VRIENDENKRING SEKEM
Nieuwsbrief nr. 20
november 2008
Aan de vooravond van de viering van het éénendertigjarig bestaan van SEKEM ontving Ibrahim Abouleish weer een belangrijke onderscheiding: de Ethics in Business Award. Dubbel belangrijk in deze tijd van omvallende banken en voedselcrisis. Over de omgang van SEKEM met de voedselcrisis bericht onze voorzitter Corien Hoek. Verder aandacht voor het werkbezoek dat de Malinees Mamadou Traoré door onze bemiddeling aan SEKEM bracht, een verslag van landbouwkundige Jan Diek van Mansvelt over het seminar dat hij leidde in verband met de inrichting van het nieuwe project in de Sinaïwoestijn en een bericht over de eerste SEKEM Community School, een mijlpaal in de begeleiding van de kamillekinderen. Tenslotte vragen wij uw aandacht voor de SEKEM-reis die in februari 2009 voor de derde keer door Brandaanreizen wordt georganiseerd. In de bijlage vindt u daarover alle relevante informatie. Ethics in Business Award voor Ibrahim Abouleish Op 14 november ontving dr. Ibrahim Abouleish de IAHV Ethics in Business Award 2008 uit handen van de voorzitter van het symposium Ethics in Business Corporate Culture & Spirituality dat in Brussel plaatsvond. De International Association for Human Values noemde hem de “het guiding light van SEKEM, de Egyptische reus voor organische voeding en textiel, een model voor duurzame en toekomstgerichte ontwikkeling”. Ook de GMR Group, dr. Hans-Peter Dürr en de Zuid-Afrikaanse gehandicapte zwemster Natalie Du Toit ontvingen gelijktijdig deze onderscheiding.
brandstoffen, speculatie met grondstoffen en het wereldhandelsysteem dat ontwikkelingslanden benadeelt.
SEKEM en duurzame ontwikkeling Door Corien Hoek
Verantwoord ondernemen Hoe reageert SEKEM op deze verontrustende ontwikkelingen? In een artikel in SEKEM Insight 71 (mei 2008) stellen Christoph Kampschulte en Christina Boecker dat de onlusten in Egypte zijn ontstaan doordat het systeem van gelijke en eerlijke distributie van gesubsidieerd graan en brood nu niet meer goed functioneert. Dit is deels een gevolg van het feit dat de strategische reserves van graan in het land zijn gedaald vanwege de prijsstijgingen op de wereldmarkt. Het exporteren van land-
In april 2008 veroorzaakten explosieve stijgingen van voedselprijzen wereldwijd opstanden van hongerende mensen in een aantal landen, waaronder Egypte. India en Egypte legden de export van granen stil. Als oorzaken voor de prijsstijgingen worden genoemd: natuurrampen veroorzaakt door klimaatverandering, toename van de vraag van de opkomende economieën van India en China en van de vraag naar bio1
bouwproducten in deze situatie vindt SEKEM toch verantwoord. Om te beginnen benadrukt het bedrijf dat de helft van de inkomsten wordt verdiend met de lokale verkoop van voedsel en medicinale producten. Export is nodig omdat veel landbouwproducten een beperkte houdbaarheid hebben, zoals de vroege aardappelen die op dat moment verhandeld werden. Deze hoeveelheden zijn te groot voor de lokale markt en zouden alle betrokken boeren in de problemen brengen. Daarnaast maakt exporteren import van andere producten mogelijk. Voor SEKEM betekent exporteren ook het in stand houden van de goede relaties die de afgelopen 20 jaar zijn opgebouwd met trouwe partners in Europa, Azië en Noord Amerika. Deze relaties maken het de onderneming mogelijk op een economisch betrouwbare manier te handelen. Ze hebben investeringen tot gevolg en scheppen daarmee banen voor de lokale arbeidsmarkt. Ook de sociale en culturele activiteiten kunnen hierdoor groeien en bloeien. Daarnaast vormen internationale relaties een uitdaging om betere prestaties te leveren en effectievere oplossingen te ontwikkelen voor vraagstukken waar men mee te maken heeft. Dat komt uiteindelijk het land en de mensen ten goede. Ten slotte heeft SEKEM nieuw land ter grootte van 1.000 ha verworven in de Sinaï voor landbouwactiviteiten op basis van organische en biodynamische landbouwmethoden. Eenzelfde hoeveelheid land is aangekocht in de Bahareya oase in de westelijke woestijn. Door deze uitbreiding verhoogt SEKEM productie en toevoer van hoogwaardig voedsel in het land. Dat alles betekent verantwoord ondernemen.
rapport, verschenen in opdracht van de VN in 1986. In een artikel in Das Goetheanum 36 (5 september 2008) ter voorbereiding van een symposium over duurzame ontwikkeling in Dornach, Zwitserland (11- 14 september) plaatst W. Tomaschitz het begrip duurzaamheid in een interessant kader: “Enerzijds moet er iets bewaard worden, anderzijds moet ons handelen – met de blik op de toekomst – zo zijn dat de ontwikkeling van de aarde ook een kans krijgt”. Het lijkt een tegenstelling. Toch moeten wij leren beide aspecten te integreren in ons denken en handelen. Daarmee wordt duurzaamheid een begrip van het moderne wereldbewustzijn, aldus Tomaschitz. Vervolgens wordt er aandacht besteed aan de kennis en de kwaliteiten die nodig zijn om duurzaam te kunnen handelen, zoals het ontwikkelen van ons bewustzijn voor de kringloop van processen in de natuur en het (belang van) evenwicht, inzicht in de gevoeligheid en samenhang in ecosystemen, aandacht voor de kwaliteit van tijd – de kwaliteit van het rijpen, de duur, de kringlopen, cyclisch terugkerende fenomenen, het afsterven en de voorwaarden voor regeneratie – en tenslotte de noodzaak voor verdieping van de zintuigelijke waarneming om een beter inzicht te krijgen in bovengenoemde processen en fenomenen. Met deze verworvenheden kunnen we een groter verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen met een vooruitblik op de toekomstige werkelijkheid van de aarde, die wij door ons handelen scheppen. We kunnen constateren dat SEKEM in dit perspectief een grote verantwoordelijkheid op zich heeft genomen waarin duurzaamheid, het behoud van biodiversiteit en waar mogelijk beïnvloeding van klimaatverandering wordt nagestreefd. In SEKEM lopen verschillende projecten op het gebied van hernieuwbare energiebronnen zoals biomassa en zonne-energie om Egyptes afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, en het beperken van de
Duurzame ontwikkeling SEKEMs handelen heeft alles te maken met de visie van de onderneming op duurzame ontwikkeling.“Duurzame ontwikkeling komt tegemoet aan de behoeften van de huidige generatie, zonder de mogelijkheden van de toekomstige generatie om in hun eigen behoeften te voorzien in te perken” aldus de definitie in het Brundtland-
2
uitstoot van CO2. In samenwerking met de firma Soil & More in Nederland is bijvoorbeeld een compostproject in SEKEM gerealiseerd (zie elders in deze Nieuwsbrief). Bijna 60.000 ton kwaliteitscompost wordt geproduceerd, waardoor ook weer meer productie van voedsel mogelijk wordt. Deze compost wordt grotendeels verkocht aan lokale boeren die daarmee hun gebruik van kunstmest en pesticiden omlaag brengen. Dat vermindert de lasten voor de natuurlijke omgeving.
tere economen en agro-technici. Omgekeerd kon zo de soms wat al te radicale technologiseringsdrang van de techneuten in een sociaal-cultureel ontwikkelingskader worden geplaatst. De reden om mij als voorzitter / keynote speaker en leading expert voor zijn symposium te vragen was het feit dat hij gecharmeerd was mijn Checklist for sustainable landscape development (Elsevier, 1999). Daarin ontwikkelde ik met behulp van Maslows motivatiemodel een samenwerkingsmodel tussen de drie grote wetenschapsgebieden die – als je dat zo bekijkt – de kennis over respectievelijk lichaam, ziel en geest ontwikkelen.
In het bovengenoemde artikel stelt Tomaschitz ook dat de moed om voor de gevolgen van ons handelen in te staan, de gevoeligheid om de gevolgen van ons handelen te overzien, de bereidwilligheid om een imaginaire ruimte te scheppen waarin de verantwoording voor onze medemensen zichtbaar wordt, en het vrijwillige meedragen van het lot in zaken waar anderen schuldig aan zijn, deugden zijn die leven bij mensen die zich inzetten voor de toekomst van onze aarde. Daarvan zijn SEKEM en de mensen die dit duurzame initiatief mogelijk maken een inspirerend voorbeeld.
Omdat er sprake was van deelname door ca. 30 wetenschappers en de opgave niet gering was, stelde ik Abouleish voor om met drie Nederlandse BD-EKO experts te komen, die elk op een van die drie gebieden in het bijzonder thuis waren. We maakten zo dus een fraai plan, na een paar middagen voorbereiding als team in oprichting. Maar: dat plan werd afgewezen. Te duur, al die experts. Mijn aanbod om dan – kosten neutraal! – tenminste met een zeer ervaren collega te komen, werd niet gehonoreerd.
Sinaï Symposium over BD landschapsinrichting en landgebruik Door Jan Diek van Mansvelt
Intussen werkte ik ook hard aan een programma voor de vier beschikbare dagen: 19 t/m 22 april, waarin ik een bezoek aan het betreffende stuk woestijnland én een bezoek aan de moederfarm, zoals het nu is, essentieel vond.
Vorig jaar november vroeg Ibrahim Abouleish mij om in 2008 een symposium te organiseren met en voor een aantal Egyptische wetenschappers die hij wilde betrekken bij de opbouw van een SEKEMachtige nederzetting in de Sinaïwoestijn.
We kwamen eruit en het werden fascinerende dagen met zeker 10 Egyptische wetenschappers. Drie van hen maakten alle programma-onderdelen mee en vijf de helft. Logisch als iedereen het enorm druk heeft.
Hij was namelijk bezig daar een groot stuk grond te verwerven. Het zou gaan om een multidisciplinair team, waarin zowel experts op het gebied van landbouw, veeteelt, bodem, waterbeheer en aanverwante disciplines zouden meedoen, alsook experts in ecologie, economie, sociologie en culturele antropologie. Zo zouden de grote idealen van de culturele en sociale idealisten goed geaard kunnen worden met hulp van nuch-
We kwamen zo allengs op twee mooie inrichtings- en gebruiksplannen uit voor het 10 ha omvattende terrein. Het ene stoelde op een scheiding van functies met
3
blauwe overall werkers (productie en opslag) aan de zuidkant, de witte boorden werkers in het midden (handel en financien) terwijl de paarse jurken dan meer aan de noordkant hun plek kregen (therapieën, scholing en kunst). Het andere plan beoogde een centrale dorpsruimte waarin de genoemde functies passend waren ondergebracht. Beide plannen beoogden lokale arbeidsvoorziening, praktijktraining voor jongeren uit de streek en ca 50 % van de opbrengsten als bijdrage in de lokale voedselvoorziening. Overheidssubsidies en mondiale ondersteuning voor regionale ontwikkelingen waren daarin genoemd.
van dit jaar gelukt. Hieronder enkele indrukken van dit leerzame vierdaagse bezoek.
Toen beide plannen op de slotzitting gepresenteerd werden, bleek er eigenlijk al lang een strak productieplan voor het gebied te bestaan waarin met minimale menskracht optimale (BD) productie bereikt zou kunnen worden van (vooral) exportproducten.
De ontvangst, verzorging en begeleiding op SEKEM waren indrukwekkend. De eerste twee dagen waren we onder de hoede van Attia Mohammed Sobhy. Hij sprak Duits en Engels en wisselde dat regelmatig af, terwijl Baba alleen Frans spreekt, maar dat mocht de levendigheid van de conversatie niet drukken. Bovendien bleek dat Baba ook moslim was en dat schiep een band.
Het was een hele organisatie om mezelf en Baba op dezelfde dag in Cairo aan te laten komen. De uitnodigingsbrief van dr. Ibrahim Abouleish voor SEKEM raakte zoek tussen de Nederlandse en Egyptische ambassade in Bamako, het ophalen van het visum in Bamako was een onderneming die Baba vier dagen reizen kostte, zijn vlucht werd een week van tevoren gecanseld maar… het lukte toch en het was alleszins de moeite waard.
Het is afwachten of de keuze op een van deze drie plannen zal vallen, of dat de verschillende ideeën op de een of andere manier tot een synthese zullen leiden. Mijn nasmaak was er een van verwonderde bewondering over de groei en ontwikkeling van SEKEM. Ibrahim Abouleish van zijn kant was blij met de blikverruiming die zijn academische stafleden aan het symposium hadden opgedaan, dat zij zeker waardeerden.
Composteren De eerste uren zaten we in een mooi zaaltje met de planetenzegels aan de wand en gaf Attia ons les over composteren. Er lagen mappen voor ons klaar met informatie over compostbereiding en de kalender van Maria Thun. Voor Baba, die van zijn grootouders nog wel de organische methode kent om met het land om te gaan, was het een openbaring om te horen over de biologisch-dynamische methode. Het gesprek ging vrij snel naar de situatie in Mali en welke mogelijkheden er zijn om daar meteen aan de slag te gaan.
Bezoek uit Mali Door Yvonne Gerner Sinds 2006 steunt Yvonne Gerner de Malinees Mamadou “Baba” Traoré om zijn droom – het begeleiden naar economische zelfstandigheid van de allerarmsten – te verwerkelijken. Daarvoor richtte ze in 2007 de stichting Rondom Baba op. Ruim een jaar geleden kwamen wij met haar in contact en ontstond het plan om met Baba een bezoek aan SEKEM te brengen voor een kennismaking ten behoeve van het project Dialangou in Mali. Dat is in oktober
In Mali wordt alle afval, ongescheiden, ‘s nachts verbrand. Er hangt dan ook heel vaak een intens smerige stank. Het idee om in de omliggende dorpen van Mopti afval dat geschikt is voor compost op te halen (hetgeen ook werkverschaffing betekent) en op een stuk land te gaan beginnen met composteren lag snel op tafel. Inmiddels
4
zijn hierover gesprekken gaande met de burgemeester van Mopti.
meegekregen. Bovendien heeft hij zelf gefilmd en dat inmiddels laten zien op het stadhuis in Mopti. In Mali worden chemicaliën voor de landbouw door de regering aan de boeren opgedrongen en ook diervoedsel dat vermengd is met dierlijke bestanddelen. Veel boeren die nog een gezond gevoel voor de aarde hebben, willen dit niet maar hebben geen keus.
Na de theoretische uiteenzetting brachten we een bezoek aan het stuk land buiten de muren van SEKEM waar de compostering plaatsvindt. Het was heel bijzonder om te merken dat daar helemaal geen stank hing en dat de prachtige mulle aarde die het resultaat is zelfs lekker ruikt. De tweede dag was gereserveerd voor de dieren. Gesprekken met Angela Hofman die de koeien onder haar hoede heeft, kennismaking met de melkmachines, de inrichting van de stallen, de kippen, duiven en schapen. We hebben uitgebreid kunnen toekijken bij het bereiden van de preparaten en gezien hoe de zogenaamde kamillekinderen ingezet worden bij verschillende onderdelen van het werk. Ontmoetingen Op de derde dag maakten we uitgebreid kennis met de verschillende scholen. We hadden zelfs het geluk dat er vanwege het bezoek van vrouwen van de buitenlandse ambassades een feestelijke presentatie was voorbereid door de schoolkinderen.
Baba beschreef mij hoe moeilijk het voor hem en zijn landgenoten is om dit soort ervaringen op te doen. Documentaires en films die over de Afrikanen en hun problemen gaan worden op filmfestivals en in filmhuizen in westerse landen vertoond maar niet bij hen. Rondreizen en bezoeken brengen aan inspirerende projecten is voor de gemiddelde Afrikaan niet weggelegd.
Minstens even belangrijk als de kennismaking met de verschillende onderdelen was echter ook het verblijf op SEKEM als zodanig. Het proeven van de atmosfeer, de vele ontmoetingen aan tafel en zomaar spontaan als we er rondliepen, de gesprekken, de vriendelijkheid en gastvrijheid. Twee maal waren we in de gelegenheid om met dr. Abouleish zelf te spreken. Hij gaf ons het advies om vooral op zoek te gaan naar mensen in Mali met ondernemersbloed en daarnaast Europese kennis erbij te halen. Ook heeft hij aangeboden om eventuele andere mensen uit Mali die belangstelling hebben te willen ontvangen.
Daarom wil ik dan ook, mede namens Baba, de Iona Stichting, Stichting Helias en de Vriendenkring SEKEM hartelijk dankzeggen voor de financiële bijdragen die deze reis mogelijk maakten. Via de website www.rondombaba.nl zal te volgen zijn hoe en of we het geleerde in praktijk zullen kunnen brengen. Wilt u dit unieke project financieel ondersteunen, dan kunt u een bijdrage overmaken op rekening 78.47.40.593 (Triodos Bank) t.n.v. Stichting Rondom Baba te Den Haag (fiscaal aftrekbaar).
Samenvattend kan ik zeggen dat het bezoek een enorme verrijking en inspiratiebron is voor het werk van onze stichting in Mali. Baba heeft veel zaden van bomen
5
Community schools In 1992 kwam er een overeenkomst tot stand tussen de Egyptische regering en UNICEF met het doel Community schools op te zetten in onderontwikkelde landbouwgebieden waar het hoge percentage analfabetisme onder meisjes aangepakt zou kunnen worden. Gemeenten en UNICEF zorgden voor grond en gebouwen, terwijl de overheid de zorg had voor leerplan, lesmateriaal en opleiding van leraren. Deze opzet heeft goed gewerkt, een 1000-tal scholen is tot stand gekomen met als resultaat dat het percentage analfabete meisjes in het jaar 2006 van 60 % is gedaald naar 40 %.
De SEKEM Community School Door Guus Schönfeld Al jaren staat er op het terrein van de SEKEM Farm een school met twaalf klassen, waar volgens het in Egypte voorgeschreven leerplan en antroposofische inzichten wordt lesgegeven aan de kinderen van de medewerkers van SEKEM en aan kinderen uit de omliggende dorpen. In zijn boek “SEKEM, ontwikkelingssamenwerking in een nieuw perspectief” (Zeist, 2005) beschrijft Ibrahim Abouleish onder meer uitvoerig hoe deze privéschool tot stand kwam en hoe lastig het was om de autoriteiten ervan te overtuigen dat het noodzakelijk was om naast theoretische kennis ook aandacht te besteden aan kunstzinnige en praktische activiteiten.
Ook SEKEM heeft nu het initiatief genomen om een dergelijke Community school op te zetten waar de al jaren gebruikelijke deeltijdopleiding voor werkende kinderen op een met de wensen van de overheid overeenkomende wijze kan worden voortgezet. Dit maakt opleiding en vorming mogelijk van een negentigtal jonge mensen in de leeftijd van 10 tot 15 jaar, die niet in de gelegenheid zijn de gewone school te bezoeken. Na drie jaren van zowel begeleiding in het werk als klassikaal onderwijs wordt de schooltijd afgesloten met een examen en kan gekozen worden tussen een echte vakopleiding voor een baan in een van de SEKEM-bedrijven of voor doorleren op de SEKEM-school.
In 1997 lukte het om ook een vakschool op te zetten, waar inmiddels honderdvijftig jonge mensen een driejarige beroepsopleiding kunnen volgen tot o.a. monteur, slotenmaker, timmerman, electriciën en boer. Kamillekinderen Vrij snel werd aan kinderen die niet in de gelegenheid waren gewoon onderwijs te volgen ook de mogelijkheid geboden om toch ten minste te leren lezen en schrijven. Hoewel er leerplicht bestaat in Egypte, zijn de levensomstandigheden vaak zo problematisch dat de ouders hun kinderen – en voornamelijk de meisjes – op het land laten werken. Ook SEKEM werd hiermee geconfronteerd, maar de SEKEM Development Foundation besloot de bekostiging van een basisopleiding gedurende twee dagen in de week op zich te nemen. Ook krijgen de circa vijftig Kamillekinderen elke dag een warme maaltijd en worden ze medisch begeleid. Wanneer deze kinderen veertien zijn, krijgen ze een getuigschrift waarmee ze de mogelijkheid hebben een vakopleiding te gaan volgen.
De gebouwen zijn in september 2008 opgeleverd, met de lessen is inmiddels een begin gemaakt. Door een grote schenking van een van de leden van de Vriendenkring SEKEM zijn zowel de ontwikkeling van de plannen als de exploitatie in ieder geval voor twee jaar verzekerd. Omdat het curriculum door de regering wordt voorgeschreven, is er vanuit de schenking met name aandacht voor de opleiding van leraren op het gebied van kunst en cultuur.
COLOFON: Vriendenkring SEKEM, Postbus 773, 6800 AT Arnhem. Postbank 8072506 t.n.v. Vriendenkring SEKEM, Koekange, e-mail:
[email protected], website: www.sekemvrienden.nl, Corien Hoek, voorzitter (070 306 2640), Dick Blokker, secretaris (026 443 1544), Guus Schönfeld, penningmeester (0522 452 003), Marja Houwert-Ruys (030 692 1218), Hendrik Jan Bakker, eindredactie (070 427 3462)
6
Een twaalfdaagse reis met Brandaan naar Egypte (SEKEM en de Sinai) Reisleiding: Dick Blokker Voor de derde keer organiseert de Stichting Brandaan Reizen een reis naar SEKEM van woensdag 25 februari tot en met zondag 8 maart 2009. Nadat in 1977 de oprichting van SEKEM ten noordwesten van SEKEM heeft plaatsgevonden vindt vooral de laatste jaren een indrukwekkende uitbreiding plaats van dit initiatief naar andere delen van Egypte. Grondlegger van SEKEM is de heer Ibrahim Abouleish. Nog steeds geeft hij leiding aan duizenden Egyptenaren, die hun werk op de akkers, de boomgaarden hebben, op een school of een opleiding zitten en gebruik maken van de voorzieningen van SEKEM (b.v. het Medisch Centrum). Niet lang geleden is er een nieuw project in de Sinai gestart. Behalve een bezoek aan dit project reizen we van woensdag t/m zondag ook door de indrukwekkende woestijn en het gebergte van de Sinai en overnachten we onder meer in het Catharina klooster. Van zondag t/m zondag ( 1 t/m 8 maart)verblijven we in SEKEM. Er worden hier verschillende rondleidingen gehouden en er vinden ontmoetingen plaats met o.a. de heer Abouleish, waarbij de Islam aan de orde komt. Ook is hier gelegenheid om eurythmie o.l.v. Christoph Graf en Martina Dinkel te beoefenen. Op drie, misschien vier dagen vinden er vanaf SEKEM excursies plaats o.l.v. mevr. Nihal Mofty naar de Fayoem en naar Cairo waar we piramiden, musea, bijzondere moskeeën en de oude stad gaan bezoeken. Dagprogramma (onder voorbehoud). Dag 1, Vlucht Amsterdam naar Sharm El Sheik met een overstap in Cairo. We overnachten in een hotel in/bij Sharm El Sheik. Dag 2, Met de bus reizen we vanf Sharm El Sheik naar het Catharinaklooster. Onderweg bezoeken we de Colored Canyon bij Nueba. We overnachten in het Catharinaklooster. Dag 3, Rondleiding in het Catharinaklooster en het Iconenmuseum. De mogelijkheid wordt geboden (voor goed wandelaars) om heel vroeg in de ochtend de berg Horeb te beklimmen en om vanaf de top van de berg de zon te zien opkomen. We overnachten weer in het klooster. Dag 4, We verlaten het klooster en reizen naar Ras Matarna waar we ook overnachten. We maken onder meer een stop bij de heetwaterbronnen bij Rafidim. Ras Matarna heeft goede banden met SEKEM. Zij streeft naar duurzaamheid in de landbouw en het toerisme. Dag 5, Op deze dag reizen we naar SEKEM . We reizen via het Suezkanaal en bezoeken onderweg het nieuwe project van SEKEM in de Sinaiwoestijn. We verblijven verder in SEKEM. Dag 6, een excursie naar Faiyum waar we een landbouwbedrijf bezoeken.
Dag 7, we blijven vandaag in SEKEM. Dag 8, een excursie naar het islamitisch Cairo waar we enkele bijzondere moskeën gaan bezoeken. Dag 9, we blijven in SEKEM en wonen de weekafsluitingen op de school en van de arbeiders bij. Dag 10, een excursie naar de piramiden bij Cairo.. Dag 11, Vandaag is er geen programma en kunnen we op eigen gelegenheid b.v. een bezoek brengen aan het Egyptisch Museum in Cairo of gewoon genieten van SEKEM. Dag 12, Vandaag vertrekken we weer naar Nederland. Overige mededelingen. De deelnemersbijdrage voor de hele reis is € 1720,00 per persoon. Voor alleen de SEKEMweek (1 t/m 8 maart 2009) is de reissom € 1320,00 per persoon. 1-persoonskamer toeslag is € 68,00. In de prijs is inbegrepen: - de vluchten Amsterdam – Cairo v.v. en de vlucht Cairo – Sharm El Sheik, - verblijf op basis van half pension, - de excursies en entreegelden volgens het programma, - de transfers, - luchthavenbelasting, - fooien, - visumkosten. Niet is inbegrepen, - de lunches, - persoonlijke uitgaven, - de verzekeringen. Uw paspoort moet een half jaar na terugkomst geldig zijn (t/m 9 september 2009). Er zal op zaterdagmiddag 31 januari 2009 van 14.00 tot 17.30 uur een voorbereidende bijeenkomst worden georganiseerd in het gebouw van de Christengemeenschap in Driebergen. Hierover ontvangt u nog bericht. Er kunnen maximaal 20 tot 23 deelnemers worden ingeschreven. De aanmeldingsformulieren ontvangen wij bij voorkeur voor 30 november 2008. Voor meer informatie en om zich in te schrijven, kunt u contact opnemen met Dick Blokker. Tel. 026 4426619 e-mail:
[email protected] Stichting Brandaan Reizen Postbus 773, 6800 AT te Arnhem
