Waardering voor extra aandacht personeel

Nummer 32 I 25 september 2008 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 4 Afzien in het kwadraat

Pagina 5 Enduroteam wil voorbeeld stellen

Pagina 6 Militaire oorlogsen dienstslacht­ offers bij elkaar

Pagina 7 KL doneert donnert brug voor Sudan

Waardering voor extra aandacht personeel DEN HAAG - Alle fracties in de Tweede Kamer spreken in een eerste reactie op de Defensiebegroting hun waardering uit voor het voorgenomen personeelsbeleid. Oppositiepartij VVD begroet de 50 miljoen euro die extra is vrijgemaakt voor werving en behoud met gejuich. D66 vraagt zich echter af of het wel genoeg is en de PvdA waarschuwt dat Defensie eerst het huishoudboekje op orde moet krijgen. Ook Isabelle Diks (GroenLinks) ziet tot haar genoegen dat er meer geld beschikbaar komt voor de ondersteuning van personeel en hun thuisfront. “De moeilijke omstandigheden waaronder zij hun taken in internationale missies moeten vervullen, rechtvaardigen dat.” Het CDA ziet in de uitstroom van personeel ook kansen lig-

gen. “Je beschikt daarmee over een groot potentieel aan reservisten”, zegt woordvoerder Raymond Knops. Om de ruim zevenduizend vacatures te vullen, moet Defensie inspelen op de wensen van de werknemers. “Parttime banen creëren om meer vrouwen aan te trekken en om vaders met kinderen onder de een jaar bij uitzending

AMRAAM nu ook geschikt voor gebruik door landmacht Op de voor­ grond de testappara­ tuur, daar­ achter contai­ ners met elk maximaal vier AMRAAM’s. Foto: Product­ groepmanager Missiles Ad Bak

DEN HELDER - Ruim 150 Advanced Medium Range Air to Air Missiles zijn vorige week bij de Specifieke Werkplaatsen van de Defensie Materieel Organisatie voorzien van nieuwe software. De amraam’s kunnen nu niet meer alleen door vliegtuigen van de luchtmacht tegen vijandelijke toestellen gebruikt worden, maar ook als grondluchtwapen door de Koninklijke Landmacht. Het marinebedrijf, specifiek uitgerust voor onderhoud van geleide projectielen, voerde hiermee de eerste grote klus voor de luchtmacht uit sinds de reorganisatie van de munitiewerkplaatsen, begin 2007. De amraam geleide wapens dateren, voor zover adjudant André Huijbens zich herinnert, uit eind jaren negentig. “Ze krijgen regelmatig een kwaliteitscontrole. De springstof is onbeperkt houdbaar. Dat geldt echter niet voor de stuwstoffen van een raket”, zegt hij. Dus voert het marinebedrijf naast modificaties eveneens onderhoud uit. Het commando luchtdoelartillerie van de landmacht zal de amraam’s afvuren met het Norwegian Air Defense Surface to Air Missile System (nasams) ii. Deze lanceerinrichting wordt naar verwachting begin 2009 geleverd. Overigens kent het marine­bedrijf ook buitenlandse klanten. Zo kreeg het bijvoorbeeld opdrachten van marines van verscheidene navo-partners voor werk aan onder meer de Nato Seasparrow, Standard Missile, Evolved Seasparrow Missile en de Harpoon.●

naar vredesmissies te ontzien”. Investeren in mensen en materieel kan alleen gericht en doordacht, wanneer Defensie én de krijgsmacht de huishouding weer op orde krijgen, zegt Angelien Eijsink (PvdA). SP-woordvoerster Krista van Velzen denkt dat minister Van Middelkoop en staatssecretaris De Vries de oorzaak van de ‘leegloop bij Defensie’ niet snappen: “het veel te hoge ambitieniveau van het kabinet om mee te kunnen doen met de vrienden van de NAVO in het hoogste geweldsspectrum”. De fracties zien uit naar de Strategische Verkenningen die eind volgend jaar de verhouding tussen ambitieniveau en financiën duidelijk moeten maken. De SGP neemt daarop al een voorsprong. Die partij staat “een forse verhoging van het budget” voor, meldt Kamerlid Kees van der Staaij. De PVV, Partij voor de Dieren en Rita Verdonk hebben niet gereageerd op ons verzoek hun visie op de Defensiebegroting te geven. Lees verder op pagina 2 en 3

Secretaris-generaal reikt Defensiepas uit GOUDA - Een andere Defensiepas doet zijn intrede. Secretaris-generaal Ton Annink reikte het eerste exemplaar 23 september uit aan wachtcommandant Ron van der Wurff van het Marine Beveiligingskorps op de Van Ghentkazerne in Rotterdam. Hij ontving zijn pas op de Prins Willem Alexanderkazerne in Gouda. Hoe een verstrekkingstraject van een Defensiepas in zijn werk gaat, zagen genodigden live via een groot scherm. Behalve identiteits- en toegangsbewijs is de pas ook drager van nieuwe functionaliteiten voor toekomstige toepassingen, zoals elektronische ondertekening van documenten met een wettelijk geldige handtekening. Dit laatste dient om administratieve processen te

versimpelen, te versnellen en de informatie op betrouwbare en veilige wijze te versturen, zelfs over publieke netwerken. Medewerkers kunnen zich over enige tijd bovendien met behulp van de Defensiepas, via een kaartlezer en een pincode, aanmelden op een Mulan werkplek. Deze applicaties dragen uiteindelijk bij aan een hoogwaardige beveiliging van de Defensie ict-infrastructuur en verdere verlichting van administratieve lasten. Naar andere bedrijfstoepassingen met de Defensiepas vindt nog onderzoek plaats. Het operationeel worden van het Defensiepas Beheer Systeem heeft ook een gunstige invloed op de geïntegreerde basisadministratie. Door de koppeling met Peoplesoft en

diverse andere systemen, worden alle persoons-, organisatie- en beheergegevens tussen de systemen uitgewisseld. De komende weken krijgen de circa 750 gebruikers van het Defensiepas Beheer Systeem (zoals kaartaanvragers en fotografen) een Defensiepas. Zij hebben die nodig voor aanmelding op het systeem en gaan ervoor zorgen dat vanaf 1 oktober alle nieuwe aanvragen worden verwerkt. Voorlopig krijgen alleen nieuwe medewerkers en diegenen van wie het huidige identiteitsbewijs verloopt een Defensiepas. Voor meer informatie over de Defensiepas kijk op het Defensie Intranet Portaal onder Service > Diensten > Overig > Defensiepas. Foto: Arnoud Roelofsz●

KMar neemt deel aan EUMM Georgië DEN HAAG - Nederland levert drie marechaussees en negen civiele waarnemers voor Georgië. Verdeeld over drie teams nemen zij vanaf 1 oktober deel aan de European Union Monitoring Mission (eumm). De ministerraad stemde 19 september in met dit voorstel van minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen. De eumm moet toezicht houden op het zogenoemde zespuntenplan van het Franse voorzitterschap van de Europese Unie, dat onder meer een oproep tot een staakt-

het-vuren en terugtrekking van Russische troepen bevat. De Nederlandse waarnemers worden maximaal vier maanden uitgezonden. De eumm is 16 september ingesteld voor de duur van één jaar en wordt in eerste instantie geleid door de Duitse diplomaat Hansjörg Haber.● Na het staakt-het-vuren leverde onder meer de Amerikaanse kust­ wachtcutter USS Dallas humanitaire hulpgoederen af in de haven van het Georgische Batoemi. Foto: Eddie Har­ rison, U.S. Navy

REACTIES

25 september I Pagina 2

Zesde PRT in Uruzgan aan de slag TARIN KOWT - Luitenant-kolonel Ron Hamelink is ranggenoot Michel Hubregste opgevolgd als commandant van het (zesde) Provinciaal Reconstructieteam (prt). Tijdens bevelswisseling, die werd bijgewoond door gouverneur Hamdam van de Zuid-Afghaanse provincie, ontvingen militairen en burgeradviseurs van Ontwikkelingssamenwerking de navo-medaille. Het vijfde prt-team leidde onder

CDA: Serieus werk maken van reservisten

meer driehonderd Afghaanse politieagenten op en verbeterde de samenwerking tussen leger en politie. Daarnaast werden circa driehonderd projecten afgerond.● Kolonel Kees Matthijssen, comman­ dant van de Task Force Uruzgan, feli­ citeert een burgervertegenwoordiger van Ontwikkelingssamenwerking met de NAVO-medaille. Foto: Dave de Vaal

Eerste ketenprojecten SPEER kunnen uitrollen DEN HAAG - Het speerprogramma, dat beoogt de financiële en materieellogistieke processen bij Defensie te stroomlijnen, heeft een nieuwe fase bereikt. Vorige week werden op de Frederikkazerne in Den Haag de contracten ondertekend met de migratiepartners voor de projecten Zee, Lucht en Data. Na de invoering van sap (Systeme, Anwendungen und Produkten) in de financiële administratie drie maanden geleden, is nu ook een belangrijke stap gezet naar de ingebruikname van sap in het

materieellogistieke domein. Met de migratiepartners PricewaterhouseCoopers, Atos Origin en ibm zijn zes contracten ondertekend voor ketenprojecten bij marine en luchtmacht, alsmede Gegevensbeheer. De projecten zullen eind volgend jaar drie naar Enterprise Resource Planning (erp) gemigreerde schepen, één helikopter en een compleet ingerichte gegevensbeheerorganisatie moeten opleveren. “Het is een enorme prestatie geweest om zover te komen”, verzekert supervisor Hans Sonnveveld van speer (Strategic Process & ERP Enable Reengineering). “Per slot van rekening leggen wij hier gezamenlijk de basis van een ingrijpende verandering bij de krijgsmacht, waarin verbetering van de bedrijfsvoering en van het operationeel (missie)optreden centraal staan. Daar heb je nu eenmaal

uniformiteit, integraliteit en een vergaande mate van ketendenken voor nodig. Wij bedenken het en over enkele jaren plukt de hele krijgsmacht er de vruchten van.” Achtergronden

De taakstelling van Defensie is de laatste decennia wezenlijk veranderd. Steeds meer komt de operationele nadruk te liggen op joint optreden en gemeenschappelijke inzet van alle middelen. Maar de materieellogistieke bedrijfsvoering is nog grotendeels ontleend aan de vroegere praktijk bij de krijgsmachtdelen en gekoppeld aan oude systemen. Deze zijn niet meer toereikend voor de eisen die aan operationeel optreden worden gesteld. Daarnaast moet Defensie ook zijn uitgaven verantwoorden. Nu is vaak niet bekend wat onderhoud van een wagenpark, fregat of heli-

kopter in geld en manuren kost. speer zorgt voor de defensiebrede standaardisatie en integratie van de financiële en materieellogistieke processen. Waar de krijgsmachtdelen nu nog gebruik maken van eigen procedures en informatiesystemen, zullen ze in de toekomst zoveel mogelijk op dezelfde manier gaan werken, ondersteund door één systeem. Daardoor is effectievere en snellere bedrijfsvoering mogelijk. De organisatie wordt eenvoudiger en goedkoper, wat weer ten goede komt aan het joint/combined optreden. speer spitst zich toe op onder meer verwerving, bevoorrading, onderhoud, begroting, budgettering, wapensysteemmanagement en budgetbewaking. Ongeveer 35 grote informatiesystemen zullen door sap-software worden vervangen.●

Marinier beste tijdens Britse commando-opleiding

Kapitein ter zee Ludger Brummelaar (re) luistert geboeid naar verhalen van Engelandvaarders tijdens hun reünie. Foto: Peter Wiezoreck

Reünie Engelandvaarders in Prinses Julianakazerne DEN HAAG - De Engelandvaarders hebben op 17 september hun jaarlijkse reünie gehouden in de officiersmess van de Prinses Julianakazerne in Den Haag. Ongeveer 1700 Nederlanders wisten in Tweede Wereldoorlog naar Groot-Brittannië of ander geallieerd gebied te ontkomen. Vele anderen verdronken in de Noordzee, verongelukten in de Pyreneeën, eindigden in een concentratiekamp of werden gefusilleerd. Het predicaat ‘Engelandvaarder’ is een erenaam geworden. Degenen die uit bezet gebied ontsnapten, sloten zich aan bij de geallieerde strijdkrachten. Tenzij hun leeftijd of andere redenen dat verhinderden, dan konden ze zich bijvoorbeeld nuttig maken in de Britse oorlogsindustrie of voor de Nederlandse regering in ballingschap. Veel Engelandvaarders waren militairen die na aankomst bij hun wapen werden ingedeeld, zoals de Prinses Irene Brigade of het knil. Er waren er ook die zich bij de Inlichtingendienst lieten inlijven. Van hen zijn er 108 als geheim agent in Nederland gedropt.●

DOORN - De Commandant van het Korps Mariniers, brigadegeneraal der mariniers Rob Verkerk, heeft op 19 september eerste luitenant der mariniers Barry den Hollander in het zonnetje gezet omdat hij als ‘best man’ de Britse commando-opleiding afsloot. Daaraan namen 90 militairen deel, van wie meer dan de helft gedurende de negen weken durende beproeving afviel. In de ogen van het opleidingskader onderscheidde Den Hollander zich ten opzichte van de andere cursisten op de commandowaarden: Courage, Determination, Cheerfulness en Unselfishness. Hij kreeg hiervoor uit handen van Brigadegeneraal der mariniers Verkerk reikt de felicitaties uit aan ELTNMARNS Den Hollander.

brigadegeneraal M.W. Dunham, Commandant van het Commando Training Centre, de Achnacary Award. Het is voor het eerst dat een Nederlandse militair deze eer ten deel valt. De recordtijden die per onderdeel zijn afgelegd, blijven genoteerd staan als richtpunt voor nieuwe cursisten. Opmerkelijk is dat de recordtijd op één van de onderdelen, een hindernisbaan met de veelzeggende naam Tarzan Assault Course, al jaren op naam van een Nederlander staat. Dit betreft de toenmalige luitenant en nu majoor der mariniers Tjarko Leungen, de huidige commandant van het detachement mariniers in Tsjaad. ●

DEN HAAG - Defensie zal meer gebruik moeten gaan maken van reservisten om in de toekomst alle taken te kunnen uitvoeren. Dat vindt CDA-woordvoerder Raymond Knops (CDA), die wil bewerkstelligen dat het voor werkgevers aantrekkelijker wordt om reservisten in dienst te nemen. Het Kamerlid is verheugd dat het c-17-project nu van de grond komt. “Daarmee wordt gehoor gegeven aan de motie die wij hebben ingediend.” Vooruitlopend op de Reservistennota die later dit jaar verschijnt, denkt het CDA op deze wijze een bijdrage te leveren aan de oplossing van het personeelstekort. “Met de grote uitstroom uit de krijgsmacht, beschik je ook over een groot potentieel aan reservisten. Mijn idee is om nauw contact te houden met degenen die de dienst verlaten. Er zijn er volgens mij heel veel die best wat voor Defensie willen blijven betekenen. Die mensen zijn flexibel inzetbaar; ik zie het korps reservisten dan als een soort uitzendbureau. Defensie huurt ze in wanneer nodig. Dat hoeft helemaal geen extra geld te kosten, want door de ondervulling blijft er nu geld over.” De begroting staat voor Knops in het teken van stabiliteit, de uitvoering van de notitie ‘Wereldwijd Dienstbaar’ en het Actieplan Werving en Behoud. “Het is een goede zaak dat er ondanks het krappe budget ruimte bestaat voor investeringen in personeel en materieel. Dat is hard nodig gezien de knelpunten”, vindt hij. De prioriteit ligt wat de CDA-fractie betreft uiteraard bij de uitvoering van de operatie in Uruzgan. “We hopen dat de problemen voor de gereedstelling, de slijtage en de vervanging van materieel voortvarend worden aangepakt, mede door het extra geld dat onder meer dankzij het CDA (de zogenoemde Van Geel-gelden, red.) op tafel is gekomen. Ook zijn we verheugd met het behoud van de vijf Apaches die aanvankelijk zouden worden afgestoten en nu ook volledig inzetbaar zullen zijn.” Op de lange termijn maakt Knops zich zorgen om de ontwikkeling van het budget voor Defensie. “De uitgaven dalen de komende jaren zowel reëel als verhoudingsgewijs, terwijl de kosten oplopen. De wereld wordt er niet veiliger op. De ambities van Nederland handhaven tegen deze achtergrond vormt wat ons betreft de belangrijkste uitdaging voor de minister van Defensie.”●

PvdA vraagt meer zorg voor nazorg DEN HAAG - Voor 2009 zal voor de PvdA het investeren in personeel hét belangrijkste item worden. Personeel is en blijft de cruciale factor voor een effectief en efficiënt opererende krijgsmacht, zegt Defensiewoordvoerder Angelien Eijsink. Zorgen voor de komende jaren betreffen wat de PvdA aangaat in het bijzonder de werving én het behoud van militair en burgerpersoneel. Oorzaken van de tekorten liggen niet alleen in de krapper wordende arbeidsmarkt, vindt Eijsink. “Ook in de jaren van laagconjunctuur en weinig missies kampte Defensie namelijk met soortgelijke problemen. We hebben nu enkele jaren achter de rug met het ene na het andere actieplan. Wat zijn de resultaten daarvan en waar heeft het aan ontbroken? De voorstellen voor premies bij het werven van nieuw personeel worden door ons met grote scepsis afgewacht; wij zien vooralsnog meer nadelen dan voordelen. Investeren in mensen en materieel kan alleen gericht en doordacht, wanneer Defensie én de Krijgsmacht in 2009 de eigen huishouding weer op orde krijgen. Een goed overzicht daarvan ontbreekt door de falende introductie van nieuwe geautomatiseerde beheersystemen. Volgend jaar hopen we op resultaten uit het zogenaamde Bezwaaronderzoek dat de Algemene Reken Kamer hiernaar uitvoert.” Als internationaal georiënteerd land stelt Nederland zich verantwoordelijk en constructief op, zegt het PvdA-kamerlid. “De aanwezigheid op dit moment van zo’n 1950 militairen in Afghanistan en andere conflictgebieden bevestigt dat onze solidariteit de landsgrenzen overstijgt. De zware taak die militairen vaak met gevaar voor eigen leven vervullen, verdient ons respect en onze waardering. Defence, Diplomacy en Development, de 3 d-benadering staat nog in de kinderschoenen. Militairen krijgen er taken bij, waarvoor goede en voldoende training van belang is. Het ene moment in gevecht en het andere moment steun verlenen. Ga er maar aan staan!” Bijzondere aandacht vraagt de PvdA voor de gewonden. “Zij verdienen onze zorg niet alleen voor dat moment, maar juist alle jaren daarna, wanneer ze door de politiek vaak al uit het oog verloren zijn. En dat gaat zeker ook op voor de families thuis, die ook altijd ‘mee op uitzending gaan’. Nog betere zorg en nazorg zijn volgens de PvdA dan ook nodig.”●

CU: meer UAV’s DEN HAAG - De krijgsmacht moet vooral op sterkte blijven om bestand te zijn tegen nieuwe dreigingen in de wereld en tegelijkertijd haar imago van een aantrekkelijke werkgever verbeteren om ook het benodigde personeel te kunnen leveren. Dat zegt Joel Voordewind, woordvoerder Defensie van de ChristenUnie (CU).

OP DE BEGROTING

onze ambities een eind naar beneden en we laten andere landen het voortouw nemen in crisisgebieden. Te lang heeft Nederland gedacht dat je serieus kunt meedraaien op het internationale militaire toneel, zonder daarvoor serieus in de beurs te tasten.” De SGP wil vasthouden aan het hoge ambitieniveau. Er kan wat die partij betreft dan ook niet meer worden gesneden in operationele capaciteit, geen belangrijk defensiematerieel in de uitverkoop gaan en op korte termijn moet er extra geld beschikbaar komen voor Defensie. De SGP pleit ervoor de navo-richtlijn van 2% van het nationaal inkomen als budget vast te stellen. “Dat betekent een forse verhoging, maar indien Nederland een hoogwaardige bijdrage wil blijven leveren in navo-verband is dit het perspectief”, aldus Van der Staaij.●

Zijn fractie is tevreden met de begroting van Defensie. “We hebben in ons verkiezingsprogramma al gepleit voor een ombuiging van jarenlange bezuinigingen naar meer geld voor Defensie. Het op sterkte blijven is hard nodig, niet alleen voor de bijdrage aan de verschillende vredesmissies, maar ook om als krijgsmacht te blijven beschikken over voldoende verdedigingscapaciteit van de landsgrenzen en de buitengrenzen van Europa.” De regering kijkt goed vooruit, vindt het Kamerlid. “Het is verstandig dat dit kabinet investeert in het inhuren van vlieguren voor de c-17, maar het zou nog mooier zijn als Nederland in de toekomst over een eigen Globemaster zou beschikken.” De CU hecht aan de versterking van de inlichtingendienst van Defensie. “Het waarnemingssysteem Sperwer dekt slechts een beperkt segment en afstand af. Invoering van de male uav moet de eigen inlichtingenpositie en het ‘omgevingsbewustzijn’ boven land en boven zee versterken. De aankoop van een nieuw onbemand verkenningsvliegtuig met een groter bereik, ook voor de bescherming van onze militairen in Afghanistan, is een prioriteit. Op termijn zou het goed zijn om de aanschaf van de Predator te overwegen om zo over een totaal lucht-grondverkenningsbereik te kunnen beschikken.” Om de ruim zevenduizend vacatures te bezetten, moet ‘Defensie zorgt goed voor zijn personeel’ het credo zijn, vindt Voordewind. Het beleid moet ook aangepast zijn aan de huidige wensen op de arbeidsmarkt om zorgtaken en werk goed te combineren. Daarom doet Defensie er goed aan voldoende parttime banen te creëren, vooral om meer vrouwen aan te trekken, en om vaders met kinderen onder de 1 jaar bij uitzending naar vredesmissies te ontzien, zoals een motie van de ChristenUnie dat al heeft bepleit. Indien een militair na zijn missie klachten heeft, moet hij afdoende gehoor vinden bij Defensie. Daartoe kan de instelling van een overkoepelende externe klachtencommissie voor veteranen goed dienen, met eveneens een onafhankelijke vertrouwenspersoon die de veteraan tijdens de klachtenprocedure kan bijstaan. Het vastleggen en toetsen van kwaliteitseisen maakt het mogelijk om een objectief antwoord te geven op de vraag of een veteraan al dan niet de juiste hulp heeft gekregen.●

D66: ‘Onderdeel van Europese veiligheidsstrategie’ DEN HAAG - d66 ziet de Nederlandse krijgsmacht als onderdeel van een Europese veiligheidsstrategie. “Daarnaast is beter personeelsbeleid zeer urgent. Daarop zullen we de defensiebegroting beoordelen”, zegt fractievoorzitter Alexander Pechtold. Het begrotingsdebat voor het ministerie van Defensie is een momentopname uit beleid wat over vele jaren voert, stelt hij. “Sedert de koude oorlog is de krijgsmacht gehalveerd. d66 vindt het een slechte ontwikkeling dat Nederland meer in zichzelf gekeerd raakt.” En de wereld verandert, constateert d66, dat veiligheidsrisico’s ziet door de proliferatie van wapens naar groeperingen die over grenzen heen actief zijn, zoals terroristische organisaties. “Machtsverschuivingen en de schaarste van grondstoffen verscherpen verhoudingen. Maar veiligheidsproblemen komen ook voort uit grensconflicten en conflicten die veroorzaakt worden door repressieve regimes en klimaatverandering.” D66 ziet de rol van Nederland in de eerste plaats weggelegd binnen een krachtig Europa. “We zijn voorstander van een Europese veiligheidsstrategie. Daarnaast moeten wij het navo bondgenootschap goed onderhouden en ook binnen de vn werken aan doelmatige strategieën in bijvoorbeeld Afghanistan.” De ontwikkeling van de krijgsmacht zal komende jaren ook meer in relatie moeten staan tot deze Europese context, oordeelt de fractie. “Samenwerking binnen Europa, bijvoorbeeld door taakspecialisatie per land, is een uitdagend perspectief. Dat betekent wel dat de eu dan met één mond in internationale conflicten moet spreken. Zodat de politieke strategie eenduidig is en militaire onderdelen elkaar kunnen bijstaan en aanvullen.” Ook d66 vindt personeelsbeleid een belangrijk punt. “De Nederlandse krijgsmacht beschikt over goed uitgerust en opgeleid personeel. Maar het personeel wordt moeizaam behouden. De omloop is groot evenals de uitzenddruk. d66 wil dat daar meer aandacht voor komt. De begroting maakt extra geld vrij, maar de vraag is of dat genoeg is en of dat niet alleen aan werving, maar ook aan het behoud en onderhoud van een goed personeelbestand wordt besteed”, meldt Pechtold namens zijn fractie. d66 vindt verder dat een ommezwaai in de retoriek van de regering ten aanzien van de missie in Afghanistan noodzakelijk is. “Er bestaat een discrepantie tussen het beeld wat de regering van die missie geeft en de beleving van militairen ter plaatse. De typering crisisbeheersing ligt dichter in de buurt dan wederopbouw.”●

GroenLinks blij met aandacht voor personeelsbeleid DEN HAAG - In de defensiebegroting is er beduidend meer geld uitgetrokken voor personeel. Dat lijkt GroenLinks volkomen terecht, want de problemen met werving en behoud van personeel zijn groot. Defensiewoordvoerder Isabelle Diks ziet tot haar genoegen dat er meer geld beschikbaar komt voor de ondersteuning van personeel en hun thuisfront. “De moeilijke omstandigheden waaronder zij hun ta-

25 september I Pagina 3

SP: Missie Uruzgan als schaduw boven begroting

Foto: Arif Rorimpandy

ken in internationale missies moeten vervullen, rechtvaardigen dat ook. Voor de grote extra investeringen in materieel krijgt Defensie bij GroenLinks de handen minder makkelijk op elkaar”, waarschuwt ze meteen daar achteraan. “Wel is helder dat het materieel goed afgestemd moet zijn op de taken die de Nederlandse inzet daar heeft. Ook staat voor GroenLinks nog niet vast dat Nederland moet deelnemen aan navo-missies waar relatief weinig andere landen aan meedoen. Tot nu toe zijn wij vaak het braafste en meegaandste navo-jongetje van de klas. Daarom moeten er in de toekomst aan deelname nadrukkelijk criteria ten grondslag liggen.” In dit najaar zal de kandidatenevaluatie van de opvolger van de f-16 plaatsvinden. GroenLinks heeft in het verleden al nadrukkelijk haar twijfels over de ontwikkeling van de jsf uitgesproken. “Dat nu ook een ander toestel wordt beoordeeld, komt de besluitvorming in ieder geval ten goede”, zegt Diks. “Onze fractie zal deze evaluatie met een open blik ingaan. Vraag blijft natuurlijk voor welke taken de ‘nieuwe f-16’ eigenlijk ingezet moet gaan worden. Het antwoord hierop zal in de kandidatenevaluatie een belangrijke rol spelen.” “Met de oorlog in Afghanistan als voorbeeld is helder dat militair overwicht niet altijd van doorslaggevend belang is. Hoewel het op het eerste gezicht een ongelijke strijd lijkt, is het overwicht van de internationale missie op de Taliban tóch niet navenant. Dit maakt eens te meer duidelijk dat veel meer ingezet moet worden op de twee andere ‘d’s’: die van Diplomacy en Development. Een herschikking binnen het budget van Defensie is dan noodzakelijk, daarvoor is echter eerst meer rust bij de Defensieorganisatie nodig”, besluit Diks namens GroenLinks.●

SGP: Begroting defensief en afwachtend DEN HAAG - “Misschien is het wel veelzeggend: in de speciale Prinsjesdagbijlage van de Staatscourant worden vrijwel alle begrotingen kort besproken en becommentarieerd. Over Defensie wordt echter met geen woord gerept”, zegt Kees van der Staaij, Defensiewoordvoerder voor de SGP in de Tweede Kamer. “Het is niet onbegrijpelijk. Zelfs minister Van Middelkoop duidde aan dat de begroting voor 2009 bepaald niet opviel door bijstellingen.” Van der Staaij constateert dat fundamentele keuzes pas gemaakt worden na de afronding van de strategische verkenningen, die in besluitvormende zin geen consequenties zullen hebben in deze kabinetsperiode. De SGP vindt de “defensieve, afwachtende houding” onbevredigend. “Defensie wordt van binnenuit opgegeten. Personele en materiële problemen spelen haasje-over. Feitelijk heeft Defensie sinds 1990 geen extra geld gekregen; het bekende extra miljard in 2003 ging naar de missies in Irak en Afghanistan. Aan deze situatie moet snel een eind komen. Er moeten op korte termijn fundamentele keuzes worden gemaakt, vindt Van der Staaij. “Of we blijven actief op het huidige topniveau en dan moet er stevig geld bij. Of we schroeven

DEN HAAG - Stabiliteit in de organisatie is een belangrijke doelstelling in 2009 schrijft de minister van Defensie in zijn begroting voor 2009. Dat is nogal een uitdaging in een tijd dat er meer dan zevenduizend vacatures zijn en de werving nog steeds geen kentering in deze leegloop heeft gebracht, vindt SP-kamerlid en woordvoerder Krista van Velzen. “De minister vreest voor die stabiliteit, zo moet hij toegeven, want ‘uiteindelijk kan dat een weerslag hebben op de uitvoering van operationele taken’ stelt hij in de begroting. Door extra geld uit te trekken voor werving, en een ‘bonus’ voor militairen die nieuwe collega’s aanmelden, maakt minister Van Middelkoop duidelijk dat hij van de spanningen binnen de krijgsmacht en de leegloop niets begrijpt”, aldus Van Velzen. De missie in Uruzgan hangt volgens de SP als een schaduw over de begroting. “Leegloop van de krijgsmacht, versleten materieel en hoge werkdruk, worden genoemd, maar niets over de oorzaak: het veel te hoge ambitieniveau van het kabinet om mee te kunnen doen met de vrienden van de navo in het hoogste geweldsspectrum. Veel Uruzgan-veteranen zullen geen ‘wervers’ zijn om er collega’s bij te krijgen, integendeel. De inzet van het kabinet om bij de selectie en keuring minder uitvallers te krijgen, en al op 17-jarige leeftijd als ‘aspirant militair’ in het leger te kunnen komen, zal ook een negatieve uitwerking kunnen hebben. Klachten over slechte geoefendheid voor uitzending zijn veel te horen.” Ondanks deze druk op de krijgsmacht gaat de regering gewoon door met peperdure projecten, meent de SP. “Volgend jaar moet, als het aan de regering ligt, een eerste jsf-testtoestel worden aangeschaft en wordt tevens begonnen met de ontwikkeling van het Maritime Tactical Ballistic Missile Defense (mtbmd). Een antiraketsysteem voor Nederlandse fregatten. Voor de periode 2008 - 2018 staat een bedrag tussen de 100 en 250 miljoen begroot. Een groot project dat past in de wereld van rakettenschilden. Ons idee: niet doen, maar investeren in een degelijk personeelsbeleid met een ambitieniveau dat past”, vindt Van Velzen.●

Defensiebegroting stelt de VVD teleur DEN HAAG - “Toen Minister Verhagen tijdens een indrukwekkende rede in Leiden aankondigde dat de defensiebegroting zal moeten stijgen indien ons land een betekenisvolle bijdrage wil leveren aan stabiliteit en vrede in de wereld zonder dat de krijgsmacht wordt uitgehold, ging mijn hart sneller kloppen. Zou Bos echt de beurs hebben opengetrokken? Groot was de teleurstelling toen ik de defensiebegroting las. Defensie krijgt er in 2008 78 miljoen euro bij met name voor Uruzgan. Dat klinkt mooi, maar dat is het helaas niet.” Dat zegt de Defensiewoordvoerder voor de vvd, Arend-Jan Boekestijn. “Er is in de eerste plaats te weinig geld om de enorme slijtage aan ons materieel in Afghanistan te compenseren. De vvd trekt dan ook in de tegenbegroting in 2009 honderd miljoen euro extra uit. Het jaar daarop zelfs 200 miljoen extra en in 2011 nog eens 250 miljoen extra. Bij de vvd krijgen onze militairen, die hun werk moeten doen onder zeer moeilijke omstandigheden, boter bij de vis.” Er is echter nog een reden voor teleurstelling, constateert Boeke­ stijn. “Die 78 miljoen extra wordt niet betaald uit de begroting voor Ontwikkelingssamenwerking, maar is afkomstig van de begroting Buitenlandse Zaken. Terwijl een kind kan begrijpen dat veiligheid en ontwikkeling hand in hand gaan, houdt Koenders de hand op de knip. Terwijl de os begroting substantieel stijgt door de koppeling aan de groei van het bnp kijkt Koenders een andere kant op. Al die prachtige verhalen over Defence, Diplomacy and Development, de zogenoemde drie d-benadering ten spijt.” Boekestijn en zijn fractie zien toch ook twee lichtpuntjes. “Aan het begin van dit jaar verzocht ik de minister van Defensie om ook mariniers naar Uruzgan te sturen. Zijn antwoord was ontwijkend, maar nu blijkt dat mariniers een belangrijke rol in Afghanistan gaan spelen. Eindelijk is het zover! Ten slotte is de vvd ook verheugd dat het kabinet 50 miljoen extra uittrekt voor de werving. Laten we hopen dat het tekort aan vliegers, special forces, technisch en medisch personeel in de toekomst zal afnemen. En geheel ten slotte maakt de vvd van deze gelegenheid gebruik om onze militairen te bedanken voor hun fantastische inzet. Ons land is hen grote dank verschuldigd.”●

25 september I Pagina 4

VEENHUIZEN - ‘Survivallen’ is afzien in het kwadraat. Kwestie van blik op oneindig en opboksen tegen natuurlijke en kunstmatige hindernissen als sloten, bospaden, netten, boomstammen, balken. Een beetje ‘run’ beslaat tussen de tien en vijftien kilometer. Onderweg strijd je vooral tegen jezelf en vaak tegen de elementen. Onvoldoende kracht, conditie, techniek, souplesse en doorzettingsvermogen? Vergeet het dan maar. Sergeant 1 Danny Hagebeek van het Explosieven Opruimingscommando van de landmacht heeft die eigenschappen in overvloed. Vorige week won hij in Veenhuizen het militair kampioenschap, met vele honderden deelnemers het grootste defensie sportevenement van ons land en misschien wel Europa.

Behalve kracht, conditie en techniek, vergt ‘survivallen’ concentratie.

‘No-nonsense’ sport survivallen prima basistraining voor militairen

Afzien in het kwadraat

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: ZADRACH SALAMPESSY

De stevig gebouwde Hagebeek zit volop in de voorbereiding op Afghanistan en kon zich daardoor nauwelijks op het evenement prepareren. Daardoor verliep zijn run moeizaam. Vooral het hardlopen hakte erin. “Dat kwam door de zachte grond en de vele greppels waar ik overheen moest springen. Bovendien leidde het parcours door een moeras. Heel pittig allemaal, ook doordat je na elke hindernis weer op gang moet komen. Af en toe zat ik helemaal stuk. Ik zette de knop echter elke keer weer om en ging dóór. Het was natuurlijk niet voor niets een survivalwedstrijd.” De eerste kennismaking met de sport zal Hagebeek nog lang heugen. Dat was vier jaar geleden in een civiele wedstrijd, waaraan hij ongetraind begon en halverwege welhaast vanzelfsprekend uitviel. Toch bleef het survivallen hem trekken. “Het is wat anders dan hardlopen. Benen, armen, bovenlichaam; álles moet meewerken. Je ziet echt af. Vooral als ik stuk zit, vraag ik me soms af waar ik mee bezig ben. Alleen als het in je bovenkamer goed zit, haal je de finish. Het zou goed zijn als survival een grote militaire sport wordt. Je blijft er fit van en het is een prima mentale training.”

al zeven jaar in competitieverband en bulkt dus van de ervaring. “Alle motorische basisvaardigheden die een militair nodig heeft om effectief te kunnen optreden, komen aan bod. Survivallen is topsport, net als het beroep van militair. Een stijve en lompe hark komt nergens.”

Van den Ham, die het Korps Ma­riniers onlangs verruilde voor de burgermaatschappij, ging ooit op advies van een korporaal survivallen. De man vond dat de nononsense sport wel bij de kapitein paste. “Zelf dacht ik: waarom niet? Ik houd wel van een sprong in het diepe.” Hoewel hij als marinier in een blakende conditie verkeerde, moest hij in de eerste wedstrijd al snel afhaken. Te zwaar. Toch werd hij elfde, wat hem met trots vervulde. “Ik voelde me de winnaar.”

vormt hij intussen een vast programmapunt van de cursus voor sportinstructeur. “Kennelijk zien leidinggevenden het belang en de functie ervan steeds beter in. Misschien zou survival onderdeel moeten worden van de basistraining voor alle militairen van de krijgsmacht.”●

Rechts: Een beetje ‘survi­ valler’ is een slangenmens.

Waar ligt volgens Van den Ham de uitdaging? “De kunst van het kunnen meekomen in het hoge tempo en vooral dat bandje om je pols weten te houden”, lacht hij. “Haal je een hindernis niet, dan knipt een jurylid hem er bij wijze van straf af. Als je meer obstakels mist, krijg je knippen in je shirt en kun je het verder vergeten. Survivallers zijn geen zeurpieten en muggenzifters, maar doorzetters.”

No-nonsense

Zo denkt ook majoor der mariniers Eric van den Ham, sinds kort reservist, erover. Hij survivalt

Reservemajoor der mariniers Eric van den Ham: “Survivallers zijn doorzetters.”

Volgens Van den Ham zit de sport binnen Defensie in de lift. Bij het Korps Mariniers althans

Boven: ‘Survi­ vallen’ is een hypermoderne vorm van apen­ kooien.

Sergeant 1 Danny Hagebeek, de bes­te militaire ‘surivaller’ van dit moment.

Voor zover bekend komt de survivalsport in Nederland voort uit de vossen­ jacht. Daarbij volgen ruiters te paard en blaffende honden het spoor van dat beest via een kilometers lang parcours dat door weilanden, maïsvelden, bossen en langs sloten kronkelt. Ook het tv-programma uit de jaren tachtig Survival of the fittest van de avro-televisie, waarin topsporters in een competitie over kunst­ matige hindernissen werden gejaagd, droeg bij aan de ontwikkeling. Het bracht de Achterhoekers Stef Beukers en Jan Maarsse op het idee om onderdelen van survival of the fittest te combineren met de vossenjacht. Het initiatief van het duo leidde uiteindelijk tot een jaarlijkse wedstrijd in Beltrum in de Achterhoek, dat daarmee als de bakermat van het survivallen in Nederland geldt. In de loop der jaren schoten de organisaties in vooral het oosten des lands als paddenstoe­ len uit de grond. In 1991 zag de Survivalbond, tegenwoordig de Survivalbond Nederland geheten (sbn), het licht en kwam er een landelijke competitie en een Top Survival Circuit. Naar voorbeeld van de triatlon bestaat een run uit een kwart, een halve en een hele wedstrijd van respectievelijk vijf tot zeven kilometer, elf, en zeventien tot negentien kilometer. Internationaal zijn de eco Challenge, de Raid Gauloises en de Soutern Traverse belangrijke wedstrijden. Bron: Survival Bond Nederland●

25 september I Pagina 5

Hageman op volle snelheid.

Teamoverleg te velde.

Omdat de motor een belangrijk vervoermiddel bij ‘Luchtmobiel’ is, wil het Enduro­ team mede bij­dra­gen aan het niveau van het offroad rijden.

Militair offroadrijden naar hoger plan

Enduroteam wil voorbeeld stellen PORTSMOUTH - Het voornemen van majoor Peter Hageman om officieel het Enduroteam 11 Luchtmobiele Brigade op te richten, kreeg onlangs door enkele opzienbarende resultaten een mooi duwtje in de rug. Tijdens de in Groot-Brittannië verreden militaire motoroefening ‘Hard Ride’ vielen zowel Hageman als collega korporaal 1 Mark Hoentjes in de prijzen. De prestaties mogen enige naam hebben, want tot op heden kwamen de Nederlanders niet verder dan de middenmoot. TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: ROBIN VAN EES

Hoentjes werd in de navo-klasse eerste, Hageman kwam als tweede in deze categorie over de finish. Op de crossproef had

laatstgenoemde ook nog eens de snelste tijd. En dan te bedenken dat het vier man sterke wedstrijdteam met niet al te gespannen verwachtingen naar Engeland was afgereisd, alleen hopend dat het de wedstrijd kon uitrijden. Zeker is dat de mooie prestaties, het resultaat van veel trainen, een stimulans zijn om het Enduroteam verder uit te bouwen. Daarmee snijdt het mes aan twee kanten. Door acte de présence te geven tijdens de nationale Endurocompetitie en toonaangevende internationale wedstrijden, levert het team een waardevolle bijdrage aan de werving. Het publiek dat op motorwedstrijden afkomt, is volgens Hageman, plaatsvervangend commandant 13 Infanteriebataljon Stoottroepen ‘Prins Bernhard’, niet bang vieze handen te krijgen en ook nog eens technisch aangelegd. Kortom, perfect geschikt om in te stromen bij

het groene krijgsbedrijf. Hoewel het de status ‘militair’ nog niet binnen heeft, weet het team geregeld de aandacht op zich te vestigen. Dat komt doordat zowel de kleding als de Husqvarna crossmotoren werden voorzien van een opvallende camouflageprint. Eveneens belangrijk is dat het Enduroteam de standaard van het veldrijden bij de luchtmobiele brigade helpt verhogen. Komt mooi uit, want tijdens de militaire motorrijopleiding door het otcrij is slechts anderhalve dag voor terreinrijden ingeruimd. Allerlei specifieke technieken moet de aspirant zichzelf eigen maken, wat niet eenvoudig is. Om personeel toch met succes in te zetten, stelde Hageman een gedegen programma op. Dat voorziet onder meer in deelname aan de Britse militaire oefeningen Hard Ride en Enduring Help (24-

uurs wedstrijd). Viermaal per jaar (lente/herfst) komt er een training onder leiding van een gediplomeerd motorcrosstrainer en wordt het motorrijden een item tijdens de brigadesportdag. Ook nemen kandidaten deel aan ten minste drie offroadritten. Omdat leden van het Enduro­ team bij het gros van deze evenementen aanwezig zijn, treedt er een mooie spin-off op. Vrije tijd

Hageman realiseert zich dat wanneer het team eenmaal van de grond is getild hij en zijn teammaten adjudant Jos Bourgondien (trainer), sergeant Bram Olthof en korporaal Hoentjes weinig vrije tijd over zullen houden. Veel trainingen en wedstrijden vinden in het weekeinde plaats. Toch klaagt de majoor niet. “Voor je sport moet je tenslotte wat over hebben.”●

IGK: ‘Grote inzetbereidheid militairen Afghanistan’ TARIN KOWT - De militairen in Afghanistan konden afgelopen weekend hun verhaal kwijt bij de Inspecteur-generaal der Krijgsmacht, vice-admiraal ir. Michiel van Maanen. Hij bracht van vrijdag 19 tot en met maandag 22 september een bezoek aan Kandahar, Tarin Kowt en Deh Rawod. “Ondanks alles wat misschien nog niet perfect is, zie ik toch een enorme motivatie bij de mensen.” Vanuit zijn onafhankelijke rol als adviseur binnen Defensie gaf Van

Maanen aan groot respect en waardering te hebben voor het werk van de militairen binnen en buiten de poort. “Mooi, zoals iedereen zich inzet en gaat voor de zaak. Het Role 2 personeel dat heel veel voor de kiezen heeft gehad, het Hersteldetachement dat wondertjes verricht om voertuigen weer op de weg te krijgen, de mannen en vrouwen van de Cougar en van de Pantserhouwitser die gemotiveerd bezig zijn.” Toch zag Van Maanen ook punten waaraan Defensie moet blijven Links: De IGK bij de Australi­ sche Trade and Trainingschool in Tarin Kowt waar Afghanen am­ bachten leren. “Mooi project. Heel simpel met veel impact.” Foto: Dave de Vaal, AVDD Rechts: Van Maanen sprak met veel militai­ ren, onder wie deze Bushmas­ terchauffeur. Foto’s: Dave de Vaal, AVDD

werken. “De logistiek bijvoorbeeld blijft een uitdaging. Hoewel dankzij de inzet van het personeel de inzetbaarheid van het materieel wel hoog is.” De invloed van het vorige bezoek van de igk, in mei 2007, is duidelijk zichtbaar in het ziekenhuis op Kamp Holland, waar kledingpakketten op maat zijn gekomen voor Afghaanse kinderen die worden opgenomen.●

25 september I Pagina 6

DEN HAAG - Ongeveer veertienhonderd militaire oorlogs- en dienstslachtoffers gingen in op de uitnodiging van Defensie om 13 september naar het World Forum in Den Haag te komen. Voor informatie-uitwisseling, over onder meer ingewikkelde regelingen, maar ook voor contact met lotgenoten én erkenning. Elementen die zij volgens staatssecretaris Jack de Vries zelf hadden aangedragen.

Staatssecretaris De Vries: “Niemand hoeft meer tussen wal en schip te raken wat het verkrijgen van zowel immateriële als materiële zorg be­ treft.” Foto: Wim Bos

Militaire oorlogs- en dienstslacht­offers bij elkaar “In een wereld vol geweld doen militairen gevaarlijk werk. De meesten raken daarbij gelukkig niet gewond, of op een andere manier beschadigd. Maar u weet als geen ander, het gaat niet altijd goed”, zei De Vries. Hij refereerde aan zijn werkbezoek bij het Militair Revalidatie Centrum waar hij het gevecht, verdriet, maar ook een enorme wil zag om het leven weer op te pakken. “We hebben een dure plicht goede zorg te realiseren en daarvoor gelukkig de eigen voorzieningen. We hebben een bedrijf om trots op te zijn, omdat het werk wat militairen doen ertoe doet. En omdat ik geen loyaler en meer toegewijd personeel ken dan dat van Defensie.” De staatssecretaris ziet het als zijn bijzondere plicht om in goede, maar vooral ook in slechte tijden, goed voor dat personeel te zorgen. “We moeten helaas erkennen dat er tot voor kort sprake was van een achterstandspositie van dienstslachtoffers”, gaf hij toe, de vergelijking trekkend met de veteranen voor wie de aandacht, erkenning en waardering al wel is gestegen. In 2007 waren er vier dagen voor dienstslachtoffers sinds het eerste initiatief in 2006 voor dergelijke bijeenkomsten. De opkomst van 13 september toonde volgens De Vries wederom aan dat het destijds een goede ingeving betrof. “Wanneer je iets overkomt waardoor je fysiek of geestelijk niet meer functioneert als daarvoor staat de wereld vaak op zijn kop”, vervolgde hij. “Ik kan me voorstellen dat het zoeken van de juiste wegen binnen ons voorzieningenstelsel en de aparte positie die de militair daar in heeft best lastig is. Vandaag wordt u dus ook weer over veel zaken geïnformeerd, net als de andere keren. Omdat die informatie ook van belang is voor oorlogsslachtoffers, veteranen met een invaliditeitspensioen, heb ik besloten deze dag ook voor hen open te stellen.” Volgens de staatssecretaris hebben oorlogs- dan wel dienstslachtoffers met elkaar gemeen dat zij door het uitoefenen van het militaire beroep fysiek en of psychisch schade opliepen. De Vries erkende dat er in het verleden vanuit Defensie weinig aandacht was voor ouderen wanneer zij de militaire dienst om gezondheidsredenen moesten verlaten. “Dat was niet goed. Hoe graag ik ook zou willen, dat kan ik niet meer herstellen. Maar we kunnen er wel van leren.”

als op een militair invaliditeitspensioen, krijgt nu een gecombineerde medische keuring door een keuringsarts van het uwv en het abp. Ter beoordeling van arbeids(on)geschiktheid, dienstverband en invaliditeit bestaat een eenduidig protocol, het zogenaamde wia/ip-protocol. “Tot op heden was het lastig om het percentage invaliditeit vast te stellen bij psychische aandoeningen, vooral voor DEN HAAG - Sergeant-majoor René David, chef van het in Den Helder gevestigde onderhoudsteam van de toekomstige nh 90-helikopter, is sinds jaar en dag vrijwillig bloeddonor bij de civiele bloedbank Sanquin. Hij probeert mensen over te halen zijn voorbeeld te volgen. “Omdat er bij Defensie geen mogelijkheid meer bestaat voor vrijwillige bloedafgifte, biedt Sanquin een mooi alternatief. De begeleiding is professioneel en je helpt direct mensen, onder wie militairen die in Nederland een ongeval hebben gehad, of bij een vredesoperatie gewond zijn geraakt. Ik denk dat er binnen de krijgsmacht genoeg mensen te vinden zijn die er geen probleem mee hebben een aantal keren per jaar bloed te doneren voor de gemeenschap. Maar de vraag luidt: hoe bereik je ze?” De Defensiekrant legde deze vraag voor aan kapitein-luitenant-ter-zee (arts) Charles Lelkens, commandant van de Militaire Bloedbank (mbb) in Leiden. In de eerste plaats bevestigt hij dat er binnen Defensie geen mogelijkheid meer bestaat om als onbetaald vrijwilliger donorbloed af te staan voor mensen die dat (hard) nodig hebben. Dat gebeurde tot halverwege de jaren negentig nog wel,

ptss.

Daarom is voor medische keuringen het ptssprotocol ontwikkeld, waarmee de erkenning daarvan nu ook goed is geregeld”, aldus De Vries, die meldde dat hetzelfde geldt voor het vaststellen van de mate van invaliditeit bij lichamelijk onverklaarbare chronische klachten (lok). Daarvoor bestaat nu een lok protocol. Alle psychisch en sociaal maatschappelijke hulpverlening, ook voor dienst-

‘Bloed geven is stuk solidariteit’

Zorgloket

Kolonel Charles Lelkens, commandant van de Militaire Bloed­ bank. Foto: Zorgwaarts

De zorgverlening voor de militair die door de uitoefening van de militaire dienst beschadigd raakte, verbeterde al aanzienlijk. Als belangrijke stap voorwaarts haalde De Vries het Zorgloket militaire oorlogs- en dienstslachtoffers aan, ondergebracht bij het abp, voor de zorgvraag of andere problemen waarvoor een invaliditeitspensioen is toegekend. Als andere verandering noemde hij de komst van één uitkeringsspecificatie waardoor in één oogopslag valt te zien wat de hoogte van bruto en netto inkomen is ingeval iemand verschillende uitkeringen en pensioenen ontvangt. Ook het onderwerp medische keuringen liet hij niet onbelicht. Iemand die zowel aanspraak heeft op de wia

toen de Militaire Bloedtransfusiedienst met twee bussen op gezette tijden langs alle kazernes reed om bloed af te nemen. “Dat was overigens niet geheel zuiver, want de meeste donoren waren uit op vrije dagen die dat opleverde”, aldus Lelkens. Met het opschorten van de opkomstplicht in 1996 bleek dat het niet langer doelmatig was om dit systeem in stand te houden. Lelkens: “Het afgenomen bloed ver-

Foto: Sanquin

slachtoffers, zit bij het Landelijk Zorgsysteem Veteranen waarin civiele en militaire zorgverleners samenwerken. De toegang loopt via het Centraal aanmeldpunt bij het Veteraneninstituut. Volgens de staatssecretaris hoeft door deze aanpak, voor zowel immateriële als materiële zorg, niemand meer tussen wal en schip te vallen.

Sergeant-majoor René David probeert ook anderen voor het donorschap te interesseren.

dween bovendien naar de burgersector, zonder dat Defensie er iets wijzer van werd.” Sinds enige jaren betrekt Defensie zijn bloed dus van Sanquin. “Personeel van de krijgsmacht dat uit ideële overwegingen donor wil blijven of worden, raden we aan met deze instantie contact op te nemen. In ieders woonplaats bestaat wel een donorcentrum”, aldus Lelkens, die de oproep van sergeant-majoor David van harte ondersteunt. “Het gaat

immers om in beginsel gezonde, jonge mensen van wie het merendeel gekwalificeerd zal zijn voor het donorschap. Daarnaast kan het positieve publiciteit voor Defensie opleveren. Je zou bloed geven kunnen zien als een stukje solidariteit met uitgezonden defensiemedewerkers. Deze lopen op dit moment immers grote risico’s gewond te raken en hebben bij hun behandeling (soms heel veel) bloed nodig.” Zie www. sanquin.nl●

25 september I Pagina 7

Dekaatjes

KL doneert brug voor Sudan VUGHT - Plaatsvangend Commandant Landstrijdkrachten generaal-majoor Marcel van den Broek heeft vorige week op de Van Brederodekazerne in Vught een Baileybrug overgedragen aan de congregatie van Mill Hill missionarissen. Deze laat onder meer bruggen bouwen in Afrika ter verbetering van de lokale infrastructuur of om die te herstellen. De nieuwe overspanning is bestemd voor Zuid-Sudan. Het 42 meter lange exemplaar, in vakjargon bestaande uit tien velden 3-1 met dubbele opritten, wordt door lokale werknemers gelegd op de route van Juba naar Bor nabij de stad Torit. Daarmee neemt men het laatste knelpunt op de belangrijkste noord-zuidroute weg. De supervisie komt voor rekening van postactieve leden van het Regiment Genietroepen, verenigd onder de naam ‘Veteranen met een missie’: de adjudanten b.d. Sjef Hamers (75!) en Harrie Brekelmans en kapitein b.d. Henk Schuurs. Al bijna tien jaar zijn zij betrokken bij de aanleg en instandhouding van het Zuid-Sudanese wegennetwerk, waar ze onder de vleugels van hulporganisatie Mill Hill en het Bisdom van Torit werken. De afgelopen jaren heeft dit trio op verschil-

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubli­ ceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

…het hoogtepunt vormde de overhandiging van een sta­len Baileypen, het koppelstuk waarmee de laatste twee on­derdelen met elkaar worden verbon­ den… Links kapitein b.d. Schuurs, rechts generaalmajoor Van den Broek. Foto: Aoo Ad Timmermans

lende locaties in Zuid-Sudan tien nieuwe Baileyoverspanningen gebouwd en er vier hersteld. De gedoneerde brug komt uit de voormalige mobilisabele voorraad, die nu nog dik tweeduizend meter omvat. De vijftig ton zware elementen zijn al onderweg naar Sudan, waardoor de overdracht geheel symbolisch was. Het hoogtepunt vormde de overhandiging van een stalen Baileypen, het koppelstuk waarmee de laatste twee onderdelen met elkaar worden verbonden. De landmacht ondersteunt het initiatief van de congregatie van Mill Hill en het Regiment Genietroepen. Niet alleen omdat daarmee een belangrij-

ke bijdrage wordt geleverd aan ontwikkelingswerk onder Nederlandse vlag, maar ook omdat de doelstelling van beide organisaties goed aansluit op die van de KL: het bevorderen van stabiliteit in de wereld en daarmee vrede, veiligheid en ontwikkeling. Naar verwachting begint de bouw in november. De ‘Veteranen met een Missie ‘komen voort uit het Veteranen Instituut. De groep werkt onder meer samen met de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (ncdo) en de Stichting Wilde Ganzen. Het ncdo toonde zich met dertigduizend euro bereid om een deel van de transport- en bouwkosten voor de Juba-Bor brug te betalen.●

IN HET KORT Luchtvaart, TNO Defensie en Stichting Vaarwel Vliegbasis Soesterberg. Gedurende drie dagen konden de leerlingen kennis maken met verleden, heden en toekomst van de militaire luchtvaart in Nederland. ´s Ochtends kregen ze een divers programma voorgeschoteld, variërend van een voorstelling bij het mlm tot een bezoek aan de simulators bij tno. In de middag mochten ze de vliegbasis op en daarna de stormbaan. Het evenement eindigde met een demonstratie van een Chinook met een Bambi-bucket waarmee branden worden geblust.●

Fly-by boven Overloon Historische Waaloversteek

ARNHEM - De historische Waaloversteek van 20 sep­­ tem­ber 1944 van de 82nd Airborne Division is op 19 sep­tember van dit jaar herhaald door dertig militairen van 43 Ge­­mechaniseerde Brigade uit Havelte. Zij deden dat als onderdeel van een oefening, ter ere van de herdenking en om die te visualiseren. De landmachteenheid roeide met rubberen aanvalsboten over de Waal. Zo bracht ze in herinnering dat de Amerikanen dit waagstuk destijds met 260 man en 26 aanvalsboten onder zwaar Duits vuur volbrachten om de Waalbrug bij Nijmegen te helpen inne­ men. De geallieerden probeerden in september 1944 met de operatie Market Garden via massale luchtlandingen de bruggen over de grote rivieren in Nederland te veroveren. Daarover moest dan het Britse xxxste Legerkorps dat vanuit België kwam opzetten, naar Duitsland oprukken. De Waal vormde de laatste drempel om de bij Arnhem gelande Britse 1ste Luchtlandingsdivisie te ontzetten. De succesvolle oversteek van de 82nd Airborne Division mocht helaas niet baten, de brug in Arnhem bleek er uiteindelijk een te ver.

Foto: majoor Mark van de Watering●

Lekkernijen bij Paresto

DEN HAAG - Nog even en de feestdagen staan weer voor de deur. Daarbij horen natuurlijk lekker­ nijen. Een chocoladeletter tijdens de vergadering, een viergangendiner met Kerst of luxe hapjes met een glas champagne tijdens de eindejaarsborrel. Paresto heeft een eindejaarsbro­ chure ontwikkeld met tal van versnaperingen om de decembermaand culinair te omlijsten. De folder is vanaf 1 oktober te krijgen bij de cateringmanager of het facilitair management op uw locatie. Uiteraard geeft men graag advies bij het plannen en invullen van cateringactiviteiten. De digitale versie van de brochure is vanaf 1 oktober te krijgen via cdc-Direct.●

Scholieren lopen Kennisroute Soesterberg

SOESTERBERG - Kinderen van de groepen 7 en 8 van basisscholen uit Soesterberg hebben van 10 tot en met 12 september een Kennisroute gelopen. Deze is een sa­ menwerking tussen de vliegbasis Soesterberg, het Militair Luchtvaart Museum (mlm), het Centrum voor Mens en

OVERLOON - Vier f-16’s van vliegbasis Volkel ver­ zorgen zaterdag 27 september na 14.00 uur een fly-by boven Overloon. Dit gebeurt tijdens de plechtigheid bij het nieuw opgerichte monument waar de gevallenen tijdens de Slag om Overloon worden herdacht. Na 64 jaar is er nu een gedenkteken voor de ruim vierhonderd Amerikaanse militairen die sneuvelden of gewond raakten bij de Slag om Overloon, waaraan ook Britse eenheden deelnamen. Ongeveer 2200 mensen lieten het leven in de strijd tussen de Duitsers en de geallieerde troepen, waaronder de Ame­ rikaanse 7de Pantserdivisie. Het monument is er gekomen op initiatief van mensen uit Overloon, Deurne en het Limburgse Ospel.●

Memorial Concert ter ere van veteranen

DEN HAAG - Het Luchtmachtorkest presenteert 28 oktober vanaf 20.00 uur een eenmalig concert voor ve­­teranen in het Haagse World Forum Theater. Op het programma staat onder andere het zangtrio Yes Sister, met muziek van de Andrew Sisters die de vetera­ nen meeneemt naar de bevrijdingsperiode van weleer. Musicalartiesten Brigitte Nijman en Martin van der Starre brengen bekend Nederlandstalig repertoire. Het concert, o.l.v. dirigent majoor Jos Pommer, wordt georga­ niseerd door het Comi­té Last Post Nederland 19401945 i.s.m. Checkpoint en het Veteraneninstituut. De Commandant Lucht­ strijdkrachten biedt het evenement aan. Het optreden is een eerbetoon aan de tijdens wo ii gesneuvelde piloten en bemanningsleden in de luchtstrijd boven Nederlands territorium en voormalig Nederlands-Indië. Veteranenpas­ houders bestellen hun kaarten bij het Veteraneninstituut in Doorn. 0343 - 47 41 47, overige bezoekers online: www. luchtmachtkapel.nl/shop en ga naar ‘tickets’.●

Pronk trapt collegereeks IDL af

RIJSWIJK - Voormalig VN-gezant in Soedan Jan Pronk heeft deze maand de module Internationale Veiligheids­ studies bij het Instituut Defensie Leergangen in Rijswijk geopend. Hij stelde dat elke ontwikkeling per definitie een conflict is vanwege wijzigingen die tot vooruitgang moe­ ten leiden. “Daarvoor zijn structurele veranderingen nodig,

met een machtsverschuiving en herverdeling van welvaart tot gevolg. Daarbij kan je op weerstand stuiten.” Pronk ging ook in op de complexiteit van huidige conflicten die niet louter van economische, culturele of politieke aard zijn, maar vaak een combinatie van alle drie. Daarbij wor­ den grondstoffen schaarser en nemen wereldbevolking en consumptie toe. Conflictsituaties zijn niet te voorkomen. Escalatie ervan wel door als internationale gemeenschap van binnenuit te helpen, te zorgen voor eerlijke machtsver­ houdingen en groepen niet te discrimineren. Als niet alle partijen mee onderhandelen, vergroot dat volgens Pronk het gevoel van onrust en ongelijke behandeling. Ook de positie van de vn, waarbij vooral het ingrijpen in Irak ver­ houdingen tussen lidstaten onder spanning zette, roerde hij aan. “Eenzijdig optreden tast de geloofwaardigheid aan en kan de kloof tussen de lidstaten mogelijk vergroten. De instrumenten van het internationaal recht dreigen hun scherpte te verliezen.” Bijdrage: elnt Desirée van Put●

Seminar voor projectmanagers

RIJSWIJK - Projectmanagement een vak? Zo luidde het thema van een seminar onlangs op het Instituut Defensie Leergangen in Rijswijk van het Dienstencentrum Onder­ steuning Projectvoering. Dat gaf daarmee een vervolg aan zijn minisymposium van vorig jaar, getiteld Professionali­ sering Opdrachtgeverschap. Beleidsverantwoordelijken, leidinggevenden die de rol van opdrachtgever vervullen, projectleiders, programmamanagers, projectcontrollers, allemaal draafden ze op. Uitgangspunt was dat bij De­ fensie veel mensen in hun functie tegelijkertijd de rol van projectmanager vervullen. Dat kan goed gaan, maar vaak onderschat men het verschil tussen lijn- en projectmanage­ ment. Daarom werd ingegaan op de ontwikkelingen in het vak van projectmanager en op de vraag ‘hoe bestuur ik mijn projectomgeving’? Een van de sprekers was de projectmanager van de Betuwelijn waarvan de aanleg veel geld en tijd heeft gekost. Hij behandelde het thema ‘omgevingsmanagement’ en kreeg vervolgens vragen voorgeschoteld als ‘is het project mislukt?’ en ‘ligt de schuld bij de manager?’●

Onderzoeksrapport stroomstoring

SCHAARSBERGEN (ANP) - De stroomstoring bij tienduizenden huishoudens van december vorig jaar in de Bommeler- en Tielerwaard, veroorzaakt door een laagvliegende Apache, is door de overheid in grote lijnen goed afgehandeld. Zo luidt de conclusie van onderzoeks­ rapport dat 18 september werd gepresenteerd. Volgens de onderzoekers, het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid, de Politieacademie en de Vrije Universiteit, handelde de overheid adequaat richting burgers, met name naar hen die direct hulp nodig hadden na het uitvallen van de elek­ triciteit. De oproep elkaar als buren te helpen tijdens de stroomstoring kreeg gehoor. In de communicatie gingen gemeenten en hulpverleners er echter ten onrechte vanuit dat de stroomstoring snel verholpen zou zijn. Hulpverle­ ners waren al bezig met het moment dat de stroom weer op gang zou komen, terwijl over de storingsduur geen duidelijkheid bestond. Het rapport geeft verder aanbe­ velingen ter verbetering van de communicatie binnen de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid, samen met de rijksover­ heid en de betrokken gemeenten.●

WONINGEN Te koop: Arnhem: Wichard van Pontlaan 106A. Luxe 3-kmrapparte­ment. Opp. 100 m². Bjr. 1977. Ind.: entree, hal, toilet, woonkmr, 2 slp­kmrs, bad­ kmr, keuken, balkon en bergruimte beneden. Vr.pr. H 155.000,- k.k. Info: www.funda.nl Te koop: Breda, Boeimeerhof 88, royaal, 190 m², luxe uitgev. 4-kmr­appar­ tement met 3 slpkmrs en privé-parkeerplaats. Nabij centrum en uitvalswe­ gen. Evt. 2e parkeerpl. bij te kopen. Bjr: 2003 Vr.pr. H 448.000,- k.k. Inf.: www.zuyderleven.nl. Op zag 4 okt. deelnemer nvm open huizen route van 11.00 tot 15.00 uur.  Te koop: Den Helder, Middelzand 2302, Royale goed, onderh. eengezins­ woning met inp. garage. Ind: hal, toilet, woonkmr, garage. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr (douche en toilet), bergruimte. Inh: 330 m³ opp: 139 m² Bjr. 1975. Vr.pr. H 149.000,- k.k. Info: www.ldh.nl Te koop: Hoeven, Schaepmanlaan 7, zeer nette 2/1-kapwoning. Bjr 1993. Kindvr. groene wijk in rustig dorp op 10 min. afstand van Roosendaal en Breda. 4 kmrs, nwe hr ketel, luxe keuken en badkmr. Info: www.kkm-ma­ kelaars.nl of www.funda.nl Te koop: Nootdorp, Kievitsbloem 28, ruime 2/1 kapwoning. Heeft 7 kmrs, badkmr in 2006 gerenov. Opp. 165 m². 20 automin. van Frederikkaz. Vr.pr. H 445.000,- k.k. Bezichtigen via makelaar 070 - 358 28 61. Deelnemer nvm Open Huizendag za 4 okt. Te koop: Maasland (zh), Prinses Irenelaan 18, 4-kmr tussenwoning. Zeer goed geïsoleerd. ca 100 m² woonopp. 139 m² eigen grond. Ind: hal, woon­ kmr, hoekkeuken met hoekschouw. 1e verd: 3 slpkmrs, badkmr. 2e verd: ruime bergzolder. Schuur en kas samen 18 m² overdekt. Vr.pr.: H 224.000,k.k. Zie: www.marktplaats.nl en www.funda.nl Te koop: Schiedam centrum, Marconistraat 105b, 3-kmr bovenwoning. Bjr 1930. Ind.: woonkmr, balkon, uitzicht op plantsoen, open inb. keuken, badkmr, ligbad, douche­hoek, wastafel, designradiator, toilet, 2 slpkmrs, bergzolder. cv-combiketel 2006. Ca 80 m². Vr.pr. H 124.500,- k.k. Inf.: www.forzamakelaars.nl Te koop: Tilburg, Drielstraat 1, Reeshof, hoekwoning met schitterende tuin. Perceel 271 m². Ind.: woonkmr, keuken met o.a. inductieplaat, 4 slpkmrs, badkmr, douche en ligbad. Dakkapel aan achterzijde. Vr.pr. H 224.500,k.k. Inl.: www.omm-makelaars.nl Te huur: Gilze, Pastoor Coomansstraat, vrijst. woning, omheinde tuin 500 m², div. terrassen. Ind.: hal, toilet, werk-/slpkmr, l-living, open It. keuken, bijkeuken, garage. natuurstenen vloer, vloerverwarming. 1e verd.: 3 slp­­kmrs, eiken vloer, badkmr, whirlpoolbad, stoomsauna. Berging, zolder. Huur H 1.225,- excl. Per 1 nov. Inf.: 0049 - 251 323 94 91. Te huur: Rosmalen, De Groote Wielen, ruime tussenwoning aan water. Bjr 2006. Ind.: woonkmr (6x6), open keuken, berging, toilet. 1e verd.: badkmr, douche, ligbad, toilet, 3 slpkmrs. 2e verd.: zolder, kastenwand, was/drooghok. M.i.v. 01/12/08. Huur H1.395,- p/mnd excl. Contact: [email protected] Te huur gevraagd: Amsterdam of zuidelijke omgeving. Voor mijn zoon die de studie Aviation Studies volgt aan de Hoge School Amsterdam zoek ik woonruimte waar hij (vooral) door de week kan wonen en studeren. Reacties graag naar 06 - 226 040 94 of 070 - 441 93 35. Gezocht: Kamer in Breda voor mijn dochter, 1e jaars studente nhtv afd. vrijetijdsmanagement. Graag op korte termijn beschikbaar. Reacties naar [email protected] o.v.v. adres, prijs, beschikbaarheiddatum, contact­ adres.

DIVERSEN Te koop: vw Polo. Bjr 1999, 3-deurs, km 219.339, kleur groen, elektr. ramen, airbag, apk tot sept. 2009, goede onderhoudsstaat. Tel: 06 - 133 884 11 of [email protected] Gevonden: In overgenomen pgu-kast bij 11 AfdRa: gouden ring (met wit goud) met steentje, en gouden hangertje (in de vorm van een hartje) met twee gaten in de vorm van een hartje. In beide sieraden staat dezelfde naam. Bent u dit kwijt of weet u wie dit kwijt is, neem dan contact op via *06 - 536 587 71 of 0525 - 65 87 71.

RECREATIE Te huur: Schoorl (gem. Bergen nh), vrij­staand, 6-pers. vakantiehuisje op Ré­ sidence Koningshof. Ind.: woonkmr met tv, video (incl ± 80 videobanden) en dvd speler, open keuken met combimagnetron, vaatwasser, koelkast met vriesvak en elekt. kookplaat. Op 1e etage 3 x 2-pers.kmr, badkmr Boeken of info via [email protected] of 06 - 144 083 41.

REÜNIE 13 PAATCIE uit Oirschot houdt op 11 januari 2009 een reunie in Eindho­ ven. Inf. en aanmelden: Adj. Bart Spijker, [email protected] of tel.: 0495 - 59 88 17 of *06 - 686 - 99 88 17. De Vereniging Oud Leden 1 (NL) Signal Bn houdt op za 27 september van 10.00-16.00 uur haar jaarlijkse reünie. Locatie: Generaal Spoorkazerne te Ermelo. Aanmelden bij: F.E. Rondel, tel: 0341 - 42 42 37 of e-mail: [email protected]●

Wat droeg de kroonprins op Prinsjesdag?

25 september I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN... Wim Elgers, secretaris en penningmeester van Vereniging Dragers Militaire Dapperheidonderscheidingen, voorheen de Vereniging dragers Bronzen Leeuw en Bronzen Kruis. Hoeveel keer zijn de dapperheidonderscheidingen uitgereikt? “De hoogste van de vier, de Bronzen Leeuw, 1210 keer. Het Bronzen Kruis 3498, het Kruis van Verdienste 2083 en het Vliegerkruis 735 keer. Overigens is de Militaire Willems-Orde de hoogste Nederland­ se on­derscheiding én tegelijkertijd de hoogste militaire dapperheidonder­ scheiding. Hij heeft voorrang boven alle ridderorden en alle onderscheidingen. De dragers zijn ver­ enigd in de Konink­ lijke Vereniging van Ridders Militaire Willems-Orde.”

DEN HAAG - Prins Willem Alexanders verschijning op Prinsjesdag leverde veel vragende blikken op. Wat droeg hij nou toch voor een uniform? Antwoord: het ceremoniële tenue van de Koninklijke Luchtmacht voorzien van de gouden uitmonstering van commodore en herkenbaar aan rotorbladen op de kraag en natuurlijk de pet met wing. Niet veel militairen beschikken over een dergelijk chique pak dat pas in 2006 voor het eerst werd gedragen. Slechts enkele honderden zijn er gemaakt, vooral om uit te kunnen lenen. De kroon-

prins heeft er wel een in eigendom, hetzelfde gold voor voormalig Commandant der Strijdkrachten, generaal Dick Berlijn. De adjudanten van de Koningin vertonen zich eveneens met enige regelmaat in het ceremoniële tenue, maar verder dient iedereen die het nodig heeft het speciale pak te lenen bij het Depot Ceremoniële Tenuen en Sabels in Rijswijk. Bijvoorbeeld de erewacht en kapel van de Koninklijke Luchtmacht voor paleis Noordeinde op Prinsjesdag, tijdens het aanbieden van geloofsbrieven aan de Koningin door nieuwe ambassadeurs en bij een Koninklijke bijzetting.●

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35) Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Het ceremoniële luchtmachttenue is er ook voor vrouwelijke militairen (li). Rechts de variant voor de man.

Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl

Welke dapperheidonderscheidingen kennen we in Nederland? “Dat zijn de Bronzen Leeuw, het Bron­ zen Kruis, het Kruis van Verdienste en het Vliegerkruis. De laatste wordt toegekend voor moedige daden tegenover de vijand bedreven gedu­ rende een of meer vluchten.” Waarom koos u een nieuwe naam voor uw vereniging? “In de Vereniging dragers Bronzen Leeuw en Bronzen Kruis waren ook opgenomen de dragers van het Kruis van Verdienste en het Vliegerkruis. Het is niet anders dan redelijk om de naam aan de populatie aan te passen. Vandaar Vereniging Dragers Militaire Dapperheidonderscheidingen.”

Wat doet u zoal in verenigingsverband? “We onderhouden en bevorderen de kameraadschappelijke verhoudin­ gen tussen de leden en we houden eenmaal per jaar een algemene vergadering en een reünie. In voor­ komend geval verwijzen we leden door naar instanties die iets voor hen kunnen betekenen. Ook verlenen we ondersteuning in geval van ziekte of overlijden en zijn we aanwezig bij Nationale Herdenkingen en die van de krijgsmachtdelen voor gevallenen vanaf de Tweede Wereldoorlog.” Wie is de jongste drager van een dapperheidonderscheiding? “Dat is soldaat der eerste klasse Van der Meijde. Hij draagt het Kruis van Verdienste wegens zijn moedige en beleidvol optreden tijdens een vijande­ lijke aanval in Uruzgan.”●

E-mail: [email protected] Het ceremoniële luchtmachttenue voor onderofficieren en manschappen. Bij het Depot Ceremoniële Tenuen en Sabels in Rijswijk hangen ze alweer klaar voor de Taptoe in Rotterdam.

SOESTERBERG - In 2008 bestaat de Club van Nederlandse Luchtvaartschilders 25 jaar. Vanaf vrijdag 26 september a.s. tot en met zondag 8 maart 2009 vindt in dit kader in het Militaire Luchtvaart Museum de jubileumtentoonstelling ’Met bevlogen blik’ plaats. Die bevat een selectie uit het werk van de leden van de vereniging. Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Freek Meulman opende de expositie op 25 september.

Star Wars DEN HAAG - De redactie van de Defensiekrant hoeft op dit moment geen kalender te raadplegen om te weten welk seizoen het is. De Sint moet wel in aantocht zijn, want het postvak ligt pauzeloos vol met nieuwe games. Eerlijk gezegd wilden

we, teleurgesteld in vorige edities van de Star Wars-serie, het nieuwe deel The Force Unleashed van Lucasarts meteen weggeven aan een vervelend neefje. Daar hadden we spijt van gekregen! De makers hebben namelijk de oplossing gevonden: in het spel mag je de slechterik zijn, een geheime leerling van Darth Vader. Keizer Palpatine probeert de macht te grijpen en je moet daarom alle Jedi opjagen en uitschakelen. De krachten van de

assistent, de titel zegt het eigenlijk al, zijn helemaal geweldig. Heerlijk om die Jedi, die verve-

De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.

De Club van Nederland­se Luchtvaartschilders is in 1983, naar het voorbeeld van het Britse Guild of Aviation Artists, opgericht. Hun oeuvre bestrijkt niet alleen het domein van de militaire, maar ook dat van de burgerluchtvaart. Uiteenlopende technieken, van olieverf op doek tot digital art reproducties, staan borg voor boeiend werk dat zich vooral kenmerkt door een uitgesproken realistisch karakter. In de expositie zijn schilderijen te zien van tien leden. ‘Met Be-

lende betweterige wereldredders, er eens flink van langs te geven. Goed is uit, zwart is in en dat voelt nog oké ook. Voor wie de filmcyclus heeft gevolgd: het verhaal speelt zich af tussen Revenge of the Sith en A New Hope. Uitgeverij Activision heeft Star Wars tfu (!) afgelopen vrijdag uitgebracht voor de ps2, ps3, Wii, Nintendo ds, xBox-360 en psp. Het kost tussen de 35 en 70 euro, afhankelijk van het platform.●

vlogen Blik’ omvat werken van: Bill Boon, Chris Eweg, Lam van ’t Hof, Ab Jansen, Gerrit Kok, Pieter Smits (†), Peter van Stigt, Henk Uitslag, Jaap Zandstra en Gerrit Zijlstra. De tentoonstelling is ingedeeld per kunstenaar en geeft op die manier een representatief beeld van het werk van de Club van Nederlandse Luchtvaartschilders. ‘Met Bevlogen Blik’ biedt een unieke kans om kennis te maken met de wereld van de luchtvaartschilderkunst. Meer informatie: www.militaireluchtvaartmuseum.nl●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 24 t/m 28 september: Nationale Taptoe, Rotterdam 26 september: Halve Marathon, Rolde Drenthe 26 en 27 september: De Onderwijsbeurs in Martiniplaza, Groningen 28 september: Lezing over de Logistiek achter de Indonesische Revolutie in Museum Bronbeek, Arnhem 28 september: Krissendag in Museum Bronbeek, Arnhem 2 oktober: Concert van de Marinierskapel, Haarlem



4 oktober: Benefietconcert Marinierskapel, Almelo 9 oktober: ‘Going Dutch 2008’ met het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Tongeren 10 t/m 12 oktober: 33ste Musikparade der Nationen, Hannover (Duitsland) 10 oktober: ‘Going Dutch 2008’ met het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Berghem 11 oktober: Klarinetkwartet Concert, Bingel­ rade 11 en 12 oktober: Verhalen uit Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea - ooggetuigen ver-



Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B

Met bevlogen blik

LEZEN & GAMEN

Lekker slecht in

Het ceremoniële luchtmachttenue voor officieren. Alleen generaals dra­ gen rotorbladen op de kraag.

tellen hun ervaringen in Museum Bronbeek, Arnhem 11 t/m 19 oktober: Week van de geschiedenis in het Marechausseemuseum, Buren 12 oktober: Cultureel programma ‘De Repatriëring uit Nederlands-Indië’ op het Landgoed Bronbeek, Arnhem

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Abonnementen: Per jaar ¤ 13,61. Voor het buitenland ¤ 15,88. Opgave schriftelijk bij administra­ tie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abon­ nementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808