Jaarverslag 2014
2
INHOUDSOPGAVE Voorwoord toezichthouder
4
Voorwoord directeur-bestuurder
5
Jaarverslag 2014
5
Deel I: Bestuursverslag
6
1.
Organisatie en algemene informatie 1.1 Algemene bestuurlijke gegevens 1.3 De scholen
6 6 7
2. 3.
1.4 Visie en missie Beleid en ontwikkelingen 2.1 Identiteit 2.2 Boeiend Onderwijs 2.3 De lerende organisatie 2.4 Passend onderwijs 2.5 Professionaliseringstraject ICT in het onderwijs 2.6 Fusie 2.7 Schooltijden 2.8 Kwaliteitszorg 2.9 Afhandeling van klachten 2.10 Samenwerkingsverband 2.11 Verslag GMR Personele zaken 3.1 Personele ontwikkelingen 3.2 Samenstelling personeel
3.2.1
3.2.2 Personeelsverloop
3.2.3
3.2.4 Functiemix
Beleid en resultaten 2014
3.3
Opbouw medewerkersbestand Risicoanalyse uitstroom personeel
3.3.1
Interne mobiliteit
3.3.2 Gesprekkencyclus
3.3.3
Studiedag personeel
3.3.4
Interne coach
7 10 10 10 10 11 11 11 12 13 16 16 16 19 19 20 20 21 21 22 24 24 25 25 26
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
3
3.3.5 Vervangingsdienst
3.3.6 Scholing
3.3.7. Arbeidsomstandigheden
3.3.8.
4.
Ontwikkeling ziekteverzuim
Huisvesting en beheer 4.1. Meerjaren onderhoudsplanning 4.2 Exploitatieonderhoud 4.3 Variabel onderhoud 4.4 Groot onderhoud ten laste van de gemeente 4.5 Renovatie en nieuwbouw 4.6 ICT
26 26 28 29 29 29 29 30 30 31 31
Deel II: Financieelverslag
35
Verantwoording Treasurybeleid Balans en kengetallen Kasstroomoverzicht 2014 Financiële kengetallen Toelichting exploitatie 2014 Analyse exploitatie 2014 en begroting 2014 Toelichting baten Toelichting lasten Analyse exploitatie 2014/2013 Begroting Begroting 2015 Investeringsbegroting 2015 Continuïteitsparagraaf Personele bezetting 2015 – 2018 Leerling meerjarenprognose 2015-2018 op basis van 01-10-2014 Meerjarenraming baten en lasten Meerjarenontwikkeling balansposities 2015 tot en met 2018 Meerjarenontwikkeling kengetallen 2015 tot en met 2018 Risicoparagraaf Planning en control Rapportage toezichthoudendorgaan Controleverklaring onafhankelijke accountant
35 35 36 36 37 38 38 38 39 40 42 43 43 44 44 44 45 46 47 47 48 48 50
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
4
VOORWOORD TOEZICHTHOUDER Voor Lek en IJssel was 2014 een jaar van veel strategische beslissingen. We hebben namelijk onderzocht wat de gevolgen zouden zijn van een bestuurlijke fusie met de SKPON uit Nieuwegein en De Kring uit Woerden. Een zorgvuldig proces, waarbij alle geledingen binnen onze organisatie betrokken zijn. Eind 2014 is besloten om per 1 januari 2016 deze fusies aan te gaan. Met de invoering van Policy Governance heeft de scheiding tussen bestuur en toezicht goed vorm gekregen. We hanteren daarnaast de Code Goed Bestuur van de PO-Raad. Na twee jaar werken met dit model willen we een evaluatie houden, en de doelen van de organisatie in relatie tot de rapportage nog eens kritisch tegen het licht houden. We willen graag doorgroeien naar het Raad van Toezichtmodel. Een logisch moment daarvoor zou de fusiedatum van 1 januari 2016 zijn. In 2014 stond ook de huisvesting van het bestuur op de agenda. Deze is niet optimaal, en daarom heeft de directeur-bestuurder van het bestuur de ruimte gekregen om de opties voor andere huisvesting te verkennen. Net als ieder jaar was er in 2014 een ontmoeting met de schooldirecteuren. Verschillende actuele thema’s kwamen tijdens die ontmoeting aan bod, zoals het bestuursakkoord en de gevolgen daarvan. Als bestuur zien we bij alle medewerkers een geweldige inzet en betrokkenheid bij onze Stichting. We zijn hen dankbaar voor al hun werk en spreken onze waardering uit. Met zo’n team kunnen we met vertrouwen door in 2015! Jan Nieuwenhuis Voorzitter
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
5
VOORWOORD DIRECTEUR-BESTUURDER De ontwikkeling van de lerende cultuur wordt steeds herkenbaarder bij de Stichting. Regelmatig geven bezoekers aan dat zij een gemeenschappelijke taal ervaren in contacten met collega’s, de taal van de dialoog. Ook dit jaar hebben weer veel collega’s met enthousiasme deelgenomen aan de training Bouwen aan een lerende school. Een belangrijk thema is op de Onderwijsdag geïntroduceerd door onze gastspreker Marcel van Herpen: Pedagogisch tact. Dagelijks wordt van leraren gevraagd om in uiteenlopende situaties in een ogenblik een weldoordachte beslissing te nemen. Dat doen zij op basis van hun kennis, ervaring en pedagogische inzichten. Pedagogisch tact betekent dan: op het goede moment het juiste doen, ook in de ogen van ieder kind. Over dit onderwerp worden indringende gesprekken gevoerd door collega’s op onze scholen. Ik heb daar veel waardering voor. De directeuren volgden met elkaar een training Pedagogisch Leiderschap bij het NIVOZ. Pedagogisch tact vraagt immers om pedagogisch leiderschap. Regelmatig bezoek ik de scholen van onze Stichting en heb ik boeiende gesprekken over het onderwijs met verschillende collega’s. Ik stel de openheid bij deze gesprekken zeer op prijs. Veel waardering heb ik voor iedereen die betrokken is geweest bij het onderzoek naar de mogelijkheden van een bestuurlijke fusie met de SKPON en De Kring. Op een constructieve manier is samengewerkt met de collega’s van de fusiepartners. Het belang van boeiend onderwijs heeft daarbij steeds voorop gestaan. Ik zie het vervolg met vertrouwen tegemoet. Veel dank aan alle collega’s die dagelijks van betekenis willen zijn voor de leerlingen die aan onze zorg zijn toevertrouwd. René van Harten, directeur-bestuurder
JAARVERSLAG 2014 Met dit jaarverslag legt Stichting Lek en IJssel verantwoording af aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. In het verslag is opgenomen welke prioriteiten we als onderwijsgroep hebben gesteld in 2014 en hoe deze zijn uitgevoerd. Het jaarverslag bestaat uit twee delen. Het eerste deel geeft in hoofdlijnen de beleidsvoornemens van het bestuur weer, en tot welk resultaat die hebben geleid. Het tweede deel bestaat uit de financiële verantwoording van de beleidsvoornemens en de uitgaven in het reguliere schooljaar.
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
6
DEEL I: BESTUURSVERSLAG 1. 1.1
ORGANISATIE EN ALGEMENE INFORMATIE Algemene bestuurlijke gegevens
Stichting Lek en IJssel bestaat uit 18 scholen, verspreid over de gemeenten IJsselstein, Lopik, Vianen en Culemborg. De signatuur van de scholen loopt uiteen van katholiek, protestants christelijk, bijzonder neutraal, of openbaar onderwijs tot jenaplanonderwijs. Er zijn binnen de Stichting scholen voor regulier basisonderwijs, een speciale school voor basisonderwijs met OPDC (Ortho Pedagogisch Didactisch Centrum) en een school voor praktijkonderwijs. De Stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel in Amsterdam onder Kvk nr. 41177737. Ter besturing van de Stichting hanteert Lek en IJssel het ‘Raad van Beheermodel’; één bestuurlijk orgaan, waarin de taken zijn verdeeld. De directeur-bestuurder is de heer R.C. van Harten. Hij geeft leiding aan de directeuren van de scholen en aan het stafbureau, en legt verantwoording af aan de toezichthouder. Het toezichthoudend deel van het bestuur van de Stichting bestaat uit: • De heer J. Nieuwenhuis (voorzitter) • De heer H. Wieleman • De heer G. van Arkel • De heer P. Kranenburg • De heer A.J. van der Sloot • Mevrouw H. Willems • Mevrouw M. Vanderkaa De directeuren van de scholen vormen samen het directieberaad. Stichting Lek en IJssel heeft een professioneel stafbureau dat het bestuur en het directieberaad ondersteunt.
“Our purpose is not just teaching our children to read the word, but most of all teaching them to read the world.” Paolo Freire
1.2
Omvang van de Stichting
In 2014 is Jenaplanschool De Overkant toegetreden tot onze Stichting. Deze toetreding heeft geleid tot het behoud van jenaplanonderwijs in IJsselstein. Daarnaast hebben we in 2014 twee fusieverzoeken gekregen, namelijk van De Kring uit Woerden en van de SKPON uit Nieuwegein. De Kring is een bestuur met één jenaplanschool. De SKPON (Stichting Katholiek Primair Onderwijs Nieuwegein) is groter en bestaat uit zeven locaties.
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
7
De gesprekken met de SKPON resulteerden in het voorjaar in een vooronderzoek met de titel ‘De volgende stap’. Daaruit bleek dat er een breed draagvlak en weinig belemmeringen te verwachten zijn voor een dergelijke samenwerking. Datzelfde gold ook voor De Kring. Rond de zomer zijn er nadere gesprekken gevoerd en hebben we twee intentieverklaringen opgesteld. Daarin staan de belangrijkste overwegingen voor samenwerking. Vervolgens is er voor beide fusieverzoeken een haalbaarheidsonderzoek uigevoerd. Eind 2014 zijn de onderzoeken afgerond. Uit de onderzoeken komt naar voren dat wij met een fusie van onze organisaties bijvoorbeeld ons bovenschoolse onderwijs kunnen versterken, meer zekerheid hebben over de continuïteit van onze Stichting en het onderwijs in de regio, en beter en flexibeler kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen. De conclusies zijn voor advies of instemming voorgelegd aan de besturen, gemeenten en medezeggenschap.
1.3
De scholen
Stichting Lek en IJssel met bevoegd gezagnummer 77975 beheert de volgende scholen: School
brinnr.
Adres
postcode/plaats
directeur
Agnes
11EU
Zomerdijk 43
3402 MJ IJsselstein
Mw. C. Barger
Ark
25KJ
St. Petersburglaan 25
3404 CV IJsselstein
Mw. P. Lucassen en Mw. M. Scholman
Ark van Noach
27XF
Aalbersestraat 2
3404 JS IJsselstein
Mw. P. Lucassen en Mw. M. Scholman
Baanbreker
07BM
Baden Powellweg 1
3401 RR IJsselstein
Dhr. F. Cok
Blink
29YD
Jan van Riebeeckstraat 9
4105 BA Culemborg
Mw. S. van der Nol
Egbertus
08MO
Achterstraat 30
4132 VE Vianen
Dhr. B. van der Werf
Fatima
10QC
Touwlaan 23
3401 CA IJsselstein
Mw. S. van Wijk
Gerardus Majella
08ND
Cabauwsekade 51a
3411 ED Lopik
Dhr. F. Velis
Jan Bunnik
06LI
Wagenmaker 1
3411 WN Lopik
Mw. S. Zwart en Mw. J. de Bruijn
Nicolaas
09AV
Lagebiezen 6
3401 NG IJsselstein
Dhr. R. Driedonks
Opstap
23UH
Heemradenlaan 30
3401 GX IJsselstein
Dhr. Ch. Bekker
Paulus
09XS
Duitslandstraat 11
3402 TJ IJsselstein
Dhr. M. Hendriks
De Overkant
09XSO1
Televisiebaan 106
3402 VH IJsselstein
Dhr. C. Bekker
Regenboog
03ZC
Graaf Florisstraat 6
4121 EL Everdingen
Dhr. G. Vermeulen
St. Victor
03YO
Julianasingel 1
3405 XA Benschop
Mw. M. van der Gaag
Wegwijzer
06KO
De Looch 13
4133 DK Vianen
Dhr. G. Vermeulen
Wenteltrap
04DR
BadenPowellweg 3
3401 RR IJsselstein
Dhr. J. van Etten
De Zomergaard
08EC
Wagenmaker 3
3411 WNLopik
Dhr. F. Velis
1.4 Visie en missie Ondanks dat we veel verschillende scholen in onze Stichting hebben, hebben we een verbindend element: voor al onze leerlingen willen we boeiend onderwijs bieden en hen de kansen en mogelijkheden geven om te groeien, in dialoog met de toekomst. Dat betekent dat we openstaan voor nieuwe ontwikkelingen en onze blik vooruit hebben gericht.
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
8
Onze missie hebben wij vertaald in een strategisch beleidsplan dat onze uitgangspunten voor de komende jaren beschrijft. Dit plan bestrijkt de periode 2013-2017 en was ook in 2014 van kracht. Het beleidsplan is uitgewerkt in een mindmap met de vorm van een boom. De boom staat symbool voor kracht, kennis en wijsheid. De stam is onze missie, daar omheen staan een aantal leidende principes. Onze scholen vertalen die principes vanuit hun eigen achtergrond en filosofie in maatwerkoplossingen naar de leerlingen toe. Stichting Lek en IJssel is een lerende organisatie. Wij geloven dat een beleidsplan leeft omdat het in de handen, harten en hoofden van de organisatie zit. We zijn vanuit onze gedeelde visie voortdurend met elkaar in gesprek over de kwaliteit van ons onderwijs. De ‘lerende organisatie’ uit zich op alle niveaus. Binnen het bestuur, in het directieberaad, maar ook in de teams op de scholen en in de samenwerking met ouders en leerlingen. Samen komen we tot het beste onderwijs, onderwijs dat leerlingen boeit, uitdaagt en uitstekend voorbereidt op hun plekje in de maatschappij. Het beleidsplan werken we ieder schooljaar uit in een jaarplan. De prioriteiten voor schooljaar 2014-2015 waren onder andere: • De verdere ontwikkeling van pedagogisch tact, ‘op het goede moment het juiste doen, ook in de ogen van het kind’. • Beleidsrijke krimp; een meerjarenperspectief van zichtbare en verwachte terugloop van leerlingaantallen. • In het onderwijs ruimte maken voor de ‘21st Century Skills’ als samenwerken, kritisch denken en probleemoplossend vermogen.
“Elk onderzoek bevestigt de positieve effecten van een werkomgeving die autonomie en zeggenschap stimuleert, en die mensen het gevoel geeft dat zij samenwerken voor een hoger doel.” Paul Verhaeghe
1.5 Organisatiestructuur en personele bezetting Relatiecirkel Lek & IJssel Toezichthouder
Blink Regenboog
GMR
Egbertus
Ontwerper (bestuurder)
Wegwijzer
Stafbureau
Relatiecirkel school
Gerardus Majella
Ark van Noach
Leerlingenraad OR
St Victor
Ark Schoolleider
Jan Bunnik
Opstap
MR Kinderen
Zomergaard
Nicolaas
Baanbreker
Fatima
Ouders LeerKRACHT(EN)
Agnes
Paulus
Wenteltrap Overkant
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
9
Jenaplanschool De Overkant: Een verdere verrijking van het palet In 2014 is De Overkant als eerste jenaplanschool toegetre-
later, is het team erg blij dat ze onderdeel is van een groter
den tot de Stichting. Het scholenpalet van Stichting Lek en
geheel. Lek en IJssel heeft veel te bieden: er is een divers
IJssel is daarmee nog verder verrijkt. Directeur Christiaan
scholingsaanbod, en de mogelijkheid om van de andere
Bekker vertelt over de achtergrond en het verloop hiervan.
scholen te leren. Ook hebben de teamleden werkgelegenheidsgarantie. Dat is in deze tijd een fijn idee.”
De Overkant was een zelfstandige school die uitgaat van de jenaplanfilosofie. De school zag zich geconfronteerd met
Ruimdenkend
steeds complexer wordende ontwikkelingen en regelgeving
Om de enige jenaplanschool in de Stichting te zijn is geen
in het onderwijs die conflicteerden met de grondslagen van
lastige positie. “Stichting Lek en IJssel wil boeiend onderwijs
de school, het jenaplanonderwijs. De aanwas van leerlingen
bieden en ruimte geven aan kinderen om hun talenten te
liep terug en de samenstelling van de populatie in de wijk
ontwikkelen. Daar richt het jenaplanonderwijs zich al op, en
veranderde door de jaren heen. Ook worstelde de school met
dat sluit dus goed aan. Bovendien bestaat het directiebe-
de ontwikkeling in, en vraag vanuit de samenleving naar,
raad van de 18 scholen uit allemaal ruimdenkende mensen.
meer prestatiegericht onderwijs. Haar onderwijsfilosofie
Iedereen staat open om van elkaar te leren.”
wilde de school niet zomaar overboord zetten, maar de druk op de school nam toe. Het kwam zelfs zo ver dat de school in
Toekomst
haar voortbestaan werd bedreigd. Het bestuur van de school
Met de toetreding van de school tot de Stichting is het tij
heeft toen aansluiting gezocht bij Stichting Lek en IJssel.
voor de school nog niet gekeerd. Christiaan: “De komende
Blij
tijd gaan we met elkaar hard aan de slag om te werken aan de toekomst en onze school te versterken. Ik hoop dat wij
Per augustus 2014 is de school toegetreden tot de Stichting.
een school zijn en worden die iets toevoegt aan het palet
Dat proces is goed verlopen. Christiaan: “Natuurlijk waren
van alle Lek en IJssel scholen, en vanuit een ander concept,
ouders en leerkrachten in het begin wel huiverig of we de-
met andere accenten boeiend onderwijs kunnen bieden.”
zelfde jenaplanschool zouden blijven. Nu, ruim een half jaar
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
10
2.
BELEID EN ONTWIKKELINGEN
2.1 Identiteit Lek en IJssel is een kleurrijke stichting met scholen van uiteenlopende signaturen en onderwijsconcepten. Onze identiteit is daarom een interessant thema. Onze identiteit wordt in belangrijke mate gevormd door onze diversiteit en doordat we een lerende organisatie zijn. We staan open voor elkaars opvattingen en ideeën en gaan altijd vanuit de dialoog op zoek naar de gemeenschappelijke gronden van waaruit wij werken. Onze diversiteit dwingt ons om met elkaar in gesprek te gaan over onze kernwaarden en onze gemeenschappelijke doelen.
“ De enige manier om iets te doen waar je echt in gelooft, is te houden van wat je doet.” Otto Scharmer
2.2 Boeiend Onderwijs Wij koppelen graag de term ‘boeiend onderwijs’ aan onze Stichting. Wij streven naar een kleurrijk en divers scholenaanbod. We hebben diverse soorten scholen met uiteenlopende onderwijsconcepten; van het traditionele leerstofjaarsysteem tot levensecht leren en alles daar tussenin. Wij moedigen onze scholen aan om nieuwe initiatieven op te pakken en uit te werken, en aan te sluiten bij de ontwikkelingen die zij signaleren in hun eigen omgeving. Op die manier blijven zij boeiend onderwijs bieden in een snel veranderende samenleving. Jenaplanschool De Overkant. In 2014 hebben wij de eerste jenaplanschool in de Stichting mogen verwelkomen: Jenaplanschool De Overkant uit IJsselstein. De school opereerde zelfstandig, maar werd met opheffing bedreigd. Hierdoor zou ook het jenaplanonderwijs uit IJsselstein verdwijnen. Met het opnemen van de school in de Stichting zorgen wij ervoor dat de diversiteit in het onderwijsaanbod in IJsselstein behouden blijft. Onze kleurrijke identiteit en diversiteit in scholenaanbod is door de komst van Jenaplanschool De Overkant nog meer versterkt en uitgebreid.
2.3 De lerende organisatie De lerende organisatie is een belangrijk begrip binnen onze Stichting. We proberen onze Stichting zoveel mogelijk te doordrenken met de filosofie van Peter Senge en een lerende cultuur te ontwikkelen. Centraal in zijn denken staan vijf principes: persoonlijk meesterschap, mentale modellen, gemeenschappelijke visie, teamleren en systeemdenken. Kort gezegd houden deze principes in dat je er als persoon, met je eigen passie en drijfveren, toe doet. Dat je bereid bent om je eigen drijfveren onder de loep te nemen en die met anderen wilt delen. Dat je samen, in een team, wilt leren en een gezamenlijke visie wilt ontwikkelen, waar je als individu aan mag bijdragen. Uiteindelijk leidt deze manier van denken ertoe dat je meer samenhang gaat ontdekken in de complexiteit van de werkelijkheid. Dat helpt om de wereld te begrijpen, en het geldt net zo goed voor ons als voor onze leerlingen.
“The world is made of Circles and we think in straight Lines” Peter Senge
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
11
Net als de voorgaande twee jaren boden we in 2014 de tweedaagse training ‘bouwen aan een lerende school’ aan. Deze training is door een groep medewerkers gevolgd. Inmiddels zijn er per school meer dan vijf mensen in de theorie thuis. De directeuren zijn eerder al getraind en hebben in 2014 dit proces doorgevoerd binnen eigen school. Het resultaat hiervan is dat onze Stichting steeds meer een lerende organisatie wordt, en dat we steeds meer een gemeenschappelijke taal delen.
2.4 Passend onderwijs Passend Onderwijs sluit goed aan bij de visie die wij als stichting twee jaar geleden hebben geformuleerd: Boeiend onderwijs voor ieder kind. Wij willen voor ieder kind van betekenis zijn. Dat vraagt veel van een leerkracht. In scholing en bij reflectie besteden we volop aandacht aan de kennis en pedagogische houding van alle collega’s. De nu nog beperkte budgettaire middelen die het bestuur van het samenwerkingsverband Profi Pendi ontvangt, zetten we direct in het primaire proces in. Na een jaar van voorbereidingen was in 2014 de formele start van het thema Passend Onderwijs. Op enkele scholen zijn wij gestart met een ‘Plusgroep’ voor leerlingen die meer aankunnen dan gemiddeld. Deze leerlingen krijgen enkele uren per week onderwijs en opdrachten aangepast aan hun niveau. De scholen De Ark en Ark van Noach, de Fatimaschool, De Opstap en de Gerardus Majella bieden een Plusgroep aan. De Nicolaasschool biedt excellente leerlingen individuele begeleiding buiten de klas waar nodig. Voor hoogbegaafde leerlingen van wie het IQ boven 130 ligt, en aan wie de school niet de volledige ondersteuning kan bieden die zij nodig hebben, is er tijdelijk een bovenschoolse Plusklas opgericht. Deze hoogbegaafde leerlingen ontvangen een dag in de week onderwijs en opdrachten op hun eigen niveau. De bovenschools coördinator voor excellente leerlingen verzorgt deze bovenschoolse Plusklas. De bovenschoolse Plusklas in deze vorm is voor twee jaar opgezet. Door workshops te geven aan onze leerkrachten en reken- en taalcoördinatoren zorgen wij ervoor dat de kennis en kunde over hoogbegaafde leerlingen verder gedeeld wordt met andere scholen van onze Stichting. Vanaf 2016 moeten de scholen zo zelf beter toegerust zijn om onderwijs aan te bieden aan hoogbegaafde leerlingen.
2.5 Professionaliseringstraject ICT in het onderwijs ICT heeft meerwaarde voor het onderwijs en kan het onderwijsproces ondersteunen en stimuleren. In 2014 zijn we daarom gestart met een traject dat ICT een duurzame en geïntegreerde plek in het onderwijs moet geven. De professionalisering is gericht op het onderwijs in de klas: hoe kunnen we ICT gebruiken in de lessen? De komende twee jaar krijgt elke leraar van Lek en IJssel de nodige training om ICT op de juiste manier toe te kunnen passen in het onderwijs. Een externe projectleider leidt dit traject, ondersteund door onze eigen kenniskring van inhoudelijk specialisten op ICT-gebied.
2.6 Fusie Jenaplanschool De Overkant in IJsselstein Per augustus 2014 is De Overkant als eerste jenaplanschool toegetreden tot Lek en IJssel. Hiermee zorgen we ervoor dat IJsselstein diversiteit in onderwijsaanbod kan blijven bieden. Bovendien past de toetreding van De Overkant bij onze eigen kleurrijke identiteit. Fusie SKPON in Nieuwegein (Stichting Katholiek Primair Onderwijs Nieuwegein) SKPON is een stichting met zes scholen en 1600 leerlingen. In 2014 meldde het bestuur zich bij ons. Zij waren te klein geworden om zelfstandig voort te bestaan en wilden met ons de mogelijkheden van bestuurlijke samen-
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
12
Nieuwe koers voor de Agnesschool: “Ieder kind wil uitblinken!” “Met de traditionele manier van het uit je hoofd leren alleen
Pedagogisch tact
kom je er niet meer in het onderwijs. De huidige tijdgeest
De school heeft gezamenlijk een aantal waarden vastgesteld
vraagt om een andere benadering. Kinderen moeten
die leidend zijn voor de organisatie, het team, de leerlingen
flexibeler worden, creatief kunnen denken, verbanden
en ook de ouders. “Samen zijn we verantwoordelijk voor
kunnen leggen. Daarom is een nieuwe koers nodig.” Aan het
boeiend onderwijs. Alles wat we doen, doen we uit respect
woord is Carolien Barger, directeur van de Agnesschool in
voor jezelf, voor de ander en voor de omgeving. Met als
IJsselstein. In 2014 maakte de school een grote verandering
belangrijkste doel, dat iedereen met plezier leert leren.”
door. Voorheen vormden protocollen en standaarden het
Traditionele waarden als rust, regelmaat en veiligheid blijven
uitgangspunt van het onderwijs, nu werkt de school vanuit
belangrijk, maar de school richt zich nu meer op talenten
gezamenlijke waarden.
en competenties. Van kinderen én van teamleden. Ook is er veel aandacht voor ‘pedagogisch tact’. “Leerkracht en leerling
Waarom koos de school voor deze nieuwe koers? Carolien
zijn partners in het onderwijsproces, dat is eigenlijk ook een
Barger: “Als onderwijsmensen zijn we ons ervan bewust dat
nieuwe manier van kijken. Pedagogisch tact betekent in
we kinderen voorbereiden op een leven in een maatschappij
dat proces op het goede moment het juiste doen, ook in de
die er over twintig jaar heel anders uitziet dan nu. Misschien
ogen van het kind. Soms moet een leerkracht in een fractie
krijgen zij een baan die we nu nog niet kennen. Misschien
van een seconde een beslissing nemen. Door te oefenen in
worden er eisen aan hen gesteld die we nu nog niet stellen.
pedagogisch tact ontwikkelen we een bewuste intuïtie om
Daarom is het zo belangrijk dat ze weerbaar zijn en zich
dan een beslissing te nemen die goed is voor de groep én de
kunnen aanpassen aan omstandigheden die veranderen. En
individuele kinderen.”
dat ze tegelijk een stabiele basis hebben, van waarden die níet voortdurend veranderen.”
werking verkennen. Eind 2014 hebben we besloten om als één gezamenlijke stichting verder te gaan per 1 januari 2016. We krijgen dan ook een nieuwe naam, en gaan op weg in het vertrouwen dat onze gezamenlijke kracht ons onderwijs verder zal versterken.
“Logica brengt je van A naar B. Verbeelding brengt je overal.” Albert Einstein
De Kring Ook van de zelfstandige jenaplanschool De Kring uit Woerden kregen we in 2014 een fusieverzoek. We hebben in eerste instantie niet de intentie te groeien en een groter geografisch gebied te bestrijken. Toch zijn we ingegaan op de fusievraag van De Kring, met als belangrijkste reden dat we de komst van een tweede jenaplanschool een verrijking vinden voor onze Stichting en ons jenaplanonderwijs. Per 1 januari 2016 zal deze fusie plaatsvinden.
2.7 Schooltijden Enkele jaren geleden zijn we met elkaar gaan nadenken over andere schooltijden. Ons directieberaad heeft toen de voorkeur uitgesproken voor het vijf-gelijke-dagen-model. Op alle scholen is hierover gesproken met collega’s
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
13
Vreedzame school
En dan zijn er nog de kunstateliers waar kinderen leren cre-
Gezamenlijke waarden spelen ook een belangrijke rol in
atief te denken, en de Engelse lessen om leerlingen al vroeg
het programma ‘Vreedzame school’. “Dit programma brengt
in aanraking te brengen met een wereldtaal. “De vernieuwin-
kinderen sociale competenties en democratisch burger-
gen passen bij ons streven om boeiend onderwijs te bieden
schap bij. Een hele mondvol, maar in wezen komt het erop
voor ieder kind. Vanuit een goed doordacht en samenhan-
neer dat ze leren hoe ze goed met elkaar kunnen omgaan en
gend geheel. En we zien resultaat: kinderen voelen zich ver-
conflicten kunnen oplossen. Ze reageren er heel positief op.
antwoordelijk, zijn gemotiveerd en willen graag uitblinken!”
Ik zie een actieve cultuuromslag; de manier hoe we met elkaar omgaan is veranderd en kinderen zijn meer betrokken bij en voelen zich meer verantwoordelijk voor de sfeer op school.”
Continurooster Ook het team heeft meer ruimte gekregen om zich te ontwikkelen. “Niet alleen de talenten en competenties van de kinderen, maar ook die van de leraren staan centraal. Elke leerkracht heeft de verantwoordelijkheid om zijn eigen competenties te ontwikkelen. Daar moet dan wel ruimte voor gemaakt worden, bijvoorbeeld door momenten van intervisie te plannen, waar leerkrachten van elkaar kunnen leren. Om deze momenten te kunnen creëren zijn we na de zomer gestart met het continurooster.” Qua schooltijden zijn alle dagen gelijk op de Agnesschool. “Voor leerlingen betekent dit rust en duidelijkheid, voor het team betekent het: meer tijd voor verdieping en om elkaar verder te helpen.”
en ouders. Een aantal scholen ging per 1 augustus 2014 over op dit model. Andere scholen stellen de beslissing nog even uit of besloten niet over te gaan op andere schooltijden.
2.8 Kwaliteitszorg Onze eerste prioriteit is het leveren van uitstekend onderwijs aan al onze leerlingen. Om de kwaliteit van het onderwijs op onze scholen te bepalen hebben we in 2014 de focus gericht op: • Uitslagen van de Cito-eindtoets basisonderwijs • Uitstroom naar verschillende soorten onderwijs • Leeropbrengsten van het leerlingvolgsysteem • Inspectiebezoeken aan enkele scholen • Passend boeiend onderwijs (Excellente leerlingen, passend onderwijs en ICT) • Lerende scholen (Pedagogisch leiderschap of pedagogisch tact, teamleren) Er is veel aandacht voor teamleren: collega’s kijken met elkaar naar onderwijsresultaten en denken continu na over hoe de resultaten verbeterd kunnen worden. Hier zijn ook verschillende leerkringen voor ingericht. Daarnaast bespreekt de bestuurder halfjaarlijks de onderwijsresultaten met bovenschools coördinatoren voor taal, rekenen en excellente leerlingen, ter voorbereiding op de werkoverleggen met de directeuren.
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
14
Uitslagen Cito-toetsen afzonderlijke scholen De meeste scholen van Lek en IJssel scoren op of boven de gemiddelde Cito-score als we deze vergelijken met soortgelijke scholen (scholen met hetzelfde leerlinggewicht). Deze scholen voldoen daarmee aan de kwaliteitsnorm. Enkele scholen scoorden onder het gemiddelde in 2014: • De Gerardus Majella scoort in 2014 net iets onder de gewenste norm voor de totale eindtoets. De cijfers zijn gebaseerd op een groep van negen leerlingen waardoor de lagere score van één leerling een nadelig effect heeft op het gemiddelde van de school. • Blink had in schooljaar 2013-2014 twaalf schoolverlaters. Er was één leerling die meer dan drie jaar op Blink onderwijs heeft gevolgd. De overige leerlingen zaten er drie jaar. De kinderen scoorden tussen 550 en 514. Als één leerling van de twaalf laag scoort, drukt dat behoorlijk op het groepsgemiddelde en daardoor geeft het geen representatief beeld.
Uitslagen Cito-toetsen
2014 ongecorrigeerd
landelijk
gecorrigeerd
Landelijk
Agnes
534,9
534,4
533,7
534,6
Ark
541,5
534,4
538,2
534,6
Ark van Noach
532
534,4
533,4
534,6
Blink
531,7
534,4
532,3
534,6
Egbertus
537,6
534,4
535,2
534,6
Fatima
537,4
534,4
535,7
534,6
Gerardus Majella
529,7
534,4
532,4
534,6
Jan Bunnik
535,3
534,4
535,2
534,6
Nicolaas
538,2
534,4
536,2
534,6
Opstap
539,1
534,4
536,9
534,6
Paulus
530,6
534,4
532,9
534,6
Regenboog
535,4
534,4
534,9
534,6
St. Victor
537,3
534,4
536,6
534,6
Wegwijzer
540,3
534,4
537,9
534,6
Zomergaard
534,4
534,4
535,5
534,6
De Overkant
nvt
534,4
nvt
534,6
“Nadruk op meten en kwalificeren leidt tot een ernstige verschraling van het onderwijs.” Gert Biesta
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
15
30
Ark van Noach
94
3
3
Blink
12
1
1
Egbertus
21
Fatima
23
4
2
1 3
5
7
7
12
4
3
12
2
9
3
Jan Bunnik
44
4
4
Nicolaas
30
1
1
Opstap
57
Paulus
20
Regenboog
9
St. Victor
25
Wegwijzer
28
Wenteltrap
44 3
Zomergaard
7
De Overkant
14
3
7
3 3
1
2
1
1
3
4
5 1
6
2
1
8
14
8
11
9
17
18 1
9
1
1
6
6 1
1
4
2
3
26 5
2
2 3
7
1
2
1 1
11 2
4 8
5
2 5
4
2
11
3 1
overig
17 12 22
1 1
Vwo 5
2
1
Havo t/m VWO
Havo
Vmbo TL t/m Havo
8
2
1
3
Vmbo BL t/m Vmbo TL
11 16 11
1
Gerardus Majella 9
1
Vmbo KL t/m Vmbo TL
2
Vmbo TL
2
VMBO BL
1
Vmbo BL met Lwoo
BO BL t/m Vmbo TL met Lwoo
BO BL t/m VMBO GL met Lwoo
Ark
VMBO BL t/m VMBO KL
29
VMBO BL t/m VMBO KL met Lwoo
Agnes
Vmbo GL
Vmbo KL
Vmbo KL met Lwoo
VMBO KL t/m VMBO GL
VMBO KL t/m Havo
PRO
VSO
totaal aantal ll.
Uitstroom naar verschillende soorten voortgezet onderwijs Aan het einde van het schooljaar 2013-2014 hebben 496 leerlingen onze 17 scholen verlaten. Zij gingen naar de volgende vormen van voortgezet onderwijs:
2 2
6
Leeropbrengsten van het leerlingvolgsysteem Al onze basisscholen werken met ‘Parnassys’ als leerlingvolgsysteem. Hieraan gekoppeld werken wij met het kwaliteitsinstrument ‘Integraal’. Deze instrumenten ondersteunen de reflectie en dialoog over de kwaliteit van ons onderwijs. De Baanbreker (Praktijkschool) en De Wenteltrap (school voor speciaal basisonderwijs) hanteren hun eigen instrumenten, respectievelijk Magister en Dotcomschool. Inspectiebezoek In 2014 heeft de inspectie zes van onze scholen bezocht: • Blink, de Nicolaasschool en de Sint Victorschool vanwege het vierjaarlijks onderzoek. • De Ark en De Regenboog in het kader van stelselonderzoek. • De Wenteltrap voor een kort onderzoek Speciaal Basisonderwijs. Op alle scholen wordt het basisarrangement gehandhaafd. De inspectie heeft aan de niet bezochte scholen op basis van de documentenanalyse het basisarrangement verleend.
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
16
Vensters PO In 2014 heeft Stichting Lek en IJssel op schoolniveau invulling gegeven aan het venster. Nu kunnen mensen die bij de school betrokken zijn op de website scholenopdekaart.nl naast de centrale informatie vanuit Dienst Uitvoering Onderwijs ook specifieke informatie van de school lezen. Op deze manier willen we verantwoording afleggen en ouders helpen om een goed afgewogen schoolkeuze te maken.
2.9 Afhandeling van klachten In 2014 zijn er geen formele klachten ingediend bij het bestuur van Stichting Lek en IJssel.
“Gemeenschap ontstaat alleen daar waar dialoog de norm wordt.” Jan Bommerez
2.10 Samenwerkingsverband Stichting Lek en IJssel maakt deel uit van drie samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs: • Profi Pendi (voor passend onderwijs in de regio Houten, IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en Vianen) • SWV VO Zuid-Utrecht (Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Zuid-Utrecht) • BEPO (Betuws Passend Onderwijs, vanwege Blink in Culemborg) Ons grootste aandeel hebben wij in Profi Pendi. Het samenwerkingsverband is ingericht als een coöperatieve vereniging, met een ledenvergadering, een bestuur van vijf tot zeven personen en een directeur. René van Harten, directeur-bestuurder van Lek en IJssel, maakt deel uit van het bestuur van Profi Pendi. Daarnaast is hij voorzitter van SWV VO Zuid-Utrecht.
2.11 Verslag GMR “In dialoog met de toekomst” Ook dit jaar hebben we als GMR een aantal vaste activiteiten uitgevoerd in het kader van onze wettelijke taken. We hebben in onze vergadering de begroting, het beleidsplan en het bestuursformatieplan besproken en hier onze instemming aan gegeven. In het beleidsplan spelen de principes van de lerende organisatie een belangrijk rol. We vinden het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van wat er speelt binnen de Stichting. Alleen op die manier kunnen wij, met de aanwezige expertise, een volwaardig gesprekspartner zijn en bijdragen aan de beleidsvorming. Het afgelopen jaar hebben we daarom een extra bijeenkomst belegd, onder leiding van Jan Jutten. Hij heeft ons meegenomen in de wereld van boeiend onderwijs en we hebben kennis gemaakt met de vijf disciplines van de lerende organisatie: • • • • •
Persoonlijk meesterschap: de eigen visie en persoonlijke ontwikkeling van elke betrokkene; Een gemeenschappelijke visie: wat willen wij als stichting met zijn allen creëren? Teamleren: samen werken, samen leren van en met elkaar; Mentale modellen: vaak onbewuste aannames over de werkelijkheid; onze opvattingen en handelingspatronen; Systeemdenken: allerlei zaken die op school of in de klas gebeuren hangen met elkaar samen en beïnvloeden elkaar.
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
17
Bovenschoolse Plusklas: “Hier worden leerlingen continu verrast en uitgedaagd’’ Stichting Lek en IJssel wil alle leerlingen boeiend en passend
hebben uitgevoerd maken ze een presentatie. Aan het eind
onderwijs bieden. Ook leerlingen die meer aankunnen dan
van dit traject laten we ze terugkijken en vragen we wat het
gemiddeld. Voor hen heeft een aantal scholen van de Stich-
resultaat is en wat ze hebben geleerd.”
ting een ‘Plusgroep’ in de school. Hier krijgen de leerlingen wekelijks aangepaste opdrachten en onderwijs op hun eigen
In een normale klas worden deze leerlingen niet altijd be-
niveau. Ze zitten met gelijkgestemden bij elkaar en maken
grepen. Dat maakt het leren en werken in de bovenschoolse
verrijkende opdrachten. “Dat motiveert hen om te leren over
Plusklas zo plezierig. Marilène: “Ze vinden het heerlijk om
wat hen zelf boeit”, aldus Marilène Zwetsloot, bovenschools
te overleggen met elkaar en van elkaar te leren. Ze moeten
coördinator en coach voor excellente leerlingen.
meer nadenken en krijgen op een andere manier instructie.
Bovenschoolse Plusklas
Dat is wennen, maar ze worden er helemaal blij van.’
Voor een kleine groep echt hoogbegaafde leerlingen blijkt
Uitrol
dat er, ondanks alles wat de eigen school al doet, nog iets
De bovenschoolse Plusklas in deze vorm is voor twee jaar
extra’s nodig is om ze boeiend onderwijs te bieden. Marilène:
opgezet. Daarna zijn de scholen zelf meer toegerust om
“Hoogbegaafde leerlingen kunnen vaak niet lekker uit de
boeiend en passend onderwijs te bieden aan excellente leer-
voeten met het gewone onderwijs. Ze zijn niet alleen sneller
lingen. “Om dat te bereiken zijn we anderhalf jaar geleden
of verder dan de groep, maar leren ook op een andere ma-
gestart met workshops over hoogbegaafde leerlingen voor
nier. Ze raken verveeld of gefrustreerd en leren daardoor niet
leerkrachten en reken- en taalcoördinatoren. Nu hebben
optimaal. Doordat ze dingen snel doorzien, hebben ze nooit
zij veel meer kennis, en zien zij ook hoe belangrijk het is
hoeven nadenken. Deze leerlingen laat je leren door ze zelf
om structurele aandacht te geven aan deze leerlingen. Ook
dingen te laten onderzoeken.” Voor deze leerlingen is een
hebben ze geleerd om hoogbegaafden sneller te signaleren,
bovenschoolse Plusklas in het leven geroepen. Hier doen
kunnen zij hen meer opdrachten op het juiste niveau aanbie-
leerlingen aan mee van wie is vastgesteld dat hun IQ boven
den en beter begeleiden.”
de 130 ligt en aan wie de school nog onvoldoende ondersteuning kan bieden.
De volgende scholen van de Stichting bieden op dit moment een Plusgroep aan in hun eigen school: De Ark en Ark van
In de bovenschoolse Plusklas ontmoeten hoogbegaafde
Noach, Fatimaschool, De Opstap en de Gerardus Majella.
leerlingen kinderen van andere scholen met hetzelfde
De Nicolaasschool biedt excellente leerlingen individuele
niveau. Ze mogen de dingen waar ze in uitblinken verder
begeleiding buiten de klas waar nodig.
uitdiepen in de Plusklas. Maar ze gaan ook hard aan het werk om datgene te versterken waar ze nog niet goed in zijn. “Ze worden uitgedaagd om hun eigen onderzoeksvraag uit te werken aan de hand van de methodiek van onderzoekend leren. Daar bloeien ze van op”.
Blije leerlingen De bovenschoolse Plusklas vindt plaats gedurende één dagdeel per week. De leerlingen werken een deel van hun tijd aan een centraal thema, bijvoorbeeld architectuur. De resterende tijd is voor eigen onderzoek. Marilène: “Elk kind bepaalt zelf op basis van de eigen interesse waar het zich in wil verdiepen. De een wil bijvoorbeeld Frans leren, de ander wil uitzoeken hoeveel plantensoorten er zijn of wil alles weten over kernfusie. Ik vraag leerlingen wat ze graag zouden willen weten. Vervolgens werken ze uit hoe ze dat gaan onderzoeken en wat hun aanpak is. Als ze hun onderzoek
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
18
Nicolaasschool: “Al 100 jaar een warme plek om terug te keren” De Nicolaasschool vierde in 2014 zijn 100-jarig bestaan.
kerkviering, een ballonnenwedstrijd, en de onthulling van
Al een eeuw lang is het een plek van onderwijs in IJsselstein
een kunstwerk: een vlinder die zich van binnen naar buiten
waar oud-leerlingen met warme gevoelens aan terug-
toe ontwikkelt in zijn vorm.
denken. Het geheim, volgens de huidige schooldirecteur Ruud Driedonks, is “de betrouwbaarheid en duidelijkheid
De reünie werd druk bezocht: 500 reünisten kwamen het
die we als school bieden. We koesteren waar we vandaan
feest meevieren. Ruud: “Het gonsde ervan in IJsselstein. De
komen, en gaan kritisch mee met de tijd”.
school neemt in de gemeente een bijzondere plek in. De meesten vinden het een warme plek om terug te komen.
Ontwikkeling
Onze oudste reünist was zelfs een 89-jarige heer die van de
De school is een school voor katholiek onderwijs, opgericht
‘31 tot ‘ 37 op de Nicolaasschool zat! De mooiste verhalen
in 1914. Vanaf die tijd tot nu ontwikkelde de school zich
kwamen die avond los.”
van een school met traditioneel klassikaal onderwijs naar een meer gedifferentieerde vorm van onderwijs. Ruud: “Het
Speciaal voor de kinderen werd een schooldag uit de tijd
accent ligt nu meer op vertrouwen in jezelf en anderen. Dat
van Ot en Sien ingericht, een leuke ervaring. Het team en
is de basis voor ontwikkeling. Vroeger bepaalde de meester
kinderen kwamen in oude kleding naar school en een aantal
alles. De leerlingen moesten volgen en kregen allemaal op
senioren vertelden hoe het er vroeger op school aan toe
dezelfde manier onderwijs. Nu krijgen leerlingen instructie
ging. “Dat vonden de kinderen super interessant.”
aangepast aan hun niveau. Bovendien krijgen ze meer verantwoordelijkheid voor hun eigen planning en leren meer
Daarnaast was er nog een vossenjacht, tijd voor sport en
samenwerken.”
spel en hebben de kinderen een tijdscapsule begraven. Ruud: “In die capsule zaten van alle groepen twee tekenin-
Betrouwbare partner
gen en ideeën van kinderen over hoe het er vele jaren later
Vandaag de dag is de Nicolaasschool een bovengemiddeld
uit zou zien op school. Ze hadden het bijvoorbeeld veel over
presterende basisschool met goed onderwijs. Er zijn onge-
multimediatoepassingen, of beschreven stoeltjes die eruit
veer 200 leerlingen, verdeeld over 8 groepen. Zestig procent
zagen als een raket.”
van de leerlingen komt uit de directe omgeving, terwijl veertig procent van verder weg of zelfs uit een andere plaats
Natuurlijk werd ook regelmatig het schoollied gezongen,
komt. Ruud: “We zijn een betrouwbare school, een partner
dat speciaal was gemaakt voor het eeuwfeest. “De leerlingen
voor ouders. We koesteren dingen die goed zijn, maar kijken
hebben ervan genoten.”
kritisch naar nieuwe ontwikkelingen. Dat spreekt ouders en leerlingen aan en maakt misschien ook wel dat we al 100 jaar
Devies
hebben kunnen bestaan”.
Om de komende 100 jaar met de school aan te kunnen, is het devies van de directie: “Vooral meegaan met je tijd, maar
Festiviteiten
weten waar je vandaan komt, en weten wat nodig is. Een
Het eeuwfeest werd in de week van 26 september tot en met
school met traditie heeft toekomst.”
3 oktober 2014 gevierd, met elke dag nieuwe activiteiten voor de leerlingen. De week opende met een
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
19
Voor de oudergeledingen van de (G)MR was dit een eerste kennismaking met het gedachtegoed van boeiend onderwijs en bouwen aan een lerende school. Het heeft ons inzicht gegeven in de kansen die dit biedt voor de leerlingen, het onderwijs en de leerkrachten. Fusietrajecten 2014 stond ook in het teken van twee (voorgenomen) fusietrajecten. De GMR heeft een positief advies gegeven over de intentie om tot een fusie te komen met De Kring en met de Stichting Katholiek Primair Onderwijs Nieuwegein (SKPON). In een verkennend gesprek met vertegenwoordigers van beiden GMR-en hebben we geïnventariseerd hoe we werken en welke wensen we hebben op het gebied van medezeggenschap. Als het tot een fusie komt zal de stichting bestaan uit 24 scholen gevestigd in Woerden, Lopik, IJsselstein, Nieuwegein, Culemborg en Vianen. De GMR hecht eraan om de autonomie en identiteit van de verschillende scholen ook in GMR verband te behouden. De huidige opzet van de GMR, waarin ieder BRIN nummer vertegenwoordigd is, zal daarom ook na een fusie met de Kring en de SKPON gehandhaafd blijven. We kijken terug op een uitdagend jaar waarin we in goede harmonie samen met de bestuurder hebben gewerkt aan passend en boeiend onderwijs, en veel van elkaar hebben geleerd.
3.
PERSONELE ZAKEN
3.1
Personele ontwikkelingen
Benoeming directeuren Per 1 augustus 2014 zijn de volgende schooldirecteuren benoemd: • Carolien Barger is benoemd als directeur op De Agnesschool in IJsselstein. Zij was tot 1 augustus 2014 directeur van De Regenboog in Everdingen. • Christiaan Bekker is naast zijn functie als directeur van De Opstap in IJsselstein benoemd als directeur van Jenaplanschool De Overkant in IJsselstein. • Melchior Hendriks is benoemd als directeur op De Paulusschool in IJsselstein. Hij was tot 1 augustus 2014 locatieleider op De Ark van Noach. • Gert Vermeulen is naast zijn functie als directeur van De Wegwijzer in Vianen benoemd als directeur van De Regenboog in Everdingen. Benoeming coach excellente leerlingen Op 1 oktober 2014 is Marilène Zwetsloot begonnen als coördinator en begeleider van een bovenschoolse Plusklas. De Plusklas is een tijdelijke voorziening voor leerlingen die hoogbegaafd zijn (met een IQ hoger dan 130) en voor wie het compacting- en verrijkingsprogramma van de eigen school nog onvoldoende uitdaging biedt. Project startende leerkrachten Voor het schooljaar 2014 – 2015 heeft de Stichting een professionaliseringsproject in het leven geroepen. Hierin worden vier startende leerkrachten gekoppeld aan ervaren leerkrachten: een structurele, positieve ontwikkeling op het gebied van Opleiden in de school, in de breedste zin van het woord. Hiermee kan extra tijd vrij worden gemaakt voor: • mentorschap van de ervaren leerkracht aan de startende leerkracht; • teamleren binnen de school; • scholing van zowel de ervaren leerkracht als de ‘jonge leerkracht’; • contacten met de PABO en de begeleiding van stagiaires.
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
20
De startende leerkracht werkt tijdens één jaar op twee scholen van Lek en IJssel en wordt op die manier aan twee ervaren leerkrachten gekoppeld. Hij of zij draait samen met de ervaren leerkracht één groep. De startende leerkracht kan goed begeleid worden, bijvoorbeeld door een of twee dagen gezamenlijk les te geven. Daarnaast ontstaat er extra tijd om het opleiden in de school gestalte te geven. Het project is in eerste instantie afgesproken voor één schooljaar. Op dit moment is nog niet duidelijk of het project daarna gecontinueerd kan worden.
“In het onderwijs gaat het niet om het vullen van een emmer, maar om het aansteken van een vuur.” W.B. Yeats
Project combifunctionarissen sport- en bewegingsonderwijs Onze Stichting besteedt samen met twee andere regionale besturen sinds 1 november 2014 extra aandacht aan het bewegen en de gezondheid van de leerlingen. Het motto daarbij is “Spelenderwijs bewegen naar een gezonde toekomst”. Sinds november zijn er daarom ook twee combifunctionarissen sport- en bewegingsonderwijs begonnen voor de 16 basisscholen uit IJsselstein. We verwachten dat het project minimaal drie jaar gaat duren en in die periode extra de schijnwerpers zet op het onderwerp. Wij hopen meer kinderen in beweging te brengen via sport en spel en zo hun gezondheid te helpen verbeteren.
3.2 Samenstelling personeel 3.2.1 Opbouw medewerkersbestand Op 31 december 2014 waren er 389 medewerkers in dienst bij Stichting Lek en IJssel. Vervangers en korte tijdelijke medewerkers zijn daarin niet meegerekend. De totale werktijdfactor van deze medewerkers bedroeg 264. 21% van het medewerkersbestand bestond uit fulltimers, 79% uit parttimers. 82% van de medewerkers heeft het vrouwelijke geslacht, 18% het mannelijke.
Leeijd
Aantal
9%
17%
20-30
65
30-40
97
40-50
79
50-60
112
60+
25
29%
25%
20% Figuur 1: Leeftijdsopbouw, peildatum 31 december 2014
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
21
3.2.2 Personeelsverloop In 2014 zijn 32 medewerkers uit dienst gegaan. Dat is 8,2% van het personeelsbestand. Redenen voor uitdiensttreding: • • • •
Negen tijdelijke contracten zijn niet verlengd. Vijf medewerkers zijn met (vervroegd) pensioen gegaan. Vier medewerkers zijn met wederzijds goedvinden vertrokken. Veertien medewerkers zijn op eigen verzoek vertrokken.
Daarnaast zijn er in 2014 33 medewerkers in dienst getreden, 8,5% van het personeelsbestand. Vanwege de volgende redenen: • Vijf mensen zijn in dienst gekomen doordat Jenaplanschool De Overkant aan onze Stichting is toegevoegd • Dertien medewerkers zijn in dienst getreden wegens (tijdelijke) vacatureruimte. • Vijftien medewerkers zijn aangetrokken voor projecten waar extra geld voor beschikbaar is gesteld (rugzakbegeleiding, combifunctionarissen sport, project startende leerkrachten). Wegens de verwachte krimp en daarmee samenhangende personeelsrisico’ s zijn er in 2014 vijf dienstverbanden via de payroll- of uitzendconstructie (arbeidsovereenkomst verloopt via externe organisaties) aangegaan.
3.2.3 Risicoanalyse uitstroom personeel We hebben in kaart gebracht of onze Stichting maatregelen moet nemen om in te spelen op personeelsschommelingen, bijvoorbeeld vanwege dalende leerlingaantallen of uitstroom van medewerkers die met pensioen gaan. Onderstaand overzicht laat zien dat we als stichting geen verregaande maatregelen hoeven te treffen om op dergelijke ontwikkelingen in te spelen, mits de bekostigingscoëfficiënten gelijk blijven. Eventuele toekomstige fusies en samenwerking met andere besturen op het gebied van personeel en mobiliteit zijn buiten beschouwing gelaten. In 2015 en 2016 is er sprake van een formatieoverschot. In totaal gaat het om 8 fte. De verwachte formatiedaling als gevolg van de verwachte daling van de leerlingen is groter dan het aantal personeelsleden dat met pensioen gaat. Er wordt in deze berekening echter nog geen rekening gehouden met variabele uitstroom zoals medewerkers die hun dienst-
22
verband opzeggen, bijvoorbeeld wegens verhuizing of wegens sollicitaties elders. Ook wordt er geen rekening gehouden met medewerkers die minder willen gaan werken, bijvoorbeeld na een zwangerschap. In de praktijk zal het formatieoverschot over 2015 en 2016 daardoor lager zijn dan 8 fte. In ons werkgelegenheidsbeleid hebben we afgesproken dat we verstandig omgaan met de vacatureruimte die op korte termijn ontstaat. Als stichting zorgen we ervoor dat we in 2015 en 2016 over een flexibele schil van tijdelijke contracten beschikken. Daarmee kunnen we, indien nodig, inspelen op toekomstige boventalligheid als gevolg van een afnemend aantal leerlingen. Vanaf 2017 zal het natuurlijk verloop als gevolg van het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd groter zijn. We verwachten dat er daardoor vanaf 2017 geen sprake meer is van boventallig personeel. Uitstroom de komende 10 jaren
WTF uitstroom wegens pensioen
Waarvan leerkracht
Prognose leerling-aantallen per 1/10
Verwachte benodigde uitstroom wegens krimp
Saldo (uitstroom wegens pensioen minus uitstroom krimp)
Uitstroom in 2014
0,15
0,15
3532
Uitstroom in 2015
1,7
0,7
3470
4,6278
2,9278
Uitstroom in 2016
1,8
1,8
3381
6,6440
4,8440
Uitstroom in 2017
6,2
3,2
3320
4,5538
-1,6462
Uitstroom in 2018
7,4
4,3
3228
6,8680
-0,5320
Uitstroom in 2019
0
0
3246
-1,3437
-1,3437
Uitstroom in 2020
9,6
5,4
Uitstroom in 2021
10,1
9,7
Uitstroom in 2022
9,7
7,5
Uitstroom in 2023
10,3
8,7
56,95
41,45
Totalen
3.2.4 Functiemix Stichting Lek en IJssel loopt achter wat betreft de streefcijfers vanuit het ministerie. Ook het sectorgemiddelde (regio Utrecht) wordt niet gehaald. In 2014 is binnen de sector 18,9% van het lerarenkorps in het basisonderwijs benoemd in een LB functie terwijl bij Stichting Lek en IJssel 14,9% is benoemd in een LB functie. Hoe is dit verschil te verklaren? Op sommige van onze scholen heeft het idee van functiedifferentiatie geleid tot onrust. Het paste niet bij de cultuur; de gezamenlijke overtuiging ‘we doen het werk toch met zijn allen’. Inmiddels zijn er binnen onze Stichting een paar goede voorbeelden van werken met functiedifferentiatie. Langzamerhand ontstaat het besef dat dit zijn voordelen heeft voor de functie van leerkracht. Ook de opleidingseis voor de functiemix heeft op sommige scholen een benoeming in de weg gestaan. Ten opzichte van voorgaande jaren kruipt Stichting Lek en IJssel gestaag richting het sectorgemiddelde. De komende jaren zetten we in op een inhaalslag. We schrijven vacatures uit voor leraren basisonderwijs B (C voor het sbo en het VO). De directeuren van de scholen waar de cultuur nog niet klaar was voor functiedifferentiatie hebben hard gewerkt aan de acceptatie ervan. Zij zijn momenteel bezig om invulling te geven aan de functiemix.
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
23
Blink app: Innovatief werken aan je leerdoelen Lek en IJssel geeft haar scholen de ruimte om nieuwe initia-
Hoe vonden jullie het om hier aan mee te werken?
tieven te ontplooien en kinderen boeiend onderwijs te kun-
H: Het was leuk om aan te werken.
nen bieden. Kinderen van basisschool Blink wilden weten
J: Het was leuk om te leren ontwerpen, vooral vormgeving
wat ze allemaal moeten leren op de basisschool. Helemaal
vond ik interessant. Ook inhoud bedenken was leuk, wat
passend in deze tijdsgeest, bedachten de leerlingen een app
er allemaal in moest komen te staan. Ik gebruik hem al een
die hen inzicht geeft in hun persoonlijke leerdoelen. Met de
beetje, je kunt er lekker in rondneuzen en bewijzen op je
steun van Lek en IJssel en de expertise van applicatieontwik-
tijdlijn zetten is leuk! Het is nog wel een beetje moeilijk om
kelaar Startersquad bouwden de kinderen een app.
te zien hoe het werkt. H+J: We hebben nog wel vragen over hoe het werkt. Bijvoor-
In de app staan de persoonlijke leerdoelen van de kinde-
beeld over de tijdlijn. Kunnen anderen het wel zien? Kun je
ren, die zijn afgeleid van de landelijke leerdoelen. Kinderen
met elkaar chatten of niet? De app verbetert steeds meer,
werken aan hun doelen door in de app bewijs te verzamelen
steeds meer is in het Nederlands (hij was eerst in het Engels).
van wat ze geleerd hebben. Het maakt daarbij niet uit of ze dit op school, thuis, of tijdens de vakantie doen. Ze bepalen
Helpt de app om doelen duidelijker te hebben?
zelf waar of in welke volgorde ze aan de vervulling van hun
H: Ik denk het wel.
doelen werken. Ze hebben zelf de regie en zijn eigenaar van
J: Eerst de app onder de knie krijgen, goed leren gebruiken,
hun leerproces. De leerkracht bepaalt uiteindelijk aan de
dan wel ja.
hand van de verzamelde bewijzen in overleg met het kind of
H+J: Nu kun je thuis ook meer leren, niet alleen op school
het leerdoel behaald is.
maar ook thuis. J: Misschien wordt het onderwijs er beter van, want je kunt
Met de app kunnen de kinderen zelf, maar ook ouders en
beter zien wat je allemaal al geleerd hebt en hoe je dat
leerkrachten altijd via internet de leerlijnen en vorderingen
verder kunt uitbreiden.
inzien.
Persoonlijke ervaringen van Jotta en Hasse
Gaan leraren er beter door lesgeven? H+J: Nee, want leraren weten al wat ze moeten doen.
Jotta (10) en Hasse (9) waren betrokken bij het ontwerp en de bouw van de app. Zij vertellen hoe zij dit project hebben ervaren:
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
24
Tabel 1: Functiemix leraren basisonderwijs Stichting Lek en IJssel Salarisschaal
Startmeting
2012
2013
2014*
LA
100,0%
87,9%
85,1%
85,1%
LB
0,0%
12,1%
14,9%
14,9%
LC
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
-
-
-
-
Overig
100 80 60 40 20 0
LA
LB
LC
Overig
Tabel 2: Functiemix leraren basisonderwijs sectorgemiddelde regio Utrecht (excl. stad Utrecht) Salarisschaal
2012
2013
2014*
LA
83,7%
80,4%
80,9%
LB
16,2%
19,2%
18,9%
LC
0,0%
0,0%
0,0%
Overig
0,0%
0,3%
0,2%
100 80 60 40 20 0
LA
LB
LC
Overig
*Bron: Ministerie OCW
3.3 Beleid en resultaten 2014 3.3.1 Interne mobiliteit In 2014 is het mobiliteitsbeleid geactualiseerd. In 2014 zijn 8 medewerkers vrijwillig van school veranderd. Dat is ruim 2% van het personeelsbestand. Deze medewerkers hebben dezelfde functie gehouden maar zijn van werkplek veranderd. Wij noemen dat ook wel de ‘mobiliteitscarroussel’. Medewerkers die zijn overgestapt geven aan dat de overstap bijdraagt aan de persoonlijke professionele ontwikkeling. De komende jaren blijven we de interne mobiliteit stimuleren.
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
25
3.3.2 Gesprekkencyclus Wij beschouwen de gesprekscyclus als manier bij uitstek om planmatig en gericht te investeren in het personeel. Via de gesprekscyclus kunnen we de belangen en doelstellingen van de organisatie en die van de medewerkers zo goed mogelijk op elkaar afstemmen. Voor medewerkers met een vaste aanstelling beslaat de gesprekscyclus steeds een periode van vier jaar. Voor inval-, vervangings- en projectmedewerkers en voor medewerkers met een tijdelijke aanstelling hebben we een aparte gesprekscyclus die een kortere periode omvat. Binnen de standaard gesprekscyclus maken we onderscheid tussen jaargesprekken en beoordelingsgesprekken. Hier kunnen extra gesprekken aan worden toegevoegd als daar behoefte aan is. Bijvoorbeeld loopbaan-, plannings-, ontwikkelings-, voortgangs- of evaluatiegesprekken. Deze extra gesprekken kunnen zowel door de medewerker als de leidinggevende worden geïnitieerd. Een jaargesprek is een open gesprek tussen een medewerker en zijn of haar leidinggevende. Het functioneren van de medewerker en zijn of haar persoonlijke ontwikkeling staat in dit gesprek centraal. Het jaargesprek is tweezijdig, terwijl het beoordelingsgesprek eenzijdig is. In het beoordelingsgesprek geeft de leidinggevende een beoordeling over het functioneren van de medewerker en de kwaliteit van zijn of haar werkprestaties. Schematisch:
Beoordelingsgesprek
Jaargesprek
Jaargesprek
Jaargesprek
3.3.3 Studiedag personeel Ieder jaar organiseert Stichting Lek en IJssel een studiedag voor al haar personeel. Deze studiedag vindt gewoontegetrouw plaats op de dag van de leraar. In 2014 was het thema ‘pedagogisch tact’. De inleiding werd verzorgd door Marcel van Herpen, een autoriteit op dit gebied. ‘Pedagogische tact’ manifesteert zich bij een leraar die op het goede moment het juiste doet, óók in de ogen van de leerlingen. Dat laatste betekent dat leraar en leerling volledig partner zijn. De leraar heeft uiteraard een andere verantwoordelijkheid, maar het succes maken ze samen. De leraar kan niet de kinderen veranderen. Maar wel kan hij anders naar kinderen kijken, waardoor de kinderen anders gaan reageren. In 2014 hebben de schoolleiders van Stichting Lek en IJssel een training pedagogisch leiderschap gevolgd.
“Pedagogisch tact kan alleen zijn werk doen, als je je ogen en oren gebruikt om op een zorgende, open en ontvankelijke manier te zoeken naar de mogelijkheden van een kind, naar wat dit specifieke kind kan worden.” Max van Manen
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
26
3.3.4 Interne coach De interne coach heeft in 2014 ruim vier uur per week besteed aan de begeleiding van medewerkers. Zij heeft 16 individuele coachingstrajecten uitgevoerd. Aan het eind van elk coachingstraject vullen de deelnemer en de opdrachtgever (meestal de schooldirecteur) een eindevaluatie in. Uit de eindevaluaties van 2014 bleek dat 100% van de trajecten tot de gewenste resultaten heeft geleid.
3.3.5 Vervangingsdienst Stichting Lek en IJssel beschikt over een eigen vervangingsdienst. Deze vervangingsdienst zorgt ervoor dat kortdurend (ziekte)verzuim wordt opgevangen door bekwame vervangers. In 2014 zijn er in totaal op kortdurend verzuim voor 2600 dagdelen vervangingsaanvragen geweest, waarvan er 2533 dagdelen vervangers zijn ingepland. Dit betekent dat er in ruim 97% van de aanvragen is voorzien. Hiervoor zijn 180 personen uit de vervangingspool ingezet.
3.3.6 Scholing Bouwen aan een lerende school Stichting Lek en IJssel ziet een lerende cultuur als een belangrijke voorwaarde om boeiend onderwijs te kunnen realiseren. Nadat alle schooldirecteuren samen met een ‘maatje’ van hun school de training ‘Bouwen aan een lerende school’ in 2013 hebben doorlopen heeft Stichting Lek en IJssel deze training in 2014 op schoolniveau aangeboden. In dit traject zijn de vijf principes van de ‘Lerende organisatie’ behandeld, zoals uitgewerkt door Peter Senge in zijn standaardwerk ‘De vijfde discipline’. Er was veel belangstelling voor de training.
“Education is the most powerful weapon which you can use to change the world” Nelson Mandela
Studiereis Essential Schools Verenigde Staten: “De rijkste en meest inspirerende plek voor de ziel” De lerende organisatie en boeiend onderwijs zijn belangrijke
Francisco, scholen die zijn ontstaan als reactie op het ongeïn-
uitgangspunten voor onze Stichting. We staan open voor
spireerde onderwijs in de VS in de jaren ‘80.
elkaar en elkaars ideeën, en voor nieuwe ontwikkelingen of andere geluiden. Daar halen wij onze inspiratie vandaan.
Leefregels
Jaarlijks gaan enkele directeuren, leerkrachten en mede-
Deborah Meier en Ted Seizer richtten de Coalition of Essenti-
werkers van scholen of kinderdagverblijven op studiereis in
al Schools op en formuleerden The Ten Common Principles.
het buitenland. Om te leren hoe leerkrachten hun vak daar
Deze principes moeten kinderen helpen hun dromen waar te
uitoefenen en om geïnspireerd weer terug te komen.
maken en te streven naar een meer rechtvaardige samenleving. The Habits of Mind dienen daarnaast als leerstrategieën
In 2014 heeft een groep medewerkers van de Stichting een
en stellen de leerlingen in staat tot diep leren. Spelenderwijs
bezoek gebracht aan de ‘Essential schools’ in Boston en San
leren kinderen een onderzoekende houding aan te nemen.
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
27
Training en opleiding We willen de kwaliteit van ons onderwijs altijd blijven verbeteren. Daarom krijgen onze medewerkers de kans om zich te blijven ontwikkelen, bijvoorbeeld via opleidingen en cursussen. Dit kan zowel bij externe opleidingsinstituten als via de Lek en IJssel Academie. Deze laatste biedt jaarlijks een gevarieerd trainingsaanbod aan dat is afgestemd op het beleidsplan en de missie van de Stichting. Hiervoor wordt zowel expertise van buiten aangetrokken als expertise van collega’s vanuit de Stichting. De Lek en IJssel Academie bood in 2014-2015 de volgende trainingen aan: 1. Handschriftontwikkeling 2. Time Management 3. Compacten en verrijken rekenen 4. ParnasSys Groepsplannen 5. Doordacht lesgeven en begrijpend lezen 6. Klaar voor de 21e eeuw? 7. Tekenen als begin van ….. 8. Touchscreens in de praktijk 9. De wondermiddelen ‘Spelen en bewegen’ 10. Mindmapping 11. Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong 12. Passend Onderwijs: een perspectief voor ieder kind? 13. Compacten en verrijken taal 14. Voorlichting module leerlijnen in ParnasSys 15. Signaleren en gespreksvoering met ouders 16. Woordenschat 17. Beelddenken – het visueel leersysteem 18. Boeiend Onderwijs 19. Voorkomen van rekenproblemen; werken volgens het protocol ERWD 20. De vaardige leerkracht 21. Duurzame inzetbaarheid 22. Groei in professionaliteit als leerkracht m.b.v. ParnasSys/Integraal 23. Omgaan met ongewenst gedrag
Schoolklimaat
nen daarbij niet op methodes. Ze maken duidelijke keuzes
Volgens oprichter Deborah Meier moet school de rijkste
bij hun curricula, less is more! Teamleren is ook een belang-
en meest inspirerende plek voor de ziel en de geest van
rijk aspect in de Essential Schools. Er wordt veel tijd besteed
kinderen willen zijn. Op de Essentials Schools krijgt dat vorm
aan gemeenschappelijke planning, specifiek ingericht om
door een klimaat te creëren dat leerlingen zichzelf laat leren
een gezamenlijke leeromgeving te creëren waar belangrijke
kennen en hen leert te verbinden met anderen en de wereld.
zaken worden gedeeld en besloten.
Door een stevig zelfbewustzijn te ontwikkelen, kunnen leerlingen relaties met anderen aangaan en betrokkenheid
Ervaring
ontwikkelen bij de uitdagingen van deze wereld. De leraar is
Martine van der Vaart, leerkracht van groep 5 van basis-
daarin gids en voorbeeld voor zijn leerlingen.
school de Opstap en deelnemer aan de studiereis: “Ik vind het heel mooi om te zien dat leerkracht en kind vanuit
Leerkrachten
wederzijds respect met elkaar leren. De leerkrachten geven
In de Essential Schools is de pedagogiek leidend. Leraren
zoveel vertrouwen aan de kinderen en coachen de kinderen
moeten dan ook pedagogisch sterk zijn en met veel tact hun
waar nodig. Na deze reis heb ik er nog meer vertrouwen
leerlingen begeleiden. Daarnaast moeten ze op didactisch
in dat kinderen met wat hulp, ondersteuning en uitdaging
vlak sterk zijn: ze ontwikkelen zelf actuele curricula en leu-
zichzelf kunnen zijn en tot bloei zullen komen.”
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
28
24. Data-informed werken bij opbrengstgericht boeiend onderwijs 25. Mediawijsheid 26. Dyscalculie: de stand van zaken 27. Denkstimulerende Gespreksmethodiek; effectieve gesprekken voeren met kinderen 28. Prezi 29. Mindfulness voor kinderen 30. Ondersteunen van (gedrags)vaardigheden 31. Taalontwikkelingstoornis; een onzichtbare handicap 32. Begrijpend Lezen en systeemdenken 33. Opbrengstgericht werken met rekenen in groep 1, 2 en 3 34. Excel 35. Democratisch Burgerschap; een voorbeeld van systeemdenken 36. Dialoog: de kunst van het samen leren denken
3.3.7. Arbeidsomstandigheden Arbomiddag In december was er voor alle Arbocontactpersonen van onze scholen een Arbomiddag. Dit keer stond het programma in het teken van de Risico-inventarisatie en –evaluatie, die in 2015 door alle scholen wordt uitgevoerd. Dat gebeurt met behulp van een digitale tool, de Arbomeester. Hiermee kunnen de risico’s in de arbeidsomstandigheden (op gebied van veiligheid, welzijn en gezondheid) in kaart worden gebracht en geëvalueerd. Werkplekadvies Voor een aantal medewerkers van de scholen is er in overleg met Personeelszaken een aanpassing van de werkplek gedaan. Onder andere in de vorm van een aangepaste stoel. AED’s Stichting Lek en IJssel heeft voor al haar scholen een AED (defibrillator) aangeschaft, voor zover zij daarover nog niet beschikten. De BHV-ers van de scholen krijgen ieder jaar training in het gebruik ervan tijdens hun BHVtraining. Zij hebben van Personeelszaken richtlijnen ontvangen voor de introductie van de AED in hun school.
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
29
3.3.8. Ontwikkeling ziekteverzuim Het ziekteverzuim bij Stichting Lek en IJssel bedroeg in 2014 5,43%. De sectorgegevens over het verzuim van 2014 zijn nog niet beschikbaar. In 2013 bedroeg het verzuim bij de Stichting 5,61% en in de gehele sector ongeveer 6,5%. Figuur 2: verzuimgegevens 6,60% 6,40% 6,20% 6,00% 5,80% 5,60% 5,40% 5,20% 5,00% 4,80%
2011
2012
2013
2014
Stichting Lek en IJssel
6,49%
6,08%
5,61%
5,43
Sector
6,46%
6,50%
6,50%
*Bron Vervangingsfonds
4.
HUISVESTING EN BEHEER
4.1. Meerjaren onderhoudsplanning Stichting Lek en IJssel werkt voor het beheer en onderhoud van haar gebouwen met een meerjaren onderhoudsplanning (MJOP). In dit plan verdelen we de uit te voeren werkzaamheden in drie gradaties: • Exploitatieonderhoud, jaarlijks of periodiek met een korte interval terugkerend • Variabel onderhoud, met een interval van meer dan vijf jaar • (Groot) onderhoud ten laste van de gemeente De kosten van het onderhoud van de gebouwen worden op stichtingsniveau in de administratie verantwoord.
4.2 Exploitatieonderhoud Jaarlijks bekijken we per schoolgebouw in overleg met de directie wat er aan onderhoud gedaan moet worden. We nemen daarbij de kosten die in het meerjarenbeleidplan gebudgetteerd zijn als uitgangspunt. Per kostenpost maken we de afweging of deze wel of niet noodzakelijk is. Ook bespreken we welke aanvullende wensen de scholen hebben voor het onderhoud van hun schoolgebouw. Als de gesprekken zijn afgerond maken we een
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
30
Bovenschoolse coördinatoren: “Samen sterker” Stichting Lek en IJssel is een professionele werkgever en
tussen leerkrachten plaatsvindt en organiseren voor hen
heeft onderwijskwaliteit hoog in het vaandel staan. Drie
bijeenkomsten voor verdieping. Marilène: “Intervisie is een
bovenschoolse coördinatoren zijn binnen Stichting Lek en
wezenlijk onderdeel. Leerkrachten komen bij elkaar om
IJssel actief om de kwaliteit van het onderwijs verder te
over bepaalde onderwerpen te praten en elkaar feedback te
bevorderen. Zij richten zich op de drie aandachtsgebieden
geven. Ze delen hun kennis met elkaar, en zo komen ze ver-
taal, rekenen en excellente leerlingen. Marilène Zwetsloot is
der. Bijkomend voordeel is dat ze op deze manier ook meer
de bovenschools coördinator voor excellente leerlingen, en
mensen binnen de Stichting leren kennen. Ze weten elkaar
vertelt over de rol van de coördinatoren en hun betekenis
te vinden en kunnen elkaar versterken.”
voor het onderwijs.
In de speciale bijeenkomsten voor rekenen en taal gaat men
Verbinding en kwaliteitsverbetering
met elkaar de diepte in. Marilène:”Zo zorgen we ervoor dat de vakinhoudelijke kennis op een nog hoger plan komt. De
De bovenschoolse coördinatoren zorgen voor verbinding
bijeenkomsten en trainingen zorgen bovendien voor meer
en dragen bij aan verbetering van de kwaliteit voor de hele
zelfinzicht bij leerkrachten. Soms blijkt bijvoorbeeld dat een
Stichting. Zij zorgen er bijvoorbeeld voor dat intervisie
leerkracht moeite heeft met plannen, terwijl hij wel aan leer-
begroting en bepalen of dit past binnen de gestelde budgetten. Vervolgens stellen we de onderhoudsbegroting voor de hele Stichting op. Deze wordt voorgelegd aan het directieberaad. Jaarlijks stelt het Algemeen Bestuur van Stichting Lek en IJssel de onderhoudsbegroting formeel vast.
4.3 Variabel onderhoud Naast het reguliere exploitatieonderhoud is er in 2014 ook variabel onderhoud uitgevoerd. Dit betrof binnen- en buitenschilderwerken, het vervangen van vloerbedekking en het vervangen van zonwering.
4.4 Groot onderhoud ten laste van de gemeente In 2014 zijn er ook een aantal grote onderhoudszaken uitgevoerd ten laste van de gemeente. Bij de Egbertusschool is het complete pannendak vervangen en nageïsoleerd. Bij de Nicolaasschool en de Egbertusschool zijn de pleinen opgevuld en opnieuw bestraat. Bij De Wenteltrap is een deel van het dak vervangen en zijn de kozijnen van een aantal lokalen vervangen. Een aantal lokalen van De Regenboog in Everdingen stonden leeg en zijn daarom teruggegeven aan de gemeente. In dit gedeelte is nu een buurtwinkel gevestigd. Het schoolplein van de Regenboog is ook opnieuw ingericht. Het onderhoudsdeel waarvoor de gemeente verantwoordelijk was is per 1 januari 2015 volledig overgeheveld naar het bevoegd gezag, conform de veranderde wet- en regelgeving. Er zijn daarom ook geen gemeentelijke aanvragen voor 2015 gedaan. Het onderhoudsprogramma van de Stichting is eind 2014 volledig in lijn gebracht met de nieuwe wet- en regelgeving. De verwachting is dat per 1 januari 2015 het onderhoud voor Blink in Culemborg ook bij Stichting Lek en IJssel wordt ondergebracht. Tot en met 2014 is de gemeente Culemborg volledig eigenaar van het pand en komen alle kosten voor het onderhoud voor haar rekening.
“Emoties zijn de motoren van onze herinneringen.” Jelle Jolles
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
31 lingen vraagt om dat te doen. Als de leerkracht meer inzicht heeft in de gebieden waar hij zelf mee worstelt, herkent hij dit ook eerder bij zijn leerlingen.”
Scholing
Voordeel voor leerlingen Niet alleen de leerkrachten van Stichting hebben baat bij de aanwezigheid van de bovenschoolse coördinatoren. Marilène :”Onze leerlingen ervaren onbewust ook zeker het voordeel van de aanwezigheid van bovenschoolse coördi-
Aan de verdieping van de vakinhoudelijke kennis van onze
natoren: ze krijgen meesters en juffen die op aansprekende
leerkrachten werken we ook in de Lek & IJssel Academie, het
wijze onderwijs vormgeven. Ze weten waar ze aan willen
eigen scholingsprogramma van de Stichting. Het trainings-
werken, en werken meer doelgericht en planmatig. Dat is
aanbod ervan is gevarieerd en bedoeld om de nieuwste
voor de leerlingen ook erg prettig”.
inzichten te delen. De deelnemers kunnen de opgedane kennis direct toepassen in hun onderwijspraktijk. Marilène: “Dat is precies de bedoeling, het onderwijs moet altijd
En verder Het komende jaar gaan de bovenschools coördinatoren
blijven ontwikkelen. In kleine stapjes werken we zo toe naar
verder op de ingeslagen weg. Marilène: “We belichten na-
ons uiteindelijke doel, het vormen van professionele leerge-
tuurlijk nieuwe onderwerpen, zoals de ‘mindset’ die bepaalt
meenschappen.”
hoe je reageert, maar werken zeker aan de consolidatie van hetgeen we tot nu toe hebben opgezet en bereikt.”
4.5 Renovatie en nieuwbouw Voor de komende jaren staat voor de Paulusschool en de Wegwijzer nieuwbouw gepland. De voorbereiding en planvorming voor beide scholen is opgestart. Helaas is de renovatie of nieuwbouw voor de Fatimaschool uitgesteld tot 2019 omdat de gemeente IJsselstein hierover later wil besluiten in verband met de planontwikkeling voor het centrum. Het gebouw van de Ark van Noach aan de Aalbersestraat in IJsselstein heeft de status van een permanente school gekregen. In 2013 zijn de plannen in gang gezet om het gebouw te renoveren en geschikt te maken als permanente school. Uitgangspunt was om het gebouw meer ‘open’ te maken. Er is een grote algemene ruimte met een tribune gerealiseerd. In de gangen zijn werkplekken voor leerlingen gemaakt, waardoor er een groot ruimtelijk effect ontstaat. Het grootste gedeelte van de wijzigingen en aanpassingen is uitgevoerd in de zomer van 2014. De overige, lichtere, werkzaamheden zijn uitgevoerd in de periode september tot december. Half december 2014 is de school opgeleverd.
4.6 ICT In 2014 is een traject gestart om in de scholen een omslag te maken naar ICT-rijk onderwijs. We krijgen hier externe begeleiding bij. Wij willen ons onderwijs laten aansluiten bij maatschappelijke ontwikkelingen, om leerlingen voor te bereiden als burger en participant van de samenleving in de 21ste eeuw. ICT is daar onlosmakelijk mee verbonden en dient dus een duurzame en geïntegreerde plek in het onderwijs te krijgen. Begrippen als ouderparticipatie, verbondenheid en de lerende organisatie zijn kernwaarden in de aanpak. De focus van de professionalisering is gericht op het primaire proces. Dat wil zeggen dat leraren getraind worden om ICT een logische plek in het onderwijsleerproces te geven. Daardoor gaan leerprestaties (evidence based) en motivatie bij zowel leraar als leerling stijgen. Uitgangspunt is dan ook dat dit traject toepassingsgericht is en dat leraren en ICT specialisten concrete handvatten krijgen om de doelstellingen te behalen. Zo is ICT niet langer vrijblijvend, maar krijgt het een duurzame verankering in het onderwijs. Het afgelopen jaar zijn deze trainingen en sessies gestart. In de trainingen kwamen steevast drie thema’s aan bod: informatie, hands on aan de slag en kennisuitwisseling.
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
32
Ark van Noach: “We kunnen kinderen meer de ruimte geven.” De Ark van Noach, een katholieke basisschool in de wijk
ruimte geven om te groeien, in kennis, werkhouding en in
Zenderpark in IJsselstein, is het afgelopen jaar verbouwd. De
sociale vaardigheden.”
buitenkant is daarbij gelijk gebleven, maar de binnenkant heeft des te meer een metamorfose ondergaan. Muren zijn
Visie verbeeld
doorgebroken en er zijn werkpleinen gecreëerd. “Het school-
Als je het gebouw binnenloopt, wordt de visie gelijk al
gebouw sluit nu beter aan bij ons onderwijsconcept” , vertelt
verbeeld. Bij de ingang staat een grote vitrine met items
Marion Scholman, een van de twee directeuren van de school.
die de visie symboliseren. Ook zijn er in het gebouw een aantal ‘communicatiemuren’ gecreëerd, waarop de visie met
Marion Scholman vormt samen met Pascale Lucassen sinds
beelden wordt vormgegeven. Marion: “De ‘groei’ die centraal
vijf jaar de directie op de Ark van Noach. Ze werkten hard
staat in onze visie laten we bijvoorbeeld terugkomen in
aan het vormgeven van hun onderwijsconcept, maar liepen
zogenaamde ‘ik-tekeningen’. Dit zijn tekeningen waarop
daarbij letterlijk tegen de muren van het schoolgebouw aan.
kinderen zichzelf hebben getekend: een leerling van 4 jaar
“Belangrijk in onze visie is dat kinderen de ruimte moeten
tekent nog een poppetje met harkenhanden, terwijl een
krijgen om te groeien, vanuit vertrouwen, en op een bete-
leerling uit groep 8 zijn ik-figuur al veel meer gedetailleerd
kenisvolle manier. Echter bij het uitrollen van ons concept
weergeeft. Daar zie je de ontwikkeling in terug die ze heb-
werden we beperkt door de inrichting van het gebouw.” Het
ben doorgemaakt.” Op de ‘ communicatiewanden’ is ook een
gebouw is destijds zo ontworpen dat het bij stagnerende
kolibrie te vinden, de metafoor voor het onderwijs op de Ark
groei van het aantal kinderen gemakkelijk zou kunnen wor-
van Noach. Marion: “De kolibirie is een slimme vogel, zeer
den herbestemd als woningen of appartementen. Marion:
kundig, werkt in teamverband, en is heel honkvast en toe-
“Dit stond ons onderwijsconcept in de weg. Het werkt voor
gewijd. Kolibries vullen elkaar goed aan. Dat staat symbool
iedereen prettiger als de inrichting van het gebouw aansluit
voor ons team en de kinderen.”
bij het onderwijsconcept. Voor leerlingen, maar ook voor ouders. Die krijgen dan meer beeld en gevoel bij de visie.”
Opening De verbouwde school is 5 januari 2015 geopend. Alle ouders,
Verbouwing
kinderen en bewoners uit de buurt zijn verwelkomd met een
Het startsein voor de verbouwing is in de zomervakantie van
openingsdans en met koffie met gebak, gemaakt door de
2014 gegeven. Bij de verbouwing zijn muren weggebroken,
leerlingen. Ouders en bewoners konden rondlopen en er wa-
is het dakterras verkleind en zijn zes werkpleinen gecreëerd.
ren veel activiteiten: van kleien, het testen van je zintuigen
Deze werkpleinen dienen als uitvalsbasis voor leerlingen om
tot voorlezen en bloembollen planten in de schooltuintjes.
te kunnen werken, alleen of in groepjes.
Resultaat
Prominent in het schoolgebouw is een centrale ruimte met
De reacties op het eindresultaat van de verbouwing waren
grote trap, die multifuncioneel gebruikt kan worden, bijvoor-
heel positief. Mensen vonden dat het er fris en modern
beeld om samen te komen of als podium voor toneelstuk-
uitzag en een echte school is geworden. Marion: “Het is nu
ken. Leraren hebben na de verbouwing een eigen teamcafé
fijner lesgeven, je hebt met werkpleinen meer ruimte en
gekregen en voor het naschoolse aanbod is er een ‘proeflo-
je kunt beter een beroep doen op de zelfstandigheid van
kaal’ met een keukentje gekomen. Hier kunnen kookwork-
kinderen. We denken dat we met dit vernieuwde en meer
shops gegeven worden. Marion: “We hebben mooie ruimtes
multifunctionele gebouw nog krachtiger kunnen zijn in wat
gekregen. We kunnen kinderen nu ook letterlijk meer de
we doen. We zijn voorbereid op de toekomst.”
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
33
Deel I - Bestuursverslag • Jaarverslag Stichting Lek & IJssel
34
Jaarverslag Stichting Lek & IJssel • Deel I - Bestuursverslag
35
DEEL 2: FINANCIEEL VERSLAG VERANTWOORDING Voor zowel de financiële administratie als de personeels- en salarisadministratie maken wij gebruik van de software van Merces te Tiel. De financiën worden gedeeltelijk verantwoord op school- /stafbureau-niveau. De personele exploitatie, de kosten voor onderhoud en voor administratie, beheer en bestuur worden in de gemeenschappelijke exploitatie verantwoord. Hiervoor is gekozen omdat: • • • •
de risico’s (met name aangaande lumpsum) door de Stichting gedragen worden; het de scholen meer financiële ruimte geeft; het administratief voordeel oplevert; de directeur verantwoordelijk is voor de eigen schoolexploitatie waarin alleen die kosten worden geboekt waar de directeur ook daadwerkelijk invloed op heeft.
De Stichting wil de tijd die schooldirecteuren moeten besteden aan administratieve taken zoveel mogelijk beperken.
Treasurybeleid Voor de richtlijnen voor beleg en belenen die wij aanhouden binnen onze Stichting, verwijzen wij naar ons treasurystatuut. De liquide middelen staan op meerdere spaarrekeningen die direct opvraagbaar zijn. Er zijn geen gelden belegd.
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
36
BALANS EN KENGETALLEN ACTIVA
2014
2013
PASSIVA
Materiële en Financiële Vaste activa
1.722.913
1.687.854
Eigen vermogen
Vorderingen
1.786.634
1.181.153
Voorzieningen
Liquide middelen
5.943.252
6.425.148
Kortlopende schulden
TOTAAL ACTIVA
9.452.798
9.294.155
TOTAAL PASSIVA
2014
2013
6.654.277
6.510.508
905.691
754.113
1.892.831
2.029.534
9.452.798
9.294.155
(In Euro’s) Realisatie 2014
Begroting 2014
Verschil begroting
17.786.331
18.542.944
-756.613
32.500
36.458
-3.958
1.812.245
910.937
901.308
19.631.076
19.490.339
140.737
16.328.787
16.076.858
251.929
366.379
376.379
-10.000
1.271.709
1.182.080
89.629
Baten Rijksbijdragen Overig overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten
1.592.156
1.905.018
-312.862
19.559.031
19.540.335
18.696
Saldo baten en lasten
72.045
-49.996
122.041
Financiële baten en lasten
72.858
99.000
-26.142
Deelneming Lek & IJssel Facility
-1.135 49.009
94.765
Totaal lasten
NETTO RESULTAAT
143.769
(In Euro’s)
KASSTROOMOVERZICHT 2014 Saldo baten en lasten Afschrijvingen Mutaties voorzieningen
2014
2013
72.045
585.529
366.379
351.066
151.578
176.755
Mutaties vorderingen
-605.481
-118.990
Mutaties schulden
-136.703
101.786
Ontvangen interest
72.858
67.405
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
-79.324
1.163.551,00
Investeringen in materiële vaste activa
-422.051
-389.718
20.614
13.188
Desinvesteringen in materiële vaste activa Investering Lek & IJssel Facility
-1
Mutaties Blink en Regenboog
183.892
Deelneming Lek & IJssel Facility
-1.135
-645
MUTATIE LIQUIDE MIDDELEN
-481.896
970.267
(In Euro’s)
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
37
FINANCIËLE KENGETALLEN
Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit Kapitalisatiefactor
2013
2014
Signaleringsgrens Commissie Don Ondergrens
Bovengrens
78,2%
70,4%
20,0%
Geen
3,75
4,08
0,5
1,5
3,3%
0,7%
0,0%
5,0%
47,5%
48,0%
Geen
35,0%
NB: conform het advies van de commissie Don is er geen presentatie meer van het weerstandsvermogen.
Verklaring begrippen Solvabiliteit (eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen) De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft inzicht in de financieringsopbouw. De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de instelling op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. Liquiditeit (de verhouding tussen de vlottende activa en de kortlopende schulden) De liquiditeit geeft aan in hoeverre op korte termijn aan de verplichtingen kan worden voldaan. Rentabiliteit (resultaat uit de gewone bedrijfsvoering gedeeld door de totale baten) De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de totale baten. Kapitalisatiefactor (totaal kapitaal minus gebouwen en terreinen, uitgedrukt in een percentage van de totale baten). De kapitalisatiefactor geeft aan hoe efficiënt het kapitaal wordt benut voor de vervulling van de taken.
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
38
TOELICHTING EXPLOITATIE 2014 Het jaar 2014 hebben we afgesloten met een negatief resultaat over het lopende boekjaar van € 446.975,07 plus een positief resultaat met betrekking tot voorgaande jaren ad € 590.743,57. Het totale resultaat over 2014 is € 143.768,-. Er was een positief resultaat begroot van € 49.004,-. Het positieve resultaat van de voorgaande jaren betreft: Eneco, afrekening energie
€ -7.600
Gemeente Culemborg, medegebruik 2013
€ -2.400
Gemeente Lopik, project De Toekomst van Cabauw
€ -11.100
Gemeente Vianen, energie afrekening 2013
€ -2.100
Van Ree Accountants, controle jaarrekening 2013
€ -2.700
VLWP, werkverband contributie 2013
€ -1.895
SKPON, Taalcoördinator
€ 8.800
Rolf, activiteitenset + diverse speelwagens
€ -1.700
Gemeente Vianen, overschrijdingsvergoeding
€ 360.000
WSNS, personeelsvergoeding
€ 206.895
Sponsoractie
€ 11.830
Belastingdienst, teruggaaf loonheffing BAPO 2009-2011
€ 11.160
Vervangingsfonds, trede indeling 2012-2013
€ 16.000
Vitens, afrekening 2013
€ 2.100
Fulco, retour dubbele betaling
€ 2.000
Overige kleine bedragen
€ 1.093
TOTAAL RESULTAAT VOORGAANDE JAREN
€ 590.383
ANALYSE EXPLOITATIE 2014 EN BEGROTING 2014 TOELICHTING BATEN Gezien de gezonde financiële positie van de Stichting is naast de begroting een investeringsbegroting voor 2014 opgesteld waarin alleen incidentele uitgaven zijn opgenomen: • • • • • •
Vernieuwing van de website Aanschaf van een AED voor alle locaties Ontwikkelen van een portfolio Aanschaf digitale methode voor thematisch onderwijs Vrijroosteren van personeel voor professionalisering Inrichtingskosten na renovatie van de Ark van Noach
Totaalbedrag is voor 2014 begroot €315.858,-. Rijksbijdragen De lagere inkomsten van het Ministerie van OCenW betreffen: • Een hogere vergoeding voor het budget Personeel en Arbeidsmarktbeleid ad € 88.942,-. • Door de overgang naar het Passend Onderwijs worden de ontvangsten “Rugzak Leerlingen” vanaf
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
39
01-08-2014 niet meer geboekt onder “Rijksbijdragen”, maar onder “Overige inkomsten”. De bedragen van het Passend Onderwijs zijn echter wel begroot onder de “Rijksbijdragen”. • De bedragen vanuit het Najaarsakkoord (NAO) 2013, zijn begroot in 2014, maar verantwoord in 2013. Overige overheidsbijdragen Voor 2014 is € 36.458,- begroot voor inkomsten van de gemeente, de werkelijke inkomsten zijn € 32.500,-. Overige baten Deze inkomsten betreffen: • Vergoeding van het samenwerkingsverband voor personeel € 782.919,-, begroot is € 753.744,-. • Vergoeding materiële instandhouding van het samenwerkingsverband ad € 35.304,-, begroot is € 22.000,-. Door de overgang naar Passend Onderwijs zijn de ontvangsten hoger. • Inkomsten OPDC ad € 35.960,- terwijl € 30.000,- is begroot. • Het project ESF van de Baanbreker dat niet was begroot, en waarvoor een bedrag van € 109.737,- is ontvangen. • De inkomsten uit verhuur en medegebruik ad. € 87.453,- zijn hoger dan begroot € 40.935,-. Dit komt door meer verhuur. • Inkomsten vanuit het Passend Onderwijs, ad € 110.837,- in verband met Rugzakleerlingen is begroot onder de Rijksbijdrage, maar is verantwoord onder “Overige baten”. • Overige inkomsten bijna € 45.000,-. • Vanuit het oude Samenwerkingsverband (WSNS) is een nabetaling ontvangen i.v.m. opheffing ad € 206.895,- en vanuit de Gemeente Vianen is een bedrag van €359.961,- ontvangen i.v.m. overschrijdingsvergoeding. Deze betalingen hebben betrekking op afrekeningen van voorgaande jaren.
TOELICHTING LASTEN Personeelslasten Voor 2014 zijn de werkgeverslasten te laag begroot. De werkelijke salariskosten, inclusief werkgeverslasten, zijn € 15.629.539,- terwijl € 15.429.554,- is begroot. Een verschil van € 199.985,dat met name is veroorzaakt door een verhoging van de premies voor sociale lasten, die gedurende het begrotingsproces nog niet bekend waren. Na een jaarlijkse toename is, na 2013, ook in 2014 minder gebruik gemaakt van de BAPO regeling. In 2014 is meer personeel ingehuurd dan begroot. De werkelijke kosten bedragen € 275.137,- terwijl € 130.000,- is begroot. In 2014 is voor € 302.539,- aan scholingskosten uitgegeven, € 20.000,- minder dan begroot. Voor wervingskosten is € 10.000,- begroot, er is slechts € 988,- uitgegeven. Afschrijvingen In 2014 is voor € 422.051,- geïnvesteerd in vaste activa. De afschrijvingskosten zijn € 10.000,- lager dan begroot. Huisvestingslasten Van de huisvestingslasten heeft 80% betrekking op het onderhoud van de gebouwen: € 150.234,- en een dotatie in de voorziening onderhoud € 205.000,-. Schoonmaakkosten € 382.691,- en energiekosten € 279.342,-. Overige lasten De overige lasten betreffen vooral de uitgaven aan leermiddelen en verbruiksmateriaal ad € 442.343,-, de kosten voor kopiëren en drukwerk ad € 161.736,- en de kosten voor ICT ad € 160.570,-. In 2014 is voor € 166.334,- aan projecten en bijzondere activiteiten geboekt.
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
40
De uitgaven voor de overgang naar de Cloud omgeving, onderdeel van de “investering begroting”, zijn verantwoord onder de Projecten. Een direct gevolg hiervan is het hoger uitvallen van de ICT kosten door extra abonnementskosten voor de Cloud omgeving.
ANALYSE EXPLOITATIE 2014/2013 Per 1 augustus 2014 is De Overkant in IJsselstein bij ons aangesloten. De administratie van deze school was tot juli 2013 uitbesteed. Om een goede vergelijking te kunnen maken zijn de cijfers van 2014 vergeleken met 2013, exclusief deze school. Realisatie 2014, begroting 2014 en realisatie 2013, exclusief De Overkant. Begroting 2014 exclusief “investeringsbegroting”: Realisatie
Begroting
Verschil be-
Realisatie
2014
2014
groting
2013
verschil 2013
17.786.331
18.542.944
-756.613
18.394.079
-607.748
32.500
36.458
-3.958
32.969
-469
1.804.426
910.937
893.489
1.153.711
650.715
19.623.256
19.490.339
132.917
19.580.759
42.497
16.148.242
16.076.858
-71.384
15.985.638
162.604
Baten Rijksbijdragen Overig overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten Lasten Personeelslasten Afschrijvingen
366.379
376.379
10.000
351.066
15.313
Huisvestingslasten
1.256.879
1.182.080
-74.799
1.198.637
58.242
Overige lasten
1.572.709
1.905.018
332.309
1.459.888
112.821
19.344.209
19.540.335
-196.126
18.995.229
348.980
279.047
-49.996
329.043
585.530
-306.483
Financiële baten en lasten
72.858
99.000
-26.142
67.405
5.453
Deelneming Lek & IJssel Facility
-1.135
Totaal lasten Saldo baten en lasten
NETTO RESULTAAT
350.770
-645 49.004
301.766
652.289
-301.520
(In Euro’s)
Baten Waar voorheen de opbrengsten voor Rugzakleerlingen onder “Rijksbijdragen” verantwoord werden, worden deze per 1 augustus ontvangen vanuit het samenwerkingsverband (ad € 110.837,-), en verantwoord onder de “Overige baten”. Hierdoor ontstaat een verschuiving tussen de soorten baten onderling. Bijdragen OC&W In 2013 zijn incidentele bedragen ontvangen, in de vorm van het najaarsakkoord. De subsidie voor Jonge leerkrachten 2013-2014 (ad € 103.017,-) is volledig in 2014 verantwoord. Overige inkomsten In 2014 is voor een bedrag van € 566.895,- aan “Baten voorgaande jaren” ontvangen en verantwoord onder de “Overige baten”.
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
41
Lonen en salarissen De lonen en salarissen zijn in 2014 hoger dan in 2013 door de aanzienlijk hogere werkgeverslasten. De kosten voor de BAPO zijn lager door meer detachering, ten opzichte van 2013. Overige personele lasten Door het creëren van een grotere flexibele schil zijn de kosten voor het inlenen van personeel hoger; van € 109.389 in 2013,- naar € 220.953,- in 2014. Scholing van medewerkers is in 2014 een extra aandachtspunt geweest, waardoor de kosten hoger zijn dan in 2013. De kosten vallen echter nog wel binnen de begroting 2014. Afschrijvingen Ondanks de investeringen zijn de afschrijvingskosten in 2014 lager dan begroot, maar hoger ten opzichte van 2013. Het invoegen van De Blink en De Regenboog bij de Stichting in 2013, heeft geleid tot een verhoging van de afschrijvingen in 2014. Vooral de afschrijvingskosten van ICT zijn gestegen, terwijl de afschrijvingskosten voor de overige categorieën dalen. Daarnaast hebben er in 2013 op het gebied van ICT een aantal vervangingsinvesteringen plaatsgevonden en is voor € 90.000,- geïnvesteerd in smartboards. Beide zaken hebben tot effect dat de afschrijvingslasten ICT in 2014 €26.972,- hoger zijn dan in 2013. Huisvestingslasten De huisvestingslasten zijn in 2014 hoger dan in 2013 doordat meer is uitgegeven aan: • Onderhoudskosten. Door hogere incidentele uitgaven zijn de onderhoudskosten gestegen met € 10.000,-. Daarnaast is door het uitbreiden van de Stichting meer gedoteerd voor de voorziening groot onderhoud (€ 15.000,-). • Energiekosten. Deze zijn in 2014 € 11.760,- lager dan in 2013, door de lagere kosten voor het verbruik van water. De afrekeningen voor energiekosten over 2013 zijn nog niet volledig ontvangen, waardoor goed vergelijken niet mogelijk is. Schoonmaakkosten Gedurende 2014 zijn de incidentele kosten, polymeren, glasbewassing, etc. hoger dan in 2013. Ook extra schoonmaakkosten zorgen voor een stijging van de totale schoonmaakkosten ten opzichte van 2013. Overige huisvestingslasten In 2014 is gestart met de zogenaamde investeringsbegroting. Deze incidentele uitgaven, zorgen ervoor dat de “Overige huisvestingslasten” met ruim € 34.000,- stijgen ten opzichte van 2013. Overige lasten Gezien de gezonde financiële positie van de Stichting is naast de begroting, voor het eerst een investeringsbegroting voor 2014 opgesteld. Hierin worden alleen incidentele uitgaven opgenomen. Voor de totale “Overige instellingslasten” betekent dit € 111.989,- meer uitgaven. In 2014 is € 53.012,- meer uitgegeven aan leermiddelen en € 12.500,- meer aan kopieer- en drukwerk. De kosten voor de administratieve lasten zijn omlaag gegaan met € 29.500,-, doordat de administratie van De Regenboog en De Blink volledig door het eigen stafbureau gevoerd wordt. Extra uitgaven zijn gedaan in het kader van het fusieonderzoek, ad € 32.304,- ten opzichte van 2013. De kosten voor ICT-licenties zijn het afgelopen jaar gestegen, door onder andere de overstap naar een Cloudomgeving en extra uitgaven inzake de investeringsbegroting.
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
42
BEGROTING Jaarlijks stellen wij een sluitende begroting op. In deze begroting worden alle structurele uitgaven begroot. In de afgelopen jaren is een reserve opgebouwd die bestemd is voor incidentele uitgaven. Voor het eerst in 2014 is voor deze uitgaven een investeringsbegroting opgesteld. Dit is ook het geval voor 2015. Voor de jaren 2015 tot en met 2018 is een meerjarenraming gemaakt op basis van de prognoses van het aantal leerlingen. De begrotingen zijn gebaseerd op het beleidsplan 2013-2017 “Boeiend onderwijs voor ieder kind” en het jaarplan 20142015. Ontwikkelingen Landelijk is er sprake van een daling van het aantal leerlingen in het primair onderwijs. Regionaal bestaan er grote verschillen. Ook in onze regio loopt het aantal leerlingen met 7 tot 8% terug in de komende jaren. Door een zorgvuldige leerlingenprognose op stichtingsniveau, en inzicht in de ontwikkelingen in ons personeelsbestand, kunnen wij het werkgelegenheidsbeleid gestand doen. Zoals beschreven in de onderhoudsparagraaf, zal het gemeentelijke deel van het buitenonderhoud in 2015 overgedragen worden naar Stichting Lek en IJssel. Risico’s De voorliggende begroting 2015 en de meerjarenraming 2015-2018 zijn gebaseerd op alle, op het moment van opstellen (november 2014), bekende feiten. Ten tijde van het opstellen van de begrotingen zijn een aantal factoren onzeker: • definitief budget personeel; • de bekostiging van het voortgezet onderwijs; • de bedragen voor de prestatiebox; • de budgetten voor de functiemix; • de werkgeverslasten voor het personeel; • de vergoeding passend onderwijs.
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
43
BEGROTING 2015 TOELICHTING BATEN Er is geen rekening gehouden met aanpassingen van bedragen voor de bekostiging. De uitkeringsverplichtingen voor oud-medewerkers is voor de gehele Stichting begroot op € 60.000,-. Vergoeding personeel WSNS Voor het schooljaar 2014/2015 is de vergoeding vastgesteld. Voor het schooljaar 2015/2016 zijn deze bedragen nog niet bekend. In de begroting 2015 is uitgegaan van de bedragen die zijn toegekend voor het schooljaar 2014/2015. TOELICHTING LASTEN De formatie voor de scholen wordt toegekend op basis van de leerlingenprognose op 1 oktober van het betreffende schooljaar. Voor het schooljaar 2015/2016 wordt in het primair onderwijs 1,1 FTE minder formatie ingezet dan in 2014/2015. In de begroting is de formatie voor De Wenteltrap gelijk gebleven aan 2014/2015 en voor De Baanbreker 1,0 FTE minder. Verder is in de begroting 2015 uitgegaan van de gemiddelde kosten in de afgelopen jaren voor: • vervanging eigen rekening; • ouderschapsverlof; • loonkosten frictie; • jubileumuitkeringen; • overlijdensuitkeringen etc. De overige kosten voor sociale lasten en pensioenpremie zijn begroot conform de percentages van eind 2014. Voor 2015 is een bedrag begroot van € 275.342,- voor de scholing van medewerkers. Leren is de kernopdracht voor Stichting Lek en IJssel. Dat vraagt om een leven lang leren van de mensen die bij Lek en IJssel werken. De ontwikkeling als lerende organisatie geeft ook nadrukkelijk de betekenis en relevantie van leren aan. Lek en IJssel heeft een jaarlijks trainingsaanbod op stichtingsniveau dat nauw aansluit bij het beleidsplan.
INVESTERINGSBEGROTING 2015 Gezien de gezonde financiële positie van de Stichting is in 2014 gestart met een investeringsbegroting, naast de begroting. Ook voor het jaar 2015 is een investeringsbegroting opgesteld waarin alleen incidentele uitgaven zijn opgenomen. In 2015 worden middelen uit de reserve onder andere ingezet voor: • start project zomerschool; • aanleg draadloos netwerk; • vrij roosteren van personeel voor professionalisering; • (her)inrichtingskosten na renovatie van de Ark van Noach; • profilering scholen Stichting Lek en IJssel. De totale investeringsbegroting voor 2015 bedraagt €492.005,-.
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
44
CONTINUÏTEITSPARAGRAAF Personele bezetting 2015 – 2018 Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling weer tussen directie, het onderwijspersoneel (OP) en ondersteunend personeel (OOP) over de jaren 2015 tot en met 2018.
Directie OP
2014
2015
2016
2017
2018
18,75
18,42
17,95
17,62
17,14
218,23
214,4
208,9
205,13
199,45
OOP
27,12
26,64
25,96
25,49
24,79
Totaal
264,1
259,5
252,8
248,3
241,4
(In FTE)
Het aantal FTE zal de komende jaren afnemen door een dalend aantal leerlingen. In dit meerjarenoverzicht is geen rekening gehouden met onzekere factoren, zoals de hoogte van de bekostiging, de bestuurs-gpl en de gevolgen van de aangepaste cao’s. Omdat de Stichting werkgelegenheidsbeleid hanteert zijn er een aantal maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de risico’s op boventalligheid van personeel zo klein mogelijk zijn. Zie hiervoor de risicoparagraaf. Een verdere toelichting op het personeelsbeleid geven wij in het onderdeel “Personele zaken” van het jaarverslag.
Leerling meerjarenprognose 2015-2018 op basis van 01-10-2014 De leerlingenprognose van de scholen vormen de basis voor de meerjarenraming. 2014
2015
2016
2017
2018
Agnesschool
205
199
198
199
194
Ark
252
244
224
207
199
Ark van Noach
529
495
479
469
432
Baanbreker
179
165
160
157
156
67
70
75
81
85
Egbertus
144
139
138
137
142
Fatima
216
234
239
243
244
Gerardus Majella
107
109
103
99
99
Jan Bunnik
230
227
235
232
224
Nicolaasschool
202
197
184
189
183
Opstap
404
408
391
369
351
De Overkant
106
103
96
89
84
Paulus
154
146
139
139
132
Regenboog
52
49
49
49
47
Victorschool
145
137
123
118
114
Wegwijzer
259
267
271
279
279
Wenteltrap
209
200
195
190
190
Zomergaard
78
80
76
70
73
3538
3469
3375
3316
3228
Blink
TOTAAL
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
45
De personeelslasten zijn berekend op basis van de inzet van personeel die wordt toegekend op basis van het aantal leerlingen op 1 oktober van het betreffende schooljaar. De bekostiging is gebaseerd op basis van het aantal leerlingen op 1 oktober in het jaar voorafgaand aan het schooljaar. Dit heeft tot gevolg dat bij een toename van het leerlingenaantal naar verhouding tot de inkomsten meer formatie wordt ingezet en bij een daling van het leerlingenaantal de personeelslasten naar verhouding tot de inkomsten lager zal zijn. Op 1 oktober 2015 zal het aantal leerlingen gaan dalen. Uit de prognoses blijkt dat er naar verhouding meer bovenbouwleerlingen dan onderbouwleerlingen zijn. Omdat de bekostiging voor een leerling in de leeftijd van 4 t/m 7 jaar hoger is, worden de inkomsten per leerling lager.
Meerjarenraming baten en lasten Stichting Lek en IJssel werkt vanaf het jaar 2014 met twee begrotingen: • Exploitatie begroting; • Investeringsbegroting (incidentele lasten). Gezien de gezonde financiële positie van de Stichting is, in 2014 gestart met een “investeringsbegroting”, naast de exploitatie begroting. Ook voor het jaar 2015 is een investeringsbegroting opgesteld waarin alleen incidentele uitgaven zijn opgenomen. Meerjarenraming exploitatie 2015 tot en met 2018
Rijksbijdragen Gemeentelijke bijdragen Overige baten Totaal baten Personeel Afschrijvingen
2015
2016
2017
2018
18.185.991
18.155.445
17.760.673
17.364.561
46.385
30.000
30.000
30.000
874.669
826.973
809.575
790.898
19.107.045
19.012.418
18.600.248
18.185.460
16.089.892
16.056.857
15.662.220
15.299.516
358.513
380.000
380.000
380.000
Huisvestingslasten
1.363.462
1.347.859
1.357.840
1.324.612
Overige lasten
1.370.178
1.302.702
1.275.189
1.256.331
19.182.045
19.087.418
18.675.248
18.260.460
75.000
75.000
75.000
75.000
-
-
-
-
Totaal lasten Rentebaten bank Begroot resultaat (In Euro’s)
Een daling van het aantal leerlingen heeft tot gevolg dat alle rijksbijdragen lager zijn, ook de gebouwafhankelijke bijdrage. De huisvestingskosten zullen daardoor procentueel een groter deel zijn van de baten. De kosten voor onderhoud gebouwen zijn voor de komende 40 jaar geraamd in de meerjaren onderhoudsplannen. Voor het variabel onderhoud wordt jaarlijks gedoteerd in de voorziening onderhoud zodat de jaarlijkse kosten voor onderhoud gebouwen nagenoeg gelijk zijn. De uitgaven voor het buitenonderhoud en de daarbij behorende rijksbekostiging zijn nog niet in de meerjarenbegroting verwerkt. Een verdere toelichting op huisvesting en onderhoud wordt gegeven in het jaarverslag, onderdeel “Huisvesting en beheer”. De komende jaren zal structureel begroot worden op een sluitende begroting.
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
46
Meerjarenraming incidentele baten en lasten 2015 tot en met 2018 2015 Incidentele uitgaven Resultaat
2016
2017
2018
492.000
200.000
200.000
200.000
-492.000
-200.000
-200.000
-200.000
(In Euro’s)
Voor 2015 is het bedrag gesteld op € 492.000,- en voor de jaren daarna op € 200.000,-. Dit betreft alleen incidentele uitgaven.
Meerjarenontwikkeling balansposities 2015 tot en met 2018 BALANSPOSTEN PER 31 december 2014
2015
2016
2017
2018
Materiële vaste activa
1.722.912
1.814.399
1.884.399
1.954.399
1.889.399
Financiële vaste activa
1
1
1
1
1
Vorderingen
1.786.634
1.175.000
1.150.000
1.110.000
1.075.000
Liquide middelen
5.943.252
6.433.644
6.078.549
5.846.993
5.686.899
Vlottende activa
7.729.886
7.608.644
7.228.549
6.956.993
6.761.899
Totaal activa
9.452.799
9.423.044
9.112.949
8.911.393
8.651.299
Algemene reserve
3.480.214
2.997.172
2.806.130
2.615.088
2.424.046
Bestemmingsreserve publiek
3.174.063
3.374.063
3.394.063
3.414.063
3.434.063
Eigen Vermogen
6.654.277
6.371.235
6.200.193
6.029.151
5.858.109
905.691
1.031.809
932.756
942.242
888.190
1.892.831
2.020.000
1.980.000
1.940.000
1.905.000
9.452.799
9.423.044
9.112.949
8.911.393
8.651.299
Voorzieningen Kortlopende schulden Totaal passiva (In Euro’s)
De overheveling van het buitenonderhoud van de gemeente naar de Stichting heeft geleid tot een aangepast meerjarenonderhoudsplan. De jaarlijkse dotatie op de voorziening groot onderhoud zal hierdoor toenemen van € 205.000,- naar € 300.000,-. Naar verwachting worden de komende jaren geen grote uitgaven verwacht voor het buitenonderhoud. Voor een verdere toelichting op huisvesting en onderhoud wordt gegeven in het jaarverslag, onderdeel “Huisvesting”. De investeringsbegroting zorgt voor de jaarlijkse afname van het eigen vermogen. Voor het jaar 2015 is een resultaat opgenomen van € 492.000,-. Voor de volgende jaren wordt het jaarlijkse resultaat begroot op € 200.000,-. Een groot deel van de bestemmingsreserve is voor de vervanging van de activa. De hoogte van de benodigde reserve is afgeleid van de meerjaren investeringsoverzichten van de scholen. De vervanging van, met name ICT, is mede afhankelijk van de levensduur van de hardware. Activa worden vervangen op het moment dat dit gewenst of noodzakkelijk is, ongeacht de administratieve levensduur.
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
47
Meerjarenontwikkeling kengetallen 2015 tot en met 2018 2014 Solvabiliteit
70,4%
2015 67,6%
2016 68,0%
2017 67,7%
2018
Signaleringsgrens Commissie Don Ondergrens
Bovengrens
20,0%
Geen
67,7%
Liquiditeit
4,08
3,77
3,65
3,59
3,55
0,5
1,5
Rentabiliteit
0,7%
-2,6%
-1,1%
-1,1%
-1,1%
0,0%
5,0%
48,0%
49,1%
47,7%
47,7%
47,4%
Geen
35,0%
Kapitalisatiefactor
Risicoparagraaf Het behalen van de doelstellingen is gebonden aan onderzekerheden. Deze onzekerheden dienen geanalyseerd en inzichtelijk gemaakt te worden. In 2014 is in samenwerking met de accountant gestart met een uitgebreide risico-inventarisatie om de minimale reserve voor de Stichting vast te kunnen stellen. Deze zal in 2015 afgerond worden. Onderstaande risico’s zijn reeds inzichtelijk gemaakt. Eventuele beheersmaatregelen zijn hieraan gekoppeld of zullen komend jaar verder uitgewerkt worden. Risico
Gevolgen
Beerheersmaatregel
Sterke daling aantal
Personeelsoverschot
Opstellen en onderhouden van betrouwbare leerling-
leerlingen (op de lange
prognoses.
termijn) Scholen komen onder de
Up-to-date beleidsplan (jaarlijks en meerjaren).
gemeentelijke opheffingsnorm Flexibiliteit personeels-
Lagere inkomsten
Onderscheidend onderwijs aanbieden.
Personeelsoverschot
Aanhouden van de flexibele schil van ongeveer 10% van
bestand
het personeelsbestand. Aanwezigheid van een sociaal statuut. Aanstellen van tijdelijk personeel. Samenwerking met overige besturen in de regio op het terrein van personeelsvoorziening, mobiliteitsbeleid, loopbaanbeleid en duurzame inzetbaarheid. Monitoren natuurlijk verloop.
Bezuinigingen bij de
Lagere inkomsten
Volgen van politieke ontwikkelingen.
diverse overheden Opstellen prognoses. Juiste en tijdige interne informatievoorziening (budgethouders). Onvolledige AO/IC
Onduidelijkheid rondom taken en
Opstellen en onderhouden van AO/IC beschrijving.
verantwoordelijkheden Onderhouden P&C-cyclus. Technische
Hogere investeringen ICT
Bestemmingsreserve activa.
ontwikkelingen Meer kosten voor leermiddelen
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
48
Planning en control Al sinds een aantal jaar wordt binnen Stichting Lek en IJssel gewerkt met een jaarlijkse planning en control cyclus. Hierin zijn afspraken gemaakt wanneer welke acties plaatsvinden en wie waarvoor verantwoordelijk is. In deze cyclus zijn onder andere opgenomen: • • • • • • •
begroting komend kalenderjaar; meerjaren begroting; financiële kwartaalrapportages; jaarrekening en jaarverslag; personele (mutatie) overzichten; personele overzichten (verzuim, dienstverbanden, managementrapportage); formatie komend schooljaar.
Daarnaast zijn afspraken opgenomen over de tijdigheid van onderliggende dagelijkse werkzaamheden. De huidige cylcus leidt tot gestructureerde stuurinformatie voor de verschillende verantwoordelijken in de Stichting. Hoewel de huidige cyclus naar wens werkt, is de cyclus onderhevig aan wijzigingen van zowel interne als externe actoren. Indien noodzakelijk wordt de cyclus hierop aangepast. Daarom zal in 2015 gestart worden met een verdere professionalisering van de P&C-cyclus, waarin ook een diepere uitwerking van de AO/IC opgepakt zal worden. Om de interne informatievoorziening beter aan te laten sluiten op de interne informatiebehoefte is vanaf 2015 gekozen voor een veranderde opzet van de begroting en rapportages.
Rapportage toezichthoudend orgaan Met de invoering van Policy Governance heeft de scheiding tussen bestuur en toezicht goed vorm gekregen. We hanteren daarnaast de Code Goed Bestuur van de PO-Raad. Na twee jaar werken met dit model willen we een evaluatie houden, en de doelen van de organisatie in relatie tot de rapportage nog eens kritisch tegen het licht houden. We willen graag doorgroeien naar het Raad van Toezichtmodel. Een logisch moment daarvoor zou de fusiedatum van 1 januari 2016 zijn.
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
49
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
CONTROLEVERKLARING ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
50
Jaarverslag Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel• Deel • Deel II -I Financieelverslag - Bestuursverslag
51
Deel III --Bestuursverslag Financieelverslag• Jaarverslag • Jaarverslag Stichting Stichting Lek Lek & IJssel & IJssel
Lorentzlaan 4 3401 MX IJsselstein Postbus 377 3400 AJ IJsselstein T 030 - 686 84 44 E
[email protected] I www.lekenijssel.nl