Vraag naar Oplossingen Anders op Weg 0.9 – 10 juli 2013 “Kom met innovatieve oplossingen om files te verminderen door middel van (langdurige) gedragsverandering bij filerijders op het regionaal verkeersnetwerk van Utrecht (d.w.z. het aantal VVU’s/voertuigverliesuren omlaag brengen) en daarmee de doorstroming verbeteren! Inleiding Project Het wegennet in de regio Utrecht heeft regelmatig te maken met files en opstoppingen. Anders gezegd: er zijn knelpunten op het gebied van doorstroming van het verkeer. Deze knelpunten liggen met name op wegen die van groot economisch belang zijn. Het effect van doorstromingsproblemen is dat het de samenleving tijd en geld kost (het duurt langer om van A naar B te komen voor zowel werknemers als voor het goederenvervoer). De omvang van 1 het doorstromingsprobleem wordt uitgedrukt in voertuigverliesuren (vvu) . Ook zijn files nadelig voor het “welbevinden” van mensen (stress, je komt te laat, je weet niet hoe laat je precies aankomt) en zijn er grote nadelen voor mens en milieu door de uitstoot van CO2. Het verminderen van opstoppingen alleen is overigens niet de oplossing voor dit laatste nadeel. Het aanleggen van extra wegen kost veel geld en meer asfalt is in Nederland maatschappelijk niet wenselijk. Aan de andere kant is het terugdringen van mobiliteit op zich geen reële optie: bij een moderne maatschappij moeten en willen mensen zich kunnen verplaatsen. Voor een gezonde economie is mobiliteit een noodzaak. Anders op Weg beoogt het verbeteren van de doorstroming op het hoofdwegennet en het 2 onderliggende wegennet door innovatieve maatregelen toe te passen die filerijders er toe aanzetten keuzes te maken die de doorstroming ten goede komen. Deze maatregelen kunnen zich richten op een specifiek verkeersknelpunt, maar het gaat in Anders op Weg om het bewerkstelligen van een gedragsverandering. Bovendien zijn we op zoek naar positieve business cases en gaan we er daarom vanuit dat een maatregel opschaalbaar is. Het project is een opdracht van de Provincie Utrecht en is een onderdeel van het Programma Beter Benutten Midden Nederland. Utrecht is bij uitstek gespecialiseerd (gevoed door de aanwezige kennisinstellingen) in het creatief oplossen van allerlei vraagstukken bijvoorbeeld d.m.v. het toepassen van game- en playprincipes. Met dit project is het de bedoeling ook de kennis over het innovatief oplossen toe te passen en te vergroten. Het project wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de Task Force Innovatie Regio Utrecht (TFI)/Economic Board Utrecht (EBU) in nauwe samenwerking met de Provincie Utrecht, diverse grote kennisinstellingen (zoals de HKU en de HU) en de U15 (grote regionale bedrijven die samenwerken ten aanzien van Slimmer Werken en Slimmer Reizen,). De U15 bedrijven zijn bij dit project betrollen als “launching customer” d.w.z. dat er wordt samengewerkt met deze bedrijven in het aanbrengen van vraagstukken (cases) en het testen en implementeren van oplossingen.
1
Met voertuigverliesuren (VVU) wordt het totaal aantal uren reistijdverlies (in vergelijking met ongestoorde afwikkeling) als gevolg van beperking in de wegcapaciteit aangegeven. 1 VVU betekent dat op een bepaald traject één voertuig één uur vertraging heeft gehad. Of waarschijnlijker, 60 voertuigen met 1 minuut vertraging. Voor het gemak werken we in de rest van dit document met de term ‘file-uren’. 2 Onder filerijders verstaan we iedereen die in de file staat.
1
Oplossingen. In Anders op Weg worden van september 2013 tot juli 2014 concrete ideeën uitgebouwd tot producten die een positieve en blijvende gedragsverandering moeten gaan bewerkstelligen. Op basis van een stapsgewijs proces met tussentijdse meetmomenten, houden we tijdens de uitvoer de vinger aan de pols en worden concepten/projecten indien nodig bijgestuurd. Ideeën m.b.t. de doorstroming op de wegen via het invoeren van “harde” maatregelen zoals aanpassingen aan de infrastructuur op welke wijze dan ook (bv. meer asfalt) of puur in-car technologie vallen buiten de scope van dit project. Wij zoeken zogenaamde “zachte” maatregelen die gebruik maken van bijvoorbeeld digitale media, sociale media, game principes, gebruik maken van de Fun-theorie, campagnes, combinaties met/aanvullend op in car enzovoort. We staan ook open voor andere zachte maatregelen die we hier niet als voorbeeld noemen. Bovendien zijn we zowel op zoek naar oplossingen die voortbouwen op iets bestaands als dat het een geheel nieuw idee mag zijn. (Red Ocean - Blue Ocean). Gewenst Gedrag Wij streven naar het bewerkstelligen van een gedragsverandering waarbij huidige filerijders (in willekeurige volgorde): - reizen op andere tijden, of - reizen via een andere route, of - kiezen voor een vorm van gezamenlijk vervoer, of - ander rijgedrag vertonen op de weg (bv. gelijkmatiger rijden), of - kiezen voor andere modaliteiten (openbaar vervoer, fiets enz.), of - een combinatie maken van meerdere van de bovenstaande mogelijkheden, of - de reis mijden (door of thuis of dichtbij huis te werken, bv via een flexplek) Wie worden gevraagd in te dienen 3 4 Dit project is uitdrukkelijk gericht op kleine en micro MKB-bedrijven in de creatieve (ICT) industrie. Het indienen van een idee in een onderling samenwerkingsverband/consortium van diverse 5 gespecialiseerde bedrijven (groot of MKB) en/of case eigenaren met als verwacht resultaat het effect van een maatregel te versterken, maakt een toekenning kansrijker. Procedure Het traject bestaat uit 3 selectierondes, waarna geselecteerden aan de slag kunnen. In elke ronde wordt er gepresenteerd voor een beoordelingsteam, samengesteld vanuit een grotere expertgroep en de mogelijke case eigenaar. Deze personen zijn experts op het gebied van respectievelijk gedragsverandering, verkeersgedrag, games, campagnes, business case ontwikkeling, open en big data, communityvorming, slimmer reizen/slimmer werken vanuit het bedrijfsleven, ICT en overheid. Voor informatie over de wijze van beoordelen in de eerste ronde zie ‘Beoordeling van de eerste ronde’. Elk voorstel dat door de selectie komt, krijgt de mogelijkheid om begeleid te worden door experts. Hierdoor bouwen we in het proces momenten in van advies, testen en reflectie. Na selectieronde 2 zal de verdere uitbouw van oplossingen parallel lopen met een meettraject om de impact van de implementaties van de betreffende oplossing in kaart te brengen.
3
Voor de definitie van een kleine en een micro MKB onderneming houden wij de definities aan zoals gebruikt bij de MKBtoets van Agentschapnl: ihttp://www.agentschapnl.nl/sites/default/files/bijlagen/Bijlage%20bij%20MKB-toets.pdf 4 Voor de definitie van creatieve industrie verwijzen we naar de omschrijving gemaakt door het topsector Creatieve Industrie: Sectoren die tot de topsector Creatieve Industrie worden gerekend zijn ondermeer: architectuur, mode, gaming, design, reclame, muziek en nieuwe media 5 Met case eigenaar wordt bedoeld een bedrijf dat een vraagstuk m.b.t. mobiliteit op het doorgaande verkeerswegennet inbrengt.
2
Selectieronde 1, de huidige ronde: het ruwe idee In deze ronde gaat het om een ruw idee te pitchen, zowel mondeling als op papier. Wij vragen u na te denken over dit idee op een aantal aspecten (zie voor de gevraagde inhoud het onderdeel “wat verwachten we” ). Het mondeling pitchen vindt plaats begin oktober (datum/data afhankelijk van aantal belangstellenden). Op die datum dient u ook het idee op papier aan te leveren. Uit alle ingezonden ideeën kiezen wij er maximaal tien die aan de slag kunnen gaan. Ideeën die niet door de selectie komen krijgen gemotiveerd uitleg over de score. Als u interesse heeft om uw idee te pitchen, wilt u dit dan uiterlijk op 27 september doorgegeven aan de projectleider van Anders op Weg, Irmgard Noordhoek (
[email protected]) Aan de slag 1 Aan de indieners van de tien geselecteerde ideeën stellen we een “prototypevoucher” ter beschikking om het idee verder te ontwikkelen tot een presenteerbaar prototype. Dit prototype dient eenvoudig getoetst te worden bij enkele leden van de beoogde doelgroep. De vouchers zijn er in 3 soorten: A. € 1500 B. € 3000 C. € 5000 De toekenning van de hoogte van de voucher is afhankelijk van uw motivatie en de arbeidsintensiviteit van de uitwerking van het idee (ter beoordeling beoordelingsteam). Tevens ontvangt u direct na de selectie voor de vouchers de definitieve criteria voor de selectie bij ronde 2. Selectieronde 2 Half november vindt er opnieuw een selectieronde plaats aan de hand van het prototype, en wordt er gekozen welke partijen doorgaan naar de volgende ronde. Maximaal 4 partijen gaan door. Aan de slag 2 In deze ronde zal er eerst gewerkt worden aan een werkend product en een bepaalde mate van implementatie bij de beoogde doelgroep. Telkens is toetsen bij de doelgroep essentieel. Ook is de nadere uitwerking van de business case van belang. Wij noemen de concepten dan inmiddels oplossingen. Afhankelijk van het aantal oplossingen dat gekozen wordt en de arbeidsintensiviteit van de uitwerking wordt het budget per oplossing tussen de € 30.000 en de € 40.000 excl. BTW. Selectieronde 3: Effectuering Na de zomer van 2014 wordt het project afgerond. Bewezen succesvolle oplossingen kunnen echter in het najaar van 2014 nog aanspraak maken op een extra subsidie om de business case te realiseren. Hiervoor zal een openbare bijeenkomst worden georganiseerd waar de uitgewerkte en geteste oplossingen moeten worden gepresenteerd aan een publiek van geïnteresseerden. Ook zullen hierbij mogelijke financiers worden uitgenodigd ! Maximaal twee van de overgebleven oplossingen na deze selectieronde, maken kans op een financiële bijdrage hiervoor. Het totale beschikbare budget voor deze opschaling is maximaal € 80.000 excl. BTW. De eindbeslissing over deze keuze ligt bij de provincie, op advies van het beoordelingsteam en de stuurgroep van het project. Voorbehoud Wij behouden ons het recht voor het aantal geselecteerde ideeën in de eerste ronde te laten afwijken als ook stappen genoemd in de bovengenoemde aanpak toe te voegen of over te slaan. De mate waarin het idee wellicht al uitgewerkt is, is daarbij leidend.
3
Tevens behouden we ons het recht voor om investeerders uit te nodigen in dit traject, om ideeën via private financiering verder te ondersteunen bij de uitrol (dat u deze investeerders zelf zoekt, moedigen wij aan). Beoordeling van de eerste ronde Bij de ingediende ideeën kijken wij primair naar de volgende elementen: 1. Mate van innovativiteit 2. Verwacht effect 3. Realiseerbaarheid 4. Verwachting Positieve Business Case De effecten moeten zijn: A. (Langdurige) gedragsverandering en B. Betere doorstroming (gemeten in een vermindering van het aantal file-uren van de deelnemers in een testgroep).
Deze effecten zullen vooral na selectieronde 2 (momenten in onderling overleg) gemeten gaan worden. Er wordt niet via vaste kwantitatieve criteria beoordeeld! De ingediende ideeën worden door het beoordelingsteam geprioriteerd aan de hand van de bovengenoemde elementen. Zij beoordelen ieder idee afzonderlijk. Bij een groot aantal inschrijvingen wordt het beoordelingsteam in kleinere groepen gesplitst en worden de inzendingen over deze teams verdeeld. Het beoordelen van de concepten gebeurt op basis van de bovenstaande 4 criteria. Op ieder criterium wordt volgens de tienpuntenschaal gescoord. Elementen 1 en 2 tellen vervolgens ieder voor 100 % mee en elementen 3 en 4 voor 50 %. Een project kan dus maximaal 30 punten scoren. De 10 projecten met de hoogste score gaan door naar de tweede ronde. We houden ons het recht voor om projecten met een score van 21 punten of minder sowieso af te wijzen. De stuurgroep van Anders op Weg (bestaande uit vertegenwoordigers van het ministerie van M&I, provincie Utrecht, U15, TFI en HKU en HU) neemt uiteindelijk een besluit tot toekenning van de vouchers op advies van de bevindingen van het beoordelingsteam. In bijlage 1 vindt u het conceptcanvas welke als leidraad dient voor het beoordelingsteam voor het gesprek tussen de experts. U bent vrij de onderwerpen te gebruiken voor uw eigen inschrijving. In bijlage 2 vindt u een lijst criteria die wij van belang vinden in selectieronde 2. Hiermee heeft u alvast enig idee van de criteria in deze ronde. Ook zal het Business Model Canvas een belangrijk de element worden in de 2 ronde. Wat verwachten we Voor de eerste ronde dienen inschrijvers een schriftelijke beschrijving van het idee in te leveren en een pitch te verzorgen. De pitch We vragen om een presentatie van maximaal 5 minuten waarin het idee wordt toegelicht, gevolgd door 5 minuten waarin het beoordelingsteam vragen kan stellen. Tijdens de presentatie vragen we aandacht te besteden aan: - korte toelichting op uw bedrijf of consortium; - de kern van het idee dat u als oplossing ziet met een bondige onderbouwing (bv. m.b.v. de onderwerpen uit het conceptcanvas, zie bijlage) ; - hoe u het realisatieproces voor u ziet (denk aan iteratief proces en testmomenten) - Kosten en inkomsten (verdienmodel) van het idee
4
De papieren onderbouwing (onderstaande in maximaal 5 A4) A. Beschrijf kort het idee B. Onderbouw het idee (hulpmiddel zijn de onderwerpen uit het conceptcanvas, het canvas hoeft niet letterlijk ingevuld te worden !!). C. Vul verder aan wat de persoonlijke motivatie is om dit idee binnen Anders op Weg in te dienen in welke fase het idee zich bevindt (evt opsomming fases) of er reeds een prototype of oplossing beschikbaar is (eventueel meesturen bij de inzending) of er reeds vergelijkbare initiatieven bestaan. Zo ja, licht toe waar dit idee zich van deze anderen onderscheidt. (Aansluiten bij reeds bestaande initiatieven is geen bezwaar. Wel graag duidelijk hierover communiceren) in welke behoefte het idee voorziet hoe het idee bijdraagt aan de doelstelling van Anders op Weg welk gedrag wordt beïnvloed hoe gedragsverandering later geverifieerd/gemeten kan worden wie de belanghebbenden zijn en welk belang zij bij dit idee hebben wat de kosten en opbrengsten zijn hoe het idee is op te schalen welke voucher (A, B of C) u nodig heeft en waarom Verwachtte effecten m.b.t. verkeersveiligheid, geluidsoverlast en luchtkwaliteit. Eigendom Het concept/idee en wellicht later product blijft het eigendom van de indiende partij. Als er sprake is van een samenwerking moet het intellectual property (IP) onderling goed geregeld zijn, zodat oplossingen die stap 1 en 2 en zelfs 3 afleggen en geld hebben ontvangen uiteindelijk niet gebruikt kunnen worden door juridische onenigheid. Wel houdt het organiserende consortium van het project Anders op Weg (Provincie Utrecht, U15, TFI en kennisinstellingen) volledig het recht om te allen tijde over het project, het proces en de opgedane kennis te kunnen communiceren, inclusief het noemen van de ideeën en oplossingen (maar met vermelding van de naam van het idee en de indienende partij). Uitsluiting van deelname Ideeën moeten aan de onderstaande punten voldoen. Wanneer dat niet het geval is, zullen zij van deelname worden uitgesloten: Er mogen geen negatieve effecten zoals hogere belasting van het milieu (waaronder luchtkwaliteit en geluidsoverlast) of verkeersonveiligheid, schade of zelfs verkeersslachtoffers voortkomen uit de ideeën. De ideeën moeten wetmatig toegestaan zijn en voldoen aan de privacy regels (Wet bescherming persoonsgegevens e.d.) De ideeën mogen niet tot politieke discussie leiden (toetsing door de Provincie Utrecht). Er mag geen rechtstreekse financiële beloning uitgekeerd door de overheid tegenover de gedragsverandering staan.
5
Lijst bijlagen 1. Het conceptcanvas 2. Criteria bij beoordeling selectieronde 2 3. Suggestie mogelijke case eigenaren Onderstaande bijlagen zijn vanaf eind augustus te raadplegen op:
http://www.taskforceinnovatie.nl/creatieve-industrie/initiatieven/anders-op-weg 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
MEMO Knelpunten verkeer regio Utrecht Kaarten Knelpunten verkeer regio Utrecht Mindmap motivatie filerijders om in de file te gaan staan cq. te willen veranderen Mogelijke bronnen van Open en Big Data Quickscan van bestaande oplossingen Resultaten van gehouden brainstorms en labs Rijkswaterstaat Adviesdienst Verkeer en Vervoers, 'Profiel van de spitsrijder', 2006 TNO, 'Strategies to influence habitual road user behaviour', 2008 Louise Eriksson e.a., 'Interrupting habitual car use: The importance of car habit strength and moral motivation for personal car use reduction', 2006 'Eindrapport TNO m.b.t. woon-werk-verplaatsingen en flexibele werktijden in Nederland' (B50) 20120524 0-meting NOTEPAGES.pdf (B50) TNO en YPCA, 'Reizigersinformatie van idee tot product', 2004 SEGMENT, 'Onderzoek consumentensegmentatie Utrecht', 2013
6
BIJLAGE 1
Conceptcanvas
Toelichting: Dit conceptcanvas is speciaal ontwikkeld voor dit project i.s.m. de HKU, gebaseerd op een specifiek “game design canvas” welke voor eerdere projecten is ontwikkeld. Binnen het project Anders op Weg adviseert een expertgroep. Zij hebben diverse criteria genoemd voor het project en deze zijn deels meegenomen in het ontwerp van dit canvas. Het canvas helpt de beoordelingsgroep bij het structureren van het gesprek over en het beoordelen van het idee. Aan de linkerkant staan de randvoorwaarden zoals deze vanuit de vraagstelling van het project Anders op Weg van belang zijn. De rechterkant gaat in op het ontwerp van de idee. Op de volgende pagina vind u het canvas met daarin een toelichting op de cellen. Dit canvas hoeft niet letterlijk te worden ingevuld, maar de onderwerpen kunnen wel als leidraad gebruikt worden.
7
8
BIJLAGE 2
Criteria van de experts in het beoordelingsteam bij selectieronde 2
Bij het beoordelen van de (maximaal 10) prototypes zullen de leden van het beoordelingsteam de volgende criteria meenemen. U bent vrij om eventueel de overheid een rol te laten hebben in uw uiteindelijke business case. Wel kunnen, in dat geval, in een verder stadium mogelijk aanvullende eisen worden gesteld (bijvoorbeeld m.b.t. de politieke haalbaarheid). DOELGROEP Is er een duidelijke doelgroep benoemd? Zijn er naast de directe doelgroep(en) ook indirecte doelgroepen te benoemen (bedrijven, instellingen enz.)? Is er een analyse gemaakt van de gekozen doelgroep (user insights) op motieven/beweegredenen zowel om in de file te staan als om er niet meer in te gaan staan en de weerstand voor verandering. (bijvoorbeeld via een customer journey analyse of gebaseerd op eigen kennis en/of (wetenschappelijke) literatuur) Hoe wordt deze doelgroep bereikt? Het concept is kansrijker als: o er wordt gewerkt met bestaande doelgroepen (bijvoorbeeld: bedrijven, recreatie-instellingen, verenigingen. community’s enz.) GEDRAGSVERANDERING Is onderbouwd waarom te verwachten is dat dit concept het gedrag van de doelgroep daadwerkelijk beïnvloedt (bijvoorbeeld op basis van de fun-theorie)? Op welk gedrag richt dit concept zich, hoe relevant is dat voor het probleem en waaruit blijkt die relevantie? Hoe verloopt de verandering naar het gewenste gedrag? Is langdurig effect te verwachten? Is het doorbreken van bestaand gewoontegedrag te verwachten? Wordt de intrinsieke motivatie6 van de mensen in de doelgroep aangesproken? Is de visie op gedragsverandering realistisch en is het voorspelde effect te verwachten? BELONING VAN GEDRAGSVERANDERING Op welke manier wordt de doelgroep gemotiveerd/beloond (“What´s in it for them”)? Is de motivatie/beloning zowel voor de directe als de indirecte doelgroepen beschreven? Bouwt het concept op een systeem van een rechtstreekse financiële beloning? Zo ja, dan valt het buiten de scope van deze uitvraag! INNOVATIE Wat maakt dit concept innovatief en wordt dat goed toegelicht/onderbouwd? Wordt de filerijder die minder open staat voor verandering ook bereikt? Het concept is kansrijker als het: o slim aanhaakt op bestaande structuren (bv. wetgeving, voorzieningen e.d.) o interdisciplinair is (elkaar versterkende samenwerkingsverbanden) o aansluit bij een (maatschappelijke) trend of beweging waar het op kan meeliften HET ONTWERP Staat de gebruiker centraal (user centered design)? Verbind daadwerkelijk gedrag en ontwerp in een hybride oplossing (het moet niet gaan “over” filerijden)
6
Meer info over in- en extrinsieke motivatie zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Intrinsieke_en_extrinsieke_motivatie
9
DE BUSINESS CASE Is het concept duidelijk afgebakend qua focus en doel? Wat zijn de kosten en baten van dit concept? Hoe wordt het concept gefinancierd? Heeft het concept een realistische businesscase, m.a.w. is het financieel, technisch en organisatorisch haalbaar? Wat is het verdienmodel voor de langere termijn (na beëindiging van de financiële ondersteuning van Anders op Weg)? Wat zijn de mogelijke risico’s en beheersmaatregelen hiervoor? Is het concept toegespitst op de regio Utrecht? Is het te verwachten dat het doorlopen van het traject van Anders op Weg leidt tot proof of use (bewijs dat het concept succesvol is)? Welke opschaling is realistisch en welk tijdspad hoort hier bij? Wat zijn belangrijke mijlpalen bij de ontwikkeling en uitrol van dit concept? Wordt er voldoende aandacht besteed aan promotie, marketing en communicatie ? Het concept is kansrijker als: o het past het in de tijdsgeest o private financiers meebetalen aan de uitwerking van het concept DE DATA Wordt de data op realistische en privacybeschermende wijze (her)gebruikt? Worden de goede data gebruikt bij het beoogde doel van het concept? Is de wijze van hergebruik wettelijk toegestaan?(o.a. o.b.v. WOB, WbP en databankenrecht) Komt het business model van het concept overeen met het prijsmodel van de data? Is de gebruikte data duurzaam (kwalitatief, betrouwbaar en long-term beschikbaar?) Is de data schaalbaar (bijvoorbeeld geografisch) en tegen welke inspanning? Indien er toch sprake is van privacygevoeligheid, is het dan mogelijk een kansrijk concept om te vormen (eventueel i.s.m. de expertgroep). DE AANBIEDENDE PARTIJ Draagt het concept bij aan versterking van de creatieve industrie? Koppelt het de creatieve industrie aan het vraagstuk? Is de indienende partij een MKB bedrijf? (samenwerking met grotere partijen is mogelijk al kijken we wel naar de rollen van eenieder) Heeft de partij al eerder projecten ontwikkeld ten aanzien van gedragsbeïnvloeding, op welk vlak dan ook? Kan de partij de beoordelingsgroep overtuigen van haar potentie om het project tot een succes te maken? Bouwt de aanbiedende partij voort op een bestaand eigen netwerk (bv. bestaande community)? JURIDISCH Is het eigendomsrecht van het concept (Intellectual Property) duidelijk toegelicht (met name bij concepten die in samenwerking ontwikkeld zijn)? Zijn er contracten genoemd m.b.t. de samenwerking tussen de betrokken partijen voor het uitwerken/implementeren van dit concept? UITSLUITING VAN DEELNAME Concepten moeten aan de onderstaande punten voldoen om niet van deelname te worden uitgesloten: geen negatieve effecten zoals hogere belasting van het milieu of toename van verkeersslachtoffers voldoen aan de privacy regels (Wet bescherming persoonsgegevens e.d.) niet tot politieke discussie leiden (toetsing door de Provincie Utrecht).
10
BIJLAGE 3
Mogelijke Case eigenaren
Bedrijfsleven vanuit werkgeversoogpunt ANWB SHELL Fietsersbond Verzekeringsmaatschappijen Ziektekostenmaatschappijen Ziekenhuizen Zorginstellingen Grootwinkelbedrijven Winkelcentra Goede doelen Milieufederaties Recreatie en Toerisme Congrescentra Natuurorganisaties Pret- en dierenparken Festivals Ouderenorganisaties Lease maatschappijen Telco’s Verkeersmanagement bedrijven Transportbedrijven Wegenbouwers Benzinestations Overheden U15-bedrijven: als u wilt zien welke bedrijven actief zijn bij de U15, zie www.U15.nl
11
