VOORU. ABONNEMENTSPRIJS Sam: Maatschappij HET LICHT. Een jaar fr Men abonneert «*kh op tue po.tbur.ele_.. REDACTIE

30 'aar •— N. 3 6

Prijs p«r Bnmmer : voor Bsljrië 3 centiemen, voor den Vreemds 5 centiemen

DruWster-Uitgeelstef

Sam: Maatschappij HET LICHT Verantwoordelijke bestuurder»

P. Dt VISCH. Lwlebers-Ocnf. . REDACTIE ... ADMINISTRATIE HOOGPÓORT. 29. GENT

Telefoon : Redactie 2 4 7 - Administratie 2 8 4 5

Vrlldaq 6 Februari 1 9 1 4 ABONNEMENTSPRIJS BELGIË

VOORU

Drie maanden. . . . . ir. 3.291 Zes maanden . . . . »- fr. 6.30 Een jaar fr. 12.50 Men abonneert «*kh op tUe po.tbur.ele_ DEN VREEMD? Une maanden 'dagelijks verzonden). . . . . . fr. 6.75

Orgaan der Belgische Werkliedenparty. — Verschijnende alle dagen. auKM.i-:M.—•

BRIEF UIT ZUID-AFRIKA

Het schrikbewind in Zuid-Afrika Kaapstad, 7-1-14Zooals ik schreef in mijn brief, -welke in uw nummer van 7 November 1913 verscheen, werd het gewoel om eene algemeene Werkstaking af te kondigen niet opgegeven. Welnu, de tijd verstreek waarop het Gouvernement voldoening moest geven aan de beloofde verbeteringen welke het gedaan had, om de l a a t s t e bedreigde staking onder de spoorwegarbeiders t e keer te gaan, en de grieven welke de spoorwegarbeiders hadden ingediend werden niet aanhoord. Bovendien werden ;r eenige honderden weggezonden onder voorwendsel d a t er te veel arbeiders a a n het spoor waren volgens h e t werk voor hen. Alles was alleen een voorwendsel, want terzelfder tijd gaf de regeering voor miilioenen aanbestedingen uit in Engeland voor spoorwegmateriaal. De spoorwegarbeiders besloten in werkstaking te gaan, w a t dan ook verleden week gebeurde. Andere vakken, welke sympathiseerden met de railwaymens, belegden vergaderingen om de werkers in hun strijd bij te staan. Zij besloten ook het werk neer te leggen. De regeering, dit vernemende, nam de strengste maatregelen om den strijd tegen te werken en te voorkomen. Transvaal, Oranje-Vrijstaat en Natal werden in s t a a t van beleg v e r k l a a r d ; eene proclamatie kondigde af d a t in die 3 provinciën geene bijeenkomsten mochten gehouden worden van meer dan zes personen. Alwie dit overtrad, zou met zware straffen vervolgd worden. De «Defence Force», — een soort v_« burgerwacht, — werd onder d e wapent» geroepen vóór de staking uitbrak. Velen wisten zelfs niet waarom zij moesten .oprukken! In de Kaap-provincie is de «Martial-Law» of krijgswet uitgeroepen. Verleden zondag, 10 J a n u a r i , werd d e «Defence Forcei hier onder d e wapens geroepen, en waarom? Omdat e r vernomen was dat de railwaymens eene mee' ting zouden beleggen om t o t staking a a n te zetten. Op die meeting werd de 1 staking dan ook uitgeroepen. Zooals het gewoonlijk overal gebeurd, verkleinen de bladen de staking voor zooveel het mogelijk i s . Alle treinen zeggen zij op d e eene 'bladzijde rollen zooals gewoonte, en op de andere bladzijde vertrekt er geen enkele trein uit Pretoria of Johannesburg, enz., enz. Doch h e t is zeker d a t er weinige treinen vertrekken in T r a n s vaal. Een brief n a a r mij ventonden op Zondag 10 Jananri, bereikte mij eerst op Vrijdag 15 Januari. De gewone tijd is 48 uren en nu duurde het vijf dagen. Uit dien brief vernam ik_ weinig omtrent de staking, d a a r hij in h e t begin der staking geschreven w a s en w a t men verder hier nit dc dagbladen verneemt is zeer weinig. Maar de onderdrukking aldaar moet verschrikkelijk zijn. H e t schijnt erger te gaan d a n h e t ook geweest is in R a s land. Honderden menschen zijn reeds aangehouden en zwaar gestraft om d e eenvoudigste reden. Bijvoorbeeld als men zich n a 8 aren op s t r a a t vertoond wordt men gestraft met eene boete van ,100 tot soo frank! Op het oogenblik d a t de krijgswetproclamatie werd afgekondigd, vergaderde het Uitvoerend Comiteit d e r werkstaking in de Trades-Haü, t e Jobannesburg. Onbewust van w a t er op dit oogenblik gebeurde, vergaderden zij vestig voort tot d a t zij d e saai omringd zagen
Komiteit kregen 2 uren om zich over te geven of anders zouden de kanonnen spreken. Na 2 uren gaven zij zich over en die 300 man, gewapend van kop tot teen, bestonden uit de deftigste leiders der Labour-Party. Hun getal w a s . . . 32 ; de wapens waren 1 revolver en de amuiiitie 3 kogels. Hunne eenigste misdaad was d a t zij bijeen kwamen om den toestand te bespreken. Andere aanhoudingen 111 m a s s a hadden gisteren, Vrijdag, plaats t e Johann e s b u r g ; 62 leden van de «Typographical Union» vergaderden om den toestand te bespreken. Niet zoodra waren er een paar woorden gesproken of eenige honderden soldaten arresteerten elkeen die zich in de zaal bevond, onder voorwendsel d a t zij tegen de wet handelden die zegt d a t geene speech of toespraak mocht gehouden worden met meer dan zes personen. Die 62 typografen werden ook, onder een sterk geleide, naar de gevangenis gebracht alsof het moordenaars waren. Bijna al de leiders, of liever lijders van de Labour-Party zitten op dit oogenblik in de gevangenis voor d e belachelijkste redenen. De bladen, welke bijna allen in handen der kapitalisten zitten, staan zelfs onder censuur. Gij kunt u een gedacht geven van wat men zooal te lezen krijgt! Het is niet alleen een loonstrijd, m a a r vooral een principieele strijd. H e t gouvernement wil, kost wat kost, h e t syndicalisme den kop indrukken en gebruikt elk middel om d a a r t o e te geraken. Komt men nabij een spoorweg of gouvernementsgebouw, dan is h e t : «hands up » of wij schieten! Gisteren reed een mótocyclist te J o hannesburg voorbij een gouvemeroentsgebouw eri d e soldaten riepen «hands up». De ongelukkige motorrijder h a d , door het geronk van zijn machien, d e waarschuwing niet gehoord, toen men op hem vuurde met h e t erge gevolg d a t hij doodelijk gewond n a a r h e t hospitaal moest overgebracht worden. Een dokter, welke een zieke ging bezoeken n a 8 uren, werd gearreesterd. Op zijne verklaring d a t hij geneesheer w a s en een patiënt ging bezoeken, welke dringend zijne hulp noodig had, antwoordde men : « Wij hebben daar niets mede te maken, gij handelt tegen d e wet. » De man werd naar de gevangenis gebracht. ' t Is al zoo e r g als in ' t land van den knoet, niet w a a r ? En dit gebeurd in h e t V R I J E ! ! ! Zuid-Afrika. Zoo zou ik u gevallen kunnen aanhalen 'bij dozijnen. Wat het einde van dezen strijd zal zijn, kan moeilijk voorzegd worden. Maar indien de werklieden hem verliezen, zal het voor het oogenblik een slag zijn, doch zullen na een j a a r sterker d a n ooit te voorschijn komen en h e t ideaal van het gouvernement om het syndicalisme te versmachten zal eene ontgoocheling zijn. Dit zal de eerstkomende kiezing hier uitwijzen. Indien h e t gouvernement de neêrlaag Kjdt is zijn wensch, om eens het syndicalisme te verpletteren, voor altijd vervlogen. Mocht dit laatste bewaarheid worden!... De regeering erkent wel d a t bet een harde strijd is en Iaat niets onverlet. Het bijeenroepen der «Defence Force» kost gemiddeld $ 50.000 of 1.250.000 fr. per d a g . 70.00 man zijn op dit oogenblik onder de wapens, meest allen jonge rekruten. In 1900 en 1902 — tijdens der oorlog — schoten hier de Engelschen op de Boeren en d e Boeren op de Engelschen. Vandaag schieten tle Engelschen en Boeren op Boeren en Engelschen, dit met de volle goedkeuring van kapitalistische Boeien en Engelschen. Een bewijs te meer d a t elke moorderij op groote schaal alteen bestaat om h e t goud, kapitalisme t e verdedigen. In alle landen, Staten of kolonies is dit hetzelfde. Generaal Botba, d e la Roy en menige andere Boerenleiders gedurende den oorlog van 1900-1902 staan nu aan d e zijde van de Engelsche legerhoofden waartegen zij vroeger een hardnekkige k a m p vochten. Diezelfde mannen staan nu schouder aan schouder om hunne vroegere soldaten welke toen tegenover elkaar stonden samen te verdrukken, omdat n o die zelfde soldaten van beide landen hun recht eischen. Bij de heropening der Kamers mag . uSKw__#,£ë«p _£.er-bvlangri.kc debatten

verwachten, want die ongehoorde handelwijze zal niet voorbij g a a n zonder protest van de eenige werkliedenafgevaardigden. Zij zullen hunne stem verheffen eu cie premier Botha zal 1 harde waarheden moeten hooren, generaal Botha i* op dit oogenblik de beste mensch bij de Engelsche rijken en: in den oorlog was het een roover, omdat hij hun niet zonder verzet de goudmijnen wilde afstaan. Generaal Botha is pp dit oogenblik den meest gehaatte bij d e werkliedenBoeren welke vroeger opzagen tot hem, als een God. Maar nu zijn hun d e oogen open g e g a a n en generaal Botha, welke zoolang het masker droeg, heeft h e t nu afgeworpen en zich vertoond zooals hij wezenlijk is. C. SNARF.

Cipriani, de oude revolutionnair, weigert zijn zetel in het ItaliaartsGhe Parlement Cipriani, door de arbeiders van Milaan gekozen tot lid van het' Italiaansche parlement, heeft de benoeming niet aangenomen. In een brief aan zijne kiezers geeft hij te kennen, dot de onderscheiding door hem op hoogen prijs wordt gesteld, maar het mandaat niet door hem kan worden aanvaard, wijl het de aflegging van verklaringen eischt — o. m. een eed van trouw aan het vorstenhuis — die men niet van hem kan vergen. Ik ben buiten de wet, schrijft, hij, en 'ik wensch er buiten ,to blijven. De haat, die ik het regeeringsstelseVen het Italiaansche koningschap toedraag, maakt het mij onmogelijk formaliteiten te vervullen aan de volksvertegenwoordiger- opgelegd, en waaruit blijkt, dat rij nog altijd voor dat staatsgezag moeten bukken. Ik weet dat onze vrienden in Duitsehland, Prankrijk en andere landen, vrienden die ik liefheb en hoogacht, zonder beswaar zoodanige verklaringen plegen a f ie;fei«|(*ii,maar raijn verhouding tot de heersë-crs in Italië is uu eenmaal anders. Tusschen hen eu mij kan alleen hot geweld beslissen, en ik vrees, dat. die ontknooping nog wel eene halve ee-w op zich zal laten wachten.... Het verleden van den ouden revolutionair, vertegenwoordiger van oen rebellengeslacht dat den strijd tegen onrecht en verdrukking reeds had aangebonden nog voor de arbeidersmassa er aan deel nam, verhindert hem, zooals men ziet, zieh te schikken naar de moderne voorwaarden van dien strijd, juist door de deelneming van

de arbeidersklasse noodig gemaakt. Min of moer op zich zelf staande personen kunnen natuurlijk niet de wapenen van heb parlementarisme, van de organisatie, van den langzamen, maar onweerstaanbaren druk door de massa, uitgeoefend in en buiten de volksvertegenwoordiging tegen hun vijanden gebruiken. Zij kunnen slecht* eene individueele propaganda voeren, met den mond en do pen als het moet, met het geweer als het kan. Omgekeerd zal de massa van de arbeiders, in de kapitalistische maatschappij nu eenmaal een groot en onmisbaar deel van de bevolking-, wien men op den duur geen burgerlijke rechten onthouden kan en dat van zelf een groote ekonomische macht bezit, van die middelen in de eerste plaats gebruik maken. Een individu kan zijn eigen vrijheid en leveu wagen — zooals Cipriani herhaaldelijk deed — maar met aanslagen van groepjes moedige intuinen uit haar midden is de arbeidersbeweging niei gebaat, die geen blijvende overwinningen kan behalen vóór de groote menigte op baar band is eu de ekonomische omstandigheden een bepaalden graad van rijpheid hebben verkregen. Dc aktie van afzonderlijke per-oucu, bovendien, neemt onvermijdelijk een persoonlijk karakter aau. Wij hebben in Holland een duidelijk voorbeeld van dit verschijnsel in de kritiek vau Multatuli, die levenslang zijn eigen ik bleef beschouwen als de figuur waaromheen al het gebeuren van de wereld zich groepeerde. Zoodra de aanvoerders als leiders van een klasse optreden, vervalt dit individualistische, d a . somtijds tot zelfverheerlijking ontaardt. Cipriani spreekt in zijn brief als een persoonlijk vijand van de Italiaansche heerscbers, speciaal van het regeerende vorstenhuis. « Ik kaai het Italiaansche koningschap niet. een bovenenscbelijken, onmetelijken, unbluschbaren haat». Hij verschijnt dus. veel meer als iemand die een partikuliere wrok wil koesteren, dan als de wreker van ongelijk eene klasse aangedaan. En geen wonder, want ook van haar kant heeft de Italiaansche regecring den gevra-eaden rebel zonder ophouden cu zonder genade vervolgd. Men ziet echter ook dat tfc oude e_ de nieuwe taktiek, de individualistische veete ea de klassesfcrijd, zieh mst, elkaar niet v«rdragefl. Terecht z-Sgt Cipriani «Uit, hij zich raachteloo- _ou gevoelen als hij van zijn parsoonlijkou baat afstand 30*1 moeten. doen, d a t bij geen Kamerlid ka_ worden zonder zich te vernederen en voor overwonnen te verklaren. Dit beteekent dat de nieuwe beweging door 'cte oude revolutionairen niet- meer kan worden gediend. Het tegenwoordig geslacht kan alleen aau hiueerlijkheid, hun onbaatzuchtigheid en zelfopoffering een voorbeeld nemen. I a den socialist Cipriani eert r__n de opvattingen van cen vorige generatie die met haar zullen uitsterven en nu reeds vero«-e«l rijn.

Sociaal Politiek Overzicht inj.uju.mnw 1

FRANKRIJK HET PROGRAMMA VA» 0*15 NIELWEN GROEP BER LINKS-REPUBLIKEINEN. Do nieuwe groep uit de K-u_er van linksrepublikeinen, heeft een manifest opgesteld, waarin gezegd wordt, uat de groep een politiek wenscht te volgen, die ten opzichte van de voornaamste punten aan duidelijkheid niets te wenschen overlaat. Van de kieswet-wijziging om te komen tot evenredige vertegenwoordiging wil de nieuwe groep niet weten, daarentegen is zij vurig voorstander van een krachtige nationale defensie en van de wetten voor de verwereldlijking van den staat. In de proclamatie wordt voorts gezegd, dat men reeds heel wat verder zou zijn op den weg der vooruit-gang zoo de politiek, die er gevolgd was, eens wat meer op stelsel en tucht gelet had. Meu heeft uit het oog verloren, dat het plicht is de krachten van allen die van republikeinschen wil zijn, op één doel te vereenig>_o. De nieuwe partij zal een uitsluitend republikeinsche ":tiek nit zijn. Zij zal trachten in het parent een meerderheid te vormen, die bet aan een > regeering mogelijk maakt te regeeren zonder steun von verdachte zijde. EENE INTERPELLATIE OVER DE POETILOi-'-KWESTIE AANGEKONDIGD De afgevaardgdien Jaurès en Thomas zullen in de Kj_mer over de Poetilof-twestie interpelleeren. Ondanks de protesten van Jaurès zullen deze interpellaties eerst na de interpellatie over de financieele politiek van Ca-illivrtx aan de orde komen. VOORZITTER POINOARE HOUDT ER AAN LATER WEER JOURNALIST TE AVORDEN. Ziehier een gedeelte uit de redevoering die Poincaré eergisteren r _n het jaarlijksebanket van dc Vereeniging van republikeinsche journalisten uitsprak; waarin hij onder andere ook een parallel trok tusschen de journalistiek en de advocatuur en waarin hij deed gevoelen, wat hij ook reeds vroeger heeft gezegd, dat hij na het volbrengen van zijn septennaat niet alleen tot de balie, maar _ok tot dc pers terug zal •-**9?_§B_*

C

Ik dank u, dat u mij wel wilt -efteJ-ao-J:we_ als iemand, die niet beeft opgehouden tot de uwen te behooren. Sedert moer dan 30 jaren maak ik deel uit van uwe vereeniging en de banden, die ik met haar geknoopt heb bij haar stichting, zijn nooit verslapt. Ik zou er mij wel voor gewacht hobben ze t e verbreken. Ik weet niet of er werkelijk een tijd gew-jest is waarop «le joumalisme menait a tout, pourvu qu' on en sortit.» Maar tegenwoordig is liet stellig goed er in t e blijven, wanneer men ook maar eenigszins droomt iets te worden, en des te meer wanneer men er naatr streeft iemand te worden. De tribune die de journalistiek: aan deu politiekeu man biedt, heeft evenveel gehoor als die van bet parlement en ze heeft bovendien het voordeel, dat men er niet blootgesteld is aan in de rede gevallen worden en aan strenghedeu van het reglement. Ik behoor tot degenen, die dikwijlsdie voordeelen gewaardeerd en gebruikt hebben. Gedurende lange jaren b e t ik te Parijs en in de provincie gestreden in de republikeinsche bladen en ik heb, voorzoover ik kou, de vreugde van de polemiek verzoend met de eischen van mijn beroep als advocaat. En eigenlijk viel die verzoening niet zoo moeilijk. Voor iets opkomen yoor de balie of in de pers, bet is altijd strijden om een recht te beschermen of om oen idee te doen zegevieren en de wapenen, in het ecn en in het andere geval te gebruiken, zijn niet zoo heel verschillend. Er zijn, zegt men, redenaars, die niet schrijven kunnen en schrijvers, die slecht spreken. Het is wel mogelijk. Maar misschien zijn er soms ook wel redenaars, die nauwelijks spreken kunnen, en schrijvers die middelmatig schrijven : en het is nog moeilijker een slecht redenaar goed te spreken dan een goed schrijver of een slecht schrijver goed te doen schrijven dan een goed redenaar. De man, die het zieh tot de gewoonte heeft gepiaakt zijn gedachte tot de juiste woorden te gieten, heeft dadelijk wanneer hij denkt de woorden voor zijn geest, hij kan ze met hetzelfde gemak op zijn lippen roepen, of uit de pen doen vloeien. Zeide onze oude Montaigne niet, toen hü den natuurlijken stijl prees ».*»TcL-i^A<*I»»?J.SVt'aJa hsffiljÊl» ' ' '',

Maar wanneer men zich die dubbele op-J vueding gegeven heeft eu waar men zich-j aan deze dubbele schermkunst gewend' beeft, daaj kan meu niet goedschiks afzieoi van zoo bekoorlijke ou heilzame oefeningen. Jïii wanneer bet voorkomt, dat niea' tijdelijk vsrplichf is zich er vau te ontbonden, dan gevoelt men noodzakelijkerwije-s. eenigen weemoed. ue pers komt mij op sommige uren vooral» een verre prinses, die mij lange jaren,1 aan iiaar haardstede ontvangen eu die na de deur voor mij gesloten zou hebben — 0$ als een Mibooit land, waar ik eeu aangenaam verblijf gehad zou hebben en welks.' oevers zich aau mijn oog onttrokken. Hei gevoel bet heimwee naar de. journalistiek;ik benijd u bij wijlen, dat gij met- vuur uwi overtuigingen kunt 'verdedigen; en indien) ik'in een artikel een verwijt vind, dat tot) mij gericht wordt, dau jeukt het mij t*>antwoorden, gelijk iema-nd, die een arr_>) verloren heeft, nog pijn gevoelt in een li- • ohaamsdeel, dat bij niet meer beeft. Die verleidingen gaan nooit heel ver, \ omdat zij weldra verjaagd worden door de,' l>ewustheid van de werkelijkheid en door tiet plicht-gevoel, maar ze zijn talrijk _», sterk genoeg om bij een journaiist op uouactiviteit gedachten van strijd en behoef-! ten van activiteit op te boopen, die beun ongetwijfeld, wanneer de tijden volbracht zulten zijn, lot zijn verleden tei'Hg zullen voeren.

DUITSCHE RUK 1>E 2-köERN-KWESTIE VOOR GOEÏ» VAN DE BAAN. — ALLEMAN I S NU-' TEVREDEN. — ELK KREEG WAT EN ; JBEZLCRDE WAT De militaristen voelen zicb er door ge-} troost, dat de verplaatsing voor von Reuter hei.1 aangename kanten heeft. Hij komt: in de buurt van Berlijn — al is Frankfort, a/d. Üder zelf ook geen wereldstad —, hïji krijgt een van de beroemde regimenten: van het Piuisisclie leger; men heeft liem zelfs de fijne oplettendheid bewezen bet regiment uit te zoeken, dat eens zijn vader gecommandeerd beeft, en aaui bet hoofdl waarvan- deze gesneuveld is. Zoo ziet zijni overplaatsing er nit als Uet tegendeel vaaj eeu straf, en kunnen zijn bescherniers er. vrede mee hebben. Het lot van von EorM.»--r eci*U.-r, n-rkt m-MS-u-il zi_)t im zoo bij-i zonder niet uwer sou. _usa<-l__n we! om: iie laelijke t«*<>.*.nU.igiu«ar dü, «p hem ru«t.; Sij. de overplaatsing v*aa »ou Reuter; komt voor de oppositie aells nog deze ga-j rust-stelléndeb.zondeikeid,d_th. te Frank-.' fort niet hoofd vau bet garnizoen wondt,! maar eenige meerderen boven «adi krijgt.. Daar zal bet dus niel aau hem staau out. uit te makeu, wanneer er met madiinege-; weren tegen de burgerij gewerkt moeti wordeu. Zoo zija er all_rlei verzoasoe-ade' elementen in de zaak, waarmede beide' partijean zich tevreden -uuneu stellen. Ook de veranderingen in het burgerlijke} bewind vau den Eiziw. hebben in een ver-, zoenende vorm plaats gehad. Den staats-,' secretaris en den oudtv-staa_s.--*.,4-eiAris_en,I' die hun ontslag nebben moeten nemen, is een zeer eervolle aftocht vergund. Zij-heb)>eu, zooals men reeds wees, zeer hooge ridderorde en. andere o-_derac_eidingeo ge-^ •fcregam: zij hebben zioh dus door hun, skmtigheid de ongenade des ICeissers niet) op den ha_- gehaald. Men gunt» hun in heti rijacsland van harte dit eervol ontslag -J niet alleen echter wat het e&rstc, maar ook] wat het tweede deel lietreft. Zoru von Bu-| lach en Mande! he__en zieh tijdens hun be-j wind geen vrienden gemaakt in Elzas-Lothariugen. In bet geval vaji Zaborn waren zij eigenlijk voor het eerst eensgezind mot de bevolking. Dit heeft buu ten slotte echter niet zooveel genegenheid vei*-_h«ft. dat men hun aftreden betreurt.

EMRELAMD UBEN ÜITKEERING VOOR OE WERKELOOZE BOUWVAKKEN De stakers of uitgeslot-enen hij het bouw-i vak krijgen geen uitkeering voor werkeioos-j beid krachtens de verzekeringswet. Zoo be-i sliste het de betrokken ambtenaar en be^ vestigde het een bof van scheidsrechters. De « Westminster Gazette » schreef gisteren, dat er in de laatste twee dagen weinig verandering in den toestand was gekomen! en beide partijen een langdurigen strijd! verwachten. Uit de provincie komt bericht, dat daar, ook al patroons van hun werkvolk ontterteekening v»n de bekende verklaring • eischen.

RULGARIE HET VERIUESÜNGS-PROURAMMA DER. GEMATIGDE SOCIALISTEN De gematigde socialisten in Bulgarije, naar men weet een sterke partij, heeft op haar gisteren verschenen verkiezingsprogramma, o. m. de vorming van eene repu-, bliek, voorts een volksleger, eon burgerlijke minister van oorlog, progressieve inkomstenbelasting en de bestraffing van de staatslieden, die voor het ongeluk van Bul-' garije verantwoordelijk zijn.

MEXICO HliERTA DOET DE LEIDER DER DEMOKRAT1S-HE PARTIJ AA-NJ_OUDE-N José Luis Requana, de leider der Nationale Democratische Partij i" Mexico, die als aanhanger van Felix Dioa bij de jongste verkiezingen eandidaat was voor het vice-presidentschap. is in zijn wo._i__ iji.4l§_l3J^ui'L'a?_l_Btfn.-.eai 0-igeslot^n.iii

Vrijdag 8 Februari 1914 de militaire gevangenis. Naar men verneemt wordt hij verdacht van medeplichtigheid aan een oproorige beweging. •5 De rijke eigenaar van den voornaamsten ,schouwburg in Mexico (stad) Pedro del Villar is eveneens in hechtenis gesteld. Hij had Felix Dia/, van Havana naar Vera Cruz vergezeld, toen laatstgenoemde door Huerta van zijne zending naar Japan was teruggeroepen naar Mexico. - • • •

VEREEMI6DE STATEN WAT PHE8IDE1ST WILSON AAN DE JOURNALISTEN GEZEGD HEEIT OVER DE MEXICO-KWESTIE. '..President Wilson heeft do gewoonte om ki en toe receptie te honden voor de jour'naltsten, die dan het een en ander kunnen te weten komen over de onderwerpen waarover de president iets los wil laten. Heel teel is het meestal niet. Verleden vrijdag tief> het vraaggesprek over verschillende aangelegenheden van buitenlandsche politiek. Omtrent hetgeen Wilson vertelde vinden wij in de Londensche Times het volgende vermeld. . .-'• De president zal zijn Mexicobelcid niet j wijzigen, tenzij de omstandigheden hem 1 daartoe mochten dwingen. Hij heeft niet besloten, aan de Mexicaansche opstandelingen toe te staan hun wapenen te trekken uit do Unie; hij koestert geen verdenking tegen de .Tapaners dat zij b.ulen met Mexico ; ook heeft hij geen grieven tegen de i Japanners omdat deze wapentuig verkoopen aan president Huëftft.^ De President beperkte zioh niét tot deze fnededeelingen, hij maakte ook van dê ge! kgenheid gebruik om de Amerikaansche pers in het algemeen te kapittelen over haar sensatiezucht en haar wilde berichten over de Japansche en de Mexicaansche zaken.

bruikto schoolboeken, on de uitbetaalde traktementen. M. WOESTE is er TEGEN, maar hij verdedigt nieuwe vrijstellingen van diploma's voor de kloostcronderwijzcr.. M. COCQ bewijst dat de wet op het middelbaar onderwijs het toezicht over de leerboeken beveelt. Ook het ministerie van arbeid eischt dit toezicht. , M. POULLET. — Ik kan dat niet toestaan. M. FONTEYNE verdedigt oen amendement dat vraagt enkel de Staatsnormaalschool-diplomas en het diploma van den midden-jury to erkennen. Te zitting sluit de zes uur.

BINNENLAND BRABANT

BRUSSEL. — Aftruggclaar. — Over enkele maanden werden ten nadeele eener dame.van Compiègne (Frankrijk), 3.000 fr. gestolen.. De policie werd verwittigden stelde een onderzoek in. Over een paar dagen ontving zij eenen brief, waarin de kwaaddoener haar den diefstal herinnerde en nog 3.000 fr. eischte, die blijvende post naar Brussel moesten gestuurd worden, zooniet zou men haar pijnigen en folteren. De policie werd verwittigd en stelde een onderzoek iu. Dc aftruggclaar werd gister namiddag aangehouden. Het is een genaamde Jules G..., 37 jaar oud, wonende te Laeken'. —MOLENBEEK. — Brand. — Eergister avond is er brand uitgebroken in de meubelfabriek en stoomzagerij van M. Kanton. Antwerpschen steenweg, 41. De fabriek, die ingericht is in een groot achtergebouw mettweë verdiepen beeft een uitgang langs de Zangersstraat. ' M. Fanton heeft zijne bijzondere woning in de Gretrystraat. Eor de geburen het vuur bemerkten cn het nöodsein gaven hadden de vlammen reeds oene groote uitbreiding genomen. Dé pompiers snelden met eene autospuit SCHOOLWET POULLET toe en vielen het vernielend element aan Zitting van 4 Februari langs den kant der Zangersstraat in af< Minister Poullet bestrijdt het 'amende- wachting dat er Versterking opdaagde. DetBcnt. waardoor 20 huisvaders het recht zou- ze liet zioh niet lang wachten, maar intusden nebben êerté gemeenteschool te eischen, schen hadden de vlammen, aangewakkerd i* ook'het .amendement Nolfs dat voortaan door eene groote hoeveelheid droog hout, die er voorhanden was, het dak bereikt en het afschaffen der eenige gemeenteschool sloegen weldra hoog op. verbiedt — ook het amendement Pecher ' dat de gemengde scholen niet toelaat. De naburige gebouwen waren alzoo erg (-"-t Was te voorzien.) bedreigd. Het vuur werd langs de Zangersstraat, den Antwerpschen steenweg en de M. MECHELYNCK vraagt maatregelen tegen de gemeenten, die de gebouwen der Metsersstraat bestreden, doch de pogingen openbare scholen aan de kloosterscholen af- der pompiers hadden vooral tot doel de naastbijgelegen woningen te vrijwaren. Rond 11 ure was de brand overmeesterd. WETSONTWERP Van de fabriek bleef er echter njet veel M. HELLEPUTTE legt een wetsontwerp meer over. De schade is aanzienlijk. Mon neet-, om de beplantingen langs de wegen weet niet hoè het vuur begonnen ii. tft' beschermen. NEDER-OVER-HEEMBEEK. — OpReVOOR DE VLASBEWÈRKERS klaard. —' Uit de lijkschouwing van Jozef Gezel DEflUNNE vraagt de bijeenkomst R..., 64 jaar oud, van Strombeek, die doodder kommissie die gelast werd een ontwerp viel in de woning zijner dochter op den tét bestudecren ovv'er den arbeidsduur der Schapenweg, is gebleken dat de onderling bezweken « aan; bteedsopdrangj -door dötte alkooi veroorzaakt. is-WHun. < '^^"ifERNÊMING SEMPST. — IfeeUjk oageluk. --- Vronw 'M'BUYI» maakt veigefijkingon busselen den aangroei dor leerlingen van de open- •E. Nys. l.tndbouwster, wonende in de kom bare en de kloosterscholen. Hij toont aan van het dorp, was naar het veld gegaan rapen uit te doen. Wanneer rij er e«ne dat langzamerhand de kloosterlingen de om zekere hoeveelheid had, ging zij ze zooals plaats innemen dér wereldlijke loerkachten. gewoonlijk in de naburige beek wasschen. De kloosterlingen stijgen met 70 ten hon- Om do rapen uit het water te halen ge• derd, de weredlijke leermeesters met 30 ten bruikte zij een riek met vier tanden, dien honderd. zij naast haar gelegd had, ongelukkig met . Hij toont aan hoe jezuïtisch de strijd te- de tanden naar omhoog.
In de Kamer

FEUILLETON VAN 6 FEBRUARI

(tiS

Pelle, di Veroveraar Roman van

M a r t i n Aadersen Mexö {Vertaling ( N P J O A R E N B E R O ) —- Doet gij eigenlijk wel wat, kwajongen ? Mij dunkt dat gij snurkt I | De jonge baas kwam binnen hinken, ' nam een slok en verdiepte zich in zijnboek. Terwijl hij las, floot hij zacht bij de hamerslagen der anderen. De kleine Nikas begon mee te fluiten en de beide oudste leerlingen, die leer klopten, ha- merden op de maat mée; zij sloegen telkens eenmaal ertusschen door, zoodat het als gesmeerd ging. De trillers van den gezel werden steeds sterker — de eene volgde op den andere; en baas Anders had zijn hoofd luisterend van zijn boek opgeheven. Hij zat voor zich uit te staren, in zijn blik hingen de gesluierde beelden van hetgeen hij had gelezen. En dan was hij plotseling bij het tegenwoordige. Zijne blikken vlogen schalks over allen heen. Hij stond recht overeind, de stok zat steunend onder de zieke heup. De han«den van den baas dansten slap in de <;l-_eM, het hoofd en de heele gestiUe

Haar zoontje Floreöt, dat aan de Etoof gezeten was, werd dooijr het brandende vet aan de kaken verbrand. Beide slachtoffers werden in de kliniek der .lobokenstraa*. verpleegd on keerden verder huiswaarts. • Verdwenen. — Sinds eenige dagen is Ed. Bentcin, 32 jaar oud, niet meer in zijne woning, Kerkstraat, 193, weergezieu.

LUXEMBUR6 N0BRE8SART. — Brand. — Verleden nacht is brand ontstaan in de woning der echtgenooten Michel Kolf, twee stokoude voddenrapers. Beiden konden slechts met do grootste moeite gered worden. Van hunne woning noch'van den inboedel is iets kunnen gered 'worden.'Alles is vernield. Daar niets verzekerd was, bevinden zich de ouderlingen in de grootste armoede.

HENEGOUWEN BAtMÖNT. — Doodelijk ongeluk. — De genaamde Nestor Hardy wilde een boom uitkappen in het bosch van Macquoise: Toen hij er bijna mee klaar was, bond hij eene koord aan den boom en trok. De boom viel, doch een dikken tak trof Hardy aan het hoofd en doodde hem op den slag.

WEST-VLAANDEREN —OOSTENDE. — ïorpetlobooten. — Gister avond zijn hier 6 Grieksche torpedobóoten binnen geloopen. Zij zijn allen zwart geschilderd en nebben allen dezelfde grootte en maaksel. Zij zijn gewapend elk met 3 torpedowerpers en eenige kleine kanonnen. Er zijn 30 officieren en 460 soldaten aan boord on staan onder het opperbevel van den korvetkapitein Dimopoulof. Zij liggen iu den nieuwen bassijn, komen van Ymuiden (Holland) en zijn hier binnen geloopen om kolen en mondvoorraad in te hemen. Weinig is het bekend van waar die torpedobóoten komen, maar volgens inlichtingen zouden zo,gekocht of gemaakt zijn in Duitschland om de Grieksche vloot te versterkon. Ziehier dc namen dezer torpedos: Arethogza, Aigbè, Aligone, Dóris, Duphné, Thetis. ZUÏENKEBKE. — Dubbel overlijden. — Eergister zijn alhier de! lijkjes begraven van eenen tweeling — twee jongens — pas drie maanden oud, van de echtgenooten Van Renterghem-Bauwéns. De kinderen waren met zes uren tusschenrulmte gestorven. Daar in den beginne dit dubbel overlijden zonderling scheen, werd de gendarmerie van Blankenberghe verwittigd die op hare beurt het voorval ter kennis van het parket van Brugge bracht. Dit laatste vergezeld van twee wetsdoktoors, is overgegaan tot de schouwing der lijkjes, waarna de toelating tot begraving afgeleverd werd. MEENEN. — Diefstal. — Gister heeft; een behendige dief bij den winkelier Thomas Pluger, ih dé Kortrijkstraat, een stuk voeringstof gestolen, eêner waarde van' 90 fr. Eeno klacht' is bij de policie ingediend. K0MEN-TEN-BR1ELEN. — Brand. — Een hevige brand, heeft eene vlasopper, toehoorend aan H.. Henri Zpetaardt, geheel in asch gelegd. De opper, die 23,000 kilos vlas bevatte, had eene waarde van 5.000 fr. Een onderzoek is begonnen om de oorzaak van den brand vast te stellen. MIDDELKERKE. — Arbeldsrenten. — Gister waren de Werklieden van den aannemer Smis-Valcke, van Oostende, die alhier den nieuwen golfbreker aan 't bouwen is, bezig aau de tramstatio der Leopoldslaan zware arduinstukken aan 't losten. Opeens klonk een dier stukken en kwam terecht op het linkerbeen van Karel-Louis Adam, dat op twee plaatsen gebroken werd. Na verzorging door een geneesheer,werd Adam naar zijne woning in de Gazstraat overgebracht..,

_-__•••'

'm^

•••

de vechters bevonden, zijn gevlucht. Klerikale konfraters, is dit het gevolg van het godsdienstig onderwijs dat de zeti8 ^Saz UIOJVU
Rechterlijkt Zeken Verbreiingthof Men zal zich herinneren dat Van II cos over eenige maanden door bet assisenhof van Brabnt tot levenslangen dwangarbeid veroordeeld werd voor moord op Juliette Petignot te Opprebais. Van Hees legde onlangs volledige bekentenissen af cn voegde erbij dat zijne vrouw voor niets in de misdaad betrokken was. Eene aanvraag tot herziening is in naam der echtgenooto Van Hees bij het verbrekingshof ingediend.

ui» Kunst- an Letternieuws

I

Verschenen, en ontvangen: 'Natuur en Wetenschap*. gellInstreeM algemeen, wetenschappelijk tijdschrift, eersto jaargang, nr 1, Januari 1914. — H«.( eerste nummer van dit nieuwe tijdschrift, zal, meenen wij, ten volle voldoen aan eene behoefte op gebied der wetensc-a-i waar ons Vlaamsche land tot op heden ont. erfd was gebleven. Hot is eene gemakkelijke, voor elkeen verstaanbare trant ge, schreven, cn dat is het goede naast het noodzakelijke ervan. Do inhoud van het Januari-nnmmer be-' vat: Reuzen-Orang-Oetang, door Dr Q, Kerbert, van Amsterdam. — Over HuliJ zwam. door Dr H. van Mechelboke, v u Antwerpen. — Over vingerafdrukkunde; door E. Goddefroy, van OoBtende. ~. Proefondervindelijke .geneeskunde en kan. kerziekte.door prof. Dr Frans Daels, et».! Voor het tweede nummer zijn reeds belangrijke bijdragen aangekondigd. N. IJ. — Daar de abonnementsprijs op het tijdschrift niet is aangeduid en er geep bijgaand propectus of omzendbrief bij war dit vermeldend, zoo kunnen wij dien d_r ook niot mcdcdeelen. >M<MannBfa_waH»a«MW!

BENT Voor de Vrouwen \ Heden, donderdag namiddag-, vergadere» do vrouwen om 2 uren in «Ons Huis», om gezamenlijk een bezoek te brengen aan het centraal magazijn onzer Samenwerking «Vooruit», Chartreuzenloan. Alle vrouwen zijn welkom. En gij trouw* vriendinnen en propagandisten van aVo uit», gij allen op post!

Gezel Vliegen te Gent

Zondag aanstaande om 4 ure 's namiddag! komt gezel VLIEGEN van Arasterdam ia Hoctst r.ift'olijke rechtbank van Dendermonde * Ons Huis > eene voordracht reven. Hij verMOORDPOGING TE LOKEREN vangt gezel WIBAUT die belet is. Gister verscheen voor de boetstraffelijke Vliegen zal spreken over deu kiesstrijd en rechtbank van Dendermonde Frans Ue het Pclationnement in Nederland. Maesschalck, landbouwer te Lokeren, bePartijgenooten, ticht van moordpoging op zekere Karel Ttn Propagandisten, Poucke. Vliegen is de eerste de beste niet. Het fat De Maesschalck wordt veroordeeld; 1° voor de kwetsuren aan Van Poucke, tot de Hollandsche partijgenoot-Kamer lid getwee jaar gevang en 100 frank boete, of 1 heel de wereld door gekend. Een voordracht van hem kan niet anders maand gevang; Se voor het dragen van den revolver 1 maand gevang. Hij was en blijft dan hoogst 'eerzaam en belan.rijk zijn. net onderwerp dat hij gokozen heeft moet vaa aangehouden. aard zijn om alle leergierige oartijgenooten te doen opkomen. Alle propagandisten die Aetiien van West-Tlaanderen zich met den kiesstrijd en hét PetitionneDE MOORDPOGING TE ROUSSELARE ment inlaten, zullen er aan houden tegenDè'zaak ten laste van Arthur Cornillie, woordig te zijn. Daar zijn wij van overtuigd Allen op dus, allen zondag naar de voorbeschuldigd van moordpoging op zijne echtA. V. genoot, te Rousselare, is gieter namiddag dracht Vliegen! i i —««^_«aa»a»^»»*». ''afgeloopen. ,_. Elf vragen^ werden; den. jürjy'gcstield: De drife 'eersten hadden betrekking op , de St&cLaaieuvra mopïdpopngttif, Voorl>ti1Uchtheid enl'Eat — FEDERATIE DER WWKCLUBS.dragen van verboden wapens; de acht andere waren bijgevoegde vragen de slagen HEDEN AVOND GEENE ZITTING. en wonden betreffende. De drie eerste vraONGELUK. — Eergister avond kt gen werden bevestigend, de acht andere een kunstenmaker in Gent-Palace zoo onontkennend beantwoord. Het hof. verzachtende omstandigheden gelukkig gevallen, dat hij eene rib gebroken aannemende, gezien hét goed voorgaande werd. Men zocht naar geneeskundiee hulp van den betichte, heeft Oornillie veroor- doch 't duurde geruimen tijd vooraleer deze deeld tot 10 jaar dwangarbeid, het mini- ter plaats kwam. mum der straf. GENTSCHE VROCWENBOND.-De voordracht van Me'j.Jeanne Mélin.van Carignan bij Sedan, over Vrouwenkiesrecht ea Wereldvrede, had te weinig volk gelokt. DE WETGEVENDE KIEZINGEN van 191. Maar zij die de begaafde spreekster hebben OOST-VLAANDEREN De Grondwetelijke Demtocratische Libe- mogen hooren, zijn diep getroffen geworden STEKENE. — Buitenzeden. — Verleden rale Vereeniging van het Arrondissement door het duidelijk verband dat Mej. Mélin, nacht had in de herberg van De Block- Gent-Eecloo, zal hare algemeene vergade- tusschen deze beide vraagstukken heeft aangewezen. Hoe overtuigend klonk haar Dhanis, op den wijk Reeke, een gevecht ring houden zondag, IS dezer. plaats. Zekere Saman werd zeer erg geslaDe poll voor de aanduiding der kandida- bewijsvoering dat do moeders die hunne. gen en toen het parket kwam kon bij niet ten voor de aanstaande wetgevende verkie- kinderen — met wat zorg en arbeid — tot iets goeds opkweeken in de eerste plaats onderhoord worden. Men verwacht elk zingen zal plaats hebben op 15 Maart. oogenblik het einde. Zekere Geerinck en Onder de voorgestelde kandidaten noemt het recht moeten hebben mede te spreken de broeder van Saman zijn aangehouden. men de heeren Braun, Mechelynck, Buysse als het Parlement over die kinderen beAllen hebben geslagen en gestoken als be- uittredende volksvertegenwoordigers; Paul schikt als over slachtvee; dat zij die haren zetenen. Zoo is het niet bewezen, of wel Lippens, Leon Hallet, Henri Boddaert, toe- praktischen zin bewijzen door met eene Geerinck aan Saman de doodëlijke messte- gevoegden en Karel Van Doorne,' van kleine som aan de vele behoeften van het ken heeft toegebracht. Men schijnt eerdei Eecloo, die reeds vroeger kandidaat was.' gezin te voldoen mede zouden moeten beschikken over de miliarden die als iniprote gelooven dat de gekwetste door zijn eigen broeder bij misslag getroffen werd. Te Eecloo werden-door de katholieke ver- ductieve uitgaven de landen verarmen en De aangehoudenen loochenen- alle pliohtig- gadering de namen vooruitgezet van de hen beletten de Sociale werken uit te voeren, waaraan het menschdom zoozeer beheid. Twee jongelingen die zich ook onder heeren Arthur Verhaegen en Pussemier. hoefte is. Hóe klopte het hart'van al d» aanwezigen toen de spreekster ons de gru-SB welen van den oorlog dierf aantoonen, iets met volle kracht. kende dat hem wachtte. En als hij niet wat alleen de socialistische pers,, waagt. En' wrongen zich dwaas van het rhvtmus. En op een na de jongste leerjongen, zelf had geweten dat hij een flinke jon- allen bewezen door lang aangehouden UandDe dansende handen grepen het pnïj-' dat zij het eens waren met het bemes en de baas wikkelde de tonen om Jens — de muziekduivel zooals de baas gen was, ja, dan had hij den heelen boel geplak sluit der welsprekende voordrachtgeefster, om de scherpe snéde, het hoofd opzij en hem noemde omdat zich alles tusschen in den steek gelaten. militarisme is internationale anarchie, a» Maar nu wilde hij het doorstaan, hoe wereldvrede zal pas op hechte gronden mmet gesloten oogen — zijn heele uitdruk, zijn vingers in tonen omzette — greep king afwezig in een naar binnen ge- zoo onhandig in den pekdraad dien hij erg het ook mocht worden, hij moest steund worden als d e voorrechten van het keerd luisteren. Maar plotseling straalde juist bestreek, dat deze begon mee te echter tijd hebben al zijn moed te verza- eene geslacht op het andere, zullen verzijn gezicht van gelukzaligheid; zijn brommen, twee, drie noten, als een ge- melen. Toen gelukte het hem ten slotte vangen zijn door het algemeen menschelijl: , . heele gestalte kromde zich in dol genot; zellig zoemen door alles heen. Buiten op te vergeten dat hij een boer was en dacht recht. zijn eene voet greep als bezeten in de de appelboomen kwamen de vogels aan- hij alleen eraan dat hot vak voor hem WERKONGELUK. — In de fabriek lucht, alsof hij met zijne teenen harp huppelen ; zij legden de kopjes nieuws- open stond met zijn gezang en rondtrek« La Lieve *>, werd gister namiddag een der speelde. Baas Anders was tegelijk mu- gierig op zij, zetten als razend hun vee- kend leven en mooie gezellenkleeding. werklieden, smeder van beroep, in eeue m»ziek-idioot en muzikale clown. En ren op en stortten zich in dit wilde geDe werkplaats hier was toch eigenlijk kaniek gevat met de hand en dé vingeren gjboem I lag het mes op den grond en had jubel, veroorzaakt door een Stukje hard- maar een bedompt gat waar men zat cn pletterd. Na _geneeskuudige hulp kon *• hij een groot blikken deksel in de hand blauwen hamel; Maar toen kreeg de jon- stinkende traanlaarzen lapte; maar hij zekere Van Veerdeghem, woonachtig • — tschin-da-da-da ! tschin-da-da-daL De- ge baas zijn hoestaanval en alles bleef begreep dat men hierdoor moest om in Evergem, huiswaarts keeren. fluit was door een tooverslag in trommel vanzelf stil staan. de wijde wereld te komen, waar de geKINDERLIJKJE GEtONDEN. en bekkerts veranderd. Pelle werkte in het pek, kneedde en zellen op werkdagen met verlakte „choe-. Heden morgend, om S ure, vonden v° or fl* Pelle lachte zoodat hij ineen zakte, deed vet erin. Als de zwarte massa op het nen liepen en schoenwerk voor den gangers in de Bleekerijstraat een P**3*; keek verschrikt naar den spanriem,, en punt stond stijf te worden, stak hij beide koning zelf maakten. De kleine stad had Men deed het open en stelde vast dat Bt» barstte opnieuw in lachen uit. De vin- handen in het heete water, zoodat hij fijt Pelle voórloopig een idee gegeven dat de een kinderlijkje was io staat van ontbiMM»! wereld bijna onoverwinnelijk groot was : in zijn nagels kreeg. De oude Jeppe gers en polsen van den baas voerden een en in «ene vod gewikkeld. Aanstonds *»r» duivelsdans uit op het blikken deksel en kwam van de binnenplaats aantrippejen, en dit idee vervulde hem met ongeduld. de politie verwittigd die ter plaats kwam •» Het was zijn plan, het geheel te verovesnel 'legde meester -Andres de snijplank plotseling sprong de elleboog toe en een onderzoek instelde. sloeg erop los zoodat het deksel tegen over het boek en zette vlijtig zijn mes ren. ÉRG ONGELUK. - Gister kwam « « aan. — Nu beft ik klaar, zegde hij vastbeden linkerknie van den baas sprong — voerman uit de Sint-Jansvest gereden »•"• springen moest — bliksemsnel tegen — Zoo is het goed, zegde Jeppe, pek raden. Brabantstraat. _ Nu zou beslist worden of hij en het vak zijn houten hak die naar achteren uit- moet warmte hebben, des te beter bindt Op hetzelfde oogenblik kwam een tra» bij elkaar pasten. stak, op Pelle's hoofd, rondom tegen de het, afgereden en eene botsing had plaats, t w " onmogelijkste plaatsen, boem, boem; — Dan kunt gij een pekdraad trekken Pelle had pek tot ballen gerold cn ze schok werd den voerman van den •»* boem ! In wilde razernij bij het gefluit in de weekkuip gegooid, nu bleef hij er —• maar zoo lang als een ongelukkig den van sijnen wagen geslingerd, waarvan n« van den gezel. zwijgend bij staan; Hij had niet den jaar! zegde de gezel. voorwiel over hem reed. . Nit was er geen houden meer aan ; moed zelf te zeggen dat'hij «klaar» was. Het slachtoffer, zekere C. Meulenbetg wonende Gazemeterstraat, 81. ™"
KTESNlÉüWS

**- •— nu_—_*avjaa_iuiu

'xi j'l'ft'i'-- —-"**•—*

-9Ü

— *v7TJtHC"« F^mMTTOTHP ^ ^

3

Voor zijnebronchiet gaf hij 5.000 fr. uit #jj genas met 2 fr. 75 Men loopt soms zeer ver voor iets dat men bij de hand heeft. Mijnheer de Serverawy ».nende Onrthekaai, 9, te Luik, is er het levend bewijs van. Aangetast door eene erge bronchiet, die zijn leven in gevaar bracht r&adpleezde hij talrijke vermaarde genees heeren. nam luchtkuren in de S a n a t o n a s , vertrok naar het Zuiden en verteerde aldus „, e c r dan 5000 f r . ; maar gelukte er niet in den vervaarlijken hoest re verjagen ''is bom de longen verscheurde, en die hem soms in twee plooide door de* hevigheid der aanval len.Het is alsdan dat een dokter die de wonderbare uitwerkingen der uittreksels van benthane op alle borst en longaando- liniren gezien had, hem aanried deze weldoende specialiteit te gebruiken, die zooals men weet nit de zeekruiden is getrokken, dio oe narelvissehers gaan halen op den bodem der jeeën van Azië. Hij kocht e r terstond 30 er.mmen van, die hij 2.75 fr. betaalde bij den eerste beste apotheker, mengde ze met 60 grammen bruin kandijsuiker, opgelost in < soeplepels kokend water. Gedurende een tiental dagen nam hij er 4 lepels daags van ._ _ a g 'angzamerhand ztijn hoest vermindeten, dan totaal verdwijnen. Sedert een jaar iat'hij genezen is heeft hij er bestendig .ien flesch van in huis, gereed om bij het minste loorteeken gebruikt te worden. ' Eischt op alle flesschen de naam van O. acob, apotheker van l e klas. NOG LEUTIG EB ! — Ten gevolge der vergadering van de kleine burgers in let Notarissènhuis, is de « action directe» tégen de gaz reeds begonnen in het lokaal ,v_n f Pot en Paterland ». Men verlichtte gister avond met kaarsen, op flesschen geplaatst, en < ballonnetjes» aan de verhehtingsbekken opgehangen ! De assuranoie-maatschappij heeft echter geréklameerd over het groote brandgevaar en daardoor is het bestuur van « P o t en Paterland :> op een origineel gedacht ge, dacht gekomen. Bonderd kletsmoofden worden gevraagd (zich aan te bieden bij ü a r e l Van der C -lyssen) om de lokalen t e verlichten. D e mannetjes zullen bij hunne beenen aan het plafond opgehangen worden, zoodat bun < bloote knie > den bec renversé zal vervangen. Karel zelf zal in het midden han,gen, dus den luster verbeelden ! 't Schijnt dat er veel kwezels zullen komen naar kijken, daar d e cinéma-donker 'haar zeer bevalt! Daarbij d e Senegaleezen zijn hier niet meer. ' — DIT I S E E N U«/EDE B A A D : Zijt gij 'nu in goede gezondheid! neemt alle twee, drie maanden eene flesch THEOBROMA van 3 fr.; gij zult de ziekten vermijden e n ook alle die kleine onpasselijkheden die ons soms overvallen. Beproeft eens, als 't u belieft. -• j •-•' ' 45. • . v. --. ?i«7? air; üi, ';•-.

Burgerlijke sfand ran Gent

NIERPIJNEN Wat zal er van eene verwaarloosde nieraandoeniog (gew. lenden) geworden t N o o i t iets goeds. Rbumatiek, jicht, nierzucht en hunne zoo gevaarlijke inwinKelingen, of de doodelijke nierziekte (Brightziekte of slepende eiwitziekte) bedreigen al diegenen t e overvallen die hunne nieren verwaarloozen. Rhumatieklijders, graveellijders, jiehtlijders, nemen zorg voor deze organen om het terug keereD der kwaal te voorzien of er de noodlotlige gevoltreo van te vertras-en, aan dezen is het niet moeilijk reden te doen verstaan. Het is zoo gemakkelijk niet deze te over tuigen die aan de nierpijnen lijden, dat dezelfde gevaren beo bedreigen. Nochtans, indien zij spoedig aan de nieren eenen opwek ker, misschien zoo noodig verschaften, zouden spoedige en ge.1ihn.1ge uitslagen toonen dat de goede weg gevolerd wordt en de toekomst zou zich zoo duister niet voorbereiden. De Poster Pillen voor de Nieren (Gent : Apotheek De Moor, 35, Burgstraat) zijn den versterker en den hersteller der bedreigde, vertraagde of gekwetste nieren. Zij ontlasten de nieren eu doen hun kracht dadig al de vergiften van het lichaam afvoe ren. ID alle apotheken (3 50 fr de doos. 8 doo zen voor 19 fr ) of vraehtvrij per post Alge meeoe depot voor België: Engelsche Apo theefc, Ch Delacre. Coudenbergstraat, 64 Brussel Vraagt ea eischt wel de e-*hte Fo ster Pillen voor de Nie reu Weigert rf doet 9 terug betalen al bet geeo het hierneven staande merk niet draagt. (11 L E U G E N S . — D e klerikale bladen hobben nu weerom iets nieuws gevonden tegenover gezel Anseele, als schepene der regiën. Zij zeggen dat do cokedragers uit het gazgesticht verleden week in staking zijn gegaan, omdat zij te weinig wonnen. Ons antwoord daarop is kort : Wij loochenen formeel dat er staking, onder dc c o k o dragers i s geweest. Aan «Nieuws van den Dags en anderen nu t e antwoorden.

Pathé Schouwburg Van ö t o t 12 Februari

GERMINAL 2e tijdperk, 4 bedrijven, nog meer indrukwekkend dan h e t eerste deel. In het 6e bedrijf van h e t werk : de beroemde schilderijen Bevelen, D e drukking, en H e t onnoodig gebaar. Bijzondere dagvertooning : Maandag den 6en Februari, om 4 ure. FEESTZAAL «VERBROEDERING» MEIBLOEMSTRAAT. — Zondag richt do öpaar- en Schuttersmaatschappij t e n voordeele hunner kas een prachtig bal in, inet; dubbel orkest, door onze Accordeonisten. Ingangprijs 25 centiemen met kostelooze verloting eener prachtige Fruit-Coupe. Begin om 6 ure. Kaarten van heden af te bekomen bij d e leden.

fle ms ïonfl üa wereld in 80 dajan ïn Gent-Palao» Men kent nu de artisten die morgen vrij,dag, e februari, en volgende dagen in tient-Pal-Ce de reeks vertooningen van het stuk getrokken uit de beroemde roman van Unies Verne komt geven. D e heeren Gandy (Phileas Fogg), Sterval (Passe-Partout), Mevr. Laffond (Aouda), zijn zeer hoog geprezen door het publiek van Parijs e n bekomen daar de grootste bijval. H e t zal ook zoo 'wezen te Gent. niettegenstaande d e groote kosten die zulke vertooningen natuurlijk bijbrengen, ,worden nochtans de gewone prijzen der :
W1NTEBGARTEN, Kuiperekaal. open alle dagen, om Z nre namiddag. De artisten treden op Ia dacTcrtoonIng den zondag, msaniia*;, donderdag en vrijdag. 348C.

TOELATING TOT HOLWEN. Lijst der personen welke in Januari 1914 toelatingen t o t bouwen bekomen hebben : J . Oloquet, Leopoldlaan, 1 huis, Albertlaau. — E , D e Jaeger, Stropstraat 84, 1 huis Zomerstraat. — N- Wuytack, Wondelgemstraat 92. 10 huizen, Nachtgaalstra.it-. — Fr. Serreyn, Maria-kerke 2 huizen, Rooigemlaan. — Bernaert, Loostraat I. I huis, Baliesraat. — E. D e Vreese, Onderwijsstraat 63, 3 huizen, Buurtweg. — F. Do Schaeck, Bagattenstraat a_, 1 huis, Koode Lijvekensstraat. — Fred. Waerie, E e n drachtetraat 22. 1 huis, Hoogeweg. — A. D e Witte, Maisstraat 124, 2 buizen, Hoppestraat. — C. Van den Broecke, Moriaanstraat 135. Ledeberg, 1 huis Eduard Pynaertstraat. M U I » . l*»«-_ÜJ_lL!!-_

FEUILLETON VAN O FEBRUARI

ASTHMALIJDERS mum 6 1 KID1STEIS! opdat gij weder als elk gezond mensch, viij en vrank wandelen en van het leven genieten kunt. Wij weten hoe gij lijdt, maar weten ook dat gij zoo niet behoclt te lijden. Neem het wonderbaarlijkste geneesmiddel dezer eeuw, dat duizendenasthmalijders genas. De verouderde slijm, wetke op Uw borst vastzit, zal daardoor worden opgelost, Uw borst zal worden verruimd, Uw ademhallns diep en vrij worden, Uw hoest en benauwdheden zuilen verdwijnen. Want de

Klooster Ssncla Paalo zuiverend en borstversterkend, is liet onfeilbaar geneesmiddel tegen asthma, pleuris, influenza, bronchiet, catarrha.klnkhoest.de weerspannigste hoest, en alle ziekten der borst, der keel en der longen Voorkomt de tering. Flacon van 23)nr., fr. 1.39; v»n 550 jr. 4 fi.,-m van 1000 gr., 7 Ir. Eischt handlctkcning L I.AKKE», Rotterdam. Hoold-dcpot voor Belj-it- : O. DS fisut., Antwerpen, verkiüebaar in alle apotheben

VERLOREN. — Zaterdag, om 1 1/2 ure, gaande van de Grasfabriek naar de Brugschepoört : 2 briefjes, een vau 1ÓÓ en eon van 20 fr. Terugbrengen : Rooigemstraat, 256, tegen goede belooning.

E

LECTRICITEIT, B r a c k e & fflonin, Keizaarkarelatraat, 5 5 , Telefoon : 2 6 6 5 .

— - W E R K B E U R S . — Bericht Toor de werklieden. — Worden gevraagd op 4 febr. M A N N E N : posticheur, wever, plaatwerker, aandraaier voor weverij, velomaker, blikslager, vijlkapper met machien, loodgieter, paswerker. Voor b . de pompiers: schilder, schrijnwerker,- loodgieter en modelmaker. Voor buiten G e n t : koolrxüjnwerkers, haarkapper, meestergast v o o r vlaspreparatie, zin-smelters, werklieden voor staalfabriek, gazier do four, stokers, paswerkers, ketelmakers, vormers, ijzerdraaiers, aardewerkers en modelmakers, machinist Voor buurtspoorweg, vernissers voor kaders, lattenklievers, steenkapper. Halve g a s t e n : hekelmaker, kleermaker, schoenmaker, letterzettcr, haarkapper, vijlkapper, posticbeur, veerslager',- blikslager, koperslager'~ löodgieteri&i-ap, meubelmaker, kaderpuimer, beeldhouwer, meubélpolierder, Leerjongens: bureolbédiende, magazijnbediende, wollebewerkers, kamslager, kleermaker, bröekmaker, zadelmaker-, t&bakbewerkers, drukker, letterzettcr, boodschapper, monteerder, elektricien, velomaker, wapensmid, plaatwerker, blikslager, koperpohorder, rijtuigkasmaker, rijtuiggarnierder, kadermaker,beeldhouwer,houtdra_ier> schrijnwerkers, meubelmaker, diamantslijpers, goudsmid. V R o U W É N : katoenêpinsters, vlas baspeIaarster en spinsters, jutespinsters, a t e l i e r : breidster o p machien, fijnlinnennaaistors, coi'8etmaakster, t h u i s : naaisters voor kinderkostumen, inwonende dienstmeiden voor alle werk boven-, keuken- en kindermeiden, inwonende meiden voor hotels. Voor buiten G e n t : vlasspinsters. Halve werkstere: monteersters voor bancs, vlasgareumaaksters, naaisters voor kinderkostumen, broeken, gilets, linnengoed (confecties), naaister voor tapissier, kindermeid, dienstmeid, wnkeljuffer. Leermeisjes: meisjes voor katoen- e n vlasfabrieken, naaisters voor kleeren, gilets, kinderkostumen. broeken,linnengoed, blauwe vesten en broeken, doozenmaaksters, dienstmeisjes, haarbewerksters voor coiffèur.

Geboorten van 3 Februari 1914 Gaston D e Muynck, Prooststr., 1. Maria Coppens, Karel D o S t o u t e s t r . , 51. Kené D'hont, Heuvelstr., 53. C i r i s t i n a Roels, Van Akensraat, 12. Overlijdens van den 2 Februari 1914. Maria Deley, 32 ;., z . b . , Visschersstraat, 14, echtg. van Richard Goedertier. — Marcel Brackenier, 3 m., Rooigemstraat, 256. — Sofio Van Rilla, 68 j . , z. b., Meerschstraat, 11-, wed. van Karel Van Neck. Overlijdens van 8 Februari Evarist Goeminne, 70 j . , z. b . , Maagdenstraat, 14. — Deeideer Van den H o v e , 83 j . , z. b . , Pollepelstraat, 9. — Emerencia Dbaenens, 5 7 . j . , z. b . , Kastanje-straat, 22, wed. van J a n Du Prez.—Nikolaas Dupont, 79 j . , z. b., Stropstraat, 127. — Pieter, Werdefroy, 29 j . , wever, Gasmeterslaan, 189. — Marietta Van Rentorghem, 10 m., Rooigemstraat, 330. — J u l i a Van den H e n de, 72 j . , z. b., Nijverheidslaan, 305, wed. van Leopold Van Heuverswyn. — Theofiel Batselaere, 56 j . , leurder, Rietstraat, 15. Huwelijken van 4 1 ehiii.iri Baotslé Mich., ondern., Zonderaaamstr., 26, en Dellaert Rom.,dienstm.. Houtbriil, 20 Demeester Maurice, Doornijk, bouwkundige, met Vandeweghe Bertha, z. b . , P e perstr., 12. D e Motter, U r b . . loodg., Land van Waast str., 194, en D e Vreese M., Koepoortstr., 5. De Rujrck M., koffiehuisbed., Kasteel!., 193, en Ditmar Oath., Gust. Callierlaan, 6. De Spiegeleire F i . , ketelm., en Rombout El. f a b . , Lourdestr., 48. De Tier Cyr., bakker, Dampoortetr., 28, cn Verhelst Marie, id., 72. Döbbelaere O s c , bed.,Zwynaerdest.w., 339, én Martin Cl., bed., Zonderuaamstr., 2. Fovel E d m . , sachter, Gentbrugge en Boot Car., f a b . , Azaleastraat, 78. Meyer Maur., f a b . , Van Crombruggheatr., 128, en Schauvlicge Marg., P a l i n g . t r . . 3. Manballiu V . , coiff., Pekelharing, 41, en Soenen D . , naaister, Maltebrngstr., 90. Remorie E t . , voerman, en Faelens Alida, fab., Molenaars!r., 52. Saelens E m . , wever, Woereghem, en D e Coninck Prud., weef., Za__ebandstr.. 33. Tonel J u l . , hov., Wondelgem, en D e Lange Rach., fab., Beetwortelstr., 58. Toupy J a n , dagl., Kl. Huidevettersh., 31, en Janssens I r . , Loost-r., 56. Vaerewyck, Theod., dagl.. Marie Bourgondiastr. 27, en D e Vos, Maria, id. Van Bastelaera Gust. pianom.. L . -«e-nst.w., 176, en Nathon Joha., IJskelderstr. Van den Berghe, M. ijzerdr. Groendreef 206/2 en Nevejans, Elv., Bruggestw., 135. Vaüdercruyssen A . , hairk., Akkerge—-'T., 32, en Schiets Berthe, n., K t e p.trr-sti-,26. Vanderstraeten P . , schilder. Evergem, en Mortier Sof., dienstm., Fortstr., 3. Van de Velda J o z . , vergulder, Cameliastr., 25, en Impe J . , fab., Ottergemstw., 77. Van Hecke K.. melkverk., Deadermondestw., 41, en Van Kerckhove M., id. 51. Vo.nneulen.-H_. bed-, • Vorkstr,, -86,- eu Goirnaert, f a b . r Sp«arstr.. 20. Waiit«r*G.i'Öe*t_fj Vbt-ktrt*.,' 56, én Goelriirt -Jtrt;rMeule_tedei*tw., 487-.Christensen Jorgen, z. b., Meulesteedsehe steenweg, 181, mot Depuydt Maria, herbergierster, id.

HAVEN VAN G E N T Aankomsten van tien 4 rchruari 1914 Deonschtv stoomer Frederica, kapitein Poulsou, van Riga, wolle, voor D e Baerdemaecker. — Engelsche st. Avocat, k. Killender, van Liverpool, koopwaren, J. P. Best en Cie. — Engelsche st. Léstris, k. Kettlewell, van Manchest.r. koopwaren, idem. — Engelsche s t Astrologer, k. Muller, van Leith, koopwaren, Boutmy eu Cie. — Duitsche st. Lisbeth Cords, k. Ahrens, van Riga, i d . , Voigt. Vertrokken Duitsche st. Cignus, k. Michelsetu, naar Terneuzen, op ballast. — Deensche et. Nordland, k. Andersen, n _r Blyth, id. — Belgisclie st. Paul, k. Brysse, naar Goole, id. — Engelsche st. Britannia, k. Mauson, naar Newcastle. id. — Nederlandsche st. Telegraaf 7, k. Klap, naar Rotterdam, metkoopwaren. D H o o g water t e Terneuzen op 5 Februari: 's morgens, 8 u. 18 m . ; ' s avonds, 8 u. 59.

| | Hl***********************.

(69

3DE

ïBrliGrfle] liBflen Tan Parijs van Eugeen S U E , — Gaarne, mijnheer Rodolphe, zou 'k u die kleine dienst bewijzen ; maar ik weet niet, of ik wel vrij zal zijn. Mijnheer Murph heeft mij in dienst gesteld m) een baas voor vier francs daags. Rodolphe zag Chourineur verwonderd aan, — Hoe zoo !... En uw winkel ?... cn uw imis'? — Och, mijnheer Rodolphe, spot niel 'a"ger met eenen armen drommel. Gij 'jjebt mij nu reeds beproefd zoo als gij .?M noemt. Uw huis en uw winkel, dat ;'s alweer een liedje op dezelfde wijze... G'i hebt zeker gedacht : ik wil eens zien, wat of die ezel van Chourineur zich zal inbeelden. Genoeg, mijnheer Rodolphe, |k ben er nu achter en loop er niet meer :>o. • .-**• Maar heb ik u zoo even niet alles "'•gelegd ? •*<*• Ja wel, om er een kleur aan te geyen, en waarachtig, ik heb er een oogenblik aan geloofd. Of ik ook gek was ! "*- Maar, jongenlief, nu zijt gij gek. -7- Neen, neen, genadige heer, spreek ™'J liever van mijnheer Murph. Dat is

zeker ook wel verwonderlijk, vier francs daags, doch dat laat zich nog begrijpen ; maar een huis, een winkel, geld... *Wat een grap 1 Dondersch, wat een grap 1 En hij lachte luidkeels. — Maar hoor dan toch. — Luister, genadige hser, rn het begin hebt gij mij een weinig bij den reus gehad. Dat was toen ik bij mij zelven dacht: mijnheer Rodolphe is er een zooals er niet veel zijn ; hij heeft misschien iets bij den duivel te halen, en gsaft mij daar last toe ; maar vooraf wil hij mij de handen vullen... Later heb ik bedacht, dat ik geen reden had om zoo iets van u te denken, en toen heb ik gemerkt, dat alles maar een grap was. Ware ik zoo dwaas om te gelooven dat gij mij een gansch vermogen zoudt schenken, voor een niemendal, dan zoudt gij kunnen zeggen : Arme Chourineur, hoe is het jongen, krijgt gij een slag van den molen*? Rodolphe begon er verlagen meê te worden hoe hij Chourineur zou overtuigen. Hij antwoordde hem op ernstigen, schier strengen toon : — Ik spot nooit met de dankbaarheid en de belangstelling, die een edel gedrag mij inboezemt. Ik hob u gezegd, dat dit huis en dit geld uw eigendom zijn, en dat ik ze u schenk. En daar gij aarzelt, om mij te gelooven ; daar ge mij noodzaakt, om de waarheid door een eed te bevestigen, zoo zweer ik u op mijne eer, dat dit alles u toebehoort, en dat ik hetji gaf om de r ^ n d[ie ijkffr^^ .**f\

Na deze stellige, plechtige verklaring, gevoegd bij de ernstige uitdrukking van Rodolphe's gelaat, 'twijfelde Chourineur niet langer. Hij zsig zijn weldoener esnige oogenblikken zwijgend aan ; vervolgens sprak hij ronder esnig-H ophef en met eene diep bev/ogen ctera : — Ik geloof u, genadige heer, en dank u wel... Een man ais ik weet geene fraaie woorden te vinden, maar noog eens : ik dank u wel... Dit evcriwel kan ik u zeggen, dat ik nimmer h'-lp za! weigeren aan een ongelukkig-, omd8.t ho::__r en ellende... oude heksen pijn Van dia scort, waar de arme Goualeuse door verleid i*», en omdat men, eens in de goot gevallen, niet altijd ster^ genosg is, om er weder uit te komen. — Gij kondt mij niet beter danken, brave jongen. Gij begrijpt mij, In deze secretaire zult gij de koopbrieven van het huis vinden;; ze staan op naam van t'rancoéur. » — Francceur? — Gij hadt geen naam, ik geef er u een... Hij voorspelt iets goeds, en gij zult hem eer aandoen, daar ben ik zeker van. — Dat beloof ik u, genadige heer. — Houd maar goeden moedl... Gij kunt mij helpen in eene grootsche, schoone onderneming. — Ik, genadige heer? — Gij zelf... Gij zult in 't oog der wereld een levend, een heilzaam voorbeeld zijn... Het gelukkige lot, u door de Voor!WiSt
strekken, dat men, hoe laag ook gevallen, zich nog altoos kou opfceffen, en veel hopen mag, wanneer men b-rouw toont over het kwade en het powle ongeschonden bewaart. Wie u gelukkig ziet, omdat ge na eene strafbs-.,^ _st_d cii eene vreselijke boete voor _ri n-isdrijf eerlijk en onbaatzuchtig zijt «jvsöleywi**... ial in dergelijke omstandighedetn alias aanwenden om beter te worc'.a. Nicife va» uwe vroegere loopbaan moet v.rüor***en blijven. Vroeg of Iaat zou as«n,l]9i tock vernemen, en ik acht het altocs b«tar, eene ontdekking te voorkcssoti, SU-aks gaan wij naar den burgemeester van deze gemeente. Ik heb mij omtrent hein Ingelicht en vernomen ; dat hij v?_ar*jV.g is om tot mijn werk bij te dragen. Ik Kl mij bekend maken en uw borg s».jn; en om van nu af eene eervolle betrekking daar te stellen tusschen u en de twee voornaamste vertegenwoordigers in deae stad, zal ik twee jaar lang eene raatndelijksche som van duizend frank aanwijzen, bestemd voor de armen ; maandelijks zal ik u die som overmaken en ge zult er het gebruik van regelen met den burgemeester en den pastoor. Mocht bij een van beiden nog de minste bedenking blijven bestaan, om met u in aauraking te komen, die bedenkingen msettn v-srvallen bij de gemeenschappelijk beoefening der Christelijke liefde. Eens die betrekkingen geregeld zijnde, zal het van u afhangen om hunne achting te winnen, en dit zal niet uitblijven. .,.,.--.„ - IWfWfllc«lV
Bericht: D e Emulskm Scott. haren roem rende 37 jaren stand gehouden en oye ecn faam verkregen hebbende als zijnde

de oorspronkelijke ei de beste aller emuisions roo heeft zij natuurlijk veel namakeiTaJ Hoe stwk ook de bekoring moge wezen! een goedkoop namaaksel te koopen, toch., i is het in uw belang u te herinneren dat; „goeden koop" „kwaden koop" i«, e » ' . bijgevolg tijd- en geldverlies. D e Eraal.7 lion Scott

Is altijd haar geld waard, daar zij gemaakt wordt uit de zuivetrrte ent; de kostelijkste bestanddeelen ; het is om.; die reden dat zij altijd buitengewons-j uitslagen levert. SS®-;

MULSION

SCO wier omhulsel altijd met <*•*.visscher bekleed is, w-OKK* gebruikt int-eKindertribB-S" voor bloedarme kinderen1 te Brussd-Boendad. _ * ^ rrijs 2.1S Ir. taa 4,50 tr. bij -lle «"j-tba-ew. » St-atl I! Trachlrrii, mits 50 ca—ti-nem in p^..l_es«ïls, ttstutarc. _ui NL G. Cobtaeaaba-eo. 39, -Ui-straat. Brnssel. i

VERMAKELUKHEOEN FRANSGHE RCHOUWBUHC Vrijdag, feestavond van den heer S . 't&t. loo, eerste orkestmeester: eerste opvoering 1 van het Russisch ballet «Shéhérazade», va^,' Rimsky-Korsakow; 2. «Cavalleria Rustica-na> en 3. « La Fille d u Regiment s, m e t dsnheer Ancelin in de rol van Tonio. Zondag, S Februari, t e 2 1/4 ure, dagve.1, tooning aan de gewone avondprijzen,: Let Postillon de Longjumeau m c ï Ancelin, e a Schérérazade. 's Avonds, te 6 3/4 u r e , o n wederroepeKjkc laatste vertooning van SJ j'étais Roi, raet M. Ancelin, e n L c SoldM de Chocolat.

VLAAMSCHE SCHOUWBURG Donderdag ö Februari, om 7 l/S ure*( Groote Verwachting, spel in I bedrijf. — H e t Luitenautsliefje, zangspel in 3 bedr. .- Zondag, 8 Februari 1914, pjn S l/4_ ure. dagvertooning aan verminderde prijaen-* H e t Lttitenantslitsfje« ,iustig!.-zangspeli i i a drie-bedrijven. Zondag 8 Februari t e u 1/2 ure stipt» groote buitengewone vertooning van Vrfje Wolken, tooneelspe! in 3 bedrijven en H e l Ijuitenantsliefje. lustig zangnpol in drie be« drijven.

Pariijberichten 00NDER0AC W U K C L J J B S . • - Om 8 ure, federatierit-; tina in «Ons lluisi». Allen o p post. N £ L U E r S - K R I N _ . — Donderdag, gectt solistenles; om 8 1/4 ure zeer stipt, alge-, meene repetitie in de Groote Zaal voor heb Concert van Zondag toekomende. Niemand 1 mag ontbreken. T U R N C L U B VOORUIT Donderdag o m 8 1/3 ure, dringende 'repetitie voor al d > feestnummers.Vooral d e turner» d e r groote afdeeling moeten stipt aanwezig ziju. H A R X K H I N O . — Om 9 ure stipt, reije-; titie voor l c cn 2e baesen voor «Les K s p n t » de la Nuit».F A N F A B K « O E V O L K S V R I E N D E N »,; — Om 8 1/4 ure drineende bestuurzitting» M U L T A T U L l - K R I N U . — Om a ure zeer stipt, algemeene repetitie in het Feestlokaal voor E c n moet er trouwen e n Winterslaap. Allen stipt op u u r ! VRI.DAC HARMONIE VOORUIT,— Om 8 ure, sol-. fègeles (spelende l e d e n ) ; om 9 ure, algameene repetitie. Niemand ontbreke. . A C C O R D E O N I S T E N . — Om S ure, be-. stuurzitting - om S 3/2 ure, algemeene repeh

F A N F A R E « V R I J H E I D DOOR B B O E D E R S C H A P ». — Ora 7 1/2 ure, repetitie' voor tamboers en elairons. K A S T E E L - H E I R N I 8 . — Om 8 ure. DOK. — Om 7 1/2 ure, lokaal • ' t Nieuw Boldershof », Metserstr., 24. M U I D E . — Om 8 ure. FEESTLOKAAL. — Om 8 ure. PLEZANTEVEST. — C-n S ure. VRIJHEID D 0 0 E BROEDERSCHAP. — Om 8 1/2 ure. WIJKCLUB MIDDENSTAÜ. —Bestuur ziting om 8 ure. VOOBMUIDE. — Om 8 f/2 u r e . N I E U W U R U Ü . — Om 8 u r e . K O R T R I J K S C U E POORT. — Om S 1/2 ure, lokaal: «Volharding», Smisstr., I U . . W I J K C L U B EN S C H 0 0 L B 0 N D AKK E R G E M . — Om 8 1/2 ure, bijzondere bestuurvergadering in bet lokaal, Rasphuis straat, n. 17. D e propagandisten moeiten met hunne lijsten voor h e t petitionnemen*: tegenwoordig zijn. Ook d e partijgenooten die zich aangegeven hebben in de estaininet «De Dikkeboom» en d e leden van d s Bijlokevest worden verwacht.' F A N F A R E « D E V O L K S V R I E N D E N ». — Om 8 ure solfegeles en repetitie voor tatnboers; om 8 1/2 ure repetitie voor elair o n s ; om 9 ure voor til d e ntuziekMitt*-r*r Aller opkomst is noodig. M E T S E R S V E R E E N I G I N t i . — Om 7 ure dringende bestuurzitting. . N i e m a n d - •***-*{ontbreken. ""

)

r Vrijdag 9 Februari 19U

BYR

VERSTERKEND HERSTELLEND tfERITïEP MEI URACHTIOEb WIJ* tft I t t * U I

HOUfDBfSUSOüfft

Hen verbruikt bet zoowel 't buts als io bei koüieouis.

Sam, Maat. "VolksrocM,,

ONS HUIS — Groote xaal

KORTRIJK

ZONDAG 3 F E B R U A R I 1911 om 6 are stipt

De Maats-.-happij VOLKSRECUX levert het beEte, gezondste en v e c i z a a m s t e brood. De Maatschappij VOL..-.Si.ECHT geeft op alie a&nkoopeu van kriidenierswartn ï a n bare leden 6 per honderd en aan de nietleden 2 per honderd terug. De andere magazijnen bo'ideu de vinsten voor z i c b ; in onze Saratnsverkende Mi-at«chappij worden zo aan de klienten uitgedeeld. Nergens vindt men betere keus van n h o e nc-n ; nergens zijn de schoenen zoo sterk, schoon en goedkoop dan io bet VOLKSltECUT, St.Janslai>n. 0. Telefoon 433 .

Klassiek Concert gegeven door den < N E L L I E ' S K R I N G '*, bestuurder Paul Verpoest mart dc welwillende medewerking vajj gezellin Germaine Posthumus, . en het Haydn strjjk-quartct. * * * PROGRAMMA C a) Chanson des Pêchenrs de Lnne Hedwige Chrétieu b ) Les marchandes de fleurs, Gabriel Pièrmé. door den Nellie'ekring. B. Kerstnacht, zang met viool en cello obligato Wambach door Germaine Posthumus. 3, Quartet X I I , Kaiser-quartct Haydn a) Poeo Adagio Cantabile b) M e n u e t t o . door het strjjk-quartet, 'i. A v e Maria, met cello obligate Gounod door Germaine Posthumus. B. a) E x t a s e Canne b) Chaeene Durand voor T r i o : viool, eello eu piano. «. a) L'Abandonnée, Mendelshonn . b) Comme ils ont tui Mendelshonn door d e n . Nellie'skring.

Samenwerkende Maatschappij

WERKERSWELZIJN BRUGGE _>*. •Ö^<_H_M_r_ , H_r_''i_H_K_^

Kolen van "Vooruit,, TE HUIS BESTELD : 32 fr. per 1000 kgr. of fr. 1.60 de 50 kgr. AAN 'T SCHIP OF MACAZIJN : 30 fr. do 1000 kgr. of fr. 1.50 de 50 kgr.

BAKKERIJ EN K R U I D E N I E R S W I N K E L SI, Kleine Koipcrstraat, 81 5 % deel in de winsten, in geld uitgekeerd. op alle krui_enicrswarcn. Alle drie maanden uitkeering van den brooddeel. 6 centiemen terug per gekochte jeton. JÜ1CT GEWICHT, EERSTE KWALITEIT VRIJ VAN ALLE VERVALSOHINO Hulp bij ziekte en geboorte.

Extra beste Confituur tn glazen, fr. 0,35.— In doozen, fr. 0.50. Abricotsconfituur, per gewloht: 1 frank de I lo. In de KruiJenlerswInkels van «Vooruit».

l a minuten Poos 1. Quartet I e p : 12 Mendelshonn a) Adagio, non troppo Allegro non f ardante b) Canzonetta (allegretc) door h e t strijk-quartet. S. La Bohème « monologue de lettre •>. *- Leoncavallo door Germaine Posthumus. 8. a) Aria, op de 4c snaar Johaun Mattheson b ) Menuet, in G. n° 2 Beethoven c) Andante Cantabile, o p : I I Tschaikowsky d) F u g a , nit het VI" quartet in F . Mozart door het strijk-quartet *. Herinnering, lied jSta Van Tright door Germaine Posthumus. t. D a n s les bles, koor met solo Gabriel Pièrmé door den Nellie'skring.

YRRH

De Partijgenooten en Maatschappijen die naar Oostende komta en na het V O L K S H O T E L bezocht te hebben, nc-odigea wij nit een bezoek te brengen aan de

31, Veldstraat, 31 Men kan er ook goede en goedkoope lerverschlngen bekomes HET BESTUUR.

Vrije I n g a n g

Kinderen niet vergezeld worden geweigerd.

Ma gazijnen van H VOORUIT

hunner ouders

H e t Haydn Sirijk-qaariet is samengesteld u i t : Paul Verpoest, l e viool* L ö t e t t a .Verpoest, Se v i o o l ; George D e Meester, a l t o ; J u l e s Dupont, eello. Meisjes, -wordt lid v a n den « NeUie'skringa. R e p e t i t i e s iedere M a a s - en Donder darren om 8 1/2 u r e . Zaal 55 «Ons Huis ».

LOGEMENT V e e r werklieden e a bedienden die zeer lekker e t e n en propere slaging willen, is e r maar een huis waar het zoo goedkoop i s en zonder herberg. Voor 8.50 fr., 9.50 fr. of 10.50 per week, waseb en naaigoed inbegrepen, kan men dit alles bekomen bij B . D E WITTE, 14S-150,Berouwstraat, Gent.

MELKTRAAN > Kracht tier «te Hen de, iaacbe a s Tentet-kende •tn* «sa kelk en a-ods pbo-phatfas, met gordt* k-rB»oh»n levertraan. Geeft feaoniUuid aa kneht, prikkelt dam eeV fcet, vantarkt ie renuwan an geoeeet de ergste bciretkwauec. «f. t . 2 5 de fle.eh GthrlhtomuIJtUy •. I Snaai afcuML

*

c voiksdnkkirlj > Hwpoort, 29, Gaat.

fffiÉM Devs: • ie5ena.de ootstekm: f . van het -lichaam lijn op e- f; __ dages generen door de.: n.verdrijvende Waltherypil l fr. de doos van 4e pillen.

.1

. - V O O R U I T -:- . 1 . . - . . 1 -

'HET iNSTnrtjr CHÏMIOTHÉRAPIOUE DE BRUXELLES 1 3 , Z u i d l a a n (Avenue da Midi) door zijne drie dokters specialist Van zich gansch aan zijne klanten begeven. Raadplegingen : Mie dagen van 1 tot 9 uren s' avonds; Zondags van 9 uren tot middag: Op a f s p r a a k : s'morgens. aZijn er alleenlijk behandeld, de drie groepen volgens kwelen, door de nieuwste methoden. genezing schriftelijk, gegarantlseerd in eenen kortemijd op voorhande prijzen zoef redelijk:

SYPHILIS (Gebreken van het bloed en huidziekten) genezen door inspuitingen in de aderen vaa

606-914 Waterwegen van Professor Ehrlich

(Druipii-g. vernauwing, prouati- eyaiitia. bl-av onsteldngen. nieren, troebel brandend water, witte vloed der vrouwen, enz.) door da n i e u w e koepok*tof behandeld:

OF H E T GELIJKVLOERS: Monteur-broeken en .Te-sten; Blauw g o e d ; Ondergoed voor Mannen, Vrouwen en Kinderen; Witgoed; Vronwenstotfen; Zijden; L i n t e n ; C M l e s ; Gordijnen; Storsen; dorsets; Kon» s e n s ; Sarglën; Spreien; Mercerlën; Bijouterieën; Cols; Plastrons; Sigaren; Zeepen; Tapijten; Tolleciree; Korven; Beiszakken; Parasols; KunstToorwerpen; Zichtkaarten van de inrichtingen « Vooruit », der Expositie e s iet St_d G e n t ; Bcnoodigheden voor Kleermakers en Kleermaaksters; Damen-, MeisjesM Kinderhoeden, alsook de t o u r n i l ^ . n. (Fluimen . b e m a n , galons» boucle., enz.)

ONMACHT (Neurasthenie, «aaadverlies, dOa»r dc laatst» ontdekkingen. Brochure et» inlichtingen kptlelocs.

R0UMOF0R GEEFT U NIEUWE LOMGEN

V

OO BUIT verkoopt alles wat men maar denken kan, daarom ïs een bezoek aan zijne magazijnen voldoende om zich van alles te voorzien, j Door de VRIJE INGANG aan de Magazijnen, is i-et de NIET LEDEN gegund op alle gemak hunne keus te doen, zonder lastig te worden gevallen. De Magazijnen zijn open op de werkdagen van 7 1/2 u. des morgens tot 12 ure, en van I 1/2 tot 8 ure des avonds. De Zon- en Feestdagen des morgens van 8 tot 11 314* ure.

ZIEKTEN

Genezing door bij zondere beh&adeling door specialist: Zondag.Dio-dag en Vrijdag van B tot IS oor — (Jent. 54, Sat-aen. straat. M .

Voordeelen i Aan de Leden 6 % deel Niet-Leden 2 % deel Hulp bij Geboorte, Ziekte en OverlijdeD. Pensioen volgens de aankoopen

Cervelas

*TC •

•J

De zuivere waarheid I Wat zegt de geneerheer aao een zwikl[e eo terneergeslagen zieken mensch? Mijn vriend, zegt hij, uw bloed is arm, •_» b.ced is niet kloek meer genoeg, uw bloed kan de voldoend- voedingskracht aao u» lichaam niet meer geven, uw.bloed is armtalig geworden door de slechte spijsvertering, door de overdaad, door de langdurige bardlijvigheid, door de slechte specerijen gemengd in uw eten, doo- het ontbreken' van lucht eu licht in kleine en slecht ver. lucUte kamers, enz. Eh wel. mijn lieve vriend, om u t e herstel, len en u eene ware goede gezondheid terug te geven, is er maar één middel cn dit'.«:' uw bloed goed zuiveren eu als bloedzuiv.., raar is het maar de NORODOL alleen dieu kan redden, want de KOROOOL is de eenif. ste en ware bloedzuiveraar welke gansdi schadeloos is. Zuivert dus uw bloed van alle kwalen, vu' alle langdurige vergiften, van al de vuile' stoffen uit uw organism welke in uw li. chaam zijn verzameld, èn gij zult in bewondering staan over uwen staat van gezondheid, welke gij op korten tijd zult bekomen hebben. Te verkrijgen te G e u t : in al de apotheken van «Vooruit»1. Prijs per doos fr. 3.50 (N' 6)

OP H E T TWEEDE V E R D I E P : Meubelen in allo stylen cn modellen; Slapingen in wol, haar en tlocon; Kcukengeriet; Geëmailleerde en gewone Komfooren ea Kachels; Linoleum; Toile-cirée; IJzcrwaren alsook Wcrkgereedschappen voor Timmerlieden en Meubelmakers; Bijzonderheid van snijtuigen (mcss.n, scharen en Beheersen van de boste merken).

WI* extra goede cervelas begeert moet «jtee koopen to de KruMenlersa-lnkeie v u Vooruit, 0.85 fr. de 100 «rammen ('t «ton ~ ~ ~ -

In 1880 beginnen bakken in een kelder, beschikt in i g i 3 over x Brood, en Taartenbakkerij, i Steenkolenhandel, 7 Ellegoeden Confectiehuizen, 6 Leder- en Schoenwinkels, 7 Apotheken, »3 Kruidenierswinkels, 1 Meubelmagazijn, z Brouwerij, en 3 Buffetten (Ons Huis, Feestlokaal en Kasteel)

OP H E T EERSTE V E R S I E P : Mannenstoften en •Kostnmen; Kin derkost urnen; H o e d e n ; Klakken; B e r e i s ; Regenschermen voor Heeren, Damen en Kind e r e n ; Wandelstokken; Pracht- en Werkschoenen; Sletsen; Fcuters; Schoenen op maat en aanverwante benoodigheden,

GEHEIME Laaf BW Mwwk fernardigu ia ft

f f ï

SAMENWERKENDE MAATSCHAPPIJ

¥r!|*!a-jmapkt, GENT

PVa^Va^>«i^^«vA<«^^a^A < a^l'V«^'X«*A»»-'

{Iran VOORUIT

M

• •

7 0 , S n n i T * * ! » , AKSPACHL •*.*_. 70 BnUSSF.t, KCL-SIE i

GEERAARDSBERGEN BESTE BROOD aan 40 centiemen 1 1 / 3 hilo. S centiemen deel per brood aan de leden. E L L E G 0 E D , S P E C E R I J E N , iuARGARI. N E , beste boedanigbe.d. 5 % deel aan de leden. K O L E N H A N D E I , beste kolea thuis besteld. 5 centiemen deel per zak aan onze leden. Ondersteuning bij ziekte en kraambed»

waar een schoone feestzaal ter beschikking is voor maatschappijen.

De deuren zullen gesloten blijven gedurende de uitvoeringen der nummers.

1

Sanvertetrie MaatsctiappiJ " D E VERBROEDERING,,

Samonw. Maatschappij it£ NOORDSTAR

St-rengelijk verboden t s rocken in de zaal.

VERTRAGING

dwMAftNDSTONOENw-n-.rbaar.ulty,,, j ' Vrsagtct«ta>Bt»l90i- t-iehung-a . *K.ÏJ__1Ï« «r. BETALING NA OE G-N-ZIUB I

Bijfiuizen s De Maatschappij VOORUIT geeft naast de zeer groote en talrijke voordeelen aan de Leden, zijnen steun aan alle werkersstrijden tot lotsverbetering en meer recht -:•

2wijnaardscl!esteenw8g, GENT Wondelgemstraat, 6ENT -: Lansestraat, LEDEBERG :-

Wordt Lid van VOORUIT!

VERZEKERDE GENEZING VAN ASTMA .BRONCHIET. HARTZIEKTEN Indien ow apotheker or Reen bczit.sctmjTi naar de Grands Laboratoires Belg«i« "• La Louvi6re.

AAM OF VROUWEN O* remwiie t i « a > e » i i « 0» T M » ton teeft altijd tan ttaere».«e'**r- j loete» eu «isidiellglee «IUBJ •» II» fttiile»
VERTRAGING

.-» katiftJx» ftnooilei b*d«tt»ourttaria. IC», rot dei Cm -wae»,
mmmmmmemmm

V

^^H

11 PI •

III

Siivoanssl van 6 Fabmarl 1914

Beknopt Kamerverslag Kamer van Volksvertegenwoordigers Zitting van 4 Februari I9I4 Voorzitter..•••'.« van M. SCHOLLAERT, Voorzitter De zitting wordt geopend te 1 uur 45. MEDEDEELINGEN De heeren Ozeray, door faniilieplichten weerhouden, on Persoons, belet zijnde, verontschuldigen zich, omcjat zij de zitting van heden niet bijwonen. WETSONTWERP U. HELLKPUTTE, minister van landbouw en openbare werken. — Ik leg ten i.ureele der Kamer een wetsontwerp houdende herziening van de wet van 1 Februari i-M-4 en van 15 Augustus 1897 op de politie lier wegenis. Daar dit ontwerp vooral ten doel heeft de planten langs de wegen te beschermen, stel ik voor dit ontwerp tot onderzoek te verwijzen naar eene bijzondere commissie, Idoor het bureel aan te stellen. (Zeer wel! 'tS allen kante.) VERSLAGEN De heer RAEMDONCK dient het verslag ;iu van de Middenafdeeling belast met het [onderzoek van de begrooting van landbouw en openbare werken. De heer HOYOIS dient het verslag in van de Middenafdeeling belast met het onderzoek van de begrooting van geldwezen. De heer MELOT dient het verslag in van de Middenafdeeling belast met het onderteek van de begrooting van binnenlandsche .aken. Vervolg van dc beraadslaging over tle artikelen M. DE VOORZITTER. — Wij hernemen de bespreking van de artikelen van het •schóolontwerp. Het woord is 'aan den heer minister van wetenschappen en kunsten.. , ._ POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Door hun amendement Vragen de heeren Vandervelde en medele den dat, indien twintig huisvaders het oprichten van eene gemeenteschool eischen, ideze wensch worde ingewilligd, zelfs dan wanneer do bestendige deputatie een ongunstig advies uitbrengt Het is onmogelijk èene dergelijke uitgave zonder toezicht op te dringen. ' M. LORAND. — Ér is hier geen. spraak iaa oprichten....maar wel van hatfdhaveu. tte nieuwe uitgaven zullen de aangenomen tcholen wel verwekken. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Op dit gebied hebben de bestendige deputatién nooit- willekeurige beslissingen uitgebracht. M. PECHER. - Het zijn nochtans- politieke korpsen. M. POULLET, minister van wetenschapten kunsten. — He is onontbëerlij' dat- de echtheid der handteekehs der aanv:rager3 •rorde onderzocht, alsmede de stelligheid liunner wenschen. (Onderbrekingen bij de linker- eu uiterste linkerzijde.) Gezel TROCLET. — Daarvoor hebt {jij Uw schoolopzieners. M. POULLET, minister van wetenschapten en kunsten. — Gij schijnt te denken dat, wanneer de bestendige deptatie- een antfer oordeel velt dan dit der huisvaders, die |-»ak bepaald uitgewezen wordt tegen de huisvaders. Daar is niets van. De Regeering doet uitspraak. Verschillende onderstellingen kunnen onderzocht worden. Het komt .er op aan te welen of de uitvoerende macht al of niet de gemeenten zal dwingen den wil der huisvaders te eerbiedigen en nieuwe scholen op te richten. Indien de Deputatie het eens is tntt de ouders, moet de Regeering gebiedend optreden, In geval van oneenigheid wuft de uitvoerende macht altijd vrij de huisvaders in het gelijk te stellen. Gezel ALLARD. — Een katholieke behendige deputatie bevoordeelt, in alle ge*al, altijd hare vrienden. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Gij vergeet wat het huidig 3t«lsel geven kan met het oog op de eisenen welke gij vooruitzet. M. FRANCK. — In de provinciën waar P} de meersters zijt, handelt gij naar uwen zonder eenig toezicht. Dat toezicht '•tfent gij daarentegen streng uit in de provinciën waar de Bestendige Deputatie tot f en_ andere politieke denkwijze behoort. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Wat ik.verklaar strookt ott de bestuurregeleu. De oplossing die ik •"«wijs bevindt zich zelfs in den « Manuel tarlementaire >. • M. LORAND. — Uw tekst voert- nochtans *erie nieuwigheid in. ïL POULLET, minister van wetenschapI-en en kunsten. — Hij maakt de ouders ge?e_iakkelijker, maar de regel die ik aanwijs, •fordt algemeen aangenomen. Tracht mijne '"klaringen te weerleggen tegen de tweede rtemming. It. FERON. — Indien de Bestendige Deputatie het eens is met de huisvaders, zijt fJJ gebonden. Maar indien de Bestendige deputatie het niets eens is met de huisvaders, dan.blijft, gij altijd vrij gelijk te geven •an de huisvaders. M. POULLET, minister van wetensehapr*i» en kunsten. — J a • J a ! M. GOBLET. — Dat is dus zeer duidelijk. M. MECHELTNCK. — De Koning zal " s meester blijven, zoo de bestendige de-

putatie ongelijk geeft aau de huisvaders. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — De heeren Nolf en Buyl willen, bij amendement, verbieden voortaan de eenige gemeentescholen af te schaffen. Ditaaamendement is nutteloos. De Regeering heeft geene scholen afgeschaft, tenzij de geweldige toestand, door de wet van 1S79 verwekt, de school had nutteloos gemaakt. (Onderbrekingen, links en bij de uiterste linkerzijde.) Gezel DEMBLON.— Geweldige toestand. Nooit was er eene eematigder wet dan die van 1879!

M. POULLET, minister vau wetensehoppen en kunsteu. — Sedert 1S9Ü. dus op vieren-twintig jaar, werden er in het geheel maar tien gemeentescholen afgeschaft. In 1895, beweerde men dat, naar aanleiding van de nieuwe aanmoedigingen aan de vrije scholen verleend, de afscha'fing van gemeentescholen zou toenemen. Nu, gedurende het tijdstip 1S95-IS99, -eeft men er m het geheel juist vier afgeschaft. Sedert 1899 werd geene enkele gemeenteschool afgeschaft. De linkerzijde schijnt te vergeten dat, tegenover de afschaffing van deze scholen, 78 gemeenten van de ontslaging hebben afgezien. Nooit gewaagt men van de heropgerichte gemeentescholen; welnu, 78 werden heropgericht, terwijl er slechts 10 werden afgeschaft. Met de leerplicht zal de regeerin - veel strenger wezen voor de ootslagingen. Dat belet echter niet, dat er uitzonderlijke gevallen kunnen voorkomen, waarin eene school zou kunnen afgeschaft worden. M. FRANCK. — c-ij moet rekening honden met de gevolgen welke de nieuwe wet zal hebbeu. Daar detoelag.n ruimer zullen zijn, zal men er van zelf toe gebracht worden ineer vrije scholen op te richten. M. POULLET, minister van wetenschappen cn kunsten. — Wie zou er aan denken ten ware de volstrekte noodzakelijkheid bewezen zij eeu gemeenteschool af te scha fen, terwiji de leerplicht algemeen ingevoerd wordt. Wat heelemaal onaannemelijk is in de voorgestelde amendenienteu is de bepaling volgens welke het, iu die gemeenten met minder dan 1.000 inwoners, voldoende zal zijn, dat huisvaders, die samen tien kinderen in de schooljaren hebben, een gemeenteschool aanvragen, opdat dezo zou moeten opgericht worden. Bij het amendement vau den heer Mechelynck kan ik. mij ook niet aansluiten; het beoogt de vernietiging van sommige aanucmingscontracton, in extremis gesloten. (Onderbrekingen, lint».)., , . . Ik heb reeds gezeid wat ik van dat. soort aannemingen dacht; maar ik moet ook rekening houden raet de zelfstandigheid der gemeenten. Wel andere misbruiken dan die aannemingen in extremis kunnen zieh voordoen alle misbruiken moet men treffen, niet een enkel in het bijzonder. . M. FRANCK. — Tref alle mogelijke misbruiken en wij zullen deu door u voorstelden tekst- aannemen. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Dergelijken tekst, met gepaste bewoordingen opstellen, is zeer moeilijk. Mijn achtbare collega voor binnenlandsche zaken légt er zich op t o e ; do zaak is niet dringend, vermits er dit jaar gee-né gemeenteverkiezingen plaats hebben. M: MECHELYNCK. — Niets is gewichtiger dan een aanneming • M. POULLET, minister van wetenschappen cn kunsten. — Het instellen van eene plaats van onderwijzer of zelfs het oprichten van eeno school is veel gewichtiger. Immers, hier geldt het bestendige uitgaven, terwijl de aanneming maar eene tijdelijke uitgave medebrengt. Ik kan ook niet instemmen met het amendement der heeren Buyl en Nolf, waar zij vragen, overal m de jongenscholen de onderwijzeressen te vervangen door onderwijzers. Dit amendement beperkt de zelfstandigheid der gemeenten. Tal van steden zijn gelukkig beroep te hebben gedaan op de onderwijzeressen voor het onderwijs der kleine jongens. Gisteren nog werd die methode vooruitgezet in een artikel van < Le Journal des Débats ». Het amendement van den heer Pècher, waarbij het verboden wordt meer dan -JO leerlingen in eene klas te nebben, is evenmin aan te nemen. LINKS: Dat is nu wel eene stelselmatige afbreking. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Gij vergeet dat er gebrek is aan onderwijzers. Over het algemeen zijn de scholen bij ons niet overbevolkt. Aan den heer Péeher, die voorstelt het getal leerlingen per klas op 40 te beperken, antwoord ik dat in Duitschland tal van klassen 50, 60 en meer leerlingen tellen. Gezel P E P I N . — 't Is te veel. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — De toestand verbetert, overigens hoe langs zoo meer. Zoo hebben wij, in deze laatsten tijd 306 nieuwe klassen kunnen doen oprichten in 280 gemeenten waar men kloeg over te groote schoolbevolking. Ik voeg er bij, dat wij, bij het koninklijk besluit, dat de gewone toelagen regelt, te gepasten tijd steeds de scholen kunnen begunstigen waar, in dc overbevolking middel wordt geschaft. Wat het amendement der heeren Nolf en Péeher betreft, aangaande het gemeentelijk onderwijs over 't algemeen en de gemengde scholen heb ik mijn gedacht reeds verklaard tijdens de algemeene bespreking. De heer Nolf heeft desaangaande een onjuist en waarlijk vooringenomene redevoering gehouden. Hij heeft eenige uitzonderlijke ge^jJJejajnej^jjen sezamenjijken s^hool-

=Tï

Vrijdag 6 Fe&niarl Ï914

toestand in West-Vlaanderen met « u e en zelfde verachting bejegend. Zoo komt het dat in de staden als Brugge Roeselare en Kortrijk, het gemecuteonderwijs voor meisjes bloeiend is en geen enkele huisvader klaagt; te Brugge is geene enkele klas met. meer dan 36 leerlingen. M. MECHELYNK. — Zeg ons eens hoe die scholen zijn ingericht. Er zijn er op zoo verren afstand dat men de kinderen er naar toe moet voeren. M. STANDAERT. - Welke scherta I M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Gij vergeet dat er naast, do gemeenteschool voor meisjes van Brugge, cene middelbare Staaatsschool, met.voorbereidende afdeeling, bestaat evenals eene Staatsriormaalschool met oefenschool er bij. Te Kqrtrijk evenmin levert het gemeentconderwijs leemten op: De heer j-Jolf Jieeft het vooral gemunt op de gemengde scholen. Hij schijnt te gelooven dat wij de Vlaamsche liberalen er toe dwingen willen hunne kinderen haar kloosterscholen te sturen. Het stelsel der gemeengde school wordt in België niet zoo zeer afgekeurd als men het wel wil zeggen. Er bestaan 1,000 gemengde gementescholeu op 4,600. En dezelfde verhouding kau men nagaan bij dc aangenomen of aanneembare scholeu. In Pruisen, in Baden, iu Beiereu, eeu katholiek land, en in Nederland wordt de overgroote meerderheid der kinderen in gemengde scholen opgeleid. De heer Nolf sprak van het stelsel van 1S79, en hij scheen te gelooven dat de inwoners van Vlaanderen dat stelsel boven het huidige verkozen. Hij vergeet dat er, in 1881, in Oost-Vlaanderen 24-1 gemengde scholen bestonden en dat die toestand thans juist dezelfde is.Daarenboven is het getal meisjes afgenomen in de scholen, _n. West-Vlaanderen is hot getal gemengde scholen slechts met 20 eenheden verhoogd, en in Limburg is het getal gemengde scholen verminderd. De waarheid is dat iu zeer kleine dorpen, dè gemengde school onvermijdelijk de regel is. Ik voeg er bij dat gij er u enkel over beklaagt, wanneer er eene vrije meisjesschool in" die dorpen geopend wordt. Ik kan toch de gemeenten niet dwingen meisjesscholenop te richten voor een onvoldoend getal kinderen. (Onderbrekingen, links.) M. CAPELLE. — Gij wilt het monopolie van het onderwijs van de meisjes voor de kloosterlingen voorbehouden. M. POULLET, minister van wetenschappen cn kunsten. — ls er sprake van aanzienlijke gemeenten, dan is ouze schoolwet rekbaar genoeg om iedereen voldoening to schenken op voorwaarde nochtans dat er leerlingen zijn. M.NOLF.— De ouders kunnen nochtans hunnen hunne meisjes niet zenden naar scholen, waar er vier o£ vijfhonderd jongens zijn. Zij weigeren zulks bepaald. M. POULLET. — Wil uit afzonderlijke gevallen, uiet een algemeenen regel afleiden. Wanneer er iif-eene gemengde school meisjes in voldoende r getale zijn, dan zullen de schoolopzieners maken dat aan de ouders voldoening worde gschonkeh. M. PECHER. — Maar schrijf toch hut recht der ouders dienaangaande in de wet. M. POULLET. — Ik wil de gemeentebesturen niet overleveren-aan den kwaden wil van sommige slecht gezinde ouders die misbruik zouden maken vau een wetsbepaling om de gemeenten nuttelooze kosten op te leggen. Dat men in Vlaanderen doe wat men in de provinciën Luxemburg en Luik gedaan heeft. Er zijn veel meer gemengde scholen in deze provinciën dan in Vlaanderen, en niemand klaagt. Men kan geen tweede school oprichten voor enkele kinderen. Wanneer dc ouden in. voldoende getal zullen zijn om op het oprichten van nieuwe gemeentescholen to wettigen, met scheiding der geslachten, zal mijn departement overeenkomstig de bestaande bestunrsregclen. hun voldoening geven. Ik kan de gemeentebesturen niet prijs geven aan de lagen en listen der plaatselijke politiek. (Onderbrekingen, links). Ik eerbiedig da zelfstandigheid der gemeenten, cn ik zal er voor zorgen. (Zeer wel; rechts.) De teksteu zijn rekbaar genoeg om aan al uwc wettige eischen te voldoen. (Zeer wel! rechts.) M. MECHELYNCK. — Het antwoord van den,heer minister verrast mij niet. Telkens wif eene poging gedaan hebben ten voordeele van de officieele scholen, liepen wij eene weigering op. (Zeer wel! links). M. LEMONNIER. — Zeventien amendementen werden verworpen. M. MECHELYNCK. — Hij is enkel bezorgd om de vrije school. En onder die voorwaarden zou de heer minister willen dat wij vertrouwen in hem stellen! Neen. Het plan staat duidelijk afgeteekend: men legt het. er op aan de officieele school door de vrije school to vervangen. (Herhaalde goedkeuring, links). Ik dring aan ten voordeele van het amendement ü a t de aannemingscontractcn, door de gemeentebesturen, in extremis gesloten, nietig verklaart. Dat is onbetwistbaar een misbruik, de heer minister erkent zulks, waarom zou men dan de nietigverklaring in de wet niet mogen eischen 1 Onder het bestaande stelsel, mag een gemeentebestuur .dat op het punt is te.verdwijnen, niet alleen een aannemingscontract voor tien jaren sluiten, maar ook een gemeentelijk lokaal en schoolmobiliair 'ter beschikking der aangenomen school stellen. In een handboek onder goedkeuring van den bischop van Namen uitgegeven, komen dieaangaande zelfs bea eadlaprda vbgqkzc dienaangaande zelfs bepaalde raadgevingen voor: «Vestig er de aandacht van het gemeentebestuur op, zoo leest men in dat boek dat het zelfs het toekomstig bestuur kan beletten eene officieele school op te richten, eu zulks door aan de aangenomen school het lokaal en de meubelen ervan af te staan.» Dat zegt de bisschop van Namen! (Luidruchtige woordenwisseling). M. HOYOIS. — Gij hebt het recht niet hem bij dje zaai te betrekken.. fi-«a**T'fr«,i-

M. MASSON. — Gij wilt den bisschop uit den slag haien. M. MECHELYNCK. — l u dats vlugschrift staat duidelijk «hit de pastoor, onder 't bevel van den bisschop, de meester van het onderwijs moet wezen in elke gemeente. Er is geene vergelijking to nut ken tusschen do benoeming in-extremis van onderwijzers, eenerzijds, en het hoogst gewichtig vraagstuk der schoolgebouwen, anderzijds: het eerste is, zooals ik bewees, voldoende om het amendement te rechtvaardigen; doch het katholiek onderwijs staat op het spel,en dat gaat, voor u, boven alles. Overal dozelfde gedachte, dezelfde drijfveer! De wet van 1884 was <3cne tcrugwerking tegen die van 1879. De macht der gemeenten werd in de plaats gesteld van die der regeering om het getal scholen te bepalen, behoudens de beperking betreffende do laatste gemeenteschool. Zij hebben er gebruik van gemaakt om het officieel onderwijs in den grond te boren. Vele gemeenten in de Vlaanderen en in Limburg hebben geen gemeentescholen meer. In het arrondissement Gent verdwenen vele officieele scholen of werden door andero vervangen. In de omschrijving Eekloo zijn er gemeenten met 4000 inwoners waar geene gemeentescholen zijn. Zelfs te Maldegem, met meer dan 10.000 inwoners, is er slechts eene enkele officieele gemengde school en zij Ktaat in een afgelegen gehuelit.(Uitroepingcn links) Gezel ALLARD. — Dat heet toch wol de officieele school tegenwerken I M. MECHELYNCK. — Ziedaar hoe de minister deu wil der huisvaders doet eerbiedigen. M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Wij ontvangen geen klachten. (Onderbrekingen). M. MECHELYNCK. - - «Jeen klachten! Iedereen weet hoe de klachten bij uw bestuur worden onthaald • Doorblader maar den Jlmanach royal waar er sprake is van het kantonaal schooltoezicht in het gebied Eekloo, dan tsult gij zien hoe het aldaar met het officieel onderwijs gesteld is-. Door zijn amendement wil de heer Rens verhinderen dat bestaands gemeentescholen voortaan worden afgeschaft. Dc toelagen aan tio vrije scholen zullen aanzienlijk worden verhoogd. Eene bepaling der wet duldt dab de kloosters onderwijzers nemen tegen lager wedde. Een groot-getal nieuwe klassen zullen dienen opgericht: ongeveer 800, zegde de heer minister. Do lasten der gemeenten zullen verzwaren; men zal haar zeggen; < Ziet van uwe scholen af * en owe lasten zuilen verminderen; de katholieke echoolcoraiteiten zullen het onderwijs inrichten. Wij duchten, dat gevaar! Het amendement van den heer Rena vrijwaart de handhaving van de gemeentescholen. Bestond er van uwejitwegG die politieke vooringenomenheid niet, dan zoudt gij ons voorstel aannemen. Wij zijn gerechtigd wantrouwig tu zijn en dat ook te vertolken; het belang van het godsdienstig onderwijs is de eenige drijfveer bij den minister. (Zeer weil-bij de linker cn de uiterste, linkerzijde). Gij voert het verplichtend onderwijs i u ; welnu, wat zal ër geworden van dc kinderen der afgelegen gehuchten ? De'heer minister zegt ons dat hij hun, bij zulk geval toelaten zou de school eener . naburige gemeente te volgen. Wij,, wij vragen dat- deze kinderen eene officieel..* school op hun gehucht .kunnen volgen. Maar altijd klinkt hetzelfde antwoord : Dat- die kinderen naar dc aangenomen school gaan ! s is er dan toch geene achtingswaardige vrijheid buiten die der katholieke' huisvaders ? M. PECHER. --Dat- is 'zonneklaar ! M. POULLET, minister van weteu_ehojjpen en kunsten. — Hoe handelt gij te Antwerpen tegenover de katholieke huisvaders ? (Onderbreking, bij de linker en uiterste linkerzijde.) M. MECHELYNCK. — Gij zoekt eene afwijking. Doch in de groote steden is de gewetensvrijheid overal geëerbiedigd. En daarbij het katholiek onderwijs is daar en gij schenkt zelfs aan do vrije scholen hoogere toelagen dan aan de gemeenten. Maar, telkens wij iets vragen voor onze gemeentescholen scheept gij ons af. M. PECHER. — Zelfs de meest gematigde en rechtvaardige aanvrageu. M. MECHELYNCK. — Een laatste vraagpunt nog, uitgaande van dezelfde gedachte; het recht van den huisvader. Ik sta verbaasd over de tegenkanting waarop ons amendement stuit. Het is mogelijk dat, in een opvoedkundig opzicht, de gemengde school to wetigen is. Het stelsel wordt nochtans in Frankrijk afgekeurd namelijk door de geestelijkheid. Zal de heer minister zich de medeplichtige kanunnik Tournier over de gemengde opvoeding worden aan de kaak gesteld* maken van hen die in het vlugschrift van « De gemengde school,zegt dit vlugschrift, is een door eri door vrijmetBelaarswerk, en de minister stelt zich «tan als de apostel van dit werk. Gezel O. HUYSMANS. - Pas op Voor den heer Brifaut. (Gelach, links.) M. MECHELYNCK. _- Ziehier het oordeel van kanunnik Tournier over dc gemengde school. < In de dorpschool, woor de bewakiug slechts tusschentijdig of voortdurend veronachtzaamd is, met jongens van uwe opvoeding, wier driften reeds ontwaakt zijn, zal door de gemengde opvoeding het argelooze meiseje, gemakkelijk door indrukken aangedaan, stilaan die ingeboren schuchterheid .die kiesche zedigheid verliezen die haar vrijwaarden tegen de wereldsche verleidingen. » Ik deel de gedachten van kanuunik Tournier. In de steden, rnct hun bijzonder onderwijzend personeel, met een minder aanzienlijk getal leerlingen, is eens- erneige bewaking mogelijk. Maar die is niet mogelijk op de buitengemeenten, waar de scholen overbevolkt zijn. Moeten de ouders er niet voor bevreesd zijn'en aarzelen er hunne kinderen naartoe te zenden! Maar niets kan de Regee^t-jng bewegen,; zij handhaaft de gemengde

opvoeding om de ouders er toe aan te w**-; ten hunne kinderen .naar de kloosterscholente zenden. (Zeer wel, links.) De vrijheid} zelve van den huisvader staat hier op het, spel, en eischt de goedkeuring van ont. amendt-ment. ; Met dit zoo rechtvaardig en zoo eerlijk' amendement te verwerpen, zou do Regeering bewijzen dat alleen het godsdienstig ondewijs in hare oogen van tel is. (Levendige goedkeuring links en • bij de uiterst» linkerzijde.) MOTIE VAN ORDE M. E. GOETHALS. — Ik vraag dat d«j Kamer morgen zou beraadslagen over d o inoverwegingnen*ring van mijn wetsvoorstelj tot wijziging der wet van 12 Decembe* 1912, waarbij eeu openingstaxe wordt g_«a hteld op de slijterijen vau geestrijke of gei giste dranken. ANDERE MOTIE Ciezel DEBUNNE. — Verl-den jaai- dien-', de ik een wetsvoorstel in tot regeling van,' den werkdag der vlasarbeiders op de boor-J den der Leeie. Ik vraag dat het bureel er. voor zorgo dat de commissie, aangesteldom dat voorste! te onderzoeken, aoo haast, mogelijk zou bijeenkomen. M. DE VOORZITTER. — Dat zal het b«t-: ree! doen. ANDERE MOTIE M. ÜENDEBIEN. - - Op onee dagontoJ staat een ontwerp van de gemeente Sau-! tin. Wij zouden over dat ontwerp kunne»; stemmen, waarover wij het allen eens zijn. M. DE VOORZITTER. — Dat punt staat op onze dagorde en kan te gelegener tijd' behandeld worden op bet einde van eene! zitting DL JJKRAADSLAUING WOBDÏ HERVAT, M. BUYL. — Aanhangig artikel is va«uH het hoogste belang. De Regeering beweert! vooral de vrijheid van den huisvader te wil-' len vrijwaren, voor de keus van de sehool.j De verschillende amendementen der 11»-, kerzijde hebben juist ten doel voor die Tri}-! heid te zorgen. Niemand zal het volgende, betwisten : sommige katholieke gemeente»,) hoofdzakelijk bekommerd met de fiuaneieele kwestie, zullen er belang bij hebben* bestaande Bcholen af te schaffen, om ze te; vervangen door aanneembare scholen,. want voor deze zullen zij grooter toelagen* trekken. Door onze amendementen willen wij deze! gemeenten in de onmogelijkheid stellen,' zoo maar al de officieele scholen af te' schaffen. Terzelfdertijd zullen wij voor den hnis-j vader de vrije keus van de school verzeke-' ren. Met een toom te willen stellen aan hetj inpalmen van het onderwijs door de kloos-' tcrlingen, beantwoorden wij aan de wen-i schen der wereldlijke christene onderwij-j zers. Gisteren nog las ik in «De Hulpon-i derwijzen-, t o l i van den Bond der chris-i tene onderwijzers, een artikel waarin werd; gewezen op het door mij aangeklaagde feit.i M. MOYERSOEN. — Dat is niet de tolk; van den Bond der katholieke onderwijzers. M. BUYL. —.lp-een artikel, Onder hoofding : t-.ÜYerropipeling vaa het wereldlijk onderwijs V,' 'wijst dit blad óp de middelen; om de uitbreiding 'via" bét klóosteïondérwijs te stremmen. Het stelt inzonderheid' roor,. in de wet te bepalen dat, in eene! zelfde gemeente het getal geestelijke onder-i wijzers, niet het getal wereldlijke onder-; wijzers mag te boven gaan. Volkomen stem ik daarmede in. Hetzelfde blad bekommert zich om de gezinnen der wereldlijke onderwijzers. Vastj en zeker zullen de wereldlijke onderwjj-i zers eu onderwijzeressen, door de medev dinging der kloosterlingen bedreigd, or; niet aan denken van hunne kinderen onder-) wijzers of onderwijzeressen te maken. Nu) reeds is het aantal kloosterlingen die in de! scholen onderwijzen bijzonder onrustba-| retid. Ziehier wat- men er moet- van denken, volgens de cijfers ontleend aan de toelich-, ting van den heer minister zelf wat betrfet het getal schoolkinderen. Gemccntc-cholen : in 1900, 480,058; ini 1911, 315,631, ' t zij eene vermeerdering vanj 7 t. h . : aangenomen on aanneembare scho-j )en,i n 1900, 313,856; in 1911, 420,179, ' t i g eene vermeerdering van 34 t. h. Zien wij nu eens in welke verhouding i het onderwijzend personeel is aangegroeid. In de gemeentescholen : in 1900, »,96S« 1911, 11,869 wereldlijken en 453 klooster-,' Hogen ; "t zij eene vermeerdering van' 19 r fc.-n. wereldlijken en 60 t- h, klooBterliu- \ In de aangenomen eh aanneembare scho-; len : in 1900. 2.131 wereldlijken en 4,284' kloosterlingen-; in 1911, 3,958 wereldlijken: en G,&00 kloosterlingen, dus eene vermeer- * dering van 38 t. h. wereldlijken cn 53 t.h. j kloosterlingen. En als ik de totale toeneming van hefe' onderwijzend personeel, in de katholieke': scholen naga, stel ik vast dat op 3,048 J nieuwe onderwijzers en onderwijzeressen, i 2,210 of 70 t. h. kloosterlingen zijn en! slechts 827 of 30 i. h. wereldlijke. Ziedaar de springvloed die steed» klimt j en verergert eu de overweldiging van d e ' scholen door de kloostersondcnvijzers moetj voor gevolg hebben hetgene niet alleen de anticlericalcn, maar ook velo goede kat-! tholieken duchten. De strijd tegen het officieel onderwijs' wordt niet. in 't volle licht, maar wel i n ! 't duister gevoerd. Men schaft dc scholen • niet officieel af, maar legt ze dood op) slinksebe wijze. Ook verdwijnen zij in • groot getal, 't Past hier den bcruchten stel-1 jegel te herinneren : « Zijn wij minderheid ,dan vragen wij u de vrijheid in naam van uwe princiepen. Zijn wij de meerder-; heid .dan weigeren wij u die in naam • Tan ouze beginselen, o (Gelach.) In de aangonomeu scholen, belaagt men' onze personen en onze gedachten op de af-/ schuwelijkste wijze: te Clercken, gemeente i in het arrondissement Diksmuide hebbende; kloosterzusters tijdens den laatsten kiesstrijd mijne begrafenis verbeeld, en hebben, hunne leerlingen verplicht er deel aan tenemen. Op eene ladder hadden zij een soort' strooiman gebonden met een bordje waarop mün naam stond. .OjlWeiV JW-ïy*? <***fe>y

e

den toer van deze aoogezegde lijkbaar, alsof ' zrj ten offer gingen. (Gelach, links.) Ik bekreun mij overigens niet om akelige guitenstreken van dion aard. M. FLECHET. — 't Is heel wat erger dan de naaperij in Congo waar de heer Brifaut zooveel gerucht over maakte I (Zeer wel I links.) M. BUYL. — Deze betooging door de kloosternmincn tegen mij op touw gezet, hoeft, overigens, mijne berkiezing niet benadeeld; want ik heb een andere gekozene, den heer Serruy», van Oost.ndo, met mij in de Kamer gebracht'. M. FLECHET..— Uwe begrafenis heeft dus voor de liberalen geluk mede gebracht. Men soa dus nu ook dan heer Serruys maar zoo moeten begraven om met hem een derde in de Kamer te voeren. (Gelach.) M. BUYL. — Eeno gemeente voldoet aan do bestaande- wet, wanneer zij eene enkele gemeenteschool opricht of handhaaft, welke ook de bohnetten der bevolking moge zijn. Niet solden ts, weliswaar, eene enkele gemeenteschool voldoende voor ecn dorp; doch in somrnigv. aanzienlijke gemeenten heeft men vijf of zes gemeentescholen meer noodig om in al de rechtmatige behoeften te voorsion. In alle geval, moet er ten minste ééne zijn in elke schoolomsehrijving, soo er een voldoende gotal kinderen bestaat om ze te oevolken. In ongeveer ITO gemeenten bestaan er •a-en gemeentescholen meer. Doch vooral op %et gemeenteonderwijs voor meisjes hebben _e afbreken der officieele school het g-saiunt. Op 31 Deeainber 1909 bestonden in België nog slechts 1,308 gemeentescholen voor meisjes. In sommige provinciën, is het getal schier nietig. In West-Vlaanderen zijn er op S48 gemeenten slechts 33 die nog eeno of meer gemeentescholen voor meisjes hebben. In Oost-Vlaanderen zijn er op 398 gemeenten noch slechts 38 die cene gemeenteschool hebben voor meisjes. Op 153 gemeenten der provincie Antwerpen, zijn er nog slechte 34 die een eof meer gemeentescholen voor meisjes hebben. De provincie Limburg heeft op 308 gemeenten slechts 33 gemeentescholen voor meisjes. Artikel «i der wet op het lager onderwijs schrijft voor dat, in de gemeenten, waar er ?een gemeenteschool voor meisjes bestaat, de eenige school opgericht of in stand gehouden door het gemeentebestuur, eene gemengde school moet zijn; was wil zeggen dat zij toegankelijk moet wezen voor al de kinderen der gemeente, zonder onderscheid van kunne. Geen beslissing hoegenaamd van de gemeentelijke overheid, geen overeenkomst met de schoolhoofden der vrije,aangenomen of aanneembare scholen, kunnen aan de ouders het recht ontnemen hunne meisjes te zenden naar de eenige gemeenteschool, die in de gemeente zon bestaan, Daaruit volgt dat op het leerplan der eenige gemeenteschool, die in eene gemeente bestaat, het naaldwcrk moet voorkomen voor de meisjes. . . . Dat onderricht moet'-gegeven worden door eene bijzondere meesteres, die men «naaimeesteress npemtéi De wetsbepalingen'zijn van geenen tel in vele gemeenten. Het gemeentelijk onderwijs voor meisjes bestaat niet in een derde der Belgische gemeenten. Een overgroot getal gemeenten, hebben, tegen dc wet in, bet ambt- van naaimeesteres jn de gemeenteschool afgeschaft en, op 31 December 1911, verkeerden 903 gemeenten in dien onwettelijken toestand. Het afschaffen van die bediening is dus in strijd met de wet. Om zulke onwettigheden voortaan te beletten, stellen wij voor in de wet de verplichting te schrijven, voor de <-emeenten, in elke gemengde gemeenteschool eene meesteres voor handwerk en huishoudkunde te benoemen. Men weet dat de bestaande wet, bij artikel 3, aan de gemeenten de zorg overlaat bet froebelonderwijs te regelen. Het is te betreuren dat de zelfstandigbeid der gemeenten, op gebied van onderwijs voor de eerste kindsheid, niet volbracht heeft wat men ervan had moeten verwachten. Hebben enkele steden en aanzienlijke centrums modelfroebelscholon opgericht, dan iaat, integendeel, in tal van gemeenten de inrichting der bewaarscholen nog veel te wenschen over. Meestal kan de meesters, uit hoofde van den slechten staat van he lo.;aa! of uit hoofde van het groot getal leerlingen, hare lessen niet mot vrucht geven volgen» het F roebel-stelsel. Elders leggen de gemeenten hoegenaamd geen ondernemingsgeest aan den dag en iaat men aan de kloosters het monopolie van den froebelschool. Heden ten dage, zijn er slechte 1.03? gemeentelijke bewaarscholen, terwijl er 3.139 aangenomen of aanneembare zijn, dat is twee maal meer vrije bewaarscholen dan gemeentelijke bewaarscholen. Het onderwijzend personeel van deze aangenomen en aanneembare scholen is samengesteld uit 1933 gediplomeerde nonnen en uit 1092 niet-gediplomeerde. In tal van gemeenten hebben de huismoeders voor hunne kinderen van S tot 6 jaar slechte de kinderbewaarplaats der nonnen. Dat is een aanslag op de vrijheid van den huisvader wat betreft de vrije keus van de de school. Ook het voortgezet onderwijs diende verplichtend te weten. Men zon gemeentelijke leergangen voor volwassenen moeten inrichten in elke schoolomsehrijving die eene of meer lagere gemeentescholen heeft, ten einde de jongelieden toe te laten hunne kennis verder nit te strekken en zich beter voor te bereiden tot het practische leven. Om tot dit doel te geraken, hebben wij onze amendementen ingediend. Wil men inderdaad een werk van bedaring tot stand brengen, en aan de ouders de vrijheid van de k e u der school verschaffen ,dan moet men onze amendementen goedkeuren. Wijst men se van de hand .dan is dit een bewijs ,dat men de laatste gemeentescholen wil afschaffen en

•mmtk

Vrijdag 6 Februari 191« bereiken wat men niet openlijk durft betrachten. Zooals de heer O Huysmans hst onlangs soo wel zegde, zullen wij in de groote gemeenten moeten ntjar middelen uitzien om ons onderwijs tegen uwe hatelijke wet te verdedigen (Links : Zeer wel!) M. WOESTE, verslaggever. — Ik zal mijne tegenstrevers niet volgen in hunne redevoeringen. Maar ik moet de dubbele gedachte der oppositie doen uitschijnen : zij heeft eene reeks amendementen voorgesteld om hot onderwijs van den godsdienst en van do kristelijke zedelecr te bestrijden. Vandaag wil zij door cene reeks andere amendementen aan de gemeenten nieuwe en volkomen nuttelooze lasten opdringen. Wat al de indieners van amendementen vergeten, iB, dat alle en ieder van hunne amendementen aan de gemeenten zeer zware lasten opleggen. Denkt de oppositie daaraan? Werden deze amendementen aangenomen dan zou men aan de katholieke bevolking gaan zeggen: « Het is de katholieke Regeering die deze wet heeft gemaakt, waarvan de lasten zoo zwaar zijn ». Binnen enkele maanden hebben er in de helft van 't land verkiezingen plaats. Gaat dan maar zeggen aan de gemeentebesturen dat zij hunnen plicht niet vervullen I Gnat maar de kiezers verwijten doen! M. MASSON. — Er zouden geen nieuwe lasten uit voortspruiten! M. MECHELYNCK. — Het geld zou, in plaats van in de kas der kloosterlingen terecht te komen, in de gemeentekas blijven. M. WOESTE. — Zeg dat niet. Dc toelagen zullen niet in de kas der kloosterlingen terecht komen, dat weet gij wel; zij zullen alleen ten doel hebben de vrijheid van den huisvader te vrijwaren in de keus der school. Gaat, zegde ik, in de landelijke gemeenten van onze Vlaamsche arrondissementen aan de kiezers zeggen dat er nieuwe belastingen zullen noodig zijn... M. RENS. — Ik zal hun zeggen dat gij miilioenen toestaat aan do kloosters en niets aan de anderen! (Zeer wel! links.) M. WOESTE. — De kiezers zullen u antwoorden dat al uwe redevoeringen slechts woordenpraal zijn. (Onderbrekingen, links) M. MASSON. — Dat iB wel al het belang dat gij hecht aan de vrijheid der huisvaders die niet tot de uwen behooren. M. WOESTE. — In werkelijkheid zijt gij niet den tolk der huisvaders. Tijdens de al;emeene bespreking hebben, wij hun gevoean in het licht gesteld. Zü zijn het eens met ons I (Luidruchtige woorden wisseling). M. LORAND. — En wat doet ge met de rechten der minderheid? M. WOESTE. — In de wet is er eene bepaling aangaande de ontslagingen, dat weet ge wel! De oppositie beweert geen vertrouwen te stellen in de katholieke bestendige deputaties. Gij wilt dus cen stelsel van toezieht afschaffen dat sedert 1842 bestaat en dat uitmuntend gewerkt heeft. ,Er zijn verzoekschriften ingekomen. Zij waren de uitdrukking van een nationalen wil, maar wij weten ook dat men gemakkelijk handteekens kun krijgen die gegeven worden om iemand genoegne te doen, of soms ook tengevolge van drukking. Gezel TERWAGNE. — Die kneep kent gij wonderwel. M. WOESTE. — Ce raadpleging vau de bestendige deputatie, waorvan de leden tot verschilende kantons behooren, en die de echtheid der handteekens kunnen nagaan, is een vereiachte ,die zich opdringt; Eene reeks amendementen beoogen alle de oprichting van nienwe scholen, maar men verkeet te bewijzen dat zij er noodig zijn. Na de wet van 1879 opende men ook nieuwe scholen, onder voorwendsel de vrijheid van den huisvader te eerbiedigen. Maar het was zoo weinig noodig dat men in zekere gemeente een onderwijzer, om den tijd om te krijgen, zag konijnen kweeken in zijne school! Waarom nevens de bestaande vrije scholen, ontstaan door den vrijen, eigen wil der ouders, andere nuttelooze officieele scholen oprichten? Ik kan die maar aannemen, daar waar zij noodig zijn. Nu, gij hebt niet bewezen dat uwe eischen beantwoorden aan eene behoefte! M. PECHER. — De waarborg van het getal wordt altoos vereischt in do aanvraag der huisvaders. M. WOESTE, verslaggever. — Het ontwerp huldigt maatregelen van nazicht men moet ze eerbiedigen. Bewijs dat uwe amendementen nuttig en onontbeerlijk zijn. Zeg ons vooral waar gij de noodige geldmiddelen zult vinden om de toepassing er van te verwezenlijken. Het amendement van den heer Mechelynck betreft het afschaffen der gemeentescholen. Er is geen noodzakelijk verband tusschen den uitslag van eene gemeentelijke verkiezing en het behoud of de afschaffing van eene officieele school. In mijn arrondissement te Ninove, zijn de liberalen er op zeker oogenblik boven geraakt. In het tijdperk dat loopt tusschen de verkiezingen en den daaropvolgenden nieuwjaarsdag, werden aannemingscontracten gesloten. En er werd bewezen dat de meerderheid der kinderen te Ninove zich in die aangenomen scholen bevonden. Ik meen de houding der oppositie in deze besprekingen duidelijk te hebben geken schetst. In werkelijkheid, doen wij, door het aannemen van die wet wat noodzakelijk is, maar wij weigeren nuttelooze dingen te doen. (Rechts: seer wel.) M. LORAND. — De beraadslaging gaat voort zonder hoop. De heer Woeste 'zei zooeven dat er een eind moet aan komen. Gij springt gemakkelijk om met de rechten der minderheid, wanneer die minderheid van onze meening is. De waarborgen der wet van 1884 volstaan niet meer onder het stelsel Van den leerplicht en uwe strenge plicht was overal in het bereik der ouders een door hen aanneemlijk onderwijs te stellen. Toen gij nog tegen schoolplicht gekant waart, gebeurde, zulks, in naam van de recjitcu cn *rtu»_d» vrijheid

?

De waarborgen in cake vrijheid van den huisvader, die kent gij u ruimschoots totMaar die waarborg bestaat niet voor ons. Wij staan niet enkel voor de inschrijving van den godsdienst, als verplicht vak, op het leerplan van alle officieele scholen; daar komt nog bij de zekerheid voor don katholieken huisvader, dat de katholieke scholen worden aangenomen. De katholieken hchben alles wat zij kunnen wenschen, hoo veeleischend zij ook wezen. Maar de anderen? Ik spreek niet enkel van do antiklerikalen, maar ook van vele christene huisvaders, die geen fanatieken zün en voor de liberalen stemmen. M. LEVIE, minister van financiën. — Wat zonderlinge katholieken I M. LORAND. — Weihoe? Die onderbreking is ongehoord. Zij bewijst dat de katholieke parij altijd den godsdienst uitgebuit aeeft ten voordeele van hare politiek en h**m gebruikte als een scherm. Ik ken -.elf goede liberalen en socialisten die d o n katholieken godsdienst belijden. Het meert-ndeel der liberalen in Vlaanderen en Luxemburg verkeeren in dat geval. Welnu, dat hindert de klerikale partij, die leeft van do uitbuiting van den godsdienst en die wenscht allen in te lijven dio godsdienstige overtuigingen bezitten. De rechterzijde cn de regeering willen eigenlijk het kloosteronderwijs uitbreiden ten nadeele van het officieel onderwijs en zelfs van het wereldlijk katholiek onderwijs. Het is dus zeker dat gij overal den schooloorlog zult verklaren. Toen wij straks den heer Woeste hoorden spreken, over de opsporingen van de bestendige deputaties, hebben we hem zeer wel begrepen en wij voorzagen een tijd van drukking en bespieding die dra zou aanvangen. M. WOESTE. — Het komt er eenvoudig op aan, na te gaan of de uitdrukking van den wil der ouders oprecht was; dat heb ik genoeg doen uitkomen. M. LORAND. — Ik hoor het wel. Maar ik verwittig u dat wij de wet van den overwinnaar niet zullen aannemen. Gij weet hoe warm ik mij kan maken voor vrijheidslievende gedachten! Uit de beginselen van rechtvaardigheid, die wij ontwikkelen, neemt gij wat u voordoelig is en verwerpt al wat u hindert. Wanneer het er op aankwam de klerikale scholen te ondersteunen, heeft men met volle handen in de Staatskas geput. Zij ontvangen hedon reeds 9 millioen. Daarbij is het onderwijs zoodanig geklerikaliseerd, dat men over de grenzen niet aanneemt wat ik over ons onderwijs zeg. Onlangs te Parijs, hield ik staande tegenover den heer Buisson, die mij vroeg hoe ver het met de schoolwet, stond, dat het amendement, ingediend tot het bekomen van een leergang van zedenleer voor de kinderen, ontslagen van de godsdiensten, zou verworpen worden. «Dat is niet mogelijk» verklaarde de heer Buisson. En nochtans is het zoo. De heer Woeste heeft beslist : dat van zoodra een leergang niet berust op godsdienstige grondslagen deze niet kan worden geduld. .Dat is hatelijk ,in strijd .met de -p-ondwettelijke vrijheden, mét de gelijkheid van alle burgers. Gij behandelt ons als eene verslagen minderheid. Wij stellen u te vergeefs de schikking voor betreffende de twintig huisvaders, welke door Ben heer Woeste zelf in 1884 werd voorgesteld. Men gebruikt alle slach van uitvluchten om onze voorstellen af te wijzen. Men roept het gebrek aan geld in! Doch om de wetten uwer dweepzuohtige huisvaders te vrijwaren aarzelt gij niet 9 millioen per jaar uit de Staatskas te putten : De plicht van den Staatsplicht is op te treden om insgelijks de rechten der minderheid te verzekeren. Eenigen onder u hebben gesproke, over het stelseln Lorandde Harlez, dat ter beschikking van alle huisvaders scholen volgens hunne overtuiging stelde. De heer de Harlez, in zijne brieven aan I'ïEtoile» en l'«Indépendance»—, heelheeft uitleg geleverd in bewoordingen die hier dienen herhaald. Hij schreef aan l'slndépence»: « Om voldoening te schenken aan al de eischen, en om alle huisvaders in de gelegenheid te stellen hunne kinderen volgens hunne overtuiging op te voeden, moet de Staat het huidig schoolstelsel onaangeroerd laten, maar zal er bijvoegen wat daaraan' ontbreekt, met name katholieke, liberale onzijdige, scholen, enz, daar waar er geen bestaan en waar zij geëischt worden, zelfs eene enkele klasse of eene eenige school voor verscheidene plaatsen too het noodig blijkt. Op die wijzen zal men talv van onderwijzers, thans beschikbaar gesteld, kunnen heraanstellen. s Al de scholen zullen Staatsscholen zijn, en, wat het gezag, de wedden, de pensioenen, enz., betreft, zullen de onderwijzers een officieel karakter dragen. » Alle scholen zullen onderworpen zijn aan het Staatstoezicht en 't Staatsprogramma volgen. » Ziedaar het ontwerp dat ik had ondersteund, niets meer of niets minder, tenzij dat ik voor de katholieke scholen eene eenvoudige toelage had ondertiteld. » » Doch Mgr De Harlez, die bisschop was, was misschien meer Christen dan de heer Woeste, die zich vergenoegde de onderwijzers den kreet toe te slingeren: . Dat zij er uittrekken! ••• M. WOESTE. — Met uw verlof? Gij gebruikt het meervoud in plaats van 't enkelvoud, en ik richtte mij tot slechts één onderwijzer die noch leerlingen, noch school had. M. LORAND. — Gij zelf, die thans protesteert, erkent daardoor het hatelijke van dit woord en van de politiek die het uitdrukt. Wat mij betreft, ik heb altijd voor allen rechtvaardigheid geëischt voor mijne tegenstanders zooals voor mij, en ik stel vast dat gij er enkel aan denkt, u al de voordeelen toe te eigenen, en al wi niet denkt zooals gij te verdrukken. (Zeer well links en a**n de uiterste linkerzijde.) Thans een woord over de aanneming van scholen « in extremis »; het geldt hier eene blijkbare oneerlijkheid. Gezel ALLARD. — ITaarvivti waren .wij getuigen t*. Br_ine-l.t-.ChRt*Mi. •___*__J

m> M. LORAND. — Ook te Bastenaken, Spy Auvelais en elders; wij hebben overigens daarover geïnterpelleerd. Een gemc-.iteraod afgedankt door zijne kiezers, heeft natuurlijk nog het recht de loopende z.iken van bestuur te regelen, en 't is schandalig dat de raad de schoolinrichting van tle -emeente voor tien jaar regelt tegen het verlangen van de kiezers in. Daar de aannemingen van tien jaar in stand gehouden worden moeten wij door middel van eene wet tegen de misbruiKen' optreden; en ik kan niet begrijpen waarom de Regeering zelve niet voorstelt, tegen de overtreders handelend op te treden. (Zeer wol I Toejuichingen links en aan de uiterste linkerzijde). Gezel C. HUYSMANS. — Ik wi! in enkele woorden het amendement betreffende de kinderkribben verdedigen, dat ik in December 1913 heb voorgesteld, en dat luidt al3 volgt: t Art. 28. Toe te voegen: . » Artikel 2 der wet wordt aangevuld door de volgende bepaling: »De gemeenten, waar de belangrijkheid van de arbeids, nijverheids- of landbouwbevolking het rechtvaardigt, zijn gehouden kinderkribben in te richton. Zij mogen do kinderkribben, door liefdadige vereenigingen pogericht, aannemen of met toelagen steunen, mits zij deelnemen aan het bestuur van die inrichtingen en toezicht- ovei^ dezer beheer uitoefenen. » De kosten van den gewone dienst der gemeentelijke kinderkribben komen ten laste van don Staat, van de provincie en van de gemeente, elk voor een derde. • Het technisch en geneeskundig toezicht over de gemeentelijke en aangenomen kinderkribben wordt opgedragen aan cen door de gemeente ingerichten dienst van toezicht en uitgeoefend onder opzicht van den Staat». Hier is geen politiek mee gemoeid, en het stelsel dat er in gehuldigd wordt, is herhaaldelijk uiteengezet geworden door Mevr. Plasky, opzienster bij den arbeidsdienst. Wat er van zijn, ik verwacht niets van den heer Poullet die ons nog niets heeft toegestaan. M. MONVILLE. — Hij is do gevangene van den verslaggever. (Gelach.) M. POULLET, minister van wetenschappen on kunsten. — Verdaag dat tot bij de behandeling van mijne begrooting. Gezel C. HUYSMANS. — Ik heb vroeger willen spreken over het vraagstuk der kinderkribben bij de begrooting van wetenschappen en kunsten, en men heeft mij verwezen naar de behandeling van de schoolwet. Het is een spelletje dat ik niet kan aannemen ! (Gelach, links.) Zoo wij geloof moeten hechten aan hetgeen verklaard wordt door al de geneesheeren, sterven er jaarlijks in België, meer dan 30.000 kinderen beneden de 2 jaar, meestal uit de arbeidersklasse, ten gevolge van het gebrek aan kinderbewaarplaatsen en kinderkribben. Volgens mevrouw Plasky, zijn er in België slechts eene vijftigtal kinderkribben, waarvan slechts vier in Henegouw, eene in West-Vlaanderen en eene in de provincie Namen. Er bestaan géen'in'Luxerhburg'-ioch in Limburg! In déze vijftig 'kiride rk ribben zijn slechts 3.'Ö0O*kihdérehr\Velhü, 3.000 kinderkribben behoefden wij te hebben, met 300,000 kinderen. Ik vraag dus stellig aan den achtbaren minister dat hij, ten minste, het woord ckinderkribben > in de wet zou schrijven. Aldus zal het denkbeeld ingang hebben gevonden en door middel van de begrooting kan men bekrachtiging erlangen. De bewaarscholen moeten vermenigvuldigen ; immers,wat gewordt er anderszins van de kleine kinderen ,als de vader naar het werkhuis is en de moeder naar haar werk? Ik begrijp dat de achtbare minister het met ons niet eens weze over ons amendement in al zijne deelen; doch dat hij het toch in beginsel ten minste officieel aanneme ! Ik hoop het toch! M. PECHER. — Die hoop zal niet van langen duur zijn. (Gelach.) M. POULLET, minister van wetenschoppen én kunsten. — Ondanks den menschlievenden aard van het amendement, kan ik het toch niet aannemen. Immers de gemeente regelt alles wat de gemeente aanbelangt voor de bewaarscholen en de scholen voor volwassenen; aldus spreekt de wet en, zonder af te zien van het beginsel kunnen wij het verplicht opriohten van kinderkribben niet in onze wet lasschen. Ik zal overigens de zaak onderzoeken met het oog op mijne begrooting. Gezel C. HUYSMANS. — Reeds in December heb ik mijn amendement ingediend; ik heb den minister dus niet' op het onverwachts aangesproken. RECHTS: Stemmen! Stemmen [(Gerucht.) M. MASSON. — De minister mag niet zeggen dat hij onverwachts aangesproken wordt; hij moet eene bepaalde meening hebben over die zaak. Wij vragen niet dat afle gemeenten van heden af zouden gedwongen worden kinderbewaarplaatsen op te richten. Wij vragen enkel dat dc Regeering er tot stand brenge in de gemeenten, die haar aangewezen worden. Het is een liefdadigheidswerk dat moet volbracht worden, en ik hoop nog dat de minister zich bij OUB voorstel zal aansluiten. Wat betreft de aannemingen van scholen, beroept de achtbare minister zich op de gemeentewet. Ik antwoord hem dat de aannemingen van' scholen in de schoolwet van 1895 staan. Niets kan dus de houding van de regeering verschoonen. (Zeer wel! links.) M. DE VOORZITTER. — Daar de naamafroeping gevraagd wordt over al de bepalingen, ben ik verplicht de stemmingen tot morgen uit te stellen. Doch men brengt voorwaar het bureel in een moeilijken toestand. De Kamer heeft beslist niet meer to stemmen na 6 uur; anderzijds, vraagt men eerst na 3 uur te stemmen. Ik stel voor te stemmen om half drie. (Jal ja!) Gezel DEMBLON. — Is men er wel zeker van dat de treinen niet meer don een uur vertraging zuilen -ebben! (Gelach, linkt,"» " " "' »

M. DE VOORZITTER. - Wij gaan over tot do bespreking van artikel 27, aldus luidend: * Art. 27. Lid 2 en lid 3 van artikel 18 • der organieke wet op het lager onderwij» worden door de navolgende bepaling vervangen : » Het bedrag der aan den w aamemenden onderwijzer te betalen vergoeding wordt door den gemeenteraad bepaald volgens de grondslagen aangenomen ten bate van de voornoemde onderwijzers; zij wordt be- • rokend naar het getal dogen gedurende welke de waarnemende onderwijzer zijn ambt vervuld heeft, vergeleken bij h*t getal dagen gedurende welko de school ;D den loop van het jaar open is. s De uit tijdelijke waarneming voort, vloeiende uitgave wordt door den Staat, de gemeente, de provincie en den zieken titel- • voerder in navolgende verhouding gedragen : S/3 ten laste van den Staat, 2/3 ton laste van de gemeente, 1/10 ten laste van de provincie eu 1/10 ten laste van den titelvoerder. ., l>e uit tijdelijke waarneming in de aanneembare scholen voortvloeiende uitgave wordt door den Staat gedragen in de bij artikel 8 der wet van 18 Mei 1912 bepaalde verhouding. » Dc hoer Vandervelde heeft een amendement neergelegd dat betrekking heeft op. artikel 286i's en ik stel voor het to bespreken samen met dit laatste artikel. (Instemming.) M. BUYL. — Artikel 37 heeft voor doel don toestand en de jaarwedde der tusschontijdige onderwijzers te regelen. Ik zouwillen weten of de jaarwedde dier ondorwijzers in aanmerking komen zal in het berekenen van hot pensioen en of zij recht zullen hebben op de twoejaarlijksche verhoogingen. Ik zou ook willen weten wie de tusschentijdige onderwijzers benoemen zal, want tegenwoordig is het 't schepencollege alleen dat ze benoemt. Een omzendbrief van 19 Maart 1898 regelt gedeeltelijk den toestand dier onderwijzers. Maar ik geloof wel dat "bmzend-; blieven van dien aard geene kracht vanwet hebben, want zij verplichten de gemeenten tot nieuw'e uitgaven, terwijl er' eene wet noodig is om aan de gemeenten uitgaven te kunnen opleggen. Wanneer een onderwijzer tijdelijk uit •'Hu. ambt verwijderd blijft, dient hij zoohaast, mogelijk door een tusschentijdige te worden vervangen. Het ontwerp bevat gem enkele schikking betreffende den toestand en de jaarwedde der tusschentijdige onderwijzers. Dat alles is aan de willekeur' der regeering overgelaten. Waar haalt de minister het recht, bij gebrek aan wettelijke regeling, den last aan de gemeenten op te leggen 1 Jaren lang bleven scholen zonder leerkrachten, onder voorwendsel dat men geen tusschentijdige onderwijzers vond, maar in werkelijkheid om de plaatselijke vrije school te bevoordeelen. In de artikelen 10 en 11 dor wet van 1878 die het werk van eene liberale regeering, was. ligt het redmiddel voor het euvel dat ik aanwees, jj; xon willen dat.,de. regeering ' er een aanstichting in vond om aan een niet te-verrechtvaardigen misbruik een eind te- ! maken. Dé ' ' tusschêt-tijdige"'' onderwijzen." worden niet betaald gedurende den ver-, loftijd, alles byeen gerekend, winnen zij 830 frank per jaar. Dat is klaarblijkelijk' ontoereikend. Op dien toestand vestig ik' de aandacht van den minister. M.POULLET, minister van wetenschap-, pen en kunsten. — Ik sluit mij aan bij het amendement van de middenafdeeling, dié het laatste lid doet luiden als volgt: «De uitgave voortvloeiende uit tijdelük, waarneming in de aanneembare scholen, wordt door den Staat gedragen tot cen be. drag van drie vijfden der jaarwedde, berekend naar de wettelijke bepalingen. I M. BUYL. — Wat betreft de verdeeling van de last der bezoldiging van de tusschentijdige onderwijzers, stel ik de formule voor van het ontwerp Schollaert die het 3c lid* aldus doet luiden: • Ce uit tijdelijke waarnoming voortvloe-" iende uitgave wordt door den Staat, de ge-' rneente on de provincie in de navolgende verhouding gedragen: 2/5 ten laste van den' Staat, 2/5 ten laste, van de gemeente en 1/5 ten laste van de provincie. > M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Het nadeel, dat ten laste van den zieken onderwijzer valt, wordt door het ontwerp verminderd. De heer Buyl zouhet heelemaal willen zien wegvallen. Zoo ver; kan de Regeering niet gaan, met betrekking tot de tusschentijdige onderwijzers, hebben ministerieele omzendbrieven altijd volstaanom, in de bijzondere govallen die zich voordoen en door de wet niet kunnen voorzien worden, aan allo wettelijke belangen voldoe-' ning to geven. M. BUYL. — Juist dat stel ik vast. M. DE VOORZITTER. — De twee eerste alinea's zijn aangenomen. — Het amendement van den heer Buyl, op de 3e alinea, wordt verworpen bij zitten en opstaan. Het amendement der Middenafdeeling, waarmede de regeering instemde, wordt, goedgekeurd. De.toevoeging, voorgesteld door den heer Buyl, wordt verworpen. M, DE VOORZITTER. — Artikel 28 luidt; aldus: t Artikel 19, n. 3, der wet van 30 Septem-, ber 1884-15 September 1895 wordt gewijzigd als volgt: » 3" Onder voorbehoud van de voor hetj einde van het schooljaar (1912-13) verworven toestanden, moeten de leden van het' leerpersoneel Belgen zijn. , > Zij dienen gediplomeerd te wezen of] het onder artikel 9 vermelde examen afgelegd te hebben. > Zijn vrijgesteld van het examen de bedienden die voor het in werking treden, van de wet van 13 September 188B in dienrt waren en die sinds dat tijdstip onafgebroken schooldienst gedaan hebben. > Vrijstelling van het diplom» ol van M»< examen kan, hg ministerieel besluit, op advies van het schooltoezicht, worden MjJ•p-etaan.ten behoeve van onderwijzer».*f

Vrijdag 6 Fe&ruail 1914 „P so jaar die bij het in werking treden ! e n deze wet sedert meer dan vijf jaar iu die

°Aan'3de op datum van 1 Juni 1913 op . '...nt-eoomen of aanneembare scholen in x nst zijnde niet gediplomeerde onderwij, die het voordeel van hooger genoem5! ««stellingen nie genieten, wordt vijl* •ar uitstel verleend, met ingang van de Sondiging d e z e r w e t ' o m d e n v 6 r e l s c l l t e n *,. I *e verwerven. ,4° Het leerplan zal de onder artikel 4 „pgesorode vakken omvatten P , 6" van artikel 19 vervalt. » Bij dit artikel 28 komt volgend amendemen t van den heer Cocq : «Art 28. Aan 't slot toe te voegen : jjet Tl" lid van artikel 19 der organieke , luidende : « Geene enkele vrije lagere -hooi zal toelagen kunnen genieten van j.„ Staat, van de provincie of van de gemunte, indi3n zij de voorwaarden niet vereenigt-, die door het tegenwoordig artikel voor de aanneming vereischt worden»» 'ordt aangevuld door de volgende bepaling : , . , . „ , De boeken, gebezigd in elke aangenomen of met toelagen gesteunde school, de huishoudelijke reglementen, het leerplan, 5e begrooting en do rekeningen worden onierwornen aan dc goedkeuring van de •eenbare macht, welke de school aanneemt Jlan deze toelagen schenkt. » M. COCQ. — Ofschoon de bepaling, die |_ voorstel, ontleend is aan de organieke „ut op 't middelbaar onderwijs, koester ik geen begoocheling, daar de regeering stelselmatig al onze amendementen verft» Eegeering heeft voor bijzondere zending toezicht uit te oefenen op het lager onderwijs- Heeft zij dus niet het recht zich Joor al de scholen, officieele en vrije, te doen overleggen hunne leerplans, hunne boekenlijsten, uurroosters, reglementen, bepootingen en rekeningen? Elke gemeente die een werk of eene instelling ondersteunt •ischt daarvan een jaarlijksch verslag en rekeningen, hoe gering ook de toelage weze. Heeft de Staat datzelfde recht niet? De Staat moet overigens bij wet toezicht uitoefenen over het gebruik der toelagen, en hoe kan men ernstig toezicht uitoefenen tenzij door zich rekeningen te doen overlegren? Ifc*voeg er bij dat de wet het onderwijs regelt, en dat blij gevolg het programma, de lijrt der boeken, de uurrooster en het reglement moeten onderworpen worden van het lis» van het schooltoezicht. Het schijnt zelfs dat die toezieners gelast werden eene lijst op te maken van de b-eken die worden gebruikt in de aangenomen en vrije scholen. Waarom weigert de heer minister die lijst aan de kamer mede te deelen? M. POULLET, minister van wetenschappen en kunsten. — Maar ik heb daarover reeds meermaals mijn gedacht geuit. Ik heb de lijst niet bij soort van scholen. Gezel ROYER. — Gij wilt vooral niet dat wij iets weten van hetgeen er in uwe scholen omgaat. M. COCQ..— In 1850 reeds, verplichtte men de ondersteunde middelbare scholen em hare 'begroetingen, rekeningen,.etiz., •un de régèèring mé'de te deelen-, .'. Wij eischen dat men denzelfden maatregel loepasse voor het lager onderwijs. In heb de « Handelingen der Kamer » genadpleegd: geene enkele opwerping werd tegen dit grondbeginsel geopperd,.noch door de rechterzijde, noch door de linkerzijde, tijdens de behandeling op de wet op het middelbaar onderwijs. Het bestuur, dat toelagen toekent, heeft klaar-lijkend het recht na te gaan op welke rijze de verleende toelagen worden gebruikt, en als het eene school geldt, welke de inrichting is en welke manier van werken? Zou zouden wij onder andere kunnen te «eet komen of de in rekening gebrachte jaarwedden wezenlijk worden uitbetaald. Ik ken, inderdaad, een vrije onderwijzeres mt het arrondissement Brussel, die 1.600 frank als ontvangen afteekent en werke• lijk.slechts 1.000 frank opstrijkt. Deze onderwijzeres heeft mij niet toegelaten, uit 'tees voor haar plaats, haar naam te openbaren, tenzij ik er een vinde in het openbaar onderwijs. M- POULLET. — Maar voor wien tijn de kwijtbneven 1 Niet voor mijn bestuur I De ••anneembare scholen zijn overigens heden met verplicht een bepaalde jaarwedde te •«talen. Er kan hier dus geen spraak zijn '»n eene school onder mijn bestuur ondersteund. Gezel ROYER. — En de 4 millioen! Hoe worden zij uitgedeeld? M. POULLET.— Zij worden door de ontvangers van belastingen, rechtstreeks aan de belanghebbenden uitbetaald. M. COCQ. — Het goldt eeno naairaeestef&s.

I M. BUYL. • Zij trekt dus haar 'deel op ™ begrooting. Gezel ANTOON DELPORTE. — Zeker. t>eze instellingen genieten toelagen naar Belang van hare uitgaven. Dat verklaart . "• COCQ. — Ik koester geene begoocherïïF o m t r e n t het lot dat onzen eisch is bescnoren. Ons amendement is nochtans uiMn * gematigd. (Links: zeer wel), y M. WOESTE. - Ik stel voor, artikel 28 t<J "vagen als volgt: 0l °In het 5° lid, te worden: «bij het in ,. e-tong treden van deze wet» te vervangen woorden TM/ «i n d e n -oop v »n he. jaar L Te T

a

het 6* lid, de volgende bepaling toe oegen! n r dezelWe Vri*°* ?r omstandigheden kan de njstellmg eveneens verleend worden ten van de min , . onderwijzers die, gedurende ten delh V1°f ' a a r ' l e e r a a r waren in het midicaar 0f lager vrij onderwijs en die in het W Zn*n v a n e e n bekrachtigd getuigschrift ITO volledige humaniora of van middelbare "wten van den lagen graad. ». BUYL. — Dat is niet voldoende. W ^TP E S T E - — J a ' e l - De wet zal dit W t e l f s (1914) van toepassing komen.

_3 ,£l

A

>*5E1^P__Js!_j!.^K«_§fc>

HET INTERNATIONAAL CONGRES TE WEENEN

-socialistisch manifest, tevens het bilan op : Zij ' triomfeert, Vmatvr hare opoffering j is 'Gezel DEMBLON. — De Senaat ïs daar gevend van de anti-demokratische werking grooter dan die van peter. Samen met dea nog! Telt gij den Senaat voor niets I (Geder regeerng, en voornamelijk de kwestie doktor vertrekt ze om nooit meer terug te lach.) De dagorde wordt overzien, het duur A. S. Daarna kunnen volgen de schrif- keeren, terwijl Peter, gansch gebroken de M. WOESTE. — Voor mij lijdt het geen leven de werkeloosheid en het imperialis- voor door Jauniaux aangeduid. «Vrije Wolken» aanschouwt. twijfel dat zij, die ik bedoel, waardig zijn me, het alcoolisme, zijn de voornaamste tenVANDERVELDE overziet de voorwaarDit is slechts een vage schete van Jarosvan ontslagen te worden. punten. den waarin de klerikalen ten strijde gaan: law Kvapil's «Vrije Wolken», waarvan -iet De heer Cocq zegde ons dat hij geenszins VANDERSMISSEN stelt voor dat deze deze zijn in het geheel niet goed! Wat zij thema ons zeer beviel. Wat 'de vertolking twijfelde aan het lot dat zijn amendement kwestiên in het Nationaal Congres van Pa- beloofden hielden zij niet; integendeel legbetreft, wij meenen de kunstenaars, met te wachten stond : ik meen dat hij het inder- schen zouden besproken worden. den zij enorme lasten op het volk en ver- jufvr. Stella Vande'Wiele (Maya Zemanodaad niet mis voor heeft, want dat amendeAnseele zou verslaggever zijn voor de ment had slechts ten doel, de vrije scholen werkeloosheid, Bertrand en Wauters voor dekten eene krisis, die tot zelfs de burgerij va) vooraan, mevr. De Vreker-Verschuur, MM. Darden, (de student), Vanden Heutot officieele instellingen te maken. Welnu, het duur leven; de Brouckêre en Vander- ontstemt. Ons kiesplatform is eenvoudig: herziening vel (priester) en Van Havermaete als de wij hebben steeds gezegd en herhalen het velde over het imperialisme; Vandervelde der kieswet. Al de groote vraagstukken dokter, te moeten gelukwenschen. Zij levernog: Op de onafhankelijkheid onzer scho- voor het alcoolisme. kunnen maar opgelost worden door de op- den in het geheel genomen goed werk, en len willen wij geen inbreuk maken. lossing der kiesrechtkwestie. tevens het bewijs het gewrocht ernstig te DE POLITIEKE TOESTAND Ik voeg er bij dat het artikel der wet op Dat is zelfs de gedachte van den vijand. hebben ingestudeerd. VANDERSMISSEN geeft verslag over het middelbaar onderwijs, door den heer Broqueville zelf zei dat de komende kieSpijtig dat er niet meer publiek was.want Cocq aangehaald, enkel betrekking heeft op eene bespreking in het-Bureel van dèn L. R. De zingen deze zouden geweest zijn van het dergelijke vertooningen verdienen het ten de gemeenteljke en provinciale gestichten, Na het reeds verspreide manifest, zou een A. S. volle. B. V. dus op officieele gestichten en geenszins op meer uitgebreid schrift moeten verspreid Van niets anders dus van het A. S. is er gepatronneerde gestichten, die vrije instel- worden, ons kiesprogramma uiteenzettend, tijdens de kiesperiode te spreken, en van lingen zijn. De wet heeft dus een duidelijk met voorop de A. S.-kwestie.' , afgelijnd onderscheid gemaakt tusschen de JAUNIAUX vraagt de dringende verschij- zijne groote heilzame gevolgen. Spreker stelt voor het Nationaal Co-atteit officieele gestichten en de vrije gestichten, ning van eene brochuur over de wetsvooren dit onderscheid is eveneens noodzakelijk stellen tot verzekering tegen ziekte, invali- van het A. S. samen te roepen. in de aanhangige wet. (Zeer wel 1 rechts.) diteit en ouderdom. De A. R. beslist het tweede manifest in a v .i«———-«« i i 11 i» Korte, opeenvolgende brochuren zullen het land te verspreiden. M. COCQ. — De voornaamste tegenwerHet Bureel van den A. R. zal zich gelasten ping van den heer verslaggever is, dat mijn beter de aandacht wekken. Verschillige afgevaardigden geven verslag met de verdere noodzakelijke brochuren. amendement de vrije scholen tot officieele Het Nationaal Comiteit van het A. S. zal scholen zou maken. Daar is niet de minste over den pólitieken toestand in het land en Het getal stakers klimt tot 400 en de geest vrees voor. Inderdaad de vrije scholen zijn de verwachtingen die zij verhopen voor de binnen 14 dagen worden opgeroepen, Aan is algemeen goed. de dagorde zal komen: «De werking der aan zekero voorwaarden onderworpen om kiezing van Mei. Hoe dikwijls het reeds ook herhaald is, ANSEELE steunt het verschijnen van een Commissie der XXXI». recht te hebben op toelagen. toch baart het geene verwondering( altijd Welnu mijn amendement voegt er enkel onvereenigde werklieden tegen te komen. eene voorwaarde bij. Dit bestatigen wij wederom bij Carels en Hoe zal de schoolopziener de misbruiken meest onder de ongelukkigsten van al. kunnen ontdekken, wanneer men hem geene Het zijn de helpers en de min gekwalifieerinlichtingen, geene rekeningen voorlegt? de werklieden die de niet gesvndiiseerde afKrachtens de wet moet hij de misbruiken deeling uitmaken.' aanwijzen, maar hij mag ze niet opsporen! Wij staan voor dit feit én er dient gehanmen, Moravië, en een deel van Oostenrijk- deld te worden. Het is ongehoord I Hongarije. Aan de Slavonische rassen zijn M. POULLET, minister van wetenschapHet is midden de winter, het leven is reeds vele geschiedkundige tijdstippen verbonden, duur en voor de werklieden die geen inkopen en kunsten. — Al de inlichtingen die het en hieromtrent gaf de heer Gust Van. Hecke, schooltoezicht noodig heeft, 'worden door de 't Is waarlijk roerend de belangstelling na die de vertooning met een voordracht over men hebben moet gezorgd worden. vrije scholen verschaft. Maar gij eischt een Wij weten niet hoelang de staking zal dute gaan welko het kanunniken-«Fondsentoezicht op de leerplans, en dat kunnen wij blad» stelt in onze partijzaken, i^n ' t i s den I schrijver inleidde, eenige uiteenzettin- ren, de patroons kunnen hardnekkig zijn en gen. _ _ _ _ niet aannemen. de dagen vliegen voorbij. vooral wanneer men met drek" op onze sociaJaroslaw Kvapil deed zich eerst als dichij De stielgenooten zullen antwoorden dat M. COCQ. — Ik stel vast dat ons verschil listische instellingen werpen wil, dat het ter kennen in de jaren 1907, na den dood zijvan meening zooals het bestond bij den aan- «Fondsenblad» er zijn gewijden doch stin- ner vrouw, die hij zeer lief had. Deze liefde de werklieden hunnen plicht moesten begrijpen en dat zij voor zich zelve te zorgen vang der bespreking steeds voortduurt. kenden neus in steekt. Nu, 't is natuurlijk vindt men terug in zijne poëzie en dichten. M. FONTEYNE (in 't vlaamsch).— De on- om de vuile bedervende potjes van klerikale Zij zijn vol ziels;gemoedstoestanden. Als hebben. Wij weten dat allemaal en beter dan genotarissen, bankiers en naapxlooze vennoot- dichter mag hij onder de symbolische gerederwijzer in de lagere school is niet enkel lijk wie, maar wij staan er voor en moeten belast met het onclerwijzen van wetenschap ; schappen dood te zwijgen dat de jezuiet dit kend worden. er door! ' . volgeus mij moet hij vooral aan de zijde der doet. Sinds 1900 is Jaroslaw Kvapil bestuurder We doen een beroep op al de gentsche ouders staan voor de opvoeding der kindeHet klerikaal blad heeft het nu over den aan den Schouwburg te Praag (Oostenrijk) ren. laatst verschenen bilan onzer samenwerking Hij is een aanbidder van Ibsen, Goethe, metaalbewerkers, electriekwerkers, looden zinkwerkers, rijtuigmakers, koperbewer«Vooruit», die een model mag genoemd wor- Shakespoare. Daarom moet hij, tegenover de kinderen kers en alle aanverwante vakken en fabrieeen toonbeeld zijn van deugd; hij moet den op gebied van administratie en vooral Als schrijver mogen we hem aanzien als ken om'in den loop der week de wckelijbvan boekhouding. den eerbied afdwingen, opdat het kind den roraantieker en gevoelmensch. sche ronden te organiseeren. Het blad werpt zich op eenige drukfeilen meester zijn volle vertrouwen schenken «Vrije Wolken» stralen de zielkunde, Het is den strijd voor den boterham, manin ons eerste bilan verschenen,doch tereoht- deIndichterlijke zou. gevoelens door. Het is voornen, en door de algemeene solidariteit moet gewczen in de tweede welke op de laatste al een hoog menschelijk werk. D eonderwijzer wiens werk vooral een hij gewonnen worden I werk van opvoeding is, moet bijgevolg de algemeene vergadering aan al dc aanweziGeen enkel werkman van hét huis Carels steun en de modewerker zijn van de ou- ge leden werd besteld. ***** mag honger of gebrek lijden! ders, die de eerste en boven allen door Zoo staat i ï het eerste bilan onder hooftcVrijo Wolken» is, zooals de voordrachtEen comiteit voor hulpversohaffing is in God en de natuur zijn belast, met de opding « Passief »: kapitaal aandeelen 9380 a gever zegde eén zielkundig, gevoelvol werk. voading hunner kinderen. Hij moet in 't 10 fr. = 95.900 fr. Ware het getal kapitaal- He tis eenvoudig doch niettemin zeer diep den schoot der werkstakers gesticht en is samengesteld uit vertegenwoordigers der . hart der kinderen, en de liefde en den eeraandeelen juist geweest dan zou men gehad gezien en vooral gevoeld. bied voor hunne ouders inprenten. hebben : 9560 a 10 fr. ' = 95.600 fr. Dit moest Het is eenvoudig doch niettemin zeer diep verschillende partijen. Dit comiteit vergadert in « Ons Huis», De vraag is nu, of dit alles mogelijk is,, zijn : kapitaal-aandeelen 9ö96.a 10.fr. = 95.960 pastorie van een Boheemsch dorp in Bóhwanneer de onderwijzer, door politieke frank. Zulks is in den tweeden hilan her- merwald. Op de pastorij woont de oude samen met de leden van den Fabrieksraad en bijzondere afgevaardigden der werkliedrift aangevoerd voor do ogen der kinderen steld. Dus is dit zeer juist. — Is een! dorpspastoor Jan Matous, met zijne zusterwellicht .optreedt als een gemeene voorVerder staat : Bijzondere reserve weduwe Koeianova. Het is vakantietijd en den.. In volle vertrouwen mogen de gelden gevecEter, vol haat eh nijd, wanneer de kin1,112,363-11 fr. Dit moest zijn: 1,123,666-11. de zoon van vrouw Koeianova, Peter Koderen door de onderwijzers, zouden ooge- fr.. zooals het tweede bilan vermeldt. D a t , , 'cianj st-udd»b in-ctè gedegeleer-heid.'-breng"?- stuurd worden aan het Metaalbewerkersse-.. . biïst worden tefeên hunne, geliefde óüilers. zulks slechts dUukfOUten 'jv'^r'en, wat dê kier er-_ljii'e vaksfltietijd door. Als kind Was Pt> .krêtlriaat-, Oüs Huis? V«.ijda_m_rk*i..Geat..^ («<_ die op. .politiek-, o{ maatschappelijk gebied rikaleh^en andere lasteraars zeer wél weten ter ernstig ziek,'é'é-#eé_fc,i'-éTi '!Sj„_'*m--è'a..,0 ;tiB>EKR.tCj3'TIGIXGLVAjV ' de gedachten van dert onderwijzer mis-- doch van Doksken gebaren om lage ver- • eene" zê6r geloovige vrouw, legde dc"gelöftë 'X SXRUDPROGRAAMA . schien niet deelen, wanneer de onderwij- daohtmakingen te kunnen maken, vindt men af dat haar zoon een dienaar Gods worden Het bijzonder stakerscomiteit maakte het zer de ouders van zich verwijderd door ver- in de totale uitkomst der.vier eerste posten zou, moehte hij genezen. Peter genas. Zijne volgende programma op, dat in algemeene . denkingen, kwade vermoedens, ook al door die 1,249,697-71 fr. beloqpen en het juiste moeder verzocht hem te studeeren voor vergadering van woensdag morgend eensgebeschuldigingen en laster. cijfer zijn, priester. Hij, kind eu zwakkeling, stemde in zind werd aangenomen: Onvermijdelijk zouden onder zulke omIn de verdeeling der winst staat nog eeno den wil zijner moeder toe, zonder hij echter 1. Gewone algemeene Ioonsverhooging in j standigheden, de eerbied der kinderen voor fout en wel die: 4 % op 2596.88 fr. gestort gevoelde tot die rol geroepen te zijn die h . de onderwijzers, de liefde der kinderen door de leden geeft 383-84 fr. Dit moet zijn later in de samenleving zal moeten vervul- de verschillende afdeelingen; 2. Voor de stukwerkers en voor nieuw p voor de ouders, desamenwerking van ou- 9596 fr,, zooals hierboven vermeld, en weer- len. werk, 25 t. h. gewaarborgde benefice en ernders en meesters nog ijdele woorden zijn: om is het korrekt. Als kind speelde Peter met. een meisje, stige' toepassing van het programma aan dé geheeel de opvoeding der kinderen zou en Zelfs zijn er nog enkele andere kleine wiens vader de toren der dorpskerk moest moet schipbreuk lijden! drukfouten geweest die hersteld werden, herstellen. Peter verdedigde zijn Marietje werklieden, in de maand Oktober medegeu, in ons land zijn de politieke driften doch welke niets veranderden aan het alge- tegen elkeen, vocht voor haar, zelfs na heur deeld. Het bijzonderste punt komt hier op neer: zoo hevig en bitsig, zoo geweldig geworden meene totaal. vertrok. Sindsdien hoorde hij van haar niet dat zij den openbaren geest tot in alles «Wij hebben onze entreprise prijsbevestiWij hebben onzen partijgenoot Reyne- meer, Dit is nu meer dan 20 jaar geleden. doordringen, ja zelfs het «heilig der heiliingelicht hunne prijzen zoo te maken,' beau, uit het hoofdbureel, waar de boekIn I brengt de schrijver ons in kennis met gers gen:, der kinderscholen binnensluipen. houding gedaan wordt, om inlichtingen ge- bovengenoemde personen, en Peter, die nu dat onder de gekende voorwaarden, de, De heer Woeste zelf, verslaggever van werklieden werk zullen kunnen doen in niet' vraagd. Die vriend verzekerde ons dat deze de wetsvoorstel zeide: «... Ik verhaast fouten in het bilan slopen door den haast in het semenarie is, moet slechts nog een meer dan vier uren werken, voor hetwe.-ei mij, er bij te voegen dat, volgens mij, het welke men had om hem den leden te laten jaar studies doen om dan dorpspriester te wij vijf uren geld betalen, dat wil zeggen belang zelf van onze scholen er van de geworden, maar de leden van onze samen- worden, Hij is, een zeer terughoudend jong- dat de prijzen zoo vastgesteld zijn, dat ecn' goede opvoeding der kinderen eischt dat de werking « Vooruit » reeds volledig op de niensch, spreekt bijna nooit en loopt steeds gentiddelde goede werkman minstens 25 t. h.' met den blik naar der^ grond. Zijn oom, onderwijzers, zelfs die der vrije scholen, hoogte waren der misslagen, niet in de priester J'an Matous, meent reeds bemerkt profijt kan maken; en in vele gelegenheden, zich yopveel mogelijk, buiten eiken pólitierekeningen maar in het zetten gedaan. te hebben dat Peter niet met volle h^rt in bij voorbeeld op de groote kostelijke machieken strijd houden t>. Dat is ook de meening Het antwoord is nu aan onzen bezwadde- de theologie studeert, en vreest voor hem. nen, 35 t. h. tot 63 t. h. zullen kunnen ver* van den minister van onderwijs. De regeeraar die zoo gaarne andere lage kerels na- Hij drukt die meening aan Peter uit, doch diend worden, en het zal ons genoegen doen ring legde bij omzendbrief, aan de onderde mannen die deze maohienen goed doet praat. déze zegt eenvoudig « 't is moeders wil- ».; wijzers der gemeentescholen, de verplichworken, deze winsten te zien maken. » Wij zeggen: de gemaakte drukfeilen werting op, zich buiten eiken pólitieken strijd M^ya '..Zemalnova, tooneelspeelster, verden reeds hersteld' en de duizenden leden schijnt 3. De eerbiediging van den wachtbon. te- houden. op het tooneel, en maakt zich als verstrekt die de algemeene vergadering Heraanneming van de. vier monteurs Het spreekt van zelf, dat die gevaren, hebben bijgewoond. De samenwerking het Marietje uit Petor's kinderjaren be- uit4. Liverpool; kond. • met al de noodlottige gevolgen daarvan « Vooruit » heeft gehandeld zooals het be5. De gewaarborgde en regelmatige werkzich voordoen zoowel voor den onderwij- hoorde en bewezen ver boven hare gemeene De gesprekken die zich nu'tusschen beizer der vrije scholen als voor de onderwij- lasteraars te staan, c Fondsenblad » er in den ontrollen zijn eene ware veropenbaring week en verbod van alle niet overeengeko- ^ zers der gemeentescholen. voor Peter, 't Is de eerste maal d a t hij zulke men overwerk; begrepen. 6. Loonsvrhooging van 2 centiemen per: Daarom is het uiet alleen wenschelijk, hoort. Dit meisje is meer man dan hij. En wat de kontroolkommissie aangaat, taal maar zelfs volstrekt noodzakelijk dat vrije « Fondsenblad Zij voelt zijn zwakheid en zijne onderwor- uur aan allo helpers in verschillige afdeelin-', », gij raakt nog aau de hielen onderwijzers vreemd blijven aan eiken pópenheid, vraagt hem of hij zich tot priester S e n litieken tjtrijd, voor hen zou dus ook moeten dezer partijgenooten niet. geroepen voelt. Zeker antwoordt hij. WaarN. B. — Het eerste punt is gesteund op. In alle gevallen blijkt uit al die verachgelden de regel, dien de regeering toepast om . .vraagt Marietje. «Omdat moeder het het niet ontvangen van den regelmatigen telijke aanvallen, dat men niets anders beop de openbare onderwijzers.- Van die gewil», is het naïeve wederantwoord van Pe- loonopslag op kermis en Nieuwjaar. dachte gaat ons amendement op 28 uit, lui- tracht dan het vertrouwen te schokken die ter. BERICHT AAN DE STAKERS duizenden Gentsche families in « Vooruit » dende als volgt: «in het vrij, evenals in • En nu schildert de schrijver op meesterhet officieel onderwijs, is het personeel stellen. Het beheer der werkhuizen bericht ons i lijke wijze door den mond van Marietje den « Fondsenblad », kleine en gemeene krisverplicht zich buiten de strijdende politiek tene ziel, moest ge weten hoe al de verdacht- loop der «Vrije Wolken» die aan het heelal dat de verschuldigde loonen zullen uitbe- ' te houden. » makingen en laster het vertrouwen niet al- wegdrijven. In I I duurt de inwendige strijd taald worden zaterdag namiddag van af 2 tot • — De zitting wordt geheven te 6 uur. leen van onze leden maar van personen bui- van Peter voort. Hij begint, te begrijpen. 5 ure. In verschillende' tooneelen verklaren Maya Het spreekt van zelf dat de mannen daar . Morgen, openbare zitting kwaart voor ten onze partij staande, doet stijgen, gij en Peter hunne liefde voor elkaar, die reeds tusschen 2 en 4 zullen zijn om tégen 5 ure zoudt spoedig beseffen een verkeerde taktwee uur. van in hunno kinderjaren smeulde, en nu in « Ons Huis » te komen. tiek te voeren. Niemand overtrede deze regeling. Hoe meer rumoer van uwentwege rondom eerst dpor Peter begrepen werd. Hij wil onzo prachtige instellingen en gansch onze zijne studies voor priester vaarwel zeggen, INDRUKKEN doch Maya zegt dat, hij niet mag, niet zal, organisatie, hoe beter dus. Maar vergeet De invoerders van het « Taylor-systeem»J niet dat eens zou kunnen gezegd worden > In i l i j . heeft Peter zijn besluit aan zijn oom, zijne moeder, en ook aan den dorpsge- hebben alles voorzien en dus ook het werktot daar en niet verder. neesheer Botava bekend gemaakt. De twee lieden vorzet. Vroegere jaren zou bij eene' R. V. eersten zijn geslagen. De moeder weent ge- dergelijke beweging alles stil liggen, do..i all» durig: hare gelofte Gods zou gebroken wor- heden krabt men links en rechts voort met' den... De priester spreekt met Peter.vraagt een bruBselsohe L. B., een half dozijn on*, hem wat hij gaat aanvatten om te leven, dermeesters en opperchefs, bedienden uit de De A. R. vergaderde gister onder vooreen gezin te onderhouden, want de grijsaard bureelen, duitsche, engelsche en fransehe VLAAMSCHE SCHOUWBURG zitterschap van gezel Berloz. heeft begrepen dat het de liefde is tot Ma- leerlingen eu chasseurs. De volgende groepen bekomen hunne aan«VRIJE WOLKEN» rietje die Peter tot dit besluit deed komen. Aan verscheidene engelsche jongelingen is ; sluiting : « Vrije Wolken », van Jaroslaw Kvapil, Peter zal alles doen. een blauw kostuum besteld om op het eon' Federatie van Leuven: Vakvereeniging' werd gister avond opgevoerd in 5e kunstDe dokter komt met Marietje, hij zegt of ander me,kaniek óf vijs t e ' g a a n loeren der linnennaaisters en der Kleermaakers; vertooning.De zaal was te gering bezet. Voor haar dat zij alleen Peter op zijn besluit kan werken. Men bemerkt dus do voorzorgen • Vakvereeniging der Voedingsnijverheid; de zooveelste maal stellen wij dit met spijt terugbrengen. Zij zal het doen. Weer- en de reden van het inbrengen van vreemidem der Schilders'; Groep der Velorijders; en treurnis vast. Zij die zeggen de opbeu- om nebben tooneelen plaats die diep ge- delingen. idem der Trompetters. ring van ons gesproken tooneel te willen, voeld en treffend zijn. Zij, om Peter den Op den duur ware het plaatselijk perso-, Federatie van Charleroi: Ln Fleurassien- tien zelf niet om. wil zijner moeder zonder zelfbewustzijn of neef letterlijk verraden. ne, coopérative te Fleurus. Jaroslaw Kvapil, de schrijver van «Vrije kracht te doen gehoorzamen, sleurt haar Heden bepaalt zich alles bdj een groep onNa eenige mededeejingen wordt de dag- Wolken», behoort tot de Czecken, naam die eigen eer door de modder en eindelijk stemt schuldige werklieden welke hun gewaarborgd >rde, aangegat. . be_OQifc..tot de_SIavische stemmen in Bohe- Peter too. den wil W&ï mofider ta voleen. uiaandgeld meetsn verdlcuenj' Men t r e " ^ --

Werkersbeweging . Staking bij Carels te Bent

GENTSCH NIEUW5

Christene gemeenheid

Algemeene Raad der Wiikllidin-Parllj

Tooneelniéuws

Y

«

»

•aa»

• r brave jongens maar ook traiters en socia- om uiet alleen uiterst slechte grondstoffen te doen verwerken, maar ook de organisaiistcnvreters onder a a n ! Dit alles laat do werklieden koud die tie trachten t e treffen. Anderen deinzen niet terug om loonaficftlg weg hunne positio verdedigen en hopen in het gezond verstand van de pa- trok door te voeren. troons'. In sommige fabrieken mogen do werklieden niet meer reklaineeren of er wordt hun WERKBROEDERS. toegesnauwd : « dat ze best zenden doen Déze'week nog verschijnt de brochuur met er van door to trekken ! » « Dc Collcoticvo 'Contracten » En. zoo staan wij in ecn toestand geplaatst in « Germinal •>, schaft u die aflevering aan die veel moeilijkheden oplevert voor hot en bereidt u tegen elk geval goed voor. . syndikaat en zijne leden, -iaar leze houden, ondanks den nijpendsten nood en het DE GIETERIJ groot gebrek aan werk, moedig stand en laTot heden geene verandering, doch elkeen ten zich niet als kind (wat de organisatie hqopt dat er uit die afdeeling geen bezigWi • , hier vooral in do hand gespeeld heid aan Üe nieuwmodsche werkwilligen . 'I vooral niet meer is) bij het oor trekken, zal verschaft worden, want dan weten we wordt met de krisis is de Kristene Volksniet waar de solidariteit begint. bond, die nu en dan wei eens zijn leger van Bericht aan dc kameraden de de gelegen- gedwongene leden met eenige elementen, heid hebben nog met de patroons te spre- die huu liever verloren zijn dan gevonden, ken ! Jules De jBlcrck. ziet aangroeien. * * * Eenige patroons zijn er vooral opgeslepen om, bij aanbiedingen en ook bij de iu het werk zijnden,deze naar hunne politieke . De krisis welke reeds een tweetal maan- denkwijzo te ondervragen en bij het niet den-in de textielnijverheid woedt en ook in bevallen der antwoorden te kiezen zeggen, de andoro bedrijven hare eevolgen doet ge- ofwel in geval zij veroenigd zijn in de sovoelen, toont.nog niet in het minst te zul- cialistische vereeniging, hunnen boek af to geven, of anderzins zich te laten inschrijlen eindigen. De nood onder de bevolking en bijzon- ven in den Volksbond of in eeno der bederlijk bij deze welke met een talrijk huis- staat.de aan de patroons afhankelijk zijnde gezin gezegend (! ?) zijn, wordt steeds nij- maatschappij. pender. Zoo hebben zij ook eene afgescheurde De bestaande voorzienigingskasson kun- vakvereeniging van den Volksbond genen het tegen het geweldige van de krisis dwongen zich opnieuw bij hem aan te sluimaar 'niet volhouden, en gemeenteraadsle- ten op straf, bij weigering, dezelfde handeden noch schepencollege verroeren niet in ling van patroonswege te moeten verwachhet minste over de vraag tot tusschenkomst ten als deze waarvan de socialistische verhun overhandigd door de socialistische ver- eeniging bij iedere gelegenheid is. eeniging. En die brave jongens hebben maar diWekelijks zien wij dan ook mannen de rekt het hootd in den schoot gelegd, aldus stad verlaten en in den vreemde naar wérk bewijzende hoe sterk ze staan tegenover zoeken. het patïonaat en hoe gemakkelijk deze Met dit komt ook nog dat sommige hard- laatsten zich van de kristene vereeniging vochtige en maar al te slecht bezielde pa- kunnen bedienen voor hun belang of hunne A. P. troons van dezen toestand gebruik maken grillen te doen uitvoeren.

Krisis te Ronse

Brussel an omliggende SCHOUWBURGEN van Vrijdag 8 Februari .914. Théatre «Ea Giitc J : om 8 / 2 ure, de revue « Bruxelles-Tango ». Oud Brussel: om 2 1/2 ure en om 8 1/2 u. verscheidene schouwspelen. IJ spaleis ,(|-alais des Glases) : Schaatsenrijden op echt ijs van 10,30 tot 12,30 u., van 2.30 tot 6,30 uur en van 8,30 tot 11,15. IN DE VOEDINGSNIJVERHEID De Centrale der ' Voedingsnijverheid richt op Zondag 15 Februari, om 7 1/2 u., een groot kunst- en kinemafeest in. Dit zal gegeven worden in de Groote Feestzaal van het •'« Volkshuis r>. Verschillende kunstenaar, de zangkring < Le Rayon rouge» van Jette en hét orkest van h e t ' i Vói_8huis s verleenen hunne meaëw_rkmg. : M -i«f !/nco-»--9vjM.l "•«Ingang't öO^c-ntieineiK"--"»-''"'"^ • •••*». Voorbehoudene plaatsen zijn te bekomen mits 10 centiemen bijleg, in de zaal 28 eh des avonds in het Café van het «Volkshuis Ï . KüNSTAFDEELING Vrijdag 6 Februari, om 8 1/2 uur in de Witte Zaal, Concert met -de medewerking van Mwen Sonarovia en Albert, uantatrices, en van de heeren Piéry, Ruytimx.Wolff en Andelhof, solisten van het orkest van de Muntschouwburg. ST-CILLIS GROOTE MEETING De brusselsche groep van do Russische Revolutionnaire Socialistische Partij richt op Vrijdag 6 Februari, om S uur, een groote meeting in in 't Volkshuis van St-Gillis, ter eere van den 70e verjaardag van de grootmoeder der Russische omwenteling, de gezellin Katherine Konstantinovna Rrechkovsky. '* N Zulen als sprekers optreden: Jozef Wauters, voorzitter; K. Huysmans, secretaris van het socialistische internationaal bureel; N. Avxentieff, in naam der Russische Revolutionnaire Socialistische partij; M. Georges Lorand, in naam van «La Ligue des droits de l'Homme»; Gezel Lotte Pohl, Jn naam van de Deutsche Arbeiter Verein; gezellin Sorgue en de vertegenwoordigers der Russische Socialistische partijen.

TURNHOUT HET WORDT ECHT GRAPPIG « Plicht en Recht s te lezen. Elke week gebruiken die heeren een groot leel van hunnen tijd ten dienste van een fkeutelman». Spijtig dat die zijn bek maar -liet wil houden! Zij houden staan dat er op het kroondomein te Bethy geene staking is geweest, —- iets wat hunne kwade trouw bewijst, .laar zij zelf bekend hadden de staking van dichtbij gevolgd te hebben. OM DEN TUIN GELEID De kristene bakkerij, had gezegd voor werkeloosheid onderstand te geven. Daardoor hadden ze links en rechts werklieden :and in de oogen geworpen, die nu meenden in het gure getijde op onderstand te kunnen lekenen. Zij zijn bedrogen uitgekomen; van daar de misnoegdheid van vele misleide lieden, die maar iets te doen hebben; zich aan 10'sluiten bij « De Volkswil » opgericht door werkjongens, en voor het werkvolk. ALTIJD BLUFFEN In onze.vorige briefwisseling schreven wij dat wij eene inteekeningslijst in ons bezit hadden, en wij ze ter hunner beschikking _ielden. In hun blad zeggen zij dat ze 200 fr. beloven wanneer wij bewijzen dat er een briefje is uitgegeven in eene Jongensschool. Het invullingsbulletijn bezitten wij, maar waar hebben wij geschreven, dat dit briefje, in eene jongensschool is uitgegeven? Niet rond den pot. draaien en die 200 fr. betalen'"; wij verwachten u deze week op

ons bureel, waar wij het briefje zullen toonen, en ook zullen zeggen in welke klas het is rond gedeeld. VOOR 'T WERKVOLK! «De Kempenaar:) bevat een oproep voor een groot feest, dat plaats heeft zondag in den Katholieken Volksbond. Elk wordt uitgenoodigd aan den prijs van 1.00 fr., fiL 1.00 fr. en 0:50 fr. Werklieden moeten dus niet te veel komen, want de heeren zouden niet op hun gemak zitten ! VUILAARD Op een papierfabriek onzer stad waar vroeger staking is uitgebroken, is zaterdag een van de «ratten^ buiten gesmeten, om onnoembare feiten bedreven te hebben met minderjarige kinderen. Zou die direkteur, die vroeger zoo rap was, om voor deftige en eerlijke werklieden de politie te halen, nu hetzelfde doen? B.

Marchienne-Docherie PROFAGANDACLUB Zondag, om 4 ure, bestuurzitting in het « Maison du Peuple ».

OOSTENDE DE VERPACHTING vande SPEELZAAL Geheel Oostende wordt weeral in beroering gesteld door de verpachting van de speelzaal. Er zijn 5 aanbieders geweest. M. Guinet, die naar men zegt, do groep Monte-Carlo vertegenwoordigt, bood frank 513.612. M. Arthur Cambier, die, naar verteld wordt, de vertegenwoordiger is van M. Marquet, 687.000 fr. M. Bellan, die dcelmaakt van de trio waarvan M. Cornuchè in Deauville werkt, en M. Béarn, in Spa, 691.435 fr. MM.Bette en vanaSer Auworaa,de,houders der speelzaal van verleden jaar, en waarvan men nu ook zegt dat zij voor M.' Marquet de speelzaal open houden, 715.000 fr. Alles zou zeker glad van stapel geloopen zijn en M. Bette zou denkelijk wel met het hoogste aanbod als huurder zijn uitgeroepen, maar er was een bijvoegsel bij het aanbod van M. Pellan, zoo hij de vaagliggende gronden kon bekomen, van de stad voor een sportplein in te richten, hij er nog 200.000 fr. wilde bijvoegen voor de drie jaren. Daarmee waren de poppen aan 't dansen. Wie zou de speelzaal toegekend worden ? Dinsdag laatst was het gemeenteraadszitting en eene massa personen luisterden; wel 4/5 der opgekomenen konden in de zaal niet en de politiekommissaris met zijno agenten is moeten tusschen komen om de orde te regelen. Na een langen woordentwist is de zitting moeten geschorst worden voor acht dagen. Eergister nu is in den gemeenteraad de speelzaal met groote meerderheid aan fit. Pellan toegekend. Alles doet voorzien dat het spel hier wederom een hoogere vlucht zal nemen. Naar men vertelt zou M. Pellan in nauwe betrekking Btaan met onze regeeringshoofden. Als het zoo is, zullen zij wel de oogen dicht luiken... Nefttune.

KORTRIJK ROND EENE WERKSTAKING ' Onder de vlasbewerkers van Mr. Callens brak eene werkstaking uit, om de volgende reden : Een werkman, die altijd den eerste wilde zijn, voor wat de hoeveelheid voorbrengst betreft, had, als gevolg eener woordenwisseling, een andere werkkameraad verweten voor luiaard. Het heele personeel ging in strijd om die gast buiten te krijgen. Dit soort staking, wanneer het om 't wegzenden van personen gaat, hebben door hun aard zelf 99 op 100 keeren, een nalve of totale nederlaag voor de arbeiders voor gevolg. De kansen of ' t winnen van d_cs,eluke

t a-aam

Ynjaag B Fefchiarf t9f4

stakingen, dalen nog meer, wanneer de dompers iets in de pap te brokkel hebben. Dit was hier 't geval; ze telden 8 tegen wij 3 veroenigden, en 't waren ook meest hunne leden, die tot dit avontuur aanstookten. Om twee reden hebben 'wo dc slaking afgekeurd. ; De eerste hierboven gemeld, de tweede omdat we op voorhand niet verwittigd werden, en daardoor niet in staat gesteld waren ons men don patroon in betrekking te stellen. De dompers vergaderden te Gulleghem waar. naar wij vernamen de staking eveneens afgekeurd werd, en waar ze voor raad kregen, met den patroon 's anderdaags te onderhandelen. In plaats vna„zich met hunne andere w-erkgeze.llcii to verstaan, om dio onderhandeling te beproeven, gingen zij van 's morgens 'vroeg den patroon viuden, en bekwamen dat ze Maandag 1.1. mochten herbeginnen aan dezelfde voorwaarden, met uitzondering van cen onzer leden (die er werkte met twee zijner zonen) en die bericht kregen dat hij beter voor eenigen tijd elders zou gaan werken. Ziedaar hoo die lieden weer gekonkclfoesd hebben maar 't wedervaren van ons lid bewijst genoeg, wat we er van mogen denken aan alles waar die gasten hunne pooten aansteken, mag men zich aan verraad verwachten. Wie weet, krijgen wij in «De Textielarbewerker, geen ronkend verslag over hunne schitterende overwinning'» Ellendige verradersboel! PETITIONNEMENT We verzoeken de kameraden, dia 's morgens medehelpen aan 't Petitionnement, stipt om 8 uien in 't Volksreelit te zijn, dezo van 's achtermiddags om 1 1/2 ure. Wanneer komen nog eenige andere partijgenooten hunne schouders er onder steken? OPENBARE MEETING Zondag om 9 1/2 ure 's morgens in Parnassus. Openbare Meeting voor de Schilders. Spreker : Theophile Fontier, uit Oostende. ALGEMEENE VERGADERING Zondag om 5 uren namiddag stipt, in 't Volksreelit, Algemeene verplichtende vergadering voor den Bond Moyson. SOCIALISTISCHE METAALBEWERKER Maandag om 3 1/2 stipt in Volksrecht, algemeene vergadering. ONZE REVUS Koopt uwe kaarten op voorhand voor N' Vieza Kerweie.

RONSE OP, VOOR HET PETITIONNEMENT! Zoo ons deze week het noodige materieel, dienstig voor het petitionnement toekomt, begint zondag aanstaande de kruistocht voor het inzamelen van handteekens aller voorstaanders der Politieke gelijkheid. Wij kunnen van nu af verzekeren -dat Ronse met zijne strijdgezinde en vrijheidsniinnende bevoi-nng, aan de spits zal staan der talrijkste, veroverde ^handteekens. in 'evenredigheid..zijner bevolking. •'-•';- Konse zal zijn „verleden getrouw blijven op dit gebied, en met de meeste strijds- en opofferings gezindheid de democratie dienen. De groote armoede die tegenwoordig alhier heersent als gevolg der ongewone krisi. (Zie de rubriek : Werkersbewcging) zal in niets den moed benemen onzer pn.., disten. Wat meu ook door dwang beproeven, niets zal hen van hun stuk brengen. Niets is bestand eene socialistische overtuiging te overmeesteren. Zij weten door mede te heipon aan de beweging van het petitionnement — die een glorie rijk gevolg zal hebben — zij de zaak dienen die hen eens of morgen van deze overdiende stiefmoederlijkheid, van rampen. kommer en wee zal verlossen. Onder deu kreet : « Weg het meervoudig stemrecht» die oorzaak is der belemmering van allen maatschappelijken 'vooruitgang, van onvoldoende werkerswetten, van ontoereikend pensioen onzer oudjes, der niet bepaling van den arbeidsduur door de wet; — Onder dien kreet zien wij reeds onze talrijke schaar propagandisten oprukken, waaronder wij, al onze andere strijders mogen rekenen zij dio ons vroeger den weg tot den ontvoogdingskamp aantoonden. • Wij zien ze reeds met het zelfde vuur van destijds, vergezeld van de jongeren den strijd aanvangen der nieuwe en verhevene leer van : Vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid. Wanneer de partij de Ronsenaars zal oproepen om den strijd aan te vangen, zuilen zij op het eerste signaal zoo talrijk mogelijk tegenwoordig zijn,de spreuk gedenkend : «Vele handen maken licht werk». F. R.

NINOVE TWIJNDERS, FABRIEKARBEIDERS, METAALBEWERKERS, SIGARENMAKERS. Vrijdag, 6 Februari, om 8 uur stipt, groote bestuurvergadering. De dagorde zeer belangrijk zijnde, rekenen wij op aller opkomst. PETITIONNEMENT Het is dus vast beslist, op zondag 8 Februari beginnen wij het huisbezoek voor het Zuiver Algemeen Stemrecht. Om dit grootsch werk wel te doen lukken, hebben wij besloten eene vergadering der huisbézoekers en middenoomiteit,samen met den Propagandaclub te houden Vrijdag, om 8 uur in «De Redding». ERRATUM. — In het artikel .0ti(t. !;• > wcrkcrscoupoits afgeleverd •>. Dit moest zijn: « Er waren in het jaar 1908 een getal werkersconpons afgeleverd voor 58,060,495 r.Izcn. »

De verovering der lucht HAMEL DOET DEN LOOPING VOOR DEN KONING Hamel heeft gister op* 't kasteel le Windsor eene exhibitie gegeven vóór den koning, de koningin en de koninklijke familie. In 17 minuten tijcis deed hij 11 maal den looping the loop. OP 3300 METERS MET PASSAGIER Raynham bereikte te Londen met passagier cene hoogte van 11.500 voet en bleef er gedurende 63 minuten rondtoeren. H I J VALT OP EEN DAK Weingartnei' kwam vau 50 meters hoogte terecht op het dak van den hangar van Mej. Nelly Beese, te Berlijn, waar haar vliegtuig geborgen stond. Beide vliegtuigen werden vernield, terwijl de vliegre kwetsuren opliep. LUCHTVLIEGER DOODGEVALLEN De luchtvlMgei' Emiel Bt-odin, 32 jaar oud, gehuwd en wonende te Parijs, was eergister namiddag uit Saint-Cyr vertrokken, aau boord van cen biplaan met zelfwérkenden evenwichthouder, om naar den aerodroom van Compiègne te vliegen, waar hij aan de oefeningen moest deelnemen. Om '1 1/4 ure, boven hot grondgebied IsleAdam gekomen, op het gronigebied van Champagen, kantelde het toestel plots en plofte ten gronde. De luchtvlieger werd van onder den verbrijzelden aeroplaan opgehaald en naar het gasthuis overgebracht, waar hij kort nadien overleed.

SPORT WIELRIJDEN De Slx-days te Brussel UITSLAGEN

VAN WOENSDAG (JaOND

M0R-

Op het einde van het 30e uur (4 ure gisteren morgend), was de verwezenlijkte afstand 1036 kilom. 60 meters. De negen ploegen, reeds vermeld, hebben nog steeds de leiding. Dan volgen, op eene ronde ; Root-Thomas, Cameron-Walthoui', Crupelandt-Oliveri, M. Buysse-Van Lerberghe, d'AwansDéthier. Dan een paar toeren ten achter, de Duitscher Kudela. Op het einde van het 31e uur bedraagt de afgelegde afstand 1115 kilom., 670 m . ; id., 32e uur 1145 kilom., 0-15 m.; id., 33e uur .176 kilom., 065 m.' Gedurende dit laatste uur, om 6 u. 55, verneemt men dat Kudela het opgeeft-, daarbij geen nieuwe ploeg kan vormen. Het totaal van het 34e uur bedraagt 1201 kil. 670 m.,: van het 35e, 1230 kilom., 575 m. van het 36e uur 1260 kilom., 420 m. De records van New-York en Parijs zijn op dit uur geklopt met 32 kilom., 820 meters. . Gedurende het 37e uur doet er zioh niets bijzonders voor. -• Het betwisten der premiën duurt maar altijd voort. Miquel en Root winnen te zanien 50 frank. In 44 uren: 1502 kil. 637 m. Buysse is nog altijd in de weer; hij geeft de eene demarrage op de andere maar allen zonder uitslag. Op het einde van de 45e uur zijn 1625 kil. 430 m. door de hoofdploegen afgelegd. Nu heeft er eene geweldige jacht plaats. Stol komt Van Houwaert aflossen en seffens schiet hij er hem alleen van onder. Hij neemt wel 100 meters voorsprong. Het zijn Miquel en La-pize die erin gelukken alles weer in orde te brengen. Denkende dat zijne mededingers moede zijn, schiet Buysse nu uit maar 't is vruchteloos. Öp liet einde van het uur vallen Persijn, Van Lerberghe en D'Awans, zonder erg. In 46 uren: 1551 kil. 280 in. Het volk dat vroeger maar dungezaaid was, begint nu de verschillige plaatsen te vullen en weldra is de zaal vol. Eene premie van 20 frank gaat aan Stol. Persijn wint er 15 en Léon Buysse 20. In 47 uren: 15S1 kil. 535 m. door de negen hoofdploegen. Eensklaps demarreert Stol maar de andere zijn aan zijn wiel. Daarop worden eene gailsche reeks premiën betwist, verdeeld als volgt: iO fr. aan Mac Namarra; 20 fr. voor Oliveri; 1000 cigaretten aan Perchicot; 40 frank voor Walthour; 40 fr. aau De Pauw: 20 fr. aan Vapdenberghe en 20 fr. voor Léon Buysse. Marcel Buysse viel in cene virage, tengevolge eener bandbreuk. Eene premie van 50 frank gaat aan Root. Nu beproeven Buysse en Van Lerberghe hunne verlorene ronde in te winnen maar 't lukt niet. 20 frank worden nog- gewonnen door Stol; Miquel wint er ook zooveel, evenals Leviennois. Daarop wordt het einde van den tweeden dag aangekondigd. De negen ploegen zijn nog altijd te zamen met 1613 kil. 320 ni. De andere zes ploegen zijn allen op eeno ronde. To Parijs hadden zij 15S0 kil. 375 m. Te New-York: 1810 kil. 490. Op dit laatste rekord hebben ze dus maar een'voorsprong meer van 3 kil. 271, m. Tot hiertoe werden reeds 2323 fr. premiën gegeven. DE DERDE 'DAG Deze vangt aan met het gedurig betwisten van premiën Michel Deoaets bekomt 20 fr. Van Lerberghe 10 fr.; Léon Buysse 30 fr.; Persijn, 15 fr.; Eene van 100 frank op 10 toeren wordt door De Pauw weggestekt. Nu springt Van Houwaert in de bres, Lap'ze en Sloran hangen aan zijn wiel, maar er komt geene verandering. Crnppelandt schiet zich vooruit en neemt weldra eene halve ronde. Oliveri springt bij en zoo gelukken zij erin hunne achterstallige ronde in te halen. Daarmee rijn nu wederom 10 ploegen in den hoofdgroep.

Op het einde van dp 49e uur is de n j . schikking dus de volgende: 1. Vau Hoiiwaert-Stol j Moran-Mao v. marra; Coines-Perchicot- Lapize-Miqu,L Leviennois-Troussclier; Spiessens-fln -rechts; Van den Beiglve-Vande Veld,'' I L. Buysse-De l'auw; M. IJebaets-Persyn» Oliveri-Orupeltindl. te zamen met 16i(j ï 690 tu. 11 Root-Thomas; Walthour-Cap,,? ron ; M. Buysse-Vin Lerberghe en Dethin D'Awans op ééuo ronde. Iu den nacht heeft de strijd woelig ga y^ vig geweest., De rijders gingen snellen trein" Premiën bij de vleet; geene verandering Om 2 ure 20 minuten, dus na 52 uren,»,, d;" klassecring ais volgt: 1. Vau Houwaert-Stol; Moran-Mac „,. mara; Comès-Perchicot; Papize-Miq.(i. Leviennois - Trousselier; Spiessens - Ho»! brechts; Vaudenberghe-Vandevelde-, _«JL Buysse-Depauw.; Michel Debaets-Persy.,. Llivcri-Ciupelaiidt, samen met 1747 kilom' 416, m. -11. Root- Eddiü-Thoiuas; Walthour-Cam.. ron; Buysse Marcel-Vanlerbcrghe; V.D,. thier-D'Awans te samen op eene ronde.: Er zijn dus geene ploegen die ver t» achter blijven. n a-n.

|—at *

i

Inbraak in het gazpstictit VAN CHATELET Gister niorgcnd. om 8 ure, stelde ceg werkman vau het gasgesticht vast dat mej iu den nacht de twee brandkoffers had opa gebroken. Er waren gaten in geboord. Iu dezen der bedienden waren 500 fr. «. J stolen in nickelmunt, in den ander Ö.500 Ir. Waarbij dan vijftien titels van Bueooj.Ayres, en vijftien titels van de Noorder en Westerkoolmijnen van Bohemen, eene totale waarde van 1330 fr. vertegenwoordigen, de. Het parket is tor plaats afgestapt. Gee. ' enkel teeken van inbraak heeft men aan dj deur vastgesteld, die nochtans zorgvuldig met den sleutel was gseloten. Eon onderzoek is ingesteld. i-

aa ! • • » — ^ M *

Vreeselijk auto-ongeluk TE THUILLIES (HENEGOUWEN) , Gister middag beproefde M. Brandt ca de baan van Beaumont naar Thuillies ee motor van 40 paarden. Rechtover dc suikerfabriek werd eene w * keerde zwenking gedaan, met het erge gtvolg dat men tegen een boom aanreed. Terwijl men M. Brandt nogal zwaar gtkwetst opnam, werd de mekanicien Ars». Bastin, van Charleroi, op den slag gedood, •

•

awaa»«*-"«taa-

•

Schrikkelijke broedermoord IN FRANKRIJK De gebroeders Hippolytc en André rain hadden to Parijs een aantal herbergen bezocht toen zij 's avonds in het huis van Hippolyte, in de rue Darnétal, aankn» js' men. Daar ontstond er tusschen beide (SJOJ. ( ders een hevigen twist die weldra op e*w * gevecht uitdraaide. _. , ,, . »fl. Eensklaps haakte Hippolyte een geweer van den muur af en schoot zijn broeder een kogel door het hart. De moordenaar gin| dan in het politiebureel vertellen dat zijn broeder zelfmoord gepleegd had. De waarheid werd echter zonder moeite ontdektede dader aangehouden.

Eene nieuwe diamantzaak TE PARUS Een Belg van goede familie ontving eesi gen tijd geleden van den Parijschen juwelier Loew eenige diamanten, ter w_ank van 30,000 frank. Volgens den juwelier had de Belg ze op krediet gekocht; volgeet dezen zou hij ze voor Loew van de hand trachten te zetten. ;-J5 Hoo dit ook moge zijn (de geheele pschiedenis is nog vrij duister), do jnweliet vertrouwde de zaak niet en liet den Bel| die naar Londen was gegaan in gezolsclup vau eene tooneelspeelster, en een persoon, die later bleek te zijn een apache en deserteur,' Julot genaamd, door den bekenden heer Quadratstein bewaken. : Al spoedig kreeg het drietal hiervan de lucht en verdween naar Southampton.Hier schijnt de Belg met zijne vriendin bet slachtoffer te zijn geweest vnn Julot, die hen dwong de diamanten aan hem af-te staan, zoodat hun niets anders overbleef dan zoo spoedig mogelijk naar Parijs teril to keeren. Ook Julot keerde naar Frankrijk terug, doch werd te Nice ingerekend, in verband niet vroeger gepleegde misdaden. Hij ontkent, iets met deze diamantenzaak to maken t e hebben.

De russische prinses teruggevonden De Russische prinses, die in een Pararer schouwburg eene verbintenis had als omseres, is teruggevonden. De commissaris, gelast met nare op»o*' king, heeft van haar een brief uit Bandol, in den Var, ontvangen, waarin zij W* verwondering nitdrukt over al-het gerni* rond haar persoon gemaakt. Zij had noot» het inzicht te verdwijnen of zich to verduiken; ZJ_ deed enkel een uitstapje, OB*" 11 T. ', verstrooiing to geven. Wat meer luister rond haar bevallig p*"*. soontje is dus allesi

Onderzeeër verdwenen IN AMERIKA KENE NIEUWE RAMP • Te Washington heerscht thans de groej* sto onrust over het lot van den on*» zeer .-, E. -2:-, den *.7 Januari van Gu»»» uamo (Cuba) vertrokken met drie an"" onderzeërs, en in bestemming voor W' ston. De gezagvoerder dezer Kleine viw» heeft medegedeeld dat hij nergens « ^ spoor raiaei yUujfc « w , 4« « E. 2 >. L