Voorwoord 5 Bericht van de Raad van Commissarissen 6 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) 8 Kerncijfers 14 Jaarverslag van de directie 15

Jaarverslag 2014

1

2

Inhoud Voorwoord 5 Bericht van de Raad van Commissarissen

6

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)

8

Kerncijfers 14 Jaarverslag van de directie

15

Jaarrekening Dar N.V. geconsolideerd 2014 20 Geconsolideerde balans per 31 december

22

Geconsolideerde winst- en verliesrekening

23

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

24

Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening

25

Algemeen

25

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

26

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat

29

Financiële instrumenten en risicobeheersing

30

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening

31

Geconsolideerde balans

31

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

36

Geconsolideerde winst- en verliesrekening

36

Enkelvoudige jaarrekening Dar N.V. 2014

40

Balans Dar N.V. per 31 december

42

Winst- en verliesrekening

43

Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening

43

Toelichting op de onderscheiden posten van de balans

44

Balans 44 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 46 Overige toelichting 46

Overige gegevens 47 Colofon 52

3

Zowel kinderen als volwassenen houden als Wijkheld hun buurt schoon door het opruimen van zwerfafval.

4

Voorwoord Met gepaste trots presenteert Dar haar jaarverslag over 2014. De overheid vraagt steeds meer van de samenleving. Dat geldt voor de burger in het algemeen maar zeker voor Dar in het bijzonder. Dat stelt ons voor nieuwe uitdagingen. In toenemende mate speelt Dar een rol in wijk en buurt in samenspraak met de bewoners. Wat vindt hij of zij van de dienstverlening? Hoe stimuleren we burgers nog een extra stap te zetten in het scheiden van afval? Hoe willen we het park ingericht hebben? Hoe pakken we samen het zwerfafval aan? Hoe voorkomen we samen ongedierte in de openbare ruimte? In de VANG-doelstellingen (Van Afval Naar Grondstof) voor 2020 heeft de overheid de kaders aangegeven voor afvaldoelstellingen. De samenwerking met bewoners hebben we hard nodig om invulling te geven aan deze doelstelling. Niet alles is met techniek op te lossen, het gedrag van de bewoners is in toenemende mate bepalend om ook het laatste restje (zwerf-)afval als grondstof te gebruiken. De nieuwe uitdagingen zijn daarmee divers. We analyseren de input via het klantencontactcentrum waar dagelijks informatie van burgers wordt verzameld tot bruikbare stuurinformatie. We zijn dagelijks de ogen en oren in de wijk om zaken snel aan te pakken. We zitten aan tafel met bewoners over omvormingen. We draaien projecten zoals Wijkhelden waarbij jong en oud op pad gaan om de wijk te ontdoen van zwerfafval. We zijn een publiekscampagne gestart om bewoners bewust te maken van het scheiden van afval. We draaien pilots met toezicht en handhaving om corrigerend op te treden. In 2014 heeft Dar fors geïnvesteerd in middelen en mensen. Het jaar 2014 was voor Dar het jaar van de veiligheid. De medewerkers hebben door dit jaar vele operationele punten aangedragen en tevens is het bewustzijn voor veiligheid nog meer gegroeid. De nieuwe milieustraat in Nijmegen is een van de mooiste maar zeker ook een van de effectiefste van Nederland. Dat geeft een flinke stimulans aan de opdracht meer grondstoffen uit het afval te halen. Zeker ook geeft het een stimulans aan het bevorderen van de klant- en burgertevredenheid, een belangrijke opdracht van onze aandeelhouders. Fors is ook ingezet op nieuwe typen van dienstverlening zoals DarGROEN!, het introduceren van IBOR in de regio en de inzet van milieu- en arbovriendelijke inzamelmiddelen. We liggen op koers met het inpassen van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt binnen de Dar-organisatie. We zijn er trots op dat dat gelukt is en de mensen zijn er trots op dat ze bij Dar werken. Dar is onderdeel van maatschappelijke ontwikkelingen. Dat levert dynamiek en resultaat. Dat betekent ook dat we soms op onze tenen moeten lopen, maar het gevolg telt en is zichtbaar in de straat. De ontwikkelingen laten ons tevreden terugkijken, wetende dat onze ambitie niet afneemt en dat het meer een aansporing is om de ingezette lijn in 2015 met enthousiasme en extra inspanning door te zetten! In het voorjaar van 2015 heeft de heer P.A.C.T. van Heeswijk een andere uitdaging aangenomen en daarom zijn functie als Algemeen Directeur van Dar N.V. per 17 mei 2015 neergelegd. In overleg hebben de aandeelhouders ondergetekende aangewezen als plaatsvervangend directeur. Het streven is om in de aandeelhoudersvergadering van juni een nieuwe directeur te benoemen. We willen de heer Van Heeswijk danken voor zijn inzet in de afgelopen jaren. Nijmegen, 19 mei 2015 drs. G.T.M. de Bruin Dar N.V. algemeen directeur a.i.

5

Bericht van de Raad van Commissarissen Met genoegen bieden wij u hierbij het Jaarverslag van Dar N.V. over 2014 aan. Dar presenteert zich nu alweer ruim drie jaar als regiebedrijf voor de aangesloten gemeenten. Regie bij het afvalbeheer, met private inzamelbedrijven als onderaannemers naast de eigen uitvoerende organisatie. Regie bij het beheer van de openbare ruimte, met inbegrip van het openbaar groen. Ook hier de mix van eigen uitvoering (vooral met DarGROEN!) en de inzet van gespecialiseerde marktpartijen. Deze strategische positie doet recht aan de wensen van de aandeelhouders/opdrachtgevers en past heel goed in de tijdgeest. Bij deze verandering hoort een vernieuwing van processen en automatisering. In 2013 startte het project Connect, wat in 2014 leidde tot een live-gang. Met Connect koos Dar voor een toekomstgerichte bedrijfsautomatisering, met bijbehorende optimalisatie van de bedrijfsprocessen. Vanwege het grote belang voor de stabiliteit van de organisatie en robuustheid van de AO/ IC, heeft de RvC vanuit haar eigen geledingen een ICT-commissie in het leven geroepen om de voortgang van dit project nauwgezet te volgen, en heeft vertrouwen in het resultaat. Dar zal de kwaliteit van de AO/IC verder blijven verbeteren om haar strategische doelen goed te kunnen ondersteunen. In een goede samenspraak met de aandeelhouders en opdrachtgevers heeft Dar het begrip “marktconformiteit” verkend, wat heeft geleid tot een verduidelijking van de strategische koers op dit punt.

6

De directie van Dar heeft zich in 2014 nadrukkelijk de vraag gesteld wat de potentie en het strategisch belang van Dar Milieu BV is. De Raad van Commissarissen is door de directie intensief bij dit proces betrokken en heeft de ruimte benut om haar adviesrol in te vullen. De uitwerking van deze discussie zal pas in de loop van 2015 in volle omvang duidelijk worden. De RvC wil bij deze gelegenheid haar dank uitspreken voor de goede samenwerking met en het vertrouwen van de aandeelhouders. Met deze goede verhoudingen is het voor ons een groot genoegen om de toezichthoudende rol van de Raad uit te voeren. We kijken vooruit naar de verdere vervolmaking van de afgesproken strategie met als belangrijke voorwaarde in 2015 een goede evaluatie van de samenwerking met de gemeenten. Bij deze evaluatie zullen we vooral aanknopingspunten bespreken om nog weer beter de belangen van de aandeelhouders te kunnen behartigen door een optimale dienstverlening met hoge kwaliteit en duurzame innovaties met betrekking tot IBOR en Grondstoffeninzameling. In dit jaarverslag zijn opgenomen de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening van Dar N.V., het verslag van de Directie, alsmede de verantwoording van de onderneming op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De jaarrekening is gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.. U treft deze verklaring elders in dit jaarverslag aan.

Toezicht en advies De Raad van Commissarissen kwam in het verslagjaar zeven maal in vergadering bijeen. In deze bijeenkomsten is gesproken over de algemene gang van zaken in de organisatie, het strategisch beleid, ontwikkelingen in de markt en de ontwikkeling van de financiële resultaten.

Daarnaast heeft de RvC haar eigen rol en functioneren in een aparte evaluatie besproken. Wij kijken met genoegen terug op de open gedachtevorming bij de strategische discussies, zowel binnen directie als tussen de aandeelhouders, waar de RvC aan heeft deelgenomen. De auditcommissie, bestaande uit mevrouw Lenny Berkers en de heer Maarten Meulendijks, vergaderde in 2014 vijf keer. Op de agenda stonden de jaarcijfers 2013, de management letter 2014 en de begroting 2015. De remuneratiecommissie, bestaande uit mevrouw Karin van Willigen en de heer Jan Storm, heeft in dit verslagjaar één maal vergaderd, en daarnaast is regelmatig informeel overlegd. De stuurgroep van het project Connect heeft, naast de verantwoording in de RvC-vergaderingen, in 2014 drie keer overleg gehad met de ICT-commissie. De ICT-commissie, bestaande uit mevrouw Lenny Berkers en de heer Maarten Meulendijks, heeft daarbij geconstateerd dat het ICT-project, dat eigenlijk vooral een veranderingsproject is, zorgvuldig aangestuurd wordt. In de twee overleggen tussen een delegatie van de RvC en de Ondernemingsraad Dar is naast personele aangelegenheden gesproken over algemene strategische ontwikkelingen.

Resultaat en bestemming De Raad van Commissarissen adviseert op grond van haar bevindingen en op basis van de goedkeurende controleverklaring de aandeelhouder als volgt: •

•

De jaarrekening, bestaande uit de balans per 31 december 2014, de resultatenrekening over het jaar 2014, evenals de bijbehorende toelichting en de overige gegevens vast te stellen. Het voordelig saldo, ad € 468.000 in de vorm van dividend uit te keren aan de aandeelhouders.

Slot Graag spreken wij onze waardering uit tegenover de directie en alle medewerkers voor hun grote betrokkenheid en inzet, evenals voor het behaalde resultaat over het jaar 2014. Een bijzonder woord van dank gaat uit naar de heer P.A.C.T. van Heeswijk, die begin mei 2015 afscheid heeft genomen van Dar. Mede dankzij de heer Van Heeswijk heeft Dar in 4½ jaar tijd bijzonder veel bereikt en de heer Van Heeswijk wist daarbij de belangen van de aandeelhouders/opdrachtgevers goed te behartigen. Hij heeft Dar kundig geleid in de eerder genoemde transitie naar Dar-nieuwe stijl. Nijmegen, 19 mei 2015 Namens de Raad van Commissarissen, J. Storm president-commissaris

7

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Dar is zich al jarenlang bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en probeert hier ook inhoud aan te geven. In de missie hebben we de aandacht voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen benadrukken. `Onze regio de schoonste van Nederland maken door het uitstekend organiseren en (laten) uitvoeren van afvalbeheer en het beheer van de openbare ruimte. Wij doen dat maatschappelijk verantwoord en samen met actief betrokken medewerkers, partners en burgers.´

8

Onze ambitie verwijst nadrukkelijk naar onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, waarin we een evenwicht zoeken in de aandacht voor people, planet en profit. Hierbij zoeken we aansluiting bij de ISO26000 richtlijn om deze ambitie gestructureerd te benaderen. Binnen de zeven MVO-principes ligt de nadruk op de belangen van de stakeholders, en werken we continu aan transparantie, ethisch gedrag, respect voor wet- en regelgeving, waarmee we de andere principes (afleggen van rekenschap, internationale gedragsnormen en mensenrechten) natuurlijk niet uit het oog verliezen. Binnen de zeven MVO-thema’s ligt het accent op arbeidsomstandigheden, consumentenaangelegenheden en milieu. De overige thema’s (mensenrechten, eerlijk zaken doen, maatschappijbetrokkenheid en behoorlijk bestuur) krijgen gepaste aandacht; hierbij heeft de maatschappijbetrokkenheid extra invulling gekregen met onze inzet om van De Werkgroep en DarGROEN! een succes te maken. Duurzaamheid is geen project. Het bestaat niet ‘naast’ de strategie en de normale activiteiten van een bedrijf, het is daar juist integraal mee vervlochten. Duurzaamheid is een visie. Daarom maken wij verduurzaming tot de strategie van Dar.

De stakeholders Betrokkenheid van al onze stakeholders bij de realisatie van onze missie is essentieel. De meest belangrijke stakeholders van Dar (opdrachtgevende gemeenten, politiek, burgers, ARN) zijn zonder uitzondering partijen met een direct belang bij een verduurzaming van zowel hun eigen activiteiten als die van Dar. Gemeenten bevinden zich in een politiek-economische situatie waarin duurzame inkoop en duurzame partnerschappen niet slechts gewaardeerd worden, maar ook steeds meer worden verplicht. Er is een gedeelde drang naar een steeds schonere en duurzamere regio, uiteraard binnen de kaders van financiële haalbaarheid. Het blijkt dat politieke stakeholders hier expliciet op wachten: Dar heeft de regierol toebedeeld gekregen en het is aan haar om daar proactief actie in te ondernemen. We hebben met de gemeentelijke opdrachtgevers gebouwd aan een overlegstructuur die gebaseerd is op kritische samenwerking. Ketenpartners zoals de ARN zijn in meer of mindere mate bezig met de verduurzaming van hun eigen activiteiten (bijvoorbeeld de vergistinginstallatie van de ARN en het warmtenet) en hebben belang bij partners die bij die trend aansluiten. Eigen personeelsleden hebben behoefte aan een stabiele werkgever die garant staat voor continuïteit en ontwikkeling. Inwoners van de regio vertrouwen expliciet en impliciet op Dar voor het verzorgen van schone werk- en woonomgevingen. Bijzondere aandacht besteden wij in de volgende paragrafen aan de belangen en wensen van personeel en inwoners.

De medewerker Mensen zijn het belangrijkste kapitaal van Dar. Onze medewerkers zijn bepalend bij het realiseren van de ondernemingsdoelstellingen en daarmee het succes van Dar. We zitten in een maatschappelijke omgeving die continue in beweging en in verandering is en die steeds kritischer onze resultaten beoordeelt. Hier moeten wij snel en adequaat op inspelen. Dit betekent dat wij een steeds groter appèl moeten doen op de verandercapaciteit van de organisatie en dus van de medewerkers. Onze medewerkers, die dagelijks werkzaam en zichtbaar zijn in de straten, in wijken en bij de commerciële klanten, zijn het gezicht van Dar en zijn gemotiveerde professionals en tevens onze ambassadeurs. Met het opschuiven van de leeftijdsgrens voor het arbeidzaam leven tot 67 jaar, vormt duurzame inzetbaarheid een belangrijke, zo niet de belangrijkste basis voor ons sociaal beleid. Wij zijn ons bewust dat een verantwoord en gedegen sociaal beleid essentieel is voor een succesvolle, respectvolle, maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering. Het uit zich in een organisatie die faciliteert, mogelijkheden biedt, een luisterend oor en een helpende hand biedt, maar ook een organisatie die medewerkers aanspreekt op resultaten en de wijze waarop deze resultaten behaald worden. Dar en haar medewerkers hebben in de afgelopen jaren veel veranderingen meegemaakt. De focus op de regiogemeenten als belangrijke klanten en de transitie naar regiebedrijf vormden nieuwe uitdagingen, evenals het onderbrengen van groenonderhoudswerkzaamheden bij Dar met de inzet van vanuit Breed gedetacheerde SW-medewerkers. Het jaar 2014 hebben we uitgeroepen tot het jaar van de veiligheid. Met een veiligheidsteam, interne controles en veel interne publiciteit stand het onderwerp nadrukkelijk in de aandacht. Onveilige situaties zijn aangepakt. Tevens hebben we, samen met de gemeente Nijmegen, AVRI en ACV, de opdracht gegeven om een instructiehandboek “veilig werken langs de weg” te ontwikkelen. In 2015 zal dit afgerond en geïmplementeerd worden. In 2010, 2012 en in 2014 hebben we een medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO) uitgevoerd. Met het MTO wilden we een beeld krijgen van de beleving van ons personeel over Dar. 60% van de medewerkers heeft het onderzoek ingevuld. De gemiddelde score op tevredenheid is 6,6. In 2012 was het 7,0 en in 2010 6,4. Het werk, de arbeidsomstandigheden en veiligheid scoren hoog. De drie belangrijkste punten waarop we ons moeten richten zijn: samenwerking, leiderschap MT en leidinggevenden en perspectief (ouderenbeleid). Samen met de OR heeft het MT een actieplan opgesteld om de knelpunten die uit het MTO naar voren zijn gekomen aan te pakken.

De inwoners Het klantencontactcentrum heeft de functie van eerste aanspreekpunt voor de inwoners van alle gemeenten. Dit geldt zowel voor de eigen activiteiten, als voor het uitbestede werk. Ook als een ander bedrijf in opdracht van Dar de feitelijke uitvoering verzorgt, doet Dar de registratie van meldingen en klachten. Daarbij bewaken wij de afhandeling en de terugkoppeling. Het klantencontactcentrum heeft hiermee een belangrijke rol in de communicatie met een van de belangrijkste stakeholdergroepen. De analyse van de klachten en meldingen is input voor kwaliteitsverbetering bij Dar, haar onderaannemers en de gemeenten. In 2013 hebben we de digitale afvalwijzer gelanceerd. Dit is een combinatie van afvalkalender en aanvullende informatie, die op perceelsniveau in druk en digitaal ter beschikking van de

9

burgers staat. Deze functionaliteit is sinds 2014 ook in een app beschikbaar gemaakt. Gebruikers krijgen bijvoorbeeld pushberichten over de eerstvolgende inzameldag. In 2014 hebben we de communicatiecampagne Kijk! Afval is grondstof gelanceerd. Deze campagne gebruiken we regiobreed en heeft elk jaar een ander thema. Dit jaar is het GFT. Om de start te markeren hebben we aan elke gemeente een perenboom cadeau gedaan, om daarmee de kringloop te symboliseren. Nadat jarenlang in Nijmegen het project Buurtrangers heeft gelopen, is het gelukt om dit concept in vrijwel de hele regio uit te rollen onder de nieuwe naam Wijkhelden. Concreet betekent dit project dat groepen kinderen met een volwassene zwerfafval in hun wijk/buurt opruimen. Hierbij ondersteund door Dar/gemeente, gecombineerd met een website, social media en door het jaar heen leuke evenementen. Een mooie stap voor Dar in de openbare ruimte en burgerparticipatie. Jaarlijks peilen we hoe de klant over de dienstverlening denkt via het klantentevredenheidsonderzoek. Het gemiddelde rapportcijfer voor Dar ligt in 2014 op een 7,8 Er liggen nog wel mogelijkheden om onszelf te verbeteren, en daarmee is het burgertevredenheidsonderzoek input voor beleid en voor verbetering binnen Dar.

Welk rapportcijfer geeft u Dar voor de afvalinzameling? Tevredenheid afvalinzameling

10

7,5 7,6 7,6

7,6 7,6 7,9

7,5 7,2 7,7

7,3 7,6 7,9

7,5 7,4 7,8

7,0 7,6 7,7

7,2 7,4 7,9

7,3 7,5 7,7

7,4 7,5 7,8

Nijmegen

Ubbergen

Wijchen

Millingen

Heumen

Groesbeek

Druten

Beuningen

Totaal

2012

2013

2014

De verschillen tussen 2014 en 2013/2012, worden mogelijk veroorzaakt doordat er in 2014 een andere onderzoeksmethodiek gehanteerd is. In onderstaande tabel zijn de percentages onvoldoendes opgenomen, per jaar en per gemeente Jaar

Nijmegen

Ubbergen

Wijchen

Millingen

Heumen

Groesbeek

Druten

Beuningen

Totaal

2012

7%

4%

5%

6%

5%

9%

7%

5%

6%

2013

6%

4%

8%

4%

6%

4%

5%

4%

5%

2014

6%

3%

4%

1%

3%

3%

3%

2%

3%

De algemene tevredenheid over de afvalinzameling van Dar vertoont een positieve ontwikkeling. Wellicht nog belangrijker dan de licht stijgende lijn is de daling van het aantal onvoldoendes dat we hebben gekregen. Het bewonersonderzoek 2014 laat mooie resultaten zien met een bevestiging van het positieve beeld van afgelopen jaren. Aandachtspunt blijft onder meer de naamsbekendheid van Dar met name in de regiogemeenten. Hier moeten we aan blijven werken door goede communicatie en kwalitatief hoogwaardig werk af te blijven leveren.

Maatschappij In onze activiteiten hebben wij oog voor de maatschappelijke ontwikkelingen en bieden we bijvoorbeeld leer- en werkmogelijkheden aan mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. In 2012 heeft Dar de Werkcorporatie “De Werkgroep” opgericht. De Werkgroep begeleidt langdurig werklozen (middels de inzet bij groenbeheer en een vakgerichte opleiding) richting de reguliere arbeidsmarkt. Sinds 2013 zetten we mensen met een SW-indicatie, via detachering in bij DarGROEN! in de groenvoorziening. In 2014 waren dit er ruim 80 (over het gehele jaar gemiddeld: 68). Initiatieven zoals De Werkgroep en DarGROEN! beïnvloeden het karakter van Dar sterk. Zo werken we aan een modulair ontwikkeltraject, waarmee we waar mogelijk individueel opleidingen kunnen aanbieden en de afstand tot de arbeidsmarkt kunnen verkleinen. Dar is partner in het regionale De Maatschappelijke MeerWaarde. De Maatschappelijke MeerWaarde koppelt kennis, vaardigheden en middelen van bedrijven aan vragen van maatschappelijke organisaties. De Maatschappelijke MeerWaarde stimuleert het maatschappelijk betrokken ondernemen ook door middel van de jaarlijkse uitreiking van de MVO-award. Dar is tevens partner van “N.E.C. Doelbewust” (voorheen bekend onder de naam Wij staan voor de Wijk). Deze stichting initieert, ondersteunt en organiseert maatschappelijke projecten en activiteiten in de regio Nijmegen. Uitgangspunt van de stichting is een bijdrage leveren aan het verbeteren van de sociale cohesie in wijken door het initiëren, ondersteunen, uitvoeren en/ of organiseren van maatschappelijke projecten en activiteiten. Dit allemaal in Nijmegen en haar regio. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om het stimuleren van sportbeoefening of het overdragen van kennis.

Milieu Wij zijn ambitieus. Samen met de gemeenten bepalen we hoe de verhouding tussen de drie P’s van People, Planet en Profit vorm krijgt. We streven naar duurzaam, robuust beleid voor een eerlijke prijs. Dit gaat soms samen, maar soms zullen er moeilijke keuzes moeten worden gemaakt. De transformatie van afval tot grondstof is daarbij een ijkpunt: het winnen van grondstoffen uit afval, door bronscheiding en (waar nodig) nasortering. Met onze opdrachtgevers maken we keuzes voor een beleid gericht op zero-waste en ‘van afval naar grondstof’. Het doel is om in de volle breedte de regio met het hoogste scheidingspercentage van het land te worden en te blijven. De schoonste van het land. Daarvoor zien we een aantal mogelijkheden. Een hoger scheidingsrendement leidt tot een vermindering van de hoeveelheid restafval. De verwerking van restafval is veelal duurder dan hergebruik. Minder restafval levert daarom een rechtstreekse kostenbesparing op. Maar hergebruik geeft ook indirect een milieuvoordeel in de CO2-emissie: Meer hergebruik leidt tot een daling van de CO2-belasting. Met die achtergrond ontwikkelden we onder andere de milieustraten in Bijsterhuizen en Kanaalstraat. Met een forse investering in deze milieustraten maken we het voor de burger veel gemakkelijker om grof huishoudelijk afval gescheiden in te leveren, zodat dit een bron is van grondstoffen. Tegelijk zijn er vergaande afspraken gemaakt met twee particuliere bedrijven die onder auspiciën van Dar een milieustraat gaan exploiteren in respectievelijk Groesbeek en Millingen aan de Rijn. In de gemeente Druten is de interessante pilot met zogenaamde omgekeerde inzameling positief geëvalueerd. Onder het motto ‘Uw afval als grondstof’ hebben inwoners van Afferden

11

en Deest drie containers waarin afval gescheiden kan worden aangeboden voor hergebruik (GFT, oud papier en karton, kunststofverpakkingen, textiel en elektrische apparaten). Het restafval moet men tegen tarief in huisvuilzakken wegbrengen naar een (ondergrondse) verzamelcontainer. De resultaten waren boven verwachting. De hoeveelheden restafval laten een flinke daling zien. Waar gemiddeld in Nederland inwoners circa 220 kilogram fijn restafval hebben, ligt dat regionaal sowieso al lager, namelijk op gemiddeld 135 kilogram. Toen Druten aan de pilot begon zaten zij op circa 70 kilogram. In het pilotgebied is dat vervolgens gedaald naar nog maar 40 kilogram per inwoner per jaar. Geconstateerd is dat deze daling wordt veroorzaakt doordat bewoners het gft, papier en kunststof beter zijn gaan scheiden, en dat er geen sprake is van een toename van het aantal dumpingen in het buitengebied. Deze pilot is voorbeeld voor veel gemeenten in de regio. Het is een kwestie van tijd, voordat de eerste gemeenten structureel overgaan op omgekeerd inzamelen, de gemeente Druten voorop. Niet alleen gescheiden inzameling en hergebruik, maar ook programma’s voor preventie van afval kunnen leiden tot minder afval en lagere kosten. In samenwerking kan de regio een preventiecampagne starten. Gezamenlijke kennis en ervaring kunnen ook ingezet worden voor lokale acties. Om besparingen te bereiken is het goed om breder te denken dan alleen in termen van ‘wielen’ en inzamelkosten. Inzamelkosten bepalen zo’n 40% van de afvalstoffenheffing. We kunnen de gehele keten van afvalinzameling en verwerking doorlichten om tot verdere kostenbesparingen te komen.

CO2-footprint

Om ons eigen bedrijf te evalueren bepalen we de CO2-footprint op basis van het verbruik van brandstoffen voor de bedrijfsvoering en het verbruik van gas, water, elektra en papierverbruik. Wij zijn hiermee gestart toen we in 2007 gingen deelnemen aan het Nijmeegs Energie Convenant (NEC).

12

Onderstaande figuur geeft de ontwikkeling van de CO2-footprint sinds 2007 weer. Brandstof voor voertuigen bepaalt 75% van onze footprint. CO2 in ton/jaar met verrekening graaddagen 4.500,00 4.000,00 3.500,00 3.000,00 Woon-werkverkeer

2.500,00

Catering

2.000,00

Zakelijk verkeer

1.500,00 1.000,00 500.00 0.00 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Dar streeft er naar om de footprint kleiner te maken. Vergeleken met 2013 is de footprint in 2014 1% gestegen. In 2013 was de footprint 13% lager dan bij de start van het NEC (Nijmeegs Energie Convenant) in 2007. De lichte stijging van de CO2-footprint is een resultante van dalende en stijgende verbruikcijfers bij vervoer. Enerzijds leidt de routeoptimalisatie tot een daling, anderzijds zijn toegenomen activiteiten, o.a. bij DarGROEN! oorzaak van een stijging. Door de maatregelen die wij in het kader van MVO nemen, willen we realiseren dat onze CO2-uitstoot minder dan gelijke tred neemt met de groei van de onderneming. Dat is dus in 2014 niet gelukt. Een van de mogelijkheden om de CO2-footprint te verkleinen is de inzet van groengas, omdat groengas (biogas) gerekend wordt tot de hernieuwbare brandstoffen.

Groengas Dar is, samen met haar gemeentelijke opdrachtgevers, een belangrijke leverancier van het organisch materiaal dat de input vormt van de vergistinginstallatie van de ARN, die onder andere groengas produceert waar de voertuigen van Dar op kunnen rijden. Het aandeel groengas in het brandstofverbruik is tussen 2013 en 2014 vrijwel gelijk gebleven: 8,4%. Voor 2015 hebben we opnieuw twee aardgasvoertuigen voor de inzameling besteld.

Overig milieu Dit jaar zijn we begonnen om alle voertuigen te voorzien van apparatuur voor ‘Track and trace’, wat ons inzicht in de bedrijfsvoering verder verbetert en ons helpt om de routes verder te optimaliseren. Met betere routes kunnen we onnodige inzet van auto’s en gereden kilometers beperken.

Certificering Dar heeft een geïntegreerd KAM-systeem (Kwaliteit, Arbo en Milieu). Dar werkt aan kwaliteitsverbetering via ISO 9001 en bewaakt de ontwikkeling van de milieuzorg middels ISO 14001. We hanteren OHSAS18001 voor de aandacht voor arbeidsomstandigheden en veiligheid op organisatieniveau. De certificeringsaudit voor dit geïntegreerde systeem is eind 2013 met goed resultaat uitgevoerd. Ook de opvolgingsaudit eind 2014 hebben we glansrijk doorstaan. Daarnaast zorgen we ervoor dat op individueel niveau de medewerkers beschikken over VCA-diploma’s.

Van gft-afval naar compost en groengas.

13

Kerncijfers Dar N.V. geconsolideerd (bedragen x € 1.000)

2014

2013

20.199

18.983

6.136

7.136

Totaal activa

26.335

26.119

Groepsvermogen

13.361

13.956

920

608

50,7%

53,4%

3,4%

7,6%

Netto kasstroom

-1.001

-3.965

Opbrengsten

33.774

33.764

Kosten van afvalverwerking

-4.414

-4.489

Totaal vaste activa Totaal vlottende activa

Voorzieningen Solvabiliteit (groepsvermogen gedeeld door balanstotaal) Rentabiliteit gemiddeld groepsvermogen

14

Netto toegevoegde waarde

29.360

29.275

Exploitatiekosten

-28.892

-28.212

Resultaat

468

1.063

OK-ratio (netto toegevoegde waarde gedeeld door de kosten)

1,02

1,04

Operationele marge (resultaat gedeeld door de opbrengsten)

1,4%

3,1%

Aanschafwaarde (im)materiële vaste activa

45.017

42.730

Boekwaarde (im)materiële vaste activa

20.199

18.983

Investeringen (im)materiële vaste activa

3.937

6.035

Afschrijvingen (im)materiële vaste activa

2.596

2.573

Jaarverslag van de directie Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) heeft in 2014 twee keer plaatsgevonden. Hierbij kwam onder meer aan de orde het jaarverslag 2013, de bestuurlijke kaders voor uitbesteding versus zelf uitvoeren van dienstverlening, beleid ten aanzien van social return, onze strategische ontwikkelplannen en bedrijfsplan 2015.

Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) is belast met het toezicht op de bedrijfsvoering. De RvC was per 31 december 2014 als volgt samengesteld: • Dhr. J. Storm (president-commissaris) • Drs. H.G.O.M. Berkers • Dhr. R.H. Fennema • Drs. M.J.M. Meulendijks • Drs. C.W. van Willigen

Personeel en Organisatie Organisatieontwikkelingen In 2014 is de organisatie verder doorontwikkeld, onder andere om onze rol als regiebedrijf verder vorm te geven. De afdeling Advies & Realisatie staat inmiddels en heeft een volwaardige bezetting. Binnen het KCC is gestart met een proces van verdergaande professionalisering. In 2013 zijn de 2 uitvoerende afdelingen, Afvalinzameling en Transport & Milieustraten, samengevoegd. In aansluiting daarop heeft in 2014 de Centrale Planning ten behoeve van zowel IBOR als Afvalinzameling verder vorm gekregen. DARGROEN! is binnen IBOR in 2014 verder uitgebreid en behoort inmiddels tot onze structurele werkzaamheden. Dit geldt eveneens voor grijs-werkzaamheden die in regie worden uitgevoerd. 2014 was het jaar van de veiligheid, waarbij vele actiepunten zijn opgepakt. Naast concrete acties en verbeteringen stond hierbij verdergaande bewustwording ten aanzien van veiligheid centraal. In 2015 zal dit een logisch vervolg krijgen in de vorm van “het jaar van de gezondheid” als onderdeel van gezondheidsmanagement waar in 2014 de eerste stappen in zijn gezet.

Formatie per 31 december 2014 Ultimo 2014 waren 187 medewerkers in dienst bij Dar (3 meer dan ultimo 2013), waarvan 161 man en 26 vrouw. Van de 187 medewerkers waren 26 medewerkers parttime werkzaam. In 2014 zijn 16 medewerkers in dienst gekomen en 13 uit dienst gegaan. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is in 2014 46 jaar en de gemiddelde duur van het dienstverband bedraagt 13 jaar. Dar werkt relatief veel met flexkrachten. Omgerekend naar een fulltime bezetting zijn ongeveer 36 flexwerkers ingezet. Daarnaast is er 1 stagiaire werkzaam geweest. Tot slot zijn in 2014 mensen met een SW-indicatie, die in dienst zijn bij Breed,

15

via groepsdetachering ingezet in de groenvoorziening van DarGROEN!. De inzet van Breedmedewerkers betrof gemiddeld over het hele jaar 68 personen.

Arbeidsvoorwaarden 1 september 2014 was de CAO geëxpireerd. In augustus is overeenstemming bereikt over een nieuwe CAO met een doorlooptijd van 16 maanden tot 1 januari 2016. Er is een loonsverhoging overeengekomen van 1,25% per 1 september 2014 en 0,75% per 1 juni 2015. Verder is afgesproken dat de RAU vervalt en dat daarvoor in de plaats met ingang van 2015 een vaste eindejaarsuitkering wordt ingevoerd van 2,75%. Ten aanzien van de (laatste) RAU over 2014 is met de OR afgesproken dat de volledige 3% wordt uitgekeerd.

Opleidingsplan Ook in 2014 is een groot aantal vakinhoudelijke opleidingen en trainingen gevolgd. Daarnaast hebben de laatste trainingen in het kader van “Houding en gedrag” plaatsgevonden. Deze stonden in het teken van integriteit, verantwoordelijkheid kennen en nemen en veiligheid. In de toekomst zal opleiden een steeds belangrijker onderdeel worden van het duurzaam inzetbaar en mobiel houden van medewerkers. Een onderdeel hiervan is de in de sector ontwikkelde MBO-opleiding voor IBOR-medewerkers. Naar verwachting zal deze in 2015 van start gaan.

Ziekteverzuim

16

Het voorkomen en verder terugbrengen van het ziekteverzuim blijft een belangrijk speerpunt. In 2014 was het verzuim 6,1%. Ten opzichte van 2013 een daling van stijging met 1,1%. Het terugdringen van het langdurige verzuim blijft een belangrijk aandachtspunt. Het contract met de arbodienst is met 1 jaar verlengd tot eind 2015.

Ondernemingsraad In 2014 zijn 6 overlegvergaderingen gehouden tussen Directie en Ondernemingsraad. Twee van deze vergaderingen werden bijgewoond door een delegatie van de RvC.

Kwaliteit, Arbo en Milieu (KAM) Kwaliteitszorg, Arbo en Milieuzorg maken integraal onderdeel uit van onze strategische keuzen. Dit kan ook niet anders wanneer Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in ons vaandel staat. Een goede verankering van KAM is daarbij een essentiële voorwaarde. In 2011 hebben we een volledig nieuw, geïntegreerd KAM-systeem geïmplementeerd. Dit KAMsysteem is veel meer dan voorheen gericht op continu verbeteren. Eind 2013 heeft KIWA de opvolgingsaudits voor de certificaten voor ISO9001 en ISO14001 uitgevoerd en de initiële audit voor OHSAS18001. Het betreft een geïntegreerde audit die er toe leidde dat de certificaten verleend zijn. De zorg voor de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden is zichtbaar door regelmatige werksituatiebeoordelingen door zowel MT-leden, als hoofden en teamleiders en de KAM-coördinator. Deze werksituatiebeoordelingen zijn in plaats gekomen van de eerdere werkplek/voertuiginspecties en zijn vooral gericht op het evalueren van de veiligheidsituatie. Toolboxmeetings zijn een regelmatig terugkerend agendapunt tijdens de werkoverleggen. Dar zorgt ervoor dat de medewerkers een actuele VCA-opleiding hebben. Alle mogelijke persoonlijke beschermingsmiddelen zijn beschikbaar. De vergunningen en meldingen in het kader van de Omgevingswet zijn up to date en controles die door bevoegd gezag in 2014 zijn uitgevoerd, hebben geen bijzonderheden aan het licht gebracht.

Klant- en marktontwikkelingen In 2014 zien we een licht economisch herstel dat heeft geleid tot stabilisatie op prijs en volume in de commerciële markt. We hebben in de commerciële markt twee grote aanbestedingen naar ons toe gehaald te weten Hogeschool Arnhem Nijmegen en ZZG Zorggroep. In de dynamiek van de commerciële markt is dat een stimulans geweest voor de omzet en het team. Dar heeft in 2014 haar commercieel marktaandeel kunnen behouden. In het publieke domein werpen de VANG-doelstellingen 2020 haar schaduw vooruit. Gemeenten en Dar zullen zich extra moeite moeten getroosten om te voldoen aan deze doelstellingen. Onze regio loopt landelijk voorop maar is er nog niet. Daarom zijn we gestart met een flink aantal additionele maatregelen: • Voorbereiding omgekeerd inzamelen in Druten; • Uitvoering Regionaal grof huishoudelijk afvalplan; • Invoeren containers papierinzameling in Heumen en Nijmegen; • Verbeteren toezicht en handhaving i.s.m. Gemeente Nijmegen; • Verbeteren toezicht en handhaving GFT in samenwerking met de regiogemeenten; • Regelen kunststof sortering en afzet; • Voorbereiding Inzamelen drankkartons en blik; • Voorbereiding optimaliseren textielinzameling via brengen (2015) en halen (2016); • Voorbereiding omgekeerd inzamelen in Groesbeek 2015/2016; • Traject ondergronds inzamelen binnenstad Nijmegen. De gemeenten hebben in de openbare ruimte steeds nadrukkelijker het vizier gericht op IBOR (Integraal Beheer van de Openbare Ruimte). Dit is ingegeven vanuit de gedachten om de effectiviteit en efficiency van alle activiteiten in de openbare ruimte te verhogen. Door het feit dat gemeenten zich steeds meer richten op kerntaken (regiegemeente) en anderzijds een goede borging van de kwaliteit in de openbare ruimte willen handhaven, nemen deze ontwikkelingen nu een vlucht. In Nijmegen voeren we een ambitieus stappenplan uit om IBOR in de gehele stad in te voeren. Ook met Druten, Groesbeek en Heumen zijn de eerste aanzetten voor IBOR gemaakt.

Financiële resultaten Balansverhoudingen en ratio’s Het geconsolideerd balanstotaal bedraagt € 26,3 miljoen en ligt daarmee € 0,2 miljoen hoger dan het niveau in 2013. De solvabiliteit, zijnde het groepsvermogen als percentage van het balanstotaal, daalt van 53,4% ultimo 2013 naar 50,7% ultimo 2014. Bij een gemiddeld ingezet eigen vermogen van € 13,7 miljoen en een resultaat van € 0,5 miljoen bedraagt het rendementspercentage (rentabiliteit) 3,4% (7,6% in 2013). Het bedrag aan langlopende schulden is in 2014 gedaald met € 0,4 miljoen naar € 5,0 miljoen. De financiering van duurzame productiemiddelen vindt overwegend plaats met eigen liquide middelen, een klein gedeelte vindt plaats via operational lease. In 2014 werd € 1.063.000 als dividend over 2013 aan de aandeelhouders toegekend. Het resultaat over 2014 is, in afwachting van de besluitvorming door de Algemene vergadering van Aandeelhouders, opgenomen als resultaat boekjaar onder het groepsvermogen.

17

Exploitatie De netto omzet is ten opzichte van het jaar 2013 gelijk gebleven op een niveau van € 33,8 miljoen in 2014. De omzet van Dar N.V. (waarin de inbestedingscontracten van de aandeelhoudende gemeenten zijn opgenomen) steeg van € 29,1 miljoen in 2013 naar € 30,4 miljoen in 2014. Deze stijging wordt voornamelijk verklaard door de uitbreiding van IBOR-activiteiten, de uitbreiding van groenonderhoud door DarGROEN! en de toename van de omzet huisvuilzakken. Deze laatstgenoemde omzetstijging is tevens de grootste reden van de lagere DVO-bijdragen. Bij de overige klanten daalde de omzet met € 1,3 miljoen, wat voor € 1,1 miljoen is te verklaren door de beëindiging van het inzamelcontract met RMB, en voor het overige deel door een toenemende concurrentie en druk op de tarieven. De netto toegevoegde waarde (opbrengst minus verwerkingskosten) nam ten opzichte van 2013 toe met 0,3% en steeg naar een niveau van € 29,4 miljoen in 2014. De exploitatiekosten (excl. rentelasten) stegen van € 28,0 miljoen in 2013 naar € 28,6 miljoen in 2014, een toename met € 0,6 miljoen. Deze stijging is met name toe te wijzen aan de salariskosten, afvloeiingskosten, de extra inhuur van indirect personeel om de vele projecten te kunnen blijven combineren met de reguliere werkzaamheden, en de kosten van uitbesteed IBOR-gerelateerd werk. Hier staan lagere kosten voor uitbesteed werk voor de klant RMB tegenover.

18

Het bedrijfsresultaat 2014, zijnde het verschil tussen de netto toegevoegde waarde en de exploitatiekosten (excl. rentelasten), bedraagt € 0,7 miljoen. Het resultaat 2014 is negatief beïnvloed door incidentele effecten, met name afvloeiingskosten personeel (€ 0,6 mln hoger dan het regulier kostenniveau) en inhuur van personeel i.v.m. de hoge werkdruk door de vele onderhanden projecten (€ 0,7 hoger dan regulier). Om de verhouding tussen opbrengsten en kosten te monitoren hanteren wij als resultaatindicator de ok-ratio (netto toegevoegde waarde / kosten). De ok-ratio bedroeg 1,02. Het geconsolideerde resultaat bedraagt in 2014 € 0,5 miljoen, een daling van € 0,6 miljoen ten opzichte van 2013. Dit resultaat is onder te verdelen in een vennootschappelijk resultaat van € 0,6 miljoen binnen Dar N.V. en een vennootschappelijk resultaat van € -0,1 miljoen binnen Dar Milieu BV.

Kasstroom Over 2014 is een negatieve kasstroom gerealiseerd van € 1,0 miljoen (2013: € 4,0 miljoen negatief). De operationele kasstromen zijn dit jaar € 4,3 miljoen positief en zijn gestegen ten opzichte van het voorgaand jaar (2013: € 3,2 miljoen). De lagere kasuitstroom uit investeringsactiviteiten (€ 3,8 miljoen ten opzichte van € 5,9 miljoen in 2013) kan worden verklaard door grondaankopen (Bijsterhuizen en een strook van het voormalige Novio-terrein) en de bouw van de milieustraat Bijsterhuizen in Wijchen in 2013. In 2014 is fors geïnvesteerd in de bouw van de nieuwe milieustraat Kanaalstraat in Nijmegen.

Risico en risicobeheersing Bij de uitoefening van haar activiteiten is Dar blootgesteld aan bedrijfsrisico’s. Het kader voor risicomanagement binnen de Dar-organisatie is ingericht op basis van de vastgestelde ISO-procedures en de beschrijvingen in het kader van administratieve organisatie en interne controle (AO/IC). Middels de interne auditfunctie en door het periodiek uitvoeren van externe audits en (interim) controles worden de bestaande risicomanagementstructuren, beheersingsmaatregelen en

rapportageprocessen op hun feitelijke werking beoordeeld. Daarbij spelen onze interne auditoren een belangrijke rol. De externe auditor en de externe accountant hebben de getroffen risico-beheersingmaatregelen getoetst en beoordeeld of deze binnen de gestelde (wettelijke) kaders en voorwaarden zijn uitgevoerd. In voorkomende gevallen zijn concrete aanbevelingen en voorstellen voor mogelijke verbeteringen doorgevoerd.

Vooruitzichten Dar is op koers. Dar is regievoerder in het integraal beheren van de openbare ruimte van gevel tot gevel. Daarbij zal de rol van de burger in de driehoek Overheid, Dar en Burger steeds belangrijker worden. Dat kan door communicatie, meedoen, werken aan klanttevredenheid, ogen en oren in de wijk, enz.. Het jaar 2015 zal in het teken staan van de VANG-doelstellingen 2020. De regio en Dar zullen een meerjarenbeleid gaan opstellen om te voldoen aan deze doelstellingen. Een mooie maar haalbare uitdaging. Ook voor 2015 zal de SROI een belangrijk speerpunt zijn voor onze aandeelhouders: Dar is klaar om daar verdere stappen in te zetten. We investeren ook fors in loopbaanbeleid voor onze medewerkers zodat ze ook voor de toekomst plezier en prestatie aan elkaar kunnen blijven koppelen. In 2015 zetten we verdergaande stappen op MVO met het opstellen van een plan van aanpak ISO 26000 waarmee ook onze rol als regiepartner in MVO naar onze onderaannemers nadrukkelijk geborgd is. In 2015 starten we met Connect fase 2, de volgende stap in onze ICT- en organisatieontwikkeling. Daarin zit o.a. de ontwikkeling van een regionaal dekkend systeem van passenbeheer en een soepel werkend en sturend klachten- en meldingensysteem. Ook in 2015 zal de marktdruk er voor zorgen dat we goed naar de beheersing van onze kosten zullen blijven kijken. Marktconformiteit voor onze opdrachtgevers is een leidend principe. Naast de kostenkant investeren we ook stevig voor nieuwe omzet. Dat geldt met name voor inzamelmiddelen maar ook voor menskracht en middelen voor IBOR. Daarnaast verwachten we eind 2015 te starten met textielsortering wat ook additionele omzet zal geven. Ook onderzoeken we de mogelijkheden van het sorteren en ontmantelen van elektrische apparaten. Er liggen volop uitdagingen. Dar en haar mensen zijn er klaar voor! Nijmegen, 19 mei 2015 drs. G.T.M. de Bruin Dar N.V. algemeen directeur a.i.

19

JAARREKENING DAR N.V. GECONSOLIDEERD 2014

20

21

Nadat de wensen van inwoners zijn geïnventariseerd, gaat DarGROEN! aan de slag met de uitvoering.

Geconsolideerde balans per 31 december Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)

2014

2013

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa

1)

687

571

Materiële vaste activa

2)

19.513

18.412

Financiële vaste activa

3)

0

0

20.199

18.983

Vlottende activa Voorraden

4)

272

193

Vorderingen

5)

3.587

3.667

197

195

2.080

3.081

6.136

7.136

26.335

26.119

Effecten Liquide middelen

22

Totaal

Passiva Groepsvermogen

6)

13.361

13.956

Voorzieningen

7)

920

608

Langlopende schulden

8)

5.046

5.424

Kortlopende schulden

9)

7.008

6.131

26.335

26.119

Totaal

Geconsolideerde winst- en verliesrekening (Bedragen x € 1.000)

2014

2013

30.363

29.062

3.930

5.241

-519

-539

33.774

33.764

Kosten van afvalverwerking

4.414

4.489

Lonen en salarissen

8.151

7.669

Netto omzet publieke taken

10)

Netto omzet commerciële taken Eliminatie interne leveringen Netto omzet

Sociale lasten

11)

1.951

1.879

Afschrijvingskosten

12)

2.530

2.453

Overige bedrijfskosten

15.998

15.961

Kosten

33.044

32.451

730

1.313

-262

-250

0

0

468

1.063

Bedrijfsresultaat Overige financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen Groepsresultaat

13)

23

Geconsolideerd kasstroomoverzicht (Bedragen x € 1.000)

2014 Bedrijfsresultaat

2013 730

1.313

2.596

2.573

312

278

Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden exclusief aflossingsverplichtingen en nog te betalen dividend

-79

-26

79

-102

953

-569

Mutaties in werkkapitaal

953

-697

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

4.591

3.467

Ontvangen en betaalde rente

-262

-250

4.329

3.217

Kasstroom uit operationele activiteiten

24 Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen (im)materiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa

-285

-529

-3.650

-5.506

121

124

0

0

Kasstroom uit investerings­activiteiten Aflossing leningen Aflossing langlopende schulden Betaald dividend

-3.814 -360

-5.911 -342

0

0

-1.156

-929

Kasstroom uit financierings­activiteiten

-1.516

-1.271

Netto kasstroom

-1.001

-3.965

1

2

Mutatie liquide middelen

-1.002

-3.967

Netto kasstroom

-1.001

-3.965

Deze kasstroom kan tevens als volgt worden weergegeven Mutatie effecten

Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Algemeen Activiteiten De activiteiten van Dar N.V. en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoord afvalbeheer en reiniging, met inachtneming van de ter zake bestaande wetten, van overheidswege gegeven voorschriften, alsmede de voorwaarden en afspraken zoals deze zijn opgenomen in het afgesloten inbestedingscontract.

Consolidatie In de consolidatie worden de financiële gegevens van Dar N.V. opgenomen, haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Dar N.V direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de consolidatie betrokken. In de consolidatie worden de financiële gegevens van Dar N.V. en Dar Milieu B.V. betrokken. Beiden zijn gevestigd te Nijmegen en vormen een 100% kapitaalbelang. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de Groep. Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2014 van Dar N.V. in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt, is (in de enkelvoudige jaarrekening) volstaan met weergave van een beknopte winst-en-verliesrekening in overeenstemming met art. 2:402 BW.

Verbonden partijen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf “Grondslagen voor de waardering van activa en passiva”, evenals de deelnemingen die worden toegelicht in paragraaf 3, worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd.

Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en direct opeisbare effecten. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

25

Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Dar N.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepaling van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. De waardering van activa en passiva en de bepaling van resultaat vindt in beginsel plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen verkrijgingsprijs, vervaardigingsprijs of actuele waarde.

26

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.

Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een immaterieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar de paragraaf “Bijzondere waardeverminderingen”.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met de bijzondere waardevermindering. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde, rekening houdend met de eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. Daarnaast wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief waar sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt verwezen naar de paragraaf “Bijzondere waardeverminderingen”.

Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Materiële activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.

Financiële vaste activa Groepsmaatschappijen en deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. Deze waarde wordt berekend op basis van dezelfde grondslagen die Dar N.V. hanteert bij de waardering en resultaatbepaling. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Dar N.V. in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Bij de waardering van deelnemingen wordt rekening gehouden met waardedalingen, indien deze duurzaam zijn. De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is bepaald met behulp van de actieve markt. Een bijzondere-waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.

Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde.

Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten. Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de vordering.

27

Effecten De ter belegging dienende obligaties worden gewaardeerd op de marktwaarde per balansdatum. Waardeveranderingen van deze effecten worden direct verwerkt in de winst- en verliesrekening. De effecten staan ter vrije beschikking van de vennootschap.

Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de onderneming.

Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.

28

Jubilea-uitkeringen Dit betreft een voorziening voor toekomstig uit te keren jubileumgratificaties aan het personeel op basis van de huidige personeelsregelingen. Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en een vertrekkans van het personeel. De voorziening is opgenomen tegen contante waarde, rekening houdend met een rekenrente van 5,5%.

Arbeidsongeschiktheidsregelingen Een voorziening is getroffen indien op balansdatum verplichtingen bestaan tot het in de toekomst doorbetalen van beloningen aan personeelsleden die op balansdatum naar verwachting blijvend geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn om werkzaamheden te verrichten door ziekte of arbeidsongeschiktheid. De verplichting is een beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen.

Groot onderhoud Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is een voorziening voor groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt.

Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde.

Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio

of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen kunnen al gerealiseerd worden zodra zij voorzienbaar zijn.

Netto omzet Hieronder wordt opgenomen de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en dergelijke en exclusief de over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de groep.

Resultaat deelnemingen Als resultaat deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten.

Kosten van afvalverwerking en overige bedrijfskosten Onder kosten van afvalverwerking zijn opgenomen de directe en indirecte kosten voor aan de verwerkers aangeboden tonnages afval, heffing Wet belastingen op Milieugrondslag (WbM) en extern depot voor Klein Chemisch Afval (KCA). Onder de overige bedrijfskosten zijn opgenomen kosten uitbesteed werk, onderhouds- en brandstofkosten materieel en kosten die niet direct aan de kostprijs van de geleverde diensten zijn toe te rekenen.

Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

Pensioenen Dar N.V. heeft een toegezegde pensioenregeling bij het ABP. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Dar N.V. heeft de toegezegde pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds verwerkt als zou er sprake zijn van een toegezegde bijdrageregeling. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.

29

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.

Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Financiële baten en lasten.

Financiële instrumenten en risicobeheersing Valutarisico Dar is alleen werkzaam in Nederland. Het valutarisico is nihil.

Rente- en kasstroomrisico

30

Dar loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan de gemeente Nijmegen). Een deel van de lange termijn kapitaalbehoefte wordt gefinancierd met kortlopende schulden. Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Dar risico ten aanzien van toekomstige kasstromen; met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Dar risico’s over de reële waarde als gevolg van wijzigingen in de marktrente. Met betrekking tot de vorderingen en schulden worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd.

Kredietrisico Dar heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Verkoop vindt plaats aan afnemers die voldoen aan de kredietwaardigheidstoets van Dar. Verkoop vindt plaats op basis van krediettermijnen tussen de 21 en 60 dagen.

Liquiditeitsrisico Dar wordt hoofdzakelijk gefinancierd via langlopende leningen met de gemeente Nijmegen en bevoorschotting vanuit de gemeenten gedurende het jaar. Bij eventuele kortlopende tekorten heeft Dar een kredietfaciliteit bij de ING bank.

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans (bedragen x € 1.000,- tenzij anders vermeld) 1 Immateriële vaste activa Software Boekwaarde per 1 januari 2014

571

bij: investeringen

286

af: afschrijvingen

-167

af: desinvesteringen Herrubricering Boekwaarde per 31 december 2014

-3 0 687

Historische aanschafwaarde

2.265

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2014

1.578

Afschrijvings­percentages

25%

31

2 Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa in 2014 is als volgt weer te geven Gebouwen Materieel Overige en en tractie- vaste terreinen middelen bedrijfsmiddelen Boekwaarde per 1 januari 2014 bij: investeringen

10.751

7.197

198

266

18.412

2.139

1.322

190

0

3.651

af: desinvesteringen

0

-121

0

0

-121

-730

-1.598

-101

0

-2.429

238

-18

0

-221

0

Boekwaarde per 31 december 2014

12.398

6.782

287

45

19.513

Historische aanschafwaarde

19.348

21.830

1.528

45

42.752

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2014

6.950

15.048

1.241

0

23.239

0-25%

7%-33,3%

10-50%

0%

af: afschrijvingen Herrubricering

Afschrijvings­percentages

32

Activa in Totaal uitvoering

3 Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa in 2014 is als volgt weer te geven: Andere deelnemingen Boekwaarde per 1 januari 2014

Overige vorde­ringen

Totaal

0

0

0

0

0

0

bij: resultaat deelnemingen af: overig Boekwaarde per 31 december 2014

4 Voorraden 31.12.2014 Grond- en hulpstoffen

31.12.2013 272

193

5 Vorderingen 31.12.2014

31.12.2013

Handelsdebiteuren Nominaal saldo

2.148

2.092

-26

-28

2.122

2.064

1.465

1.603

3.587

3.667

af: voorziening voor mogelijke oninbaarheid

Overige vorderingen en overlopende activa

In de vorderingen zijn onderstaande saldi opgenomen inzake vorderingen op aandeelhouders. 31.12.2014

31.12.2013

Vorderingen op aandeelhouders Gemeente Beuningen

46

160

Gemeente Druten

63

46

Gemeente Groesbeek

38

7

Gemeente Heumen

14

11

0

61

Gemeente Nijmegen

937

831

Gemeente Ubbergen

1

13

Gemeente Wijchen

6

181

1.105

1.310

Gemeente Millingen a/d Rijn

In de post ‘overige vorderingen en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen de nog te ontvangen bedragen, vooruitbetaalde bedragen en de nog te factureren opbrengsten. Alle vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.

6 Groepsvermogen Voor de toelichting op de samenstellende bestanddelen van het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans.

7 Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen Stand per 1 januari 2014

288

bij: dotatie

341

af: onttrekking



Stand per 31 december 2014

-177 453

33

Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2014

320

bij: dotatie

180

af: onttrekking

-33

Stand per 31 december 2014

467

In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud, voor het deel met een langlopend karakter (het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden).

8 Langlopende schulden 31.12.2014

31.12.2013

Lening gemeente Nijmegen

1.497

1.497

Nieuwbouw lening I

3.819

4.076

108

211

5.424

5.784

-378

-360

5.046

5.424

Nieuwbouw lening II

34

Aflossingsverplichting

Lening gemeente Nijmegen Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen die per 1 juli 2011 is verstrekt als vervanging van een achtergestelde converteerbare lening. Aflossing geschiedt in 5 jaarlijkse gelijke termijnen voor het eerst per 1 juli 2017. De rente bedraagt 5,0% voor het eerst te voldoen op 1 juli 2012. Een bedrag van € 898.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar.

Nieuwbouw lening I Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 25 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedraagt 4,9%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 270.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. Een bedrag van € 2.329.000 heeft een looptijd langer dan 5 jaar.

Nieuwbouw lening II Dit betreft een lening van de gemeente Nijmegen verstrekt ten behoeve van de financiering van de nieuwbouw. Aflossing geschiedt annuïtair in 15 jaar voor het eerst per 1 mei 2001. De rente bedraagt 5,68%. De binnen één jaar verschuldigde aflossingen ad € 108.000 zijn opgenomen onder de schulden op korte termijn. De lening wordt binnen 5 jaar volledig afgelost.

9 Kortlopende schulden

Crediteuren

31.12.2014

31.12.2013

3.167

1.764

378

360

567

592

Aflossingsverplichtingen Aflossingsverplichtingen leningen gemeente Nijmegen Belasting en sociale premies Omzetbelasting Dividendbelasting

0

93

Loonheffing en sociale lasten

316

343

Pensioenpremies

108

117

991

1.145

2.472

2.862

7.008

6.131

Overige schulden en overlopende passiva

In de schulden zijn onderstaande saldi opgenomen inzake schulden aan aandeelhouders. 31.12.2014

31.12.2013

Gemeente Beuningen

0

2

Gemeente Druten

0

0

Schulden aan aandeelhouders

Gemeente Groesbeek

32

0

Gemeente Heumen

0

10

Gemeente Millingen a/d Rijn

4

0

Gemeente Nijmegen

221

251

Gemeente Ubbergen

2

4

34

1

293

268

Gemeente Wijchen

In de post ‘overige schulden en overlopende passiva’ zijn o.a. opgenomen reservering vakantietoeslag en eindejaarsuitkering, nog te betalen kosten, reservering opgebouwd spaarverlof en het kortlopende gedeelte van de voorzieningen. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

35

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Bankgaranties

Er zijn geen bankgaranties ten behoeve van derden afgegeven.

Leasecontracten

Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2015 bedraagt € 23.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 92.000.

Investeringsverplichtingen

De groep is ultimo 2014 voor een bedrag van € 35.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.

Geconsolideerde winst- en verliesrekening Inbesteding dienstverlening

36

Dar N.V. is een overheidsgedomineerde onderneming met uitsluitend de 8 regiogemeenten als aandeelhouder: Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Millingen aan de Rijn, Nijmegen, Ubbergen en Wijchen. De activiteiten van Dar N.V. bestaan voornamelijk uit de exploitatie van een bedrijf op het gebied van milieuverantwoorde afvalinzameling en reiniging, met inachtneming van ter zake bestaande wetgeving en voorschriften. Dar N.V. concentreert zich hierbij op de dienstverlening voor de aandeelhoudende gemeenten. Dar kwalificeert zich als aanbestedende dienst. De gemeenten geven de opdrachten aan Dar op basis van een inbestedingsovereenkomst, als ware het een eigen dienst. Het inbestedingscontract bevat onder meer de bepaling waarbij de gemeente (opdrachtgever) aan Dar N.V. (opdrachtnemer) de opdracht geeft om, als ware het een eigen dienst, voor de gemeente gedurende 5 jaar de publieke taken op het terrein van afvalinzameling en -verwerking uit te voeren. Aanvullend kunnen de gemeenten ook taken uit het publieke domein, zoals reiniging (eventueel volgens de principes van IBOR), groenonderhoud, winterdienst en ongediertebestrijding aan Dar opdragen. Het inbestedingscontract is aangegaan voor een periode van 5 jaar en omvat de periode vanaf het jaar 2012 tot en met het jaar 2016. Verlenging vindt steeds met een periode van 5 jaar plaats. Op basis van de bij dit inbestedingscontract behorende dienstverleningsovereenkomst vindt jaarlijks overleg plaats tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aangaande de in het inbestedingscontract genoemde producten en diensten alsmede over de daaraan gerelateerde tarief- en prijsstelling.

10 Netto omzet publieke taken 2014

2013

Gemeente Beuningen

770

823

Gemeente Druten

793

694

Gemeente Groesbeek

535

464

Gemeente Heumen

947

584

Gemeente Millingen a/d Rijn

178

208

Gemeente Nijmegen

24.924

23.553

Gemeente Ubbergen

352

347

1.499

1.366

365

1.023

30.363

29.062

2014

2013

942

912

1.009

967

1.951

1.879

Gemeente Wijchen Overig



11 Sociale lasten

Pensioenpremies Overige sociale lasten

12 Afschrijvingen op en overige waardeveranderingen van immateriële en materiële vaste activa 2014 Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overig Boekresultaat materiële vaste activa

2013

167

84

2.429

2.489

0

0

-66

-120

2.530

2.453

37

13 Overige financiële baten en lasten 2014

2013

-274

-292

Rente banktegoeden

9

40

Resultaat effecten

3

2

-262

-250

Rente leningen Gemeente Nijmegen

Dar heeft een tweetal bankrekeningen bij de Rabobank waarvoor rente- en saldocompensatie is overeengekomen voor maximaal € 500.000.

Gemiddeld aantal medewerkers Gedurende het jaar 2014 waren gemiddeld 178,2 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2013: 176,1). Hiervan zijn er 0 werkzaam in het buitenland (2013: 0).

Vennootschapsbelasting De Dar-groep is vrijgesteld van vennootschapsbelasting op basis van artikel 2 lid 7 jo. artikel 2 lid 3 Vpb.

Bezoldiging Raad van Commissarissen

38

Voor bezoldiging van commissarissen van de rechtspersoon kwam in 2014 een bedrag van € 58.000 ten laste van de groep (2013: € 55.000).

Bezoldiging bestuurder Omdat vermelding van de bezoldiging van de bestuurder te herleiden zou zijn tot één natuurlijke persoon, is gebruik gemaakt van de vrijstelling van BW 2, artikel 383.

39

Veiligheid voorop en meer bewustwording van veiligheid bij medewerkers was het thema in 2014. Er is een veiligheidsteam opgezet en intern aandacht besteed aan: veiligheidsbewustzijn, veiligheid op evenementen, het bedrijfsterrein en in het verkeer.

ENKELVOUDIGE JAARREKENING DAR N.V. 2014

40

De milieustraat Kanaalstraat is geheel vernieuwd. De nieuwe milieustraat is gericht op maximale afvalscheiding. Service aan de bezoeker staat hoog in het vaandel.

41

Balans Dar N.V. per 31 december Voor resultaatbestemming (bedragen x € 1.000) 2014

2013

686

571

19.513

18.412

313

451

20.512

19.434

272

193

2.690

2.606

197

195

Groepsmaatschappijen

1.355

852

Liquide middelen

1.126

2.599

5.640

6.445

26.152

25.879

Geplaatst kapitaal

1.100

1.100

Agioreserve

1.169

1.169

10.624

10.624

468

1.063

13.361

13.956

919

592

5.046

5.424

5.046

5.424

Belastingen en sociale premies

988

1.134

Aflossingsverplichtingen

378

360

Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1)

Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende passiva Effecten

Totaal

42

Passiva Eigen vermogen

2)

Overige reserves Resultaat boekjaar

Voorzieningen

3)

Langlopende schulden Overige leningen gemeente Nijmegen Kortlopende schulden

Groepsmaatschappijen Overige schulden en overlopende passiva

Totaal

0 5.460

4.413

6.826

5.907

26.152

25.879

Winst- en verliesrekening (Bedragen x € 1.000) 2014

2013

-138

-303

Vennootschappelijk resultaat

606

1.366

Resultaat

468

1.063

Resultaat uit deelnemingen

Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Algemeen

De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde zoals eerder in deze jaarrekening vermeld. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 25 tot en met 30 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.

43

Toelichting op de onderscheiden posten van de balans Balans 1) Financiële vaste activa Overzicht van gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW: Naam

Vestigingsplaats

Aandeel in kapitaal

Nijmegen

100,00%

Directe belangen Dar Milieu B.V. Indirecte belangen Het verloop van de financiële vaste activa in 2014 is als volgt weer te geven Boekwaarde per 1 januari 2014 bij: kapitaalstorting in deelnemingen af: resultaat deelnemingen af: overig

44

Boekwaarde per 31 december 2014

451 0 -138 0 313

2) Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 5.500.000, verdeeld in 550.000 gewone aandelen ad € 10 nominaal. Van deze aandelen zijn 110.000 gewone aandelen geplaatst en volgestort. Gemeente Beuningen

2.068

Gemeente Druten

1.987

Gemeente Groesbeek

2.009

Gemeente Heumen

1.719

Gemeente Millingen aan de Rijn

478

Gemeente Nijmegen

95.553

Gemeente Ubbergen

1.296

Gemeente Wijchen

4.890

Totaal aandelen geplaatst en volgestort

110.000

Agioreserve

Dit betreft de gevormde reserve naar aanleiding van de inbreng eind 1999 en de rectificatie van de akte van oprichting van Dar Milieudiensten N.V. welke per volmacht is getekend op 4 september 2000.

Overige reserves

Stand per 1 januari Bij: resultaatbestemming voorgaand boekjaar Stand per 31 december

Resultaat boekjaar

31.12.2014

31.12.2013

10.624

10.624

0

0

10.624

10.624



Stand per 1 januari 2014

1.063

Af: dividenduitkering 2013

-1.063

Bij: resultaat boekjaar 2014

468

Stand per 31 december 2014

468

45 3) Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen Stand per 1 januari 2014

273

bij: dotatie

341

af: onttrekking

-161

Stand per 31 december 2014

453

Overige voorzieningen Stand per 1 januari 2014 Dar N.V.

319

bij: dotatie

180

af: onttrekking

-33

Stand per 31 december 2014

466

In de personeelsgerelateerde voorzieningen is het langlopende deel opgenomen voor IZA-premies, jubilea-uitkeringen en vertrek-/arbeidsongeschiktheidsregelingen. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden. De overige voorzieningen hebben betrekking op groot onderhoud en de voorziening garantiefonds Oud Papier & Karton, voor het deel met een langlopend karakter. Het kortlopende deel is onderdeel van de overige kortlopende schulden.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Omzetbelasting Dar N.V. maakt deel uit van de fiscale eenheid Dar N.V. en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.

Leasecontracten Dar N.V. heeft een leaseverplichting ten aanzien van het gebruik van kopieerapparaten. Deze huurverplichting heeft een resterende looptijd van minder dan vijf jaren. De verplichting voor 2015 bedraagt € 23.000. Het deel van de verplichting met een looptijd tussen één en vijf jaren bedraagt € 92.000.

Investeringsverplichtingen Dar N.V. is ultimo 2014 voor een bedrag van € 35.000 aan investeringsverplichtingen aangegaan.

46

Overige toelichting Personeel Gedurende het jaar 2014 waren gemiddeld 171,4 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2013: 167,6). Nijmegen, 19 mei 2015 De Directie: drs. G.T.M. de Bruin algemeen directeur a.i.

Raad van Commissarissen: dhr. J. Storm, president-commissaris drs. H.G.O.M. Berkers dhr. R.H. Fennema drs. M.J.M. Meulendijks drs. C.W. van Willigen

De originele jaarrekening is door de directie en door de raad van commissarissen ondertekend en vastgesteld door de aandeelhoudersvergadering d.d. 24 juni 2015.

OVERIGE GEGEVENS Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Dar N.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 20 tot en met 46 opgenomen jaarrekening 2014 van Dar N.V. te Nijmegen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2014 en de geconsolideerde en enkelvoudige winsten-verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Dar N.V. per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

47

Ook keukenafval bij het gft! Afval scheiden begint al in de keuken. Van gft-afval naar compost en groengas.

48

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Arnhem, 19 mei 2015 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. drs. G.A. van der Leest RA

Statutaire regeling betreffende de bestemming van de winst 1. 2.

3. 4. 5.

6. 7. 8.

De winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). Dar kan slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. Uitkering van winst geschiedt eerst na vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Door Dar gehouden aandelen en aandelen die Dar in vruchtgebruik heeft, tellen niet mee bij de berekening van de winstdeling. De AvA kan besluiten tot het doen van tussentijdse uitkeringen. Een besluit tot het uitkeren van een interim-dividend uit de winst over het lopende boekjaar kan tevens door de Directie worden genomen. Uitkeringen als bedoeld in dit lid kunnen slechts geschieden indien is voldaan aan het bepaalde in lid 2. Tenzij de AvA een andere termijn vaststelt, worden dividenden binnen dertig dagen na vaststelling ter beschikking gesteld. De AvA kan besluiten dat dividenden geheel of gedeeltelijk in een andere vorm dan in contanten zullen worden uitgekeerd. Een verlies moet ten laste worden gebracht van de vrije reserves. Ten laste van door de wet voorgeschreven reserves mag een tekort slechts worden gedelgd indien en voor zover de wet dat toestaat.

Het in 2013 door de AvA vastgestelde dividendbeleid gaat voor de boekjaren 2012 tot en met 2016 uit van een 100% uitkering van de netto winst, mits de solvabiliteit minimaal 40% blijft, dit met in acht name van de in het door de AvA goedgekeurde Bedrijfsplan verwachte balans- en cashflowontwikkelingen in de komende drie boekjaren.

Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2013 Het resultaat over boekjaar 2013 ad € 1.063.000 is volledig als dividend uitgekeerd.

Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2014 Het resultaat over boekjaar 2014 ad € 468.000 is separaat opgenomen in de balans onder het eigen vermogen. Voorgesteld wordt € 468.000 in de vorm van dividend uit te keren aan de aandeelhouders.

49

50

51

Onze regio de schoonste van Nederland maken door het uitstekend organiseren en uitvoeren van de gemeentelijke afvaltaak, reiniging en het beheer van de openbare ruimte. Wij doen dat maatschappelijk verantwoord en samen met betrokken medewerkers, partners en inwoners. Dar en ‘t is weer fris!

Colofon Dar N.V. Postbus 316 6500 AH Nijmegen

Bezoekadres:

Kanaalstraat 401 6541 XK Nijmegen Tel.: 024 – 371 60 00

Accountant

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Postbus 5381 6802 EJ Arnhem

Vormgeving

Product Plus Reclamebureau Postbus 1523 6501 BM Nijmegen

52

www.dar.nl