komen tussen vraag en aanbod, deels door panden te slopen, deels door ze een andere bestemming te geven en slechts mondjesmaat nieuwbouw toe te voegen. Winkelvastgoed De detailhandel in Nederland krimpt. Webshops groeien. Het aantal mensen dat online winkelt stijgt substantieel: in 2011 werd online een omzet van negen miljard euro behaald. De verwachting is dat online winkelen verder groeit naar dertig procent op een markt waar zo’n tachtig miljard euro wordt omgezet. Deze ontwikkeling heeft grote gevolgen voor het winkelvastgoed. De behoefte aan vierkante meters verhuurbaar vloeroppervlak (VVO) neemt af. Waar A-locaties nog wel kunnen rekenen op belangstelling, zijn B- en zeker C-locaties steeds minder gewild. Toch groeit het aantal te verhuren vierkante meters - in tegenstelling tot de consumentenomzet. Winkelruimten worden te duur. Dat kan niet zonder gevolgen blijven. Er zijn scenario’s bekend waarbij ervan wordt uitgegaan dat het totale vloeroppervlak binnen nu en tien jaar met twintig procent zal teruglopen. Dat lijkt dezelfde kant op te gaan als de beweging die zich al in de kantorenmarkt voordoet. Het is de vraag of we daarvan voldoende hebben geleerd om de retailmarkt niet te laten ontsporen. Bedrijfsruimten In het eerste half jaar van 2011 was er, ten opzichte van 2010, sprake van een redelijke groei. Over het hele jaar gezien is de markt stabiel gebleven. De bedrijfsruimtemarkt is minder afhankelijk van de vergrijzing en de afname van de beroepsbevolking. De vraag wordt meer bepaald door de hoeveelheid machines en het aantal goederen dat bedrijven in voorraad hebben. De verwachting is, dat de vraag naar bedrijfsruimten zich op langere termijn positief blijft ontwikkelen.

Pagina 26


Jaarverslag 2011

Van Wijnen in de markt Woningbouw De klant staat centraal. Of het nu gaat om een individuele koper, een belegger of een corporatie. Aan ieders woonwens moet tegemoet worden gekomen. Van belang is om te weten wat de klant wil en om hem vervolgens in een zo vroeg mogelijk stadium bij het ontwikkelen bouwproject te betrekken. Het wordt immers zijn woning. Extra waardevol is het voor klanten als er reeds onderzocht is wat goede vestigingslocaties zijn. Ook prettig: een naadloze afstemming en goede samenwerking tussen de ontwikkelaar en de bouwer, een adequate prijs-kwaliteitverhouding en partijen die de gemaakte afspraken stuk voor stuk nakomen. In de communicatie met de klant komen sociale media daarbij prima van pas. Dankzij de decentrale structuur van Van Wijnen en onze optimale kennis van de lokale markt kunnen wij het hierboven geschetste plaatje goed invullen. En we doen meer: samen met diverse banken bieden we financieringsconstructies aan. We blijven graag betrokken bij datgene wat we bouwen door meerjarig onderhoud uit te voeren. Deze aanpak werpt vruchten af, zo hebben we in 2011 ook weer gezien. In dat jaar verkochten we achthonderd woningen waarvan driehonderd aan particulieren. Ook hebben we een aantal corporaties kunnen overtuigen van onze kunde op het gebied van onderhoud en beheer. Met een handtekening onder diverse contracten hebben zij in het verslagjaar besloten om deze activiteiten bij Van Wijnen onder te brengen. We zijn in 2011 ook volop actief geweest op relatief nieuwe woningbouwmarkten. Studenten huisvesting bijvoorbeeld. Naast projecten in

Venlo en Amstelveen hebben we eind 2011 een overeenkomst gesloten met diverse partijen in de stad Groningen waar we enkele honderden studenteneenheden gaan realiseren. Daarnaast hebben wij kansen gezien om een aantal zorg projecten te verwerven. De opgedane kennis passen we nu toe om dergelijke projecten landelijk uit te rollen. Commercieel vastgoed Op het gebied van commercieel vastgoed zien we onszelf als een onderneming die voor een klant een huisvestingsvraagstuk oplost. Dat kan overal betrekking op hebben, van de financiering tot de realisatie en het onderhoud van vastgoed. Onze lokale aanwezigheid en landelijke dekking zorgen daarvoor, maar ook de contacten die we hebben met financiers, beleggers en adviseurs maken het mogelijk om elke vraag te beantwoorden. Dit alles biedt ons goede kansen om binnen het commercieel vastgoed succesvol te opereren. Onverantwoorde risico’s nemen we niet: we gaan pas van start met de ontwikkeling en realisatie van vastgoed zodra de gebruiker en belegger bekend zijn. Van Wijnen Recreatiebouw B.V. Van Wijnen Recreatiebouw B.V. rondde in 2011 het succesvolle project in Winterberg (Duitsland) af. Daar ontwikkelden wij samen met Landal Green Parks in totaal 200 vakantie woningen die vervolgens door Van Wijnen Deventer B.V. zijn gebouwd. In dit boekjaar heeft Van Wijnen Recreatiebouw opnieuw een opdracht van Landal GreenParks verworven: het renoveren van vierduizend woningen op vijftien parken. Ook diverse kleinere projecten blijven de komende jaren doorlopen. Daarnaast wordt gewerkt aan een aantal nieuwe ontwikkelprojecten die de komende jaren (bouw)omzet en rendement zullen genereren.


Jaarverslag 2011

Pagina 27

Van Wijnen Midden B.V. Met ingang van 1 januari 2011 is de heer T.L.M. Deen benoemd tot regiodirecteur van Van Wijnen Midden. Met zijn managementteam heeft hij gedurende het boekjaar veel tijd besteed aan het uitbouwen van de regio. Daarin is het team geslaagd. Van Wijnen West B.V. In oktober 2011 is de Van Wijnen-vestiging in Alphen aan den Rijn verhuisd naar Hoofddorp. Daarmee is Van Wijnen gevestigd in het hart van een gebied waar de komende jaren het nodige staat te gebeuren: de omgeving van luchthaven Schiphol en de ‘Bollenstreek’. Met ingang van 1 januari 2012 is de heer Th.A. Rook benoemd tot regiodirecteur. Wijcon B.V. en VCR B.V. In het afgelopen boekjaar hebben beide bedrijven opnieuw zwarte cijfers geschreven. Dit is in de huidige markt een goede prestatie. Daarnaast is er een aantal nieuwe medewerkers aan het personeelsbestand toegevoegd. Van Wijnen beschouwt het in huis hebben van een eigen constructieen ingenieursbureau als een cruciale factor, onder meer in de strijd tegen te hoge faalkosten. Met ingang van 1 januari 2012 zijn Wijcon en VCR gefuseerd. De vestiging in Rosmalen is verplaatst naar Waalwijk. Het gefuseerde bedrijf gaat verder onder de naam Wijcon B.V. met twee vestigingen: één in Dordrecht en één in Waalwijk. Acquisities In het afgelopen boekjaar zijn er geen acquisities gedaan. Wel blijven we zoeken naar goede bedrijven waardoor enkele witte vlekken nog ingevuld kunnen worden. Er wordt met name versterking gezocht in het westen en midden van het land. De resultaten Van Wijnen heeft in 2011 een nettoresultaat behaald van € 8,2 miljoen (1,3 procent van de nettoomzet). Het resultaat voor belastingen bedraagt € 12,2 miljoen (1,9 procent van de netto-omzet), terwijl een EBITDA van € 25,0 miljoen (3,9 procent van de netto-omzet) werd gerealiseerd. De omzet is ten opzichte van voorgaand jaar licht gedaald naar een niveau van € 635,2 miljoen. Het eigen vermogen is per saldo met € 6,1 miljoen gestegen en bedraagt per jaareinde € 86,7 miljoen. Mede dankzij intensief beheer van het werkkapitaal kwam de solvabiliteit eind 2011 uit op 25,2 procent. Hiermee is de solide financiële basis gehandhaafd. De orderportefeuille is met een omvang van € 950 miljoen goed gevuld.

Pagina 28


Jaarverslag 2011

Ondernemingsplan De Raad van Commissarissen heeft in februari 2012 het ondernemingsplan 2012-2014 goed gekeurd. Uitgangspunten van dat plan: de kern activiteiten van Van Wijnen blijven bestaan uit bouwen en ontwikkelen. Het vizier blijft gericht op nieuwbouw en de bestaande voorraad. Daarnaast willen we steeds beter worden in datgene waar we goed in zijn. Rendement gaat voor omzet. Bij projectontwikkeling ligt het accent de komende jaren nog meer op de kwaliteit van de mensen en minder op het innemen van (grond)posities. Het beslag op financiële middelen moet afnemen. Het ondernemingsplan bevat ook ambities op het gebied van projecten. Zo blijft het realiseren van complexe projecten onze aandacht houden. Daarnaast zullen we nadrukkelijk kijken naar de beperking van de faalkosten. En niet onbelangrijk: Van Wijnen blijft zich richten op duurzaamheid. Onze activiteiten op het gebied van CO2-reductie, ISO 14001 en BREEAM tonen aan dat we hierin goede resultaten boeken. Qua omzet gaan we ervan uit dat 2012 gelijk is aan 2011. Voor wat betreft de jaren daarna doen we nu geen uitspraken. Het zal een behoorlijke prestatie zijn als we de komende jaren op het niveau van 2012 kunnen blijven. Maar doen zich groeikansen voor, dan pakken we die. Want elke kans is er één. Financieel beleid Het financiële beleid van Van Wijnen is erop gericht het ondernemingsplan te realiseren met een verantwoorde inzet van financiële middelen. We hanteren daarbij een optimale verhouding tussen rendement en vermogen. Met een sterke vermogenspositie stimuleren en behouden we

het vertrouwen dat opdrachtgevers, leveranciers, financiers, aandeelhouders en overige belang hebbenden hebben in zowel de onderneming als in de toekomstige ontwikkeling van de bedrijfs activiteiten van Van Wijnen. Hierbij houden we een solvabiliteitsnorm aan van minimaal 25 procent. Van Wijnen besteedt veel aandacht aan de hoogte van het werkkapitaal. Investeren in aantrekkelijke acquisities, participaties en gronden projectontwikkelingsposities met een relatief beperkte looptijd weegt de onderneming zorg vuldig af. Het uitgangspunt is dat er voldoende liquiditeiten en kredietfaciliteiten beschikbaar zijn om te kunnen voldoen aan de huidige en toekomstige financiële verplichtingen. In het verlengde daarvan maken risicomana gement en risicobeheersing integraal deel uit van de activiteiten van Van Wijnen. De voortgang en ontwikkeling van de operationele resultaten en de financiële positie van de onderneming worden gevolgd aan de hand van periodieke rapportages. ICT Om de efficiency verder te verhogen, is Van Wijnen in 2011 gestart met het digitaal verwerken van de inkoopfacturen en de urenregistratie. De verdere uitrol binnen de groep zal in 2012 plaatsvinden. Naast de bestaande financiële systemen wordt gewerkt met een aantal ICT-oplossingen, die zich op een specifieke bedrijfsfunctie (‘Best of Breed’) richten. Hierbij is prioriteit gegeven aan de pro cessen voor personeel en organisatie en relatie beheer. Vanwege de aanhoudende groei van de afdeling onderhoud en beheer is ingezet op het verder digitaliseren van de werkprocessen en de daarbij horende administratieve afhandeling van deze activiteiten.


Jaarverslag 2011

Pagina 29

Daarnaast is de verdere uitrol van ‘Document Management’ voor de bouwprojecten gerealiseerd; een systeem om efficiënt informatie uit te wisselen waarvoor in de afgelopen jaren het raamwerk al werd opgezet. Verder wordt op de bouwplaatsen gestart met het vormgeven van een raamwerk voor 3D-tekenen met het tekenpakket Revit. Bij een aantal projecten is dit tekenpakket inmiddels ingezet. Marketing Als er iets is, wat nu en de komende jaren van belang is, dan is het: luisteren naar en begrijpen wat de klant wil en plannen maken die niet alleen de huisvestingsvraag oplossen maar ook de randvoorwaarden voor de klant invullen. Daarbij kan onder meer worden gedacht aan de financiering, de totale exploitatie en de economische haalbaarheid van projecten. Flexibiliteit en creativiteit zijn hierbij sleutelwoorden. Daarnaast hechten we sinds jaar en dag veel belang aan het opbouwen en bestendigen van relaties die zijn gebaseerd op wederzijds vertrouwen. De kennis van bouwen en ontwikkelen is essentieel. Maar ook de specifieke kennis van bijvoorbeeld de zorgsector, het onderwijs of de corporatiebranche waarmee wordt samengewerkt, is belangrijk. Die stelt ons in staat om - graag samen met partners - de diverse sectoren te begrijpen. Specifieke aandacht gaat er binnen onze organisatie uit naar actuele thema’s, zoals het verduurzamen van het bestaande bezit. Het gaat daarbij zowel om grootschalige renovatie van (sociale) huurwoningen als het revitaliseren van oude leegstaande kantoren. Onze kennis op dit gebied is door diverse succesvolle projecten de afgelopen tijd sterk toegenomen. Bovendien is dit een groeimarkt. Nu er door de terugvallende vraag in de hele sector sprake is van overcapaciteit is er prijsdruk. De projecten met veel inschrijvers, waarbij er uitsluitend op prijs wordt geselecteerd en ‘kwaliteit’ veelal de variabele component is, mijden we. In zulke projecten kunnen we weinig toegevoegde waarde leveren en dat staat haaks op ons Meer dan bouwen-concept. Daarmee profileren we ons als meedenkende, betrouwbare, constructieve en betrokken partij die in alle stadia van het bouw proces een rol met toegevoegde waarde kan vervullen. En waarbij we met trots onze vakkennis kunnen laten zien. De Van Wijnen Facet®-methodiek (het rationeel en efficiënt organiseren van het bouwproces), die wij al geruime tijd succesvol toepassen, weten wij juist bij de huidige vraagstukken in te zetten, ongeacht of het om nieuwbouwprojecten of duurzame renovatieprojecten gaat. In combinatie met BIM (Bouw Informatie Model) zijn wij in staat kwaliteit en tijd optimaal met elkaar te combineren. Dat levert uiteindelijk goede en betaalbare producten op.

Pagina 30


Jaarverslag 2011

Duurzaam ondernemen Op het gebied van het maatschappelijk verant woord ondernemen is Van Wijnen al jaren actief. Er is volop aandacht voor veilig, gezond en milieubewust werken. In 2011 zijn nieuwe activi teiten ontplooid. Zo heeft de organisatie tal van maatregelen genomen om de CO2-uitstoot te reduceren. Met succes, Van Wijnen ontving in het verslagjaar voor de gehele onderneming het certificaat van de CO2-prestatieladder niveau 3. Ook het ISO 14001-certificaat werd behaald. Daarmee kwam objectief vast te staan dat het milieuzorgsysteem bedrijfsbreed bijdraagt aan het beheersen en verminderen van milieurisico’s. Om de certificaten in bezit te krijgen, zijn niet alleen diverse milieuprocedures opgezet, maar werden ook activiteiten ondernomen om het milieubewustzijn in ontwerp en realisatie te vergroten. Er kwam meer inzicht in ons verbruik van energie en onze uitstoot van CO2 waardoor het beter mogelijk werd om daar actie op te onder nemen. Eén van de reductie- en bezuinigings initiatieven is toepassing van vergaderen op afstand (videoconferentie) waardoor mensen zich niet meer vele kilometers met de auto hoeven te verplaatsen. Een andere maatregel: energie reductie op de bouwplaats. Het doel is om in de komende jaren bedrijfsbreed een forse verlaging te realiseren in energieverbruik en CO2-emissie. Alle resultaten, doelstellingen en beleid rondom onze duurzaamheidsinitiatieven communiceren we via onze website. Voor 2012 blijft duurzaamheid op de agenda staan. Ook als het gaat om materialen. Zo zijn we, om aan te tonen dat de door ons toegepaste houtsoorten een duurzame herkomst hebben, gestart met de certificering conform de richtlijnen van FSC en PEFC (Programme for the Endorse

ment of Forest Certification) in de totale keten (Chain of Custody). De afronding daarvan vindt in 2012 plaats. Ook voor opdrachtgevers en hun projecten zijn we in touw. In Leeuwarden realiseerden we voor UPC een nieuw kantoor dat inmiddels over een BREEAM Excellent-certificaat beschikt. Verder passen we Greencalc en GPR Gebouw volop toe in onze werkzaamheden. Allemaal om ons steentje bij te dragen aan de realisatie van steeds groenere en duurzame gebouwen met een minimale belasting voor mens, natuur en milieu. Integriteit en transparantie Van Wijnen verricht zijn werkzaamheden integer en transparant. Dat geldt ook voor de manier waarop we ons in de markt bewegen. Voor ons is ‘integer zijn’ niet alleen het naleven van de regels die op papier staan. Integriteit zit ook in mensen zelf en daarmee in de cultuur van een bedrijf, de manier waarop we omgaan met de mensen waarmee en voor wie we werken. Daarnaast hebben wij enkele jaren geleden een interne gedragscode ingevoerd voor alle medewerkers. Daaraan be steden we binnen de organisatie periodiek gepaste aandacht. Deze gedragscode is in overeenstemming met de regels van de Stichting Beoordeling Integriteit in de Bouw bedrijven (SBIB) en de Neprom-gedragscode. Binnen de Van Wijnen-organisatie is tevens een compliance officer aangesteld met wie de naleving van de regels via de managementlijnen wordt besproken. Ook eventuele tekortkomingen kunnen hier vertrouwelijk worden gemeld. Verder worden via een transactieregister de vastgoeden grondtransacties geregistreerd en bewaakt.


Jaarverslag 2011

Pagina 31

Medewerkers en sociaal beleid Menselijk kapitaal Ook in 2011 investeerden we in ons menselijk kapitaal. We willen dat mensen zichzelf ontwikkelen, nog beter worden in hun vak. Als bedrijf zijn we ons ervan bewust dat wij daar dan wel de gelegenheid voor moeten creëren. Op diverse plaatsen binnen onze organisatie zijn in 2011 medewerkers doorgestroomd naar leidinggevende posities. In 2011 hebben we een groep jonge mensen uit de hele breedte van onze organisatie gevraagd om mee te denken over Van Wijnen. ‘Wat maakt dat iemand bij Van Wijnen zou willen werken?’ was een vraag die we aan ze voorlegden. En: ‘Hoe ziet op de middellange termijn het leiderschap er binnen Van Wijnen uit?’ Met de aanbevelingen zijn we nu aan de slag. Die inbreng helpt, onder meer om een ander doel te verwezenlijken: de komende jaren voldoende vakmensen behouden én aantrekken. Gezien de terugloop van de beroepsbevolking geen gemakkelijke opgave. Directiewisselingen Van Wijnen Holding N.V. heeft in december 2011 afscheid genomen van de heer F.H.P. Gielgens, binnen de holdingdirectie verantwoordelijk voor projectontwikkeling. Deze positie wordt niet ingevuld. Directievoorzitter Van Bemmel heeft zijn taak overgenomen. Tevens is in december 2011 afscheid genomen van de heer C.P.J. van der Meijs, regiodirecteur van Van Wijnen West B.V. Hij is opgevolgd door de heer Th.A. Rook die tot die tijd vestigingsdirecteur was van Van Wijnen Stolwijk B.V. Samen met de heer C. Simons, productiedirecteur in de regio West, stuurt hij de regio aan. De heer K.A. Sloof, directeur van Wijcon B.V., is in 2011 met pensioen gegaan. Opvolging werd intern gevonden in de persoon van de heer R.J. Meijers. Per 1 januari 2012 is Wijcon B.V. gefuseerd met VCR B.V. Collectieve arbeidsvoorwaarden Op het terrein van collectieve arbeidsvoorwaarden was 2011 een rustig jaar. De geldende cao voor de bouwnijverheid liep tot en met 31 december 2011. In 2011 zijn de onderhandelingen voor een nieuwe cao gestart. Eind maart 2012 is een nieuw principeakkoord gesloten voor een cao voor één jaar. Hierin is onder andere een loonsverhoging van totaal 1,75 procent opgenomen. Hetgeen in deze moeilijke tijd voor de bouwsector een aanzienlijke kostenverhoging betekent.

Pagina 32


Jaarverslag 2011

Pensioenen Medewerkers zijn steeds kritischer geworden over hun pensioenvoorziening. Dat komt enerzijds door allerlei wetswijzigingen, zoals de Pensioen wet en de afschaffing van het vroegpensioen, anderzijds door de crisis. Ze zijn voornamelijk benieuwd naar hun vooruitzichten. Gelijktijdig hebben pensioenfondsen, en in mindere mate pensioenverzekeraars, zelf ook steeds meer last van de kredietcrisis. Nadelig gevolg hiervan is, dat ze steeds meer moeite hebben om hierover duidelijkheid te verschaffen. Daarom is de voorlichting over pensioenen bij Van Wijnen in het verslagjaar onverminderd doorgegaan. Verder stond 2011 geheel in het teken van de start met een nieuwe pensioenuitvoerder voor de excedent pensioenregeling. Overigens baart de ontwikkeling van het pensioensysteem ons zorgen. Het kost de medewerkers en de onderneming elk jaar veel geld dat wegvloeit waarna onbekend is wat ermee gebeurt. De geboekte resultaten blijven onder de maat. Het systeem is volgens ons aan een grondige herziening toe. Een deel van de pensioengelden zou ingezet moeten worden om de woningmarkt vlot te trekken. Waarom mag een deelnemer niet een deel van zijn inleg gebruiken om extra af te lossen op zijn hypotheek of zijn kinderen een startkapitaal te verstrekken voor het kopen van een woning? Arbeidsvoorwaarden Ook Van Wijnen ontkwam er niet aan stappen te nemen om de economisch zware tijden het hoofd te bieden. Dat heeft geleid tot wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden. Samen met de Centrale Ondernemingsraad (COR) zijn diverse scenario’s besproken en overwogen om de algemene kosten te drukken. Dit leidde tot het ombuigen van

enkele secondaire arbeidsvoorwaarden. In alge mene zin onderschreef de COR de noodzaak van de voorgestelde maatregelen. Daarbij heeft zij continuïteit en solidariteit zwaar laten meewegen, evenals een heldere communicatie over de te nemen maatregelen met de medewerkers.

Vooruitzichten De afgelopen jaren is Van Wijnen blijven werken aan het versterken van de organisatie. We bieden jonge mensen de kans zich te ontplooien. Veel verantwoordelijkheden worden aan hen toever trouwd. Dankzij die aanpak konden we in het afgelopen boekjaar weer een aantal cruciale plekken in de organisatie intern invullen. Dat toekennen van verantwoordelijkheden hoort bij onze filosofie dat vestigingen autonoom en sterk moeten zijn. Dáár wordt ontwikkeld en gebouwd, dáár moet goed worden samengewerkt, intern en extern. Het is hún onderneming. Al die vakmensen kennen hun eigen, lokale markt. Ze weten wat klanten willen en kunnen onvoorwaardelijk gebruikmaken van de kennis en expertise die binnen alle Van Wijnen-regio’s en de holding voorhanden is. Dat is het onderscheidende vermogen van onze organisatie. Daarmee kunnen we ons in de jaren die voor ons liggen, sterk profileren in de markt.

Baarn, 10 april 2012 C.W.J. van Bemmel, directievoorzitter J.B. Hillen, directeur bouw J.F.A.M. van Kimmenaede, commercieel directeur C. Wielaart, financieel directeur


Jaarverslag 2011

Pagina 33

Pagina 34


Jaarverslag 2011

Aandacht voor elkaar


Jaarverslag 2011

Pagina 35

Pagina 36


Jaarverslag 2011

De stand van zaken in de verschillende regio’s Van Wijnen Noord B.V.

38

Van Wijnen Oost B.V.

46

Van Wijnen Zuid B.V.

54

Van Wijnen West B.V.

62

Van Wijnen Midden B.V.

70


Jaarverslag 2011

Pagina 37

Van Wijnen Noord B.V. Van Wijnen Noord B.V. realiseerde in 2011 een omzet van € 132 miljoen. Daarvan werd 28 procent behaald in de utiliteitsbouw, 44 procent in de woningbouw en 28 procent in (groot) onderhoud, renovatie en restauratie. Van Wijnen Noord heeft hiermee de omzet- en rendementsdoelstelling gerealiseerd. De onzekerheid die vele huisvestingsvraagstukken in de noordelijke ontwikkelen bouwmarkt van 2011 domineerde, resulteerde in een verdere afname van nieuwbouwprojecten. Op basis van creativiteit, kennis en ervaring heeft Van Wijnen Noord meerdere huisvestigingsoplossingen aangereikt aan opdrachtgevers, die daarmee de benodigde zekerheid hebben gekregen. Hierbij heeft Van Wijnen Noord regelmatig de kennis en ervaring van externe partners betrokken. De afdeling onderhoud en beheer heeft een mooie omzetgroei bewerkstelligd. De omvangrijke en langdurige systematisch onderhoudscontracten hebben hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. Het sterke netwerk is in alle activiteiten zeer waardevol geweest. De organisatie heeft bewezen de relevante marktontwikkelingen tijdig te signaleren. Ze weet hierop tevens goed te anticiperen. Door het tempo waarin en de omvang waarmee deze ontwikkelingen plaatsvinden, heeft het verleggen van accenten binnen de organisatiestructuur steeds de aandacht.

Pagina 38


Jaarverslag 2011

Enkele projecten die Van Wijnen Noord in 2011 heeft opgeleverd of in uitvoering heeft genomen: •N ieuwbouw kantoor UPC, Leeuwarden •N ieuwbouw woonzorgcentrum Frittemahof, Sneek •W ijkvernieuwing De Bouwen, Drachten • Vernieuwbouw Izore (Centrum voor Infectieziekten Friesland), Leeuwarden •W oningverbetering Kazerne (132 woningen), Leeuwarden •W oningverbetering Kruidenbuurt (198 woningen), Heerenveen •N ieuwbouw 32 appartementen en 19 woningen Van Lyndenpark, Beetsterzwaag • Verbouw Watermanagementcentrum, Lelystad •N ieuwbouw 76 woningen Schepenlaan, Amsterdam •W oningverbetering Atolwijk (197 woningen), Lelystad •V erbouw winkelcentrum Mercurius, Assen •N ieuwbouw 42 appartementen, Assen •N ieuwbouw en verbouw Astron, Dwingeloo •V erbouw hotel Prinsenhof, Groningen •V erbouw kantoor Leidsevaart/Feadship, Haarlem

•N ieuwbouw en verbouw Medisch Centrum Alkmaar • Uitbreiding 10 zorgwoningen, Julianadorp • Nieuwbouw Winkelcentrum Middenwaard, Heerhugowaard • Onderhoud 21 locaties Parlan, regio Noord-Holland Wij verwachten niet dat de omvang van de noordelijke bouwmarkt in 2012 in zijn geheel zal toenemen. Desalniettemin zien wij door onze marktbenadering en door de kennis, ervaring en motivatie van het personeel mogelijkheden om onze kansen te vergroten en de continuïteit van Van Wijnen Noord te waarborgen. Gorredijk, 10 april 2012 Het managementteam: H. Huisman, voorzitter J.W. van Balen E.P. Bosma P.W.L. Hutten W.F. Schot A. van der Werf


Jaarverslag 2011

Pagina 39

Pagina 40


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw 76 woningen Schepenlaan, Amsterdam Opdrachtgever: Woningstichting Rochdale, Amsterdam Architect: Architectuurbureau Sluijmer en Van Leeuwen, Utrecht en Vera Yanovshtchinsky architecten B.V., Den Haag Realisatie: Van Wijnen Lelystad B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 41

Pagina 42


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw kantoor UPC, Leeuwarden Opdrachtgever: JOIN Ontwikkeling b.v., Rotterdam Architect: Architectenbureau Paul de Ruiter b.v., Amsterdam Realisatie: Van Wijnen Gorredijk B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 43

Pagina 44


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw showroom met werkplaats Century Volkswagen, Groningen Opdrachtgever: Pon Onroerend Goed B.V., Leusden Architect: Jacobs Architecten b.v., Eindhoven Realisatie: Van Wijnen Groningen B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 45

Van Wijnen Oost B.V. Van Wijnen Oost B.V. heeft in 2011 een omzet gerealiseerd van ruim € 160 miljoen. Daarvan werd 42 procent behaald in de utiliteitsbouw, 32 procent in de woningbouw en 26 procent in (groot) onderhoud, renovatie en restauratie. Binnen Van Wijnen Oost hebben alle vestigingen de geprognosticeerde omzetdoelstelling ruimschoots gerealiseerd. De crisis heeft in 2011 zijn sporen in ons werkgebied nagelaten. Het krimpende bouwvolume en de slechte prijzen op de aanbestedingsmarkt hebben in de hele bedrijfskolom geleid tot saneringsgolven en faillissementen. In Oost-Nederland, met een beroepsbevolking die sterk is georiënteerd op de bouwnijverheid, komen deze berichten hard aan. Ook in onze regio zijn wij niet ontkomen aan de crisis en hebben wij diverse maatregelen getroffen om de kosten te reduceren. Daarbij blijft voorop staan dat we een aantrekkelijke werkgever willen blijven die ook binnen een efficiënte en effectieve organisatie oog houdt voor zijn vakbekwame personeel. De huidige marktsituatie biedt ook kansen. Naast de investeringen in het verduurzamen van onze organisatie (we behaalden het ISO 14001-certificaat) en de, al bijna vanzelfsprekende, inbreng daar van in de projecten, is ruimte geboden om te ondernemen en te innoveren. Nieuwe samen werkingsvormen zijn ontstaan en worden ondersteund met nieuwe ICT-middelen en verscherpte werkmethoden (onder meer LEAN). Er zijn binnen het marktsegment van strategisch vastgoedbeheer aparte entiteiten opgericht in samenwerking met opdrachtgevers. Tevens zijn nieuwe producten gelanceerd, waaronder de renovatie van badkamers in één dag, particuliere woningbouw en goedkope starterswoningen. De Duitse bouwmarkt biedt ook kansen. We betreden die markt met de nodige voorzichtigheid. Binnen de projectontwikkeling zijn de onverkochte woningen van voor de crisis van de balans. In deze kritische en complexe markt ligt ons accent op het ontwikkelen, financieren en bouwen voor de gebruiker/belegger. Nieuwe doelgroepen zoals studenten(huisvesting) en grondgebonden huur woningen in de vrije sector vormen onderdeel van de huidige portefeuille.

Pagina 46


Jaarverslag 2011

Enkele projecten die in het afgelopen jaar door Van Wijnen Oost zijn opgeleverd of in uitvoering zijn genomen: •N ieuwbouw 10 recreatiewoningen, Hochwald Kell (D) • Nieuwbouw 49 woningen Vleuterweide, Utrecht •N ieuwbouw 13 woningen Rustenburcht, Wageningen •N ieuwbouw 13 woningen, Olst • Nieuwbouw 16 zorgappartementen Wopit, Hengelo •N ieuwbouw 17 appartementen RIBW Ottoweg en 4 woningen Langelermaatweg, Hengelo •N ieuwbouw 18 woningen fase 2 De Fabrieck, Ede • Nieuwbouw 23 woningen, 8 twee-onder-een-kapwoningen en 15 rijwoningen De Stelplaats, Hengelo •N ieuwbouw 30 recreatiewoningen, Aalden •N ieuwbouw 6 woningen Pagepark, Gennep • Nieuwbouw 7 woningen Living XXL, Apeldoorn •N ieuwbouw 70 appartementen Landsherenpoort, Deventer •N ieuwbouw 15 appartementen, parkeergarage en 10 stadswoningen Klimopstraat, Hengelo •N ieuwbouw hoofdkantoor Siemens, Hengelo •N ieuwbouw kantoor B en C Olympus, Deventer • Nieuwbouw welzijnscentrum Den Oldenhof, Gorssel •O verkapping IJsbaan De Scheg, Deventer

• Revitalisering Twenthe Centrum, Almelo • Nieuwbouw parkeergarage, appartementen, hotel en kantoor Willem Wilminkplein, Enschede • Revitalisering Twentse schouwburg, Enschede • Uitbreiding en renovatie Gebouw 122 Wageningen UR, Wageningen Eind 2011 hebben wij het nieuwe ondernemings plan voor de komende drie jaar vastgesteld. ‘Verleidelijk in innovatie’ en ‘sterk in traditie’ zijn de thema’s waarbinnen wij de komende drie jaar opereren. Wij zijn ons bewust van de omvang van de crisis en de impact die deze heeft op het ontwikkelen bouwvolume in ons werkgebied. Echter, als een proactieve en procesbeheersende organisatie die snel inspeelt op en leert van de ontwikkelingen in de markt, achten wij ons in staat een sterke concurrentiepositie in te nemen. We hebben vertrouwen in onze medewerkers, zij zijn gemotiveerd en zich bewust van wat de komende tijd van hen gevraagd wordt. Arnhem, 10 april 2012 Het managementteam: J.B. Hillen, voorzitter N.C.G. Langenberg J.E. Nijenhuis H. Veldhuis


Jaarverslag 2011

Pagina 47

Pagina 48


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw 200 recreatiewoningen en centrumgebouw Landal GreenParks, Winterberg Opdrachtgever: Landal GreenParks B.V., Leidschendam Architect: Van Wijnen Recreatiebouw B.V., Deventer Realisatie: Van Wijnen Deventer B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 49

Pagina 50


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw 70 appartementen Landsherenpoort, Deventer Opdrachtgever: Woonbedrijf ieder1, Deventer Architect: ZEEP Architecten B.V., Amersfoort Realisatie: Van Wijnen Deventer B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 51

Pagina 52


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw Kulturhus De Borg, Babberich Opdrachtgever: Gemeente Zevenaar, Zevenaar Architect: Architectengroep Gelderland, Zelhem Realisatie: Van Wijnen Eibergen B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 53

Van Wijnen Zuid B.V. Van Wijnen Zuid B.V. heeft in 2011 een omzet gerealiseerd van € 160 miljoen. Van de totale omzet werd 30 procent behaald in de utiliteitsbouw, 45 procent in de woningbouw en 25 procent in (groot) onderhoud, renovatie en restauratie. Van Wijnen Zuid heeft hiermee, de economische situatie in ogenschouw nemend, zijn omzetdoelstellingen gehaald en met positief rendement afgerond. In 2011 zijn wij opnieuw geconfronteerd met een verder dalende markt. De aanhoudende economische crisis en de daarbij behorende financieringsproblematiek van banken trekken een stevige wissel op het bouwvolume. Door deze situatie is het voor ons en onze partners in het proces duidelijk dat het anders moet. Om een efficiencyslag te maken en om faalkosten verder te beperken, werken wij met een integraal ontwikkelen bouwproces. Hierbij passen termen als LEAN, ketenintegratie en BIM. Ook blijven wij ons focussen op onderhoud en beheer. In 2011 hebben de diverse onderhouden beheerafdelingen in de regio een forse groei doorgemaakt. Van Wijnen Projectontwikkeling Zuid B.V. droeg circa 20 procent bij aan het bouwvolume van de bouwmaatschappijen van Van Wijnen Zuid. Het verder uitrollen van diverse concepten in combinatie met onze Facet®-methodiek heeft ervoor gezorgd dat wij, tegen de marktbeweging in, met een aantal bouwprojecten gestart zijn.

Pagina 54


Jaarverslag 2011

Enkele projecten die in het afgelopen jaar door Van Wijnen Zuid zijn opgeleverd of in uitvoering zijn genomen: •N ieuwbouw woonzorgcentrum, Prinsenbeek •N ieuwbouw distributiecentrum Obam, Moerdijk •N ieuwbouw kantoortoren, Tegelen •N ieuwbouw Woonzorgcentrum Borrendamme fase 1, Zierikzee •O mbouw Jumbo-supermarkten, verspreid in Nederland •V erbouwing klooster, Uden •N ieuwbouw 38 patiowoningen en 15 starterswoningen Groenkwartier, Helmond •N ieuwbouw United World College, Maastricht •N ieuwbouw Woonzorgcomplex De Kooypoort, Urmond •N ieuwbouw kantoor Universiteit Maastricht Oxfordlaan, Maastricht •N ieuwbouw 52 starterswoningen ‘Smarthome’, Waalwijk •N ieuwbouw Waterburcht Amerlingen, Helmond •N ieuwbouw Maasboulevardtheater, Venlo

•V erbouwing AZM hart- en vaatcentrum, Maastricht • Nieuwbouw Centrumgebouw Cavelot, Cadzand-bad • Nieuwbouw 38 appartementen Het Bolwerk, Gennep • Nieuwbouw De Binckhorst, Rosmalen Ook in 2012 zal de markt verder onder druk staan. Desondanks zien wij, mede door ons gemoti veerde personeel en onze marktbenadering en gelet op de omvang en kwaliteit van de order portefeuille van Van Wijnen Zuid, het jaar 2012 met vertrouwen tegemoet. Waalwijk, 10 april 2012 Het managementteam: R.F.A.M. Passier, voorzitter J.W. Bordewijk J.J.B. van Kleef R.J.M.J. Vaessen


Jaarverslag 2011

Pagina 55

Pagina 56


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw Wilhelminatoren, Vaals Opdrachtgever: Wilhelminatoren/De Bokkerijder B.V., Vaals Architect: Ruimtemakers Architectengroep, Maastricht Realisatie: Van Wijnen Sittard B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 57

Pagina 58


Jaarverslag 2011

Project: Restauratie en inbouw appartementen voormalige Mariakerk Onbevlekt Ontvangen, Waalwijk Opdrachtgever: Objecta Monumenten B.V., Loon op Zand Architect: Croonen & van Soest Architecten BNA, Rosmalen Realisatie: Van Wijnen Waalwijk B.V., onderhoud en beheer


Jaarverslag 2011

Pagina 59

Pagina 60


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw 35 appartementen Waterburcht Doeverode, Helmond Opdrachtgever: Van Wijnen Projectontwikkeling Zuid B.V., Waalwijk Architect: Architectenbureau Visser en Bouwman, Den Bosch Realisatie: Van Wijnen Helmond


Jaarverslag 2011

Pagina 61

Van Wijnen West B.V. Van Wijnen West B.V. realiseerde in 2011 een omzet van € 113 miljoen. Daarvan werd 20 procent behaald in utiliteitsbouw, 60 procent in woningbouw en 20 procent in (groot) onderhoud, renovatie en beheer. De doelstelling in omzet, zoals aangegeven in het jaarplan, is niet gehaald. Het rendement wel. In 2011 hebben wij, geheel conform onze decentrale gedachte, verder vorm en inhoud gegeven aan het ‘dicht bij onze klant’ opereren. Van Wijnen Alphen aan den Rijn B.V. is verhuisd naar Hoofddorp en heet sindsdien Van Wijnen Haarlemmermeer B.V. Daarnaast heeft Van Wijnen Den Haag B.V. zijn eerste project opgeleverd. De afdeling onderhoud en beheer van Van Wijnen Haarlemmermeer draagt inmiddels ook bij aan onze omzet en ons rendement. Onze afdeling dagelijks, systematisch en mutatieonderhoud voor zowel woningen als bedrijfsmatig onroerend goed, heeft een forse omzetgroei doorgemaakt. Daarnaast zijn de eerste stappen gezet in het transformeren/herbestemmen van bestaande gebouwen. Hiermee geven wij invulling aan de wens van onze opdrachtgevers om het hele palet van initiatief, realisatie en instandhouding te kunnen verzorgen. Binnen de afdeling projectontwikkeling hebben wij voor de toekomst een goed gevulde orderpositie, waarbij vanuit twee vestigingen (Dordrecht en Haarlemmermeer) nu voor 10 procent van de omzet wordt bijgedragen. Dat percentage moet de komende jaren op een verantwoorde manier gaan groeien. Uitdaging hier blijft om de ontwikkelde woningen ook daadwerkelijk af te zetten in de op dit moment lastige markt. Onze klanten hebben steeds meer behoefte aan een ‘maatpak’, geheel afgestemd op de wensen en behoeften. Omdat wij zowel bouw als ontwikkeling en, waar nodig, instandhouding in huis hebben, kunnen wij hen naar behoeften volledig ontzorgen. Mede door de economische situatie zijn alle partners in het ontwikkelen bouwproces ervan door drongen dat zij op een andere en efficiëntere manier moeten gaan samenwerken: van het stapelen van informatie naar een integraal ontwikkelen bouwproces. Hierbij zijn BIM, (keten)partners en LEAN sleutelwoorden voor de toekomst. Als Van Wijnen passen wij al jaren de Facet®-methodiek toe, onder meer met onze concepten CareConcept (ouderenzorg) en Entreewonen® en bij jongerenwoningen en studentenhuisvesting. Deze methode past hier naadloos in.

Pagina 62


Jaarverslag 2011

Enkele projecten die Van Wijnen West in 2011 heeft opgeleverd of in uitvoering heeft genomen: •N ieuwbouw 43 seniorenappartementen Viforepark, Boskoop •N ieuwbouw 36 appartementen en 67 grondgebonden woningen Westerkade, Gouda •N ieuwbouw 101 woningen Lindebloesem, Delft •N ieuwbouw en renovatie kantoren Koninginnegracht, Den Haag •G rootschalige verbouwing Energiehuis naar cultuurcentrum, Dordrecht •N ieuwbouw zorghotel GGZ Grote Rivieren, Hendrik Ido Ambacht •N ieuwbouw 31 woningen Drechtgaarde, De Volgerlanden, Hendrik Ido Ambacht •N ieuwbouw bedrijfskantoor (8.300 m2), Papendrecht •N ieuwbouw woon-, zorgen welzijnscluster Sophiastaete, Hendrik Ido Ambacht •N ieuwbouw bedrijfshal met kantoor, Oud-Beijerland •N ieuwbouw 20 woningen en 21 appartementen Parkhof, Noordwijkerhout •R enovatie woningen Kerspel, Stolwijk •D agelijks en mutatieonderhoud 2.800 woningen, Gouda •O nderhoudscontract Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht •N ieuwbouw 479 studenteneenheden en commerciële ruimten, Amstelveen

• Systematisch onderhoud 46 panden Prologis, verspreid in West-Nederland • Renovatie 116 woningen Bagijnhof, Schiedam • Nieuwbouw Amstelveencollege en sporthal (13.000 m²), Amstelveen • Nieuwbouw 31 woningen Havenkant fase 1, Heerjansdam Wij zien 2012 met vertrouwen tegemoet; de klant staat voorop. Dordrecht, 10 april 2012 Het managementteam: Th.A. Rook, voorzitter C. Simons R.P. Biesheuvel J.Z. Robbemont


Jaarverslag 2011

Pagina 63

Pagina 64


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw 51 seniorenwoningen Nieuw Patrimonium, Noordwijk Opdrachtgever: Noordwijkse Woningstichting, Noordwijk Architect: Architectenbureau Korbee, Noordwijk Realisatie: Van Wijnen Haarlemmermeer B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 65

Pagina 66


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw GGZ Haagstreek, Leidschendam Opdrachtgever: Stichting Rivierduinen, Leidschendam Architect: EGM Architecten, Dordrecht Realisatie: Van Wijnen Stolwijk B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 67

Pagina 68


Jaarverslag 2011

Project: Renovatie en nieuwbouw kantoren Koninginnegracht, Den Haag Opdrachtgever: Korswagen Groep, Leiden Architect: WK Architecten, Den Haag Realisatie: Van Wijnen Den Haag B.V.


Jaarverslag 2011

Pagina 69

Van Wijnen Midden B.V. Van Wijnen Midden B.V. realiseerde in 2011 een omzet van € 74 miljoen. Daarvan werd 30 procent behaald in utiliteitsbouw, 45 procent in de woningbouw en 25 procent in (groot) onderhoud en beheer, renovatie en restauratie. Vooral de omzet in de nieuwbouw stond in 2011 fors onder druk. Ondanks de terugloop in de nieuwbouw is 2011 met een positief rendement afgesloten. Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. heeft aan bovengenoemde omzet een substantiële bijdrage geleverd. Het motto van Van Wijnen Midden voor 2011 was: ‘Midden op de kaart’. Van Wijnen Weesp B.V., C.T.J. van Vliet Aannemingsbedrijf B.V., Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. en Bimo Bouw B.V. zijn erin geslaagd dit waar te maken. Door bundeling van krachten en onderlinge samenwerking wisten zij Van Wijnen Midden in 2011 als veelzijdig bouwer op de kaart te zetten. Hierdoor is Van Wijnen Midden inmiddels bekend als een volwaardige regio. Door uitwisseling van kennis en ervaring binnen de regio versterken we elkaar, blijven we de kwaliteit van de organisatie vergroten én zijn we in staat het gehele werkgebied van Van Wijnen Midden nog beter te bedienen. Op deze manier maken we ons klaar voor de uitdagingen van de toekomst. De regio Midden zal in 2012 opnieuw de nadelige gevolgen merken van de veranderende markt. Maar in die veranderende markt blijven we ambitieus en zullen we uitdagingen en kansen grijpen. Zo gaan we ons meer richten op onderhoud en beheer. Het nieuwe onderkomen van onze Apeldoornse afdeling onderhoud en beheer biedt meer ruimte en mogelijkheden om de opdrachtgever nog beter van dienst te zijn. Zodoende kan de afdeling onderhoud en beheer de huidige groei ook in 2012 voortzetten. We zien tevens kansen om in te spelen op de veranderende vraag en behoefte vanuit de markt. Door het aanbieden van nieuwe consumentgerichte concepten, waaronder Woonmatch, kunnen kopers - afhankelijk van hun wensen en budget - zelf sturen op zowel het ontwerp van een woning als de kavelgrootte. Flexibel zijn in fasering en het mogelijk maken van kleinere series is hierbij het uitgangspunt.

Pagina 70


Jaarverslag 2011

Enkele projecten die Van Wijnen Midden in 2011 heeft opgeleverd of in uitvoering heeft genomen: •N ieuwbouw 56 woningen De Lanen, 34 woningen De Hoven, Leidsche Rijn, Utrecht •N ieuwbouw 41 appartementen en 8 woningen De Omloop, Elburg •N ieuwbouw 30 woningen Plan Folkerts, Elburg •N ieuwbouw reactiveringscentrum, zorgfront en parkeergarage Ziekenhuis St. Jansdal, Harderwijk •N ieuwbouw 18 woningen Brouwerskamp, Nunspeet •N ieuwbouw Margrietschool, Ermelo •N ieuwbouw 35 woningen ‘t Trefpunt 1e fase, Ermelo •N ieuwbouw Vrije School Michaël, Bussum •N ieuwbouw Gezondheidscentrum en 10 appartementen, Weesp •U itbreiding en verbouw garage/showroom Stern, Amsterdam •N ieuwbouw 41 woningen Hofsingel, Weesp •N ieuwbouw 16 woningen, Hulshorst •N ieuwbouw 25 woningen Hoge Varen, Hierden •V erbouw Postsorteercentrum POST NL, Utrecht •V erbouw Postsorteercentrum POST NL, Bleiswijk

•N ieuwbouw 93 appartementen De Gravin en 2 maatschappelijke ruimtes, Utrecht • Nieuwbouw 64 woningen Bovenkamp II, Heerde • Onderhoud vervangen 27 badkamers Woonmensen, Apeldoorn • Onderhoud aanbrengen brandwerende voorzieningen De Dillenburg, Ermelo • Onderhoud gevels woongebouw De Santvoorde, Baarn • Onderhoud vervangen keukens De Eemgaarde, Amersfoort • Renovatie binnen en buiten 113 woningen, Apeldoorn Ondanks de veranderende marktomstandigheden en dankzij de duurzame relaties met onze op drachtgevers zien wij, met ons hechte team van medewerkers, 2012 met vertrouwen tegemoet. Harderwijk, 10 april 2012 Het managementteam, T.L.M. Deen, voorzitter H. Bakker C.M. Blotenburg W. Korunka M. Mulder


Jaarverslag 2011

Pagina 71

Pagina 72


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw reactiveringscentrum, zorgfront en parkeergarage Ziekenhuis St. Jansdal, Harderwijk Opdrachtgever: Ziekenhuis St. Jansdal, Harderwijk Architect: Wiegerinck, Arnhem Realisatie: Bimo Bouw B.V., Harderwijk


Jaarverslag 2011

Pagina 73

Pagina 74


Jaarverslag 2011

Project: Nieuwbouw 41 appartementen, 8 huurwoningen met commerciële ruimten en zorgcentrum FAHOED, De Omloop, Elburg Opdrachtgever: Woningcorporatie UWOON, Harderwijk en Bouwfonds Ontwikkeling, Amersfoort Architect: Kokon, Rotterdam Realisatie: Bimo Bouw B.V., Harderwijk


Jaarverslag 2011

Pagina 75

Pagina 76


Jaarverslag 2011

Project: Uitbreiding en interne verbouwing garage/showroom Stern Auto, Amsterdam Opdrachtgever: Stern Beheer Architect: vbj architectuur en bouwmanagement, Veenendaal Realisatie: C.T.J. van Vliet Aannemingsbedrijf B.V., Weesp


Jaarverslag 2011

Pagina 77

Pagina 78


Jaarverslag 2011

Resultaten

Jaarrekening 2011 Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Geconsolideerd kasstroomoverzicht Grondslagen voor de financiële verslaggeving Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winsten verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans en de winsten verliesrekening

80 81 82 83 84 90 96 98 99 100

Overige gegevens Winstbestemming 103 Controleverklaring 104 English summary 106 Groepsmaatschappijen 109


Jaarverslag 2011

Pagina 79

Geconsolideerde balans

(Voor verwerking winstbestemming) Bedragen x 1 duizend euro’s 31-12-2011 31-12-2010

Vaste activa Immateriële vaste activa 16.508 19.520 1 Materiële vaste activa 29.388 29.306 2 Financiële vaste activa 26.419 24.343 3 72.315 73.169 Vlottende activa Voorraden Onderhanden werken Vorderingen Liquide middelen

4 5 6 7

11.145 21.396 159.760 126.982 90.223 87.513 11.018 8.559 272.146 244.450

Vlottende passiva Kredietinstellingen 18.147 37.195 8 Handels- en overige schulden 183.972 144.499 9 Onderhanden projecten 8.764 9.667 10 210.883 191.361 Netto werkkapitaal 61.263 53.089 133.578 126.258 Langlopende verplichtingen Kredietinstellingen 27.029 26.896 11 Voorzieningen en overige schulden 12 19.806 18.784 46.835 45.680 Eigen vermogen 86.743 80.578 133.578 126.258

Pagina 80


Jaarverslag 2011

Geconsolideerde winsten verliesrekening

Bedragen x 1 duizend euro’s 2011

2010

Netto-omzet 635.232 13 Af: kostprijs omzet 560.815

659.037 583.951

74.417 57.555

75.086 58.417

Netto-omzetresultaat 16.862 Overige bedrijfsopbrengsten 737 Realisatie herwaardering 231

16.669 1.370 2.673

17.830

20.712

(5.591)

(5.137)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 12.239 Belastingen uit gewone bedrijfsuitoefening (4.011)

15.575 (5.119)

Bruto-omzetresultaat Af: overige kosten

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten en -lasten

Resultaat na belastingen

14

8.228


Jaarverslag 2011

10.456

Pagina 81

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat

Bedragen x 1 duizend euro’s 2011 2010

Geconsolideerd resultaat na belastingen Gerealiseerde herwaardering Totaal rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen

8.228 10.456

(173) (1.991)

(173) (1.991)

Totaalresultaat 8.055 8.465

Pagina 82


Jaarverslag 2011

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Bedragen x 1 duizend euro’s 2011

Bedrijfsresultaat

2010

17.830 20.712

Aanpassingen voor: • afschrijvingen 7.146 8.291 • gerealiseerde herwaardering (173) (1.991) • mutaties voorzieningen 1.022 1.464 Mutaties werkkapitaal: • onderhanden werken/projecten (33.681) 9.064 • voorraden 10.251 (10.387) • vorderingen (2.710) (21.196) • overige schulden 20.425 8.760 Kasstroom uit bedrijfsuitoefening 20.110 14.717 Rentebaten 1.092 413 Rentelasten (6.683) (5.550) Winstbelasting (4.011) (5.119) (9.602) (10.256) Kasstroom uit operationele activiteiten 10.508 4.461 Investeringen in immateriële vaste activa (793) Investeringen in materiële vaste activa (4.315) Desinvestering materiële vaste activa 892 Investeringen in financiële vaste activa (4.030) Desinvestering financiële vaste activa 1.954 Kasstroom uit investeringsactiviteiten

(721) (3.658) 23.981 (9.704) 181 (6.292) 10.079

Opname langlopende schulden 133 107 Betaald dividend (1.890) (7.755) Kasstroom uit financieringsactiviteiten (1.757) Netto kasstroom 2.459

(7.648) 6.892

Stand geldmiddelen per 1 januari

8.559

1.667

Stand geldmiddelen per 31 december

11.018

8.559


Jaarverslag 2011

Pagina 83

Grondslagen voor de financiële verslaggeving Algemeen De vennootschap heeft zowel de enkelvoudige jaarrekening als de geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9, Boek 2, Burgerlijk Wetboek. De hierna uiteen gezette grondslagen voor financiële verslaglegging zijn ten opzichte van voorgaand verslagjaar niet gewijzigd en zijn consistent toegepast voor alle entiteiten en gepresenteerde perioden in deze geconsolideerde jaarrekening.

grondslagen voor Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden de financiële gegevens van Van Wijnen Holding N.V. en haar groepsmaatschappijen opgenomen. Als groepsmaatschappijen worden die ondernemingen aangemerkt die behoren tot de economische eenheid van Van Wijnen Holding N.V. Deelnemingen in joint ventures (met name ontwikkelings- en bouwcombinaties) worden proportioneel geconsolideerd. Integraal in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen waarin beslissende zeggenschap op het beleid kan worden uitgeoefend. Deelnemingen waarin geen overwegende zeggenschap kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorde ringen en transacties geëlimineerd, evenals de binnen de Groep gemaakte winsten. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie opgenomen vanaf het moment dat Van Wijnen Holding N.V. beslissende invloed uitoefent op het beleid. Een volledig overzicht van de geconsolideerde vennoot schappen is vermeld op pagina 109, 110 en 111 van dit verslag. Voor een groot aantal groepsmaat schappijen zijn aansprakelijkheidsverklaringen gedeponeerd.

FINANCIËLE INSTRUMENTEN Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Verstrekte leningen, overige vorderingen en financiële verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met de effectieve rentevoet en onder aftrek van nood zakelijk geachte voorzieningen. Op de in het kader van renterisicobeheer afgesloten derivaten wordt kostprijshedge accounting toegepast. Het instrument en de afgedekte post worden beide gewaardeerd tegen kostprijs.

Pagina 84


Jaarverslag 2011

LEASING De beoordeling of een overeenkomst een lease bevat, vindt plaats op grond van de economische realiteit op het tijdstip van het aangaan van het contract. Een contract wordt aangemerkt als een leaseovereenkomst als de overeenkomst het recht van het gebruik van een specifiek actief omvat. In geval van operational leasing worden het leaseobject en de daarmee samenhangende schuld bij het aangaan van de overeenkomst off balance verwerkt op het moment van het aangaan van de lease overeenkomst. Het verkoopresultaat wordt bepaald als resultante van de boekwaarde en de verkoop prijs van de activa, en ten gunste van winsten verliesrekening gebracht. De leasebetalingen worden in vaste bedragen over de leaseperiode ten laste van de winsten verliesrekening verwerkt.

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN DE BALANs Immateriële vaste activa Goodwill, zijnde het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de nettovermogenswaarde van verworven deelnemingen, wordt geactiveerd en op basis van de geschatte levensduur ten laste van het resultaat afgeschreven. De levensduur wordt geschat op gemiddeld 10 jaar. Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen De bedrijfsgebouwen en terreinen zijn gewaardeerd op de actuele waarde (marktwaarde), rekening houdend met de geschatte economische levensduur en verminderd met de afschrijving. De actuele waarde wordt jaarlijks bepaald op basis van de netto contante waarde van de toekomstige huuropbrengsten rekening houdend met een jaarlijkse indexatie. Eens in de 5 jaar vindt een taxatie plaats door een onafhankelijke taxateur. Het verschil tussen de berekende boekwaarden voor en na de herwaardering wordt, onder aftrek van de latente belastingclaim, verantwoord als herwaarderings reserve. De gerealiseerde herwaardering wordt verantwoord in de winsten verliesrekening als ‘realisatie herwaardering’. De marktwaarde vormt de basis voor de afschrijving. Deze bedraagt, toegepast volgens de lineaire methode, maximaal 3 procent per jaar.


Jaarverslag 2011

Pagina 85

Machines en installaties De machines en installaties zijn tegen historische kostprijs gewaardeerd, waarop afschrijvingen, variërend van 10 procent tot 33¹/³ procent, per jaar in mindering zijn gebracht. De afschrijvingen zijn volgens de lineaire methode berekend en gebaseerd op de economische levensduur. Andere vaste bedrijfsmiddelen Hieronder zijn opgenomen de inventarissen en de vervoersmiddelen. De andere vaste bedrijfsmiddelen zijn opgenomen tegen historische kostprijs, verminderd met lineair toegepaste afschrijving. Financiële vaste activa Deelnemingen De deelnemingen worden gewaardeerd op basis van nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van Van Wijnen Holding N.V. gehanteerd. Overige vorderingen De overige vorderingen zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met de effectieve rentevoet en onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Vlottende activa Voorraden Voorraden gronden hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de aanschaffingsprijs of de marktwaarde indien deze lager is per balansdatum. Een eventuele voorziening voor incourantheid wordt op de waarde in mindering gebracht. De voorraden gereed product worden gewaardeerd tegen de bestede directe kosten, vermeerderd met een opslag voor algemene kosten of, indien lager de marktwaarde. Onderhanden werken De projecten voor eigen rekening, waaronder opgenomen de grondposities en ontwikkelkosten, worden gewaardeerd tegen de aanschafprijs, de bestede directe kosten en financieringskosten. Indien de marktwaarde lager is, vindt waardering op deze lagere marktwaarde plaats. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met de effectieve rentevoet en onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen wegens vermoedelijke oninbaarheid.

Pagina 86


Jaarverslag 2011

Vlottende passiva Onderhanden projecten De onderhanden projecten in opdracht van derden in de bouwsector worden gewaardeerd tegen de directe kosten, zoals lonen en sociale lasten, materialen, kosten van materieelgebruik, diensten van derden en onderaanneming, verhoogd met een opslag voor indirecte kosten en met het gedeelte van de geprognosticeerde winst dat gerealiseerd wordt geacht op basis van de voortgang van het werk, gemeten aan de hand van de voortgang van de productie. Voorzienbare verliezen op projecten worden direct genomen en in mindering op de waardering gebracht. Op dit saldo worden de op de onder handen projecten betrekking hebbende gedeclareerde termijnen in mindering gebracht. De ontwikkelingsprojecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de directe kosten, verhoogd met een opslag voor indirecte kosten, financieringskosten en winst. Aan ontwikkelprojecten wordt naar evenredigheid een deel van de verwachte winst toegerekend voor zover de betreffende projecten aan derden zijn verkocht, onder aftrek van voorzienbare verliezen en ontwikkelrisico’s. Gedeclareerde termijnen worden op de onderhanden ontwikkelingsprojecten in mindering gebracht. Voorzieningen Latente belastingen De voorziening voor latente belastingverplichtingen vloeit voort uit verschillen tussen de bedrijfs economische en fiscale waardering van bepaalde activa en passiva voor zover deze verschillen in de toekomst in de belastingheffing zullen worden betrokken. De berekening van de latente belastingen vindt plaats tegen het geldende tarief van de vennootschapsbelasting. Garantievoorziening De voorziening voor garantieverplichtingen dient ter dekking van mogelijke verplichtingen inzake opgeleverde werken binnen de garantieperioden. De toevoeging aan de voorziening is gerelateerd aan de gemiddelde omzet van de laatste drie jaren. De kosten uit hoofde van garantieverplichtingen komen ten laste van de voorziening. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met de effectieve rentevoet.


Jaarverslag 2011

Pagina 87

GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN DE RESULTATEN Netto-omzet De netto-omzet omvat de aan de verslagperiode toe te rekenen opbrengstwaarde van de productie, exclusief omzetbelasting en exclusief binnen Van Wijnen Holding N.V. uitgevoerde transacties. Kostprijs omzet In de kostprijs omzet worden opgenomen: •d irecte productiekosten, zoals lonen en sociale lasten, materialen, kosten van materieelgebruik, diensten van derden, onderaanneming, alsmede het saldo van de financieringsrente; •e xploitatiekosten onroerend goed en materieelpark; • afschrijvingen en waardeverminderingen onroerend goed, materieel en voorraden. Bruto-omzetresultaat De winst op onderhanden projecten in opdracht van derden in de bouwsector wordt verantwoord op basis van de voortgang van de werken. Eventuele verliezen worden genomen bij het ontstaan van de verliesverwachting en berekend per het einde werk. De winsten op onderhanden ontwikkelprojecten in opdracht van derden worden naar evenredigheid van de verwachte winst toegerekend voor zover de betreffende projecten aan derden zijn verkocht, onder aftrek van voorzienbare verliezen en ontwikkelrisico’s. Overige kosten De overige kosten worden gevormd door de componenten: •a lgemene kosten, zoals kosten van leiding en stafdiensten; • afschrijvingen en waardeverminderingen van immateriële vaste activa, inventarissen en vervoers middelen, alsmede vorderingen. Belastingen De belastingdruk wordt berekend over de in het boekjaar behaalde resultaten, met inachtneming van fiscale faciliteiten en niet aftrekbare bedragen. Met in de toekomst verschuldigde belastingen wordt rekening gehouden.

Pagina 88


Jaarverslag 2011

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENINg De vennootschappelijke winsten verliesrekening is opgemaakt met toepassing van artikel 2:402 BW.

KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De netto kasstroom in het overzicht bestaat uit de mutaties in de liquide middelen.

NOTATIE BEDRAGEN Alle bedragen opgenomen in deze toelichting zijn in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.


Jaarverslag 2011

Pagina 89

Toelichting op de geconsolideerde balans

1. Immateriële vaste activa Deze post betreft goodwill en bestaat uit: 2011 2010 Stand per 1 januari Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving

52.346 (32.826)

51.625 (28.315)

19.520

23.310

Investeringen Afschrijvingen

793 (3.805)

721 (4.511)

Stand per 31 december Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving

(3.012)

(3.790)

53.139 (36.631)

52.346 (32.826)

16.508 19.520

2. Materiële vaste activa De saldi en het verloop van de materiële vaste activa over het verslagjaar zijn als volgt:

Bedrijfsgebouwen en terreinen

Stand per 1 januari 2011 Actuele waarde respectievelijk historische kostprijs Cumulatieve afschrijvingen Mutaties in boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Stand per 31 december 2011 Actuele waarde respectievelijk historische kostprijs Cumulatieve afschrijvingen

Pagina 90


Jaarverslag 2011

28.228 (7.441) 20.787

Machines en Andere vaste installaties bedrijfsmiddelen

13.341 (10.778) 2.563

59.999 (30.693) 29.306

24 2.766 1.525 - (613) (279) (787) (1.725) (829) (763) 428 417

4.315 (892) (3.341) 82

28.312 (8.288) 20.024

18.430 (12.474) 5.956

Totaal

18.804 (12.420) 6.384

14.618 (11.638) 2.980

61.734 (32.346) 29.388

3. Financiële vaste activa Het verloop van de post financiële vaste activa luidt: Overige Deelnemingen vorderingen Stand per 1 januari 2011 Mutaties • Investeringen • Aflossingen Stand per 31 december 2011

Totaal

71 24.272 24.343 61 - 132

3.969 (1.954) 26.287

4.030 (1.954) 26.419

Voor het grootste deel van de overige vorderingen (€ 14,1 miljoen) zijn zekerheden gesteld in de vorm van hypothecaire inschrijving of hypothecaire volmacht. Bij een belangrijk deel van de overige vorderingen variëren de rentepercentages tussen EURIBOR plus 100 tot 150 basispunten of een vaste rente van 6% per jaar. De vorderingen zullen grotendeels binnen 5 jaren worden afgelost.

4. Voorraden De voorraden kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2011 2010 Grond- en hulpstoffen Gereed product

452 10.693

491 20.905

11.145

21.396

Onder de post gereed product zijn de nog niet verkochte woningen verantwoord.

5. Onderhanden werken Onder de onderhanden werken worden de grondposities en ontwikkelkosten opgenomen.


Jaarverslag 2011

Pagina 91

6. Vorderingen De vorderingen zijn als volgt te specificeren: 2011 2010 Handelsdebiteuren Overige deelnemingen Overige vorderingen Overlopende activa

79.533 2.086 2.884 5.720

83.775 760 2.274 704

90.223 87.513 7. Liquide middelen Vorderingen op kredietinstellingen waarbij tevens schulden worden aangehouden, worden indien van toepassing gesaldeerd opgenomen. De saldi van de G-rekeningen bedragen € 5,5 miljoen (2010: € 5,8 miljoen). Schulden aan kredietinstellingen waarbij tevens tegoeden worden aangehouden, worden indien van toepassing gesaldeerd opgenomen.

8. Kredietinstellingen Onder de kredietinstellingen zijn de onderstaande posten verantwoord: 2011 2010 Projectfinancieringen

18.147

37.195

18.147 37.195

Pagina 92


Jaarverslag 2011

9. Handels- en overige schulden Onder de schulden op korte termijn zijn de onderstaande posten verantwoord: 2011 2010 Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekering Pensioenpremies Overige schulden Overlopende passiva

123.722 10.100 220 14.249 35.681

97.126 11.948 356 2.798 32.271

183.972 144.499 De post ‘overlopende passiva’ bestaat voornamelijk uit verplichtingen met betrekking tot project kosten, salarissen, vakantiedagen en vakantiegeld.

10. Onderhanden projecten De onderhanden projecten kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2011 2010 Integrale kostprijs inclusief gerealiseerd resultaat, verminderd met getroffen voorzieningen Af: Gedeclareerde termijnen

550.343 559.107

847.972 857.639

8.764 9.667

Onderhanden projecten met positief saldo na aftrek gedeclareerde termijnen Onderhanden projecten met negatief saldo na aftrek gedeclareerde termijnen

57.557

69.416

(48.793)

(59.749)

8.764 9.667


Jaarverslag 2011

Pagina 93

11. Kredietinstellingen De specificatie van de langlopende verplichtingen bij kredietinstellingen luidt: 2011 2010 Projectfinancieringen

27.029

26.896

27.029 26.896 In december 2010 is de herfinanciering afgerond met de Rabobank en de FGH Bank. De nieuwe financiering van maximaal € 180 miljoen kent een looptijd tot en met eind 2015 en bestaat uit een tweetal leningsfaciliteiten van totaal € 85 miljoen, een tweetal rekening-courantfaciliteiten van totaal € 70 miljoen en een garantieobligofaciliteit van € 25 miljoen. Voor een deel van de financieringen zijn financiële convenanten van toepassing, gerelateerd aan de leverage ratio en solvabiliteit. De leverage ratio is de uitkomst van net debt gedeeld door EBITDA (winst voor belastingen, interest, afschrijvingen en amortisaties). De solvabiliteit is de uitkomst van eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen. Aan deze convenanten wordt voldaan. Het gewogen gemiddelde van de rentevoeten bedraagt 3,67 procent (2010: 3,25 procent). De reële waarde van de leningen komen overeen met de boekwaarde. Het deel van de projectfinancieringen welke binnen 1 jaar wordt afgelost of opeisbaar is, is onder de vlottende passiva opgenomen. De reële waarde van de schulden op lange termijn is in overeen stemming met de boekwaarde. Bij de projectfinancieringen varieerde de rentepercentages tussen de 3,6 procent en 5,3 procent. Aan de projectfinanciers is hypothecaire zekerheid verstrekt op grondposities. De schulden zullen grotendeels binnen 5 jaren worden afgelost.

12. Voorzieningen en overige schulden De specificatie van de getroffen voorzieningen luidt: 2011 2010 Latente belastingen Garantievoorzieningen Overige

14.183 5.241 382

12.471 5.843 470

19.806 18.784 De voorzieningen zijn naar hun aard voornamelijk als langlopend te beschouwen.

Pagina 94


Jaarverslag 2011

De voorziening voor latente belastingen heeft betrekking op toekomstige belastingverplichtingen die voortvloeien uit verschillen tussen fiscale en bedrijfseconomische waardering van bepaalde activa en passiva. De voorziening voor latente belastingverplichtingen is gewaardeerd op 25,0 procent. De voorziening voor garantieverplichtingen dient ter dekking van mogelijke verplichtingen inzake opgeleverde werken binnen de garantieperioden. De toevoeging aan de voorziening is gebaseerd op een uit ervaring verkregen percentage van de omzet. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Het totaal van de uitstaande bankgaranties bedroeg ultimo 2011 € 6.350.166,- (2010: € 3.678.142,-). Daarnaast zijn door borgmaatschappijen ultimo 2011 voor een totaalbedrag van € 47.208.685,borgtochten verstrekt (2010: € 54.829.025,-). Van Wijnen Holding N.V. is hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden van vennootschappen onder firma (projectcombinaties) waarin zij participeert. In de jaarrekening zijn alleen verplichtingen ter zake opgenomen, indien de financiële positie van de combinatie of van één of meerdere combinanten daar toe aanleiding gaf. Van Wijnen is uit hoofde van de verwerving van grondposities verplichtingen aan gegaan onder voorbehoud bestemmingswijzigingen en/of af te geven vergunningen. De jaarlijks te betalen huur voor bedrijfsterreinen en gebouwen bedraagt circa € 0,8 miljoen. Het meren deel van de huurcontracten heeft een looptijd tot 2014 met de mogelijkheid van verlenging. Van Wijnen heeft in 2010 een vijftal bedrijfspanden verkocht en als lessee operationele leasecontrac ten voor deze panden afgesloten. In 2011 is een totaal bedrag van € 1,9 miljoen aan leasebetalingen met betrekking tot bedrijfspanden in de winsten verliesrekening verwerkt. De overeenkomst heeft een looptijd van tenminste 10 jaar. De leasebetaling is een vast bedrag per jaar. In 2020 heeft Van Wijnen de optie de leaseobjecten te kopen tegen een vast overeengekomen aankoopprijs. Daarnaast is sprake van operationele leasecontracten voor vervoermiddelen. De totale toekomstige minimale leasebetalingen zijn als volgt te specificeren: Bedragen x 1 miljoen euro’s 2011 2010 periode < 1 jaar 1 jaar < periode < 5 jaar periode > 5 jaar

3,6 16,4 6,2

3,7 18,6 8,3

Totaal 26,2 30,6

Van Wijnen Holding N.V. en haar dochterondernemingen zijn onderdeel van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Op grond van de geldende standaard voorwaarden is er sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid voor belastingschulden uit de periode dat zij van de fiscale eenheid deel uitmaken.


Jaarverslag 2011

Pagina 95

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 13. Omzet De omzet gesplitst naar sectoren heeft zich als volgt ontwikkeld: 2011 2010 Bouwsector Eigen ontwikkeling Overige omzet Bruto-omzet Af: intercompany omzet

607.648 132.170 10.282 750.100 114.868

651.224 107.163 11.599 769.986 110.949

635.232 659.037 Lonen en salarissen 2011 2010 Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten

79.526 11.783 6.732

82.142 12.270 5.925

98.041 100.337

In 2011 bedroeg het gemiddeld aantal werknemers dat in dienst was bij Van Wijnen Holding N.V. 1.605 (2010: 1.639 werknemers). Het aantal werknemers ultimo 2011 bedraagt 1.586 (2010: 1.568). Afschrijving vaste activa In 2011 werd als afschrijvingslast € 7.146.000,- ten laste van het bedrijfsresultaat geboekt, te weten: 2011 2010 Goodwill Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen

3.805 787 1.725 829

4.511 1.021 1.762 997

7.146 8.291 14. Rentebaten en -lasten 2011 2010 Rentebaten Rentelasten

Pagina 96


Jaarverslag 2011

1.092 (6.683) (5.591)

413 (5.550) (5.137)

Accountantshonoraria De accountantshonoraria uitgesplitst naar categorie bedroegen: 2011 2010 Onderzoek van de jaarrekening Andere controle-opdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten

346 23 141 16

343 15 42 22

526 422 Belastingen Hieronder is opgenomen de belastingdruk over de behaalde resultaten, alsmede de mutatie in de voorziening voor latente belastingen. De belastingdruk over 2011 bedraagt € 4.011.000,-. Ten opzichte van het resultaat voor belastingen bedraagt dit 32,8 procent (2010: 32,9 procent). Het verschil ten opzichte van het nominale tarief is veroorzaakt door het, volgens bestendige gedragslijn, herbe rekenen van commerciële naar fiscale posities op basis van fiscale weten regelgeving. De gemiddelde effectieve belastingdruk is de belasting uit gewone bedrijfsuitoefening gedeeld door het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen volgens de geconsolideerde winsten verliesrekening. De aansluiting tussen het nominale belastingtarief en de effectieve belastingdruk is als volgt: 2011 2010 Nominaal tarief Fiscaal niet-aftrekbare posten

25,0% 7,8%

25,5% 7,4%

Effectieve belastingdruk

32,8%

32,9%

Transacties met verbonden partijen Van Wijnen onderscheidt de navolgende verbonden partijen: groepsmaatschappijen, de bestuurders, de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders. Eventuele transacties met verbonden partijen geschieden tegen prijzen welke ook worden toegepast bij transacties met derden. De beloning van de bestuurders bedroeg € 1.222.292,- (2010: € 1.226.196,-). De beloning voor commissarissen bedroeg € 96.000,- (2010: € 96.000,-). Financiële risico’s Kredietrisico Kredietrisico is het risico van financieel verlies indien een afnemer de aangegane contractuele ver plichting niet nakomt. Kredietrisico’s vloeien met name voort uit vorderingen op klanten. Van Wijnen voert een actief beleid om het kredietrisico te minimaliseren. Ter beheersing van dit risico wordt gebruik gemaakt van informatie van erkende instellingen die zich op het leveren van kredietinformatie hebben toegelegd. Continue bewaking van het kredietrisico vormt onderdeel van het debiteurenbeheer. Op balansdatum was geen sprake van belangrijke concentraties van kredietrisico. Renterisico Renterisico houdt in dat door veranderingen in rentestanden de resultaten van de onderneming veranderen. Om dit risico te beheersen worden derivaten gebruikt. In 2007 is een rentecap aangeschaft met een looptijd van 5 jaar (tot juli 2012). Daarnaast is door middel van een renteswap (tot december 2015) voor een deel van de bankfinanciering de variabele rente omgezet in vaste tarieven. De reële waarde van de derivaten is per 31 december 2011 € 4,7 miljoen negatief (2010: 3,6 miljoen negatief). Van Wijnen Holding N.V.

Jaarverslag 2011

Pagina 97

Vennootschappelijke balans

(Voor verwerking winstbestemming) Bedragen x 1 duizend euro’s

31-12-2011 31-12-2010

Vaste activa Financiële vaste activa 1

Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen

2

52.598

42.841

55.420 39.711 - 5.166 55.420 44.877

Vlottende passiva Kredietinstellingen 4.009 Handels- en overige schulden 15.104 6.097 3 19.113 6.097 Netto werkkapitaal 36.307 38.780 88.905 81.621

Langlopende verplichtingen Voorzieningen 2.162 1.043 4 2.162

1.043

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal 100 100 5 Agioreserve 13.506 13.506 Herwaarderingsreserve 6.581 6.754 Overige reserves 58.328 49.762 Resultaat boekjaar 8.228 10.456 86.743 80.578 88.905 81.621

Pagina 98


Jaarverslag 2011

Vennootschappelijke winsten verliesrekening

Bedragen x 1 duizend euro’s 2011 2010

Resultaat deelnemingen Overige baten en lasten na belastingen

9.757 (1.529)

11.496 (1.040)

Resultaat na belastingen

8.228

10.456


Jaarverslag 2011

Pagina 99

Toelichting op de vennootschappelijke balans en de winsten verliesrekening De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die worden vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening van Van Wijnen Holding N.V.

1. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa luidt: Deelnemingen

Stand per 1 januari 2011 42.841 Mutaties - Aandeel in resultaat 9.757 Stand per 31 december 2011 52.598 Op de deelnemingswaarde zijn niet gerealiseerde intercompany winsten, groot € 0,9 miljoen, geëlimineerd (2010: € 0,9 miljoen).

2. Vorderingen De vorderingen zijn als volgt te specificeren:

2011 2010

Handelsdebiteuren 42 42 Deelnemingen 53.512 39.664 Belastingen 1.575 Overige vorderingen 291 5 55.420 39.711 Ten aanzien van de vorderingen op deelnemingen zijn geen zekerheden gesteld en er zijn geen aflossings schema’s overeengekomen.

Pagina 100


Jaarverslag 2011

3. Handels- en overige schulden De schulden op korte termijn bestaan uit:

2011

Belastingen Overlopende passiva

2010

2.381 12.723

983 5.114

15.104 6.097

4. Voorzieningen De voorzieningen hebben volledig betrekking op latente belastingen.


Jaarverslag 2011

Pagina 101

5. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 200.000,- en is verdeeld in 199.990 gewone aandelen en 10 prioriteitsaandelen van elk nominaal € 1,-. Per 31 december 2011 bestaat het geplaatste aandelenkapitaal uit 100.000 gewone aandelen (2010: 100.000) en uit 1 prioriteits aandeel (2010: 1). Het verloop van het eigen vermogen kan als volgt worden weergegeven:

Stand per 1 januari Winstverdeling

Mutaties

Stand per 31 december

Geplaatst kapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Overige reserves Resultaat boekjaar

100 - - 13.506 - - 6.754 - (173) 49.762 8.566 - 10.456 (10.456) 8.228

100 13.506 6.581 58.328 8.228

80.578

86.743

(1.890)

8.055

De herwaarderingsreserve betreft de aan te houden reserve betreffende nog niet gerealiseerde her waarderingen van eigen bedrijfsgebouwen en terreinen van groepsmaatschappijen. In het verslagjaar is de gerealiseerde herwaardering 2011, € 0,2 miljoen, in mindering gebracht op de wettelijke reserves. Van het resultaat boekjaar over 2010 ad € 10,5 miljoen is in 2011 € 1,9 miljoen uitgekeerd als dividend. Het restant van € 8,6 miljoen is toegevoegd aan de overige reserves. De volledige winst over 2011 is toegevoegd aan het eigen vermogen. Voor de toelichting op de overige posten van de balans en de winsten verliesrekening wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. Baarn, 10 april 2012 C.W.J. van Bemmel J.B. Hillen J.F.A.M. van Kimmenaede C. Wielaart

Pagina 102


Jaarverslag 2011

Overige gegevens Winstbestemming Statutaire bepalingen inzake winstbestemming In artikel 38 van de statuten van de vennootschap zijn de volgende bepalingen opgenomen over de winstbestemming. 38.1 De prioriteit stelt vast welk deel van de winst, welke in het laatst verstreken boekjaar is behaald, wordt gereserveerd. 38.2 Uit de winst, welke na toepassing van het in het vorige lid bepaalde overblijft, wordt vervolgens, zo mogelijk, op de prioriteitsaandelen uitgekeerd vijf procent van hun nominale bedrag. Op de prioriteitsaandelen zal geen verdere uitkering plaatsvinden. De na toepassing van het bepaalde in lid 1 van dit artikel en de eerste zin van dit lid overblijvende winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering. Bij staking van stemmen in de algemene vergadering over uitkering of reservering van de resterende winst wordt de winst waarop het voorstel betrek king heeft, gereserveerd. 38.3 D e vennootschap kan aan de aandeelhouders en eventuele andere gerechtigden tot voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen indien en voor zover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Voorstel winstbestemming In afwachting van de goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is het volledige resultaat toegevoegd aan het eigen vermogen. Voor zover de winstbestemming voortvloeit uit wettelijk en/of statutaire bepalingen, is deze in de balans per 31 december 2011 verwerkt. Prioriteit De belangrijkste rechten die aan de prioriteitsaandeelhouder, Stichting Participatiemaatschappij Van Wijnen, toekomen zijn: • Goedkeuringsrecht ten aanzien van het uitgeven van aandelen, vaststellen van de uitgiftekoers, wijze van uitoefening voorkeursrecht, inkoop eigen aandelen, overdracht aandelen; • Goedkeuringsrecht ten aanzien van een aantal strategische besluiten; • Bevoegdheden volgens artikel 38 van de statuten van de vennootschap; • Goedkeuringsrecht voor benoeming van commissarissen.


Jaarverslag 2011

Pagina 103

Controleverklaring

Opdracht Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 van Van Wijnen Holding N.V. te Baarn gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de geconsolideerde en enkelvoudige winsten verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de onderneming is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaar verslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de onderneming. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de onderneming gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Pagina 104


Jaarverslag 2011

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Van Wijnen Holding N.V. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Leeuwarden, 10 april 2012 Ernst & Young Accountants LLP namens deze w.g. drs. M.J. Noordhoff RA


Jaarverslag 2011

Pagina 105

English summary Consolidated keyfigures and ratios

figures x 1 million euros 2011 2010 2009 turnover Net turnover

635,2

659,0

722,0

2008

747,2

Orderbook

950 1.156 1.354 1.347

Results EBITDA EBIT Result before taxation Net result Depreciation Net cash flow

25,0 17,8 12,2 8,2 7,2 2,5

29,0 20,7 15,6 10,5 8,3 6,9

37,7 27,9 23,4 16,1 9,8 12,1

42,7 33,7 27,5 19,4 9,0 0,8

Investments Tangible fixed assets

4,3

3,7

2,9

13,1

Capital at December 31 Shareholders’ Equity Long-term capital Net working capital

86,7 133,6 61,3

80,6 126,3 53,1

79,9 124,0 32,4

77,7 164,7 66,7

Employees Total wages/salaries (including social security) Number of employees at December 31

98 1.586

100 1.568

102 1.669

100 1.762

Ratios (%) EBITDA / Net turnover EBIT / Net turnover Result before taxation / Net turnover Net result / Net turnover Net result / Shareholders’ Equity Shareholders’ Equity / Total Capital

3,9 2,8 1,9 1,3 9,5 25,2

4,4 3,1 2,4 1,6 13,0 25,4

5,2 3,9 3,2 2,2 20,2 25,2

Pagina 106


Jaarverslag 2011

5,7 4,5 3,7 2,6 25,0 21,6

Consolidated balance sheet as per December 31, 2011 (Before proposed distribution of net result) Figures x 1 thousand euros 31-12-2011 31-12-2010

Fixed Assets Intangible fixed assets 16.508 19.520 Tangible fixed assets 29.388 29.306 Financial fixed assets 26.419 24.343 72.315 73.169 Current Assets Stock Work in progress Receivables Cash and cash equivalents

11.145 21.396 159.760 126.982 90.223 87.513 11.018 8.559 272.146 244.450

Current liabilities Current debt 18.147 37.195 Short-term debt 183.972 144.499 Work in progress 8.764 9.667 210.883 191.361 Net working capital 61.263 53.089 133.578 126.258 Long-term debts Non-current debt 27.029 26.896 Provisions and other debt 19.806 18.784 46.835 45.680 Shareholders’ equity 86.743 80.578 133.578 126.258


Jaarverslag 2011

Pagina 107

Consolidated profit and loss account for 2011

Figures x 1 thousand euros 2011 2010

Net turnover Less: costs of sales

635.232 659.037 560.815 583.951

Gross margin on turnover Less: other expenses

74.417 57.555

Net margin on turnover Other income Realization revaluation

16.862 16.669 737 1.370 231 2.673

Operating result

17.830 20.712

Financial income and expenses Interest income and charges profit on ordinary operations before taxation Taxation


(5.137)

12.239 15.575 (4.011) (5.119) 8.228 10.456

NET result

Pagina 108

(5.591)

75.086 58.417

Jaarverslag 2011

Groepsmaatschappijen In de consolidatie zijn de volgende groepsmaatschappijen begrepen:

Naam

Zetel


Baarn

Van Wijnen Groep N.V. en haar 100% deelnemingen, tenzij anders vermeld:

Baarn

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

% belang

100

an Wijnen Noord B.V V Gorredijk Van Wijnen Gorredijk B.V. Gorredijk Van Wijnen Lelystad B.V. Lelystad Van Wijnen Groningen B.V. Groningen Van Wijnen Heerhugowaard B.V. Heerhugowaard Van Wijnen Almere B.V. Almere Van Wijnen Oost B.V. Arnhem Van Wijnen Arnhem B.V Arnhem Van Wijnen Eibergen B.V Eibergen Van Wijnen Deventer B.V. Deventer Van Wijnen Hengelo B.V. Eibergen Van Wijnen Hekkelman B.V. Deventer Van Wijnen Recreatiebouw B.V. Deventer Van Wijnen West B.V. Dordrecht Van Wijnen Dordrecht B.V. Dordrecht Van Wijnen Stolwijk B.V. Stolwijk Van Wijnen Haarlemmermeer B.V. Alphen aan den Rijn Van Wijnen Den Haag B.V. Dordrecht Van Wijnen Project Oud-Beijerland B.V. Dordrecht De Grienden B.V. Dordrecht Van Wijnen Zuid B.V. Waalwijk Van Wijnen Waalwijk B.V. Waalwijk Van Wijnen Eindhoven B.V. Eindhoven Van Wijnen Sittard B.V. Sittard Van Wijnen Ontwikkelingsmaatschappij Zuid I B.V. Waalwijk Van Wijnen Waalborgh Bouwontwikkeling B.V. Waalwijk Bouwbedrijf Timmers B.V. Rosmalen Aannemersbedrijf Van Grunsven Oss B.V. Oss Van Wijnen Midden B.V. Baarn Van Wijnen Midden I B.V. Baarn Van Wijnen Midden II B.V. Baarn Van Wijnen Midden III B.V. Baarn Van Wijnen Weesp B.V. Baarn


Jaarverslag 2011

Pagina 109

Groepsmaatschappijen In de consolidatie zijn de volgende groepsmaatschappijen begrepen:

Naam

Zetel

% belang

•C .T.J. van Vliet Bouw Management B.V. Weesp •C .T.J. van Vliet Aannemingsbedrijf B.V. Weesp •B imo Bouw B.V. Harderwijk •B imo Bouw Vastgoed B.V. Harderwijk •B imo Bovenkamp B.V. Harderwijk •B imo Transvaal De Es B.V. Harderwijk •B imo Projectontwikkeling B.V. Harderwijk •V an Wijnen Groep Projectontwikkeling B.V. Baarn •V an Wijnen Projectontwikkeling Noord B.V. Gorredijk •V an Wijnen Projectontwikkeling Almere B.V. Almere •V an Wijnen Projectontwikkeling Oost B.V. Arnhem •V an Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Baarn •V an Wijnen Projectontwikkeling West B.V. Dordrecht •V an Wijnen Projectontwikkeling Zuid B.V. Waalwijk •V an Wijnen Commanditaire Deelnemingen B.V. Baarn •W ijmat Noord B.V. Gorredijk •W ijmat Oost B.V. Deventer •W ijmat West B.V. Dordrecht •D elcon B.V. Gorredijk •V an Wijnen Groep Management Development B.V. Baarn •V an Wijnen Groep Recreatiebouw B.V. Baarn •V an Wijnen Vastgoed B.V. Baarn •V an Wijnen Ontwikkelingsmaatschappij Lelycentre B.V. Lelystad •V an Wijnen Ontwikkelingsmaatschappij Lelystad B.V. Lelystad •V an Wijnen Ontwikkelingsmaatschappij Lochem B.V. Arnhem •V an Wijnen Ontwikkelingsmaatschappij Arnhem B.V. Arnhem •D ouble Harbour B.V. Dordrecht •D ouble Harbour II B.V. Dordrecht •H et Rond Projecten B.V. Arnhem •E nergie Exploitatie Tasman Toren B.V. Groningen •B eheersmaatschappij Eemschil B.V. Baarn •O ntwikkelingsmaatschappij Julianadorp B.V. Gorredijk •W ijcon B.V. Dordrecht •V CR B.V. Rosmalen •H ulster Staete B.V. Waalwijk Van Wijnen Grondposities B.V. en haar 100% deelnemingen, tenzij anders vermeld:

Baarn

•V an Wijnen Ontwikkelingsgronden B.V. • Van Wijnen Ontwikkelingsgronden Noord B.V.

Baarn Baarn

Pagina 110


Jaarverslag 2011

100

Naam

Zetel

•V an Wijnen Ontwikkelingsgronden Oost B.V. •V an Wijnen Ontwikkelingsgronden West B.V. •V an Wijnen Ontwikkelingsgronden Zuid B.V. •V an Wijnen Ontwikkelingsgronden Midden B.V. •V an Wijnen Gronddeelnemingen B.V. •V an Wijnen Project Hengelo B.V. •V an Wijnen Participatie Hengelo B.V. •P rojectbureau Hengelo B.V. •V an Wijnen Project Helmond B.V. •V an Wijnen Participatie Helmond B.V. •V an Wijnen Project De Drie Rivieren B.V. •V an Wijnen Project Wassenaar B.V. •V an Wijnen Project Gennep B.V. •V an Wijnen Project Bavel B.V. •V an Wijnen Project Röhm-locatie B.V. •V an Wijnen Project Vredestein-locatie B.V. •V an Wijnen Project Edam B.V. •V an Wijnen Recreatiegronden B.V. •V an Wijnen Project Loven Noord Tilburg B.V. •V an Wijnen Participatie Project Loven Noord Tilburg B.V. •D e Langstraat II B.V. •V an Wijnen Project Majoppeveld Roosendaal B.V. •V an Wijnen Participatie Project Majoppeveld Roosendaal B.V •V an Wijnen Project Haven VII Waalwijk B.V. •V an Wijnen Participatie Project Haven VII Waalwijk B.V. •V an Wijnen Locatie Reijerscop B.V. •V an Wijnen Project Eemnes B.V. •V an Wijnen Participatie Project Eemnes II B.V. • Grondbank Eemnes B.V. •V an Wijnen Project Bloemendalerpolder B.V. •V an Wijnen Project Eemnes II B.V •V an Wijnen Project Vogelenzang Rhenen B.V •V an Wijnen Project De Nieuwe Kreek B.V. •V an Wijnen Participatie Project De Nieuwe Kreek B.V. •V an Wijnen Project Muisjesfabriek B.V. •V an Wijnen Project Berkel Enschot Noord B.V.

Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Hengelo Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Hoevelaken Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn Baarn

Van Wijnen Vastgoed Exploitatiemaatschappij B.V. en haar 100% deelnemingen, tenzij anders vermeld:

Baarn

•E xploitatiemaatschappij Baarnsche dijk 14 B.V.

Baarn


% belang

Jaarverslag 2011

100

Pagina 111

Ons adres www.vanwijnen.nl Van Wijnen Holding

Van Wijnen Noord

Van Wijnen Holding N.V. Baarnsche dijk 14 Postbus 76 3740 ab Baarn T 035-548 28 28 E [email protected] KvK 32080478

Van Wijnen Noord B.V. Badweg 42 Postbus 16 8400 aa Gorredijk t 0513-46 76 54 e [email protected] KvK 01025663

Van Wijnen Groep

Van Wijnen Gorredijk B.V. Badweg 42 Postbus 16 8400 aa Gorredijk t 0513-46 76 54 e [email protected] KvK 01041320

Van Wijnen Groep N.V. Baarnsche dijk 14 Postbus 76 3740 ab Baarn T 035-548 28 28 E [email protected] KvK 31034321

Van Wijnen Groningen B.V. Kieler Bocht 19 Postbus 5263 9700 GG Groningen t 050-750 22 00 e [email protected] KvK 02034620

Van Wijnen Groep Projectontwikkeling B.V. Baarnsche dijk 14 Postbus 76 3740 ab Baarn T 035-548 28 28 E [email protected] KvK 31043483 Van Wijnen Recreatiebouw B.V. Visbystraat 5 Postbus 200 7400 ae Deventer t 0570-69 06 60 e [email protected] www.vanwijnenrecreatiebouw.nl KvK 38020306

Van Wijnen Oost Van Wijnen Projectontwikkeling Noord B.V. Badweg 42 Postbus 83 8400 ab Gorredijk t 0513-46 76 66 e [email protected] KvK 01038572 Delcon B.V. Badweg 42 Postbus 16 8400 aa Gorredijk t 0513-46 76 54 e [email protected] KvK 01041321 Wijmat Noord B.V. Badweg 42 Postbus 16 8400 aa Gorredijk t 0513-46 76 54 e [email protected] KvK 01078657

Van Wijnen Oost B.V. Van Oldenbarneveldtstraat 117 Postbus 5103 6802 ec Arnhem t 026-353 50 00 e [email protected] KvK 09112513 Van Wijnen Arnhem B.V. Van Oldenbarneveldtstraat 117 Postbus 5103 6802 ec Arnhem t 026-353 50 00 e [email protected] KvK 09031990 Van Wijnen Deventer B.V. Visbystraat 5 Postbus 200 7400 ae Deventer t 0570-63 33 33 e [email protected] KvK 38020248

Van Wijnen Heerhugowaard B.V. Galileistraat 21 Postbus 20 1700 aa Heerhugowaard t 072-750 35 00 e [email protected] KvK 37043806

Van Wijnen Eibergen B.V. Kiefte 4 Postbus 14 7150 aa Eibergen t 0545-25 01 00 e [email protected] KvK 08010395

Van Wijnen Lelystad B.V. Pascallaan 36a Postbus 2130 8203 ac Lelystad t 0320-23 03 00 e [email protected] KvK 39036445

Van Wijnen Hengelo B.V. Langelermaatweg 54-56 Postbus 340 7550 AH Hengelo T 074-242 37 33 E [email protected] KvK 53238443 Van Wijnen Projectontwikkeling Oost B.V. Van Oldenbarneveldtstraat 117 Postbus 5195 6802 ed Arnhem t 026-750 36 00 e [email protected] KvK 09047255 Wijmat Oost B.V. Visbystraat 5 Postbus 2045 7420 AA Deventer T 0570-69 06 90 e [email protected] KvK 31034313

Pagina 112


Jaarverslag 2011

Van Wijnen Zuid

Van Wijnen West

Van Wijnen Zuid B.V. Van Liemptstraat 10 Postbus 210 5140 AE Waalwijk T 0416-65 14 55 E [email protected] KvK 18130093

Van Wijnen West B.V. Calandstraat 4 Postbus 729 3300 AS Dordrecht T 078-633 39 11 E [email protected] KvK 23044198

Aqua Vastgoed B.V. Opaallaan 14 2132 XT Hoofddorp T 023-576 40 99 E [email protected] www.aquavastgoed.nl KvK 51344289

Van Wijnen Waalwijk B.V. Van Liemptstraat 10 Postbus 210 5140 AE Waalwijk T 0416-65 14 55 E [email protected] KvK 18130008

Van Wijnen Den Haag B.V. Calandstraat 4 Postbus 729 3300 AS Dordrecht t 078-633 39 11 e [email protected] KvK 24246039

Wijmat West B.V. J. Lipsweg 30 Postbus 155 3300 AD Dordrecht T 078-616 38 11 E [email protected] KvK 23035533

Van Wijnen Sittard B.V. Milieuparkweg 1 Postbus 5110 6130 pc Sittard T 046-420 45 00 E [email protected] KvK 31036573

Van Wijnen Dordrecht B.V. Calandstraat 4 Postbus 729 3300 AS Dordrecht T 078-633 39 11 E [email protected] KvK 23029736

Van Wijnen Midden

Van Wijnen Helmond Timpaanstraat 2 Postbus 281 5705 KM Helmond T 0492-46 90 70 E [email protected] KvK 32095196

Van Wijnen Haarlemmermeer B.V. Opaallaan 14 Postbus 3054 2130 KB Hoofddorp T 023-576 40 00 E [email protected] KvK 31043481

Bouwbedrijf Timmers B.V. Heikampweg 6 Postbus 46 5240 aa Rosmalen T 073-521 90 14 E [email protected] www.bouwbedrijftimmers.nl KvK 16036073

Van Wijnen Stolwijk B.V. Benedenkerkseweg 48 Postbus 45 2820 AA Stolwijk T 0182-34 80 00 E [email protected] KvK 29007775

Van Wijnen Projectontwikkeling Zuid B.V. Van Liemptstraat 10 Postbus 210 5140 AE Waalwijk t 0416-65 14 55 E [email protected] KvK 18130094

Van Wijnen Projectontwikkeling West B.V. Calandstraat 4 Postbus 764 3300 AT Dordrecht T 078-633 39 11 E [email protected] KvK 23044199

Van Wijnen Midden B.V. Rijnkade 8 Postbus 380 1380 AJ Weesp T 0294-75 08 80 E [email protected] KvK 32104980 Bimo Bouw B.V. Westeinde 27 Postbus 151 3840 AD Harderwijk T 0341-55 36 44 E [email protected] www.bimobouw.nl KvK 08013547 C.T.J. van Vliet Aannemingsbedrijf B.V. Rijnkade 8 Postbus 80 1380 AB Weesp T 0294-41 41 33 E [email protected] KvK 32063532

Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Westeinde 27 Postbus 151 3840 AD Harderwijk T 0341-56 77 07 E [email protected] KvK 32124782 Overige Van Wijnen Vastgoed B.V. Baarnsche dijk 14 Postbus 76 3740 AB Baarn T 035-548 28 28 E [email protected] KvK 31034306 Wijcon B.V. vestiging Dordrecht Spuiboulevard 236 Postbus 69 3300 AB Dordrecht T 078-620 12 34 E [email protected] www.adviesburo-wijcon.nl KvK 23044201 Wijcon B.V. vestiging Waalwijk Van Liemptstraat 10 Postbus 210 5140 AE Waalwijk T 0416-78 48 90 E [email protected] www.adviesburo-wijcon.nl KvK 23044201

Van Wijnen Weesp B.V. Rijnkade 8 Postbus 380 1380 AJ Weesp T 0294-75 08 50 E [email protected] KvK 32129744


Jaarverslag 2011

Pagina 113

Colofon Redactie:

Van Wijnen Holding N.V., Baarn

Ontwerp/productie: Korteweg Communicatie, Eindhoven Fotografie: joepjacobs.nl, Nuenen, architectuur Scala photography, sfeerfotografie Drukwerk:

Pagina 114

Drukkerij Bakker Baarn b.v.


Jaarverslag 2011

MIX Papier van verantwoorde herkomst www.fsc.org

FSC® C014493


Jaarverslag 2011

Pagina 115

Van Wijnen Holding N.V. Postbus 76 3740 AB Baarn T 035-548 28 28 [email protected] www.vanwijnen.nl

Pagina 116


Jaarverslag 2011

Aandacht maakt het verschil

Recommend Documents