Waar speciaal gewoon is

Schoolplan 2011 - 2015

The image cannot be display ed. Your computer may not hav e enough memory to open the image, or the image may hav e been corrupted. Restart y our computer, and then open the file again. If the red x still appears, y ou may hav e to delete the image and then insert it again.

Waar speciaal gewoon is

SBO de Súdwester Directeur Dhr. F. Prins Adres

Kaatsland 5b

Plaats

Sneek

Telefoon 0515-414110 E-Mail

[email protected]

Website www.sbo-sudwester.nl

Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................................. 4 Visie en Missie......................................................................................................................................................... 9 Schoolbeschrijving ................................................................................................................................................ 10 Inrichting van ons onderwijs ................................................................................................................................. 15 Opbrengsten (kwaliteitsaspect 1) ..................................................................................................................... 15 Leerstofaanbod (kwaliteitsaspect 2) ................................................................................................................. 16 Leertijd (kwaliteitsaspect 3) .............................................................................................................................. 18 Pedagogisch handelen (kwaliteitsaspect 4) ...................................................................................................... 19 Schoolklimaat (kwaliteitsaspect 4).................................................................................................................... 20 Didactisch handelen (kwaliteitsaspect 5).......................................................................................................... 21 Afstemming (kwaliteitsaspect 6)....................................................................................................................... 22 Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen (kwaliteitsaspect 5) ................................................................... 23 Reguliere Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 7a en 7 b).............................................................................. 24 Speciale Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 8) ............................................................................................ 25 Kwaliteitszorg (kwaliteitsaspect 9).................................................................................................................... 26 Meerjarenplanning ............................................................................................................................................... 29 Taakbeleid ............................................................................................................................................................. 30 Een resultaatgerichte cultuur................................................................................................................................ 32 Het volgen van de sociale competenties. ............................................................................................................. 33 Technisch lezen ..................................................................................................................................................... 34 Rekenen en wiskunde ........................................................................................................................................... 35 Begrijpend lezen.................................................................................................................................................... 36 2 SBO de Súdwester

schoolplan 2011-2015

Frysk ...................................................................................................................................................................... 37 Engels .................................................................................................................................................................... 38 NatuNiek ............................................................................................................................................................... 39 Kunst en cultuureducatie ...................................................................................................................................... 40 ICT ......................................................................................................................................................................... 41 Wereldoriëntatie................................................................................................................................................... 43 Verkeer.................................................................................................................................................................. 44 Omgaan met leerlingen met ernstige gedragsproblematiek ................................................................................ 45 Werken met groepsplannen ................................................................................................................................. 46 Convergente differentiatie.................................................................................................................................... 47 Instructie in de stamgroep .................................................................................................................................... 48 Interne en externe kwaliteitsbepaling .................................................................................................................. 49

3 SBO de Súdwester


Voorwoord Context en aanleiding Doelen en functie van het Schoolplan Het schoolplan heeft zowel een interne als een externe functie. Bij het opstellen van het schoolplan denkt men na over doelstellingen en prioriteiten voor de middellange termijn. Het geeft richting en sturing aan de activiteiten, die gericht zijn op het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs op De Súdwester. Het schoolplan is een beleidsdocument, waarmee voor de periode 2011-2015 het beleid wordt vastgesteld, met betrekking tot de volgende onderdelen:  onderwijskundig beleid,  personeelsbeleid,  kwaliteitszorg (bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs)  overige beleidsterreinen (algemeen strategisch, financieel, ..). Het schoolplan vormt de basis voor planmatige schoolontwikkeling en daaraan gekoppeld, de planning per schooljaar. Het schoolplan is tevens het kader waarbinnen de dialoog over de kwaliteit van het onderwijs en over het onderwijsbeleid van de school plaatsvindt, zowel op teamniveau als ook tussen de directie en het bestuur en medezeggenschapraad van de school. Tenslotte is het schoolplan ook bedoeld als verantwoording aan de overheid: het schoolplan wordt in ontvangst genomen door de inspectie en bij schoolbezoek getoetst aan de werkelijke situatie.

Totstandkoming Procedures opstellen / vaststellen schoolplan Het tot stand komen van en status van ons schoolplan Dit schoolplan is in conceptvorm opgesteld door de onderwijskundig beleidmedewerker. Het concept is besproken door directie en intern begeleiders en daarna vastgesteld door de directeur. De input is verzorgd door de directeur (middels het strategisch beleidsplan), de teamleden (middels de Quick-scan WMK), de ouders / verzorgers (middels de ouderenquêtes), de intern begeleiders (vanuit de invoeringstrajecten) en de adjunct directeuren (vanuit de borgingstrajecten). Uitgaande van het strategisch beleid van De Súdwester heeft de directeur een SWOT analyse geformuleerd. Vanuit deze analyse zijn tactische doelen opgesteld t.b.v. de planning van het beleid van de school op middellange termijn ( 4 jaar). Daarnaast is er een kwaliteitsprofiel gemaakt, waarin de uitkomsten van de verschillende zelfevaluaties en externe onderzoeken zijn opgenomen, met daaraan gekoppeld de actiepunten. Er zijn keuzes / prioriteiten geformuleerd t.a.v. de veranderings- en verbeteringsonderwerpen voor de komende vier jaar, met daaraan gekoppeld een trajectplanning. De medezeggenschapsraad heeft instemming verleend en het bestuur heeft na overleg met de directie het schoolplan vastgesteld.

4 SBO de Súdwester


De gebruikte diagnose instrumenten t.b.v. de sterk/zwak analyse Bij het opstellen van de verbeterdoelen in de schoolontwikkeling voor de komende 4 jaar is gebruik gemaakt van de volgende diagnose instrumenten: Externe kwaliteitsmeting:Inspectieonderzoeken. Interne kwaliteitsmeting: Quick scan (WMK): een brede zelfevaluatie van alle beleidsterreinen, vragenlijst ouders De resultaten van de verschillende metingen en de daaruit volgende conclusies worden verwerkt in het schoolplan. Evaluatie en bijstelling van het schoolplan Opstellen van het Jaarplan Nadat het schoolplan is vastgesteld wordt het eerste jaarplan opgesteld. Binnen het jaarplan wordt het volgende onderscheid gemaakt: Trajecten gericht op “visiebepaling” Trajecten gericht op “invoering” Trajecten gericht op ”borging” Voor elk traject worden de doelen geformuleerd (SMART) en tevens wordt vastgelegd, welke concrete opbrengst(en) er aan het eind van het traject gerealiseerd dienen te zijn. De directie verdeelt, in overleg met de intern begeleiders, de trajecten over het schooljaar, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de “reguliere werkzaamheden” van de betrokken teamleden, ter voorkoming van een te grote “piekbelasting”. Tevens wordt door de directie bepaald, in overleg met de intern begeleiders, in hoeverre er externe deskundigen worden ingeschakeld bij de uitvoering van de trajecten. Aan elk traject is een werkgroep gekoppeld die bestaat uit een internbegeleider en/of adjunct (voorzitter) en teamleden. Nadat het team is geïnformeerd, wordt het jaarplan voorgelegd aan bestuur en medezeggenschapsraad. Uitvoering van het Jaarplan De trajecten worden uitgevoerd volgens een van te voren vastgesteld stappenplan, met daaraan gekoppeld een duidelijk tijdpad. Vervolgens wordt vastgelegd, wie er verantwoordelijk is voor de coördinatie en de uitvoering. Bij de uitvoering maken we een duidelijk onderscheid tussen de rol van de adjunct directeuren en de intern begeleiders. De rol van de adjunct directeuren is vooral gericht op de trajecten “borging”. De directeur verzorgt de coördinatie. Per schooljaar worden er twee onderwerpen uitgebreid geëvalueerd. Daartoe worden door de adjuncten klassenbezoeken afgelegd, gericht op het betreffende onderwerp. De klassenbezoeken worden verdeeld over het schooljaar (eerste helft / tweede helft van het schooljaar). Per onderwerp worden minimaal 4 klassenbezoeken (één per parallelgroepen) gepland. De evaluatie van de andere onderwerpen vindt plaats tijdens de bouwvergaderingen. Voorbereiding en terugkoppeling van de borgingstrajecten vinden plaats tijdens het inhoudelijke Management Overleg. De rol van de intern begeleiders is vooral gericht op ondersteuning bij de trajecten “visiebepaling” en “invoering”. De coördinatie wordt verzorgd door de onderwijskundig beleidsmedewerker. Voorbereiding en terugkoppeling van deze trajecten vinden plaats tijdens het inhoudelijke IB-overleg. Gedurende het traject worden de uit te voeren activiteiten vastgelegd in het jaarplan, zodat de voortgang van het traject voor alle belanghebbenden zichtbaar is. Op basis van deze verslaggeving wordt aan het eind van het traject het eindverslag opgesteld, met eventueel aanbevelingen t.b.v. het vervolgtraject 5 SBO de Súdwester


Jaarverslag per schooljaar Het eindverslag van elk traject wordt opgenomen in het Jaarverslag. Op basis van het schoolontwikkelingsplan (planning voor 4 jaar) en het jaarverslag wordt het jaarplan voor het volgende schooljaar opgesteld. Nadat het team is geïnformeerd, wordt het jaarverslag voorgelegd aan bestuur en medezeggenschapsraad. Gerelateerde documenten. In het schoolplan zal een aantal malen worden verwezen naar reeds bestaande procedures, beleidsstukken en afspraken. Het gaat daarbij om: 



De schoolgids; o geeft aan, hoe in het afgelopen schooljaar aan het jaarplan gewerkt is (de hoofdpunten uit het jaarverslag). Het geeft ouders informatie in hoeverre de in de vorige schoolgids gestelde verbeterdoelen ook inderdaad bereikt zijn. o geeft aan, hoe in het volgende schooljaar aan de schoolontwikkeling gewerkt gaat worden (de hoofdpunten uit het jaarplan), m.n. de verbeterdoelen die in het komende schooljaar prioriteit krijgen. Het kwaliteitshandboek, met daarin: o De interne kwaliteitsdocumenten m.b.t. de zelfevaluatie (WMK-EC, ouderenquête) o De externe kwaliteitsdocumenten ( inspectierapporten )

Bronnen Bij het maken van dit schoolplan zijn de volgende bronnen gebruikt:  Schoolplan 2007-2011  Schoolgids 2010 – 2011  Strategisch Beleidsplan 2011-2015  Zorgplan Samenwerkingsverbanden WSNS 302 / 308  Inspectierapport PKO 2008 en 2011  Ouderenquêtes 2007-2011  Wet op het primair onderwijs (WPO)  Toezichtkader Primair Onderwijs 2009

6 SBO de Súdwester


Vaststelling en instemming Instemming met het schoolplan School:

De Súdwester ( School voor Speciaal Basisonderwijs)

Adres:

Postbus 487 (bezoekadres: Kaatsland 5B)

Postcode:

8600 AL

Plaats:

Sneek

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------verklaring Hierbij verklaart de medezeggenschapsraad van boven genoemde school in te stemmen met het van 01-08-2011 tot 31-07-2015 geldende schoolplan van deze school.

namens de medezeggenschapsraad, Sneek, 31 juli 2011 W.T. Bontekoe, voorzitter medezeggenschapsraad

7 SBO de Súdwester


Vaststelling van het schoolplan School:

De Súdwester ( School voor Speciaal Basisonderwijs)

Adres:

Postbus 487 (bezoekadres: Kaatsland 5B)

Postcode:

8600 AL

Plaats:

Sneek

-----------------------------------------------------------------------------------------------Verklaring Het bevoegd gezag van bovengenoemde school heeft het van 01-08-2011 tot 31-07-2015 geldende schoolplan van deze school vastgesteld. Namens het bestuur van de Stichting voor Christelijk Speciaal Basisonderwijs te Sneek e.o., Sneek, 31 juli 2011

F. Prins, directeur SBO de Súdwester

8 SBO de Súdwester


Visie en Missie De Missie / Visie van De Súdwester zijn, vanuit de wettelijke kaders (WPO, WSNS, WEC/LGF) in het Strategisch Beleidsplan als volgt geformuleerd:

Missie: SBO de Súdwester "Waar speciaal gewoon is" Dat betekent voor het kind:

Dat betekent voor het team:

Kansen Welbevinden Leren Veiligheid Succes Uniek Uitdagend

Specialistisch Professioneel Ambitieus Open Enthousiast Betrouwbaar Betrokken

Visie: Hoe willen we dat bereiken ?     

Goed toegeruste leerkrachten, die waar nodig kunnen terugvallen op goede ondersteuning binnen de school. Een functioneel ingerichte school, die een veilige omgeving biedt aan de leerlingen Een orthopedagogisch klimaat, waarin de leerlingen hun mogelijkheden optimaal kunnen ontplooien Moderne orthodidactische middelen, die zijn afgestemd op de kenmerken van de leerlingen Specialisten binnen de school, die ook de ouders van de leerlingen kunnen ondersteunen bij de opvoeding van hun kind Specialisten binnen de school, die de basisscholen van het samenwerkingsverband kunnen ondersteunen bij de opvang van de zorgleerlingen binnen hun school

Binnen het systeem van kwaliteitszorg wordt er 1 x per jaar uitgebreid aandacht geschonken aan de algemene uitgangspunten van de school. Daarbij wordt de missie/visie in combinatie met de identiteit van de school besproken binnen het team en, indien noodzakelijk, geactualiseerd. Bovenstaande formulering wordt besproken tijdens een inhoudelijke bouwvergadering in september 2011.

9 SBO de Súdwester


Schoolbeschrijving Kenmerken schoolomgeving/ouders Gegevens van de School De Súdwester is als algemeen christelijke school voor Speciaal Basisonderwijs (SBO) in 1997 ontstaan uit de samenvoeging van de Ds. Lucas Fockensschool (LOM) en de Koningin Emmaschool (voorheen MLK, moeilijk lerende kinderen) De beide scholen startten in 1992 in het kader van WSNS met de verdere uitbreiding van een structurele samenwerking met de basisscholen in zuidwest Fryslân en sinds 1998 maakt De Súdwester deel uit van twee samenwerkingsverbanden: 1. Samenwerkingsverband met het Protestants Christelijk Onderwijs, regio Zuidwest Friesland 2. Samenwerkingsverband met Rooms Katholiek Onderwijs, regio Friesland. In totaal gaat het bij deze verbanden om circa 85 scholen. De Súdwester is bedoeld voor kinderen die speciale zorg nodig hebben en van wie vast staat, dat de zorg binnen de basisschool niet meer toereikend is. Om de vraag of een kind is aangewezen op de speciale zorg van een school voor Speciaal Basisonderwijs te kunnen beantwoorden, is een speciale commissie in het leven geroepen: de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL). Deze commissie bepaalt op basis van het dossier of de leerling toelaatbaar is. De criteria zijn vastgelegd in het Zorgplan van het samenwerkingsverband. De school is verder betrokken bij de leerlingenzorg op de basisscholen van het samenwerkingsverband. Kinderen met leer- en/of gedragsproblemen die op de gewone basisschool zitten, kunnen ondersteuning vanuit De Súdwester krijgen. Deze ondersteuning wordt door ambulante begeleiders gegeven. De ambulante begeleiders zijn gespecialiseerde leerkrachten van “De Súdwester” en adviseren de basisscholen van het samenwerkingsverband m.b.t. de opvang van kinderen die speciale zorg nodig hebben. GEGEVENS STICHTING CHRISTELIJK SPECIAALBASISONDERWIJS SNEEK e.o. Uitgangspunten De Súdwester is een open Christelijke school voor speciaal basisonderwijs. Dat betekent dat er op onze school leerlingen en leerkrachten met verschillende godsdienstige achtergronden met elkaar onderweg zijn naar de toekomst. Mede door deze verschillen is de volgende boodschap uit de bijbel erg belangrijk voor ons: "Ieder mens is een mooi en uniek wezen en dient met respect behandeld te worden". Ons dagelijks handelen is gebaseerd op dit uitgangspunt. Levensbeschouwelijke Identiteit Huidige situatie De levensbeschouwelijke identiteit is in het “Beleidskader Identiteit: een open christelijke school” (jan. 2007) als volgt geformuleerd: Voor de stichting Christelijk Speciaal Basisonderwijs Sneek e.o. (CSBO-Sneek) vormt de bijbel de inspiratiebron voor haar handelen. Vanuit deze grondslag werkt de vereniging aan haar doel: het in stand houden van een Christelijke school voor Speciaal Basisonderwijs. De Súdwester is een school waar mensen met verschillende (levensbeschouwelijke en godsdienstige) achtergronden met elkaar op weg zijn naar de toekomst. Onze school is daarom een ‘open christelijke school’: iedereen is welkom. 10 SBO de Súdwester


De Súdwester werkt met de normen en waarden met de bijbel als inspiratiebron. Wij vinden een respectvol, veilig en warm klimaat, waarin iedereen de kans krijgt om zoveel mogelijk zichzelf te zijn en zich vertrouwd te voelen, heel belangrijk. Een klimaat waarin de kinderen centraal staan. Daarbij behoort de extra aandacht voor kwetsbare kinderen vanzelfsprekend te zijn. In de bijbel klinkt de boodschap door dat ieder mens een mooi en uniek wezen is, welke met respect en zorg behandeld dient te worden. Vanuit het voorbeeld van Jezus willen wij elkaar stimuleren tot verantwoordelijkheid voor de samenleving en de aarde. Gelet op de openheid van De Súdwester dienen alle medewerkers in te stemmen met de grondslag en het doel van de vereniging, respect te hebben voor de levensovertuiging van alle leerlingen, ook als deze niet aansluit bij de identiteit van de school. Omgekeerd verwacht De Súdwester van leerlingen en ouders dat zij de identiteit van de school respecteren. Het is de taak van de directie randvoorwaarden te creëren om alle medewerkers in staat te stellen inhoud te geven aan identiteit. Personeel is de rode draad van identiteit. Betrokkenheid is daarbij van groot belang. Die wordt getoond door zelf mee te praten, te organiseren en afspraken te realiseren. Vanuit de christelijke inspiratie geeft De Súdwester gestalte aan het onderwijs. Het personeel en de leerlingen van De Súdwester doen allemaal mee aan het godsdienstonderwijs. Zo ontdekken ze waar de verschillen en de overeenkomsten liggen tussen hun eigen levensovertuiging en de overige levensovertuigingen. Christelijke feesten zoals Pasen, Hemelvaart, Pinksteren en Kerst, worden in De Súdwester gevierd en/of aandacht aan besteed. Daarnaast wordt ruimte geboden om aandacht te besteden aan andere levensbeschouwingen. Wij staan open voor vragen van kinderen en volwassenen. De openheid van onze school zal uiteindelijk moeten blijken uit de sfeer en uitstraling van De Súdwester. Onderwijsinrichting (algemene schoolkeuzes) De school is ingedeeld in 4 units, gekoppeld aan een leeftijdscategorie: Begingroepen. Jongste middengroepen. Oudste middengroepen. Eindgroepen. Er is een systeem van parallelgroepen om zowel didactisch als pedagogische differentiatie binnen de leeftijdscategorie zo goed mogelijk te kunnen opvangen Er is een systeem van instructiegroepen voor de vakgebieden rekenen, technisch lezen en spelling, om te voorkomen dat door grote niveauverschillen binnen de stamgroepen de instructie in de knel komt. De school beschikt over klassenassistenten die structureel ingezet worden bij de begingroepen en bij instructieintensieve onderdelen in de overige groepen. Kenmerken ouder(s) / verzorger(s) Etnische afkomst Uit de schooladministratie kan worden opgemaakt welke ouders / verzorgers afkomstig zijn uit een land buiten Europa. Deze leerlingen worden in de telgegevens aangeduid als Cumi-leerlingen . Uit onderstaand overzicht blijkt, dat het percentage cumi-leerlingen in de afgelopen jaren stabiel was en schommelt rond de 4% van de totale leerlingenpopulatie. Teldatum 1 – 10 – 2007 1 – 10 – 2008 1 – 10 – 2009 1 – 10 – 2010

Aantal leerlingen 417 410 407 370

Aantal CUMI- leerlingen 17 18 18 17

Percentage (globaal) 4% 4,3% 4.4% 4,5%

11 SBO de Súdwester


Opleidingsniveau Uit de schooladministratie kan het opleidingsniveau van de ouders / verzorgers niet worden opgemaakt. Vanwege het feit, dat de bekostiging op basis van de “weging van leerlingen”, gerelateerd aan het opleidingsniveau van de ouders, binnen het SBO niet van toepassing is, zijn deze gegevens niet beschikbaar. Sociale context / problematiek Het aantal leerlingen, dat opgroeit in een onvolledig gezin is in de afgelopen jaren vermeerderd. Echter, in hoeverre dit aantal op De Súdwester naar verhouding meer is gestegen dan in het reguliere basisonderwijs, kunnen we niet cijfermatig onderbouwen. Aandachtspunt: het opleidingsniveau van ouders via aanmeldingsformulier c.q. administratieve gegevens in kaart brengen. Gegevens opleidingsniveau ouders zijn van belang m.n. op het gebied van sociaalmaatschappelijke omstandigheden van onze leerlingen en de hieruit voortvloeiende problematiek waar de school mee te maken kan krijgen. Relevante ontwikkelingen / trends Maatschappelijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de grote betrokkenheid van ouders, die ook zelf een weg zoeken in de vele vormen van hulpverlening, doen zich uiteraard ook voor bij de ouders / verzorgers van de leerlingen van De Súdwester. Voedingsgebied Het voedingsgebied van De Súdwester bestaat uit de zuidwesthoek van Fryslân. Het betreft m.n. scholen van SWV 302 (PC) en 308 (RK) Consequenties voor ons beleid: Om beter te kunnen inspelen op de eventuele sociale context/problematiek van de ouders/verzorgers is onderzoek nodig.

Gegevens personeel Gegevens leraren, onderwijsondersteunend personeel en directie Kengetallen schooljaar 2010-2011 Leeftijdsopbouw in percentages vanaf 60 55-59 45-54 35-44 25-34 <25

OP

OOP 0 3,28 26,23 32,79 29,51 8,2

10,26 10,26 23,08 20,51 28,21 7,69

MAN/VROUW verdeling OP: 75,41 % vrouw 24,59 % man MAN/VROUW verdeling OOP: 79,49 % vrouw 20,51 % man



Gegevens leerlingen Leerling-populatie: Doelgroepen Volgens de Wet op het primair onderwijs (art.1) is een speciale school voor basisonderwijs “een school waar basisonderwijs wordt gegeven aan kinderen voor wie vaststaat, dat overwegend een zodanige orthopedagogische en orthodidactische benadering aangewezen is dat zij althans gedurende enige tijd op een speciale school voor basisonderwijs moet worden opgevangen” Het gaat om kinderen, die zich niet vanzelfsprekend ontwikkelen, waarbij dus sprake is van speciale onderwijsen ondersteuningsbehoeften. Ook leerlingen met een LGF zijn in beginsel toelaatbaar, mits ze voldoen aan de volgende criteria: Ouders moeten de grondslag van de school respecteren Het kind moet voldoen aan de toelatingscriteria van de school Er mag geen sprake zijn van verstoring van rust en veiligheid De vereiste mate van zorg moet, uiteraard met inachtneming van de extra faciliteiten en ambulante begeleiding vanuit het REC, voldoende tot zijn recht kunnen komen (soms is plaatsing binnen één van de REC-clusters gewoon beter voor de betrokken leerling) Het leerproces van de andere leerlingen mag niet worden verstoord Er moet voldoende plaats zijn Leerlingaantallen (overzicht huidig / historisch overzicht) Schooljaar 2009-2010 is de school gedaald naar 370 leerlingen. In onderstaand schema is de ontwikkeling in de afgelopen 5 jaar weergegeven. Aantal ll. 1 okt. 2006 403

Aantal ll. 1 okt. 2007 417




Consequenties voor ons beleid: De daling van het aantal leerlingen heeft gevolgen voor het aantal groepen. Dit heeft tevens gevolgen voor verschillende functies binnen de Súdwester. Het uitgangspunt is 15 leerlingen per groep. Tussen 330 en 345 leerlingen betekent: er worden 23 groepen geformeerd plus 1 groep voor de tussentijdse instroom. We houden rekening met een instroom van 15 leerlingen in cursusjaar 2011-2012.



Onderwijsresultaten Onderwijsbehoeften Onze leerlingen zijn aangewezen op een orthopedagogische en orthodidactische benadering. De specifieke instructie- en ondersteuningsbehoeften worden bij de binnenkomst zorgvuldig in kaart gebracht en gedurende de schoolperiode regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met het ontwikkelings- en uitstroomperspectief van de leerling. Kerndoelen Het onderwijs is afgestemd op de kerndoelen basisonderwijs. De haalbaarheid van de doelen is afhankelijk van de mogelijkheden en het ontwikkelingsperspectief van de leerling. Eventuele keuzes, die noodzakelijkerwijs gemaakt moeten worden, zijn daarnaast afhankelijk van het uitstroomperspectief van de leerling. De doelen moeten haalbaar zijn en ook functioneel in relatie tot het toekomstperspectief. Dat betekent, dat de leerlijnen en de leermiddelen zijn afgestemd op de kerndoelen. Afhankelijk van "mogelijkheden en toekomstperspectief" van het kind, wordt het leerstofaanbod vastgesteld. Een en ander is vastgelegd in het algemene handelingsplan van de leerling. Uitstroomgegevens In onderstaand schema is een overzicht van de uitstroomgegevens in de afgelopen 5 jaar weergegeven. Schooltypen ZMLK (cluster-3) Praktijkonderwijs VMBO LWOO VMBO (Regulier) Overig Totaal

Aantal 1/8/06 1 17 30 21

Aantal 1/8/07 0 18 37 20

Aantal 1/8/08 0 20 51 16

69

75

87

Aantal 1/8/09 0 22 46 15 3 86

Aantal 1/8/10 0 16 56 18 1 90



Inrichting van ons onderwijs Opbrengsten (kwaliteitsaspect 1) Huidige situatie: Hoewel er op dit moment nog geen landelijk referentiekader is om de opbrengsten te beoordelen relateren wij onze resultaten aan de eisen die wij ons zelf hebben gesteld (m.b.v. de RVC criteria) met betrekking tot het uitstroomperspectief. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen op het niveau dat mag worden verwacht (voldoende). Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De inspectie heeft in 2008 op grond van de hoge overeenkomst tussen ontwikkelingsperspectief en uitstroom de eindopbrengsten als voldoende beoordeeld. Op dit moment inventariseert de inspectie de leerprestaties, maar ze is nog niet in staat om op schoolniveau te beoordelen of deze prestaties voldoende zijn. Zij geeft dan ook geen oordeel over de resultaten van de school. Uit eigen analyses van de school blijkt overigens dat het percentage van de leerlingen dat op of boven het perspectief de school verlaat, vergelijkbaar is met dat van 2008. De school volgt de sociale competenties van alle leerlingen structureel. Omdat dit instrument (het OVM) geen landelijke normering heeft kan de inspectie de resultaten niet beoordelen. Consequenties voor ons beleid: Onderzoeken welk volgsysteem de sociale competenties voldoende in beeld brengt. Zorgen voor een resultaatgerichte cultuur door: Een samenhangende onderwijskundige aanpak: Alle leerkrachten en de directie vinden het belangrijk om het maximale uit de leerlingen te halen Voor alle groepen worden streefdoelen opgesteld voor de basisvaardigheden. Deze doelen zijn opgeschreven en daarover verantwoorden we ons aan ouders. Leerkrachten, intern begeleiders en directie werken samen om de gestelde doelen te bereiken Toetsresultaten analyseren door ze te vergelijken met de streefdoelen. (ambities stellen) Conclusies trekken uit de analyses van de leerresultaten. Deze moeten leiden tot zichtbare maatregelen in de dagelijkse lespraktijk.



Leerstofaanbod (kwaliteitsaspect 2) Huidige situatie: Binnen de school wordt gebruik gemaakt van de volgende methoden: Vakgebied

Methode

Voldoet aan de kerndoelen

Nederlandse taal Taaltrapeze Ja Lezen De Leesweg ja Begrijpend lezen Taaltrapeze/Nieuwsbegrip ja Spelling / stellen Woordbouw Nieuw ja Technisch schrijven Mijn eigen handschrift ja Engelse taal Geen Fryske taal Geen Rekenen/Wiskunde Wereld in getallen ja Aardrijkskunde Hier en Daar ja Geschiedenis Bij de tijd ja Natuuronderwijs Natuniek ja ja Verkeer Op voeten en fietsen Burgerschapsvorming en sociale Trefwoord en Taaltrapeze ja integratie Techniek NatuNiek ja Muziek Moet je doen ja Tekenen Moet je doen ja Handvaardigheid Moet je doen ja Bewegingsonderwijs Planmatig Bewegingsonderwijs ja Sociaal emotionele Vorming Geen (Kanjertraining) Godsdienstige Vorming Trefwoord ja De leerlijnen zijn per doelgroep vastgelegd en zichtbaar gemaakt in het digitale leerlingvolgsysteem. Conclusies : Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: Inmiddels zijn er nieuwe methoden voor taal (inclusief begrijpend lezen) ingevoerd. Daarnaast is het aanbod in de begingroepen sterk verbeterd. Tussendoelen en leerlijnen voor beginnende geletterdheid en gecijferdheid zijn beschreven en er is sprake van een overzichtelijke planning van het aanbod. Er is veel aandacht voor woordenschat en de onderwijsinhouden sluiten in voldoende mate aan op het aanbod in de middengroepen. Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Net als in 2008 beoordeelt de inspectie alle indicatoren over het leerstofaanbod als voldoende. De school geeft een grote prioriteit aan het taal- en leesonderwijs. Versterking van het aanbod voor begrijpend lezen is een verbeteronderwerp. Ook neemt de school deel aan een breed ingericht rekenverbetertraject. Daarnaast heeft de school een duidelijk aanbod voor het ontwikkelen van de sociale vaardigheden van de leerlingen. Diagnose 'onderwijsaanbod' (WMK-ec) april 2010:



Sterke punten: De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde worden voldoende aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan en vertoont, indien mogelijk/gewenst, samenhang. Verbeterpunten: In het aanbod wordt een relatie gelegd met belangrijke maatschappelijke en actuele thema's. Het leerstofaanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillende doelgroepen. De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. De school biedt leerlingen kennis aan over de verschillende culturen die in Nederland aanwezig zijn, met de daarbij behorende waarden en normen. Consequenties voor ons beleid: Taal: Verdere uitwerking leerlijn begrijpend lezen naast de Taaltrapeze. Nieuwsbegrip implementeren. Technisch lezen: Verdere uitwerking didactisch groepsplan. Afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen (handelingsgericht en resultaatgericht). Rekenen en wiskunde: Verdere uitwerking leerstofaanbod PRO leerlingen Verdere uitwerking praktisch rekenen. Afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen (handelingsgericht en resultaatgericht) Wereldoriëntatie: Nieuwe methode aardrijkskunde invoeren. Uitgangspunt is het visiedocument (WMK-ec) Fries: Uitvoering geven aan het taalbeleid. Aanbod Fries opstellen. Uitgangspunt is het visiedocument Fries (WMK-ec) Engels: Visie ontwikkeling. Methode kiezen. Bewegingsonderwijs: Visie vastleggen Borging gebruik methode: 'Planmatig bewegingsonderwijs'. Natuniek: Implementatie en borging. Cultuureducatie: Aanbod cultuureducatie integreren binnen het aanbod wereldoriëntatie. ICT: Invoeren software bij de Leeslijn Concrete invoering ICT-leerlijnen. Mediawijsheid.



Leertijd (kwaliteitsaspect 3) Planning les-uren Súdwester Vakgebied Taal (Mondeling / Schriftelijk)onderbouw Taal (Mondeling / Schriftelijk)bovenbouw Technisch lezen onderbouw Technisch lezen bovenbouw Spelling onderbouw Spelling bovenbouw Schrijven (technisch) Frysk Engels (eindgroepen) Rekenen / wiskunde onder-middenbouw Rekenen / wiskunde eindgroepen Godsdienstige vorming Wereldverkenning * Soc. Em. Vorming Creatieve vorming Bwegingsonderwijs kleutergroepen Bewegingsonderwijs midden-bovenbouw (ochtendpauze)

Totaal per week 7.25 uur 6.75 uur 4.50 uur 1.50 uur 1.00 uur 1.50 uur 0.50 uur 0.50 uur 0.50 uur 4.50 uur 5.00 uur 1.25 uur 2.50 uur 0.50 uur 1.50 uur 4.25 uur 1.50 uur 1.25 uur

Deze globale planning is verder uitgewerkt per (parallel)groep, met in achtneming van de wettelijke bepalingen t.a.v. het aantal lesuren per schooljaar: Onderbouw (t/m Jongste middengroepen A): 880 uren per jaar: 22 uren per week. Bovenbouw (vanaf Jongste middengroepen B): 1000 uren per jaar: 25 uren per week. Verder hanteert de school duidelijke afspraken om lesuitval zoveel mogelijk te voorkomen. Het vergroten van de effectieve leertijd is een blijvend aandachtspunt bij de schoolorganisatie en de schoolontwikkeling. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde onderwijstijd gepland conform het landelijke gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie (voldoende) De school stemt de hoeveelheid tijd voor leren en onderwijzen bij Nederlandse taal en rekenen en wiskunde af op de onderwijsbehoeften van leerlingen ( voldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De leraren zorgen ervoor dat de onderwijstijd efficiënt wordt besteed. Ook heeft de school voldoende tijd gepland voor de basisvaardigheden. (voldoende) Schooldiagnose leertijd (WMK-ec) april 2010:



Sterke punten: De school heeft voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde onderwijstijd gepland conform het landelijk gemiddelde van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt. Verbeterpunten: De toedeling van de onderwijstijd is afgestemd op de kenmerken van de leerlingen en past bij het uitstroomperspectief van de leerlingen. Consequenties voor ons beleid: Binnen de instructie de onderwijstijd afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen. Aandacht voor differentiatie van onderwijstijd, zeker voor leerlingen die extra zorg behoeven.

Pedagogisch handelen (kwaliteitsaspect 4) Professionalisering Huidige situatie: De afgelopen jaren is de professionalisering uitgewerkt. De afspraken omtrent de praktische scholing van leerkrachten zijn vastgelegd in het protocol 'Scholing' (2010) SBO De Súdwester wil een lerende school zijn en continue scholing aanbieden aan haar medewerkers. Ons motto: “Van Vakmanschap naar Meesterschap!” De leerkracht moet in staat zijn om handelingsgericht te werken met groepsplannen vanuit het ontwikkelingsperspectief van elke leerling, zowel op cognitief en didactisch gebied als op sociaal-emotioneel en pedagogisch niveau. Hij moet uitgaan van de mogelijkheden en talenten van leerlingen in plaats van het centraal stellen van datgene wat het kind niet kan! “Wat heeft dit kind van mij nodig om zich te kunnen ontwikkelen?”. SBO De Súdwester streeft ernaar dat alle medewerkers binnen de organisatie geschoold zijn en blijven voor de werkzaamheden die worden uitgeoefend. Alle leerkrachten binnen onze school beschikken over een PABOdiploma. Daarnaast heeft de meerderheid in het verleden een OSO-akte (Opleiding Speciaal Onderwijs) behaald. Er is echter nog een groep leerkrachten die deze aanvullende scholing niet genoten heeft. Voor de leerkrachten zonder en met een OSO-opleiding/Master-Sen is een permanente scholing opgezet in relatie met: 1-Zorgroute Inspectiekader Kerncompetenties van de leerkrachten op De Súdwester. Eigen schoolontwikkelingen zoals vermeld in schoolplan. Certificering Eigen nascholingsinstituut De eerste cyclus, te weten: handelingsgericht werken, communiceren met ouders en werken met groepsplannen is uitgevoerd in het schooljaar 2010-2011. Het pedagogisch klimaat De teamleden zijn geschoold m.b.t. pedagogisch handelen gericht op gedragsproblemen binnen de groep en leerlingen met specifieke kindkenmerken (OMMK- Seminarium voor de orthopedagogiek) De afspraken hoe om te gaan met ongewenst gedrag in de groep zijn vastgelegd in het protocol 'Time -out' (november 2009) Gezien de bezuinigingen op passend onderwijs, de afschaffing van de Leerling-gebonden Financiering en de kortingen binnen het Speciaal onderwijs, is het zeker niet uitgesloten dat er op korte termijn een leerlingenstroom naar het SBO op gang gaat komen van kinderen met (ernstige) gedragsproblematiek. Ook het feit dat een aantal leerlingen op de Súdwester met zeer grote regelmaat in de time-out terecht komt, waarvoor onze school op dit moment niet een passend onderwijsaanbod kan inrichten en waarmee wij 19 SBO de Súdwester


eigenlijk 'handelingsverlegen' zijn, dwingt ons tot proactief handelen. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Er heerst een plezierige sfeer op school. Leraren en leerlingen gaan op een prettige en respectvolle manier met elkaar om. De lessen verlopen ordelijk en gestructureerd. Consequenties voor ons beleid: Plan van aanpak opstellen t.a.v het omgaan met leerlingen met (ernstige) gedragsproblematiek Inzet gedragsspecialisten bij extreme gedragsproblematiek. De afspraken in het protocol Time -out borgen en waar nodig herzien.

Schoolklimaat (kwaliteitsaspect 4) Huidige situatie Sociale veiligheid De Súdwester heeft de afspraken over Sociale veiligheid vastgelegd in een protocol (oktober 2009) Het veiligheidsprotocol omschrijft het veiligheidsbeleid van de organisatie in de breedste zin van het woord. Het opgestelde beleid wordt pas uitgevoerd als er aanleiding toe is. In dat geval dient dit protocol als naslagwerk. In het protocol zijn o.a. de afspraken op het terrein van internet, gedragscodes leerkrachten en ouders, overlijden van leerlingen, collega’s vastgelegd. Veiligheid heeft ook te maken met incidenten die we voorheen niet kenden. Leerkrachten en zelfs leerlingen zijn op school niet meer 100% veilig. In omringende Europese landen, maar ook in Nederland worden we af en toe opschrikt door nauwelijks te bevatten incidenten. Incidenten waarbij leerlingen en leerkrachten het leven lieten. Ook onze school kent situaties dat leerkrachten worden bedreigd. Dat heeft het besef doen ontstaan dat ook wij in Sneek, op onze SBO De Súdwester, rekening moeten houden met gevaar van buiten. Vandaar dat we hebben gekozen voor een open entree en camera’s die dagelijks de ingangen bewaken en gebeurtenissen opnemen. Het protocol voorziet ook in de ontruiming bij bijv. brand. Twee keer per schooljaar wordt het ontruimingsplan uitgevoerd. Er ontstaat op deze wijze enige routine als onverwachts iedereen het pand moet verlaten. Het protocol wordt elk schooljaar geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Op deze wijze ontstaat er een cyclisch proces dat ervoor moet zorgen dat het document eigentijds blijft. Conclusies: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel (voldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Het kwaliteitsaspect 4 Schoolklimaat is door de inspectie als voldoende gewaardeerd. Er heerst een plezierige sfeer op de school. Leraren en leerlingen gaan op een prettige en respectvolle manier met elkaar om.



Schooldiagnose Schoolklimaat (WMK-ec) mei 2011: Sterke punten: Personeelsleden ervaren steun van collegae Personeelsleden zijn betrokken op elkaars werk en op elkaars welbevinden. Er zijn beleidsgegevens over sociale veiligheid binnen de schoolorganisatie Zwakke punten: Personeelsleden maken gebruik van elkaars deskundigheden De lokalen en ruimten en gangen zijn ordelijk netjes opgeruimd en schoon Leerlingen voelen zich sociaal en fysiek veilig op het schoolterrein Verbeterpunten: De leerlingen tonen zich betrokken bij de school De ouders ervaren de school als veilig voor hun kinderen De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een inspirerende leeromgeving Consequenties voor ons beleid: Nagaan hoe en waardoor leerlingen en leerkrachten zich sociaal en fysiek veiliger kunnen gaan voelen op de Súdwester. Aandacht voor de leeromgeving. Aandacht voor collegiale consultatie.

Didactisch handelen (kwaliteitsaspect 5) Huidige situatie De leerkrachten hebben de afgelopen twee jaar ervaring opgedaan met een didactisch groepsplan rekenen. De afspraken zijn vastgelegd in het beleidsdocument 'Klassenmanagement' (2009) Schooljaar 2010- 2011 is een start gemaakt met een didactisch groepsplan technisch lezen. Conclusies: Uit borgingsbezoeken (oktober-november 2009) door de adjuncten is duidelijk geworden dat er sprake is van eenduidigheid t.a.v. het didactisch handelen tijdens de rekenlessen op de Súdwester Aandachtspunten: Vanuit de klassenbezoeken:  Het lesdoel aangeven.  Checken of de instructie begrepen is.  Verlengde instructie toepassen, zoals die beschreven is in het groepsplan.  De verlengde instructie visualiseren d.m.v. de klok voor zelfstandig werken.  De dobbelsteen (met het vraagteken en de groene en rode stip) structureel inzetten.  Afspraken visualiseren m.b.v. de bordkaart.  Het groepsplan regelmatig en zichtbaar bijwerken op basis van observaties, registratie en tussentijdse toetsing



Vanuit de diagnose WMK-ec april 2010: Verbeterpunten Leerstofaanbod: Er zijn binnen de gehanteerde methodes voldoende differentiatiemogelijkheden om tegemoet te komen aan de verschillende doelgroepen. Per doelgroep zijn er binnen de gebruikte methode en materialen voldoende mogelijkheden om tegemoet te komen aan de individuele verschillen " De afgelopen twee jaar heeft de Súdwester deel genomen aan het Rekenverbetertraject, met als doel een passend aanbod samen te stellen voor de leerlingen met een uitstroom naar het praktijkonderwijs." De methode die de school gebruikt biedt mogelijkheden voor herhalings- en verrijkingsstof De school beschikt over materialen t.b.v. zelfstandig werken. Leertijd: De leraren variëren de hoeveelheid onderwijstijd voor leerlingen afhankelijk van hun onderwijsbehoeften De toedeling van de onderwijstijd is afgestemd op de kenmerken van de leerlingen en past bij het uitstroomperspectief van de leerlingen. Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: 'De uitleg van leraren is weliswaar van voldoende kwaliteit, maar de inspectie vraagt aandacht voor het bepalen van het lesdoel, het activeren van de voorkennis en het aanbieden van de leerstof in een betekenisvolle context. Deze elementen heeft de inspectie niet bij alle lessen waargenomen' Onvoldoende registratie op het gebied van taal, begrijpend- en technisch lezen. Er vindt te weinig analyse plaats van de leervorderingen, waardoor afstemming onvoldoende wordt benut. Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: Het kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen is door de inspectie als voldoende gewaardeerd. De lessen verlopen ordelijk en gestructureerd. De leraren leggen duidelijk uit en benutten concrete hulpmiddelen die de uitleg ondersteunen. De leerlingen zijn overwegend actief betrokken bij de lessen. Wel merkt de inspectie op dat het wenselijk is dat de leraren meer aandacht aan lesdoelen schenken door hier gedurende de uitleg en aan het eind expliciet aan te refereren. Daarnaast blijft het een uitdaging in de didactiek om leerlingen te stimuleren tot interactie en verantwoording over de beste aanpak van de leerstof. Consequenties voor ons beleid: De leerkrachtvaardigheden t.a.v. het werken met een didactisch groepsplan versterken. De leerkrachtvaardigheden t.a.v. omgaan met verschillen versterken. Het inzetten van convergente differentiatie

Afstemming (kwaliteitsaspect 6) Huidige situatie:

Bij binnenkomst op de Súdwester worden de specifieke instructie- en ondersteuningsbehoeften van de leerlingen zorgvuldig in kaart gebracht en gedurende de schoolperiode regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met het ontwikkelings-en uitstroomperspectief van de leerling. Schoolbreed vindt de afstemming leerstofaanbod op de verschillen tussen leerlingen plaats door een systeem van stamgroepoverstijgende instructiegroepen op niveau voor de vakgebieden technisch- en begrijpend lezen, spelling en rekenen en wiskunde. Leerkrachten hebben in de jaren 2009-2010 en 2010-2011 ervaring opgedaan met afstemming binnen de instructiegroep rekenen door te werken met een didactisch groepsplan. Conclusies:

Aandachtspunten vanuit de Borgingsbezoeken adjuncten (oktober-november 2010): De verlengde instructie toepassen zoals die beschreven is in het groepsplan 22 SBO de Súdwester


Het groepsplan regelmatig en zichtbaar bijwerken op basis van observaties, registratie en tussentijdse toetsing. Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch (onvoldoende) De leraren analyseren de vorderingen van de leerlingen om vast te stellen wat de aanpassingen van het aanbod en/of het onderwijsleerproces moeten zijn voor de groep. (onvoldoende) De leraren stemmen de instructie af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen (onvoldoende)De leraren stemmen de verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. (onvoldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlijnen (onvoldoende) De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.(onvoldoende) Bij andere vakken, met name het taalaanbod, is nog te weinig zichtbaar dat de leraren hun instructies afstemmen op verschillen. Over differentiatie van onderwijstijd, zeker voor leerlingen die extra zorg behoeven is op schoolniveau nog onvoldoende nagedacht. Consequenties voor ons beleid: Aandacht voor het afstemmen van de instructie en onderwijstijd op de verschillen in ontwikkeling van kinderen. Aandacht voor extra onderwijstijd voor kinderen die extra zorg behoeven. Nagaan of het werken met stamgroepoverstijgende instructiegroepen losgelaten kan worden en afstemming van het leerstofaanbod plaats kan vinden binnen een stamgroep.

Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen (kwaliteitsaspect 5) Huidige situatie De actieve en zelfstandige rol van de leerling, feedback op de eigen ontwikkeling en de verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces vormen belangrijke aandachtspunten voor de ontwikkeling van het schoolaanbod (per vakgebied). Door te werken met een groepsplan rekenen en het klassenmanagement onder de loep te nemen heeft de school ervaring opgedaan met zelfstandig werken en de verantwoordelijkheid van de leerling voor het eigen leerproces. Er zijn afspraken vastgelegd t.a.v. het zelfstandig werken te weten: De leerkracht geeft les op basis van het model directe instructie: Periodieke terugblik, aangeven lesdoel, reactiveren voorkennis klassikale instructie. Leerlingen die zelfstandig kunnen werken gaan aan het werk. Leerkracht geeft verlengde instructie aan de instructietafel en zet hierbij de klok voor zelfstandigwerken op 10 à 15 minuten. Leerlingen die zelfstandig werken en een vraag hebben terwijl de leerkracht niet beschikbaar is leggen het blokje neer met vraagteken Na verlengde instructie gaat de leerkracht op hulpronde. Na afloop hulpronde biedt leerkracht weer verlengde instructie. Tweede hulpronde. Verlengde instructie. Derde hulpronde (tevens vaststellen aandachtspunten volgende les). Afsluiting klassikaal Inzet middelen:  Blokje zelfstandig werken:  Vraagteken: leerling heeft een vraag  Rode stip:leerling werkt zelfstandig en wil niet gestoord worden  Groene stip: leerling werkt zelfstandig en is bereid anderen te helpen  Bordkaart afspraken zelfstandig werken  Klok voor zelfstandig werken



Conclusies beoordeling: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten (voldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De leerlingen zijn overwegend actief betrokken bij de lessen. Daarnaast blijft het een uitdaging in de didactiek om leerlingen te stimuleren tot interactie en verantwoording over de beste aanpak van de leerstof. Schooldiagnose leerstofaanbod en leertijd (WMK-ec) april 2010: Verbeterpunten: De methoden die de school gebruikt bieden mogelijkheden voor herhalings-en verrijkingsstof De school beschikt over teacher-free-materialen (t.b.v. zelfstandig werken) De leraren variëren de hoeveelheid onderwijstijd voor leerlingen afhankelijk van hun onderwijsbehoeften. Consequenties voor ons beleid: Nagaan welke methoden en middelen leerlingen actief betrekken bij het onderwijs. (verrijking,herhaling en/of verdieping)

Reguliere Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 7a en 7 b) Huidige situatie: De afspraken omtrent zorg en begeleiding zijn vastgelegd in een beleidsdocument 'Leerlingenzorg' Het digitale leerlingvolgsysteem geeft structuur aan de uitvoering. Het beleidsdocument 'leerlingenzorg' wordt jaarlijks geëvalueerd en aangepast. De Súdwester stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast a.d.h.v. duidelijke en vooraf vastgestelde criteria. Daarnaast wordt er een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Aan elk ontwikkelingsperspectief zijn verschillende leerstofpakketten gekoppeld. Het ontwikkelingsperspectief is de leidraad voor het onderwijskundig handelen van de organisatie in relatie tot de ontwikkeling van de leerling. Het geeft sturing en richting hoe het uitstroomperspectief bereikt dient te worden. Daarnaast fungeert het als een belangrijk signalering en controlemiddel t.a.v. de individuele ontwikkeling van de leerling. Om zicht te houden of de leerlingen zich overeenkomstig dit uitstroomperspectief ontwikkelen maakt de school jaarlijks een planning t.a.v. de leerling-bespreking, observaties en genormeerde toetsen. Voorjaar 2011 hebben we deelgenomen aan de proeftoetsing van CITO voor het SBO en heeft de Súdwester zich georiënteerd op vernieuwen en/of vervangen van het toetssysteem Middels het Ontwikkelings Volg Model van Dick Memelink worden de leerlingen gevolgd op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Voor het geval er een perspectief wijziging moet plaatsvinden zijn er criteria opgesteld om te komen tot een beredeneerde keuze. Op individueel- en groepsniveau volgen de leerkrachten de leerlingen middels observaties, methode gebonden toetsen en registratie van de vorderingen. Op basis van een analyse stellen de leerkrachten een groepsplan op, waarin de aard van het (specifieke)aanbod en de (specifieke) aanpak zichtbaar wordt. Inmiddels heeft het team ervaring opgedaan met een groepsplan Rekenen en Wiskunde. 24 SBO de Súdwester


Conclusies beoordeling: Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: Zorg en begeleiding (voldoende) De school gaat de effecten van de zorg na (onvoldoende) Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De school beschikt over een voldoende uitgebreid systeem van instrumenten en procedures om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. Methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen worden structureel afgenomen. Desondanks heeft de inspectie indicator 7.2 als onvoldoende beoordeeld, omdat te weinig zichtbaar is dat de vorderingen in het aanbod worden geanalyseerd en dat op basis van deze analyses aanpassingen in de dagelijkse lespraktijk worden aangebracht. Bij het bepalen van het ontwikkelingsperspectief is onvoldoende zichtbaar, dat het niveau van schoolvorderingen bij binnenkomst de plaatsing en verwachte eindniveaus van de leerling meebepalen. Leerlijnen en daaraan verbonden (tussentijdse) prestatieniveaus moeten deels geactualiseerd worden. Omdat binnen een uitstroomniveau een streef- en een minimumniveau worden gehanteerd, is er een vrij grote bandbreedte voor het vaststellen van voldoende ontwikkeling. Een neveneffect van de huidige werkwijze met ontwikkelingsperspectieven en de evaluatie daarvan is dat de criteria voor extra zorg weinig preventief zijn. Schooldiagnose Zorg en begeleiding (WMK-ec) voorjaar 2011: Verbeterpunten: De lespraktijk laat zien dat er gewerkt wordt aan de uitvoer van de handelingsplannen. In het leerlingvolgsysteem wordt duidelijk dat er gewerkt wordt aan de uitvoer van de handelingsplannen De commissie van begeleiding wordt betrokken bij het handelingsplan na toelating. de school overlegt met de ouders(afstemming) over het handelingsplan De teamleden en andere betrokkenen voeren de afspraken uit die in het handelingsplan staan. Ouders worden betrokken bij de uitvoering van opdrachten die leerlingen thuis moeten uitvoeren. Consequenties voor ons beleid: De kwaliteit van de analyse behoeft verbetering. De uitkomst van de methodegebonden toetsing nadrukkelijker betrekken bij het bepalen van het onderwijsaanbod en bij de halfjaarlijkse analyses. Verder ontwikkelen van didactische groepsplannen en differentiatie van instructie om de preventieve zorg voor taal en rekenen te versterken. Het volgsysteem verfijnen door binnen de bandbreedte verwachtingen en evaluaties meer te specificeren naar de individuele leerling. Bij de evaluatie van een individueel handelingsplan aandacht voor het expliciet vermelden of de afzonderlijke doelen gehaald zijn. Zo niet: oorzaken vermelden waardoor de doelen niet behaald zijn en welke vervolgstappen er nodig zijn.

Speciale Zorg en begeleiding (kwaliteitsaspect 8) Huidige situatie: De ontwikkeling van alle leerlingen wordt vastgelegd in het digitale leerlingvolgsysteem Tangram Aenigma Door middel van 3 leerling-besprekingen per jaar wordt de ontwikkeling van elke leerling bewaakt en worden problemen vroegtijdig gesignaleerd. (gekoppeld aan het uitstroomperspectief) De sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen wordt vastgelegd in het OVM (Ontwikkelings Volg Model van Dick Memelink) Er zijn criteria opgesteld wanneer een leerling extra zorg nodig heeft. (Signaallijnen Speciale Zorg en Werkwijze signalering sociaal emotionele problematiek) 25 SBO de Súdwester


De extra zorg kan bestaan uit: -

Een individueel handelingsplan Een logopedisch handelingsplan Ambulante begeleiding (LGF)

Tevens zijn er criteria vastgesteld wanneer er een perspectiefwijziging noodzakelijk is. Het beleidsdocument 'Zorg en Begeleiding' wordt jaarlijks beoordeeld en eventueel bijgesteld. Conclusies beoordeling Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: In de leerlingen groepsbesprekingen bepalen leraren welke extra hulp de leerling krijgt. De handelingsplanning bevat informatie die aan de huidige inzichten voldoet. Zowel in de niveau- als in de stamgroep ontvangen leerlingen de extra begeleiding. Kritisch is de inspectie over de wijze waarop de school de effecten van de begeleiding evalueert. In de verslaglegging ontbreken concrete gegevens over in welke mate het doel is gehaald. verder ontbreekt specifieke informatie over het proces van het hulptraject. Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De kwaliteit van de evaluaties van de zorg is nog steeds onvoldoende. De uitkomsten zijn meestal puur beschrijvend van aard, waarbij te vaak niet expliciet wordt vermeld of de afzonderlijke doelen zijn behaald en wat de specifieke uikomst in relatie tot het doel is. Daarnaast ontbreken regelmatig mogelijke oorzaken of verklaringen bij tegenvallende resultaten. De eventuele vervolgstappen vragen om meer onderbouwing. Schooldiagnose Zorg en begeleiding (WMK-ec) voorjaar 2011: Verbeterpunten: De lespraktijk laat zien dat er gewerkt wordt aan de uitvoer van de handelingsplannen. In het leerlingvolgsysteem wordt duidelijk dat er gewerkt wordt aan de uitvoer van de handelingsplannen De commissie van begeleiding wordt betrokken bij het handelingsplan na toelating. de school overlegt met de ouders(afstemming) over het handelingsplan De teamleden en andere betrokkenen voeren de afspraken uit die in het handelingsplan staan. Ouders worden betrokken bij de uitvoering van opdrachten die leerlingen thuis moeten uitvoeren. Consequenties voor ons beleid: Aandacht bij de evaluaties van de individuele handelingsplannen voor het expliciet vermelden of de afzonderlijke doelen behaald zijn. Zo niet: oorzaken en/of verklaringen aangeven bij tegenvallende resultaten. Tevens de vervolgstappen meer onderbouwen.

Kwaliteitszorg (kwaliteitsaspect 9) Procedures interne / externe kwaliteitsbepaling Voor de interne kwaliteitsbepaling wordt er systematisch gebruik gemaakt van het WMK-EC. Naast een Quick-scan in het vierde jaar, wordt er een diagnose (vastleggen / beoordeling van kernkwaliteiten) uitgevoerd volgens onderstaand schema. Naast het WMK-EC wordt jaarlijks een ouderenquête uitgevoerd. De afstemming van de ouderenquête op het WMK is nog een aandachtspunt. Voor de externe kwaliteitsbepaling wordt er gebruik gemaakt van de inspectierapporten. Het beleid van inspectie is er op gericht, dat de externe kwaliteitsbepaling steeds meer wordt afgestemd op de interne kwaliteitsbepaling.



De verschillende instrumenten worden volgens onderstaand schema ingezet: Instrumenten WMK 1: Algemene uitgangspunten 2: Zorg voor kwaliteit 3: Onderwijs en leren

4: Opbrengsten 5: Beleid en organisatie 6: Functie binnen WSNS

Jaar 1 (2011-2012)

Jaar 2 (2012-2013)

Jaar 3 (2013-2014)

Jaar 4 (2014-2015) Quick-scan

X X Onderwijsaanbod Leertijd / onderwijstijd Onderwijsleerproces X

Onderwijsaanbod Ped. Klimaat Schoolklimaat Zorg en begeleiding X

Leertijd / onderwijstijd Onderwijsleerproces X

Ped. Klimaat Schoolklimaat Zorg en begeleiding X

X X

Ouderenquête

X

X

X

X

Inspectie

JO

PKO

JO

JO/PKO

Toetsing en toetsinstrumenten Huidige situatie Procedures Methodegebonden toetsen worden volgens de planning van de betreffende methode afgenomen Methodeonafhankelijke toetsen worden 2 keer per jaar (in januari en mei) afgenomen bij alle leerlingen en bij alle leerlingen, die in aanmerking komen voor prognose- en eindonderzoek Uitgangspunt bij afname is: “toets volgt het aanbod”. Een leerling, die bijvoorbeeld de leerstof van de tweede helft van groep 4 heeft aangeboden gekregen doet toets E4, ongeacht zijn/haar leeftijd. Gebruikte instrumenten: Methodegebonden: Wereld in getallen Taaltrapeze Woordbouw-Nieuw De Leesweg (m.u.v. de teksttoetsen) Tekst Verwerken Methodeonafhankelijk: Cito: Rekenen en Wiskunde Cito: Begrijpend lezen Cito: Spelling Cito: Ordenen Cito: Taal voor kleuters AVI toetsen T.b.v. prognose- en eindonderzoek: Technisch Lezen 90 B Drempelonderzoek 678 Conclusie beoordeling Kwaliteitsonderzoek inspectie november 2008: De inspectie constateert dat het onderwijs op de Súdwester van voldoende kwaliteit is. het merendeel van de indicatoren is als voldoende beoordeeld, waaronder alle indicatoren van het kwaliteitsaspect begeleiding. Ook zijn eindopbrengsten voldoende. Dit betekent dat de school in voldoende mate 'uit de leerlingen haalt, wat erin zit'. het gunstige kwaliteitsprofiel is mede gebaseerd op de doelmatige organisatie van onderwijs en de zorg en begeleiding aandachtspunt: De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten.



Kwaliteitsonderzoek inspectie voorjaar 2011: De school heeft haar kwaliteitszorg op orde. De inspectie handhaaft dan ook de positieve oordelen uit 2008. Een indicator was in 2008 nog onvoldoende, namelijk de analyse van de leerresultaten. Inmiddels heeft de school eigen doelen gesteld en is zij gestart met het systematisch evalueren van de leerresultaten. De inspectie merkt op dat het van belang is dat de school bij haar analyses goed voor ogen heeft welke vragen zij hiermee wil beantwoorden. Ook is het gewenst om de conclusies minder beschrijvend en meer inhoudelijk vorm te geven. Consequenties voor ons beleid: Verdere uitwerking van de analyse van de leerresultaten. Analyses koppelen aan de gestelde doelen. Werken aan een resultaatgerichte cultuur. Dat wil zeggen: op leerkracht, groepen schoolniveau ambities stellen.



Meerjarenplanning Trajecten

2011 - 2012

2012 - 2013

2013 - 2014

2014 - 2015

Taakbeleid

X

X

Een resultaatgerichte cultuur

X

X

X

X

Het volgen van de sociale competenties.

X

X

X

X

Technisch lezen

X

X

Rekenen en wiskunde

X

X

Begrijpend lezen

X

X

X

X

Frysk

X

X

Engels

X

X

X

X

NatuNiek

X

X

Kunst en cultuureducatie

X

ICT

X

X

X

X

Wereldoriëntatie

X

X

X

Verkeer

X

X

X

Omgaan met leerlingen met ernstige gedragsproblematiek

X

X

X

X

Werken met groepsplannen

X

X

Convergente differentiatie

X

X

X

X

Instructie in de stamgroep

X

X

X

X

Interne en externe kwaliteitsbepaling

X

X

X

X



Schoolbeschrijving Gegevens personeel

Taakbeleid Toelichting prioriteringsonderwerp De afgelopen 10 à 20 jaar is er een maatschappelijke ontwikkeling op gang gekomen, waarbij het gebruikelijk (en soms zelfs noodzakelijk) is dat in een gezin beide partners werken. Hoewel het daarbij natuurlijk tegenwoordig lang niet meer vanzelfsprekend hoeft te zijn, dat de man hoofdkostwinner is en volledig werkt, blijkt dit in de praktijk toch vaak nog wel het geval. De vrouw heeft over het algemeen een deeltijdbaan en heeft daarnaast vaak ook de verantwoordelijkheid voor het gezinsleven en de huishouding. Al met al een drukke en intensieve combinatie. Deze maatschappelijke ontwikkeling is in een organisatie waarin het personeelsbestand overwegend uit vrouwelijke medewerkers bestaat behoorlijk merkbaar. Reflectie huidige situatie Op het SBO de Súdwester is het aantal parttime werkende leerkrachten de afgelopen 10 jaar aanzienlijk toegenomen. Als meerdere mensen verantwoordelijk zijn voor één en dezelfde groep vraagt dit om duidelijke afspraken t.a.v. taken en verantwoordelijkheden. Deze taken en verantwoordelijkheden moeten door meerdere mensen worden uitgevoerd en naar rato worden verdeeld. Vooral parttime werkende leerkrachten ervaren momenteel een hoge werkdruk. Of deze werkdruk puur gevoelsmatig of daadwerkelijk een overbelasting in taken is, is op dit moment niet te controleren. Het ontbreekt op dit moment aan meetbare criteria. Het aantal Intern Begeleiders en de toevoeging van klassenassistenten aan de verschillende groepen is ook toegenomen. De inhoudelijke invulling van de taken en verantwoordelijkheden die bij de verschillende functies horen zijn inmiddels vastgesteld door middel van een functiewaarderingssysteem en vastgelegd in verschillende functieomschrijvingen. Voor de tijdsinvestering van de verschillende taken en verantwoordelijkheden ontbreekt op dit moment echter nog een dekkend systeem. Om zicht te krijgen op deze tijdsinvesteringen is het van belang om goed taakbeleid te ontwikkelen. Beleid waarmee zowel de werkgever, alsook de werknemer zicht krijgen op de invulling van de normjaartaak en de belastbaarheid van de individuele werknemers. Binnen het team van het SBO de Súdwester, hebben mensen iets voor elkaar over en worden de taken die er zijn eigenlijk altijd wel opgepakt. Er wordt hard gewerkt en relatief weinig geklaagd. De uitdaging is, om deze sfeer en bereidheid te behouden, ondanks het feit dat taken en verantwoordelijkheden gekoppeld gaan worden aan uren en hierdoor inzichtelijk worden gemaakt. Vandaar de titel van het project, “nieuwe normen, oude waarden”. Doel van het project is om criteria te stellen t.a.v. de normjaartaak en hierbij rekening houden met individuele verschillen. Een systeem ontwerpen, waarbij wij zicht krijgen op de belasting van de werknemers gekoppeld aan de normjaartaak en de daarin gestelde criteria. Gewenste situatie Met dit project krijgt de werkgever een instrument in handen, waarmee hij zicht krijgt op de individuele belasting van de werknemers. Hij kan hiermee de taken en verantwoordelijkheden onder zijn werknemers verdelen door de normjaartaak naar rato te vullen. Ook kan hij hiermee eventuele acties om compensatie te verlenen staven en verzoeken tot compensatie c.q. een herverdeling van taken naar redelijkheid toetsen. Betekenis voor de werknemer De werknemer krijgt met dit project zicht op zijn eigen normjaartaak. Hij ziet wat de werkgever op basis van de normjaartaak van hem mag verwachten. Hij heeft hiermee een instrument in handen waarmee hij in het geval van een te hoge belasting in taken aan kan tonen dat zijn normjaartaak overschreden wordt en een verzoek tot compensatie c.q. herverdeling van taken in kan dienen. Betekenis voor de organisatie Met dit project zal het SBO De Súdwester weer een volgende stap zetten op weg naar een nog professionelere schoolorganisatie. Daarnaast voldoet onze school met de invoering van dit project behalve de voordelen voor de werkgever en de werknemers aan de door de overheid gestelde wettelijke verplichting om in het kader van goed personeelsbeleid, taakbeleid in te voeren. Het project heeft tot doel om het taakbeleid op het SBO de Súdwester zo goed en effectief mogelijk in te voeren binnen een tijdsbestek van vier jaar. Hierbij is het belangrijk om nieuwe normen aan te brengen namelijk het beschrijven en invullen van het taakbeleid en daarbij de oude waarden zoals solidariteit en collegialiteit te behouden. Het project moet een duurzame 30 SBO de Súdwester


invoering worden van taakbeleid op het SBO De Súdwester. De personeelsleden moeten er nauw bij worden betrokken en zich in het gestelde beleid kunnen vinden. Eenmaal ingevoerd moet het helder zijn voor zowel werkgever alsook werknemer wat er wederzijds verwacht kan worden. Het beleid moet inzichtelijk en helder zijn voor alle partijen en zal moeten worden neergeschreven in een beleidsdocument dat voor één uitleg vatbaar is. De grenzen t.a.v. het in te zetten beleid worden vanzelfsprekend aangegeven door de wettelijk vastgestelde kaders vanuit de CAO-PO.

Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014

2014 - 2015



Inrichting van ons onderwijs Opbrengsten (kwaliteitsaspect 1)

Een resultaatgerichte cultuur Toelichting prioriteringsonderwerp De opbrengsten op schoolniveau zijn op dit moment moeilijk te beoordelen vanwege het ontbreken van een landelijk genormeerd referentiekader gekoppeld aan het ontwikkelings-en uitstroomperspectief van de leerlingen. Er is geen sprake van een jaarlijkse analyse van de opbrengsten. Ook is er op groepsniveau geen eenduidig referentiekader gekoppeld aan het ontwikkelings- en uitstroomperspectief van de leerlingen. De resultaten van begrijpend lezen en spelling zijn te laag. Veel leerlingen scoren lager dan hun uitstroomperspectief. De methode Taaltrapeze draagt onvoldoende bij tot goede resultaten op het gebied van begrijpend lezen. Reflectie huidige situatie De leerlingen op de Súdwester zijn aangewezen op een orthopedagogische en orthodidactische benadering. De specifieke instructie- en ondersteuningsbehoeften worden bij binnenkomst zorgvuldig in kaart gebracht en gedurende de schoolperiode regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Daarbij wordt rekening gehouden met het ontwikkelings-en uitstroomperspectief van de leerling. Op dit moment zijn de leerlingen ingedeeld in zogenaamde instructiegroepen. Doordat deze groepen jaarlijks en soms halfjaarlijks van samenstelling wisselen, is monitoring van de opbrengsten op groepsniveau niet mogelijk. Ook krijgt de leerkracht onvoldoende zicht op de vorderingen en de brede ontwikkeling. Er is in het schooljaar 2010-2011 een start gemaakt met Nieuwsbegrip naast Taaltrapeze om de resultaten van begrijpend lezen te verbeteren. Gewenste situatie - De leerkrachten en directie van de Súdwester vinden het belangrijk om het maximale uit de leerlingen te halen. We streven er naar dat 80% van de leerlingen op of hoger dan het gestelde uitstroomprofiel scoort. - Er zijn streefdoelen opgesteld voor de basisvaardigheden en we leggen daarover verantwoording af aan de ouders. - Leerkrachten, intern begeleiders en directie werken samen om de gestelde doelen te bereiken - Op onze school analyseren we de toetsresultaten door ze te vergelijken met de gestelde streefdoelen. - We bekijken de ontwikkeling van de toetsresultaten van de groepen over een periode van meerdere jaren. - We trekken conclusies uit de analyses en dit leidt tot concrete maatregelen in de dagelijkse lespraktijk. - De leerkrachten hebben hoge verwachtingen van de leerlingen en stellen ambitieuze doelen. - De leerkrachten hebben kennis van de leerlijnen - Op onze school passen we convergentie differentiatie toe. Sommige leerlingen volgen daarom een minimumprogramma en anderen een extra uitdagend programma. De leerlingen met het minimumprogramma krijgen in principe de volledige stof aangeboden. - De leerkrachten stemmen de leertijd en de instructie bewust af op de mogelijkheden van de leerlingen. Dit is in de dagelijkse groepsplanning zichtbaar. - De leerkrachten signaleren zorgleerlingen snel en gaan direct na wat het probleem van de leerling precies is. - De extra hulp die een leerling krijgt is expleciet gericht op het specifieke probleem van deze leerling. - De leerkrachten geven de leerlingen procesgerichte feedback - De leerkrachten beschikken over voldoende orthodidactische kennis.


2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X



Inrichting van ons onderwijs Opbrengsten (kwaliteitsaspect 1)

Het volgen van de sociale competenties. Toelichting prioriteringsonderwerp De school volgt de sociale competenties van alle leerlingen structureel met behulp van het Ontwikkelings Volg Model van Dick Memelink. Dit volgsysteem heeft geen landelijke normering. Het OVM geeft in de midden- en bovenbouw de leerkrachten onvoldoende inzicht in de sociale competenties. Reflectie huidige situatie De leerkrachten van de onderbouw volgen de ontwikkelingen van de leerlingen aan de hand van het OVM. Tweemaal per jaar vullen zij alle ontwikkelingsdomeinen in. Het OVM dient hier ook als uitgangspunt voor verslaggeving naar de ouders. Vanaf de begingroepen B (groep 3) worden alleen de sociale competenties tweemaal per jaar ingevuld. Op de Súdwester maken we voor de sociaal emotionele vorming gebruik van de Kanjertraining. Het Ontwikkelings Volg Model sluit niet aan bij deze methode. Ook blijkt uit evaluaties, dat het OVM niet werkbaar is in de midden- en bovenbouw. De onderbouw (kleutergroepen) is tevreden met het OVM. Gewenste situatie  Er is een volgsysteem, wat in voldoende mate de sociale competenties van de leerlingen in kaart brengt.  Leerkrachten kunnen aan de hand van de gegevens in het volgsysteem systematisch de voortgang in de sociale ontwikkeling van alle leerlingen volgen en analyseren en kunnen het (vervolg)aanbod afstemmen op de verschillen in de ontwikkeling tussen de leerlingen.  Leerkrachten signaleren tijdig welke leerlingen op het gebied van de sociaal emotionele vorming zorg nodig hebben. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X



Inrichting van ons onderwijs Leerstofaanbod (kwaliteitsaspect 2)

Technisch lezen Toelichting prioriteringsonderwerp Wij streven er naar dat 80% van de leerlingen op of hoger dan het gestelde uitstroomperspectief scoort. Er is een discrepantie tussen de opbrengsten van het technisch lezen en het begrijpend lezen. Meer dan 80 % van de leerlingen leest aan het eind van de basisschool op het verwachte AVI niveau of hoger. De resultaten van de DMT toets zijn niet wat wij er van verwachten en ook het begrijpend lezen scoort onder de gestelde ambities. Effectief begrijpend leesonderwijs vraagt een kritische analyse van het technisch leesonderwijs. Begrijpend lezen is: vlot kunnen + woordenschat + leestrategiëen. Vooral het vlot kunnen lezen heeft op onze school aandacht nodig. 'Vlot kunnen lezen is een belangrijke conditie om een succesvolle lezer te worden.'(Dr. Kees Vernooy) Reflectie huidige situatie Het technisch lezen wordt aangeboden met behulp van de leesmethode Leeslijn. De nieuwste versie is ingevoerd. De leerlingen worden ingedeeld in zogenaamde 'instructiegroepen'. Schooljaar 2010-2011 zijn we gestart met een didactisch groepsplan (technisch) lezen. Bij de begingroepen A krijgen alle leerlingen de voorschot geletterdheid en worden de lessen van de map "Fonemisch bewustzijn" ingezet. Verder worden de Klankgebaren van Trijntje de Wit gebruikt ter ondersteuning van het aanleren van klanken en lettertekens. Vanaf de begingroepen B vinden de lessen technisch lezen plaats middels de methode Leeslijn. Uit de DMT toetsen is gebleken dat een groot aantal leerlingen onvoldoende vlot kunnen lezen. Gewenste situatie Kwalitatief goed leesonderwijs, rekening houdend met de mogelijkheden van alle leerlingen, waarbij vroegtijdig interventie wordt ingezet, om te voorkomen dat risicolezers problemen krijgen en gedemotiveerd raken. Kenmerken van ons leesonderwijs zijn:  duidelijke, hoge toetsbare doelen  voldoende leestijd  effectieve instructie  extra tijd (verlengde instructie) voor risicolezers  convergente differentiatie  vroegtijdig signaleren en interventie  monitoring leesontwikkeling. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014

2014 - 2015




Rekenen en wiskunde Toelichting prioriteringsonderwerp Van 2009 tot en met 2011 heeft de Súdwester deelgenomen aan het Rekenverbetertraject van de PO -raad. Dit heeft geresulteerd in een aanbod voor de leerlingen, die referentieniveau 1 niet kunnen halen ( uitstroom naar het Praktijkonderwijs) De opgedane ervaring met het concrete/praktische aanbod in de bovenbouw willen we gebruiken om in een zo vroeg mogelijk stadium het rekenaanbod vanaf de onderbouw ook zo praktisch mogelijk aan te bieden. Schooljaar 2010-2011 hebben de leerkrachten ervaring opgedaan met een didactisch groepsplan rekenen. Uit de evaluaties kwam naar voren, dat de differentiatie beschreven in de groepsplannen te weinig daadwerkelijk uitgevoerd werd tijdens de les. Reflectie huidige situatie Door deelname aan het Rekenverbetertraject is een eerste stap gezet in versterking van de kwaliteit van ons rekenonderwijs. Het rekenonderwijs op onze school is nog onvoldoende toegesneden op de verschillende doelgroepen (PRO, LWOO en VMBO) Leerkrachten stemmen de verwerkingsopdrachten en de onderwijstijd nog onvoldoende af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Tevens is het wenselijk dat de leerkrachten meer aandacht schenken aan de lesdoelen en moet het een uitdaging blijven om de leerlingen in de didactiek te stimuleren tot interactie. Gewenste situatie Het rekenonderwijs op onze school wordt in een zo vroeg mogelijk stadium afgesteld op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Dat betekent in de praktijk:  de school onderzoekt bij alle kinderen of ze leerbaar zijn m.b.t. het hoofdrekenen tot 100.  Vanaf het rekenen tot 100 werkt de school met uitgewerkte rekensporen, gericht op het uitstroomperspectief van de leerling.  Er is sprake van een leerlijn voor het uitstroomperspectief PRO, LWOO en VMBO.  De school werkt met een passend en functioneel rekenaanbod gericht op het uitstroomperspectief Praktijkonderwijs.  Er is sprake van een sterk accent op praktisch rekenen  De school beschikt over heldere criteria t.a.v. de plaatsing van leerlingen in de praktische rekengroep.  Leerkrachten zijn gericht op succes van elk kind  Leerkrachten stellen een ambitie, hebben hoge verwachtingen  Er is sprake van een gezamenlijke teamverantwoordelijkheid voor de rekenresultaten van de kinderen  Leerkrachten stellen toetsbare doelen  Leerkrachten pakken rekenproblemen preventief aan. Signaleren tijdig  De leiding van de Súdwester schept de randvoorwaarden, inspireert, initieert en bewaakt het rekenproces. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014

2014 - 2015




Begrijpend lezen Toelichting prioriteringsonderwerp Begrijpend lezen wordt geïntegreerd aangeboden doormiddel van de Taalmethode Taaltrapeze. De methode Taaltrapeze is geschreven voor het Speciaal Basisonderwijs. Het onderdeel begrijpend lezen binnen de Taaltrapeze is in de plaats gekomen voor de methodes van begrijpend lezen die we voorheen gebruikten, zoals Tekstverwerken. Omdat begrijpend lezen een belangrijk onderdeel is van de prognose en eindonderzoeken in de bovenbouw, is er kritisch gekeken of het onderdeel begrijpend lezen aansluit bij het onderdeel begrijpend lezen in deze onderzoeken. Reflectie huidige situatie De opbrengsten van begrijpend lezen zijn onvoldoende. Gebleken is dat het onderdeel begrijpend lezen binnen Taaltrapeze ontoereikend is. Omdat de structuur van de begrijpend lezen lessen uit Taaltrapeze verschilt met de structuur van de onderzoeken van CITO en drempelonderzoek is het noodzakelijk om naast de methode Taaltrapeze gebruik te maken van een methode waarin de structuur van de les enigszins overeenkomt met de structuur van beide onderzoeken. Er is in het schooljaar 2010-2011 reeds een oriëntatie gestart met de inzet van Nieuwsbegrip naast Taaltrapeze. Gewenste situatie Een kwalitatief goed aanbod begrijpend leesonderwijs, waarbij rekening gehouden wordt met de mogelijkheden van alle leerlingen. Kenmerken van ons aanbod begrijpend lezen zijn:  leerkrachten stellen duidelijke (hoge) toetsbare doelen  er is voldoende lestijd  effectieve instructie  vroegtijdig signaleren van problemen en interventie  convergente differentiatie  extra tijd (verlenge instructie) voor risicoleerlingen  monitoring van de resultaten.


2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X




Frysk Toelichting prioriteringsonderwerp Zowel voor het Nederlands als voor het Fries zijn kerndoelen opgesteld, die gehaald moeten worden. Deze liggen in het verlengde van elkaar. Om deze doelstellingen te behalen is het van belang de beide talen bewust als afzonderlijke en onderscheiden talen aan te bieden, zodat ze naast elkaar tot ontwikkeling komen. Er is het afgelopen schooljaar 2010-2011 een beleidsplan Taal vastgesteld. Uitgangspunt is het visiedocument Taalleesonderwijs en Fries (WMK-ec). Reflectie huidige situatie De Súdwester is een SBO school in de provincie Fryslân. Scholen in de provincie Fryslân moeten naast de Nederlandse taal aandacht schenken aan de Friese taal. Het Fries is de 2de rijkstaal van Nederland. Tot nu toe werd er op de Súdwester op willekeurige basis aandacht geschonken aan het Fries. In het beleidsplan taal zijn afspraken vastgelegd t.a.v. van het gebruik en het aanbod Fries op de Súdwester. De komende 2 jaar moet aan de afspraken, vastgelegd in het beleidsplan taal, inhoud gegeven worden. Voor het Fries wordt momenteel geen gebruik gemaakt van een methode. Om meer structuur in het aanbod Fries te krijgen is het van belang dat de leerkrachten middels een methode het Fries aanbieden. Gewenste situatie  De beide talen worden bewust als afzonderlijke en onderscheiden talen aangeboden, zodat ze naast elkaar tot ontwikkeling komen.  Er zijn specifieke taal-dagen of taal-momenten. Hierbij stellen we ons voor, dat er voor het Fries een dagdeel of een aantal dagdelen, dan wel een aantal rooster uren wordt vastgelegd en voor het Nederlands ook. Op die dagdelen wordt uitsluitend in de afgesproken taal gecommuniceerd. Dus de taal lessen, rekenlessen, zaakvakken, het vertellen, het zingen, de kringgesprekken, de individuele communicatie naar leerlingen, alles wordt gevoerd in de afgesproken taal.  De leerlingen weten heel nadrukkelijk welke taal er op welke dag of welk dagdeel gesproken wordt. Dit wordt ook duidelijk met hen besproken. Van hen wordt verwacht dat zij, binnen hun mogelijkheden, ook in de aangegeven taal communiceren. Belangrijker is dat ze in elk geval de afgesproken taal aangeboden krijgen.  Van de leerkrachten wordt daarbij verwacht, dat zij een heel bewuste keuze maken ten aanzien van de te gebruiken taal.  Uitgangspunt is, dat alle leerkrachten het Nederlands beheersen en alle leerkrachten het Fries begrijpen en de meeste leerkrachten ook Fries kunnen spreken. Waar nodig, kunnen duo-leerkrachten ook hier van elkaars capaciteiten gebruik maken.  Voor het aanbod Fries wordt gebruik gemaakt van een methode.


2012 - 2013 X

2013 - 2014

2014 - 2015




Engels Toelichting prioriteringsonderwerp Op de basisschool is Engels sinds 1986 een verplicht vak. Op de Súdwester wordt Engels gegeven in de eindgroepen A en B. We maken geen gebruik van een methode. Het aanbod is afhankelijk van de attitude van de leerkracht. Reflectie huidige situatie Engels is internationaal gezien een wereldtaal. Voor de leerlingen in de bovenbouw kan Engels een fantastisch vak zijn. Het komt dicht bij hun wereld met de vele Engelse woorden in hun gebruikstaal en hun muziek. Ook de computer heeft een sterke invloed op het leren van Engels. In het voortgezet onderwijs is Engels een volwaardig vak. Mede daarom is het van belang dat wij het aanbod Engels op de Súdwester onder de loep nemen. Gewenste situatie  Er is een kwaliteitskaart Engels vastgesteld. (visiedocument)  Leerkrachten maken gebruik van een methode  Er is voldoende lestijd  Het aanbod sluit aan bij de belevingswereld van de kinderen Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X




NatuNiek Toelichting prioriteringsonderwerp Bij natuur- en techniekonderwijs spelen hoofd, hart en handen een belangrijke rol. Leerlingen nemen kennis van, krijgen inzicht in, leren omgaan met en krijgen waardering voor natuurlijke en technische objecten en verschijnselen in hun omgeving. Hun wereldbeeld van natuur en techniek wordt verhelderd en ontwikkelt zich. Ze leren vragen stellen, oplossingen zoeken en handelen conform hun wereldbeeld, hetgeen bijdraagt aan de ontwikkeling van hun eigen identiteit. In het schooljaar 2009-2010 is de methode NatuNiek aangeschaft. Dit is een methode voor groep 3 t/m 8 die natuur en techniek combineert en voldoet aan de kerndoelen. Argumenten:  Het uitgangspunt van NatuNiek is ; DOEN. Dit is terug te vinden in de lessen.  Het benodigde materiaal is “keukenkastje materiaal” en niet duur in aanschaf.  Techniek krijgt een plaats binnen de natuurlessen, het mes snijdt dus aan twee kanten> natuur en techniek. De combinatie vinden wij logischer / natuurlijker dan b.v. een combinatie met techniek en de thema’s van taaltrapeze. (dit is ook een bekeken optie) Reflectie huidige situatie Schooljaar 2010-2011 is de methode Natuniek ingevoerd. Leerkrachten hebben dit schooljaar ervaring opgedaan met het werken met de methode Natuniek. Ook is de visie op natuur en techniek vastgelegd in de kwaliteitskaart Natuur en Techniek. (WMK-ec) De implementatie komt in de afrondende fase. Dat wil zeggen: de vernieuwing draaien zoals het bedoeld is. Leerkrachten krijgen hierbij nog wel ondersteuning. Gewenste situatie  De methode NatuNiek is volledig ingevoerd en wordt door de leerkrachten ingezet bij het aanbod natuur en techniek.  Er is een jaarplanning die aansluit bij het taalonderwijs (Taaltrapeze) en bij de creatieve vorming. (Moet je doen)  Er is voldoende tijd gepland om structureel aandacht te schenken aan natuur en techniek.


2012 - 2013 X

2013 - 2014

2014 - 2015




Kunst en cultuureducatie Toelichting prioriteringsonderwerp Door structureel, doelgericht en met behulp van een planning aandacht te besteden aan creatieve vorming, leren de kinderen beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. Om dit te bereiken wordt de methode ‘Moet je Doen” expliciet als middel ingezet Betekenis cultuureducatie voor de kinderen op de Súdwester:  Draagt bij aan de ontwikkeling van de creativiteit.  Meer begrip bij verschillende groepen leerlingen onderling voor elkaars cultuur.  Meer zelfvertrouwen voor kinderen die minder goed kunnen leren.  Vormt een tegenwicht tegen de strakke beoordeling “goed-fout”  Verbetert de sociale vaardigheden  Een manier om aan te sluiten bij hun belevingswereld  Vergroot de betrokkenheid van de ouders bij de school  Ze komen op jonge leeftijd in aanraking met kunst en cultuur, waardoor ze op latere leeftijd meer zullen participeren in het culturele circuit.  Stimuleert de nieuwsgierigheid  Het leert kinderen genieten en waarderen V  ersterkt de band met de culturele omgeving. De beleidsnotitie 'Hart(d) voor Cultuur' is ons achterliggend visiedocument. Deze notitie beschrijft 3 scenario’s. In de meerjarenplanning (hoofdstuk 4) staat aangegeven vanuit welke scenario's wij vorm willen geven aan cultuureducatie. Reflectie huidige situatie Het team van onze school wil, binnen de organisatorische en financiële mogelijkheden van de school, een actief excursiebeleid voeren. Daarbij is ons uitgangspunt dat 'het erfgoed om de hoek' en kunstuitingen in de omgeving, zich prima lenen voor een actief excursiebeleid en daarom de voorkeur verdienen. De vervoersmogelijkheden willen we, indien noodzakelijk, afstemmen met ouders. Ook willen we gebruik maken van, indien dit mogelijk is, gemeentelijke of provinciale subsidies. Dit wordt jaarlijks onderzocht door de interne coördinator cultuureducatie in overleg met directie. Onze school participeert in het Cultuurnetwerk van de gemeentes Súdwest-Fryslân en Vlieland voor bezoeken aan musea, tentoonstellingen, kunst en cultuur. De coördinatie hiervan is in handen van het Centrum voor de Kunsten in Sneek. Vanuit een gezamenlijk gekozen thema wordt er elk jaar een aanbod samengesteld. Het zogenaamde “kunst menu”. Gewenste situatie  Creatieve vorming en cultuureducatie worden geïntegreerd, betekenisvol aangeboden.  Er wordt vraaggestuurd gebruik gemaakt van het aanbod van het cultuurnetwerk  Er zijn duidelijke regels en afspraken omtrent het gebruik van de materialen en gebruik handenarbeidlokaal  Er is een jaarplanning , waarin de volgende onderdelen voldoende aan bod komen: dans, drama, tekenen, muziek, handvaardigheid, koken, techniek en timmeren) en waar structureel gebruik wordt gemaakt van de methode “Moet je doen” Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013

2013 - 2014

2014 - 2015




ICT Toelichting prioriteringsonderwerp In de opvattingen over de inrichting van het onderwijs aan de Súdwester neemt het rekening houden met verschillen tussen leerlingen een belangrijke plaats in. Wij streven ernaar om kinderen met beperkte mogelijkheden individuele instructie te geven en hanteren daarvoor de didactiek die het zelfstandig leren ondersteunt. Wij willen onderwijsleersituaties creëren waarin kinderen in hun eigen tempo kunnen leren en kunnen samenwerken. Wij willen recht doen aan de verscheidenheid, aan zelfstandig leren en werken, aan het goed voorbereiden op een volwaardige plek in de samenleving.  ICT maakt het mogelijk om in ons onderwijs beter aan te sluiten bij het niveau en leertempo van de individuele leerling.  ICT biedt mogelijkheden voor het kind en de leerkracht , die altijd zeer gewenst waren en nu binnen bereik liggen.  Kinderen leren meer en presteren beter als zij de juiste hulpmiddelen kunnen gebruiken. ICT biedt aantrekkelijk en “op maat” onderwijs.  Kinderen kunnen zich voorbereiden op een samenleving waar het gebruik van nieuwe media een vanzelfsprekendheid is. Immers op het gebied van ICT zijn veelal de kinderen vaardiger dan hun ouders.  De Súdwester heeft de plicht om kinderen de verworvenheden van ICT aan te bieden, zeker omdat een gedeelte van de kinderen in de thuissituatie niet die mogelijkheid heeft. ICT heeft in een korte tijd een zeer essentiële rol veroverd in het maatschappelijke en economische verkeer.  Het is voor ons belangrijk dat onderwijs met ICT een duidelijke plaats inneemt in de organisatie en didactiek van het onderwijs. ICT zal nooit een doel behoren te zijn maar een middel om een hoger liggend doel te bereiken. Reflectie huidige situatie In alle groepen wordt op dit moment de computer ingezet bij het onderwijsaanbod. In de nieuwe methoden speelt de inzet van de computer een steeds grotere rol. Op de Súdwester is het gebruik van de computer nog niet voldoende geïntegreerd binnen de vakken taal, lezen, rekenen en spelling. Momenteel wordt er vooral op de lespleinen door de leerlingen op de computer gewerkt. Ook de opstelling van de computers moet onder de loep genomen worden. Schooljaar 2010-2011 is er op een lesplein een pilot geweest met een andere opstelling van de computers. Dit heeft geleid tot het besluit om ook op de andere lespleinen de computeropstelling te gaan aanpassen. De ontwikkeling in sociale media dwingt ons er toe ook hier over na te denken en te gaan bepalen hoe wij als school hier in staan. Op de Súdwester maken we nog geen gebruik van digi-borden. Deze zijn echter niet meer weg te denken in het huidige onderwijs. Als Súdwester zullen we de komende jaren dan ook over gaan tot het invoeren van digiborden.



Gewenste situatie  Er is een kwaliteitskaart ICT (visiedocument)  Er is vastgelegd hoe we op de Súdwester om gaan met de sociale media.  Er is zijn afspraken t.a.v. de leerkrachtvaardigheden op het gebied van inzet computer, digi-bord e.a. digitale middelen.  Leerkrachten maken gebruik van de software behorende bij de diverse vakken zoals taal, lezen, rekenen en spelling  Er zijn afspraken over gebruik en inrichting lespleinen m.b.t. computers.  Er is een website met actuele informatie.  De leerlijn leerling-vaardigheden ICT is vastgesteld en geïmplementeerd.  In diverse groepen wordt gebruik gemaakt van digi-borden.  De leerkrachten zijn vaardig in het gebruiken van het digibord als didactisch ondersteuningsmiddel. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X




Wereldoriëntatie Toelichting prioriteringsonderwerp Op de Súdwester maken wij gebruik van de methode Hier en daar bij ons aanbod wereldoriëntatie. Deze methode is inmiddels afgeschreven en verouderd, zodat wij over gaan tot vervangen en/of vernieuwen. Reflectie huidige situatie Het afgelopen schooljaar 2010-2011 heeft een werkgroep een kwaliteitskaart (visiedocument, WMK-ec) samengesteld en zijn er zichtzendingen van aardrijkskundemethodes aangevraagd. Ook zijn er door de werkgroepleden proeflessen gegeven. Uitgangspunt voor het kiezen van een methode is de kwaliteitskaart en de bevindingen van de werkgroep. Gewenste situatie  Leerkrachten maken gebruik van de methode voor aardrijkskunde.  Er is een leerlijn gericht op de LWOO leerling.  Alle leerlingen krijgen alles aangeboden. Er is sprake van convergente differentiatie.  Er is voldoende tijd gepland voor wereldoriënterende lessen  De leerkracht doet er toe! De leerkrachten hebben zicht op de methodieken en de rol die hij/zij heeft tijdens de wereldoriënterende lessen.  Er is een duidelijke planning van de leerstof, zodat de verschillende onderdelen van de leerstof evenredig aan bod komen  In het aanbod wordt een relatie gelegd met belangrijke maatschappelijke en actuele thema's Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015




Verkeer Toelichting prioriteringsonderwerp De Súdwester verzorgt de verkeerseducatie met de uitgave 'Op Voeten en Fietsen'. In de bovenbouwgroepen wordt meegedaan aan het theoretische verkeersexamen. Reflectie huidige situatie We realiseren we ons dat de omgeving van de school voor wat het verkeer betreft steeds ingewikkelder en onveiliger wordt voor onze leerlingen. In het uitvoeringsprogramma Verkeerseducatie Gemeente SúdwestFryslân wordt aangegeven dat er geld beschikbaar is voor o.a. het Verkeersveiligheidlabel Fryslân Basisonderwijs. Het verkeersveiligheidlabel Fryslân is een kwaliteitskeurmerk waarmee scholen kunnen laten zien dat zij verkeersveiligheid hoog in het vaandel hebben. Om het label te halen, moet een basisschool aan verschillende criteria voldoen. Gewenste situatie  Onze school is een verkeersveilige school.  Er wordt theoretisch en praktisch verkeersonderwijs gegeven.  Leerkrachten maken gebruik van een gekwalificeerde lesmethode.  Er is een verkeersouder aangesteld  Er is aandacht voor de verkeersveiligheid in de schoolomgeving en de school-thuisroutes. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015



Inrichting van ons onderwijs Pedagogisch handelen (kwaliteitsaspect 4)

Omgaan met leerlingen met ernstige gedragsproblematiek Toelichting prioriteringsonderwerp Kinderen met gedragsproblematiek verdienen een plek op de Súdwester. Er is een protocol fysieke interventie en er zijn afspraken op het gebied van time-out. Niet alle leerkrachten zijn bekwaam en/of competent om om te gaan met leerlingen met ernstige gedragsproblematiek. Ook vraagt de time-out procedure veel tijd van de IB-ers en adjuncten. Reflectie huidige situatie De afspraken omtrent de time-outprocedure worden onvoldoende nageleefd. Dit heeft tot gevolg dat er willekeurig omgegaan wordt met ongewenst gedrag. Er worden niet of nauwelijks handelingsplannen gedrag opgesteld, terwijl leerlingen veelvuldig en langdurig in de time-out worden geplaatst. In de gevallen waarin wel handelingsplanning wordt opgesteld zijn deze plannen vaak te vaag, te algemeen en te weinig smart. Daarnaast hebben (veel) leerkrachten de neiging kinderen met lastig gedrag (te) snel het stempel cluster 4 op te drukken en zijn ze weinig kritisch t.o.v. hun eigen handelen. Ook wordt er te weinig gebruik gemaakt van de gedragsdeskundigen. Gewenste situatie  De school beschikt over een time-outfunctionaris  Bij veelvuldig en langdurige plaatsing in de time-out stelt de leerkracht zo snel mogelijk een smart geformuleerd handelingsplan op i.s.m. de IB-er en de gedragsdeskundige.  Ouders worden intensief betrokken bij stagnatie in het onderwijsproces, maar ook met name bij grensoverschrijdend gedrag van de leerlingen, verbaal / fysiek / time-out, etc. School stelt kader, staan ouders hier niet achter dan is er geen gemeenschappelijke basis meer en kunnen we niet verder. Enige optie andere school!  In een vroeg stadium wordt het handelingsplan na toelating besproken met ouders, wat gaan we doen, waarom gaan we dat doen, hoe gaan we dat doen, maar ook wat verwachten wij hierbij van ouders ter ondersteuning. Ook de hulpverlening wordt betrokken mocht deze in het gezin aanwezig zijn.  Er is een lijn in de school van begingroepen tot eindgroepen waar tegemoetgekomen kan worden aan onderwijsbehoeften van kinderen met gedragsproblematiek. Leerkrachtcompetenties voor deze groepen zijn vastgesteld, zijn specifiek voor deze doelgroep en mogen afwijken c.q. accentverschillen vertonen t.o.v. bijvoorbeeld de leerkrachtcompetenties in een PRO-groep.  Perspectief is leidend voor indeling groepen, maar beredeneerd afwijken hiervan i.v.m. het gedrag behoort tot de mogelijkheden. Weloverwogen plaatsing m.b.t. groep en leerkracht.  De gedragsdeskundigen worden regelmatig betrokken bij het inhoudelijk bouwoverleg om in gesprek te kunnen gaan met de leerkrachten.


2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X



Inrichting van ons onderwijs Didactisch handelen (kwaliteitsaspect 5)

Werken met groepsplannen Toelichting prioriteringsonderwerp De Súdwester is in het schooljaar 2009-2010 gestart met het invoeren van een didactisch groepsplan voor rekenen. Schooljaar 2010-2011 heeft de implementatie hiervan plaatsgevonden. Ook is met het didactisch groepsplan voor technisch lezen een begin gemaakt. In het kader van resultaatgericht werken is het van belang dat leerkrachten om kunnen gaan met verschillen. Resultaatgericht werken is een middel om te komen tot (nog) betere resultaten. We willen uit de leerlingen halen wat er in zit. Reflectie huidige situatie De Súdwester heeft als visie dat we uit de kinderen willen halen wat er in zit. Er zullen altijd kinderen zijn die meer of andere aandacht nodig hebben dan de meeste leerlingen in de groep. Dan zal de leerkracht zich de vraag moeten stellen welke onderwijsbehoefte de leerling heeft. Passend onderwijs richt zich niet alleen maar op gedrag, maar ook op de basisvaardigheden en op het gedrag en handelen van de leerkracht. Het groepsplan is een middel om de leerkracht te helpen efficiënt om te gaan met verschillen. Uit het inspectierapport en de borging door de adjuncten is gebleken, dat de leerkrachten nog onvoldoende de vorderingen van de leerlingen analyseren om vast te stellen wat de aanpassingen van het aanbod en/of onderwijsleerproces moeten zijn voor de groep. Ook is nog onvoldoende zichtbaar dat de instructie afgestemd is op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Dat is ook het geval bij de verwerking. Goed taal/lees- en rekenonderwijs vraagt van de leerkrachten sterke vaardigheden op het gebied van differentiatie. Op de Súdwester streven we naar convergente differentiatie, dat wil zeggen: voor alle leerlingen in de groep zijn de gestelde minimumdoelen voor de basisvaardigheden gekoppeld aan hun uitstroomperspectief uitgangspunt. Er is dus geen sprake van differentiatie naar doelen, centraal staat wat leerlingen nodig hebben om de doelen te bereiken. Gewenste situatie  Leerkrachten maken gebruik van didactische groepsplannen voor rekenen, technisch lezen en spelling.  leerkrachten maken gebruik van een pedagogisch groepsplan voor de ontwikkeling van de sociale competenties van de leerlingen.  Schoolbreed wordt er een eenduidig instructie/lesmodel gebruikt.  De leerkrachten volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch d.m.v. een registratiesysteem.  De leerkrachten hebben zicht op de ontwikkeling van de leerlingen en op het (eind)doel/beoogde opbrengsten.  De leerkrachten kunnen bij de start van de instructieperiode de beginsituatie van de leerlingen in kaart brengen. (niveau/specifieke kindkenmerken)  De leerkrachten kunnen a.d.h.v. van deze gegevens een groepsplan opstellen  Leerkrachten zijn in staat te anticiperen op problemen die zich bij kinderen kunnen voordoen.


2012 - 2013 X

2013 - 2014

2014 - 2015



Inrichting van ons onderwijs Didactisch handelen (kwaliteitsaspect 5)

Convergente differentiatie Toelichting prioriteringsonderwerp Omgaan met verschillen blijft voortdurend een aandachtspunt. Goed onderwijs vraagt van de leerkrachten sterke vaardigheden op het punt van differentiatie. De differentiatie kan op verschillende manieren plaatsvinden. Momenteel vindt er op de Súdwester vooral divergente differentiatie plaats. De leerlingen krijgen instructie in niveaugroepen. Divergente differentiatie leidt er in het algemeen toe dat de verschillen tussen de leerlingen verder uiteen gaan lopen. Reflectie huidige situatie Op de Súdwester willen wij gaan onderzoeken of het mogelijk is de instructie te doen plaatsvinden in de stamgroep. Leerlingen indelen in instructiegroepen leidt er toe dat wij de verschillen in stand houden en zelfs verder uiteen laten lopen. Als instructie plaats gaat vinden binnen de stamgroep willen we over gaan tot convergente differentiatie. Bij convergente differentiatie worden voor alle leerlingen in de groep de gestelde minimumdoelen, gekoppeld aan het uitstroomperspectief gehanteerd als uitgangspunt. Er is geen sprake van differentiatie naar doelen, centraal staat wat leerlingen nodig hebben om deze doelen te bereiken. Gewenste situatie  De leerkrachten beschikken over voldoende gegevens van de leerlingen in hun stamgroep (toetsen observatiegegevens).  Op basis van de gegevens benoemen de leerkrachten de onderwijsbehoeften van hun leerlingen  Op basis van de onderwijsbehoeften stellen de leerkrachten vast welke initiatieven genomen moeten worden om leerlingen optimaal te laten profiteren van het onderwijsaanbod.  Elke groep bevat niet meer dan 3 differentiatieniveaus, te weten: instructieafhankelijke leerlingen, instructiegevoelige leerlingen en instructieonafhankelijke leerlingen.


2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X



Inrichting van ons onderwijs Afstemming (kwaliteitsaspect 6)

Instructie in de stamgroep Toelichting prioriteringsonderwerp Op dit moment hebben we een systeem van instructiegroepen voor de vakgebieden technisch- en begrijpend lezen, rekenen en spelling. Doel hiervan is: voorkomen van grote niveauverschillen in een stamgroep, waardoor de instructie in de knel zou kunnen komen. Reflectie huidige situatie Er zijn een aantal voordelen, maar ook nadelen als leerlingen niet meer ingedeeld worden in instructiegroepen. Zo biedt een instructiegroep de leerlingen minder de gelegenheid elkaars sterke en zwakke kanten te leren kennen. Ook is het voor de leerkrachten moeilijker zicht te hebben op de onderwijsbehoeften van alle kinderen van zowel de stam- als instructiegroep. Elke leerkracht ziet op een dag heel veel leerlingen voorbij komen. Daar staat tegenover, dat wanneer een kind altijd bij dezelfde leerkracht is, de leerkracht en het kind een relatie kunnen opbouwen en kan de leerkracht de ontwikkeling in een breder perspectief zien. Leerlingen niet meer indelen in instructiegroepen kan ook tijdwinst opleveren voor zowel de leerkracht als de IB-er. De leerkracht deelt haar groep in, in een basisgroep en subgroepen (veel instructie, weinig instructie) en kan voor zichzelf een ambitie stellen: met deze groep, met deze onderwijsbehoeften wil ik ……..bereiken. Dit alles wordt vastgelegd in een groepsplan. Doordat het nu echt de groep is die de leerkracht het hele jaar mag begeleiden, is het ook gemakkelijker om de vinger aan de pols te houden en de leerling die achter dreigt te raken sneller bij te sturen of te bespreken met de IB-er. De leerkracht kan zich een duidelijker beeld van de groep vormen, weet welke doelen centraal staan en kan zich daar meer op richten. Het onderwijs kan van volgend naar leidend gaan. Ook is er winst te behalen in de leertijd. Leerlingen hoeven niet meer te verhuizen naar verschillende lokalen. Dit geeft rust in de school. Leerlingen hebben hun eigen plek in de klas, weten waar de materialen te vinden zijn. Bij de rapportage is het nu zo, dat de instructieleerkracht kopij moet aanleveren bij de stamgroepleerkracht. Zonder instructiegroepen kan de leerkracht zelf het rapport samenstellen en kan ze ook gemakkelijker aan de ouders tijdens de oudergesprekken verslag doen van de vorderingen op het gebied van lezen, rekenen en spelling. Een probleem kan ontstaan, wanneer er teveel niveaus zijn binnen een stamgroep. Bij het loslaten van instructiegroepen moet er bij de groepsindeling niet alleen gekeken worden naar uitstroomperspectief, maar ook naar het niveau en gedrag van het kind. Tevens is het van belang welk leerkrachtgedrag een groep vraagt. Een groep met vooral gedragsproblematiek vraagt ander leerkrachtgedrag dan een groep met vooral leerproblemen. Een stamgroep vraagt van de leerkracht een goed doordacht klassenmanagement en differentiatie binnen de eigen groep. Gewenste situatie  Alle leerlingen krijgen de instructie voor taal, lezen en rekenen en spelling in de eigen groep.  Door gezamenlijke regels en afspraken is er op de Súdwester een heldere structuur en meer effectieve leertijd.  Er is sprake van convergente differentiatie.  De leerkrachten hebben een duidelijk beeld van de groep  De leerkrachten weten welke leerdoelen centraal staan.  De schoolleiding investeert in ondersteuning van de leerkrachten, inspireert , initieert en bewaakt de afspraken. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X



Inrichting van ons onderwijs Kwaliteitszorg (kwaliteitsaspect 9)

Interne en externe kwaliteitsbepaling Toelichting prioriteringsonderwerp Voor de interne kwaliteitsbepaling wordt er systematisch gebruik gemaakt van het WMK-EC. Alle relevante onderwerpen worden in dit systeem cyclisch gevolgd. Voor de externe kwaliteitsbepaling wordt er gebruik gemaakt van de inspectierapporten. Reflectie huidige situatie Het inspectierapport geeft aan dat wij de kwaliteitszorg op orde hebben. De Súdwester heeft zich als doel gesteld dat 80% van de leerlingen aan het eind van de school op of hoger dan het gestelde uitstroomprofiel scoort. Er is een begin gemaakt met het analyseren van de leerresultaten. Van belang hierbij is dat we goed voor ogen houden welke vragen we beantwoord willen zien. We willen vooral met het team in gesprek over opbrengsten/resultaten. Ambities stellen op groep, school en leerling-niveau. Gewenste situatie  Directie en onderwijskundig beleidsmedewerker zijn voldoende kundig en vaardig t.a.v. het gebruik van het middel WMK-ec.  Er is een gezamenlijke visie op goed onderwijs  Er zijn meetbare doelen vastgesteld voor taal/lezen, rekenen en wiskunde en spelling  De gestelde doelen zijn ambitieus  Wij weten wat we willen bereiken met onze zorgleerlingen  Er is een systeem van kwaliteitskaarten die de kwaliteit van ons aanbod inzichtelijk maken.  Alle relevante onderwerpen worden cyclisch gevolgd.  Naar aanleiding van de gegevens van inspectie, borging, leerlingenbesprekingen en de scores van de WMK kaarten worden conclusies geformuleerd en verbetertrajecten in gang gezet.  De resultaten op leerling, groepen schoolniveau worden jaarlijks met het team besproken.  Na signaleren van problemen stellen we ons aanbod tijdig bij.  Ouders worden op de hoogte gesteld van de onderwijsresultaten. Traject planning 2011 - 2012 X

2012 - 2013 X

2013 - 2014 X

2014 - 2015 X



Waar speciaal gewoon is

Recommend Documents