Vormingsaanbod. voor beheerders van erfgoedcollecties

2013

Vormingsaanbod

voor beheerders van erfgoedcollecties Vormingsaanbod van de consulenten van de provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

2013

Vormingsaanbod

voor beheerders van erfgoedcollecties Vormingsaanbod van de consulenten van de provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed



3

4

Voorwoord

Ook in het cultureelerfgoedveld blijkt levenslang leren cruciaal om bij te blijven. Voor vele erfgoedwerkers is het belangrijk om kennis over erfgoedactualiteit en methodieken in de erfgoedpraktijk bij te spijkeren maar ook om collega’s te ontmoeten of informatie uit te wisselen. Het geeft nieuwe zuur­stof aan de eigen taakinvulling of biedt kansen voor de toekomst. Deze brochure bundelt opnieuw het vormingsaanbod van de consulenten van de Vlaamse provincies, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. Het aanbod concentreert zich op (actuele) methodieken in de erfgoedzorg en -ontsluiting. Dit betekent dat vorming omtrent inhoudelijke thema’s (zoals b.v. lezingen of studiedagen over cultuur­ historische onderwerpen) niet in dit aanbod voorkomen. Wel gaat het over vorming rond de basisfuncties van een erfgoedwerking (behoud en beheer, collectieregistratie, publiekswerking, onderzoek en management). In 2013 staan zowel beheer en visieontwikkeling als behoud en beheer op het voorplan. We proberen in dit overzicht zo duidelijk mogelijk informatie te geven over het aanbod. Alle cursussen werden, zonder onderscheid te willen maken, in alfabetische volgorde opgenomen. Zo geven we met een pictogram aan welke voorkennis voor een cursus of workshop nodig is. Eén gemarkeerd bolletje ( ) betekent dat de cursus geen voorkennis vereist. Drie gemarkeerde bolletjes ( ) betekent dat de cursus een relevante ervaring bij de deelnemers veronderstelt. De opgenomen activiteiten zijn deze waarvan de meeste gegevens ons tot hier­ toe bekend zijn. Wanneer een aantal praktische gegevens over de vorming nog niet gekend zijn, geven we deze aan met ‘nader te bepalen’ (n.t.b.). Voor het meest actuele overzicht van het vormingsaanbod raadpleegt u best regelmatig de website van uw provinciaal museumconsulentschap of de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. Is er een vorming die u in 2013 graag wil bijwonen, dan kunt u zich daar nu al voor aanmelden aan de hand van het blanco formulier achteraan in deze brochure. U kunt zich ook aanmelden via het web of via e-mail. De concrete gegevens staan bij elke activiteit vermeld. Het aantal deelnemers blijft meestal beperkt, omdat de vormingsactiviteiten doorgaans aandacht hebben voor interactiviteit en praktische toepassingen. Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, kan de cursus worden geannuleerd. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd. Elke deelnemer ontvangt telkens een deelnameattest. We hopen dat dit aanbod tegemoet komt aan de noden aan vorming die op het terrein leven. Het blijft voor ons wel een permanente zorg om te weten welke concrete vormingsnoden u en uw erfgoedcollega’s hebben. Aarzel dus zeker niet om ons hierover te informeren. Achteraan vindt u al onze contactgegevens. Samen met u kijken we ook voor dit jaar uit naar interessante leerervaringen! Uw consulenten.



5

Inhoud

Management en visie Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? (avondcursus). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? (dagcursus). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Ik schrijf een boeiend projectvoorstel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Introductiecursus cultureel-erfgoedwerker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Starten met SPECTRUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Beleidsbeïnvloeding in de erfgoedsector. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Een vzw in evenwicht: de vijf principes van goed bestuur, toegepast op erfgoed-organisaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Financieel beleid: basis boekhouding, budgettering, rapportering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Goed bestuurlijk beleid en interne staatshervorming . . . . . . . . . . . . . 19 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Visie op vorming: talenten en competenties van medewerkers ontwikkelen, vormen en inzetten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Vloek of zegen? Marketing in de erfgoedsector. . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Vormingscyclus Erfgoed en zaken. Wegwijs in auteursrecht en intellectuele eigendomsrechten. . . . . . . 22 Vrijwilligersmanagement in de erfgoedsector. Een praktijkgerichte workshop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Vrijwilligers rekruteren en begeleiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Zelfkennis, het begin van wijsheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Behoud en beheer ‘Art handling’ en transport.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Behoud en beheer van erfgoed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Behoud en beheer van metalen objecten voor museummedewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Behoud en beheer van textiel voor museummedewerkers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Behoud en beheer van textiel voor verenigingen, kerkfabrieken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Behoudsmedewerker erfgoed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Behoud van metaal in erfgoedcollecties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Deskundigheidsbevordering in het determineren van historische fotografische procédés Onderzoek naar collecties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 In goede handen: erfgoed in depots. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Objectregistratie Erfgoedplus.be. Fotograferen en scannen van erfgoedobjecten in het kader van het Erfgoedregister . . . 37 Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Informatiebeheer van erfgoedcollecties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB beginners. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB opfriscursus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 6

Publiek en presentatie Aan de slag met archief en documentatie. Cursusreeks over archief- en documentatiebeheer voor de lokale erfgoedhouder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Conversatietafels Nederlands. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Depot en publiekswerking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Een tentoonstelling opbouwen: hoe zet ik de ruimte naar mijn hand?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Erfgoededucatie voor het secundair onderwijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Het ABC van tentoonstellingen: tentoonstellen voor beginners. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Hoe maak ik een tentoonstelling?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Hoe schrijf ik een historisch verantwoorde tekst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Initiatiecursus: SketchUp en erfgoed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Museum en publiek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Musea zonder drempels, inspiratiedag rond musea / erfgoed en toegankelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Opleiding in ‘Erfgoed en onderwijs’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Opleiding tot museumgids. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Welkom in mijn museum. Hoe communiceren en omgaan met museumbezoekers voor een klantvriendelijk onthaal?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Onderzoek Onderzoek naar collecties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Vorming op aanvraag Archiefzorg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Insecten en insectenbestrijding in museumcollecties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Omgaan met personen met een visuele / auditieve handicap - omgaan met maatschappelijk kwetsbare groepen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Starten met SPECTRUM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Vrijwilligers rekruteren en begeleiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Studiedagen Erfgoedbeleid in het Meetjesland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Meer vormingsinitiatieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Contactgegevens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Terminologie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Aanmeldingsformulier vormingsaanbod. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Kalender 2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78



7

8

Management en visie

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? (avondcursus) Workshop doelgroep (Vrijwillige) Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die op zoek zijn naar subsidies, partners of sponsors om een erfgoedproject concreet te kunnen realiseren. doel Het ontwikkelen van praktische vaardigheden voor het uitschrijven van een goed projectvoorstel waarvoor u subsidie wilt verkrijgen en/of mogelijke partners overtuigen om mee in het project te stappen. Kennis over de mogelijke subsidiekanalen. opzet Het goed, bondig en helder uitschrijven van een projectvoorstel is een noodzakelijke stap om een project goed te kunnen realiseren. De deelnemers krijgen een introductie op begrippen en projectplanning en verder ook praktische tips en suggesties over de te nemen stappen om tot een helder geschreven en realistisch begroot projectvoorstel te komen. Een praktijkgerichte oefening gebeurt aan de hand van een fictief voorbeeld. Volgende aspecten komen aan bod: van idee tot projectdossier • dehulpontwikkeling bij het zoeken naar geschikte subsidiekanalen • het omgaan met diverse subsidiereglementen en beleidsaccenten van subsidiegevers • het overtuigen van mogelijke • het definiëren van doelgroepen,partners/sponsors acties, stappenplan en budget • het boeiend uitschrijven van hetdoelstellingen, projectvoorstel met aandacht voor de aantrekkelijkheid • van het dossier

praktische informatie organisatie docenten datum tijd prijs locatie aanmelding

Heemkunde Vlaanderen i.s.m. de provincie Limburg (Provinciaal Centrum Cultureel Erfgoed) Nele Provoost (Heemkunde Vlaanderen) en Anne Milkers (Provincie Limburg) 1 oktober 2013 19.30 - 22.00 uur gratis Het Stadsmus, Guido Gezellestraat 2, 3500 Hasselt [email protected]

praktische informatie organisatie Heemkunde Vlaanderen i.s.m. de provincie Oost-Vlaanderen docent o.m. Nele Provoost (Coördinator Heemkunde Vlaanderen) data n.t.b. (najaar 2013) tijd 19.00 - 22.00 uur locatie n.t.b. (in de provincie Oost-Vlaanderen ) prijs gratis aanmelding n.t.b. uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers: 15

MANAGEMENT EN VISIE

9

praktische informatie organisatie

Heemkunde Vlaanderen i.s.m. de provincie Vlaams-Brabant en de Vlaamse Gemeenschapscommissie docent o.m. Nele Provoost (Coördinator Heemkunde Vlaanderen) data n.t.b. (najaar 2013) tijd 19.00 - 22.00 uur locatie n.t.b. prijs gratis aanmelding n.t.b. uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 15

praktische informatie organisatie Heemkunde Vlaanderen i.s.m. de provincie West-Vlaanderen docent Nele Provoost (Coördinator Heemkunde Vlaanderen) data 22 oktober 2013 tijd 19.00 - 22.00 uur locatie Provinciehuis Boeverbos, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries prijs gratis aanmelding n.t.b. uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 15

10

MANAGEMENT EN VISIE

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel? (dagcursus) Workshop doelgroep Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die op zoek zijn naar subsidies, partners of sponsors om een erfgoedproject concreet te kunnen realiseren. doel Het ontwikkelen van praktische vaardigheden voor het uitschrijven van een goed projectvoorstel waarvoor u subsidie wilt verkrijgen en/of mogelijke partners overtuigen om mee in het project te stappen. opzet Het goed, bondig en helder uitschrijven van een projectvoorstel is een noodzakelijke stap om een project goed te kunnen realiseren. De deelnemers krijgen een introductie op begrippen en projectplanning en verder ook praktische tips en suggesties over de te nemen stappen om tot een helder geschreven en realistisch begroot projectvoorstel te komen. Een praktijkgerichte oefening gebeurt aan de hand van een fictief voorbeeld. Volgende aspecten komen aan bod: van idee tot projectdossier • dehetontwikkeling omgaan met subsidiereglementen en beleidsaccenten van subsidiegevers • het overtuigen vandiverse mogelijke partners/sponsors • het definiëren van doelgroepen, acties, stappenplan en budget • het boeiend uitschrijven van hetdoelstellingen, projectvoorstel met aandacht voor de aantrekkelijkheid • van het dossier.

praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docenten Rebecca Schoeters (museumconsulent provincie Vlaams-Brabant) datum 25 februari 2013 tijd 9.30 - 16.00 uur prijs gratis. Inschrijven is verplicht. locatie Sint-Elisabethgasthuis, Koning Albertstraat 16, 3290 Diest aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 18 februari 2013 maximum aantal deelnemers 15

MANAGEMENT EN VISIE

11

Ik schrijf een boeiend projectvoorstel Workshop doelgroep Medewerkers van (lokale) erfgoedorganisaties (ook vrijwilligers) die op zoek zijn naar subsidies/premies, naar partners of sponsors om een erfgoedproject te realiseren. doel De praktische vaardigheid verhogen in het schrijven van een bondig en boeiend projectvoorstel waarmee u ofwel subsidies/premies wenst te behalen ofwel mogelijke partners overtuigt om mee in het project te stappen. U raakt tevens vertrouwd met de webstek www.erfgoed­ steun.be opzet Niet iedereen ziet het nut in van het uitschrijven van een projectvoorstel, laat staan dat er tijd zou besteed worden om dit boeiend en degelijk te brengen. Nochtans is het uitschrijven een noodzakelijke oefening voor het projectsucces van begin tot einde. Ieder projectvoorstel is ook een toetssteen voor de eigen werking. De deelnemers krijgen heel wat praktische tips over de te nemen stappen om tot een boeiend en bondig projectvoorstel te komen. De webstek www.erfgoedsteun.be wordt aangewend om ondersteuning te vinden. Vier punten komen aan bod: het proces om tot een scherpgestelde kerninhoud van het project te komen het aanscherpen van het empathisch vermogen tegenover de mogelijke subsidiegever, mogelijke partners of sponsors: het omgaan met subsidiereglementen en met de interessevelden bij uw mogelijke partners/sponsors het uitwerken van het projectvoorstel waarbij je rekening houdt met de wensen en eisen van de subsidiegever of mogelijke partners/sponsors: het definiëren van de doelgroepen, doelstellingen, acties, stappenplan en financieel plan het belang van de vorm en schrijfstijl van het projectvoorstel: volledig, bondig, precies, boeiend, en ... vooral het juiste onderwerp op de juiste plaats. U gaat tijdens de sessie zelf aan de slag. Ter voorbereiding van de sessie gaat u aan het oefe­ nen. We verwachten van u een erfgoedprojectvoorstel dat betrekking heeft op erfgoedzorg: m.a.w. behoud en beheer, registratie of depotwerking. Gebruik uw ervaring, kijk in uw omge­ ving en zoek de kennis op om in maximaal 15 lijnen uw erfgoedprojectvoorstel in al zijn dimensies samen te vatten. Maak een oefening die nuttig is voor uw concrete situatie. Zoek tevens vooraf via www.erfgoedsteun.be de geschikte ondersteuningsmogelijkheden. De ontvangst van uw projectvoorstel is een voorwaarde van inschrijven. U stuurt uw voorstel ten laatste een week voor de workshop op naar [email protected] praktische informatie organisatie Dienst Erfgoed - Provincie Antwerpen docent Frank Herman (adviseur erfgoeddepots – coördinatie, provincie Antwerpen) datum 1ste workshop: dinsdag 5 februari 2013 2de workshop: 21 mei 2013 3de workshop: 24 september 2013 tijd 19.00 - 22.00 uur prijs gratis locatie Provinciehuis Antwerpen - Gouverneur Kinsbergenzaal (Torengebouw 1ste verdieping), Kon. Elizabethlei 22, 2018 Antwerpen aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum: 1ste workshop: maandag 28 januari 2013, met projectvoorstel 2de workshop maandag 13 mei 2013, met projectvoorstel 3de workshop maandag16 september 2013, met projectvoorstel maximum aantal deelnemers: 15 De workshop kan ook op aanvraag bij een erfgoedorganisatie in de Provincie Antwerpen worden georganiseerd.

• • • •

12

MANAGEMENT EN VISIE

Introductiecursus cultureel-erfgoedwerker Cursus doelgroep Deze introductiecursus wordt ingericht voor erfgoedwerkers die minder dan twee jaar in dienst zijn. doel Met een introductiecursus wil FARO startende erfgoedwerkers gidsen doorheen de structuren, doelstellingen en methodes van het cultureel-erfgoedwerk in Vlaanderen. Na het volgen van de cursus heeft u een goede kijk op actuele tendensen in het denken over erfgoed, musea en archiefbeheer, de uitgangspunten van het Vlaamse cultureel-erfgoedbeleid, de structuren van het cultureel-erfgoedveld en de basisprincipes van organisatieontwikkeling. opzet De introductiecursus is verspreid over 4 dagen. Achtereenvolgens komen aan bod: erfgoedvertoog, erfgoedbeleid, basisprincipes organisatieontwikkeling en vergadertechnieken, participatie en makelaardij. praktische informatie organisatie docent

FARO begeleiding door medewerkers van FARO (Gregory Vercauteren, Jacqueline van Leeuwen, Bart De Nil, Olga van Oost, Rob Belemans e.a.). data 22 februari, 22 maart, 26 april en 24 mei 2013 tijd telkens van 10.00 - 16.00 uur locatie FARO. Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 60 euro (inclusief broodjeslunch en syllabus) aanmelding [email protected] uiterste inschrijfdatum 15 februari 2013 maximum aantal deelnemers 20

MANAGEMENT EN VISIE

13

Starten met SPECTRUM Workshop doelgroep Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het collectie- en informatiebeheer. De deelnemers zijn overtuigd van het nut van SPECTRUM en willen graag de interne gang van objecten, bruiklenen en andere collectiezaken stroomlijnen en vergemakkelijken met SPECTRUM als leidraad. doel Je leert praktisch aan de slag te gaan met SPECTRUM voor je eigen organisatie. Je leert wat het belang is van het gebruik van interne richtlijnen voor alle handelingen rond de collectie. We bespreken de voordelen van interne richtlijnen aan de hand van SPECTRUM, maar ook de valkuilen: van onnodige procedures naar doeltreffend beleid t.a.v. de collectie. opzet De workshop wil aan de hand van een of meerdere procedures tonen hoe je SPECTRUM kan toepassen in het museum en op die manier de professionalisering van de museumwerking vergroot. Indien er geen suggestie komt van de deelnemers wordt gewerkt met de procedure “inkomend object”. De deelnemers brengen de bestaande documenten, procedures en formulieren in verband met de gekozen procedure mee naar de cursus. De recente aanvullingen van SPECTRUM op de 21 procedures in de vorm van stroomdiagrammen worden besproken tijdens deze dag. praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Mieke Van Doorselaer (museumconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) data 28 mei 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie PAC Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent prijs 25 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 14 mei 2013 maximum aantal deelnemers 15 praktische informatie organisatie Provincie West-Vlaanderen docent Els Dumalin, Provincie West-Vlaanderen data 7 juni 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Provinciehuis Boeverbos, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries prijs 25 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijfdatum 22 mei 2013 maximum aantal deelnemers 15 deelnemers praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docent Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie Vlaams-Brabant) datum 11 juni 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Museum voor de Oudere Technieken (MOT), Guldendal 20, 1850 Grimbergen prijs 25 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 30 mei 2013 maximum aantal deelnemers 15 14

MANAGEMENT EN VISIE

praktische informatie organisatie docent data tijd locatie

Provincie Antwerpen Frank Herman (Adviseur Erfgoeddepots – Coördinatie, Provincie Antwerpen) donderdag 13 juni 2013 10.00 - 16.00 uur Provinciehuis Antwerpen - Gouverneur Kinsbergenzaal (Torengebouw 1ste verdieping), Kon. Elizabethlei 22, 2018 Antwerpen prijs 25 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 6 juni 2013 maximum aantal deelnemers 15

praktische informatie organisatie Provincie Limburg docent Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) datum 21 oktober 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Provinciehuis, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt prijs 25 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 14 oktober 2013 maximum aantal deelnemers 15 praktische informatie organisatie Vlaamse Gemeenschapscommissie docent Peggy Voesterzoons (erfgoedcel Brussel) data 18 november 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie E.Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel prijs 25 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 12 november 2013 maximum aantal deelnemers 15 Ook op aanvraag Deze workshop kan ook in overleg met en op maat van het museum zelf worden aangevraagd. De prijs is afhankelijk van het aantal deelnemers.

MANAGEMENT EN VISIE

15

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Beleidsbeïnvloeding in de erfgoedsector

Workshop doelgroep Erfgoedprofessionals die worden geconfronteerd met (politiek) beleid of die een concrete bijdrage willen leveren aan het beleid. doel Deelnemers beheersen een aantal strategieën en technieken om invloed uit te oefenen op de (politieke) besluitvorming. opzet Het is moeilijk om iets van politici en andere beleidsmakers gedaan te krijgen. Bij nogal wat erfgoedwerkers leeft dat idee zeer sterk. Ze hebben schroom om aan beleidsbeïnvloeding te doen. Vaak ook omdat ze niet weten hoe ze er aan moeten beginnen. Maar het is ook makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe overtuig je beleidsmakers om meer aandacht en middelen te besteden aan erfgoed, zeker het minder zichtbare erfgoed? In deze compacte workshop verkennen we een aantal strategieën om een concrete en reële bijdrage aan het beleid te overlopen. Hierbij overlopen we vijf fasen: analyse, doelbepaling, strategiebepaling, machtsverwerving en de beïnvloeding. praktische informatie organisatie FARO en Rita L’Enfant (Samenlevingsopbouw Vlaanderen) docent n.t.b. data 19 februai 2013 tijd 10.00 - 13.30 uur locatie Brussel prijs 25 euro aanmelding Inschrijven via www.faronet.be Info via [email protected] uiterste inschrijfdatum 10 februari 2013 maximum aantal deelnemers 25

16

MANAGEMENT EN VISIE

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Een vzw in evenwicht: de vijf principes van goed bestuur, toegepast op erfgoed-organisaties

Workshop doelgroep Deelnemers actief in vzw’s in de professionele cultureel-erfgoedsector en bij voorkeur in een leidinggevende functie. doel Tijdens de workshop reflecteren organisaties over hun eigen bestuursstructuur en formuleren verbeteracties. opzet Op basis van de eigen ervaringen en de specifieke context van de deelnemers nemen we de vijf algemene principes van goed bestuur onder de loep: en bevoegdheden van de bestuursorganen • rolverantwoordelijkheid: checks and balances • transparante werking bestuursorganen • samenstelling bestuursorganen • belang van interne en externe stakeholders. •

Aan de hand van concrete instrumenten en ervaringsuitwisselingen gaan we na in hoeverre deze principes van toepassing zijn op de organisatie van de deelnemers. Waar zitten er verbeterpunten? Wie alvast meer wil lezen, vindt de leidraad via: http://www.ua.ac.be/main.aspx?c=. FVC&n=107842

praktische informatie organisatie FARO docent Annick Schramme (UA/AMS) en Jacqueline van Leeuwen (FARO) data 21 januari 2013 en terugkoppelingssessie (in overleg met de deelnemers) tijd 10.00 - 15.30 uur (21 januari) + 2 uur te bepalen voor terugkoppelingssessie locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 50 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding Inschrijven via www.faronet.be Info via [email protected] uiterste inschrijfdatum 14 januari 2013 maximum aantal deelnemers 15

MANAGEMENT EN VISIE

17

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Financieel beleid: basis boekhouding, budgettering, rapportering

Workshop doelgroep Zakelijk verantwoordelijken en leidinggevenden van cultureel erfgoedorganisaties. doel Inzicht verwerven in de basis van financieel beleid (begrippen budget/begroting, balans, resultatenrekening, kostenanalyse, jaarrekening, soorten budgetten, overzicht inkomstenstromen…) en de inzichten toepassen op de eigen praktijk. opzet Deze sessie bestaat uit 2 halve dagen. Beide momenten moeten gevolgd worden door de cursist. Tijdens het eerste moment geeft de docent de theoretische basis mee, doorspekt met praktijkvoorbeelden. De cursist dient tegen de volgende bijeenkomst de opgedane kennis toe te passen op de eigen organisatie. Tijdens het tweede moment worden enkele organisaties eruit gelicht en krijgen de deelnemers persoonlijke terugkoppeling. praktische informatie organisatie FARO docent Johan De Cooman, BDO Belgium data halve dag, n.t.b. in april halve dag, n.t.b. in mei tijd n.t.b. locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 60 euro aanmelding Inschrijven via faronet.be, FARO vormingskalender Info via [email protected] uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 20

18

MANAGEMENT EN VISIE

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Goed bestuurlijk beleid en interne staatshervorming

Cursus doelgroep Erfgoedprofessionals die werken in de context van een openbaar bestuur, in het bijzonder lokale en provinciale besturen (erfgoedcellen, provinciale consulenten, gemeentelijke musea/ archieven/erfgoedbibliotheken, provinciale musea/archieven). doel Deelnemers hebben inzicht in de bestuurlijke veranderingen die zich vandaag stellen en de gevolgen ervan voor de cultureel-erfgoedsector in het algemeen en de eigen organisatie in het bijzonder. opzet In de voormiddag overlopen we de belangrijkste principes van New Public Management en passen we die toe op de cultureel-erfgoedsector. Volgende thema’s komen onder meer aan bod: van bestuur (met uitstapje naar ‘Wet op de overheidsopdrachten’) • openbaarheid • cultuurpact • subsidiariteit en interbestuurlijk beleid

In de namiddag staan we stil bij de belangrijkste bestuurskundige veranderingen en verkennen we de impact ervan op de cultureel-erfgoedsector en de eigen organisatie. Volgende thema’s komen onder meer aan bod:

staatshervorming • interne planlastvermindering • beleids- en beheerscyclus en meerjarenplanning. •

praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed docent n.t.b. data n.t.b. tijd 10.00 - 16.00 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs n.t.b. aanmelding Inschrijven via www.faronet.be Info via [email protected] uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 30

MANAGEMENT EN VISIE

19

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Visie op vorming: talenten en competenties van medewerkers ontwikkelen, vormen en inzetten

Interactieve workshop doelgroep Leidinggevenden van erfgoedorganisaties. doel Het ontwikkelen van een visie op leren en vorming voor de eigen organisatie. De volgende aspecten komen aan bod:

opzet

motiveert medewerkers om nieuwe kennis te verwerven en toe te passen? • wat hoe kan • brengen?men de leerbehoeften van de organisatie en van de medewerkers in kaart zijn competenties en wat is het verband met leerbehoeften? • wat ontdekken, ontwikkelen en inzetten van talenten van medewerkers • beleidsplannen drijvende kracht voor competentie-ontwikkeling • effectiviteit vanalsleerprocessen, vertrekkend vanuit de doelstellingen van de organisatie • welk leerklimaat wil de organisatie? • ondersteunende maatregelen om het leerklimaat binnen een organisatie te bevorderen. •

Praktische workshop, de deelnemers ontwikkelen een vormingsvisie voor hun eigen organisatie, gekoppeld aan hun eigen beleidsplan. Zij delen hun ervaringen en krijgen terugkoppeling op maat. praktische informatie organisatie docent

FARO Luk Indesteege (KHLim - Onderzoeker TOOL) en Jacqueline van Leeuwen (FARO) data 12 maart 2013 (volledige dag) en terugkomsessie af te spreken met de deelnemers tijd 10.00 - 16.30 uur (12 maart 2013) en halve dag (terugkomsessie) locatie FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, Priemstraat 51 te 1000 Brussel prijs 75 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding Inschrijven via www.faronet.be Info via [email protected] uiterste inschrijfdatum 1 maart 2013 maximum aantal deelnemers 15

20

MANAGEMENT EN VISIE

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Vloek of zegen? Marketing in de erfgoedsector

Workshop doelgroep Communicatie- en marketingmedewerkers van erfgoedinstellingen, intermediairen (cultuurbeleidscoördinatoren, bibliothecarissen…), fondsenwervers, ‘erfgoedproductontwikkelaars’, enz. doel Sensibiliseren over en initiëren van cultureel-erfgoedwerkers over de principes en technieken van (cultuur)marketing. opzet Erfgoedinstellingen gaan er vaak – gemakkelijkheidshalve – vanuit dat het publiek vanzelf de weg vindt naar hun aanbod. Dat is toch de verdienste van het ontegensprekelijk hoge kwaliteit van dat aanbod, zeker ? En de afwezigen hebben altijd ongelijk. In een wereld waarin de strijd om aandacht steeds heviger wordt, is het essentieel dat je je product overtuigend in de markt zet. Je moet er voor zorgen dat je doelpubliek steeds weet wat er gaande is en hoe onweerstaanbaar interessant hetgeen is wat je in de aanbieding hebt. Dat is bovendien zo gepositioneerd dat het aansluiting vindt bij hun behoeften. De mooie strik eromheen zorgt ervoor dat elke doelgroep zich bovendien ook daadwerkelijk aangesproken voelt en de stap zet om deel te nemen. In het ideale scenario krijg je hen zover dat ze zich op een positieve manier zullen identificeren met hetgeen je doet en waarvoor je staat, zodat zij op hun beurt zullen fungeren als jouw ambassadeur. Bestaat voor die hoge ambities een magisch recept? Jammer genoeg niet, maar kennis en inzicht van hetgeen als ‘cultuurmarketing’ wordt omschreven, zet je aardig op weg om die ideale situatie te bereiken. Deelnemers krijgen opdrachten mee en worden gevraagd een actieve inbreng te hebben, met voorbeelden uit de eigen praktijk. Op basis van deze workshop wordt een rapport/handleiding opgesteld. praktische informatie organisatie docent

FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Roel Daenen (FARO), Davy De Laeter (CultuurNet Vlaanderen, o.v.), Leen Gysen (IPARC), Alexander Vander Stichele (FARO) en Gino Van Ossel (Vlerick Management School, o.v.). data n.t.b. in het voorjaar 2013 tijd voor- of namiddagsessies van telkens drie uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs n.t.b. aanmelding Inschrijven via www.faronet.be Info via [email protected] of 02 213 10 73. uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 20

MANAGEMENT EN VISIE

21

Vormingscyclus Erfgoed en zaken Wegwijs in auteursrecht en intellectuele eigendomsrechten

Interactieve cursus doelgroep Zakelijk medewerkers en verantwoordelijken, leidinggevenden, communicatie- & marketingmedewerkers doel Introductie in auteursrecht, naburige rechten en bepaalde andere intellectuele eigendomsrech­ten die relevant zijn voor erfgoedorganisaties. Volgende aspecten komen aan bod:

introductie auteursrecht, naburige rechten en andere intellectuele eigendoms­ • theoretische rechten (bv. merkenrecht, patenten…) werking van de beheersvennootschappen • toelichting analyse van het mogelijk gebruik en het beheer van intellectuele eigendomsrechten door • cultureel-erfgoedorganisaties bij licentiemodellen voor het klaren van rechten, met praktijkvoorbeelden aan • toelichting de hand van bijzondere cases (bv. verweesde werken)

opzet Interactieve cursus met praktijkvoorbeelden, mogelijkheid tot kennis- en ervaringsuitwisseling tussen de deelnemers. praktische informatie organisatie

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, i.s.m. het Samenwerkings­ verband Auteursrecht en Samenleving docent advocaat Joris Deene (SA&S, Everest Law) data 16 mei 2013 tijd 10.00 - 16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 25 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding Inschrijven via www.faronet.be Info via [email protected] uiterste inschrijfdatum 30 april 2013 maximum aantal deelnemers 40

22

MANAGEMENT EN VISIE

Vrijwilligersmanagement in de erfgoedsector Een praktijkgerichte workshop

Cursus doelgroep Erfgoedprofessionals die (willen) werken met vrijwilligers. doel Op deze dag krijgt u:

opzet

inleiding in de basisprincipes van vrijwilligersmanagement, toegepast op de erfgoed• een sector hulpmiddelen, technieken en tips om erfgoedvrijwilligers te vinden, te motiveren en • diverse te behouden • een heel aantal praktijkvoorbeelden uit de erfgoedsector.

Het vrijwilligerswerk verandert, ook in de erfgoedsector. Dat komt niet omdat er minder vrijwilligers zijn. In vergelijking met dertig jaar geleden zijn het er waarschijnlijk meer. Maar de manier waarop vrijwilligers zich willen inzetten, is anders. De hedendaagse erfgoedvrij­williger zoekt vaak kortdurend en projectmatig vrijwilligerswerk en is minder gebonden aan één organisatie. Hoe vindt, begeleidt en bindt u deze vrijwilligers? We zetten u op weg met deze praktijkgerichte workshop. De nadruk ligt vooral op vrijwilligersmanagement in musea, archiefinstellingen, erfgoedcellen, erfgoedbibliotheken en lokale of provinciale besturen. Het werken met vrijwilligers in een lokale erfgoedvereniging komt minder aan bod. praktische informatie organisatie FARO docent Gregory Vercauteren data 11 januari 2013 tijd 10.00 - 15.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 15 euro (inclusief broodjeslunch en syllabus) aanmelding [email protected] uiterste inschrijfdatum 7 januari 2013 maximum aantal deelnemers 20

MANAGEMENT EN VISIE

23

Vrijwilligers rekruteren en begeleiden Meerdaagse workshop doelgroep Musea en erfgoedorganisaties die vaak met vrijwilligers werken en/of op zoek zijn naar nieuwe vrijwilligers. Voor dit traject hebben erfgoedorganisaties uit het Maasland en Noord-Limburg voorrang. doel Het effectief werven en begeleiden van vrijwilligers voor het museum of de erfgoedorga­ nisatie. opzet Het traject ‘Vrijwilligers rekruteren en begeleiden’ bestaat uit vier sessies, die telkens een ander aspect van het thema zullen behandelen. Naast vormingsmomenten zijn er ook praktijkgedeeltes en zal je ervaringen met anderen kunnen uitwisselen. Tijdens deze vier sessies komen telkens andere thema’s aan bod. Naast vormingsmomenten zijn er praktijkgedeeltes en kan je ervaringen met anderen uitwisselen. Het is de bedoeling dat organisaties aan het einde van het traject concreet aan de slag kunnen om vrijwilligers effectief te werven en te begeleiden. praktische informatie organisatie

Heemkunde Vlaanderen i.s.m. Provincie Limburg (Provinciaal Centrum Cultureel Erfgoed) docent Daphné Maes (Heemkunde Vlaanderen) data 7, 14, 21 en 28 mei 2013 tijd 19.30 - 22.00 uur locatie n.t.b. locatie in Limburg (Maasland of Noord-Limburg) prijs gratis aanmelding [email protected] uiterste inschrijfdatum 30 april 2013 maximum aantal deelnemers 12 organisaties

Op aanvraag Heemkunde Vlaanderen voorziet dit traject ook op vraag.

24

MANAGEMENT EN VISIE

Zelfkennis, het begin van wijsheid Workshop doelgroep Beleidsmedewerkers in grote en kleine musea + museumconsulenten. doel Inzicht verschaffen in de systematiek van zelfevaluatie en de aanverwante aspecten van organisatie-ontwikkeling. opzet Door te leren werken met het online instrument dat speciaal voor de musea ontwikkeld wordt. praktische informatie organisatie FARO docent Anita Caals data 23 april 2013 tijd 9.30 - 16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 25 euro (inclusief broodjeslunch) aanmelding www.faronet.be uiterste inschrijfdatum 16 april 2013 maximum aantal deelnemers 20

MANAGEMENT EN VISIE

25

Behoud en beheer

‘Art handling’ en transport. Meerdaagse workshop doelgroep Iedereen die van ver of van dichtbij in contact komt met het bepalen van objectnoden en verpakken van objecten voor extern transport, conditierapporten, koerierschap, overleg met transportfirma’s, e.a. doel & opzet Deze workshop vormt het tweede gedeelte van het traject rond ‘art handling’ en is het vervolg op de voorbije studiedag Erfgoedobject ‘out of office’. Waar deze eerste dag focuste op de administratieve kant en procedures bij uitgaande bruiklenen, wil deze workshop u object­gericht en praktisch inspireren en wapenen op organisatorisch en praktisch vlak, bij art handling acti­ viteiten van uitgaande objecten (bruiklenen) uit uw collectie/instelling. praktische informatie organisatie docent

FARO en Provincie Oost-Vlaanderen Griet Kockelkoren (FARO-consulent behoud en beheer), Annelies De Mey (depotconsulent Oost-Vlaanderen) data n.t.b. in het najaar 2013 tijd n.t.b. locatie Provinciaal Erfgoedcentrum in Ename prijs n.t.b. aanmelding www.faronet.be Info via Griet Kockelkoren ([email protected] ) en Annelies De Mey ([email protected]) uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers n.t.b.

26

BEHOUD EN BEHEER

Behoud en beheer van erfgoed Driedaagse cursus doelgroep Alle medewerkers van musea, culturele archieven en erfgoedbibliotheken die betrokken zijn bij de zorg voor de erfgoedcollectie, maar weinig of geen basiskennis rond behoud en beheer hebben. Ook andere geïnteresseerden zijn welkom. doel De deelnemers leren welke omgevingsfactoren een invloed hebben op het behoud van de collectie, hoe die kunnen worden geanalyseerd en welke preventieve maatregelen nodig zijn om schade aan de collectie zo veel mogelijk te vertragen of te vermijden. opzet In deze cursus wordt de invloed van temperatuur, luchtvochtigheid, licht, bewaarmaterialen, luchtverontreiniging, schimmels, insecten en knaagdieren op de collectie uitgebreid behandeld. Telkens wordt aandacht besteed aan hoe deze invloeden kunnen worden gemeten, hoe we ze preventief kunnen verminderen en wat te doen als de medewerker een probleem tegenkomt. Daarnaast wordt kort ingegaan op de basisprincipes voor depotinrichting, onderhoud, hanteren en transport. De cursisten bezoeken tijdens de cursus ook een museumdepot en krijgen voldoende gelegenheid om de opgedane kennis in de praktijk te toetsen. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Preventieve Conservering’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland). praktische informatie organisatie docent

de depotconsulenten van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeen­ schapscommissie Tine Hermans (depotconsulent Provincie Limburg)

data 11, 18 en 25 maart 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Hasselt uiterste inschrijvingsdatum 1 maart 2013 data 7, 14 en 21 oktober 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie provincie Oost-Vlaanderen uiterste inschrijvingsdatum 23 september 2013 prijs

35 euro (inclusief broodjeslunch) of 65 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] maximum aantal deelnemers 15

BEHOUD EN BEHEER

27

Behoud en beheer van metalen objecten voor museummedewerkers

Cursus doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor metalen objecten in de museumcollectie. doel De kennis van museummedewerkers over metalen objecten te verhogen door middel van theorie en praktische tips, zodat de museummedewerker op de werkvloer het goed behoud en beheer van de metalen objecten in de collectie kan verzekeren. opzet De cursus behandelt de verschillende soorten metalen, hun eigenschappen en afwerkings­ tech­nieken. Vervolgens wordt dieper ingezoomd op de verschillende schadebeelden aan de hand van voorbeelden. Preventieve conservering, het onderhouden van metalen objecten en een introductie tot mogelijke behandelingen van metalen voorwerpen staan eveneens op het programma. Tot slot wordt ook het tentoonstellen van metalen objecten kort behandeld. De cursisten krijgen de gelegenheid om een object uit de collectie mee te nemen naar de cursus om voor te leggen aan de docent. praktische informatie organisatie Provincie West-Vlaanderen docent Patrick Storme (Artesis, Antwerpen) data 3 juni 2013 tijd 9.30 - 16.30 uur locatie Nationaal Wielermuseum, Polenplein 15, 8800 Roeselare prijs 25 euro (inclusief documentatiemap en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 10 mei 2013 maximum aantal deelnemers 15

28

BEHOUD EN BEHEER

Behoud en beheer van textiel voor museummedewerkers

Cursus/workshop doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor textiel in de collectie. doel Museummedewerkers die al een notie van behoud en beheer hebben, ondersteunen om de specifieke sector van het behoud en beheer van textiel onder de knie te krijgen. opzet De basisbeginselen van het goed behoud en beheer van textiel worden op een rij gezet, er wordt aandacht besteed aan de registratie en het nummeren van textilia. Ook insecten(bestrijding) bij textiel komt aan bod. Nadien kan elke cursist een workshop over vlak textiel en een workshop over 3D textiel volgen, die hen in staat moet stellen de basishande­ lingen zelf uit te voeren én te weten wanneer een expert ingeroepen moet worden. De cursisten krijgen de kans om het nieuw ingerichte textieldepot in het stadsarchief van Kortrijk te bezoeken. praktische informatie organisatie Provincie West-Vlaanderen i.s.m. Vlasmuseum Kortrijk docent Shirin Van Eenhooge (textielrestaurator, Vlasmuseum), e. a. data 25 februari 2013 tijd 9.30 - 17.00 uur locatie n.t.b. (regio Kortrijk) prijs 25 euro (inclusief documentatiemap, lesmateriaal en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 10 februari 2013 maximum aantal deelnemers 15 (er wordt voorrang gegeven aan West-Vlaamse erfgoedbeheerders)

BEHOUD EN BEHEER

29

Behoud en beheer van textiel voor verenigingen, kerkfabrieken

Cursus/workshop doelgroep Niet-professionele erfgoedbeheerders die betrokken zijn bij de zorg voor textilia in hun collectie. doel Op een laagdrempelige manier leren de cursisten welke omgevingsfactoren van belang zijn voor het behoud en beheer van textiel en hoe die kunnen worden beïnvloed en geoptimaliseerd. De cursisten leren hoe je best omgaat met textiel, hoe je het goed bewaart en welke preventieve maatregelen je kan nemen om schimmels en ongedierte te voorkomen. opzet De cursus start met de basisbeginselen van het goed behoud en beheer van textiel: wat zijn goede behandelingen en wat mag je zeker niet doen? Cursisten krijgen de kans om een mo­du­ le te kiezen waarover ze meer informatie willen: vlak textiel, 3D textiel, fotografie, ... De cursisten krijgen tips over welke materialen je kan gebruiken bij het behoud en beheer van textiel, waar je dit materiaal kan vinden en hoe je er mee aan het werk gaat. De cursisten krijgen de kans om het nieuw ingerichte textieldepot in het stadsarchief van Kortrijk te bezoeken. praktische informatie organisatie Provincie West-Vlaanderen en Vlasmuseum Kortrijk docent Shirin Van Eenhooge (textielrestaurator, Vlasmuseum), e. a. data 23 februari 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie n.t.b. (regio Kortrijk) prijs 25 euro (inclusief documentatiemap, lesmateriaal en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 10 februari 2013 maximum aantal deelnemers 15 (er wordt voorrang gegeven aan West-Vlaamse erfgoedbeheerders)

30

BEHOUD EN BEHEER

Behoudsmedewerker erfgoed Cursus doelgroep Voor iedereen die instaat voor het dagelijks beheer van en de materiële zorg voor collecties en archiefbestanden, voltijds of deeltijds. doel Basiskennis en vaardigheden verwerven die nodig zijn voor een goede preventieve zorg voor de objecten en organisatie van de bewaaromgeving. opzet Het gaat om een basisopleiding die geen grondige voorkennis vereist maar er wordt wel van uitgegaan dat de deelnemers kunnen terugkoppelen naar de eigen werksituatie. De opleiding is gestructureerd in 6 modules en omvat 240 lestijden, gespreid over twee semesters. Kennis en vaardigheden worden zo praktijkgericht mogelijk aangebracht. Er zijn studiebezoeken voorzien en een aantal lessen wordt georganiseerd op verplaatsing, in erfgoedinstellingen zelf, waar de verworven kennis in praktijk kan worden omgezet. De lessen gaan door op één vaste dag per week, gedurende twee semesters. praktische informatie organisatie aanmelding

BEHOUD EN BEHEER

Bibliotheekschool Gent, i.s.m. een aantal vertegenwoordigers van het werkveld voor inschrijvingen voor het schooljaar 2013-2014, kunt u contact opnemen met de Bibliotheekschool Gent, contactgegevens en informatie op de website www.bibliotheekschool.be

31

Behoud van metaal in erfgoedcollecties Meerdere workshops doelgroep Medewerkers van musea, leden van heemkundige kringen en kerkfabrieken. doel De kennis en praktische vaardigheden verhogen bij hen die instaan voor het behoud van metaal in collecties. De deelnemers krijgen praktische tips met betrekking tot het bewaren en onderhouden van hun erfgoed vervaardigd uit metaal. opzet De meeste musea, heemkundige kringen en kerkfabrieken hebben metalen voorwerpen in hun collectie. Wanneer we deze stukken op lange termijn willen bewaren, moeten we ervoor zorgen dat ze goed worden behandeld. De tijd, mensenhanden, de bewaaromstandigheden en het klimaat kunnen er namelijk voor zorgen dat metalen voorwerpen corroderen, dat de bovenlaag wegslijt, of dat barsten ontstaan. In verschillende workshops gaan we in op het behoud van metaalcollecties, zoals zilveren voorwerpen,  koperlegeringen,… We geven duiding en praktische tips over onder meer het onderhoud, bewaren en beschermen tegen schadelijke invloeden. praktische informatie organisatie docent data

Provincie Oost-Vlaanderen n.t.b. in februari - maart 2013 worden meerdere workshops voorzien, precieze data n.t.b. tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Provinciaal Erfgoedcentrum, Lotharingenstraat, 9700 Ename prijs n.t.b. aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 15

32

BEHOUD EN BEHEER

Deskundigheidsbevordering in het determineren van historische fotografische procédés - Onderzoek naar collecties Zevendaagse cursus doelgroep Gevorderden en specialisten in de fotografie: museummedewerkers, archivarissen, conservato­ ren, restauratoren, studenten, private verzamelaars die in aanraking komen met fotoverza­me­ lingen. doel De deelnemers leren de verschillende historische fotografische procédés determineren. De kennis van deze procédés is belangrijk met het oog op onderzoek, registratie, datering, preventie, conservering en restauratie van fotobeelden. opzet Tijdens de cursus komen theorie en praktijk evenredig aan bod. De cursus start met een overzicht van de basisbegrippen en determineermethoden. Daarna bestuderen de deelnemers de verschillende fotohistorische procédés aan de hand van concrete voorbeelden. De docent gaat ook in op de conservering van fotografisch materiaal. praktische informatie organisatie docenten

FoMu - FotoMuseum Provincie Antwerpen Ann Deckers (Conservatie en restauratie FotoMuseum Antwerpen) en Herman Maes (Conservatie en restauratie Nederlands Fotomuseum Rotterdam) data Zevendaagse cursus, n.t.b. tijd 10.30 - 16.30 uur prijs 650 euro locatie FotoMuseum Provincie Antwerpen, Waalse Kaai 47, 2000 Antwerpen aanmelding Reserveren verplicht: tel. +32 (0)3 242 93 20 of via reservatie@fotografie. provant.be uiterste inschrijvingsdatum n.t.b. informatie Tinne Langens, FoMu - FotoMuseum Provincie Antwerpen, [email protected], tel. +32 (0)3 242 93 20

BEHOUD EN BEHEER

33

In goede handen: erfgoed in depots Cursus in 6 modules Een vormingstraject rond het inrichten van en bewaren in erfgoeddepots, georganiseerd door de provinciale depotconsulenten. Dit traject sluit aan bij de cursussen ‘behoud en beheer voor musea’ en ‘informatiebeheer in musea’. Voorafgaande deelname aan deze opleidingen is echter niet verplicht. doelgroep Medewerkers van musea, erfgoedinstellingen en -verenigingen. De opleidingen worden afgestemd op een eerder gevorderd publiek. Een basiskennis en/of zekere mate van ervaring met betrekking tot het behoud en beheer van erfgoedobjecten wordt aanbevolen. doel Het verhogen van de kennis en praktische vaardigheden bij hen die instaan voor het inrichten en/of beheren van erfgoeddepots. De deelnemers krijgen naast een theoretisch kader ook praktische tips aangereikt. opzet Een aanbod van 6 modules (elk 1 dag) met betrekking tot depotbeleid die samen het vor­mings­traject “In goede handen” vormen. Elke module kan afzonderlijk worden gevolgd. Je dient dus voor elke module apart in te schrijven.

1. Depotinrichting als sleutel tot een efficiënt collectiebeheer Een efficiënt beheer van uw collectie staat of valt met een verantwoorde inrichting van de ruimte(s) waar ze in bewaard wordt. Wat maakt een ruimte echter tot een geschikt erfgoeddepot en hoe richt ik deze zo praktisch en overzichtelijk mogelijk in? Hoe valt met een beperkt budget ruimte-economisch het maximum uit mijn depotruimte te halen? En hoe voorkom ik dat mijn depot een overvol labyrint wordt, waar geen enkel object of medewerker nog zonder kleerscheuren binnen- of buitengeraakt? Stapsgewijs worden in deze module verschillende elementen toegelicht die de keuze en de inrichting van een verantwoorde bewaarruimte bepalen: van de inplanting en constructie van de buitenschil (gebouw/ruimte) tot en met de plaatsing en verpakking van het individuele object. docent

Jurgen Vanhoutte (depotconsulent Behoud en Beheer, Provincie Vlaams Brabant) datum 4 november 2013 tijd 09.30 - 16.00 uur locatie Limburg prijs 15 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 21 oktober 2013 maximum aantal deelnemers 5

2. Veilig – Beveiligd: Erfgoeddepots Met deze module willen we medewerkers op de hoogte brengen van de bestaande veiligheids­ maatregelen en -voorschriften betreffende het gebouw, de collecties met de individuele objec­ ten, de medewerkers zelf. Een tweede betrachting is het aankweken van een attitude voor de persoonlijke veiligheid van de medewerker. De cursus bestaat uit drie luiken. De veiligheid in, om en van depots evenals mogelijke bevei­ li­gingsmaatregelen worden toegelicht. Daarnaast komt ook de beveiliging van de collecties en objecten ter sprake. In een derde luik wordt ingegaan op de persoonlijke veiligheid en de (inter)nationale veiligheidsvoorschriften (kleding, materialen, handelingen enz.) voor het 34

BEHOUD EN BEHEER

werken in een depot of magazijn. Speciale aandacht gaat naar de veiligheid van de mede­ werker bij het manipuleren van objecten in het depot. docent n.t.b. datum 18 november 2013 tijd 09.30 - 16.00 uur locatie Antwerpen prijs 15 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 4 november 2013 maximum aantal deelnemers 15

3. Niet te verwaarlozen: onderhoud in het depot Ook wanneer collectiestukken niet tentoongesteld worden, maar (tijdelijk) opgeslagen staan in een depotruimte, is het van belang de optimale bewaaromstandigheden van deze objecten te garanderen. Het goed onderhouden van het depot is hierbij van groot belang. In deze mo­ du­­le wordt onder meer uiteengezet welke maatregelen men kan nemen om het depot stofvrij te houden, hoe men insecten kan vermijden, hoe men individuele objecten in diverse materia­ len kan reinigen en hoe men een grondige toestandscontrole uitvoert. docent n.t.b. datum 25 november 2013 tijd 09.30 - 16.00 uur locatie Vlaams-Brabant prijs 15 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 11 november 2013 maximum aantal deelnemers 15

4. Zeker bewaren, verpakken en transporteren Afhankelijk van de karakteristieken en de inrichting van de depotruimte wordt er vaak beslist om bepaalde objecten/collecties verpakt op te bergen. Bij het verpakken is het belangrijk om rekening te houden met de eigenschappen van de objecten, geschikte verpakkingsmaterialen te gebruiken en microklimaten te voorkomen. In deze module zullen we bekijken welke types objecten we op welke manieren kunnen bewaren. Belangrijk is dat we hierbij het onderscheid maken tussen het verpakken van objecten voor de bewaring in depot én voor bescherming tij­ dens transport. We maken kennis met de verpakkingsmaterialen die hiervoor kunnen worden gebruikt en proberen deze uit aan de hand van enkele casussen. Daarnaast gaan we ook dieper in op het (intern) transport van objecten en bekijken we hoe collectieverhuizingen efficiënt en verantwoord kunnen worden georganiseerd. docent Annelies De Mey (depotconsulent, Provincie Oost-Vlaanderen) datum 2 december 2013 tijd 09.30 - 16.00 uur locatie Brussel prijs 15 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 18 november 2013 maximum aantal deelnemes 15

BEHOUD EN BEHEER

35

5. Collectiebeleid: de basis voor een efficiënte depotwerking Een collectieplan is een onmisbaar hulpmiddel bij het collectiebeheer. Het biedt een inzicht in de collectie en geeft structuur en duidelijkheid bij het ontwikkelen van het collectiebeleid. Het is niet de bedoeling één algemeen geldend advies te geven, maar aanknopingspunten en structuur te bieden bij het schrijven van een collectieplan. Onderwerpen als collectiegeschie­ denis, selectie, verzamelen, herbestemming en afstoten komen aan bod. Er wordt ook inge­ gaan op de procedures die SPECTRUM hieromtrent beschrijft. De vorming wordt gegeven aan de hand van de brochure ‘Handreiking voor het schrijven van een collectieplan’ (ICN/Stichting LCM). docent Loes Nijsmans (depotconsulent, Vlaamse Gemeenschapscommissie) datum 9 december 2013 tijd 09.30 - 16.00 uur locatie West-Vlaanderen prijs 15 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 25 november 2013 maximum aantal deelnemers 15

6. Informatiebeheer in je depotwerking Tijdens deze module verdiepen we ons in de vraag hoe je het best op de hoogte kan blijven van de omvang, aard en toestand van de collectie die je bewaart. Een voortdurend aangepaste inventaris is immers een basisvereiste voor een efficiënt depotbeheer. Als we er niet actief op inzetten, raken we onvermijdelijk dingen kwijt. Er zijn een aantal aspecten die zeker aan bod zullen komen: de verschillende stappen die je moet doorlopen bij registratie, het benoemen van standplaatsen, standplaats- en toestandcontroles,… docent Jan De Cock (depotconsulent registratie, provincie Vlaams-Brabant) datum 16 december 2013 tijd 09.30 - 16.00 uur locatie Antwerpen prijs 15 euro (inclusief documentatie en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 2 december 2013 maximum aantal deelnemers 15

36

BEHOUD EN BEHEER

Objectregistratie

Erfgoedplus.be.Fotograferen en scannen van erfgoedobjecten in het kader van het Erfgoedregister Cursus doelgroep Beheerders van lokale erfgoedcollecties en gebruikers van het Erfgoedregister (musea, geschied- en heemkundige kringen, kerkfabrieken en archieven). doel In deze introductiecursus leren de deelnemers de basis voor het digitaliseren (scannen en fotografie). Er wordt geleerd om te werken met de scanners van de uitleendienst van het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE). Voor fotografie worden basistechnieken aangeleerd die in ieders bereik liggen om kwalitatieve foto’s te maken van erfgoedobjecten. opzet Het invoeren van informatie over erfgoedobjecten is één aspect van collectieregistratie. Bij elke registratie horen één of meerdere afbeeldingen die de erfgoedobjecten illustreren en helpen identificeren. De introductiecursus is een praktische opleiding in het scannen en in het fotograferen van erf­ goedobjecten op een voor iedereen toegankelijke en verstaanbare wijze. Inleidend wordt kort ingegaan op de elementaire aspecten van digitaliseren en digitale beeldbewerking (bestand­ types, benamingen en wijzigen van het formaat). De cursus wil de deelnemers op weg helpen om met beperkte middelen en met eigen toestellen kwalitatieve foto’s te maken die geschikt zijn voor een inventaris en voor publicatie op Erfgoedplus.be. Deelnemers leren ook werken met lichttenten en belichtingsopstellingen die men bij het PCCE kan ontlenen. Het aspect digitaliseren wordt aangevuld met een basisopleiding om aan de slag te gaan met de ‘flatbedscanners’ die men op het PCCE kan ontlenen. Alle deelnemers gaan concreet aan de slag met de eigen digitale fototoestellen. De scanners worden voorzien door het PCCE. praktische informatie organisatie Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Hasselt docent Erfgoedplus.be Limburg data 20 maart 2013 (één cursus) 9 oktober 2013 (één cursus) tijd 14.00 - 18.00 uur prijs gratis locatie PLOT, Marcel Habetslaan 7, 3600 Genk aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 7 werkdagen vooraf maximum aantal deelnemers 6 verenigingen, 2 personen per vereniging

O B J E C T R E G I S T R AT I E

37

Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister Cursus doelgroep Beheerders van lokale erfgoedcollecties en gebruikers van het Erfgoedregister (musea, geschied- en heemkundige kringen, kerkfabrieken en archieven). doel Een introductie- en opfrissingcursus over het opstellen van een inventaris en het registreren van een erfgoedcollectie met het Erfgoedregister (Erfgoedplus.be). opzet Erfgoedplus.be bestaat uit een database met erfgoedinformatie (Erfgoeddatabank), een portaalstek om deze informatie naar het publiek te ontsluiten (www.erfgoedplus.be) en een online (webgebaseerd) programma om erfgoedcollecties te registreren (Erfgoedregister). Het Erfgoedregister is op maat van lokale erfgoedcollecties ontworpen. Het Erfgoedregister laat toe om een erfgoedcollectie gedetailleerd te registreren volgens internationale en musea­ le standaarden. In de eerste plaats is het Erfgoedregister een instrument voor collectiebeheer. Daarnaast kan men de eigen collectie ook publiek ontsluiten via Erfgoedplus.be. Volgende aspecten komen aan bod: met het Erfgoedregister • starten aanmaken • beschrijvenvanvanregistratiefiches • beschrijven van voorwerpen een afbeelding (foto’s, postkaarten) • koppelen van multimedia tekst en geluidsbestand) aan een registratiefiche • rapporten afdrukken en de(foto, collectie publiek ontsluiten. •

praktische informatie organisatie Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, Hasselt docenten Erfgoedplus.be Limburg data 13 maart 2013 (2 cursussen op één dag) 16 oktober 2013 (2 cursussen op één dag) tijd cursus voormiddag 09.00 - 12.00 uur cursus namiddag 14.00 - 17.00 uur prijs gratis locaties Syntra, Campus Hasselt, Gouverneur Verwilghensingel 40, 3500 Hasselt aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 7 werkdagen vooraf maximum aantal deelnemers 12 verenigingen, 2 personen per vereniging praktische informatie organisatie datum locatie

Provincie Vlaams-Brabant - dienst cultuur n.t.b. n.t.b., door de docent in overleg met de instelling of in afstemming met geïnteresseerde individuele deelnemers prijs gratis aanmelding [email protected] maximum aantal deelnemers 15

Geïnteresseerden (individueel of per instelling) kunnen de depotconsulent registratie contacteren: [email protected] of tel. 016 26 79 51. Alle contactgegevens vindt u bij “Contactgegevens” on page 69.

38

O B J E C T R E G I S T R AT I E

Informatiebeheer van erfgoedcollecties Tweedaagse cursus doelgroep Vrijwilligers en medewerkers van erfgoedbeherende instellingen die de registratie van een erfgoedcollectie en de informatie er rond verzorgen. doel De cursus wil u op weg helpen in de informatie- en kennissamenleving waar erfgoedbehe­ ren­­de instellingen zich nu in bevinden. Het helpt u de eigen collecties en alle informatie die daarom heen zweeft beter te benutten en in te zetten voor het behoud en beheer van het erfgoed voor de toekomst. Opgelet: tijdens deze cursus leert u niet met een specifiek softwareprogramma werken. De informatie is wel bruikbaar voor alle beschikbare softwareprogramma’s. opzet Erfgoedbeheerders beheren niet alleen een enorme hoeveelheid voorwerpen, maar ook een schatkist aan daarmee verbonden contextuele informatie. Om goed voor een erfgoedcollectie te kunnen zorgen, moet een erfgoedbeheerder weten welke voorwerpen tot die collectie behoren, waar ze zich bevinden en hoe ze eraan toe zijn. Erfgoedbeheerders moeten zich regelmatig verantwoorden tegenover een lokaal of centraal bestuur. Steeds meer producten, zoals tentoonstellingen, educatieve programma’s, websites en publicaties worden ontwikkeld om erfgoedcollecties te ontsluiten voor het brede publiek. Om snel en efficiënt vragen over de collectie te kunnen beantwoorden, moet de registratie en documentatie piekfijn in orde zijn. De cursus helpt u een start te maken met uw eigen registratie of uw bestaande registratie de 21ste eeuw in te loodsen. Volgende zaken komen aan bod: collectiebeheer in het algemeen, mogelijkheden van SPECTRUM, belang van registratie, verwerken van bruiklenen en aanwinsten, nummeren en beschrij­ven van voorwerpen, registratiestandaarden, mogelijkheden van automatisering… Bij de cursus hoort de nieuwe syllabus “Informatiebeheer in musea”, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland), ook te downloaden via hun website http://www.museumconsulenten.nl/index.php?136 praktische informatie organisatie docent data tijd locatie

Provincie West-Vlaanderen Livia Snauwaert (depotconsulent registratie, Provincie West-Vlaanderen) 15 en 22 oktober 2013 10.00 - 16.00 uur Provinciehuis Boeverbos Filiaal 3, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries prijs 45 euro (inclusief syllabus en lunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 1 oktober 2013 maximum aantal deelnemers 15

O B J E C T R E G I S T R AT I E

39

Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB beginners

Cursus doelgroep Vrijwilligers en medewerkers van erfgoedbeherende instellingen die de registratie van de erfgoedcollectie verzorgen in Adlib registratiesoftware en nog geen of weinig ervaring hebben met het programma. doel De deelnemers leren hoe de collectie van de erfgoedinstelling op een doelmatige en verantwoorde wijze kan worden geregistreerd in Adlib registratiesoftware. opzet Deze cursus behandelt het gebruik van het registratieprogramma Adlib. Het programma is gebaseerd op internationale registratiestandaarden zoals SPECTRUM. U wordt stap voor stap vertrouwd gemaakt met het programma. De nadruk ligt op de basishandelingen voor het invoeren en wijzigen van object- en collectiegegevens. Verder wordt ingegaan op de validatie­ bestanden (thesaurus en personen&instellingen), de registratiehandleiding gebaseerd op het MovE-invulboek, eenvoudig zoeken, het koppelen van afbeeldingen aan een objectrecord en afdrukfunctionaliteiten. Er wordt veel tijd besteed aan praktische oefeningen (er is 1 computer ter beschikking per 2 cursisten). Voorkennis Windows is vereist en de deelnemers dienen te beschikken over een Adlib-licentie of -account (reeds werken met Adlib is een pluspunt). praktische informatie organisatie docent data

Provincie Oost-Vlaanderen Adeline Beurms (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) 5 maart 2013 19 november 2013 tijd 09.30 - 16.30 uur locatie Provinciehuis (informaticalokaal), Gouvernementstraat 1, 9000 Gent prijs 40 euro (inclusief syllabus en lunch), gratis voor leden van Erfgoedinzicht aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdata 19 februari en 5 november 2013 maximum aantal deelnemers 16

praktische informatie organisatie docent data

Provincie West-Vlaanderen Livia Snauwaert (depotconsulent registratie, Provincie West-Vlaanderen) 4 juni 2013 17 september 2013 tijd 09.30 - 16.30 uur locatie Provinciehuis Boeverbos (filiaal 3), Koning Leopold III-laan 41, 8200 Brugge prijs 40 euro (inclusief syllabus en lunch), gratis voor leden van Erfgoedinzicht aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdata 21 mei en 3 september 2013 maximum aantal deelnemers 15

De Erfgoedcel Meetjesland van COMEET voorziet in 2013 vormingsmomenten (ook op maat) voor het invoeren van informatie in de Erfgoedbank Meetjesland. Er zijn ook verschillende inzamelmomenten. Meer informatie op www.erfgoedcelmeetjesland.be

40

O B J E C T R E G I S T R AT I E

Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB opfriscursus

Cursus doelgroep Vrijwilligers en medewerkers van erfgoedbeherende instellingen die de registratie van de collectie verzorgen in Adlib registratiesoftware en die reeds ervaring hebben met het registreren in Adlib en hun kennis van het programma willen opfrissen en verdiepen. doel De deelnemers leren Adlib registratiesoftware grondiger kennen met het oog op een beter begrip en gebruik ervan. opzet Alle basishandelingen (invoeren en wijzigen) worden herhaald met de nadruk op aanvullende informatie en tips. Er wordt uitvoerig ingegaan op het koppelen van afbeeldingen en objectrecords uit verschillende bestanden (inclusief het bibliotheek- en archiefbestand). Het gebruik van een thesaurus wordt nader toegelicht, in het bijzonder ook het gebruik van een externe thesaurus, zoals de Art&Architecture Thesaurus (AAT). Verder worden de zoekmoge­ lijk­heden en in het bijzonder het gebruik van de selectietaal behandeld, evenals het wijzigen van groepen records met zoek en vervang. Tenslotte wordt bekeken hoe Word-sjablonen te gebruiken om betere rapporten te maken. Praktische oefeningen vormen een belangrijk deel van de cursus (er is 1 computer ter beschikking per 2 cursisten). In de cursus wordt tevens ingegaan op praktische problemen waarmee de deelnemers in de praktijk geconfronteerd werden. praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent Adeline Beurms (MovE, Provincie Oost-Vlaanderen) data 12 maart 2013 tijd 09.30 - 16.30 uur locatie Provinciehuis (informaticalokaal), Gouvernementstraat 1, 9000 Gent prijs 40 euro (inclusief syllabus en lunch), gratis voor leden van Erfgoedinzicht aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 26 februari 2013 maximum aantal deelnemers 16 praktische informatie organisatie Provincie Limburg (Provinciaal Centrum Cultureel Erfgoed) docent Neeltje Wessels (Erfgoedcel Mijn-Erfgoed) data 23 september 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie PLOT, Marcel Habetslaan 7, 3600 Genk, prijs 40 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 16 september 2013 maximum aantal deelnemers 15

O B J E C T R E G I S T R AT I E

41

praktische informatie organisatie Provincie West-Vlaanderen docent Livia Snauwaert (depotconsulent registratie, Provincie West-Vlaanderen) data 24 september 2013 tijd 09.30 - 16.30 uur locatie Provinciehuis Boeverbos (filiaal 3), Koning Leopold III-laan 41, 8200 Brugge prijs 40 euro (inclusief syllabus en lunch), gratis voor leden van Erfgoedinzicht aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 10 september 2013 maximum aantal deelnemers 15

42

O B J E C T R E G I S T R AT I E

Publiek en presentatie

Aan de slag met archief en documentatie. Cursusreeks over archief- en documentatiebeheer voor de lokale erfgoedhouder

Zesdelige cursusreeks doelgroep De cursus is er voor iedereen met een collectie lokaal erfgoed (lokale musea, lokale documentatiecentra, heemkringen of andere erfgoedverenigingen, particulieren met erfgoedcollecties, enz.). doel Je leert de basisbeginselen van archief- en documentatiebeheer toepassen op lokale erfgoed­ collecties. opzet

Cursus 1: Inleiding tot archief- en documentatiebeheer en ontsluiting van je collectie Spreker: Hendrik Vandeginste (Consulent Heemkunde Vlaanderen) In de eerste cursus word je binnengeleid in de wereld van archief- en documentatiebeheer. Wat is het verschil tussen archief en documentatie? Hoe begin je aan een inventarisatie? Mag je bepaalde documenten weggooien? Op deze vragen en nog vele andere, krijg je in deze cursus een antwoord.

Cursus 2: Collectiebeheer Spreker: Dirk Van Duyse (Adjunct-bibliothecaris Erfgoedbibliotheek Conscience) Wie archief of documentatie bezit, beseft ten volle dat daarin veel tijd en energie geïnvesteerd moet worden. Een efficiënt beheer ervan kan je veel vooruit helpen. Hoe maak je een catalogus van je bibliotheek. Wat doe je met een schenking? Waar moet je rekening mee houden als de collectie opengesteld wordt voor het publiek? Ben je bezig met het beheren van je collectie maar weet je niet zeker hoe dit aan te pakken, dan helpt deze cursus, aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden, je op weg.

Cursus 3: Bewaring van archief en documentatie Spreker: Leen Breyne (Stafmedewerker FARO. Vlaams Steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, specialisatie behoud en beheer met als aandachtsgebied de materiële zorg voor ons erfgoed) Als erfgoedhouder probeer je een collectie zo goed en zo lang mogelijk te bewaren. Jammer genoeg zijn er heel wat factoren die schade kunnen berokkenen. Denk maar aan insecten, schimmels of brand. Hoe beperk je zoveel mogelijk het risico tot schade aan je collectie? Wat doe je bij waterschade? Waarop moet je letten als je foto’s bewaart? Wat is de optimale temperatuur en vochtigheidsgraad? Deze cursus biedt je een praktische handleiding bij al je bewaringsproblemen.

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

43

Cursus 4: Digitalisering (deel 1 en deel 2) Spreker: Jeroen Poppe Heel wat erfgoedverenigingen en erfgoedvrijwilligers zijn geïnteresseerd in digitalisering van hun documentaire collectie. Maar hoe begin je aan zo’n digitaliseringsproject? Welke apparatuur heb je nodig? Hoe sla je het best digitale bestanden op? Hoe moet je foto’s scannen? Kan je wat hulp gebruiken bij het digitaliseren van je collectie, dan is de basiscursus iets voor jou. Ben je al thuis in de wereld van het digitaliseren en heb je behoefte aan meer gespecialiseerde informatie (kleurprofielen, soorten scanners, digitaliseren van geluid, ...), schrijf je dan in voor het tweede deel van de cursus.

Cursus 5: Wetgeving en subsidieregeling Sprekers: Herman van Isterdael (Hoofd van de afdeling Vlaams Brabant Rijksarchief te Leuven) en Nele Provoost (Coördinator Heemkunde Vlaanderen) Rond archieven en documentatie bestaat er een web aan wettelijke regels en specifieke reglementen. De juridische kant van het archiefbeheer is voor vele erfgoedvrijwilligers een grote onbekende. Welke documenten mag je bijhouden? Er is een nieuwe archiefwet maar wat is daar nu belangrijk aan? In deze cursus is er ook aandacht voor subsidieregelingen en mogelijke subsidiekanalen met concrete tips over het aanvragen van subsidies. Deze vormingsreeks vindt plaats in navolging van het project Pro Memorie. praktische informatie organisatie docent data tijd locatie prijs

Heemkunde Vlaanderen en Erfgoedcel Noorderkempen Zie bij opzet n.t.b. (februari en maart 2013) 18.30 - 21.30 uur n.t.b. (Turnhout) 5 euro per cursus of 20 euro voor de volledige reeks (inclusief cursusmateriaal en de publicatie ‘Aan de slag met archief en documentatie. Handleiding voor de lokale erfgoedhouder.’) aanmelding Via www.heemkunde-vlaanderen.be of via hendrik.vandeginste@heemkunde- vlaanderen.be uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 40

44

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Conversatietafels Nederlands Workshop van 5 halve dagen doelgroep Onthaalpersoneel en publieksmedewerkers in erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) en culturele huizen in Brussel met een vrij goede kennis van het Nederlands. We streven naar een groep deelnemers met een kennisniveau hoger dan 2.1 (volgens algemeen aanvaarde Europese standaard). doel Deze vorming is bedoeld voor onthaalpersoneel en publieksmedewerkers uit erfgoedinstellingen (zowel vrijwilligers als vaste medewerkers) die hun Nederlandse kennis verder willen aanscherpen. De deelnemers worden ondergedompeld in de Nederlandse taal binnen het kader van conversatietafels, gekoppeld aan een bezoek aan een Brusselse erfgoed- of kunstinstelling. opzet De conversatietafel stimuleert het Nederlandse taalgebruik op een interactieve manier, waarbij een bezoek aan het Brusselse cultureel aanbod een extra stimulans biedt. Deze workshops willen de kennis van het Nederlands op een informele wijze, via dagelijkse gesprekssituaties uit de professionele sfeer verder oefenen. Voorop staat het plezier om de Nederlandse taal te kunnen spreken in zeer verschillende situaties zodat dit de deelnemers verder helpt op de werkvloer. praktische organisatie organisatie Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, in samenwerking met BruTaal vzw en de Brusselse Museumraad docent niet van toepassing data december 2013 tot en met mei 2014 (op woensdagvoormiddag, precieze data n.t.b.) tijd 9.30 - 12.30 uur locatie afhankelijk van het cultureel programma in Brussel prijs 25 euro aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 21 november 2013 maximum aantal deelnemers 15

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

45

Depot en publiekswerking Workshop doelgroep Publieksmedewerkers van erfgoedcollecties die op een doelbewuste en actieve manier de depot­werking in de publiekswerking van de eigen organisatie willen versterken. Depotmedewerkers die hun depotwerking beter willen bekendmaken aan het ruime publiek. doel De deelnemers leren hoe de depotwerking op een aantrekkelijke manier aan de buitenwereld kan worden bekend gemaakt en/of hoe voorwerpen uit het depot een educatieve bestemming kunnen krijgen. opzet Tijdens de vorming verkent men verschillende (inter)actieve werkvormen die kunnen worden ingezet om het publiek te informeren over de depotwerking en de collecties in depot.   praktische informatie organisatie Provincie Oost-Vlaanderen docent n.t.b. data najaar 2013, precieze datum n.t.b. tijd n.t.b. locatie n.t.b. prijs n.t.b. aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 15

46

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Een tentoonstelling opbouwen: hoe zet ik de ruimte naar mijn hand? Workshop doelgroep Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die verantwoordelijk zijn voor of betrokken zijn bij het maken van een tentoonstelling. doel Ontwikkeling van inzichten en vaardigheden voor het optimaal benutten van een tentoon­ stellingsruimte. opzet Idealiter is een tentoonstellingsruimte een lege doos die je naar wens kan omvormen en inrichten. In de werkelijkheid beschik je veeleer over een ruimte met veel ‘stoorzenders’, die je op het eerste zicht minder gemakkelijk naar je hand kan zetten. In deze workshop leer je een tentoonstellingsruimte analyseren en ervaar je op welke manier je een ruimte optimaal kan gebruiken bij het opzetten van een tentoonstelling. Er wordt o.m. geoefend met het plaatsen van objecten, het gebruik van verlichting, alsook het omgaan met zogenaamde stoorzenders in een ruimte. praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docenten Paul Hendrikse (tentoonstellingsmaker en kunstenaar) datum 14 oktober 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur prijs 20 euro (inclusief broodjeslunch en ‘Praktijkboek voor tentoonstellers’) locatie n.t.b. aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 1 oktober 2013 maximum aantal deelnemers 15, voorrang voor deelnemers uit Vlaams-Brabant

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

47

Erfgoededucatie voor het secundair onderwijs Cursusreeks (drie avonden) doelgroep Lokale musea, lokale archief- en documentatiecentra, heemkundige kringen en individueel geïnteresseerden. doel Op een laagdrempelige manier lokale erfgoedmedewerkers inleiden in erfgoededucatie voor secundaire scholen. opzet Hoe maak je je lokale erfgoedcollectie aantrekkelijk voor secundaire scholen? Wat is belangrijk bij het ontwikkelen van een uitdagend en aantrekkelijk aanbod voor jongeren van het secundair onderwijs? Hoe hou je rekening met de verschillende studierichtingen? Welke didactische principes spelen allemaal rol? Hoe kan je inspelen op wat de jongeren op school leren en op wat jongeren interesseert? Hoe leren jongeren in een erfgoedomgeving? Hoe ga je praktisch te werk? Verspreid over drie cursusavonden word je ingewijd in deze materie. praktische informatie organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding

Heemkunde Vlaanderen en Erfgoedcel Waasland n.t.b. n.t.b. (najaar 2013) 19.00 - 22.00 uur n.t.b. (Oost-Vlaanderen, regio Waasland) n.t.b. via www.heemkunde-vlaanderen.be of [email protected] uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 30

48

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Het ABC van tentoonstellingen: tentoonstellen voor beginners Studiedag (’s avonds!) doelgroep Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die verantwoordelijk zijn voor of betrokken zijn bij het maken van een tentoonstelling. doel Inzicht krijgen in de vaardigheden voor het uitschrijven en realiseren van een goed tentoonstellingsconcept. opzet Er komt heel wat kijken bij het opzetten van een boeiende tentoonstelling. Tijdens deze lezing wordt overlopen hoe je een concept uitwerkt dat het doel en de invalshoek van uw tentoonstelling bepaalt. De lesgever bespreekt hoe je materiaal selecteert en verzamelt, alsook hoe je de vorm van een tentoonstelling uitwerkt. Hij heeft hierbij ook aandacht voor promotie en praktische zaken zoals de planning van een tentoonstelling. Aan de hand van praktische tips leer je hoe je met weinig middelen toch veel kan doen. praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docenten Ward Denys (Exponanza) datum 8 oktober 2013 tijd 19.00 - 21.30 uur prijs gratis. Inschrijven is verplicht. locatie n.t.b. aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 30 september 2013 maximum aantal deelnemers 30

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

49

Hoe maak ik een tentoonstelling? Workshop doelgroep Medewerkers van lokale erfgoedorganisaties die verantwoordelijk zijn voor of betrokken zijn bij het maken van een tentoonstelling. doel Ontwikkeling van vaardigheden voor het uitschrijven en realiseren van een goed tentoonstellingsconcept. opzet Aan de hand van een concreet voorbeeld gaan de deelnemers aan de slag in de tentoonstellingsruimte. Onder deskundige begeleiding oefen je in de praktijk hoe je het concept, de aanpak, de inrichting en de planning van de opbouw van een reële tentoonstelling vastlegt. Opgelet: je kan enkel inschrijven als je ook hebt deelgenomen aan de lezing ‘Het ABC van tentoonstellingen: tentoonstellen voor beginners’. Deelname aan de workshop ‘Een tentoonstelling opbouwen: hoe zet ik de ruimte naar mijn hand?’ is ten zeerste aanbevolen, maar geen voorwaarde. praktische informatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docenten Ward Denys (Exponanza) datum 19 oktober 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur prijs 20 euro (inclusief broodjeslunch en ‘Praktijkboek voor tentoonstellers’) locatie n.t.b. aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 4 oktober 2013 maximum aantal deelnemers 15, voorrang voor deelnemers uit Vlaams-Brabant

50

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Hoe schrijf ik een historisch verantwoorde tekst? Vierdelige cursusreeks doelgroep Lokale musea, lokale archief- en documentatiecentra, heemkundige kringen en individueel geïnteresseerden. doel Hoe schrijf je als niet-historicus een vlot leesbaar en historisch verantwoord artikel? opzet Heemkunde Vlaanderen gaat in 2013 terug van start met de organisatie van de cursusreeksen ‘Hoe schrijf ik een historisch verantwoorde tekst?’. Met telkens een andere historische bron als vertrekpunt overlopen we de verschillende stappen die je moet zetten om tot een verantwoorde historische tekst te komen. Hoe zoek en definieer je een interessant onderzoeksonderwerp? Hoe zoek je informatie in literatuur en archieven? Hoe formuleer je je onderzoeksresul­ taten in een interessant artikel? Waar zoek je illustratiemateriaal? Mag je alles publiceren? Welke mogelijkheden zijn er om te publiceren? Kortom, hoe schrijf je als niet-historicus een leesbaar historisch artikel? In het najaar van 2013 doet de reeks Oost-Vlaanderen aan. De andere provincies komen het jaar nadien aan bod. praktische informatie organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding

Heemkunde Vlaanderen n.t.b. n.t.b. (najaar 2013) 19.00 - 21.30 uur n.t.b. (Oost-Vlaanderen) 16 euro voor de cursusreeks of 5 euro per individuele les www.heemkunde-vlaanderen.be of daphne.maes@heemkunde-v vlaanderen.be uiterste inschrijvingsdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 30

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

51

Initiatiecursus: SketchUp en erfgoed Cursus doelgroep Lokale musea, lokale archief- en documentatiecentra, heemkundige kringen en individueel geïnteresseerden. doel Inleiding over hoe je het ICT-programma SketchUp kan gebruiken voor erfgoeddoelstellingen. opzet Twee zaterdagnamiddagen organiseert Heemkunde Vlaanderen een initiatie rond het gebruik van het ICT-programma ‘SketchUp’. Dit is een gratis 3D-ontwerpprogramma van Google, waarmee iedereen in zeer korte tijd een 3D-model neerzet. Je presenteert deze in je eigen stijl, compleet met 2D-aanzichten, doorsneden en animaties. Kun je je voorstellen dat je je dorp ontwerpt op de Ferrariskaart? En dat je er virtueel in kunt rondwandelen? Dat je er anderen bij betrekt met jezelf als gids? Of dat je bijvoorbeeld een gravure van Sanderus gebruikt om een verdwenen gebouw opnieuw ‘tastbaar’ te maken? Het kan allemaal – mits wat oefening – met dit gebruiksvriendelijke programma. Pas op: je dient een eigen laptop mee te brengen waarop het programma SketchUp al is geïnstalleerd. Je kunt het programma ophalen op http://sketchup.google.com. praktische informatie: organisatie docent data tijd locatie prijs aanmelding

Heemkunde Vlaanderen Rik Vermeir n.t.b. (telkens een zaterdagnamiddag in het voorjaar van 2013) 13.30 - 16.30 uur n.t.b. (in de provincie Limburg en in de provincie Antwerpen) gratis via www.heemkunde-vlaanderen.be of via peter.vanwichelen@heemkunde- vlaanderen.be uiterste inschrijfdatum n.t.b. maximum aantal deelnemers 15

52

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Museum en publiek Tweedaagse cursus doelgroep Publieksmedewerkers van kleine en middelgrote musea die op een doelbewuste en actieve manier de publiekswerking van de eigen organisatie willen versterken. doel De deelnemers leren hoe het museum voor de bezoeker optimaal toegankelijk kan worden gemaakt. opzet De volgende vragen worden behandeld:

is de plaats van publiekswerking binnen het geheel van de museumwerking? • wat verloopt communicatie in de context van museumwerking? • hoe waarom gaan mensen naar een museum en wat is het verwachtingspatroon? • welke verschillende doelgroepen zijn er en wat is hun profiel? • hoe wordt de toegankelijkheid van het museum optimaal - zowel fysiek als inhoudelijk? • hoe kan de collectie op een aantrekkelijke worden gepresenteerd? • welke vormen van publieksbegeleiding zijnwijze er? • hoe wordt met educatie het optimale resultaat bereikt? •

Uiteindelijk vormen de verschillende onderdelen van de publiekstaak één geheel en dragen ze in belangrijke mate bij aan het verwezenlijken van de doelstelling van het museum. De cursus vertrekt vanuit een algemeen kader rond de plaats en functie van publiekswerking in musea en focust onder meer concreet op communicatie en educatie voor diverse doelgroepen. Marke­ ting, public relations, promotie en omgaan met media komen in deze cursus niet aan bod. Aan de hand van vragen uit de praktijk worden problemen en oplossingen besproken. Afhankelijk van de vraag van de deelnemers kan aan deze tweedaagse een derde (halve) dag worden gekoppeld met een werkbezoek aan een museum of erfgoedorganisatie waarbij een specifieke publieksgerichte activiteit kritisch wordt bekeken.

praktische informatie organisatie Provincie Limburg docent Anne Milkers (museumconsulent, Provincie Limburg) data 19 en 26 februari 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Museum de Mindere, Sint-Truiden prijs 45 euro (inclusief syllabus en broodjeslunch) aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 5 februari 2013 maximum aantal deelnemers 15

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

53

Musea zonder drempels, inspiratiedag rond musea / erfgoed en toegankelijkheid Cursus doelgroep Verantwoordelijken van musea en erfgoedorganisaties. doel Een inleidende en inspirerende cursusdag over de verschillende aspecten van integrale toegankelijkheid. opzet Kan het museum bezocht worden door rolstoelgebruikers? Is de nieuwe tentoonstelling te bezoe­ken door mensen met een auditieve beperking? Is de beschikbare informatie ook leesbaar voor blinden? Professionele medewerkers binnen de erfgoedsector worden steeds meer geconfronteerd met vragen over toegankelijkheid voor personen met een beperking. Met deze inspiratiedag informeren we jullie over verschillende aspecten van integrale toegankelijkheid. Dit is een eerste stap om jullie te ondersteunen bij het verbeteren van de toegankelijkheid van het museum­ aanbod, de dienstverlening en infrastructuur. Een aantal gebruikers, mensen met visuele, auditieve en/of fysieke beperking zullen aanwezig zijn, om interactie met de deelnemers mogelijk te maken. Een inleidend gedeelte wordt gekoppeld aan drie actieve workshops rond: evenementen - tentoonstellingen • tijdelijke toegankelijkheid: permanentie infrastructuur • fysieke mentale • toegankelijkheid: informatie en communicatie

praktische informatie organisatie

Provincie Limburg (Steunpunt toegankelijkheid i.s.m. Provinciaal Centrum Cultureel Erfgoed) docent n.t.b. data 25 april 2013 tijd 10.00 - 16.00 uur locatie Abdijsite Herkenrode, Herkenrodeabdij 4, 3511 Kuringen (Hasselt) prijs 15 euro aanmelding [email protected] uiterste inschrijfdatum 15 april 2013 maximum aantal deelnemers 45

54

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Opleiding in ‘Erfgoed en onderwijs’ Acht contactdagen (modulair) + eigen casestudy met individuele begeleiding doelgroep Voor educatieve medewerkers van cultuur- en erfgoedinstellingen en directies, leerkrachten basisonderwijs en secundair onderwijs en onderwijscoördinatoren die handvaten zoeken om met erfgoededucatie te starten of die al projecten rond erfgoededucatie opzetten en hun visie willen verruimen. doel Bruggen slaan tussen erfgoed en onderwijs, netwerken, goede praktijkvoorbeelden uitwisselen; innovatieve en creatieve methodieken toepassen voor erfgoededucatie. opzet Tijdens de 8 contactdagen komen diverse gastsprekers uit het erfgoed- en onderwijsveld aan bod. Er is bovendien ruimte om aan een eigen voorbeeld te werken, met individuele begeleiding. praktische informatie organisatie

Expertisecentrum Erfgoededuactie van KATHO campus Tielt, lerarenopleiding bachelor in het kleuteronderwijs en lager onderwijs i.s.m. FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw. docent Mireille Defreyne + gastsprekers data 20, 27 februari, 4, 11, 20, 25 maart, 17 april en 8 mei 2013 tijd 9.15 - 16.30 uur locatie FARO, Priemstraat 51, 1000 Brussel prijs 166,20 euro inschrijving aan KATHO met mogelijkheid tot het behalen van een officieel getuigschrift (meer info: www.katho.be) aanmelding [email protected] uiterste inschrijfdatum 3 februari 2013 maximum aantal deelnemers 30

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

55

Opleiding tot museumgids Cursus doelgroep Iedereen die in professioneel verband of als vrijwilliger wil gidsen in een museum, én die de basisopleiding gids van Toerisme Vlaanderen heeft gevolgd of reeds een (door Toerisme Vlaanderen) erkend gids is. doel Afgestudeerde museumgidsen beschikken na deze opleiding over een inhoudelijk referentie­ kader (o.a. over musea en erfgoed), en zijn getraind in vaardigheden omtrent het omgaan met en het begeleiden van diverse groepen in musea. De museumgidsen worden opgeleid tot bemiddelaars tussen het cultureel erfgoed, het publiek en de erfgoedinstelling. opzet In 2006 ontwikkelde Toerisme Vlaanderen een vernieuwde opleiding tot gids. Binnen deze opleiding werd de mogelijkheid voorzien voor kandidaat-gidsen om zich te specialiseren tot museumgids. Andere specialisaties zijn toeristisch gids, natuurgids of reisleider. In het schooljaar 2013-2014 bieden volgende opleidingscentra het specialisatiejaar museumgids aan: PCVO Het Perspectief (Gent) en CVO Elishout (Anderlecht). De museumgidsenopleiding wordt ondersteund door FARO en wordt in nauwe samenwerking met de provinciale museum­consulenten ingericht. De opleiding telt 200 lesuren, integreert evenwichtig theorie, praktijk en studiebezoeken, en bestaat uit 3 modules: ‘Bestemming museum’: deze module belicht musea binnen een breed maatschappelijke en cultureelerfgoedcontext, en behandelt de relatie tussen musea en het publiek ‘Specifieke gidsvaardigheden’: deze module behandelt interactief rondleiden algemeen en gaat dieper in op vraag- en gesprekstechnieken, werkvormen en diversiteit ‘Project museumgids’: de kandidaat-gidsen ontwikkelen zelf rondleidingen in het kader van hun eindwerk in een museum.

Opgelet! Wie in het schooljaar 2014-2015 met deze opleiding wil starten, moet ten laatste in het schooljaar 2013-2014 zijn geslaagd voor de basisopleiding gids. Deze basisopleidingen worden in het schooljaar 2013-2014 in CVO’s in verschillende provincies aangeboden. Voor meer informatie over de inhoud en aanpak van de opleiding, en de basisopleiding kunt u terecht bij uw provinciale museumconsulent of bij Hildegarde Van Genechten van FARO, Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. praktische informatie organisatie

aanmelding

56

de specialisatie museumgids is een samenwerking tussen Toerisme Vlaanderen, FARO, de provinciale museumconsulenten en de centra voor volwassenenonderwijs. voor inschrijvingen voor het schooljaar 2013-2014, kunt u contact opnemen met een centrum voor volwassenenonderwijs: PCVO Het Perspectief: www.pcvo-gent.net CVO Elishout: www.elishout.be/avondschool

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

Welkom in mijn museum. Hoe communiceren en omgaan met museumbezoekers voor een klantvriendelijk onthaal? Workshop doelgroep Museummedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het publieksonthaal en de communicatie binnen en buiten het museum. doel Deze vorming is bedoeld voor medewerkers die het contact met bezoekers in goede banen leiden. Ze krijgen inzicht hoe een museum op een vlotte en positieve manier in beeld komt bij het publiek, alsook hoe men de bezoeker een welkom gevoel geeft. opzet Deelnemers krijgen zicht op de manieren waarop men in contact komt met bezoekers en omgekeerd. Tijdens de workshop krijg je alle mogelijke vormen van bezoekerscontact voorgeschoteld. Via interactieve opdrachten maak je kennis met nuttige alternatieven voor jouw museum. praktische organisatie organisatie Provincie Vlaams-Brabant docent Norbert De Gussem (De Gussem Training & Consulting) data 6 mei 2013 tijd 9.30 - 17.00 uur locatie Sportimonium, Bloso-domein, Trianondreef 19, 1981 Hofstade - Zemst prijs 20 euro aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 24 april 2013 maximum aantal deelnemers 15

P U B L I E K E N P R E S E N TAT I E

57

Onderzoek

Onderzoek naar collecties Tweedaagse cursus doelgroep Niet-academisch geschoolde museummedewerkers zoals samenstellers van tentoonstellingen, collectiebeheerders en registratoren. doel Het verrichten van onderzoek naar de collectie is een van de taken van een museum zoals die zijn verwoord in de ICOM-definitie en het is tevens een van de basiseisen voor een museum­ erkenning binnen het cultureel erfgoeddecreet. Nu gebeurt het verrichten van onderzoek naar de collectie vooral in musea met een academisch opgeleide staf maar ook musea zonder academisch geschoolde medewerkers (zowel betaalde krachten als vrijwilligers) zouden op de hoogte moeten zijn van het (laten) verrichten van onderzoek. Om dit te bewerkstelligen, is deze cursus ontwikkeld. opzet De cursus handelt over:

en technieken • methoden het verzamelen gegevens over objecten • de geschiedenis van van • onderzoek als basis vande collectie (objectgericht) • onderzoek als basis voorcollectiebeleid presentatiebeleid (thematisch gericht). •

De eerste dag gaat over methoden en technieken en bronnenkritiek. Aan de deelnemers wordt gevraagd om primair en secundair bronnenmateriaal te verzamelen en te bespreken aan de hand van objecten of deelcollecties uit het eigen museum. De tweede dag maken de deelne­ mers kennis met diverse soorten van onderzoek en leren zij aan de hand van de eigen collecties onderzoeksvragen formuleren. Bij de cursus hoort de syllabus ‘Onderzoek’, uitgegeven door het LCM (Landelijk Contact Museumconsulenten, Nederland).

praktische informatie organisatie docent data tijd prijs locatie

Provincie Vlaams-Brabant Rebecca Schoeters (museumconsulent, Provincie Vlaams-Brabant) 16 en 30 september 2013 10.00 - 16.00 uur 45 euro (inclusief broodjeslunch en syllabus) Rijksarchief Leuven, Vaartstraat 24, 3000 Leuven aanmelding [email protected] uiterste inschrijvingsdatum 5 september 2013 maximum aantal deelnemers 15

58

ONDERZOEK

Op aanvraag

Archiefzorg Workshop doelgroep Medewerkers van musea, archief- en documentatiecentra en heemkundige kringen evenals individueel geïnteresseerden die verantwoordelijk zijn voor de archiefzorg of daar interesse voor hebben en de gegevens van hun archiefbestanden in Archiefbank willen invoeren. doel Een aanzet geven voor het opzetten van archiefzorg met als eerste logische stap een registratie van het archivalisch patrimonium in Archiefbank, het centraal register van privaatrechte­ lijke archieven in Vlaanderen. Daarnaast wil de workshop mee richting geven aan organisaties die de ontwikkeling van een instellingoverschrijdende archiefwerking en een bewaarfunctie tegenover archieven van andere organisaties en personen willen opnemen. opzet De studiedag start met een algemene uitleg bij archivalische principes, waarna een praktische toepassing volgt met gegevensinvoer in Archiefbank. praktische informatie organisatie docent data tijd prijs locatie aanmelding informatie

OP AANVRAAG

Archiefbank Vlaanderen Katrien Weyns en Sophie Gyselinck (archiefconsulenten) te bepalen in overleg met aanvrager 3 uur gratis pc-klas met internetverbinding [email protected] maximum aantal deelnemers 20 www.archiefbank.be

59

Insecten en insectenbestrijding in museumcollecties Seminarie/Workshop doelgroep Behoudsmedewerkers, collectie- en depotbeheerders en restaurateurs. Bijzondere doelgroep: beheerders van natuurhistorische verzamelingen en gemengde heem- en volkskundige collecties. doel Insecten in museumcollecties: hoe vermijdt u ze en hoe bestrijdt u ze? De deelnemers leren hoe men aangetaste objecten insectenvrij kan maken door de objecten zuurstofvrij verpakt op te bergen. opzet In dit seminarie krijgen de deelnemers een theoretische inleiding, maar wordt vooral gefocust op de praktijktoepassing. Praktijktoepassing op objecten ter plaatse behoort tot de mogelijk­ heden. praktische informatie organisatie docent

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) i.s.m. de provinciale museumconsulent prijs 250 euro (inclusief syllabus) maximum aantal deelnemers 15 datum/locatie wordt op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO), [email protected], tel. 02 213 10 70

60

OP AANVRAAG

Omgaan met personen met een visuele / auditieve handicap omgaan met maatschappelijk kwetsbare groepen Cursus doelgroep Museummedewerkers die betrokken zijn bij het onthaal en begeleiding van bezoekers, zoals onthaal- en toezichtpersoneel en publieksmedewerkers. doel Goed kunnen omgaan met en inspelen op maatschappelijk kwetsbare groepen in het algemeen (mensen met een fysieke of verstandelijke beperking, personen met een andere taal- en cultuurachtergrond,enz.) of mensen met een visuele of auditieve beperking in het bijzonder, vormt een integraal onderdeel van een klantvriendelijk en toegankelijk beleid. Om dit te realiseren, zijn een algemene en twee specifieke cursussen ontwikkeld. In deze cursussen wordt dieper ingegaan op het onthaal en de begeleiding in musea en aanverwante instellingen van hetzij maatschappelijk kwetsbare groepen, hetzij personen met een visuele of auditieve handicap. opzet In de cursussen leren specialisten en/of ervaringsdeskundigen specifieke vaardigheden aan voor de omgang met de doelgroep(en). Hierbij kunnen aandachtspunten aan bod komen i.v.m. het gebouw, de collectie, het aanbod, de communicatie, … en worden tips en aanbevelingen meegegeven. Daarna volgen er praktische oefeningen afgestemd op de museum- en erfgoedpraktijk. Geïnteresseerden (individueel of per instelling) die één of meerdere cursussen willen volgen, kunnen het museumconsulentschap contacteren: [email protected] of tel. 016 26 76 19. Geïnteresseerden uit andere provincies contacteren hun museumconsulent. Alle contact­gegevens vindt u op p. 69.

OP AANVRAAG

61

Schimmels en insecten in papieren erfgoedcollecties Workshop doelgroep Behoudsmedewerkers, collectie- en magazijnbeheerders van archiefinstellingen, documentatie­centra en bewaarbibliotheken (uitgezonderd museummedewerkers). doel Inzicht creëren in de mogelijkheden van aanpak van schimmels en insecten in archief-, documentatie-, en bibliotheekcollecties. De deelnemers leren hoe aantasting van archieven, boeken, tekeningen, manuscripten, enz. kan worden voorkomen en hoe men aangetaste stukken het beste behandelt. opzet In het eerste deel van de workshop wordt een beeld geschetst van schimmels en insecten die men kan aantreffen in papieren erfgoedcollecties en hoe dergelijke aantasting kan worden voorkomen. Vervolgens komen verschillende methoden om aangetaste stukken te behandelen aan bod. In het tweede deel brengen de deelnemers een bezoek aan een archiefmagazijn en wordt er getoond hoe men schimmels en insecten in de praktijk opspoort en identificeert. Aansluitend kan de organiserende instelling aangetaste stukken aan de docent voorleggen. praktische informatie organisatie FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw docent Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO) datum/locatie op maat bepaald door de docent in overleg met de organiserende instelling informatie Leon Smets (consulent behoud en beheer, FARO), [email protected], tel. 02 213 10 70 prijs 250 euro (inclusief syllabus) maximum aantal deelnemers 15

62

OP AANVRAAG

Starten met SPECTRUM Workshop doelgroep Stafmedewerkers, middenkader, museum- en erfgoedmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor het collectie- en informatiebeheer. De deelnemers zijn overtuigd van het nut van SPECTRUM en willen graag de interne gang van objecten, bruiklenen en andere collectiezaken stroomlijnen en vergemakkelijken met SPECTRUM als leidraad. doel Je leert praktisch aan de slag te gaan met SPECTRUM voor je eigen organisatie. Je leert wat het belang is van het gebruik van interne richtlijnen voor alle handelingen rond de collectie. We bespreken de voordelen van interne richtlijnen aan de hand van SPECTRUM, maar ook de valkuilen: van onnodige procedures naar doeltreffend beleid t.a.v. de collectie. opzet De workshop wil aan de hand van een of meerdere procedures tonen hoe je SPECTRUM kan toepassen in het museum en op die manier de professionalisering van de museumwerking vergroot. Indien er geen suggestie komt van de deelnemers wordt gewerkt met de procedure “inkomend object”. De deelnemers brengen de bestaande documenten, procedures en formulieren in verband met de gekozen procedure mee naar de cursus. De recente aanvullingen van SPECTRUM op de 21 procedures in de vorm van stroomdiagrammen worden besproken tijdens deze dag. praktische informatie Geïnteresseerden (individueel of per instelling) die de workshop willen organiseren in de eigen instelling, kunnen hun museumconsulent contacteren. Alle contactgegevens vindt u op p. 69.

OP AANVRAAG

63

Vrijwilligers rekruteren en begeleiden Meerdaagse workshop doelgroep Musea en erfgoedorganisaties die vaak met vrijwilligers werken en/of op zoek zijn naar nieuwe vrijwilligers. Voor dit traject hebben erfgoedorganisaties uit het Maasland en Noord-Limburg voorrang. doel Het effectief werven en begeleiden van vrijwilligers voor het museum of de erfgoedorgani­ satie. opzet Het traject ‘Vrijwilligers rekruteren en begeleiden’ bestaat uit vier sessies, die telkens een ander aspect van het thema zullen behandelen. Naast vormingsmomenten zijn er ook praktijk­ gedeeltes en zal je ervaringen met anderen kunnen uitwisselen. Tijdens deze vier sessies komen telkens andere thema’s aan bod. Naast vormingsmomenten zijn er praktijkgedeeltes en kan je ervaringen met anderen uitwisselen. Het is de bedoeling dat organisaties aan het einde van het traject concreet aan de slag kunnen om vrijwilligers effectief te werven en te begeleiden. praktische informatie Geïnteresseerden (individueel of per instelling) die de workshop willen organiseren in de eigen instelling, kunnen hun museumconsulent contacteren. Alle contactgegevens vindt u op p. 69.

64

OP AANVRAAG

Studiedagen

Erfgoedbeleid in het Meetjesland Studiedag doelgroep De organisatoren van de Open Monumentendagen en Erfgoeddag, geschied- en heemkringen, cultuurdiensten, gidsen, gemeentelijke ambtenaren, erfgoedcellen, oudstrijdersbonden, .. . doel Inspirerende en praktische informatie omtrent erfgoedbeleid in een landelijke regio, met aandacht voor Open Monumentendag en projectsubsidies. opzet Jaarlijks organiseert Cultuuroverleg Meetjesland (COMEET) een studiedag over het erfgoedbeleid in de regio tussen Brugge en Gent. Je leert er meer over hoe in deze landelijke regio cultuur- en erfgoedwerking als hefbomen functioneren. Het beleid en de projecten van COMEET en zijn Erfgoedcel Meetjesland komen aan bod, en ook de nieuwe collecties op de Erfgoedbank Meetjesland, educatieve initiatieven, de WO I-herdenking in 2014, projectsubsidies en vooral veel inspirerende voorbeelden. Ook het jaarthema van de Open Monumentendag 2013 komt uitgebreid aan bod. praktische informatie organisatie data tijd informatie

STUDIEDAGEN

COMEET 1 maart 2013 9.30 - 16.30 uur COMEET, Van Hoorebekeplein 1 bus 4, 9900 Eeklo, tel. 09 373 75 96, [email protected], http://www.comeet.be, www.erfgoedcelmeetjesland.be

65

Meer vormingsinitiatieven

Nog nood aan andere vorming? We zijn uiteraard niet de enigen die een vormingsaanbod organiseren. Binnen de culturele wereld bruist het van initiatieven die ook voor uw erfgoedorganisatie zinvol kunnen zijn. Daarom verwijzen we graag naar onderstaande organisaties die net zo goed opleidingen en bijscholingen programmeren. Het loont zeker de moeite geregeld een kijkje te nemen op hun website. Archeologie, monumenten en landschapszorg in Vlaanderen www.onroerenderfgoed.be Archiefbank Vlaanderen www.archiefbank.be Belgische Vereniging voor Documentatie (ABD-BVD) www.abd-bvd.be Bibliotheekschool Gent www.vspw.be/opleidingen/bibliotheekschool (is ook opgenomen op de website VVBAD, samen met aanbod in andere provincies) CANON - Cultuurcel departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap www.canoncultuurcel.be CultuurNet Vlaanderen www.cultuurnet.be Dēmos vzw, kenniscentrum voor participatie en democratie www.demos.be Erfgoedcellen www.erfgoedcellen.be Escala - opleidingscentrum www.escala.be Heemkunde Vlaanderen www.heemkunde-vlaanderen.be Herita www.herita.be/ ICOM Vlaanderen www.museumvereniging.be Kennisknooppunt interculturaliseren www.interculturaliseren.be Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium www.kikirpa.be Landelijke expertisecentra: Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw - expertise religieus erfgoed www.crkc.be Centrum Agrarische Geschiedenis vzw - expertise agrarisch erfgoed www.cagnet.be Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa) - cultureel erfgoed van het ontwerp van de omgeving http://www.cvaa.be/

66

Expertisecentrum voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed (ETWIE) - cultureel erfgoed van techniek, wetenschap en industrie www.etwie.be/ LECA | Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag www.volkskunde-vlaanderen.be Tapis plein vzw - actieve erfgoedparticipatie www.tapisplein.be Het Firmament - cultureel erfgoed van de podiumkunsten in Vlaanderen www.hetfirmament.be Packed vzw - expertisecentrum voor digitaal cultureel erfgoed www.packed.be Landelijk ingedeelde musea www.kunstenenerfgoed.be : via deze website vindt u een actuele lijst van alle landelijk ingedeelde musea in Vlaanderen. Lasso - Brussels netwerk kunsteducatie & publieksbemiddeling www.lasso.be LOCUS www.locusnet.be Magda - Cultuureducatief netwerk Leuven en Vlaams-Brabant www.magdanet.be SoCius - Steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk www.socius.be Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw (VVSG) www.vvsg.be Vlaamse Erfgoedbibliotheek www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief en Documentatie vzw (VVBAD) www.vvbad.be Recente informatie over het vormingsaanbod vind je ook op de website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, uw informatiesite over het erfgoedgebeuren in Vlaanderen, waarop u steeds de meest actuele gegevens vindt over het vormingsaanbod: www.faronet.be



67

Museumpeil.

Vakblad voor museummedewerkers in Vlaanderen en Nederland Alle musea in Vlaanderen ontvangen twee keer per jaar een gratis exemplaar van Museumpeil, het vakblad voor museummedewerkers. Andere geïnteresseerden kunnen een jaarabonnement nemen voor 22,50 euro (exclusief verzendkosten) of losse nummers aankopen aan 12,50 euro (te koop bij Erfgoed Brabant en bij FARO).

68

Contactgegevens

Museum- en depotconsulenten van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

provincie Antwerpen Provincie Antwerpen - Dienst Erfgoed Koningin Elisabethlei 22 - 2018 Antwerpen fax 03 240 64 75 www.provant.be/erfgoed Frank Herman (adviseur erfgoeddepots en musea) tel. 03 240 64 29 [email protected] Marc Mees (adviseur erfgoeddepots - registratie) tel. 03 240 64 21 [email protected] Roel De Ceulaer (adviseur erfgoeddepots - infrastructuur) tel. 03 240 64 32 [email protected]

provincie Limburg Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed (PCCE) Universiteitslaan 1 - 3500 Hasselt fax 011 23 75 85 www.pcce.be Anne Milkers (museumconsulent) tel. 011 23 75 80 [email protected] Tine Hermans (depotconsulent) tel. 011 23 75 84 [email protected]

provincie Oost-Vlaanderen Provincie Oost-Vlaanderen, Directie Cultuur, Transversale cel Cultuur W. Wilsonplein 2 - 9000 Gent fax 09 267 71 98 www.oost-vlaanderen.be/public/cultuur_vrijetijd/cultuur/musea/consulentschap/index.cfm Mieke Van Doorselaer (museumconsulent) tel. 09 267 72 85 gsm 0494 85 47 23 [email protected]



69

Annelies De Mey (beleidsmedewerker depot) tel. 09 267 72 51 gsm 0499-57 84 51 [email protected] Anne-Cathérine Olbrechts (beleidsmedewerker depot) Tel. 055 33 17 33 gsm 0498 17 77 33 [email protected]

provincie Vlaams-Brabant Provincie Vlaams-Brabant - Dienst Cultuur Provincieplein 1 - 3010 Leuven fax 016 26 76 35 www.vlaamsbrabant.be/vrije-tijd-cultuur Rebecca Schoeters (museumconsulent) tel. 016 26 76 19 [email protected] Jürgen Vanhoutte (depotconsulent behoud en beheer) tel. 016 26 77 97 [email protected] Jan De Cock (depotconsulent registratie & documentatie) tel. 016 26 79 51 [email protected]

provincie West-Vlaanderen Dienst Cultuur - Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41 - 8200 Sint-Andries-Brugge fax 050 40 31 05 www.west-vlaanderen.be/erfgoed Els Dumalin (museumconsulent) tel. 050 40 34 44 gsm 0497 51 09 53 [email protected] Livia Snauwaert (depotconsulent collectieregistratie) tel. 050 40 34 18 [email protected] Wouter Lammens (depotconsulent behoud en beheer) tel. 050 34 34 39 [email protected]

70

Vlaamse Gemeenschapscommissie Vlaamse Gemeenschapscommissie - Algemene directie Cultuur, Jeugd en Sport Emile Jacqmainlaan 135 - 1000 Brussel fax 02 563 04 49 www.vgc.be www.erfgoedcelbrussel.be Peggy Voesterzoons (coördinator musea Brussel) tel. 02 563 05 58 [email protected] Loes Nijsmans (depotconsulent) tel. 02 563 05 54 [email protected]

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed Priemstraat 51 - 1000 Brussel tel. 02 213 10 60 fax 02 213 10 99 [email protected] www.faronet.be



71

Terminologie

We zetten hier nog even op een rij wat we onder alle vernoemde opleidingsvormen verstaan: Cursus Bij een cursus gaat het in essentie om kennisoverdracht en -uitwisseling. De deelnemers mogen zich verwachten aan een bepaald leerpakket, afgewisseld met interactieve momenten en informatieuitwisseling. Doorgaans wordt een syllabus aangeboden zodat de opgedane kennis achteraf gemakkelijk opgefrist kan worden. Seminarie Een seminarie focust op één duidelijk afgelijnd onderwerp dat in diverse deelaspecten wordt behandeld. Een mix van werkvormen (en dus een mengeling van theorie en praktijk) is mogelijk, met al of niet actieve inbreng van de deelnemers. Studiedag Gedurende één dag worden voordrachten geprogrammeerd rond een bepaald onderwerp dat in verschillende onderdelen wordt opgedeeld. De deelnemers zijn toehoorders, maar worden wel gestimuleerd tot het stellen van vragen. Symposium Deze vorm omvat een wetenschappelijke benadering van een onderwerp. Eigenlijk is een symposium de meer wetenschappelijke of theoretische versie van een studiedag. Verschillende sprekers lichten hun visie, theorie of ervaringen toe. Deelaspecten van het thema kunnen eventueel uitgediept worden in werk- of discussiegroepen. Werkbezoek Een één- of meerdaags bezoek van een groep aan een bepaalde organisatie, site of case in functie van een bepaalde doelstelling. Ontmoeting, discussie en het uitwisselen van ervaringen staan hierbij centraal. Workshop De nadruk ligt hier op de toepassing van de theorie. Zelf oefenen en zelf doen is hier meestal de boodschap. Dit kan gaan van algemene vaardigheden tot vakspecialistische praktijken.

72

Aanmeldingsformulier vormingsaanbod

Aanmelden kan via de vermelde e-mailadressen, webadressen of telefoonnummers bij de activiteiten. Of u kunt onderstaand formulier versturen naar de verantwoordelijke (organisatie) van het initiatief. Alle contactgegevens vindt u op pagina 69. Als u aan meerdere opleidingsinitiatieven wil deelnemen, kopieer dan eerst dit blanco formulier. Gebruik telkens één formulier per cursus en één formulier per persoon. Contactgegevens: Naam Voornaam Organisatie Functie Adres Postcode en plaats Telefoon E-mail Facturatiegegevens (indien verschillend) Adres Contactpersoon Postcode en plaats Telefoon E-mail Meldt zich aan voor het volgende vormingsinitiatie Activiteit Datum Plaats Bij vorming met lunch vegetarisch JA/NEE Handtekening

Datum

Indien bij de inschrijvingen blijkt dat de helft van het maximum aantal deelnemers niet is bereikt, kan de cursus worden afgelast. In dat geval wordt u hiervan tijdig verwittigd. Wie inschrijft en bij afwezigheid tot vier werkdagen vooraf niet annuleert, betaalt de inschrijvingskosten.



73

Kalender 2013

Datum

Titel

Locatie

Pagina

11 januari

Vrijwilligersmanagement in de erfgoedsector. Een praktijkgerichte workshop

Brussel

23

21 januari

Erfgoed en Zaken. Een vzw in evenwicht.

Brussel

17

Februari - maart

Behoud van metaal in erfgoedcollecties

Ename

32

Februari - maart

Aan de slag met archief en documentatie

Turnhout

43

5 februari

Ik schrijf een boeiend projectvoorstel

Antwerpen

12

19 februari

Erfgoed en Zaken. Beleidsbeïnvloeding in de erfgoedsector

Brussel

16

19 en 26 februari

Museum en Publiek

Sint-Truiden

53

20, 27 februari, 4, 11, 20, 25 maart, 17 april en 8 mei

Opleiding in ‘Erfgoed en onderwijs’

Brussel

55

22 februari, 22 maart, 26 april en 24 mei 2013

Introductiecursus cultureelerfgoedwerker

Brussel

13

23 februari

Behoud en beheer van textiel voor verenigingen, kerkfabrieken

Regio Kortrijk

30

25 februari

Behoud en beheer van textiel voor museummedewerkers

Regio Kortrijk

29

25 februari

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel ? (dagcursus)

Diest

Voorjaar

Erfgoed en Zaken. Vloek of zegen? Marketing in de erfgoedsector

Brussel

21

Voorjaar

Initiatiecursus: SketchUp en erfgoed

Limburg Antwerpen

52

5 maart

Toepassen en gebruik van registratieprogramma Adlib beginners

Gent

40

11, 18 en 25 maart

Behoud en beheer van erfgoed

Hasselt

27

12 maart

Toepassen en gebruik van registratieprogramma Adlib opfriscursus

Gent

41

74

9



75

Datum

Titel

Locatie

7 juni

Starten met SPECTRUM

Brugge

14

11 juni

Starten met SPECTRUM

Grimbergen

14

13 juni

Starten met SPECTRUM

Antwerpen

14

September tot juni (jaarlijks)

Opleiding tot museumgids

Brugge, Antwerpen, Gent, Diest

56

September tot juni (jaarlijks)

Behoudsmedewerker erfgoed

Gent

31

Najaar

Art handling en transport

Ename

26

Najaar

Depot en publiekswerking

n.t.b.

46

Najaar

Erfgoededucatie voor het secundair onderwijs

Regio Waasland

48

Najaar

Hoe schrijf ik een boeiend projectvoorstel ? (avondcursus)

Vlaams-Brabant en Brussel Oost-Vlaanderen

11

Najaar

Hoe schrijf ik een historisch verantwoorde tekst ?

Oost-Vlaanderen

51

Najaar 2013 tot voorjaar 2014

Opleiding tot museumgids

Gent Brussel

56

16 en 30 september

Onderzoek naar collecties

Leuven

58

23 september

Toepassen en gebruik van registratieprogramma ADLiB opfriscursus

Genk

41

24 september

Toepassen en gebruik van registratieprogramma Adlib opfriscursus

Brugge

41

24 september

Ik schrijf een boeiend projectvoorstel

Antwerpen

12

1 oktober

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel ? (avondcursus)

Hasselt

7, 14 en 21 oktober

Behoud en beheer van erfgoed

Gent

27

8 oktober

Het ABC van tentoonstellingen: tentoonstellen voor beginners

n.t.b.

49

9 oktober

Erfgoedplus.be. Fotograferen en scannen van erfgoedobjecten in het kader van het Erfgoedregister

Genk

37

14 oktober

Een tentoonstelling opbouwen: hoe zet ik de ruimte naar mijn hand?

n.t.b.

47

76

Pagina

9



Datum

Titel

Locatie

Pagina

15 en 22 oktober

Informatiebeheer van erfgoedcollecties

Brugge

39

16 oktober

Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister

Hasselt

38

19 oktober

Hoe maak ik een tentoonstelling?

n.t.b.

50

21 oktober

Starten met Spectrum

Hasselt

14

22 oktober

Hoe schrijf ik een goed projectvoorstel ? (avondcursus)

Brugge

9

4 november

In goede handen-module 1: Depotinrichting

Limburg

34

8 november

Erfgoedplus.be. Registreren van lokale collecties met het Erfgoedregister

Tongeren

38

18 november

In goede handen-module 2: Veilig-Beveiligd

Antwerpen

34

18 november

Starten met Spectrum

Brussel

14

25 november

In goede handen-module 3: Onderhoud in het depot

Vlaams-Brabant

35

2 december

In goede handen-module 4: Zeker bewaren, verpakken en transporteren

Brussel

35

9 december

In goede handen-module 5: Collectiebeleid

West-Vlaanderen

36

16 december

In goede handen-module 6: Informatiebeheer

Antwerpen

36

December 2013 tot mei 2014 (elke woensdag)

Conversatietafels Nederlands

Brussel

45

77

Colofon

Deze brochure bundelt het vormingsaanbod van de consulenten, steunpunten, expertisecentra, erfgoedcellen en landelijke musea van de provincies Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen, van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed. Coördinatie: Peggy Voesterzoons Vormgeving: Kris Vermeulen U vindt alle informatie over dit vormingsaanbod eveneens via www.faronet.be , de website van elke provincie en de website van de Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie

78



79