AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P806029
AAN DE RAND
DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT 2014 JANUARI
Uitgave van het
FEBRUARI Nr. 161
HET WERK DER DAKLOZEN
MAART
V.Z.W.
BLINDESTRAAT 6-8 – ANTWERPEN www.cawdeterp.be -
[email protected]
Gesticht in 1939
deelwerking van het CAW De Terp
foto: © Turhan Akyazili
VRIJWILLIGERSWERKING SLUIT DEUREN
Editoriaal Vrijwilligers: een bron van solidariteit Op initiatief van enkele vrijwilligers en met de steun van de lokale middenstand en enkele sociale organisaties, ging er eind 2011 een inloopcentrum en weggeefwinkel voor dak- en thuislozen van start. In het weekend kwamen er wel honderd thuislozen over de vloer. Ze vonden er wat warmte, kleding of lotgenoten om mee te praten. Maar de federale overheid, die eigenaar is van de voormalige politierechtbank, besliste zonder verpinken om de werking vanaf 31 maart aan de deur te zetten omdat er sporadisch onderdak verleend werd aan een handvol mensen. De Gazet van Antwerpen kopte op 1 maart droogweg: “Daklozenopvang moet stoppen”. De vrijwillige initiatiefnemers laten het er echter niet bij en zoeken naar een nieuwe locatie! Begin februari werd Inloophuis De Steenhouwer reeds gesloten door het stadbestuur. Voor de thuislozen hadden ze een erg pragmatische oplossing gevonden: gewoon een ander lokaal in de buurt en een kom soep. Meer moet dat toch niet zijn! Of misschien toch, want in De Steenhouwer werkten tientallen geëngageerde vrijwilligers en die werden even vergeten. En het zijn opnieuw die vrijwilligers (van studenten tot gepensioneerden) die het er niet bij laten en op zoek gaan naar een nieuwe stek. Een nieuwe inloop gedragen door vrijwilligers en gekarakteriseerd door menselijke warmte en werkelijke solidariteit! Wist je dat 1 op 7 Vlamingen vrijwilligerswerk doet? De meest actieve leeftijdsgroep is die van 40 tot 70 jaar. Een kwart van hen zet zich vrijwillig in. Bijna de helft engageert zich tot twee uur per week en vier procent zet zich minstens vijf uur per week. De vrijwillige inzet van zovelen is onmisbaar en bewijst dat solidariteit in onze maatschappij vooralsnog geen loos begrip is! Bob Cools Voorzitter
CAW ANTWERPEN ZIET LEVENSLICHT Op 1 januari ging CAW Antwerpen officieel van start. De drie voormalige Antwerpse CAW’s (Metropool, De Mare en De Terp, waartoe onze werking behoorde) fuseerden tot een nieuwe gedegen en gedreven organisatie. CAW Antwerpen wil mensen ondersteunen en helpen om aan te haken bij hun omgeving en de samenleving waar ze inherent deel van uitmaken. Haar medewerkers doen dit op veel verschillende manieren, maar het begint altijd met een dialoog. Samen kijken naar wat het meest passende aanbod is. Dat kan een veilige plek zijn, een luisterend oor, een adviesgesprek en als het nog moeilijker is ook een bed in een centrum als het onze. We werken kwalitatief, op maat en plaatsen de cliënt centraal. Resultaat van de fusie is een duidelijker en transparanter aanbod voor algemeen welzijnswerk. Door het samenvoegen van middelen en deskundige mensen kunnen we meer betekenen voor onze cliënten. Met de vzw Het Werk der Daklozen en haar werking De Plataan willen we binnen
de nieuwe organisatie nog beter samenwerken met andere initiatieven voor dak- en thuislozen. Ook u als lezer zal een verschil merken. In de toekomst zullen we nog meer dan vroeger berichten over het werk van onze collega’s. Want dak- en thuisloosheid bestrijden, dat doe je niet alleen, maar met zijn allen! CAW Antwerpen telt 531 betaalde medewerkers, 400 vrijwilligers en 60 hulpverlenende teams en staat voor een werkingsgebied dat 27 steden en gemeenten omvat. Ook de website van het CAW is in een nieuw jasje gestoken. Je vindt er alles over het hulpverleningsaanbod, de deelwerkingen en de verschillende manieren om contact met ons op te nemen. Neem dus zeker een kijkje op www.cawantwerpen.be.
OUDE REFTER WORDT TRAININGSCENTRUM Nadat wij met uw steun een eigentijdse keuken installeerden en onze vervallen refter omtoverden tot de Volkscantina, finaliseerden we vorige maand ons trainings- en vergaderlokaal. Niet alleen ons eigen team en onze eigen bewoners worden hier beter van. De zaal zal immers gebruikt worden voor meerdere doelen en ook organisaties van buiten ons CAW kunnen het lokaal huren. Want ons huis is hoe langer hoe meer verbonden met de wereld. Het was alwaar de klusploeg van Traverso -het werkervaringsproject gehuisvest in onze gebouwen- die een donkere en muffe plek transformeerde tot een functionele, gezellige en eigentijdse ruimte: een trainings- en vergaderlokaal. De nood aan zo’n leuke ruimte deed zich reeds
langer voelen. In ons eigen huis, in andere deelwerkingen van ons CAW en zeker ook bij de mensen van Traverso zelf. We zijn dan ook blij en trots u hieronder enkele foto’s te kunnen tonen van onze getransformeerde oude refter.
© Turhan Akyazili
© Turhan Akyazili
OVER EN OUT (of toch weer niet?) Inloophuis De Steenhouwer is een dagopvangcentrum voor dak- en thuislozen aan De Steenhouwersvest. Het centrum dat in 1998 van start ging, sloot onlangs de deuren nadat Liesbeth Homans, Antwerps OCMW-voorzitter, de opdracht van De Steenhouwer overdroeg aan de SintEgidiusgemeenschap. Aanleiding waren de klachten van handelaren in de buurt van De Steenhouwer. Dakloze mensen zouden er volgens hen voor overlast zorgen en het chique imago van de winkelstraat bedreigen. Voor onze collega’s van de Steenhouwer is het dus over en out. Of misschien toch weer niet.
Geschiedenis Het verhaal van Inloophuis De Steenhouwer werd geschreven door mensen van divers pluimage. De Steenhouwer heeft dan ook veel vaders. Spil van het verhaal was de vzw HomeInfo met zijn buurtcafé De Glattigen Dorpel en Flor Fischer, eigenzinnig priester en patron van
de kroeg. Den Dorpel was het zenuwcentrum van allerlei initiatieven voor ouderen en armen. Met een beroepskracht en heel veel geëngageerde vrijwilligers organiseerde Home-Info een informatiedienst en klachtencommissie voor ouderen, gecontesteerde voedselbedelingen, eigenzinnige vormingscycli, bezinningsdagen,
cursussen, theatervoorstellingen, zelfhulpgroepen, vakanties voor rolstoelgebruikers, en ga zo maar door. In de vergaderzaal in de Steenhouwersvest liep je iedereen tegen het lijf: professoren, kunstenaars, arbeiders, studenten. Iedereen was er welkom om er op verhaal te komen of om er zelf een initiatief te ontwikkelen. Eén van de initiatieven was Inloophuis De Steenhouwer, een dagopvang voor dak- en thuislozen. Zij konden er ontbijten, een maaltijd gebruiken, douchen, praten met een hulpverlener, enz. Veel initiatieven binnen de vzw Home-Info werden een succes. De vzw heeft dan ook zijn sporen nagelaten: de klachtencommissie plaatste het thema ouderenmisbehandeling op de politieke agenda en gaf aanleiding tot sluiting van enkele rusthuizen. De kiem voor de dienst Aandacht voor Senioren, werd er gelegd. Een aantal zelfhulpgroepen die in het huis het levenslicht zagen, bestaan nog steeds. Wat al deze initiatieven kenmerkte, was de inzet van wakkere en geëngageerde burgers. Mensen met een hart voor mensen. Waakzaam, kritisch en alert voor maatschappelijke noden. Al deze initiatieven ontstonden op basis van noden die het leven zelf ontblootte. Leidraad waren niet de onderzoeksresultaten van een universiteit, niet de ideologieën van linker- of rechterzijde, geen paradigma’s of modellen. Observatie, verontwaardiging en gezond verstand waren de motor van de beweging. En de overheid? Die had daar toen nog geld voor veil en kleine burgerinitiatieven konden nog rekenen op wat geld uit de pot van de nietgereglementeerde subsidies. Maar dat veranderde toen de overheid initiatieven kaderend binnen het Algemeen Welzijnswerk verplichtte te fuseren. Home-Info ging eerst op in het Jan Van Rijswijckcentrum dat op zijn beurt fuseerde met andere organisaties tot CAW De Terp. Die fusiebeweging ging gepaard met het afstoten van al die activiteiten die strikt genomen niet pasten binnen het Algemeen Welzijnswerk. Wat ooit een broeinest was, werd gereduceerd tot die ene poot die door vriend en vijand werd gezien als een parel: Inloophuis De Steenhouwer.
“Vrijwilliger Luc houdt toespraak op protestmars na sluiting” © Turhan Akyazili
en 300 bezoekers voor wie De Steenhouwer een ankerpunt was. Rustpunt. Veilige thuishaven. Weg ermee. We kunnen een optelsom maken. 5+75+650+300 geeft 1030. Getallen zijn evenwel onmachtig als ze niet de massa als limiet hebben.
Kwaadheid en droefheid Na de verstomming kwamen de tongen los. Vrijwilligers, professionele medewerkers, bestuurders en bezoekers gaven uiting aan wat zij voelden en kwaadheid en droefheid bezetten het huis. Een vrijwilliger verwoordde het zo: “Het is een grote klap. De sfeer is verbitterd. Ik vrees vooral het verlies van de contacten met de dak- en thuislozen. Je hebt daar een binding mee. Je ziet mensen echt vooruitgaan. Iemand die je van straat haalt, woont nu in een klein appartement. Dat ga ik missen.”
Kamiano
Verweesd
Ondertussen doen onze collega’s van de SintEgidiusgemeenschap erg hun best om De Steenhouwer te vervangen. Een echt inloophuis willen en kunnen zij evenwel niet zijn. Zo kan niet iedereen er zo maar in en uit lopen. Cliënten worden toegelaten wanneer ze voldoen aan een aantal criteria waaronder het dakloos zijn in enge zin. De openingstijden zijn er beperkt: van 9h30 tot 13h00. Er worden geen warme maaltijden gegeven. Wel soep met brood. Er is geen kledingwinkeltje. Er wordt niet gewerkt met vrijwilligers uit de doelgroep. Enzovoort, enzovoort.
De overdracht van de opdracht laat veel mensen verweesd achter: 5 professionele medewerkers, 75 vrijwilligers, 700 sympathisanten
De collega’s van Sint-Egidius hebben er geen moeite mee dit te erkennen. Samen met de medewerkers van De Steenhouwer blijven ze
dan ook pleitbezorger voor een doorstart van De Steenhouwer.
Doorstart Eerst was er de schok. De Steenhouwers waren als aan de grond genageld. Dan volgden er boosheid en onbegrip. Waarom moet een goed draaiende werking met zijn tientallen vrijwilligers en zijn 700 sympathisanten de duimen leggen? Maar moet dit het eindpunt zijn? Is dit niet evenzeer een beginpunt? Vorige week kwamen de bestuurders van Home-Info (de vzw die De Steenhouwer ooit opstartte) bij elkaar. Zij stelden vast dat de nood aan een tweede inloop onverkort was. Ze stelden vast dat er 45 enthousiaste vrijwilligers klaar stonden om verder te werken. Ze zagen in gedachten vele van hun bezoekers door de straten dolen omdat ze geen plek meer hebben. Ze dachten aan de verontwaardiging die
leefde bij de collega’s binnen het CAW en binnen andere organisaties. Ze lazen de tientallen steunbetuigingen van sympathisanten. En ze herlazen de tientallen steunbetuigingen van hun sympathisanten. En ze wisten: hier kunnen we het niet bij laten. En de zoektocht naar een nieuwe Steenhouwer ging van start. In afwachting van een nieuw en solide verhaal, blijven de vrijwilligers van de vzw Home-Info en de medewerkers van CAW Antwerpen, niet bij de pakken zitten. Samen doen ze er alles aan om alvast een tijdelijke locatie te vinden. Zo kopen onze collega’s tijd om met een sterk nieuw verhaal naar buiten te komen, blijven de vrijwilligers aan de slag, kunnen de hulpverleners hun werk voortzetten en blijven de medewerkers verbonden met de bezoekers die ze sinds jaren ondersteunen in hun zoektocht naar een menswaardig bestaan. Alain Debosschere
MENS SANO IN CORPORE SANO Een gezonde geest in een gezond lichaam. Dat is het motto waaronder we het komende jaar sport en ontspanning een centrale plaats geven in ons huis. Het is geenszins de bedoeling het bij dat ene jaar te laten, want sport en ontspanning kunnen de geestelijke gezondheid in belangrijke mate positief beïnvloeden. Flink bewegen kan zelfs helpen om depressies te voorkomen of te verminderen. Bovendien: het geeft plezier en brengt onze bewoners in contact met elkaar. Kortom, redenen te over om erin te vliegen. We hadden een kort gesprek met Katrien, één van onze teamleden die het project zal trekken. Katrien: “Vorig jaar deden we al mee aan de Homeless World Cup, het voetbaltoernooi voor dakloze mensen. Ook zwemmen stond regelmatig op het programma. We zagen en voelden toen de positieve effecten van dat sporten. En niet alleen op de lichamelijke gezondheid. Sporten draagt duidelijk ook bij aan het psychisch welbevinden. Mensen kunnen er hun agressie in kwijt en je merkt dat bewoners die regelmatig sporten zich beter in hun vel voelen.”
AdR: Wat zijn jullie concrete plannen? Katrien: “We zijn nu reeds begonnen met jogging. Een tiental bewoners heeft zich reeds gemeld en onze strafste mannen hebben zich de 10 miles als doel gesteld. Maar we willen ook tafeltennissen en badmintonnen. En natuurlijk blijven we voetballen en zwemmen.”
AdR: Het project beperkt zich niet alleen tot sporten? Katrien: “Neen, het sporten kadert in een ruimere strategie om meer ontspanningsactiviteiten aan te
bieden. Het spelen van gezelschapspellen, biljart, uitstappen en zelfs korte vakanties maken daar deel van uit. Achterliggende filosofie is het activeren van onze bewoners en het inbrengen van structurerende elementen. Sommige van onze bewoners hebben immers de neiging om te verzanden in passiviteit en lethargie. Twee eigenschappen die een krachtdadige aanpak van de eigen problemen in de weg staan. Tot slot is het samen spelen en sporten een goeie manier om onze bewoners met elkaar te verbinden.” De giften die wij naar aanleiding van deze Aan de Rand ontvangen, zullen deels besteed worden aan dit project. We vermelden de aankoop van basismateriaal als sportschoenen, zwemshorts, een tafeltennistafel, badmintonmateriaal, enz. En natuurlijk is er nog de korte vakantie aan zee. Onze bewoners danken jullie alvast voor jullie steun. Alain Debosschere P.S.: Misschien hebt u in uw kelder of op zolder nog een tafeltennistafel staan, een biljart, of een badmintonnet. Ons kunt u er alleszins een plezier mee doen.
SPORTEN tegen depressie en angst Recent onderzoek toont aan dat veel mensen die last hebben van depressies evenveel baat hebben bij lichamelijke inspanning dan bij een antidepressivum. Sporten is een ‘wondermiddel’ tegen depressie en angst en dat geldt voor iedereen. Volgens sommige onderzoekers hebben traditionele behandelvormen zoals pillen en cognitieve gedragstherapie een lager succespercentage dan intens sporten. Lichamelijke inspanning zou bepaalde delen van de hersenen die depressies en angst tegengaan activeren. Het is dus niet alleen voor het lichaam goed om te bewegen, maar ook voor de geest.
REAGEREN KAN
U KAN ONS HELPEN door ons project ‘een NIEUWE KEUKEN voor WDD’ financieel te steunen. Wij danken u voor elke gift, hoe klein deze ook mag zijn! VOOR GIFTEN ONDER 40 EURO EN/OF INDIEN U GEEN FISCAAL ATTEST WENST, kan u storten op rekening:
Bankrekening IBAN BE 23 4127 1725 8191 van HET WERK DER DAKLOZEN, BLINDESTRAAT 6, 2000 ANTWERPEN
*******
GIFTEN VANAF 40 EURO KAN U (BINNEN EENZELFDE BUGERLIJK JAAR) AFTREKKEN VAN UW BELASTINGEN. Hiervoor hebt u een fiscaal attest nodig. Dit attest kan u enkel bekomen als u stort op onze EIGEN PROJECTREKENING binnen de Koning Boudewijnstichting. De Stichting verleent de wettelijke fiscale vrijstelling aan schenkers die via onze eigen projectrekening giften doen. U kan storten op rekening:
Bankrekening BE10-0000-0000-0404 van KONING BOUDEWIJNSTICHTING, BREDERODESTRAAT 21, 1000 BRUSSEL Mededeling: 128/2368/00064
Verantwoordelijke uitgever: Bob Cools, Blindestraat 6, 2000 Antwerpen
Hebt u vragen of bedenkingen? Wilt u gewoon uw mening of een gedachte kwijt? U kan steeds reageren via
[email protected]. Als u de voorkeur geeft aan pen en papier of de telefoon dan treft u ons op Het Werk der Daklozen, Aan de Rand, Blindestraat 6, 2000 Antwerpen. GSM: 0497/50.50.78
