Vragen en antwoorden energiezuinige verlichting

Vragen en antwoorden energiezuinige verlichting 1) EINDE GLOEILAMPEN 1.

Komt er een verbod op gloeilampen?

Begin 2009 stemde het Europees Parlement in met het aanscherpen van de energie-eisen aan huishoudelijke elektrische apparaten, waaronder lampen. De eisen aan het energiegebruik van lampen worden in fases aangescherpt, met als gevolg dat gloeilampen op termijn niet meer aan de strengere eisen kunnen voldoen. De eerste fase van de aanscherping gaat op 1 september 2009 in. Vanaf deze datum mogen er geen matte gloeilampen (alle gloeilampen waar je niet doorheen kan kijken), en heldere gloeilampen met hoge wattages (100 Watt en hoger) binnen de EU worden verhandeld. Dit betekent niet dat deze lampen per 1 september meteen niet meer verkrijgbaar zijn, maar vanaf deze datum zullen er wel steeds minder gloeilampen in de winkels te koop zijn. Uiteindelijk mogen vanaf 1 september 2012 helemaal geen gloeilampen meer in Europa worden verhandeld. De lampen die verboden gaan worden verliezen hun CE markering, waarmee verkoop in de Europese Unie niet meer mogelijk is. De aanscherping van de energie-eisen is vastgesteld in de zogeheten Europese richtlijn Ecodesign. Deze richtlijn is ontwikkeld om een halt toe te roepen aan de verkoop van energie-onzuinige huishoudelijke apparatuur in Europa, waarvoor inmiddels voldoende energievriendelijke alternatieven voorhanden zijn. Door het stellen van onder meer kwaliteitseisen ten aanzien van energiegebruik bij de productie en verkoop, zullen energie-onzuinige huishoudelijke apparaten naar verloop van tijd van de Europese markt verdwijnen. Huishoudelijke verlichting behoort ook tot één van de productcategorieën die onder de Richtlijn Ecodesign gaan vallen. Vanaf september 2009 zullen er als gevolg daarvan steeds minder gloeilampen in de winkels te koop zijn. Vanaf 1 september 2012 mogen er geen gloeilampen meer in Europa worden verhandeld. Kort daarna zullen er ook geen gloeilampen meer te koop zijn in winkels.

2.

Waarom moeten de gloeilampen van Europa uit de winkels?

Er kleven onmiskenbaar bezwaren aan de traditionele gloeilamp. Met name het lage rendement, dus het relatief hoge energieverbruik, is een belangrijk nadeel. De gloeilamp is een energievreter. Het overgrote deel van de aangevoerde elektriciteit wordt niet in licht, maar in warmte omgezet. Slechts 5 – 10% van de elektriciteit wordt omgezet in licht. Het vervangen van alle gloeilampen vermindert het elektriciteitsverbruik in een gemiddeld huishouden met circa 9%.

3.

Betekent de aanscherping van de eisen aan verlichting ook dat er in huis geen gloeilampen meer gebruikt mogen worden?

Nee, het gaat enkel om een verbod op de handel binnen de EU. Dit heeft tot gevolg dat gloeilampen op termijn niet meer in de winkel verkrijgbaar zullen zijn, maar gloeilampen die zijn aangeschaft zijn gewoon toegestaan. Desalniettemin heeft u er voordeel bij om gloeilampen thuis te vervangen door energiezuinige verlichting vanwege de kostenbesparing en de milieuvoordelen. 4.

De handel van gloeilampen worden in fasen verboden. Welke fasen?

De landen van de Europese Unie hebben gekozen voor het gefaseerd verscherpen van de energieeisen voor verlichting, waardoor de gloeilampen (en overigens ook enkele soorten halogeenlampen) geleidelijk verdwijnen uit de winkels. Hiervoor is een tijdsschema opgezet dat er voor alle landen van de Europese Unie als volgt uitziet:

Fase

Datum

1

1 september 2009

2 3 4 5 6

1 september 2010 1 september 2011 1 september 2012 1 september 2013 1 september 2016

5.

De volgende lampen zullen niet meer in omloop worden gebracht Matte/gecoate lampen (behalve energieklasse A)en heldere gloeilampen van 80W of meer Heldere gloeilampen van meer dan 65W Heldere gloeilampen van meer dan 45W Heldere gloeilampen van meer dan 7W Verhogen van de kwaliteitseisen Lampen met energieklasse C

Is Europa de enige waar de gloeilamp verdwijnt?

Nee, Californië en Australië hebben al eerder besloten de gloeilamp te verbieden. En ook in NieuwZeeland mogen vanaf oktober 2009 geen gloeilampen meer verkocht worden. Daarnaast is er in verschillende landen, waaronder Cuba en India, veel aandacht voor het stimuleren van energiezuinige lampen. 6.

Geldt de uitfasering van gloeilampen ook voor allerlei kleinere lampen zoals kerstverlichting en koelkastlampjes, of voor specifieke toepassingen zoals terraria?

De Europese richtlijn geldt alleen voor verlichting die toegepast wordt voor huishoudelijk gebruik. De richtlijn maakt een uitzondering voor lampen met een speciale toepassing. Lampjes voor naaimachines, koelkasten, ovens, schakelborden en terraria en warmtelampen en dergelijke worden gezien als speciale toepassing en als niet geschikt voor algemene verlichting. Bij lampen met een speciale toepassing moet op de verpakking vermeld staan dat de lamp niet voor algemene verlichting geschikt is. Verder geldt de nieuwe regelgeving niet voor kleinere lampen met een lager vermogen dan ongeveer 7 Watt (minder dan 60 lumen). Dat betekent dat bijvoorbeeld kerstverlichting en gekleurde lampen niet onder deze Europese Richtlijn valt. Voor reflectorlampen is nog geen regeling vastgesteld, deze wordt verwacht begin 2010. 7.

Is er op alle lampen een Energielabel te vinden?

Lampen met een vermogen van meer dan 4 Watt zijn voorzien van een energielabel. Led-lampen en reflectorlampen hebben (nog) geen energielabel. Alle andere type lampen wel. Het Energielabel geeft aan hoe energiezuinig de lamp is vergeleken met andere lampen. Een lamp met het energielabel A is het zuinigst. Het G-label is voor de meest verspillende lamp. De lampen met een G- of een F-label verdwijnen na 1 september 2009 langzaam van de markt. De onderstaande tabel geeft de labels per lamptype. De labels tussen haakjes zullen van de markt verdwijnen omdat ze na september 2009 niet meer worden verhandeld binnen de EU. Type lamp Spaarlamp Led-lamp Halogeenlamp Gloeilamp

Energielabel Wattage lager dan 100 W A, (B) Geen label B, C, D, E, (F) E, (F), (G)

Energielabel Wattage hoger dan 100 W A, (B) Geen label B, C, (D), (E), (F) (E), (F), (G)

8.

Blijft de term wattage gehandhaafd met de nieuwe type lampen ?

Al jaren lang wordt het vermogen (wattage) van een gloeilamp genoemd om een indruk te krijgen van de hoeveelheid licht die de lamp geeft. We zijn inmiddels vertrouwd met de lichtopbrengst van bijvoorbeeld een lamp van 25 Watt of van 60 Watt. Voor spaarlampen en Led-lampen, is deze aanduiding minder goed van toepassing. Nu wordt er bij spaarlampen en Led-lampen vaak vermeld met welk vermogen gloeilamp deze te vergelijken is. Deze vergelijking geeft een indruk, maar het kan thuis anders worden ervaren doordat de kleur van het licht en de straling anders zijn dan bij gloeilampen. De meest gebruikte eenheid om het effect van het licht uit te drukken is de lichtopbrengst of lichtstroom (in lumen). Ook hierbij geldt dat twee lampen met ieder een lichtopbrengst van 200 lumen toch anders ervaren kunnen worden door de kleur en de straling, maar het is een goed meetbare indicatie. Momenteel wordt echter in de volksmond nog gesproken over wattage. Een makkelijke vuistregel is dat de lumenstroom van een gloeilamp ongeveer gelijk is aan het wattage keer 10. Dus een 25 watt gloeilamp = ca 250 lumen

2) ENERGIEZUINIGE ALTERNATIEVEN

9.

Welke lampen kan ik gebruiken om een gloeilamp te vervangen?

Bij het vervangen van uw gloeilamp door een zuinige lamp wilt u natuurlijk een passende lamp die prettig licht geeft. Let daarom op de volgende eigenschappen: 1. Hoeveelheid licht 2. Vorm en grootte van de lamp 3. ‘Kleur’ van het licht 4. Fitting van de lamp 5. Dimbaarheid van de lamp 6. Energiezuinigheid van de lamp 7. Levensduur 1. Hoeveelheid licht van de lamp Als u een gloeilamp koopt, bent u voor de hoeveelheid licht gewend te kijken naar het aantal Watt (25, 40, 60 etcetera). Bij zuinige lampen kunt u de hoeveelheid licht bepalen door te letten op het aantal Lumen (een maat voor lichtopbrengst). Vaak staat dit op de verpakking aangegeven. Als vuistregel geldt het volgende: als u het wattage van de gloeilamp vermenigvuldigt met tien heeft u ongeveer de lichtopbrengst van de lamp. In het onderstaande overzicht kunt u snel zien welke lichtopbrengst u kunt kiezen ter vervanging van uw oude gloeilamp. Gloeilamp wattage

Lichtopbrengst

25 Watt

200-300 Lumen

40 Watt

300-500 Lumen

60 Watt

500-800 Lumen

75 Watt

700-1.000 Lumen

100 Watt

> 1.000 Lumen

Led-lampen vormen een compactere lichtbundel. Als u een led-lamp voor gericht licht gebruikt, bijvoorbeeld in een spotje of een hanglamp boven de tafel, kan een lager aantal Lumen al de gewenste hoeveelheid licht opleveren. 2. Vorm en grootte van de lamp Spaarlampen, halogeenlampen en led-lampen zijn er in veel verschillende vormen en maten. Let erop dat de nieuwe lamp in de armatuur past. Er zijn ook nieuwe vormen die bij gloeilampen niet mogelijk zijn. 3. De kleur van het licht Ook in de lichtkleur heeft u veel keuze. Er zijn zuinige lampen met warme tinten en zuinige lampen die wit licht geven. Dit staat op de verpakking aangegeven. 4. De fitting Net als bij de gloeilamp hebben de zuinige lampen ook diverse soorten fittingen. Let op dat u de juiste maat fitting kiest. Ook deze informatie vindt u op de verpakking. 5. Dimbaarheid

Alle halogeenlampen zijn te combineren met een gloeilampdimmer. Veel spaarlampen en led-lampen zijn niet geschikt om te dimmen. Hiervoor zijn speciale dimbare spaar- en led-lampen verkrijgbaar. Als deze lampen dimbaar zijn, staat dit aangegeven op de verpakking.

6. Energiezuinigheid van de lamp Bij de aanschaf van een lamp heeft u de keuze uit zuinige en minder zuinige typen. Wilt u een energiezuinige keuze maken, let dan op de lichtopbrengst (in Lumen) per Watt. Op de verpakking staat steeds vaker de lichtopbrengst in Lumen vermeld en het wattage. Wanneer u het aantal Lumen deelt door het wattage krijgt u het de lichtopbrengst per Watt. Hoe hoger dit getal, hoe zuiniger de lamp. Dus: hoe hoger Lumen / Watt, hoe zuiniger de lamp. Bijvoorbeeld een gloeilamp van 40 Watt met een lichtopbrengst van 400 Lumen heeft een lichtopbrengst van 10 Lumen per Watt. Een ledlamp van 6 Watt en een lichtopbrengst van 330 Lumen heeft een lichtopbrengst van 55 Lumen per Watt. Deze laatste is dus veel zuiniger met energie. 7. Levensduur De levensduur van verschillende typen lampen varieert. Kijk hiervoor op de verpakking van de lamp.

10.

Hoeveel euro bespaar ik door mijn gloeilamp te vervangen door een zuiniger type?

Spaar- en Led-lampen zijn op het eerste gezicht duurder dan een gloeilamp, maar spaarlampen gaan 3 tot 15 keer langer mee en Led-lampen 25 tot 50 keer langer. Bovendien besparen spaarlampen zo’n 75 procent energie ten opzichte van gewone gloeilampen. Bij Led-lampen varieert de besparing sterk per lamptype. De meest energie-efficiënte Led-lampen kunnen wel tot 85% energie besparen ten opzichte van gloeilampen. Halogeen lampen zijn iets minder zuinig, de besparingen variëren tussen de 30 en 50 procent. Hieronder volgt een kostenvergelijking van verschillende type lampen met een vergelijkbare lichtopbrengst:

Levensduur(branduren)

Elektriciteitskosten per jaar bij 3 branduren per dag *

Energiekostenbesparing per jaar t.o.v. de gloeilamp*

1000

€ 10,50

€0

Halogeenlamp** (30W)

2000 – 4.000

€ 8,00

€ 2,50

Spaarlamp (10W)

3000 – 15.000

€ 2,60

€ 7,90

Tl-lamp (8W)

10.000 – 40.000

€ 2,10

€ 8,40

Led-lamp** (4-8W)

25.000 – 50.000

€ 1,00 – 2,10

€ 8,40 – 9,50

Lamp Gloeilamp (40W)

*Gerekend is met een brandduur van drie uur per dag en een elektriciteitsprijs van 0,24 euro/kWh (prijspeil 2009) ** Bij halogeenlampen en led-lampen varieert de besparing sterk per lamptype. Er zijn zuinigere en onzuinigere typen. De ontwikkeling van led-lampen gaat snel, er komen steeds meer zuinige ledlampen bij.

11.

Wat is het verschil tussen spaarlampen, TL-lampen, en Ledlampen?

De technieken van TL-lampen en spaarlampen is vergelijkbaar. Beiden worden ook fluorescentielampen of gasontladingslampen genoemd. Spaarlampen zijn in feite kleine, gebogen TLbuisjes. In een spaarlamp en TL-lamp ontstaat licht door het vrijkomen van energie door elektronen. Hierdoor ontstaat UV straling, dat wordt omgezet in zichtbaar licht met behulp van een

fluorescentiepoeder aan de binnenkant van de buis. De eigenschappen van het uitgestraalde licht worden bepaald door de samenstelling van de fosforen in de fluorescentiepoeders of het halogeengas. Het duurt even voordat spaarlampen en TL-lampen op volle sterkte branden, daarom zijn ze minder geschikt op plekken waar de lamp maar enkele minuten hoeft te branden. Er zijn dimbare spaarlampen verkrijgbaar. Spaarlampen waar niet bij wordt vermeld dat ze dimbaar zijn, zijn niet dimbaar met een standaard dimmer. Led (Light Emitting Diodes)-lampen werken op een hele andere manier. Led’s zijn halfgeleiders die licht geven. Een enkele Led is heel klein en geeft relatief weinig licht. Door ze te groeperen op een printplaatje of strip wordt de lichtopbrengst vergroot. Led’s geven licht in een specifieke kleur. De samenstelling van het halfgeleidermateriaal bepaalt de kleur van de Led. Witte Led’s worden gemaakt door blauwe Led’s te combineren met fosfor dat een deel van het blauwe licht omzet naar groen/rood licht. Led-lampen starten snel op en zijn daarom ook geschikt op plaatsen waar de lamp kort wordt gebruikt. Net als bij spaarlampen zijn niet alle Led-lampen dimbaar. Er zijn echter ook dimbare Ledlampen verkrijgbaar.

12.

Waarom is de lichtkleur van een spaarlamp en een Led-lamp anders als een gloeilamp ?

Het licht van spaarlampen en Led-lampen wordt op een hele andere manier opgewekt dan bij gloeilampen. Hierdoor is de opbouw van de kleur anders verschillend bij de drie type lampen. De ontwikkeling van de spaar- en Led-lampen staat niet stil en inmiddels zijn er al spaarlampen en Led-lampen met een warmere kleur, waardoor de spaarlampen en Led-lampen steeds meer op een gloeilampen gaan lijken.

13.

Kan ik een spaarlamp of Led-lamp in de juiste maat en voor mijn fitting vinden ?

Inmiddels zijn er vele soorten en maten spaarlampen verkrijgbaar. Ook Led-lampen zijn sterk in ontwikkeling en de keuze in afmetingen, lampvoeten (voor diverse soorten fittingen) en lichtsoorten neemt toe.

14.

Zijn er dimbare spaarlampen en Led-lampen verkrijgbaar ?

De meeste spaarlampen en Led-lampen zijn niet dimbaar, maar er zijn speciale spaar- en Led-lampen op de markt die wel dimbaar zijn. Lees hiervoor de verpakking goed. Er zijn twee soorten dimbare spaarlampen op de markt: 1. Dimbare spaarlampen die met iedere dimmer kunnen worden gebruikt. Dit staat op de verpakking vermeld. 2. Spaarlampen met twee of vier standen. In deze lamp zit de schakeling ingebouwd in de lampvoet, waardoor de lamp naar keuze op volle of minder volle sterkte kan branden. De stand wordt gekozen door de lamp aan en uit te schakelen.

15.

Kan ik spaarlampen en Led-lampen vaak aan- en uitschakelen?

Led-lampen kunnen zonder probleem regelmatig worden aan- en uitgeschakeld. Spaarlampen hebben een opstarttijd van enkele seconden. Vanwege deze opstarttijd zijn veel spaarlampen minder geschikt op plaatsen waar de lamp voor een hele korte periode (minder dan 3 minuten) aan wordt gezet. De tijd om tot volledige lichtsterkte te komen duurt dan relatief lang. Daarnaast treedt er een klein beetje slijtage op bij het aan- en uitschakelen van spaarlampen. Bij normaal gebruik merkt u daar niets van, maar voor plekken waar het licht heel vaak aan en uit gaat, zijn ze minder geschikt. Voor plekken, waarbij de lamp minder dan 3 minuten wordt gebruikt en/of veel wordt aan- en uitgeschakeld kunnen Led-lampen of speciale spaarlampen worden toegepast. Deze speciale spaarlampen zijn spaarlampen die wel snel ontsteken en tot 500.000 keer geschakeld kunnen worden. Dit staat vermeld op de verpakking.

16.

Kunnen spaar- en Ledlampen tegen hele lage en hele hoge temperaturen ?

Spaarlampen werken goed bij temperaturen van 15 tot 45 graden Celsius. Tussen de 20-25 graden geeft het beste resultaat. De temperatuur in huis zal meestal in deze optimale range liggen. Bij lagere temperaturen is het opstarten moeilijker. De meeste lampen slijten niet of gaan niet stuk van extreem lage temperaturen. Bij hele hoge tempraturen (60 graden Celsius en hoger) daarentegen gaat de ingebouwde elektronica sneller stuk, zodat de normale levensduur dan niet wordt gehaald. Overigens zijn er speciale spaarlampen ontwikkeld die van -20 tot 60 graden Celsius goed werken. Bij deze lampen is vloeibaar kwik vervangen door amalgaam (een kwiklegering). Op de verpakking staat vermeld dat de lamp bijvoorbeeld speciaal geschikt is voor buiten. Ook bij hele kleine spaarlampen is kwik vervangen door amalgaam. Bij kleine spaarlampen zijn namelijk de buizen meerdere keren gevouwen, waardoor de warmte minder goed weg kan. Bij deze lampen met amalgaam is echter de opstarttijd langer dan met kwik Led-lampen werken ook goed op kamertemperatuur, en zijn daarnaast bij uitstek geschikt voor lage temperaturen.

17.

Hoelang gaat een spaar- of Led-lamp mee?

Spaarlampen hebben een levensduur van 3.000 tot 15.000 branduren, een gloeilamp daarentegen gemiddeld 1000 branduren. Bij een gebruik van 2 uur per dag gaan spaarlampen dus 4 tot 20 jaar mee. De aanschafkosten van de spaarlamp vallen nagenoeg weg tegen de aanschafkosten van alle gloeilampen die je had moeten kopen om een zelfde periode licht te hebben. Daarnaast bespaart de lamp u geld, omdat deze bespaart op de energiekosten. Voor Led-lampen is dit nu nog moeilijk aan te geven, omdat de aanschafkosten en energiebesparing sterk variëren per lamp. Led-lampen gaan overigens zeer lang mee. Naar verwachting 25.000 tot 50.000 branduren. Breng uw oude, niet meer werkende spaarlamp, TL-lamp of led-lamp naar de gemeentelijke milieustraat, geef hem mee met de chemokar of lever hem in bij de winkel waar u een nieuwe lamp aanschaft. Daarnaast zullen er in sommige grote winkels speciale inzamelboxen komen om uw oude spaarlampen of led-lampen in te leveren.

18.

Verbruiken Led-lampen wel zo weinig energie als op de verpakking staat?

Helaas klopt de informatie op de verpakking niet altijd. Het energieverbruik klopt in de meeste gevallen wel, maar soms kan de lichtopbrengst minder zijn dan op de verpakking staat aangegeven. Om een miskoop te voorkomen is het belangrijk om bij de aankoop te letten op het aantal lumen, zoals vermeld staat in het schema bij vraag 3. Hieruit kunt u opmaken of de Led-lamp een vergelijkbare hoeveelheid licht produceert als de gloeilamp of spaarlamp die de lamp vervangt.

19.

Passen spaarlampen en Led-lampen in de armaturen van gloeilampen?

De spaarlampen zijn tegenwoordig zo klein dat ze in nagenoeg iedere hang-, bureau- of wandlamp passen. Een heel enkele keer kan het voorkomen dat het niet past doordat de kleinste spaarlamp net iets groter is dan de kleinste gloeilamp. Het assortiment Led-lampen groeit momenteel sterk. Led-lampen zijn er ook in zeer kleine versies.

3) VOORDEEL VOOR MILIEU EN PORTOMONNEE

20.

Wat levert dit Europese besluit eigenlijk op voor het milieu?

Volgens berekeningen van de Europese Commissie levert de maatregel in heel Europa een jaarlijkse besparing op van 40 terrawattuur (TWh). Dit staat gelijk aan de energieconsumptie van maar liefst 11 miljoen Europese huishoudens ofwel grofweg alle huishoudens in Nederland en België samen. Door het plan zal jaarlijks ongeveer 15 miljoen ton CO2 (het bekendste broeikasgas) minder uitgestoten worden. Dat laatste is vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van 5 miljoen auto's.

21.

Moet ik meer betalen als ik spaar- en Led-lampen moet aanschaffen?

De overstap van de consument naar energiezuiniger spaar- en Led-lampen (en tl-lampen) zal een gemiddeld huishouden jaarlijks ongeveer 70 euro besparen door een lagere energierekening. De aankoopprijs van spaar- en Led-lampen is wel hoger dan van de gloeilamp, maar de levensduur is langer. De aanschafkosten van de spaarlamp vallen nagenoeg weg tegen de aanschafkosten van alle gloeilampen die je had moeten kopen om een zelfde periode licht te hebben. Daarnaast bespaart de lamp u geld, omdat deze bespaart op de energiekosten. Voor Led-lampen is dit nu nog moeilijk aan te geven, omdat de aanschafkosten en energiebesparing sterk variëren per lamp. Een gemiddeld huishouden heeft naar schatting 20 gloeilampen in huis. De rest van de verlichting bestaat uit spaarlampen, tl-buizen, Led-verlichting en halogeenlampen tot een totaal van 40 lampen. Door stijgende energieprijzen wordt de besparing door het gebruik van zuinige verlichting hoger.

22.

Hoe kan ik het meeste energie- en financieel voordeel halen uit energiezuinige lampen?

Net als voor gloeilampen geldt ook voor energiezuinige verlichting: gebruik verlichting alleen waar nodig. In de vertrekken waar niemand aanwezig is kunt u lampen het beste uitdoen. Het gebruik van lichtsensoren en bewegingssensoren kan erbij helpen om lampen niet onnodig te laten branden. Verder adviseren we om zoveel mogelijk gebruik te maken van daglicht. Met name bij grote verbouwingen en bij het ontwerp van nieuwbouw kan hiermee rekening worden gehouden.

23.

Hoeveel kost een spaarlamp of een Led-lamp?

De meeste spaarlampen kosten tussen de 3 en de 9 euro. Speciale spaarlampen, bijvoorbeeld met een bewegingssensor zijn duurder. De prijs van Led-lampen varieert enorm. Grofweg tussen de 5 en 40 euro.

4) RECYCLING VAN ENERGIEZUINIGE LAMPEN

24.

Wat kan ik doen met een spaarlamp, TL-lamp of Led-lamp die het niet meer doet ?

Spaar-, TL- en led-lampen moeten apart worden ingezameld. U mag ze dus niet in de vuilnisbak gooien. Breng uw oude lamp naar de gemeentelijke milieustraat, geef hem mee met de chemokar of lever hem in bij de winkel op het moment dat u een nieuwe vergelijkbare lamp koopt. Daarnaast zullen er in sommige grote winkels speciale inzamelboxen komen om uw oude spaarlampen en led-lampen in te leveren. Het kwik uit spaarlampen en TL-buizen wordt via deze weg zorgvuldig gescheiden.

25.

Waarom heeft een spaarlamp kwik ?

Kwik is nodig om te zorgen dat een spaarlamp en TL-lamp licht geeft. In de loop der jaren is de hoeveelheid kwik steeds kleiner geworden zodat het milieu zo minimaal mogelijk belast wordt. De spaarlamp hoort niet in het huisafval, maar moet apart worden ingeleverd bij het afvalscheidingstation, gemeentelijke milieupunten, in de winkel waar een nieuwe lamp wordt aangeschaft, of in speciale inzamelboxen die binnenkort in een aantal grote winkels te vinden zullen zijn.

26.

In spaarlampen en TL-lampen zit kwik. Zijn ze toch beter voor het milieu dan gloeilampen?

Kwik is slecht voor het milieu. Toch zijn spaarlampen en TL-lampen beter voor het milieu dan gloeilampen. Bij de productie van elektriciteit komt namelijk ook kwik vrij. Gloeilampen gebruiken veel meer elektriciteit, en bij de extra benodigde elektriciteitsproductie komt uiteindelijk meer kwik vrij dan in een spaarlamp zit. Het is belangrijk dat spaarlampen en TL-lampen worden ingeleverd zodat bruikbare stoffen kunnen worden hergebruikt. Daarmee komen ze in het recyclingcircuit terecht waardoor bruikbare stoffen kunnen worden hergebruikt. Het kwik komt dan niet in het milieu terecht en kan worden hergebruikt. Het Nederlandse milieubeleid ziet toe op een terughoudend gebruik van kwik in producten. Als er een goed kwikvrij alternatief mogelijk is, dan wordt de toepassing van kwik niet toegestaan voor dat product. In sommige gevallen is dit echter niet mogelijk, omdat een product niet functioneert zonder kwik. Dan worden er maximale grenswaarden aan het kwikgehalte in dat product vastgesteld, zodat er niet onnodig veel kwik wordt gebruikt. Led-lampen bevatten geen kwik of andere toxische stoffen.

27.

Loop ik gezondheidsrisico als de spaarlamp breekt?

De hoeveelheid kwik die vrijkomt na breuk van een spaarlamp is zo laag, dat er geen gezondheidklachten te verwachten zijn. Om alle risico’s uit te sluiten is het verstandig om de kamer waarin de lamp is gebroken te ventileren. Dit principe van voorzorg is te vergelijken met het nemen van maatregelen bij het verven in huis of het morsen van terpentine. De gebroken resten van een spaarlamp kunnen het beste worden opgeveegd met een papiertje en met handschoenen aan. De brokstukken van de lamp kunnen samen met het papiertje en de handschoenen in een plastic zak en worden aangeboden bij het afvalscheidingstation. Gebruik geen stofzuiger of doekje om de resten op te ruimen; het kwik kan zich dan alsnog door het huis verspreiden.

Laatste update: 15-10-2009