Voorstelling van het project en de onderzoeksresultaten Dr. Ann Crabbé Universiteit Antwerpen
Inhoudsopgave • Waarom onderzoek doen naar de « governance » van overstromingsrisico’s? • Over STAR-FLOOD: projectdoel en –organisatie • Belangrijkste bevindingen totnogtoe • De workshop van vandaag: praktische info
Onderzoek naar de governance van overstromingsrisico’s: relevant en nodig
Overstromingsrisico’s zijn reëel
Nood aan onderzoek naar « governance »
Evolution of climate change research over time from 1980s onwards in European countries (Biesbroek et al. 2010)
Governance onderzoek
Over het FP7 project STAR-FLOOD
Over STAR-FLOOD 6 landen: • Nederland • Frankrijk • Engeland • België • Zweden • Polen
Over STAR-FLOOD Per land: nationale studie + 3 case studies Nederland
Frankrijk
Engeland
België
Zweden
Polen
Nijmegen
Le Havre
London
Antwerpen
Gothenburg
Slubice
Zuidplaspolder
Nice
Hull
Geraardsbergen
Kristianstad
Poznan
Rijnmond
Nevers
Leeds
Lessen
Karlstad
Wroclaw
Stand van zaken Maart 2016: landenvergelijking + aanbevelingen
Juni 2015: 90% versie rapport per land, incl. 3 cases
November 2013: kader voor analyse, evaluatie, verklaring
October 2012: opstart van het project
Over STAR-FLOOD
Juristen en politicologen werken samen!
Belgisch STAR-FLOOD team
Researchers
Hannelore Mees Cathy Suykens Jean-Christophe Beyers
Promoters
Ann Crabbé
Bram Delvaux Kurt Deketelaere
Klassiek: investeringen in ‘flood defence’
Belangrijkste bevindingen van STAR-FLOOD totnogtoe
Overstromingsrisico’s in België
Overstromingsrisico’s in België
5 governance arrangements
Evolutie in overstromingsrisicobeheer •Verschuiving van « flood defence » naar preventie en mitigatie • Sterk arrangement voor « flood recovery », met verschuiving van verantwoordelijkheden
Hedendaagse discoursen • Behoefte aan een geïntegreerd overstromingsrisicobeheer, waarin alle strategieën goed gecoördineerd worden • Roep naar gedeelde verantwoordelijkheid: elk governance arrangement moet een deel van de verantwoordelijkheid dragen • In Vlaanderen : gelinkt met sterk discours over kostenefficiëntie
Hindernissen daarvoor • Versnippering van bevoegdheden • Bv. tussen nationale en regionale niveau • Verbetering in zicht!
• Verkokering van beleid • Samenwerking tussen bv. ruimtelijke ordening en waterbeheer • Er wordt aan gewerkt!
Wat leren we uit de cases? Geraardsbergen / Lessines
2010, Geraardsbergen
2010, Lessines
Hinderpalen voor verandering in Geraardsbergen en Lessines • Onaangepaste ruimtelijke ordening zoektocht naar nieuwe instrumenten • Complexiteit van besluitvormingsprocedures • Gebrek aan middelen en expertise voor « flood preparation »
Wat leren we uit de cases? Antwerpen
Masterplan Scheldekaaien
Hinderpalen voor verandering in Antwerpen • Budgettaire schaarste beperkt de kansen op ‘tijdige’ uitvoering van het Sigmaplan t.h.v. de Scheldekaaien • Individuele strategieën zijn versterkt de afgelopen jaren, maar de afstemming tussen strategieën is nog onvoldoende ontwikkeld • Ontwikkeling stedelijke adaptatiestrategie: een opportuniteit
Conclusies • Vlaanderen en Wallonië staan voor vergelijkbare uitdagingen; interregionale kennisuitwisseling kan lonen • Handhaving: een probleem in beide landsgedeelten • Nood aan coördinatiemechanismen zoals bekkenorganen en riviercontracten • Burgers zijn zich niet bewust van de grotere verantwoordelijkheid die overheden hen beginnen toe te schuiven
De workshop van vandaag: praktische informatie
Programma 13:40-14:50 Eerste deel parallelle sessies: •1.1 Overstromingsbeleid met 3P's: iedereen paraat? •1.2 Overstromingsbeleid en de stroomgebiedbenadering: knelt het schoentje?
14:50-15:10 Koffiepauze 15:10-16:20 Tweede deel parallelle sessies: •2.1 De stroomgebiedbenadering in praktijk: leren van de riviercontracten in Wallonië •2.2 Ruimtelijke ordening en overstromingsbeleid: is er nog ruimte voor verbetering?
16:20-16:45 Plenaire sessie: Gelijkenissen en verschillen in Europese lidstaten (Dries Hegger, Universiteit Utrecht) 16:45-18:00 Receptie en netwerking
Debatthema’s voor koffiepauze 1) Overstromingsbeleid met 3P’s: iedereen paraat? Voorstelling STAR-FLOOD bevindingen door Hannelore Mees: • Belang van voorspellingssystemen? • Inzet van burgers in crisissituaties? • Zelforganisatie door crisisbeheerders? Aanvullend zullen enkele gastsprekers hun ervaringen delen: • Aline Lacroix (FOD Binnenlandse Zaken – DG Crisiscentrum) • Eddie De Block (burgemeester Merchtem) • Joost Dewelde (Vlaamse Milieumaatschappij)
Debatthema’s voor koffiepauze 2) Overstromingsbeleid en de stroomgebiedbenadering: knelt het schoentje? • Prof. Dr. Patrick Willems (KU Leuven): belang van een stroomgebiedbenadering voor overstromingsbeleid, vanuit technisch oogpunt • Cathy Suykens (KU Leuven): de stroomgebiedbenadering vanuit juridisch oogpunt, zowel Europees als nationaal • Annie Vanslambrouck (Grontmij): praktijkvoorbeeld van een stroomgebiedbenadering; case Molenbeek, Ronse
Debatthema’s na koffiepauze 3) De stroomgebiedbenadering in praktijk: leren van de riviercontracten in Wallonië Voorstelling STAR-FLOOD bevindingen door Hannelore Mees: • Riviercontracten, succesvol voorbeeld van de stroomgebiedbenadering? • Welke knelpunten? • Welke bijdrage aan overstromingsrisicobeleid? Aanvullend zullen enkele gastsprekers hun ervaringen delen: • Augustin Smoos (SPW-DGO3) • Pauline Ducarme (Contrat de Rivière Senne)
Debatthema’s na koffiepauze 4) Ruimtelijke ordening en overstromingsbeleid: is er nog ruimte voor verbetering? • Bram Vogels (Vlaamse Milieumaatschappij): maatregelen sinds het decreet Integraal Waterbeleid • Jean-Christophe Beyers (KU Leuven): maatregelen in het Waals Gewest • Discussie • • • •
Bestaande instrumenten verstrengen of nieuwe, creatieve instrumenten invoeren? Hoe de opvolging ‘in het veld’ verbeteren? Zijn er andere manieren om de effectiviteit te verhogen? …
Waar moet u zijn? Uur
Sessie
Locatie
Wie volgen?
Vertaling?
13:40-14:50
Overstromingsbeleid met 3P's: iedereen paraat?
4.03
Via Hannelore
Overstromingsbeleid en de stroomgebiedbenadering: knelt het schoentje?
4.04
Via Cathy
14:50-15:10
Koffiepauze
15:10-16:20
De stroomgebiedbenadering in praktijk: leren van de riviercontracten in Wallonië
4.03
Tolk FR NL
Ruimtelijke ordening en overstromingsbeleid: is er nog ruimte voor verbetering?
4.04
Tolk NL FR
Plenaire sessie: gelijkenissen en verschillen in overstromingsrisicobeheer in Europa
Plenaire zaal
Engels
16:20-16:45
