VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER ASBEST ROND JUPITERLAAN IN STERRENBURG CONTACT Op de website www.dordrecht.nl/sterrenburg vindt u de meest actuele informatie. Vindt u het antwoord op uw vraag hier niet? Neem dan contact op met Jori de Saint Aulaire, projectmanager Wijkgericht Werken van de gemeente Dordrecht. Zij is bereikbaar per mail
[email protected] of telefonisch 06 12 25 51 48. Vragen over gezondheid Hebt u specifiek vragen over asbest en gezondheid? Dan kunt u contact opnemen met de Dienst Gezondheid & Jeugd (vroeger de GGD). Zij zijn te bereiken via telefoonnummer 078 770 85 00. Vragen over onderzoek Voor vragen over het onderzoek kunt u ook contact opnemen met de Omgevingsdienst ZuidHolland Zuid via telefoonnummer 0888 333 555 (24 uur per dag bereikbaar) of tijdens kantooruren met de heer C. Hensen op telefoonnummer 078 770 31 83.
SPECIFIEKE INFORMATIE Wat is er aan de hand? Woensdag 22 april bleek dat bij het reinigen van het dak van een woonhuis aan de Jupiterlaan asbest is vrijgekomen. Na melding van een buurtbewoner heeft de arbeidsinspectie het werk direct stilgelegd. De Omgevingsdienst Zuid-Holland-Zuid heeft metingen verricht bij deurposten van een aantal woningen en in de directe omgeving. De eerste uitkomsten lieten een verhoogde concentratie asbest zien. De asbest is echter in een groter gebied aangetroffen dan vanuit de reinigingswerkzaamheden aannemelijk is. De aangetroffen asbest is hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de daken van woningen in deze buurt. Door verwering en erosie zijn hier vezels van afgekomen. Waarom moesten bewoners hun huis uit? Omwonenden zijn woensdagavond op basis van de eerste onderzoeksresultaten geadviseerd om – op vrijwillige basis – tijdelijk niet thuis te slapen. De precieze situatie was nog niet volledig in beeld, maar de gemeente wilde op advies van de deskundigen het zekere voor het onzekere nemen en heeft daarom uit voorzorg dit advies gegeven. Wat doet de gemeente nu? Om de precieze situatie in beeld te brengen zijn direct verdere onderzoeken in gang gezet. Zowel in de buitenruimte als in twee woningen zijn luchtmetingen verricht. Hieruit bleek dat er geen verhoogde hoeveelheid asbestvezels in de lucht aanwezig is. Er vinden nog diverse metingen plaats. In meer woningen worden voor de zekerheid luchtmetingen gedaan. Ook zijn op verschillende deurmatten en deurposten zogeheten kleefmonsters genomen. Daarnaast wordt ook op straat gemeten. Kunnen bewoners terug naar huis? Ja. De resultaten van de luchtmetingen zijn voor de gezondheid van belang: het inademen van grote hoeveelheden asbestvezels kan op termijn een risico voor de volksgezondheid betekenen. In de gemeten lucht zijn deze vezels niet meer dan normaal aanwezig. Daarop heeft de GGD geconcludeerd dat bewoners weer gewoon terug konden naar hun woning. Bewoners zijn hier donderdagavond 23 april in een informatiebijeenkomst over geïnformeerd.
Ligt er asbest in de woningen? Op verschillende deurmatten zijn vezels aangetroffen, die waarschijnlijk onder schoenen van buiten naar binnen zijn gelopen. Waar zijn metingen gedaan? Op deze kaart ziet u de locaties waarvan de resultaten bekend zijn. Ontvangen bewoners de meetresultaten? Bewoners ontvangen zo snel mogelijk een rapport in de bus met de uitkomsten van de metingen. Vanwege eventuele privacygevoelige informatie plaatsen we de rapporten met adresgegevens niet op de website. De rapporten over de buitenruimte komen wel online. Asbestonderzoek is complex. De rapporten zijn daarom vrij technisch van aard. Hebt u na ontvangst vragen over de rapporten? Neem dan contact op met Casparus Hensen van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid via 06 51 85 08 41 of
[email protected]. Komt er een informatiebijeenkomst? Donderdagavond is er een informatiebijeenkomst voor omwonenden geweest. Over 2 weken organiseert de gemeente een tweede informatiebijeenkomst voor omwonenden. We kijken daarna of verdere bijeenkomsten nodig zijn; dat hangt af van de (nieuwe) informatie en de wensen bij bewoners. Als er tussentijds vragen zijn, dan kunt u contact met ons opnemen.
ALGEMENE INFORMATIE Wat is asbest? Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen, die zijn opgebouwd uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. Asbest is een natuurlijk materiaal en werd tot in de jaren ‘90 vaak gebruikt om zijn goede eigenschappen: het is sterk, slijtvast, bestand tegen hoge temperaturen, isolerend en bovendien goedkoop. Het is verwerkt in veel bouwmaterialen zoals in golfcementplaten, en als zodanig kan het vóórkomen in gebouwen en woningen. Alleen wanneer het materiaal wordt beschadigd komen vezels vrij. Hoe is asbest te herkennen? Op breukvlakken en bij beschadigingen is aan de vezelachtige structuur vaak te zien of het om een asbestverdacht materiaal gaat. Meestal heeft het een witte tot lichtgrijze kleur, maar het kan er ook lichtgrijs tot donkergrijs zijn. Alleen een microscopische analyse kan bewijzen of het materiaal of product echt asbest bevat. Kunnen losliggende asbeststukken kwaad? Zolang asbestresten niet verbrokkelen, kunnen ze geen kwaad. Door het verbrokkelen van het asbest kunnen asbestvezels vrijkomen. Dit kan gebeuren door er over heen te lopen of te rijden, of als het op een onvoorzichtige manier wordt opgeruimd. Daarom mogen alleen gespecialiseerde bedrijven asbest opruimen. Wat zijn de gezondheidseffecten van asbest? Gezondheidsrisico’s kunnen alleen optreden wanneer losse asbestvezels ingeademd worden. Asbestvezels die in de lucht zweven, kunnen na inademen diep in de longen doordringen. Het langdurig (jaren) inademen van grote hoeveelheden asbestvezels kan op den duur longkanker, mesothelioom (longvlies- of buikvlieskanker) of stoflongen veroorzaken. Wat is de kans op ziekte door asbest? Niet iedereen die asbestvezels inademt, krijgt daardoor kanker of stoflongen. De kans op deze ziektes wordt groter bij het langdurig inademen van grote hoeveelheden asbestvezels. Door een eenmalige hoge blootstelling aan asbest is de kans op het krijgen van kanker of stoflongen verwaarloosbaar klein. Het échte risico van asbest is aanwezig bij langdurige blootstelling aan grote hoeveelheden asbestvezels in de lucht. Dit soort blootstelling vond vooral vroeger plaats in sommige werksituaties, waarbij werknemers jarenlang, dag in dag uit, grote hoeveelheden asbest hebben ingeademd. Blootstelling moet niettemin zo veel mogelijk worden voorkomen om elk mogelijk risico te vermijden. Overigens ademt iedereen gedurende zijn hele leven miljoenen asbestvezels in doordat vezels nog in lage concentraties in de buitenlucht aanwezig zijn. Deze zijn afkomstig van vroeger gebruik van asbest, zoals in remvoeringen en asbestdaken. Ik ben zwanger. Loop ik of mijn ongeboren kind extra risico? Nee, er is geen extra risico voor zwangeren. Er is geen risico voor het ongeboren kind. Lopen kinderen meer risico dan volwassenen? Kinderen zijn niet gevoeliger voor asbestvezels, maar ze vormen wel een risicogroep vanwege het feit dat ze nog een lang leven voor zich hebben. Na eventuele blootstelling dragen ze de ingeademde asbestvezels langer in hun lichaam, die tientallen jaren later schadelijke gezondheidseffecten kunnen veroorzaken. Het is daarom belangrijk dat de plek waar u kind speelt schoon is. Ik woon al jaren in een woning met asbest. Heb ik risico gelopen? In meer dan de helft van alle woningen in Nederland zit asbest. Een risico voor de gezondheid bestaat daar alleen als er in de lucht losse asbestvezels komen die u kunt inademen. Uit stevig
(“hechtgebonden”) asbest in platen van asbestcement komen alleen vezels vrij als de platen beschadigd worden. Doorgaans bevat de lucht woningen weinig asbestvezels, niet veel meer dan de buitenlucht. Bij normale blootstelling blijkt het gezondheidsrisico gering te zijn, kleiner dan bijvoorbeeld de kans te overlijden door brand. Wat gebeurt er met asbestvezels die worden ingeademd? Vezels kunnen door inademen in de longen terechtkomen. Sommige vezels worden weer uitgeademd en andere worden door het lichaam afgevoerd. Soms blijven vezels in de longen achter en kunnen daar na vele jaren asbestgerelateerde aandoeningen veroorzaken. Er bestaat geen onderzoeksmethode om te bekijken of er vezels in de longen zitten. Is het gevaarlijk om asbestvezels in te slikken? Nee, bij inslikken komen de asbestvezels niet in de longen maar in de maag en daar kunnen ze geen kwaad. Vanuit uw maag worden de vezels afgevoerd. Wat moet ik doen als ik mogelijk asbestvezels heb ingeademd? U kunt niets doen. Het is niet waarschijnlijk dat u of uw kind (veel) vezels heeft ingeademd. wij verwachten daarom geen gezondheidseffecten. Ik moet erg hoesten, heb ik asbestvezels ingeademd? Inademen van asbestvezels veroorzaakt geen hoesten. Als u klachten heeft, gaat u dan naar uw huisarts. Kan getest worden of ik asbestvezels heb ingeademd? Nee, hier bestaat geen test voor. Asbestvezels zijn ook niet zichtbaar op röntgenfoto’s. Ik wil meer lezen over asbest Algemene informatie over asbest kunt u ook vinden op http://www.ggdrotterdamrijnmond.nl/milieu-enleefomgeving/in-de-woning/asbest.html
SPECIFIEKE VRAGEN UIT DE BEWONERSBIJEENKOMST JUPITERLAAN Gaat OZHZ hele Jupiterlaan controleren? In en rondom de woningen aan de westzijde van de Jupiterlaan is onderzoek gedaan. Verspreid over de buurt is op meerdere locaties asbest gevonden. Bij de woningen is vooral aan de kant waar geen dakgoot zit op de grond asbest gevonden. Er worden nog aanvullende onderzoeken gedaan om na te gaan bij hoeveel woningen er verhoogde concentraties asbest op de grond voorkomt. Daarnaast vinden er extra luchtmetingen plaats, zowel in woningen als buiten. Op de kaart met uitgevoerde onderzoeken is te zien dat de meeste asbest is gevonden rondom de locatie waar het dak is schoon gespoten. Weet de gemeente zeker dat dit toch niet de oorzaak is van de verhoogde asbestconcentraties? Het klopt dat op de kaart met onderzoeken verhoogde waarden gevonden zijn rondom de woning waar het dak is schoon gespoten. Maar dat komt vooral omdat op die locatie de meeste metingen zijn gedaan. Verder weg van de betreffende woning zijn dezelfde verhoogde concentraties asbest gevonden op de deurmatten en buiten op de grond. Het is niet aannemelijk dat deze verhoogde concentraties zijn veroorzaakt door het schoonspuiten van het dak. Het onderzoek is nog verder uitgebreid. Het is bekend dat bij asbestdaken door veroudering asbestdeeltjes loslaten. Het lijkt aannemelijk dat dit de oorzaak is van de verhoogde concentraties die gevonden zijn. Hoeveel asbestvezels zijn er in de luchtmetingen gevonden? Bij de 2 luchtmetingen die nu zijn uitgevoerd is er geen verhoogde concentratie asbest in de lucht gevonden. Er worden op dit moment extra luchtmetingen gedaan in woningen en op 2 locaties buiten. Voor buiten is er geen normering. In Nederland zitten overal 20-40 vezels per kubieke meter in de lucht. Voor binnenshuis bestaan wel normen. Door de uitslagen van de eerdere metingen is de verwachting dat er geen verhoogde concentraties worden gemeten. In ons huis is verhoogde concentratie asbest gemeten. Worden in mijn huis ook nog luchtmetingen gedaan. In de rest van het blok worden wel extra luchtmetingen gedaan, alleen bij ons niet. We willen dat dit ook bij gebeurt. Er vinden extra metingen plaats in het blok waar het dak is schoon gespoten. We zullen deze metingen in alle woningen van dit blok verrichten. Ook in de woning waar in eerste instantie geen luchtonderzoek uitgevoerd zou worden. Gisteren kregen we het advies om ergens anders te overnachten. Kunnen we veilig naar huis? Alle bewoners kunnen veilig naar huis. Alleen van de woningen waar nog metingen worden gedaan moeten de bewoners de komende nacht ergens anders doorbrengen. Niet vanwege gezondheidsrisico’s, maar omdat men tijdens de metingen niet aanwezig kan zijn. Dit kan de resultaten beïnvloeden. Ik heb een moestuin. Mag ik deze producten nog wel eten? Er zijn geen gezondheidsredenen om niet uit de moestuin te eten. Groente en fruit kunt u het beste even afspoelen, zoals altijd als u groente en fruit uit eigen tuin eet.
Vragen over vervanging van de daken Volgend jaar treedt subsidieregeling in werking voor vervanging van asbestdaken. Gaat per 1 januari 2016 in. Kan de gemeente voortouw nemen om bewoners aan te sporen collectief daken te laten vervangen met subsidieregeling?
Voor de gemeente is deze situatie in de Jupiterlaan aanleiding om na te denken hoe we hiermee aan de slag kunnen. We kunnen deze avond nog geen toezeggingen doen, maar komen hier op terug. Volgens mij is de gemeente verplicht bewoners aan te spreken om dak te vervangen? De gemeente wil eerst de resultaten van dit onderzoek af wachten. Niet meteen starten met werkzaamheden als we nog niet exact weten hoe de situatie is. Maar vanuit de gemeente gaan we hier zeker mee aan de slag. De Omgevingsdienst is al voorbereiding aan het treffen hoe de gemeente kan faciliteren bij de vervanging van asbestdaken Het is dus waarschijnlijk het beste als we per 1 januari onze daken vervangen? U bent eigenaar van de woning. De gemeente kan onderzoeken hoe het gesteld is met de asbestdaken en advies geven aan woningeigenaren wat u het beste kunt doen. Het is aan huiseigenaren zelf om maatregelen te nemen voor hun huis. Binnen twee organiseert de gemeente een tweede bijeenkomst om resultaten van de verdere onderzoeken te presenteren. Voor zover mogelijk zullen we u ook adviseren. Als ik de asbestplaten wil vervangen. Mag ik die eraf halen? Nee, je mag er zelf niet mee aan de slag. Dit mag alleen door een erkend bedrijf. Als er gestart wordt met asbest verwijderen, dan moet bij aansluitende daken het hele blok in een keer aangepakt worden. Je mag namelijk geen delen verwijderen, alleen het geheel. Dit is wettelijk verplicht. Op meerdere locaties in de straat zijn in de daken ramen geplaatst, dakkapellen geplaatst worden. Waarom is daar nooit op gereageerd? Deze werkzaamheden zijn waarschijnlijk niet volgens de regels uitgevoerd. Het is voor de OZHZ niet mogelijk om overal te controleren. Als er melding van gedaan wordt, dan komt de OZHZ wel langs. Hier ligt ook een verantwoordelijkheid van bewoners en de eventuele ingehuurde aannemer. Kunnen bewoners al direct beginnen met dak vervangen? Als huiseigenaar kunt u zelf actie ondernemen om het dak te laten vervangen. Hiervoor moet u wel een gecertificeerde aannemer In de hand nemen. U mag dit niet zelf doen. 15 jaar geleden garandeerde de gemeente me dat mijn asbestdak de komende 30 jaar nog mee kon en dat het dus geen problemen zou opleveren. We zijn nu 15 jaar verder en ik moet mijn dak gaan vervangen, omdat er asbestdeeltjes los komen. Hoe kan dit? Wij weten niet welke toezeggingen er destijds door wie zijn gedaan. Algemeen kunnen we stellen dat de inzichten destijds anders waren dan nu. 15 jaar geleden dacht men nog dat een coating het asbestdak veilig maakte. Dat blijkt nu niet het geval. Dit zijn nieuwe inzichten.
Vragen over het schoonmaken van de woning Wie gaat schoonmaken? Als er asbestvezels in huis zijn gekomen door het naar binnen lopen, dan zijn de bewoners zelf verantwoordelijk voor het schoonmaken huis. De asbestvezels zijn op de deurmatten gevonden. Bewoners wordt aangeraden deze te vervangen. Bewoners moeten zelf de schoonmaak regelen. Het advies is dus in ieder geval bij uw verzekering te melden. Ik wil graag tips over hoe ik veilig mijn huis kan schoonmaken. Als er geen asbest is aangetroffen in uw woning, hoeft u niet extra schoon te maken. Er is dan geen gezondheidsrisico.
Bent u bang dat u asbest inloopt, dan kunt u het beste nat schoonmaken. Mocht er dan asbest aanwezig zijn, dan zal het in elk geval niet in de lucht gaan dwarrelen. Afvalwater van het schoonmaken mag in het riool terecht komen. Is een stofzuiger met een hepafilter veilig? Dit moeten we voor u uitzoeken. Wat moet ik met mijn deurmat doen? Uw deurmat kunt u het beste vervangen. Bij de milieustraat op de Baanhoekweg kunt u speciale zakken voor uw mat ophalen. Verpak de mat in twee zaken en breng het dan weg naar de milieustraat. U kunt overwegen om ook buiten voor de deur een extra mat te leggen. Het advies is om goed uw voeten te vegen voor u uw huis in gaat. Schoenen uitdoen kan natuurlijk ook.
Vragen over aansprakelijkheid kosten Mijn verzekeraar geeft aan dat de kosten voor de overnachting of het schoonmaken niet door de verzekering gedekt worden. Wie is hiervoor aansprakelijk? Bewoners hebben op advies van de gemeente de nacht elders door gebracht. Als de overnachtingskosten redelijk zijn, dan neemt de gemeente deze kosten voor zijn rekening. Hoe u deze kosten kunt declareren kunt u begin volgende week op de website lezen. Als u kunt aantonen dat de vervuiling van uw huis het gevolg is van de werkzaamheden aan het dak van huisnummer 41, dan kunt u misschien de aannemer of bewoner aansprakelijk stellen.
