Vormingsaanbod titel. management en visie. voor beheerders van erfgoedcollecties. voor beheerders van erfgoedcollecties

management en visie

Vormingsaanbod 2012 beheerders 1 titel van erfgoedcollecties voor

voor beheerders van erfgoedcollecties

Vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

Vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

voorwoord

2

Voorwoord Ook in het cultureelerfgoedveld blijkt levenslang leren cruciaal om bij te blijven. Voor vele erfgoedwerkers is het belangrijk om kennis over erfgoedactualiteit en methodieken in de erfgoedpraktijk bij te spijkeren maar ook om collega’s te ontmoeten of informatie uit te wisselen. Het geeft nieuwe zuurstof aan de eigen taakinvulling of biedt kansen voor de toekomst. Deze brochure bundelt opnieuw het vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, en van expertisecentra, erfgoedcellen en landelijke musea. Het aanbod 2012 concentreert zich op (actuele) methodieken in de erfgoedzorg en -ontsluiting. Dit betekent dat vorming omtrent inhoudelijke thema’s (zoals b.v. lezingen of studiedagen over cultuurhistorische onderwerpen) niet in dit aanbod voorkomen. Wel gaat het over vorming rond de basisfuncties van een erfgoedwerking (behoud en beheer, collectieregistratie, publiekswerking, onderzoek en management). Voor volgend jaar is het aanbod voor behoud en beheer sterk uitgebreid. Want enerzijds willen we informeren over de nieuwe klimaatrichtlijnen, anderzijds krijgt het depotbeleid in de provincies en VGC stilaan vorm. De nieuwe depot- en registratieconsulenten zetten daarom hun schouders onder een gericht vormingsaanbod. We proberen in dit overzicht zo duidelijk mogelijk informatie te geven over het aanbod. Zo geven we met een pictogram aan welke voorkennis voor een cursus of workshop nodig is. Eén gemarkeerd bolletje ••• betekent dat de cursus geen voorkennis vereist. Drie gemarkeerde bolletjes ••• betekent dat de cursus een relevante ervaring bij de deelnemers veronderstelt. De opgenomen activiteiten zijn deze waarvan de meeste gegevens ons tot hiertoe bekend zijn. Wanneer een aantal praktische gegevens over de vorming nog niet gekend zijn, geven we deze aan met ‘nader te bepalen’ (n.t.b.). Voor het meest actuele overzicht van het vormingsaanbod raadpleegt u daarom best regelmatig de website van uw provinciaal museumconsulentschap of de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. Is er een vorming die u in 2012 graag wil bijwonen, dan kunt u zich hier nu al voor aanmelden aan de hand van het blanco formulier achteraan in deze brochure. U kunt zich ook aanmelden via het web of via e-mail. De concrete gegevens staan bij elke activiteit vermeld. Het aantal deelnemers blijft meestal beperkt, omdat de vormingsactiviteiten doorgaans aandacht hebben voor interactiviteit en praktische toepassingen. Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, gaat de cursus niet door. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd. Elke deelnemer ontvangt telkens een deelnameattest. We hopen dat dit aanbod tegemoet komt aan de noden aan vorming die op het terrein leven. Het blijft voor ons wel een permanente zorg om te weten welke concrete vormingsnoden u en uw erfgoedcollega’s hebben. Aarzel dus zeker niet om ons hierover te informeren. Achteraan vindt u al onze contactgegevens. Samen met u kijken we ook in 2012 uit naar interessante leerervaringen! Uw consulenten

inhoud

3

Inhoud Management en visie Strategisch beleid en erfgoedbeheer Van missie tot strategie Goed gedaan! Procesmatige aanpak van het werk De essentie van competentie. Of hoe erfgoedorganisaties kennis, vaardigheden en attitudes optimaal kunnen inzetten Ambassadors of the Book: Teaching Competences for Heritage Librarians Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? Projectmanagement: van een wild idee naar een volwaardig project Ik schrijf een boeiend projectvoorstel Starten met SPECTRUM Introductiecursus cultureelerfgoedwerker Laat bij leren de vonk overslaan! Creatief met leerprocessen Gewikt en gewogen: over meten en evalueren Omgaan met auteursrechten bij het maken van een papieren of digitale publicatie Digitaliseren en digitaal archiveren, Module 4 - Juridische context Digitaliseren en digitaal archiveren, Module 6 - Digitaal fotograferen van museale objecten

p. 5 p. 6 p. 7 p. 8 p. 9 p. 10 p. 11 p. 12 p. 13 p. 15 p. 16 p. 17 p. 18 p. 19 p. 21

Behoud en beheer Basiscursus behoud en beheer In goede handen: erfgoed in depots Een gunstig klimaat: hoe kom ik tot een geschikte bewaaromgeving voor mijn collectie? Infodag depotbeleid in Vlaanderen Infodag depotbeleid per provincie Behoud van textiel in erfgoedcollecties Behoudsmedewerker erfgoed Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?!

p. 22 p. 23 p. 25 p. 26 p. 27 p. 28 p. 29 p. 30

Objectregistratie Informatiebeheer in musea Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - opfriscursus Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister

p. 31 p. 32 p. 33 p. 34 p. 35

Publiek en presentatie Museum en publiek Actieve werkvormen in een rondleiding voor kinderen en jongeren Inspirerende ontwikkelingen binnen publieksbegeleiding en -bemiddeling

p. 36 p. 37 p. 38

Inhoud

inhoud

4

Concepten voor het onderwijs - een kwaliteitskader Niet aanraken aub - Kijken naar en vertellen over voorwerpen in een museum Onthaal in het Nederlands in de Brusselse musea - minimum startniveau A 2.0 Nederlands Conversatietafels Nederlands Opleiding tot museumgids Meer dan chips en chocomelk. Nieuwe ideeën voor erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen

p. 39 p. 40 p. 41 p. 42 p. 43 p. 44

Onderzoek Onderzoek naar collecties

p. 45

Vorming op aanvraag Omgaan met personen met een visuele/auditieve handicap - omgaan met maatschappelijk kwetsbare groepen Archiefzorg Insecten en insectenbestrijding in museumcollecties Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties Speuren naar je voorouders - initiatieles Speuren naar je voorouders - lessenreeks Paleografie (oud schrift)

p. 46 p. 47 p. 48 p. 49 p. 50 p. 51 p. 52

Studiedagen Provinciale themadagen Open Monumentendag

p. 53

Meer vormingsinitiatieven

p. 54

Contactgegevens

p. 55

Terminologie

p. 56

Aanmeldingsformulier

p. 57

Kalender 2012

p. 58

Colofon

p. 60

management en visie

5

Strategisch beleid en erfgoedbeheer Tweedaagse cursus praktische informatie

doelgroep Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent museumconsulent, Provincie West-Vlaanderen verantwoordelijk zijn voor het museumbeleid en erfgoedbeheer. data 22 en 29 november 2012 tijd 9.30–16.30 uur doel Kennismaken met basisprincipes van management en beheer, een overzicht verkrijgen in diverse beleidsdomeinen en het toepassen van locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) een aantal methodieken. aanmelding [email protected] opzet In eerste instantie is het de bedoeling om een totaalbeeld te schetsen uiterste inschrijving 8 november 2012 maximum 15 deelnemers van wat erfgoedbeheer allemaal kan inhouden en dit vanuit het brede kader van kwaliteitszorg. Daarna focust deze basiscursus op beleidsplanning vanuit een strategische beleidsvoering, met een aftoetsing aan het Cultureelerfgoeddecreet. Tegelijk worden een aantal basisbegrippen uit het management op een laagdrempelige manier aangesneden. In de tweede cursusdag overlopen we een reeks managementthema’s als topics van een beleidsplan zoals personeelsen vrijwilligersbeleid, financieel beheer en fondsenwerving, veiligheidszorg, projectmatig werken, marketing en communicatie. Daarin wordt SPECTRUM als een belangrijk instrument voor collectiebeheer ook aangehaald.

V an missie tot strategie Tweedaagse workshop

management en visie

6

doelgroep Iedereen die belast wordt met het opstellen van een beleidsplan.

doel Inzicht verschaffen in de systematiek van beleidsplanning conform de vereisten van het decreet.

opzet Aan de hand van praktische oefeningen het geheel van beleids planning (beter) in de vingers krijgen.

praktische informatie

organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Anita Caals (medewerker FARO) data 24 januari en 7 februari 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 25,00 euro voor de 2 dagen (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 17 januari 2012 maximum 25 deelnemers

Goed gedaan!

management en visie

7

Procesmatige aanpak van het werk Workshop

doelgroep Alle medewerkers (vrijwilligers en beroepskrachten).

doel Met deze studiedag willen wij de deelnemers leren hoe zij in de praktijk aan goed procesmanagement kunnen doen en hen hiervoor de nodige tools aanreiken.

opzet Hoe men processen definieert, evalueert en beschrijft in draaiboeken en grafische voorstelling wordt in deze workshop behandeld aan de hand van praktische oefeningen.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Anita Caals (medewerker FARO) data 20 maart 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 13 maart 2012 maximum 25 deelnemers

De essentie van competentie.

management en visie

8

Of hoe erfgoedorganisaties kennis, vaardigheden en attitudes optimaal kunnen inzetten Workshop

doelgroep Iedereen die geïnteresseerd is in competenties en competentiemanagement en hierover basis kennis wil verwerven.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Jacqueline van Leeuwen (medewerker FARO) data 22 mei 2012 doel De deelnemers krijgen concrete handvaten aangereikt om binnen hun tijd 10.00–16.30 uur organisatie competentiegericht te werken. We denken samen na over locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. vragen als: prijs 15,00 euro. (inclusief broodjeslunch) ·· welke kennis, kunde en attitude maken een organisatie uniek; aanmelding www.faronet.be ·· welke kennis, kunde en attitude is vervat in de verschillende functies; uiterste inschrijving 15 mei 2012 ·· welke ervaringen en talenten hebben de medewerkers; maximum 25 deelnemers ·· welke competenties moet de organisatie nog verwerven; ·· hoe kunnen medewerkers zich verder ontwikkelen; ·· hoe kan je dit allemaal verder opvolgen.

opzet Workshop met veel praktijkoefeningen.

Ambassadors of the Book

management en visie

9

Teaching Competences for Heritage Librarians Symposium

doelgroep Erfgoedbibliothecarissen & bibliothecarissen.

doel Competenties voor erfgoedbibliothecarissen in kaart brengen. opzet De problematiek van competenties voor erfgoedbibliothecarissen en de manier waarop deze competenties op de verschillende onderwijsniveaus kunnen worden aangeleerd, vormen de kern van het symposium. Gedurende drie dagen wisselen bibliothecarissen en opleidingsverantwoordelijken hun ideeën uit en confronteren deze met elkaar. Hieruit groeit mogelijk een soort van consensus over de gevarieerdheid aan competenties die een moderne erfgoedbibliothecaris moet bezitten. Deze inzichten vormen op hun beurt een inspiratie voor bestaande en nieuwe bibliotheekopleidingen.


organisatie Vlaamse Erfgoedbibliotheek en Departement Informatie- en Bibliotheekwetenschap Universiteit Antwerpen i.s.m. IFLA; LIBER Steering Committee Heritage Collections and Preservation en CERL data 1, 2 en 3 februari 2012 meer informatie www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/activiteit/ symposium-ambassadors-of-the-book

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? Workshop

management en visie

10

doelgroep Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die op zoek zijn naar subsidies, partners of sponsors om een erfgoedproject concreet te kunnen realiseren.


organisatie Provincie Limburg docent Anita Caals (medewerker FARO) datum 15 februari 2012 tijd 10.00–16.30 uur doel Het ontwikkelen van praktische vaardigheden voor het uitschrijven prijs gratis van een goed projectvoorstel waarvoor u subsidie wilt verkrijgen en/of locatie Het Stadsmus, Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt mogelijke partners overtuigen om mee in het project te stappen. aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 8 februari 2012 opzet Het goed, bondig en helder uitschrijven van een projectvoorstel is maximum 15 deelnemers een noodzakelijke stap om een project goed te kunnen realiseren. De deelnemers krijgen een introductie op begrippen en projectplanning en verder ook praktische tips en suggesties over de te nemen stappen om tot een helder geschreven en realistisch begroot projectvoorstel te komen. Een praktijkgerichte oefening gebeurt aan de hand van een fictief voorbeeld. Volgende aspecten komen aan bod: ·· de ontwikkeling van idee tot projectdossier; ·· het omgaan met diverse subsidiereglementen en beleidsaccenten van subsidiegevers; ·· het overtuigen van mogelijke partners/sponsors; ·· het definiëren van doelgroepen, doelstellingen, acties, stappenplan en budget; ·· het boeiend uitschrijven van het projectvoorstel met aandacht voor de aantrekkelijkheid van het dossier.

Projectmanagement

management en visie

11

Van een wild idee naar een volwaardig project Workshop

doelgroep Iedereen die betrokken wordt bij het uitwerken of uitvoeren van projecten. doel Het doel van deze workshop is om de deelnemers wegwijs te maken in de systematiek en het jargon van projectmanagement, hen te leren hoe goede projecten dienen uitgeschreven en gebudgetteerd te worden. opzet Afwisseling tussen theorie en praktijkoefeningen, waarbij een fictief voorbeeld als oefening wordt uitgewerkt.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Anita Caals (medewerker FARO) datum 17 april 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 10 april 2012 maximum 20 deelnemers

Ik schrijf een boeiend projectvoorstel Workshop

management en visie

12

Ter voorbereiding van de sessie gaat u doelgroep Medewerkers van (lokale) erfgoedorganisaties (ook vrijwilligers) die op aan het oefenen. We verwachten van u een zoek zijn naar subsidies/premies, naar partners of sponsors om een erfgoedprojectvoorstel dat betrekking heeft op erfgoedproject te realiseren. erfgoedzorg: m.a.w. behoud en beheer, registratie of depotwerking. Gebruik uw ervaring, kijk in uw doel De praktische vaardigheid verhogen in het schrijven van een bondig omgeving en zoek de kennis op om in maximaal 15 en boeiend projectvoorstel waarmee u ofwel subsidies/premies wenst lijnen uw erfgoedprojectvoorstel in al zijn dimensies te behalen ofwel mogelijke partners overtuigt om mee in het project te samen te vatten. Maak een oefening die nuttig is stappen. voor uw concrete situatie. De ontvangst van uw projectvoorstel is een opzet Niet iedereen ziet het nut in van het uitschrijven van een voorwaarde van inschrijven. U stuurt uw voorstel projectvoorstel, laat staan dat er tijd zou besteed worden om dit voor 15 april 2012 op naar boeiend en degelijk te brengen. Men vertrouwt al te vaak op de [email protected] persoonlijke contacten of verbale overtuigingskracht om de nodige fondsen, partners of sponsors binnen te halen. Nochtans is het uitschrijven een noodzakelijke oefening voor het projectsucces van begin tot einde. Het is bovendien meer dan nuttig voor de werking van de eigen erfgoedorganisatie. Ieder projectvoorstel is namelijk ook een toetssteen voor de eigen werking. praktische informatie De deelnemers krijgen heel wat praktische tips over de te nemen organisatie Dienst Erfgoed - Provincie Antwerpen stappen om tot een boeiend en bondig projectvoorstel te komen. Vier docent Frank Herman (adviseur erfgoeddepots en musea, punten komen aan bod: provincie Antwerpen) ·· het proces om tot een scherpgestelde kerninhoud van het project te datum 23 april 2012 komen; tijd 19.00–22.00 uur ·· het aanscherpen van uw empathisch vermogen t.o.v. de mogelijke prijs gratis subsidiegever, mogelijke partners of sponsors: het omgaan met locatie Provinciehuis Antwerpen - Gouverneur Kinsbergenzaal subsidiereglementen en met de interessevelden bij uw mogelijke (Torengebouw 1ste verdieping), Koningin Elizabethlei partners/sponsors; 22, 2018 Antwerpen. Via dienstingang, zuidelijke ·· het uitwerken van het projectvoorstel waarbij je rekening houdt met zijkant van het torengebouw. de wensen en eisen van de subsidiegever of mogelijke partners/ aanmelding [email protected] sponsors: het definiëren van de doelgroepen, doelstellingen, acties, uiterste inschrijving 15 april 2012, met projectvoorstel stappenplan en financieel plan; maximum 15 deelnemers ·· het belang van de vorm en schrijfstijl van het projectvoorstel: volledig, bondig, precies, boeiend en, ... vooral het juiste onderwerp op de juiste plaats.

Basiscursus, zeer praktisch gericht, met veel Do’s & Do Not. U gaat tijdens de sessie zelf aan de slag.

Starten met SPECTRUM Workshop

management en visie

13

doelgroep Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het collectiemanagement en informatiebeheer. De deelnemers zijn overtuigd van het nut van SPECTRUM en willen graag de interne gang van objecten, bruiklenen en andere collectiezaken stroomlijnen en vergemakkelijken met SPECTRUM als leidraad. doel U leert hoe u praktisch aan de slag kunt gaan met SPECTRUM ten behoeve van uw eigen organisatie. U leert wat het belang is van het gebruik van interne richtlijnen voor alle handelingen rond de collectie. We bespreken de voordelen van interne richtlijnen aan de hand van SPECTRUM, maar ook de valkuilen: van onnodige procedures naar doeltreffend beleid t.a.v. de collectie. opzet De workshop wil aan de hand van een procedure - op vraag van de deelnemers - tonen hoe u SPECTRUM kan toepassen in uw museum om op die manier de professionalisering van uw museumwerking te vergroten. Indien er geen suggestie komt van de deelnemers wordt gewerkt met de procedure “inkomend object”. De deelnemers brengen de bestaande documenten, procedures en formulieren in verband met de gekozen procedure mee naar de cursus.

organisatie tijd prijs maximum

praktische informatie zie volgende pagina

10.00–16.00 uur 25,00 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) 15 deelnemers

ook op aanvraag

Deze workshop kan ook in overleg met en op maat van het museum zelf worden aangevraagd. De prijs is afhankelijk van het aantal deelnemers.

management en visie

14

Starten met SPECTRUM Workshop · praktische informatie Provincie West-Vlaanderen

docent museumconsulent, Provincie West-Vlaanderen datum 7 juni 2012 locatie Provinciehuis Boeverbos, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries (Brugge) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 24 mei 2012

Provincie Vlaams-Brabant

docent Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie Vlaams-Brabant) datum 19 juni 2012 locatie Museum voor de Oudere Technieken (MOT), Guldendal 20, 1850 Grimbergen aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 5 juni 2012

Provincie Oost-Vlaanderen

docent Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) data 1 oktober 2012 locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 17 september 2012

Provincie Limburg

docent Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) datum 23 oktober 2012 locatie Openluchtmuseum Bokrijk, Genk (depot) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 15 oktober 2012

Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie

docent Peggy Voesterzoons (coördinator musea Brussel) datum 29 oktober 2012 locatie Vlaamse Gemeenschapscommissie, Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 15 oktober 2012

Introductiecursus cultureelerfgoedwerker Cursus

management en visie

15

doelgroep Deze introductiecursus wordt ingericht voor erfgoedwerkers die minder dan twee jaar in dienst zijn.

doel Met een introductiecursus wil FARO startende erfgoedwerkers gidsen doorheen de structuren, doelstellingen en methodes van het cultureelerfgoedwerk in Vlaanderen. Na het volgen van de cursus heeft u een goede kijk op actuele tendensen in het denken over erfgoed, de uitgangspunten van het Vlaamse cultureelerfgoedbeleid, de structuren van het cultureelerfgoedveld en de basisprincipes van organisatieontwikkeling.

opzet De introductiecursus is verspreid over 4 dagen. Achtereenvolgens komen aan bod: erfgoedvertoog; erfgoedbeleid; basisprincipes organisatieontwikkeling en vergadertechnieken; participatie en makelaardij.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Gregory Vercauteren, Anita Caals, Jacqueline van Leeuwen, Bart De Nil, Rob Belemans e.a. (medewerkers FARO) data 17 februari, 9 maart, 6 april en 4 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel. prijs 60,00 euro voor de hele cursusreeks (inclusief broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 1 februari 2012 maximum 15 deelnemers

Laat bij leren de vonk overslaan!

management en visie

16

Creatief met leerprocessen Workshop

doelgroep Iedereen die geïnteresseerd is in leerprocessen en creatieve werkvormen en hierover basiskennis wil verwerven.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Jacqueline van Leeuwen en Anita Caals (medewerkers FARO) doel De deelnemers krijgen concrete handvaten aangereikt om hun datum 28 februari 2012 vormingsactiviteiten vorm te geven. We gaan in op de volgende tijd 10.00–16.00 uur vragen: locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel ·· hoe leren volwassenen en welke soorten leerders bestaan er (theorie prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) W. Leirman); aanmelding www.faronet.be ·· welke leertrajecten bestaan er? (formeel, informeel, individueel of uiterste inschrijving 21 februari 2012 collectief); maximum 20 deelnemers ·· hoe kan je de relatie tussen theorie en praktijk opvatten (Kolb); ·· wanneer is het zinvol om een deel van het traject digitaal op te zetten? Daarnaast verwerven de deelnemers inzicht in de theorie van het creatief denken. Verschillende creatieve methodes worden toegelicht en uitgetest!

opzet Workshop met veel praktijkoefeningen.

Gewikt en gewogen: over meten en evalueren Workshop

management en visie

17

Een bescheiden voorkennis over beleidsplanning is vereist.

doelgroep Iedereen die belast wordt met het opstellen van jaaractieplannen en/ of jaarverslagen. doel Het doel is om de nodige tools aan te reiken die meten en evalueren mogelijk maken. opzet Aan de hand van oefeningen en praktische cases


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Jacqueline van Leeuwen en Anita Caals (medewerkers FARO) datum 8 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 15,00 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijving 2 mei 2012 maximum 25 deelnemers

Omgaan met auteursrechten

management en visie

18

bij het maken van een papieren of digitale publicatie Cursus

doelgroep Medewerkers die papieren of digitale publicaties voor een organisatie of instelling verzorgen of gaan verzorgen, geïnteresseerden.

doel Een inleidende toelichting geven bij het auteursrecht voor mensen zonder specifieke voorkennis die er mee geconfronteerd worden op (semi-)professioneel vlak, met aandacht voor zowel papieren publicaties als digitale media.

opzet Of je nu een boek wil uitgeven, een website beheert of een tijdschrift de wereld in stuurt, we worden allemaal direct of indirect geconfronteerd met de copyrightproblematiek. Maar wat wordt er precies beschermd door het auteursrecht? Wat zijn de rechten van de auteur? Welke overeenkomsten kan je afsluiten met derde partijen zoals auteurs, fotografen en kunstenaars om auteursrechten te klaren? Deze cursus loodst je ‘recht’ door de materie heen.


organisatie Provincie Limburg docent Hendrik Vanhees (Universiteit Antwerpen/Universiteit Gent) datum 9 februari 2012 tijd 13.30–16.00 uur locatie Z33, Zuivelmarkt 33, 3500 Hasselt (Kapittelzaal) prijs 10,00 euro (inclusief documentatiemap) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 2 februari 2012 maximum 40 deelnemers

Digitaliseren en digitaal archiveren

management en visie

19

Module 4 · Juridische context Cursus

doelgroep Leidinggevenden en stafmedewerkers. doel De cursist informeren over de juridische (on)mogelijkheden waarmee men in contact komt bij het online publiceren van digitaal erfgoed. opzet De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens deze cursus:

“Digitalisering, archivering en ontsluiting van erfgoed” (Legal Researcher Evi Werkers)

“Creative Commons” licenties: een valabel alternatief (Legal Researcher Evi Werkers/Robin Kerremans)

Bibliotheken, archieven en musea zien dankzij de digitalisering talrijke nieuwe mogelijkheden ontstaan, zowel op het vlak van archivering van werken die dreigen verloren te gaan, als op het vlak van ontsluiting van deze werken naar het publiek. Een grote hoeveelheid van het materiaal dat zich in hun collectie of archief bevindt is beschermd door auteursrechten en naburige rechten die toebehoren aan een persoon wiens toestemming moet worden verkregen bij gebruik van de vrucht van diens inspanningen, tenzij een wettelijke uitzondering kan worden ingeroepen of het werk in het publieke domein valt. In deze uiteenzetting zal worden ingegaan op de wettelijke erfgoedexcepties en de mate waarin deze soelaas kunnen bieden voor de activiteiten van erfgoedspelers.

I n dit onderdeel zal worden toegelicht waar een licentie inhoudelijk aan moet voldoen volgens de Belgische Auteurswetgeving. De Auteurswet voorziet een algemene regeling maar ook versoepelde regels of strengere regels in bepaalde situaties. Vervolgens gaan we na in welke mate “Creative Commons” licentiemodellen kunnen worden beschouwd als alternatief in de grenzeloze internetomgeving. We gaan na hoe de licenties functioneren en hoe rechthebbenden de licenties kunnen invullen naargelang persoonlijke voorkeuren. Wat zijn de voor- en nadelen van deze licentiemodellen?

“De verweesde werken”(Legal Researcher Robin Kerremans) Een “verweesd” werk is een werk dat (nog steeds) onder de bescherming van het auteursrecht of een naburig recht valt, maar waarvan de rechthebbende niet gekend is of niet gevonden kan worden, zodat een persoon die van dit werk gebruik wil maken op een manier waarvoor de toestemming van deze rechthebbende vereist is, deze toestemming onmogelijk kan verkrijgen. Bij de archivering of ontsluiting van erfgoedmateriaal kan dit een ernstig obstakel vormen. Op beleidsniveau werden reeds verschillende stappen ondernomen om dit probleem aan de kaak te stellen op een manier dat zowel gebruikers als rechthebbenden er wel bij varen. We bekijken in deze presentatie welke wegen kunnen worden bewandeld.

management en visie

20

Digitaliseren en digitaal archiveren Module 4 · Juridische context Cursus · vervolg

“Digitale archivering en privacy: publieke toegang tot het privéleven?” (Legal Researcher Niels Vandezande) Een belangrijke doelstelling in het digitaal archiveren is het duurzaam bewaren van digitale informatie, waarbij het veelal de bedoeling is dat deze informatie vervolgens publiek toegankelijk gemaakt wordt. Tussen al die digitale informatie kan zich privé-informatie bevinden waarvan men liever niet heeft dat deze voor de eeuwigheid bewaard blijft en door iedereen kan worden ingekeken. Bij de uitbouw van een digitaal archief kan hierdoor een conflict ontstaan met het recht op privacy, dat de verwerking van persoonsgegevens aan banden legt. In deze presentatie wordt nagegaan in welke mate het begrip ‘persoonsgegevens’ uit de Privacywet toegepast kan worden op de verschillende bronnen van informatie (klassieke digitale documenten, audiovisuele documenten) die men in een digitaal archief kan terugvinden. Vervolgens zal worden bekeken wat de gevolgen hiervan zijn voor privacygevoelige documenten in een digitaal archief en of de Privacywet uitzonderingen toestaat voor de erfgoedsector en archieven in het algemeen.

“Toegang tot en hergebruik van overheidsinformatie” (Dr. Katleen Janssen) Musea, archieven en bibliotheken zijn in het bezit van een enorme rijkdom aan informatie die waardevol kan zijn voor burgers, nonprofit organisaties of bedrijven. Hoe is de beschikbaarheid van deze informatie geregeld onder de openbaarheid van bestuur, en moeten musea binnenkort hun informatie laten hergebruiken?


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Dr. Evi Werkers, Robin Kerremans, Niels Vandezande, Dr. Katleen Janssen datum 15 maart 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 50,00 euro (inclusief syllabus, presentaties en broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be/kalender/module-4-juridische-context uiterste inschrijving 8 maart 2012 maximum 100 deelnemers

Digitaliseren en digitaal archiveren

management en visie

21

Module 6 · Digitaal fotograferen van museale objecten Cursus

doelgroep Museummedewerkers. doel Het kunnen fotograferen van de meest uiteenlopende museale voorwerpen, inclusief glaswerk, muntstukken e.d. opzet In deze tweedaagse cursus behandelen we objectfotografie (ook: reprofotografie) speciaal toegespitst op museale objecten. De cursist mag voor deze cursus zijn/haar eigen camera meebrengen. Dit is een overzicht van de onderwerpen die aan bod komen:

de basis ·· de camera: sluitersnelheid, diafragma, isowaarde; lenzen, scherptediepte; resolutie, kleurbalans, digitale bestandstypes; toebehoren; ·· belichting: soorten licht, lichtbronnen, lichtopstelling, toebehoren; de praktijk ·· opstelling voor verschillende onderwerpen: 2dimensioneel (schilderijen, etsen, papier achter glas, ...) en 3dimensioneel (beeldjes, zilver, glas, meubels, textiel, ...); ·· toepassing op meegebrachte voorbeelden; ·· specifieke individuele cameraproblematiek (evt. eigen camera meebrengen); digitale beeldverwerking Met aandacht voor: bestandstransport van camera naar computer, conversie van beelden, RAW bestand en DNG, beeldresolutie en beeldgrootte, histogrammen; optimalisatie kleur, belichting, contrast en scherpte; kleine retouches; selectie en catalogering; batchverwerking; photoshop vs lightroom.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Wim Verbeiren (Digitiek) datum 13 en 27 maart 2012 tijd 10.00–16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel, Zaal B prijs 100,00 euro (inclusief presentatie en broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be/kalender/faroupdate uiterste inschrijving 7 maart 2012 maximum 25 deelnemers

Basiscursus behoud en beheer Driedaagse cursus

behoud en beheer

22

doelgroep Collectiebeheerders erfgoed.


organisatie de depotconsulenten van de 5 Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie doel De deelnemers leren welke omgevingsfactoren van belang zijn voor docent Tine Hermans (depotconsulent Provincie Limburg) het behoud van de collectie en hoe die kunnen worden beïnvloed en data 8, 15 & 22 oktober 2012 geoptimaliseerd, zowel in de museumzalen als in het depot. De cursus tijd 9.30–16.30 uur gaat na hoe men het beste kan omgaan met verschillende soorten locatie museumlocatie in Vlaanderen, n.t.b. objecten, afhankelijk van het materiaal waaruit ze zijn samengesteld prijs 35,00 euro (inclusief broodjeslunch) en hoe men preventieve maatregelen kan nemen om schimmels en of 65,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) ongedierte te voorkomen. aanmelding [email protected] uiterste inschrijving n.t.b. opzet De invloed van licht, temperatuur, luchtvochtigheid en bewaar maximum 15 deelnemers materialen op de collectie wordt uitgebreid behandeld. De inrichting van het depot en de wijze van opslag komen eveneens aan de orde. Daarnaast worden thema’s behandeld zoals hanteren en transport, schoonmaken en hygiëne, behoud en publiek, de mogelijkheden van SPECTRUM. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken. De cursisten bezoeken vervolgens een museumdepot en krijgen de gelegenheid de opgedane kennis in de praktijk te toetsen. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Preventieve Conservering’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).

behoud en beheer

23

In goede handen Erfgoed in depots Cursus

Een vormingstraject rond het inrichten van en bewaren in erfgoeddepots, aangeboden door de depotconsulenten van de Vlaamse Provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Dit traject sluit aan bij de cursussen ‘behoud en beheer voor musea’ en ‘informatiebeheer in musea’. Voorafgaande deelname aan deze opleidingen is echter niet verplicht.

Veilig - Beveiligd: erfgoeddepots

Zorg voor erfgoed rust op een cruciale pijler: het veilig stellen van het erfgoed voor latere generaties. Hoe doen we dat? De vraag “Wat zijn de bestaande veiligheidsmaatregelen en -voorschriften?” wordt voor drie aspecten gesteld: het gebouw; de collecties met de individuele objecten; en de medewerkers zelf. De veiligheid in, om en van depots evenals mogelijke doelgroep Medewerkers van musea, erfgoedinstellingen en -verenigingen. beveiligingsmaatregelen vormen een eerste insteek. De opleidingen worden afgestemd op een eerder gevorderd publiek. Daarnaast komt ook de beveiliging van de collecties Een basiskennis en/of zekere mate van ervaring met betrekking tot het en objecten ter sprake. In een derde luik gaat de behoud en beheer van erfgoedobjecten wordt aanbevolen. aandacht naar de persoonlijke veiligheid en de (inter)nationale veiligheidsvoorschriften (kleding, doel Het verhogen van de kennis en praktische vaardigheden bij hen die materialen, handelingen, enz.) voor het werken in instaan voor het inrichten en/of beheren van erfgoeddepots. De een depot of magazijn. Speciale aandacht gaat naar deelnemers krijgen naast een theoretisch kader ook praktische tips de veiligheid van de medewerker bij het manipuleren aangereikt. van objecten in het depot. docent Frank Herman opzet Een aanbod van 6 modules (elk 1 dag) met betrekking tot (Adviseur erfgoeddepots en musea, provincie depotwerking die samen het vormingstraject “In goede handen: Antwerpen) erfgoed in depots” vormen. Elke module kan zo afzonderlijk worden gevolgd. Je dient dus voor elke module apart in te schrijven. Niet te verwaarlozen: onderhoud in het depot Ook wanneer collectiestukken niet tentoongesteld Depotinrichting als sleutel tot een efficiënt collectiebeheer worden, maar (tijdelijk) opgeslagen staan in Een efficiënt beheer van uw collectie staat of valt met een een depotruimte, is het van belang de optimale verantwoorde inrichting van de ruimte(s) waar ze in bewaard wordt. bewaaromstandigheden van deze objecten te Wat maakt een ruimte echter tot een geschikt erfgoeddepot en hoe garanderen. Het goed onderhouden van het depot richt ik deze zo praktisch en overzichtelijk mogelijk in? Hoe valt is hierbij van groot belang. In deze module wordt met een beperkt budget ruimte-economisch het maximum uit mijn onder meer uiteengezet welke maatregelen men depotruimte te halen? En hoe voorkom ik dat mijn depot een overvol kan nemen om het depot stofvrij te houden, hoe labyrint wordt, waar geen enkel object of medewerker nog zonder men insecten kan vermijden, hoe men individuele kleerscheuren binnen- of buitengeraakt? Stapsgewijs worden in objecten in diverse materialen kan reinigen en hoe deze module verschillende elementen toegelicht die de keuze en men een grondige toestandscontrole uitvoert. de inrichting van een verantwoorde bewaarruimte bepalen: van de docent Annelies Anseeuw inplanting en constructie van de buitenschil (gebouw/ruimte) tot en (depotconsulent behoud en beheer, Provincie Westmet de plaatsing en verpakking van het individuele object. Vlaanderen) docent Jürgen Vanhoutte (depotconsulent behoud en beheer, Provincie Vlaams Brabant)

behoud en beheer

24

In goede handen Erfgoed in depots Cursus · vervolg

Zeker bewaren, verpakken en transporteren Afhankelijk van de karakteristieken en de inrichting van de depotruimte, wordt er vaak beslist om bepaalde objecten/collecties verpakt op te bergen. Bij het verpakken is het belangrijk om rekening te houden met de eigenschappen van de objecten, geschikte verpakkingsmaterialen te gebruiken en microklimaten te voorkomen. In deze module zullen we bekijken welke types objecten we op welke manieren kunnen bewaren. Belangrijk is dat we hierbij het onderscheid maken tussen het verpakken van objecten voor de bewaring in depot én voor bescherming tijdens transport. We maken kennis met de verpakkingsmaterialen die hiervoor kunnen worden gebruikt en proberen deze uit aan de hand van enkele casussen. Daarnaast gaan we ook dieper in op het (intern) transport van objecten en bekijken we hoe collectieverhuizingen efficiënt en verantwoord kunnen worden georganiseerd. docent Annelies De Mey (depotconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen)

Collectiebeleid: de basis voor een efficiënte depotwerking Een collectieplan is een onmisbaar hulpmiddel bij het collectiebeheer. Het biedt een inzicht in de collectie en geeft structuur en duidelijkheid bij het ontwikkelen van het collectiebeleid. Het is niet de bedoeling één algemeen geldend advies te geven, maar aanknopingspunten en structuur te bieden bij het schrijven van een collectieplan. Onderwerpen als collectiegeschiedenis, selectie, verzamelen, herbestemming en afstoten komen aan bod. Er wordt ook ingegaan op de procedures die SPECTRUM hieromtrent beschrijft. De vorming wordt gegeven aan de hand van de brochure ‘Handreiking voor het schrijven van een collectieplan’ (ICN/Stichting LCM). docent Loes Nijsmans (depotconsulent, Vlaamse Gemeenschapscommissie)

Informatiebeheer in je depotwerking Tijdens deze module verdiepen we ons in de vraag hoe je het best op de hoogte kan blijven van de omvang, aard en toestand van de collectie die je bewaart. Een up-to-date inventaris is immers een basisvereiste voor een efficiënt depotbeheer. Als we er niet actief op inzetten, raken we onvermijdelijk dingen kwijt. Er zijn een aantal aspecten die zeker aan bod komen: de verschillende stappen die je moet doorlopen bij registratie, het benoemen van standplaatsen, standplaatsen toestandcontroles, … docent n.t.b.


organisatie de depotconsulenten van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie datum 5, 12, 19 & 26 november en 3, 10 & 17 december 2012 locatie elke module wordt minimaal 1 maal in Vlaanderen ingericht, precieze locaties n.t.b. prijs 15,00 euro per module (inclusief broodjeslunch) meer informatie bij de depotconsulenten van de verschillende Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Een gunstig klimaat

behoud en beheer

25

Hoe kom ik tot een geschikte bewaaromgeving voor mijn collectie? Seminarie


doelgroep Collectieverantwoordelijken, behoudsmedewerkers, depotbeheerders, organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed en collectie- en magazijnbeheerders van musea, archiefinstellingen, provinciale depotconsulenten documentatiecentra en bewaarbibliotheken. docent consulenten FARO en provinciale consulenten prijs 350 euro voor het totaalpakket (inclusief publicatie doel Wat is een ideaal museumklimaat? Aan welke eisen moet een Klimaatwerk), te verdelen onder het aantal binnenklimaat voldoen om een zo gering mogelijk risico op schade aan deelnemers mijn collectie (en het gebouw) te lopen? Hoe kan ik klimaatbeheersing maximum 20 deelnemers per sessie verbinden met (energie)kostenbeheersing? datum en locatie worden op maat bepaald door de docent in overleg Doel van het seminarie is inzicht verwerven in het nieuwe met de organiserende instelling klimaatdenken. Samen nadenken over de problematiek van een meer informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) geschikt museumklimaat voor gebouw en collecties. Op die manier [email protected], tel. 02 213 10 70 een leerproces op gang brengen over de mogelijkheden om de gewenste situatie zo goed mogelijk te benaderen.

opzet In het eerste deel van het seminarie wordt aandacht besteed aan de factoren die het binnenklimaat bepalen en aan de risicofactoren voor de collectie. Vervolgens wordt het proces doorlopen om tot een gunstig(er) binnenklimaat te komen. Tijdens het workshopgedeelte in de namiddag vormen de deelnemers zich een beeld van de situatie van de erfgoedlocatie waar het seminarie plaatsvindt, en werken ze voorstellen tot verbetering uit.

Infodag depotbeleid in Vlaanderen Infodag

behoud en beheer

26

doelgroep Alle actoren binnen de brede erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel.

organisatie doel De brede erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel informeren over de nieuwe ontwikkelingen en realisaties in het kader van het depotbeleid.

opzet Na de situering van het depotbeleid in Vlaanderen wordt informatie gegeven over de lancering van het nieuwe reglement van het FoCIfonds (Fonds voor Culturele Infrastructuur) en de voorstelling van de resultaten van de PPS-studie voor erfgoeddepots (UA) door de Vlaamse overheid en het Agentschap Kunsten en Erfgoed. Aansluitend wordt het depotbeleid van de verschillende Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie toegelicht en de digitale depotwijzer aangekondigd.


de 5 Vlaamse Provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de VVP i.s.m. FARO. Vlaams steunpunt voor Cultureel Erfgoed en het Agentschap Kunsten en Erfgoed datum n.t.b. tijd 9.30–12.30 uur locatie Vlaamse Gemeenschap Brussel of Provinciehuis Vlaams-Brabant in Leuven, n.t.b. prijs gratis (inclusief broodjeslunch tot 14.00 uur) aanmelding n.t.b. uiterste inschrijving n.t.b. maximum aantal deelnemers n.t.b.

Infodag depotbeleid per provincie Infodag

behoud en beheer

27

doelgroep Alle actoren binnen de brede erfgoedsector in de provincie/Vlaamse Gemeenschapscommissie.

doel Uiteenzetting van de specifieke krachtlijnen van het depotbeleid binnen de eigen gebiedsomschrijving.

opzet Afzonderlijke presentaties van de krachtlijnen van het depotbeleid per provincie/Vlaamse Gemeenschapscommissie.


organisatie de 5 Vlaamse Provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie docent depotconsulenten van de Vlaamse provincies/ Vlaamse Gemeenschapscommissie data precieze data n.t.b. tijd n.t.b. locatie n.t.b. prijs n.t.b. aanmelding depotconsulent van de provincie uiterste inschrijving n.t.b.

Behoud van textiel in erfgoedcollecties Meerdere workshops

behoud en beheer

28

doelgroep Medewerkers van musea, leden van heemkundige kringen en kerkfabrieken.


organisatie Provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent n.t.b. doel De kennis en praktische vaardigheden verhogen bij hen die instaan data 23 april 2012 (voor musea), voor het behoud van textiel in collecties. De deelnemers krijgen 28 april 2012 (voor heemkundige kringen & praktische tips met betrekking tot het bewaren en onderhouden van kerkfabrieken), hun erfgoed vervaardigd uit textiel. tijd 10–16 uur locatie Provinciaal Erfgoedcentrum, Lotharingenstraat, 9700 opzet De meeste musea, heemkundige kringen en kerkfabrieken hebben Ename voorwerpen uit textiel in hun collectie. Wanneer we deze stukken op prijs n.t.b. lange termijn willen bewaren, moeten we ervoor zorgen dat ze goed aanmelding [email protected] worden behandeld. De tijd, mensenhanden, ongedierte en het klimaat uiterste inschrijving n.t.b. kunnen er namelijk voor zorgen dat het textiel slijt, verbleekt, scheurt. maximum aantal deelnemers n.t.b. In verschillende studiedagen en/of workshops gaan we in op het behoud van textielcollecties, zoals kledij, vlaggen, … We geven duiding en praktische tips over onder meer het manipuleren, onderhouden en bewaren van textiel. Waar mogelijk zullen we ook ter plekke met een aantal objecten als voorbeeld aan de slag gaan.

Behoudsmedewerker erfgoed Cursus

behoud en beheer

29


doelgroep Voor iedereen die instaat voor het dagelijks beheer van en de organisatie Bibliotheekschool Gent, i.s.m. een aantal materiële zorg voor collecties en archiefbestanden, voltijds of deeltijds. vertegenwoordigers van het werkveld aanmelding voor inschrijvingen voor het schooljaar 2012-2013, doel Basiskennis en vaardigheden verwerven die nodig zijn voor een kunt u contact opnemen met de goede preventieve zorg voor de objecten en organisatie van de Bibliotheekschool Gent, contactgegevens en bewaaromgeving. informatie op de website www.bibliotheekschool.be opzet Het gaat om een basisopleiding die geen grondige voorkennis vereist maar er wordt wel van uitgegaan dat de deelnemers kunnen terugkoppelen naar de eigen werksituatie. De opleiding is gestructureerd in 6 modules en omvat 240 lestijden, gespreid over twee semesters. Kennis en vaardigheden worden zo praktijkgericht mogelijk aangebracht. Er zijn studiebezoeken voorzien en een aantal lessen wordt georganiseerd op verplaatsing, in erfgoedinstellingen zelf, waar de verworven kennis in praktijk kan omgezet worden. De lessen gaan door op één vaste dag per week, gedurende twee semesters.

Veilig opgeborgen

behoud en beheer

30

Insecten in je collectie?! Cursus

doelgroep Collectiebeheerders, behoudsmedewerkers en leden van geschied- of heemkundige kringen die zorg dragen voor een collectie.


organisatie Heemkunde Vlaanderen docent Andries Deknopper (monumentenwachter interieur, Monumentenwacht Vlaams-Brabant)

doel Het leren herkennen van de verschillende soorten insecten die vaak voorkomen in erfgoedcollecties, het schadebeeld dat ze veroorzaken datum 14 maart 2012 en hoe men ze best kan bestrijden zonder de collectie verder in gevaar tijd 13.00–17.00 uur te brengen. locatie Geraardsbergen uiterste inschrijving 7 maart 2012 opzet Met deze cursus bieden we je de kans om meer te weten te komen over wat er in je collectie aan insecten rondkruipt. Wat is het en wat datum 11 april 2012 doet het? Is het schadelijk? Hoe pak ik het aan? Lesgever is Andries tijd 13.00–17.00 uur Deknopper, monumentenwachter interieur bij Monumentenwacht locatie Tielt Vlaams-Brabant en auteur van de brochure ‘Dieren in en op uiterste inschrijving 4 april 2012 gebouwen - insecten’. Daarin licht hij bijvoorbeeld toe dat nietgiftige en ecologische methoden vaak effectiever zijn dan bestrijding datum 30 mei 2012 met insecticiden. Na een stevige introductie in de wereld van tijd 13.00–17.00 uur veelvoorkomende insecten in collecties volgt er anderhalf uur praktijk. locatie Genk Daarin wordt geoefend in het herkennen van de insecten, en ga je op uiterste inschrijving 23 mei 2012 locatie actief op zoek naar mogelijke beestjes. Er is gelegenheid tot het stellen van vragen, het uitwisselen van prijs 10,00 euro (inclusief startpakket) ervaringen en/of het meebrengen van aangetaste voorwerpen uit je aanmelding [email protected] eigen collectie. maximum 30 deelnemers Ter afronding van de cursus ontvang je een startpakket met een paar katoenen handschoenen, de brochure ‘Dieren in en op gebouwen insecten’, een handig vergrootglas, een Anobium feromoonkleefval en detectiepapier.

Informatiebeheer in musea Tweedaagse cursus

objectregistratie

31

doelgroep (Museum)medewerkers die de registratie van de collectie en de informatie rond de collectie verzorgen.

doel De cursus wilt u op weg helpen in de informatie en kennissamenleving waar musea zich nu in bevinden. Het helpt u de eigen collecties en alle informatie die daarom heen zweeft beter te benutten. Opgelet: tijdens deze cursus leert u niet met een specifiek softwareprogramma werken. De informatie is wel bruikbaar voor alle beschikbare softwareprogramma’s.

opzet De publieke functie van musea is de afgelopen decennia flink toegenomen. Ze beheren een enorme hoeveelheid voorwerpen en daarmee verbonden context. Met die schatkist aan informatie ontwikkelen ze vervolgens talloze producten voor het publiek, zoals tentoonstellingen, educatieve programma’s, een website, publicaties en presentaties. Voor wie zoveel informatie beheert voor zoveel verschillende gebruikers, luidt de belangrijkste vraag: hoe vind je snel wat je zoekt? Natuurlijk geldt dat in eerste instantie voor onszelf. We kunnen alleen goed voor onze collectie zorgen als we weten welke voorwerpen we in huis hebben, waar ze zijn en hoe ze eraan toe zijn. We moeten ons regelmatig verantwoorden tegenover bestuur, gemeente of andere instanties. Om hun vragen snel en goed te kunnen beantwoorden, moet de registratie en documentatie piekfijn in orde zijn. De cursus helpt u een start te maken met uw eigen registratie of uw bestaande registratie de 21ste eeuw in te loodsen. Volgende zaken komen aan bod: collectiebeheer in het algemeen, mogelijkheden van SPECTRUM, belang van registratie, verwerken van bruiklenen en aanwinsten, nummeren van voorwerpen, beschrijven van voorwerpen, trefwoordenlijsten (o.a. AAT), mogelijkheden van automatisering.

Bij de cursus hoort de nieuwe syllabus “Informatiebeheer in musea”, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland), ook te downloaden via hun website www.museumconsulenten.nl/index.php?136


organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) data 7 en 14 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 23 april 2012 maximum 15 deelnemers

Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB

objectregistratie

32

Beginners

Eendaagse cursus praktische informatie

doelgroep Museummedewerkers die de registratie van de collectie zullen organisatie Provincie Oost-Vlaanderen verzorgen in ADLiB Museum Plus of een ander ADLiB-programma en nog docent Adeline Beurms (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) geen of weinig ervaring hebben met het programma. data 14 februari 2012, 15 mei 2012, 11 september 2012, 20 november 2012 doel De deelnemers leren hoe de collectie van het museum op een tijd 9.30–16.00 uur doelmatige en verantwoorde wijze kan worden geregistreerd in het locatie Provinciehuis (informaticalokaal), ADLiB Museum Plus-programma. Gouvernementstraat 1, 9000 Gent prijs 30,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch), opzet Deze cursus behandelt het gebruik van het registratieprogramma gratis voor leden van MovE ADLiB Museum Plus. Het programma is gebaseerd op SPECTRUM, de aanmelding [email protected] basisregistratie en ICOM. Je wordt stap voor stap vertrouwd gemaakt uiterste inschrijving 31 januari, 2 mei, 28 augustus, 6 november 2012 met het programma. De nadruk ligt op de basishandelingen voor het maximum 15 deelnemers invoeren en wijzigen van objectgegevens. Verder wordt ingegaan op de validatiebestanden (thesaurus en personen & instellingen), eenvoudig organisatie Provincie Limburg zoeken, koppelen van afbeeldingen aan een objectfiche en afdrukken docent Neeltje Wessels (Erfgoedcel Mijn-Erfgoed) van objectfiches. Er wordt veel tijd besteed aan praktische oefeningen data 26 april 2012 (1 pc per 2 cursisten). Er wordt ook aandacht besteed aan het MovE tijd 10.00–16.00 uur invulboek als hulp bij registratie. locatie Provinciehuis Voorkennis Windows is vereist en de deelnemers dienen te beschikken (leslokaal informatica - bezoekersingang), over ADLiB (reeds werken met ADLiB is een pluspunt). Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt prijs 30,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 17 april 2012 maximum 15 deelnemers

De erfgoedcel Meetjesland voorziet in 2012 vormingsdagen voor het invoeren van informatie in de Erfgoedbank Meetjesland en de specifieke module voor immaterieel erfgoed. Meer informatie http://erfgoedcelmeetjesland.be.

Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB

objectregistratie

33

Opfriscursus

Eendaagse cursus

doelgroep Museummedewerkers die de registratie van de collectie verzorgen in ADLiB Museum Plus of een ander ADLiB-programma. Zij hebben reeds ervaring met het registreren in ADLiB en willen hun kennis van het programma opfrissen en verdiepen. doel De deelnemers leren het ADLiB Museum Plus-programma grondiger kennen met het oog op een beter begrip en gebruik ervan.

opzet Alle basishandelingen (invoeren en wijzigen) worden herhaald met de nadruk op aanvullende informatie en tips. Er wordt uitvoerig ingegaan op het koppelen van afbeeldingen en objectfiches uit verschillende bestanden (inclusief het bibliotheekbestand). Het gebruik van een thesaurus wordt nader toegelicht, in het bijzonder het gebruik van een externe thesaurus. Verder worden de zoekmogelijkheden en het gebruik van de selectietaal behandeld, evenals het wijzigen van groepen records met zoek en vervang. Tenslotte wordt bekeken hoe Word-sjablonen te gebruiken om betere rapporten te maken. Praktische oefeningen vormen een belangrijk deel van de cursus (1 pc per 2 cursisten). In de cursus wordt tevens ingegaan op praktische problemen waarmee de deelnemers in de praktijk geconfronteerd werden.


organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Adeline Beurms (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) data 23 februari 2012, 20 september 2012 tijd 9.30–16.00 uur locatie Provinciehuis (informaticalokaal), Gouvernementstraat 1, 9000 Gent prijs 30,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch), gratis voor leden van MovE aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 9 februari, 6 september 2012 maximum 15 deelnemers

Erfgoedplus.be.

objectregistratie

34

Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Cursus

doelgroep Beheerders van lokale erfgoedcollecties en gebruikers van het Erfgoedregister (musea, geschied- en heemkundige kringen, kerkfabrieken en archieven).


organisatie Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Hasselt docent Erfgoedplus.be Limburg data donderdag 23 februari 2012 (Syntra Neerpelt) donderdag 12 april 2012 (PLOT Genk) doel Een introductie- en opfrissingscursus over het opstellen van een zaterdag 21 april 2012 (Syntra Tongeren) inventaris en het registreren van een erfgoedcollectie met het zaterdag 13 oktober 2012 (PLOT Genk) Erfgoedregister (Erfgoedplus.be). donderdag 8 november 2012 (Syntra Tongeren) zaterdag 17 november 2012 (Syntra Neerpelt) opzet Erfgoedplus.be bestaat uit een database met erfgoedinformatie tijd donderdag 19.00–22.00 uur (Erfgoeddatabank), een portal om deze informatie naar het publiek zaterdag 09.00–12.00 uur te ontsluiten (www.erfgoedplus.be) en een online (webbased) prijs gratis programma om erfgoedcollecties te registreren (Erfgoedregister). locaties PLOT, Marcel Habetslaan 7, 3600 Genk Syntra, Campus Neerpelt, Het Erfgoedregister is op maat van lokale erfgoedcollecties ontworpen. Hoekstraat 50, 3910 Neerpelt Het Erfgoedregister laat toe om een erfgoedcollectie gedetailleerd Syntra, Campus Tongeren, te registreren volgens internationale en museale standaarden. Overhaemlaan 11, 3700 Tongeren In de eerste plaats is het Erfgoedregister een instrument voor aanmelding [email protected] collectiebeheer. Daarnaast kan men de eigen collectie ook publiek uiterste inschrijving 7 werkdagen vooraf ontsluiten via Erfgoedplus.be. Volgende aspecten komen aan bod: maximum 12 verenigingen ·· starten met het Erfgoedregister; 2 personen per vereniging ·· aanmaken van registratiefiches; ·· beschrijven van voorwerpen; ·· beschrijven van een afbeelding (foto’s, postkaarten); ·· koppelen van multimedia (foto, tekst en geluidsbestand) aan een registratiefiche; ·· rapporten afdrukken en de collectie publiek ontsluiten.

Erfgoedplus.be.

objectregistratie

35

Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister Cursus

doelgroep Beheerders van lokale erfgoedcollecties en gebruikers van het Erfgoedregister (musea, geschied- en heemkundige kringen, kerkfabrieken en archieven).


organisatie Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Hasselt docent Erfgoedplus.be Limburg data zaterdag 10 maart 2012 donderdag 13 september 2012 doel In deze introductiecursus leren de deelnemers basistechnieken tijd zaterdag 09.00–12.00 uur die in ieders bereik liggen om kwalitatieve foto’s te maken van donderdag 19.00–22.00 uur erfgoedobjecten. prijs gratis locatie PLOT, Marcel Habetslaan 7, 3600 Genk opzet Het invoeren van informatie over erfgoedobjecten is één aspect van aanmelding [email protected] collectieregistratie. Bij elke registratie horen één of meerdere foto’s die uiterste inschrijving 7 werkdagen vooraf de erfgoedobjecten illustreren en helpen identificeren. maximum 12 verenigingen 2 personen per vereniging De introductiecursus is een praktische opleiding in het fotograferen van erfgoedobjecten op een voor iedereen toegankelijke en verstaanbare wijze. De opleiding wil de deelnemers op weg helpen om met beperkte middelen en met eigen toestellen kwalitatieve foto’s te maken die geschikt zijn voor een inventaris en voor publicatie op Erfgoedplus.be. Deelnemers leren ook werken met lichttenten en belichtingsopstellingen die men bij het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed kan ontlenen. Daarnaast wordt kort ingegaan op de elementaire aspecten van digitale beeldbewerking (bestandtypes, benamingen en wijzigen van het formaat). Alle deelnemers gaan concreet aan de slag met de eigen digitale fototoestellen.

Museum en publiek Tweedaagse cursus

publiek en presentatie

36

doelgroep Publieksmedewerkers van kleine en middelgrote musea die op een doelbewuste en actieve manier de publiekswerking van de eigen organisatie willen versterken.

doel De deelnemers leren hoe het museum voor de bezoeker optimaal toegankelijk kan worden gemaakt.

opzet De volgende vragen worden behandeld: ·· wat is de plaats van publiekswerking binnen het geheel van de museumwerking; ·· hoe verloopt communicatie in de context van museumwerking; ·· waarom gaan mensen naar een museum en wat is het verwachtingspatroon; ·· welke verschillende doelgroepen zijn er en wat is hun profiel; ·· hoe wordt de toegankelijkheid van het museum optimaal - zowel fysiek als inhoudelijk; ·· hoe kan de collectie op een aantrekkelijke wijze worden gepresenteerd; ·· welke vormen van publieksbegeleiding zijn er; ·· hoe wordt met educatie het optimale resultaat bereikt?

Uiteindelijk vormen de verschillende onderdelen van de publiekstaak één geheel en dragen ze in belangrijke mate bij aan het verwezenlijken van de doelstelling van het museum. De cursus vertrekt vanuit een algemeen kader rond de plaats en functie van publiekswerking in musea en focust onder meer concreet op communicatie en educatie voor diverse doelgroepen. Marketing, public relations, promotie en omgaan met media komen in deze cursus niet aan bod. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken. Afhankelijk van de vraag van de deelnemers kan aan deze tweedaagse een derde (halve) dag worden gekoppeld met een werkbezoek aan een museum of erfgoedorganisatie waarbij een specifieke publieksgerichte activiteit kritisch wordt bekeken.


organisatie Provincie Limburg docent Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) data 8 en 15 mei 2012 tijd 10.00–16.00 uur locatie Gallo-Romeins Museum, Kielenstraat 15, 3700 Tongeren (ingang nabij Basiliek) prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 30 april 2012 maximum 15 deelnemers

Actieve werkvormen


37

in een rondleiding voor kinderen en jongeren Cursus

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij begeleiding van kinderen en jongeren, zoals museumgidsen, educatieve medewerkers en publieksmedewerkers.

doel Kinderen en jongeren ervaren erfgoed op een eigen(zinnige) manier. Rondleidingen voor deze doelgroep dienen daaraan aangepast te zijn. In de vorming wordt aangegeven op welke wijzen de dialoog tussen kinderen, jongeren en erfgoed zo goed mogelijk kan verlopen. Er wordt inzicht gegeven in de evolutie van begeleider naar bemiddelaar. opzet Tijdens de vorming verkent men verschillende (inter)actieve werkvormen die kunnen ingezet worden in de bemiddeling tussen erfgoed enerzijds en kinderen/jongeren anderzijds. Er wordt ook stilgestaan bij de invulling van de rol van een begeleider van erfgoeden museumactiviteiten voor kinderen en jongeren. Theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk.


organisatie Provincie Limburg i.s.m. Mooss vzw docent Chris Ferket (Mooss vzw) datum 18 september 2012 tijd 9.30–16.00 uur prijs 15,00 euro (inclusief documentatiemap en broodjeslunch) locatie n.t.b. museum in Limburg aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 11 september 2012 maximum 15 deelnemers

Inspirerende ontwikkelingen binnen

publieksbegeleiding en -bemiddeling Cursus


38

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij publieksbegeleiding en -bemiddeling, zoals publiekswerkers, educatieve medewerkers en gidsen. doel De wijze waarop een museum zijn bemiddelende rol tussen collectie en publiek vervult is in volle ontwikkeling. Als museummedewerker is het echter niet altijd evident om alle ontwikkelingen in binnenen buitenland op de voet te volgen. In deze cursus krijgt men een overzicht van diverse ontwikkelingen op het gebied van publieksbegeleiding en -bemiddeling, die een inspiratiebron kunnen zijn voor de eigen werking. opzet Musea experimenteren met presentatievormen, treden buiten hun muren door digitale ontwikkelingen en sociale media, nodigen hun publiek uit tot participatie, … Tijdens de cursus worden een aantal inspirerende voorbeelden uit binnenen buitenland op een rij gezet. Verschillende cases worden gezamenlijk geanalyseerd en binnen een theoretisch kader geplaatst. Ze zijn vooral een hulpmiddel om fris te kijken naar de eigen werking én concrete ideeën op te doen.


organisatie Provincie Vlaams-Brabant docent Janien Prummel datum 9 oktober 2012 locatie Sportimonium, Bloso-domein Hofstade, Trianondreef 19, 1981 Hofstade-Zemst prijs 20,00 euro (inclusief broodjeslunch). aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 18 september 2012 maximum 15 deelnemers

Concepten voor het onderwijs


39

Een kwaliteitskader Tweedaagse cursus

doelgroep Publieksmedewerkers, conservators en medewerkers van heemkundige kringen die nauw betrokken zijn bij het ontwikkelen van educatieve activiteiten voor het lager onderwijs (eerste tot derde graad) en het bewaken van de kwaliteit ervan.

doel De kwaliteit van een museum- of erfgoedbezoek met de klas hangt af van de kwaliteit van de rondleiding en de kwaliteit van de activiteiten die aan het bezoek vooraf gaan en/of daarop volgen. Deze cursus geeft het kader waarmee de kwaliteit van die activiteiten kan bewaakt worden. Tegelijk leren de deelnemers dit vertalen naar krachtige concepten voor het onderwijs.

opzet Aan de hand van de collectie van het Stedelijk Museum Aarschot wordt bekeken hoe kinderen van de lagere school naar kunst en erfgoed kijken. Korte opdrachten geven inzicht in de ontwikkelingspsychologische aspecten die hun interesses bepalen. Ze vertellen welke opdrachten kinderen al dan niet aankunnen. Deze korte opdrachten leveren ons tegelijk de ingrediënten voor een kwaliteitskader voor een museum- of erfgoedbezoek met de klas en de voor- en naverwerking ervan.

De tweede dag van de cursus vertalen we dit kader naar de eigen museum- of erfgoedpraktijk. Deelnemers worden verzocht om een concreet voorbeeldthema mee te brengen waar ze rond kunnen werken. Dit zou een thema moeten zijn voor de lagere school (eerste tot derde graad).


organisatie Provincie Vlaams-Brabant docent Karel Moons (De Veerman) datum 8 en 13 maart 2012 tijd 9.30–16.30 uur prijs 30,00 euro (inclusief broodjeslunch) locatie Stedelijk Museum Aarschot, Elisabethlaan 103, 3200 Aarschot aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 17 februari 2012 maximum 15 deelnemers

Niet aanraken aub


40

Kijken naar en vertellen over voorwerpen in een museum Workshop

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij begeleiding van bezoekers, zoals museumgidsen, educatieve medewerkers en publieksmedewerkers. doel Elk museum heeft een andere, unieke collectie die aan het publiek wordt getoond. Maar ook de museumbezoeker is uniek en verschillende groepen museumbezoekers bekijken de objecten dan ook op een andere manier en willen andere dingen te weten komen tijdens hun bezoek. Met deze vorming worden handvaten aangereikt om als museummedewerker het contact tussen de museumvoorwerpen en de verschillende bezoekers zo goed mogelijk te laten verlopen. opzet In de vorming gaat men actief aan de slag met voorwerpen. Men leert hoe men voorwerpen grondig kan waarnemen en gaat op zoek naar de informatie die elk voorwerp in zich draagt. Er wordt getoond hoe men verschillende verhalen op maat van elke bezoeker (kind of volwassene, leek of expert, ...) kan distilleren. En tot slot wordt ook meegegeven hoe het evenwicht tussen kijken en vertellen in een rondleiding kan bewaakt worden.


organisatie Provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. Mooss vzw docent Chris Ferket (Mooss vzw) datum 11 juni 2012 tijd 10.00–16.00 uur prijs 20,00 euro (inclusief documentatiemap, exclusief lunch) locatie Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 29 mei 2012 maximum 15 deelnemers

Onthaal in het Nederlands in de Brusselse musea


41

Minimum startniveau A 2.0 Nederlands Workshop van tien halve dagen (voormiddag)

doelgroep Onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in Brusselse erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) met een basiskennis van het Nederlands. Vooraf worden de kandidaatdeelnemers getest op hun kennisniveau. We streven naar een groep deelnemers met een kennisniveau van minimum A 2.0 (volgens algemeen aanvaarde Europese standaard).

doel Deze vorming is bedoeld voor het onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in de Brusselse musea die de bezoekers vlotter willen verwelkomen en begeleiden in het museum. De deelnemers aan deze workshop leren omgaan met bezoekers in de Nederlandse taal. Op die manier leren onthaalmedewerkers en publieksmedewerkers zelfzekerder te communiceren in het Nederlands, ook in moeilijker situaties.

opzet Deze workshop wil de kennis van het Nederlands verhogen via rollenspellen en door het inoefenen van woordenschat en conversaties (sleutelwoorden en -zinnen) uit de werksfeer. De vorming is tegelijk een oefening in moeilijker situaties waarmee onthaalmedewerkers en publieksmedewerkers kunnen worden geconfronteerd. De deelnemers aan deze cursus hebben al een basiskennis van de Nederlandse taal maar hanteren, voor de start van de cursus, de taal nog niet vlot.

praktische organisatie

organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie data elke dinsdag vanaf 17 april tot en met 26 juni 2012 (telkens in de voormiddag van 9.00 - 12.30 uur, uitgezonderd vakantiedagen) locatie CLL, Kraainemlaan 61, 1200 Brussel prijs 50,00 euro aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 31 maart 2012 maximum 10 deelnemers ook op aanvraag De cursus kan ook op aanvraag worden georganiseerd. Datum en locatie worden in dat geval op maat bepaald. De aanvragende organisatie betaalt dan 200,00 euro voor het totaalpakket.

Conversatietafels Nederlands Workshop van 5 halve dagen (voormiddag)


42

doelgroep Onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) en culturele huizen in Brussel met een vrij goede kennis van het Nederlands. We streven naar een groep deelnemers met een kennisniveau hoger dan A 2.2 (volgens algemeen aanvaarde Europese standaard).

doel Deze vorming is bedoeld voor onthaalpersoneel en publieksmedewerkers uit erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) die hun Nederlandse kennis verder willen aanscherpen. De deelnemers worden ondergedompeld in de Nederlandse taal binnen het kader van conversatietafels, gekoppeld aan een bezoek aan een Brusselse erfgoed- of kunstinstelling.

opzet De conversatietafel stimuleert het Nederlands taalgebruik op een interactieve manier, waarbij een uitdagend cultureel aanbod een extra stimulans biedt. Deze workshop wil de kennis van het Nederlands op een informele wijze, via dagelijkse gesprekssituaties verder oefenen. Voorop staat het plezier om de Nederlandse taal te kunnen spreken in zeer verschillende situaties zodat dit de deelnemers verder helpt op de werkvloer.

praktische organisatie

organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, i.s.m. BruTaal vzw data oktober tot en met december 2012 (telkens op woensdag, precieze data n.t.b.) locatie afhankelijk van het culturele programma prijs 25,00 euro aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 30 september 2012 maximum 18 deelnemers

Opleiding tot museumgids Cursus


43


doelgroep Iedereen die in professioneel verband of als vrijwilliger wil gidsen in organisatie de specialisatie museumgids is een samenwerking een museum, én die de basisopleiding gids van Toerisme Vlaanderen tussen Toerisme Vlaanderen, heeft gevolgd of reeds een (door Toerisme Vlaanderen) erkend gids is. FARO, de provinciale museumconsulenten en de centra voor volwassenenonderwijs. doel Afgestudeerde museumgidsen beschikken na deze opleiding over aanmelding voor inschrijvingen voor het schooljaar 2012–2013, een inhoudelijk referentiekader (o.a. over musea en erfgoed), en zijn kunt u contact opnemen met een getraind in vaardigheden omtrent het omgaan met en het begeleiden centrum voor volwassenenonderwijs: van diverse groepen. De museumgidsen worden opgeleid tot CVO De Oranjerie: www.deoranjerie.be bemiddelaars tussen het erfgoed, het publiek en de erfgoedinstelling. PCVO Het Perspectief: www.pcvo-gent.net PCVO Antwerpen: www.pcvoa.be opzet In 2006 ontwikkelde Toerisme Vlaanderen een vernieuwde opleiding CVO Spermalie: www.spermalie.be tot gids. Binnen deze opleiding werd de mogelijkheid voorzien CVO Elishout: www.elishout.be/avondschool voor kandidaat-gidsen om zich te specialiseren tot museumgids. Andere specialisaties zijn toeristisch gids, natuurgids of reisleider. In het schooljaar 2012-2013 bieden volgende opleidingscentra het specialisatiejaar museumgids aan: CVO De Oranjerie (Diest), PCVO Het Perspectief (Gent), PCVO Antwerpen, CVO Spermalie (Brugge) en CVO Elishout (Anderlecht). De museumgidsenopleiding wordt ondersteund door FARO en wordt in nauwe samenwerking met de provinciale museumconsulenten ingericht. De opleiding telt 200 lesuren, integreert evenwichtig theorie, praktijk en studiebezoeken, en bestaat uit 3 modules: ·· ‘Bestemming museum’: deze module belicht musea binnen een breed maatschappelijke en cultureelerfgoedcontext, en behandelt de relatie tussen musea en het publiek; ·· ‘Specifieke gidsvaardigheden’: deze module behandelt interactief rondleiden algemeen en gaat dieper in op vraag- en gesprekstechnieken, werkvormen en diversiteit; ·· ‘Project museumgids’: de kandidaat-gidsen ontwikkelen zelf rondleidingen in het kader van hun eindwerk in een museum.

Voor meer informatie over de inhoud en aanpak van de opleiding kunt u terecht bij uw provinciale museumconsulent of bij Hildegarde Van Genechten van FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed.

Meer dan chips en chocomelk


44

Nieuwe ideeën voor erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen Workshop

doelgroep Museum- en erfgoedmedewerkers die betrokken zijn bij de begeleiding van kinderen, jongeren en gezinnen, zoals gidsen, educatieve medewerkers en publieksmedewerkers.


Provincie Vlaams-Brabant i.s.m. Mooss vzw medewerker van Mooss vzw 24 april 2012 10.00–16.00 uur doel Als erfgoed- of museummedewerker is het niet altijd evident om 20,00 euro (inclusief broodjeslunch) telkens originele ideeën te bedenken voor een erfgoedactiviteit in het M - Museum Leuven, Leopold Vanderkelenstraat 28, kader van Erfgoeddag, Krokuskriebels, een tijdelijke tentoonstelling, … 3000 Leuven In deze workshop traint men de creatieve vaardigheden om aanmelding [email protected] leuke en originele ideeën en concepten voor het organiseren van uiterste inschrijving 3 april 2012 erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen te genereren. maximum 15 deelnemers

opzet Tijdens de workshop wordt actief gezocht naar vernieuwende erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren of gezinnen. Tegelijkertijd worden de creatieve vaardigheden van de deelnemers getraind zodat men bij een volgende gelegenheid in staat is gemakkelijker zelf originele ideeën voor erfgoedactiviteiten te bedenken. De workshop wordt maximaal afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk van de deelnemers (hiervoor wordt gevraagd vooraf een probleemgeval of concrete case door te geven).

organisatie docent datum tijd prijs locatie

Onderzoek naar collecties Tweedaagse cursus

onderzoek

45

doelgroep Niet-academisch geschoolde museummedewerkers zoals samenstellers van tentoonstellingen, collectiebeheerders en registratoren. doel Het verrichten van onderzoek naar de collectie is een van de taken van een museum zoals die zijn verwoord in de ICOM-definitie en het is tevens een van de basiseisen voor een museumerkenning binnen het cultureelerfgoeddecreet. Nu gebeurt het verrichten van onderzoek naar de collectie vooral in musea met een academisch opgeleide staf, maar ook musea zonder academisch geschoolde medewerkers (zowel betaalde krachten als vrijwilligers) zouden op de hoogte moeten zijn van het (laten) verrichten van onderzoek. Om dit te bewerkstelligen is deze cursus ontwikkeld. opzet De cursus handelt over: ·· methoden en technieken; ·· het verzamelen van gegevens over objecten; ·· de geschiedenis van de collectie; ·· onderzoek als basis van collectiebeleid (objectgericht); ·· onderzoek als basis voor presentatiebeleid (thematisch gericht).

De eerste dag gaat over methoden en technieken en bronnenkritiek. Aan de deelnemers wordt gevraagd om primair en secundair bronnenmateriaal te verzamelen en te bespreken aan de hand van objecten of deelcollecties uit het eigen museum. De tweede dag maken de deelnemers kennis met diverse soorten van onderzoek en leren zij aan de hand van de eigen collecties onderzoeksvragen formuleren. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Onderzoek’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).


organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie docent Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie Vlaams-Brabant) data 12 en 26 maart 2012 tijd 10.00–16.00 uur prijs 45,00 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) locatie Vlaamse Gemeenschapscommissie, Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel aanmelding [email protected] uiterste inschrijving 1 maart 2012 maximum 15 deelnemers

Omgaan met personen met een visuele/auditieve handicap

vorming op aanvraag

46

Omgaan met maatschappelijk kwetsbare groepen Cursus

doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij het onthaal en begeleiding van bezoekers, zoals onthaal- en toezichtpersoneel en publieksmedewerkers.

doel Goed kunnen omgaan met en inspelen op maatschappelijk kwetsbare groepen in het algemeen (mensen met een fysieke of verstandelijke beperking, allochtonen, …) of mensen met een visuele of auditieve handicap in het bijzonder, vormt een integraal onderdeel van een klantvriendelijk en toegankelijk beleid. Om dit te bewerkstelligen zijn een algemene en twee specifieke cursussen ontwikkeld. Meer bepaald wordt in deze cursussen dieper ingegaan op het onthaal en begeleiding in musea en aanverwante instellingen van hetzij maatschappelijk kwetsbare groepen, hetzij personen met een visuele of auditieve handicap.

opzet In de cursussen leren specialisten en/of ervaringsdeskundigen specifieke vaardigheden aan voor de omgang met de doelgroep(en). Hierbij kunnen aandachtspunten aan bod komen i.v.m. het gebouw, de collectie, het aanbod, de communicatie, … en worden tips en aanbevelingen meegegeven. Daarna volgen er praktische oefeningen afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk.


organisatie Provincie Vlaams-Brabant i.s.m. Toemeka vzw (maatschappelijk kwetsbare groepen), Blindenzorg, Licht en Liefde / View on Vision (visuele handicap) en Fevlado (auditieve handicap) datum + locatie wordt bepaald door de docent in overleg met de instelling of in afstemming met geïnteresseerde individuele deelnemers prijs 20,00 euro (voor individuele deelnemers, inclusief documentatiemap en broodjeslunch). Voor instellingen wordt dit op maat bepaald. aanmelding [email protected] deelnemers voor individuele inschrijvingen minimum 8 en maximum 15

Geïnteresseerden (individueel of per instelling) die 1 of meerdere cursussen willen volgen kunnen het museumconsulentschap contacteren: rebecca. [email protected] of tel. 016 26 76 19. Geïnteresseerden uit andere provincies contacteren hun museumconsulent. Alle contactgegevens vindt u op p. 55.

Archiefzorg Workshop

vorming op aanvraag

47

doelgroep Medewerkers van musea, archief- en documentatiecentra en heemkundige kringen evenals individueel geïnteresseerden die verantwoordelijk zijn voor de archiefzorg of daar interesse voor hebben en de gegevens van hun archiefbestanden in Archiefbank willen invoeren.

doel Een aanzet geven voor het opzetten van archiefzorg met als eerste logische stap een registratie van het archivalisch patrimonium in Archiefbank, het centraal register van privaatrechtelijke archieven in Vlaanderen. Daarnaast wil de workshop mee richting geven aan organisaties die de ontwikkeling van een instellingoverschrijdende archiefwerking en een bewaarfunctie tegenover archieven van andere organisaties en personen willen opnemen.

opzet De studiedag start met een algemene uitleg bij archivalische principes, waarna een praktische toepassing volgt met gegevensinvoer in Archiefbank.


organisatie Archiefbank Vlaanderen docent Katrien Weyns en Sophie Gyselinck (archiefconsulenten) tijd 3 uur prijs gratis locatie pc-klas met internetverbinding aanmelding [email protected] maximum 20 deelnemers meer informatie www.archiefbank.be

lnsecten en insectenbestrijding

vorming op aanvraag

48

in museumcollecties Seminarie

doelgroep Behoudsmedewerkers, collectie- en depotbeheerders en restaurateurs. Bijzondere doelgroep: beheerders van natuurhistorische verzamelingen en gemengde heem- en volkskundige collecties. doel Insecten in museumcollecties: hoe vermijdt u ze en hoe bestrijdt u ze? De deelnemers leren hoe men aangetaste objecten insectenvrij kan maken door de objecten zuurstofvrij verpakt op te bergen.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) i.s.m. de provinciale museumconsulent prijs de organiserende instelling betaalt 250,00 euro voor het totaalpakket (inclusief syllabus) maximum 15 deelnemers per sessie datum en locatie worden op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling opzet In dit seminarie krijgen de deelnemers een theoretische inleiding, maar meer informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO), wordt vooral gefocust op de praktijktoepassing. Praktijktoepassing op [email protected], tel. 02 213 10 70 objecten ter plaatse behoort tot de mogelijkheden.

Schimmels en insecten

vorming op aanvraag

49

in papieren erfgoedcollecties Workshop

doelgroep Behoudsmedewerkers, collectie- en magazijnbeheerders van archiefinstellingen, documentatiecentra en bewaarbibliotheken (uitgezonderd museummedewerkers).

doel Inzicht creëren in de mogelijkheden van aanpak van schimmels en insecten in archief-, documentatie-, en bibliotheekcollecties. De deelnemers leren hoe aantasting van archieven, boeken, tekeningen, manuscripten, … kan worden voorkomen en hoe men aangetaste stukken het beste behandelt.

opzet In het eerste deel van de workshop wordt een beeld geschetst van schimmels en insecten die men kan aantreffen in papieren erfgoedcollecties en hoe dergelijke aantasting kan worden voorkomen. Vervolgens komen verschillende methoden om aangetaste stukken te behandelen aan bod. In het tweede deel brengen de deelnemers een bezoek aan een archiefmagazijn en wordt er getoond hoe men schimmels en insecten in de praktijk opspoort en identificeert. Aansluitend kan de organiserende instelling aangetaste stukken aan de docent voorleggen.


organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) prijs de organiserende instelling betaalt 250,00 euro voor het totaalpakket (inclusief syllabus) maximum 15 deelnemers per sessie datum en locatie worden op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling meer informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO), [email protected], tel. 02 213 10 70

Speuren naar je voorouders

vorming op aanvraag

50

Initiatieles Cursus

doelgroep Geïnteresseerden in familiekunde. doel Tijdens deze initiatieles krijgt de deelnemer een eerste indruk van de werkwijze over hoe een stamboom op te maken. opzet Deze les omvat een compacte uitleg over hoe het maken van een familiegeschiedenis kan worden aangevat en waar men terecht kan voor begeleiding en hulp.


organisatie Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Regionale Afdeling Antwerpen docent Herman Jorens data op aanvraag tijd 1 les van 2,5 uur locatie in overleg met aanvrager prijs 20,00 euro + transport van docent (0,25 euro per km) maximum onbeperkt aantal deelnemers meer informatie Patrick Cleiren, VVF regionale afdeling Antwerpen, [email protected], www.vvf-antwerpen.be

Speuren naar je voorouders

vorming op aanvraag

51

Lessenreeks Cursus

doelgroep Geïnteresseerden in familiekunde.


organisatie Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Regionale Afdeling Antwerpen doel Tijdens deze vijfdaagse cursus krijgen de deelnemers een uitgebreide docent Herman Jorens en Jimmy De Souter opleiding tot het maken van een familiegeschiedenis. data op aanvraag tijd 5 lessen van 2,5 uur + 1 bezoek aan VVF-centrum opzet Het lessenpakket omvat een theoretische opleiding (met syllabus) over locatie in overleg met aanvrager de opmaak van een stamboom. prijs 20,00 euro Komen aan bod: o.a. de Burgerlijke Stand, de Parochieregisters, aanmelding [email protected] Bevolking, … De cursisten krijgen tevens de mogelijkheid tot een maximum onbeperkt aantal deelnemers begeleid bezoek aan het Nationaal VVF-centrum in Merksem. De meer informatie Patrick Cleiren, VVF regionale afdeling Antwerpen, 5de lesdag bestaat uit een beginnersles Aldfaer (genealogisch [email protected], programma). www.vvf-antwerpen.be

Paleografie (oud schrift) Cursus

management en visie

52

doelgroep (Amateur)genealogen, studenten, archivarissen, …


organisatie Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Regionale Afdeling Antwerpen doel Het kunnen lezen en interpreteren van teksten in oud schrift uit diverse docent Jan Vanderhaeghe periodes. data op aanvraag tijd 5 lessen van 2,5 uur opzet Dit lessenpakket omvat een theoretische en praktische opleiding met locatie in overleg met aanvrager syllabus. De lesgever leert de deelnemers aan de hand van oefeningen prijs 22,50 euro en voorbeelden teksten in oud schrift te begrijpen. aanmelding [email protected] meer informatie Patrick Cleiren, VVF regionale afdeling Antwerpen, [email protected], www.vvf-antwerpen.be

Provinciale themadagen Open Monumentendag Infodag

studiedagen

53


Jaarlijks wordt in elke provincie in het vroege voorjaar een informatieve De themadagen worden in het vroege voorjaar van 2012 en inspirerende dag omtrent het thema van de Open Monumentendag in elke provincie in Vlaanderen georganiseerd. Concrete van dat jaar georganiseerd. In 2012 is het thema ‘Muziek, Woord en informatie over de data en locaties volgen. Beeld’. meer informatie Coördinatiecentrum Open Monumentendag Vlaanderen, Erfgoedhuis Den Wolsack, doelgroep De organisatoren van de Open Monumentendagen, lokale comités Oude Beurs 27, 2000 Antwerpen, OMD, geschied- en heemkringen, gidsen, gemeentelijke ambtenaren. tel. 03 212 29 55, [email protected], doel Inhoudelijke en praktische informatie omtrent de organisatie van de www.openmonumenten.be/open_monumentendag_2012. editie Open Monumentendag 2012 rond het thema ‘Muziek, Woord en Beeld’.

opzet Tijdens de provinciale ontmoetingsdagen krijgen de deelnemers context en duiding bij het thema van de OMD, worden ze geïnformeerd over de praktische aanpak van OMD 2012 en worden voorbeelden van ontsluiting van monumenten ter inspiratie getoond. De mogelijkheid bestaat om in kleinere groepen voorbeelden van ontsluiting op locatie te bezoeken.

meer vormingsinitiatieven

54

Meer vormingsinitiatieven Nog nood aan andere vorming? We zijn uiteraard niet de enigen die een vormingsaanbod organiseren. Binnen de culturele wereld bruist het van initiatieven die ook voor uw erfgoedorganisatie zinvol kunnen zijn. Daarom verwijzen we graag naar onderstaande organisaties die net zo goed opleidingen en bijscholingen programmeren. Het loont zeker de moeite geregeld een kijkje te nemen op hun websites. ·· Archeologie, monumenten en landschapszorg in Vlaanderen: www.onroerenderfgoed.be ·· Archiefbank Vlaanderen: www.archiefbank.be ·· Belgische Vereniging voor Documentatie (ABD-BVD): www.abd-bvd.be ·· Bibliotheekschool Gent: www.vspw.be/opleidingen/bibliotheekschool (ook op de website VVBAD, samen met aanbod andere provincies) ·· Bouwhistorie.be: www.bouwhistorie.be ·· CANON - Cultuurcel departement Onderwijs: www.canoncultuurcel.be ·· CultuurNet Vlaanderen: www.cultuurnet.be ·· Demos vzw, kenniscentrum voor participatie en democratie: www.demos.be ·· Erfgoedcellen: www.erfgoedcellen.be ·· Escala - opleidingscentrum: www.escala.be ·· Forum voor erfgoedverenigingen vzw: www.forumerfgoedverenigingen.be ·· Heemkunde Vlaanderen: www.heemkunde-vlaanderen.be ·· ICOM Vlaanderen: www.museumvereniging.be ·· Kennisknooppunt interculturaliseren: www.interculturaliseren.be ·· Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium: www.kikirpa.be ·· Landelijke expertisecentra: ·· Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw - expertise religieus erfgoed: www.crkc.be ·· Centrum Agrarische Geschiedenis vzw - expertise agrarisch erfgoed: www.cagnet.be ·· Tapis plein vzw - actieve erfgoedparticipatie: www.tapisplein.be ·· Het Firmament - figurentheatererfgoed: www.hetfirmament.be ·· Packed vzw: www.packed.be ·· Landelijk ingedeelde musea: www.kunstenenerfgoed.be : hier vindt u een actuele lijst van alle landelijk ingedeelde musea in Vlaanderen. ·· Lasso - Brussels netwerk kunsteducatie & publieksbemiddeling: www.lasso.be ·· LOCUS: www.locusnet.be ·· SoCius - Steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk: www.socius.be ·· Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw (VVSG): www.vvsg.be ·· Vlaamse Erfgoedbibliotheek: www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be/ ·· Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief en Documentatie vzw (VVBAD): www.vvbad.be ·· Volkskunde Vlaanderen: www.volkskunde-vlaanderen.be Up-to-date informatie over het vormingsaanbod vind je ook op de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, uw informatiesite over het erfgoedgebeuren in Vlaanderen waarop u steeds de meest actuele gegevens vindt over het vormingsaanbod: www.faronet.be

contact

55

Contactgegevens Museum- en depotconsulenten van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie provincie Antwerpen

Provincie Antwerpen · Dienst Erfgoed Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen · fax 03 240 64 75 · www.provant.be/erfgoed ·· Frank Herman (adviseur erfgoeddepots en musea) · tel. 03 240 64 29 · [email protected] ·· Marc Mees (adviseur erfgoeddepots - registratie) · tel. 03 240 64 21 · [email protected]

provincie Limburg Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) Universiteitslaan1, 3500 Hasselt · fax 011 23 75 85 · www.limburg.be/pcce ·· Anne Milkers (museumconsulent) · tel. 011 23 75 80 · [email protected] ·· Tine Hermans (depotconsulent) · tel. 011 23 75 84 · [email protected]

provincie Oost-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen · Directie Cultuur · Transversale cel Cultuur W. Wilsonplein 2, 9000 Gent · fax 09 267 71 98 · www.oost-vlaanderen.be/public/cultuur_vrijetijd/cultuur/musea/consulentschap/index.cfm ·· Mieke Van Doorselaer (museumconsulent) · tel. 09 267 72 85 · gsm 0494 85 47 23 · [email protected] ·· Annelies De Mey (beleidsmedewerker depot) · tel. 09 267 72 51 · [email protected]

provincie Vlaams-Brabant Provincie Vlaams-Brabant · Dienst Cultuur Provincieplein 1, 3010 Leuven · fax 016 26 76 35 · www.vlaamsbrabant.be/vrije-tijd-cultuur ·· Rebecca Schoeters (museumconsulent) · tel. 016 26 76 19 · [email protected] ·· Jürgen Vanhoutte (depotconsulent behoud en beheer) · tel. 016 26 77 97 · [email protected] ·· Jan De Cock (depotconsulent registratie & documentatie) · tel. 016 26 79 51 · [email protected]

provincie West-Vlaanderen Dienst Cultuur · Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries-Brugge · fax 050 40 31 05 · www.west-vlaanderen.be/erfgoed ·· N. (museumconsulent) · tel. 050 40 34 44 · [email protected] ·· Annelies Anseeuw (depotconsulent behoud en beheer) · tel. 050 40 34 39 · [email protected] ·· Livia Snauwaert (depotconsulent registratie) · tel. 050 40 34 18 · [email protected]

Vlaamse Gemeenschapscommissie Vlaamse Gemeenschapscommissie · Algemene directie Cultuur, Jeugd en Sport Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel · fax 02 563 04 49 · www.vgc.be ·· Peggy Voesterzoons (coördinator musea Brussel) · tel. 02 556 05 58 · [email protected] ·· Loes Nijsmans (depotconsulent) · tel. 02 563 05 54 · [email protected]

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Priemstraat 51, 1000 Brussel · tel. 02 213 10 60 · fax 02 213 10 99 · [email protected] · www.faronet.be

Terminologie

terminologie

56

We zetten hier nog even op een rij wat we onder alle vernoemde opleidingsvormen verstaan:

Cursus Bij een cursus gaat het in essentie om kennisoverdracht en -uitwisseling. De deelnemers mogen zich verwachten aan een bepaald leerpakket, afgewisseld met interactieve momenten en informatie-uitwisseling. Doorgaans wordt een syllabus aangeboden zodat de opgedane kennis achteraf gemakkelijk opgefrist kan worden.

Infodag Tijdens een infodag gaat het hoofdzakelijk om informatieoverdracht en -uitwisseling. De deelnemers zijn toehoorders, maar worden wel gestimuleerd tot het stellen van vragen.

Seminarie Een seminarie focust op één duidelijk afgelijnd onderwerp dat in diverse deelaspecten wordt behandeld. Een mix van werkvormen (en dus een mengeling van theorie en praktijk) is mogelijk, met al of niet actieve inbreng van de deelnemers.

Studiedag Gedurende één dag worden voordrachten geprogrammeerd rond een bepaald onderwerp dat in verschillende onderdelen wordt opgedeeld. De deelnemers zijn toehoorders, maar worden wel gestimuleerd tot het stellen van vragen.

Symposium Deze vorm omvat een wetenschappelijke benadering van een onderwerp. Eigenlijk is een symposium de meer wetenschappelijke of theoretische versie van een studiedag. Verschillende sprekers lichten hun visie, theorie of ervaringen toe. Deelaspecten van het thema kunnen eventueel uitgediept worden in werk- of discussiegroepen.

Werkbezoek Een één- of meerdaags bezoek van een groep aan een bepaalde organisatie, site of case in functie van een bepaalde doelstelling. Ontmoeting, discussie en het uitwisselen van ervaringen staan hierbij centraal.

Workshop De nadruk ligt hier op de toepassing van de theorie. Zelf oefenen en zelf doen is hier meestal de boodschap. Dit kan gaan van algemene vaardigheden tot vakspecialistische praktijken.

aanmeldingsformulier

57

Aanmeldingsformulier vormingsaanbod Aanmelden kan via de vermelde e-mailadressen, webadressen of telefoonnummers bij de activiteiten. Of u kunt onderstaand formulier versturen naar de verantwoordelijke (organisatie) van het initiatief. Alle contactgegevens vindt u op p. 55. Als u aan meerdere opleidingsinitiatieven wil deelnemen, kopieer dan eerst dit blanco formulier. Gebruik telkens één formulier per cursus en één formulier per persoon.

Contactgegevens:

naam __________________________________________________________________________ voornaam __________________________________________________________________________ organisatie __________________________________________________________________________ functie __________________________________________________________________________ adres __________________________________________________________________________ postcode en plaats __________________________________________________________________________ telefoon __________________________________________________________________________ e-mail __________________________________________________________________________

Facturatiegegevens (indien verschillend):

contactpersoon __________________________________________________________________________ adres __________________________________________________________________________ postcode en plaats __________________________________________________________________________ telefoon __________________________________________________________________________ e-mail __________________________________________________________________________ Meldt zich aan voor het volgende vormingsinitiatief: activiteit __________________________________________________________________________ datum __________________________________________________________________________ plaats __________________________________________________________________________ handtekening

datum______________________________

Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, gaat de cursus niet door. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd.

Kalender 2012

kalender 2012

58

Datum Titel

24 januari, 7 februari Van missie tot strategie 1, 2 en 3 februari Ambassadors of the Book: Teaching Competences for Heritage Librarians 9 februari Omgaan met auteursrechten bij het maken van een papieren of digitale publicatie 14 februari Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 15 februari Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? 17 februari, 9 maart, 6 april en 4 mei Introductiecursus cultureel erfgoedwerker 23 februari Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - opfriscursus 23 februari Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister 28 februari Laat bij leren de vonk overslaan! Creatief met leerprocessen 8 en 13 maart Concepten voor het onderwijs - een kwaliteitskader 10 maart Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister 12 en 26 maart Onderzoek naar collecties 13 en 27 maart Digitaliseren en digitaal archiveren: Module 6 - Digitaal fotograferen van museale objecten 14 maart Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! 15 maart Digitaliseren en digitaal archiveren, Module 4 - Juridische context 20 maart Goed gedaan! Procesmatige aanpak van het werk voorjaar (n.t.b.) Provinciale themadagen Open Monumentendag 11 april Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! 12 april Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister 17 april Projectmanagement: van een wild idee naar en volwaardig project 17 april–26 juni (elke dinsdag) Onthaal in het Nederlands in de Brusselse musea - startniveau A2.0 21 april Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister 23 april Ik schrijf een boeiend projectvoorstel 23 april Behoud van textiel in erfgoedcollecties 24 april Meer dan chips en chocomelk. Nieuwe ideeën voor erfgoedactiviteiten voor kinderen, jongeren en gezinnen 26 april Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 28 april Behoud van textiel in erfgoedcollecties 7 en 14 mei Informatiebeheer in musea 8 mei Gewikt en gewogen: over meten en evalueren

Locatie

Brussel Antwerpen Hasselt Gent Hasselt Brussel Gent Neerpelt Brussel Aarschot Genk Brussel Brussel Geraardsbergen Brussel Brussel elke Vlaamse provincie Tielt Genk Brussel Brussel Tongeren Antwerpen Ename Leuven Hasselt Ename Gent Brussel

Pagina

6 9 18 32 10 15 33 34 16 39 35 45 21 30 19 7 53 30 34 11 41 34 12 28 44 32 28 31 17

Kalender 2012

kalender 2012

59

8 en 15 mei museum en publiek 15 mei Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 22 mei De essentie van competentie. Of hoe erfgoedorganisaties kennis, vaardigheden en attitudes optimaal kunnen inzetten 30 mei Veilig opgeborgen: insecten in je collectie?! 7 juni Starten met SPECTRUM 11 juni Niet aanraken aub - Kijken naar en vertellen over voorwerpen in een museum 19 juni Starten met SPECTRUM 11 september Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 13 september Erfgoedplus.be. Fotograferen van erfgoedobjecten in functie van het Erfgoedregister 18 september Actieve werkvormen in een rondleiding voor kinderen en jongeren 20 september Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - opfriscursus september–juni (jaarlijks) Opleiding tot museumgids september–juni (jaarlijks) Behoudsmedewerker erfgoed 1 oktober Starten met SPECTRUM 8, 15 en 22 oktober Basiscursus behoud en beheer 9 oktober Inspirerende ontwikkelingen binnen publieksbegeleiding en -bemiddeling 13 oktober Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister 23 oktober Starten met SPECTRUM

29 oktober Starten met SPECTRUM oktober–december (elke woensdag) Conversatietafels Nederlands 5, 12, 19 en 26 nov & 3, 10 en 17 dec In goede handen: erfgoed in depots 8 november Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister 17 november Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister 20 november Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 22 en 29 november Strategisch beleid en erfgoedbeheer najaar (n.t.b.) Een gunstig klimaat: hoe kom ik tot een geschikte bewaaromgeving voor mijn collectie? (n.t.b.) Infodag depotbeleid in Vlaanderen (n.t.b.) Infodag depotbeleid

Tongeren Gent Brussel Genk Brugge Gent Grimbergen Gent Genk n.t.b. Gent Brugge, Antwerpen, Gent, Diest Gent Gent (n.t.b.) Hofstade-Zemst Genk

36 32 8 30 13 13 32 35 37 33 43 29 13 22 38 34

Genk 13 Brussel 13 Brussel 42 (n.t.b.) 23 Tongeren 34 Neerpelt 34 Gent 32 Gent 5 (n.t.b.) 25 (n.t.b.) 26 elke Vlaamse provincie 27

Colofon

colofon

60

Deze brochure bundelt het vormingsaanbod van de consulenten, steunpunten, expertisecentra, erfgoedcellen en landelijke musea van de provincies Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. coördinatie Mieke Van Doorselaer vormgeving provincie Oost-Vlaanderen · dienst Communicatie fotografie Koba & Pure Sign

U vindt alle informatie over dit vormingsaanbod eveneens via www. faronet.be , de website van elke provincie en de website van de Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Museumpeil

Museum

36

ren en Nederland

medewerkers in Vlaande

Vakblad voor museum

peil

Alle musea in Vlaanderen en Nederland ontvangen twee keer per jaar een gratis exemplaar van Museumpeil, het vakblad voor museummedewerkers. Andere geïnteresseerden kunnen een jaarabonnement nemen voor 22,50 euro of losse nummers aankopen aan 12,50 euro/nummer (excl. verzendingskosten). musea vind ik

leuk:

PEIL DE MENINGEN

media cursus sOciale vOOr musea: ELKE WEEK EEN

m blOg, het mediu vOOr kleine ellingen erfgOedinst

DING

, participatie gOOdwill en d betrOkkenhei HET COMMUNICERENDE MUSEUM IS OOK MAAR EEN MENS

Musea en a soci le media: twitter:

CHUW

ZOEK EN WAARS

Vakblad voor museummedewerkers in Vlaanderen en Nederland

najaar 2011

KANSEN VOOR

COMMUNICATIE

Vormingsaanbod titel. management en visie. voor beheerders van erfgoedcollecties. voor beheerders van erfgoedcollecties

Recommend Documents