VRIJZINNIGEN OOST-TWENTE
De Nienduur 22e JAARGANG NR. 111 Zomer 2015 verschijnt 4 keer per jaar
Inhoud in dit nummer: 7 8
11 12 16 17 18 19 27 28 29 30 31
DE HALM Uit de dienst van 18 januari waarin Drs. Anne van der Meijden voorging. Zomer Uit de dienst van 8 maart waarin Ali Manenschijn-Ponsteen voorging. Onderweg lezing van Carel ter Linden over zijn boek: Wat doe ik hier in GODSNAAM. Een terugblik op de muziekochtend van 22 maart jl. Uit de dienst van 5 april waarin Nicolien Swen - Fischer voorging. Etty Hillesum “En toch is het leven schoon en zinrijk” Voorjaarsautotocht Mij, SCHAAP Uitnodiging voor de koffieochtend op 16 augustus. Cursus Theologie voor Geïnteresseerden Twente
vaste rubrieken: 3 4 6 26 32 34/35
Agenda Van de Voorganger Van de bestuurstafel Het bloemenfonds en de aandachtsgroep Uit-Tips Namen, adressen en contributie
Kopij voor het volgende nummer kunt u voor 1 september zenden aan Alfred de Vries, Paul van Kempenstraat 11, 7558 HB Hengelo, tel. 074-2772868, e-mail:
[email protected] De redactie behoudt zich het recht voor kopij te plaatsen. Ook kunt u hier aangeven de Nienduur in pdf formaat per e-mail te willen ontvangen. 2
Agenda Zondag 5 juli 2015 Jubileumdienst in de Johanneskerk . Een aantal leden zullen evenals vorig jaar betrokken worden bij de voorbereiding van deze dienst. Voorganger: Nicoline Swen Aanvang:10.00 uur Zondag 16 augustus 2015 Koffieochtend in het Kulturhus naast de Johanneskerk Aanvang: 10.30 uur (zie ook pagina 30) Zondag 6 september 2015 Wandeling, start bij het “Theetuin 't Oorbeck in Twekkelo” Aanvang: 10.30 uur. Nadere informatie volgt t.z.t. Zondag 22 september 2015 Bezinningsdienst in de Johanneskerk, begin van het nieuwe seizoen. Voorganger: Nicoline Swen Aanvang: 10.00 uur Zondag 4 oktober 2015 Zout-der-aarde lezing in het Kulturhus Spreker: Jacqueline van der Zee 'En toch is het leven schoon en zinrijk'. Aanvang: 14.30 uur (zie ook pagina 27) Leden €5,-, niet-leden €6,50 Zondag 25 oktober 2015 Bezinningsdienst in de Johanneskerk Voorganger: Hermien Bleumink Aanvang: 10.00 uur Zaterdag 7 november 2015 Jaarvergadering in het Kulturhus Aanvang: 14.30 uur Adres Kulturhus en de Johanneskerk: Twekkelerweg 110 Enschede (hoek Twekkelerweg, Hellerweg) 3
Van de voorganger Beste mensen, Vanmiddag ging ik met de kinderen even naar de kermis. Niet mijn grootste liefde, maar de kinderen vinden het geweldig. Door het winkelstraat van Lochem liepen we naar het grote plein, richting de muziek en het lawaai. We kwamen langs een winkel en daar trof mij de volgende tekst op de etalageruit:
Wat vindt u daarvan? Ik vind het een manier van denken waar ik grote moeite mee heb. Hoezo ben ik het middelpunt waar alles om draait? Letterlijk egocentrisch.Is dit niet inderdaad de makke van deze tijd, van onze samenleving? Veel te ik-gericht, veel te overtuigt van het belang en de belangrijkheid van ons eigen ik-je?
Ja, , een mooie tekst van Loesje, die mag wat mij betreft best in alle etalages hangen. Om uit te dragen dat ieder mens er mag zijn. Dat je niet het centrum van de wereld bent en tegelijk toch er mag zijn. Dat jij niet de spil bent waar alles om draait, maar wel een wezenlijk onderdeel van deze wereld. Dat de wereld met jou èn door jou een beetje mooier kan worden. Zoals in het liedje van Herman van Veen, Kyrie Eleison: En we zingen hier van Kyrie Eleison en van een kind in een donkere stal Ieder jaar wordt onze hoop herboren dat het hier ooit nog beter worden zal. 4
Die hoop, dat zijn wij. En die betere, mooiere wereld, dat hebben wij ook in de hand. En ja, er is heel veel aan de hand in de wereld, heel veel en ook heel dichtbij. Angstaanjagend dichtbij. Afgelopen week hoorde ik een Rusland-deskundige op de radio uiteenzetten hoe instabiel en ook onvoorspelbaar de situatie daar eigenlijk is, niet alleen voor de mensen daar, dat het ook ons kan aangaan. De drama's die zich afspelen op de Middellandse Zee en de landen daaromheen zijn ook onze zaak. Kortom, heel veel, heel dichtbij. En het draait niet om ons. Het is tijd om te gaan: Op vakantie, welverdiend en zeer gegund. Op onze volgende etappe in ons leven, soms moeizaam en alleen, soms blijmoedig en vol vertrouwen. En op weg de wereld in om, geïnspireerd door het visioen, voor elkaar de hemel op aarde te maken. Samen. Tijd van gaan is aangebroken, wij gaan niet alleen. Aan onszelf teruggegeven, Korte spanne uitgeheven Boven lasten van het leven Zagen wij, In een flits, het was maar even, Hoe wij mogen zijn.
Beeld dat wij nu in ons dragen, Stralend licht dat onze dagen Richting geeft door wat wij zagen, Lijf en geest Voelen in de diepste lagen Heelheid die geneest.
Volheid hebben wij ervaren Waar wij in vrede samen waren, Onze onrust kon bedaren Aangeraakt Door de hemel die de aarde Vasthoudt en bewaart.
Vleug van eeuwigheid ontloken In een schepping zo gebroken, Hoop als vonken aangestoken Om ons heen. Tijd van gaan is aangebroken, Wij gaan niet alleen.
Een mooie zomer gewenst, Nicoline
5
Van de bestuurstafel In het kader van ons jubileumjaar hadden we op 12 april Carel ter Linden uitgenodigd om te spreken over zijn laatste boek “Wat doe ik hier in Godsnaam”. Het was mooi om te constateren dat er toch een deel van de bezoekers van buiten onze geloofsgemeenschap hier op af waren gekomen. Met het organiseren van onze activiteiten proberen we steeds via publicaties om een groter publiek te bereiken. Zo zijn we uitgenodigd voor een interview in de rubriek “Geloven in het Oosten”. In deze rubriek gaat het om een persoonlijk verhaal. Tineke Eijgelaar heeft dit interview gehad. Dit is verschenen in de zaterdagkrant van 16 mei. Op de laatste bestuursvergadering hebben we het als bestuur gehad over de toekomst van onze geloofsgemeenschap. Als reactie op onze brief over vacante bestuursfuncties hebben 2 leden gereageerd. Ellie Moonen heeft aan gegeven, dat ze de leden administratie wel wil gaan doen, maar geen bestuursfunctie ambieert. Dit betekent dat de werkzaamheden van Greet Dijstelberge overgenomen worden maar de bestuursfunctie nog vacant is. Wim Zaalberg wil als hij terug is van zijn wandeltocht naar Santiago de Compostela in oktober, gaan bekijken hoe hij onze vereniging kan ondersteunen. Naast penningmeesterschap doet Herma Bosch ook het sleutelbeheer van de Johanneskerk en onderhoudt ze de landelijk en regionale contacten. Mogelijk dat er leden zijn die een bepaald deel van haar taken willen/kunnen overnemen. Janroel en Wies hebben in 2016 hun 4 jaar erop zitten en hebben aan gegeven om dan hun bestuurfunctie neer te leggen. Ze doen op dit moment het secretariaat, web beheer en organiseren diverse activiteiten o.a. filmmiddag, lezingen, muziekochtenden. Zo het er nu voor staat zijn er met ingang van het verenigingsjaar 2016/2017 niet meer voldoende bestuurleden om een bestuur te vormen. Dit zou betekenen dat we als bestuur bij de komende jaarvergadering zullen moeten voorstellen om de vereniging over een jaar op te heffen. Verder daalt ons ledental bij het begin van het nieuwe verenigingsjaar met ruim 20%! Vanuit het landelijk bestuur hebben we de toezegging dat ze ons 6
financieel willen ondersteunen. Ook bieden ze ons de mogelijkheid om voor bepaalde taken iemand van buiten af in te huren. Dit betekent dat je wel een bestuursfunctie hebt, maar dat iemand anders een deel van je werkzaamheden voor je doet. Over hoe dat ingevuld moet worden hebben we van de zomer nog contact met het landelijk bestuur. Mogelijk zijn er toch nog leden die op deze manier bereid zijn om een bestuursfunctie op zich te nemen. We zullen het in de komende tijd erover moeten hebben wat voor toekomst onze geloofsgemeenschap nog heeft. Graag horen we uw mening hierover. Ik vind het jammer, dat de dalende lijn, die je landelijk ziet ook bij ons van toepassing is. Aan de andere kant heb ik het gevoel, dat er steeds nog plaats is voor onze geloofsgemeenschap. Voorzitter, Henk Eijgelaar
DE HALM Een holle halm, een ruisend riet, Een dromer die het wuiven ziet, En, om zo de eenzaamheid te wijden, Het tot een kleine fluit komt snijden, een ademtochten en dan- het lied. Dit was uw wens, een stem, o plant? Hij wordt vervuld: een kleine hand, De hulp van twee volleerde lippen, Doen jubelend uw ziel ontglippen, En heersen over 't lage land. Aart van der Leeuw
7
Uit de dienst van 18 januari waarin Drs. Anne van der Meijden voorging. Verlegen Als er een ding is, waarmee wij mensen van nature verlegen zijn, is dat de toekomst. Begrijpelijk. Achteromkijken en achteraf verklaren gaat nog wel, maar je gedachten en verwachtingen vormen over de toekomst, je hoop formuleren, en de toekomstige gang van zaken overzien, dat is vanouds een voorrecht van de zieners de profeten. En geseculariseerde statistici. En natuurlijk van God roepen de vrome mensen. Die 't heden kent, de toekomst overziet, Die is nooit verlegen met voorspellen. In alle culturen zijn er mensen geweest die meer wisten van de toekomst en op grond daarvan een bestaan hebben opgebouwd. Hun kracht was dat ze in verbinding stonden met het beslissende lot, zelfs het noodlot. Ze zagen meer, hoorden meer, en voorspelden op grond daarvan. Onze techneuten kunnen veel, maar een nanotoekomstvoorspeller is er nog niet. Voorlopig blijven we dus nog even sneu en zenuwachtig kijken naar wat in de schoot van de tijd verborgen is. Ik gebruik het woord verlegenheid vanmorgen in de brede betekenis: Dat zwenkt heen en weer tussen niet weten hoe je iets moet duiden, aanpakken, oplossen. Dat is lastig. Dat kan van alles zijn. Wie heeft dat niet: je weet echt niet hoe je iets moet aanpakken: een conflict, een grote opdracht, een opkomende kwaal. Inderdaad, goede raad is duur, En wat gaan de ruziënde mogendheden doen. Er zijn kennelijk factoren die de loop van de wereld beheersen, die we niet met elkaar in verbinding kunnen zien. Het draadverloop van een borduursel op de achterkant wordt steeds ingewikkelder. Directeur van Clingendael zei:lk weet het echt niet. Dat zeg je makkelijk als je inderdaad in geen velden of wegen een idee hebt hoe iets zit of worden zal. Blanco. Je hebt voldoende puzzlestukjes in puzzel in de lucht. En mopperde ook de hele dag dat het weer niet gelukt was. Moeilijker verteerbaar wordt het als je heel veel weet of vermoedt maar het niet zinvol aan elkaar kunt knopen in je zakelijke of andere beslissingen .. Geen inzicht geen doorzicht geen uitzicht. En die drie woorden vormen samen de wijsheid. Daar heb je wijsheid voor nodig en die heeft niet iedereen. Je kunt bovendien ergens mee verlegen zitten maar ook omverlegen zitten. 8
Het griekse woord aporoumenos, geen doorzicht te zien geen andere kant, geen uitgang. ‘k bin der kats verleagen met. Je kunt als mensbijzonder verlegen zijn met je geloof en je hoop, met je goede bedoelingen. Maar ook met schijnoplossingen. Het beeld van een labyrinth dringt zich op. Geen inzicht en doorzicht en uitzicht. Wat is waarheid? Gereformeerden van vroeger. Ze hebben alle zekerheden in de rugzak. Vrijzinnigen Mochten geen zekerheden hebben en de echte vromen wilden ze niet hebben en de katholieken hadden ze niet persoonlijk, maar wisten die verzekerd door de kerk. We gaan er eens een half uurtje verlegen mee zijn. Velen van ons hebben nog die zekerheden van vroeger in hun hoofd. Er staat wat er staat ‘t Is zonde als je er aan twijfelt. Maar dat vroeger gaat voorbij. Je verandert zelf voordurend en je leert voortdurend anders inzien. Voor heel veel mensen moeilijk: de acceptatie van de onvermijdelijke veranderingen. Verraad aan vroeger. Discussiegroep uitgever van derde testament. Een boek van getuigenissen van christenen na openbaringen. Conflict van eigenwijze mensen, w.o. moeder: wij zijn net zo mondig als de bijbelschrijvers. Eigen mening. Paulus "wees dan in uw gemoed ten volle overtuigd !' We menen ook de Geest Gods te hebben. Zelf een reservatio mentalis koesteren. Denken het beter te weten. Verlegen om de juiste antwoorden? Dan doe je het met de tijdelijke. Daarom kan de bijbel nooit laatste woord zijn. De gelovige mens vult verder in. Omdat zijn omgeving en hij zeIf veranderen. U gelooft niet meer als uw ouders. Daarom is een gevecht over dogmatische waarheden en oude uitspraken vrij zinloos. als je dat strak wilt volhouden en vasthouden stoot je mensen af. De gedachte dat iemand die bijna tweeduizend jaren geleden in een totaal andere cultuur uitspraken deed over mijn gedrag, waarom zou ik die moeten gehoorzamen. Hij kent mijn wereld niet. En mijn geloof niet. 9
Mensen met in zicht hebben inzicht in de complexiteit en in het heden, doorzicht in de gevolgen van je huidige standpunt en uitzicht op een bewandelbare weg. ALLEEN, DIE IS ALTIJD TIJD- EN MENS GEBONDEN. We kunnen de dichter van Psalm 121 niet alles nazeggen en nadoen. We missen die zekerheden van toen en we vragen naar het nut voor nu, onze tijd, onze problemen. Tussendoor: ik denk dat de kerken geen propaganda hoeven te voeren voor een boodschap die ze nauwelijk voor deze tijd kunnen formuleren. Doornse Catechismus en Remonstrantse Broederschap. Het produkt IS onhelder. Een ding blijft: er is een gemeenschap van mensen die God zoeken, antwoorden proberen te krijgen, houvast in leed en twijfel, bijstand in de dood. In huidige kerken moet er iets verkondigd worden wat relevant is voor jonge mensen. Je kunt alleen de entourage aanprijzen, de groep mensen, de poging op zoek te gaan naar waardevolle levenswenken. Meester men zoekt u wijd en zijd ... En manieren om wat we God noemen te prijzen en te eren. Eenheid van geloven is onmogelijk. Er is geen eenheid van belijdenen ook geen eeuwigheid. Bij tijd en wijle formuleren we onze gedachten en elke tijd gaat niet meer dan een tijdje mee. Moeten we niet meer en duidelijker belijden dat we in het tijdperk van de Geest leven, Jezus opvolger. En dat die geest oneindig verscheiden is, al naar gelang de mensen er wat mee kunnen. Moderne mensen hebben een hekel aan dogmatiek, aan het zekere afgemeten weten. Kennen we de dogmatiek die hier in de achttiende, negentiende eeuw en twintigste meer aanhang had dan in het westen. Anti-dogmatisch.Meer op beleving gericht. Niet de nadruk op de leer, maar op het Leven, Niet op de kruispaal, meer op de Berg waar hij zijn rede hield. Op praktisch nut. Op Vadergeloof eerder dan Godsgeloof (Hendrikse). Het is de houding van BIJ WIJZE VAN SPREKEN. Die past u voortdurend toe, al merkt u die niet. Daarin wil ik vooral flexibel zijn. Verlegenheid is bij voorbaat flexibel. Je kunt niet niet-veranderen. Gods woord houdt geen stand in eeuwigheid.Wil het nog gehoord worden, dan moet het voordurend een duimbreed wijken. Door plaats te geven aan de verlegenheid wordt je soepeler in het onderkennen van wat je geloof nog betekent en welke kant het eigenlijk uit moet. De verlegen heid heeft ook een richtlijn: ik sta open voor de verrassing, de veelzeggende ontmoeting. In een gesprek, een boek, een voorval. DAAR HEB IK DE GEEST VOOR NODIG. 10
De verlegenheid van Paulus: APOUROUEMOS de ondoorwaadbaarheid en ta diaferonta, het fijnzinnige onderscheid maken zodat je er doorheen gedragen wordt. Mensen die erge dingen te verwerken hebben gekregen, kennen die vraag: wie draagt mij er doorheen, Is er ook een mens in buurt? Dat wordt bereikt door de liefde waar je er doorheen gedragen wordt. Daar ligt de toekomst van de kerk en de gemeenschappen die in de komende jaren zullen ontstaan. Geen behoefte aan sluitende geloofs belijdenissen. Geen kerkelijk gezag over mijn discussieplek troostplek, ontmoetingsruimte, waar de geest de werkplaats heeft. Woonplaats voor de Geest. Werkplaats voor de spiritualiteit. Het kan volgend jaar anders worden en gaan. Beter en slechter. Maar het is nooit hopeloos. Wel om raad verlegen, niet radeloos. Wel zo u en dan tegen de grond geslagen, maar we staan weer op. De geest is betrouwbaar kompas, uw eigen ja en amen geldt. Wat u samen beleeft is een deel van het Twekkelose bezit aan Geest. Pas ter'n betke good op!
Zomer, seizoen van de waarheid, de alles omvattende waarheid, seizoen van de dromen, onweerstaanbaar uitgekomen, seizoen van het leven dat wijd de wieken uitslaat, een steeds hogere vlucht neemt het overstelpt je, je bent er verlegen mee, mens ben je maar, zoekend en tastend mens.
11
Uit de dienst van 8 maart waarin Ali Manenschijn-Ponsteen voorging. Het leven is een voortdurend pelgrimschap Wie de wandeltocht maakt, verandert. Ons leven is een voortdurend veranderingsproces. Wie niet verandert, blijft stilstaan. Die ontwikkelt zich niet, die verstart. Leven betekent dat we voortdurend in beweging zijn, dat we niet op onze lauweren kunnen rusten, niet mogen blijven stilstaan bij het bezit dat wij hebben verworven, of bij het niveau van innerlijke rijping dat we hebben bereikt. We moeten steeds opnieuw op weg om zowel innerlijk als uiterlijk verder te komen. Alleen wie voorttrekt, verandert. En wie verandert, leeft. Alleen als ik bereid ben onderweg te blijven, blijf ik levend. Anders worden de antwoorden die ik tot nu toe heb gegeven op de vragen van het leven, lege woorden. De mens is altijd onderweg. Uiteindelijk is hij op weg naar God. En God kunnen we hier op aarde nooit bereiken. Daarom is het leven een voortdurende weg, een voortdurend pelgrimschap. ITHAKA Als je de tocht aanvaardt naar Ithaka Wens dat de weg dan lang mag zijn, Vol wederwaardigheden, vol belevenissen. De kyklopen en de Laistrygonen, De woedende Poseidon hoef je niet te vrezen, Zulke ontmoetingen zul je nooit hebben op je weg Wanneer je denken verheven blijft, verfijnd De emotie die je hart en lijf beroert. De Kykopen en de Laistrygonen, De woeste Poseidon zul je niet tegenkomen Wanneer ze je niet in je eigen geest meedraagt, Wanneer je geest hun geen gestalte voor je geeft. Wens dat de weg dan lang mag zijn. Dat er veel zomermorgens mogen komen Waarop je heel dankbaar, heel blij Onbekende havens zult binnenvaren; 12
Dat je mag pleisteren in Fenicische handelssteden Om mooie dingen aan te schaffen Van parelmoer, koraal, barnsteen en ebbenhout, En opwindende geurstoffen van alle soorten, Opwindende geurstoffen zoveel je krijgen kunt; Dat je talrijke steden in Egypte aan mag doen Om veel, heel veel van de geleerden op te steken. Blijf wel altijd denken aan Ithaka. Daar aan te komen is je doel. Maar overhaast de reis in geen geval. ’t Is beter dat die vele jaren duurt en je pas als oude man bij het eiland afmeert, rijk door wat je onderweg verwierf, zonder verwachting dat Ithaka je rijkdom schenken zal. Ithaka schonk je de mooie reis. Bestond het niet, dan was je noit vertrokken. Maar meer heeft het je niet te bieden. En vind je het armzalig, Ithakabedroog je niet. Zo wijs geworden, met zo veel ervaring Heb je al wel door waar Ithaka’s voor staan.
13
Naar buiten geroepen : Ik trek mijn wandelschoenen aan, pak mijn rugzak Maak thee en brood klaar, neem afscheid van thuis Van wat mij lief geworden is Ik ben bang voor het onbekende Schrik terug voor de uitdaging Twijfel aan de weg Ik mis landkaarten en landwijzers Zomaar op pad gaan Op Uw woord de stad achter mij laten Bereid zijn de weg met U te gaan Angst, onmacht, wanhoop En toch ook vertrouwen Een heel groot vertrouwen En protest en overgave Ik geef mij aan U Ik ga met U Ik laat los En hou mij vast aan U Ik doe mee En laat los DE REIZIGER KWAM THUIS (Om het verhaal korter te maken: het gaat over een reiziger die steeds weer opnieuw, na lange reizen ver van huis weer thuis komt, om vervolgens toch weer weg te gaan, altijd zoekende, naar nieuwe landschappen, vergezichten, uitzichten, indrukken. Hij had het allemaal al gezien en was altijd weer teruggekomen. Zoals nu…. … En hij rustte uit op een duinrug bij het uitgestrekte wad waarachter hij de zee wist. Hij zat daar in dat eenvoudige en lege land. Het werd nacht. En weer overviel hem dat gevoel dat hij zo goed kende op al zijn reizen. Die totale ongeborgenheid. Alleen achtergelaten te zijn in een kosmisch schilderij waar niemand naar kijkt. 14
Waren al die grootse landschappen slechts decor? Iets waar hij niet bij hoorde? Wat had hij gemist? Waarom bleef hij achteraf dat gevoel houden niets gezien te hebben? Het was nacht. De meeuwen zwegen, de zee viel stil. En toen gebeurde het. Toch nog onverwacht. Langzaam, met een verbijsterde helderheid kwam de zon omhoog uit het water, brandde zich door het donker en liet het land opnieuw geboren worden als uit de allereerste liefdevolle oerflits. Het uitspansel vergrootte zich tot een oneindige verte. Een adem streek over het land en nam hem mee in een eenheid waar hij zelf deel van uitmaakte. Hij kwam in een vergeten ruimte waar landschappen hun eerste verhaal vertelden. Er was geen onderscheid meer tussen wat streelt of afstoot. Hij huiverde. Voelde zich van top tot teen bekeken. Werd naar alle kanten weggetrokken. Door wie, Door wat? Een hevige aanwezigheid begon door zijn lijf te gloeien . in alle stilte kwam een vriend bij hem binnen die ooit buiten was geweest. De Onvoorstelbare droeg hem urenlang op handen en toonde het land in zijn eerstigheid. Op dat moment werd het land opnieuw geschapen. Het werd: landschap. “Dank je wel, grenzeloos Lief” Vanaf die dag begon hij zachtjes over de aarde te lopen. Met eerbied verzorgde hij planten en struiken, waar hij maar kon. Men zag hem opkomend zaad in de akkers groeten. Soms zag je hem naar stenen luisteren. En overal kuste hij bomen en mensen. Vanaf dat moment nam het landschap deel aan zijn leven, zoals hij zelf steeds meer deel begon uit te maken van het landschap ban God. De reiziger kwam thuis. (Auteur Jan Bredie; Uit: “De Aarde Eren” werkboek van het Fransicaner Milieuproject)
Ali Manenschijn-Ponsteen 15
Onderweg Beste mensen, De viering van 8 maart waarin mevrouw Maneschijn, voorganger bij de afdeling “Aan de Regge” voorging, heeft mij bijzonder aangesproken en geraakt. De viering had als thema “Onderweg zijn ”, en ging over pelgrimeren. Het was, ook na de viering bij de koffie een bijzondere ontmoeting. Bijzonder omdat ik deze zomer mijn pelgrimstocht ga maken naar Santiago de Compostela. Ik vertrek 30 juni te voet vanuit Borne en hoop omstreeks half oktober in Santiago aan te komen. Hoewel ik helaas niet in de gelegenheid was om regelmatig de vieringen in Twekkelo mee te maken, zal het nu zeker tot eind van dit jaar duren voordat ik weer de vieringen bij kan wonen. Ik wens u/jullie allen een goede zomer en wil daaraan het gedicht van Toon Hermans toevoegen. Wim Zaalberg Onderweg Altijd zijn we onderweg onderweg naar morgen met de dromen van vandaag met geluk en zorgen af en toe een beetje zon af en toe wat regen want soms is het leven fijn en soms zit het tegen. Het leven is een reis een reis langs heel veel wegen we reizen samen of alleen we weten soms niet goed waar heen maar gaan op hoop van zegen. Altijd zij we onderweg zoeken nieuwe wegen en we komen elke keer nieuwe mensen tegen vragen naar de goede weg bang om te verdwalen kiezen hoe we verder gaan en de koers bepalen.
16
lezing van Carel ter Linden over zijn boek: Wat doe ik hier in GODSNAAM. Zondagmiddag 12 April 2015, om 14.30 uur in De Buren te Boekelo. Het stond al lang in de agenda, en nu is het zover. Op deze zonnige middag zijn we al vroeg in Boekelo en treffen daar, heerlijk in de zon, op het terras Nicoline, JanRoel en onze spreker Carel ter Linden aan. We schuiven bij hun tafeltje aan en zien een gestage stroom van bezoekers het prachtige zaaltje binnengaan. Ondertussen rijdt de stoomtrein voorbij. Een heerlijk plekje daar op het terras, maar daar zijn we niet voor gekomen. We moeten toch echt ons zonnige plekje verlaten en naar binnen gaan. Het is goed om te zien dat er flink wat stoelen bezet zijn. Hermi heeft mij gevraagd om een verslagje voor de Nienduur te schrijven over deze lezing. Eerlijk gezegd is dat geen gemakkelijke opgave. Tijdens de lezing schreef ik de volgende uitspraak op: God: een geestelijke werkelijkheid. Te vinden in de geest van mensen, als men daarin wil geloven. Ter Linden maakt ook onderscheid tussen de beelden, zoals in de Bijbel geschetst, en de historische werkelijkheid. De 10 geboden zijn regels die ontstaan zijn om met elkaar te kunnen leven. Na de pauze was er gelegenheid tot het stellen van vragen, waar de bezoekers ook zeker gebruik van hebben gemaakt. Carel ter Linden heeft op deze middag op duidelijke en humoristische wijze vertelt over zijn boek. Het is een fijne middag geweest, ook is het mooi om te merken dat we op deze manier ook belangstellenden buiten onze vereniging kunnen bereiken. Tineke Eijgelaar-Jorna
17
Een terugblik op de muziekochtend van 22 maart jl. Het programma voor deze muziekochtend was samengesteld door Wim Zaalberg en ondergetekende. De ochtend was in de vastentijd en daarom had Wim gekozen voor een opname van “Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze” van Cesar Franck. Wim heeft deze melodieën gezongen met zijn koor. We hebben de “Prologue” laten horen. Voor het geval u deze prachtige muziek wilt beluisteren, hieronder een opsomming van de kruiswoorden in een volgorde die door Haydn en ook door Franck is aangehouden: 1. Vater, vergib ihnen, denn sie wissen nicht, was sie tun. 2. Amen, ich sage dir: Heute noch wirst du mit mir im Paradies sein. 3. Frau, siehe, dein Sohn!“ und: „Siehe, deine Mutter! 4. Mein Gott, mein Gott, warum hast Du mich verlassen? 5. Mich dürstet. 6. Es ist vollbracht. 7. Vater, in deine Hände lege ich meinen Geist. Wim bracht ons ook in contact met Taizé liederen. Een mooie kennismaking voor diverse luisteraars. Van de Mattheuspassion hebben we “Erbarme dich” laten horen. Johan Sebastiaan Bach is in onze tijden een gevierd componist. Op de radio hoor je regelmatig de uitspraak: “ Geen dag zonder Bach”. Bach schreef de Matteuspassion in Leipzig. In zijn tijd was hij echter niet door iedereen zo geliefd. Zijn relatie met het stadsbestuur was slecht en men zag hem als een wat vreemde koppige oude man die met verouderde contrapuntische muziek bezig was. Hij werd begraven in een anoniem graf en zijn vrouw stierf tien jaar na zijn dood als “Almosefrau”, wat in die tijd betekende dat zij een bescheiden kerkelijke uitkering kreeg. We sloten af met iets geheel anders, nl Blackbird van de Beatles. Mocht u Jeanne spreken, zij heeft een hele mooie uitleg over de gedachten achter dit lied. Met vriendelijke groet, Janroel. 18
Uit de dienst van 5 april waarin Nicolien Swen - Fischer voorging. Eerste Zon Er vaart een boot voorbij, stilstaande reiger. De man aan 't roer zwaait naar mij, ik zit, op onze steiger. Rivier, boot en zon, zo simpel overvalt het mij, tot tranen toe geroerd: elke winter gaat voorbij Die allereerste zon, die na de winter komt, die allereerste zon. En wat ik steeds vergeet is dat alles al zo vaak opnieuw begon met die allereerste zon Geen kou meer in de grond, geen rijp meer op de bomen. Toch denk ik elke winter dat geen zon ooit door zal komen. Rivier, oever, gras, bomen waren blad'ren kwijt Nu mag de sluier af van kale wintertijd Die allereerste zon, die na de winter komt, die allereerste zon. En wat ik steeds vergeet is dat alles al zo vaak opnieuw begon met die allereerste zon Als de avond zachter valt, de eerste merel zich laat horen, alsof alles zich uitrekt na een diepe winterslaap. Als het land wordt voorbereid en nieuw leven wordt geboren en ik mijn verloren moed weer bij elkaar raap Die allereerste zon, die na de winter komt, die allereerste zon. En wat ik steeds vergeet is dat alles al zo vaak opnieuw begon met die allereerste zon 19
Sara Kroos
Pasen Lang geleden, ver voor Jezus leefde, woonde het volk van Israel in slavernij in Egypte. Slaaf zijn betekent dat je niet meer de baas bent over je eigen leven. Iemand anders bepaald waar je werkt, hoe lang je werkt, waar je woont, wat je eet, je bent een instrument geworden, een ding, dat iemand anders kan besturen. Je zou kunnen zeggen dat iemand in slavernij geen leven heeft, alles is hem afgenomen, zelf zijn leven zou je kunnen zeggen. Het volk van Israel leefde in slavernij. En dan krijgt Mozes de opdracht van God om de Israelieten uit Egypte te halen. Jij moet mijn volk uit Egypte, uit de slavernij, weghalen, zegt God. Maar Mozes zei tegen God: 'Ik? Moet ik naar de farao gaan en de Israelieten uit Egypte weghalen? Dat kan ik niet' God zei: 'Ik zal altijd bij je zijn. Jij zult het volk uit Egypte weghalen. Mozes zie: 'Ik moet dus tegen de Israelieten zeggen dat de God van hun voorouders mij gestuurd heeft. Maar wat moet ik zeggen als ze vragen hoe die God heet”' Toen zei God: 'Ik ben degene die er altijd is. Je moet tegen de Israelieten zeggen dat 'Ik ben die er zal zijn' je gestuurd heeft. Dat zal mijn naam zijn. Zo moeten ze mij voortaan noemen. Pasen II Het paasverhaal volgens Matheus 28: 1-10 Pasen III Weet u wat het mooie is aan inspiratie? Dat het je overkomt! Hoe vaak heb ik, in mijn leven het paasverhaal al niet gehoord, en verteld, vele malen. En ditmaal, plotseling, las ik iets waar ik alle voorgaande keren aan voorbijgegaan was. Iets waar ik weer de ruimdenkendheid en ruimhartigheid, de vrijzinnigheid (en de opdracht) van Jezus in lees. Jezus, we hebben het hier niet vaak over hem, maar nu, met Pasen, draagt hij het verhaal en stuurt het/ons een richting uit: “Ga aan mijn vrienden vertellen dat ze naar Galilea moeten gaan. Daar zullen ze mij zien.” Dit zinnetje is volgens mij zo vreselijk belangrijk. 'Ga aan mijn vrienden vertellen dat ze naar Galilea moeten gaan. Daar zullen ze mij zien.' En om u te kunnen uitleggen wat ik bedoel, moeten we eerst wat meer weten over Galilea. 20
Het gebied van Galilea was het Noordelijk deel van het koninkrijk Israël. De stad Nazareth ligt hier ook, waar Jezus is opgegroeid, het meer van Galilea, waar een groot deel van het optreden van Jezus zich afspeelde. Jezus heeft een tijdlang aan het Meer van Galilea gewoond, in Kapernaüm. Ook een aantal van Jezus' discipelen, die vissers waren op het Meer van Galilea, woonden er. Een aantal bekende Bijbelverhalen, zoals de wonderbare spijziging, en dat Jezus op de zee wandelt, spelen zich op en rond het Meer van Galilea af. Maar het belangrijkste wat u, nu, moet weten van Galilea is dat het een gebied was waar in Jezus' dagen heel veel niet-Joden, heidenen zogezegd, woonden. Ook de naam zegt dat al: Galilea is waarschijnlijk een afkorting van galil ha-gojiem, "district der heidenen“ Dit was het gebied waar het optreden van Jezus zich voor het merendeel afspeelde. En nu, na zijn dood zegt Jezus dus: Ga naar Galilea, daar zullen ze mij zien! Zou het niet veel logischer geweest zijn als Jezus in Jeruzalem, op het Tempelplein bijvoorbeeld, zijn overwinning op de dood, zijn opstanding zou hebben getoond? Kijk, hier ben ik weer! Jullie geloofden mij niet? Nou, kijk dan! Of dat hij vanuit het Heiligste der heiligen, waar alleen de hogepriester mocht komen, en dan nog maar één keer per jaar, als hij vanuit dat Heiligste der heiligen zo naar buiten was komen wandelen. Aanhang-technisch zou het waarschijnlijk nog veel lucratiever zijn geweest. We kennen het verhaal wel van Jezus op het tempelplein. Waar hij alle marktkooplui en handelaren het plein afjoeg, omdat ze van de tempel een rovershol maakten. De tempel, met de hogepriesters, het Heiligste der heiligen, niet iets waar Jezus kritiekloos tegenover stond. Dit was hèt moment geweest om zijn 'gelijk' te halen. Maar wat doet hij? Hij gaat naar Galilea. Ver weg van het instituut Jodendom/tempel/etc. Hij keert terug naar de gewone man, in al zijn verschijningsvormen, man, vrouw, jood, nietjood, de mensen van alle dag. Hij heeft regelmatig aangegeven dat je geen goed mens bent door het feilloos opvolgen van de geloofsregeltjes. Kennelijk waren Jeruzalem en de tempel voor hem niet de uitgelezen plek, niet het episch centrum van Het Geloof. Nee, hij verwijst naar Galilea, de 21
plek waar mensen met heel verschillende achtergronden en goden wonen. Daar zullen we hem zien, Ik ben die er zal zijn! Daar zullen we hem zien, in Galilea, Ik ben die er zal zijn. Uit de verhalen over Jezus, en speciaal het paasverhaal, komt, jaren later, het Christendom voort. Volgers van Jezus. Maar ook op dit moment in het verhaal, de apotheose kan je wel zeggen, verwijst Jezus zelf weer niet naar de mensen die in hetzelfde hokje passen, maar naar De Mens, naar iedereen, naar ons. In Galilea zullen jullie mij zien. Ontmoet mij in de ander. Ieder mens voldoet aan dat profiel! Zie mìj, zie waar ik voor sta, in alle mensen om je heen. Ik ben die er zal zijn. Ik ben degene die naast je staat als je het moeilijk hebt. Degene die je overeind helpt als je bent gevallen. Degene die zijn hand naar je uitsteekt, is de verpersoonlijking, de belichaming van mijn boodschap. Dat ben ik! Het dorre hout is weer tot bloei gekomen. En ieder bloemetje, ieder blaadje is een mens die er is voor de ander. 'Ik ben die er zal zijn.' Het levende woord! In mensen opgestaan! Pasen IV We zagen hier vanochtend de kale tak. Er was niets dat deed geloven dat de lente eraan zat te komen. Nieuw leven, na de dorre winter. De vrouwen bij het graf draaide het graf de rug toe en zagen het Licht dat hen tegemoet kwam …. en waren weer blij. Zo snel wil het niet altijd gaan natuurlijk. De winter in ons leven is qua lengte niet te voorspellen. In de natuur weet je vrij nauwkeurig wanneer de seizoenen weer zullen wisselen, bij ons geldt dat niet. De roos van Jericho als een dor bolletje rolt het door de woestijn, bewogen door de woestijnwind. Zo dood als een pier, lijkt het. Maar soms, die enkele keer dat het regent in de woestijn, of als het onverwacht water vindt, komt het tot rust. Het plantje zuigt zich vol water. 22
Het water doorstroomt zijn droge takken en blaadjes. Dan ontrolt het zich langzaam tot een schitterend groen plantje, met helder groene blaadjes. Dat plantje kan jaren zonder water. Het beschermt zich tegen de barre omstandigheden door zich op te rollen. Maar als het water vindt ... Laten we het leven geen woestijn noemen, want we hebben lief, onze ogen worden betoverd door fascinerende mensen, soms zelfs door vonken van geluk. Maar je ontkomt er niet aan, soms lijkt het leven wel op een woestijn. Soms stokt het leven. De dingen waar we plezier aan beleefden, verbleken. Verdriet blijft ongezien. Antwoorden verstommen. De bronnen zijn verdroogd. De ziel is verdroogd. Dat is de wereld. Zo is het leven. Maar vandaag vieren we dat er nog meer te zeggen valt. In de woestijn is er soms ook de oase. Pasen kan zo'n oase in de woestijn zijn. Te midden van zand en leegte: een bron. Te midden van dorheid: kleur. Te midden van het cynisme: licht. Omgeven door de dood: een open graf. Met de verhalen, liederen en stilte die we hier delen, vormen we een oase. Pasen (Esther Disveld) Het heldere Licht zien dat zich losmaakt van zal het ooit misschien De warmte voelen van de bevestiging dat het kan: Tot leven komen zoals het groen dat uit de bomen breekt Tot bloei komen met alles waarmee je tot de wereld spreekt 23
Gij levende eerste en laatste, moeder, vader, God onspreekbaar, boven onze woorden uit… De beloning van de hoop dat je aan mag zwellen als een rivier van liefde en overstromen van vreugde De vervulling van het diep gekoesterde verlangen om bemind te worden om wie je in alle broosheid bent Om van betekenis te zijn en iets te betekenen voor een ander Gij levende eerste en laatste, moeder, vader, God onspreekbaar, boven onze woorden uit… Getroffen worden door het besef dat het goed is zoals het is Dat de wezenlijke bron nooit uitgeput raakt noch vergaat De vredevolle blik bemerken waarmee wij elkaar kunnen verstaan en die zoveel ruimte laat voor een nieuw begin Nog wat laatste woorden, dan gebed: Het volk Israël was, onder leiding van Mozes en Aaron, op weg gegaan. Naar het beloofde land. Dat land van melk en honing. Ze waren weggegaan uit Egypte, uit de slavernij. Nu waren ze op de weg van een nieuw begin. Ze moesten opschieten want de soldaten van de farao achtervolgden hen. Het volk Israël vluchtte naar de vrijheid. Maar toen stuitten ze op die zee, die enorme zee. Die Schelfzee met dat donkere, diepe water. En achter hen de soldaten van Egypte. Alles leek verloren. En toch ... toch was er een weg. Een weg door het water. Een weg door de dood. Over het drooggevallen pad vluchtte het volk Israël naar de overzijde en vervolgde de tocht het beloofde land. Die weg door het doods water? Waar is die weg gebleven? 24
Soms, als iemand in angst ontdekt dat er een wijdere horizon om hem heen is en dat de Eeuwige er is achter die horizon, als iemand ondanks grote zorgen niet bij de pakken gaat neerzitten, als iemand moedig een eigen weg durft te gaan tegen de stroom in, als iemand in het aangezicht van de dood niet geknakt raakt, als iemand gezien wordt, als mens, dan zie je soms, al is het maar een glimp, die weg door de Schelfzee. Die weg, die via Galilea voert. Jezus verwijst naar die weg, met zijn optreden gedurende zijn leven en zelfs nu in het verhaal van zijn opstanding. Hij noemt geen geïnstitutionaliseerd geloof, waar je bij kan horen of niet. Hij geeft ons niet allemaal ge- en verboden. Nee, hij stuurt ons naar Galiliea en geeft ons daamee aan elkaar. De weg naar heil loopt langs mensen. Die weg is er nog steeds. God is Licht, in mensen ontstoken. Moge het zo zijn,
25
Het bloemenfonds en de aandachtsgroep. De bloemen van de dienst van 8 maart zijn naar mw. Wabeke gegaan, de bloemen van de dienst van 5 april naar de hr. Amelink, de bloemen van de dienst van 25 mei zijn naar Henk en Tineke Eijgelaar gegaan omdat zij in de afgelopen periode 40 jaar gehuwd waren. De aandachtsgroep bestaat uit de dames Anneke Scholten, Tineke Eijgelaar en Wies Salomons. Hebt u, of kent u iemand, die behoefte heeft aan bezoek van iemand van de aandachtsgroep, of wilt u ook meehelpen met het bezoekwerk, dan kunt u contact opnemen met mw. Anneke Scholten, telefoonnummer: 053 428 22 81 of mailen naar:
[email protected].
Ga nu maar liggen liefste in de tuin, de lege plekken in het hoge gras, ik heb altijd gewild dat ik dat was, een lege plek voor iemand, om te blijven. Rutger Kopland In de afgelopen periode zijn mw. ten Thije, de hr. Amelink en mw. Wabeke overleden. Mw. te Thije was de echtgenote van een vroegere voorzitter en mw. Wabeke was de echtgenote van een vroegere voorganger.
26
Etty Hillesum “En toch is het leven schoon en zinrijk” Verwoord - Verklankt Deze muzikale lezing laat u zien en ervaren hoe Etty’s pad verliep en neemt u bij de hand. Het is een reis door haar geschriften aan de hand van de zes thema’s die als een rode draad door haar leven heen lopen. Eerst was er angst, angst om echt te leven. Ook zijn er uitersten: ze worstelt met haar intensieve manier van leven versus haar depressies. Er is ook hartstocht en een hang naar erotiek (man/vrouw). Haar volharding is het instrument dat het werkelijk mogelijk maakt haar droom te verwezenlijken. Door de oorlog wordt ze gedwongen in zichzelf te keren en zichzelf te bevrijden. Ze ontdekt de eenvoud waar ze zo naar verlangde en vindt God. Haar rotsvaste geloof en vertrouwen in God geven haar innerlijke rust zodat zij het leven kan accepteren zoals het is. Ondanks (of dankzij) de gruwelijkheden van de oorlog lukt het Etty Hillesum in een korte tijd een enorme ontwikkelingsweg af te leggen en haar ware potentieel te ontdekken. In haar laatste brieven vanuit kamp Westerbork ontvouwt ze zich als een waarlijk groot mens die de wereld in de meest pure vorm, met al het afschuwelijke en al het mooie, in zich opgenomen heeft. Het verhaal van Etty Hillesum betekent inspiratie voor al diegenen die denken dat de omstandigheden tegen hen gericht zijn en dat hun doel of droom onbereikbaar is. Verlangen we tegenwoordig ook niet meer en meer naar die puurheid? Willen we de noodzaak van het leven niet dichter bij ons voelen? Hoe kunnen we de essentie van het leven zoeken met al het geschetter en getwitter in onze oren? Jacqueline van der Zee zorgt er met haar veelzijdigheid voor dat deze lezing op een unieke manier gepresenteerd wordt. Zij sluit ieder thema af met een muzikaal intermezzo. Klassieke èn eigen pianocomposities, een percussie-solo en kleinkunstliedjes zorgen voor een afwisselende voorstelling. Teksten, muziek en presentatie: Jacqueline van der Zee 27
VOORJAARSAUTOTOCHT dinsdag 14 april 2015 In het verslag van de vorige tocht op 30 september 2014 werd gesteld, dat we eerst de winter door zouden moeten. Het bleek geen straffe winter en zo kwamen we op dinsdag 14 April j.l. bijeen op de parkeerplaats aan de Geesinkweg in Enschede met 12 personen en 4 auto’s. Als Arie van Hemert ons op die parkeerplaats laat vertrekken, dan gaat het richting zuid-waarts. En ja hoor, we gingen richting Buurse om vandaar mooie wegen te vinden in het v.m. Haaksberger veen, die ons naar de Holterhoek vlak langs de grens brachten. Om uiteindelijk aan te landen bij hotel ‘De greune Weide’(een v.m. boerderij) ten zuiden van Eibergen. Daar werden we onthaald op goede koffie of thee met wat lekkers er bij. Op die plaats werd ook een mooie foto gemaakt, waarop 9 personen: Jan en Dini Overbeek ontbraken op de foto-sessie en Marianne Bollen was de fotografe. Zelf bleek ik lichtelijk ontroerd te zijn, omdat de afgelegde weg ons op nog geen kilometer van mijn geboortehuis voerde. Als variatie op een bekende titel, zou ‘’Aole leu op aole grond’’ van toepassing kunnen zijn.
Deze omgeving is vol van fraaie en mooie wegen, waarop we na interessante omzwervingen uiteindelijk weer uitkwamen bij restaurant De Zevenster in Oele bij Hengelo, waar we zo langzamerhand bekende gasten zijn geworden ! Daar deden we ons weer tegoed aan heerlijke spijs en drank. We vergeten niet Arie en Hennie van Hemert van harte te danken voor het weer bedenken en uitzetten van deze mooie voorjaarstocht ! Compliment ! 28
Kan dit maar steeds blijven voortgaan ? Zelf merken we dat de animo voor dit soort tochten lichtelijk afneemt met het verstrijken van de tijd. De oude garde laat zich kennelijk op een andere manier amuseren. Echter, ondanks licht verval van krachten, hopen we voorlopig nog op de zelfde voet door te gaan. Als de seizoenen lente en herfst zich blijven afwisselen, zullen we dat op deze manier blijven volgen. Dus…..tot in het najaar !! Henk Bollen
Mij, SCHAAP Mij, schaap, overkomt niets dan wat de herder wil, wat het gras wil, de lucht, wat de dam en de groene overkant. En ik tors mijn wol mee of het verlies van wol, en ik kijk vol overgave uit mijn vochtige ogen. Ik ben gelukkig met wat ik heb. De tijd verstrijkt als gras, door mij, en elk verzet is hol. De bomen ruisen zinneloos. Mark Boog. (gelezen op een zuiltje aan de Geul in Limburg.)
Karel Dujardin (1622 - 1678) 29
Uitnodiging voor de koffieochtend op 16 augustus. Het is een traditie geworden, de koffieochtend in augustus. Twee jaar geleden hebben we onder anderen geluisterd naar gedichten die voorgedragen werden door Lidy Amelink. Weet u nog waar we het vorig jaar over hebben gehad? Dit jaar staan de vakantieverhalen centraal. Dan is een verhaal over de beklimming van de Kilimanjaro leuk en ook een dagje fietsen in Twente kan een boeiend verhaal opleveren. Vandaar mijn oproep aan u, de koffiedrinker op 16 augustus, om een kort verhaal mee te nemen. Het kan dan ook gaan over een vakantie van 50 jaar geleden.
Om in de stemming te komen: Wies en ik zijn een keer met de tent naar Oostenrijk geweest. We hadden de tent geleend en het was prachtig weer. De Spatzen vielen uit de Bäume. Aangekomen in Zell am See leek het ons geweldig om direct aan het water te…... enzovoort Of die keer dat we op reis waren in Engeland en op zondagmorgen een dienst bijwoonden in de Christchurch in Oxford. We kwamen net uit het plaatsje Christchurch en kwamen terecht in een kerk met dezelfde naam. De preek ben ik vergeten maar de ambiance, de prachtig gezongen liederen en het glaasje wijn na afloop staan voor altijd in mijn geheugen gegrift. Enz. Hopelijk ontmoeten we elkaar op 16 augustus in het Kulturhus. Groet, Janroel. 30
Cursus Theologie voor Geïnteresseerden Twente Halverwege september is het zover: de start van een unieke groep mensen die zich drie jaar lang verdiepen in de wereld van geloof, theologie en persoonlijke spiritualiteit. Jij kan mee gaan doen! Want je achtergrond qua opleiding of kerkelijkheid is niet van belang. Enkel je verlangen om met anderen te zoeken naar de echte vragen van het leven. En de antwoorden? Zo mooi om met elkaar te delen!
Marije: 'Deze cursus heeft mij veel geleerd o.a. hoe de bijbelverhalen in Oude en Nieuwe Testament gelezen, verhaald en begrepen kunnen worden. Veel stof uit de vakken nodigen uit tot gesprek in mijn omgeving met anderen en heeft een verdieping in mijn geloofsbeleven tot stand gebracht'. Cas: 'Een leven lang leren, geldt voor mij ook voor mijn godsdienstige ontwikkeling. Deze cursus voldoet prachtig aan deze behoefte'. Ytje: 'Ik heb tijdens deze cursus meer geleerd en inzichten en verdieping ontvangen, dan in al de jaren dat ik naar de kerk ben geweest. Ik wou dat ik deze cursus eerder had gevolgd'. Info? Mini Kruijer, tel. 074-2433376 of email:
[email protected] , cursus-coördinator of ds. Herman Koetsveld, tel. 074-2783203 of email:
[email protected] , cursusleider. Uiterste datum van aanmelding: 1 september 2015. Deze cursus wordt niet georganiseerd door de Vrijzinnigen OostTwente. 31
UIT_TIPS ● In
de buurtschap Stokkum, nabij Markelo is het theehuis “De Hoestinkhof” gevestigd. Bij mooi weer is het extra genieten op het landelijke terras met uitzicht over de glooiende akkers. De bijbehorende kruidentuin en rozentuin zijn ook een bezoekje waard waarin een expositie van keramiek objecten is te bewonderen. Tevens bestaat de mogelijkheid om een wandeling vanaf de “Hoestinkhof” te maken, variërend van 3 tot 5 kilometer. En wie aan 1 dag niet genoeg heeft “De hoestinkhof “ kent ook een bed and breakfast. Openingstijden in juni, juli en augustus van 12.00 uur tot 18.00 uur Gedurende de zomermaanden vertrekt er vanaf de VVV Delden Langestraat 29, elke donderdagmiddag vanaf 13.30 uur een anderhalf uur durende stadswandeling. Kosten 3,50 euro. De “Wendezoele”, Twickelerlaan14,is een museumboerderij, die in juli en augustus dagelijks geopend is van 10.30 uur tot 17.00 uur. Op woensdag- en zaterdagmiddag zijn er demonstraties weven, spinnen,zandtapijt leggen of manden maken. Entree 3.00 euro. ●
Umfassungsweg Twickel. Een 9 kilometer lange wandeling die je de diverse landschappen van het Landgoed Twickel laat ervaren. Startpunt o.a. tegenover de watertoren, Watertorenstraat 5. Volg de houten palen met UW. ●
De Basiliek in Tubbergen, Grotestraat, is een bezoek meer dan waard. In de kerk bevinden zich prachtige gebrandschilderde ramen, ontworpen en vervaardigd door vijf generaties Nicolas. ●
32
Annunciatie, Basiliek Tubbergen
Zandsculpturen Landgoed Warmelo te Diepenheim. In het Engelse gedeelte van het park zijn kunstenaars bezig geweest met het vervaardigen van metershoge zandsculpturen. Het Twentse volkslied en de mythen en sagen van deze streek zijn in de kunstwerken verwerkt. Bovendien is er een sculptuur gemaakt van kasteel Warmelo zelf, met een afmeting van 7 bij 7 bij 3.80 meter hoog! Tot 4 oktober zijn de sculpturen voor 7.50 euro dagelijks (behalve maandag) te bewonderen van 10.30 uur tot 16.30 uur. ●
33
Namen en Adressen Voorganger: Nicoline Swen Hugo de Grootlaan 18 7241 HM Lochem 0622497969 e-mail
[email protected]
Bestuur: Voorzitter: Henk Eijgelaar Vorspoellanden 24 7542 MG Enschede tel. 053-4764975 e-mail
[email protected]
Penningmeester: Herma Bosch-Huve Weerninklanden 32 7542 SC Enschede tel. 053-4765862 e-mail
[email protected]
Secretaris: vacant e-mail
Ledenadministratie: Greet Dijstelberge-Horlings Gaffelhoek 63
[email protected] 7546 MT Enschede tel. 053-4776210 Leden: e-mail
[email protected] Janroel Salomons Parijsstraat 79 7559 KP Hengelo (Ov) tel. 0629279018 e-mail
[email protected]
Wies Salomons-Hogeveen Parijsstraat 79 7559 KP Hengelo (Ov) tel. 0655873223 e-mail
[email protected]
Website: http://www.npboosttwente.nl/ Johanneskerk en Kulturhus Twekkelerweg 110 Enschede voor routeplanner gebruik: Hellerweg 30, Enschede 34
Ere-voorzitter: W. Bongers, * Hattem 27.07.1913 † Enschede 25.02.2004 Ere-lid: B. Pasman, * Neede 15.12.1925 † Hengelo 19.03.2011 Vervoersdienst Wilt u gehaald en gebracht worden of hierbij helpen, neem dan contact op met Janroel Salomons, tel 06-29279018 of e-mail
[email protected] Ondersteuning bij het bezoekwerk: Anneke Scholten-Bottema, Saffierstraat 9, 7548 CC Boekelo, tel. 053-4282281,
[email protected] Contributie per 1 september 2014: Leden: Enkel: Euro 165,-
Echtpaar: Euro 275,-
Begunstigers: Enkel: Euro 150,-
Echtpaar: 250,-
Bent u geen lid of begunstiger, maar wel geïnteresseerd in ons informatiebulletin “De Nienduur” (4x perjaar), neemt u dan contact op met penningmeester Herma Bosch tel. 053-4765862. Bijdrage per jaar: € 10,00. Betaling en vrijwillige bijdrage t.n.v.: Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB- afdeling Oost-Twente Rekeningnummer: NL68 INGB 0000 861126 Het verenigingsjaar loopt van 1 september t/m 31 augustus. Opzeggen minimaal 1 maand voor de aanvang van het verenigingsjaar. De bedragen werden vastgesteld tijdens de Algemene Ledenvergadering van 9 november 2013. Tarief voor leden en begunstigers voor uitvaarten, huwelijken en doopdiensten €240,- exclusief reiskosten. Gebruik kerkgebouw, vergoeding organist, kosten consumpties en bijkomende kosten zoals bijbel, kaarsen, bloemen volgens het dan geldende tarief. In situaties waarin een collega-voorganger moet vervangen is het tarief €370,- exclusief reiskosten. 35
Vrijzinnigen Oost-Twente secretariaat: p/a Parijsstraat 79 7559 KP Hengelo tel. 0629279018 / 0655873223