Vormingsaanbod voor beheerders van erfgoedcollecties

Vormingsaanbod 2009

voor beheerders van erfgoedcollecties

Vormingsaanbod van de consulenten van de provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

Vormingsaanbod 2009

voor beheerders van erfgoedcollecties

Vormingsaanbod van de consulenten van de provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

Voorwoord Voorwoord

Naar jaarlijkse gewoonte - voor de achtste maal ondertussen - stellen we u ons vormingsaanbod voor, in de vorm van een overzichtelijke brochure in pdf. Eens te meer hebben we getracht een gevarieerd aanbod van cursussen, studiedagen, workshops en werkbezoeken aan te bieden, in de overtuiging hiermee een bijdrage te leveren tot de verdere professionalisering van de erfgoedsector en de deskundigheidsbevordering van de medewerkers. Het aanbod voor 2009 is opnieuw een mix van basiscursussen en thematisch meer uitgediepte workshops, zoveel mogelijk afgestemd op de behoeften die we vanuit de archiefinstellingen, bewaarbibliotheken, documentatiecentra, erfgoedcellen en musea opvingen. Naast de immer nuttige ‘klassiekers’ zoals de toepassing en het gebruik van het registratieprogramma ADLIB, en de meerdaagse basispakketten over behoud en beheer, of registratie en documentatie, vindt u als recent aanbod: strategisch beleid, marketing en promotie, presentatietechnieken en meer diversiteit in je organisatie. De formule van cursussen en workshops op aanvraag - dit jaar een aanbod van vijf thema’s - biedt u opnieuw de kans om een of meer vormingsactiviteiten op maat van uw instelling te organiseren op het moment dat het u het beste past. De recente ontwikkelingen in de erfgoedsector, in het bijzonder de impulsen van het nieuwe Cultureel-erfgoeddecreet en de herschikking in het steunpuntenlandschap, bepalen mee dit vormingsaanbod. In de loop van het komende werkjaar zullen de ingezette vernieuwingen en het verder uitkristalliseren van taakafspraken en expertises binnen de erfgoedsector ongetwijfeld een andere kijk geven op vraag en aanbod op het gebied van vorming. Als consulenten willen wij u zeker blijven ondersteunen inzake praktijkontwikkeling en deskundigheidsbevordering, in samenspraak met andere aanbieders en experten uit de sector. Vanuit de overtuiging dat veranderingen een verrijking kunnen zijn. Is er een activiteit in 2009 die u zeker niet wilt missen, dan kunt u zich hiervoor nu al aanmelden aan de hand van het ingesloten formulier, via het web of via e-mail. De concrete gegevens staan bij iedere activiteit vermeld. Elke deelnemer ontvangt telkens een deelnameattest. Voor het meest actuele overzicht van het vormingsaanbod raadpleegt u het best de website van uw provinciaal museumconsulentschap. We willen u bovendien wijzen op het vormingsaanbod van onze collega’s in het ruimere erfgoedveld, van steunpunten en andere organisaties. Hierover vindt u achteraan in deze brochure meer informatie. Het blijft voor ons van groot belang te weten waar uw noden op het vlak van vorming liggen. Aarzel dus niet om ons hierover te informeren. Achteraan vindt u al onze contactgegevens. Samen met u kijken we uit naar interessante leerervaringen in 2009! Uw consulenten.

Inhoud

Inhoud

Management en visie

1. 2.

Strategisch beleid en erfgoedbeheer Van product tot publiek. Over marketing en promotie

Behoud en beheer 3. Behoud en beheer voor musea 4. Is kiezen verliezen? Archeologische collecties in depots in Vlaanderen: op zoek naar toepasbare selectiecriteria

5. 6. 7.

8. 9. 10.

Publiek en presentatie Museum en publiek In alle maten en kleuren. Op weg naar meer diversiteit in je organisatie Nederlandstalig onthaal in de Brusselse musea - basisniveau

p. 16 p. 18 p. 20

Onderzoek Onderzoek in musea

p. 21

12. 13. 14. 15. 16.

p. 10 p. 11 p. 12 p. 14

11.

p. 9

Objectregistratie Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - gevorderden Registratie en documentatie

p. 6 p. 7

Vorming op aanvraag Insecten en insectenbestrijding in museumcollecties Water in de kelder! Wat te doen bij waterschade? Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties Trainingssessies op maat voor musea in Oost-Vlaanderen Nederlandstalig onthaal in de Brusselse musea

p. 23 p. 24 p. 25 p. 26 p. 27

Inhoud

Inhoud Meer vormingsinitiatieven p. 28 Contactgegevens p. 31

Terminologie

p. 34

Aanmeldingsformulier

p. 35

Kalender

p. 36

Colofon

p. 38

1.

Strategisch beleid en erfgoedbeheer

tweedaagse cursus

Management en visie

doelgroep

Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het museumbeleid en erfgoedbeheer.

doel

Kennismaken met belangrijke basisprincipes van management en beheer, een overzicht verkrijgen in diverse beleidsdomeinen en het toepassen van een aantal methoden en strategieën.

opzet

Het eerste deel van deze basiscursus focust op beleidsplanning in het kader van strategisch den- ken, met een aftoetsing aan het Cultureel-erfgoeddecreet. Tegelijk is het de bedoeling om een aantal basisbegrippen uit het management op een laagdrempelige manier uit te werken. In een tweede deel overlopen we een reeks managementthema’s als topics van een beleidsplan zoals strategisch management, personeels- en vrijwilligersbeleid, financieel beheer en fondsenwerving, kwaliteitszorg, veiligheidszorg, projectmatig werken, marketing en communicatie. Daarin is een introductie verwerkt op SPECTRUM als een belangrijk instrument voor collectiebeheer. De cursus vertrekt daarbij zoveel mogelijk van concrete situaties uit musea en de erfgoedsector. Na het schetsen van een theoretisch kader volgen praktijktoepassingen en oefeningen.

praktische informatie organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijfdatum maximum aantal deelnemers

Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie Reinoud Van Acker (museumconsulent, Provincie West-Vlaanderen) 24 september en 1 oktober 2009 9.30 – 16.30 uur Gemeenschapscentrum De Markten, Oude Graanmarkt 5, Brussel 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) [email protected] 15 september 2009 15

2.

Van product tot publiek.

Management en visie

Over marketing en promotie (Lokaal Geheugen)

|

cursus

doelgroep

Iedereen met een collectie lokaal erfgoed: heemkringen en andere erfgoedverenigingen, lokale musea, particulieren met een collectie…

doel

Hoe maak je het publiek en mogelijke partners warm voor je museum of erfgoedactiviteit? Tijdens deze cursus leren deelnemers welk communicatiemiddel best past bij de boodschap die men wil overbrengen en bij het publiek dat men beoogt. Er wordt aangegeven waaruit een goede voorbereiding bestaat en de voornaamste marketingprincipes worden kort uiteengezet.

opzet

In deze cursus komen o.m. volgende aspecten aan bod: de ingrediënten voor een geslaagde, maar budgetvriendelijke, communicatie; tips voor het inschakelen van eigen activiteiten in het toeristisch aanbod van de regio; het nut van een marketingplan.

praktische informatie organisatie docent datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum

Provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Tom Wezenbeek (Manager Marketingontwikkeling Toerisme Vlaanderen) 4 februari 2009 19.00 - 21.00 uur Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 28 januari 2009

praktische informatie organisatie docent datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum

Provincie West-Vlaanderen i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Tom Wezenbeek (Manager Marketingontwikkeling Toerisme Vlaanderen) 10 februari 2009 19.00 - 21.00 uur Vereniging voor Familiekunde Oostende, Kanunnik Dr. Colensstraat 6, Oostende gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 4 februari 2009

Management en visie

praktische informatie


organisatie docent datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum

Provincie Limburg i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Tom Wezenbeek (Manager Marketingontwikkeling Toerisme Vlaanderen) 12 februari 2009 19.00 - 21.00 uur Openluchtmuseum Bokrijk (kasteel), Bokrijklaan 1, Genk gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 6 februari 2009

Provincie Vlaams-Brabant, Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie i.s.m. Heemkunde Vlaanderen docent Tom Wezenbeek (Manager Marketingontwikkeling Toerisme Vlaanderen) datum 17 februari 2009 tijd 19.00 - 21.00 uur locatie Hertboommolenmuseum, Windmolenstraat 20, O.L.V.-Lombeek (Roosdaal) prijs gratis, inschrijving is verplicht aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 11 februari 2009

organisatie



meer informatie

Provincie Antwerpen i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Tom Wezenbeek (Manager Marketingontwikkeling Toerisme Vlaanderen) 18 februari 2009 19.00 - 21.00 uur Stedelijk Museum Hoogstraten, Begijnhof 9, Hoogstraten gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 12 februari 2009 www.helpdesklokaalerfgoed.be

3.

Behoud en beheer voor musea

Behoud en beheer

driedaagse cursus

doelgroep

Museummedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor de collectie.

doel

De deelnemers leren welke omgevingsfactoren van belang zijn voor het behoud van de collectie en hoe die kunnen worden beïnvloed en geoptimaliseerd, zowel in de museumzalen als in het depot. De cursus gaat na hoe men het beste kan omgaan met verschillende soorten objecten, afhankelijk van het materiaal waaruit ze zijn samengesteld en hoe men preventieve maatregelen kan nemen om schimmels en ongedierte te voorkomen.

opzet

De invloed van licht, temperatuur, luchtvochtigheid en bewaarmaterialen op de collectie wordt uitgebreid behandeld. De inrichting van het depot en de wijze van opslag komen eveneens aan de orde. Daarnaast worden thema’s behandeld zoals hanteren en transport, schoonmaken en hygiëne, behoud en publiek. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken. De cursisten bezoeken vervolgens een museumdepot en krijgen de gelegenheid de opgedane kennis in de praktijk te toetsen. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Preventieve Conservering’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).


Provincie Antwerpen Anneke Lippens (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) 23 en 30 november, 7 december 2009 9.30 – 16.30 uur Museum Plantin-Moretus / Prentenkabinet, Vrijdagmarkt 22, Antwerpen (23 en 30/11) en ModeMuseum Provincie Antwerpen (MoMu), Nationalestraat 28, Antwerpen (7/12) prijs 65 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 6 november 2009 maximum aantal deelnemers 15

organisatie docent data tijd locatie

4.

Is kiezen verliezen?

Behoud en beheer

Archeologische collecties in depots in Vlaanderen: op zoek naar toepasbare selectiecriteria | studiedag

doelgroep

Archeologische depothouders, zowel museaal als niet-museaal.

doel

Het toekomstige erfgoeddepotbeleid heeft nood aan algemeen aanvaarde en werkbare criteria en standaarden. Archeologische depots hebben een specifieke problematiek. Met de toenemende groei aan opgravingen en dus vondstenmateriaal komt de archeologische sector in Vlaanderen voor een nieuw probleem te staan: de toenemende nood aan opslagmogelijkheden en ruimtes. Deze studiedag belicht één aspect van het depotbeleid, namelijk de selectieproblematiek.

opzet

In de voormiddag geven experts en deskundigen aan de hand van zeer concrete praktijkvoorbeelden toelichting over selectiebeleid en depotwerking enerzijds en over het wetenschap- pelijk belang, ook in functie van toekomstig onderzoek, van het archeologisch materiaal anderzijds. In de namiddag volgt een open debat onder leiding van een moderator. De deelnemers worden uitgenodigd om de problematiek mee scherp te stellen en om een aanzet te geven tot haalbare en door het werkveld gedragen oplossingen.

praktische informatie organisatie datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum

10

Provincies i.s.m. VIOE en stadsarcheologische diensten 20 februari 2009 9.00 – 16.00 uur Erfgoedcentrum Lamot, Van Beethovenstraat 8/10, Mechelen nog te bepalen [email protected] 12 februari 2009

5. Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB beginners

Objectregistratie

|

eendaagse cursus

doelgroep

Museummedewerkers die de registratie van de collectie verzorgen in ADLiB Museum Plus of een ander ADLiB-programma.

doel

De deelnemers leren hoe de collectie van het museum op een doelmatige en verantwoorde wijze kan worden geregistreerd in het ADLiB Museum Plus-programma.

opzet

Deze cursus behandelt het gebruik van het registratieprogramma ADLiB Museum Plus. Het programma is gebaseerd op SPECTRUM, de basisregistratie en ICOM. Je wordt stap voor stap vertrouwd gemaakt met het programma. De nadruk ligt op de basishandelingen voor het invoeren en wijzigen van objectgegevens. Verder wordt ingegaan op de validatiebestanden (thesaurus en personen&instellingen), eenvoudig zoeken, koppelen van afbeeldingen aan een objectfiche en afdrukken van objectfiches. Er wordt veel tijd besteed aan praktische oefeningen (1 pc per 2 cursisten). Er wordt ook aandacht besteed aan het MovE-invulboek als hulp bij registratie. Voorkennis Windows is vereist en de deelnemers dienen te beschikken over ADLiB (reeds werken met ADLiB is een pluspunt).


organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijfdata maximum aantal deelnemers

11

Provincie Oost-Vlaanderen Marc Cornelis (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) 13 februari 2009 15 mei 2009 11 september 2009 20 november 2009 9.30 – 16.30 uur Provinciehuis (informaticalokaal), Gouvernementstraat 1, Gent 30 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch), gratis voor leden van MovE [email protected] 30 januari, 30 april, 28 augustus, 6 november 2009 16

6. Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB Objectregistratie

gevorderden doelgroep

|

eendaagse cursus

Voor museummedewerkers die de registratie van de collectie verzorgen in ADLiB Museum Plus of een ander ADLiB-programma en die reeds ervaring hebben met het registreren in ADLiB en het programma beter wil leren kennen. De deelnemers hebben een getuigschrift van de ADLiB-cursus voor beginners.

doel De deelnemers leren het ADLiB Museum Plus-programma grondiger kennen met het oog op een beter begrip en gebruik ervan. opzet

12

Alle basishandelingen (invoeren en wijzigen) worden herhaald met de nadruk op aanvullende informatie en tips. Er wordt uitvoerig ingegaan op het koppelen van afbeeldingen en objectfiches uit verschillende bestanden (inclusief het bibliotheekbestand). Het gebruik van een thesaurus wordt nader toegelicht, in het bijzonder ook het gebruik van een externe thesaurus. Verder worden de zoekmogelijkheden en in het bijzonder het gebruik van de selectietaal behandeld, evenals het wijzigen van groepen records met zoek en vervang. Tenslotte wordt bekeken hoe Word-sjablonen te gebruiken om betere rapporten te maken. Praktische oefeningen vormen een belangrijk deel van de cursus (1 pc per 2 cursisten). In de cursus wordt tevens ingegaan op praktische problemen waarmee de deelnemers in de praktijk geconfronteerd werden.

Objectregistratie


organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijfdata maximum aantal deelnemers

Provincie Oost-Vlaanderen Marc Cornelis (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) 17 februari 2009 15 september 2009 9.30 – 16.30 uur Provinciehuis (informaticalokaal), Gouvernementstraat 1, Gent 30 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch), gratis voor leden van MovE [email protected] 3 februari, 1 september 2009 16


organisatie docent datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijfdatum maximum aantal deelnemers

13

Provincie Limburg Adlib Information Systems bv, Maarssen (NL) 19 februari 2009 9.30 – 16.30 uur Provinciehuis (informaticalokaal kelderverdieping), Universiteitslaan 1, Hasselt 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) [email protected] 5 februari 2009 10

7.

Registratie en documentatie

Objectregistratie

tweedaagse cursus

doelgroep

doel

Museummedewerkers die betrokken zijn bij collectieregistratie. De deelnemers leren hoe de collectie van het museum op een doelmatige en verantwoorde wijze kan worden ontsloten, met of zonder hulp van de computer. Opgelet: tijdens deze cursus leert u niet met een specifiek softwareprogramma werken. De informatie is wel bruikbaar voor alle beschikbare softwareprogramma’s.

opzet Deze cursus is een elementaire cursus voor alles wat met registratie van museumobjecten te maken heeft. Er wordt aandacht besteed aan: • collectiebeheer in het algemeen • de mogelijkheden van SPECTRUM • het belang van registratie voor de museumwerking • het verwerken van bruiklenen en aanwinsten • het nummeren van voorwerpen • het beschrijven van voorwerpen aan de hand van gestructureerde beschrijvingskaarten • het beschrijven van documentaire collecties • de opbouw en het gebruik van trefwoordenlijsten • de mogelijkheden van automatisering. In Vlaams-Brabant komt ook de invoermodule van de Erfgoedbank Vlaams-Brabant voor kleinere museale collecties aan bod. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Registratie en documentatie’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).

14

Objectregistratie


organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum maximum aantal deelnemers

Provincie Vlaams-Brabant Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) 9 en 16 maart 2009 10.00 – 16.00 uur Provinciehuis, Provincieplein 1, Leuven 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) [email protected] 23 februari 2009 15

praktische informatie organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum maximum aantal deelnemers

15

Provincie Oost-Vlaanderen Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) 8 en 15 juni 2009 10.00 – 16.00 uur Provinciehuis, Gouvernementstraat 1, Gent 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) [email protected] 25 mei 2009 15

8.

Museum en publiek

tweedaagse cursus

Publiek en presentatie

doelgroep

Publieksmedewerkers van kleine en middelgrote musea die op een doelbewuste en actieve manier de publiekswerking van de eigen organisatie willen versterken.

doel

De deelnemers leren hoe het museum voor de bezoeker optimaal toegankelijk kan worden gemaakt.

opzet

De volgende vragen worden behandeld: • wat is de plaats van publiekswerking binnen het geheel van de museumwerking; • hoe verloopt communicatie in de context van museumwerking; • waarom gaan mensen naar een museum en wat is het verwachtingspatroon; • welke verschillende doelgroepen zijn er en wat is hun profiel; • hoe wordt de toegankelijkheid van het museum optimaal – zowel fysiek als inhoudelijk; • hoe kan de collectie op een aantrekkelijke wijze worden gepresenteerd; • welke vormen van publieksbegeleiding zijn er; • hoe wordt met educatie het optimale resultaat bereikt?

Uiteindelijk vormen de verschillende onderdelen van de publiekstaak één geheel, en dragen ze in belangrijke mate bij aan het verwezenlijken van de doelstelling van het museum. De cursus vertrekt vanuit een algemeen kader rond de plaats en functie van publiekswerking in musea en focust onder meer concreet op communicatie en educatie voor diverse doelgroepen. Marketing, pr, promotie en omgaan met media komen in deze cursus niet aan bod. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken.

Afhankelijk van de vraag van de deelnemers kan aan deze tweedaagse een derde (halve) dag worden gekoppeld met een werkbezoek aan een museum of erfgoedorganisatie waarbij een specifieke publieksgerichte activiteit kritisch wordt bekeken.

16



organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum maximum aantal deelnemers

praktische informatie organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum maximum aantal deelnemers

17

Provincie West-Vlaanderen, Provincie Oost-Vlaanderen Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) 21 en 28 april 2009 9.30 – 16.00 uur Groeningemuseum (Vriendenzaal), Dijver 12, Brugge 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) [email protected] 10 april 2009 15 (met voorrang voor deelnemers uit West- en Oost-Vlaanderen) Provincie Vlaams-Brabant, Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) 1 en 8 december 2009 9.30 – 16.00 uur M, Leopold Vanderkelenstraat 4, Leuven 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) [email protected] 18 november 2009 15 (met voorrang voor deelnemers uit Vlaams-Brabant en Brussel)

9.

In alle maten en kleuren.


Op weg naar meer diversiteit in je organisatie (Lokaal Geheugen) | cursus doelgroep

Iedereen met een collectie lokaal erfgoed: heemkringen en andere erfgoedverenigingen, lokale musea, particulieren met een collectie…

doel

Deelnemers leren hoe ze meer jongeren, gezinnen of allochtonen kunnen betrekken en komen tot grotere diversiteit in het publiek, ledenbestand of bestuur.

opzet

In deze cursus wordt besproken hoe men kan inspelen op de diversiteit in zijn regio en nieuwe groepen kan betrekken bij zijn organisatie. Kanalen om diverse doelgroepen aan te spreken en te bereiken worden aangeboord. En er wordt aangetoond hoe men zijn aanbod (beter) kan afstemmen op de interesses van dit nieuwe publiek.


Provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Frank Herman (Nomination Coordinator Mechelen 2015 Candidate ‘European Capital of Culture’) datum 6 mei 2009 tijd 19.00 - 21.00 uur locatie ‘t Gasthuys - Stedelijk Museum, Oude Vismarkt 13, Aalst prijs gratis, inschrijving is verplicht aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 30 april 2009

organisatie docent


organisatie docent

datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum 18

Provincie Limburg i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Frank Herman (Nomination Coordinator Mechelen 2015 Candidate ‘European Capital of Culture’) 11 mei 2009 19.00 - 21.00 uur Museum Emile Van Doren, Henri Decleenestraat 21, Genk gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 5 mei 2009


praktische informatie organisatie

docent datum tijd locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum





meer informatie

19

Provincie Vlaams-Brabant, Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Frank Herman (Nomination Coordinator Mechelen 2015 - Candidate ‘European Capital of Culture’) 12 mei 2009 19.00 - 21.00 uur Sportimonium, Trianondreef 19 (BLOSO-recreatiedomein), Hofstade-Zemst gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 6 mei 2009 Provincie Antwerpen i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Frank Herman (Nomination Coordinator Mechelen 2015 - Candidate ‘European Capital of Culture’) 19 mei 2009 19.00 - 21.00 uur Kappersschool (gastheer: Turninum - Volksmuseum), Lakborslei 339, Deurne gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 13 mei 2009 Provincie West-Vlaanderen i.s.m. Heemkunde Vlaanderen Frank Herman (Nomination Coordinator Mechelen 2015 - Candidate ‘European Capital of Culture’) 26 mei 2009 19.00 - 21.00 uur Fransmansmuseum, Sint-Maartensplein 15b, Koekelare gratis, inschrijving is verplicht [email protected] 20 mei 2009 www.helpdesklokaalerfgoed.be


10. Nederlandstalig onthaal in de Brusselse musea - basisniveau

| vijfdaagse workshop

doelgroep

Onthaalpersoneel van Brusselse musea (zowel vrijwilligers als vaste museummedewerkers) met een kennis van het Nederlands op basisniveau.

doel

Deze vorming is bedoeld voor het onthaalpersoneel in de Brusselse musea die alle bezoekers vrij vlot willen verwelkomen en begeleiden in het museum. De deelnemers aan deze workshop leren omgaan met bezoekers in de Nederlandse taal. Op die manier leren onthaalmedewerkers beter te communiceren in het Nederlands, ook in moeilijke situaties.

opzet

Deze workshop wil de kennis van het Nederlands bij het onthaalpersoneel verhogen via rollen- spellen en door het inoefenen van eenvoudige woordenschat en conversaties. De vorming biedt tevens een basiskennis aan over onthaaltechnieken, over het omgaan met moeilijke situaties en over interne en externe communicatie. Bij alle onderdelen van de vorming staat het leren van de Nederlandse taal voorop. De deelnemers aan deze cursus hebben al een basiskennis van de Nederlandse taal maar hanteren, voor de start van de cursus, de taal nog niet vlot.

praktische organisatie

organisatie data locatie prijs aanmelding uiterste inschrijvingsdatum maximum aantal deelnemers

Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, Brusselse Museumraad 21, 28 april 2009 en 5, 12 en 19 mei 2009 Gemeenschapscentrum De Markten, Oude Graanmarkt 5, Brussel 20 euro [email protected] 21 maart 2009 10

ook op aanvraag!

De cursus kan ook op aanvraag worden georganiseerd. Datum en locatie worden in dat geval op maat bepaald. De prijs is afhankelijk van het aantal deelnemers.

Indien gewenst kan eveneens een cursus Nederlands voor deelnemers met een iets hoger kennisniveau van het Nederlands (basisniveau + of middenniveau) worden georganiseerd.

20

11.

Onderzoek in musea

Onderzoek

tweedaagse cursus doelgroep

Niet-academisch geschoolde museummedewerkers zoals samenstellers van tentoonstellingen, collectiebeheerders, registratoren, restauratoren, behoudsmedewerkers, educatieve medewerkers, bestuursleden van kleine en middelgrote musea, conservatoren.

doel

Het verrichten van onderzoek naar de collectie is een van de taken van een museum zoals die zijn verwoord in de ICOM-definitie en het is tevens een van de basiseisen voor een museumerkenning binnen het Cultureel-erfgoeddecreet. Nu gebeurt het verrichten van onderzoek naar de collectie vooral in musea met een academisch opgeleide staf, maar ook musea zonder academisch geschoolde medewerkers (zowel betaalde krachten als vrijwilligers) zouden op de hoogte moeten zijn van het (laten) verrichten van onderzoek. Om dit te bewerkstelligen is deze cursus ontwikkeld.

opzet

De cursus handelt over: • methoden en technieken • het verzamelen van gegevens over objecten • de geschiedenis van de collectie • onderzoek als basis van collectiebeleid (objectgericht) • onderzoek als basis voor presentatiebeleid (thematisch gericht).

De eerste dag gaat over methoden en technieken en bronnenkritiek. Aan de deelnemers wordt gevraagd om primair en secundair bronnenmateriaal te verzamelen en te bespreken aan de hand van objecten of deelcollecties uit het eigen museum. De tweede dag maken de deelnemers kennis met diverse soorten van onderzoek en leren zij aan de hand van de eigen collecties onderzoeks- vragen te formuleren. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Onderzoek’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).

21

Onderzoek


organisatie docent data tijd prijs locatie aanmelding uiterste inschrijvingsdatum maximum aantal deelnemers

22

Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie Vlaams-Brabant) 3 en 17 maart 2009 9.30 - 16.30 uur 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) Stadsarchief, Rederijkersstraat 42, Hasselt [email protected] 20 februari 2009 15

Vorming op aanvraag

12. lnsecten en insectenbestrijding in museumcollecties | seminarie doelgroep

Behoudsmedewerkers, collectie- en depotbeheerders en restaurateurs. Bijzondere doelgroep: beheerders van natuurhistorische verzamelingen en gemengde heem- en volkskundige collecties.

doel

Insecten in museumcollecties: hoe vermijdt u ze en hoe bestrijdt u ze? De deelnemers leren hoe men aangetaste objecten insectenvrij kan maken door de objecten zuurstofvrij verpakt op te bergen.

opzet

In dit seminarie krijgen de deelnemers een theoretische inleiding, maar wordt vooral gefocust op de praktijktoepassing. Praktijktoepassing op objecten ter plaatse behoort tot de mogelijkheden.

praktische informatie organisatie docent

prijs maximum aantal deelnemers datum en locatie

meer informatie

23

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed) i.s.m. de provinciale museumconsulent de organiserende instelling betaalt 250 euro voor het totaalpakket (inclusief syllabus) 15 per sessie worden op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed), [email protected], tel. 02 213 10 70

13.

Water in de kelder! Wat te doen bij waterschade?

Vorming op aanvraag

workshop doelgroep

Verantwoordelijken van archiefinstellingen, bewaarbibliotheken en documentatiecentra en medewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor het documentair erfgoed.

doel

De meest voorkomende ramp die een archiefinstelling, bewaarbibliotheek of documentatiecentrum in Vlaanderen kan overkomen, is overstroming. En bij brand brengt het bluswater vaak ernstiger schade toe dan de brand zelf. Deze workshop wil de deelnemers een aantal essentiële vaardigheden bijbrengen om in dergelijke situaties zo snel mogelijk gerichte acties te ondernemen.

opzet

In de voormiddag wordt kort de hele problematiek rond waterschade geschetst. De deelnemers leren hoe waterschade kan worden voorkomen en wat men moet doen als de situatie zich toch voordoet. De namiddag wordt praktijkgerichter ingericht. Aan de hand van een aantal concrete situaties passen de deelnemers de theoretische kennis uit de voormiddagsessies toe.


organisatie docent


meer informatie

24

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed) i.s.m. de provinciale museumconsulent de organiserende instelling betaalt 250 euro voor het totaalpakket (inclusief syllabus) 15 per sessie worden op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed), [email protected], tel. 02 213 10 70

Vorming op aanvraag

14. Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties | workshop doelgroep

Behoudsmedewerkers, collectie- en magazijnbeheerders van archiefinstellingen, documentatiecentra en bewaarbibliotheken (uitgezonderd museummedewerkers).

doel

Inzicht creëren in de mogelijkheden van aanpak van schimmels en insecten in archief-, documentatie-, en bibliotheekcollecties. De deelnemers leren hoe aantasting van archieven, boeken, tekeningen, manuscripten… kan worden voorkomen en hoe men aangetaste stukken het beste behandelt.

opzet

In het eerste deel van de workshop wordt een beeld geschetst van schimmels en insecten die men kan aantreffen in papieren erfgoedcollecties en hoe dergelijke aantasting kan worden voorkomen. Vervolgens komen verschillende methoden om aangetaste stukken te behandelen aan bod. In het tweede deel brengen de deelnemers een bezoek aan een archiefmagazijn en wordt er getoond hoe men schimmels en insecten in de praktijk opspoort en identificeert. Aansluitend kan de organiserende instelling aangetaste stukken aan de docent voorleggen.


organisatie docent


meer informatie

25

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed) de organiserende instelling betaalt 250 euro voor het totaalpakket (inclusief syllabus) 15 per sessie worden op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed), [email protected], tel. 02 213 10 70

Vorming op aanvraag

15. Trainingssessies op maat voor musea in Oost-Vlaanderen | workshops

Musea in Oost-Vlaanderen die een specifieke vorming willen volgen die niet in deze brochure aan bod komt, kunnen het museumconsulentschap contacteren voor een trainingssessie op maat van hun museum. Datum, tijdstip, duur, locatie en het aantal deelnemers worden op maat bepaald in overleg met de organiserende instelling.

Mogelijke trainingssessies zijn: • Hoe maakt u een beleidsplan op: hoe begint u aan de opmaak ervan, hoe gaat u verder te werk? • Interpreteren van klimaatgegevens: de klimaatgegevens bekijken, analyseren en interpreteren, een actieplan opstellen op basis van deze meetgegevens. • Schoonmaken in musea: waar letten we op? Het schoonmaken in musea maakt integraal deel uit van een goed behoud. Op welke dingen moet het onderhoudspersoneel letten in musea? Wat mag en wat mag niet? • Gebruik ADLiB/registratie in het museum: wat kunnen de verschillende museummedewerkers aanvatten met de geregistreerde informatie?

doelgroep

Musea in de provincie Oost-Vlaanderen en hun medewerkers.

doel

Uitwisseling van informatie en ervaring op het vlak van specifieke aspecten van museumwerking (gebruik van klimaatgegevens, gebruik van geregistreerde informatie…).

opzet

Een actieplan opstellen voor het museum op basis van concrete vragen.

meer informatie

26

Anneke Lippens (museumconsulent Oost-Vlaanderen), [email protected], tel. 09 267 72 52 Mieke Van Doorselaer (museumconsulent Oost-Vlaanderen), [email protected], tel. 09 267 72 85

Vorming op aanvraag

16. Nederlandstalig in de Brusselse musea

27

onthaal

Alle informatie over deze workshop vindt u op p. 20 Deze workshop kan eveneens op aanvraag worden georganiseerd.

Meer vormingsinitiatieven


Nog nood aan meer of andere vorming? Wij zijn uiteraard niet de enigen die dergelijke activiteiten organiseren. Binnen de culturele wereld bruist het van de initiatieven die zeker ook voor uw erfgoedorganisatie zinvol kunnen zijn. Daarom vinden we het belangrijk te verwijzen naar onder- staande organisaties die net zo goed opleidingen en bijscholingen programmeren. Het loont zeker de moeite geregeld een kijkje te nemen op deze websites.

Belgische Vereniging voor Documentatie (ABD-BVD) www.abd-bvd.be

Archeologie, monumenten en landschapszorg in Vlaanderen www.onroerenderfgoed.be

Archiefconsulent Provincie West-Vlaanderen www.west-vlaanderen.be/Economie&Onderwijs/SBR/Archiefbeheer.htm

Bibliotheekschool Gent www.bibliotheekschool.be

Bouwhistorie.be www.bouwhistorie.be

CANON – Cultuurcel departement Onderwijs www.canoncultuurcel.be

Cultuur Lokaal (vanaf 1 januari 2009: LOCUS) www.cultuurlokaal.be

CultuurNet Vlaanderen www.cultuurnet.be

28

Démos vzw, kenniscentrum voor participatie en democratie www.demos.be


Heemkunde Vlaanderen vzw www.heemkunde-vlaanderen.be www.helpdesklokaalerfgoed.be

Kennisknooppunt interculturaliseren www.interculturaliseren.be

VCM – Contactforum voor erfgoedverenigingen www.monument.vlaanderen.be/vcm/nl/

SoCius - Steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk vzw www.socius.be

Vlaamse Museumvereniging (VMV) www.museumvereniging.be

Vlaamse Vereniging voor Archief-, Bibliotheek- en Documentatiewezen (VVBAD) www.vvbad.be

Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) www.vvsg.be

En natuurlijk is er de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, uw informatiesite over het erfgoedgebeuren in Vlaanderen waarop u steeds de meest actuele gegevens vindt over het vormingsaanbod: www.faronet.be

29

Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium www.kikirpa.be

Museumpeil

| Vakblad voor museummedewerkers in Vlaanderen en Nederland

30

Alle musea in Vlaanderen en Nederland ontvangen twee keer per jaar een gratis exemplaar van Museumpeil, het vakblad voor museummedewerkers. Andere geïnteresseerden kunnen een jaarabonnement nemen voor 12 euro of losse nummers aankopen aan 7 euro/nummer (excl. verzendingskosten).

Contactgegevens

Contactgegevens Provinciale museumconsulenten museumconsulent Antwerpen Inge Geysen Provincie Antwerpen - Dienst Erfgoed Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen tel. 03 240 64 29 fax 03 240 64 75 [email protected] www.provant.be/vrije_tijd/cultuur museumconsulent Limburg Anne Milkers Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) Willekensmolenstraat 140, 3500 Hasselt tel. 011 23 75 80 fax 011 23 75 85 [email protected] www.limburg.be/pcce

31

Contactgegevens

museumconsulenten Oost-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen, 9e Directie, Museumconsulentschap W. Wilsonplein 2, 9000 Gent www.oost-vlaanderen.be/public/cultuur_vrijetijd/cultuur/musea/consulentschap/index.cfm Anneke Lippens tel. 09 267 72 52 gsm 0496 59 76 93 fax 09 267 72 99 [email protected] Mieke Van Doorselaer tel. 09 267 72 85 gsm 0494 85 47 23 fax 09 267 72 99 [email protected] museumconsulent Vlaams-Brabant Rebecca Schoeters Provincie Vlaams-Brabant – Dienst Cultuur Provincieplein 1, 3010 Leuven tel. 016 26 76 19 fax 016 26 76 35 [email protected] www.vlaamsbrabant.be/cultuur

32

Contactgegevens

museumconsulent West-Vlaanderen Reinoud Van Acker Dienst Cultuur – Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries-Brugge tel. 050 40 35 70 fax 050 40 31 05 [email protected] www.west-vlaanderen.be/erfgoed

Vlaamse Gemeenschapscommissie coördinator musea Brussel Peggy Voesterzoons Vlaamse Gemeenschapscommissie – Directie Cultuur Sainctelettesquare 17, 1000 Brussel tel. 02 208 02 94 fax 02 208 02 00 [email protected] www.vgc.be

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw Priemstraat 51, 1000 Brussel tel. 02 213 10 60 fax 02 213 10 99 [email protected] www.faronet.be

33

Terminologie

Terminologie

We zetten hier nog even op een rijtje wat wij onder alle vernoemde opleidingsvormen verstaan:

Cursus

Bij een cursus gaat het letterlijk om kennisoverdracht. De deelnemers mogen zich verwachten aan een bepaald leerpakket of leerstof. Meestal wordt een syllabus aangeboden zodat ze achteraf de opgedane kennis gemakkelijk kunnen opfrissen.

Seminarie

Een seminarie focust op één duidelijk afgelijnd onderwerp dat in diverse deelaspecten wordt behandeld. Een mix van werkvormen (en dus een mengeling van theorie en praktijk) is mogelijk, met al of niet actieve inbreng van de deelnemers.

Studiedag

Gedurende één dag worden voordrachten geprogrammeerd rond een bepaald onderwerp dat in verschillende onderdelen wordt opgedeeld. De deelnemers zijn toehoorders, maar worden wel gestimuleerd tot het stellen van vragen.

Symposium

Deze vorm omvat een wetenschappelijke benadering van een onderwerp. Eigenlijk is een symposium de meer wetenschappelijke of theoretische versie van een studiedag. Verschillende sprekers lichten hun visie, theorie of ervaringen toe. Deelaspecten van het thema kunnen eventueel uitgediept worden in werk- of discussiegroepen.

Werkbezoek

Een één- of meerdaags bezoek van een groep aan een bepaalde organisatie, site of case in functie van een bepaalde doelstelling. Ontmoeting, discussie en het uitwisselen van ervaringen staan hierbij centraal.

Workshop

De nadruk ligt op de toepassing van de theorie. Zelf oefenen en zelf doen is meestal de boodschap. Dit kan gaan van algemene vaardigheden tot vakspecialistische praktijken.

34

Aanmeldingsformulier

Aanmeldingsformulier vormingsaanbod

Aanmelden kan via de vermelde e-mailadressen, webadressen of telefoonnummers bij de activiteiten. Of u kunt onderstaand formulier versturen naar de verantwoordelijke (organisatie) van het initiatief. Alle contactgegevens vindt u op p. 31 Als u aan meerdere opleidingsinitiatieven wil deelnemen, kopieer dan eerst dit blanco formulier. Gebruik telkens één formulier per cursus en één formulier per persoon.

Contactgegevens:

Naam: Voornaam: Organisatie: Functie: Adres: Postcode en plaats: Telefoon: Fax: E-mail:

Facturatiegegevens (indien verschillend): Adres: Contactpersoon: Postcode en plaats: Telefoon: E-mail:

Activiteit: Nummer: Datum: Plaats:

Meldt zich aan voor het volgende vormingsinitiatief:

Handtekening

Datum

Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, gaat de cursus niet door. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd.

35

Kalender

Kalender

Datum

2009

4 februari 10 februari 12 februari 13 februari

Titel

Van product tot publiek Van product tot publiek Van product tot publiek Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 17 februari Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - gevorderden 17 februari Van product tot publiek 18 februari Van product tot publiek 19 februari Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - gevorderden 20 februari Archeologische collecties in depots in Vlaanderen: selectiecriteria 3 en 17 maart Onderzoek in musea 9 en 16 maart Registratie en documentatie 21 en 28 april Museum en publiek 21 en 28 april en Nederlandstalig onthaal in de Brusselse musea 5, 12 en 19 mei basisniveau 6 mei In alle maten en kleuren 11 mei In alle maten en kleuren 12 mei In alle maten en kleuren 15 mei Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 19 mei In alle maten en kleuren 26 mei In alle maten en kleuren 8 en 15 juni Registratie en documentatie

36

Locatie

Pagina

Boekhoute Oostende Genk Gent

p. 7 p. 7 p. 7 p. 11

Gent

p. 12

O.L.V.-Lombeek p. 7 Hoogstraten p. 7 Hasselt p. 12 Mechelen

p. 10

Hasselt Leuven Brugge Brussel

p. 21 p. 14 p. 16 p. 20

Aalst Genk Hofstade Gent

p. 18 p. 18 p. 18 p. 11

Deurne Koekelare Gent

p. 18 p. 18 p. 14

Kalender

Kalender

11 september Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 15 september Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - gevorderden 24 september Strategisch beleid en erfgoedbeheer en 1 oktober 20 november Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB - beginners 23 en 30 november Behoud en beheer voor musea en 7 december 1 en 8 december Museum en publiek

op aanvraag

aanvraag aanvraag aanvraag aanvraag

op op

op op

37

Gent

p. 11

Gent

p. 12

Brussel

p. 6

Gent

p. 11

Antwerpen

p. 9

Leuven

p. 16

Insecten en insectenbestrijding in museumcollecties Water in de kelder! Wat te doen bij waterschade? Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties Trainingssessies op maat voor musea in Oost-Vlaanderen Nederlandstalig onthaal in de Brusselse musea

p. 23 p. 24 p. 25 p. 26 p. 27

Colofon

Colofon

Deze brochure bundelt het vormingsaanbod van de consulenten van de provincies Antwerpen,

Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed.

Coördinatie Rebecca Schoeters en Inge Geysen Vormgeving Communicatiedienst provincie Antwerpen | Annemie Druyts Fotografie Provincie Antwerpen | Jacques Sonck (cover)

38

U vindt alle informatie over dit vormingsaanbod eveneens via www.faronet.be, de website van elke provincie en de website van de Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Vormingsaanbod voor beheerders van erfgoedcollecties

Recommend Documents