Voorwoord 4. Inleiding 7. Internationale context 9. Verblijfstoerisme in Vlaanderen De langetermijntrends 14

Toerisme Vlaanderen Grasmarkt 61 1000 Brussel België

Intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid van de Vlaamse Gemeenschap

toerisme in cijfers g 2012


Voorwoord

4

Inleiding

7

Internationale context 9

Verblijfstoerisme in Vlaanderen

13

1. De langetermijntrends

14

2. De voornaamste kortetermijntrends

17

3. De binnenlandse markt

19

4. De buitenlandse markt

21

5. De belangrijkste buitenlandse markten

23

6. De voornaamste trends naar motief

26

7. Kust, kunststeden, Vlaamse regio’s

29

8. De seizoensspreiding

30

9. De voornaamste trends naar logiesvorm

31

10. Het logiesaanbod

33

Economische situatie in België en vakantiegedrag Vlaming

35

1. De economische situatie in België

36

2. Het vakantiegedrag in Vlaanderen

36

3. De lange vakanties van de Vlamingen

38

4. De korte vakanties van de Vlamingen

42

Economische situatie en vakantiegedrag buurlanden

45

1. De Duitse markt

46

2. De Britse markt

48

3. De Franse markt

51

4. De Nederlandse markt

54

2

Wegwijs 59

1. De gebruikte begrippen

61

2. Afkortingen

66

67

3. Lijst van tabellen en figuren

3

Voorwoord Het cijferjaarboek ‘Toerisme in Cijfers 2012’ is het vijftiende in de rij. Het is de traditionele, jaarlijkse analyse waarmee Toerisme Vlaanderen de toeristische sector inzicht biedt in de evoluties van vraag en aanbod in Vlaanderen en hun verband met de internationale context. Sinds de herstructurering in 2010-2011 legt Toerisme Vlaanderen zich toe op de ontwikkeling en internationale promotie van Vlaanderen als kwaliteitsvolle vakantieen meetingbestemming. De provinciale en lokale diensten voor toerisme richten hun inspanningen op het binnenlandse toerisme. Vlaanderen heeft ervoor gekozen om zich internationaal te profileren als een regio van baanbrekend vakmanschap. Vanuit zijn internationale strategie concentreert Toerisme Vlaanderen zich voor de internationale promotie op vier productlijnen: cultuur en erfgoed, onze eet-, drinken tafelcultuur, onze fietscultuur en mode en design. De talloze verhalen over deze productlijnen geven het imago van het Vlaamse vakmanschap kleur en inhoud. De inspanningen en financiële ondersteuning om de bestemming Vlaanderen verder te ontwikkelen richten zich eveneens op de gekozen productlijnen. Daarnaast blijft Toerisme Vlaanderen zich in het kader van Toerisme voor Allen inspannen om de toegankelijkheid van het toeristisch aanbod te vergroten en de mogelijkheid om vakantie te nemen in het bereik te brengen van zoveel mogelijk Vlamingen, ondanks financiële, lichamelijke of culturele beperkingen.

4

‘Meten is weten’, jazeker. Maar wat we tellen, willen we ook graag ‘vertellen’. Toerisme Vlaanderen ontwikkelt zich tot een kennis- en strategiegedreven marketingorganisatie en tot toeristisch kenniscentrum. Kennisdeling en heldere communicatie over onderzoeksresultaten zijn nodig om elkaar als toeristische partners te versterken. Je hebt immers kennis van je markten nodig om als toeristische bestemming, ondernemer, of andere speler in het toeristische veld voldoende competitief voor de dag te komen. We maken iedereen hier graag van bewust en laten hen meegenieten van onze kennis. De Toerisme in Cijfers is intussen een klassieke pijler om dat te kunnen waarmaken. Een voorbeeld van samenwerking op kennisvlak is de vernieuwde hotelbarometer. Dankzij de samenwerking met tal van organisaties en individuele ondernemers, is de hotelbarometer een tool geworden die beantwoordt aan de noden van de hotelier en haalt hij een hoge responsgraad; in de Vlaamse kunststeden tot meer dan 80%. In ruil voor de data van het eigen hotel kan de hotelier zijn resultaten ‘benchmarken’ met de gemiddelden uit zijn stad of regio, comfortclassificatie, vergelijkbare omvang, etc. Toerisme Vlaanderen publiceert maandelijks een online trendrapport op www.toerismevlaanderen.be/hotelbarometer . In overleg met tal van partners is in de Kennisagenda vastgelegd welke kennisindicatoren, onderzoeken, tijdsreeksen, … nodig zijn voor een optimale bedrijfsen beleidsvoering in het toeristische speelveld, wie welke kennis nu vergaart, welke onderzoeken nodig

zijn, en hoe de kennis wordt ontsloten. Toerisme Vlaanderen neemt hierin een trekkersrol op om de inspanningen rond kennisopbouw te optimaliseren. Dankzij deze Kennisagenda vermijden we dubbel werk en voeren we de onderzoeken waar echt nood aan is. Je kan de kennisagenda raadplegen op http://www. toerismevlaanderen.be/cijfers. Voor onze bestemming Vlaanderen was 2012 een jaar zonder groei. Het aantal overnachtingen bleef bijna gelijk ten opzichte van vorig jaar (-1%). De kunststeden kenden een lichte groei van 2%, de groene regio’s bleven status quo maar de overnachtingen aan de kust daalden met 6%. Toch mocht Vlaanderen vorig jaar 1% meer bezoekers tellen dan in 2011. Op www. toerismevlaanderen.be/cijfers vindt u alle cijfer- en onderzoeksgegevens samen. Daar vindt u ook de cijfers voor 2012 inclusief de gastenkamers. In 2012 was de overgangsperiode voor het logiesdecreet voorbij, en zitten ook de cijfers van de categorie gastenkamers in de statistieken. Maar om een zuivere vergelijking met 2011 mogelijk te maken hebben we ze nog niet gebruikt in deze publicatie. Dat gebeurt vanaf 2013. Om Vlaanderen als toeristische bestemming nog aantrekkelijker te maken ondersteunt Toerisme Vlaanderen de sector om het toeristisch aanbod verder te ontwikkelen en stimuleert ze de sector om van kwaliteit en innovatie belangrijke werkpunten

te maken. Zo kende Toerisme Vlaanderen via het thematische impulsprogramma Wielererfgoed en de Ronde 100 3 miljoen euro subsidie toe aan vijftien projecten die Vlaanderen internationaal helpen positioneren als wieler- en fietsregio door valorisatie en ontsluiting van het aanwezige wielererfgoed. Tijdens het verjaardagsweekend van De Ronde in mei 2012 haalde Toerisme Vlaanderen ook bijna 40 bloggers en online journalisten naar de Vlaamse Ardennen om er de koers en wielercultuur te beleven en hun verhalen en indrukken te delen met hun volgers. Zo hebben we de conversatie over Vlaanderen positief gevoed. Tot slot, een woord van dank voor de Algemene Directie Statistiek van de Federale Overheidsdienst Economie en alle andere vernoemde bronnen, waarvan we gegevens kregen die in deze publicatie voor u werden geanalyseerd. Mocht u opmerkingen of aanvullingen hebben, dan bent u welkom bij de dienst Kennisbeheer van Toerisme Vlaanderen. U vindt de coördinaten in de binnenkaft.

Peter De Wilde administrateur-generaal Toerisme Vlaanderen

5

Inleiding

In Toerisme in Cijfers 2012 zetten we voor het vijftiende jaar op rij de belangrijkste trends en bevindingen over het internationale toerisme en de toerismestromen van, naar en in onze regio op een rijtje. Het eerste hoofdstuk geeft de trends weer op internationaal en Europees niveau. Het tweede beschrijvende hoofdstuk geeft aan welke belangrijke evoluties waargenomen worden in het inkomend en binnenlands verblijfstoerisme in Vlaanderen. Aan de hand van de gegevens, verzameld door de FOD Economie Algemene Directie Statistiek wordt een analyse gemaakt van het commerciële verblijfstoerisme naar herkomstland, bestemmingsregio, logiesvorm, verblijfsmotief en verblijfsperiode. We bespreken de evoluties van de laatste vijf jaren. In hoofdstuk drie analyseren we het vakantiegedrag van de Vlaming. De binnenlandse markt is wat het volume betreft de grootste markt voor onze toeristische industrie. In hoofdstuk vier kijken we naar het vakantiegedrag van de toeristen uit onze belangrijkste markten. De voornaamste internationale marktgebieden voor onze bestemming zijn onze buurlanden: Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Op basis van vakantieonderzoeken, uitgevoerd in de respectievelijke marktgebieden, worden de recente verschuivingen in het vakantiegedrag van de toeristen in kaart gebracht. De bespreking van elke markt begint met de weergave van enkele interessante economische indicatoren over deze markten. Aan het einde van de publicatie worden een aantal begrippen en werkmethoden nader toegelicht. U vindt er eveneens een lijst met alle voorgestelde tabellen en figuren. Aan de hand van deze lijsten kan u snel navigeren naar het onderdeel dat uw interesse wegdraagt. De ervaren lezer zal merken dat het statistische luik met paginagrote tabellen met daarin de aankomsten overnachtinggegevens van de Federale Overheidsdienst - Algemene Directie Statistiek niet zijn opgenomen in deze editie van Toerisme in Cijfers. Omdat de snelheid en de beschikbaarheid van deze cijfers voor ons een belangrijke pijler is in onze dienstverlening, bieden we steeds de recentste gegevens aan op onze website www.toerismevlaanderen.be/cijfers. Op deze webpagina vindt u maandelijkse updates van de voorlopige cijfers zodra ze beschikbaar zijn en kunnen we jaarlijks in de maand juli de definitieve jaarcijfers ter beschikking stellen. Indien u dus geïnteresseerd bent in meer detailcijfers kan u steeds terecht op onze website. U vindt er extra tabellen per verblijfsmotief, verblijfsperiode (qua indicatoren) en ook voor de individuele kunststeden, de provincies en alle Vlaamse toeristische regio’s.

Veel leesplezier

7

internationale context

Evolutie van het internationale toerisme

Jaarlijks schetst de ‘World Tourism Organization’ (UNWTO) het aantal internationale aankomsten en de ontvangsten uit toerisme. Enkel buitenlandse aankomsten, zowel zakelijke als recreatieve, worden in deze cijfers meegerekend. Tot de eeuwwisseling ging het internationale toerisme jaarlijks sterk vooruit, met uitzondering van begin jaren ’90 ten gevolge van de eerste Golfoorlog. Tevens was het millenniumjaar 2000 een absoluut topjaar. Daarna volgden een aantal jaren van vertraagde groei na de aanslagen van 11 september 2001 en een daling in 2003 onder invloed van het SARSvirus in Azië. Sinds 2004 ging het toerisme wereldwijd weer sterk vooruit. Eind 2008 werd gekenmerkt door Figuur 1: Evolutie van het internationale toerisme 1980-2012 miljoen aankomsten

Bron: UNWTO

10

de financiële crisis, die zijn effect niet bleek te missen. 2008 sloot nog af met een beperkte groei, maar in het jaar 2009 zijn de gevolgen van de crisis voor het toerisme heel duidelijk tot uiting gekomen. Het aantal buitenlandse aankomsten wereldwijd viel terug van 917 miljoen in 2008 naar 885 miljoen een jaar later. 2010 én 2011 worden echter gekenmerkt door een sterk herstel. In 2010 groeit het aantal internationale aankomsten weer met +7% aan, in 2011 met +5% en in 2012 noteren we een groei van +4%. In 2012 werd voor de eerste keer de kaap van 1 miljard aankomsten overschreden en werden in totaal 1.035 miljoen aankomsten geregistreerd.

Ondanks sterk opkomende Aziatische bestemmingen ontvangt Europa nog steeds met voorsprong de meeste internationale toeristen; 52% van alle aankomsten wereldwijd. Dat aandeel is echter dalend. Ruim vijftien jaar geleden was nog 62% van de toeristen in Europa te vinden. Een deel van de verklaring van deze daling is te situeren bij het groeiende intra-continentale toerisme in bijvoorbeeld Azië. Daar hebben opkomende toeristische markten en bestemmingen het laatste decennium hun positie versterkt. Bovendien is het grootste gedeelte van de aankomsten in Europa intra-Europees. De belangrijkste bestemming wereldwijd is nog steeds met ruime voorsprong Frankrijk, gevolgd door de Verenigde Staten en China. Sinds 2010 houdt China Spanje uit de top 3. België staat op een 38e plaats in de wereld met 7,6 miljoen buitenlandse aankomsten. Vlaanderen telt 6,4 miljoen aankomsten. Van de werelddelen die een stijgende trend vertonen, tekent Europa, net als in 2010, de kleinste groei op met slechts een toename van +3% internationale aankomsten. Dit geeft een kentering t.o.v. 2011 waar Europa nog de koploper was qua groei. In 2012 hinkt het opnieuw achterop. Azië en Pacific (+7%) hebben wereldwijd de sterkste groei in buitenlandse aankomsten, gevolgd door Afrika (+6%) en Noord-, Midden- en Zuid-Amerika (+3%). Van de beperkte groei in Europa nemen Centraal- en Oost-Europa in 2012 opnieuw het grootste aandeel

groei op zich (+7%). West-Europa groeit met +3%, terwijl Zuid-Europa en Noord-Europa groeien met +2%. Azië en de Pacific genereren 234 miljoen aankomsten, zodat hun aandeel wereldwijd ligt op 23%. In 2011 tekenden zij 219 miljoen aankomsten op, zodat zij het continent zijn met de sterkste groei (+7%). Vooral Zuidoost-Azië en Noord-Azië presteerden goed met +9% en +6% groei. China, Maleisië, Hongkong en Thailand blijven de sterkste bestemmingen. Het Amerikaanse continent realiseert 16% van alle internationale aankomsten. Hou bij dit aandeel rekening met het feit dat binnenlands toerisme niet is opgenomen in de internationale aankomsten. Dat is een belangrijke nuance in de vergelijking tussen Amerika en Europa. Twee derde van de groei is voor Noord-Amerika dat het aantal aankomsten ziet stijgen met +5%. De sterkste groei vinden we evenwel in Centraal-Amerika. Het aantal aankomsten dikt er met +7% aan. Zuid-Amerika krabbelt opnieuw overeind na de crisis in 2009 en boekt 5% aangroei. Het aantal aankomsten in het Midden-Oosten daalt met -5%. Onlusten in verschillende landen van deze regio kunnen hier een verklaring voor zijn. Afrika kent een gestage groei van +6%. Jaar op jaar blijven de aankomsten stijgen, maar met een beperkte aangroei. Zowel het Midden-Oosten als Afrika nemen allebei 5% van de wereldwijde aankomsten voor hun rekening.

Tabel 1: Internationale aankomsten 1990-2012 (aantal x 1.000.000)

1990

1995

2010

2011

2012

%2012

Trend 11-12

GJG* 95-12

Afrika

15

20

50

49

52

5%

+6%

+6%

Noord-, Midden- en Zuid-Amerika

93

109

151

156

163

16%

+3%

+3%

Azië en Pacific

56

82

205

219

234

23%

+7%

+7%

263

305

485

517

535

52%

+3%

+4%

10

14

58

55

52

5%

-5%

+9%

436

529

949

995

1035

100%

+4%

+4%

Europa Midden-Oosten Wereld Bron: UNWTO

* GJG: Gemiddelde Jaarlijkse Groei, voor definitie zie achteraan in ‘wegwijs’

11

Tabel 2: Internationale ontvangsten 1990-2012 (in miljard US$)

1990

1995

2010

2011

2012

%2012

Trend 11-12

GJG 95-12

5

8

30

32

34

3%

+6%

+9%

Noord-, Midden- en Zuid-Amerika

69

100

181

198

213

20%

+8%

+5%

Azië en Pacific

41

77

255

299

325

30%

+9%

+9%

143

213

410

466

457

43%

-2%

+5%

4

9

52

46

47

4%

+2%

+11%

263

407

928

1042

1075

100%

+3%

+6%

Afrika

Europa Midden-Oosten Wereld Bron: UNWTO

In de tabel van de ontvangsten zijn de bedragen uitgedrukt in miljard dollar en in actuele prijzen. In totaal bedragen de ontvangsten uit het internationaal toerisme 1.075 miljard dollar. Het internationaal passagierstransport zit hier niet in vervat. Het aandeel van de verschillende werelddelen is bij de ontvangsten vrij vergelijkbaar met dat bij de aankomsten, al haalt Europa hier niet de helft van het totaal binnen. Dit aandeel is iets kleiner dan bij de aankomsten, wat er op wijst dat de toerist in Europa iets minder spendeert dan gemiddeld wereldwijd. Een reden hiervoor is het feit dat veel internationale aankomsten in Europese bestemmingen door Europeanen worden gerealiseerd. Voor hen is dit in vele gevallen een ‘dichtbij vakantie’. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld buitenlandse reizigers in de VS die meestal van veel verder komen. De verblijfsduur en de bestedingen worden hierdoor beïnvloed. Op dezelfde manier zien we ook relatief hoge bestedingen in Azië en de rest van Amerika. De twee kleinere spelers, Afrika en het Midden-Oosten, ontvangen dan weer relatief minder toeristische uitgaven. De top drie van landen met de hoogste ontvangsten verschilt wel van die van de aankomsten. De Verenigde Staten ontvangen de meeste inkomsten, gevolgd door Spanje en dan pas Frankrijk. China komt qua ontvangsten wel dichter in de buurt van Frankrijk t.o.v. 2011. In 2011 verschilden ze nog ruim 6 miljard dollar van elkaar, maar nu kent China 50 miljard dollar inkomsten en Frankrijk 54 miljard dollar, een verschil van 4 miljard. Terwijl tabel 2 een beeld geeft van de ordegrootte van ontvangsten uit toerisme en vergelijking tussen bestemmingen mogelijk maakt, kan een overzicht van langere termijntrends binnen een bestemming beter gebeuren op basis van lokale munteenheden en constante prijzen. Op deze manier wordt het effect van de inflatie en veranderende wisselkoersen

12

uitgeschakeld en geeft de trend de reële evolutie van inkomsten weer. De wereldwijde groei in lokale munten en omgerekend in constante prijzen bedraagt +4%. Het groeipercentage van aankomsten en ontvangsten in lokale munt is dus vergelijkbaar (+4%). Dit terwijl in 2011 de groei van de bestedingen nog achterop hinkte op de aankomsten. Deze correlatie wijst mogelijks op een hernieuwde stijging in het consumentenvertrouwen, waarbij de bestedingen per vakantie opnieuw lichtjes zijn toegenomen. Europa ziet inkomsten vanuit het internationaal toerisme opnieuw terugvallen van +5,1% naar +2,2%. Binnen Europa doen vooral Noord-, Centraal- en OostEuropa het goed, met groeimarges van rond de +5%. West-Europa boekt minder winst (+2,6%) en ZuidEuropa daalt licht (-0,3%). Azië en de Pacific kennen van alle werelddelen de sterkste groei (+6,4%). Ook alle subregio’s kennen hier een hoog positief groeipercentage, uitgezonderd Oceanië dat met -1,7% achteruitgaat. Samen met ZuidEuropa zijn zij de enige subregio’s die een verlies aan inkomsten zien. De Amerika’s gaan +5,9% vooruit, ten opzichte van +5% in 2010. Zij zien hun inkomsten uit toerisme dus verder stijgen. Alle subregio’s kennen een positieve groei. Noord-Amerika (+6,7%) en Centraal-Amerika (+7,3%) zijn de best scorende regio’s in dit continent, terwijl de groeipercentages van Zuid-Amerika (+3,5%) en de Caraïben (+2,5%) lager liggen. Het Afrikaanse continent ziet ook een groei van +6,8% toeristische inkomsten. Sub-Sahara Afrika is hierbij goed voor een groei van +6%, terwijl Noord-Afrika een stijging van +8,9% noteert. Het enige werelddeel dat negatieve groeicijfers kent is het Midden-Oosten (-2%). Vergeleken met de afname in toeristische aankomsten is de negatieve trend echter minder uitgesproken, wat erop wijst dat de bestedingen per hoofd hoger waren in 2012.

verblijfstoerisme in Vlaanderen

1. De langetermijntrends De Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Statistiek is in België gemachtigd om bij de commerciële logiesuitbaters maandelijks het aantal aankomsten en overnachtingen* op te vragen. De overnachtingen worden geregistreerd in de commerciële logiesinrichtingen: hotels, campings, vakantieparken, logies voor doelgroepen (jeugd- en

sociaal volwassenenlogies) en huurlogies** aan de kust. Zowel vrijetijdstoeristen als zakentoeristen worden meegerekend in deze cijfers.*** Het totaal aantal overnachtingen in Vlaanderen (inclusief Brussel) is in 2012 met ongeveer een half miljoen of +1,8% gestegen ten opzichte van 2002. In jaren volgend op 2002 was er zowel voor de binnenlandse als de

Figuur 2: Evolutie van de overnachtingen in Vlaanderen naar herkomst 2002-2012

toerisme | Kennisbeheer (alle logiesvormen incl. comm. verhuursector kust) vlaanderen | o.b.v. Algemene Directie Statistiek

* Voor definities van ‘aankomsten’, ‘overnachtingen’ zie ‘wegwijs’, achteraan deze publicatie. ** Het gaat enkel om commercieel huurlogies via verhuurkantoren aan de kust; de directe verhuur is dus niet mee opgenomen. Op basis van gegevens van Westtoer kunnen we aannemen dat het overnachtingsvolume in de directe verhuur nog eens even groot is als in de commerciële verhuur (bijna 5 miljoen). *** Gastenkamers die voor het nieuwe logiesdecreet een hotelvergunning hadden zijn opgenomen in deze cijfers. De cijfers van de andere gastenkamers zullen in de volgende editie van Toerisme in Cijfers worden opgenomen.

14

buitenlandse markt een daling te observeren en dit tot ongeveer het jaar 2005. Netto won de buitenlandse markt +3,5% en de binnenlandse +0,2% in laatste 10 jaar. Tijdens de economisch moeilijke periode in 2009 en 2010 zien we een substitutie-effect spelen op de binnenlandse markt: in tijden van recessie blijven mensen dichter bij huis, wat resulteert in een groei van het binnenlands toerisme. De buitenlandse markt kende een sterk verlies in 2009, dat zich terug herstelde in 2010 en 2011. In 2012 is opnieuw een lichte daling ingezet. De overnachtingstrends in de drie macrobestemmingen kennen duidelijk een verschillend verloop. Sinds 2002 stijgen de overnachtingen in de kunststeden (Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen) met +31,5%, de Vlaamse regio’s gingen er met +17,2% op vooruit. De kust daarentegen verloor -27,7% overnachtingen in commercieel logies (inclusief huurlogies via verhuurkantoren) tussen 2002 en 2012. Aan zee spelen verschillende factoren die deze trend beïnvloeden. Enerzijds is er vooral een verkorting van de verblijven. Er gaan niet minder mensen op vakantie, maar ze blijven minder lang. Anderzijds is er een substitutie van commercieel verblijfstoerisme naar tweede verblijfstoerisme. Dat laatste is niet opgenomen in deze cijfers. De invloed van de recessie in 2009 was het sterkst voelbaar in de kunststeden. Ondanks een dip toen staan ze nu weer stevig in de markt. De crisis veroorzaakte voor de Vlaamse regio’s geen wezenlijke daling, de kust kende in dat jaar een kleinere krimp. Er is met andere woorden ook hier een substitutie-effect merkbaar waarbij de binnenlandse markt aansterkt en de buitenlandse markt verzwakt in financieel moeilijke tijden. De volgende jaren worden de kunststeden gekenmerkt door een sterke groei, een groei die enigszins afvlakt in 2012.

Figuur 3: Evolutie van de overnachtingen in Vlaanderen naar macrobestemming 2002-2012


In de grafiek van de aankomsten zien we een andere trend. De kust blijft vrij stabiel en de groei in de kunststeden en Vlaamse regio’s is sterker dan bij de overnachtingen. De verklaring hiervoor is in één sleutelwoord samen te vatten: de verblijfsduur. De gemiddelde verblijfsduur ging aan de kust de laatste 10 jaar namelijk met zo’n -22% achteruit, van gemiddeld 6,1 naar 4,7 nachten. Ook in de Vlaamse regio’s worden verblijven -12% korter. De verblijfsduur in de kunststeden is het kortst, met gemiddeld 1,8 nachten.

15

Figuur 4: Evolutie van de aankomsten in Vlaanderen naar macrobestemming 2002-2012


Figuur 5: Evolutie van de gemiddelde verblijfsduur in Vlaanderen naar macrobestemming 2002-2012


16

2. De voornaamste kortetermijntrends In 2012 telt de Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Statistiek in België iets minder dan 35,5 miljoen overnachtingen. Het Vlaamse Gewest neemt ongeveer twee derde van alle overnachtingen voor haar rekening; het Brusselse en het Waalse Gewest respectievelijk 17% en 18%. De drie gewesten kennen een lichte daling, het Brusselse Gewest blijft zo goed als stabiel. De gemiddelde jaarlijkse groei (GJG*) tussen 2008 en 2012 ligt in Brussel het hoogst met +3,1% terwijl deze in het Waalse Gewest daalt. Deze indicator geeft aan hoe de overnachtingen tussen 2008 en 2012 gemiddeld jaarlijks evolueren (zonder rekening te houden met het volume in de tussenliggende jaren).

Tabel 3: Overnachtingen naar Gewest 2008-2012

Vlaams Gewest

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG* 2008-2012

% 2012

22.999.149

23.466.371

23.174.362

-1,2%

+0,2%

65%

Brussels Gewest

5.271.014

5.971.663

5.966.708

-0,1%

+3,1%

17%

Waals Gewest

6.678.366

6.428.695

6.348.547

-1,2%

-1,3%

18%

34.948.529

35.866.729

35.489.617

-1,1%

+0,4%

100%

België


België overschrijdt in 2012 de kaap van 14 miljoen aankomsten. De daling tijdens de economische recessie blijft beperkt tot het jaar 2010. Het jaar 2012 kenmerkt zich door stabiliteit. De aankomsten stijgen licht voor het Vlaamse en het Waalse Gewest, in het Brusselse Gewest is sprake van een beperkte daling. De overnachtingen dalen licht in alle gewesten en de aankomsten stijgen dit jaar amper, dus de verblijfsduur kort ook niet meer zoveel in. De gemiddelde verblijfsduur is met 2,8 nachten het langst in het Vlaamse Gewest. In Brussel is ze het kortst (1,9 nachten) en in Wallonië bedraagt ze 2,3 nachten. De verblijfsduur is erg afhankelijk van het type logiesvorm en het type bestemming. Hierop komen we later terug.

Tabel 4: Aankomsten naar Gewest 2008-2012

Vlaams Gewest

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

7.327.625

8.041.529

8.153.523

+1,4%

+2,7%

58%

Brussels Gewest

2.847.869

3.182.938

3.159.999

-0,7%

+2,6%

22%

Waals Gewest

2.610.079

2.727.783

2.731.680

+0,1%

+1,1%

19%

12.785.573

13.952.250

14.045.202

+0,7%

+2,4%

100%

België


* Voor definities van ‘aankomsten’, ‘overnachtingen’ en GJG (Gemiddelde Jaarlijkse Groei), zie ‘wegwijs’, achteraan deze publicatie.

17

Om een idee te krijgen van de geografische spreiding van de overnachtingen in Vlaanderen toont de volgende figuur de verdeling per gemeente. Gemeenten met minder dan drie commerciële logiesaccommodaties worden wit ingekleurd omwille van vertrouwelijkheid van gegevens. Het zwaartepunt van de overnachtingen is te situeren aan de kust, in Brussel, de steden Antwerpen, Brugge en Gent en de Limburgse Kempen. Daarnaast trekken onder andere Ieper, Kortrijk, de nationale luchthaven en de kunststeden Leuven en Mechelen veel overnachtingen aan. Gemeenten in de laagste categorie zijn her en der verspreid in de Vlaamse regio’s.

Figuur 6: Verdeling van de overnachtingen in Vlaanderen (2012)

vertrouwelijk

15.001 - 150.000

500.001 - 1.400.000

0 - 15.000

150.001 - 500.000

1.400.001 - 5.960.000

0

25

50

75 Km


18

3. De binnenlandse markt 18,3 miljoen of 52% van alle overnachtingen in ons land zijn binnenlandse overnachtingen. Ongeveer drie kwart daarvan wordt gegenereerd in het Vlaamse Gewest en een vijfde in het Waalse. In deze gewesten is het aandeel van de binnenlandse markt op het totaal aantal overnachtingen groot. In het Vlaamse Gewest bedraagt die 59% en in Wallonië 57%. In Brussel daarentegen is het aandeel van de overnachtingen afkomstig uit eigen land opmerkelijk kleiner (19%). In het Brusselse en het Vlaamse Gewest dalen de overnachtingen ten opzichte van vorig jaar met -2,6% en -1,4%. Het Waalse Gewest stijgt licht met +1,4%.

Tabel 5: Binnenlandse overnachtingen naar Gewest 2008-2012

Vlaams Gewest Brussels Gewest Waals Gewest België

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

13.503.130

13.774.015

13.586.911

-1,4%

+0,2%

74%

764.196

1.193.396

1.161.806

-2,6%

+11,0%

6%

3.587.787

3.541.559

3.591.911

+1,4%

+0,0%

20%

17.855.113

18.508.970

18.340.628

-0,9%

+0,7%

100%

toerisme | Kennisbeheer vlaanderen | o.b.v. Algemene Directie Statistiek

(alle logiesvormen incl. comm. verhuursector kust)

Twee derde van de binnenlandse aankomsten vindt plaats in het Vlaamse Gewest terwijl Wallonië een aandeel heeft van ongeveer een kwart en Brussel 10%. Deze laatste twee hebben dus elk een groter aandeel in de aankomsten dan in de overnachtingen. Het aantal aankomsten gaat er in de het Vlaamse en het Waalse Gewest op vooruit, met +1,5% en +1,7%. De aankomsten in het Brussels Gewest dalen met -5,2%. Het Vlaamse Gewest ontvangt niet alleen de meeste binnenlandse aankomsten en overnachtingen maar ook de gemiddelde verblijfsduur is er hoger dan in de andere Gewesten. In het Vlaamse Gewest verblijft de Belgische toerist gemiddeld 3,2 nachten. In Brussel en Wallonië gaat het respectievelijk om 1,8 en 2,3 nachten. De verhuur via verhuurkantoren, die enkel aan de kust is opgenomen, vormt een belangrijke factor die dit verschil beïnvloedt, samen met verblijven op campings, in vakantieparken en sociaal toerisme.

Tabel 6: Binnenlandse aankomsten naar Gewest 2008-2012 2008

2011

2012

Trend 11-12

3.689.539

4.166.979

4.230.271

+1,5%

+3,5%

65%

434.570

690.581

654.941

-5,2%

+10,8%

10%

Waals Gewest

1.439.376

1.549.126

1.575.712

+1,7%

+2,3%

24%

België

5.563.485

6.406.686

6.460.924

+0,8%

+3,8%

100%

Vlaams Gewest Brussels Gewest


GJG 2008-2012

% 2012


19

Onderstaande figuur toont de binnenlandse overnachtingen in Vlaanderen per gemeente. De binnenlandse markt situeert zich vooral aan de kust en in Brussel. In tweede orde zijn ook de Antwerpse en Limburgse Kempen en andere gemeenten in Limburg populair. Ook de overige kunststeden evenals enkele andere steden en gemeenten in de Vlaamse regio’s kunnen rekenen op aardig wat binnenlandse belangstelling.

Figuur 7: Verdeling van de binnenlandse overnachtingen in Vlaanderen (2012)

vertrouwelijk

15.001 - 150.000

500.001 - 1.400.000

0 - 15.000

150.001 - 500.000

1.400.001 - 1.440.000

toerisme | Kennisbeheer kust) 75 Km vlaanderen | o.b.v. Algemene Directie Statistiek 0(alle logiesvormen 25incl. comm. verhuursector 50

20

4. De buitenlandse markt In 2012 tellen we in België ruim 17 miljoen buitenlandse overnachtingen, of 48% van alle overnachtingen in ons land. Het gaat om de som van alle verblijfsnachten van buitenlandse toeristen en zakenlui in commercieel logies. Meer dan de helft vindt plaats in het Vlaamse Gewest. Brussel is goed voor 28%, terwijl Wallonië 16% van de buitenlandse overnachtingen voor haar rekening neemt. In vergelijking met 2011 is het aantal buitenlandse overnachtingen in België licht afgenomen. In het Brusselse Gewest is er een lichte toename, terwijl het Waalse en Vlaamse Gewest mee zorgen voor de globale daling.

Tabel 7: Buitenlandse overnachtingen naar Gewest 2008-2012

Vlaams Gewest

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

9.496.019

9.692.356

9.587.451

-1,1%

+0,2%

56%

Brussels Gewest

4.506.818

4.778.267

4.804.902

+0,6%

+1,6%

28%

Waals Gewest

3.090.579

2.887.136

2.756.636

-4,5%

-2,8%

16%

17.093.416

17.357.759

17.148.989

-1,2%

+0,1%

100%

België



Het Vlaamse Gewest ontvangt de helft van de buitenlandse aankomsten in België. Brussel krijgt een derde van de buitenlandse aankomsten en Wallonië 16%. In Brussel is 71% van alle aankomsten toe te wijzen aan buitenlandse toeristen. In het Vlaamse en Waalse Gewest ligt dit percentage beduidend lager. Dit bevestigt het internationale karakter van de hoofdstad. In vergelijking met 2011 is het aantal buitenlandse aankomsten in België er met +0,5% vooruit gegaan. Het Brusselse en Vlaamse Gewest zien het aantal aankomsten licht toenemen, het Waalse Gewest gaat er -1,9% op achteruit. In het Vlaamse en Waalse Gewest verblijven buitenlandse vakantiegangers en zakenlui gemiddeld 2,4 nachten. In Brussel, dat meer zakentoeristen en citytrippers aantrekt voor een kort verblijf, is de gemiddelde verblijfsduur 1,9 nachten. In Brussel en Wallonië verblijven buitenlandse toeristen iets langer dan binnenlandse, in het Vlaamse Gewest is dit net omgekeerd.

Tabel 8: Buitenlandse aankomsten naar Gewest 2008-2012

Vlaams Gewest

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

3.638.086

3.874.550

3.923.252

+1,3%

+1,9%

52%

Brussels Gewest

2.413.299

2.492.357

2.505.058

+0,5%

+0,9%

33%

Waals Gewest

1.170.703

1.178.657

1.155.968

-1,9%

-0,3%

16%

België

7.222.088

7.545.564

7.584.278

+0,5%

+1,2%

100%



21

De buitenlandse overnachtingen zijn, meer dan de binnenlandse, geconcentreerd in de kunststeden. We zien ook een groot aantal buitenlandse overnachtingen in Oostende. Dat komt deels door het buitenlandse zakentoerisme en deels door de vele recreatieve citytrips. Brussel staat op kop, gevolgd door Antwerpen, Brugge en Gent. Daarnaast oefenen, vooral wat recreatief toerisme betreft, zowel de kust als enkele gemeenten in de Kempen een grote aantrekkingskracht uit op buitenlandse toeristen, vooral uit de buurlanden.

Figuur 8: Verdeling van de buitenlandse overnachtingen in Vlaanderen (2012)

vertrouwelijk

15.001 - 150.000

500.001 - 1.400.000

0 - 15.000

150.001 - 500.000

1.400.001 - 4.800.000

0

25

50

75 Km


22

5. De belangrijkste buitenlandse markten Onze vier buurlanden vormen met voorsprong de belangrijkste buitenlandse markten voor België. De Verenigde Staten vullen na de buurlanden dit rijtje aan, op de vijfde plaats. 70% van de buitenlandse overnachtingen in België wordt door deze top vijf markten gegenereerd. Samen zorgt de top vijf voor 34% van alle overnachtingen. Quasi alle markten gaan er qua overnachtingen op achteruit in 2012. Op de Duitse en Nederlandse markt verloor België meer dan -5%. Spanje was vorig jaar nog de sterkste stijger met +8% groei, nu verliezen we -6,4% van de markt. Opvallend is dat het Verenigd Koninkrijk als enige markt in de top 5 stijgt met +4,2%. Tussen de Gewesten zijn er duidelijke verschillen te bemerken. In het Vlaamse Gewest zorgen de vijf belangrijkste buitenlandse markten voor 78% van de buitenlandse overnachtingen en voor 32% van alle overnachtingen. In Wallonië liggen beide percentages iets hoger, respectievelijk 82% en 36%. Brussel kan dan weer heel wat verschillende markten bekoren. De top vijf buitenlandse markten zorgt er voor 50% van de buitenlandse overnachtingen en 46% van alle overnachtingen in de hoofdstad. Zowel in België, het Vlaamse als het Waalse Gewest, is Nederland het belangrijkste herkomstland voor toeristen. Ze zorgen voor 29% van alle buitenlandse overnachtingen. Dit aandeel ligt iets hoger in het Vlaamse Gewest (35%). Wallonië is nog afhankelijker van de Nederlandse markt – iets minder dan de helft van alle buitenlandse overnachtingen is door Nederlanders gegenereerd. In Brussel komt Nederland pas op de zesde plaats. In het Waalse Gewest daalden de overnachtingen van de belangrijkste markt voor het zesde jaar op rij. Voor de Nederlandse markt zijn er een aantal verklaringen voor de minder goede prestaties. Ten eerste volgt deze trend op tientallen jaren van bovengemiddelde groei. En ten tweede komt in 2012 de steeds groeiende Nederlandse outbound markt onder

druk door de economische mindere situatie waarin het land zich bevindt. De Franse markt bestendigt de tweede plaats die ze in 2008 heroverde. Het aantal Franse overnachtingen in België daalde wel met -2,4% t.o.v. 2011. In Brussel is Frankrijk de belangrijkste buitenlandse markt. In het Vlaamse Gewest gaat deze markt er met -4,2% op achteruit, in Brussel daalt het aantal Franse overnachtingen met -1,6%. Ook Frankrijk verliest een klein deel van het volume na vele jaren van sterke groei. Duitsland blijft derde op het niveau van België. Het aantal Duitse overnachtingen is in 2012 gedaald met -5,6%. In het Vlaamse Gewest komen de oosterburen nog steeds op de tweede plaats, al was daar de kloof met de Franse markt vroeger veel groter. Brussel ziet het aantal Duitse overnachtingen eveneens dalen met maar liefst -7%. En ook in Wallonië is de Duitse markt voor het derde jaar op rij gedaald, dit keer met -2,9%. Hier was er wel nog een toename tijdens het crisisjaar 2009. De Britse markt kent in België als enige top vijf markt een stijging in 2012, namelijk +4,2%. In 2009 was deze markt echter in elkaar gezakt met een afname van bijna -20%. In 2007 stonden de Britten nog op de tweede plaats. In het Vlaamse Gewest is de Britse markt wel voor het tweede jaar op rij gestegen met +5,2%. Na een dipje vorig jaar stijgt de Britse markt zowel voor het Brussels (+2,3%) als voor het Waalse Gewest (+3,4%). De Verenigde Staten nemen vanaf 2012 de vijfde plaats over van Spanje. Terwijl het aantal overnachtingen in 2011 nog sterk was toegenomen (met +10%), blijven deze in 2012 status quo. De Amerikaanse overnachtingen staan in het Vlaamse Gewest ook op de vijfde plaats en stijgen met +3,3%. Ook in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest steeg de Amerikaanse markt verder met +1,8%. In Wallonië staat Italië op vijf. Deze markt kent een sterke daling van -9,6%, waarmee ze in 2012 weer onder het niveau van crisisjaar 2009 duikt.

23

Tabel 9: Buitenlandse overnachtingen naar herkomstland en Gewest 2008-2012 Land van herkomst

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

Aandeel buitenland 2012

5.356.269

5.224.884

4.916.011

-5,9%

-2,1%

29%

België Nederland Frankrijk

2.225.813

2.424.212

2.366.041

-2,4%

+1,5%

14%

Duitsland

2.165.200

2.289.482

2.161.609

-5,6%

+0,0%

13%

Verenigd Koninkrijk

2.178.851

1.788.140

1.864.082

+4,2%

-3,8%

11%

60.1493

700.183

700.135

-0,0%

3,9%

4%

3.385.052

3.496.598

3.324.007

-4,9%

-0,5%

35%

Verenigde Staten Vlaams Gewest Nederland Duitsland

1.497.280

1.638.399

1.546.574

-5,6%

+0,8%

16%

Frankrijk

1.120.184

1.162.349

1.114.104

-4,2%

-0,1%

12%

Verenigd Koninkrijk

1.377.047

1.119.535

1.177.931

+5,2%

-3,8%

12%

246.893

276.608

285.788

+3,3%

+3,7%

3%

637.456

776.367

763.980

-1,6%

+4,6%

16%

Verenigde Staten Brussels Gewest Frankrijk Verenigd Koninkrijk

605.018

486.140

497.458

+2,3%

-4,8%

10%

Spanje

346.549

453.355

414.623

-8,5%

+4,6%

9%

Duitsland

421.314

415.259

386.165

-7,0%

-2,2%

8%

Verenigde Staten

293.381

350.950

357.306

+1,8%

+5,1%

7%

1.616.363

1.399.644

1.275.965

-8,8%

-5,7%

46%

468.173

485.496

487.957

+0,5%

+1,0%

18%

Waals Gewest Nederland Frankrijk Duitsland

246.606

235.824

228.870

-2,9%

-1,8%

8%

Verenigd Koninkrijk

196.786

182.465

188.693

+3,4%

-1,0%

7%

91.524

89.839

81.231

-9,6%

-2,9%

3%

Italië



De top vijf voor de aankomsten in België verschilt licht van die van de overnachtingen. Op de vijfde plaats staat Spanje i.p.v. de Verenigde Staten en de Britten zorgen voor meer aankomsten dan de Duitsers, het omgekeerde verhaal van bij de overnachtingen. Wat het aantal aankomsten betreft zijn de Nederlanders met grote voorsprong de belangrijkste klanten. Ze zorgen voor een kwart van alle buitenlandse aankomsten. Dat is een lager aandeel dan bij de overnachtingen omwille van de gemiddeld langere verblijfsduur door Nederlandse gasten. De Nederlandse aankomsten zijn gedaald met -1% in België in 2012. In het Vlaamse Gewest stijgen de aankomsten van de Nederlanders met +1,3% , in het Brusselse Gewest zakt het aandeel dan weer met –3,9%. In Wallonië dalen de Nederlandse aankomsten met bijna -7%. Het aantal Franse aankomsten neemt af met -2%. De Franse aankomsten kennen algemeen genomen een daling, enkel in het Waalse Gewest is de situatie stabiel. Het Verenigd Koninkrijk is de derde markt in België. Het aantal Britse aankomsten stijgt in 2012 met +4,6%. Dit is het derde jaar op rij dat er een stijging waarneembaar is, de Britse markt is in de top 5 ook nog de enige stijger. In alle Gewesten kent het Verenigd Koninkrijk een positieve groei ten opzichte van 2011. Duitsland komt voor wat de aankomsten betreft op de vierde plaats, in 2012 wordt de kloof tussen het Verenigd Koninkrijk en Duitsland iets groter. De aankomsten voor de Duitse markt dalen overal, de daling is het sterkst voelbaar in het Brusselse Gewest, met een verschil van -5,9%. Op het vlak van de aankomsten komen de Spanjaarden op de vijfde plaats in België, voor de Verenigde Staten.

24

De Spaanse markt is evenwel de sterkste verliezer in het rijtje, met een terugval van -7,7%. De Spaanse aankomsten staan tevens op de vijfde plaats in het Brusselse Gewest. In het Vlaamse Gewest wordt de vijfde plaats ingenomen door de Amerikaanse markt. In Wallonië vervolledigt de Italiaanse markt, net zoals bij de overnachtingen, de top vijf van buitenlandse markten. Na jaren van sterke groei en een kleine daling in 2009 is er nu opnieuw een daling van -8,8% voor de Italiaanse markt in Wallonië.

Tabel 10: Buitenlandse aankomsten naar herkomstland en Gewest 2008-2012 Land van herkomst

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

Aandeel buitenland 2012

1.853.374

1.931.335

1.911.19

-1,0%

+0,8%

25%

Frankrijk

1.091.653

1.220.997

1.196.73

-2,0%

+2,3%

16%

Verenigd Koninkrijk

1.037.143

876.888

916.845

+4,6%

-3,0%

12%

België Nederland

Duitsland

797.330

860.931

824.863

-4,2%

+0,9%

11%

Spanje

298.156

367.379

338.956

-7,7%

+3,3%

4%

1.186.261

1.306.184

1.323.053

+1,3%

+2,8%

34%

Vlaams Gewest Nederland Duitsland

461.297

522.301

501.640

-4,0%

+2,1%

13%

Verenigd Koninkrijk

606.015

520.209

550.123

+5,8%

-2,4%

14%

Frankrijk

460.606

506.347

488.145

-3,6%

+1,5%

12%

Verenigde Staten

109.835

131.378

132.863

+1,1%

+4,9%

3%

Brussels Gewest Frankrijk

384.418

451.694

445.350

-1,4%

+3,7%

18%

Verenigd Koninkrijk

327.491

260.135

264.243

+1,6%

-5,2%

11%

Duitsland

226.561

224.185

210.849

-5,9%

-1,8%

8%

Nederland

217.916

208.775

200.646

-3,9%

-2,0%

8%

Spanje

169.686

208.272

187.520

-10,0%

+2,5%

7%

Waals Gewest Nederland

449.197

416.376

387.496

-6,9%

-3,6%

34%

Frankrijk

246.629

262.956

263.235

+0,1%

+1,6%

23%

Duitsland

109.472

114.445

112.374

-1,8%

+0,7%

10%

Verenigd Koninkrijk

103.637

96.544

102.479

+6,1%

-0,3%

9%

44.444

48.156

43.935

-8,8%

-0,3%

4%

Italië



25

6. De voornaamste trends naar motief Bij het inwinnen van de aankomsten overnachtingscijfers verzamelt de Algemene Directie Statistiek eveneens informatie over het reismotief van de toerist. Ze onderscheidt hierbij drie verschillende categorieën: 1 2 3

ontspanning en vakantie; conferenties, congressen en seminaries; andere beroepsdoeleinden.

Het eerste motief heeft betrekking op vakanties of verblijven van louter recreatieve aard. De conferenties, congressen, seminaries en andere beroepsdoeleinden staan samen voor het zakentoerisme in brede zin. Nietcommerciële verblijven zoals bij vrienden of familie zijn niet in de cijfers vervat. Onderstaande figuur toont de globale verdeling van de overnachtingen in België en de gewesten naar de verschillende verblijfsmotieven. 77% van de overnachtingen in België heeft recreatieve doeleinden. De meeste recreatieve verblijven vinden plaats in het Vlaamse Gewest en Wallonië. Brussel, met zijn sterk internationaal karakter, trekt meer zakelijke reizigers aan. 40% van de toeristen in Brussel is te situeren bij de conferenties, congressen en seminaries en 15% zijn overnachtingen van andere beroepsdoeleinden.

Figuur 9: Verdeling van de overnachtingen in België naar verblijfsmotief 2012



De binnenlandse en de Nederlandse markt zijn grotendeels op ontspanning en vakantie gericht. Meer dan 80% van de binnenlandse en Nederlandse overnachtingen zijn van recreatieve aard. Bij de andere topmarkten is dit ongeveer 70%. Voor de meeste andere markten ligt dit percentage nog heel wat lager. Een vergelijkbaar beeld krijgen we voor de aankomsten, hoewel ontspanning en vakantie een iets kleiner aandeel heeft door de kortere duur van zakenreizen en de langere duur van echte vakanties.

26

Tabel 11: Verdeling van de overnachtingen in België 2012 naar motief (in %) Land van herkomst

Ontspanning en vakantie

Conferentie, congres, seminarie

Andere beroepsdoeleinden

Totaal

België

85,3%

8,8%

5,9%

100%

Nederland

86,3%

7,8%

6,0%

100%

Frankrijk

68,1%

16,7%

15,2%

100%

Duitsland

69,6%

14,7%

15,7%

100%

Verenigd Koninkrijk

66,8%

21,2%

11,9%

100%

V.S. Amerika

42,4%

42,1%

15,5%

100%



Tabel 12: Verdeling van de overnachtingen in het Vlaamse Gewest 2012 naar motief (in %) Land van herkomst




Totaal

90,0%

5,5%

4,4%

100%

België Nederland

86,2%

7,0%

6,8%

100%

Duitsland

76,0%

9,1%

15,0%

100%

Verenigd Koninkrijk

75,9%

13,3%

10,8%

100%

Frankrijk

81,5%

8,8%

9,7%

100%

V.S. Amerika

52,4%

32,3%

15,3%

100%



Tabel 13: Verdeling van de overnachtingen in het Brusselse Gewest 2012 naar motief (in %) Land van herkomst




Totaal

België

38,9%

44,8%

16,2%

100%

Frankrijk

52,6%

29,9%

17,5%

100%

Verenigd Koninkrijk

45,3%

43,0%

11,7%

100%

Spanje

65,6%

25,3%

9,2%

100%

Duitsland

45,9%

38,4%

15,7%

100%

Nederland

49,5%

39,4%

11,1%

100%


Totaal


Tabel 14: Verdeling van de overnachtingen in het Waalse Gewest 2012 naar motief (in %) Land van herkomst



België

82,3%

9,6%

8,1%

100%

Nederland

95,6%

1,9%

2,5%

100%

Frankrijk

61,8%

14,0%

24,1%

100%

Duitsland

66,8%

12,8%

20,3%

100%

Verenigd Koninkrijk

67,2%

13,5%

19,3%

100%

Italië

47,1%

20,9%

32,0%

100%


27

Tabel 15: Verdeling van de aankomsten in België 2012 naar motief (in %) Land van herkomst




Totaal

België

77,1%

13,5%

9,5%

100%

Nederland

89,2%

6,4%

4,4%

100%

Frankrijk

81,9%

9,7%

8,4%

100%

Verenigd Koninkrijk

82,1%

11,5%

6,4%

100%

Duitsland

79,9%

10,6%

9,5%

100%

Spanje

83,6%

10,7%

5,8%

100%



Tabel 16: Verdeling van de aankomsten in het Vlaamse Gewest 2012 naar motief (in %) Land van herkomst




Totaal

82,0%

10,1%

7,9%

100%

België Nederland

79,3%

11,2%

9,5%

100%

Frankrijkk

73,2%

14,6%

12,2%

100%

Verenigd Koninkrijk

67,0%

14,2%

18,8%

100%

Duitsland

74,6%

12,7%

12,7%

100%

Spanje

75,8%

13,9%

10,3%

100%



Tabel 17: Verdeling van de aankomsten in het Brusselse Gewest 2012 naar motief (in %) Land van herkomst




Totaal

België

41,4%

41,6%

17,0%

100%

Frankrijk

53,1%

29,6%

17,3%

100%

Verenigd Koninkrijk

43,7%

44,1%

12,2%

100%

Duitsland

44,4%

39,1%

16,5%

100%

Nederland

49,6%

38,9%

11,5%

100%

Spanje

64,9%

25,2%

10,0%

100%

Totaal


Tabel 18: Verdeling van de aankomsten in het Waalse Gewest 2012 naar motief (in %) Land van herkomst




België

78,7%

10,8%

10,5%

100%

Nederland

90,8%

4,1%

5,1%

100%

Frankrijk

63,1%

13,8%

23,1%

100%

Duitsland

64,8%

14,3%

20,9%

100%

Verenigd Koninkrijk

69,5%

13,5%

17,0%

100%

Italië

49,1%

20,7%

30,2%

100%


28

7. Kust, kunststeden, Vlaamse regio’s In Vlaanderen zijn drie macrobestemmingen te onderscheiden: de Vlaamse kust, de kunststeden (Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen) en de Vlaamse regio’s. De som van de overnachtingen of van de aankomsten in deze drie komt overeen met respectievelijk de overnachtingen of aankomsten in het Vlaamse plus het Brusselse Gewest. Het aandeel en het volume aan de kust (31%) blijft afnemen (-5,6%). Een iets groter deel komt nu voor rekening van de kunststeden. Zij zorgen met ruim 10,9 miljoen overnachtingen voor 37%, de Vlaamse regio’s voor 32% van het totaal. Het aantal overnachtingen is in 2012 licht gestegen in de kunststeden (+2,2%), in de regio’s is de situatie quasi gelijk aan vorig jaar. De gemiddelde jaarlijkse groei sinds 2008 is in de kunststeden het sterkst, terwijl dit voor de kust negatief is. Tot en met 2009 had de kust nog de meeste commerciële overnachtingen.

Tabel 19: Overnachtingen naar kust, kunststeden, Vlaamse regio’s 2008-2012 2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

10.054.496

9.552.660

9.019.489

-5,6%

-2,7%

31%

Kunststeden

9.506.509

10.664.542

10.894.750

+2,2%

+3,5%

37%

Vlaamse regio’s

8.709.158

9.220.832

9.226.831

+0,1%

+1,5%

32%

28.270.163

29.438.034

29.141.070

-1,0%

+0,8%

100%

Kust

Vlaanderen



De kunststeden trekken de meeste toeristen (en zakenlui) aan. Van alle aankomsten in Vlaanderen vindt ongeveer de helft plaats in de kunststeden. Dat komt omdat verblijven in de kunststeden korter zijn dan aan de kust en in de Vlaamse regio’s. De Vlaamse regio’s komen op de tweede plaats met 31%. Behalve aan de kust ligt het aantal aankomsten overal iets hoger dan vorig jaar. De evoluties zijn licht positiever dan bij de overnachtingen. Met andere woorden, de trend naar kortere vakanties, die al vele jaren aan de gang is, wordt verder gezet. De gemiddelde jaarlijkse groei van de aankomsten over een periode van vijf jaar is enkel voor de kust negatief, zij het minder negatief dan bij de overnachtingen.

Tabel 20: Aankomsten naar kust, kunststeden, Vlaamse regio’s 2008-2012

Kust

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

1.926.868

1.979.687

1.907.520

-3,6%

-0,3%

17%

Kunststeden

5.116.195

5.803.085

5.902.479

+1,7%

+3,6%

52%

Vlaamse regio’s

3.132.431

3.441.695

3.503.523

+1,8%

+2,8%

31%

10.175.494

11.224.467

11.313.522

+0,8%

+2,7%

100%

Vlaanderen



Door de combinatie van citytrips en verblijven van zakenlui is de verblijfsduur het kortst in de kunststeden (gemiddeld 1,8 nachten). Aan de kust is de verblijfsduur het langst (4,7 nachten). De Vlaamse regio’s zitten daar tussenin met 2,6 nachten, wat ook de gemiddelde verblijfsduur is in heel Vlaanderen. In 2008 was de verblijfsduur aan de kust nog gemiddeld 5,2 nachten.

29

8. De seizoensspreiding De verdeling van de overnachtingen doorheen het jaar verschilt erg van bestemming tot bestemming. Toerisme aan de kust en in de Vlaamse regio’s is erg seizoensgebonden, de bezetting in de kunststeden is eerder stabiel doorheen het jaar. Aan de kust vindt 36% van alle overnachtingen plaats in de maanden juli en augustus, in de Vlaamse regio’s is dat 32%. In de kunststeden zijn de twee zomermaanden goed voor 19% van het jaartotaal. Vooral in de wintermaanden is het commerciële verblijfstoerisme aan zee beperkt, terwijl in de Vlaamse regio’s wel nog redelijk wat overnachtingen plaatsvinden.

Figuur 10: Seizoensspreiding van de overnachtingen in Vlaanderen naar macrobestemming 2012


30


9. De voornaamste trends naar logiesvorm De Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Statistiek registreert aankomsten en overnachtingen van toeristen in volgende logiesvormen: hotels, campings, vakantieparken, logies voor doelgroepen (jeugd- en sociaal logies voor volwassenen) en huurlogies (enkel via verhuurkantoren aan de kust). Gezien de gegevens enkel gaan over commercieel huurlogies via immokantoren, is de directe verhuur niet opgenomen. Op basis van gegevens van Westtoer kunnen we aannemen dat het volume in de directe verhuur nog eens even groot is als dat in de commerciële verhuur. Personen die verblijven bij familie, vrienden of kennissen, mensen die in ons land in een tweede eigendom verblijven, overnachtingen in huurvakantiewoningen in het binnenland en overnachtingen in gastenkamers (tenzij met hotelvergunning), zijn bijgevolg niet opgenomen in deze cijfers. Een volledige omschrijving van de commerciële logiesvormen vindt u achteraan in deze publicatie.

Hotels zijn zowel in het Vlaamse als Brusselse Gewest de populairste logiesvorm. In het Vlaamse Gewest vindt 42% van de overnachtingen plaats in hotels. Op de tweede plaats komen het huurlogies aan de kust en logies voor doelgroepen met een ex aeqo. Het aantal overnachtingen stijgt licht voor hotels en logies voor doelgroepen. Vooral vakantieparken en huurlogies gaan achteruit in 2012. De overnachtingscijfers voor campings dalen met -2,1%. Over laatste vijf jaar zijn de campings wel een sterke stijger. Sinds de economische recessie zien we dat het kamperen terug in opmars is. In Brussel vertegenwoordigen hotels 95% van zowel het aanbod als de vraag. De overige overnachtingen worden in Brussel gegenereerd in de categorie van de logies voor doelgroepen (veelal jeugdlogies, hostels). Vooral de logies voor doelgroepen verliezen aan overnachtingen in 2012 (-12,8%).

Tabel 21: Overnachtingen naar logiesvorm in het Vlaamse Gewest 2008-2012 2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

Hotels

8.789.604

9.373.311

9.645.753

+2,9%

+2,4%

42%

Campings

1.701.501

2.117.179

2.073.104

-2,1%

+5,1%

9%

Vakantieparken

3.365.667

3.272.374

2.930.335

-10,5%

-3,4%

13%

Logies voor doelgroepen

4.165.687

4.216.622

4.272.449

+1,3%

+0,6%

18%

Huurlogies kust (immo)

4.976.690

4.486.885

4.252.721

-5,2%

-3,9%

18%

22.999.149

23.466.371

23.174.362

-1,2%

+0,2%

100%

Totaal



Tabel 22: Overnachtingen naar logiesvorm in het Brusselse Gewest 2008-2012

Hotels Logies voor doelgroepen Totaal

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

5.007.163

5.637.256

5.675.170

263.851

334.407

291.538

+0,7%

+3,2%

95%

-12,8%

+2,5%

5%

5.271.014

5.971.663

5.966.708

-0,1%

+3,1%

100%


31

Het aandeel van de hotels in de aankomsten in Vlaanderen ligt heel wat hoger dan bij de overnachtingen. Dat is een gevolg van de kortere verblijfsduur in de hotelsector. De hotels versterken bovendien hun positie aangezien zij naast de campings de sterkste groeier zijn. De huurlogies aan zee, en zeker de vakantieparken, vertonen het omgekeerde beeld. Slechts 4% van de aankomsten vindt plaats in (commercieel) huurlogies (aan de kust), terwijl één op vijf overnachtingen ondernomen wordt in de immo-verhuur. De groei van de aankomsten en de daling van de overnachtingen in de campings wijzen op een sterk dalende verblijfsduur.

Tabel 23: Aankomsten naar logiesvorm in het Vlaamse Gewest 2008-2012

Hotels Campings Vakantieparken Logies voor doelgroepen Huurlogies kust (immo) Totaal

2008

2011

2012

4.627.826

5.176.515

5.321.272

344.639

462.601

486.645

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

+2,8%

+3,6%

65%

+5,2%

+9,0%

6%

750.206

760.813

690.846

-9,2%

-2,0%

8%

1.248.915

1.307.486

1.330.096

+1,7%

+1,6%

16%

356.039

334.114

324.664

-2,8%

-2,3%

4%

7.327.625

8.041.529

8.153.523

+1,4%

+2,7%

100%



Tabel 24: Aankomsten naar logiesvorm in het Brusselse Gewest 2008-2012

Hotels

2008

2011

2012

Trend 11-12

GJG 2008-2012

% 2012

2.684.089

3.000.391

2.998.892

-0,0%

+2,8%

95%


163.780

182.547

161.107

-11,7%

-0,4%

5%

Totaal

2847869

3182938

3.159.999

-0,7%

+2,6%

100%


32

10. Het logiesaanbod Voor de bespreking van de logiescapaciteit opteren we voor een weergave van de gemiddelde dagcapaciteit in de maand augustus. De cijfers zijn exclusief huurlogies en gastenkamers*. Een aanzienlijk aantal gastenkamers is wel bij de hotels opgenomen omdat ze over een hotelvergunning beschikken. Gegevens over het exacte aantal inrichtingen in de verhuursector zijn niet gekend. Wel zijn er vraaggegevens bekend van de commerciële verhuur via verhuurkantoren aan de kust. Die werden in het vorige onderdeel besproken. In totaal telt Vlaanderen 2.402 commerciële logiesinrichtingen. Ruim 92% van de aanbieders is gelegen in het Vlaamse Gewest, 8% in Brussel. In het Vlaamse Gewest zijn er 2.200 inrichtingen met samen 208.145 slaapplaatsen, in Brussel 202 inrichtingen met 36.299 plaatsen. Opvallend is dat in het Vlaamse Gewest zowel het aantal inrichtingen als de capaciteit toeneemt. Ook in de hoofdstad stijgen zowel het aantal inrichtingen als de capaciteit voor het derde jaar op rij.

In het Vlaamse Gewest is zes op tien logiesinrichtingen een hotel, samen goed voor een derde van de logiescapaciteit. Campings en vakantieparken, die slechts 10% en 1% van het aantal logiesinstellingen uitmaken, staan wel voor respectievelijk 22% en 11% van de capaciteit. Dat komt omdat het gemiddeld aantal slaapplaatsen er hoog ligt: respectievelijk gemiddeld 201 en 1.780 plaatsen per inrichting. Ter vergelijking, een hotel in het Vlaamse Gewest heeft gemiddeld 55 slaapplaatsen. Brusselse hotels scoren hoger met gemiddeld 182 bedden. Hoewel Brussel slechts voor 12% staat van alle hotels in Vlaanderen, vormen deze hotels een derde van de totale hotelcapaciteit. Bijna drie op tien inrichtingen in het Vlaamse Gewest en 5% in Brussel behoort tot de categorie van de logies voor doelgroepen. Het betreft jeugdlogies (jeugdverblijfscentra, jongerenherbergen, hostels…) en sociaal logies voor volwassenen. Hun gemiddelde capaciteit in Vlaanderen is 102 bedden en in totaal zijn er 67.753 slaapplaatsen beschikbaar.

Tabel 25: Logiesinstellingen en capaciteit in het Vlaamse Gewest 2011-2012

Tabel 26: Logiesinstellingen en capaciteit in het Brusselse Gewest 2011-2012

Logiesvorm

Logiesvorm

2011

2012

Trend 11-12 % 2012

1.307

1.308

+0,1%

59%

Hotels

237

230

-3,0%

10%


15

14

-6,7%

1%

589

648

+10,0%

29%

2.148

2.200

+2,4%

100%

Aantal inrichtingen Hotels Campings Vakantieparken Logies voor doelgroepen Totaal

2012

Trend 11-12

% 2012

185

192

+3,8%

95%

11

10

-9,1%

5%

196

202

+3,1%

100%

33.532

34.876

+4,0%

96%

1573

1.423

-9,5%

4%

35.105

36.299

+3,4%

100%

Aantal inrichtingen

Capaciteit (in aantal slaapplaatsen)

Totaal

Capaciteit (in aantal slaapplaatsen) Hotels Logies voor doelgroepen

Hotels

68.813

71.473

+3,9%

34%

Campings

47.748

46.660

-2,3%

22%

Vakantieparken

26.702

23.682

-11,3%

11%


61.936

66.330

+7,1%

32%

205.198

208.145

+1,4%

100%

Totaal

2011

Totaal



* Gastenkamers die voor het nieuwe logiesdecreet een hotelvergunning hadden zijn opgenomen in deze cijfers. De cijfers van de andere gastenkamers zullen in de volgende editie van Toerisme in Cijfers worden opgenomen.

33

Tabel 27: Logiesinstellingen en capaciteit in Vlaanderen 2011-2012 Logiesvorm

2011

2012

Trend 11-12

% 2012

1.492

1.500

+0,5%

62%

237

231

-2,5%

10%

15

14

-6,7%

1%

600

658

+9,7%

27%

2.344

2.403

+2,5%

100%

102.345

106.349

+3,9%

43%

49.123

46.820

-4,7%

19%

Aantal inrichtingen Hotels Campings Vakantieparken Logies voor doelgroepen Totaal

Capaciteit (in aantal slaapplaatsen) Hotels Campings Vakantieparken

26.702

23.682

-11,3%

10%


63.509

67.753

+6,7%

28%

241.678

244.604

+1,2%

100%

Totaal


34

economische situatie in België en vakantiegedrag Vlaming

1. De economische situatie in België

België telt in 2012 meer dan 11 miljoen inwoners. Het Bruto Binnenlands Product bedraagt ruim 376 miljard euro. Dit is een lichte reële daling ten opzichte van 2011. Vergeleken met Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk heeft enkel Nederland een hoger BBP per capita. De werkloosheid is in 2012 gestegen tot 7,6% van de beroepsbevolking. Nederland en Duitsland doen het op dit vlak beter. De inflatie is wel gedaald tot onder de 3%.

Tabel 28: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor België 2008-2012 en BBP 2012 2008

2009

2010

2011

2012

Populatie (x 1.000)

10.667

10.753

10.840

11.001

11.095

Evolutie (BBP)1

+1,0%

-2,8%

+2,4%

+1,8%

-0,3%

7,0%

7,9%

8,3%

7,2%

7,6%

Werkloosheidsgraad Inflatie

+4,7%

+0,0%

+2,5%

+3,9%

Bron: Eurostat 1

+2,9%

BBP (miljoen euro) België

BBP per capita (euro)

376.229,0

33.910

Duitsland

2.644.200,0

32.308

Frankrijk

2.032.296,0

31.109

599.338,0

35.823

1.926.650,4

30.362

Nederland Verenigd Koninkrijk

op basis van constante prijzen

2. Het vakantiegedrag in Vlaanderen Sinds 1982 voert WES Onderzoek & Advies, onder andere in opdracht van Toerisme Vlaanderen, een onderzoek uit naar het reisgedrag van de Belgen. Vanaf 1994 is het een tweejaarlijks onderzoek. Tijdens twee meetmomenten in het jaar worden telkens 6.000 personen bevraagd over hun lange en korte vakanties. Een lange vakantie wordt gedefinieerd ‘als elk verblijf buitenshuis van minstens vier opeenvolgende nachten, met recreatieve doeleinden’. Een korte vakantie is elk commercieel verblijf buitenshuis met één tot drie overnachtingen, met recreatieve doeleinden. In tegenstelling tot de lange vakanties worden bij de korte vakanties de verblijven bij familie of kennissen en in tweede verblijven buiten beschouwing gelaten. Het betreft dus enkel de commerciële korte vakanties waarbij betaald wordt voor het logies.

36

g

Totale vakantieparticipatie

Onder de totale vakantieparticipatie wordt verstaan: ‘het aandeel van de bevolking dat ten minste eenmaal per jaar een vakantie en/of een korte vakantie onderneemt’. Deze participatie is in 2012 opnieuw licht gestegen tot 76,3%. Het gemiddeld aantal vakanties per reizende Vlaming (2,22) ligt iets hoger dan in 2008 en compenseert de daling in 2010 volledig. We zien opnieuw een stijging in het aantal wintervakanties naar het niveau van 2008 terwijl het aantal vakanties tijdens de zomermaanden min of meer gelijk is gebleven tussen 2010 en 2012. Na 2008 gaven sommige Vlamingen, mogelijks onder impuls van de economische recessie, de wintervakantie op. Dit herstelt zich nu terug. De toename speelde zich zowel in het binnenland als het buitenland af.

Tabel 29: Totale vakantieparticipatie van de Vlamingen 2008-2012 (korte + lange vakanties)

2008

2010

2012

Participatie

73,7%

74,2%

76,3%

Frequentie

2,20

2,13

2,22

Aantal korte + lange vakanties (mlj)

10,1

10,2

10,7

Aantal korte + lange zomervakanties (mlj)

7,8

8,4

8,3

Aantal korte + lange wintervakanties (mlj)

2,3

1,8

2,3

Aantal korte + lange binnenlandse vakanties (mlj)

3,5

3,5

3,8

Aantal korte + lange buitenlandse vakanties (mlj)

6,6

6,7

6,9

Bron: WES Onderzoek & Advies

Figuur 11: Evolutie van de reisparticipatie van de Vlaming (1988-2012)


37

3. De lange vakanties van de Vlamingen g

Langevakantieparticipatie

De langevakantieparticipatie toont het aandeel Vlamingen dat jaarlijks ten minste eenmaal per jaar voor vier nachten of meer op vakantie gaat. In 2012 is de langevakantieparticipatie na enkele mindere jaren opnieuw toegenomen tot 64,8%. De vakantiefrequentie ligt met 1,66 echter iets lager dan in 2008. Ten opzichte van 2010 is het aantal zomervakanties lichtjes teruggevallen terwijl de wintervakanties opnieuw aan belang winnen. De binnenlandse vakanties zijn over de periode 2008-2012 stabiel gebleven terwijl het aantal buitenlandse vakanties in 2012 is gestegen tot 5,2 miljoen.

Tabel 30: Langevakantieparticipatie van de Vlamingen 2008-2012

(lange vakanties) Vakantieparticipatie Vakantiefrequentie Aantal vakanties (mlj)

2008

2010

2012

63,3%

63,2%

64,8%

1,69

1,64

1,66

6,7

6,7

6,8

Aantal zomervakanties (mlj)

5,4

5,6

5,5

Aantal wintervakanties (mlj)

1,3

1,1

1,3

Aantal binnenlandse vakanties (mlj)

1,6

1,6

1,6

Aantal buitenlandse vakanties (mlj)

5,1

5,1

5,2


g

Langevakantiebestemming

Bijna één op vier vakanties van de Vlamingen vindt plaats in het binnenland, waarbij de kust met voorsprong de belangrijkste binnenlandse bestemming is. Hoewel het belang van de kust als langevakantiebestemming gedaald is in 2012, is het na Frankrijk nog steeds de belangrijkste vakantieregio voor de Vlamingen, goed voor 12,8%. Door een daling van het aantal lange vakanties in Wallonië is het belang van Wallonië en de Vlaamse regio’s in de binnenlandse overnachtingen even groot (4,9%). Frankrijk blijft de belangrijkste langevakantiebestemming met ruim 1,2 miljoen Vlaamse vakanties, al is het volume in 2012 wel afgenomen met bijna -10%. Spanje komt op de tweede plaats qua buitenlandse bestemmingen en is in 2012 opnieuw gegroeid tot 12%. Italië blijft op de derde plaats met bijna een half miljoen vakanties. Turkije staat sinds 2010 boven Oostenrijk op de vierde plaats. Beide bestemmingen konden in 2012 bovendien een mooie groei van boven de +10% optekenen. Opvallende groeicijfers zijn er voor Duitsland (+20,2%), Oost-Europa (+39,3%) en Zwitserland (+21,3%), terwijl Marokko (-11,4%) en Portugal (-43%) er sterk op achteruit gegaan zijn in 2012.

38

Tabel 31: Langevakantiebestemming van de Vlamingen 2008-2012 (aantal X 1.000) Vlaamse Kust

2008 867

12,8%

2010 918

13,7%

867

2012

Trend 10-12

12,8%

-5,6%

Wallonië

363

5,4%

361

5,4%

332

4,9%

-8,1%

Vlaamse regio's

303

4,5%

328

4,9%

332

4,9%

+1,2%

20

0,3%

13

0,2%

27

0,4%

+108,4%

Kunststeden Binnenland

1.553

23,1%

1620

24,2%

1.558

23,0%

-3,8%

Buitenland

5.170

76,9%

5.074

75,8%

5.215

77,0%

+2,8%

Frankrijk

1.278

19,0%

1.372

20,5%

1.239

18,3%

-9,7%

767

11,4%

750

11,2%

813

12,0%

+8,4%

Spanje Italië

457

6,8%

462

6,9%

488

7,2%

+5,6%

Turkije

356

5,3%

301

4,5%

339

5,0%

+12,5%

Oostenrijk

376

5,6%

281

4,2%

312

4,6%

+10,9%

Duitsland

208

3,1%

248

3,7%

298

4,4%

+20,2%

Griekenland

202

3,0%

248

3,7%

278

4,1%

+12,0%

Oost-Europa

161

2,4%

141

2,1%

196

2,9%

+39,3%

Nederland

242

3,6%

154

2,3%

149

2,2%

-3,2%

VS/Canada

114

1,7%

107

1,6%

108

1,6%

+1,3%

Egypte

101

1,5%

107

1,6%

95

1,4%

-11,4%

74

1,1%

87

1,3%

95

1,4%

+9,0%

Zwitserland

Tunesië

108

1,6%

67

1,0%

81

1,2%

+21,3%

Marokko

108

1,6%

100

1,5%

75

1,1%

-25,5%

87

1,3%

87

1,3%

81

1,2%

-6,6%

Britse Eilanden Portugal

101

1,5%

107

1,6%

61

0,9%

-43,0%

Overig buitenland

430

6,4%

455

6,8%

508

7,5%

+11,6%

6.723

100%

6.694

100%

6.773

100%

+1,2%

Totaal Bron: WES Onderzoek & Advies

39

g

Marktaandeel van de logiesvormen

Net als in 2010 blijft het hotel de belangrijkste logiesvorm voor lange vakanties, goed voor bijna 38% van alle vakanties. Op de tweede plaats komen huurwoningen, goed voor een kwart van de lange vakanties van Vlamingen. Kamperen kent een sterke stijging met +26,1% en komt daardoor op de derde plaats te staan, ten koste van een verblijf bij vrienden, familie of kennissen dat na de sterke stijging in 2010 opnieuw wat aan belang inboet (-8,3%). Sociaal toerisme gaat eveneens na de groei in 2010 sterk achteruit (-17,7%) en verliest daardoor aan belang ten opzichte van de vakantieparken die dankzij een stijging van +14,3% een aandeel van meer dan 5% optekenen in 2012.

Tabel 32: Verdeling van de Vlaamse lange vakanties naar logiesvorm 2008-2012 (aantal x 1.000)

2008

2010

2012

Trend 10-12

Hotel

2.884

42,9%

2.530

37,8%

2.560

37,8%

+1,2%

Huurwoning

1.580

23,5%

1.673

25,0%

1.686

24,9%

+0,8%

Camping

551

8,2%

596

8,9%

752

11,1%

+26,1%

Sociaal toerisme

343

5,1%

395

5,9%

325

4,8%

-17,7%

Vakantiepark

329

4,9%

308

4,6%

352

5,2%

+14,3%

Vrienden, familie of kennissen

565

8,4%

783

11,7%

718

10,6%

-8,3%

Tweede woning

363

5,4%

315

4,7%

305

4,5%

-3,2%

Overige

108

1,6%

94

1,4%

75

1,1%

-20,7%

6.723

100%

6.694

100%

6.773

100%

+1,2%


g

Marktaandeel van de transportmiddelen

Het belang van de wagen is er opnieuw op achteruit gegaan in 2012, al blijft de auto met ruime voorsprong het populairste transportmiddel voor lange vakanties (55,2%). De auto verliest aandeel aan het vliegtuig (+11,6%), de trein (+3,8%) en overige transportmiddelen (+187,9%), al is enkel het aandeel van het vliegtuig groot te noemen (33%). De trein (3,8%) en overige transportmiddelen (1,7%) hebben een beperkt aandeel als transportmiddel voor lange vakanties.

Tabel 33: Transportmiddel gebruikt voor lange vakantie door de Vlamingen 2008-2012 (aantal x 1.000)

2008

2010

2012

Trend 10-12

Wagen

3.745

55,7%

3.936

58,8%

3.739

55,2%

-5,0%

Vliegtuig

2.205

32,8%

2.002

29,9%

2.235

33,0%

+11,6%

350

5,2%

361

5,4%

339

5,0%

-6,2%

87

1,3%

107

1,6%

88

1,3%

-17,7%

Trein

235

3,5%

248

3,7%

257

3,8%

+3,8%

Overige

101

1,5%

40

0,6%

115

1,7%

+187,9%

6.723

100%

6.694

100%

6.773

100%

+1,2%

Touringcar Pendel Etappevakantie


40

g

Verblijfsduur

g

Gemiddeld duurde een lange vakantie voor de Vlaming in 2012 9,8 nachten. Hiermee is de gemiddelde verblijfsduur opnieuw afgenomen ten opzichte van 2008 en 2010. Dat is een algemene trend. Een lange vakantie duurt voor de meerderheid (52,6%) maximaal een week terwijl de grens van 15 nachten slechts in 10% van de vakanties overschreden wordt.

Tabel 34: Verblijfsstructuur en gemiddelde verblijfsduur van de Vlaamse lange vakanties 2008-2012 (verblijfsstructuur)

2008

2010

2012

4-7 nachten

48,2%

51,0%

52,6%

8-11 nachten

20,7%

20,0%

20,3%

12-15 nachten

19,6%

17,3%

16,4%

16-19 nachten

2,5%

2,5%

2,7%

20-27 nachten

5,1%

5,4%

5,3%

28 nachten en meer

3,9%

3,8%

2,7%

Totaal

100%

100%

100%

10,5

10,2

9,8

Gemiddelde verblijfsduur (in nachten)

Langevakantiebestedingen

De bestedingen omvatten alle uitgaven met betrekking tot logies, transport, maaltijden en drank, ontspanning, winkelen en dergelijke. Per vakantie geeft de Vlaming in 2012 gemiddeld 647 euro uit, of 67 euro per nacht. In vergelijking met 2010 en gecorrigeerd naar inflatie betekent dit een lichte daling van -1,1 euro per vakantie. De besteding per persoon en per nacht stijgt daarentegen wel met +1,8 euro.

Tabel 35: Gemiddelde bestedingen voor lange vakanties door de Vlamingen 2008-2012 (gemiddelde bestedingen in euro) Per persoon en per vakantie Per persoon en per nacht

2008

2010

2012

591

608

647

58

61

67



41

4. De korte vakanties van de Vlamingen g

Kortevakantieparticipatie

Onder de kortevakantieparticipatie wordt verstaan: ‘het aandeel van de bevolking dat minstens eenmaal per jaar een korte vakantie onderneemt’. Korte vakanties tellen maximum drie overnachtingen. In tegenstelling tot de lange vakanties wordt in het onderzoek naar de korte vakanties alleen commercieel logies meegenomen. Van alle Vlamingen heeft 40,5% ten minste één korte vakantie ondernomen. Dit aandeel ligt lager dan de participatiegraad in lange vakanties maar is de voorbij vier jaar wel opnieuw gestegen. Ook de frequentie is toegenomen tot gemiddeld 1,53 vakanties. Ten opzichte van 2010 is de sterkste stijging te vinden bij de wintervakanties die in 2012 opnieuw het niveau van 2008 bereiken (1 miljoen vakanties), al gaan ook de zomervakanties erop vooruit tot 2,9 miljoen. Net zoals bij de lange vakanties had de aanzet van de financieel economische crisis kort na 2008 een negatief effect op de wintervakanties. Verder merken we dat de korte vakanties zich eerder in het binnenland (2,2 miljoen) dan in het buitenland (1,7 miljoen) afspelen. Maar er is stilaan een trend naar meer buitenlandse vakanties. Tabel 36: Kortevakantieparticipatie van de Vlamingen 2008-2012 (korte vakanties) Korte vakantieparticipatie Korte vakantiefrequentie

2008

2010

2012

36,6%

37,5%

40,5%

1,51

1,46

1,53

Aantal korte vakanties (mlj)

3,4

3,5

3,9

Aantal korte zomervakanties (mlj)

2,4

2,8

2,9

Aantal korte wintervakanties (mlj)

1,0

0,7

1,0

Aantal binnenlandse korte vakanties (mlj)

1,9

1,9

2,2

Aantal buitenlandse korte vakanties (mlj)

1,5

1,6

1,7


g

Kortevakantiebestemming

Zoals eerder aangehaald, speelt de meerderheid van de korte vakanties zich af in het binnenland (56,8%). Hoewel zowel binnenlandse als buitenlandse vakanties toegenomen zijn in 2012, is de toename een stuk groter voor de binnenlandse bestemmingen (+15,1%). De kust is met een marktaandeel van ruim 19% de belangrijkste bestemming voor korte vakanties. Bovendien tellen zowel de Vlaamse regio’s (17,5%) als Wallonië (15,5%) meer vakanties dan de buitenlandse bestemmingen. Hoewel de kunststeden een groei van ruim +37% kenden in 2012, blijft hun aandeel beperkt tot 4,6% van alle ondernomen vakanties. In 2012 is Nederland dankzij een groei met +16,9% Frankrijk voorbijgestoken als belangrijkste buitenlandse bestemming voor korte vakanties. Nederland ontving in 2012 meer dan een half miljoen Vlaamse korte vakanties tegenover ruim 450.000 vakanties in Frankrijk. Duitsland blijft de derde buitenlandse bestemming met een aandeel van 8,5%. Van de overige bestemmingen kenden de Britse Eilanden (-16,1%) en Italië (-38,4%) een sterke daling in 2012 terwijl Luxemburg (+27,1%) en het overige buitenland (+21,5%) opvallende stijgers zijn, al blijft het aandeel van deze landen wel beperkt.

42

Tabel 37: Kortevakantiebestemming van de Vlamingen in 2008-2012 (aantal x 1.000)

2012

Trend 10-12

Vlaamse Kust

615

17,9%

636

17,9%

750

19,2%

+17,9%

Wallonië

666

19,4%

583

16,4%

605

15,5%

+3,8%

Vlaamse regio’s

481

14,0%

576

16,2%

683

17,5%

+18,6%

93

2,7%

131

3,7%

180

4,6%

+37,1%

Binnenland

1.855

54,0%

1.926

54,2%

2.217

56,8%

+15,1%

Buitenland

1.580

46,0%

1.628

45,8%

1.687

43,2%

+3,6%

Nederland

405

11,8%

434

12,2%

508

13,0%

+16,9%

Frankrijk

465

13,5%

466

13,1%

453

11,6%

-2,8%

Duitsland

326

9,5%

323

9,1%

332

8,5%

+2,7%

Britse Eilanden

106

3,1%

121

3,4%

102

2,6%

-16,1%

Spanje

79

2,3%

78

2,2%

74

1,9%

-4,9%

GH-Luxemburg

48

1,4%

43

1,2%

55

1,4%

+27,1%

Kunststeden

Italië Overig buitenland Totaal

2008

2010

41

1,2%

57

1,6%

35

0,9%

-38,4%

110

3,2%

106

3,0%

129

3,3%

+21,5%

3.435

100%

3.554

100%

3.904

100%

+9,8%


g

Marktaandeel van de logiesvormen

Ook voor een korte vakantie verkiest de Vlaming een verblijf op hotel in iets meer dan de helft van de gevallen. Het aandeel van hotels is ten opzichte van 2010 wel lichtjes afgenomen ten voordele van huurwoningen (28,8%) en campings (7%) die beiden een sterke groei optekenen. De vakantieparken kennen een lichte daling (-0,5%) in 2012 maar blijven de derde belangrijkste verblijfsvorm voor korte vakanties. Ook voor de korte vakanties kent de sociaal toeristische sector een daling in 2012.

Tabel 38: Verdeling van de Vlaamse korte vakanties naar logiesvorm 2008-2012 (aantal x 1.000) Hotel

2008

2012

Trend 10-12

1.905

53,6%

1.987

50,9%

+4,3%

28,1%

924

26,0%

1.124

28,8%

+21,7%

8,8%

203

5,7%

273

7,0%

+34,6%

1.712

49,8%

Huurwoning

965

Camping

302

2010

Vakantiepark

240

7,0%

302

8,5%

301

7,7%

-0,5%

Sociaal toerisme

185

5,4%

181

5,1%

172

4,4%

-5,1%

31

0,9%

39

1,1%

47

1,2%

+20,1%

3.435

100%

3.554

100%

3.904

100%

+9,8%

Overige Totaal Bron: WES Onderzoek & Advies

43

g

Marktaandeel van de transportmiddelen

Voor een korte vakantie kiest de Vlaming in bijna 80% van de gevallen voor de wagen om naar de bestemming te reizen. In tegenstelling tot bij de lange vakanties is de trein voor kortere trips het voornaamste alternatief. Voor 2012 merken we zoals bij de lange vakanties wel een sterke stijging op van vliegtuigreizen (+22%). Het vliegtuig neemt met een aandeel van 6% de derde plaats in. Verder is de verschuiving binnen het touringcarsegment opvallend. Enerzijds neemt het belang van de touringcar voor etappevakanties verder af (-67,5%), anderzijds zien we een sterke stijging van de touringcar als pendeldienst (+64,7%). Het lijkt er dus op dat georganiseerde trips met de touringcar aan belang inboeten en toeristen een zuivere verplaatsing naar een specifieke bestemming verkiezen in 2012.

Tabel 39: Transportmiddel gebruikt voor korte vakanties door de Vlamingen 2008-2012 (aantal x 1.000) Wagen

2008

2010

2012

Trend 10-12

2.686

78,2%

2.793

78,6%

3.088

79,1%

+10,6%

Trein

316

9,2%

405

11,4%

390

10,0%

-3,6%

Vliegtuig

189

5,5%

192

5,4%

234

6,0%

+22,0%

Pendel

93

2,7%

64

1,8%

105

2,7%

+64,7%

Etappevakantie

93

2,7%

36

1,0%

12

0,3%

-67,5%

58

1,7%

64

1,8%

74

1,9%

+15,9%

3.435

100%

3.554

100%

3.904

100%

+9,8%

Touringcar

Overige Totaal Bron: WES Onderzoek & Advies

g

Kortevakantiebestedingen

De gemiddelde bestedingen tijdens een korte vakantie omvatten alle uitgaven met betrekking tot transport, logies, eten, drinken, ontspanning, aankopen en dergelijke. In 2012 komen deze uitgaven te liggen op 183 euro per persoon per korte vakantie, of 89 euro per persoon per nacht. Wanneer de inflatie in rekening wordt gebracht, zien we een daling van -20,3 euro per korte vakantie of -8,5 euro per nacht. In constante prijzen zijn de Vlaamse uitgaven bij korte vakanties dus behoorlijk sterk gedaald ten opzichte van 2010.

Tabel 40: Gemiddelde bestedingen voor de korte vakanties door de Vlamingen 2008-2012

(gemiddelde bestedingen in euro)

2008

2010

2012

Per persoon en per korte vakantie

180

192

183

82

92

89

Per persoon en per nacht Bron: WES Onderzoek & Advies

44

economische situatie en vakantiegedrag buurlanden

1. De Duitse markt g

Economische situatie in Duitsland

Duitsland is het buurland met het hoogste aantal inwoners, bijna 82 miljoen. Na een sterke daling van het BBP in 2009, stijgt dit in 2012 voor het derde jaar op rij. De werkloosheid daalt in 2012 opnieuw en daardoor ligt de werkloosheidsgraad in Duitsland relatief laag. Enkel Nederland scoort beter. De inflatie bedraagt in 2012 2,4%. Dit is lager dan de inflatie in België en de andere buurlanden. Het BBP per inwoner ligt wel onder dat van Nederland en België.

Tabel 41: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor Duitsland 2008-2012 en BBP 2012 BBP (miljoen euro)


376.229

33.910

Duitsland

2.644.200

32.308

Frankrijk

2.032.296

31.109

599.338

35.823

1.926.650

30.362

2008

2009

2010

2011

2012

Populatie (x 1.000)

82.218

82.002

81.802

81.752

81.843

België

Evolutie (BBP)

+1,1%

-5,1%

+4,2%

+3,0%

+0,7%

1


7,5%

7,8%

7,1%

5,9%

5,5%

+2,9%

+0,2%

+1,2%

+2,7%

+2,4%

Bron: Eurostat 1 op basis van constante prijzen

g

Het vakantiegedrag van de Duitsers

De ‘Forschungsgemeinschaft Urlaub und Reisen’ (FUR) geeft elk jaar in de ‘Reiseanalyse’ een beschrijving van het reisgedrag van de inwoners van Duitsland ouder dan 14 jaar. Voor 2010 werden enkel personen met de Duitse nationaliteit opgenomen in deze bevraging. Nu worden ook de gegevens van Duitstalige inwoners met een andere nationaliteit opgenomen. Drie kwart van de Duitsers gaat minstens één maal per jaar op vakantie. Dit is een vrij stabiel gegeven. Ook de frequentie blijft gelijk. Deze ligt de laatste drie jaar op 1,3 vakantie per jaar voor de reizende Duitser. Dit zorgt er voor dat ook het aantal vakanties stabiel blijft op zo’n 69 miljoen vakanties. Bijna 48 miljoen hiervan gaat richting buitenland.

46


Tabel 42: Vakantieparticipatie van de Duitsers 2010-2012

(vakanties)

2010

2011

2012

Participatie

75,7%

76,2%

76,3%

Frequentie

1,3

1,3

1,3

Aantal vakanties (mlj)

69,5

69,5

69,3


21,5

21,7

21,5


48

47,9

47,8

Bron: FUR

Iets meer dan de helft van de Duitse vakanties zijn korte vakanties (vakanties van minimum één tot maximum 3 nachten). Het aantal korte vakanties steeg met +1,8% t.o.v. 2011, terwijl het aantal lange vakanties licht daalde; hieruit blijkt dat de Duitsers eerder besparen op het aantal lange vakanties. Het totaal aantal vakanties steeg met bijna +1%.

Tabel 43: Korte en lange vakanties van de Duitsers 2010-2012 (aantal reizen) (aantal x 1.000.000)

2010

2011

2012

Trend 11-12

86,0

78,2

79,6

+1,8%

53,5%

Lange vakanties

69,5

69,5

69,3

-0,3%

46,5%

155,5

147,7

148,9

+0,8%

100,0%

De Duitsers trekken graag naar het zuiden van Europa om hun lange vakantie door te brengen. Nummer één bestemming is Spanje met 9 miljoen vakanties. Dit is bijna een vijfde van alle Duitse buitenlandse vakanties. Het aantal steeg in 2012 met bijna +4%. Nummer twee is Italië met een aandeel van 12%. Het aantal Duitse vakanties is er gestegen met +3,4%. Turkije komt op de derde plaats met een aandeel van iets meer dan 10%. Het land tekent de sterkste stijging op met +13,7%. Ook Kroatië doet het goed (+11,2%). Het aandeel van Griekenland (-21,1%) en de Noorse landen (-9,1%) daalt sterk ten opzichte van 2011. Tabel 44: Buitenlandse lange vakanties van de Duitsers 2010-2012 (lange vakanties zijn minstens 4 nachten)

(aantal x 1.000.000)

2010

2011

2012

Trend 11-12

%2012

Spanje

9,3

8,7

9,0

+3,7%

18,8%

Italië

5,3

5,6

5,8

+3,4%

12,2%

Turkije

4,1

4,4

5,1

+13,7%

10,6%

Oostenrijk

4,6

3,8

3,8

-0,3%

8,0%

Noordse landen*

2,4

2,4

2,1

-9,1%

4,5%

Frankrijk

1,7

2,1

1,9

-6,9%

4,1%

Kroatië

1,7

1,8

2,0

+11,2%

4,2%

Griekenland

1,6

1,7

1,3

-21,1%

2,8%

Andere

15,6

15,9

16,7

+4,9%

34,9%

Totaal buitenland

46,4

46,4

47,8

+3,0%

100%

Bron: FUR

gemiddelde

aandeel

2010-2012

gemiddelde in %

Oostenrijk

3,15

17%

Nederland

2,22

12%

Italië

1,74

9%

Frankrijk

1,71

9%

Groot-Brittannië

1,43

8%

Spanje

1,43

8%

Zwitserland

1,23

7%

Tsjechië

1,23

7%

Polen

0,66

4%

Denemarken

0,63

3%

België

0,50

3%

Zweden

0,47

3%

Noorwegen

0,29

2%

Ierland

0,23

1%

Portugal

0,20

1%

Finland

0,07

0,4%

Andere

1,72

9%

Totaal buitenland

18,8

100%

%2012

Korte vakanties

Totaal

Tabel 45: Buitenlandse korte vakanties van de Duitsers gemiddelde 2010-2012

*Noorwegen, Finland, Zweden, Denemarken

In 2012 ondernemen de Duitsers (14-70 jaar) samen 79,6 miljoen korte vakanties. Meer dan drie vierde (76%) van die korte reizen wordt gemaakt in het binnenland. 32% van de korte reizen heeft een binnenlandse stad als bestemming, 43% begeeft zich buiten de stedelijke omgeving. Korte vakanties in het buitenland worden voor 8% in een stad gehouden, 16% daarbuiten. Onderstaande tabel toont een overzicht van de rangschikking van buitenlandse shortbreakbestemmingen aan de hand van gemiddelde cijfers van 2010 tot 2012. Oostenrijk en Nederland zijn de favoriete buitenlandse korte vakantiebestemmingen van de Duitsers. België staat gemiddeld op de 11e plaats in de rangschikking van de Duitse shortbreakmarkt 2010-2012.

(aantal x 1.000.000)

Bron: FUR

Voor hun lange buitenlandse vakanties kiezen de Duitsers het vaakst voor het vliegtuig als transportmiddel. Het gaat om meer dan de helft van de vakanties. Voor een derde van de vakanties wordt de wagen gebruikt. Gemiddeld geeft de Duitser tijdens zijn buitenlandse lange vakantie 1.078 euro per persoon uit. De duur van een buitenlandse reis is gestegen. Gemiddeld duurt die nu 12,7 nachten tegenover 11,9 het jaar voordien. Dit is een opvallende tendens. Tabel 46: Kenmerken van de buitenlandse vakanties van de Duitsers 2010-2012 (lange vakanties zijn minstens 4 nachten) 2010

2011

2012

Wagen/Mobilhome/Caravan

33,7%

32,6%

34,7%

Vliegtuig

Transportmiddel

53,7%

54,1%

53,3%

Bus

7,6%

8%

7,2%

Trein

1,7%

2%

1,7%

Andere

3,2%

3,3%

3,1%

989

1022

1078

12,2

11,9

12,7

Bestedingen (per vakantie) Per persoon in euro Reisduur (gemiddeld) Aantal nachten Bron: FUR

47

2. De Britse markt g

Economische situatie in het Verenigd Koninkrijk

Het Verenigd Koninkrijk telt 63,5 miljoen inwoners, iets minder dan Frankrijk. Het aantal inwoners is gestegen met bijna 1 miljoen ten opzichte van 2011. Het bruto binnenlands product kende in 2009 een sterke achteruitgang. Sindsdien is een herstel waarneembaar. In 2012 bleef dit echter beperkt tot een groei van +0,2%. De inflatie is in 2012 duidelijk minder hoog dan in 2011. 7,9% van de Britse beroepsbevolking is werkloos. Enkel in Frankrijk is de werkloosheidsgraad hoger. Vergeleken met België en de andere buurlanden heeft het Verenigd Koninkrijk het laagste BBP per inwoner.

Tabel 47: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor het Verenigd Koninkrijk 2008-2012 en BBP 2012

Populatie (x 1.000) Evolutie (BBP)

1


376.229

33.910

2010

2011

2012

61.192

61.595

62.027

62.515

63.457

-0,8%

-5,2%

+1,7%

+1,1%

+0,2%

Duitsland

2.644.200

32.308

5,6%

7,6%

7,8%

8,0%

7,9%

Frankrijk

2.032.296

31.109

+3,8%

+2,3%

+3,7%

+5,1%

+3,4%

Het vakantiegedrag van de Britten

De International Passenger Survey (IPS) onderzoekt jaarlijks het reisgedrag van, naar en in het Verenigd Koninkrijk. Iedereen vanaf 16 jaar komt in aanmerking voor het onderzoek, ongeacht het motief of de lengte van verblijf. Korte verblijven tot en met drie nachten en dagtrips worden in deze survey meegerekend en zowel vakanties, zakenreizen als verblijven bij vrienden en familie komen in aanmerking. In onderstaande tabellen zijn de buitenlandse dagtrips opgenomen in de categorie ‘aantal bezoeken’. De overnachtingscijfers sluiten de dagtrips logischerwijze uit. Het totaal aantal buitenlandse bezoeken van de Britten is in 2012 licht gedaald met -0,5% ten opzichte van 2011. De bezoeken zorgen voor iets meer dan 584 miljoen overnachtingen in het buitenland. Het aantal overnachtingen blijft de laatste jaren dalen. Het aantal daguitstappen is wel gestegen (+2,4%). Voor de daguitstappen naar België is er zelfs een toename van +9,2%.

48


2009


g

BBP (miljoen euro)

2008

België


599.338

35.823

1.926.650

30.362

Tabel 48: Buitenlandse bezoeken en overnachtingen van de Britten 2010-2012 (aantal x 1.000) Aantal bezoeken Waarvan daguitstappen Daguitstappen naar België Aantal overnachtingen

2010

2011

2012

Trend 11-12

55.562

56.836

56.538

-0,5%

1.803

1.890

1.934

+2,4%

331

417

456

+9,2%

607.030

594.683

584.162

-1,8%

Bron: IPS

Meer dan driekwart van de Britse buitenlandse bezoekers blijft binnen Europa. Het aantal bezoeken naar Europa stijgt licht tegenover 2011 (+0,3%), in tegenstelling tot het globale cijfer (-0,5%). Spanje blijft bestemming nummer één voor de Britten. Het land heeft een aandeel van 20% en ziet het aantal Britse vakanties in 2012 toenemen met +4,3%. 16% van de Britse bezoeken gaat naar Frankrijk. Het aantal is er wel licht achteruitgegaan. Op de derde plaats staat Ierland met slechts 5% van de bezoeken. Na een stijging in 2011, daalt het aantal bezoeken in Ierland in 2012 aanzienlijk met -16,2%. De stijging van het aantal bezoeken aan Italië zet zich door (+12,7%). België is de bestemming die in 2012 de sterkste stijging

van het aantal Britse bezoeken kent (+14,4%). 3% van de Britse bezoeken gaat naar België. Hierdoor wordt België de 10e belangrijkste bestemming binnen Europa. Deze stijging is te danken aan de groei van de daguitstappen. De terugval in Egypte blijft aanhouden (-21,1%). Zowel in 2010 en 2011 was er al een sterke daling te bemerken. De politieke onrust in het land speelt hierin ongetwijfeld een belangrijke rol. Ook India (-13,1%), Canada (-12,6%) en Australië (-8%) zagen het aantal Britse bezoeken sterk terugvallen. Tabel 49: Buitenlandse bezoeken van de Britten 2010-2012 (aantal x 1.000)

2010

2011

2012

10.383

10.654

11.110

19,7%

Frankrijk

9.058

8.932

8.781

15,5%

-1,7%

Ierland

2.972

3.372

2.827

5,0%

-16,2%

Italië

2.248

2.334

2.630

4,7%

+12,7%

Duitsland

2.082

2.234

2.307

4,1%

+3,2%

Portugal

1.867

1.940

1.900

3,4%

-2,0%

Griekenland

1.672

1.935

1.824

3,2%

-5,7%

Nederland

1.758

1.868

1.900

3,4%

+1,7%

Turkije

1.815

1.604

1.419

2,5%

-11,5%

België

1.370

1.454

1.664

2,9%

+14,4%

Polen

1.443

1.446

1.573

2,8%

+8,8%

Overig Europa

5.898

6.291

6.282

11,1%

-0,1%

42.565

44.065

44.217

78,2%

+0,3%

3.240

3.231

3.011

5,3%

-6,8%

India

850

914

794

1,4%

-13,1%

Verenigde Arabische Emiraten

499

554

580

1,0%

+4,8%

Egypte

671

516

407

0,7%

-21,1%

Canada

413

437

382

0,7%

-12,6%

Australië

454

406

373

0,7%

-8,0%

6.870

6.713

6.771

12,0%

+0,9%

55.562

56.836

56.538

100%

-0,5%

Spanje

Europa Verenigde Staten

Overige wereld Totaal

%2012 Trend 11-12 +4,3%

De overnachtingen geven een gelijkaardig beeld. In deze cijfers sluiten we de daguitstappen uit. Wereldwijd is het aantal Britse overnachtingen licht gedaald met -2%. Binnen Europa is er een daling van -1,4%. Bovenaan prijkt ook hier Spanje, voor Frankrijk. Met ongeveer 101 miljoen Britse overnachtingen is Spanje goed voor een aandeel van 17%. Het aandeel Britse overnachtingen in Frankrijk daalt van 11% naar 10%. Het verschil met de nummer drie, de Verenigde Staten, is hier minder groot dan bij het aantal bezoeken door de langere verblijfsduur. De Verenigde Staten hebben een aandeel van 7%. Door een stijging van +12,4% t.o.v. 2011, klimt Italië van de zesde naar de vierde plaats. De sterkste stijger is Malta (+14%), ook Zwitserland doet het goed (+12,1%). Buiten Europa zien we een aanzienlijke toename van het aantal overnachtingen in Pakistan (+15,5%) en de Verenigde Arabische Emiraten (+11,8%). Na een sterke stijging in 2011, daalt het aantal overnachtingen in Ierland in 2012 aanzienlijk (-20,4%). Dit is de grootste daling in 2012. Ook Cyprus (-19,1%) en Egypte (-17,8%) kennen een sterke terugval van het aantal overnachtingen. België kende tussen 2011 en 2012 een daling van het aantal Britse overnachtingen (-3,3%), terwijl het aantal Britse bezoeken in diezelfde periode sterk stijgt onder impuls van de daguitstappen.

Bron: IPS

49

Tabel 50: Buitenlandse overnachtingen van de Britten 2010-2012 (aantal x 1.000)

2010

2011

102.272

99.513

101.075

17,3%

+1,6%

Frankrijk

64.598

62.991

59.533

10,2%

-5,5%

Griekenland

18.590

20.441

19.760

3,4%

-3,3%

Italië

18.197

18.350

20.632

3,5%

+12,4%

Turkije

21.063

18.244

16.440

2,8%

-9,9%

Portugal

18.509

18.219

18.094

3,1%

-0,7%

Ierland

15.560

17.543

13.962

2,4%

-20,4%

Polen

16.693

17.260

17.231

2,9%

-0,2%

Duitsland

11.864

12.210

13.449

2,3%

+10,1%

Cyprus

11.122

11.672

9.438

1,6%

-19,1%

Nederland

7.910

8.095

8.416

1,4%

+4,0%

Zwitserland

5.180

4.794

5.374

0,9%

+12,1%

Malta

4.384

4.332

4.939

0,8%

+14,0%

België

4.019

4.279

4.137

0,7%

-3,3%

Oostenrijk

4.624

3.978

3.857

0,7%

-3,0%

Spanje

Overig Europa

Tabel 51: Transportmiddel van de Britse bezoeken naar België 2010-2012

2012 %2012 Trend 11-12

2010

2011

2012

Vliegtuig

14%

16%

14%

Boot

36%

34%

31%

Tunnel

49%

50%

55%

Totaal

100%

100%

100%

Bron: IPS

Iets meer dan de helft van de Britten die naar België komen, zijn op vakantie. Een kwart komt voor zaken en 13% bezoekt familie of vrienden. De laatste jaren is het aandeel vakanties en bezoeken aan familie en vrienden toegenomen terwijl de zakelijke markt slinkt.

Tabel 52: Britse bezoeken in België naar motief 2010-2012

29.071

34.088

34.596

5,9%

+1,5%

353.657

356.009

350.932

60,1%

-1,4%

Verenigde Staten

45.309

43.876

40.237

6,9%

-8,3%

India

23.044

23.284

20.608

3,5%

-11,5%

Australië

16.391

15.273

13.265

2,3%

-13,1%

Pakistan

17.423

13.227

15.275

2,6%

+15,5%

Thailand

8.789

8.938

9.496

1,6%

+6,2%

Canada

7.263

7.862

7.146

1,2%

-9,1%

Totaal

Zuid-Afrika

7.583

7.089

7.577

1,3%

+6,9%

Verenigde Arabische Emiraten

6.232

6.023

6.736

1,2%

+11,8%

Egypte

7.336

5.836

4.796

0,8%

-17,8%

114.003

107.266

108.093

18,5%

+0,8%

607.030

594.683

584.162

100%

-2,0%

Europa

Overige wereld Totaal

2010

2011

2012

Vakantie

50%

50%

53%

Zaken

26%

27%

25%

Bezoek familie of vrienden

13%

12%

13%

Andere

11%

11%

9%

100%

100%

100%

Bron: IPS

In totaal hebben de Britten in 2012 445 miljoen euro besteed in België. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2011. Per bezoek wordt gemiddeld 267 euro besteed.

Bron: IPS

Nu wordt ingezoomd op de Britse bezoeken aan België. Voor meer dan de helft van die bezoeken maken de Britten gebruik van de Tunnel (trein). Een derde gebruikt de boot en 14% het vliegtuig. De tunnel wint nog aan populariteit, ten nadele van trein en vliegtuig.

Tabel 53: Bestedingen Britse bezoeken in België 2010-2012 (aantal x 1.000.000)

2010

2011

2012

In pond

318

330

385

In euro

371

380

445

Bron: IPS

50

3. De Franse markt g

Economische situatie in Frankrijk

Frankrijk telt in 2012 meer dan 65 miljoen inwoners. Waar het BBP in 2010 en 2011 steeg, bleef het in 2012 gelijk. Wat betreft werkgelegenheid doet Frankrijk het in 2012 niet goed. De werkloosheidsgraad stijgt tot boven de 10%. Daarmee scoort Frankrijk het slechtst in vergelijking met België en de andere buurlanden. Het BBP blijft stabiel t.o.v. 2011.

Tabel 54: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor Frankrijk 2008-2012 en BBP 2012 BBP (miljoen euro)


376.229

33.910

2008

2009

2010

2011

2012

Populatie (x 1.000)

64.007

64.350

64.695

64.995

65.328

Evolutie (BBP)

-0,1%

-3,1%

+1,7%

+2,0%

0,0%

Duitsland

2.644.200

32.308

7,8%

9,5%

9,7%

9,6%

10,3%

Frankrijk

2.032.296

31.109

+3,3%

+0,1%

+1,9%

+2,5%

+2,5%

1



g

Het vakantiegedrag van de Fransen

In ‘Le Suivi de la Demande Touristique des Français‘ wordt jaarlijks door INSEE, DGCIS en TNS-Sofres het vakantiegedrag van de Fransen onderzocht en in kaart gebracht. Door middel van een maandelijkse enquête worden 20.000 inwoners van Frankrijk ouder dan 15 jaar ondervraagd. Een vakantie is gedefinieerd als ‘elk recreatief verblijf van minimum één nacht, omwille van ontspanning, rust of bezoek aan familie, vrienden of kennissen, buiten de eigen woning’. Een korte vakantie duurt één tot drie nachten, terwijl een lange vakantie minimum vier nachten beslaat. De statistieken over het reisgedrag van de Fransen zijn beschikbaar tot en met het jaar 2011. Een analyse van 2012 kunnen we dus nog niet opnemen. In 2011 ondernam bijna 76% van de Franse bevolking minstens 1 reis. Dit is een lichte stijging ten opzichte van het jaar voordien. Gemiddeld onderneemt de Fransman in 2011 4,9 reizen per jaar. De vakantiefrequentie is bijzonder hoog in vergelijking met België en de buurlanden. Het aantal vakanties, zowel in het binnenland als het buitenland, gaat erop vooruit in vergelijking met 2010. Opmerkelijk voor de Franse markt is het hoge aandeel binnenlandse vakanties (88,5%). Dit ligt bijzonder veel hoger dan in België en de andere buurlanden.

België


599.338

35.823

1.926.650

30.362

Tabel 55: Totale vakantieparticipatie van de Fransen 2009-2011 (korte + lange vakanties) Participatie Frequentie

2009

2010

2011

77,9%

75,8%

75,9%

4,8

4,8

4,9


202,3

197,5

203,6


181,0

175,9

180,5


21,3

21,6

23,1

Bron: INSEE, DGCIS, TNS-Sofres

Iets meer dan de helft van de Franse vakanties zijn korte vakanties. Zowel het aantal korte als lange vakanties steeg ten opzichte van 2010. Opmerkelijk is dat het aantal lange vakanties sterker toeneemt (+4,6%) dan de korte vakanties (+1,7%). Het aantal overnachtingen kent ook een stijging. Deze stijging is opnieuw sterker bij de lange vakanties. In totaal genereren de Fransen bijna 1,2 miljard overnachtingen in 2012.

51

Tabel 56: Korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011

Tabel 57: Korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011 (overnachtingen)

(aantal x 1.000)

(aantal x 1.000)

2009

2010

2011

%2011

Trend 10-11

2009

2010

2011

Korte vakanties

106.999

103.724

105.493

51,8%

+1,7%

Korte vakanties

198.001

191.204

196.675

16,6%

+2,9%

Lange vakanties

95.285

93.815

98.116

48,2%

+4,6%

Lange vakanties

962.003

953.042

989.083

83,4%

+3,8%

202.284

197.539

203.609

100%

+3,1%

Totaal

1.160.005

1.144.246

1.185.758

100%

+3,6%

Totaal


%2011 Trend 10-11


72% van de 23 miljoen buitenlandse vakanties vindt plaats binnen Europa. 11% gaat naar Afrika. Afrika kent sinds 2009 een sterke terugval (-10,6%). Het aantal buitenlandse vakanties naar Amerika neemt sterk toe in 2012 (19,5%). Het aantal reizen naar Europa kent een stijging van +8,9%. De favoriete bestemming van de Fransen is buurland Spanje met 3,7 miljoen vakanties. Binnen de buitenlandse vakanties heeft Spanje een aandeel van 16%. Op de tweede plaats komt Italië met een aandeel van net geen 11%. De derde en vierde plaats zijn voor de sterkste stijgers binnen Europa, namelijk het Verenigd Koninkrijk en Ierland (+11,2%), en België en Luxemburg (+13,5%).

Tabel 58: Buitenlandse korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011 (aantal x 1.000)

2009

2010

2011

%2011

Trend 10-11

Spanje Italië

3.325

3.538

3.733

16,1%

+5,5%

2.434

2.285

2.467

10,7%

+8,0%

Verenigd Koninkrijk/Ierland

1.790

1.761

1.959

8,5%

+11,2%

België/G.H. Luxemburg

1.228

1.258

1.428

6,2%

+13,5%

Duitsland

1.063

1.120

1.170

5,1%

+4,5%

Ander Europa

5.027

5.312

5.882

25,4%

+10,7%

Totaal Europa

14.867

15.274

16.639

72,0%

+8,9%

Afrika

3.141

2.922

2.611

11,3%

-10,6%

Amerika

1.418

1.549

1.851

8,0%

+19,5%

Azië, Oceanië

1.160

1.189

1.266

5,5%

+6,5%

680

669

754

3,3%

+12,7%

21.266

21.603

23.121

100%

+7,0%

D.O.M., T.O.M.-gebieden

1

Totaal buitenland Bron: INSEE, DGCIS, TNS-Sofres

1

Département d’outre-mer, Territoire d’outre-mer. Voor meer uitleg zie definities achteraan in ‘Wegwijs’

52

Op het vlak van overnachtingen is het aandeel van Europa kleiner, namelijk 58,4% van alle Franse buitenlandse overnachtingen. Het aantal overnachtingen steeg er wel met +8,6%, bijna even veel als het aantal vakanties. Afrika verliest opnieuw terrein, het aandeel Franse overnachtingen daalt tot 14,1%. Amerika is opnieuw de sterkste stijger. Het aantal nachten neemt er toe met iets meer dan 23%. Op landniveau is de top drie dezelfde als bij de vakanties, met Spanje op kop. Duitsland kent voor het tweede jaar op rij een toename van bijna een kwart overnachtingen. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland telden in 2011 +12,6% meer Franse overnachtingen. België en Luxemburg kennen een meer bescheiden groei van +5%, lager dan het aantal vakanties.

Tabel 59: Buitenlandse korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011 (overnachtingen) (aantal x 1.000)

2009

2010

2011

%2011

Trend 10-11

Spanje

29.059

30.378

33.149

15,3%

+4,5%

Italië

17.405

17.273

18.125

8,4%

+4,9%

Verenigd Koninkrijk/Ierland

9.454

10.237

11.526

5,3 %

+12,6%

Duitsland

4.980

6.141

7.616

3,5%%

+24,0%

België/G.H. Luxemburg

4.753

4.984

5.259

2,4%%

+5,5%

Ander Europa

44.247

47.451

50.769

23,4%

+7,0%

Totaal Europa

109.898

116.464

126.444

58,4%

+8,6%

Afrika

35.207

34.290

30.568

14,1%

-10,9%

Amerika

20.731

22.493

27.684

12,8%

+23,1%

Azië, Oceanië

18.260

18.999

19.522

9,0%

+2,8%

D.O.M., T.O.M.-gebieden

13.883

12.287

12.306

5,7%

+0,2%

197.979

204.533

216.524

100%

+5,9%

Totaal buitenland Bron: INSEE, DGCIS, TNS-Sofres

Het vliegtuig is het populairste transportmiddel voor de buitenlandse vakanties van de Fransen. Voor meer dan de helft van deze vakanties wordt gebruik gemaakt van het vliegtuig. Deze trend is bovendien stijgend. De wagen is goed voor een aandeel van net geen 27%, dit is een daling in vergelijking met 2010. De trein komt op de derde plaats voor de bus. In tegenstelling tot de vorige jaren, blijft het aandeel van de bus stabiel. De gemiddelde duur van een korte buitenlandse vakantie blijft in 2011 hetzelfde. Bij de lange vakanties daalde de gemiddelde duur lichtjes tot 11,2 nachten.

Tabel 60: Kenmerken van de buitenlandse vakanties van de Fransen 2009-2011 (korte + lange vakanties)

2009

2010

2011

28,1%

28,2%

26,9%

Transportmiddel Wagen/Mobilhome/Caravan Trein

8,0%

8,2%

7,6%

55,0%

55,5%

57,4%

Bus

6,4%

5,8%

5,8%

Andere

2,5%

2,3%

2,3%

Vliegtuig

Reisduur Korte vakanties (in nachten)

2,2

2,2

2,2

Lange vakanties (in nachten)

11,3

11,5

11,2


53

4. De Nederlandse markt g

Economische situatie in Nederland

Nederland is een land met ruim 16,7 miljoen inwoners. Daarmee heeft het een lager bevolkingsaantal dan de besproken buurlanden, maar wel meer dan België. De werkloosheidsgraad ligt in Nederland lager dan deze in België en de andere buurlanden. Er is wel een stijging van 9 procentpunten waar te nemen in vergelijking met 2011. Het BBP per capita is het hoogste van alle buurlanden. Het BBP kende in 2012 wel een daling van -1,2%, een eerste teken van een tanende economie. De inflatie bedraagt in 2012 +3,1%, wat iets hoger is dan het jaar voordien.

Tabel 61: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor Nederland 2008-2012 en BBP 2012 2008

2009

2010

2011

2012

Populatie (x 1.000)

16.405

16.486

16.575

16.656

16.730

Evolutie (BBP)1

+1,8%

-3,7%

+1,6%

+1,0%

-1,2%


3,1%

3,7%

4,5%

4,4%

5,3%

+2,3%

+1,0%

+1,0%

+2,7%

+3,1%

Bron: Eurostat op basis van constante prijzen

BBP (miljoen euro) België


376.229

33.910

Duitsland

2.644.200

32.308

Frankrijk

2.032.296

31.109

599.338

35.823

1.926.650

30.362


1

g

Vakantiegedrag van de Nederlanders

Sinds 1980 brengt het ‘Continu Vakantie Onderzoek’ (CVO) het vakantiegedrag van de Nederlanders in kaart. Op een viertal meetmomenten per jaar wordt er bij 6.000 respondenten online gepeild naar het vakantiegedrag gedurende de drie voorliggende maanden. Alle relevante informatie over de verblijven buiten de eigen woning, voor ontspanning of plezier met minstens één overnachting, wordt verzameld. Elke Nederlander, ongeacht zijn leeftijd, komt in aanmerking voor het onderzoek. Een onderscheid wordt gemaakt naar korte vakanties tot en met drie overnachtingen en lange vakanties vanaf vier overnachtingen. De vakantieparticipatie van de Nederlandse bevolking is bijzonder hoog; deze is een stuk hoger dan in België en de andere buurlanden. 81,4% van de Nederlanders onderneemt in 2012 minstens een vakantie. Dit is wel een lichte daling ten opzichte van 2011. De frequentie blijft quasi gelijk. Het aantal vakanties van de Nederlanders is toegenomen met 400.000 vakanties tot 36,7 miljoen waarvan er 18,6 miljoen naar het buitenland gaan. De stijging is volledig op rekening van de binnenlandse vakanties. Het aantal buitenlandse vakanties blijft gelijk.

Tabel 62: Totale vakantieparticipatie van de Nederlanders 2010-2012 (korte + lange vakanties)

2010

2011

2012

Participatie

81,5%

81,9%

81,4%

Frequentie

2,84

2,83

2,87


36,1

36,3

36,7


17,7

17,7

18,1


18,4

18,6

18,6

Bron: CVO

54

Bijna twee derde van de Nederlandse vakanties is van lange duur. Het aandeel lange vakanties in Nederland is bijzonder hoog in vergelijking met België en de andere buurlanden. Opvallend is dat enkel de korte vakanties een stijging kennen. Het aantal lange vakanties neemt zelfs in beperkte mate af. Op het vlak van overnachtingen hebben de lange vakanties uiteraard een groter aandeel. Bijna 90% van de nachten wordt gerealiseerd tijdens een lange vakantie. Het aantal overnachtingen stijgt zowel bij de korte als de lange vakanties.

Tabel 63: Korte en lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (aantal x 1.000)

2010

2011

2012

%2012

Trend 11-12

Korte vakanties

12.857

13.180

13.869

38%

+5,2%

Lange vakanties

23.282

23.121

22.879

62%

-1,0%

Totaal

36.138

36.301

36.748

100%

+1,2%

(aantal x 1.000)

2010

2011

2012

%2012

Trend 11-12

Frankrijk

2.319

2.452

2.266

15,3%

-7,6%

Duitsland

2.101

2.074

2.082

14,0%

+0,4%

Spanje

1.498

1.648

1.679

11,3%

+1,9%

Oostenrijk

1.130

1.153

1.195

8,0%

+3,6%

Italië

914

910

936

6,3%

+2,8%

België

829

863

774

5,2%

-10,3%

Turkije

800

806

791

5,3%

-1,8%

Griekenland

613

588

637

4,3%

+8,5%

Groot-Brittannië

477

489

465

3,1%

-4,9%

Verenigde Staten

431

366

463

3,1%

+26,3%

3.694

3.510

3.555

24,0%

+1,3%

14.806

14.858

14.844

100%

-0,1%

Andere Totaal buitenland Bron: CVO

Bron: CVO

Tabel 64: Korte en lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (overnachtingen) (aantal x 1.000)

Tabel 65: Buitenlandse lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012

2010

2011

2012

%2012 Trend 11-12

Korte vakanties

28.359

29.526

30.144

11%

+2,1%

Lange vakanties

249.686

246.691

247.817

89%

+0,5%

Totaal

278.045

276.218

277.960

100%

+0,6%

Bron: CVO

Voor lange vakanties is Frankrijk het populairste vakantieland voor de Nederlanders met 2,2 miljoen vakanties en een aandeel van 15%. Dit aantal daalt wel ten opzichte van 2011 met -7,6%. Op de tweede en derde plaats staan Duitsland en Spanje met respectievelijk een aandeel van 14 en 11%. Voor beide is er een lichte stijging van het aantal vakanties in 2012. Oostenrijk komt op de vierde plaats gevolgd door Italië. België kent de grootste verliezen. Het aantal lange Nederlandse vakanties daalt er met -10% tegenover 2011. Dit komt voornamelijk omdat de Nederlanders minder voor Wallonië kiezen als vakantiebestemming (daling van -26,3% t.o.v. 2011) dan voor Vlaanderen (-0,5% t.o.v. 2011). In Griekenland nam het aantal vakanties toe met +8,5%. Waar de Verenigde Staten in 2011 nog een groot verlies optekenden, neemt het aantal Nederlandse vakanties er in 2012 fors toe met +26,3%.

Ook op het vlak van het aantal Nederlandse overnachtingen tijdens een lange vakantie spant Frankrijk de kroon. Maar ook hier is tussen 2011 en 2012 opnieuw een daling waar te nemen (-5,4%). Op de tweede plaats komt Spanje net voor Duitsland. De vakanties in Spanje zijn dus langer dan die in Duitsland. Het aantal nachten in Spanje is wel minder sterk toegenomen dan het aantal lange vakanties. Italië komt bij de overnachtingen op de vierde plaats gevolgd door Oostenrijk. België komt pas op de achtste plaats, door de relatief kortere verblijven in ons land. Net zoals bij het aantal vakanties is België de grootste verliezer, met bijna -18% minder overnachtingen. Ook Groot-Brittannië moet aan nachten inboeten (-13,4%). Net zoals bij het aantal vakanties, is er een aanzienlijke stijging van het aantal overnachtingen in de Verenigde Staten (+37,7%).

55

Tabel 66: Buitenlandse lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (overnachtingen) (aantal x 1.000)

Tabel 67: Buitenlandse korte vakanties van de Nederlanders 2010-2012 2 (aantal x 1.000)

2010

2011

2012

%2012 Trend 11-12

Duitsland

1.132

1.251

1.318

34,8%

+0,9%

België

1.166

1.108

1.036

27,4%

-6,5%

+2,0%

Frankrijk

535

499

532

14,0%

+6,6%

6,9%

-0,1%

Groot-Brittannië

307

313

306

8,1%

-2,3%

2010

2011

2012

%2012

Trend 11-12

Frankrijk

31.521

34.370

32.513

18,3%

-5,4%

Spanje

18.488

19.723

19.899

11,2%

Duitsland

17.860

16.969

17.303

9,8%

Italië

11.496

12.172

12.164

Oostenrijk

+5,3%

11.103

11.755

12.008

6,8%

+2,2%

Spanje

74

125

117

3,1%

-6,9%

Turkije

8.725

8.661

9.040

5,1%

+4,4%

Italië

95

82

94

2,5%

+14,9%

Griekenland

7.101

6.886

7.313

4,1%

+6,2%

België

6.422

6.789

5.573

3,1%

-17,9%

Totaal Buitenland

Verenigde Staten

7.080

5.537

7.623

4,3%

+37,7%

Bron: CVO

Groot-Brittannië

4.264

4.490

3.890

2,2%

-13,4%

51.642

48.463

49.893

28,2%

+2,9%

175.701

175.815

177.218

100%

+0,8%

Andere Totaal Buitenland Bron: CVO

Bij de korte vakanties liggen de verhoudingen anders. De nabijheid speelt een veel grotere rol. De twee buurlanden staan op kop. Duitsland ontvangt bijna 35% van de Nederlandse korte vakanties. België staat op nummer twee met een aandeel van 27,4%. De trend van 2010-2011 zet zich door. In Duitsland is het aantal Nederlandse vakanties toegenomen met +5,3%. In België daalt het aantal opnieuw (-6,5%). In 2010 had België nog een iets groter aandeel dan Duitsland. Frankrijk kent een stijging en staat op de derde plaats met een aandeel van 14%. In Groot-Brittannië en Spanje daalt het aantal korte vakanties met respectievelijk -2,3% en -6,9%. Na een sterke daling in 2011, zijn er in Italië in 2012 bijna +15% meer korte Nederlandse vakanties. De volumes in deze bestemmingen zijn echter een pak lager dan in de buurlanden. De overnachtingscijfers geven eenzelfde beeld als het aantal korte vakanties. De twee buurlanden staan bovenaan. Het aantal nachten in België daalt wel sterker (-10,9%) dan het aantal vakanties.

56

Andere

315

323

383

10,1%

+18,6%

3.624

3.701

3.785

100%

+2,3%

Tabel 68: B Buitenlandse korte vakanties van de Nederlanders 2 2010-2012 (overnachtingen) (aantal x 1.000)

2010

2011

2012

%2012 Trend 11-12

Duitsland

2.541

2.893

3.060

34,7%

+5,8%

België

2.413

2.421

2.156

24,5%

-10,9%

Frankrijk

1.332

1.229

1.284

14,6%

+4,4%

756

738

726

8,2%

-1,6%

Groot-Brittannië Spanje

201

342

307

3,5%

-10,1%

Italië

262

227

259

2,9%

+14,3%

Andere

856

845

1.024

11,6%

+21,1%

8.361

8.695

8.817

100%

+1,4%

Totaal Buitenland Bron: CVO

De wagen is voor de Nederlander met voorsprong het belangrijkste transportmiddel om op vakantie te gaan. 73% van de Nederlandse vakanties gebeurt met de auto. Het vliegtuig wordt gebruikt voor 18,4% van de vakanties. Het aandeel van dit transportmiddel is sinds 2009 ieder jaar gestegen. Om naar België te komen wordt de wagen nog vaker gebruikt. Het aandeel bedraagt net geen 90%. 8,7% van de Nederlanders komt met de trein.

Tabel 69: Kenmerken van de vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (korte + lange vakanties)

Alle bestemmingen (binnen- en buitenland)

België

2010

2011

2012

2010

2011

2012

Wagen/Mobilhome/Caravan

73,4%

72,7%

72,9%

89,0%

87,6%

89,8%

Vliegtuig

17,4%

18,1%

18,4%

0,0%

0,0%

0,0%

2,8%

2,7%

2,4%

1,7%

2,5%

1,3%

Transportmiddel

Bus Trein

4,1%

4,3%

4,1%

8,8%

9,3%

8,7%

Andere

2,4%

2,3%

2,2%

0,4%

0,3%

0,2%

143

136

144

143

139

152

565

578

601

228

230

244

Bestedingen (pp/per korte vakantie) Per persoon in euro Bestedingen (pp/per lange vakantie) Per persoon in euro Bron: CVO

De Nederlanders gaven tijdens hun vakanties in 2012 zowel in België als op andere bestemmingen duidelijk meer uit dan in 2011. De reisduur van vakanties daalt in 2012 voor het geheel van de buitenlandse bestemmingen. De lange vakanties worden in België opvallend korter. Tabel 70: Reisduur van de vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (korte + lange vakanties)

Alle bestemmingen (binnen- en buitenland)

België

Reisduur (gemiddelde in nachten)

2010

2011

2012

2010

2011

2012

Korte vakanties

2,21

2,24

2,17

2,07

2,19

2,08

Lange vakanties

10,7

10,7

10,8

7,7

7,9

7,2

7,7

7,6

7,6

4,4

4,7

4,3

Alle vakanties Bron: CVO

57

wegwijs

1. De gebruikte begrippen Aankomsten en overnachtingen In België is de Federale Overheidsdienst Economie - Algemene Directie Statistiek gemachtigd om bij alle commerciële logiesinrichtingen maandelijks het aantal personen op te vragen dat in de inrichting tegen betaling verbleven heeft. Twee basisindicatoren worden op deze wijze ingewonnen: het aantal aankomsten en het aantal overnachtingen. In de categorie huurlogies neemt de Algemene Directie Statistiek enkel die verblijven op die via een verhuurkantoor aan de kust worden aangeboden. Naast de opdeling naar logiesvorm (hotels, campings, vakantieparken, logies voor doelgroepen en huurlogies) geven de statistieken van de Algemene Directie Statistiek ook volume- (het aantal aankomsten en overnachtingen), trip- (verblijfsduur, motief van het verblijf, verblijfsperiode, verblijfplaats) en persoonskarakteristieken (land van herkomst van de verblijfstoerist) weer. Het aantal aankomsten komt grossomodo overeen met het aantal verblijfstoeristen. Met dat verschil dat elke toerist als een ‘aankomst’ wordt geteld telkens hij of zij een nieuwe logiesaccommodatie benut. In die zin komt het aantal aankomsten niet exact overeen met het aantal vakanties of zakenreizen in ons land. Een voorbeeld: trekkers kunnen meerdere aankomsten genereren tijdens één vakantie, door te verblijven in verschillende logiesinrichtingen. Het volume aan overnachtingen is de optelsom van alle verblijfsnachten die met de geregistreerde aankomsten gepaard gaan.

g

Gewesten

Naast de gegevens voor België worden ook tabellen weergegeven voor de drie Gewesten, namelijk het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. In dit document staan ‘Brussel’ en het ‘Brusselse Gewest’ gelijk aan het ‘Brusselse Hoofdstedelijke Gewest’. In de tabellen ‘Vlaanderen’ zijn de cijfers voor het Vlaamse en het Brusselse Gewest samengeteld.

Kust, kunststeden, Vlaamse regio’s g

Vlaamse kust

De ‘Vlaamse kust’ omvat de gegevens van alle kustgemeenten inclusief de gegevens van Zeebrugge.

g

Kunststeden

Tot de kunststeden behoren: Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen. Voor Brugge gelden enkel de gegevens voor de stad Brugge exclusief de deelgemeente Zeebrugge.

g

Vlaamse regio’s

Alle gegevens uit Vlaanderen die niet ressorteren onder de kust of de kunststeden worden tot de Vlaamse regio’s gerekend.

61

Indeling naar logiesvorm Vanaf 2004 rapporteert de Algemene Directie Statistiek de aankomsten overnachtinggegevens in een gewijzigde logiesindeling. Deze sluit aan bij de decretale bepalingen die in de Gewesten en Gemeenschappen gelden rond logiesaccommodaties. Hierdoor zijn de categorieën ‘vakantiecentra’ en ‘vakantiedorpen’ weggevallen en is het segment van de ‘vakantieparken’ geïntroduceerd. In de volgende definities houden we bijgevolg rekening met de decretale regionale verschillen. Let wel, deze definities zijn voor Vlaanderen gebaseerd op de geldende decreten vóór de invoer van het nieuwe Logiesdecreet in 2010. Dat betekent dat gastenkamers die voor het nieuwe decreet over een hotelvergunning beschikten opgenomen zijn in de cijfers, andere gastenkamers in deze uitgave van Toerisme in Cijfers nog niet. Vanaf de volgende edities van Toerisme in Cijfers kunnen we rekening houden met de nieuwe indeling. Meer info over dit decreet vind je op www.toerismevlaanderen.be/logiesdecreet. Op www.toerismevlaanderen.be/cijfers vind je de recentste trends voor 2012-2013 wel al inclusief gastenkamers.

g

Hotels

In Vlaanderen zijn hotelinrichtingen alle inrichtingen met ten minste vier kamers of met accommodatie voor ten minste tien personen. Er wordt een hotelservice aangeboden en er wordt voor minstens één nacht logies verstrekt. De regelgeving van de Vlaamse Gemeenschap bepaalt de indeling in categorieën en de mogelijke benamingen. In Wallonië en Brussel (voor de Brusselse hotels die door de Franstalige overheid worden vergund) is een hotelinrichting elke logiesverstrekkende inrichting die voor een periode die niet korter mag zijn dan een nacht, logies verstrekt onder de benaming ‘hôtel’ (hotel), ‘hostellerie’ (gasthof), ‘motel’ (motel), ‘auberge’ (herberg), ‘pension’ (pension) of ‘relais’ (buitenherberg). Ze moet over minstens zes kamers beschikken die uitsluitend voor de klanten zijn bestemd. In steden met meer dan 200.000 inwoners en in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest bedraagt dit tien kamers. Het reglement voorziet in een indeling in categorieën. In Duitstalig België verstaat men onder hotelinrichtingen de inrichtingen die onder de naam ‘Hotel’, ‘Hostellerie’, ‘Apparthotel’, ‘Motel’, ‘Gasthof’, ‘Pension’, ‘Relais’ (buitenherberg) worden uitgebaat en die voor ten minste één nacht logies aanbieden. De regering mag die opsomming aanvullen.

g

Campings

De Vlaamse regelgeving verstaat onder ’terreinen voor openluchtrecreatieve verblijven’ ieder terrein waarop ten minste drie mobiele en/of vaste verblijfsvormen staan die niet ontworpen zijn om permanent, maar om recreatief te verblijven. Op kampeerterreinen is ten minste 15% van de kampeerplaatsen voorbehouden voor toeristische kampeerplaatsen en bestaat ten hoogste 50% van de openluchtrecreatieve verblijven uit vaste constructies. Een kampeerverblijfpark is een terrein waar men gebruik kan maken van ten minste één toeristische kampeerplaats en waar voor het overige verbleven wordt in vaste constructies. In Wallonië onderscheidt men kampeerterreinen en hoevecampings. Kampeerterreinen zijn terreinen waarop gewoonlijk of bij gelegenheid wordt gekampeerd en een caravan wordt geplaatst voor meer dan tien personen, of waarop meer dan drie verblijven staan. Het aantal doorgangsplaatsen bedraagt minstens 10% van het totale aantal plaatsen. Hoevekamperen is het kamperen georganiseerd door een landbouwer op een terrein dat deel uitmaakt van zijn bedrijf en dat ten hoogste plaats biedt voor zes kampeerverblijven en maximum dertig personen. In Duitstalig België verstaat men onder kamperen ‘het als woongelegenheid gebruiken’, door andere personen dan kermisexploitanten of nomaden die als zodanig handelen, van de volgende mobiele verblijven die niet ontworpen zijn om als vaste woning te dienen: tenten; wegencaravans; caravans van residentieel type zonder woonlaag; motorhomes; elk ander soortgelijk verblijf. Onder ‘kampeerterrein’ verstaat men een terrein waarop gewoonlijk of bij gelegenheid meer dan tien personen tegelijk kamperen of waarop meer dan drie van de bovengenoemde verblijven staan. Een terrein moet ook als kampeerterrein beschouwd worden, wanneer de houder van een kampeervergunning als bijkomende constructies onbeweegbare verblijven optrekt zoals chalets, bungalows,

62

huisjes, paviljoenen of elk ander soortgelijk verblijf op voorwaarde dat ze niet ontworpen zijn om als vaste woning te dienen en eigendom van de houder van een kampeervergunning of van de eigenaar van het kampeerterrein zijn en blijven.

g

Vakantieparken

In Vlaanderen is een vakantiepark een terrein voor openluchtrecreatieve verblijven waarop uitsluitend vaste constructies voorkomen. In Wallonië en de Duitstalige Gemeenschap is een vakantiedorp een geheel van ten minste 15 bijeenstaande vaste woningen, gebouwd door een enkele projectontwikkelaar en bestemd tot bevordering van de verblijfsrecreatie.

g


Deze categorie kan zowel betrekking hebben op jeugdtoerisme als sociaal logies voor volwassenen. Jeugdlogies wordt omschreven als verblijfstoeristische accommodatie waarin overwegend door jongeren gelogeerd wordt. Verschillende vormen van jeugdlogies zijn mogelijk: jeugdvakantiehuizen, jeugdkampen en jeugdherbergen. Een sociaal logies voor volwassenen is een sociaaltoeristisch verblijf dat bijzondere aandacht heeft voor en drempelverlagende inspanningen levert ten aanzien van allen die gehinderd worden in een volwaardige deelname aan vakantie en dat een sociaaleconomisch aanvaardbare prijszettingspolitiek hanteert. In Vlaanderen hebben de meeste logies voor doelgroepen een erkenning Toerisme voor Allen van Toerisme Vlaanderen.

g

Huurlogies

Een individuele huurvakantiewoning is een vaste constructie zoals een chalet, bungalow, huis, appartement of studio waar gelogeerd kan worden en waar men zelf kan koken. In de cijfers van de Algemene Directie Statistiek zijn in de categorie huurlogies enkel die verblijven opgenomen die via een verhuurkantoor worden aangeboden aan de kust.

63

Begrippen met betrekking tot het reisgedrag In hoofdstuk 3 en 4 wordt het vakantiegedrag in eigen land en in enkele buurlanden beschreven. Hieronder volgen de definities die in de respectievelijke onderzoeken gebruikt worden.

g

Duitse markt

In de ‘Reiseanalyse’ uitgevoerd door de ‘Forschungsgemeinschaft Urlaub und Reisen’ (FUR) wordt ieder verblijf van minstens vijf dagen of vier nachten als vakantie beschouwd. Respondenten vanaf 14 jaar komen in aanmerking en zakenreizen worden uitgesloten.

g

Britse markt

In de ‘International Passenger Survey’ (IPS) wordt jaarlijks het reisgedrag van en naar het Verenigd Koninkrijk onderzocht. Iedereen vanaf 16 jaar komt in aanmerking voor het onderzoek, ongeacht het motief of de lengte van verblijf. Ook korte verblijven tot en met drie nachten en dagtrips worden in deze survey meegerekend.

g

Franse markt

Het onderzoek: ‘Le Suivi des Déplacements Touristiques des Français’ (SDT) uitgevoerd door Sofres heeft enkel betrekking op ‘les voyages personnels’, d.w.z. de vakanties van de Fransen met als motief ontspanning, rust of bezoek aan familie, vrienden of kennissen. Een vakantie wordt gedefinieerd als elk verblijf van minimum één nacht, omwille van bovengenoemde redenen, buiten de eigen woning. Een korte vakantie duurt een tot drie nachten, terwijl een lange vakantie vier nachten of meer beslaat. Tot en met 2004 werden enkel Fransen toegelaten in de steekproef, vanaf 2004 zijn alle inwoners in Frankrijk toegelaten. De verschillen hierdoor blijven echter beperkt. De vakanties in de zogenaamde D.O.M., T.O.M. - landen worden tot de buitenlandse vakanties gerekend. D.O.M., T.O.M. staat voor ‘Département d’outre-mer, Territoire d’outre-mer’, of ‘Overzeese Departementen en Overzeese Gebieden’. Volgende eilanden behoren tot deze groep:

In de Stille Oceaan:

In de Indische Oceaan:

In de Caraïben:

 Nouvelle-Calédonie  Polynésie Française  Wallis & Futuna  Clipperton

 La Réunion  Mayotte  Les Iles Eparses

 La Martinique  La Guadeloupe

g

Nederlandse markt

Ook het ‘Continu Vakantie Onderzoek’ (NBTC-NIPO Research), dat jaarlijks een weergave geeft van het vakantiegedrag van de Nederlandse bevolking, definieert een vakantie als ‘een verblijf buiten de eigen woning voor ontspanning of plezier met ten minste één overnachting’. Het gaat daarbij zowel om binnen- als buitenlandse vakanties. Ook het logeren bij familie, vrienden of kennissen in het buitenland valt onder het begrip vakantie. Een verblijf in de woning van familie, vrienden of kennissen in Nederland telt niet mee, tenzij de bewoners de hele tijd of de meeste dagen afwezig waren. Een korte vakantie telt maximaal drie en een lange vakantie vier of meer aaneengesloten overnachtingen. Sinds het jaar 2004 zijn buitenlandse verblijven bij familie, vrienden of kennissen ook opgenomen in het onderzoek.

64

g

Vlaamse markt

Het reisgedrag van de Vlaming is gebaseerd op het tweejaarlijks onderzoek ‘Het reisgedrag van de Belgen’ van WES Onderzoek & Advies. Een vakantie wordt gedefinieerd als elk verblijf buitenshuis van minstens vier opeenvolgende nachten om andere redenen dan beroepsdoeleinden, ziekte of overlijden van een familielid of verblijf in een hospitaal of kostschool. Een korte vakantie is elk verblijf buitenshuis met een tot drie overnachtingen, eveneens om andere dan eerder vermelde redenen. In tegenstelling tot de lange vakanties worden bij de korte vakanties de verblijven bij familie of kennissen en in een tweede woning buiten beschouwing gelaten. Het betreft dus enkel de commerciële korte vakanties waarbij betaald wordt voor het logies. De verschillende huurlogiesmogelijkheden die in het WES-onderzoek naar het vakantiegedrag van de Belgen worden gehanteerd, zijn:

 appartement, villa, studio  vakantiedorp  huurkamer bij particulieren  gîtes ruraux, hoevetoerisme In het rapport wordt ook een onderscheid gemaakt tussen de zomer- en winterperiode. De zomerperiode loopt van 1 april tot 30 september. De winterperiode beslaat de maanden oktober tot en met maart.

Werkmethode en opmerkingen Dit rapport behandelt enkel gegevens die betrekking hebben op het verblijfstoerisme. Het dagtoerisme wordt nergens in rekening gebracht (met uitzondering van sommige kengetallen over de Britse markt o.b.v. IPS). Ook de aankomsten zijn steeds aankomsten in logiesbedrijven. Alle tabellen en cijfers in de tabellen met betrekking tot de gegevens van de Federale Overheidsdienst Economie – Algemene Directie Statistiek, zijn inclusief gegevens over de verhuursector (enkel huurlogies via verhuurkantoren aan de kust). Evoluties van bestedingscijfers in tabellen zijn niet geïndexeerd tenzij anders vermeld. Tekstuele analyses van de bestedingen zijn wel in constante prijzen.

65

2. Afkortingen ‘GJG 2008-2012’’: De gemiddelde jaarlijkse groei over verschillende jaren. De groei is enkel berekend op basis van het eerste en het laatste jaar (in dit voorbeeld 2008 en 2012) ‘Trend 11-12’’:

66

De proportionele toe- of afname voor 2012 t.o.v. 2011.

3. Lijst van tabellen en figuren Tabellen Tabel 1: Internationale aankomsten 1980-2012 Tabel 2: Internationale ontvangsten 1990-2012 Tabel 3: Overnachtingen naar Gewest 2008-2012 Tabel 4: Aankomsten naar Gewest 2008-2012 Tabel 5: Binnenlandse overnachtingen naar Gewest 2008-2012 Tabel 6: Binnenlandse aankomsten naar Gewest 2008-2012 Tabel 7: Buitenlandse overnachtingen naar Gewest 2008-2012 Tabel 8: Buitenlandse aankomsten naar Gewest 2008-2012 Tabel 9: Buitenlandse overnachtingen naar herkomstland en Gewest 2008-2012 Tabel 10: Buitenlandse aankomsten naar herkomstland en Gewest 2008-2012 Tabel 11: Verdeling van de overnachtingen in België 2012 naar motief (in %) Tabel 12: Verdeling van de overnachtingen in het Vlaamse Gewest 2012 naar motief (in %) Tabel 13: Verdeling van de overnachtingen in het Brusselse Gewest 2012 naar motief (in %) Tabel 14: Verdeling van de overnachtingen in het Waalse Gewest 2012 naar motief (in %) Tabel 15: Verdeling van de aankomsten in België 2012 naar motief (in %) Tabel 16: Verdeling van de aankomsten in het Vlaamse Gewest 2012 naar motief (in %) Tabel 17: Verdeling van de aankomsten in het Brusselse Gewest 2012 naar motief (in %) Tabel 18: Verdeling van de aankomsten in het Waalse Gewest 2012 naar motief (in %) Tabel 19: Overnachtingen naar kust, kunststeden, Vlaamse regio’s 2008-2012 Tabel 20: Aankomsten naar kust, kunststeden, Vlaamse regio’s 2008-2012 Tabel 21: Overnachtingen naar logiesvorm in het Vlaamse Gewest 2008-2012 Tabel 22: Overnachtingen naar logiesvorm in het Brusselse Gewest 2008-2012 Tabel 23: Aankomsten naar logiesvorm in het Vlaamse Gewest 2008-2012 Tabel 24: Aankomsten naar logiesvorm in het Brusselse Gewest 2008-2012 Tabel 25: Logiesinstellingen en capaciteit in het Vlaamse Gewest 2011-2012 Tabel 26: Logiesinstellingen en capaciteit in het Brusselse Gewest 2011-2012 Tabel 27: Logiesinstellingen en capaciteit in Vlaanderen 2011-2012 Tabel 28: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor België 2008-2012 en BBP 2012 Tabel 29: Totale vakantieparticipatie van de Vlamingen 2008-2012 Tabel 30: Lange vakantieparticipatie van de Vlamingen 2008-2012 Tabel 31: Lange vakantiebestemming van de Vlamingen 2008-2012 Tabel 32: Verdeling van de Vlaamse lange vakanties naar logiesvorm 2008-2012 Tabel 33: Transportmiddel gebruikt voor lange vakantie door de Vlamingen 2008-2012 Tabel 34: Verblijfsstructuur en gemiddelde verblijfsduur van de Vlaamse lange vakanties 2008-2012 Tabel 35: Gemiddelde bestedingen voor lange vakanties door de Vlamingen 2008-2012 Tabel 36: Korte vakantieparticipatie van de Vlamingen 2008-2012 Tabel 37: Korte vakantiebestemming van de Vlamingen in 2008-2012 Tabel 38: Verdeling van de Vlaamse korte vakanties naar logiesvorm 2008-2012 Tabel 39: Transportmiddel gebruikt voor korte vakanties door de Vlamingen 2008-2011 Tabel 40: Gemiddelde bestedingen voor de korte vakanties door de Vlamingen 2008-2012 Tabel 41: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor Duitsland 2008-2012 en BBP 2012 Tabel 42: Vakantieparticipatie van de Duitsers 2010-2012 Tabel 43: Korte en lange vakanties van de Duitsers 2010-2012 (aantal reizen) Tabel 44: Buitenlandse vakanties van de Duitsers 2010-2012 (lange vakanties zijn minstens 4 nachten) Tabel 45: Buitenlandse korte vakanties van de Duitsers gemiddelde 2010-2012 Tabel 46: Kenmerken van de buitenlandse vakanties van de Duitsers 2010-2012 (lange vakanties zijn minstens 4 nachten) Tabel 47: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor het Verenigd Koninkrijk 2008-2012 en BBP 2012 Tabel 48: Buitenlandse bezoeken en overnachtingen van de Britten 2010-2012 Tabel 49: Buitenlandse bezoeken van de Britten 2010-2012

11 12 17 17 19 19 21 21 24 25 27 27 27 27 28 28 28 28 29 29 31 31 32 32 33 33 34 36 37 38 39 40 40 41 41 42 43 43 44 44 46 46 47 47 47 47 48 48 49

67

Tabel 50: Buitenlandse overnachtingen van de Britten 2010-2012 Tabel 51: Transportmiddel van de Britse bezoeken naar België 2010-2012 Tabel 52: Britse bezoeken in België naar motief 2010-2012 Tabel 53: Bestedingen Britse bezoeken in België 2010-2012 Tabel 54: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor Frankrijk 2008-2012 en BBP 2012 Tabel 55: Totale vakantieparticipatie van de Fransen 2009-2011 Tabel 56: Korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011 Tabel 57: Korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011 (overnachtingen) Tabel 58: Buitenlandse korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011 Tabel 59: Buitenlandse korte en lange vakanties van de Fransen 2009-2011(overnachtingen) Tabel 60: Kenmerken van de buitenlandse vakanties van de Fransen 2009-2011 Tabel 61: Evolutie van een aantal economische indicatoren voor Nederland 2008-2012 en BBP 2012 Tabel 62: Totale vakantieparticipatie van de Nederlanders 2010-2012 Tabel 63: Korte en lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 Tabel 64: Korte en lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (overnachtingen) Tabel 65: Buitenlandse lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 Tabel 66: Buitenlandse lange vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (overnachtingen) Tabel 67: Buitenlandse korte vakanties van de Nederlanders 2010-2012 Tabel 68: Buitenlandse korte vakanties van de Nederlanders 2010-2012 (overnachtingen) Tabel 69: Kenmerken van de vakanties van de Nederlanders 2010-2012 Tabel 70: Reisduur van de vakanties van de Nederlanders 2010-2012

50 50 50 50 51 51 52 52 52 53 53 54 54 55 55 55 56 56 56 57 57

Figuren Figuur 1: Evolutie van het internationale toerisme 1980-2012 Figuur 2: Evolutie van de overnachtingen in Vlaanderen naar herkomst 2002-2012 Figuur 3: Evolutie van de overnachtingen in Vlaanderen naar macrobestemming 2002-2012 Figuur 4: Evolutie van de aankomsten in Vlaanderen naar macrobestemming 2002-2012 Figuur 5: Evolutie van de gemiddelde verblijfsduur in Vlaanderen naar macrobestemming 2002-2012 Figuur 6: Verdeling van de overnachtingen in Vlaanderen 2012 Figuur 7: Verdeling van de binnenlandse overnachtingen in Vlaanderen 2012 Figuur 8: Verdeling van de buitenlandse overnachtingen in Vlaanderen 2012 Figuur 9: Verdeling van de overnachtingen in België naar verblijfsmotief 2012 Figuur 10: Seizoensspreiding van de overnachtingen in Vlaanderen naar macrobestemming 2012 Figuur 11: Evolutie van de reisparticipatie van de Vlaming 1988-2012

68

10 14 15 16 16 18 20 22 26 30 37

i.s.m.

Toerisme Vlaanderen Kennisbeheer

Foto’s Diatheek Toerisme Vlaanderen Coverfoto: Westtoer

Inlichtingen Tel.: 02-504.03.00 Fax: 02-504.03.77 Email: [email protected]

Toerisme in cijfers online Surf naar www.toerismevlaanderen.be/cijfers

Verantwoordelijke uitgever Peter De Wilde, Toerisme Vlaanderen Grasmarkt 61, B-1000 Brussel Wettelijk Depot: D/2013/5635/24

Toerisme Vlaanderen Grasmarkt 61 1000 Brussel België

Intern verzelfstandigd agentschap met rechtspersoonlijkheid van de Vlaamse Gemeenschap


Voorwoord 4. Inleiding 7. Internationale context 9. Verblijfstoerisme in Vlaanderen De langetermijntrends 14

Recommend Documents