MAART · APRIL · MEI 2014 { Afgiftekantoor Brussel X · P3A9185 } nr. 18
VOOR WIE PLANNEN IN HET ZUIDEN STEUNT
Ibrahima, een boer met toekomst Dwars door Limburg Massaal op de been voor ...
1
www.broederlijkdelen.be
EditO
Toen UNCTAD, de conferentie van de Verenigde Naties over handel en ontwikkeling, in september 2013 haar rapport over handel en milieu1 publiceerde, had ik een groot déjà-vu-gevoel. De verschillende inzichten uit het rapport las ik al eerder. Allemaal inzichten die een ander licht werpen op de hoeraverhalen van een steeds toenemende voedselproductie door industrialisering, spitstechnologie en veel kapitaal. Zestig internationale experts voegden al deze inzichten nu samen in één document. Gigantische hoeveelheden voedsel reisden jarenlang spotgoedkoop de wereld rond. Vandaag is dat voedselaanbod 80 % duurder dan 10 jaar geleden. Een streep door de rekening van landen die dachten niet te moeten investeren in hun eigen landbouwers. Ook de term ‘voedselaanbod’ moet met een goeie korrel zout genomen worden. De belangrijkste landbouwgewassen belanden in vele gevallen namelijk nooit op een bord. Miljoenen hectaren maïs, suikerriet of soja brengen meer op als veevoeder of als grondstof om brandstof mee te maken. De negatieve invloed van de industriële landbouw op het klimaat is gekend, net zoals zijn rol in watervervuiling, de afbraak van biodiversiteit en de degradatie van de landbouwgrond. Het model dat gebouwd is op de ‘groene revolutie’ van de jaren ‘60 is dus in snel tempo bezig haar eigen toekomst te ondermijnen.
2
Prutsen aan dit industrieel landbouwsysteem onder het mom van duurzaamheid zal geen oplossingen brengen. “Een para-
EDITO digmashift, weg van een landbouwsysteem waarin monocultuur naar voren wordt geschoven en dat gebouwd is op externe inputs, naar een mozaïek van duurzame productiesystemen, met als centraal element de kleinschalige landbouwer, kan dit wel”, stelt UNCTAD. Een divers landbouwsysteem dus, dat niet afhankelijk is van producenten van kunstmest, pesticiden en zaden. Daar moeten we naartoe. Want daarin zit een enorm potentieel voor duurzame productiviteitsstijgingen. Zonder steun en investeringen zal die “shift” er evenwel niet komen. En zonder verandering van beleid, zowel lokaal als internationaal, zal dit ook nooit lukken. Misschien gaat het licht voor onze beleidsmakers aan in 2014, het Internationale Jaar van de Familiale Landbouw.
Jo Dalemans Beleidsmedewerker rurale ontwikkeling van Broederlijk Delen. 1 Wake up before it’s too late, Trade and Environment review 2013
INHOUD Ibrahima, een boer met toekomst
4
Een Senegalees tuinbouwveld in vijf stappen 6 De toekomst van ons voedsel 7 De favoriete foto van ...
8
Te gast in België
9
Dwars door Limburg
10
Kamping Noord-Zuid
11
Massaal op de been voor ... 12 Woordzoeker
14
Spiritualiteit
15
Groeten uit Nicaragua
16
Korte nieuwtjes
Vaar mee en steun Broederlijk Delen Met ‘Land in Zicht’, de nieuwe godsdienstmethode voor het lager onderwijs, neemt uitgeverij Plantyn leerlingen mee op een boottocht. Ze wil de blik van leerlingen verruimen en van hen vaardige, levensbeschouwelijke reizigers maken. Plantyn koppelt aan ‘Land in zicht’ ook een fondsenwervend engagement: voor iedere leerkracht die symbolisch meevaart op www.ikvaarmee.be, stort Plantyn 1 euro aan Broederlijk Delen. Bovendien kan je gratis proefmateriaal downloaden en maak je kans op een gratis implementatie van de methode. Schip ahoy! Meer info op www.ikvaarmee.be.
Broederlijk Delen is partner van Zuiddag 2014 Op zaterdag 18 januari 2014 beslisten zestig Vlaamse en Brusselse jongeren dat Broederlijk Delen de partner zal zijn voor Zuiddag 2014. Het geselecteerde project ‘Drama en Dromen’ schuift Theater Day Productions naar voren. Deze organisatie wil dat elke jongere in de bezette Palestijnse gebieden minstens één dag de kans krijgt om kennis te maken met theater, hét instrument bij uitstek om jongeren te helpen bij het verwerken van traumatische gebeurtenissen.
“Door het aanhoudende conflict tussen Palestina en Israël staat de positie van jongeren ginds dagelijks onder druk. Samen met Theatre Day Productions creëren we nieuwe kansen voor de vele jongeren in de Gazastrook. Theater is de manier om jongeren te prikkelen, trauma’s te verwerken en hen op een geweldloze manier te leren omgaan met conflict. We zijn zeer tevreden dat we dit jaar de partner mogen zijn van Zuiddag”, aldus Katrien Vissers, verantwoordelijke voor de jongerenwerking van Broederlijk Delen.
Met Zuiddag mag Theatre Day Productions rekenen op een extra financiële boost van minstens 250.000 euro. Dat bedrag wordt op donderdag 16 oktober 2014 bijeen gesprokkeld. Onder het motto ‘Work for Change’ gaan op die dag duizenden Vlaamse en Brusselse jongeren tussen 15 en 19 jaar een dag aan het werk. Hun loon staan ze vrijwillig af aan hun leeftijdsgenoten uit Palestina. Een extra reden om ook met jouw school in oktober mee te doen met Zuiddag! Alle info vind je op www.zuiddag.be.
20 km door Brussel: loop mee met het Broederlijk Delenteam Zin om samen met Erika Van Tielen en Tine Embrechts de 20 km door Brussel te lopen én geld in te zamelen voor Broederlijk Delen? Surf dan nu naar www.broederlijkdelen.be/20km en schrijf je snel in!
3
DOSSIER campagne 2014
Ibrahima, een boer met toekomst Elk jaar maken we tijdens de vastencampagne kennis met een nieuw gezicht. In 2008 was dat de Haïtiaan Joachim, een jaar later de Indische Tilak en vorig jaar de Oegandese moeder Molly. Dit jaar prijkt een jonge Senegalese boer op de affiche: Ibrahima. Maar wie is Ibrahima? Nee, niet zomaar een posterboy die we ergens van straat hebben geplukt. Maar een jongeman van vlees en bloed met een eigen verhaal. 2008
2009
2013
Het leven heeft soms rare wendingen in petto. De ene dag ben je routineus uien aan het rooien op je veld, de volgende dag word je omringd door drie nieuwsgierige blikken die tientallen vragen op je afvuren. Het overkwam Ibrahima Dione vorig jaar in april, toen een ploeg van Broederlijk Delen in hem het gezicht zag van de campagne Plan(t) de toekomst.
4
Waarom kozen we voor Ibrahima? Zijn verhaal is het perfecte voorbeeld van wat Broederlijk Delen wil verwezenlijken in Senegal: een leefbare toekomst op het platteland. Eigenlijk had het even goed Mamecheick kunnen zijn, of Amadou, of Djibril. Dat zijn ook allemaal jonge mensen die er van
dromen om hun leven uit te bouwen op het platteland. Maar het is Ibrahima geworden. Hij heeft ons overtuigd met zijn enthousiasme en zijn wil om door te zetten.
Ibrahima, een boer met een uitdaging Eerst nog wat verlegen, dan steeds meer op zijn gemak, vertelt Ibrahima ons zijn verhaal. Hij is slechts 25 jaar, maar heeft al een heel parcours afgelegd. Ibrahima groeide op in Ngémé, een klein dorpje ten westen van Dakar, in een grote landbouwersfamilie. Dat is niet verrassend, want nagenoeg iedereen in deze regio leeft van de landbouw. Leeft, of misschien beter: overleeft. Ibrahima heeft moeilijke tijden gekend. Hij en zijn familie moesten regelmatig periodes van honger overbruggen. Voedsel was, en is nog steeds, de grootste uitdaging voor de familie Dione. Zodra Ibrahima oud genoeg was, trok hij tijdens het droge seizoen telkens voor meerdere maanden naar Dakar, op zoek naar werk en een extra inkomen. Daar werkte hij voornamelijk als metselaar. Dat Ibrahima ervaring heeft in de bouw wordt duidelijk wanneer hij ons vol trots zijn zelfgebouwde hut toont.
DOSSIER CAMPAGNE 2014
Broederlijk Delen plant mee Twee jaar geleden veranderde Ibrahima’s leven grondig. Op dat moment kon hij een stukje land op een tuinbouwveld van Broederlijk Delen bemachtigen. Sindsdien moet hij niet meer naar Dakar tijdens het droge seizoen om werk te zoeken. Daar is hij niet rouwig om. Ibrahima was niet graag in de stad. Hij mistte zijn vrienden en familie en voelde zich eenzaam. Op het einde aanvaardde hij enkel nog opdrachten die dicht genoeg bij huis waren zodat hij thuis kon overnachten. Ook financieel is Ibrahima er op vooruit gegaan. Als metselaar verdiende hij niet veel. Als je daar dan de kosten voor onderdak en eten aftrok, bleef er amper iets over om naar huis te sturen. Sparen was dus helemaal uitgesloten. Nu kan hij dat wel. Dat verschil merken ook Ibrahima’s ouders. Dankzij de opbrengst van het tuinbouwveld kunnen ze het hoofd boven water houden. Hun ogen blinken van trots als ze over hun zoon vertellen. Ibrahima is hun grote steun, de hoeksteen van de hele familie.
Joggen naar het veld, zijn hobby Een gemotiveerde boer, dat is het minste wat je kan zeggen. We vragen Ibrahima naar zijn hobby’s. “Joggen”, zegt hij. Hij noemt het een hobby, maar het is eerder een noodzaak. Het tuinbouwveld ligt op 5 km van het huis van de Diones. Dat wil zeggen: elke morgen voor dag en dauw vijf kilometer joggen naar het veld. En elke avond vijf kilometer terug. Dat Ibrahima een prima conditie heeft, staat buiten kijf. Zeker als je hem bezig ziet op het veld. Het is er droog, dus voldoende irrigeren is noodzakelijk. En dat gebeurt met de hand. Het is fascinerend om de tuinbouwers bezig te zien. Met een gieter in elke hand lopen ze over het veld. Vervolgens zwieren ze de gieters met één vlotte beweging in het waterbassin om ze vol te laten lopen. Met nog een krachtige zwaai halen ze de volle gieters uit het bassin. Daarna lopen ze van de ene kant van het veld naar de andere, heen en weer, totdat de gieters leeg zijn. En dan, zonder ook maar één moment uit het ritme te raken, gaan ze terug naar het bassin. Een fascinerend schouwspel, maar voor de boeren loodzware arbeid. Zeker als je weet dat de hete Sahelzon genadeloos brandt op hun huid.
Terwijl Ibrahima werkt, luistert hij naar de radio. Hij gebruikt hiervoor zijn gsm: een oud, roze toestel dat met plakband aan elkaar hangt. Hij gebruikt die gsm ook om te communiceren. Als hij een sms wil verzenden, moet hij wel langs één van zijn vrienden. Want Ibrahima zelf kan niet lezen.
Hoop doet leven. Huisje, kindje, ... Ibrahima lijkt tevreden met zijn leven op het tuinbouwveld. Hij is enorm dankbaar voor de kans die hij kreeg. Zonder het tuinbouwveld zou zijn leven nog steeds bestaan uit heen en weer pendelen naar de stad, om als metselaar een centje bij te verdienen. Een toekomst op het platteland uitbouwen: het is nog steeds niet eenvoudig. Maar er is duidelijk een verschil met vroeger. Vandaag heeft hij hoop. Hij kan dromen en plannen maken. We vragen Ibrahima welke plannen hij heeft. Hij wil graag zijn landbouwcarrière verder uitbouwen. Misschien kan hij met zijn spaargeld binnenkort wat vee aankopen. En voor de rest verschilt zijn antwoord weinig met dat van een doorsnee Belgische 25-jarige: een eigen huis bouwen, trouwen, kindjes krijgen, ... Nog niet meteen, maar over een paar jaar. Ik vraag of hij al een meisje op het oog heeft. Hij lacht maar antwoordt niet. Na ons gesprek vragen we Ibrahima of het oké is als we nog eens terugkomen, met een fotograaf en cameraman. Hij glundert. Hij is trots dat we hem gekozen hebben. Zou hij beseffen dat Vlaanderen binnenkort vol affiches hangt met zijn gezicht?
5
DOSSIER campagne 2014
Een Senegalees tuinbouwveld in vijf stappen Dankzij zijn stukje land op een tuinbouwveld van Broederlijk Delen kan Ibrahima vandaag dromen van een mooie toekomst op het Senegalese platteland, dicht bij zijn familie. Maar … zo’n tuinbouwveld opstarten, hoe begin je daar nu aan? Volgende vijf stappen kunnen een antwoord bieden op die vraag.
1. VORM EEN GROEP
3. Investeer in zaaigoed en meststoffen
Investeren in een tuinbouwveld is een kostelijke zaak en doe je dus samen. Met andere woorden: je vormt een groep. Het belangrijkste criterium bij de samenstelling is de motivatie van de boer(inn) en om deel te nemen en het vak te leren. Ook de lokale situatie en de focus van de begeleidende organisatie beïnvloeden de samenstelling. De geïnteresseerden betalen meestal ook een bijdrage. Op die manier wordt de betrokkenheid van de boeren verhoogd.
Broederlijk Delen promoot het gebruik van natuurlijke mest in de tuinbouw. Boeren die werken op biologische tuinbouwvelden moeten enkel investeren in zaaigoed en kippenmest. Op conventionele tuinbouwvelden moet er, naast zaaigoed en kunstmest, ook nog geïnvesteerd worden in pesticiden.
2. Voorzie grond en water De groep richt zich tot de dorpschef en onderhandelt met hem over een stuk grond. Ze delen dat veld op in percelen. De grootte van elk perceel hangt o.m. af van het aantal geïnteresseerden en hun beschikbare budget voor de aankoop van zaaigoed, meststoffen, etc. Het water voor het irrigeren van de tuin halen de boeren uit een waterput. Die wordt gegraven of geboord. De groep laat ook een pomp installeren en voorziet waterreservoirs tussen de percelen. Met een put en waterpomp kunnen de boeren het hele jaar door aan tuinbouw doen. Een put die zelf gegraven is, is minder diep en bevat niet het hele jaar door voldoende water. Meestal beperkt tuinbouw zich dan tot één teelt tijdens het regenseizoen (zoals tomaten, die slechts gedeeltelijk geïrrigeerd moeten worden) en een uienteelt vlak na het regenseizoen. De rest van het jaar ligt de tuin dan braak. Een degelijke omheining voorkomt dat geiten of koeien de jonge uienscheuten opeten.
6
4. Koop werktuigen aan Gieters en materiaal om de grond te bewerken, zoals een hak en kruiwagen, zijn noodzakelijk. Velden met een geboorde put zijn meestal uitgerust met een watermeter. Zo kan het waterverbruik van de groep worden opgevolgd en afgerekend.
5. Zorg voor permanente vorming Technici leren de boeren de kneepjes van het vak. Zij komen wekelijks of maandelijks langs. Verder krijgen de boeren hulp bij het organiseren van hun groep, het zoeken naar opkopers, het gezamenlijk aankopen van meststoffen en zaaigoed, en het gezamenlijk verkopen van de oogst. De boeren leren ook hoe ze een eenvoudige ‘boekhouding’ kunnen bijhouden. Daarin noteren ze: • de prijs en hoeveelheid van zaaigoed en mest, • Wat er werd betaald voor hulp op het veld (bv. bij het wieden), • de grootte en verkoopprijs van de oogst. Zo berekenen de boeren de winst van hun tuin en welke teelten succesvoller zijn dan andere. Natuurlijk wordt niet alles verkocht. De oogst verdwijnt ook in de familiemaaltijden, die gevarieerder en gezonder worden, of wordt aan buren en vrienden gegeven die het moeilijk hebben.
DOSSIER CAMPAGNE 2014
De toekomst van ons voedsel Weet jij waar ons eten vandaan komt? Hoe wordt het geproduceerd? En hoe zal dat in de toekomst zijn? Met ‘Boer zoekt toekomst’ geeft Broederlijk Delen jou de kans om over de toekomst van ons voedsel te beslissen. De manier waarop dat voedsel geproduceerd zal worden, ligt in jouw handen.
Surf naar www.broederlijkdelen.be/boerzoekttoekomst en breng je stem uit op één van de drie mogelijke toekomstscenario’s:
1
2
3
Ibrahima, een 25-jarige Senegalese boer en spilfiguur als het gaat over de toekomst van voedsel, gaat als landarbeider aan de slag bij een groot landbouwbedrijf. Samen met andere landarbeiders kweekt Ibrahima aubergines, wortelen, tomaten en uien voor zijn baas. Elke maand krijgt hij een vast loon en hij kan ter plaatse logeren. Handig, want zijn vrouw en familie wonen ver weg. Ibrahima dompelt zich onder in de moderne landbouw en leert hoe hij snel meer en grotere ajuinen kan kweken. Hij gaat een lening aan om de nodige investeringen te doen, bestelt de juiste zaden bij een Europees bedrijf en koopt de nodige meststoffen en onkruidverdelgers. Vervolgens huurt hij een tractor en tovert zijn veld om tot een waar ajuinenparadijs. Ibrahima sluit zich aan bij een lokale boerenorganisatie. Daar leert hij heel wat nieuwe technieken: hoe hij gewassen kan diversifiëren en combineren bijvoorbeeld. Of hoe hij de bodem vruchtbaar kan houden en minder water verbruikt. Ibrahima’s oogst vergroot, zijn groenten zijn gezonder en hij heeft nog genoeg overschotten om te verkopen op de markt. Bovendien gaat zijn landbouwgrond een pak langer mee dan vroeger.
Wat de toekomst ook brengt, Ibrahima is telkens best wel tevreden met zijn leventje. Of toch niet? Zijn er ook schaduwkanten aan de verschillende toekomstscenario’s? En wat is nu de beste manier om in de toekomst aan landbouw te doen? Stem! Eind april, één maand voor de verkiezingen van 25 mei, leggen we deze stemtest voor aan de verschillende partijvoorzitters. We vragen hen om kleur te bekennen en ons te vertellen hoe zij zul-
len investeren in de landbouw van de toekomst. Voedselzekerheid nastreven én armoede terugdringen kan enkel wanneer kleinschalige, familiale landbouwers een centrale plaats krijgen. Ook jouw stem is van cruciaal belang! Enkel met jouw stem kan Broederlijk Delen de Belgische politici aansporen om de juiste toekomst te planten in het Zuiden. Doe de stemtest op www.broederlijkdelen.be/ boerzoekttoekomst
7
DOSSIER campagne 2014
De favoriete foto Van campagnefotograaf Thomas De Boever Ik werk al jaren als fotograaf in Afrika. De meeste beelden die ons van het zwarte continent bereiken zijn niet zo positief. Dat is in Senegal niet anders. Al jaren kreunt het land onder droogte en ontbossing. En ja, ook daarvan bestaan duizenden beelden. Ik koos resoluut voor een ander gelaat van Afrika. De foto die ik selecteerde toont heel duidelijk de gastvrijheid en vriendelijkheid van de meeste Senegalezen. Hoe kwam het beeld tot stand? We waren aan het werken in de buurt toen we in de verte muziek hoorden. Nog voor we het goed en wel beseften, werden we uitgenodigd op een trouwfeest. De dame in het midden is de bruid. Het was voor hen een eer dat wij, Europeanen, aanwezig waren
8
op hun feest. Dit is een gastvrijheid die je alleen terugvindt in Afrika. Een tweede reden waarom dit beeld me zo aanspreekt is dat ik als fotograaf plots zélf het onderwerp werd van foto’s. Een aantal dames begonnen spontaan foto’s van mij te nemen. Een verrassende ervaring!
DOSSIER CAMPAGNE 2014
TE GAST IN BELGÏE Het Zuiden naar hier halen. Daar zet Broederlijk Delen uitgebreid op in tijdens de jaarlijkse campagne. Dit jaar ontvangen we opnieuw 10 Senegalese gasten, allen actief bij één van onze partnerorganisaties. Tussen 8 en 27 maart verblijven ze op verschillende plaatsen in Vlaanderen en nemen ze de tijd om zich in te leven in onze cultuur en te spreken over hun werk en leven in Senegal.
Hamet Diallo, Senegalees in België Eén van deze Senegalese gasten is Hamet Diallo. Hamet (30) werkt bij onze partnerorganisatie GRAIM. “Als programmaverantwoordelijke bij GRAIM volg ik alles op wat te maken heeft met het behoud van het ecosysteem”, aldus Hamet. “De boeren willen aan herbebossing doen zodat ze bomen hebben die de bodem verrijken, de veehouder eten vindt voor zijn vee, en de vrouwen fruit hebben om te plukken.” Hamet hoopt tijdens zijn verblijf een beter zicht te krijgen op de manier waarop wij samenleven, onze cultuur en ons gezinsleven. Daarnaast is hij zeer benieuwd naar de wijze waarop de boeren hier georganiseerd zijn en de manier waarop wij omgaan met de bescherming van bos en natuur. Hoge verwachtingen, die het VTI van Beringen en een vrijwilligersgroep uit Genk zullen proberen in te lossen. Elk ontvangen ze Hamet gedurende 6 dagen en bieden hem een waaier aan activiteiten aan. Het belooft alvast een boeiende uitwisseling te worden tussen Noord en Zuid!
Benieuwd wie de negen andere Senegalese gasten zijn, waar ze verblijven en waar en wanneer je hen aan het woord kan horen? Surf dan naar www.broederlijkdelen.be/getuigen.
Het doet wat met een mens … Een inleefverblijf laat een diepe indruk na, zoveel is zeker. Patrick was één van onze gasten in 2013. Hij was vooral onder de indruk van de grote mate waarin technologie in onze samenleving aanwezig is. Een boerderij waar 120 koeien tegelijkertijd gemolken kunnen worden bijvoorbeeld. Dat is iets wat ondenkbaar is in Oeganda. Ook het bestaan van een onderwaterbevalling deed zijn mond openvallen van verbazing. Anderzijds had Patrick heel wat vragen en bedenkingen bij de manier waarop wij onze bejaarden ‘zomaar’ in woonzorgcentra plaatsen. Enkele maanden na zijn terugkeer naar Oeganda kregen we nog een bericht van Patrick: de aardappelscheuten die hij uit België had meegenomen, begonnen te bloeien. Voor hem een teken van de vruchtbare samenwerking die er ontstaan was…
9
Dwars door Limburg 2014 dig Belgisch kampioen) Rik Ceulemans (13-vou presentator) dagen uit en Maarten Cox (zanger-
VRAAG: Hoe motiveer je heel Limburg, om zich actief in te zetten voor de jonge boeren in Senegal zodat zij hun eigen toekomst kunnen planten op het platteland?
ANTWOORD:
Neem 13-voudig Belgisch kampioen langeafstand Rik Ceulemans en zangerpresentator Maarten Cox. Laat hen vervolgens de hele provincie uitdagen om op 6 april samen te lopen, fietsen, feesten of supporteren tijdens Dwars door Limburg!
Dwars door Limburg? Op Dwars door Limburg is er voor elk wat wils. Jong en oud, met vrienden of familie, …: iedereen kan meelopen, -fietsen, -feesten of supporteren!
ZONDAG 6 APRIL Loop, fiets, feest of supporter mee gezicht Maarten Cox en Limbomaniafinalist Sabena (elektropop met Afrikaanse grooves) geven het beste van zichzelf op het podium.
Doe mee! Lopen, fietsen, supporteren of feesten? Deelnemen is wat telt! Zo geven jullie ondernemende Senegalese jongeren de kans om een mooie toekomst uit te bouwen in hun eigen dorp! Bedankt!
Is jouw gemeente nog niet in feeststemming? Organiseer dan zelf je eigen event op zondag 6 april en laat zien dat heel Limburg meedoet! Alle informatie op www.broederlijkdelen.be/ dwars-door-limburg Dwars door Limburg is mogelijk dankzij de steun van
1) Estafetteloop 5 teams lopen in estafette doorheen alle 44 Limburgse gemeentes. Samen leggen ze meer dan 400 km af. Tussen 6 u. en 14 u. passeren ze door elke Limburgse gemeente. 2) De slotetappe van Genk naar Diepenbeek Loop of fiets samen met Rik Ceulemans en Maarten Cox de slotetappe: 10 kilometer van Genk naar Diepenbeek. Startschot: 14 u. stipt op het stadsplein Genk. Deelnameprijs: € 5 (jonger dan 14) of € 10 (14 jaar of ouder). Voor de jongste lopers is er een gratis lusloop van 1 kilometer in OC Rooierheide, Diepenbeek. Om 14.15 u. stipt! 3) Limburg feest! Senegal feest!
10
Spetterende slothappening met doorlopend animatie: een zuiders terras met producten van dichtbij en veraf, een labyrint en Vlaamse volksspelen in een Afrikaanse make-over. Vlaams popzanger en TVL-
‘Voor elke 100 euro die jullie op mijn naam storten, loop ik 1 kilometer. Elke euro telt! Ik hoop alvast op zondag 6 april een marathon te mogen lopen (42 km)!’ (Rik C.) Steun Rik: BE 12 0000 0000 9292 mededeling: +++300/2300/00745+++
‘Ik ga de uitdaging aan om de laatste 10 km mee te lopen. Bij aankomst spring ik direct op het podium voor een spetterend optreden.’ (Maarten C.) Steun Maarten: BE12 0000 0000 9292 mededeling: +++300/2300/00947+++
RUBRIEK
Voor jonge gezinnen met kinderen tussen 0 en 16 jaar
SPEELTERREIN
DEBAT WORKSHOPS
Meer informatie en inschrijven via www.broederlijkdelen.be/doe-mee/kamping-noord-zuid
ZWEMVIJVER
11
Terugblik campagne 2013
Tijdens de campagne van 2013 organiseerden duizenden vrijwilligers en sympathisanten originele en creatieve acties. Zo vroegen ze aandacht voor de honger in het noorden van Oeganda.
MASSAAL op de been voor Molly, Moses en Daniel Tienduizenden mensen en organisaties deden een gift. Daardoor kan Broederlijk Delen ook in 2014 steun blijven bieden aan partnerorganisaties die bezig zijn met de heropbouw van Noord-Oeganda. Ze maken komaf met de gevolgen van de burgeroorlog, aangevoerd door Joseph Kony en zijn verzetsleger van de Heer. Molly, Moses en Daniel, drie Oegan dezen met elk hun verhaal. Hoe is het nu met hen?
Mama Molly kocht een koe Molly, weduwe en moeder van zes kinderen, verloor alles tijdens de burgeroorlog. Dankzij de steun van onze partnerorganisatie FAPAD leerde ze moderne landbouwtechnieken. Ze weet nu wanneer ze best zaait, dat ze vroeg moet wieden en dat ze plantjes op de juiste afstand van elkaar moet zetten. Ze kan ook zelf een organisch bestrijdingsmiddel maken zodat haar planten niet ziek worden. Tijdens de opleiding kreeg Molly 20 kilogram sojabonen van FAPAD. Ze plantte deze op 1 hectare. Dat leverde een oogst op van maar liefst 600 kg. Ze gaf daarvan 25 kg terug aan FAPAD. Deze bonen worden vervolgens door een andere groep boeren gebruikt als plantgoed. 75 kg bewaarde ze om zelf te planten voor de late oogst, een paar maanden later in het jaar. De overige 500 kg verkocht ze. Hiermee verdiende ze zo’n € 165. Dat was een keerpunt in haar leven. Ze kocht een koe voor € 150. De rest spendeerde ze aan basisbenodigdheden.
Sojabonen voor schoolgeld en cement
12
In het tweede seizoen van 2013 plantte Molly die 75 kg sojabonen en cassave. Door de enorme droogte was de oogst wat mager; amper 120 kg. Toch kon ze de bonen verkopen voor € 145 en kreeg ze voor dat geld 5 zakken cement om een huis te bouwen. Verder kocht ze enkele huishoudproducten zoals borden en bekers en betaalde het schoolgeld voor de kinderen.
Terugblik campagne 2013
Molly, de marktkraamster Molly is een ondernemende dame. Van maart tot mei, en van augustus tot oktober werkt ze van 6 u. tot 12 u. op het veld. In de namiddag bereidt ze het eten voor de kinderen en doet ze huishoudelijke taken. Tijdens het droog seizoen verkoopt ze haar oogst op de markt en bereidt ze havermoutpap en pannenkoeken om te verkopen op de basisschool. Molly maakt ook stenen die ze verkoopt aan de metselaars uit de buurt. Ze heeft ook grotere plannen. Ze wil haar kippenteelt verbeteren, bouwmaterialen voor een stenen huis aankopen en centjes bijeensparen voor een fiets om haar producten te vervoeren naar de lokale markt. Voor de gemeenschap wenst ze proper water en sanitaire voorzieningen, goede afzetmarkten en betere gezondheidscentra.
In het wiel van … Moses de fietsenmaker Moses Okello, vader van twee kinderen, kon in 2010 aansluiten bij een groep van werkloze jongeren die ondersteund wordt door FAPAD. Moses en de groep kregen een opleiding en het materiaal om fietsen te herstellen.
Trappen voor een geit Met die vergaarde kennis begon Moses, bovenop de landbouw en fietstaxi, fietsen te herstellen. Moses combineert nu alles en kan op die manier zijn inkomen verhogen en zijn jong gezin beter onderhouden. Enkele maanden geleden kon Moses € 110 euro sparen met zijn fietstaxi, het herstelwerk in het fietsatelier en de verkoop van de oogst. Met dat geld kocht hij twee geiten en een eigen fiets. Later kocht hij drie hectares grond waarop hij simsim kweekt.
Een eigen huis Vandaag teelt Moses voldoende eten om zijn gezin te voeden. Wat over is, verkoopt hij voor wat extra
geld. Moses wil nu sparen om een stenen huis te bouwen met drie kamers en voor een motor om een speciale taxidienst uit te bouwen.
Daniels vrienden gaan naar school. En hij? Bij Daniel is er weinig vooruitgang geboekt, ook al werken zijn ouders hard om de familie te ondersteunen. De meerderheid van de kinderen in het gezin gaat niet (meer) naar school omdat ze de schoolkosten niet kunnen betalen. Daniel is één van hen.
Bijen zoemen voor de toekomst … In 2011 kregen Daniels vader en de andere boeren een opleiding in landbouwmethodes. De boeren deelden deze kennis met hun kinderen, waaronder Daniel. De groep kreeg ook 60 bijenkorven van FAPAD, waarvan 10 met een kolonie bijen. Daarnaast kregen ze 200 kg maïs (20 kg per persoon). De groep oogstte 20 liter honing en verkocht deze voor € 37. Zo’n 30 kg maïs werd aan een andere boerengroep doorgegeven en 120 kg werd verkocht. Dat bracht ongeveer € 80 op. Deze opbrengst werd gespaard en in december 2013 verdeeld onder de groepsleden.
Sparen met jerrycans en schoenen Daniel is een harde werker en wil terug naar school. Daarom neemt hij zelf initiatief om geld te verdienen om het schoolgeld te kunnen betalen. Hij maakt touw om te verkopen, roostert maïs aan de kant van de weg, maakt matten en herstelt jerrycans en schoenen. Hij ging ook bij een spaargroep om zijn zuurverdiende centen te sparen voor zijn toekomst. Er is heel wat verandert in het leven van deze drie ondernemende Oegandezen. Ze blijven niet bij de pakken zitten en werken aan hun toekomst. De toekomstdromen en plannen van Oeganda, ze worden stilaan waar. Vlaanderen, dank u wel!
13
SPEL
WOORDZOEKER Zoek onderstaande woorden in het diagram. De overgebleven letters vormen een zin. Stuur de oplossing vóór 31 maart 2014 naar
[email protected] en maak kans op een handgeschilderde magneet uit Senegal.
‘Dieuredieuf’ betekent Bedankt in de lokale taal Wolof
s n S T R Y D S t Z t B u C
a p n N d R T o U h I I V A
m T l a t e w O O U E t k D I m P E J L B R D L A S M P
e F M N D D B N i A A A T A
K L I M A A T O A C H N E G
I I F G e E K C E H I D N N
N M I e E o T A n R M B L E
K B E L T I O s R e A O S i
O M U R T S O E E N K E O G M A S L T E P z U W I U d e
E G E I T e S G N I N O H n
N D N O R G T U I N B O U W
Klimaat • Limburg • geit • Senegal • bijenteelt • landbouw • fietsen • lopen • campagne • Dakar • toekomst • plan • Ibrahima • droom • lach • zuiddag • VASTEN • BOER • bid • tuinbouw • gift • oogst • inkomen • huis • strijd • STEUN • TENT • HONING • GROND • actie
Oplossing: 14
SPIRITUALITEIT
Op 17 april 2014, Witte Donderdag, vormt Merchtem het decor voor de eerste editie van “De Passie”. Dit multimediaal event vertelt op een hedendaagse manier de laatste uren van Christus’ leven, dood en verrijzenis. Het eeuwenoude paasverhaal over vriendschap en ontrouw, verraad en marteling, hoop en liefde komt opnieuw tot leven. Heel wat bekende Vlamingen, waaronder Stijn Coninx, Rik Torfs en Geena Lisa, werken mee aan deze productie. Contact Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, tel. 02 502 57 00, fax 02 502 81 01,
[email protected] Werkten mee aan dit nummer Veerle Borremans, Jo Dalemans, Thomas De Boever, Ann Fransen, Terri Grootjans, Peter Ketelers, Siska Kockelbergh, Chris Lanssens, Myriam Philippens, Suzy Serneels, Maaike Spanhove, Sara Van den Eynde. Grafische vormgeving Marine De Keyzer Wettelijk depotnummer D/2014/5.556/0 Foto’s Fotoarchief Broederlijk Delen, Griet Hendrickx, Jo Dalemans, Kris Vande Sande, Thomas De Boever, Zuiddag Verantwoordelijke uitgever Lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel Drukkerij Impressa, gedrukt op gerecycleerd FSCpapier. De folie is 100% biologisch afbreekbaar.
0,;
3DSLHUYDQ YHUDQWZRRUGH KHUNRPVW
&
Broederlijk Delen ondersteunt dit initiatief en nodigt al zijn vrijwilligers en sympathisanten uit om op 17 april naar Merchtem af te zakken. Vanuit diverse grote steden in Vlaanderen worden er speciale bussen ingelegd voor 10 euro heen en terug. Toegang tot dit openluchtpektakel is gratis. Meer info op www.depassie.be
Witte Donderdag, een hoogdag van verbinding. Verbinding maken met Jezus van Nazareth. ‘Blijf dit doen om Mij te gedenken.’ Verbinding maken met allen die zich verzamelden rond de Tafel om te doen wat Hij ons voordeed.
Broederlijk Delen Broederlijk Delen laat groepen mensen in het Zuiden hun eigen plannen uitvoeren. Dat geeft de beste resultaten in de strijd tegen armoede en onrecht. Want alleen de eigen plannen zijn aangepast aan de lokale situatie en worden gedragen door de plaatselijke bevolking. Steun Broederlijk Delen met een gift op IBAN BE12 0000 0000 9292. Giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 40 euro per jaar. Meer info op www.broederlijkdelen.be Ben je verhuisd of wens je Verdraaid elektronisch te ontvangen? Mail dan naar
[email protected]
Verbinding maken met allen die vandaag, waar ook ter wereld samen komen om de zachte kracht van solidariteit te vinden in het gebaar van breken en delen. Verbinding maken met elkaar, om gemeenschap te vormen om samen een teken van hoop te zijn, om Zijn voorbeeld door te geven aan elkaar en aan wie na ons komen zal. 15
RUBRIEK
GROETEN UIT NICARAGUA WIE Siska Kockelbergh WERKT bij Broederlijk Delen FIETST MEE met Dwars door Nicaragua en begeleidt de bezoeken aan partnerorganisaties WAT IS DAT? Een fietstocht waarbij deelnemers geld inzamelen voor Broederlijk Delen
Dag 1 Dwars door Nicaragua. Elf dagen duurt de reis. We fietsen met 21 deelnemers doorheen dit prachtige CentraalAmerikaanse land. Of beter gezegd: we mountainbiken. Zelf ga ik mee om Broederlijk Delen te vertegenwoordigen, en ik vind het best spannend. De deelnemers komen moe maar vol verwachting aan in Managua, maar helaas niet alle bagage. Acht fietsen bleven achter in Atlanta. Gelukkig toveren de gidsen al gauw vijf fietsen tevoorschijn. Klaar voor de start!
Foto’s: Siska Kockelbergh, Zoemin & Ingrid Van Overbeke
Dag 6
16
Op het programma staan ook enkele bezoeken aan lokale partnerorganisaties van Broederlijk Delen. Tussen het fietsen door geef ik de hele dag uitleg over onze werking in Nicaragua en vertaal ik gesprekken tussen de fietsers en de boeren waar we te gast zijn. We smullen van de net gebakken koekjes en leren heel wat bij over houtovens en moestuinen.
Dag 8 Vandaag zetten we na een rit van 25 km door mul zand onze fiets even opzij. We beklimmen de vulkaan Cerro Negro en genieten van het indrukwekkende uitzicht. Enkele durvers rijden zelfs met de fiets de vulkaan af! De anderen zijn blij dat ze even een wandelingetje kunnen maken.
Dag 3 Het fietsen is zwaar, maar iedereen geniet. De sfeer in de groep zit goed. Dirk is er ook bij. Hij is blind en fietst achterop een speciale MTB-tandem. Samen met zijn bijrijder vliegen ze over stenen en door rivieren. Indrukwekkend is dat!
Dag 9 De zon slaat ongenadig op ons neer. Dit is de laatste fietsdag en we meten 42°C! Langs stekelige struiken en over verdroogde koeienpaadjes puffen we verder. Het ritje over het strand in de namiddag is een mooie beloning, en de oceaanwind doet ons het zweet vergeten. Morgen kunnen we nog een dag uitrusten aan zee, en dan vertrekken we lichtjes roodverbrand alweer terug naar België.
