Voorstel van het college inzake Programma Creatieve Stad The Hague Impact Economy Werken aan innovaties voor een betere wereld

Gemeente Den Haag rv 144 Dienst Stedelijke Ontwikkeling DSO/2015.633 RIS 283894_151117

Voorstel van het college inzake Programma Creatieve Stad ‘The Hague Impact Economy’ – Werken aan innovaties voor een betere wereld Drones die ingezet kunnen worden bij noodsituaties. Big data die wordt omgezet in praktische visualisaties om humanitaire hulp effectiever te maken. Betaalbare biogassystemen voor huishoudens in ontwikkelingslanden. Een smartphone app voor mobile water management in risicogebieden. Een slim authenticatieprogramma dat alleen de juiste personen met de juiste bevoegdheden toegang geeft tot gevoelige informatie. ‘Powerplanes’ die groene alternatieve energie opwekken en transformeren. Deze aansprekende innovaties hebben een drietal overeenkomsten. In de eerste plaats zijn het technologische innovaties met internationale impact; ze dragen bij aan het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken (global challenges). In de tweede plaats zijn het innovaties van startups; veelbelovende ondernemingen die met hun innovatieve producten, diensten of strategieën zoeken naar een business model dat wereldwijd kan schalen en herhalen. De derde overeenkomst is dat ze zijn gevestigd in Den Haag; de stad die wereldwijd bekend staat als de Internationale Stad van Vrede en Recht. Werken aan oplossingen voor een betere wereld In Den Haag is het werken aan oplossingen voor global challenges1 vanzelfsprekend. Onze stad is op het terrein van vrede, recht en veiligheid internationaal uitgegroeid tot een knooppunt van overheden, intergouvernementele en non-gouvernementele organisaties, internationale bedrijven en kenniscentra. Dagelijks werken hier tienduizenden mensen op mondiaal niveau aan een betere wereld. Of men nu werkzaam is bij één van de VN-organisaties, de 135 NGO’s, de vele bedrijven en kenniscentra in het veiligheidscluster of met een eigen startup aan innovaties werkt: Den Haag is de plek waar oplossingen voor grote maatschappelijke vraagstukken centraal staan. De mogelijkheden van (digitale) technologie spelen hierbij steeds vaker een dominante rol. Dit betekent dat de grote concentratie en samenstelling van overheden, internationale organisaties, bedrijven, financiële instituties en kennisinstellingen in Den Haag een veelbelovend business perspectief bieden aan startups en bedrijven die zich richten op maatschappelijke en technologische innovaties met een internationale impact. Zo ontstaat in Den Haag de ‘impact economy’, een economie die naast het stimuleren van economisch rendement ook inzet op internationale maatschappelijke impact en daarmee op een innovatieve en ondernemende manier een bijdrage levert aan een betere wereld. Den Haag gaat de komende jaren deze impact economy aanjagen. Mondiale trend Het ontwikkelen van innovatieve producten en diensten met internationale impact heeft de afgelopen jaren wereldwijd een vlucht genomen. Van kleine tech-ondernemingen tot de grootste multinationals zien commerciële kansen met het realiseren van doorbraken op het gebied van global challenges als energie, mobiliteit en veiligheid. Ook toenemend bewustzijn bij de consument stimuleert de private sector om hieraan prioriteit te geven. Tegelijk wordt in toenemende mate geïnvesteerd in (de ontwikkeling van) dergelijke innovaties door overheden, internationale organisaties, investerings- en 1

Zie bijlage 2 voor verklarende woordenlijst.

Raadsvoorstellen 2015

1

pensioenfondsen en vermogende filantropen. Bij hun investeringsbeslissingen wordt het maatschappelijk rendement meegewogen naast de economische opbrengst. Er zijn schattingen dat de omvang van impact investment de komende jaren wereldwijd groeit tot enkele honderden miljarden euro’s2. Haagse context Den Haag heeft net als de rest van Nederland te maken met de gevolgen van de economische recessie. De werkgelegenheid bij de Rijksoverheid en oud staatsbedrijven is de afgelopen jaren fors gekrompen. Den Haag ontwikkelt zich naast internationale stad van vrede, recht en veiligheid tot zakenstad met hoofdkantoren en veel zakelijke dienstverlening. Den Haag staat niet bekend als stad met een goed ecosysteem voor innovatieve bedrijven en startups, terwijl daar juist veel nieuwe werkgelegenheid gecreëerd kan worden. In Den Haag zien we hier ook een aantal mooie voorbeelden van; jonge ondernemers hebben nieuwe technologieën en verdienmodellen ontwikkeld, met oog op een duurzame toekomst. Of het nou gericht is op een schoner en eerlijker milieu (zoals Seepje), studieverlaters die gestimuleerd worden om hun studie te voltooien en werkervaring op te doen (zoals Newskool) of een innovatieve portemonnee die zowel uw geld als uw privacy beschermt (zoals Secrid). Deze innovatieve oplossingen hebben in termen van banen een forse groei gerealiseerd. Met dit programma creatieve stad willen we er toe bijdragen dat deze banengroei veel vaker gerealiseerd gaat worden bij Haagse innovatieve bedrijven. Een levendige start up economie is bovendien niet alleen noodzakelijk voor banen op de kortere termijn. Indien Den Haag er niet in slaagt een aantrekkelijke omgeving te worden voor de jonge dynamische en innovatieve ondernemer van morgen, dan verliest de stad haar concurrentiekracht. En daarmee komt de lokale werkgelegenheidsontwikkeling op de middellange termijn onder druk te staan. De Haagse kenniseconomie kent vijf internationale clusters, te weten Vrede & Recht, The Hague Security Delta (HSD), Finance & Legal, IT/Tech en Energie. Creativiteit en innovatiekracht om vernieuwende producten en diensten te kunnen ontwikkelen die bijdragen aan het oplossen van global challenges spelen binnen alle vijf clusters een belangrijke rol. Daarmee raken ze direct aan de impact economy. Zo zoeken de vele internationale inter- en non-gouvermentele organisaties en kennisinstituten in het Vrede & Recht cluster naar innovaties om op een ondernemende manier invulling te geven aan hun streven naar een rechtvaardige en veilige wereld. Binnen HSD staat het werken aan één van de grootste global challenges van dit moment - namelijk veiligheid - dagelijks centraal. Een aantal grote financiële instellingen en fondsen in Den Haag heeft ambities op het terrein van impact investment (FMO, MN, NN Group). Het IT/Tech cluster behoeft in deze context geen toelichting; de grootste mondiale innovaties worden gedreven door technologie. Hetzelfde geldt voor het ontwikkelen van en investeren in innovaties op het terrein van duurzame energie door de hier gevestigde multinationals. Deze stakeholders maken deel uit van internationale netwerken en hebben toegang tot nieuwe markten, technologieën en financieringsmogelijkheden. Daarmee zijn ze een voorwaarde voor een impact economy. Een even belangrijke voorwaarde is de innovatiekracht, creativiteit en aanwas van nieuw talent die startups en spinouts met zich meebrengen. Hun aanwezigheid is door deze eigenschappen bepalend voor de groeikracht van de Haagse (kennis)economie in het algemeen en van de impact economy in het bijzonder. Daarom investeert Den Haag de komende jaren in het aantrekkelijker en toegankelijker maken van de stad voor startups en spinouts. Startups en spinouts Den Haag heeft goede kweekvijvers voor startups. Naast een groeiend aantal incubators en accelerators3 zijn hier kennis- en onderwijsinstellingen gevestigd zoals de snel groeiende Campus 2

http://www.monitorinstitute.com/downloads/what-we-think/impact-investing/Impact_Investing.pdf Voorbeelden zijn: Innovating Justice incubator van Hiil; Connectivity Accelerator van World Startup Factory; Social Business incubator van Cordaid en Enviu; en de landelijke wereldprijs van de ASNbank. 3


2

Den Haag van de Universiteit Leiden (en i.s.m. Stanford University), het International Institute of Social Studies van de Erasmus Universiteit, de Haagse Hogeschool en de HSD Campus. Bovendien is de TU Delft nabij gelegen. En met de vele in Den Haag gevestigde corporates en internationale organisaties ligt hier een belangrijke kiem voor toekomstige spinouts. Het is evident dat Den Haag deze nieuwe ondernemingen aan zich wil binden. Tegelijk wil de stad zich de komende jaren ontwikkelen tot een magneet voor startups4 uit binnen- en buitenland die zich oriënteren op de (economisch) meest gunstige vestigingsplek. Hiermee begeeft Den Haag zich in een concurrentieveld met andere steden en stedelijke regio’s in binnen- en buitenland5. Daarom kiest Den Haag voor een duidelijke focus met een internationaal onderscheidend profiel: Den Haag is dé plek voor startups en creatief talent die zich richten op maatschappelijke en technologische innovaties met internationale impact. Werken aan vernieuwende oplossingen voor een betere wereld doe je hier. Dynamisch vestigingsklimaat Een belangrijke voorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor deze doelgroepen is een dynamische stedelijke omgeving met ruimte voor creativiteit en rafelranden. Met de aantrekkelijke ligging van Den Haag direct aan zee - met alle mogelijkheden voor ontspanning, (strand)sporten en recreatie die daarbij horen – is de stad daarbij onderscheidend ten opzichte van andere steden. Hoge quality of life met excellente voorzieningen voor internationale kenniswerkers gaan hier hand in hand met de industriële omgeving van de Binckhorst die als ruwe diamant een spannend transitiemilieu kan leveren aan creatieve en innovatieve ondernemingen. Economisch vestigingsklimaat Doorslaggevend voor de economische aantrekkingskracht op startups is de aanwezigheid van een ecosysteem met een sterk profiel. Startups zoeken immers tot over de eigen landsgrenzen naar een plek waar zij versneld kunnen groeien, mondiaal kunnen schalen en daarmee hun impact kunnen vergroten. De concurrentiekracht van dit economisch vestigingsklimaat is van verschillende factoren afhankelijk. Een belangrijke factor is de aanwezigheid van sterke economische clusters om diensten en producten aan te bieden en samen te ontwikkelen. Onmisbaar is daarbij de toegang tot start- en/of doorgroeikapitaal. Er moet ruimte zijn voor crossovers, (fysieke) voorzieningen en programma’s om te experimenteren. Men zoekt inspirerende en commerciële netwerken voor de uitwisseling van kennis en diensten. En om aan de vraag naar getalenteerde professionals te voldoen zijn uiteenlopende vormen van universitair en hoger onderwijs nodig. Deze factoren maken onderdeel uit van een ecosysteem die de groei van startups en spinouts versnelt. Het uitbouwen en verstevigen van dit ecosysteem met een heldere profilering is een hoge prioriteit voor de stad en staat centraal in dit programma. Investeren in een optimaal ecosysteem In de bijlage van dit programma wordt de koers voor het uitbouwen van een internationaal concurrerend ecosysteem in een actieplan uiteengezet. Dit gebeurt langs zes strategische pijlers die in samenhang met elkaar het ecosysteem vormen.

4

Overal waar in deze nota ‘startups’ staat worden ook spinouts bedoeld tenzij uit de context anders blijkt. Om Nederland internationaal te positioneren is het landelijke initiatief StartupDelta gestart. Onder aanvoering van ‘special envoy’ Neelie Kroes is het doel van StartupDelta (met HSD als één van de tien leading innovation hubs) om de internationale positie van startups in Nederland te versterken en innovatieve buitenlandse startups overtuigen om zich in Nederland te vestigen. 5


3

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Profiel en zichtbaarheid Ruimte voor experiment Netwerken en events Talent Kapitaal Infrastructuur en regelgeving

Voor de periode 2015-2018 is totaal 6 miljoen euro beschikbaar voor investeringen die substantieel bijdragen aan het realiseren van de ambities uit dit programma. Het kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen is essentieel voor het behalen van succesvolle resultaten; de wereld van de startups en spinouts is doorlopend in beweging.

Gezien het vorenstaande stelt het college de raad voor het volgende besluit te nemen: De raad van de gemeente Den Haag, Gezien het voorstel van het college van 7 juli 2015, Besluit: I.

II.

In te stemmen met het programma Creatieve Stad ‘The Hague Impact Economy’ als meerjarig kader voor het versterken van het economisch vestigingsklimaat voor startups in Den Haag. Daarbij te investeren langs de zes strategische pijlers die in samenhang met elkaar het ecosysteem vormen: a. Profiel en zichtbaarheid; b. Ruimte voor experiment; c. Netwerken en events; d. Talent; e. Kapitaal; f. Infrastructuur en regelgeving.

Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van…………… De griffier.


De voorzitter.

4

BIJLAGE 1: Actieplan – The Hague Impact Economy Den Haag gaat de komende jaren de impact economy aanjagen met het aantrekken, ondersteunen en binden van startups, spinouts en creatief talent. De stad gaat hen met een optimaal ecosysteem aantrekkelijke voorwaarden bieden om versneld te kunnen groeien, mondiaal te schalen en daarmee hun impact te vergroten. Langs de zes strategische pijlers - die in samenhang met elkaar het ecosysteem vormen - schetst dit actieplan hiervoor de koers voor de komende jaren. Voor de uitvoering van dit programma is een intensieve samenwerking tussen stakeholders als internationale organisaties, bedrijven, financiële instituties, kennisinstellingen, WFIA, IQ en MRDH belangrijk. Daartoe continueert de gemeente accountmanagement en initieert overleg met belangrijke partijen. Stakeholders worden uitgenodigd om ook met eigen ideeën en plannen te komen die bijdragen aan de doelstellingen uit dit programma. Bovendien worden bij verschillende onderdelen van dit actieplan belangrijke partijen in de regio zoals YES!Delft betrokken en wordt nauwe samenwerking gezocht met StartupDelta van het Ministerie van Economische zaken. Financiën Om de ambities uit dit programma te kunnen realiseren is vanuit het coalitieakkoord voor de periode 2015-2018 een budget van totaal 6 miljoen euro beschikbaar. Prioriteit bij de inzet van dit budget ligt bij investeringen die substantieel bijdragen aan het uitbouwen en versterken van het ecosysteem dan wel andere investeringen uitlokken die bijdragen aan dit doel. Waar mogelijk worden de beschikbare middelen aangevuld met Europese middelen en andere fondsen of kunnen ze een plus zetten op andere gemeentelijke budgetten (zoals vastgoed, verkeer, buitenruimte). Naar verwachting zal voor dit programma in 2016 het zwaartepunt in de investeringen liggen. Het beschikbare budget van 6 miljoen euro wordt daarom geïnvesteerd volgens het ritme: 2015 – 1,2 mln; 2016 – 1,8 mln; 2017 – 1,5 mln; 2018 – 1,5 mln. Uitwerking van de zes strategische pijlers van het ecosysteem 1. Profiel en zichtbaarheid 2. Ruimte voor experiment 3. Netwerken en events 4. Talent 5. Kapitaal 6. Infrastructuur en regelgeving Ad 1. Profiel en zichtbaarheid Startups en spinouts zoeken naar de voor hen meest optimale omgeving om zich te vestigen. Landsgrenzen en fysieke afstanden spelen daarbij geen doorslaggevende rol van betekenis. Een kansrijk economisch perspectief wel. Een internationaal onderscheidende profilering van het innovatieve en economische potentieel van Den Haag is daarom onmisbaar. Dit geldt overigens ook voor de aantrekkingskracht op de grote corporates en internationale organisaties. Zij zoeken graag de nabijheid op van concentraties startups die sterk zijn in innovaties die bij hun bedrijfs- of organisatiedoelstellingen passen. Alle onderdelen van het ecosysteem zijn belangrijk bij het versterken en uitdragen van het profiel. Met investeringen in programma’s, initiatieven en maatregelen die nauw aansluiten bij de specifieke behoeftes en wensen van startups die zich richten op innovaties met internationale impact, oefent het ecosysteem een sterke aantrekkingskracht uit op deze groep ondernemingen. Dit maakt het ecosysteem


5

als geheel een krachtig profileringsinstrument. In de uitwerking van de andere vijf pijlers is dit uitgangspunt maatgevend. City blogging = city branding = city making Om de (kansen voor) innovaties met internationale impact in Den Haag zichtbaar te maken voor een publiek van professionals, lanceert Den Haag een Engelstalig online platform. Op deze toegankelijke plek geven verhalen en achtergronden over successen met impact van in Den Haag gevestigde startups verdieping aan het ‘thema’. Het online delen van deze ontwikkelingen uit de stad profileert Den Haag internationaal als een bakermat van innovaties met internationale impact. Het online platform biedt tevens informatie over alle relevante events waarmee het ontmoeten en verbinden van partners wordt gefaciliteerd. Verschillende netwerken worden ontsloten en partijen in de stad (maar ook daarbuiten) raken beter bekend met actuele ontwikkelingen binnen de verschillende economische clusters. Dit draagt bij aan meer dynamiek, experiment en crossovers en daarmee aan een vruchtbaar klimaat voor innovaties. Betrokkenheid bij het platform van stakeholders in de stad en binnen de economische clusters is belangrijk om de beoogde doelstellingen van het platform te realiseren. Believe it when you see it Het innovatieve en economisch potentieel van de Haagse impact economy wordt voor alle doelgroepen gevisualiseerd met een interactieve kaart van Den Haag. Informatie over spelers binnen de impact economy is daar te vinden: van startups en spinouts tot de makerlabs; van campussen tot verzamelpanden; van kenniscentra tot internationale organisaties; en van corporates tot investeerders. Deze interactieve kaart maakt deel uit van het online platform. Ad 2. Ruimte voor experiment Haagse maker movement Innovatie en creatie vragen om een ‘open’ klimaat waarin ruimte is voor experiment en interactie om economische bedrijvigheid te stimuleren. Deze strategische pijler is feitelijk een basisvoorwaarde voor de vijf andere pijlers. Een goed functionerend ecosysteem heeft een omgeving nodig met ruimte voor experiment, met een ambitieuze mindset waar ondernemers risico durven te nemen en durven te falen. Om als stad aantrekkelijk te kunnen zijn voor startups en talent is het - naast het stimuleren van cross overs - ook essentieel deze cultuur van innovatie en creativiteit te laten ontstaan. Plekken voor experiment, aansprekende events en het creëren van een creatieve testen valorisatieomgeving bevorderen sociale interactie. Daarmee zorgen zij voor een vruchtbare bedding van waaruit een vibe in de stad ontstaat waar de creatieve sector zich thuis voelt. Om deze reden zet Den Haag in op programma’s, events en fysieke plekken waar ruimte wordt geboden aan experiment en crossovers tussen organisaties, kennisinstellingen, bedrijven en creatieve professionals. Makerlabs Open labs of makerlabs bieden werkruimte aan verschillende partijen om gezamenlijk (complexe) vraagstukken te verkennen en met nieuwe technologie en hardware te bouwen aan prototypes van innovatieve producten, diensten en strategieën. Bovendien krijgen ondernemingen en individuele professionals met deze labs toegang tot gemeenschappelijke voorzieningen, apparatuur en materialen waarvoor zij zelf (nog) niet de investeringsbudgetten hebben. Al bestaande voorbeelden hiervan in Den Haag zijn het Peace Innovation Lab van Campus Den Haag, The Hague International Centre for Civic Hacks, het Surflab in Scheveningen en de makerlabs in De Besturing. Haagse Vernieuwers Bij verschillende in Den Haag gevestigde ondernemingen wordt gewerkt aan vernieuwende producten en diensten op het terrein van global challenges. Om dit zichtbaar te maken, cross overs met andere clusters en kennisinstellingen te bevorderen en nieuw initiatief te stimuleren heeft in 2014 een eerste editie van de wedstrijd Haagse Vernieuwers plaatsgevonden. Met deze jaarlijks terugkerende wedstrijd worden ondernemers uit Den Haag uitgedaagd om hun innovatieve oplossingen voor global challenges te presenteren. Een aantal deelnemende ondernemers krijgt met De Haagse Vernieuwers een financiële Raadsvoorstellen 2015

6

stimulans om het eigen concept verder uit te werken en hun onderneming op te schalen. De ondernemingen Seepje, GreenFox en Privacy op Internet mogen zich de Haagse Vernieuwers 2015 noemen. Ondersteuning vernieuwende crossovers Om in Den Haag een klimaat van innovatie te stimuleren, wordt ingezet op het ondersteunen van kleinschalige samenwerkingsverbanden tussen de creatieve industrie en andere sectoren. Centraal staat het gezamenlijk werken aan internationale vraagstukken. Deze aanjaagfunctie is ondanks de beperkte investering soms nodig omdat reguliere investeerders doorgaans pas investeren wanneer er een duidelijk ‘proof of concept’ is. Terwijl de fase ervoor nu juist bijdraagt aan een stedelijk klimaat waar ruimte bestaat voor dergelijke innovatieve samenwerkingsverbanden die een kweekvijver zijn voor ontwikkelingen met een grotere impact. Een voorbeeld is het traject waarbij verkend wordt hoe creatieve design- en IT bedrijven uit Den Haag samen kunnen werken met de hier gevestigde tribunalen bij het op een innovatieve manier beschikbaar stellen van hun database en collectie. Een ander aansprekend voorbeeld is het samenwerkingstraject van The Hague Institute for the Internationalisation of Law (HIIL) met een aantal creatieve bedrijven waarbij wordt onderzocht hoe de creatieve industrie in Den Haag kan bijdragen aan het innoveren van justice-projecten. Ad 3. Netwerken en events Een divers en breed toegankelijk netwerk is voor startups van belang omdat het zorgt voor toegang tot nieuwe markten, kennis van nieuwe technologieën en financieringsmogelijkheden. Cross overs tussen startups met andere sectoren bieden mogelijkheden om nieuwe opdrachtgevers te ontmoeten en diensten en producten samen te ontwikkelen. Dit lokt innovatie uit en stimuleert interessante spinouts. In Den Haag gaat het vooral om toegang tot de beslissers bij internationale inter- en nongouvermentele organisaties en de corporates in de clusters HSD, IT/Tech, Energie en Finance & Legal. Deze partijen kunnen als launching customer optreden, diensten en producten testen en valideren en met hun internationale netwerk een springplank zijn voor startups bij schaalvergroting. Gemeentelijke accountmanagers vervullen als netwerkers een belangrijke rol met het leggen van nieuwe verbindingen. Bestaande events en netwerken openstellen Om crossovers uit te lokken en innovatie aan te jagen is het belangrijk dat mensen elkaar makkelijk weten te vinden. Dit begint met het ontsluiten van bestaande programma’s, events en netwerken binnen de Haagse clusters voor startups. En andersom campussen, incubators en verzamelpanden open te stellen voor internationale organisaties en corporates. Het open platform kan hierbij een belangrijke informatiefunctie vervullen. Maar belangrijker nog is dat het aanjagen van crossovers hoge prioriteit krijgt bij de organisatie van nieuwe edities van events. Met festivals als Border Sessions en de Big Improvement Day wordt verkend in welke mate zij met hun programmering aan deze doelstellingen kunnen bijdragen door het koppelen van creativiteit, technologie en sociale innovatie aan internationale vraagstukken. Samenwerking internationale events en programma’s Voor het aantrekken van internationaal toptalent, kansrijke buitenlandse startups en buitenlands kapitaal zet dit programma in op samenwerking met internationale partners en events. Successen met impact van Haagse startups moeten een podium krijgen in het buitenland en daarmee uitdragen dat Den Haag een bakermat is voor innovaties met internationale impact. Andersom ligt prioriteit bij het acquireren van relevante toonaangevende internationale events en programma’s. Programmering nieuwe events Om crossovers tussen verschillende sectoren aan te jagen en tegelijk het impact-profiel van Den Haag internationaal uit te dragen, worden initiatieven die op dit raakvlak programmeren (mede)geïnitieerd, gefaciliteerd en ondersteund. Met een reeks van herkenbare events wordt interactie uitgelokt, het vormen van nieuwe netwerken gestimuleerd, aan een gemeenschappelijke agenda gewerkt, krijgen nieuwe samenwerkingsverbanden vorm en worden nieuwe afzetmarkten aangeboord. Concreet wordt


7

ingezet op een drietal soorten events: Internationale events – Onderscheidende events met een internationaal bereik vergroten de aantrekkingskracht van de stad, stimuleren internationale ontmoetingen, zorgen voor kennisontwikkeling en genereren nieuwe business-perspectieven. De pilot-editie van WTHX6 in 2014 is hiervan een voorbeeld. Open Huizen – Den Haag heeft verschillende creatieve verzamelpanden als de Caballero Fabriek, Bink36 en Labs55 die in meer of mindere mate bekend zijn. Een grote diversiteit aan creatieve en innovatieve ondernemingen hebben hier hun plek. Om interactie onderling en met de stad in het algemeen aan te jagen, worden deze verzamelpanden ondersteund om passend bij hun identiteit kleinschalige programma’s te realiseren. Dit stelt hen in staat zich te onderscheiden met een eigen profiel en wordt de zichtbaarheid van het creatieve en innovatieve klimaat in Den Haag vergroot. Open Tafels – Ontmoeting tussen sleutelpersonen uit verschillende netwerken leidt tot nieuwe (samenwerkings)verbanden tussen deze netwerken en daarmee tot een hogere connectiviteit. Daarom worden informele tafelsessies georganiseerd waar ontmoeting tussen peers uit Den Haag centraal staat en gedeelde thema’s worden verkend en uitgediept. Daarnaast vormen deze sessies ook een belangrijke bron van ‘ongevraagd advies’ aan de gemeente om tot een optimaal ecosysteem voor startups te komen. Ad 4. Talent Een ecosysteem voor startups heeft baat bij een open cultuur waar nieuwkomers snel worden opgenomen, waar ideeën gemakkelijk worden getoetst en toegepast. Ook de gevestigde kennisinstellingen, corporates en internationale organisaties die graag jong toptalent aan zich binden, hebben hier belang bij. Om toptalent en startups aan te trekken en te binden wordt ingezet op het versterken van deze open cultuur met passende programmering, ontmoetingsplekken en regelingen. Crossovers tussen innovatieve startups en gevestigde organisaties en corporates is voor beide partijen waardevol. Een startup heeft baat bij de ervaring, financiering, het netwerk, het klantenbestand en de slagkracht van grote corporates. De meer gevestigde bedrijven en internationale organisaties kunnen veel opsteken van het innovatieve vermogen en de nieuwe business modellen van startups. Campus Den Haag, de Haagse Hogeschool en de universiteiten in Delft, Leiden en Rotterdam zijn belangrijke bronnen van talent, (wetenschappelijke) kennis en technieken voor startups. Het is essentieel dat de verbinding tussen kennisinstellingen en deze startups in Den Haag verder wordt versterkt. Door een cultuur van ondernemerschap te stimuleren, innovatieve modellen voor nieuwe bedrijven te (helpen) ontwikkelen en aan de slag te gaan met sociale en maatschappelijke vraagstukken zijn deze kennisinstellingen daarnaast kweekvijvers van nieuwe generaties ondernemers en uitvinders op het terrein van innovaties met internationale impact. Werving toptalent van buiten Den Haag Voor het aanjagen van de impact economy is een constante aanwas van innovatief talent nodig. De kennisinstellingen in Den Haag en de regio spelen hierin een belangrijke rol. Maar de komst van meer en in complementaire vakgebieden gespecialiseerd toptalent is essentieel. Een internationaal onderscheidend profiel en een optimaal ecosysteem moet in binnen- en buitenland een grote aantrekkingskracht op deze doelgroepen gaan uitoefenen. Tegelijk wil Den Haag duidelijk zijn in haar ambities: deze stad ontvangt innovatief toptalent met open armen en uitstekende voorwaarden om versneld te kunnen groeien. In overleg met stakeholders zal een maatregel worden ontworpen om dit toptalent te werven halen en aan Den Haag te binden. 6

WTHX is een cross over tussen een hackathon een thinkathon. WTHX brengt uiteenlopende disciplines samen met cutting edge technologie om met een frisse blik nieuwe betekenis te geven aan urgente maatschappelijke vraagstukken op het gebied van vrede, recht en veiligheid en met multidisciplinaire teams nieuwe prototypes te ontwikkelen.


8

Valorisatie Het verzilveren van wetenschappelijke kennis en technieken is een belangrijk onderdeel van een goed functionerend ecosysteem. Kennis van onderwijsinstituten wordt toegankelijk gemaakt voor derden en zorgt voor nieuwe combinaties van kennis die kunnen leiden tot innovatieve oplossingen. Daarom is samenwerking tussen de verschillende onderwijs- en kennisinstellingen in Den Haag en in de regio met de Haagse economische clusters essentieel. In Den Haag is recent een aantal initiatieven gestart van onderwijsinstellingen die zich richten op het stimuleren van ondernemerschap en het ontwikkelen van ‘21st century skills’. Veelal willen deze programma’s samen met partners in de stad maatschappelijke vraagstukken aanpakken. Voorbeelden van deze programma’s zijn het City lab (een samenwerking van onderwijsinstellingen van het ROC tot aan de Universiteit Leiden), de minor Entrepreneurship for Society van Campus Den Haag en het Social Design Lab van de Haagse Hogeschool. Dit type initiatief zal vanuit dit programma worden ondersteund. Daarnaast worden kennisinstellingen in Den Haag gestimuleerd om met passende opleidingen te komen die de talentpool in Den Haag voor startups en corporates vergroten. Een recent voorbeeld van een dergelijke opleiding is de Cyber Security Academy The Hague. Ad 5. Kapitaal Een transparante en goed functionerende7 investeringsinfrastructuur met durf- en groeikapitaal in alle fases van de onderneming is voor startups onmisbaar. Het gaat daarbij om de nabijheid en beschikbaarheid van business angels, private investeerders en venture capital. Daarnaast is de aanwezigheid van een gemeenschap van mentoren en ondersteunende diensten voor startups een belangrijke voorwaarde. Innovation Quarter8 kan hierbij een belangrijke voorlichtings- en investeringsrol spelen.

Bron: Energy Transition Group

Incubators en accelerators Om Den Haag een aantrekkelijke vestigingsplek voor startups en spinouts te maken wordt de komende jaren ingezet op het aantrekken en faciliteren van incubators en (internationale) accelerators om 7

Goed functionerend betekent dat de verschillende beschikbare financiële instrumenten goed op elkaar aansluiten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan goede afstemming van voorwaarden en groeiparameters en het stapelen van financiering. 8 InnovationQuarter is op 1 januari 2014 opgericht door de provincie Zuid-Holland, het ministerie van Economische Zaken, de gemeentes Rotterdam, Den Haag, Leiden, Delft, Dordrecht en Westland, het Leids Universitair Medisch Centrum, het Erasmus Medisch Centrum, de Universiteit van Leiden en de Technische Universiteit Delft. Raadsvoorstellen 2015

9

startups te helpen snel succesvol te groeien en hun economische (en maatschappelijke) impact te vergroten. Incubators en accelerators begeleiden met een groot (internationaal) netwerk van investeerders en mentoren kansrijke startups met coaching en financiering. Daarnaast leidt hun aanwezigheid tot vernieuwende activiteiten in de stad en gaan Haagse bedrijven deel uitmaken van relevante internationale netwerken. Bij het faciliteren van bestaande en nieuwe incubators en accelerators ligt prioriteit bij programma’s die aansluiten bij het impact-profiel van Den Haag. Met de opkomst van social impact bonds ontstaan nieuwe lokale initiatieven rondom maatschappelijke vraagstukken. En kunnen daarmee kweekvijvers zijn voor initiatieven met de potentie om (internationaal) door te groeien. Het verbinden van deze lokale netwerken aan internationale spelers brengt het realiseren van internationale impact met lokaal initiatief dichterbij. Impact investors Startups en spinouts die zich richten op internationale impact zoeken investeerders die naast economisch rendement ook het maatschappelijk rendement laten meewegen. Deze zogenoemde impact investors zijn een wereldwijd groeiende groep investeerders. Het zijn niet alleen filantropen of de grote fondsen die zich op impact investment richten, ook banken en pensioenfondsen ontdekken het belang en de mogelijkheden. Zo wil het in Den Haag gevestigde FMO in 2020 wereldwijd leidend zijn op het terrein van impact investment. En grote pensioenfondsen, (deels) ook in Den Haag gevestigd, hebben aangekondigd hun maatschappelijke investeringen fors te vergroten. Investeerders, en met name venture capitalists, vragen regelmatig aan startups om zich in de buurt te vestigen. Daarom is het belangrijk dat Den Haag zich ontwikkelt tot een hotspot voor (inter)nationale impact investors. De komende jaren ligt de prioriteit in het scheppen van de juiste voorwaarden voor het aantrekken en accommoderen van meer impact investors en zo het benodigde groeikapitaal voor startups in Den Haag te kunnen laten landen. De organisatie van de Impact Capital Summit Europe in mei 2015 in het Vredespaleis past in de ambitie om een optimaal vestigingsklimaat voor deze groep investeerders te realiseren. Ad 6. Infrastructuur en Regelgeving Vastgoed en startup hubs De gemeente heeft vanuit verschillende rollen betrokkenheid bij de ontwikkeling en het beheer van creatieve verzamelpanden en locaties voor startups en campussen. Hun aantal is in de afgelopen tien jaar toegenomen. De Caballero Fabriek (met naastgelegen De Besturing) en Bink36 zijn uitgegroeid tot markante plekken met beiden een aansprekende concentratie creatieve en innovatieve ondernemingen. De omgeving van de Caballero Fabriek biedt de markt mogelijkheden voor het ontwikkelen van nieuwe verzamellocaties en aantrekkelijke voorzieningen. Daarmee kan dit deel van de Binckhorst uitgroeien tot een krachtig startup-gebied met een eigen profiel. De snel groeiende HSD Campus heeft de potentie om eenzelfde groei door te maken met startups in het veiligheidsdomein. Den Haag gaat de komende periode gewenste ontwikkelingen verkennen en waar mogelijk met (bestaand) beleid hierop inspelen. Daarbij zijn de behoeften van zowel nieuwkomers als ondernemingen in de bestaande locaties die willen doorgroeien een belangrijk uitgangspunt. Initiatieven uit de markt worden geholpen bij het vinden van een geschikte locatie. Voorts wordt het creëren van meerwaarde verkend door (nieuwe) werkvormen als labs en accelerators die thematisch op elkaar aansluiten, fysiek geclusterd onder te brengen op strategische locaties. Intellectueel eigendom en juridische ondersteuning Met de ontwikkeling van een internationaal kenniscluster rondom intellectueel eigendom en de komst van een internationaal arbitrage hearing centre biedt Den Haag aan startups en spinouts een interessante omgeving op het gebied van intellectueel eigendom en juridische ondersteuning. Onderzocht wordt hoe dit soort support services georganiseerd en toegankelijk gemaakt kan worden om de aantrekkingskracht van Den Haag te vergroten.


10

Overheid als aanjager voor innovatie Passende regelgeving en het wegnemen van onnodige regels dragen bij aan het succes van een ecosysteem. Flexibiliteit en reflectie van de (lokale) overheid is nodig om adequaat met passend beleid te kunnen reageren op de behoeften van creatieve ondernemers. Dit vraagt niet alleen om nieuwe manieren van werken maar ook om nieuwe allianties binnen en buiten het stadhuis. Innovatie binnen het overheidsbeleid zelf is daarmee een belangrijke randvoorwaarde. De overheid kan bijvoorbeeld een ideale ‘launching customer’ of ‘first user’ zijn door hier bij de inrichting van haar aanbesteding rekening mee te houden. Elders worden ervaringen opgedaan met principes als ‘the right to bid’ en ‘the right to challenge’ om maatschappelijke participatie te stimuleren. Daarnaast zijn voldoende fysieke plekken met passende programmering nodig waar ruimte wordt geboden aan experiment, testen validatieruimte en crossovers tussen organisaties, instellingen, bedrijven en creatieve professionals. De stad als stedelijke proeftuin is daarbij een gewenst uitgangspunt. Denk daarbij aan de internationale zone als proeftuin voor integrale gebiedsbeveiliging en aan de Binckhorst die de komende jaren een transitiemilieu levert die zich goed leent voor tijdelijke initiatieven. De rol van aanjager van innovatie is voor de lokale overheid een relatief onontgonnen terrein. Daarom gaat Den Haag de komende periode verkennen op welke manier de gemeente deze rol kan vervullen. Voorts wordt de realisatie verkend van een government innovation lab waarin naast de gemeente Den Haag mogelijk ook de nationale overheid participeert. Hiermee wordt beoogd om een cultuur te ontwikkelen die sociale en technologische innovatie stimuleert en ambtenaren helpt om ‘user-driven’ modellen te ontwikkelen. Per keer zal worden gewerkt aan twee of drie prioriteiten met als doel concrete, meetbare resultaten binnen een gestelde termijn te behalen. Samenwerking met de Smart City-partners kan binnen dit lab een stevige combinatie opleveren.


11

Bijlage 2 – Verklarende woordenlijst

Accelerator

Begeleidt met een netwerk van investeerders en mentoren kansrijke startups met coaching en financiering. In een korte en intensieve periode helpt een accelerator startups om succesvol te groeien en hun impact te vergroten. De term accelerator wordt doorgaans gebruikt om een ‘programma’ aan te duiden.

Global challenge

Internationaal maatschappelijk vraagstuk.

Impact economy

Een economie die naast het stimuleren van economisch rendement ook internationale maatschappelijke waarde creëert en daarmee op een innovatieve en ondernemende manier een bijdrage levert aan een betere wereld.

Incubator

Begeleidt met een groot netwerk van investeerders en mentoren kansrijke startups met coaching en financiering. In een korte en intensieve periode helpt een incubator (net als een accelerator) startups om succesvol te groeien en hun impact te vergroten. Daarnaast biedt een incubator meestal naast een programma ook een fysieke plek (kantoor/bedrijfsruimte) voor startups.

Spinout

Een afgeleide of divisie van een bedrijf of organisatie die een nieuw onafhankelijk bedrijf wordt met eigen activa, werknemers en intellectueel eigendom. Spinouts komen veel voor als bedrijven uit de traditionele economie meewillen in de nieuwe economie.

Startup

Een onderneming of samenwerkingsverband met als doel het vinden van een business model dat wereldwijd kan opschalen en/of herhalen.

Social Impact Bond

Een Social Impact Bond is een sociaal prestatiecontract tussen een overheidsorganisatie en een intermediaire organisatie gericht op het uitvoeren van interventieprogramma’s om preventief sociale problemen aan te pakken. De intermediair schakelt voor deze programma’s uitvoerders in en de hiervoor benodigde financiering wordt vooraf beschikbaar gesteld door externe investeerders. De overheidsorganisatie betaalt alleen uit aan de intermediair als een vooraf afgesproken maatschappelijke resultaat is behaald. Het maatschappelijke resultaat levert de overheid in de toekomst kostenbesparingen op. De intermediair betaalt de investeerders hun investering met rendement terug. (Definitie uit rapport ‘Social Impact Bonds’ van Society Impact Platform, Ernst & Young)


12

Voorstel van het college inzake Programma Creatieve Stad The Hague Impact Economy Werken aan innovaties voor een betere wereld

Recommend Documents