vrijwel alles is doorgeschoten en prettig onderwijs geven haast niet meer mogelijk is. Rita Fokke, Zeist

Nr. 15 04.10.2014

Wilt u uw mening geven? U kunt een brief van maximaal 200 woorden mailen naar [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor om inzendingen niet te plaatsen of in te korten.

Brieven

Mannen verleiden

In het vorige Schooljournaal zei minister Bussemaker dat ze mannen zou willen verleiden om leraar te worden. Ik zou willen zeggen, mevrouw Bussemaker, veel mannen zijn daar op zijn minst gevoelig voor, dat heeft u goed in de gaten. Maar u vergeet iets essentieels. Ná het verleidingsspel en – als alles goed gaat – een aantal passievolle jaren, komt het aan op een goede basis om de relatie in stand te houden. En juist daar ontbreekt het aan in het basisonderwijs. Een simpele analyse leert dat mannen meestal fulltime werken of willen werken. Fulltime werken is met de exorbitant hoge werkdruk nauwelijks vol te houden. Een veelgebruikte optie is dan om meer lucht ‘te kopen’ door uren in te leveren en parttime te gaan werken. Hiermee is het probleem niet opgelost, want iedereen werkt stug veel te veel uren door en houdt zo de werkdruk onverminderd hoog. Daar wordt vanuit de overheid en de werkgevers dankbaar gebruik van gemaakt. Logisch dat veel mannen afhaken of overstappen. Verleidt u dus alstublieft met verstand en zorg eerst voor een goede basis voor de relatie, zodat mensen met een fulltime baan weer een gezonde balans kunnen vinden. Dan garandeer ik u dat er, zelfs met het huidige achtergebleven salaris, voldoende blijvertjes bij de ‘nieuwe mannen’ zullen zijn. B. Schamp, Swolgen

Excellentie

Onder die kop staat in Schooljournaal 14 dat de drang naar excellentie is doorgeschoten. Daar kan ik mij in vinden, maar gaat CNV Onderwijs er wat mee doen? Constateren kan iedereen, maar de taak van een bond is om het voor de werknemer op te nemen. Wat ik aan de kop van jullie artikel zou willen toevoegen is, dat het onderwijs in

colofon

vrijwel alles is doorgeschoten en prettig onderwijs geven haast niet meer mogelijk is. Rita Fokke, Zeist

(On)Eerlijk?!

Eind september is er ingestemd met de nieuwe cao primair onderwijs. Een heet hangijzer was mijns inziens het afschaffen van de bapo. Hier komt ‘duurzame inzetbaarheid’

voor in de plaats. In deze paragraaf staat beschreven, dat de bapo-uren, die op 1 oktober genoten worden, gegarandeerd zijn tot die persoon met pensioen gaat. Uit navraag blijkt nu dat het hier alleen de uren betreft die daadwerkelijk genoten worden en niet de uren waar die persoon vanwege zijn leeftijd recht op heeft. Een voorbeeldje. Iemand van bijvoorbeeld 62 jaar die vanaf zijn 52e tot zijn 57e de kleine bapo heeft opgenomen en daarna gebruik gemaakt heeft van de grote bapo, geniet nu al tien jaren volledig van de bapo en kan tot zijn/haar pensioen blijven genieten van de maximale 340 uren. Iemand anders van dezelfde leeftijd, die tot nu toe geen gebruik heeft gemaakt van de bapo kan in de toekomst maximaal 170 uren kopen. Deze leerkracht wordt nu dus in feite ‘gestraft’ voor het feit, dat hij nooit de maximale bapo heeft opgenomen. Omdat de bapo tien weken van tevoren aangevraagd moet worden en 1 oktober de peildatum is, kan dit niet meer. Is dit eerlijk en redelijk? Rob Robben, Drunen

Schooljournaal is een uitgave van CNV Onderwijs Oplage: 55.000 exemplare n Redactieadres Postbus 2510, 3500 GM Utrecht, tel. (030) 751 10 03 E-mail [email protected] Hoofdredacteur Helen J. van den Berg Redactie Edwin van Baarle, Ciska de Graaff (eindred.), Sophie Hol (stagiair), Peter Magnée (eindred.) Secretariaat Jobien Goldberg Medewerkers Jan Bijstra, Ruud van Diemen, Helmy van Dooren, Heidi Rust, Marlies Sietsma. Omslagfoto Henriëtte Guest Basisontwerp en opmaak FIZZ reclame + communicatie, Meppel Druk Ten Brink, Meppel Abonnementen € 150,– per jaar. Personeels- en zakenadvertenties Opgeven bij Recent t.a.v. Ray Aronds ([email protected]) of Joop Slor ([email protected]), Postbus 17229 1001 JE Amsterdam, tel. (020) 330 89 98. Personeels­advertenties kunnen worden opgegeven tot uiterlijk dinsdag 14.30 uur (gegarandeerde plaatsing wanneer gemeld maandag voor 16.30 uur). Prijzen vanaf € 106,– excl. BTW.

Schooljournaal 2

inhoud

6

4 ‘De bijl aan de wortel van de vrijheid van ­onderwijs’ Tweede Kamer wil acceptatieplicht scholen

6 ’40-urige werkweek maakt werkdruk aantoonbaar’ Bestuurder Krijt houdt vertrouwen in nieuwe regeling cao-po

10 ‘Burn-out, ik? Ik ben 18!’ Leraren en leerlingen ten onder aan ­prestatiedruk

1O

14 ‘Nominatie is het grootste compliment’ Kandidaten verkiezing Leraar van het Jaar ­voorgesteld

18 ‘Leraren grote ambassadeurs voor­lezen en lezen‘ Schrijversechtpaar zou zelf geen l­ eerkracht willen zijn

24 ‘Een boek achter glas heeft geen toe­ gevoegde waarde’ De opmars van de tablet in de klas

34 ‘Ík ga die pop echt niet op zijn bek ­pakken’ Hartstichting wil leren reanimeren ­invoeren in middelbaar onderwijs

18

In het hart van deze editie 8 pagina’s over 160 jaar CNV Onderwijs: ontstaan, foto’s, actie­ posters, toekomst en het jongste en oudste lid.

Rubrieken

2 Brieven 7 Wat was 8 Column Helen J. van den Berg 9 De starterscoach 9 Column Mark van der Werff 21 Column Ruud van Diemen 22 Werk en recht

23 Vraag antwoord MR 28 Webbedingetjes 29 Column Helmy van Dooren 3O Agenda 32 Berichten 33 Agenda 33 Column Ruud Kooistra 36 Cursussen 39 Contactpagina 4O Jouw partner

34

Schooljournaal 3

foto

Tot 12 oktober is het Kinderboekenweek. Oud-lerares en kinderboekenschrijfster Janneke Schopman houdt op basisschool De Vuurvogel in Amersfoort de aandacht vast van leerlingen van groep 6 voor haar boek Superjuffie.

R u b en S c h ip pe r

Kamer wil acceptatieplicht voor scholen Het is weer zover: de politiek wil een acceptatieplicht voor bijzondere scholen. Volgens initiatiefnemers PvdA, D66, SP en GroenLinks verschuilen christelijke scholen zich nu af en toe achter hun identiteit om achterstands- of zorgleerlingen te weigeren. Ze warmden hiervoor een oud wetsvoorstel uit 2005 op, nu ook gesteund door de VVD, waarmee er een ruime meerderheid is. Zij vinden het voldoende als ouders en leerlingen de grondslag van de school accepteren, onderschrijven hoeft van hen niet meer. De christelijke partijen vrezen dat hierdoor de vrijheid van onderwijs aangetast wordt. Zij menen dat er nauwelijks leerlingen worden geweigerd. Volgens Joël Voordewind (ChristenUnie) is dit de ‘bijl aan de wortel van de vrijheid van onderwijs.’ Michel Rog (CDA) hekelt de nog grotere overheidsbemoeienis die hierdoor ontstaat. Hij wijst er op dat nooit uit onderzoek gebleken is dat bijzondere scholen regelmatig op godsdienstige gronden leerlingen wei-

Schooljournaal 4

geren. Ook staatssecretaris Dekker ziet de noodzaak van een wijziging niet zo. Volgens hem mogen ook bijzondere scholen niet zomaar leerlingen weigeren. CNV Onderwijs is geen voorstander van een zogenaamd toelatingsrecht, omdat slechts een miniem aantal bijzondere scholen strenge toelatingseisen hanteert. Het middel is dus te zwaar en algemeen voor het vermeende probleem. Bovendien schaadt het de vrijheid van onderwijs: een islamitische leerling die zich aanmeldt op een joodse school zou dan toegelaten moeten worden. CNV Onderwijs is ervan overtuigd dat het merendeel van de scholen zijn zorgplicht nakomt. Waar dat niet gebeurt, zijn er bezwaarmogelijkheden. Eerder wezen de Onderwijsraad en de Raad van State het nu opgewarmde voorstel uit 2005 af. Het nieuwe initiatiefwetsvoorstel moet weer langs deze twee raden.

CdG

‘Jonge leraren mogen niet verloren gaan’ Het aantal werkloze leraren is de afgelopen maanden tot recordhoogte gestegen. Volgens cijfers van uitkeringsinstantie UWV hadden op 31 augustus 17.900 leraren een uitkering. Vooral jonge juffen en meesters uit het basisonderwijs zaten deze zomer werkloos thuis op de bank. Arianne van Os, voorzitter van CNV stuurgroep Jong, herkent het probleem. ‘Op de school waar ik werk ben ik al twaalf jaar de jongste. In mijn regio is er zomers geen werk en zijn invallers pas later in het jaar weer nodig. Ik denk dat schoolbesturen een duidelijk signaal moeten afgeven dat het niet langer gaat. Door het Nationaal Onderwijsakkoord hebben besturen nu geld gekregen om jonge leerkrachten aan te nemen en in dienst te houden, maar het geld verdwijnt gewoon op de grote hoop. Scholen zien het als een extraatje en stellen geen starter aan.’

Klassen worden groter net als de financiële problemen. Volgens Van Os maakt dat scholen voorzichtig. ‘Wanneer zij iemand aannemen brengt dat verplichtingen met zich mee. Dat durven zij nu niet aan. Zij doen er al alles aan om het huidige personeel te kunnen behouden.’ Als het banentekort nog lang aan blijft houden is Van Os bang dat er goede leerkrachten verloren gaan. ‘Voor een invaller is de werkdruk veel groter. Je hebt geen eigen klas en wordt niet begeleid, dat vraagt erg veel van je. Daardoor verlies je mensen, die juist heel belangrijk zijn. Als jongeren geen vaste baan kunnen krijgen gaan ze verder zoeken. Juist de goede willen niet stilstaan en kiezen dan voor doorstuderen. De gemiddelde leeftijd van leraren stijgt, terwijl jongeren een frisse blik hebben en vernieuwing met zich mee brengen. Dat mag niet verloren gaan.’ SH

Schooljournaal 5

Schoolnieuws Leden hebben moeite met 40-urige werkweek in cao-po

Foto: Wilbert van Woensel

Dat de bapo is vervangen door een betaalbare regeling waarvan alle leeftijdsgroepen profiteren, daarover was onder de leden van CNV Onderwijs begrip. Minder goed verging het het voorstel voor een 40-urige werkweek. Tegenstanders zijn bang dat schoolleiders de nuance niet zien om op deze manier de werkdruk van het personeel inzichtelijker te maken. Bestuurder Joany Krijt benadrukt vooral het voordeel. want het aantal uren per jaar blijft 1.659. Maar, zo is de gedachte, het wordt wel veel inzichtelijker om bijvoorbeeld overwerk vast te stellen, dat gecompenseerd kan worden in vrije tijd of geld. Bestuurder Joany Krijt: ‘Er is een groep die de maatregel juist omarmt als een mogelijkheid de werkdruk te beheersen, anderen zeggen dat het de werkdruk juist vergroot. Dat levert een boeiende discussie op, maar we weten niet wat waar is. Pas als we het hebben ingevoerd kunnen we proefondervindelijk vaststellen of het de voordelen oplevert zoals achter de onderhandelingstafel bedacht zijn.’

Meer gelijkmatigheid Foto: Xxx

Aanleiding voor de regeling waren volgens Krijt de vele klachten van leden, dat de schoolleiding de huidige normjaartaak van 1.659 uur gebruikt als panacee voor te veel gewerkte uren. ‘Wij wilden dat beheersbaar terugbrengen naar herkenbare taken waarvoor je per week voor maximaal 40 uur kan worden ingezet. Op het moment dat je meer moet werken, zie je dat direct en moet je een afspraak maken met je leidinggevende over compensatie.’ Volgens Krijt zijn er in deze opzet geen piek- en dalmomenten, maar is er veel meer gelijkmatigheid over de 41 weken die iemand moet werken. ‘Als je dan een keer iets extra’s moet doen omdat het heel druk is, en waar je ook geen nee tegen kunt zeggen, moet duidelijk zichtbaar zijn wanneer dat gecompenseerd wordt. Jij krijgt meer grip op wat je moet doen en wat extra is. De directie kan zich nooit meer verschuilen achter de normjaartaak. Scholen moeten dan uiteraard wel hun onderwijs anders organiseren. Helaas zijn niet alle leden van die veranderingsbereidheid overtuigd.’

Weliswaar stemde het verenigingsbestuur van CNV Onderwijs in met de nieuwe cao voor het primair onderwijs – onder meer een loonsverhoging van 1,2 procent per 1 september en een regeling voor de begeleiding van startende leraren –, maar daarmee staan nog niet alle neuzen dezelfde kant op bij de achterban van de bond. Punt van discussie is niet zoals eigenlijk verwacht het vervangen van de bapo-regeling door een regeling duurzame inzetbaarheid, maar de komst van een 40-urige werkweek. De regeling verzacht weliswaar niet de werkdruk,

Schooljournaal 6

Voordeel Krijt kan zich goed voorstellen dat er leden zijn die het moeilijk vinden te klagen bij hun directie, als die ‘zogenaamd’ vergeet overwerk te compenseren. ‘Mensen willen niet lastig zijn. De schoolleiding bepaalt mede het verloop van hun carrière. Weet dan dat werkgeverskoepel PO-Raad vierkant achter het voorstel van een 40-urige werkweek staat. Ik heb er vertrouwen in en ik weet ook zeker dat de leden die nu tegen zijn uiteindelijk het voordeel van een 40-urige werkweek inzien.’

Peter Magnée

Energizer 2014 uitverkocht Het evenement Energizer was binnen een paar dagen uitverkocht. Deze middag, speciaal voor jonge onderwijsprofessionals (21 t/m 30 jaar), die CNV Onderwijs en Beeld en Geluid op zaterdag 1 november gezamelijk organiseren, is gevuld met persoonlijke ontwikkeling en verdieping. Volg CNV Onderwijs op Facebook en Twitter en wees als eerste op de hoogte van een mogelijke Energizer 2015.

Inzage fusievoorstel

Op 1 oktober was de extra Algemene Vergadering (AV) waar het voorstel over een fusie tussen CNV Onderwijs en CNV Publieke Zaak is besproken. Als dit door de beide AV’s is aangenomen ligt het definitieve voorstel, inclusief amendementen, ter inzage voor leden op de kantoren in Utrecht en Den Haag. Houdt hiervoor de website in de gaten. Hierop komt te staan of het voorstel is goedgekeurd en waar en op welke tijden u het kunt inzien.

Najaarscongres inter­ cultureel vakmanschap Het najaarscongres van de Stuurgroep Vrouwen en de commissie Diversiteit op zaterdag 1 november van 10-16 uur in Zimich Theater Stefanus, Braziliëdreef 2, Utrecht, staat in het teken van intercultureel vakmanschap. De theorie wordt vertaald in werkbare methodieken: er wordt gekeken naar verschillen en mogelijkheden daar goed mee om te gaan en voorbeelden gegeven van scholen die daar succes mee hebben. Voor alle sectoren is er deze dag veel te halen. De bijeenkomst wordt geopend door CNV Onderwijs-voorzitter Helen van den Berg; daarna is er een plenaire lezing en zijn er diverse workshops. Info/aanmelden: [email protected] ovv najaarscongres 2014.

Voor vertrouwen, veiligheid, rust en wederzijds respect • Preventief en curatief • Opleiding voor individuele leerkrachten en teams (ook B.S.O. en T.S.O.) • Gratis volgsysteem door COTAN positief beoordeeld • Aanpak van pesten, erkend effectief (NJi) Ouders, leerkrachten en leerlingen verlangen een school die goede leerresultaten weet te behalen en de veiligheid weet te waarborgen. T (036) 548 94 05

Wat was! 22 september: De Nederlandse University Colleges mogen binnenkort leraren gaan opleiden. Het initiatief komt van Amsterdamse studenten. Vanaf het studiejaar 2015-2016 krijgen ze de mogelijkheid een educatieve minor te volgen om een tweedegraads lerarenbevoegdheid te halen. Dat betekent dat ze les mogen geven in het vmbo en in de eerste drie klassen van havo en vwo. Bron: Het Parool 25 september: Met het internationale project Positive Eating = Positive Living winnen de brugklassers van het St. Michaël College uit Zaandam €1.000 voor ict-middelen. Een schooljaar lang morgen de meest uitlopende technologieën worden gebruikt om het eTwinning-project over gezond eten vorm te geven. Etwinning is de online community voor scholen die Europees samenwerken stimuleert met behulp van ict. Bron: Etwinning • Een groeiende groep kinderen kan niet mee met excursies. Ouders hebben niet genoeg geld om het uitje te betalen. Dat blijkt uit onderzoek onder mentoren van middelbare scholen. Volgens de docenten zit er in bijna de helft van de klassen minimaal één kind dat niet mee kan door financiële omstandigheden. Bron: Algemeen Dagblad • Als het aan staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs ligt komen er scholen zonder inmenging van het ministerie of de Onderwijsinspectie. Tien scholen gaan daar volgend jaar mee experimenteren. ’Als je goede scholen hebt, durf ik het wel aan om te zeggen: we doen het zonder de Inspectie, we doen het zonder Den Haag, maar dan ook zonder de cao.’ Welke scholen aan de proef meedoen, is nog onbekend. Het gaat om basisscholen en scholen in het voortgezet onderwijs. Bron: Algemeen Dagblad 26 september: Op het Esdal College in Emmen is een leerling met adhd geweigerd. De school is op de vingers getikt door de nieuwe Geschillencommissie passend onderwijs, blijkt uit een nog niet gepubliceerde uitspraak. De ouders kregen excuses van de directeur. Hun zoon is nu welkom. Bron: NRC Handelsblad

E [email protected]

www.kanjertraining.nl Schooljournaal 7

Op 5 oktober is het de Dag van de Leraar Iedereen die werkzaam is in het onderwijs wordt in het zonnetje gezet, want het werk dat zij doen is bijzonder. Als leraar, onderwijsondersteuner of schoolleider werk je iedere dag aan de toekomst van nieuwe generaties. Je vliegt heen en weer om alles op tijd af te krijgen, volbrengt daden die soms onopgemerkt blijven, en balanceert als koorddanser om zelf in evenwicht te blijven bij de hoge werkdruk. Je staat klaar voor anderen met als doel: kinderen en jongeren een mooie toekomst bieden. Om dit doel te behalen zet je jouw talenten in, maar waar ben jij het beste in? Wat is jouw superkracht? Is het wijsheid, wilskracht, daadkracht of intuïtie?

Ontdek het nu! Doe de test op www.not2015.nl Neem het resultaat van je test mee naar onze stand op de NOT en ontvang een heldengadget!

berg versus

Geachte heer Mark,

Beste Van der Werf, Komende week is het de Week van het onderwijs en dan worden in heel Nederland leraren in het zonnetje gezet. Eigenlijk vind ik die periode veel te kort om uit te drukken hoe belangrijk het werk is dat op scholen wordt verzet. In de jaren dat ik zelf voor de klas stond ervoer ik de enorme gedrevenheid en betrokkenheid van mijn collega’s bij hun vak en bij hun leerlingen. Vooral de passie om leerlingen net die progressie te laten maken,

Je hebt het gevoel dat het werk nooit af is, maar als je een kind ziet groeien, vergoedt dat heel veel, misschien wel alles Schooljournaal 8

waarvan de buitenwereld dacht dat het er niet in zat. Leraren zijn idealisten en hebben daardoor ook een valkuil. Want wanneer heb je er alles aan gedaan om een kind iets te leren? Had er nog meer ingezeten? En hoe kun je die leerling die specifieke aandacht nodig heeft nog beter helpen? Je hebt het gevoel dat het werk nooit af is, maar als je een kind ziet groeien, vergoedt dat heel veel, misschien wel alles.

Dat kenmerkt de leerkracht, desnoods ten koste van de eigen vrije tijd. Jonge leraren merken gelijk hoe hoog de werkdruk in het onderwijs is en hebben moeite het hoofd boven water te houden. Komende week staat de leraar even in de schijnwerpers. Niet te lang, want dat hoeft nu ook weer niet, zullen de meesten zeggen. Laten we allemaal zuinig zijn op deze mensen. Ik roep ouders, schoolbesturen, kabinet en Inspectie op om dat niet te beperken tot een week. Leraren verdienen het om met hart en ziel onze kinderen te kunnen opleiden zonder bemoeienis en belemmeringen.

 elen van den Berg is voorzitter van H CNV Onderwijs

Foto: Erik Kottier

van den

De starterscoach

Veilig naar school

Aan het begin van het schooljaar zie je ze hangen, de spandoeken met ‘Wij gaan weer naar school’. Veiligheid in de letterlijke vorm, zonder ongelukken van huis naar school en terug. Hopelijk staat op die school dan een leerkracht te wachten die ook weer veiligheid biedt. Dat is het ideaal en gelukkig ook in veel gevallen de waarheid. Maar wie zorgt dat de leerkracht en in dit geval de nieuwe jonge collega veilig naar school kan? Hoe is de relatie tot je nieuwe collega vormgegeven? Wie wijst simpelweg de voorraad aan en wie volgt het welbevinden? Gaat dat sec op vraag van de starter of volg je dat doelgericht ? En, belangrijker nog: hoe helder ben je als leidinggevende in je manier van beoordelen? Wat hoort daarbij? Waar kijk je precies naar? Hoe is de gerichte feedback georganiseerd? Ik kom zulke onveilige gevoelens vaak tegen en

Foto: Gérard Damoiseaux

ze leveren veel en onnodige ruis op. Ik probeer dan de leerkracht in kwestie aan te sporen zelf deze vragen stellen. Het is als met verkeersborden, zonder duidelijke signalen gebeuren er ongelukken of kun je zomaar een onbedoelde kant op fietsen. En soms fietsen ze dan zelfs van de kaart af. Zonde! Heidi Rust (45) is starterscoach bij de Stichting voor Katholiek Onderwijs (SKOSO) in Sint-Oedenrode

van der werf Geachte mevrouw Van den Berg,

Toen ik leraar was en ‘s avonds naar huis ging, was mijn collega juf Karin van groep 3a vaak nog hard aan het werk. Ze zoog de kruimels van het kleed in de kring, en schreef met zo’n mooie zilverkleurige stift, geconcentreerd de namen van alle kinderen op hun nieuwe dicteeboekjes. Net als u zei ze: ‘Het werk is nooit af.’ In het leerlingvolgsysteem stond nog geen verslag over Yussef, die misschien naar het speciaal onderwijs moest. En de reken- en taalles,

Ze betaalde uit eigen zak puntenslijpertjes, pennen en plakplaatjes en nam hen mee naar De Efteling

die had ze ook nog niet voorbereid. Dat moest allemaal morgen maar gebeuren. Voor de zoveelste keer stond Karin dan een uurtje – of twee uurtjes - eerder op. Haar leerlingen waren haar kinderen. Ze betaalde uit eigen zak puntenslijpertjes, pennen en plakplaatjes en nam hen op eigen kosten mee naar De Efteling. Zelf heb ik het onderwijs binnen twee jaar voor gezien gehouden. Erg 

 ark van der Werff is ex-leraar en freelance M journalist. Zijn boek Meester Mark draait door. Ten onder in het onderwijs (Scriptum Publishers, ISBN 978 90 5594 980 9) is te koop in de reguliere boekhandel en kost 16,-.

Foto: Henriëte Guest

snel, inderdaad. Maar om kwart over drie was ik gesloopt en begon de dag vol protocollen, volgsystemen, groepsplannen en vergaderingen pas! Om ál dat werk goed te doen, én er plezier in te houden, moet het je roeping zijn. Helaas ben ik er achter gekomen dat ik niet zo’n schaap met 5 poten ben. Maar ik hoop dat de supermannen en –vrouwen die wél volhouden, in de toekomst wat mínder tijd hoeven te steken in al die bureaucratische rompslomp en wat méér energie en uren over houden voor waar het toch om draait: hun lessen en hun leerlingen.

Beste Helen,

Schooljournaal 9

Leraren en leerlingen bezwijken onder prestatiedruk

‘Gefeliciteerd, je hebt een burn-out!’ Het onderwijs doet het goed, maar het moet beter. Excelleren, dat is het credo tegenwoordig, ook weer in de op Prinsjesdag gepresenteerde onderwijsbegroting. Leraren en leerlingen bezwijken onder die prestatiedruk. Het burnoutrisico is hoog, voor zowel leraren als leerlingen.

Definitie burn-out: Een combinatie van fysieke en geestelijke klachten die ervoor zorgen dat iemand totaal is opgebrand. Iemand met een burnout voelt zich uitgeput en heeft het gevoel dat hij/zij niets meer kan, de simpelste taken zijn al te veel. Het duurt vaak langere tijd voor dit over is. Signalen burn-out: een constant stressgevoel, wel zin hebben om dingen te doen maar het niet kunnen, slaapproblemen, geen zin meer hebben in school, algehele somberheid, lusteloosheid, angsten, paniekaanvallen, hyperventilatie, lichamelijke klachten, gevoel dat alles te veel is, concentratieproblemen, geheugenverlies, huilbuien, hartkloppingen, overal de beste in willen zijn, faalangst. Bron: Stop met stressen, handleiding voor jongeren met een (bijna) burn-out, Annemieke Ruggenberg en Lotte Stegeman, Uitgeverij LannooCampus, t/m 26-11-2014 €14,99, daarna €17,99.

Schooljournaal 10

Illustratie: Susi Bikle

Wat is een burn-out?

Slapeloosheid, hartkloppingen, paniekaanvallen, niet meer willen opstaan. Met die klachten kwam Jorieke, voor de tweede maal, bij de huisarts. ‘Het gaat niet’, zei ze tegen hem. ‘Gefeliciteerd, je hebt een burn-out’, zei de dokter. ‘Kom op nou!’ riep Jorieke uit. ‘Dat is voor mensen met een kantoorbaan. Niet voor mij, ik ben 18!’ Ze dacht: ‘Oh nee, straks heb ik een gat in mijn cv!’ Het is één van de ervaringen uit het boek Stop met stressen, handleiding voor jongeren met een (bijna) burn-out.

Schoolstress Steeds meer jongeren gaan gebukt onder stress, blijkt uit recent onderzoek van EenVandaag en jongerenkrant 7Days, waaraan 2.400 jongeren meededen. Slechts 15 procent heeft vrijwel nooit last van stress door school. Een derde heeft dagelijks last van stress over school of studie, een derde wekelijks, een kwart maandelijks. Een van hen licht toe: ‘Huiswerk, proefwerken, examens, de dagelijkse schoolsleur, slaaptekort, de druk van het sociale leven, de kijk op je toekomst. Echt álles wat je doet is belangrijk. Dat betekent dat alles ook echt goed moet zijn, anders is er een kans dat je het niet haalt. Dit zorgt bij mij voor erg veel stress.’ Driekwart van de jongeren ervaart een hoge prestatiedruk, studenten nog wat meer dan scholieren, en meisjes wat meer dan jongens. Deels wordt die veroorzaakt door ouders en omgeving, deels door zichzelf. Ruim de helft van de ondervraagde scholieren heeft het gevoel dat ze naast hun opleiding al aan hun cv moeten werken. De helft van de respondenten geeft aan wel eens thuisgebleven te zijn van school omdat ze het gevoel hadden oververmoeid op opgebrand te zijn.

Zorgelijk Wanne Ho, juridisch belangenbehartiger bij CNV Onderwijs, heeft geen harde cijfers, maar merkt wel dat het aantal cliënten met burn-out-achtige klachten toeneemt. ‘Dan heet het bijvoorbeeld “heeft een conflict” of “voldoet niet meer”, maar ondertussen is het gewoon opgebrand zijn, niet meer kunnen, het niet meer trekken. Ik hoor van deze mensen zo vaak dat ze voor het onderwijs gekozen hebben voor het lesgeven of voor de kinderen, maar dat ze er nu aan onderdoor gaan door alle ballast die erbij komt. En dan noemen ze de volle klassen, de leerlingen die speciale zorg nodig hebben, het leerlingvolgsysteem dat bijgehouden moet worden, het keer op keer teruggeroepen worden op vrije dagen, de vele uren die extra gemaakt worden, het politieagentje spelen, de druk van de Inspectie, verplichte coaching omdat de school zwak is, leerlingen in het voortgezet onderwijs die zelfstandig moeten werken maar dat nog helemaal niet kunnen, het soms teleurstellende niveau van brugklassers, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik vind het echt zorgelijk.’

Negatief zelfbeeld Psycholoog Saskia Moonen heeft in haar praktijk in Amsterdam veel jonge cliënten die kampen met een (bijna)burn-out. Voorheen

werkte ze onder meer als schoolpsycholoog. ‘Het leuke aan het werken met jongeren van deze leeftijd is dat ze vaak zeggen: “Ik heb geen probleem, mijn ouders en leraren hebben een probleem.” Ze zien hun eigen aandeel niet. Dat vind ik leuk, die uitdaging. Ik wil ze dan leren inzien hoe het werkt: als je heel brutaal bent, wat kun je dan verwachten van je ouders

‘Wat is er erg aan dat je een 6 hebt gehaald? Vergaat dan de wereld?’ of je leraar? En als je een beetje meewerkend bent, wat kun je dan terug verwachten?’ Daarnaast intrigeert het probleem burn-out haar: ‘Het is van alles wat: niet happy zijn, hoge eisen aan zichzelf stellen, depressieve klachten, slecht slapen, concentratieproblemen, negatief zelfbeeld. Officieel bestaat burn-out niet, maar iedereen weet wat je bedoelt.’

Goed voor cv ‘Ik denk dat we hogere eisen aan jongeren stellen dan vroeger’, geeft Moonen aan als belangrijke oorzaak voor het toenemende aantal burn-outs onder jongeren. ‘Vroeger mocht je tien jaar over je studie doen, nu zijn daar strikte grenzen aan gesteld. Het hele schoolsysteem is veranderd, de regels voor overgaan en examens zijn verzwaard. Sterker nog: kinderen worden als kleuters al getoetst en beoordeeld, waardoor de prestatiedruk al vroeg ontstaat. Een meisje dat ik in behandeling heb is zich nu met haar klasgenoten aan het inspannen om weer proefwerkwerken te krijgen, zodat ze niet het hele jaar door onder stress staat omdat ze misschien onverwacht een proefwerk krijgt. En iedereen doet mee aan die scoringsdrift, want het moet van de overheid en de Inspectie. Een bijbaantje moet tegenwoordig goed staan op je cv, vroeger nam je gewoon een krantenwijkje. Verder moet je vooral een leuk leven hebben en dat met allerlei selfies etaleren op Facebook. Je gaat niet etaleren dat je je stierlijk verveelt. Al die factoren maken dat jongeren het af en toe niet meer zien zitten en opbranden. Vaak zijn dat de denkers, de piekeraars, kinderen met een goed stel hersens.’

Gewoon lastig Als ze dan bij Moonen op de spreekwoordelijke sofa belanden, ontdekt zij regelmatig dat het jongeren zijn die niet tevreden zijn met een

Schooljournaal 11

zesje en die niet sporten om te ontspannen, maar om te presteren en te scoren. Met cognitieve therapie probeert ze hen te helpen. ‘Dan pluis je die gedachten helemaal uit en probeer

‘Onderwijsmensen jagen elkaar op; het is goed wat afstand te nemen en te zeggen: “Goed is goed genoeg”’ je te relativeren. Wat gebeurt er als je een 6 haalt? Vergaat dan de wereld? En is die 8 wel echt nodig? En haalbaar? En dat ondersteun ik met een e-healthprogramma, waarbij ze opdrachten krijgen. Wat denk je als je een 6 haalt? Dat zijn niet helpende gedachten. Probeer nu eens helpende gedachten ervoor in de plek te zetten. Zinnetjes als “Het is in elk geval geen 5!” Ik ga ook vaak naar school en spreek dan met het team. Is het echt nodig dat ze alle lessen meedoet op dit moment? Kunnen we niet beter nu tijdelijk wat vrijheid geven en met extra huiswerk proberen haar bij de les te houden? Scholen staan open voor hulp, uitzonderingen daargelaten. Ze stellen het op prijs dat er meegedacht wordt. Het is ook gewoon lastig voor een docent. Je hebt al een hele grote klas vol met pubers. Je wilt

Schooljournaal 12

als docent graag helpen, maar je hebt de tools of de tijd niet. Ik zou leraren willen adviseren om oplettend te zijn. Hoe zit een leerling in zijn vel? Hoe reageert ze op een zes of een onvoldoende? En dan een gesprekje aanknopen: “Ik zie dat je niet zo blij bent met deze zes. Is het zo erg? Vind je het altijd zo erg?” Kan dit zich ontwikkelen naar een type dat hiervan wakker ligt? Een beetje streben is mooi en enige frustratie moet kunnen. Maar als het op gaat vallen, is het goed om met de ouders te overleggen. Of een mentoruur te besteden aan de vraag hoe leerlingen omgaan met tegenslagen of tegenvallende cijfers.’

Goed genoeg Annemieke Schoemaker traint leden van CNV Onderwijs in het omgaan met de hoge werkdruk. ‘Ik kom daar veel mensen tegen die een (bijna)burn-out hebben. Hoge eisen spelen daarbij een hoofdrol; eisen van ouders, schoolleiding, Inspectie, maatschappij, zichzelf. Leerlingen moeten alsmaar beter presteren; een zware druk op de schouders van leerlingen én leraren. Onderwijsmensen jagen elkaar ook op: was het schoolreisje vorig jaar geweldig, dan moet het dit jaar nog geweldiger. Niemand die hen afremt. En zelf doen ze het ook niet, perfectionistisch als ze zelf vaak zijn.’ Schoemaker krijgt in haar trainingen vaak te horen dat het gewoon niet te doen is, lesgeven en alles wat er bij komt aan administratie, handelingsplannen en andere rompslomp. ‘Natuurlijk is het goed om af en toe te kijken wat er beter kan in het onderwijs, maar niet zo hijgerig en afrekenend op cijfers zoals nu door de Inspectie gebeurt. Dat frustreert leraren, dat ze vooral bezig zijn met dingen die de buitenwereld wil, niet per definitie wat goed is voor de leerlingen. Het is die frustratie die mensen ziek maakt. Het is goed om dan eens afstand te nemen en te denken: “Goed is goed genoeg!”’

Ciska de Graaff

Down in de klas Leerlingen met downsyndroom die op een reguliere basisschool zitten ontwikkelen zich beter op het gebied van spraakontwikkeling, schoolse en sociale vaardigheden. Toch zit slechts de helft van de leerlingen met downsyndroom op een reguliere basisschool. Welke wisselwerking is er tussen leerlingen met en zonder beperking? Hoe gaat u om met de relatief korte spanningsboog van deze leerlingen? En welk materiaal zet u in ter verbetering van de hersenactiviteit en de concentratie? Zorg dat ook leerlingen met downsyndroom bij u op school op hun plek zijn!

Medilex Onderwijs | Postbus 289 | 3700 AG Zeist | Telefoon 030-6575157 [email protected] | www.medilexonderwijs.nl/down

Lesgeven aan leerlingen met downsyndroom in het reguliere basisonderwijs Wanneer: 14 Dinsdag 25 november 20 Waar: ersfoort Am NH en: Programma en inschrijv nl/down www.medilexonderwijs.

Schrijf u nu in! LET OP: dit congres is voor leerkrachten, intern begeleiders en directeuren uit het primair onderwijs Schooljournaal 13

De Leraar van het Jaar-verkiezing 2014

‘De nominatie is een De Dag van de Leraar, dit jaar op 6 oktober, is een feestdag, bedoeld om het imago van het vak te versterken en het belang van goede leraren te benadrukken. De verkiezing Leraar van het Jaar richt zich op leraren die in staat zijn hun omgeving te overtuigen van hun kwaliteiten en weten te inspireren. Op 4 oktober worden de winnaars bekend gemaakt.

genomen om haar op te geven. Ze staat bijna tien jaar voor de klas en geeft aan dat samen zijn voor haar het belangrijkste is. ‘Mijn kinderen leren niet alleen van mij, ik leer ook van hen. Ik probeer altijd aan te sluiten bij hun behoefte. Ik houd van experimenteren, maar vraag altijd feedback aan mijn leerlingen.’ Een van haar sterke kanten ligt in het verbinden van vakken. Vorig jaar heeft ze samen met de kinderen een experiment voltooid waar ze erg trots op is. ‘We hebben een digitaal boek gemaakt over het leven van Nelson Mandela. Ieder kind heeft een belangrijk moment van zijn leven geschilderd. De 31 situaties zijn digitaal gemaakt met een speciale app. De kinderen hebben via een tablet een Engelse tekst onder hun eigen kunstwerk ingesproken. Zo combineert één project de vakken Engels, geschiedenis en kunst.’ Ze noemt het een van haar geluksmomentjes. Overige genomineerden: Renée van Eijk van Combinatie 70 in Rotterdam, Alexandra Dekker van Het Spoor in Zeist.

Mbo: Marloes van der Meer (32), docent ­Nederlands, Roc Midden-Nederland, Utrecht

Foto’s: Onderwijs Coöperatie, Dag van de Leraar

‘Een docent heeft een heel duidelijk beeld hoe hij het wil hebben, terwijl het juist om de leerlingen draait. Ik wil studenten betrekken bij het onderwijs, om hun kwaliteiten naar boven te

Femke Cools

Primair onderwijs: ­Femke Cools (35), groep 6 en 7, ­basisschool Montessori, ­Nijmegen ‘Ik denk dat ik ben uitgekozen vanwege mijn sterke vertrouwen in de kinderen. Ze willen van nature leren, wanneer zij die behoefte kwijt raken dan ligt dat aan ons.’ Cools voelde zich vereerd toen ze hoorde dat ouders het initiatief hadden

Schooljournaal 14

Marloes van der Meer

kroon op mijn werk’ laten komen.’ Volgens Van der Meer moet je met elkaar in gesprek gaan en begeleiden, dat is waarom ze denkt genomineerd te zijn. ‘Ik heb soms het idee dat ik te streng ben, maar mijn studenten hebben aangegeven dat ze dat juist op prijs stellen. Ze willen graag weten waar ze aan toe zijn. Een moei-

‘De hoop uitstralen van dit mooie beroep’ lijke opdracht durven ze wel aan, dat zorgt voor uitdaging en van hard werken leren ze het meest.’ Ze houdt van het mbo. De studenten zijn open en het toewerken naar een beroep is een uitdaging. ‘Jonge mensen krijgen best veel voor hun kiezen en toch komen ze elke dag naar school. Ik heb ze beloofd dat ik zou uitdragen dat ze graag willen dat er beter naar hen geluisterd wordt. Ik wil de hoop uitstralen van dit mooie beroep. De nominatie is een kroon op mijn werk.’ Overige genomineerden: Judith Peinemann van het Roc van Twente in Almelo, Patrick Woudstra van het Graafschap College in Doetichem.

Voortgezet Onderwijs: Jasper Rijpma (30), docent grote denkers, Hyperion Lyceum, Amsterdam ‘Onderwijs kan beter als je het samen doet. Ik vraag altijd tips en tops van leerlingen.’ Rijpma was in een restaurant net zijn eten aan het bestellen, toen deze nieuwe uitdaging op zijn bord kwam. ‘Twee leerlingen vertelde dat ze mij hebben opgegeven omdat ik ze zelf de regie in handen heb gegeven. Zij

Jasper Rijpma

hebben de keuzevrijheid in hun eigen leerstijl en tempo.’ Rijpma heeft de ambitie om het onderwijs beter te maken. ‘Ik heb altijd mijn voelsprieten uit om in de gaten te houden wat er gebeurt in onderwijsland.’ Samen met zijn collega’s geeft hij nu een nieuw vak: Grote Denkers. Daar worden bijvoorbeeld filosofie, godsdienst en geschiedenis aan elkaar gekoppeld. Studenten krijgen kennis van een groot denker in de geschiedenis en leren een vertaalslag te maken naar hun eigen leven. Rijpma noemt het een manier van creatief de lesstof toepassen. Rijpma: ‘De nominatie is het mooiste compliment. Als ik win dan zal ik het land in gaan om mijn visie te delen. Ik laat regelmatig een andere docent mijn les bijwonen voor feedback. Ik geloof dat er kracht ligt in samenwerken.’ Overige genomineerden: Sandra Bolkenbaas van Lentiz vmbo Maasland in Maasland, Ellen Rombout van RSG Simon Vestdijk in ­Harlingen.

Genomineerden speciaal o ­ nderwijs: Joke Lorist van Onderwijscentrum De Twijn in Zwolle, Marieke Muuse van Boulevard410 in Amersfoort, Wilma Sassen van Onderwijs Zorg Combinatie Orion in Leiderdorp.

Sophie Hol

Schooljournaal 15

(ADVERTORIAL)

Nieuw: Foto Koch komt ‘Verlegen, stoer, open, spontaan: ieder kind Heeft u dat ook op school? Dat ouders meer verwachten van de jaarlijkse schoolfoto’s dan alleen de traditionele pasfoto? Ouders van nu willen meer, dus komt Foto Koch deze winter met iets nieuws: pure schoolfoto’s, waar het kind in verschillende natuurlijke poses op staat. “Wij merken dat ouders toe zijn aan schoolfotografie 2.0.”, zegt Maurice Looman (31), directeur van Foto Koch. Het bedrijf uit Baarn dat 50 medewerkers telt, gaat voor innovatie. “De wereld om ons heen verandert voortdurend, dus veranderen wij onze producten mee.”

Volgens Looman staat schoolfotografie 2.0 voor online service, snelle levering én pure foto’s. Hij vindt het logisch dat ouders van nu meer willen dan alleen de klassieke pasfoto die ze zelf ook kregen. “In een tijd waarin iedereen altijd een camera bij de hand heeft en dus hele spontane foto’s van de kinderen kan maken, is het niet raar dat ouders ook schoolfoto’s verwachten die anders zijn.”

1 januari Om aan die veranderende vraag te voldoen, maakt Foto Koch al een tijdje twee foto’s van de kinderen: de klassieke pasfoto en een actiefoto,

(ADVERTORIAL)

met pure schoolfoto’s is anders’

waar kinderen ‘losser’ op staan omdat ze op een trappetje zitten of leunen. Vanaf 1 januari wordt die actiefoto dus een pure foto. Looman legt uit: “Met ‘puur’ bedoelen we dat we het kind in verschillende natuurlijke poses vastleggen. Onze fotografen weten hoe het werkt: ieder kind is anders en heeft een eigen houding. Op basis van het karakter van het kind kiezen ze de pose die het beste bij het kind past. Verlegen, stoer, open, spontaan.”

Leuk En die aanpak levert pure, natuurlijke foto’s op, van de generatie 2.0. “Het leuke van deze

opnames is dat de fotografen pas zien welke poses het worden op het moment dat ze een kind voor de lens hebben.” ‘Wij merken dat ouders toe zijn aan schoolfotografie 2.0’ De pure foto’s kunnen gemaakt worden met een witte of een blauwe achtergrond. Ze zijn verkrijgbaar vanaf januari.

Schrijversduo: ‘Leerkrachten zijn grote ambassadeurs van het lezen’ Honderden boeken schreef dit echtpaar de afgelopen 33 jaar: 340 om precies te zijn. Marianne Busser en Ron Schröder doen niets liever dan schrijven voor kinderen. In de Kinderboekenweek zal weer menig boek van het schrijversduo, allebei afkomstig uit onderwijsfamilies, worden voorgelezen op de basisschool. Ex-juf Busser: ‘In deze tijd van overdreven toetsen zou ik geen leerkracht meer willen zijn! Ik heb te doen met kinderen en leraren.’

Foto: Raphaël Drent

Marianne Busser en Ron Schröder: ‘Laat die kinderen lekker spelen!’

Schooljournaal 18

In hun bibliotheek in een monumentaal pand in Culemborg staan alle eigen boeken keurig uitgestald. ‘In rommel kunnen we niet schrijven’, lacht zij. Hij weet alles precies te staan. Van Het voorleesboek voor de allerliefste mama tot Hoera, ik ga naar groep 1, van Zo varen de scheepjes voorbij tot Het stoute dingen-boek. Veel boekjes zijn op rijm geschreven, de verhaaltjes zijn meestal kort. Zij: ‘We willen dat het voor ouders leuk is om voor te lezen. Er is niets zo vervelend als iets voorlezen wat je zelf totaal niet boeiend vindt. En kleuters vinden het geweldig om zinnetjes af te maken als we komen voorlezen op scholen.’ Ze voelen zich niet bedreigd door iPads of smartphones. Hij: ‘Nee hoor, lezen is nog steeds hartstikke “in” en dat doe je niet vanaf een schermpje. Leerkrachten zijn grote ambassadeurs van het voorlezen en lezen.’

Plaspolitie Ze ontmoetten elkaar op hun werk bij de NOS, werden verliefd en klommen samen in de pen voor onder andere het kindertijdschrift Bobo en tv-programma Sesamstraat. Al snel stonden de uitgeverijen in de rij om boeken te maken met dit duo. Ook voor onderwijs doen ze veel: van een boek zoals Het Letterwinkeltje (zie kadertje) tot verhaaltjes in diverse lesmethodes en liedjes op educatieve cd’s. ‘Voor het boek Hoera, ik ga naar groep 1 hebben we een dag in een kleuterklas gezeten’, vertelt Busser. ‘Als je een dag kijkt, zie je dingen als de schone-broekenmand en de plaspolitie, die we dan weer mooi kunnen verwerken in ons boek. We hebben het boek opgedragen aan de juf van die klas.’ Het duo kan geboekt worden door Schrijvers School Samenleving om voor te lezen op scholen of bibliotheken. Schröder: ‘Dat is ontzettend leerzaam: je merkt meteen hoe een verhaal valt, hoe kinderen erop reageren en of het bijvoorbeeld net iets te lang is.’ Zij vult aan: ‘We hebben ook duizend kinderliedjes

Hij nam een p en nog een p En zei toen: ik begin Ik leg er elke keer Een nieuwe letter tussenin Neem ik een a dat staat er pap Dat stop je in je mond Neem ik een u dan staat er pup Dat is een jonge hond Neem ik een o dan staat er pop Daar spelen kinderen mee En met een oe dan staat er poep Dat hoort in de wc Uit: Het Letterwinkeltje

Daan ligt in zijn bed te woelen Slapen lukt nog niet meteen Hij ligt te draaien en te denken Want morgen gaat hij naar groep 1 Mama komt nog even kijken En ze vraagt: wat is er nou? Ben je nog niet aan het slapen Gaat het soms niet goed met jou? Daan begint opeens te lachen En hij wordt een beetje rood ’t is zo spannend, zegt hij dan morgenochtend … ben ik groot! Uit: Hoera, ik ga naar groep 1!

geschreven die we dan in de klas zingen en laten afrijmen door de kleintjes: goed voor de taalontwikkeling en voor het zelfvertrouwen.’

Toppers In de decennia dat ze optreden op scholen hebben ze het onderwijs zien veranderen. Busser: ‘Ik wist als klein meisje al dat ik juf wilde worden. We komen allebei echt uit onderwijsgezinnen. Ik heb drie jaar voor de eerste en zesde klas gestaan (huidige groep 3 en 8, red.), maar zou echt niet meer terug willen, zeker niet in deze tijd. Naar mijn idee wordt er veel te vroeg en veel te snel getoetst. Die kleintjes krijgen onnodig nu al het idee dat ze niet goed genoeg zijn of dat andere kinderen beter zijn. Waarom mogen ze niet gewoon spelen?’ Schroder vult aan: ‘Een goede juf of meester kan zelf heel goed beoordelen wat een kind kan en hoe ver het is. Zadel die kinderen toch niet op met die wedijver en dat vergelijken! En met dat toetsen op zuiver theoretische kennis! Ons huis is verbouwd door geweldige vaklui. Geen doctorandussen, maar onmisbare toppers. Als zij vroeger een kleutertoets hadden moeten ondergaan, waren ze misschien meteen opgezadeld met een minderwaardigheidsgevoel.’ Zij weer: ‘Ik vind dat leerkrachten hierdoor ook overbelast raken. Ze moeten veel te veel toetsen, altijd bereikbaar zijn voor ouders en hebben een veel te hoge werkdruk. Ik benijd ze niet hoor!’

Ciska de Graaff

Schooljournaal 19

is op zoek naar

Wij zoeken naar jonge enthousiaste leerkrachten, OOP’ers en schoolleiders die ons willen vertegenwoordigen tijdens evenementen en in de pers. Hierbij kun je denken aan het helpen bij een stand, informeren van bezoekers over CNV Onderwijs en vragen beantwoorden van journalisten in de media.

Wie zoeken wij?

Wat bieden we jou?

• Je volgt een lerarenopleiding en/of bent werkzaam in het onderwijs • Je bent spontaan, representatief en je neemt geen blad voor de mond • Je bent onder de 40 jaar • Je bent lid van CNV Onderwijs • Je bent ‘s avonds beschikbaar op 27-11-2014 voor onze training • Je bent minimaal één dag beschikbaar tijdens de NOT in de Jaarbeurs Utrecht (27 t/m 31 januari 2015)

• Een training op donderdag 27 november 2014 van 18.00 - 20.30 uur waarin je jouw kwaliteiten en CNV Onderwijs beter leert kennen. • Een mooie manier om te netwerken tijdens evenementen • Aanvulling op je CV • Vrijwilligersovereenkomst • Vrijwilligerscertificaat • Reiskostenvergoeding

Stuur je motivatiebrief en CV voor zondag 5 november 2014 naar [email protected], je kunt je brief richten aan Melanie de Zeeuw. Daarna hoor je van ons of je bent uitgenodigd op 27-11-2014 om aanwezig te zijn bij onze training.

Foto: Hans Kouwenhoven

Jubileum Op zaterdag 14 oktober 1854 werd in Utrecht de eerste rechtsvoorganger (VCO) van CNV Onderwijs opgericht. Er is alle reden om daar stil bij te staan. Dagelijks ervaren we het nut van afspraken die in het verleden door (leden van) de vakbeweging zijn gemaakt. De geschiedenis heeft ons geleerd hoe belangrijk samenwerking in een vakbond is. Samen krijg je nou eenmaal meer voor elkaar dan alleen. Het is niet voor niets dat onze slogan is en blijft: Je staat niet in eentje. Denk aan onder meer loon en werktijden die zijn vastgelegd in een cao. Denk aan vakantiedagen én vakantiegeld. Denk aan de mogelijkheid om in deeltijd te werken en niet meer op zaterdag. Denk aan onze sociale zekerheid. Als onderwijsvakvereniging behartigen we al 160 jaar de belangen van onderwijspersoneel vanuit de overtuiging dat de mensen in de school bepalend zijn voor de kwaliteit van het onderwijs. Naast de individuele en collectieve belangenbehartiging voor leden, participeren leden in besluitvorming en beïnvloeding

en richten zij zich met elkaar steeds actiever op de beroepsinhoud. Zo zijn belangenbehartiging en een actieve vereniging met kennisnetwerken de pijlers onder de huidige vakvereniging CNV Onderwijs. En er is nog genoeg werk aan de winkel! Wie wil voortbestaan zal zichzelf steeds opnieuw moeten uitvinden en vernieuwen. Dit is noodzaak om aansluiting te vinden bij de tijd waarin leden leven. De periode van landbouw en industrialisatie vroeg om een andere vereniging dan de huidige kennis- en netwerkeconomie. Door die aanpassingen vormen we al 160 jaar een aantrekkelijke onderwijsvakvereniging. En wij zijn van plan nog heel lang door te gaan, met – belangrijk voor onze invloed - hopelijk heel veel leden. Ik wil daarom afsluiten met de volgende ambitie: behaalde resultaten uit het verleden zijn een stimulans voor de toekomst. Ik wens ons nog vele jaren een eigentijdse en invloedrijke vakvereniging toe! Cees Kuiper, algemeen secretaris CNV Onderwijs

Oudste onderwijsbond ruim anderhalve eeuw actief CNV Onderwijs bestaat 160 jaar. De op een na grootste onderwijsbond ontstond als daad van verzet van orthodoxe protestanten tegen de liberale overheid die het onmogelijk maakte de bijbelse boodschap uit te dragen in de openbare school. Hoewel levensbeschouwelijk onderwijs nog onverminderd een pijler is onder haar bestaan, ontleent de jubilaris haar bestaansrecht ook aan de strijd voor goede arbeidsvoorwaarden en kwalitatief onderwijs en een uitgebreide juridische dienstverlening.

CNV Onderwijs, ontstaan uit een fusie van de Protestants-Christelijke Onderwijsvakorganisatie (PCO) en de Katholieke Onderwijs Vakorganisatie (KOV) is de langst bestaande onderwijsbond van Nederland. Op 14 oktober 1854 zag rechtsvoorganger de Vereeniging van Christelijke Onderwijzers (VCO) het levenslicht in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Utrecht. De groei van de vereniging was onlosmakelijk verbonden met de groei van het protestants-christelijk onderwijs. Dat blijkt wel uit de cijfers die voorzitter Schreuder bij het 75-jarig bestaan van de VCO in 1929 kon overleggen. Bezocht in 1900 31 procent van de leerlingen een bijzondere school, tegen 69 procent een openbare, rond 1920 was dat aantal al toegenomen tot 45 procent, om in 1953 op een toppercentage van 73 procent uit te komen. Pionier van het bijzonder onderwijs was de gereformeerde staatsman en historicus, Groen van Prinsterer. Hij pleitte vanaf zijn toetreding tot de Tweede Kamer in 1840 onafgebroken voor vrijheid van onderwijs, omdat hij zich onmogelijk kon vinden in de ongodsdienstige kleur van de door de liberale overheid gestichte staatsscholen. Het zou nog tot de Schoolwet van 1857 duren tot (liberale) gemeentebesturen de stichting van een bijzondere school niet meer botweg konden weigeren. Onder de liberale minister-president Cort van der Linden werd door een grondwetswijziging in 1917 (Pacificatie) bijzonder en openbaar onderwijs financieel aan elkaar gelijkgesteld.

2

Winter van Deetman Vanaf het begin hadden de leden van de VCO een pedagogische vereniging en geen vakbond voor ogen. Jarenlang werden op jaarvergaderingen referaten over pedagogische en didactische onderwerpen gehouden en daarover gediscussieerd. Begin jaren zeventig (de vereniging heette na diverse fusies inmiddels PCBO) kwam er een kentering in het beleid, waarbij het zwaartepunt meer op belangenbehartiging kwam te liggen. De identiteit raakte wat meer op de achtergrond. Zo stond de algemene vergadering van 1971 bijna geheel in het teken van inspraak. Geleidelijk aan had men ‘liever het vlees dan de botten’, placht voorzitter Barnhoorn in die dagen wel eens te zeggen. Een visionaire blik. Want vooral eind jaren zeventig en in het begin van de jaren tachtig was het door de bezuinigingen van onderwijsministers Païs (VVD) en Deetman (CDA) lang onrustig in het onderwijs. Zelfs de inmiddels tot drie letters afgekorte PCO, van oudsher niet zo actiebelust, ontkwam niet aan protest tegen het korten op de salarissen toen de Winter van Deetman intrad.

Hemelburgerschap Hoewel er al vormen van samenwerking waren is de in 1889 door rooms-katholieke schoolhoofden in Utrecht opgerichte vereniging St. Gregorius, de eerste officiële rechtsvoorganger van de KOV. Deze werd al snel opengesteld voor onderwijzers. Omdat elders in het bisdom Utrecht ook verenigingen werden opgericht volgde in 1898 het overkoepelende diocesane St. Lebuïnus. Maar een vakbond in de arbeidsvoorwaardelijke zin van het woord had men bepaald nog niet voor ogen. Onderwijzer werd je uit roeping, de gebrekkige leermiddelen en het lage salaris nam je voor lief. Men wenste zich, in tegenstelling tot de tweede helft van de twintigste eeuw, nog niet te verlagen tot het peil van de arbeiders door te staken. Nog in 1934 zei de katholieke pedagoog Frater Rombouts: ‘Een school die werkelijk wil opvoeden, hecht meer gewicht aan godsdienst en zedelijkheid dan aan kennis’. De school diende de katholieke jeugd eerst en vooral voor te bereiden op het hemelburgerschap.

Foto: Archief CNV Onderwijs

Het hoofdbestuur van de Vereeniging van Christelijke Onderwijzers (VCO) ten tijde van het 75-jarig jubileum in 1929. Staand vanaf links: Nieuwenhuysen, Visser, Meima, De Jong Ezn., Hobma, Van Aalten, V.d. Berg. Zittend: mw. Rijken (de eerste vrouw in het hoofdbestuur), Schreuder (vz.), Oosterwijk, V.d. Welle.

Bisschop Gijsen In 1893 werd in Haarlem de diocesane vereniging St. Augustinus opgericht, verdeeld in een sectie A voor hoofden en een sectie B voor de onderwijzers. Ook de andere bisdommen volgden snel. Er waren zelfs al voorstanders van een landelijke bond, maar die werden vooralsnog overstemd door de aanhangers van een dioce­ sane (per bisdom) indeling. Wel sloegen de bonden benoorden de Moerdijk de handen ineen tot de Willibrordusfederatie. Die in het zuiden verenigden zich in de Canisiusfederatie. In 1933 kwam het uiteindelijk tot een landelijke federatie, het Katholieke Onderwijzers Verbond. Toch moest het dagelijks bestuur nog decennialang schipperen tussen het naar eenheid strevende Noorden en de zuidelijke bonden die de belangen van haar leden, zoals salariëring en pensioenregeling, het liefst zelf afhandelden. Pas in 1959 werd de macht van de afzonderlijke bonden ingeperkt en kreeg de verbondsvergadering beslissingsrecht. Theo Knippen, KOV-voorzitter van 1964 tot 1977, nam de laatste horde naar eenheid. Door de fusie in 1980 met docentenvereniging St. Bernardus veranderde de naam KOV opnieuw van betekenis in Katholieke Onderwijs Vakorganisatie en kwam de nadruk meer op rechtspositie te liggen. Toen de zeer behoudende Roermondse bisschop Gijsen in 1987 de weg terug insloeg met een eigen reglement voor het katholieke onderwijs in zijn bisdom, die aanmerkelijk strenger en conservatiever was dan die van zijn collega’s in de overige zes bisdommen, zette de KOV de hakken in het zand. Het botste niet alleen met de wet op de

medezeggenschap, het botste volgens voorzitter Van Overbeek ook met de behoefte van haar leden om op eigentijdse, katholieke en democratische wijze werkzaam te zijn in het onderwijs.

Vol Ajax-stadion Zo’n tien jaar later stond de KOV-voorman aan het roer van de federatie Onderwijsbonden CNV, die samen met de PCO was opgezet en in 2000 leidde tot een fusie. Zorg voor het hele onderwijs en alle werknemers daarin, naast de zorg voor het levensbeschouwelijk onderwijs, luidde de gezamenlijke opdracht. Net voor de intrek in 2007 in een gezamenlijke CNV-behuizing in Utrecht veranderde de naam in CNV Onderwijs. Onder die noemer beleefde de bond in gezamenlijkheid met haar zusterorganisaties op 5 maart 2012 een van haar finest hours. In een afgeladen ArenA demonstreren 50.000 leraren en onderwijsondersteuners tegen de bezuinigingen op passend onderwijs. Onder luid gescandeer van een vol Ajax-stadion sluit CNV Onderwijsbestuuder Banis de grootste onderwijsstaking ooit af met de woorden ‘Elk kind telt!

Peter Magnée

3

Affiches, blikvangers van

het vakbondsprotest

KOV protesteert tegen wanbeleid - 1983 KOV De groei zit erin – 1990 Gevraagd. 3164 kleuterleidsters – jaren ’81-‘85

Landelijke onderwijsaktie – 1992 Uitgebuit en uitgekleed. Wij pikken het niet langer – 1990

4

PCO gewoon goed! - 1984

Affiches: Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

Vooral in de jaren tachtig ontdekten de onderwijsbonden het affiche als aktie- en ledenwerfmiddel. Onderstaand een paar voorbeelden, waarbij PCO en KOV hun pijlen vooral richten op het beleid van achtereenvolgende onderwijsministers Païs (VVD), Deetman (CDA) en Ritzen (PvdA).

no

30

160 jaar CNV Schooljournaal Onderwijs in foto’s www.ocnv.nl

8e jaargang, 23 oktober 2004

1

2

K H EF
1$07
QSPG
+8
WBO
)VMTU

  



  

"GTQMJUTJOH
WBO
EF
7$0
EPPS  4 3 POEFSXJK[FST
EJF
WPOEFO
EBU
[JK
OJF   

%F
7$0
EPPS
EF
BGTQMJUTJOH  *OEJq
%F
OBBN
XPSEU
PQOJFVX
WFS 0OEFSXJK[FSFTTFO
JO
/FEFSMBOE
FO
 UPFWPFHJOH
EJF
OB
EF
5XFFEF
8FSF  
0QSJDIUJOH
#POE
WBO
3,
0OEFSXJK  0OEFSXJK[FSTCPOE
JO
IFU
#JTEPN
´T  NBOOFO
FO
WSPVXFO


  

0QSJDIUJOH
#POE
WBO
3,
0O Onderwijsbond CNV viert 150-jarig bestaan 0OEFSXJK[FSTCPOE
JO
IFU
#JTEPN
3  
0QSJDIUJOH
%JPDFTBBO7FSFFOJHJOH  Historicus geeft visie op positie heden en verleden bond "BSUTCJTEPN
6USFDIU GPUP
"OESn
3VJHSPL  6 5  Politici en onderwijsorganisaties over belang Onderwijsbond CNV ,07BGEFMJOH
"NTUFSEBN
NBBLU
[JDI
PQ
WPPS
EF
SFJT
OBBS
%FO
)BBH
PN
PQ


0QSJDIUJOH
3,
0OEFSXJK[FST  IFU
.BMJFWFME
BLUJF
UF
WPFSFO
UFHFO
EF

CF[VJOJHJOHTQMBOOFO
WBO
UPFONBMJH

0OEFSXJKTNJOJTUFS
1BuT
77%
LBCJOFU
7BO
"HU
*   

0QSJDIUJOH
7FSFFOJHJOH
$ISJ 6OJF
WPPS
$ISJTUFMJKL
#VJUFOHFXPPO    

0QSJDIUJOH
3,
.VMPWFSFOJH  BG[POEFSMJKLF
TFDUJF
CJOOFO
EF
,07   

%F
EJPDFTBOF
POEFSXJKTWFSF  4U
-FCVuOVT
HBBO
TBNFO
JO
EF
'FE 3,
#JK[POEFSF
0OEFSXJK[FST
4U
8JM  4U
$BOJTJVTGFEFSBUJF 1) Hoofdbestuur van de Vereeniging van Christelijke Onderwijzers 4) De voorzitters van PCO en KOV, Evert de Jong (links) en Cees  (VCO) bij het 50-jarig jubileum in 1904. Staand: Ipema, Wirtz, van Overbeek praten in 1991 voor de camera van de NOS over  

0QSJDIUJOH
WBO
EF
4UJDIUJOH Brants, Wiegand. Zittend: Rademaker, De Puy, Scheffer (vz.), hun 24-uurs marathon tegen de bezuinigingsplannen van het  Wijnbeek, Kleyn. Foto: Archief CNV Onderwijs. derde kabinet Lubbers (CDA-PvdA). Foto: Hans Kouwenhoven PQHFHBBO
BMT
TFDUPS
JO
EF
,07
JO
 WFSFOJHJOHTCMBE  5) Op 11 januari 2010 ondertekenen vakbonden en minister 2) Viering van het 60-jarig bestaan van de Bond van RK Onderwijzers

 in het casino van ’s Hertogenbosch in 1957. Eregast mgr. Bekkers, Plasterk van Onderwijs (PvdA) een akkoord

.FK
)-+
3JKLFO
FFSTUF
WS over salarisver­  beteringen in het primair onderwijs. Foto: Hans Kouwenhoven bisschop van het bisdom ’s Hertogenbosch wordt welkom geheten  door de ontvangstcommissie bestaande uit M. Eykemans (knielend) 

0QSJDIUJOH
WBO
IFU
,BUIPMJF 6) 5 maart 2012. Onderwijspersoneel komt massaal in aktie en afdelingssecretaris Th. van Eijk (rechts) Foto: Collectie Katholiek  %JPDFTBOF
7FSFOJHJOHFO
WBO
3,
0O tegen de voorgenomen bezuinigen in het passend onderwijs door Documentatie Centrum  Onderwijsminister Van Bijsterveldt (CDA).4U
8JMMJCSPSEVTGFEFSBUJF
4U
"VHV Foto: Evert Elzinga  [VJEFMJKLF
EJPDFTBOF
CPOEFO
FO
EF 3) 1980. KOV-afdeling Amsterdam maakt zich op voor de reis naar­ 0QFOCBSF
0OEFSXJK[FSTCPOE
3,00 Den Haag om op het Malieveld aktie te voeren tregen de bezuinig­  ingsplannen van Onderwijsminister Païs (VVD). Foto: André Ruigrok GPUP
)BOT
,PVXFOIPWFO   ,07CFTUVVSEFS
'SBOT
WBO
.PPSTFM
PWFSIBOEJHU
EF
OPEJHF
CF[XBSFO
UFHFO
IFU
5

Het wezen van samen sterk zijn ‘Dat de onderwijsbonden het qua ledental nog redelijk goed doen, komt doordat ze altijd een vrij sterk profiel hebben gehad, doordat onderwijs zo’n heet politiek hangijzer was. Met name de scheiding tussen openbaar en bijzonder onderwijs zorgde voor een sterke verankering met de achterban.’ Dat zegt historicus Bram Mellink, docent-onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder dit jaar verscheen van zijn hand Worden zoals wij. Onderwijs en de opkomst van de geindividualiseerde samenleving sinds 1945. Mellink gaat in op de vraag of CNV Onderwijs, straks als onderdeel van een nieuwe fusiebond met CNV Publieke Zaak, nog toekomst heeft. ‘Natuurlijk

komen de onderwijsbonden net zoals de andere bonden op voor de werknemersbelangen, maar bij hen speelt ook nog eens de levenbeschouwelijke identiteit een belangrijke rol: openbaar tegen protestants of katholiek, katholiek tegen protestants. Daardoor zijn ze altijd heel zichtbaar geweest.’

Lastiger De vakbond heeft tegenwoordig niet meer die vanzelfsprekende rol die hij tot begin jaren zeventig had, toen onderwijspersoneel nog min of meer verplicht werd door de schoolleiding om lid te worden. Nog maar zo’n dertig procent van de werkenden in het onderwijs is aangesloten bij een bond. Solidariteit lijkt geen leidraad meer. Men zoekt het zelf wel uit op internet, of zoekt pas hulp als het niet anders kan. Mellink: ‘Het past in een bredere tendens waarin veel van dit soort verenigingen met teruglopende ledenaantallen te maken

Oudste lid CNV Onderwijs - prof. dr. J.W. van Hulst (103):

Foto: Evert Elzinga

‘Mijn schoolhoofd zei dat het zo hoorde’

In 2010 werd Van Hulst in het zonnetje gezet omdat hij officieel 80 jaar lid was van CNV Onderwijs. Links ex-voorzitter Michel Rog.

6

Nog altijd is de oud-voorzitter van de ProtestantsChristelijke Onderwijzers Vereniging (PCOV, rechtsvoorganger van CNV Onderwijs) lid van ‘zijn’ vakbond. Hij sloot zich in 1929 aan bij de Vereeniging van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland en Overzeesche Bezittingen, zoals de VCO inmiddels voluit heette. ‘Omdat mijn schoolhoofd erop wees dat het zo hoorde, om lid te worden van de bond’, bekende hij in 2004 in Schooljournaal bij de viering van het 150-jarig bestaan. De oud-directeur van de Hervormde Kweekschool in Amsterdam en voormalig parlementariër namens de CHU, volgt ook in 2014 nog altijd het onderwijs. ‘Maar niet meer tot mijn vreugde’, zegt hij door de telefoon. ‘Je kunt geen krant meer opslaan of er is kritiek op het onderwijs dat leerlingen niet meer kunnen rekenen of zonder taalfouten schrijven. Ik vind dat erg.’

de vakbond hebben. Denk aan politieke partijen en omroepen. Het geloof dat je door collectieve acties daadwerkelijk doelen bereikt als hogere salarissen en beter arbeidsvoorwaarden is minder sterk geworden. Daardoor is het lastiger geworden voor vakbonden om zich te manifesteren, omdat de collectieve strijdmethoden als stoffig en van een andere tijd worden ervaren. Daar valt weinig tegen te ondernemen. Om jongeren toch te bereiken lijkt het me belangrijk potentiële leden niet langs individualistische weg te benaderen. Dat is niet het wezen van de vakbond. Die is juist dat je op collectieve wijze dingen bereikt: samen sterk!’

Excessen Leraren van nu weten dat volgens Mellink niet meer, maar een van de belangrijkste wapenfeiten van de bonden de afgelopen 160 jaar eeuw was vogens hem de emancipatie van de

onderwijzer. ‘De verschillen tussen schoolhoofd en leraar waren ooit heel groot. Er waren excessen op sommige scholen waar jonge juffen en meesters na schooltijd strafregels moesten schrijven als er onvrede was over het functioneren.’ ’Vakbonden moeten weer leren expliciet aan te geven waarom acties zo belangrijk zijn. Werkgeversorganisaties hebben sinds de jaren tachtig nauwelijks aan kracht ingeboet, werknemersorganisaties des te meer. Die stampvolle ArenA vol stakers tegen de bezuinigingen op passend onderwijs was een mooi voorbeeld dat samen actie voeren wel degelijk effect sorteert.’

Peter Magnée

Jongste lid CNV Onderwijs - Nynke van der Werf (19):

‘Ik ben lid geworden, omdat ik het blad interessant vind en zo op de hoogte blijf van wat er speelt in het onderwijs’, zegt Nynke van der Werf, vierdejaars student aan de pabo van Hogeschool Windesheim in Zwolle. ‘Ik kom uit een echte onderwijsfamilie. Mijn vader is al heel lang lid van CNV Onderwijs, zodat ik ook ben opgegroeid met Schooljournaal. ’Langzamerhand is Nynke een van de weinige jongeren, op de pabo en in haar vriendengroep, die zich heeft aangesloten bij een vakbond. ‘Ik vind het juist fijn dat ik met mijn vragen en problemen over bijvoorbeeld arbeidsvoorwaarden echt contact heb met mensen met verstand van zaken. Na mijn studie blijf ik zeker lid.’

Foto: Marten Sandburg

‘Ik kom uit een echte onderwijsfamilie’

7

Foto: Evert Elzinga

Samen bereiken we meer We bestaan al 160 jaar en dat komt doordat jij lid bent! In die 160 jaar hebben we samen al veel bereikt: • minimumloon, loonschalen • weekend, vakantiedagen en vakantiegeld • inkomen tijdens ziekte en arbeidsongeschiktheid • werkloosheidsuitkering • ouder- en zwangerschapsverlof • AOW en pensioen • afschaffing kinderarbeid In de toekomst willen we nog veel meer bereiken. Help ons daarom om nieuwe leden te werven. En krijg een cadeaubon t.w.v. €25,- per geworven lid.

Kijk op www.cnv.nl/actie.

Foto: Henriëtte Guest

column

Ruud van Diemen waarom belonen we onze scholieren niet voor goed gedrag?

Ruud van Diemen (46) is manager Veiligheid en Defensie bij Roc Midden Nederland

Ouderavond Ik ben op de ouderavond van mijn zoon. De directeur schenkt voor iedereen koffie in. Hij start zijn plenaire intropraatje met dat koffiemoment. ‘Weet u wat ik nou zo leuk vind?’ Hij laat een korte stilte vallen. ‘Dat ik u gelijk even spreek als ik koffie voor u inschenk. Sommigen ken ik al wat beter, sommigen van u nog helemaal niet, maar vanavond heb ik met iedereen een kort gesprekje gevoerd.’ De zaal glimlacht. Wat een leuk idee, denk ik. Ga ik ook doen op mijn school. Als we zijn aangekomen in het klaslokaal krijgen we een presentatie van de mentor van Luuk. Mijn goede gevoel is gelijk weg. De eerste vier sheets gaan over wat er niet mag op school, wat er niet wordt geaccepteerd en welke straffen daar op staan. ‘Ik geloof in strafwerk’, zegt de mentor. ‘Strafwerk is vervelend, het kost je vrije tijd en daarom is het goed.’ Tja, zo lust ik er nog wel een paar, denk ik. Dat deze mentor ergens in gelooft, wil nog niet zeggen dat hij gelijk heeft. Neurologisch onderzoek bij pubers wijst namelijk iets anders uit. De hersenactiviteit bij pubers is veel groter als hun gedrag beloond wordt dan wanneer hun gedrag gestraft wordt. Bovendien blijft het gevoel dat belonen geeft veel langer hangen en is het gevoel van straffen snel vergeten. Natuurlijk vinden pubers strafwerk niet leuk, maar ze

liggen er absoluut niet wakker van. Waarom belonen we onze scholieren eigenlijk niet gewoon als ze drie maanden elke dag op tijd komen en als ze in die periode niet uit de les verwijderd worden? Waarom krijgen ouders alleen een brief als hun zoon of dochter in korte tijd drie keer uit de les wordt verwijderd? Waarom geen brief als alles goed gaat? Waarom worden leerlingen enkel naar de directeur gestuurd als ze te ver zijn gegaan in hun gedrag richting een docent? Waarom niet een keer naar de directeur om te vertellen dat je ondanks een hele saaie les toch heel goed hebt opgelet? Als we het met z’n allen zo belangrijk vinden dat onze pubers zich voorbeeldig gedragen, helpt het om zelf dat voorbeeldgedrag te vertonen en pubers voor datzelfde gedrag te belonen. Ik vind dat mijn zoon het recht heeft om er over het hele jaar drie keer uitgestuurd te worden en hij mag van mij ook nog eens drie keer te laat komen op school. En als hij daar geen gebruik van wil maken, neem ik hem als beloning mee naar Sparta want ik woon in Rotterdam en hij houdt van voetbal. Waarom niet naar Feyenoord hoor ik u vragen? Omdat ik u net heb uitgelegd dat straffen veel minder effect heeft dan belonen.

Schooljournaal 21

Werk & Recht CNV bezorgd over koopkracht in 2015 Niet-werkenden gaan er ook in 2015 bijna allemaal in koopkracht op achteruit. Ook werknemers met een lager middeninkomen leveren koopkracht in omdat zij minder of geen zorgtoeslag meer zullen krijgen. Voor tweeverdieners en alleenstaanden met een wat hoger inkomen valt de koopkrachtontwikkeling licht positief uit. De meeste alleenverdieners krijgen met een stevige min te maken. Alleenstaande ouderen met alleen AOW of met een heel klein aanvullend pensioen gaan er licht op vooruit. Alle andere gepensioneerden zien hun koopkracht voor het zesde jaar op rij dalen. Helen van den Berg, voorzitter van CNV Onderwijs, heeft publiekelijk haar zorgen hierover uitgesproken. Ook Maurice Limmen, voorzitter van het CNV, heeft aandacht gevraagd voor de positie van ouderen en de mensen die zwaar geraakt worden door de bezuinigingen op de maatschappelijke ondersteuning. In 2016 dreigen nieuwe tegenvallers voor de gepensioneerden. Het kabinet wil dan de ouderenkorting met € 83,- verlagen en het extra heffingsvrije vermogen in box 3 voor ouderen met een vrij laag inkomen en een niet te hoog vermogen afschaffen. Positief voor de gepensioneerden is dat de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet in 2015 omlaag gaat van 5,4 naar 4,85 procent.

CNV wil doorbetaling bij mantelzorgverlof Het CNV pleit voor verbetering van het mantelzorgverlof. Het CNV vindt dat mensen die (tijdelijk) minder gaan werken omdat zij voor een oudere of zieke naaste zorgen recht hebben op (gedeeltelijke) doorbetaling. Er komen steeds meer mantelzorgers en er komt ook steeds meer druk op hen. De helft van de mantelzorgers voelt zich overbelast. De arbeidsparticipatie moet omhoog, mensen moeten langer doorwerken en tegelijkertijd nemen de verwachtingen van de overheid voor zorgtaken vanuit de naaste omgeving toe. Hierdoor lopen mensen tegen grenzen aan.

Schooljournaal 22

Lerarensalaris blijft verder achter Nederlandse leerkrachten in het basisonderwijs verdienen ruim 30 procent minder dan andere hoogopgeleiden. In het voortgezet onderwijs verdienen docenten 20 procent minder dan hoogopgeleiden met een ander beroep. Daarmee doet Nederland het relatief een stuk slechter dan het gemiddelde van de Oeso- en EU-landen. ‘Dit zet de aantrekkelijkheid van het beroep onder druk en dat is een zeer slechte zaak’, zegt Helen van den Berg, voorzitter van CNV Onderwijs.

Mantelzorg is belangrijk voor de maatschappij en zou volgens het CNV daarom ook uit collectieve middelen gefinancierd moeten worden. CNV Onderwijs pleit er al jarenlang voor om de regelingen voor mantelzorgers te verbeteren. De bond vindt het daarbij belangrijk dat de kosten hiervoor (net als de kosten voor kinderopvang) gezamenlijk gedragen gaan worden.

Bekostiging vervanging­ primair onderwijs ­verandert Het Vervangingsfonds betaalt onder voorwaarden de kosten van vervangers in het primair onderwijs. Als een onderwijsgevende, onderwijsondersteuner of lid van de directie afwezig is - en als voor die afwezige een vervanger wordt ingezet - dan neemt het Vervangingsfonds de kosten van de vervanger voor zijn rekening. Mensen kunnen afwezig zijn omdat ze ziek zijn, of omdat ze bijvoorbeeld een cursus volgen of een huwelijk of begrafenis bijwonen. De laatste vormen van verlof noemen we rechtspositioneel verlof. Die zijn geregeld in de cao. Nog niet zo lang geleden waren alle schoolbesturen in het primair onderwijs verplicht aangesloten bij het fonds en betaalden ze ook allemaal een premie aan het fonds. Nogal wat schoolbesturen vinden dat ze de kosten voor vervanging prima zelf kunnen dragen als ze geen premie meer hoeven te betalen. CNV Onderwijs denkt dat een aantal schoolbesturen dit inderdaad

uitstekend zal kunnen. Maar zeker niet alle schoolbesturen zijn voldoende in staat om goed verzuim- en vervangingsbeleid te voeren. En voor vooral kleine schoolbesturen is het financiële risico domweg te groot. Het vervangen van één langdurig zieke op een kleine school leidt al gauw tot een relatief groot financieel probleem. CNV Onderwijs vreest dat als schoolbesturen vervanging uit eigen zak moeten betalen, er schoolbesturen zullen zijn die minder gaan vervangen of onbevoegden voor de klas gaan zetten. Dat verhoogt de werkdruk van het overige personeel en is niet goed voor de kwaliteit en de continuïteit van het onderwijs. Onder druk van de PO-Raad en het ministerie van Onderwijs heeft het bestuur van het Vervangingsfonds al eerder besloten om (zeer) grote schoolbesturen die dat wensen, toe te staan zelf de kosten voor vervanging te betalen.

Onlangs heeft het bestuur van het fonds besloten om een aantal zaken te vereenvoudigen. Eén van de besluiten is dat het rechtspositioneel verlof vanaf 1 januari 2015 geen grond meer is voor declaratie van vervangingskosten bij het fonds. Dat betekent uiteraard niet dat rechtspositioneel verlof gaat verdwijnen. Wel zal het Vervangingsfonds de kosten van vervanging wegens rechtspositioneel verlof niet meer vergoeden. De premie die schoolbesturen aan het fonds moeten afdragen wordt navenant verlaagd. In het bestuur van het Vervangingsfonds heeft CNV Onderwijs tegen deze wijziging gestemd. De bond is bang dat sommige werkgevers zullen proberen om mensen onder druk te zetten geen rechtspositioneel verlof aan te vragen. Daarnaast bestaat er zorg over het ontstaan van situaties waarin het rechtspositioneel verlof weliswaar wordt toegekend, maar er geen vervanger wordt ingezet.

vraag:

Wat moet de MR met de nieuwe cao? ANTwoord: Zowel mbo als voortgezet onderwijs hebben deze maanden een nieuwe cao gekregen en ook de cao primair onderwijs zal niet lang meer op zich laten wachten. Maar welke bevoegdheid heeft een MR bij de cao? In de cao’s staan de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden voor het onderwijspersoneel. Een groot aantal zaken is wettelijk vastgelegd en daar valt dus ook niet meer over te onderhandelen. Er staan echter ook onderwerpen in de cao waarbij de MR wel degelijk wat te zeggen heeft. Is het niet bij de regeling zelf, dan wel bij de uitvoeringsbesluiten. Zo moet er bijvoorbeeld een gesprekkencyclus zijn. Daar valt dus niet aan te tornen, maar in overleg met de (P)MR moet aan de orde komen om welke gesprekken het gaat, welke formulieren daarbij horen, welke

vragen worden gesteld, wie die gesprekken voert, de frequentie, enz. In overleg betekent dat je er samen uit moet komen. Ook staat er regelmatig in de cao dat iets wordt vastgesteld na instemming van de (P)MR. Geen instemming betekent niet uitvoeren. In de meeste gevallen zullen personele aangelegenheden uit de cao echter niet op de school onderhandeld worden, maar op bestuursniveau. Het ligt voor de hand dat voor al het personeel binnen het bestuur dezelfde secundaire arbeidsvoorwaarden gelden. Dan is de (P)(G)MR of de (P)MR op bestuursniveau dus de onderhandelingspartner en niet de afzonderlijke MR’en. In de cao zult u nooit aantreffen dat iets ter instemming of advies van de hele MR is. Alleen de personeelsgeleding van de (G)MR heeft een instemmingsbevoegdheid bij een aantal cao-bepalingen.

RECHTSPOSITIE

Overzicht regiospreekuren

Leden van CNV Onderwijs kunnen voor rechts­positionele vragen mailen met [email protected] of bellen met (030) 751 10 03.  Zij kunnen (uitsluitend op afspraak) ook gebruikmaken van de regionale spreekuren. Aanmelding en toezending van noodzakelijke stukken kan tot acht werkdagen voorafgaand aan het spreekuur via bovenstaand mailadres of per telefoon (030) 751 18 20. Als de stukken niet tijdig zijn ontvangen of als er slechts één aanmelding is kan een andere afspraak worden gemaakt.

Dinsdag Donderdag Maandag Donderdag Donderdag Dinsdag Dinsdag Donderdag

7 oktober 9 oktober 13 oktober 16 oktober 16 oktober 28 oktober 4 november 6 november

Assen Apeldoorn Utrecht Den Bosch Rotterdam Roermond Assen Apeldoorn



Schooljournaal 23

‘De opmars van de tablet in de klas’

Foto: Guido Benschop

‘De docent wordt

Annika Huizinga: ‘Een tablet zorgt ervoor dat je elke leerling kan geven wat hij nodig heeft, wanneer hij het nodig heeft.’

Steeds meer scholen gaan lesgeven met behulp van een tablet, maar nog niet elke leerkracht is er klaar voor. Volgens een onderwijskundige kan het apparaat bij goed gebruik zeker van waarde zijn. Een aardrijkskundedocent wijst op mogelijkheden voor passend onderwijs.

Onderwijs met een tablet is volgens Annika Huizinga, aardrijkskundedocent op het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam, een goede ontwikkeling. Het sluit aan bij de leefwereld van de leerling, waarin social media bijna niet meer weg te denken zijn. Er is nog wel een andere kant. ‘Naar mijn idee is het nog veel te commercieel en hebben vooral bedrijven er profijt van. De leraren worden niet goed begeleid en hebben er daardoor geen voordeel van. Ik zie mijn collega’s zich soms vertwijfeld afvragen: help, hoe doe ik dat?’ Training zou een

Schooljournaal 24

goede oplossing zijn en misschien zelf wel noodzakelijk. Huizinga heeft zelf geen training gehad, maar is gaan experimenteren. ‘Ik sta nu twee jaar voor de klas en ben een jonge starter. Op de Universiteit van Utrecht heb ik ook les gehad in digitale didactiek. Het is voor mij normaal om veel met dergelijke middelen te werken. Daardoor kan ik leerlingen de voordelen bieden die het digitaal lesgeven met zich meebrengt.’

Interactieve les Op de tablets van de leerlingen van Huizinga is een app geïnstalleerd die alle andere meldingen sluit en ervoor zorgt dat leerlingen op hun schoolwerk gefocust blijven. Streng zijn is belangrijk volgens Huizinga. ‘Je kunt andere apps op het apparaat niet verbieden, omdat de tablet eigendom van de leerling is. Het

nooit overbodig’ heeft ontzettend veel voordelen. Door een online platform is er directe communicatie tussen de leerlingen en mij. Ze kunnen me rechtstreeks vragen stellen en daardoor krijgen ze meer persoonlijke aandacht. Het zorgt ervoor dat je elke leerling kan geven wat hij nodig heeft en wanneer hij het nodig heeft. Ook buiten de les is het een manier om social media in een veilige omgeving te gebruiken. Ik geef ze ook overhoringen op de tablet. Ze krijgen na het beantwoorden direct te horen of het goed is en als het fout is ontvangen ze persoonlijke feedback en uitleg. Leerlingen vragen er al naar wanneer er weer een overhoring komt. Ze willen zichzelf graag toetsen.’

Onderwijskundige Op zaterdag 1 november komt Marieke van Osch spreken op Energizer, een evenement voor jonge startende onderwijsprofessionals georganiseerd door CNV onderwijs. Zij is onderwijskundige, gespecialiseerd in ICT. In tegenstelling tot de meeste van haar vakgenoten is Van Osch juist heel enthousiast over het digitaal lesgeven. ‘Tablets zijn steeds meer in opmars. In het begin waren er nog niet veel onderwijskundige apps, maar die zijn sterk in ontwikkeling. Het zijn er bijna zoveel dat het een onmisbare tool in de klas is geworden.’ Dat wil niet zeggen dat de omslag zo maar is gemaakt. Leerlingen ontdekken vaak heel zelfstandig hoe ze er mee om moeten gaan, maar dat kan voor leraren en docenten heel anders zijn. ‘Kinderen hebben de gave ontwikkeld om als ze iets niet snappen het via internet zelf op te lossen. Leraren krijgen door omstandigheden gedwongen een apparaat in hun handen, zonder te weten wat ze er precies mee moeten doen.’ Als leraren niet met een tablet om kunnen gaan heeft het vaak chaos tot gevolg. De kinderen ontsporen en gaan spelletjes spelen. Dan is het alleen maar een stoorzender. Om dat te voorkomen geeft Van Osch trainingen door het hele land. ‘Samen met elf anderen geef ik workshops voor toepassing van de tablet in de les. Daarnaast heb ik een website opgestart, www.eduapp.nl, waar leerkrachten gratis handige apps en oefeningen kunnen vinden. Ook is er de mogelijkheid om samen ideeën te delen. Mijn belangrijkste boodschap is dat de tablet goed is voor het onderwijs, maar niet zonder training kan.’

Voordelen Elke leraar kan een tablet gebruiken in de les. Er is misschien geen inhoudelijke app voor elk vak, maar wel een creatieve. ‘Daarin ligt volgens mij de grootste meerwaarde’, aldus Van Osch ‘Leerlingen kunnen op een makkelijke manier hun eigen animatiefilmpje maken en tegelijkertijd verslagen uitwerken. Een van de grote voordelen is dat leerlingen dan niet een boekverslag van internet aanpassen en inleveren, maar hun eigen filmpje maken met hun

eigen stem. Het verkleint dus de kans op kopiëren en vergroot de eigen inbreng. Het verhoogt misschien niet meteen de prestaties, maar uit eigen ervaring weet ik dat het wel extra motiveert. Dankzij de tablet heb je alles in één. Ze kunnen gewoon gebruik maken van de camera op het apparaat en het bewerken is vaak makkelijker door de simpele apps.’ Van Osch ervaart wel dat het voor leraren wennen is. Daarom geeft zij hen stap voor stap begeleiding. ‘Het grootste probleem is eigenlijk dat ze niet in zichzelf geloven. Ze denken dat ze het niet kunnen, maar na een paar keer oefenen zien ze de voordelen. Ik heb nog nooit meegemaakt dat het iemand echt niet lukte. Dat geldt ook voor oudere leraren, ze denken dat ze het nooit meer onder de knie krijgen. Na een paar stappen verdwijnt de angst vanzelf en worden ze enthousiast omdat zij het ook kunnen. Deze groep is makkelijker te overtuigen dan degene die principieel tegen zijn. Zij geven het vaak geen kans.’

Mensenwerk Afleiding blijft altijd een risico bij tabletgebruik. Een oplossing is om af te spreken de beeldschermen altijd plat op tafel te leggen. Door in de klas te surveilleren kunnen de leerlingen gecontroleerd worden. Van Osch: ‘Het blijft mensenwerk. Je moet streng zijn en het goed in de gaten houden. Het is belangrijk om het bespreekbaar te maken. Volwassenen moeten zich immers ook afsluiten voor afleidingen. Leg uit dat het invloed heeft op hun prestaties en dat ze de meldingen uit moet schakelen. Afschermen kan ook helpen, maar vaak vinden ze het dan alleen maar een uitdaging om het te kraken.’ De leraar zal niet volledig vervangen worden, denkt de onderwijskundige, maar ze is er wel van overtuigd dat hun rol verandert. Leerlingen zullen steeds

Schooljournaal 25

Foto: Guido Benschop

Waar een leerling vroeger moest leren om begrijpend te lezen, leren zij nu om ook begrijpend te kijken.

meer een digitale leerweg volgen die goed bij hun mogelijkheden aansluit. Daardoor zal de leerkracht meer een coachende rol krijgen. ‘Leerkrachten die voor het beroep hebben gekozen om voor de klas hun verhaal te doen, zullen misschien een school moeten zoeken die bij hun ideaalbeeld past. Tien jaar geleden dacht ik dat de traditionele school nu al niet meer zou bestaan, maar hij is er nog steeds. Het is misschien een kwestie van uitstellen, maar docenten kunnen zichzelf op die manier wat meer tijd gunnen.’

‘Het verhoogt misschien niet de prestaties, maar is wel extra motiverend’ ‘Een docent wiskunde had een filmpje gemaakt waarin ze uitlegt hoe je de oppervlakte van een kubus berekent. Daarna liet ze een veel professioneler filmpje op YouTube zien. Toen ze vroeg welk filmpje de leerlingen duidelijker

Schooljournaal 26

vonden, koos het grootste gedeelte voor de onprofessionele versie van de docent.’

Workshops De Frisse Blik is een organisatie die workshops geeft voor het lesgeven met de tablet, voor alle verschillende soorten onderwijs. De lessen gaan over het gebruik van de tablet als complete filmstudio, waarmee je kunt filmen, interviewen en monteren. Het bedrijf geeft aan dat het meest belangrijke is dat de workshopvolgers oprecht geïnteresseerd. Merel van Kessel, een van de workshopleiders, denkt dat de tablet wel enkel een hulpmiddel blijft. ‘De docent wordt nooit overbodig. Waar een leerling vroeger moest leren om begrijpend te lezen, leren zij nu om ook begrijpend te kijken. Daar is altijd een leraar voor nodig. Het handige aan het gebruik van de tablet is dat het vakoverschrijdend is. Elke les kan er door worden uitgebreid. Met de tablet kan de leerling extra informatie zoeken en daardoor werken ze ook zelfstandiger.’ De Frisse Blik merkt duidelijk een beweging in het digitaal onderwijs. ‘Er zijn steeds meer scholen die er voor kiezen.’ Aardrijkskunde-docent Huizinga ervaart dat het de leerlingen enorm motiveert en dat zij het heel positief ontvangen. Voorwaarde is wel dat de tablet interactief gebruikt wordt. Een boek achter glas heeft geen toegevoegde waarde.’

Sophie Hol

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Hebben we net voor een iPad gekozen,

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ mag die niet op het examen wiskunde worden gebruikt ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Wij hebben een oplossing voor u. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

TI-Nspire™

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ voor iPad en grafische rekenmachine * De app voor dagelijks gebruik en de rekenmachine op het examen. Werkt hetzelfde. Opgelost dus.

* En tevens als software op PC of Mac. TI-Nspire™ app downloaden via de appstore.

www.education.ti.com/nederland

Bekijk on vernieu ze wd websit e e! www.a lles-in-1 .org

Alles-in-1

Dé methode voor samenhangend onderwijs

Thematisch leren, dat boeit! Ontdek hoe logisch, motiverend en flexibel een geïntegreerde lesmethode kan zijn!

5 plussen van Alles-in-1     

betekenisvol goedkoop alle lessen zes niveaus flexibel in te zetten voldoet aan alle eisen

Persoonlijk contact?  [email protected]

 0224 - 214 745

Schooljournaal 27

webbedingetjes Apenstaartjes Om zoveel mogelijk leden de kans te geven zich uit te spreken over het onderhandelaarsakkoord voor de nieuwe cao primair onderwijs verruimde het bestuur van CNV Onderwijs de mogelijkheid om via site te stemmen tot 16 september. Bestuurslid Joany Krijt reageert op de link op de Facebookpagina van de vakbond: ‘De Sectorraad Primair Onderwijs heeft zich over het onderhandelaarsakkoord gebogen en wij hebben hier uitgebreid met elkaar over gesproken. De Sectorraad ziet pluspunten, maar ook zeker punten van zorg in dit akkoord.’

Getwitterd

@ Met het online platform www.script-onderzoek.nl kunnen docenten in het voortgezet onderwijs de resultaten van hun onderwijsonderzoek publiceren. Script! is een initiatief van de vereniging Ons Middelbaar Onderwijs in samenwerking met de lerarenopleidingen. @ www.VIXYvideo.nl stelt onderwijsinstellingen in staat om direct met betrouwbare en de nieuwe generatie videotechniek te starten en zo de essentiële multimedia infrastructuur op te zetten. VIXY maakt onderwijs beschikbaar op desktops, mobiele apparaten, tablets en tv.

Hetty Hospes van Rijn (leerkracht en auteur handboeken basisonderwijs):

Als #onderwijs je passie is, doe dan af en toe een stap terug. Jezelf in #onderwijs verliezen betekent je passie verliezen.

@ Op ieder moment van de dag, op school of thuis werken met oefenmodules voor taal en rekenen. Dat is werken met­ www.muiswerk.nl. Deelnemers krijgen dankzij de diagnostische toetsen een oefenprogramma op maat. Tijdens het oefenen krijgt de leerling directe feedback. Docenten houden de voortgang in de gaten en passen eventueel de instellingen aan om het leereffect te maximaliseren.

VRAAG VRIJBLIJVEND EEN PROEFEXEMPLAAR AAN VIA ONZE WEBSITE. T. 050 - 549 11 05 E. [email protected]

www.rapportomslagen.nl

Schooljournaal 28

column Foto: Henriëtte Guest

Helmy van Dooren Het is wel handig als je niet alleen van kinderen houdt, maar ook van administreren Helmy van Dooren is 47 jaar en leerkracht van groep 5/6 op basisschool De Korenaar in Helmond

Schone lei Een groot voordeel van het onderwijs is dat je ieder schooljaar weer met een schone lei begint. Je hebt je vorige groep, met alle zorgen, aan je collega's overgedragen en je start zelf weer met nieuwe snoetjes voor je neus. Al voelt dat 'doorgeven' voor mij iedere keer weer raar. Ik heb me immers een jaar lang zeer intensief beziggehouden met dezelfde groep kinderen, en een schooljaar later hoeft dat ineens niet meer. Gelukkig kom ik de kinderen van vorig jaar nog geregeld tegen, zodat ik nog een praatje kan maken. Zo voelt het afscheid iets minder abrupt. Het starten van een nieuwe groep kost wel veel energie, zowel voor de klas als na schooltijd. Zo begin ik elk schooljaar met het maken van een nieuwe klassen- en toetsenmap. Al het oude materiaal gooi ik lekker weg of geef ik door aan de volgende leerkracht. Daarna ga ik het leerlingvolgsysteem en de toetsuitslagen van de nieuwe kinderen maar eens bekijken. Dit alles om een beeld te vormen van de nieuwe karaktertjes, leerstijlen en niveaus. Bij deze klus hoort ook het doorspitten van de groepsplannen. Al heb ik zeer waarschijnlijk - bij het verschijnen van dit Schooljournaalnummer - zelf ook alweer het een en ander verbouwd aan al die plannen. Het is tegenwoordig in het onderwijs namelijk wel handig als je niet alleen van kinderen houdt, maar óók van administreren. Ook vóór de klas begin ik ieder jaar weer van voren af aan,

zoals met het invoeren en uitleggen van mijn regels. Al probeer ik de afspraken ook voor een deel 'uit de kinderen te laten komen', want dat schijnt psychologisch gezien beter te werken. Het leukste van die eerste dagen vind ik het bouwen van 'feestjes'. Bijvoorbeeld rondom het uitdelen van nieuwe, gave kleurpotloden of het presenteren van een nieuw voorleesboek, waar ik zelf ook nieuwsgierig naar ben. Dit schooljaar verdiep ik me overigens weer eens in nieuwe leerstof én nieuwe lesmethodes. Niet van één groep maar hupsakee maar meteen van twee en wel van groep vijf én zes. Daarnaast probeer ik dagelijks mijn tijd zo eerlijk mogelijk te verdelen tussen deze twee groepen. Dit jaar verwerken de kinderen op onze school de stof veelal op tablets. Ieder kind heeft een eigen tablet. Als alles werkt, dan is mijn groep enthousiast. Helaas sluiten de spiksplinternieuwe methodes van de uitgever niet naadloos aan op het systeem dat op de tablets gebruikt wordt. Een gemiste kans. Dat betekent namelijk steeds weer uitzoeken hoe de methode de stof aanbiedt en hoe het verwerkt dient te worden op de tablet. Ik kan daarentegen wel op de computer in één oogopslag zien wie, welke fout maakt. Dat is handig. Al mis ik dan weer het zetten van krullen. Herkenbaar?

Schooljournaal 29

Vereniging

omsten worden maximaal twee keer vermeld. In de agenda staan activiteiten van CNV Onderwijs. Bijeenk via [email protected]. ning verschij voor dagen 9 Aanleveren agendapunten uiterlijk Let op: dit is een nieuw e-mailadres!

GEPENSIONEERDEN

Rayon West-Brabant Woensdag 8 oktober, 10.15 uur (inloop) ontmoetingsdag, De Drieschaar, De Ploeg 11, Ossendrecht. Bezoek streekmuseum De Aanwas, r.-k. kerk Gertrudis en de prot. kerk van ds. Klaas Vos. Lunch en optreden volksmuziekgroep De Glacis. Huldiging jubilarissen. Ledenbijdrage: € 7,50, partners € 12,50. Betaling via: NL50INGB0000254230 t.n.v. penningmeester CNV Onderwijs Rayon West-Brabant o.v.v. ontmoetingsdag. Info/aanmelden: Mevr. Jeanne de Nijs, (0165) 5 ­ 2 07 40, [email protected] voor 28 september. Rayon Tilburg Dinsdag 21 oktober 10.30 uur, ontmoetingsdag camping/streekpark Klein Oisterwijk, Oirschotsebaan 8a Oisterwijk. Thema: Leefstijl voor en door ouderen. Lunch. 's Middags bezoek Natuurpoort met schaapherder en proeverij. Max. 50 deelnemers, alleen leden. Info/aanmelden voor 14 okt.: Jan de Bakker (013) 543 65 12, [email protected].

Rayon Achterhoek Maandag 20 oktober, 14 uur, Sportcomplex, De Bongerd 81, Doetinchem/de Huet, ledenvergadering. Met lezing Erven, schenken en ouderenzorg. Tevens huldiging jubilarissen. Info/aanmelden: K. Reents Jellema, (0575) 52 30 08, [email protected] Rayon Haaglanden Woensdag 29 oktober, 10 uur, jaarvergadering. Locatie: 2B in Zoetermeer. ’s Middags:

Schooljournaal 30

Rayon Noord-Holland Noord Dinsdag 28 oktober, 10.30 uur, Strandvondstenmuseum, Geversweg 2A, Castricum. Ontmoetingsdag. Vergadering met uitleg Cor Duinmaijer, regiobestuurder CNV Onderwijs, lunch en daarna lezing/film met P. van Vliet over de slag om Castricum. Info/aanmelden (voor 14 okt.): A. Bouma, (072) 5116791, atm.bouma1@ upcmail.nl. Eindhoven/De Kempen Vrijdag 7 november, 9, Centrum Eikenburg, Eersel. Ontmoetingsdag. Jubilarissen, jaarvergadering, lezing Anton Coolen door Cees Sleger, lunch. Middag: ­studentencabaret. Info/aanmelden (voor 26 okt.): (0499) 37 27 79, [email protected] Rayon Nijmegen/Maas/Waal Donderdag 30 oktober, 13 uur, Zaal Verploegen, Woeziksestr. 100, Wijchen. Jaarvergadering; huldiging jubilarissen; nieuws uit sector; en spreker die sprankelend over de natuur vertelt. Info/aanmelden (voor 27 okt.): R. Frielink, [email protected] Rayon ’t Groene Hart Donderdag 30 oktober, 10 uur, Rest. Boerhaave, Herenstr. 57, Voorhout. Ledenvergadering. Wim Stoop spreekt over ‘respect’. Lunch. Gerard van Leyenhorst (in woord en beeld) over pelgrimage van Santiago de Compostella. Info/aanmelden (voor 15 okt.): A. de Zeeuw, [email protected] Rayon Veluwe/Midden & Zuidwest-Gelderland Donderdag 9 oktober, 13 uur (inloop), Bethelkerk, J.Th.Tooropln. 131, Ede. Jaarlijkse ontmoetingsdag. Mededelingen, inleiding (ntb), huldiging jubilarissen. Info: G. te Velde, (038) 444 25 45, hengeveld46@ziggo. nl. Aanmelden (voor 22 sept.): P. Bekx, B. Zweersln. 17, Dieren.

PRIMAIR ONDERWIJS

Zuid-Holland Woensdag 8 oktober, 15 uur, Maranathakerk, J. Coninkstr. 2b, Alphen a/d Rijn. Onderwijsmiddag.

agenda

Rayon Brabant Noordoost Woensdag 29 oktober, 13.30 uur (inloop), De Brouwketel, Escharen. Lezing/voordracht door F. van de Pas (leerkracht, verhalenverteller en toneelregisseur) vertelt met bezieling zijn pareltjes uit De Peel: Passie voor verhalen. Eigen bijdrage €5,-, opgave niet nodig. Inlichtingen: G. Verbruggen, [email protected]; (0485) 45 14 82

notaris mr. S. van Beek inzake Familierecht, etc. Info/aanmelden: Nel van Rutten, (015) 256 68 83, [email protected], [email protected]

Ontspannende start met Cabaret Onwijs. Workshops: 1) Lichaamstaal is ook een taal!; 2) Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling; 3) Dyslexie-anders bekeken; 4) Diversiteit in je school en in je klas. Rechtspositiespreekuur. Broodmaaltijd. Info/aanmelden: H. van Drunen, (010) 452 03 45, (06) 33 65 32 93, [email protected]

STUURGROEP ANDERS ACTIEVEN

Donderdag 9 oktober, 11.30 uur (inloop), Ovenbouwershoek 9, Apeldoorn. Netwerkbijeenkomst. Inleiding: Actuele ontwikkelingen in de sociale zekerheid, door Wanne Ho, juridisch adviseur CNV Onderwijs. Lunch. Workshop: Ruimte geven en nemen tijdens een gesprek, door Harry Huis. Info/aanmelden (voor 5 okt.): Karin Frugte, (06) 33 83 96 92, [email protected]. Woensdag 5 november, 10 uur (inloop), CNV, Tiberdreef Utrecht. Jaarvergadering/ontmoetingsdag. Met presentatie over fusie CNVO /Publieke Zaak door Joany Krijt. Middag, workshops: UWV over rechten en plichten van vrijwilligerswerk bij uitkeringsgerechtigden; Adviesbureau Kans over outplacement, gebruik van social media bij sollicitaties. Info/aanmeldingen (voor 26 okt.): [email protected], Lia van Velzen, (023) 785 06 16.

NETWERKEN

agenda

Overijssel Woensdag 8 oktober, 16 uur, sbo De Rank, Thorbecke­ laan 186, Almelo. Bijeenkomst voor alle leden van CNV Onderwijs. Keuze uit workshops: Cao primair onderwijs, door Joop Witteveen; Motorische ontwikkeling, door Hanneke van der Kamp; Omgaan met verschillen in de klas, door Melle van der Hoek. Info/aanmelden: [email protected] (ovv 8-10-2014) Utrecht Woensdag 15 oktober, 16 uur, CNV kantoor, Tiberdreef 4, Utrecht. Bijeenkomst voor alle leden van CNV Onderwijs. Keuze uit workshops: De levensjas door Liesbeth Rodink; Cao primair onderwijs, door Cor Duinmaijer; ,Van werkdruk naar werkplezier, door Hanneke Verkleij. Info/aanmelden: [email protected] (ovv 15-10-2014). Flevoland Woensdag 22 oktober, 16.15 uur, sbo De Vogelveste, De Veste 18-40, Lelystad. Bijeenkomst voor alle leden van CNV Onderwijs. Keuze uit workshops: Waar pesten

offline en online bij elkaar komen en wat je er wel en niet aan kunt doen, door Theo Klungers; CAO primair onderwijs, door Joop Witteveen. Info/aanmelden: [email protected] (ovv bijeenkomst 22-10-2014) Zeeland Woensdag 29 oktober, 16 uur, CSW Van de Perre, Griffioenstr. 17, Middelburg. Bijeenkomst voor alle leden van CNV Onderwijs. Keuze uit workshops: Agressie in het onderwijs, door Wouter Prins; Een kleuter is geen schoolkind, door Ab van den Bosch; De I-pad op school, doen of niet doen, door Leonard van Moolenbroek. Info/aanmelden: [email protected] (ovv bijeenkomst 29-10-2014) Overijssel Woensdag 29 oktober, 16 uur, Rehoboth­ school, Populierenstr. 18, Kampen. Bijeenkomst voor alle leden van CNV Onderwijs. Keuze uit workshops: CAO primair onderwijs, door Joop Witteveen; Grip op onderpresteren, door Ilse Reijgwart; Van werkdruk naar werkplezier door Jeannette de Haan. Info/ aanmelden: [email protected] (ovv bijeenkomst 29-10-2014 Noord-Brabant Woensdag 5 november, 16 uur, Aloysius/ De Roosten, J. Luikenstr. 49, Eindhoven. Bijeenkomst voor alle leden van CNV Onderwijs. Keuze uit workshops: Van werkdruk naar werkplezier, door John v.d. Groenendal; Beelddenken, door Manja IJserinkhuijsen; Het lerarenregister, door Gerda van Hek. Info/aanmelden: [email protected] ) ovv bijeenkomst 5-11-2014

OOP

Donderdag 9 oktober, 16 uur (incl. broodjes), CNV, Tiberdreef Utrecht. Loopbaanbijeenkomst OOP Primair Onderwijs. Met de onderdelen: a) Met behulp van kaartspel jouw ambities helder maken; b) In gesprek met een coach over je loopbaan; c) Uitleg over een stappenplan om jouw ambitie bespreekbaar te maken binnen de school. Info/aanmelden: [email protected]

Schooljournaal 31

Scholing aanpak kinder­ mishandeling

Uit onderzoek blijkt dat leraren eerder in actie komen als zij werken volgens de Wet Meldcode en geschoold zijn in het herkennen van kindermis handeling. Goede doelenorganisatie Augeo en Jong eren Taskforce Kindermishandeling geven online training in het herkennen van de signalen en hoe de zorgen met ouders besproken kunnen worden. Meer info en aanmelden: onderwijsenkindermishandeling.nl.

Eerste Hulp bij ­kinderongevallen

In Pas op, kijk uit! wijzen de auteurs op de meest voorkomende ongelukken met kinderen. Het zijn juist deze ongelukken uit onverwachte hoek die elk jaar vele levens van kinderen eisen, terwijl ze relatief gemakkelijk te vermijden zijn. De schrijfsters, beiden arts en moeder, weten uit eigen ervaring hoe gemakkelijk bepaalde situaties zich kunnen voordoen. Door de inbreng van waargebeurde verhalen hopen zij dat lezers zich met de diverse scenario's kunnen identificeren. Het boek, dat €20,- kost, bevat heldere illustraties met uitleg bij de te verrichten handelingen en twee uitneembare pagina’s met belangrijke Eerste Hulpadviezen.

stijd isje naar ij n Schoolrebe t Rijksmuseum va he in er r staat

Vanaf 11 okto ijstijd op het hoolreisje door de Oudheden een sc gen van het bovenbouwleerlin lling daagt ­programma, voor ctieve tentoonste ra te in De . ijs w Zo leren basisonder tijd te proberen. ijs de in n ve le t sen in Europa uit om he te moderne men rs ee de e ho n van Straaleerlinge schrijver Harmen en ek bo er nd Ki . maakte woonden tellingsverhaal en ns oo nt te t he f iaal. Meer info ten schree cor en lesmater de t he or vo en tekening eumlesijstijd www.rmo.nl/mus

Schooljournaal 32

Opleiding social media

De snelle opkomst van social media vormt voor veel scholen een uitdaging. De jeugd communiceert en publiceert er op los op Facebook en Twitter. Door gebrek aan kennis zijn leerlingen niet bij te houden voor de leraren, laat staan te begeleiden. De Nationale Academie voor Media en Maatschappij start met de opleiding tot social media-professional. Er wordt niet alleen nagedacht over het verbieden, maar juist over het aanbieden. Meer info en aanmelden: mediaenmaatschappij.nl.

Bas Wijsrzamelde s n m lu o c l e d n Bu met ve as is een bundel

B OnderWIJS met zijn verschenen Wijs. De columns as B n va ns m colu n kijkje in het da et boek biedt ee H g r. da ai im ke el Pr et rg ni in Zo ij ge de leerkracht. H n va n ge ve te le is e r ks aa gelij werk, m teugen van zijn in weer met volle onderwijsbeleid t he aasd over rb ave rt k ve oo de ijd n rt va lijke heid vaak onmogelijk te de is r en aa nd pl la em er Ned dag. Een ex le al n va k tij ak INGB ling naar de pr aken naar NL76 €6.50 over te m , or PO do n ad le ra el or st be ijs Sect .v. CNV Onderw es t.n dr 94 da 21 en rz 95 ve 06 00 l Bas Wijs, de un B al nt aa o.v.v. gewenst mer. en telefoonnum

Optreden Paul van Loon

Het Kinderboekenmuseum sluit de zestigste editie van de Kinderboekenweek af met een optreden van Paul van Loon. De griezelkunstenaar leest voor, vertelt en zingt. De 7-jarige winnaar van de Dolfje Weerwolfje liedjeswedstrijd zal een speciaal gastoptreden verzorgen met een zelf geschreven en gecomponeerd liedje. De afsluiting is zondag 12 oktober om 12.30 en 13.30 uur op. Kosten bedragen € 2,50 + entree tot het museum. Kijk voor meer info op www.kinderboekenmuseum.nl.

ODP (Onder Dezelfde Paraplu) Voor gepensioneerden CNVbonden Najaarsbijeenkomsten 2014 09/10 Ruurlo De Keizerskroon 14/10 Hoogeveen De Haven 15/10 Alkmaar Trefpuntkerk 16/10 Zuidlaren Sprookjeshof 21/10 Joure De Oerdracht 22/10 Tilburg Boerke Mutsaers 23/10 Hoofddorp Dienstenbond 28/10 Nieuwerkerk Herv. Kerk. ad IJssel Centrum 29/10 Geleen Plenkhoes 30/10 Elst Onder de Toren 11/11 Utrecht Jeruzalemkerk 12/11 Stiphout De Smed (Helmond) 13/11 Goes De Spinne 18/11 Doornspijk De Deel 19/11 Wierden Ontmoetingscentrum Onderwerpen die aan de orde komen: ontwikkelingen pensioenen, besteedbaar inkomen, zorg, belastingwetgeving. Alle bijeenkomsten beginnen om 13.30 uur, deuren open om 13 uur. Aanmelden bij CNV Info, tel. (030) 751 10 01, per e-mail [email protected].

agenda

INVALLERS

Regio Oost Woensdag 15 oktober, 17 uur (incl. broodjes), Basisschool Het Timpaan, Kon. Wilhelminastr. 10, Wehl. Netwerkbijeenkomst. Workshops: Solliciteren; LinkedIn en online profileren; Colllegiale uitwisseling en rechtspositioneel advies. Info/aanmelden: [email protected] (ovv bijeenkomst 15-10-2014). Regio Midden Woensdag 29 oktober, 17 uur (incl. broodjes), CNV, Tiberdreef Utrecht. Netwerkbijeenkomst. Workshops: Solliciteren; LinkedIn en online profileren; Collegiale uitwisseling en rechtspositioneel advies. Info/aanmelden: [email protected] (ovv bijeenkomst 29-10-2014).

Foto: Hans Kouwenhoven

column Rououidstra K

Bolleboos

Bolleboos is volgens een verkiezing van De Dikke Van Dale het mooiste woord van de afgelopen 150 jaar. Tweede werd regelneef, gevolgd door bekokstoven, selfie en prima op respectievelijk 3, 4 en 5. Bolleboos. Op school is dat een briljante leerling, een slimmerik die duidelijk boven de rest uitsteekt door zijn prestaties. Een bolleboos vind je op de basisschool vaak in groep 8 omdat daar het onderscheid het meest duidelijk wordt. Maar eigenlijk vind je de echte bollebozen bij de kleuters in groep 1 en 2. Daar zitten de echte slimmeriken, de onbevangen betweters die alles er uit flappen als zijnde de enige waarheid, hun waarheid. ‘Kleine kinderen en dronken mensen spreken altijd de waarheid’, wist mijn oma al, al wist ze dat wel na het nuttigen van een fles wijn. Bij het verwisselen van een vuilniszak in een drukke klas kwam er een blond mannetje naast me staan die me even doordringend aankeek. De meest gestelde vraag is dan wat ik aan het doen ben maar dit bolleboosje wist in een oogopslag mijn functie op zijn juiste waarde te schatten: ‘Volgens mij ben jij de burgemeester!’ Dat burgemeester voor mij het mooiste woord is, zal duidelijk zijn! Ruud Kooistra is conciërge op de Goede Herderschool in Bodegraven

Schooljournaal 33

Hartstichting zet zich in voor reanimatieonderwijs

Foto: Hartstichting

‘Reanimeren is topsport’

Na een eerste onwennige kennismaking met het thema is de betrokkenheid groot.

Een hartstilstand, je wenst het niemand toe, maar het gebeurt. Zowel bij jong als bij oud. Jij kan op dat moment als omstander het verschil maken tussen leven en dood. En dat gegeven is het uitgangspunt van de reanimatielessen die de Hartstichting wil invoeren in het middelbaar onderwijs.

Schooljournaal 34

Ik kijk van de vrouw naar de man tegenover mij en weer terug. De man probeert de vrouw die later Annie blijkt te heten uit alle macht in leven te houden met ferme borstcompressies. Of ik even een AED wil gaan halen, vraagt hij. Natuurlijk, geen probleem. Bij terugkomst drukt de man de borst van de vrouw nog steeds krachtig naar beneden, terwijl Stayin’ Alive van de Bee Gees (zie kader) op de achtergrond klinkt. Ik voeg me op mijn knieën bij het tweetal en plaats de elektroden van de AED geheel volgens bijgevoegde instructies op het lichaam van Annie. Het apparaat denkt kort na en raadt aan de vrouw een schok te geven. Met bevende handen druk ik op de rode knop. Even gebeurt er helemaal niks. De ongezonde, doffe glans op het gelaat van Annie doet vermoeden dat we niet in onze pogingen

zijn geslaagd haar weer bij bewustzijn te brengen. Het tegendeel is echter waar, alleen is Annie er de vrouw niet naar om dat te laten blijken. Annie is een pop, een reanimatiepop.

Lessen waardevol ‘Ondanks dat we met poppen werken, willen we de leerlingen graag een zo realistisch mogelijk scenario voorhouden’, legt Harry van der Zaag (42) van de Hartstichting uit. Hij maakt zich er binnen de stichting als projectleider hard voor dat reanimatielessen in toenemende mate worden aangeboden in het middelbaar onderwijs. En met succes. In het schooljaar 20142015 zal het project niet minder dan 120 middelbare scholen hebben bereikt. Natuurlijk is ‘the sky the limit’ wat aantallen betreft, maar Van der Zaag is blij dat de gestelde doelen tot nu toe altijd zijn bereikt, ‘want’, zo weet hij, ‘dergelijke lessen kunnen verschrikkelijk waardevol zijn. Wij willen die lessen op de middelbare school aanbieden, omdat we zodoende alle leerlingen kunnen ondervangen. Ieder kind passeert immers dat station.’ De Hartstichting kiest ervoor het onderwijs in te richten voor 14- tot 15-jarigen, zonder daarbij rekening te houden met het onderwijsniveau. Het gaat bij reanimeren immers meer om handelen dan om wat voor theoretisch kader dan ook, dus dat aanbod is voor iedereen gelijk. Om diezelfde reden kan in principe iedere vakdocent, of die nou wiskunde, aardrijkskunde, lichamelijke opvoeding of biologie geeft, in aanmerking komen om de reanimatielessen op zijn of haar school te verzorgen. Die moeten dan wel eerst door een cursus te volgen hun bevoegdheid van reanimatie-instructeur behalen. Een andere optie is

De hartcijfers op een rijtje • Elke week krijgen driehonderd mensen een hartstilstand, waarvan slechts dertig mensen het overleven door adequaat handelen. • Gemiddelde leeftijd van de slachtoffers is 66 jaar. • De eerste zes minuten zijn cruciaal. Daarna kunnen organen het begeven door een tekort aan zuurstofrijk bloed. • 110/120 compressies per minuut is de maatstaf. Stayin’ Alive van de Bee Gees kan je helpen het juiste ritme aan te houden. • De gratis verkrijgbare reanimatie app kan je bijstaan wanneer je met een hartstilstand geconfronteerd wordt. Geïnteresseerde scholen kunnen op de website www.hartstichting.nl meer informatie vinden. Hier kan tevens een petitie worden getekend om van reanimatielessen een vast onderdeel van het lespakket te maken.

dat er een instructeur van buitenaf wordt in gehuurd.

Betrokkenheid ‘Het is ook maar net hoe de school erin staat of welke financiële middelen het heeft, hoe ze dat onderwijs willen invullen. Wij reiken ze een flexibel lespakket aan, waarmee scho-

‘Ik ga die pop echt niet op zijn bek pakken’ len zelf invulling kunnen geven aan die vier lesuren die ervoor staan’, legt Van der Zaag uit. Zo kiest niet iedereen voor de optionele theatervoorstelling die de lessen in kan leiden. De voorstelling biedt een mix van drama, emoties en humor, en met name dat laatste is belangrijk, om het toch wat luchtig te houden, ondanks het zware thema. In het programma wordt ook zeker een halfuur vrijgemaakt voor een ongedwongen praatje over het thema, waarbij eventuele schaamte en meligheid de ruimte krijgen. ‘Ik ga die pop echt niet op zijn bek pakken’, is een veelgehoorde opmerking’, schetst de projectleider kleurrijk. ‘Toch merk je daarna dat de betrokkenheid groot is. Ze zien de ernst van de zaak in, maar maken ook plezier. Je bent met elkaar bezig en je komt toch weer even achter je tafeltje met boeken vandaan. Bovendien wordt er fysiek ook nogal wat van je gevraagd. Reanimeren is topsport.’

Durven toepassen De mooiste beloning voor zijn inspanningen kwam Van der Zaag echter een tijdje geleden ter ore: ‘Er werd een leven gered door snel en adequaat handelen van iemand die op school onze lessen had gevolgd. Dat is natuurlijk waar je het voor doet, petje af ook voor die persoon.’ Een terecht compliment, want de lessen volgen is één, het durven en kunnen toepassen in de praktijk is twee. Hij geeft aan dat daarom de reanimatielessen zo belangrijk zijn. ‘Uit onderzoek blijkt dat iemand die heeft leren reanimeren sneller in actie komt en dat is bij een hartstilstand cruciaal. ‘Feitelijk kan je ook niet zoveel fout doen, want één ding is zeker, als je niks doet, gaat het slachtoffer dood. En juist dát is wat we met dezen lessen willen voorkomen.’

Jan van der Burgt

Schooljournaal 35

MR Partnerschap: Gids in medezeggenschap Met het MR Partnerschap van CNV Onderwijs Academie heeft een medezeggenschapsraad onder andere recht op een aantal uren dienstverlening per jaar die naar eigen keuze kan worden ingevuld. Iedere (G)MR krijgt een vast contactpersoon bij CNV Onderwijs. Daarnaast biedt het Partnerschap mogelijkheden om met andere (G)MR’en in contact te komen. Om van elkaar te leren en om expertise te delen.

Foto: Erik Kottier

Rita van Rens-Mestrom is GZ-psycholoog/ gedragstherapeute bij basisschool De Ommezwaai in Arnhem,een cluster-4-school. De GMR waar zij voorzitter van is, maakt gebruik van het MR Partnerschap van CNV Onderwijs Academie. ‘Sinds januari 2012 zijn wij op bestuurlijk en administratief niveau gefuseerd. Maar beide organisaties, een cluster-3- en

Schooljournaal 36

cluster-4-school, hebben nog een eigen (G)MR. In het kader van de fusie zullen we uiteindelijk met elkaar gaan samenwerken. Om dit zo goed mogelijk te laten verlopen, hebben we de hulp ingeroepen van CNV Onderwijs en een beroep gedaan op het MR Partnerschap. Annemieke Schoemaker, coach van onze cluster-4-school, heeft toen een scholingsavond georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst hebben we aan de hand van stellingen gekeken naar de verschillen tussen de (G)MR’en van beide locaties. Het leverde verrassende resultaten op en uiteindelijk bleken er meer overeenkomsten dan verschillen te zijn.’ ‘Klaas Jurjens was vanaf het begin betrokken als coach van de cluster-3-school. Inmiddels is Klaas ook onze contactpersoon geworden en dat is naar volle tevredenheid. Hij verzorgt één keer in de twee jaar een basiscursus voor beginnende MR-leden en heeft ons geholpen bij het aanpassen van de reglementen en statuten. Hij geeft tips en doet aanbevelingen waar wij in de praktijk veel mee kunnen. Wij kunnen Klaas altijd op ieder moment consulteren, hij is toegankelijk en verzorgt altijd goede inhoudelijke scholing. Dit geldt eigenlijk voor alle betrokkenen die we in de loop der jaren bij CNV Onderwijs geconsulteerd hebben. Ik vind het prettige en betrouwbare partners. Voor mij zijn het gidsen in medezeggenschap.’

Wilt u meer informatie over het MR Partnerschap? Stuur een e-mail naar [email protected] o.v.v. MR ­Partnerschap of bel met (030) 751 17 47.

Mijn gezin beschermen, zo doe ik dat! ‘Mijn gezin betekent alles voor mij. Als mijn kinderen en mijn partner gelukkig zijn, ben ik ook gelukkig. Soms denk ik wel eens na over hoe het financieel zou gaan als ik of mijn partner zou overlijden. De ander moet dan verder kunnen. In elk geval zonder financiële zorgen.’

90.0547.14

Loyalis.nl/beschermmijngezin

Je leeft, je verandert, Loyalis verandert met je mee

Schooljournaal 37

Cnv Belastingservice, onderdeel van ledenservice Cnv vakcentrale, zoekt ter uitbreiding van het vrijwilligersteam:

Verschijningsschema SCHOOLJOURNAAL

Belastinginvullers (m/v) *

nr. 16 25 oktober

in de provincies Zeeland, overijssel, groningen, drenthe,

nr. 17 08 november

Friesland, Flevoland, gelderland en noord-Brabant... en

nr. 18 22 november

(aspirant)

nr. 19 13 december

in Zuid-west groningen

Zittingscoordinator

(m/v) **

Ben je Bereid om: * de kneepjes van het vak te leren tijdens een gerichte

De personeelsadvertenties worden verwerkt door

cursus van zes dagdelen in dit najaar?

Recent BV. Advertenties opgeven bij Ray Aronds,

** de organisatie en administratie van de belastingzittingen

[email protected] of Joop Slor, [email protected],

(o.l.v. de regiocoordinator) op je te nemen.

Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam. Word dan vrijWilliger voor Cnv BelastingserviCe!

Tel.: (020) 330 89 98.

in het voorjaar van 2015 start je onder begeleiding als beginnend

www.cnvo.nl/adverteren

invuller of zittingscoordinator. en ook hierna laten wij je niet aan je lot over en word je jaarlijks door het Cnv bijgeschoold. Belangstelling? mail dan naar [email protected] of neem contact op met maud marres (landelijk coördinator CNV

Kleine advertenties

Belastingservice) via 030 - 751 12 86

Gevraagd: Voor de pas geopende Circle of lifeschool (Sunyani/Ghana) zoeken we leerlingsetjes (b.o. vanaf groep 6), whiteboards en CNVD-07-14-advertentie bondsbladen staand A6.indd kasten. Alles kan opgehaald worden. Ook zoeken we (oud)leerkrachten die een aantal weken vrijwilligerswerk willen doen op deze school en hun vakkennis willen overdragen. De school is gestart met de onderbouw (groep 1 t/m 4) met ongeveer 20 leerlingen per groep. Zie www.m.child.care.nl. Voor reacties: [email protected].

1

19-08-14 11:54

Uw vacature in Schooljournaal? Neem nu contact op met Recent.

Te huur : In de kop van Drenthe ons landelijke, sfeervolle vakantiehuis in stiltegebied en schitterende tuin. Groningen en Assen dichtbij. Fiets- en wandelpaden in de omgeving. Voor 2 tot 4 personen, twee slaapkamers. Herfst en kerstvakantie nog vrij. Nu € 275,- per week. J. van Weringh, tel. (050) 409 52 82.

T. 020 3308998

E. [email protected]

Leden van CNV Onderwijs kunnen een kleine annonce plaatsen, die voor een bedrag (€ 25,-) wordt gepubliceerd. Het aanbieden van huizen, auto’s, boten en commerciële activiteiten hoort in deze advertenties niet thuis, evenmin als het werven of aan­bieden van personeel. Uw korte advertentietekst (max. 55 woorden) kunt u toesturen aan de redactie Schooljournaal, t.a.v. Jobien Goldberg, Postbus 2510, 3500 GM Utrecht. Adverteer­ders dienen 1 week voorafgaande aan de verschijningsdatum € 25,over te maken op rekening 66.59.57.955, t.n.v. CNV Onderwijs/ Utrecht, o.v.v. annonce en naam adverteerder. Na ontvangst wordt de annonce zo snel mogelijk geplaatst. De redactie is niet aansprakelijk voor de kwaliteit van de aangeboden vakantieverblijven. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden annonces te wijzigen of in te korten.

Schooljournaal 38

advertentiestopper90x132-01.indd 1

26-11-13 13:25

Adres en telefoonnummers CNV Onderwijs Adres CNV Onderwijs Tiberdreef 4, 3561 GG Utrecht Postbus 2510, 3500 GM Utrecht [email protected], www.cnvo.nl

Telefoonnummers en e-mailadressen

• OHRA-zorg tel.: (026) 400 40 40, coll. nr. 3725 • Zorgverzekeraar VGZ tel.: (0900) 07 50, coll. nr. 5008500

personeelsadvertenties

Recent verzorgt de personeelsadvertenties voor Schooljournaal. Advertenties opgeven bij • CNV Onderwijs (algemeen nummer) Recent t.a.v. Ray Aronds ([email protected]) of Joop (030) 751 10 03 Slor ([email protected]), Postbus 17229 1001 JE • CNV Schoolleiders Amsterdam, tel. (020) 330 89 98. Personeels­ (030) 751 10 04, [email protected] advertenties kunnen worden opgegeven tot uiterlijk • CNV Onderwijs MR/OR-advies MR-Partners en OR-Partners kunnen met vragen dinsdag 14.30 uur (gegarandeerde plaatsing wanneer gemeld maandag voor 16.30 uur). Prijzen vanaf ­ terecht bij hun vaste contactpersoon. Voor € 106,– excl. BTW. meer informatie: (030) 751 17 85. • CNV Onderwijs Coachingsnetwerk BESTUUR [email protected] Voor vragen over de vereniging of de nieuwe (030) 751 17 85 verenigingsstructuur: Cees Kuiper, algemeen • CNV Onderwijs Starters&Studentenlijn (030) 751 10 06, [email protected] secretaris CNV Onderwijs, tel.: (030) 751 17 10, • CNV Onderwijs Academie e-mail: [email protected]. (030) 751 17 47, [email protected] • CNV Onderwijs Ledenadministratie Sociaal fonds CNV Onderwijs [email protected] Voor hulp en ondersteuning aan leden en hun (030) 751 10 03 gezinnen met financiële problemen: • CNV Onderwijs Individuele secretaris-penningmeester A. van Vliet, Belangenbehartiging Theeheuvellaan 66, 3903 DD Veenendaal. [email protected] tel.: (06) 36 19 33 76, e-mail: (030) 751 10 03 [email protected].

Ledenvoordeel Leden van CNV Onderwijs kunnen profi­ teren van lagere premies en kortingen door collectieve contracten met verzekeringsmaat schappijen en andere organisaties (zie voor meer informatie: www.cnvo.nl): • Dennenheuvel tel.: (035) 646 04 64 • Sichting Achmea Rechtsbijstand, tel.: (088) 462 37 20, coll. nr 49356

sectorraden

PRIMAIR ONDERWIJS Mevr. F. Goedendorp (06) 24 55 46 17 [email protected] VOORTGEZET ONDERWIJS Dhr. R. Mudde (06) 42 98 65 43 [email protected] MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS Dhr. T.P.E. Opgenoord (046) 449 34 21 [email protected]

stuurgroepen CNV SCHOOLLEIDERS Dhr. R.J. Bovee (020) 647 68 43 [email protected]

ONDERWIJSONDERSTEUNERS Dhr. J.M. van den Groenendal (06) 24 98 75 43 [email protected]

PASSEND ONDERWIJS Dhr. F.J.H.M. Bulthuis (0541) 53 49 34 [email protected]

B.g.g. voor dringende zaken: Dhr. J. Engelhart (0412) 64 05 50.

CNV CNV Onderwijs is aangesloten bij het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV). Voor vragen over belastinghulp, rechtshulp, cursussen, regionale CNV-activiteiten, CNV Internationaal. tel.: (030) 751 10 01, e-mail: [email protected].

AGRARISCH ONDERWIJS Dhr. J.H.A.M. Damhuis (06) 29 22 90 91 [email protected]

VROUWEN Mevr. M. Janssen-Stol (010) 420 50 51 [email protected] HOGER ONDERWIJS Dhr. J. Veld (030) 228 77 40 [email protected] ONDERWIJSDIENSTVERLENING Dhr. F.J.H.M. Bulthuis (0541) 53 49 34 [email protected] GEPENSIONEERDEN Leo van der Meer (0545) 84 00 65 [email protected]

JONG Mevr. A. Kouwenhoven (078) 612 12 12 [email protected]

ANDERS ACTIEVEN Mevr. H.M.M.A. Arts (043) 407 13 12 [email protected]

Schooljournaal 39

Foto: Henriëtte Guest

Jouw partner in de school

Sylvia ZandvlietJanssens (50): ‘Sportstudenten zijn sportief in lichaam en geest’ ‘Na 15 jaar werken bij de Haagse Hogeschool komt er een reorganisatie aan. Omdat ik niet weet wat de gevolgen zijn ben ik lid geworden van CNV Onderwijs’, aldus Zandvliet. ‘Ik ben onderwijsondersteuner en doe werkzaamheden in het beheer van het cijferregistratiesysteem en alle voor-

komende werkzaamheden binnen de administratie. Door het reorganiseren worden er academiebureaus samengevoegd en komen er nieuwe plekken. Dat kan positieve en negatieve gevolgen hebben. Mijn man heeft veel profijt van zijn lidmaatschap gehad en nu mijn collega ook lid is geworden, heb ik de stap gezet. Mocht het nodig zijn dan weet ik dat de bond mij ook kan helpen.’ Via een uitzendbureau is Zandvliet-Janssens op de hogeschool terechtgekomen. ‘Ik ben de schakel tussen docent en student. Wij zijn echt nauw betrokken bij het proces. Sportstudenten zijn erg vriendelijk, ze zijn sportief in lichaam en geest. Samen met docenten, studenten en ondersteunend personeel vorm je een hecht team. Als het mogelijk is zou ik hier graag nog lang willen blijven werken.’ SH