Voorstelling resultaten onderzoeksproject - gedwongen opname in Vlaanderen 2007-2010
Dr. Katrien Schoevaerts Prof. Dr. Ronny Bruffaerts Dr. Karen Van Landeghem Prof. Dr. Joris Vandenberghe
Opzet onderzoeksproject • Studieopdracht (15 maanden) - initiatief en financiering Zorginspectie – Vlaamse Gemeenschap • Basis: systematische en uitgebreide registratie gedwongen opnames (GO) 2007-2010 • Selectie op basis van offerte • Opvolging op basis van tussentijdse rapportage door stuurgroep
Overzicht onderzoeksproject 1.
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wetenschappelijke validatie van gegevens en cijfers met betrekking tot gedwongen opname: achtergrond, doelstellingen en onderzoeksvragen Stijging van gedwongen opname in België en Nederland? Een epidemiologische analyse Inhoudelijke analyse van de bestaande Vlaamse database gedwongen opname Multivariate predictiemodellen van opnameduur en van het al dan niet bevestigen van de spoedprocedure door de rechter Externe validatie via een federale en lokale (Leuvense) database en internationale literatuur Methodologische analyse van de Vlaamse database voor gedwongen opname Exploratieve kwalitatieve analyse: interviews met acht doelgroepen Aanbevelingen betreffende de registratiedatabase van gedwongen opname in Vlaanderen
Wetenschappelijke validatie van gegevens en cijfers met betrekking tot gedwongen opname in Vlaanderen 2007-2010 Dr. Katrien Schoevaerts Prof. Dr. Ronny Bruffaerts Dr. Karen Van Landeghem Prof. Dr. Joris Vandenberghe
Gedwongen opname in Vlaanderen 1. Literatuuronderzoek België, Nederland, Europa: 1. Juridisch kader 2. Epidemiologische data
2. Inhoudelijke analyse database GO 2007-2010 1. 2. 3. 4. 5.
Epidemiologie Socio-demografie Klinische variabelen Opnametermijn Rechterlijke bevestiging van de spoedprocedure
België • 2 mogelijke procedures – Spoedprocedure – Gewone procedure
• Criteria – Geesteszieke – Gevaar (eigen gezondheid en veiligheid; ernstige bedreiging andermans leven of integriteit) – Geen andere geschikte behandeling
Nederland • Inbewaringstelling (IBS) + voortzetting van IBS • Rechterlijke machtiging (RM) – Voorlopige machtiging – Machtiging tot voortgezet verblijf – Voorwaardelijke machtiging (sinds 2004) – Machtiging op eigen verzoek – Zelfbindingsmachtiging (sinds 2008) – (2006 tot 2009 Observatiemachtiging)
Nederland • Criteria: – Stoornis van de geestvermogens – Gevaar dat op geen andere manier kan worden afgewend – Geen bereidheid
Europa • Verschillen in wetgeving – Geestesstoornis + heterogene bijkomende criteria • Dreigend of effectief gevaar voor zichzelf of anderen (meest voorkomend criterium) • Noodzaak aan behandeling (2de meest voorkomend criterium) • Gebrek aan ziekte-inzicht
– Eindbeslissing medisch? – Plaats voor wettelijke vertegenwoordiger?
Salize & Dressing 2004
Aantal nieuwe GO/100 000 inwoners/jaar Nederland +24%
België +42%
fslkjkkkkkkkkkkkk kkkkkkkkkkkkkkkk kkkkkkkkkkkkkkkk kkkkkkkkkkkkkk
Europa • Grote variabiliteit in incidentie GO • 2000: Finland 218/100 000 inwoners >< Portugal 6/100 000 inwoners • Toename: Duitsland, Nederland, België, Portugal, Oostenrijk, Engeland, Finland, Frankrijk • Afname: Italië, Spanje, Zweden • Kanttekening: beperkte vergelijkbaarheid -> beschikbaarheid, consistentie, betrouwbaarheid < uniformiteit en standaardisatie in registratie De Stefano & Ducci 2008, Priebe et al 2005, Riecher-Rossler 1993, Salize & Dressing 2004, Schoevaerts et al 2012 in submission, Zinkler & Priebe 2002
Gedwongen opname in Vlaanderen 1. Literatuuronderzoek België, Nederland, Europa: 1. Juridisch kader 2. Epidemiologische data
2. Inhoudelijke analyse database GO 2007-2010 1. 2. 3. 4. 5.
Epidemiologie Socio-demografie Klinische variabelen Opnametermijn Procedurele variabelen: bevestiging van procedure
Aantal nieuwe GO/100 000 inwoners/jaar 2007
2008
2009
2010
Stijging%
35
34
45
42
18%
Oost-Vl
41
40
53
49
19%
Antwerpen
39
45
41
43
11%
Vl-Brabant
35
37
35
37
5%
Limburg
52
54
65
66
25%
40 (n=2444)
42 (n=2591)
47 (n=2911)
46 (n=2888)
16%
West-Vl
Vlaanderen
Vlaanderen: aantal nieuwe GO/100 000 inwoners/jaar 50
48
46
44
42
Stijging met 16% tussen 2007-2010 40
38
36
34
32
30 2007
2008
2009
2010
Vlaamse provincies: aantal nieuwe GO/100 000 inwoners/jaar 70
West-Vl
60
50
Oost-Vl
40
Antw
30
Vl – Br
20
Limburg
10
0 2007
Vlaand 2008
2009
2010
Socio-demografie • Mannen (63,3%) • Jongere leeftijd (<18j: 3,8%, 18-34j: 39,8%, 3549j: 31,7%, 50-64j: 17,9%, 65-79j: 5,3%, >79j: 1,4%) • Zonder beroep (61,4%) • Gezin of gezinsvervangend milieu (~51%)
Klinische variabelen: Prim as I diagnose • In bijna 90% hoofddiagnose op as I Psychot. St. 31,5% Middelengerelateerde st. 27,9% Stemmingsst. 15,5% Andere 25,1%
Klinische variabelen • Secundaire as I diagnose in 35,5% • Tertiaire as I diagnose in 9,4% • Meest voorkomende secundaire en tertiaire as I diagnose: middelengerelateerde st. (respectievelijk 18,8% en 3,8%)
• Meest voorkomende middel = alcohol
Klinische variabelen • As II in 60,7% (inclusief uitgesteld) • Meest voorkomend cluster B (borderline pss 8,3% en antisociale pss 4,2%) • Sterke provinciale verschillen in as II
Opnametermijn • Gemiddelde opnameduur 42,5 dagen
• Predictoren langere opnametermijn: – oudere leeftijd – primaire as I diagnose – gewone procedure – einde van de procedure door een medische beslissing – secundaire as II diagnose zijnde verschillend van cluster B • Internationale literatuur: + socio-demografische factoren, behandelingsfactoren, kenmerken van de organisatie Richter et al 2001; Blais et al 2003
70 60
Opnameduur (dagen) 57,27 48,29
50 39,74
40 30
52,11
41,34
Gemiddelde opnameduur 42,45 dagen (95% CI: 41,143,8)
29,44
20 10 0 <18j
18-34j
35-49j
50-64j
65-79j
>79j Leeftijd
Opnameduur (dagen)
90 80
63,9
70 60 50 40
30 20 10
Gemiddelde opnameduur: 40.4 dagen (95% CI:39.1-41.7)
56,1 59,8
48,2 47,5
35,7
38,6 36
34,3
30,5
30,6
29,6
20,5
27,7 22,5
21,9
0
Primaire as I diagnose
Rechterlijke bevestiging van de spoedprocedure • In 31,7% van de spoedprocedures geen rechterlijke bevestiging van de gedwongen maatregel = 26,4% van alle geïnitieerde GO < ontslag binnen de 10d 50% 45% 40% 35%
30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% <11 dagen
11-40 dagen
>40 dagen
Spoedprocedure en gewone procedure naar as I diagnose 100% 90% 80%
Gewone procedure
70% 60% 50% 40%
Bevestigd (spoedprocedure)
30% 20%
10% 0%
Niet bevestigd (spoedprocedure)
Methodologische reflecties bij de database gedwongen opname 20072010 Prof. Ronny Bruffaerts
Methodologische analyse • “Methodologische analyse” - WAT? – Hoe goed is de database? – Database gebruiken waarvoor ze ontworpen is? – Database gebruiken voor andere doeleinden?
• “Methodologische analyse” – HOE? – Wetenschappelijke criteria
• SWOT-analyse – Strength / weaknesses / opportunities / threats
• HQCD-analyse – High Quality Clinical Databases
• MVA : Missing Value Analyses
Little & Rubin, 2002
SWOT analyses (1/2) • Strengths – Unieke database, check-double-check
• Weaknesses – Heterogeniteit, teveel & te weinig variabelen
• Opportunities – Longitudinaal beleidsondersteunend instrument
• Threats – Administratieve veranderingen doorvoeren
SWOT analyses (2/2) • SWOT vergelijkbaar met deze van andere case registers – Grote aantallen gecombineerd met grote zorgvuldigheid – Probleem van identificatie van variabelen • # algemene variabelen > # specifieke variabelen • Alle variabelen lijken even belangrijk
– Geen linkage met andere databases • Gebrek aan comparabiliteit • Niet efficiënt gebruik van de capaciteiten
– Geen validiteitscontrole (wellicht wel betrouwbaar)
HQCD analyses (1/2) • High-Quality-Clinical-Databases (“HQCD-strategies”) – Database als epidemiologisch instrument • Prevalentie, incidentie en zorggebruik
– Identificatie van risicofactoren en behandeluitkomsten – Koppeling met en integratie in andere databases rond gezondheid & maatschappelijke relevante themata • Integratief beleidsinstrument STREEFDOEL: Ontwikkeling van integratief beleidsInstrument met feedbackketen
Black, 1999
HQCD analyses (2/2) • High-Quality-Clinical-Databases (“HQCD-strategies”) – Database als epidemiologisch instrument • Prevalentie, incidentie en zorggebruik
– Identificatie van risicofactoren en behandeluitkomsten – Koppeling met en integratie in andere databases rond gezondheid & maatschappelijke relevante themata • Integratief beleidsinstrument
MVA (1/2) • “Missing value” – Bepaalde cellen in de database zijn leeg
• Toevallig of systematisch? – Belangrijke sleutelvariabelen kunnen onvoldoende (zorgvuldig) zijn ingevuld
• Verkeerde conclusies obv database minimaliseren
MVA (2/2) • Klinische variabelen (i.c. DSM-IV as-1(1) en as-2(1)) – 12-16% ‘lege cellen’ of missing values – Variabelen ‘Sociodemografie’ » Meer MV bij stijgende leeftijd (significant maar zwak r=0.03) » 26% meer MV bij mannelijke patiënten » 27-31% meer MV bij invaliden en ‘onbekend’ – Variabelen ‘Gevaarscriteria’ » 2.3-5.2 keer vaker MV bij DSM-IV as-1 – Variabelen ‘Procedure’ » 19% meer MV als GO via spoedprocedure loopt » 58% meer MV als ‘reden einde’ een medische beslissing is » 72% méér MV als rechtbank volwassen rechtbank is
Aanbevelingen (1/2) • SWOT analyse – Andere opbouw database • Minder variabelen & andere variabelen • Gevaarscriteria beter operationaliseren
• HQCD analyse – Koppeling andere databases als grootste meerwaarde
• MVA analyse – Gevaarscriteria, procedure, sociodemografische variabelen moeten beter worden ingevuld – Sleutelvariabelen !
Aanbevelingen (2/2) • 3 voorwaarden – Gebruik van internettoepassingen – Identificatie sleutelvariabelen voor klinische longitudinale designs • Reductie # algemene variabelen en # niveaus binnen variabelen • Toevoegen specifieke operationaliseerbare klinische variabelen
• Anticiperen op klinische, beleids- en onderzoeksvragen
– Kwaliteitscontrole • Validiteit en betrouwbaarheid
Besluit
Dr. Katrien Schoevaerts Prof. Dr. Ronny Bruffaerts Dr. Karen Van Landeghem Prof. Dr. Joris Vandenberghe
Conclusies • Wetenschappelijke validatie – Sterke basis: systematische datacollectie – Klassieke beperkingen van case-registers – Opportuniteiten tot verbetering database en collectie vanuit wetenschappelijk perspectief – Opportuniteit van database-koppeling: dubbel werk voorkomen, onderzoeksmogelijkheden – België? Europa?
Conclusies • Uit interviews en andere initiatieven: aanzetten tot wijziging van wet en praktijk (FRIN-conclusie) • Wetenschappelijke bevestiging van stijging GO: quid? • Op agenda in VVP • Woord van dank en hulde
