Vriendjes worden met Zeus De Grieken geloofden zo'n 3000 jaar geleden in goden. Ze hadden er een heleboel. De ene god zorgde dat de zon scheen. Een andere dat de wind waaide. En weer een andere dat er genoeg lekkere wijn was. Goden konden volgens de Grieken alles. Ze konden zelfs in dieren veranderen! De baas van al die goden was Zeus. Zeus was dus ontzettend machtig. Daarom wilden alle Grieken vriendjes met hem blijven. Wie weet wat er gebeurde als hij kwaad werd... Er werden daarom vaak feesten ter ere van Zeus gegeven. Die feesten duurden een paar dagen. Elke dag werden er dieren geofferd aan Zeus. Soms wel 100 ossen tegelijk! En er werd veel gezongen en gedanst. Niks bijzonders. Tot er op een keer een hardloopwedstrijd werd gehouden. Dat was het begin van de Olympische Spelen. Leuk verhaal van die Zeus, zul je denken. Maar waarom heet het nou Olympische Spelen? Omdat de eerste keer dat er op zo'n Zeus-feest werd hardgelopen, in Olympia was. Een plaats op het Griekse schiereiland Peloponnesus. Die wedstrijd was trouwens een groot succes. Daarom werden voortaan elke vier jaar in Olympia wedstrijden gehouden. Eerst alleen een hardloop-wedstrijd over 192 meter. Maar er kwamen er steeds meer onderdelen bij: paardrijden, boksen, worstelen, discuswerpen, speerwerpen en verspringen. De Olympische Spelen duurden toen vijf dagen. Veel deelnemers aan de Spelen waren soldaten. De sporten waren dan ook dingen die je goed moest kunnen als je in het leger zat. Ze kwamen uit verschillende steden, die vaak met elkaar in oorlog waren. Maar als er Olympische Spelen waren, legden ze de wapens even opzij. Ze vertrokken dan met z'n allen naar Olympia. Om daar tegen elkaar te gaan worstelen of boksen! Niet alleen de Romeinen waren rare jongens... Denk je eens in. September 2000. Een bomvol stadion in Sydney. De honderd meter staat op het punt te beginnen. Doodse stilte. Pang! Het startschot klinkt. De atleten schieten uit hun startblok. Maar wat krijgen
we nou? Het is toch niet waar? Jawel! Ze lopen allemaal in hun nakie! Rare zaak. Of niet? Nee, hoor. In de Griekse oudheid waren alle atleten naakt. Hardlopers, worstelaars, ruiters. Allemaal. Zo kon men goed in de gaten houden of er geen vrouwen meededen. Dat was namelijk verboden. Getrouwde vrouwen mochten niet eens kijken. Wie gesnapt werd, had behoorlijk pech: je kon de doodstraf krijgen. Een keer had een moeder zich als trainer verkleed. Ze wou haar zoon zo graag zien boksen. Toen de zoon won, sprong de vrouw juichend over een hek. Daarbij scheurde ze haar kleren en kon iedereen zien dat ze een vrouw was! Het juichen was snel over. En vanaf die dag moesten ook alle trainers in hun blootje lopen. Maar goed dat ze toen nog geen Winterspelen hadden! Eet smakelijk, winnaar! Medailles hadden ze niet in de Griekse oudheid. Ook geen handje van Willem Alexander of Wim Kok. Het ging vooral om de eer. Als prijs kreeg de winnaar een krans van olijftakken. Maar geen gewone takken, hoor. De takken werden met een gouden mes van een heilige boom afgesneden. Soms kregen de winnaars ook nog andere prijzen. Zoals kaartjes voor het theater, of de rest van hun leven gratis eten in hun dorp. Nu maar hopen dat ze niet elke dag hetzelfde te eten kregen! Geen Zeus, geen Spelen Meer dan duizend jaar werden in Griekenland de Spelen gehouden. Maar aan alles komt een eind. Dus ook aan de Spelen ter ere van Zeus. In 393 na Christus verbood de Romeinse Keizer Theodosius I de Spelen. Hij was toen de baas in Griekenland. Theodosius geloofde niet in Zeus en de andere goden. Die bestonden helemaal niet, volgens hem. Hij geloofde in God en Jezus. Spelen ter ere van Zeus vond hij maar afgoderij. Dus weg ermee. Eeuwen later zijn de Olympische Spelen nog steeds niet vergeten. Sommige mensen proberen net zo'n sportfeest te organiseren. Zo rond 1600 organiseerde Robert Dover in Engeland de 'Cotwold
Olympic Games'. Veel is daarover niet bekend. Wel is zeker dat op 22 oktober 1850 de 'Much Wenlock Olympian Games' werden gehouden. Ze werden genoemd naar het Engelse plaatsje Much Wenlock. Maar een succes werd het niet. Ook in Griekenland zelf probeerde men de Spelen weer in te voeren. In 1859 organiseerde de rijke graanhandelaar Zappas in Athene de eerste 'Zappas Olympische Spelen'. Ook in 1870, 1875 en 1889 werden de 'Zappas Spelen' gehouden. Maar veel sporters kwamen er niet en Zappas stopte er mee. Pierre de redder Toch worden er nu al weer meer dan honderd jaar Olympische Spelen gehouden. Dat komt door één man: baron Pierre de Coubertin (spreek uit: Pjer de Koeberten). Hij kwam uit Frankrijk en leefde van 1863 tot 1937. Pierre had maar één doel: nieuwe Olympische Spelen. Met deelnemers uit de hele wereld. Waarom? Nou kijk: – Hij was helemaal gek op verhalen van de oude Spelen. – Hij vond dat er veel te weinig gesport werd. – Hij wilde dat jongeren uit verschillende landen elkaar beter leerden kennen. Als mensen elkaar kennen, gaan ze ook geen oorlog voeren, dacht hij. In 1894 organiseerde Pierre de Coubertin het eerste Olympische Congres. En al twee jaar later werden de eerste moderne Olympische Spelen gehouden. Natuurlijk in Griekenland. Het land waar het allemaal begon. Bijna alle tijd die De Coubertin had, besteedde hij aan de Spelen. En ook bijna al zijn geld. Na zijn dood kreeg zijn vrouw bijna niets. Terwijl ze best wat had kunnen gebruiken. Ze werd namelijk 102... Weer Olympische Spelen De Grieken waren apetrots! Na bijna 1500 jaar waren er eindelijk weer Olympische Spelen! En dat in hun eigen land. Iedereen verwachtte er veel van. Maar erg druk werd het niet. Er deden 285 sporters mee. Uit
dertien landen. De sporten die op het programma stonden, waren: atletiek, gewichtheffen, schermen, wielrennen, worstelen, schieten, tennis, turnen en zwemmen. Net als in de Griekse oudheid mochten vrouwen niet meedoen. Maar kijken mochten ze dit keer wel. De grote held van de Spelen was de Griek Spyridon Louis. Hij won tot grote vreugde van de Grieken de marathon. Dat is een hele lange hardloop wedstrijd. Voor de veertig kilometer van het plaatsje Marathon naar Athene had hij 2 uur, 58 minuten en 50 seconden nodig. Bejaarden gingen veel op reis Tegenwoordig is het Internationaal Olympisch Comité de baas van de Olympische Spelen. Hun kantoor is in Laussanne, in Zwitserland. De leden van het IOC bepalen waar de Spelen worden gehouden. Ze bepalen ook welke sporten er worden beoefend. En ze helpen met het organiseren. De baas van het IOC is de Belg Jacques Rogge. Een paar jaar geleden was er een groot schandaal. Sommige leden hadden zich laten omkopen. Ze kregen geld of gratis reisjes. In ruil daarvoor moesten ze op bepaalde steden stemmen. Zodat die steden de Olympische Spelen mochten organiseren. Sinds die tijd is er veel veranderd. Omkopen kan nu niet meer. Ook komen er steeds meer jonge atleten in het Comité. Nederland heeft drie leden: Anton Geesink (bekend van het judo), Hein Verbruggen (bekend van het wielrennen) en prins Willem-Alexander (bekend van Maxima). Weinig sneeuw in Athene Pas in 1924 werden er voor het eerst aparte Winterspelen gehouden, in Chamonix in Frankrijk. Deelnemers wilden ook kunnen skiën, schaatsen en bobsleeën. En dat ging nogal moeilijk in Athene, Londen of Parijs. Te warm en geen hoge bergen. Toch werd er in Antwerpen in 1920 al aan ijshockey gedaan. Men had een overdekte ijshal gebouwd. Dat was voor die tijd heel bijzonder. Nederland heeft met schaatsen veel medailles gewonnen. Vooral de laatste 20 jaar. In 1998 waren Ids Postma en Marianne Timmer onze gouden helden!
Wereld-kleuren Het Olympische symbool bestaat uit vijf ringen. Drie boven (blauw, zwart en rood) en twee onder (geel en groen). Veel mensen denken dat elke ring een werelddeel voorstelt. Dat is niet waar. De kleuren zijn gekozen omdat in alle landenvlaggen van de wereld één van deze kleuren voorkomt. De Olympische vlag (de vijf ringen op een witte achtergrond) is ontworpen door De Coubertin (daar is hij weer!). De vlag werd voor het eerst gebruikt in 1920 in Antwerpen. Spelen met vuur In 1928 werd in Amsterdam voor het eerst een Olympisch vuur aangestoken. Het vuur moet de hele Spelen blijven branden. Sinds 1936 wordt het vuur in Olympia in Griekenland aangestoken. Daarna brengen duizenden hardlopers het vuur naar de plaats waar de Spelen worden gehouden. Iedereen loopt een klein stukje. Soms gaat het vuur ook een stuk per vliegtuig. Bijvoorbeeld als er een zee tussen twee landen ligt. Coca Cola en McDonalds willen de beste sporters Vroeger mochten alleen amateurs meedoen aan de Spelen. Dat zijn sporters die geen geld verdienen met hun sport. Steeds meer mensen wilden ook topsporters zien meedoen. Vooral de sponsors. Sponsors betalen geld om tijdens de Spelen reclame te mogen maken. Zoals Coca Cola, Philips of McDonalds. Ze wilden op de Olympische Spelen de beste sporters van de wereld zien. Maar dat zijn nu juist allemaal profs: mensen die geld verdienen met hun sport. In Barcelona 1992 mochten voor het eerst ook profs meedoen. Bij elke sport doen nu de beste atleten mee. Behalve bij het voetballen. Van de wereldvoetbalbond FIFA mogen alleen profs onder de 23 jaar aan de Olympische Spelen meedoen.
Weetjes: De Marathonloop Bij de eerste moderne Olympische Spelen werd de marathon als onderdeel ingevoerd. De oude Grieken hadden dit onderdeel niet. De naam ‘marathonloop’ is echter wel aan de oude Griekse geschiedenis ontleend. Het verhaal dat daarbij hoort is als volgt: toen de Atheners een belangrijke overwinning hadden behaald op de Perzen in een veldslag bij het plaatsje Marathon, liep ene Phidippides de 40 kilometer naar Athene om de overwinning te melden. Volgens het verhaal kon hij bij aankomst nog net zeggen ‘We hebben gewonnen’ en viel hij toen dood neer. De marathonloop werd oorspronkelijk ingevoerd als een wedstrijd over 40 km. De tegenwoordige lengte van 42 km. en 195 m. kreeg de marathon in 1908 toen de Olympische Spelen in Groot Brittanië werden gehouden. Nadat het parcours van 40 km. al was uitgezet, eiste de Engelse koningin dat het verlengd werd zodat de finish voor de koninklijke was. Dat deed men, en sindsdien is de afstand van de marathon 2 km. en 195 m. langer. Het woord Olympisch Als je het hebt over de ‘Olympische Spelen’, dan bedoel je de spelen die in het plaatsje Olympia werden gehouden. Maar Olympisch kan ook te maken hebben met de berg Olympus. Dat is een berg die honderden kilometers van Olympia af ligt, in het noorden van Griekenland. De Grieken dachten dat de goden boven op deze berg woonden. Daarom noemden ze die de Olympische goden. Zeg dus nooit dat de Olympische goden uit Olympia kwamen, of dat de Olympische Spelen op de Olympus werden gehouden!
