Voortgangsrapportage 1 Actieprogramma Veiligheid 2010-2014 Telefoon 14 036
Heeft u vragen?
www.almere.nl
Wilt u reageren?
[email protected]
Meer informatie?
Eerste halfjaar 2013
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014 Eerste halfjaar 2013
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
1
Inleiding
Voor u ligt de vijfde voortgangsrapportage over het Actieprogramma Veiligheid 2010-2014. In dit integraal veiligheidsbeleid zijn de gemeentelijke visie en de bijbehorende speer- en actiepunten voor vier jaar opgenomen. Deze zijn gericht op de thema’s veilige woon-, werk- en leefomgeving, geweld, jeugd en veiligheid, bestuurlijke aanpak en overige aandachtsvelden en crisisbeheersing en rampenbestrijding. Minder criminaliteit, geweld en overlast en een betere veiligheidsbeleving van de inwoners is het beoogde eindresultaat. De voortgangsrapportage gaat over de vraag: Waar staan we? Liggen we op schema en zo ja, welke instrumenten dragen daaraan bij? Maar ook, welke doelstellingen worden niet gehaald, wat zijn daarvan de oorzaken en hoe kan bijsturing plaatsvinden? De voortgangsrapportage beantwoordt deze vragen in het licht van de eerste helft van 2013. De voortgangsrapportage is mede tot stand gekomen vanuit de wens om de gemeenteraad en de verschillende partners actief te informeren over de resultaten. Daarom wordt de voortgangsrapportage elk halfjaar (in maart en september) aangeboden. Daarnaast horen bij het Actieprogramma jaarplannen, waarin de acties per jaar op stadsbreed- dan wel gebiedsniveau gedetailleerd zijn uitgewerkt. Deze bijlagen zijn onlangs geactualiseerd voor de periode 2013-2014. Hierbij is per gebied ook teruggeblikt op de resultaten van het jaar ervoor. Op deze manier ontstaat er vanuit het bredere beleidskader een gerichte prioritering en focus. De raad wordt hier jaarlijks over geïnformeerd. In de nu volgende voortgangsrapportage wordt een verbinding gelegd tussen de effectindicatoren uit ons Actieprogramma (politiecijfers en uitkomsten Veiligheidsmonitor) en prestatie-indicatoren, zoals de inzet van ons eigen instrumentarium.
2
Eerste halfjaar 2013
2
Algemene ontwikkelingen 2.1 Ontwikkeling cijfers Onderstaande tabel laat de 15 speerpunten zien, de trends en de stand van zaken ten opzichte van de doelstelling uit ons Actieprogramma Veiligheid 2010-2014. -60%
-40%
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120% Woninginbraken Autoinbraken
Woninginbraken Autoinbraken Vandalisme Drugs- Bedrijfsinbraken en alcoholoverlast Inbraken (Brom)fiets op grote Huiselijk bedrijventerreinen en scooterdiefstallen Uitgaansgeweld geweld Overvallen Straatroven Jeugdoverlast Jeugdcriminaliteit Antillianen Recidive (criminaliteit)
Woninginbraken
Vandalisme
Autoinbraken Vandalisme
Bedrijfsinbraken
Drugs- en alcoholoverlast
Bedrijfsinbraken (Brom)fiets en scooterdiefstallen
Inbraken op grote bedrijventerreinen
Huiselijk geweld
(Brom)fiets en scooterdiefstallen
Uitgaansgeweld
Huiselijk geweld
Overvallen
Uitgaansgeweld
Straatroven
Overvallen
Jeugdoverlast
Straatroven
Jeugdcriminaliteit
Jeugdoverlast Jeugdcriminaliteit Antillianen (criminaliteit)
2013 (1e helft) 2012
Recidive
2011 Recidive
Doelstelling 2014
Na het eerste halfjaar van 2013 zien we dat op het gebied van vandalisme, bedrijfsinbraken, inbraken op grote bedrijventerreinen, diefstal van (brom)fietsen en scooters, huiselijk geweld, overvallen, straatroven en jeugdoverlast de doelen gehaald zijn of binnen bereik liggen (Nb. uitgaansgeweld, criminaliteit onder Antillianen en recidive zijn jaarcijfers). We blijven hard werken om te zorgen dat de doelen in 2014 ook gehaald worden. Datzelfde geldt voor die onderwerpen die volop de aandacht blijven vragen. De woninginbraken hebben daarbij absolute prioriteit. Daarnaast richten we ons ook nadrukkelijk op het tegengaan van woonoverlast, zoals overlast van hennepkwekerijen. Bij de start van het Actieprogramma 2010-2014 is dit niet als speerpunt benoemd, maar inmiddels zien we hierin een duidelijke trend die een aanpak noodzakelijk maakt (zie paragraaf 3.3).
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
3
2.2 Organisatorische ontwikkelingen Veiligheidshuis In het Veiligheidshuis hebben we samen met onze partners meer focus aangebracht in de persoonsgerichte aanpak. Het Veiligheidshuis richt zich nu op drie pijlers: huiselijk geweld, de pilot BIJ (Bestuurlijke Informatie Justitiabelen) en een geprioriteerde lijst. Voor huiselijk geweld blijft het Veiligheidshuis de ketenoverstijgende complexe problematiek aanpakken. Vanuit de pilot BIJ wordt de burgemeester tijdig geïnformeerd over de terugkeer van ‘justitiabelen’ met het oog op eventuele maatschappelijke onrust. Geprioriteerde lijst Verder hebben we met veel inzet en energie gewerkt aan een geprioriteerde lijst van personen waar de burger van Almere op veiligheidsgebied het meeste last van heeft. Op deze manier willen we de ‘high impact crime’, zoals woninginbraak, straatroof, overval en geweld terugdringen. Omdat bij de personen in kwestie vaak meerdere problemen tegelijk spelen, zoeken we hierbij nadrukkelijk de combinatie tussen justitie, zorg en onderwijs. Daarnaast richten we ons ook op de omgeving van de persoon. Door in te zetten op een systeemaanpak kunnen ouders ondersteund worden bij de opvoeding. Ook willen we zo voorkomen dat ook andere gezinsleden (broertjes, zusjes) het verkeerde voorbeeld volgen. In de aanpak hebben de bestaande scenario-overleggen plaatsgemaakt voor ‘rondetafeloverleggen’. Op deze manier kan beter een integraal plan van aanpak per persoon worden gemaakt volgens de filosofie van “Eén gezin één plan één regisseur”. Deze vorm van overleg is intensiever maar ook effectiever dan het reguliere casusoverleg.
4
Regionalisering Ook is besloten tot regionalisering van het Veiligheidshuis. Alle zes gemeenten in Flevoland gaan per 1 januari 2014 deelnemen aan het Veiligheidshuis Flevoland. Drie gemeenten maken daarbij gebruik van de basisvoorziening van het Veiligheidshuis en zullen verder naar behoefte participeren. Lelystad en Zeewolde zullen, naast onze eigen gemeente, actief deelnemen door casus in te kopen. We hebben de raad hierover geïnformeerd.
Eerste halfjaar 2013
3
Impulsgelden
Bij de Programmabegroting 2013 is € 1,9 miljoen aan impulsmiddelen toegekend aan veiligheid. Bedragen € 1 miljoen 20132 extra toezicht
0,60
pilot ‘informatiegestuurd toezicht’
0,10
versterking bestuurlijke aanpak woonoverlast
0,25
veilig openbaar vervoer
0,05
cameratoezicht
0,90
Totaal
1,90
3.1 Extra toezicht Op 1 januari 2013 is Stadstoezicht van start gegaan. In de eerste maanden zijn belangrijke stappen gezet in organisatorische zin, maar ook in de uitrusting van de handhavers (kennis, opleiding, bevoegdheden, uniform etc.) zodat men adequaat kan optreden. Het aantal boa’s is in de afgelopen tijd gegroeid van 14 naar 38. De impulsgelden zijn gebruikt om incidenteel 10 handhavers in te huren bovenop de structurele capaciteit van Stadstoezicht. De inzet van deze handhavers is probleemgericht op de plaatsen en tijden in de stad waar het vanwege veiligheid op dat moment nodig is. Zo worden zowel overdag als ’s avonds diverse ‘hotspots’ in de stad bezocht waar zaken als vandalisme, alcoholgebruik, hinderlijk gedrag of overlast plaatsvinden. Deze ‘hotspots’ zijn in overleg met de veiligheidsmanager en politie bepaald. Ook wordt gereageerd op basis van meldingen van onze inwoners en inzet gepleegd op prioriteiten als de woninginbraken en auto-inbraken.
3.2 Pilot ‘informatiegestuurd toezicht’ ‘Intelligence’ (informatiegestuurd werken) wordt steeds belangrijker, landelijk maar ook in onze veiligheidsaanpak. Er is steeds meer veiligheidsinformatie beschikbaar, o.a. de informatie van de handhavers op straat, meldingen van onze inwoners, het cameratoezicht, de resultaten van onze bestuurlijke aanpak, de veiligheidsmonitor en de informatie uit ons Veiligheidshuis of vanuit onze partners, zoals de politiecijfers. Vanwege deze ontwikkelingen en om de verschillende informatie meer met elkaar in verband te brengen, hebben we een informatieanalist voor veiligheid aangetrokken. Deze houdt zich specifiek bezig met het verzamelen en analyseren van deze informatie, zodat we zo effectief en efficiënt mogelijk kunnen sturen op de veiligheid in onze stad. De informatieanalist is per 1 juli 2013 gestart.
3.3 Versterking bestuurlijke aanpak woonoverlast Met de toegekende impulsgelden is een projectbureau bestuurlijke aanpak woonoverlast opgericht. Hiermee hebben we het toenemend aantal meldingen van criminele en overlastgevende activiteiten aangepakt, zoals drugsgerelateerde overlast (hennepkwekerij etc.). De impulsgelden hebben tot resultaat dat daadwerkelijk een groter aantal meldingen in behandeling kan worden genomen. In de eerste helft van 2013 ging het om 128 zaken (tegenover 41 zaken in de eerste helft van 2012). Daarbij zijn 125 locaties onder de loep genomen, waarvan het merendeel woningen (89).
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
5
Onderwerp zaak:
Totaal
Drugshandel hennepteelt, al dan niet gecombineerd met ernstige overlast door stank, rondhangen, geweld, etc.
70
Vervuiling door dier en mens Milieu / Vervuiling
12
Overbewoning & Mensonterende toestanden Overbewoning
1
Arbeidsmigranten
6
Overtreding van de bouwvoorschriften, met als gevolg bedreiging van de leefbaarheid, veiligheid en gezondheid Bedreiging van de veiligheid en gezondheid van de leefomgeving en de openbare orde
1
Gebruik in strijd met bestemmingsplan
1
Verwevenheid onderwereld/bovenwereld
6
Mensenhandel
1
Prostitutie
4
Illegaal gokken
1
Overige overlast gerelateerde zaken Openbare orde en veiligheid
1
Geluidsoverlast rondom het wonen
3
Diverse, overige overlastzaken Eindtotaal (betrekking hebbende op 125 locaties)
27 128
In meer dan de helft van de gevallen ging het dus om hennepteelt, wat heeft geleid tot het opleggen van dwangsommen of het sluiten van de woning. Maar ook worden de handhavers steeds vaker met vormen van mensenhandel, illegaal gokken en witwassen geconfronteerd en zien we een stijging in het aantal burenruzies. Het is een duidelijke trend die we waarnemen, ook onder invloed van de economische crisis. We merken dus dat de zaken toenemen en complexer worden. Dit maakt het nodig om prioriteiten te stellen in de aanpak. We zetten hierbij ook in op het versterken van de ketenaanpak woonoverlast zodat ook andere partners hun rol pakken.
3.4 Veilig openbaar vervoer In september 2011 zijn we samen met partners als het ministerie van I&M, provincie Flevoland en de vervoersmaatschappijen de pilot ‘verbeterd toezicht’ gestart. Hierdoor is een pool van toezichthouders gevormd die binnen en buiten Almere op ‘hotspots’ zijn ingezet. Omdat het aantal incidenten fors is gedaald, landelijk maar vooral in Almere (van 542 in 2011 naar 324 in 2012, -40%), hebben we de pilot tot begin 2013 voortgezet. Hierna is het de verantwoordelijkheid van de vervoersmaatschappijen geworden om het toezicht op te nemen binnen hun reguliere bedrijfsvoering.
Eerste halfjaar 2013
3.5 Cameratoezicht Op 15 juli 2013 is een contract gesloten met VisiOn ISP om in de komende vier jaar (met een mogelijkheid tot verlenging met twee jaar) het cameratoezicht in de stad uit te voeren. De huidige camera’s, die werden geleased, worden vervangen, er wordt een nieuwe cameratoezichtcentrale in De Voetnoot gerealiseerd (waar ook Stadstoezicht is gehuisvest), de omgeving van het station Almere Poort wordt van een aantal camera’s voorzien en er zijn mobiele camera’s beschikbaar om in te kunnen zetten bij hotspots. De impulsgelden zijn gebruikt om deze zaken te realiseren. Bijkomende factor is dat door deze investering is voorzien in de taakstelling uit de Programmabegroting 2012 om jaarlijks € 350.000 te besparen op de structurele kosten van cameratoezicht.
7
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
4
Veilige woon-, werk- en leefomgeving 3.1 Doelstelling 2014 en stand van zaken Doelstelling 2014
Cijfers1 Relatief
Absoluut
3
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
Minder woninginbraken4 (-15%)
119*
161*
239*
218*
130*
870
1.195
1.808
1.667
1.006
Minder auto-inbraken5 (-15%)
57**
64**
70**
84**
36**
1.056
1.198 1.341
1.617
701
+26% 2011 (1): +19% 2011 (2): +23% 2012 (1): +37% 2012 (2): +47%
138**
136**
127**
89**
38**
2.561
2.421
2.214 1.715
741
-45% 2011 (1): -4% 2011 (2): -8% 2012 (1): -35% 2012 (2): -36%
4**
4**
5**
5**
3*
83
71
90
102
68
+74% 2011 (1): +50% 2011 (2): +18% 2012 (1): 0% 2012 (2): +32%
Minder inbraken bedrijven en instellingen (-15%)
59***
52***
45***
39***
23***
795
701
655
601
352
-22% 2011 (1): -22% 2011 (2): -23% 2012 (1): -34% 2012 (2): -33%
Minder inbraken op grote bedrijventerreinen (-15%)
96***
97***
74***
66***
32***
187
187
142
128
62
-33% 2011 (1): -31% 2011 (2): -23% 2012 (1): -31% 2012 (2): -31%
Minder (brom)fiets- en scooterdiefstallen (-15%)
54**
42**
47**
48**
20**
1.001
769
892
931
389
-26% 2011 (1): -22% 2011 (2): -13% 2012 (1): -29% 2012 (2): -11%
Minder vandalisme (-10%)
Minder drugs- en alcoholoverlast (-15%)
8
* per 10.000 woningen 1 2
3 4 5
Stand van zaken eerste helft 2013 t.o.v. 20092
** per 10.000 inwoners *** per 1.000 bedrijven
Bron: Gids politie Flevoland. Cijfers 2013 zijn over de periode januari tot en met juni. O p basis van relatieve cijfers. Tussen haakjes staat het resultaat uit de eerdere voortgangsrapportages, resp. de eerste en tweede helft van 2011 en de eerste en tweede helft van 2012. Op basis van gegevens per 1 januari. Betreft diefstal/inbraak woning. Betreft diefstal uit/vanaf motorvoertuigen.
Eerste halfjaar 2013
+118% 2011 (1): +83% 2011 (2): +101% 2012 (1): +82% 2012 (2): +83%
Het aantal woninginbraken blijft hoog en is, na een daling in heel 2012, in de eerste helft van 2013 weer gestegen (+20% ten opzichte van dezelfde periode in 2012). Het aantal van 417 pogingen (41%) blijft in Almere echter bovengemiddeld hoog ten opzichte van andere gemeenten binnen Midden-Nederland. Bovendien is sinds 2009 het percentage geslaagde woninginbraken gedaald van 73,3% naar 58,5%, terwijl het aantal woningen in deze periode met 4.635 toenam. Het aantal bedrijfsinbraken op de grote bedrijventerrein blijft dalen. Wel is het aantal inbraken bij bedrijven en instellingen (scholen) elders in de stad toegenomen (+18% ten opzichte van dezelfde periode in 2012). Ook het aantal auto-inbraken is hoog, maar wel gedaald in vergelijking met 2012 (-7% ten opzichte van de eerste helft van 2012 en -19% ten opzichte van de tweede helft van 2012). Verder is het aantal gevallen van drugs- en alcoholoverlast toegenomen. Het betreft hier een toename van meldingen van drugsoverlast. Het aantal gevallen waarin drugs wordt aangetroffen is afgenomen.
4.2 Beleid en instrumenten Beleid De nadruk ligt op het verlagen van woning- en bedrijfsinbraken, het vergroten van de betrokkenheid van de burger, het voorkomen van verloedering, de aanpak van vandalisme, veiliger openbaar vervoer, minder fietsendiefstal en minder overlast van alcohol en drugs. In het kader van de integraliteit wordt aansluiting gezocht bij de leefbaarheidsaanpak. Belangrijke instrumenten Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW), Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO), buurtpreventieteams, Waaks, graffitifonds, Lokaal Veiligheidsarrangement Almere-Openbaar Vervoer (LVA-OV), cameratoezicht en handhavers.
4.3 Wat hebben we gedaan? Woninginbraken Gezien het hoge aantal woninginbraken blijft dit onderwerp onverminderd onze aandacht vragen. Vanwege de positieve evaluatie van de pilot “Waaks” in vier wijken in Almere Buiten hebben we het project uitgerold over de rest van de stad. In mei en juni zijn 17 startbijeenkomsten georganiseerd. Er zijn nu bijna 1.000 deelnemers. Elke 6 weken ontvangen zij een digitale nieuwsbrief met daarin preventietips, de meldmogelijkheden en de resultaten van Waaks. Daarnaast richten we ons op het vergroten van de pakkans en het aanpakken van de daders. Zo zet de politie een speciaal rechercheteam in (Woning Inbraken Team), politie en Stadstoezicht houden extra surveillances in ‘hotspotwijken’, we zetten Burgernet in en reageren op meldingen van onze inwoners over verdachte situaties (‘112 daar pak je inbrekers mee’). Het aantal aangehouden verdachten is hierdoor in 2013 met 70% gestegen ten opzichte van vorig jaar. Het Veiligheidshuis speelt een grote rol in de aanpak van deze personen (zie paragraaf 2.2). ‘Hotspotwijken’ Ondanks onze intensieve aanpak zijn de woninginbraken in 2013 helaas weer gestegen. Daarom willen we in de komende tijd bewoners van ‘hotspotwijken’ via flyeracties en tekstkarren nog actiever informeren over de woninginbraakcijfers, wat men zelf hieraan kan doen en het resultaat van onze aanpak. De ‘hotspotwijken’ kunnen echter per maand verschillen. In wijken die ook voor langere tijd relatief veel door woninginbraken worden geteisterd, kijken we samen met de woningbouwcorporaties welke fysieke ingrepen kunnen worden gedaan, zowel in de openbare ruimte (snoeien, verlichting, etc.) als aan woningen.
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
9
Politiekeurmerk Veilig Wonen Belangrijk in onze aanpak is ook het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW). In 2011 en 2012 hebben we hiervoor vanuit de impulsgelden een subsidiefonds gevormd. Inwoners konden hierop een beroep doen om hun huis te beveiligen. Het resultaat was dat meer dan 1.000 woningen volgens het PKVW zijn beveiligd en het aandeel pogingen ten opzichte van het aantal geslaagde woninginbraken toenam. Preventie loont dus! Omdat we de ingezette lijn van een toenemend aandeel pogingen willen vasthouden, zullen we vanaf 1 oktober 2013 opnieuw een subsidiefonds instellen. We doen dit gedurende dit jaar vanuit de reguliere middelen. In de Programmabegroting 2014 zullen we bij de impulsgelden met een voorstel komen om het fonds tot 1 januari 2015 in stand te houden.
10
Digitaal Opkopers Register Ook willen we het Digitaal Opkopers Register (DOR) invoeren. Eén van de redenen dat woninginbraak loont, is de eenvoud waarmee een buit te gelde kan worden gemaakt. Zo heeft de burgemeester onlangs een pand gesloten vanwege heling. Het merendeel van de opkopers houdt zich niet aan de registerplicht en het is voor helers en stelers dus zeer eenvoudig om gestolen goederen te verkopen in reguliere winkels. In de strijd tegen de woninginbraken is hernieuwde aandacht voor deze registerplicht nodig. In het DOR voeren opkopers alle ingekochte tweedehands goederen in met een omschrijving van het goed of een serienummer. Het systeem, wat op termijn landelijk wordt uitgerold, is gelinked aan stopheling.nl. Wanneer een overeenkomst is tussen een serienummer uit stopheling.nl en een door een opkoper ingevoerd serienummer komt hiervan automatisch bericht bij de politie. Zij kan daarop in actie komen. In meerdere gemeenten heeft dit al tot successen geleid en is een groot aantal zaken opgelost. In het najaar van 2013 zullen we een plan van aanpak maken. Hierna worden de ondernemers benaderd en begeleid om in het DOR te participeren. Ook starten we een publiekscampagne om het registreren van serienummers te bevorderen. De laatste stap is het controleren van de registers. Hiervoor willen we in 2014 extra handhavingscapaciteit inzetten. Hiervoor zullen we in de Programmabegroting 2014 bij de impulsgelden met een voorstel komen. Patseraanpak Wat in de aanpak nog onvoldoende belicht is, is de communicatie gericht op de (potentiële) dadergroep. In 2014 willen we daarom een communicatiecampagne ontwikkelen die het imago en de status van de ‘patsers’ probeert te ondermijnen. Het doel is dat jongeren zelf gaan nadenken over wat zij van jonge daders van (bijv.) woninginbraken vinden. De doelgroep van de actie (jongeren) zal niet of nauwelijks gevoelig zijn voor een dergelijke boodschap als die door de overheid wordt gebracht. De actie richt zich er daarom op dat jongeren zelf dit verhaal gaan vertellen (peergroup pressure). Bijkomend voordeel is dat jongeren veel beter de taal kennen van de doelgroep én de boodschap directer (ongenuanceerder) kunnen brengen dan de overheid dat zelf kan. We willen leerlingen van het ROC/ middelbare school uitdagen om een idee voor een communicatiecampagne te ontwikkelen. In de Programmabegroting 2014 zullen we bij de impulsgelden met een voorstel komen voor het uitvoeren van deze campagne. En verder: - zijn in het afgelopen halfjaar bij ten minste 800 auto’s de kentekenplaten vastgezet (campagne ‘Vast en zeker’). Alle BOVAG-gecertificeerde autobedrijven hebben dit nu opgenomen als aandachtspunt bij de reguliere onderhoudsbeurten. Ook informeren we autobezitters bij locaties als tankstations, garagebedrijven en parkeergarages over preventieve maatregelen die men kan nemen om diefstal uit auto’s te voorkomen. Onze inspanningen zijn beloond. Het aantal auto-inbraken is gedaald; - is in april het eerste Keurmerk Veilig Ondernemen Nieuwbouw uitgereikt op bedrijventerrein Lagekant. Dit certificaat is 5 jaar geldig; - is in maart in Waterwijk een nieuw buurtpreventieteam opgestart; - heeft het campagneteam van jongeren tegen vandalisme zichzelf gepresenteerd op evenementen en via media als Facebook en Twitter acties in gang gezet. Er is een anti-vandalismeclip gemaakt die o.a. wordt gebruikt als voorlichtingsmateriaal voor de scholen die de jongeren bezoeken.
Eerste halfjaar 2013
5
Geweld 5.1 Doelstelling 2014 en stand van zaken Doelstelling 2014
Cijfers6 Relatief
Absoluut
8
2009
20109
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
Minder huiselijk geweld9 (-10%)
66*
62*
65*
69*
23*
1.219
1.132
1.245
1.325
574
Minder uitgaansgeweld10 (-10%)
21*
20*
20*
20*
p.jr.
390
382
378
390
p. jr.
Minder overvallen (-15%)
3*
3*
2*
2*
1*
54
58
33
30
14
Minder straatroven (-15%)
9*
10*
15*
11*
4*
168
191
280
218
105
Stand van zaken eerste helft 2013 t.o.v. 20097 -31% 2011 (1): -3% 2011 (2): -1% 2012 (1): -10% 2012 (2): +4% 2011: -5% 2012: -4% -33% 2011 (1): -33% 2011 (2): -42% 2012 (1): -33% 2012 (2): -48% -11% 2011 (1): +100% 2011 (2): +63% 2012 (1): +21% 2012 (2): +25%
* per 10.000 inwoners Bron: Gids politie Flevoland. Cijfers 2013 zijn over de periode januari tot en met juni. Op basis van relatieve cijfers. Tussen haakjes staat het resultaat uit de eerdere voortgangsrapportages, resp. de eerste en tweede helft van 2011 en de eerste en tweede helft van 2012. 8 Op basis van gegevens per 1 januari. 9 Hieronder vallen de incidenten bedreiging, mishandeling en burengerucht (relatie problemen) 10 Hieronder wordt verstaan alle uitgaansgerelateerde incidenten die plaatsvinden op vrijdag van 20.00-24.00 uur, zaterdag van 0.00-7.00 uur en van 20.00-24.00 uur en zondag van 0.00-7.00 uur en van 20.00-24.00 uur. 6 7
Huiselijk geweld is flink gedaald, een trend die in heel Midden-Nederland voorkomt. Het aantal overvallen blijft laag ten opzichte van ons peiljaar 2009, maar is gestegen ten opzichte van dezelfde periode in 2012 (+50%). Het betreft vaak overvallen op panden ‘met een verhaal’, zoals een hennepkwekerij. Het aantal straatroven is behoorlijk gedaald. Vaak betreft het diefstal van mobiele telefoons.
5.2 Beleid en instrumenten
Beleid De aanpak van de problematiek rond geweld concentreert zich rond huiselijk geweld, overval, straatroof en uitgaansgeweld (incl. alcohol en drugs). Belangrijke instrumenten Veiligheidshuis, Wet tijdelijk huisverbod, cameratoezicht, Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) en Regels op Stap Almere (ROSA).
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
11
5.3 Wat hebben we gedaan? Tijdelijk cameratoezicht De pilot ‘mobiel cameratoezicht’ is per 1 januari 2013 beëindigd. De ervaringen met de inzet aan het Raaltepad en Leerlinghof hebben we betrokken bij de aanbesteding van het semipermanente cameratoezicht. (Tijdelijk) cameratoezicht maakt deel uit van een breed pakket aan veiligheidsmaatregelen. Daarom valt het directe effect niet aan te tonen. Toch zien we dat tijdelijk cameratoezicht bijdraagt aan een rustiger straatbeeld (Raaltepad) of een positief effect kan hebben op het gevoel van veiligheid (Leerlinghof). Van camera toezicht gaat ook een preventieve werking uit. In het contract met VisiON ISP, de nieuwe aanbieder van het cameratoezicht in Almere, is de mogelijkheid van tijdelijke camera toezicht daarom opgenomen. De burgemeester besluit over de inzet hiervan. In de afweging wordt zowel het veiligheidsvraagstuk als juridische aspecten (o.a. privacy) betrokken. Aan het Raaltepad is opnieuw tijdelijk cameratoezicht ingevoerd. Het betreft de periode van 14 juni 2013 tot en met 15 oktober 2013 (raadsbrief 12 juni 2013). En verder: - zijn 40 tijdelijke huisverboden opgelegd (tegenover 21 in 2011, 21 in de eerste helft van 2012 en 27 in de tweede helft van 2012); - heeft de burgemeester besloten om het stadscentrum en Almere Buiten tot en met oktober 2019 aan te wijzen als gebied waar vaste camera’s worden geplaatst ten behoeve van handhaving van de openbare orde.
12
Eerste halfjaar 2013
6
Jeugd en veiligheid 6.1 Doelstelling 2014 en stand van zaken Doelstelling 2014
Cijfers11
Stand van zaken eerste helft 2013 t.o.v. 2009 2010 2011 2012 2013 2009 2010 2011 2012 2013 200912 Minder jeugdoverlast 185* 184* 125* 110* 52* 617 619 423 377 180 -44% 12-, 12-17 en 18-24 jaar 2011 (1): -24% (-10%) 2011 (2): -32% 2012 (1): -38% 2012 (2): -41% Relatief
Absoluut
13
Minder jeugd criminaliteit14 (-15%)
404*
444*
456*
428*
210*
1.344
1.491
1.543
1.468
748
+7% 2011 (1): +16% 2011 (2): +12% 2012 (1): +4% 2012 (2): +6%
* per 10.000 inwoners van 12 t/m 24 jaar 11 12 13 14
Bron: Gids politie Flevoland. Cijfers 2013 zijn over de periode januari tot en met juni. Op basis van relatieve cijfers. Op basis van gegevens per 1 januari. Aantal misdrijven gepleegd door jeugdige verdachte (<25 jaar), woonachtig in Almere.
De daling van de jeugdoverlast zet verder door. Na een daling in 2012 is de jeugdcriminaliteit in de eerste helft van 2013 weer licht toegenomen (+4% t.o.v. het eerste halfjaar van 2012), vooral door een toename van het aantal incidenten met een verdachte in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar. Het aandeel incidenten dat door een jeugdige verdachte (tot en met 24 jaar) wordt gepleegd neemt weer toe (48% in 2011, 44% in 2012 en 46% na mei 2013). Winkeldiefstal blijft het meest voorkomende incident, maar de grootste stijging zit in de categorie woninginbraken, gevolgd door overige vermogensdelicten.
6.2 Beleid en instrumenten Beleid De aanpak van jeugdoverlast concentreert zich op jongeren die overlast op straat of in de buurt veroorzaken, op jongeren die dreigen af te glijden naar criminaliteit, jongeren die al meerdere malen crimineel gedrag hebben vertoond, maar ook op jongeren die zelf regelmatig slachtoffer zijn van overlast en/of geweld. Een combinatie van jeugdbeleid en veiligheidsbeleid is hierbij onontbeerlijk. Belangrijke instrumenten Veiligheidshuis, Jeugd Interventie Teams (JIT), gezinsmanagers Erger Voorkomen, voorlichting en preventie (Integraal preventiemodel) en trajecten (‘Nieuw perspectieven’).
6.3 Wat hebben we gedaan? Shortlisten jeugdgroepen In het voorjaar is een nieuwe inventarisatie gehouden van het aantal jeugdgroepen in de stad. Er zijn tien hinderlijke jeugdgroepen geïnventariseerd. Dat zijn er net zoveel als in de inventarisatie van september 2012. Er zijn geen overlastgevende of criminele jeugdgroepen gesignaleerd.
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
13
Jeugdgroepen Hinderlijk Overlastgevend
2009
2010
2011
2012
15
15
10
10
2
3
6
Crimineel Totaal aantal zaken
1 17
19
16
10
Stad Oost heeft vier hinderlijke jeugdgroepen (-1 t.o.v. 2012), Stad West ook vier (+1 t.o.v. 2012) en Buiten heeft er twee (hetzelfde aantal t.o.v. 2012). Voor elke groep wordt door het Jeugd Interventie Team (JIT) een plan van aanpak gemaakt. Maatregelen in een dergelijk plan kunnen bestaan uit extra toezicht, handhaven op overlast, het realiseren van een ontmoetingsplek voor jongeren, voorlichting over middelengebruik, het betrekken van ouders, sport- en spel mogelijkheden, inzet van ambulant jongerenwerk en jeugdboa’s, etc. Het betreft enkelvoudige problematiek. In het Veiligheidshuis ligt de nadruk op de meervoudige problematiek, waarbij maatregelen als leerplicht, zorg en Halt worden genomen om de recidive terug te dringen.
14
Jeugdboa’s In juni zijn negen jeugdboa’s begonnen met hun werkzaamheden. Ze worden ingehuurd via G4S, het bedrijf dat ook de handhavers voor Stadstoezicht levert, en werken in drie groepen van twee verspreid over de stad vanaf het einde van de middag tot in de nachtelijke uren. De inzet van de jeugdboa’s is altijd gericht op vermindering of beëindiging van overlast door jongeren. In beginsel richten de jeugdboa’s zich dan ook op de geprioriteerde jeugdgroepen waarvoor de Jeugd Interventie Teams (JIT’s) een plan van aanpak hebben gemaakt. Maar ook zijn de jeugdboa’s actief op hotspots waar veel jeugdoverlast is. De jeugdboa’s hebben de bevoegdheden van een buitengewoon opsporingsambtenaar en zijn daarnaast specifiek opgeleid op het gebied van jeugd. De autoriteit die de jeugdboa’s vanuit hun functie hebben is namelijk erg belangrijk. Men moet duidelijke grenzen kunnen stellen aan het gedrag van jongeren, ongewenst gedrag sanctioneren en ook ouders kunnen aanspreken over de overlast die de jongere veroorzaakt. De jeugdboa’s hebben in de eerste periode al veel jongeren benaderd op straat. Over het algemeen verlopen deze contacten zeer positief. De jeugdboa’s werken nauw samen met onze ketenpartners. Zo is er aansluiting bij de JIT-overleggen en overleg met de ambulant jongerenwerkers van De Schoor. Ook met de politie is regelmatig contact, vooral met de wijk- en jeugdagenten.
Eerste halfjaar 2013
7
Bestuurlijke aanpak en overige aandachtsvelden 7.1 Doelstelling 2014 en stand van zaken Doelstelling 2014
Cijfers15 Relatief
Absoluut
17
Stand van zaken 2012 t.o.v. 200916
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
Terugdringen over vertegenwoordiging Antillianen in criminaliteit (-15%)
663*
573*
588*
575*
p.jr.
237
213
222
219
p.jr.
2010: -14% 2011: -11% 2012: -13%
Minder recidive18 (-15%)
86**
85**
85**
84**
p.jr.
1.595
1.596
1.615
1.531
p.jr.
2011: -2% 2012: -2%
* per 10.000 Antilliaanse inwoners ** per 10.000 inwoners 15 16 17 18
Bron: Gids politie Flevoland en KLPD (Antillianencijfer). Op basis van relatieve cijfers. Op basis van gegevens per 1 januari. Onder het recidivecijfer vallen alle personen die in december binnen de definitie van meerpleger of veelpleger vallen (pleegplaats Almere).
7.2 Beleid en instrumenten Beleid De bestuurlijke aanpak richt zich in brede zin op de effectieve bestrijding van de (georganiseerde) criminaliteit, zowel lokaal als regionaal, waarbij de strafrechtelijke opsporing en vervolging aansluiten op preventieve en bestuurlijke handhavende maatregelen. Belangrijke instrumenten APV 2011, Gemeentewet, Opiumwet, Drank- en Horecawet, BIBOB-beleid, Kaderconvenant (prostitutie, growshops, hennep), RIEC, het Antillianenbeleid 2010-2013, het plan van aanpak ‘Nazorg ex-gedetineerden’ en de pilot BIJ (Bestuurlijke Informatie Justitiabele).
7.3 Wat hebben we gedaan? Hennepaanpak In het hennepprotocol hebben we samen met ruim 20 andere Flevolandse organisaties (o.a. de zes gemeenten, politie, OM, belastingdienst, netbeheerders, woningcorporaties en UWV) afspraken gemaakt over de te nemen maatregelen en acties ten aanzien van kwekers en panden. We gaan nu ook de daders en potentiële daders actief aanspreken. In mei is daarom een communicatiecampagne gestart om de gevolgen van de illegale hennepteelt onder de aandacht van het publiek te brengen. We hopen hiermee te bereiken dat (potentiële) daders afstappen van hun idee om een kwekerij te beginnen of hun activiteiten beëindigen. De website www.stophennepteelt.nl staat hierbij centraal. De aanpak maakt deel uit van onze bestuurlijke aanpak woonoverlast (zie paragraaf 3.3).
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
15
Besluiten burgemeester De burgemeester heeft besloten een gedeelte van het stadscentrum niet opnieuw aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied. Dit op basis van de uitkomsten van de preventieve fouilleeracties in 2012 (raadsbrief 24 januari 2013). Ook zijn twee aanvragen voor een Drank- en Horecavergunning geweigerd op basis van een rapport van het RIEC (o.a. vanwege diefstal, geweld, heling en handel in verdovende middelen). Er is een messen verbod ingesteld in een gedeelte van Almere Stad Oost tot 1 juli 2015. Verder heeft de burgemeester alle schoolpleinen en 35 andere gebieden tot 1 juli 2015 aangewezen als gebied waar een alcoholverbod geldt (raadsbrief 26 juni 2013). En verder: - kan na besluitvorming in de Eerste Kamer over de nieuwe prostitutiewet ook ons nieuwe lokale beleid worden vastgesteld.
16
Eerste halfjaar 2013
8
Crisisbeheersing en rampenbestrijding 8.1 Doelstelling 2014 en stand van zaken Op 1 oktober 2010 is de Wet Veiligheidsregio’s in werking getreden. Naar aanleiding hiervan heeft de raad op 3 maart 2011 de gemeenschappelijke regeling gewijzigd. Hierdoor is de organisatie van de crisisbeheersing en rampenbestrijding als verlengd lokaal bestuur bij de Veiligheidsregio Flevoland ondergebracht. Vanwege het regionale karakter zijn geen specifieke doelstellingen geformuleerd.
8.2 Beleid en instrumenten Beleid De gemeente Almere draagt op drie onderdelen bij aan de multidisciplinaire samenwerking bij crises en rampen: planvorming, multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen en operationele crisisorganisatie. De nadruk ligt op het organiseren van de regionalisering van de crisisbeheersing en het op orde krijgen en/of houden van de eigen gemeentelijke processen. Daarnaast levert de gemeente Almere projectcapaciteit om de regionalisering van het onderdeel bevolkingszorg van de Veiligheidsregio Flevoland te faciliteren. Belangrijke instrumenten Regionaal risicoprofiel, regionaal beleidsplan en regionaal crisisplan en opleiden, trainen en oefenen.
8.3 Wat hebben we gedaan? Bevolkingszorg Bevolkingszorg is één van de hoofdprocessen in het nieuwe regionaal crisisplan. Naar aanleiding van het ‘rapport Bruinooge’ (Bevolkingszorg op orde, de vrijblijvendheid voorbij) zijn in de afgelopen tijd stappen gezet om de organisatie van Bevolkingszorg opnieuw in te richten op het gebied van communicatie, acute bevolkingszorg, herstelzorg en informatie-, ondersteunings- en capaciteitsmanagement. Besluitvorming hierover vindt dit najaar plaats in het bestuur van de beide veiligheidsregio’s, Gooi & Vechtstreek en Flevoland, zodat de nieuwe organisatie per 1 januari 2014 operationeel kan zijn. Begroting 2014 Veiligheidsregio Op 16 mei jl. heeft de raad kennis genomen van de Ontwerp Programmabegroting 2014, de Meerjarenraming 2015-2017 en de deelbegroting Bevolkingszorg 2014 van de Veiligheidsregio Flevoland. In de zienswijze heeft de raad zijn steun uitgesproken voor het initiatief van het bestuur van de Veiligheidsregio om de bezuinigingen te verhogen van 6% naar 10% en zijn zorg uitgesproken over het kwaliteitsniveau van de gemeenschappelijke meldkamer. Het Veiligheidsbestuur heeft de begroting op 26 juni jl. vastgesteld en de raad in kennis gesteld van de uitkomsten van de genomen besluiten. En verder: - hebben we samen met de hulpverleningsdiensten gewerkt aan de veiligheid rond (grote) evenementen. Bijzonder was ook het bezoek van het nieuwe koningspaar op 19 juni jl.; - heeft de raad op 20 juni jl. het krediet van € 4,3 miljoen voor de nieuwe brandweerkazerne Veluwsekant ter beschikking gesteld. De bouw start na de zomer.
Voortgangsrapportage Actieprogramma Veiligheid 2010-2014
17
9
Communicatie en veiligheid 9.1 Doelstelling 2014 en stand van zaken Communicatie speelt een belangrijke rol in het samenspel tussen objectieve cijfers en subjectieve gevoelens. We communiceren daarom structureel en genuanceerd over onze maatregelen en resultaten. Hierbij vindt telkens een zorgvuldige afweging plaats of en zo ja, welke informatie kan worden verstrekt. Ook is er specifiek aandacht voor wat burgers zelf kunnen doen aan veiligheid.
9.2 Beleid en instrumenten? Beleid De communicatiestrategie voor 2010-2014 bestaat uit drie pijlers: communiceren over maatregelen en resultaten, stimuleren van zelfredzaamheid en actief burgerschap en verbeteren van de samenwerking met in- en externe partners. Het doel is het verbeteren van het veiligheidsgevoel en het ondersteunen en waar mogelijk versterken van de veiligheidsaanpak in Almere. Belangrijke instrumenten Website (www.veiligalmere.nl), stadhuispagina’s in de Almere Vandaag en persberichten.
9.3 Wat hebben we gedaan?
18
Aan het begin van 2013 is de nieuwe website van de gemeente gelanceerd. Ook www.veiligalmere.nl is volledig vernieuwd. Er kan er gemakkelijk informatie gevonden worden over de veiligheidsthema’s in onze stad. En verder: - zijn in het afgelopen halfjaar 1.320 nieuwe Burgernetdeelnemers geworven. Het totaal per 1 juli 2013 is 10.923 deelnemers, dat is 5,7% van het aantal inwoners.
Eerste halfjaar 2013
Colofon Tekst afdeling Kabinet en Veiligheid Stafdienst Bestuurszaken en Control Vormgeving Communicatie/team Vormgeving
Gemeente Almere Stafdienst Bestuurszaken en Control Postbus 200 1300 AE Almere