VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Verantwoord aan de slag met “oudere” werknemers Dr. Annet de Lange Official sponsor:
Partners:
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Agenda 1. Ouder worden op het werk: wat denkt u zelf? 2. Ouder worden op het werk: meetbaar maken? 3. Duurzame inzetbaarheid: interventies? 4. Vragen?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Aan het werk op hoge leeftijd?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
2 Ouder worden op het werk: wat denkt u zelf?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Quiz: Mythen of feiten?
Wat denkt u? WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Vraag 1 Is de levensverwachting van mensen in 2050 lager of hoger dan 79? Hoger: Vrouwen: 88,5 jaar Mannen: 85,7 jaar WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Vraag 2 Oudere werknemers verzuimen meer dan jongere werknemers Waar of niet waar? Niet waar (maar wel langere duur) Veel negatieve percepties over ouderen (mentaliteitsverandering nodig) WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Ouder worden Beeldvorming • Stereotypen • Vooroordelen • Collega’s • Werkgever naar werknemer WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Effecten Beeldvorming? Het negatieve beeld rond de oudere werknemer zorgt er voor dat ouderen sneller willen stoppen met werken.
Meta-stereotypen
1 Stereotypen
2
Intentie te stoppen met werken
3 Stereotypen manager
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Vraag 3 De behoefte aan sociale contacten neemt af met leeftijd Waar of niet Waar? Niet waar, neemt toe
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Motieven om te werken?
(Kooij, De Lange, Jansen, Kanfer, Dikkers, 2011) Meta-analyse van 86 studies
• • • • •
Groei motief (e.g., promotie) Veiligheid motief (e.g., baan veiligheid) Intrinsiek motief (e.g., interesse) Extrinsiek motief (e.g., financiële beloning) Sociaal motief (e.g., helpen van anderen)
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Hoe ouder, hoe beter Competenties die verbeteren met de leeftijd (De Lange et al., 2013; 2010; Nauta, de Lange, 2010): Vakbekwaamheid dankzij jarenlange ervaring Sociale vaardigheden Betere emotie regulatie en minder sterke reactie op psychologisch contract breuk Onderhandel- en bemiddelvaardigheden Geduld Loyaliteit Professioneel netwerk Stressbestendigheid WWW.OVERDI.NL/CONGRES Oog voor veiligheid
#OVERDI
Talenten van oudere werknemers?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Vraag 4 Leeftijd hangt significant negatief samen met werkvermogen Waar of niet Waar? Niet waar, zie benchmark Nederland
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
65 plus onderzoek 10 Jaar in totaal, 9 metingen met 1 jaar tijdsinterval 798
669
541
300
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
4 metingen verzameld
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
15
#OVERDI
2019
2020
Werkvermogen 2013: 65-81
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
65 plus onderzoek 10 Jaar in totaal, 9 metingen met 1 jaar tijdsinterval 798
669
541
300
2011
2012
2013
2014
Kwaliteit relatie direct leidinggevende
2015
2016
2017
2018
Werkvermogen
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
17
#OVERDI
2019
2020
Leiderschap 1. Belangrijke rol in communiceren van de missie of visie omtrent Duurzame inzetbaarheid 2. Visie over bijpassend HRM beleid
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
2 Ouder worden op het werk: meetbaar maken?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Kansen en risico’s? Zelf Fysieke reserves, fluid intelligence, risico op kwalificatieveroudering, negatieve meta-stereotypering
Emotie regulatie, ervaring, crystallized intelligence, oog voor veiligheid, selectie en compensatie strategieën Groei
Verlies Afname opleidingskansen, Loopbaan kansen en rollen, negatieve stereotypering,
Senioriteit, positieve stereotypering, autonomie, mentor rol Specifiekere metingen wenselijk
Interpersoonlijk WWW.OVERDI.NL/CONGRES
De Lange & van der Heijden, 2013
#OVERDI
Wat is Ouder worden……… Ouder worden= Psychologische, lichamelijke, sociale en maatschappelijke veranderingen over de tijd
Chronologische Leeftijd
Organisatie Leeftijd
Leefsituatie Leeftijd
Psychosociale Leeftijd
Functionele Leeftijd
Kalender Leeftijd
VakBekwaamheid Dienstervaring
Privésituatie, Economische factoren
(Zelfbeeld, Sociale percepties
Gezondheid, Cognitieve prestaties functioneren
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Operationalisatie van ouder worden op het werk (De Lange et al., 2006)
Instrument voor Dialoog over Duurzame inzetbaarheid op het werk? • Neem de rol van werkgever of werknemer aan en ga in gesprek via het instrument • Neem 6 minuten de tijd • Bespreek in 4 minuten je bevindingen
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
3 Duurzame inzetbaarheid: interventies?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Interventie 1: Socioemotional selectivity theory (Carstensen) Verandering tijdsperspectief
Tijd vanaf geboorte
Tijd tot dood Tijd tot pensioen
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Levensloop theorie: effecten verandering tijdsperspectief
Open
Lange termijn doel groei en ontwikkeling
Korte termijn Beperkt
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
Verdieping en behoud relaties
#OVERDI
U krijgt een medicijn voor een gezond, vitaal en zeer lang leven (oudste persoon Jeanne-Louise Calment: 122). Het medicijn werkt meteen en u kunt uw zeer lange en vitaal leven nu gaan vormgeven.
Stelt u zich dit leven eerst eens goed voor! WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Vult u svp de volgende vragen in: 1. 2. 3. 4.
Hoe ziet uw loopbaan eruit? Hoeveel uur zou u willen werken? Hoe wilt u uw lange leven verder vormgeven? Zou u nieuwe vaardigheden willen aanleren? Indien ja: welke en waarom?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Effect doorwerkworkshop?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Interventie 2: gezondheidsmanagement? (Aalbers & De Lange, 2013)
Cognitief werkvermogen verwijst naar alle processen om kennisverwerving mogelijk te maken; zoals het kunnen waar nemen, herkennen of begrijpen WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Meten van cognitief functioneren
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Brain Aging Monitor (2015: English)
1. 2759 geregistreerde gebruikers, 819 uitgevallen 2. 21.128 ingevulde vragenlijsten 3. 2.488 doelstellingen succesvol bereikt (stress management, sporten, voeding, slaap, alcohol consumptie) WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Vragen?
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Samenvattend 1. Ouder worden op het werk: u weet al veel. 2. Ouder worden op het werk: meetbaar maken via verschillende operationalisaties 3. Interventies: dialoog over duurzame inzetbaarheid op het werk, doorwerk workshop, brain aging monitor
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Bedankt voor jullie aandacht www.nkdi.nl www.annetdelange.nl www.handreikingdi.nl
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Meer informatie? •
De Lange, A. H., Van der Heijden, B. (2013). Een leven lang inzetbaar? Duurzame inzetbaarheid op het werk. Alphen aan de Rijn: Vakmedianet
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI
Handreikingdi.nl
WWW.OVERDI.NL/CONGRES
#OVERDI