Vraag aan bod 3
september 2007
Cliëntenparticipatie Wmo: uitdaging! Openbaar vervoer expeditie: een reis met een beperking GGz-cliënten beter in beeld bij gemeenten
uws e i n t e h and en l r e d l e G g Zorgbelan Jeugdzorg gaat vooroordelen te lijf Op 24 juli 2007 heeft De Gelderlander veel aandacht besteed aan het project Beeldvorming van Zorgbelang Gelderland. Twee jongeren en de projectmedewerker Jeugdzorg werden geïnterviewd voor een twee pagina’s groot artikel over het maken van de DVD ‘Wie ben jij?’ die onlangs is uitgekomen. Deze DVD is een initiatief van een aantal jongeren die vooroordelen over jongeren die met de jeugdzorg te maken hebben, willen aanpakken. Zorgbelang Gelderland ondersteunde hen bij dit plan en zorgde ervoor dat de DVD er kwam. Tijdens een uitzending van RTV Arnhem heeft een aantal jongeren ook over de DVD verteld.
pgave o s d u o h n I Zorgbelang Gelderland en het nieuws
Media actief benaderd De afgelopen periode heeft Zorgbelang Gelderland veel persberichten verzonden over diverse onderwerpen. Zoals de verruimde openingstijden van de afdeling Informatie en Klachtenopvang, een oproep aan Gelderse burgers om zich op te geven voor het Platform Belangenbehartiging Mantelzorg, en een oproep om lid te worden van verschillende klachtencommissies en cliëntenraden van ziekenhuizen en de ambulancezorg. Korte persberichten over dit soort onderwerpen worden gemiddeld in vijftien regionale en huis-aan-huis kranten geplaatst. Zorgbelang Gelderland heeft in het voorjaar de algemene folder over de organisatie en de brochure over de diensten van de afdeling Informatie en Klachtenopvang breed verspreid. Voor verschillende media was dit een reden om medewerkers van Zorgbelang Gelderland uit te nodigen voor radio- en TV-interviews. Een uitstekende gelegenheid om uit te leggen wat Zorgbelang Gelderland te bieden heeft aan de Gelderse burger. Pagina
2
Openbaar vervoer expeditie: een reis met beperking
Pagina
3
Goede cliëntenparticipatie bij de Wmo, een hele uitdaging!
Pagina
4 en 5
Gelders E-panel geeft tandartsen (zeer) goed rapportcijfer
Pagina
6
verstandelijke beperking
Pagina
7
Lid worden van het Platform Belangenbehartiging Mantelzorgers?
Pagina
7
Van de bestuurstafel
Pagina
8
GGz project regio Arnhem
Pagina
9
Buiten de Veste aanwinst voor zorgaanbod in de regio
Pagina
10
Het belang van klantervaringsonderzoek
Pagina
11
Hoe betrek je allochtonen bij de Wmo?
Pagina
11
Casus afdeling Informatie en Klachtenopvang
Pagina
12
Themabijeenkomst ‘Wat doe je met je vrije tijd’ voor mensen met een
Colofon
Cover Leonie Wiekamp en Ernst Zegers van Zorgbelang Gelderland helpen jongeren hun stem te laten horen in hun eigen gemeente. In Apeldoorn hebben ze de eerste contacten gelegd om een debat tussen jongeren en de gemeente te organiseren.
Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland. Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen. Eindredactie Marit van der Goot Redactie Heleen den Breeker Kim Bosch Maaike van der Saag
Redactieadres Zorgbelang Gelderland Postbus 5310, 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4, 6825 BP Arnhem Telefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23 www.zorgbelanggelderland.nl
[email protected]
Basisvormgeving Tva! reclame en communicatie, Doetinchem Opmaak Verheij & van der Heide, Arnhem Fotografie Joost Ooijman, Fotobureau Seen, Velp Drukwerk Trioprint Nijmegen bv, Nijmegen
Openbaar vervoer expeditie ‘Over de grenzen heen’
Een reis met een beperking Op woensdag 11 juli 2007 organiseerden vier lokale gehandicaptenorganisaties, in samenwerking met actiegroep Makkers Unlimited, de openbaar vervoer expeditie ‘Over de grenzen heen’. Provinciale Statenleden, wethouders en afgevaardigden van belangenorganisaties van mensen met een beperking, gingen op expeditie om het openbaar vervoer in Gelderland te inspecteren. Vijf gemixte teams reisden naar verschillende Gelderse plaatsen in Gelderland en vandaar naar het gemeenschappelijke eindpunt: het Provinciehuis in Arnhem. Onderweg werd gelet op informatievoorziening, reisgemak en toegankelijkheid die de verschillende vervoersaanbieders in de provincie, stadsregio en gemeentes bieden. Mensen met beperkingen willen met het openbaar vervoer kunnen reizen, net als iedereen. De expeditie ‘Over de grenzen heen’ laat zien dat dit in Gelderland op dit moment echt niet vanzelfsprekend is. Veel gaat er goed, maar er moet nog veel verbeterd worden, voordat mensen met een beperking ook van het streekvervoer gebruik kunnen maken. Nu komen mensen met beperkingen als reiziger veel drempels tegen. Ongelijke behandeling Projectleider Geert Bakker van Makkers Unlimited beaamt dat reizen met het openbaar vervoer voor mensen met een beperking niet eenvoudig is. Hij wil door de expeditie de ongelijke behandeling van mensen met een beperking bij politici onder de aandacht brengen. ‘Veel treinen, bussen en stations zijn niet toegankelijk. Ook is de informatievoorziening vaak beperkt. Hierdoor raken gehandicapten gefrustreerd en haken ze af. Beleidsmakers moeten dus vanaf het begin rekening houden met onder andere analfabeten, mensen in een rolstoel, blinden en doven.’
hoe het vervoer beter geregeld kan worden? Zet het op papier en stuur uw belevenissen naar Renske Helmer van Zorgbelang Gelderland. De reisverhalen worden gebundeld en gepresenteerd tijdens de Manifestatie ‘Vervoer’, die Zorgbelang Gelderland gaat organiseren. Alle lidorganisaties krijgen een brief met nadere informatie over deze activiteiten.
Meer informatie? Voor meer informatie over de activiteiten van Zorgbelang Gelderland op het gebied van vervoer kunt u contact opnemen met Renske Helmer via telefoonnummer 026 384 28 22 of email renskehelmer@zorg belanggelderland.nl. Bent u geïnteresseerd in het verslag van de expeditie? Kijk dan op www.zorgbelanggelder land.nl
Ook Renske Helmer (rechts)van Zorgbelang Gelderland reisde op 11 juli in een rolstoel van Arnhem naar Tiel en terug. De reden? Om te ervaren hoe het is om met het openbaar vervoer te reizen voor mensen met een lichamelijke beperking. En om te kijken welke acties Zorgbelang Gelderland kan ondernemen om het openbaar vervoer in Gelderland te verbeteren.
Gelderse bussen in 2010 rolstoeltoegankelijk Aan het eind van de expeditie presenteerde Makkers Unlimited het expeditierapport met ervaringen en aanbevelingen van de vijf teams aan gedeputeerde Marijke van Haaren. Zij verzekerde de deelnemers aan de expeditie dat alle bussen in Gelderland in 2010 rolstoeltoegankelijk zijn. Bakker: ‘Dat proberen we dan zeker weer uit.’ Oproep: schrijf uw eigen reisverhaal! Zorgbelang Gelderland wil de knelpunten waar mensen met een beperking tegenaan lopen tijdens het reizen, op een ludieke manier onder de aandacht brengen van politici en organisaties die zich bezighouden met vervoer. Hiervoor is Zorgbelang Gelderland op zoek naar bijzondere reiservaringen van mensen met een beperking. Hebt u ook iets bizars of spectaculairs meegemaakt tijdens uw reis of heeft u ideeën over
Vraag aan bod 3 • september 2007
De expeditie is, samen met Makkers Unlimited, georganiseerd door vier lokale gehandicaptenorganisaties: de Nijmeegse Werkgroep Integratie Gehandicapten (WIG), het Gehandicaptenplatform Renkum, het Gehandicaptenplatform Druten, LFB Doetinchem. Provinciale Statenleden Rob Spiegelenberg (PvdA) en Jan Wijnia (GroenLinks) en de wethouders Sjaak Koppers (Partij Welzijn) uit Druten en Peter Meijer (VVD) uit Ermelo.
3
Goede cliëntenparticipatie bij de Wmo
Een hele uitdaging! De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) die op 1 januari 2007 is ingevoerd, heeft ervoor gezorgd dat er meer doelgroepen te maken hebben met de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een psychische of verstandelijke beperking, maar ook aan groepen die vaak minder georganiseerd zijn zoals mantelzorgers, jongeren, cliënten van verpleeg- en verzorgingshuizen en allochtone zorgvragers. Al deze groepen zijn er bij gebaat hun belangen bij de gemeente voor het voetlicht te brengen. De vraag is dan: ‘Welke vorm van cliëntenparticipatie is wenselijk en hoe is deze vorm het beste te realiseren?’ Zorgbelang Gelderland biedt cliëntenorganisaties en gemeenten veelvuldig de helpende hand om deze vraag te beantwoorden.
Hulp op maat Sinds 1 juni 2005 zijn regioconsulenten van Zorg-
belang Gelderland in zeven regio’s aan de slag gegaan. Deze medewerkers hebben contacten met de traditionele cliëntenraden van de gemeenten, tot voor kort veelal een seniorenraad en/of een gehandicaptenraad. Ook zijn er veel contacten met de verantwoordelijke Wmoambtenaren, wethouders en plaatselijke politiek. Door deze contacten kennen de consulenten de plaatselijke situatie en zijn ze in staat hulp op maat te bieden. En deze hulp op maat is nodig, want per gemeente zijn er wisselende wensen.
Hans Egtberts is bestuurslid van Zorgbelang Gelderland. Hans: ‘In mijn functie van voorzitter van de Gehandicaptenraad Duiven-Groessen-Loo en voorzitter van het lokale Wmo-platform maak ik mij onder andere sterk voor een goed Wmo-beleid in de gemeente Duiven.
Tiny Mintjes maakte deel uit van de Klankbordgroep Wonen, Welzijn, Zorg van Zorgbelang Gelderland. Mede door de inzet van deze groep kwamen de prestatiecriteria vanuit cliëntenperspectief voor beleid in gemeenten tot stand.
Het liefst hebben alle doelgroepen allemaal hun eigen overleg met de gemeente. De gemeente wil graag op de een of andere manier ideeën, tips, suggesties en knelpunten van haar cliënten horen, maar bij voorkeur in één overleg. Regelmatig is het voor cliëntenorganisaties en gemeenten lastig hier samen uit te komen. En is het een uitdaging alle partijen tevreden te stellen.
Mocht u ook hulp willen bij de cliëntenparticipatie Wmo in uw gemeente of wilt u meer informatie, neem dan contact op met uw regioconsulent bij Zorgbelang Gelderland. Achterhoek: Joke Stoffelen a.i. Arnhem en omgeving: Stef Harweg Gelderse Vallei: Sebo Woldringh Noordwest Veluwe: Maaike van der Saag Nijmegen en omgeving: Joke Stoffelen Oost-Veluwe, Zutphen en Lochem: Leonie Wiekamp, Maaike van der Saag Rivierenland: Sebo Woldringh
Vraag aan bod 3 • september 2007
4
Mediator, stimulator en/of ondersteuner De ene gemeente is erbij gebaat wanneer de wethouder overtuigd wordt dat een gescheiden Wmo en Wwb-raad (Wet, werk en bijstand) toch echt beter is. De andere gemeente is naarstig op zoek naar cliëntenorganisaties die de belangen van de cliënten kunnen behartigen. Terwijl er in een buurgemeente juist veel verschillende groepen staan te trappelen om met de gemeente in gesprek te gaan. Maar hoe organiseer je zoiets? De regioconsulenten worden bij deze kwesties op tal van manieren ingezet. Op een neutrale manier als mediator, maar ook als stimulator of ondersteuner tijdens een bijeenkomst voor alle gemeentelijke cliëntenorganisaties. Of bijvoorbeeld door het geven van een cursus deskundigheidsbevordering voor een nieuwe Wmo-raad. De grote kennis van verschillende kwetsbare groepen waarover de regioconsulenten beschikken, is hierbij onmisbaar. Enkele resultaten De regioconsulenten zijn in de hele provincie op tal van fronten actief. Zo heeft de regioconsulent er in de gemeenten Ermelo, Elburg, Brummen en Epe aan bijgedragen dat er draagvlak is gecreëerd voor een nieuwe vorm van cliëntenparticipatie Wmo in deze gemeenten. In Nijmegen heeft de regioconsulent geholpen bij het betrekken van mantelzorgers bij het mantelzorgbeleid. De uitwisseling van werkwijzen van verschillende cliëntenraden ten aanzien van het gemeentelijk beleid in de regio’s Liemers, de Achterhoek en Oost-Veluwe wordt door regioconsulenten ondersteund. De cliëntenraad van Apeldoorn heeft baat gehad bij een op maat gemaakte cursus. En in Tiel, Nijmegen, Arnhem en Ede heeft een medewerker Wmo informatiebijeenkomsten voor allochtone zorgvragers georganiseerd.
Zorgbelang Gelderland wil jongeren helpen hun stem te laten horen bij hun eigen gemeente. Op een effectieve manier die tot resultaten leidt. Als jongeren vinden dat het niet goed gaat op een aantal gebieden, zoals het inkomensbeleid, woonmogelijkheden, kunnen uitgaan waar je wilt en je bestemming bereiken ondanks dat je een beperking hebt, zullen ze dit kenbaar moeten maken bij de gemeente zodat er op ingespeeld kan worden. Om deze invloed te kunnen realiseren biedt Zorgbelang Gelderland, in samenwerking met het Nederlands Debat Instituut, jongeren een training ‘Debatteren’ aan. Daarnaast worden debatten in verschillende Gelderse gemeenten georganiseerd waar alle jongeren, en met nadruk ook jongeren met een functiebeperking (bijvoorbeeld lichamelijke handicap) en jongeren die met de jeugdzorg te maken hebben (gehad) welkom zijn.
Sabrina Abdoelbasier is voorzitter van het platform Monitoring Wmo van Zorgbelang Gelderland. In Nijmegen is ze actief betrokken bij de Werkgroep Integratie Gehandicapten (WIG). Sabrina: ‘Vanuit deze functies probeer ik ervoor te zorgen dat ook allochtonen invloed kunnen uitoefenen op de Wmo.’
Leonie Wiekamp en Ernst Zegers van Zorgbelang Gelderland helpen jongeren hun stem te laten horen bij de gemeente.
Een bijzonder voorbeeld: jongeren betrekken bij gemeentelijk beleid Gemeenten krijgen, mede door de Wmo, steeds meer invloed op de levensomstandigheden van jongeren. Maar in hoeverre oefenen jongeren zelf invloed uit op het jongerenbeleid in hun gemeente? Hoe betrokken zijn jongeren eigenlijk bij gemeenten? Betrokken raakt iemand namelijk niet zomaar. Je moet als jongere niet alleen weten welke zaken, waar je dagelijks tegenaan loopt, bepaald worden door het gemeentebeleid. Minstens zo belangrijk is het dat jongeren zich serieus genomen voelen door de gemeente op het moment dat ze hun inspraak kunnen laten gelden.
Vraag aan bod 3 • september 2007
5
Gelders E-panel geeft tandartsen (zeer) goed rapportcijfer Voor meer informatie over het E-panel kunt u contact opnemen met Karin Kalthoff via telefoonnummer 026 384 28 22 of via emailadres karinkalthoff@zorg belanggelderland.nl
Maar waar het mis gaat, gaat het goed mis We gaan er in meerderheid twee keer per jaar op bezoek, hoeven er niet ver voor te reizen en zijn over het algemeen snel aan de beurt. De hygiëne vinden we goed, de vakkundigheid laat weinig te wensen over en met de kwaliteit van de behandeling, de persoonlijke aandacht en bejegening is niks mis. Meestal gaan we om tandsteen te laten verwijderen en in de helft van de gevallen moet er een gaatje in tand of kies worden gevuld. Echt bang is maar twintig procent, de meesten van ons helemaal niet of hooguit een beetje en als we er om vragen krijgen we een verdoving. Eigenlijk zijn we best te spreken over onze tandarts. Dat blijkt uit het E-panel van Zorgbelang Gelderland. Met een respons van tachtig procent scoort dit nieuwe onderzoeksmedium via internet opnieuw een mooi resultaat. Overstappen niet gemakkelijk Ook al krijgt de Gelderse tandarts een dikke voldoende van zijn patiënten, daar waar het mis gaat, gaat het ook goed mis. Een second opinion is een hoge uitzondering (vier procent) en in een uitzonderlijk geval wil de tandarts de kieskeurige patiënt niet meer terug zien in de praktijk. Het blijkt niet altijd gemakkelijk om van tandarts te wisselen. De ‘markt’ van de mondgeneeskunde lijkt redelijk dichtgetimmerd en veelal is er sprake van een wachttijd voordat men bij een andere tandarts terecht kan. Keurmerk Het idee voor een keurmerk voor tandartsen vinden bijna drie van de vier deelnemers aan het E-panel een goed idee. Anderen vinden dat de waarborgen voldoende verankerd zijn in de opleidingseisen, de beroepsvereniging en de registratie van tandartsen in het kader van de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). Vragen of klagen doet u zo Er blijkt veel onwetendheid te bestaan over de instantie waar mensen met klachten over hun tandarts terecht kunnen. Voor het stellen van een vraag of het melden van een klacht over uw tandarts bent u bij de afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland aan het goede adres. De afdeling is op werkdagen telefonisch bereikbaar van 9.00 tot 16.30 uur. Het telefoonnummer voor alle Gelderse gebruikers van zorg en welzijn (dus ook tandartsenzorg) is 026 384 28 22. Ook kunt u uw vraag stellen of uw klacht mailen via emailadres ikg@zorgbelang gelderland.nl
Vraag aan bod 3 • september 2007
Enquête Wmo Inmiddels heeft Zorgbelang Gelderland de derde enquête van dit jaar aan de E-panelleden gestuurd. Deze enquête gaat over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), waarbij vragen worden gesteld over huishoudelijke verzorging, mantelzorg en informatievoorziening. In november worden de resultaten hiervan bekend gemaakt. Meer informatie Om mee te doen met het E-panel van Zorgbelang Gelderland gaat u naar www.zorgbelanggelderland.nl/e-panel. Daar vindt u ook de Nieuwsbrief met een uitgebreid verslag van de uitkomsten van de tandartsenquête.
Het E-panel van Zorgbelang Gelderland Zorgbelang Gelderland komt op voor vraaggestuurde zorg- en welzijnsvoorzieningen voor alle Gelderse burgers. Daarom horen we graag uw wensen en ervaringen! Dat kan nu gemakkelijk en snel via het E-panel (elektronischpanel). Als lid van het E-panel van Zorgbelang Gelderland wordt u ongeveer zes maal per jaar gevraagd (via een afgeschermd gedeelte op onze website) een online enquête in te vullen. Op basis van de resultaten van de enquête maakt Zorgbelang Gelderland vervolgens verbeterafspraken met de betrokken instanties. Zo krijgen we betere zorg in Gelderland. Meedoen aan het E-panel kost alleen wat van uw tijd. U beslist zelf, per enquête, of u meedoet. Uiteraard wordt u door ons over de uitkomsten van de enquêtes geïnformeerd.
6
Uitkomst themabijeenkomst voor mensen met een verstandelijke beperking
‘Meedoen valt niet mee’ In Nijmegen is op 1 juli 2007 de eerste themabijeenkomst gehouden voor mensen met een verstandelijke beperking over het onderwerp ‘Wat doe je in je vrije tijd’? In totaal worden er in Gelderland zes bijeenkomsten gehouden om ervaringen over dit thema te verzamelen. Alle ervaringen worden gebundeld en als basis gebruikt voor aanbevelingen voor gemeentelijk beleid. Meedoen aan de samenleving, het doel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), bleek niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Ruim dertig mensen met een lichte verstandelijke beperking bezochten de themabijeenkomst in Nijmegen. De bijeenkomst werd georganiseerd door MEE Gelderse Poort, Onderling Sterk, Trias en Zorgbelang Gelderland. Rondom het thema ‘Wat doe je in je vrije tijd?’ vertelden mensen over hun hobby’s en vrijetijdsbesteding. Van automodelbouw tot badminton en van rolstoelhockey tot ‘trekzak’-spelen. Van goedkope activiteiten tot dure hobby’s. Maatje gezocht In hoeverre lukt het mensen met een verstandelijke beperking om daadwerkelijk mee te doen aan de samenleving? Uit gesprekken blijkt dat de aansluiting bij de reguliere vrijetijdclubs niet altijd naar wens verloopt. Mensen hebben behoefte aan een ‘maatje’ die hen introduceert bij een club zodat de eerste drempel geslecht wordt.
Daarnaast hebben mensen die zelfstandig wonen behoefte aan een ‘inloop-centrum’. ‘Dan kan ik met anderen eten en een kopje koffie drinken en ben ik er even uit.’ De meeste mensen bezoeken inloopcentra die zich speciaal op hen richten en maken weinig gebruik van de gewone wijkcentra. ‘In mijn buurt is niets te doen en naar een café wil ik niet, daar voel ik mij niet thuis.’ Mensen die verder van een inloop-centrum wonen, blijven ‘s avonds vaak thuis. Zij gaan ‘s avonds niet graag op pad. ‘Dat durf ik niet.’ Het vervoer is een probleem. ‘De regiotaxi komt of te vroeg of te laat.’
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Stef Harweg stefharweg@zorg belanggelderland.nl of Joke Stoffelen jokestoffelen@zorg belanggelderland.nl U kunt ook telefonisch contact met hen opnemen via telefoonnummer 026 384 28 22.
Oproep!
Lid worden van het Platform Belangenbehartiging Mantelzorgers? Mantelzorgers en Zorgbelang Gelderland hebben het initiatief genomen om een Platform belangenbehartiging op te richten voor en door mantelzorgers in Gelderland. Het Platform heeft als doel om de positie van mantelzorgers in Gelderland te versterken. Belangrijke aspecten waar het Platform aandacht aan wil besteden zijn: • erkennen en herkennen van (anonieme) mantelzorgers • behartigen van belangen op lokaal, regionaal en provinciaal niveau • knelpunten signaleren en aanbevelingen doen • mantelzorgers informeren over hun rechten en opkomen voor hun rechten • het beleid van instellingen en overheid beïnvloeden • de functie van informatie- en kennisbron vervullen
Vraag aan bod 3 • september 2007
• witte vlekken opsporen en toewerken naar een dekkende infrastructuur in Gelderland. Wie we zoeken Voor het Platform worden leden gezocht uit de hele provincie Gelderland die zich in willen zetten voor hulpbehoevenden uit de aandachtsgebieden chronisch zieken, zieken in levensbedreigende omstandigheden, dementerenden en mensen met een psychische en/of een lichamelijke beperking. Bovendien gaat het om mantelzorgers die onder de doelgroepen ‘allochtonen’, ‘ouderen’ en ‘jongeren’ vallen.
Geïnteresseerd? Voor informatie kunt u contact opnemen met Sylvia Thuis of Henk Beltman via telefoonnummer 026 384 28 22. Reacties kunt u sturen naar: Zorgbelang Gelderland ter attentie van Sylvia Thuis, Postbus 5310, 6802 EH Arnhem.
7
stafel r u u t s e b Van de Reserveer 29 november in uw agenda! Manifestatie Beeldenstorm in Bronbeek We ordenen de wereld om ons heen door ons een beeld te vormen van de werkelijkheid. Maar zijn al die beelden werkelijkheid? Hoe staat het met de beelden die we van consumenten van zorg en welzijn hebben? De praktische uitvoering van de Wmo leidt ertoe dat groepen uit de samenleving met elkaar te maken krijgen die dat contact eerder niet vanzelfsprekend hadden. De beelden die deze groepen van elkaar hebben,
werken in sommige gevallen belemmerend op de ontwikkeling van gemeentelijk beleid op het gebied van welzijn, wonen en zorg. Het doorbreken van dit soort improductieve beeldvorming is de intentie van de Manifestatie ‘Beeldenstorm’ van Zorgbelang Gelderland die op 29 november 2007 plaatsvindt. Eind oktober kunt u de uitnodiging en het programma van deze bijzondere bijeenkomst verwachten.
InfoduCT: interactieve internet community van en voor lidorganisaties Zorgbelang Gelderland gaat een besloten website ontwikkelen voor haar lidorganisaties dat de voorlopige naam InfoduCT krijgt. Hiervoor wordt een gedeelte van de website www.zorg belanggelderland.nl afgeschermd. Alle lidorganisaties krijgen een wachtwoord waarmee ze kunnen inloggen. Het bouwen van InfoduCT is financieel mogelijk gemaakt door de Provincie Gelderland en het VSB fonds. In de tweede helft van 2008 zal de website de lucht in gaan. InfoduCT wordt opgezet volgens een creatief concept dat mogelijkheden biedt tot de ontwikkeling van een levendige, interactieve internetcommunity van en voor de leden van Zorgbelang Gelderland. Door de toegankelijkheid en beschikbaarheid van informatie op InfoduCT kan de kennisuitwisseling en samenwerking tussen lidorganisaties en Zorgbelang Gelderland en tussen de lidorganisaties onderling verbeteren.
Meer informatie? U kunt het aanmeldingsformulier voor de prijsvraag downloaden op www.zorgbelang gelderland.nl Mocht u persoonlijke hulp wensen bij het invullen van het aanmeldingsformulier, neem dan contact op met Ellen Spanjers via telefoonnummer: 026 384 28 22 of e-mail ellenspanjers@zorg belanggelderland.nl.
Op InfoduCT komt een digitale helpdesk waar onder andere informatie te vinden is over themabijeenkomsten en cursussen. In de digitale bibliotheek is plaats voor educatieve informatiebladen over onderwerpen zoals ‘Hoe maak ik een jaarverslag?’ en ‘Op welke manier vind en bind ik vrijwilligers?’ Op het forum kunnen lidorganisaties onderling ervaringen uitwisselen.
Inschrijven kan nog tot 21 oktober
Prijsvraag ‘Beter in beeld’ Zorgbelang Gelderland organiseert een prijsvraag waar alle lidorganisaties aan mee kunnen doen. Met de prijsvraag worden de meest creatieve en vernieuwende initiatieven om moeilijk bereikbare of ondervertegenwoordigde doelgroepen in beeld te krijgen én te betrekken beloond. Er wordt een prijs van € 10.000,- uitgeloofd, waarmee het beste plan kan worden uitgevoerd. Daarnaast worden twee aanmoedigingsprijzen van € 2.500, - ter beschikking gesteld.
Vraag aan bod 3 • september 2007
Wilt u een specifieke doelgroep (jongeren, kinderen, ouderen, allochtone zorgvragers, mensen met een beperking, mantelzorgers) beter bereiken en betrekken bij uw organisatie? Op een manier die andere lidorganisaties inspireert? Doe dan mee aan deze prijsvraag en wie weet bent u één van de winnaars die tijdens de Manifestatie van Zorgbelang Gelderland op 29 november 2007 bekend worden gemaakt.
8
GGz-project regio Arnhem
Op naar een regionaal steunpunt cliëntondersteuning! ‘Meedoen: ook met een psychische beperking’. Onder deze titel organiseerde Zorgbelang Gelderland op 22 december 2006 in het gemeentehuis van Arnhem de presentatie van twee onderzoeken* die gaan over mensen met ernstige psychische of psychiatrische problemen in de regio Arnhem. Hoe staat het nu, een half jaar later, met dit GGz-project in de regio Arnhem? Wat is er terecht gekomen van de plannen die in december zijn gepresenteerd in vervolg op de aanbevelingen uit de onderzoeken? Kern van de boodschap uit beide onderzoeken was, dat mensen met een GGz-verleden nogal eens de nodige ondersteuning ontberen om weer aan de samenleving mee te kunnen doen in hun burgerrol. Gemeenten hebben de taak gekregen om deze ondersteuning te organiseren, maar zijn nog nauwelijks voorbereid op deze nieuwe verantwoordelijkheid. Terwijl het nodig is om extra inspanningen te leveren om deze doelgroep te bereiken en te ondersteunen, bijvoorbeeld door outreachend werken en de inzet van ervaringsdeskundigen. GGz-cliënten beter in beeld bij gemeenten In de eerste maanden van 2007 heeft projectleider Daniëlle Stroes diverse presentaties verzorgd over cliëntondersteuning aan mensen met een psychische kwetsbaarheid, onder andere voor ambtenaren en wethouders die verantwoordelijk zijn voor de Wmo en voor MEE Gelderse Poort. Tijdens de Week van de Psychiatrie heeft Zorgbelang Gelderland samen met Radar en Stichting Cliënteninitiatieven uit Doetinchem een zeer goed bezochte middag georganiseerd over nieuwe projecten van de drie organisaties. Met name in de regio Arnhem is de doelgroep GGz veel beter in beeld gekomen bij de gemeenten. De verantwoordelijke bestuurders hebben toegezegd samen te willen werken aan een goed regionaal steunpunt cliëntondersteuning GGz. Behoeften doelgroep uitgangspunt Op initiatief van Zorgbelang Gelderland is het Platform cliëntondersteuning GGz regio SRAN Noord (Stadsregio Arnhem-Nijmegen Noord) opgericht, voorgezeten door de gemeente Arnhem. De gemeente Arnhem wil samen met regiogemeenten, organisaties voor cliëntondersteuning en vertegenwoordigers van cliënten en naastbetrokkenen komen tot een gezamenlijke visie en afspraken over de inrichting van de functie informatie, advies en cliëntondersteuning. Toegankelijk voor de doelgroep mensen met een psychische handicap in de regio. De belangen en
Vraag aan bod 3 • september 2007
behoeften van de doelgroep zelf zijn hierbij het nadrukkelijke uitgangspunt. Vandaar ook de keus om in eerste instantie nog geen zorgaanbieders voor dit platform uit te nodigen. Om het platform niet al te breed te maken zijn met name cliëntondersteunende organisaties uitgenodigd die veel of in de toekomst steeds meer met de doelgroep GGz te maken hebben. In een later stadium worden zorgaanbieders en andere relevante organisaties geïnformeerd en betrokken.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Daniëlle Stroes van Zorgbelang Gelderland via telefoonnummer 026 384 28 22 of email daniellestroes@zorg belanggelderland.nl
Samenwerken met ervaringsdeskundigen Tijdens de eerste bijeenkomst van het platform in mei 2007 bleek dat er veel draagvlak aanwezig is voor samenwerking in het belang van een goede ondersteuning van de doelgroep. Organisaties als MEE en algemeen maatschappelijk werk staan er open voor om samen te werken met ervaringsdeskundigen uit de GGz. De eerste opzet voor een regionaal steunpunt GGz staat inmiddels op papier en wordt besproken met de betrokken partijen. Op korte termijn moet helder worden wat de kosten zijn en wat de regiogemeenten hiervoor over hebben. Naast dit platform is er ook overleg gestart tussen Cliëntenbelangenbureau Participant (CBB), Stichting Jutte van der Voorst, Informatiecentrum Geestelijke Gezondheidszorg (IGG), de Gelderse Roos en Zorgbelang Gelderland over een bundeling van expertise, trainingen en inzet van ervaringsdeskundigen op diverse terreinen. Dit zou idealiter onderdeel van het regionaal steunpunt GGz uit moeten gaan maken.
Kortom: na een half jaar kan Zorgbelang Gelderland vaststellen dat er veel vooruitgang is geboekt. Er is sprake van veel elan bij de samenwerkingspartners en een positieve verwachting over de kansen om de plannen daadwerkelijk te realiseren.
* ‘Van patiënt tot burger’ en ‘Kwetsbaar en niet gezien worden: van de gekke!’
9
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Verhaar via telefoonnummer 026 384 28 22 of email hansverhaar@zorg belanggelderland.nl.
Buiten de Veste aanwinst voor zorgaanbod in de regio Buiten de Veste is een samenwerkingsproject van Woonzorgcentra Iselgouw, RIBW Oost-Veluwe, Woningstichting Brummen en Stichting Welzijn Brummen. Het project speelt in op de veranderende vraag met betrekking tot wonen, welzijn en zorg en is in die zin een aanwinst voor het zorgaanbod in de regio. Het is de bedoeling dat op één terrein zowel senioren komen te wonen die 24-uurszorg dan wel ambulante zorg nodig hebben, als mensen met een psychische en/of een sociaal-maatschappelijke problematiek. Zorgbelang Gelderland werd gevraagd deel te nemen aan het project om de medezeggenschap vanuit cliënten(raden) te organiseren tijdens de ontwikkeling van het projectplan. Agrarische achtergrond In totaal worden er in Brummen 32 zorgappartementen gebouwd en wordt er een gebouw neergezet voor drie woongroepen van elk zes cliënten. Stichting Welzijn Brummen gaat er bovendien een dagbestedingcentrum inrichten. Streven is dat in oktober 2008 de eerste bewoners hun intrek in het complex kunnen nemen. Omdat de deelnemende organisaties constateer-
Voor het project Buiten de Veste werd op 2 juli 2007 de eerste paal geslagen in Brummen. Met vereende kracht sloegen de vertegenwoordigers van de betrokken organisaties de paal de grond in.
den dat veel van hun cliënten een agrarische achtergrond hebben, is ervoor gekozen om hier binnen het project Buiten de Veste aandacht aan te besteden. Zo komt er onder andere een grote buitenruimte die veel mogelijkheden biedt voor het uitvoeren van activiteiten. Uithoudingsvermogen Om dit project tot een goed einde te brengen, was veel uithoudingsvermogen nodig. Vrijwel alle procedures (onder andere voor vergunningen) vergden de maximale tijd. Dit leidde er toe dat de eerste paal pas acht jaar nadat het initiatief genomen was de grond in ging. De deelnemende organisaties zijn er echter in blijven geloven en hebben uiteindelijk het gewenste resultaat geboekt met hun project. Zorgbelang Gelderland zal zich de komende maanden bezighouden met het vinden van de juiste medezeggenschapsvorm voor Buiten de Veste als deze haar deuren opent. Uitgangspunt hierbij is voor Zorgbelang Gelderland dat er één medezeggenschapsorgaan moet komen voor het geheel aan woon-, zorg- en welzijnsdiensten die binnen dit project geleverd worden.
Jaarverslag 2006 Zorgbelang Gelderland Onlangs is het jaarverslag van Zorgbelang Gelderland verschenen. Het jaarverslag volgt, voor wat betreft de indeling, de zes speerpunten van het beleid van de organisatie. Elk hoofdstuk begint met een kleurengedeelte waarin een aantal projecten en activiteiten wordt belicht die de afgelopen periode bijzonder in de belangstelling hebben gestaan. Deze projecten zijn qua onderwerp zeer divers. Na het kleurengedeelte volgt steeds de beschrijving van de resultaten van alle projecten die Zorgbelang Gelderland in 2006 heeft uitgevoerd. U kunt het jaarverslag opvragen bij het secretariaat via telefoonnummer 026 384 28 22. Het jaarverslag is ook te downloaden van de website www.zorgbelanggelderland.nl.
Vraag aan bod 3 • september 2007
10
Kort nieuws Het belang van klantervaringsonderzoek De klant staat centraal in de gezondheidszorg. Dit komt onder andere tot uiting in de sterk toegenomen belangstelling voor klantervaringsonderzoek. Zorgverleners willen weten hoe patiënten hun dienstverlening ervaren en op welke punten het beter kan. Ook bij de overheid staat klantervaringsonderzoek sterk in de belangstelling. Op initiatief van het ministerie van VWS is onlangs het ‘Centrum Klantervaring Zorg’ opgericht. Het ‘Centrum Klantervaring Zorg‘ coördineert het systematisch en betrouwbaar meten van ervaringen van klanten met de gezondheidszorg in Nederland en maakt de resultaten ervan openbaar. Voor het klantervaringsonderzoek wordt de zogeheten Consumer Quality Index (kortweg CQindex) gebruikt. De CQ-Index is een gestandaardiseerde systematiek voor meten, analyseren en rapporteren van klantervaringen in de zorg. De systematiek is ontwikkeld door het NIVEL, in opdracht van Agis, de Stichting Miletus (een samenwerkingsverband van verzekeraars) en ZonMW. Het doel van het uitvoeren van klantervaringsonderzoek met behulp van de CQ-index is om: • gebruikers van de gezondheidszorg te voorzien van kwalitatief hoogwaardige informatie voor de keuze van een zorginstelling, individuele aanbieders van zorg of zorgverzekeraars; • betekenisvolle, valide en betrouwbare vergelijkende gegevens te produceren over ervaringen van patiënten en consumenten met hun zorgverzekeraar en zorgaanbieders;
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Karin van den Berg via telefoonnummer 026 384 28 22 of email karinvandenberg@zorg belanggelderland.nl.
• vergelijkbare informatie te verzamelen en te presenteren over de prestaties van zorgverzekeraars ten aanzien van specifieke consumentengroepen zoals kinderen; • zorginkopers te helpen bij het evalueren van de gezondheidszorg en -diensten die ze inkopen; • zorgverzekeraars feedback te geven en op die manier, indien nodig, verbeteringen te stimuleren. De uitkomsten van klantervaringsonderzoek zijn voor Zorgbelang Gelderland van belang omdat het de organisatie kan helpen bij het doelgericht behartigen van belangen van zorggebruikers richting zorgaanbieders/zorgverzekeraars. Zorgbelang Gelderland volgt de ontwikkelingen van het Centrum Klantervaring Zorg dan ook op de voet. Zorgbelang Gelderland voert zelf ook soortgelijk onderzoek uit, zoals bijvoorbeeld cliëntenpanels.
Hoe betrek je allochtonen bij de Wmo? Iedereen moet geïnformeerd worden over de Wmo in Gelderland. Maar gebeurt dit ook? En in welke mate worden allochtonen geïnformeerd over en betrokken bij de Wmo? Elke gemeente zoekt naar manieren om participatie van burgers in de Wmo te realiseren. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van een Wmo raad, flexibele adviesorganen of een panel/denktank. Het viel Zorgbelang Gelderland op dat de gemeenten tot nu toe weinig allochtonen bereikt hebben met de bestaande inspraakmogelijkheden. Daarom ging Zorgbelang Gelderland samen met allochtone zelforganisaties en sleutelfiguren in Nijmegen, Arnhem, Ede en Tiel op zoek naar goede methodieken, ideeën en best practices om allochtonen succesvol bij de Wmo te betrekken. De resultaten van deze zoektocht zijn beschreven in een uitgave van InZicht met de titel ‘Wmo en allochtonen’.
Vraag aan bod 3 • september 2007
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frieda Brand via telefoonnummer 026 384 28 22 of email friedabrand@zorg belanggelderland.nl. InZicht ‘Wmo en allochtonen’ is te downloaden van de website www.zorgbelanggelder land.nl of op te vragen bij het secretariaat van Zorgbelang Gelderland.
11
vang
enop t h c a l K n atie e m r o f n I s Casu
Klacht over onterechte rekening ziekenhuis
Fout toch hersteld De heer A. komt oorspronkelijk uit Iran en woont al jaren in Nederland. Hij heeft contact opgenomen met de afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland voor zijn zus. Zij is in 2004 gesteriliseerd in een Gelders ziekenhuis. Die operatie werd destijds geheel vergoed. Begin 2006 blijkt mevrouw, ondanks de sterilisatie, toch zwanger te zijn. Zij is nog steeds in behandeling bij dezelfde gynaecoloog die haar destijds opereerde. Haar beginnende zwangerschap wordt door hem beëindigd en zij wordt opnieuw gesteriliseerd. Dan krijgt mevrouw van het ziekenhuis een rekening van ruim 900 euro. Het blijkt dat sterilisatie vanaf 2006 uit het vergoedingenpakket van de zorgverzekering is gehaald. Hier is mevrouw voorafgaand aan de operatie niet over geïnformeerd door het ziekenhuis. Mevrouw krijgt een nota die ze niet kan betalen omdat zij leeft van een minimum inkomen. De heer A., die de Nederlandse taal iets beter machtig is dan zijn zus, voert drie telefoongesprekken met de administratieve afdeling van het ziekenhuis. Hij vindt dat hij kortaf en bozig te woord wordt gestaan. Er wordt geen goede uitleg gegeven en de medewerker doet ook geen enkele moeite om te helpen zoeken naar een mogelijke oplossing voor het probleem. Ten einde raad bezoekt de heer A. samen met zijn zus de Sociale Dienst in de gemeente waar ze wonen. De consulent van de Sociale Dienst raadt de heer A. en zijn zus aan de situatie voor te leggen aan Zorgbelang Gelderland en geeft hen het telefoonnummer.
Info
De afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland is op alle werkdagen te bereiken van 10.00 tot 16.30 uur via telefoonnummer 026 384 28 22 of e-mail ikg@zorgbelang gelderland.nl.
Klachtenfunctionaris in beeld De heer A. belt voor een afspraak en komt de situatie uitleggen op het kantoor van Zorgbelang Gelderland. Een medewerker van de afdeling Informatie en Klachtenopvang luistert naar zijn verhaal en bekijkt alle brieven en de nota. Vervolgens regelt ze een afspraak voor de heer A. en zijn zus met de klachtenfunctionaris van het ziekenhuis waar beide operaties uitgevoerd zijn. Ze neemt voorafgaand aan de afspraak contact op met de klachtenfunctionaris en licht haar in over het onderwerp waar het gesprek met de heer A. en zijn zus over zal gaan. De klachtenfunctionaris belooft het medisch dossier van mevrouw van te voren in te zien. Ook zal ze proberen te overleggen met de gynaecoloog voordat ze de heer A. en zijn zus ontvangt. Niet aansprakelijk Tijdens het gesprek in het ziekenhuis blijkt dat de gynaecoloog in het dossier van mevrouw heeft geschreven dat het bij de tweede operatie gaat om een re-operatie vanwege ‘clips’ die niet goed zijn blijven vastzitten. Omdat het duidelijk om
Vraag aan bod 3 • september 2007
een hersteloperatie gaat, had mevrouw niet voor deze kosten aansprakelijk gesteld mogen worden. De klachtenfunctionaris zal hierover een brief schrijven aan de behandelend gynaecoloog. Doordat mevrouw al een aantal betalingsherinneringen heeft gehad, kan het zijn dat ze te boek is komen te staan als ‘wanbetaler’. Als dit inderdaad zo blijkt te zijn, zal de klachtenfunctionaris ervoor zorgen dat dit ongedaan wordt gemaakt. Nota ingetrokken Uiteindelijk is de zus van de heer A. in het gelijk gesteld. De nota is ingetrokken en er zijn excuses aangeboden door de gynaecoloog. Mevrouw is erg tevreden over de afloop en de snelheid waarmee haar probleem is opgelost. Waarvoor kunt ú terecht bij de afdeling Informatie en Klachtenopvang? Als u gebruik maakt van de zorg kunnen daarover vragen rijzen. Bijvoorbeeld hoe u een tweede mening (second opinion) kunt krijgen over een voorgestelde behandeling. Of hoe u contact kunt leggen met mensen die dezelfde ziekte hebben als u. Het kan ook voorkomen dat u denkt dat er tijdens de behandeling fouten zijn gemaakt. U denkt erover een klacht in te dienen en wilt weten hoe u dat kunt doen. Met zulke vragen kunt u terecht bij de afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland. De medewerkers van deze afdeling helpen u een antwoord te vinden op uw vragen of ondersteunen u bij uw klacht over de zorg. Ook als u meer wilt weten over patiëntenrechten, patiëntenorganisaties, wet- en regelgeving in de zorg en de toegang tot en de kwaliteit van de zorg in Gelderland kunt u terecht bij de medewerkers van deze afdeling.
12