Vraag naar duurzame producten blijkt crisisproof Duurzaamheidkompas #9 thema: Duurzaamheid in tijden van crisis
November 2012
Inleiding
Duurzaamheidkompas
Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische crises is het bepalen van de juiste strategische richting en het nemen van de daarbij horende beslissingen essentieel. Is duurzaam kansrijk of niet? Besparen of investeren? Consuminderen of juist meer? Leiden of volgen? Dit zijn slechts enkele duurzaamheiddilemma’s waar vrijwel elke producent, retailer, beleidsmaker of maatschappelijke organisatie mee te maken krijgt. Snelle en goede besluiten Het Duurzaamheidkompas geeft aan welke kant het opgaat met de publieke opinie inzake duurzaamheid. Het levert de benodigde inzichten voor het ontwikkelen, implementeren of evalueren van duurzame beleidsalternatieven.
Onderzoeksopzet Het onderzoek is uitgevoerd onder n=614 respondenten in de periode van 6 tot en met 14 november 2012. De Onderzoek Groep, het consumentenpanel van MarketResponse, levert de deelnemers aan het onderzoek. Definitie van duurzaamheid Duurzaamheid is een breed begrip. Respondenten wordt de volgende definitie meegegeven: Duurzaamheid is: Zorgen voor een balans tussen de economische, sociale en milieuaspecten. Het doel daarvan is te voorzien in de behoeften van nu, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen.
Inzicht in mening Nederlander MarketResponse voert het onderzoek online uit onder een representatieve steekproef van Nederlanders en is samen met Schuttelaar & Partners verantwoordelijk voor de inhoudelijke analyse. Met regelmaat Het Duurzaamheidkompas is een initiatief van Schuttelaar & Partners en MarketResponse. Tweemaal per jaar bieden wij u inzicht en nieuwe inspiratie om effectieve en vooral duurzame beleidskeuzes te maken. Met steeds wisselende actuele thema's.
Meer informatie? Neem contact op met: Imre van Rooijen MarketResponse
Mariëtte van Amstel Schuttelaar & Partners
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 2
Samenvatting
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis
Consument wenst aandacht voor duurzaam in tijden van crisis De meerderheid van de consumenten (62%) is van mening dat de aandacht voor duurzaamheid dient toe te nemen de komende jaren. Consumenten zien met name voor het bedrijfsleven en de overheid een rol. Consument ziet overheid als hoofdverantwoordelijke De overheid wordt zelfs als hoofdverantwoordelijke gezien. De zorgplicht van de overheid komt overeen met het faciliteren van duurzame ontwikkeling, bijvoorbeeld door subsidies en heffingen, aldus de consument. Bovendien kan de overheid het goede voorbeeld geven, waardoor bedrijven en consumenten kunnen volgen. Vier van de tien consumenten verwachten juist minder aandacht voor duurzaamheid van de overheid, gelet op de economische crisis.
Duurzaam aanbod in supermarkten steeds normaler gevonden Duurzaamheid wordt niet alleen steeds belangrijker gevonden door de consument, het kopen van duurzame producten is steeds meer de normale gang van zaken. Zeven van de tien consumenten geven aan dat zij het normaal vinden dat supermarkten het assortiment verbreden met duurzame varianten en ook steeds actiever adverteren over hun (onderscheidende) duurzame producten. Beeld van duurzaam is aan het veranderen Consumenten krijgen een ander beeld van duurzaamheid. Daar waar in 2009 consumenten duurzaam vooral met ‘kwaliteit’, ‘zuinig’ en ‘langer meegaan’ associeerden, worden nu vaak ‘groene energie’, ‘duurzame producten’, ‘biologisch’ en ‘zonnepanelen’ genoemd.
Bedrijfsleven gezien als belangrijke trekker Zes van de tien consumenten hebben opgemerkt dat het aantal duurzame producten in de supermarkt de afgelopen jaren is toegenomen. Het bedrijfsleven wordt als een belangrijke trekker ervaren en consumenten waarderen dit als positief.
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 3
Thema Duurzaamheidkompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 4
Duurzaamheid in tijden van crisis
Meer aandacht voor duurzaamheid blijft gewenst Vindt u dat we de komende jaren meer, dezelfde of minder aandacht aan duurzaamheid moeten besteden?
2012
2009
62%
33%
66%
5%
32%
We moeten de komende jaren meer aandacht aan duurzaamheid besteden We moeten de komende jaren dezelfde aandacht aan duurzaamheid besteden We moeten de komende jaren minder aandacht aan duurzaamheid besteden
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 5
Duurzaamheid in tijden van crisis
Meer aandacht voor duurzaamheid gewenst Wie moeten er in uw ogen vooral meer aandacht aan duurzaamheid besteden?
34% Overheid
31%
2012
31% Consumenten
2009
31%
35% Bedrijven
38%
Overheid
“Middels regelgeving (en/of subsidies) duurzaamheid blijven stimuleren.”
“Door zelf het goede voorbeeld te geven, zodat bedrijven en consumenten hierin volgen.”
Consumenten “Beter letten op wat men koopt!”
“Consumenten zouden bewuster moeten kiezen voor duurzame producten, in onze maatschappij bepalen namelijk uiteindelijk de consumenten wat de bedrijven en overheid doen, indien er genoeg steun/vraag voor is.”
Bedrijven
“Bedrijven kunnen zich profileren door meer aan duurzaamheid te doen. De consument gaat het steeds belangrijker vinden.”
“Producten maken van duurzame materialen. Productie op een duurzame manier.” Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 6
Duurzaamheid in tijden van crisis
Overheid wordt als hoofdverantwoordelijke gezien
Wie is volgens u hoofdverantwoordelijk voor het thema duurzaamheid?
53%
Overheid
32%
Consumenten
Bedrijven
15%
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 7
Duurzaamheid in tijden van crisis
Aandacht van overheid voor duurzaamheid zal afnemen
Als gevolg van de crisis zal de overheid…?
2012 3%
2009
6%
25%
26%
35%
29%
34%
8%
29%
5%
Veel meer aandacht besteden aan duurzaamheid Meer aandacht besteden aan duurzaamheid Dezelfde aandacht besteden aan duurzaamheid als voorheen Minder aandacht besteden aan duurzaamheid Veel minder aandacht besteden aan duurzaamheid
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 8
Duurzaamheid in tijden van crisis
Consument zag duurzaam aanbod stijgen Denkt u dat het aanbod van duurzame voedingsmiddelen in supermarkten de afgelopen jaren:
60%
is toegenomen
35%
hetzelfde is gebleven
6%
is afgenomen
Uit onderzoek (de Monitor Duurzaam Voedsel) is gebleken dat er jaarlijks rond de 30% meer duurzame voedingsmiddelen worden gekocht. Hoe kijkt u hier tegen aan? “Positief. Omdat ik op de kleintjes moet letten ben ik er zelf niet zo mee bezig.”
“De PLUS supermarkt geeft echt de ruimte om duurzame producten aan te schaffen. Omdat ik daar de laatste jaren veel kom herken ik bovenstaande.”
“Ik ben bewuster gaan leven, gezondheid is belangrijk, dat merk je voornamelijk met alle toevoegingen aan bijv. vlees. Biologische producten zijn misschien duurder, maar ik kies zo mogelijk daarvoor.”
“Dat is een goede zaak. Ik merk bij mezelf dat ik steeds vaker voor de duurzame variant kies. Het lijkt vaak ook lekkerder.”
“Dit is een goede ontwikkeling. ik zou hier ook bewuster mee bezig moeten zijn.”
Selectie van de gegeven antwoorden Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 9
Duurzaamheid in tijden van crisis
Aanbod van duurzame producten is ‘normaal’
Wilt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met de volgende stellingen? In de supermarkt is het eigenlijk de normale gang van zaken dat er ook duurzame voedingsmiddelen worden aangeboden Ik vind het goed dat supermarkten met acties aandacht geven aan duurzame voedingsmiddelen
Helemaal mee eens
Mee eens
28%
34%
28%
7%
Neutraal
18%
45%
33%
13%
Voor mij wordt het steeds gewoner om duurzame voedingsmiddelen te kopen als ik het vergelijk met enkele jaren geleden Ik denk eigenlijk nooit na over duurzaamheid als ik boodschappen doe
28%
58%
11%
Supermarkten zorgen er in voldoende mate voor dat ik duurzame voedingsmiddelen kan herkennen in de supermarkt Ik vind het normaal om af en toe een avondmaaltijd zonder vlees te eten
59%
8%
25%
20%
45%
28%
33%
Mee oneens
7%
22%
27%
5%
Helemaal mee oneens
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 10
Duurzaamheidtrends
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 11
Wat verstaan consumenten onder ‘duurzaamheid’
Energie en ‘consumeren’ zijn top of mind
Hoe groter het woord, hoe vaker genoemd
In 2009 associeerden een grote groep consumenten het begrip duurzaam nog met ‘kwaliteit’, ‘zuinig’ en ‘langer meegaan’.
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 12
Belang van eigen duurzaam consumptiegedrag
Omvang ‘bewuste’ consumenten toegenomen
Hoe bewust bent u zelf met duurzaamheid bezig als u kijkt naar uw eigen consumptiegedrag?
22
24
26
30
45
47
47
39
33
29
27
okt '09
april '10
sep '10
% Bewust bezig met duurzaamheid
33
32
40
37
31
27
31
maart '11
nov '11
maart '12
% Neutraal
26
37
37
nov '12
% Niet-bewust bezig met duurzaamheid
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 13
Positieve effecten van duurzaamheid
Duurzame merken hebben streepje voor
Ik zal duurzame merken eerder aanschaffen dan niet duurzame merken
5%
Ik ben bereid om (iets) meer voor duurzame merken te betalen
5%
Ik zou liever voor duurzame bedrijven werken dan voor een nietduurzaam bedrijf
7%
33%
43%
35%
35%
34%
Helemaal mee eens
16%
21%
45%
Mee eens
Neutraal
5%
10%
Mee oneens
3%
4%
Helemaal mee oneens
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 14
Het onderzoeksbureau
Over MarketResponse
MarketResponse is één van de grootste onafhankelijke research consultancy bureaus van Nederland.
MarketResponse streeft naar een zo groot mogelijke effectiviteit voor haar klanten. Op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek helpen wij onze klanten maximaal rendement te halen uit het managen van klanten, medewerkers, portfolio en communicatie, zodat zij hun bedrijfsdoelstellingen kunnen realiseren.
MarketResponse heeft 27 jaar ervaring in het faciliteren van besluitvorming op basis van marktonderzoek. www.marketresponse.nl
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 15
Het communicatieadviesbureau
Over Schuttelaar & Partners
Schuttelaar & Partners is het communicatieadviesbureau dat is gespecialiseerd in gezondheid en duurzaamheid. Wij zijn ervan overtuigd dat de wereld duurzamer en gezonder moet en kan worden. Maatschappelijke technologie kan daarbij een grote rol spelen. Om de grote vraagstukken waar de wereld nu voor staat op te lossen, is het noodzakelijk op een transparante manier samen te werken.
We geven strategisch advies en communicatie-oplossingen op het terrein van voeding, gezondheid, technologie, landbouw, maatschappelijk verantwoord ondernemen en consumentengedrag. Wij helpen onze klanten een aanpak te kiezen die oog heeft voor science, society & sense.
www.schuttelaar.nl
Kompas #9: Duurzaamheid in tijden van crisis 16
