VOORUIT MET PARKINSON

CONGRES - WOENSDAG 18 NOVEMBER 2015

VOORUIT MET PARKINSON Met ParkinsonNet in beweging

ParkinsonNet Doetinchem en omgeving W W W. PA R K I N S O N N E T. N L

Congres vooruit met parkinson Met ParkinsonNet in beweging

Het ParkinsonNet Doetinchem en omstreken nodigt u van harte uit om deel te nemen aan ons congres in de DRU Cultuurfabriek te Ulft op woensdag 18 november 2015.

DRU CULTUURFABRIEK - ULFT - 18 NOVEMBER 2015

Ons ParkinsonNet is een regionaal netwerk van zorgverleners die gespecialiseerd zijn in het behandelen en begeleiden van patiënten met de ziekte van Parkinson en parkinsonismen. Het netwerk is gecentreerd rond de vakgroep neurologie van het Slingeland Ziekenhuis te

Doetinchem. We zijn inmiddels ruim zeven jaar actief met het opzetten van de best mogelijke zorg voor en met onze patiënten.

Dit doen we onder meer door de expertise te vergroten van zorgverleners door middel van

Het congres is bedoeld voor patiënten met de ziekte van Parkinson (of een andere vorm van

scholingen, het organiseren van themabijeenkomsten, lotgenotencontact en vier maal per

(zoals (wijk)verpleegkundigen, huisartsen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten,

onderling en met patiënten en maken de kwaliteit van de aangesloten zorgverleners transparant.

parkinsonisme), voor hun partner of mantelzorgers en voor professionele zorgverleners

jaar een ParkinsonCafé . We faciliteren een optimale samenwerking tussen de zorgverleners

buurtcoaches van de gemeenten, medisch specialisten en psychologen).

Voor nadere details en achtergronden betreffende het ParkinsonNet verwijzen we graag

We gaan zorgen voor een inhoudelijk uitstekend congres, waarbij veel informatie uitgewisseld

naar www.parkinsonnet.nl

kan worden. Speciale aandacht is er voor de wijze waarop een patiënt zelf kan bijdragen aan

Alle medewerkers van ons ParkinsonNet en alle sprekers treden geheel belangeloos op, met

De bedoeling van het congres is verder om meer bekendheid te geven aan de ondersteuning

vrijwilligersorganisatie ondersteuning bieden. De toegang is gratis en het staat u vrij om ter

het bevorderen van gezondheid en draagkracht.

als enige doel het congres tot een succes te maken. De Stichting Noodhulp uit Zelhem zal als

die ons ParkinsonNet Doetinchem e.o. kan bieden.

plaatse een vrijwillige bijdrage te doen.

Tenslotte zijn er een aantal uitstekende voordrachten om u op de hoogte te brengen van nieuwe inzichten en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van parkinsonzorg.

U bent van harte welkom en we rekenen op uw komst om samen het congres tot een succes te maken.

We hebben een fantastisch programma, met plenaire presentaties, met workshops in parallel-

Namens alle leden van het ParkinsonNet Doetinchem e.o. en namens het organiserend

gebruik maken van een speciale rust- en ontspanningsruimte.

Ligia Onaca, Paul Waanders en

van ons ParkinsonCafé. Deelname aan het congres, met alle onderdelen, is geheel kosteloos.

Chuck van de Vlasakker,

sessies en met een informatiemarkt. Er is volop gelegenheid tot interactie. Tussendoor kunt u

Naast koffie en thee is er tussen de middag een maaltijd. We sluiten af met een speciale versie In dit programmaboekje vindt u meer informatie over het congres, over de wijze van

comité, bestaande uit Marleen Hofman, Riet Hulsink, Toos Huurneman, Riet Luyten,

neuroloog.

inschrijving, en over de locatie.

LOCATIE: DRU CULTUURFABRIEK HUTTEWEG 24 - 7071 BV ULFT

2

3

Sprekers Dagvoorzitters:

Chuck van de Vlasakker, neuroloog en Paul Waanders, logopedist

Parkinson: stemming en (ont)remming Rianne Esselink, neuroloog, Radboudumc, Nijmegen

13.15 - 13.45 UUR - RABOBANKZAAL Een aantal thema’s rondom stemming en (ont)remming worden nader belicht. Als voor-

naamste thema komen depressie en impuls controle stoornissen aan bod. Andere thema’s

zijn de invloed van de cognitie op de stemming en vice versa en het verschil tussen apathie en depressie. Ook wordt stilgestaan bij de (algemene) aanpak en de rol van ParkinsonNet hierin.

Het is vaak niet wat het lijkt

De toekomst van de Parkinson Zorg

10.50 - 11.20 UUR - RABOBANKZAAL

15.45 - 16.15 UUR - RABOBANKZAAL

Ad Nouws, psycholoog, Praktijk Nouws Hulp bij Parkinson

Over de innerlijke veranderingen bij Parkinson en suggesties voor behandeling en begeleiding. Ad Nouws zal ingaan op de innerlijke veranderingen die zich naast de motorische veranderingen bij deze ziekte openbaren (dit sluit aan bij zijn boek: Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen). We hebben het dan over het ontstaan van mentale veranderingen, initiatief-

armoede, veranderingen binnen het gevoelsleven en stemming en een onvermogen om spanning te verdragen. Gebruikelijke behandelingen zijn niet altijd effectief. Ad Nouws zal aan-

Bas Bloem, neuroloog, Radboudumc, Nijmegen en directeur Parkinsoncentrum

ParkinsonNet is een goed voorbeeld van een nieuwe vorm van organisatie van zorg, met deel-

name van gespecialiseerde zorgverleners die goed samenwerken binnen multidisciplinaire regionale netwerken en die de wensen en behoeften van individuele patiënten centraal stellen.

In deze voordracht zal Bas Bloem ingaan op een aantal nieuwe ontwikkelingen, die op termijn

moeten leiden tot een verdere verbetering van het ParkinsonNet. Nieuwe vormen van financiering van de zorg, die aanbieders moeten belonen voor goede samenwerking en voor een goede gezondheid van patiënten zullen hierbij aan de orde komen.

dacht vragen en suggesties doen voor uitbreiding of verandering van het behandelarsenaal.

4

5

Workshops Let op:

U kunt aan drie workshops deelnemen, maak van te voren uw keuze. (zie programma overzicht op pagina 12)

Dansen en Parkinson!

Evert, José, Toos en Saskia, danscoaches Dansen ook voor U! 11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - CONFERENTIEZAAL Dansen en Parkinson kan samen!

We dansen de passen die u aankunt, ieder danst zijn eigen passen!

Het is de bedoeling met uw eigen partner te dansen. Daarnaast zijn er enkele vrijwilligers. Met een klein groepje dansen we al enkele jaren iedere 14 dagen.

De deelnemers geven aan dat het dansen hen plezier en een betere beweging brengt! Wilt u het ook eens ervaren? Kom dan naar de workshop “Dansen en Parkinson!”

Eten en drinken bij Parkinson

Jeroen Mulder, chef-kok, Jeanette Raterink, diëtiste en een logopedist, Slingeland Ziekenhuis, Doetinchem

Ervaringsparcours ergo/fysio 11.30/ 14.00/ 15.00 UUR - POPZAAL EN ROKERSTERRAS Denkt u wel eens:

Hoe kom ik in vredesnaam mijn bed uit? Hoe kom ik overeind uit mijn lage stoel? Hoe sta ik op als ik gevallen ben??

In deze workshop kunt u met behulp van een fysiotherapeut en ergotherapeut ervaren hoe het ook kan!!

6

11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - GALERIE Wat kan ik het beste eten nu bij mij de diagnose ‘ziekte van Parkinson’ is gesteld? Helpt het om bepaalde producten meer of juist minder te eten? Hebben mijn buikklachten misschien met Parkinson te maken en helpt het daarom mijn voeding aan te passen?

Het slikken gaat steeds moeizamer en ik zit steeds langer aan tafel… heeft u tips? Korte inleiding over voeding(sproblemen) bij Parkinson en verrassende mogelijkheden en

receptuur zien én proeven. Gelegenheid tot het stellen van vragen. En wie weet heeft iemand anders iets aan úw ervaring of recept! We hopen zo te laten zien dat gezond eten en drinken óók voor mensen met de ziekte van Parkinson smakelijk en afwisselend kan zijn!

7

Ronnie Gardiner Methode

Mindfulness

11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - LOUNGE

11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - BESCHUITBUS

Mirjam Bloemhoff, activiteitenbegeleider/ RGM-practitioner bij Azora

Thea Legeland, mindfulnesstrainer bij Mindfulness Centrum Doetinchem | Het Therapiehuis

RGM (Ronnie Gardiner Methode) is een oefenmethode die de zintuigen en daarmee verschil-

Waar zit de anti-piekerknop? Is mindfulness echt een anti-piekertraining? Piekeren en ne-

van ritme, muziek, beweging, spraak, gehoor en gevoel. Het doel van de methode is om de sa-

het meer trillen, meer pijn en langzamer bewegen. Een goede reden wellicht om aandacht te

lende hersendelen gelijktijdig stimuleert. De methode maakt op een speelse manier gebruik

menwerking tussen linker- en rechter hersenhelft te verbeteren en de aanleg van nieuwe net-

werken in de hersenen te stimuleren. Hierdoor kunnen natuurlijke patronen, die eerder waren verstoord, worden hersteld. Dit proces (plasticiteit van het brein of neuroplasticiteit) wordt

de laatste jaren meer en meer onderbouwd door de wetenschap. RGM stimuleert coördinatie,

concentratie, lezen en spraak, gevoel voor ritme, zelfbewustzijn, balans, geheugen, motorische vaardigheden, doorzettingsvermogen en sociale vaardigheden, zowel bij volwassenen als bij

gatieve gedachten brengen stress... en stress verergert klachten. Bij Parkinson veroorzaakt

schenken aan stress die door ons denken van binnenuit ontstaat. In de workshop laat Thea

Legeland ervaren hoe de mindfulnesstraining een anti-piekertraining is en leidt tot minder stress – en daardoor minder klachten. Met eenvoudige oefeningen kunt u zelf ervaren wat

mindfulness is en hoe het werkt. Deze praktische en korte oefeningen kunt u ook direct gaan toepassen in het leven van alledag. Minder stress, minder klachten en meer genieten.

kinderen. Tijdens de workshop/presentatie gaan we de methode vooral doen!

“Je krijgt Parkinson... Je hebt Parkinson... Je moet er mee leren leven...!” Maar hoe? Petra ten Boom en Selma Ankersmit

11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - BROODTROMMEL “Ervaart u dat u graag meer de regie over uw eigen kwaliteit van leven wilt (her)nemen?

Ervaart u dat u graag wat meer tijd zou willen en mogelijkheden zou willen bespreken voor

bepaalde problemen? Ervaart u dat u graag dingen zou willen veranderen, maar niet zo goed

weet hoe dit te doen?” Op al deze vragen ontstaat tijdens de PPEP-cursus een antwoord voor u. PPEP (Patiënt en Partner Educatie Programma) is een programma dat patiënten met een chronische ziekte en hun zorggevers de kans biedt om zelf de regie te (her)nemen over de kwali-

Stem

Logopedisten 11.30 / 15.00 UUR - STSKC STUDIO 3 Thema van de workshop is STEM:

Wat is uw stem? Hoe klinkt uw stem? Hoe maakt u een goede stem?!

U krijgt oefeningen om een luide, lage stem te beleven.

In deze workshop gaat u

vooral praktisch aan de slag en is er gelegenheid tot

het stellen van vragen!

teit van hun leven. Het is een aanvulling op de medische behandeling. Daarin is vaak minder tijd, ruimte en aandacht voor de psychische en psychosociale gevolgen van de ziekte op het dagelijks leven. Oftewel: “De PPEP cursus geeft u steun in wat u moet en kunt doen om het

leven zo aangenaam en nuttig mogelijk te maken”. Wilt u meer weten, neem dan deel aan de workshop.”

8

9

Kauwen, Slikken en Speekselverlies Logopedisten

14.00 UUR - STSKC BIJRUIMTE Deze workshop is zowel informatief als praktisch. In het gedeelte over kauwen en slikken

wordt u ervan bewust gemaakt hoe kauwen en slikken verloopt en wat eraan gedaan kan

worden als dit steeds moeizamer gaat. In het gedeelte over speekselverlies wordt ingegaan op de oorzaken van het speekselverlies en krijgt u tips om speekselverlies te voorkomen of te verminderen.

Groepssessie ‘Gezamenlijke besluitvorming’ Chuck van de Vlasakker, neuroloog en Gerlinde Spronk, geriater, Slingeland ziekenhuis Doetinchem 11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - RABOBANKZAAL Gezamenlijke besluitvorming, oftewel shared decision making, is een manier van werken waarbij arts en patiënt samen tot een beleid komen dat het beste bij de patiënt past.

In het beloop bij de ziekte van Parkinson zijn er geregeld momenten dat je voor moeilijke

keuzes komt te staan. Wanneer beginnen met welke anti-parkinson medicijnen? Hoe om te

gaan met bijwerkingen? Wat kan ik zelf doen om mijn gezondheid te bevorderen? Bij wie kan

WandelFit met Parkinsonpatiënten

Mirjam Bloemhoff, Eric Bos, wandelsporttrainer bij Wandelsport Achterhoek 11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - KOFFIELOKAAL EN BUITEN (BIJ SLECHT WEER POPZAAL)

ik te rade gaan? Naar mate de ziekte langer bestaat doemen weer andere overwegingen op.

Als er meerdere behandelopties zijn, is het zaak om de voor- en nadelen goed op een rijtje te zetten en te bepalen wat voor u van belang is. Bij voorbeeld, welke afwegingen zijn er bij de keuze voor diepe hersenstimulatie, DuoDopa of apomorfine-behandeling?

Belangrijk is om de keuzes helder te krijgen met goede en betrouwbare informatie.

In onze interactieve workshop staan we stil bij de vraag hoe u als patiënt een weloverwogen en verstandige keuze kunt maken in samenspraak met uw arts. We geven u voorbeelden, horen graag uw overwegingen en luisteren naar uw suggesties.

Lekker wandelen is voor Parkinson patiënten dé manier om te bewegen.

Het is laagdrempelig, veilig en u bent buiten in de natuur. Dat werkt ontspannend, vitaliserend. In deze workshop ondersteunen we het wandelen met Nordic Walking poles. Dat geeft een bijzonder energiek gevoel. We noemen dit WandelFit. Wandel dus met ons mee!

Wat kunt u verder verwachten?

Spreekuur Parkinsonverpleegkundigen

• ParkinsonNet Doetinchem e.o. stelt zich aan u voor.

Eline ten Brinke en Patricia Wieggers, Slingeland ziekenhuis Doetinchem

11.30 / 14.00 / 15.00 UUR - BRAADPAN Hebt u praktische vragen die te maken hebben met uw ziekte? Wilt u weten waarvoor u

• Infomarkt. • Gelegenheid tot rusten in een aparte ruimte. • Een gezellige borrel na afloop met muzikale begeleiding door Maartje Waanders.

terecht kunt bij de Parkinsonverpleegkundige? Hebt u als belangstellende behoefte aan

informatie over de ziekte van Parkinson en/ of de rol van de Parkinsonverpleegkundige?

Bezoek dan het spreekuur van de Parkinsonverpleegkundigen tijdens de workshoprondes.

10

11

Programma Overzicht

Portiersgebouw

VOORUIT MET PARKINSON

WOENSDAG 18 NOVEMBER

Met ParkinsonNet in beweging

Rabobankzaal

Tijd

Programma-onderdeel

9.00 - 9.45

Ontvangt + registratie in foyer

9.45 -10.00

Opening + huishoudelijke regels

Dagvoorzitter(s)

10.00 - 10.30

Presentatie 1

Presentatie netwerk

10.30 - 10.50

Koffiepauze + informatiemarkt in foyer

10.50 - 11.20

Lezing 1

11.20 - 11.30

Wisseling

11.30 - 12.00

Keuzeronde 1

12.00 - 13.15

Lunch + infomarkt in foyer

Dru Cultuurfabriek, Ulft Foyer

Popzaal (met rokersterras)

Conferentiezaal

Galerie

Lounge

Broodtrommel

Beschuitbus

Turkse ruimte (STSKC)

Studio 3 (STSKC)

Braadpan

Koffielokaal (buiten)

Parcours ET/FT en/of Nordic Walking (bij slecht weer)

Dansen, ook voor u!

Eten en drinken bij Parkinson

RG-methode

PEPP / Mantelzorg

Mindfulness

Rusten

Workshop STEM

Spreekuur P-vpk

WandelFit

infomarkt infomarkt

Ad Nouws

Groepssessie ‘Gezamenlijke besluitvorming’ Neuroloog / geriaters

infomarkt

infomarkt

Rusten Rusten

Rusttijd 13.15 - 13.45

Lezing 2

13.45 - 14.00

Wisseling

14.00 - 14.30

Keuzeronde 2

14.30 - 15.00

Koffie / theepauze

15.00 - 15.30

Keuzeronde 3

15.30 - 15.45

Ruimtewisseling

15.45 - 16.15

Lezing

Bas Bloem

16.15 - 16.30

Afsluiting + sprekersattenties

Dagvoorzitter(s)

16.30 - …

Borrel in Parkinsoncafé (Grand Café Het Schaftlokaal)

12

Rianne Esselink

Groepssessie ‘Gezamenlijke besluitvorming’ Neuroloog / geriaters

infomarkt

Parcours ET/FT en/of Nordic Walking (bij slecht weer)

Dansen, ook voor u!

Eten en drinken bij Parkinson

RG-methode

PEPP / Mantelzorg

Mindfulness

Rusten

Workshop Kauwen/slikken/ speeksel-verlies

Spreekuur P-vpk

WandelFit

Parcours ET/FT en/of Nordic Walking (bij slecht weer)

Dansen, ook voor u!

Eten en drinken bij Parkinson

RG-methode

PEPP / Mantelzorg

Mindfulness

Rusten

Workshop STEM

Spreekuur P-vpk

WandelFit

infomarkt Groepssessie ‘Gezamenlijke besluitvorming’ Neuroloog / geriaters

infomarkt

13

Het Congres ParkinsonNet bevindt zich in het Portiersgebouw op het DRU Industriepark

Routebeschrijving Auto

Indien u met de auto van buiten Ulft komt, kunt u de bruine toeristische bordjes volgen

met daarop ‘DRU Industriepark’. De twee hoofdingangen aan de Frank Daamenstraat zijn te herkennen aan de zuil met het DRU Industrieparklogo. Op het park zelf zijn gratis parkeerplaatsen en een uitgebreide plattegrond. Via de Hutteweg is het DRU Industriepark uitsluitend per fiets bereikbaar.

Bent u slecht ter been, dan kunt u zich voor de hoofdingang laten afzetten. De bestuurder kan de auto vervolgens parkeren op de parkeerplaats.

Openbaar vervoer

De DRU Cultuurfabriek is bereikbaar per openbaar vervoer.

Buslijn 28 (Doetinchem - Gendringen) rijdt ieder half uur en ieder kwartier in de ochtend- en middagspits op doordeweekse dagen. U kunt uitstappen bij bushalte DRU Industriepark.

’s Avonds en in het weekend is de DRU Cultuurfabriek ook bereikbaar met lijn 40 (Dinxperlo - Terborg - Doetinchem). Deze bus rijdt dan via Ulft en Bontebrug. U kunt uitstappen bij bushalte DRU Industriepark.

In Terborg heeft u een goede aansluiting op de treinen van Arnhem en Winterswijk.

portiersgebouw

Congres ParkinsonNet

DRU Cultuurfabriek bevindt zich in het Portiersgebouw op het DRU Industriepark, Huttenweg 24 - 7071 BV Ulft

14

15

Aanmelden

U kunt zich aanmelden tot en met vrijdag 6 november 2015 bij Bureau Patiëntenvoorlichting, telefoon (0314) 32 96 37 of per mail: [email protected].

Slingeland Ziekenhuis Kruisbergseweg 25 7009 BL Doetinchem www.slingeland.nl

Slingeland Ziekenhuis