Waak Onderzoek (NSWO) Thema: SLAAP EN WERK

PERSMAP Nationale Slaapweek 19-25 maart 2012 Thema: SLAAP EN WERK Een initiatief van de

Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl

Persbericht Werk houdt veel Nederlanders uit hun slaap Amsterdam, 20 maart 2012. Ruim een kwart (28%) van de Nederlanders met een betaalde baan ligt regelmatig wakker van het werk. Eén op de zes werkenden (16%) heeft vanwege het werk te weinig tijd om voldoende te slapen, 25% gebruikt opwekkende middelen en 3,5% zegt door slaperigheid fouten/ongevallen tijdens het werk te maken. Vrijwel alle werkende Nederlanders vinden gezond slapen belangrijk om hun werk goed uit te kunnen voeren. Slaap je slecht, dan functioneer je onvoldoende tijdens het werk, vindt driekwart van de werkenden. De Nederlandse Vereniging voor Slaap- en Waak Onderzoek (NSWO) vindt dat er veel meer aandacht voor slaapproblemen in de werksituatie moeten komen in de vorm van voorlichting en preventie.

Nationale Slaapweek Deze opmerkelijke resultaten zijn afkomstig van de landelijke enquête over Slaap en Werk die in de afgelopen maanden is uitgevoerd door de NSWO. De resultaten worden bekend gemaakt in het kader van de Nationale Slaapweek (19 - 25 maart), die voorafgaat aan de overgang van de winter- naar de zomertijd op zondagochtend 25 maart a.s. De enquête is uitgevoerd onder ruim 1.000 gezonde Nederlanders met een betaalde baan. De deelnemers werken gemiddeld 35 uur per week.

Hoe meer werkuren, des te minder slaap Mensen die meer uren per week werken, zeggen minder tijd te hebben om voldoende te slapen. Mensen met een werkweek van meer dan 50 uur, slapen gemiddeld bijna een uur korter per nacht (6 uur en 50 minuten) dan mensen die minder dan 30 uur per week werken (7 uur en 45 minuten). Men vindt gezonde slaap wel belangrijk, maar het werk gaat voor. Als men voor de keuze staat tussen een uur extra slaap of ’s avonds een uur langer doorwerken, dan kiest de helft voor het werk. Ruim 40% van de ondervraagden zou hun werk beter doen als ze één uur

per nacht langer zouden slapen. Eenderde tot een kwart van de mensen werkt ’s avonds gemiddeld tot 10 uur door! Hierin zijn mensen met onregelmatige werktijden of ploegendiensten niet meegerekend.

Doezelen op het werk 21% van de mensen doezelt regelmatig op het werk, 25% van de mensen gebruikt opwekkende middelen (energiedrank, cafeïne/coffeïne tabletten, drugs) om beter te kunnen functioneren en 3,5% geeft toe dat er door slaperigheid fouten of ongevallen worden gemaakt. Mensen die werken in de buitenlucht, de transport sector, mensen in ploegendiensten of met onregelmatige werktijden hebben daar evenveel last van. Dat is opmerkelijk omdat verwacht werd dat zonlicht en lichamelijke activiteit opwekkend werken. Sectoren waar het meest gedoezeld wordt zijn: wiskunde, natuurwetenschappen en informatica (42%), agrarisch en milieu (29%) en wetenschappelijk onderzoek (30%).

Avondtypes vaker last van slaaptekort dan ochtendtypes Slaaptekort komt vooral voor bij avondtypes. Avondtypes vallen gemiddeld bijna anderhalf uur later in slaap (rond 12 uur ’s nachts) dan ochtendtypes. Op werkdagen moeten ze wel vroeg op en worden dus niet uitgerust wakker of verslapen ze zich. In eerder onderzoek is vastgesteld dat de biologische klok in het brein van avondtypes te laat staat afgesteld. Die biologische klok is weerbarstig. Vaak is het gemakkelijker om werktijden aan te passen dan het ritme van de biologische klok te verschuiven. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ruim de helft van de avondtypes aan geeft dat het beter zou zijn als zij hun werktijden zouden kunnen aanpassen. Achttien procent van de werknemers is een avondtype en 14% van de ondervraagden een ochtend type mens. Conclusie De enquête toont overduidelijk aan dat slaap en werk elkaar sterk beïnvloeden. Sommige mensen zijn extra gevoelig voor slaapproblemen, anderen zijn gevoelig voor de gevolgen van slaaptekort. Bijna de helft van de werkende Nederlanders en de helft van mensen met een leidinggevende functie (zoals managers, bestuurders, directeuren, afdelingshoofden en voorzitters) vindt dat er binnen instellingen, organisaties en bedrijven meer aandacht moet komen voor slaapproblemen in de werksituatie in de vorm van voorlichting en preventiemaatregelen.

Contactpersonen: Dr Hans Hamburger, neuroloog, Waak- Slaap deskundige Voorzitter NSWO Amsterdam WaakSlaapCentrum Slotervaartziekenhuis en Boerhaave Medisch Centrum Bezoekadres: Louwesweg 6 1066 EC Amsterdam Tel. 020-5124464 / 0653406862 E-mail: [email protected]

Dr. Kristiaan van der Heijden, Universitair Docent/ Senior Onderzoeker, Voorzitter PR-commissie NSWO Leiden Institute for Brain and Cognition Afdeling OrthopedagogiekUniversiteit LeidenPostbus 9555 2300 RB Leiden,Tel. 071-5276628E-mail: [email protected]

Drs. Claire Donjacour, neuroloog i.o. / narcolepsie onderzoeker Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Postbus 96002300 RC Leiden Tel. 071-5263902E-mail: [email protected]

Dr. Jeroen Benjamins, slaaponderzoeker, Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen Afdeling Slaap en CognitieMeibergdreef 471105 BA Amsterdam Tel. 020-5665495E-mail: [email protected]

Drs. Monique Vlak, neuroloog, Waak- Slaap deskundige Amsterdam WaakSlaapCentrumSlotervaartziekenhuisBezoekadres: Louwesweg 6 1066 EC AmsterdamTel. 020-5124464E-mail: [email protected]

Relevante literatuur Bültmann U, Nielsen MB, Madsen IE, Burr H, Rugulies R. (2012). Sleep disturbances and fatigue: independent predictors of sickness absence? A prospective study among 6538 employees. Eur J Public Health. Epub ahead of print. Diez JJ, Vigo DE, Lloret SP, Rigters S, Role N, Cardinali DP, Chada DP. (2011). Sleep habits, alertness, cortisol levels, and cardiac autonomic activity in short-distance bus drivers: differences between morning and afternoon shifts. J Occup Environ Med. 53(7): 806-11. Ferguson SA, Dawson D. (2012). 12-h or 8-h shifts? It depends. Sleep Med Rev. Epub ahead of print. Geiger-Brown J, Rogers VE, Trinkoff AM, Kane RL, Bausell RB, Scharf SM. (2012). Sleep, sleepiness, fatigue, and performance of 12hour-shift nurses. Chronobiol Int. 29(2): 211-9. Kucharczyk ER, Morgan K, Hall AP. (2012). The occupational impact of sleep quality and insomnia symptoms. Sleep Med Rev. Epub ahead of print. Leger D, Bayon V, Laaban JP, Philip P. (2012). Impact of sleep apnea on economics. Sleep Med Rev. Epub ahead of print. Soehner AM, Kennedy KS, Monk TH. (2011). Circadian preference and sleep-wake regularity: associations with self-report sleep parameters in daytime-workingadults. Chronobiol Int. 28(9): 802-9.