SEPTEMBER · OKTOBER · NOVEMBER 2014 { Afgiftekantoor Brussel X · P3A9185 } nr. 20
VOOR WIE PLANNEN VAN HET ZUIDEN STEUNT
CAMPAGNE 2015 ■ JONGEREN MET PLANNEN ■ ZOMERSE TERUGBLIK ■
www.broederlijkdelen.be
EditO
Verbondenheid In een wereld van verandering en verdergaande globalisering is verbondenheid met anderen belangrijk. Door anderen te leren kennen wordt verbondenheid gecreëerd. Met FIMCAP (koepelorganisatie van katholieke jeugdbewegingen waar o.a. Chirojeugd Vlaanderen lid van is) geven we jongeren de kans andere jongeren te leren kennen. Want door jongeren met elkaar te laten uitwisselen groeit hun verbondenheid en respect. Het is verrijkend en verruimend om anderen te leren kennen. En het is fijn om te weten dat jongeren, zelfs aan de andere kant van de wereld, met hetzelfde bezig zijn: kinderen en jongeren een toffe tijd geven tijdens hun vrije tijd. Ikzelf ben blij dat ik van Broederlijk Delen en Chiro de kans heb gekregen om uit mijn eigen gekende wereld te stappen en de verbondenheid met anderen te mogen ervaren. Het inspireerde me en gaf me een boost om verder te gaan. Ik zag geëngageerde jongeren betrokken bij projecten, jongeren die niet bij de pakken blijven zitten en vooral jongeren die net als ik jong zijn en gewoon jong willen zijn.
2
Door deze verbondenheid wordt solidariteit gecreëerd. Deze solidariteit kan dan weer leiden tot andere ideeën, en - vooral hier in het Noorden - tot een andere kijk op de wereld en een aanpassing van onze mentaliteit en gewoonten. Maar het is ook belangrijk om mensen te informeren. Als we tegenwoordig naar het nieuws kijken, zien we dat er nog heel wat onverdraagzaamheid en onwetendheid heerst waardoor
de verbondenheid verloren gaat. Met FIMCAP proberen wij onze leden hier en in het Zuiden op een ongedwongen manier te informeren en sensibiliseren. We schuiven thema’s naar voor zoals duurzaamheid en kinderrechten. Thema’s die de jongeren aanzetten tot nadenken en actie. Daarnaast is het ook belangrijk om op te komen voor het recht van jongeren om jong te zijn en hen een stem te geven. Door hoge jeugdwerkloosheid en onvoldoende scholingsmogelijkheden komt dat recht vaak in het gedrang en is er gewoon geen tijd om jong te zijn. Jongeren zijn de actoren van vandaag en morgen en dat mag niet vergeten worden. Verbondenheid en solidariteit is nodig om jongeren waar ook ter wereld de kans te geven gewoon jong te zijn. Als ik hieraan kan bijdragen door slechts een beetje van mijn tijd ter beschikking te stellen, dan weet ik dat het niet voor niks is. Liese Vandenheede
Liese is 28 en oud-Chiroleidster. Ze werd lid van de Chiro toen ze 5 jaar was. Liese ontdekte het internationale werk toen ze in 2004 met Broederlijk Delen op inleefreis trok naar Oeganda. Vandaag leidt Liese de jeugdbewegingskoepel FIMCAP en wil ze internationaal opkomen voor kinderrechten. Alle lidorganisaties van FIMCAP hebben wortels in de katholieke geloofsgemeenschap. FIMCAP vertegenwoordigt die organisaties en wil een spreekbuis zijn voor kinderen en jongeren, van waar ook ter wereld. ■
INHOUD Dossier: Jongeren met plannen 4 Inleefreis 2015: Colombia
8
Rwanda: hoop voor Francine
9
Dwars door België
10
Kamping Noord-Zuid
11
Campagnevoeren
12
Kruiswoordraadsel
14
Bezinning
15
Groeten uit Guatemala
16
Korte nieuwtjes RUBRIEK
CAMPAGNE 2015 Marco is een boer En wil dat blijven Marco Dueñas Guamaní is 25 en geboren en getogen in Ccoyani, een gemeenschap in Peru. Hij woont samen met zijn vrouw Elizabeth en hun zoontje van 3, Mark. Marco is een vlotte, optimistische jongeman. En boer. Met het regenseizoen net achter de rug heeft hij zijn handen vol met de oogst. Aardappelen, groenten en graan: de gewassen groeien weelderig op zijn veld. Een beloftevolle toekomst ligt voor hem. Het leven zag er niet altijd rooskleurig uit in Ccoyani. Water is schaars in het gebied en de klimaatverandering is er al enkele jaren voelbaar. De komst van de organisatie Cedep Ayllu zorgde 13 jaar geleden voor een ommekeer. Dankzij de aanleg van irrigatiesystemen hielp deze partnerorganisatie van Broederlijk Delen de bewoners met hun grootste zorg: de permanente beschikbaarheid van water. Marco: “Als er geen water was, dan hadden we al deze dingen niet. Water is leven. Waar water is, hoeven we niet te wachten op de regen. Zolang er water is, kunnen we blijven werken, het hele jaar door.” Een nieuwe dreiging kan de beschikbaarheid van water, en dus ook de toekomstplannen van Marco,
opnieuw in het gedrang brengen: de komst van grootschalige mijnbouw. De mijnbouw zou het einde betekenen van Ccoyani en andere gemeenschappen in de omgeving. “De hele bergketen hier verdwijnt. De boeren hebben geen grond meer om te bewerken. De waterbronnen zullen worden vernietigd of vervuild. De gemeenschap zal dus veel van haar water verliezen. De druk op de watervoorraad, die nu al enorm hoog is door de klimaatsverandering, zal nog vergroten.” aldus Andrés Loayza van Cedep Ayllu. Het recht van de Peruviaanse boer op voldoende water voor zichzelf, zijn familie, zijn veld en zijn dieren. Zodat hij boer kan blijven. Dat thema staat centraal in de (AF) campagne van 18 februari tot 5 april 2015. ■
Benieuwd naar meer? Lees het volledige campagneverhaal op www.broederlijkdelen.be/campagne.
Saved by the belL Schoolbellen luiden voor recht op onderwijs Wereldwijd zijn er nog steeds 57 miljoen kinderen die niet naar school (kunnen) gaan. Nochtans is het recht op onderwijs, overal en voor iedereen, één van de millenniumdoelstellingen die tegen 2015 gerealiseerd moeten worden. De miljoenen kinderen en jongeren die geen toegang hebben tot basisonderwijs verdienen onze aandacht. Daarom roept Studio Globo scholen op om vrijdag 3 oktober, twee dagen voor de Internationale Dag van de Leerkracht, van zich te laten horen door de schoolbel extra te luiden. Meer info op www.savedbythebell.be.
3
Dossier: JONGEREN MET PLANNEN RUBRIEK
hand in hand voor een duurzame wereld
Je bent jong en je wil wat. Je hebt dromen en je wil jouw toekomst uitbouwen. En dan groei je op in Gaza, een oorlogsgebied, en ben je als kind gevangen in een gewapend conflict. Of je groeit op in een van de armste landen ter Wereld, Haïti. Wat dan? Lees meer over hoe Broederlijk Delen werkt aan kansen voor jongeren, samen met zijn partnerorganisaties.
Met jongeren in Gaza Zuiddag ‘Work for Change’ In het kader van Zuiddag ‘Work for Change’ slaan jaarlijks 155 scholen de handen in elkaar om de wereld een klein beetje beter te maken en vriendschapsbanden te smeden. Op 16 oktober zullen 12.000 Vlaamse en Brusselse jongeren letterlijk werken voor verandering. Hun loon staan ze af aan het project ‘Drama en Dromen’ van onze partnerorganisatie Theatre Day Productions (TDP). Op 18 januari kozen 60 jongeren van de Vlaamse organisatie Zuiddag dit project uit als goed doel.
Hoe werkt het?
4
Leerlingen, vanaf het vierde jaar secundair onderwijs, steken die dag voor Palestijnse leeftijdsgenoten hun handen uit de mouwen bij bedrijven, organisaties, overheidsinstellingen, zelfstandigen of particulieren. Dat gaat van de ondersteuning van bankbedienden tot het winterklaar maken van een kloostertuin. Sommigen worden zelfs journalist of minister voor één dag.
Uitwisseling? Net zoals alle voorgaande jaren was er een reis van Belgische jongeren naar het project gepland. Op 28 juli zouden 4 jongeren naar Israël en de Palestijnse gebieden vertrekken. Maar door het recente conflict is de reis niet kunnen doorgaan. Hopelijk kan het bezoek van een groep Palestijnse jongeren van TDP naar België wel plaatsvinden. Zij logeren dan in gastgezinnen verspreid over heel Vlaanderen. De jongeren bezoeken van 6 tot en met 10 oktober scholen en steden en vertellen over hun leven en het theaterproject. 13 t.e.m. 15 oktober zijn gereserveerd voor theatervoorstellingen die de jongeren zullen opvoeren. Ze willen absoluut op bezoek komen en spelen voor Belgische jongeren. Hun vastberadenheid blijkt ook uit hun woorden: “We zijn sterker dan de oorlog.”
Zorgeloos jong zijn in Gaza? Broederlijk Delen is sterk verontwaardigd over het recente conflict tussen Israël en Hamas, waarbij Israël de Gazastrook bombardeerde en Palestijnse gewapende groeperingen raketten op Israël afvuurden. Dit
DOSSIER: JONGEREN MET PLANNEN
conflict heeft opnieuw diepe wonden geslagen, in het bijzonder in Gaza. Langs beide zijden zijn er doden te betreuren. Het Israëlische leger viseerde onder meer scholen, infrastructuur en duizenden huizen. Meer dan 2100 Palestijnen, waarvan bijna 500 kinderen, kwamen om. In de Gazastrook is de burgerbevolking, de meerderheid jonger dan 18, wanhopig. Er vielen 6 Israëlische burgerslachtoffers en 64 soldaten. Zuiddag en Broederlijk Delen zijn ongerust over de situatie van Israëlische en Palestijnse jongeren en geloven dat hun situatie en hun stem meer aandacht verdienen.
Recht op jong zijn systematisch geschonden Noch de Palestijnse gewapende groeperingen, noch het Israëlische leger respecteren basisrechten van kinderen en jongeren. Palestijnse kinderen krijgen te maken met extreem geweld en het verlies van dierbaren. Volgens Defence for Children InternationalPalestine, een partnerorganisatie van Broederlijk Delen, zaten er in mei van dit jaar 214 Palestijnse kinderen in Israëlische gevangenissen, waarvan 32 kinderen tussen 12 en 15 jaar oud. Bij ondervragingen krijgen ze vaak te maken met fysiek en psychisch geweld. In het recente conflict werden volgens de Verenigde Naties bijna 500 Palestijnse kinderen gedood. De bescherming van jongeren en kinderen in de regio moet een prioriteit worden. Jong zijn in Gaza betekent een leven met weinig uitlaatkleppen: geen cinema, geen optredens, nauwelijks sportterreinen, niet op café kunnen gaan met je vrienden, … Door de Israëlische blokkade en de gesloten grensovergangen zitten jongeren gevangen op de smalle kuststrook.
De helende kracht van verbeelding en cultuur Toch is er ook een lichtpunt. In Israël en de Palestijnse gebieden zijn er actieve organisaties die onder meer rond jongeren, cultuur en mensenrechten werken. Zij timmeren aan een andere toekomst. TDP biedt jongeren in de Gazastrook via theater een uitlaatklep voor hun frustraties, angsten en zorgen. Ze brengt voorstellingen voor kinderen vanaf zes jaar, geeft workshops en trainingen aan tieners en biedt zelfs een dramaopleiding aan.
een half jaar was hij niet meer in staat om te praten. Nadat hij drie weken elke dag een dramaworkshop volgde, zonder dat we hem forceerden, ontspande hij langzaamaan en begon hij weer te praten. En op het einde van de uiteindelijke voorstelling hield hij zelfs een monoloog.” Zelfs tijdens het recente conflict was de vraag groot om iets voor jongeren te doen, zodat deze aan iets anders konden denken dan aan het constante gevaar. Het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen, UNRWA erkent de belangrijke rol die TDP voor jongeren speelt. Het vroeg om zo snel mogelijk iets op poten te zetten voor getraumatiseerde jongeren. Het team van TDP gaat nu training geven aan ‘mental health counselors’ op scholen, die zo jongeren kunnen bijstaan.
Een fundament voor vrede Door onze steun aan TDP dragen we bij aan het recht op jong zijn in Gaza. Jongeren krijgen de kans om hun gevoelens te uiten, conflicten te leren oplossen zonder geweld, hun stem te laten horen, hun trauma’s bespreekbaar te maken en voor het eerst positieve verantwoordelijkheid te nemen. Het is een belangrijk fundament voor vrede, ook voor jongeren in Gaza. ■
(DDW, MW, BH, KV)
Traumaverwerking door toneel Theatre Day Productions getuigt dat het effect van hun toneelactiviteiten tijdens de vorige conflicten in 2008 en 2012 bijzonder sterk was. Zo vertelt artistiek directeur Rafat: “Er was een jongen in een van onze dramaworkshops in een vluchtelingenkamp aan de zee. Al
5
Dossier: JONGEREN MET PLANNEN
Met jongeren in België en Haïti Chirojeugd Vlaanderen smeedt banden met Chiro Haïti Broederlijk Delen steunt FIMCAP, een koepelorganisatie van parochiaal gebonden jeugdverenigingen, zoals Chirojeugd Vlaanderen en Kiwo Ayiti (Haïti). Om de drie jaar beslist Chirojeugd Vlaanderen om met één jeugdbeweging stevigere banden te smeden en er een partnerschap mee aan te gaan. In de zomer van 2012 maakten 12 Chiroleiders en –leidsters van Chirojeugd Vlaanderen kennis met Kiwo Ayiti. Kiwo, nee het is geen schrijffoutje. Zo is inderdaad de naam van Chiro Haïti. Drie weken lang speelden, babbelden, zongen en dansten Vlaamse jongeren enthousiast samen met de Kiwoleden en hun leiding. Dat beaamde ook Raynold Nau, één van de Haïtiaanse jongeren op tegenbezoek deze zomer: “Wat toen opviel op kamp was de onuitputtelijke energie van de Belgen bij spelletjes, zelfs bij extreem warm weer.” Van 19 juli tot en met 8 augustus 2014 kwamen 11 Kiwoleiders op inleefreis naar België om op hun beurt kennis te maken met de Chiro hier. De hoofddoelstelling van het partnerschap is ‘leren van elkaar’. Op het programma stonden een verblijf in gastgezinnen, een bezoek aan enkele Belgische steden, op kamp gaan met een Chirogroep, veel spelletjes én een bezoek aan Broederlijk Delen.
Kiwo Ayiti, 1 dag bij Broederlijk Delen in Brussel
6
Bij het bezoek van de Kiwoleiders op 31 juli, namen we de tijd om enkele kiwo’s te interviewen. Kiwo Ayiti werd opgericht in 1960 door Vlaamse missionarissen naar het voorbeeld van de Chiro hier. De situatie voor jongeren is daar heel problematisch. Zo vertelt David Fortin, student sociaal werk: “Je moet rekening houden met de economische toestand van een land. Als een land meer ontwikkelt, komt een jongerenbeleid tot stand. Zolang een land arm is, is dat onbestaande. Jongeren in Haïti zijn aan zichzelf overgeleverd, zeker sinds de aardbeving. Er zijn nu heel wat eenoudergezinnen en sommige kinderen hebben beide ouders verloren.”
Het onderwijs in Haïti is voornamelijk gebaseerd op leren lezen, schrijven en rekenen. De Kiwo vult de vakken wereldoriëntatie, biologie, aardrijkskunde en seksuele opvoeding in. De slogan van Kiwo Ayiti luidt niet toevallig: ‘Nan Kiwo… mwen grandi’, wat betekent ‘in de Chiro, waar ik groei’. Raynold Nau: “Doordat de ouders ontbreken, ontbreekt ook de familiale opvoeding. Zonder jeugdverenigingen zou het chaos zijn. We werken als Kiwo met kinderen uit alle lagen van de bevolking. Dat is een voedingsbodem van hoop voor het land. Door Kiwo heb ik ook besloten om te kiezen voor mijn job als onderwijzer.” Ook Widline Joachim getuigt: “Kiwo is mijn leven, het helpt me leven in het voetspoor van Jezus. Ik kreeg ook heel wat vorming. Ik ben niet langer timide. Ik durf zingen en dansen. (DDW) Ik ben kiwo voor het leven.” ■
DOSSIER: JONGEREN MET PLANNEN
Met jongeren in Burkina Faso en Senegal Uiteraard geeft Broederlijk Delen ook steun aan jeugdverenigingen die geen deel uitmaken van FIMCAP, zoals bijvoorbeeld aan ODJ en JED in Afrika.
ODJ Burkina Faso, ambities en uitdagingen van jongeren in kaart
die manier bereikt ODJ jongeren uit alle lagen van de bevolking, zowel op het platteland als in de steden in 33 provincies van Burkina Faso. De bevolking van Burkina Faso is heel jong. 73 % van de mensen is jonger dan 30 jaar. Al op jonge leeftijd dragen ze bij aan het inkomen van het huishouden, maar werk vinden blijkt niet zo eenvoudig te zijn. Veel jongeren trekken dan ook weg van het platteland om hun kans op werk te vergroten. Vaak komen ze terecht in onmenselijke werkomstandigheden in fabrieken in de stad of in de mijnbouw.
Een planmatige aanpak, met steun van Broederlijk Delen
Organisation Démocratique de la Jeunesse (ODJ) is niet gegroeid uit een Europees model van jeugdbeweging, maar helemaal uit de noodzaak die Burkinabé jongeren voelen om samen op te komen voor hun rechten. ODJ bestaat uit ongeveer 3.000 jonge vrijwilligers die jongeren bijeen brengen in meer dan 180 lokale wijkcomités. Deze kleine groepen zijn verder georganiseerd per dorp, gemeente en provincie. Op
ODJ wil dat het maatschappelijk welzijn van jongeren in alle sociale lagen van de bevolking gegarandeerd wordt. Daarom verdedigt en beschermt ODJ de rechten van de jeugd en stimuleert ze solidariteit tussen jongeren en hulp aan elkaar. ODJ wil jongeren een stem geven en hen beter in staat stellen om samen op te komen voor de bescherming van hun rechten. Arianne Idzenga, lokale vertegenwoordiger van Broederlijk Delen in Burkina Faso: “Wat is de basis van het werk van ODJ? Alles begint met de droom van (SS, MW) jongeren en hun ambities”. ■
Een duurzame samenwerking met JED Senegal JED, Jeunesse et Développement, is de ngo van de Senegalese scouts en lid van de wereldwijde scoutsbeweging. Met 10.000 leden van verschillende leeftijdsgroepen zijn de scouts de belangrijkste jeugdbeweging in Senegal. De scoutsgroepen zijn vooral actief in de steden. JED wil jongeren bewustmaken van hun leefwereld en hen aansporen om problemen constructief aan te pakken. Boeren en gemeenschappen die met JED samenwerken worden gesensibiliseerd rond duurzaam milieubeheer en zetten zich actief in voor het herbebossen van hun leefomgeving. In 2013 en 2014 trokken Belgische jongeren (scholieren en universiteitsstudenten) op inleefreis naar Senegal. JED organiseerde met Broederlijk Delen een werkkamp waarbij Senegalese en Belgische jongeren enkele dagen samen leefden, werkten en speelden.
Een ideale formule om samen na te denken over duurzaam milieubeheer, om van elkaars nationale gerecht te smullen en om stil te staan bij wat jongeren bezig houdt in Senegal en België. Maar vooral om samen (SS) veel plezier te maken. ■
7
GA MEE OP INLEEFREIS naar COLOMBIA Ontdek ‘het leven zoals het is’ in COLOMBIA • leef mee met de lokale bevolking • maak kennis met het werk van Broederlijk Delen • dompel je onder in een culturele ontdekkingstocht
ZOMER 2015: 25+ Infoavonden (telkens om 20.00 u) • • • • •
Antwerpen: woensdag 5 november in het Dorpshuis, Dorp 1, Morkhoven Limburg: woensdag 5 november in PCS, Tulpinstraat 75, Hasselt Vlaams-Brabant/Brussel: maandag 3 november in Wereldcafé Coop, Joris Helleputteplein 2, Leuven Oost-Vlaanderen: donderdag 13 november, St-Salvatorstraat 30, Gent West-Vlaanderen: donderdag 6 november in La Escalera, Delaerestraat 27, Roeselare
Kerstvakantie 2015: scholen • •
8
ism VIA Don Bosco
Voor leerlingen en leerkrachten uit het zesde secundair kandidaatsstelling open voor scholen uit Vlaams-Brabant, Brussel en provincie Antwerpen
www.broederlijkdelen.be/inleefreizen
RWANDA
Hoop voor Francine in Rwanda Dit is Francine Mukamisha met haar drie kindjes, uit Kabuga in het Zuiden van Rwanda. Ze ziet er moe uit op de foto, want ze had de hele ochtend met haar groep gewerkt aan het ontginnen van een stuk moerasland. Fysiek heel zwaar werk, zeker zonder een goed ontbijt. Francine en haar gezin hebben geen eigen land en ze moeten rondkomen van los werk als dagloners. Ze eten 1 keer per dag. Slechts gedurende een paar maanden per jaar, als ze hun loon in natura (bonen) uitbetaald krijgen, kunnen ze twee keer per dag eten.
simpel landbouwpakket van 16 euro samengesteld. Ieder gezin krijgt een hak, zaaizaad en enkele fruitboompjes. Daarna krijgen enkele gezinnen van de groep een drachtige geit ter waarde van 40 euro. De jonge geitjes gaan naar andere leden van de groep. Ze zijn niet enkel afhankelijk van giften. De groep heeft besloten om een spaarkas te starten. Elk lid stort daarin wekelijks 100 franc, gelijk aan 10 eurocent. Met al die kleine beetjes hebben ze zelf al bijna 40 euro gespaard. Voor hen een groot kapitaal.
Land geeft leven
Een hak of gieter op afbetaling
APROJUMAP heeft door de jaren heen honderden gezinnen een duwtje gegeven om zich aan de absolute armoede te ontworstelen. Met de steun van Broederlijk Delen zijn Francine en haar groep in februari begonnen met het bewerken van een stuk land buiten het dorp. Het land kregen ze in bruikleen van een nabij gelegen klooster. Francine en 19 andere gezinnen hopen op het einde van het seizoen ongeveer 100 kilo rijst per deelnemer te kunnen verdelen. Ze kijkt enorm uit naar de oogst: “Ik verheug me erop dat we straks de rijst kunnen oogsten en dat we dan minder zorgen hebben.”
Een hak of gieter krijgen ze niet zomaar cadeau, maar wel op afbetaling. APROJUMAP schiet hen het geld voor en elke maand betalen ze 20 eurocent terug. Dat krikt hun eigenwaarde op en het project, met steun van Broederlijk Delen, kan opnieuw investeren in ander gereedschap.
Francine gered door één simpel landbouwpakket Voor Francine en die 19 gezinnen werd door Broederlijk Delen en haar partnerorganisatie APROJUMAP een
Samen staan we sterk De kracht van het hele verhaal is dat Francine nu deel uitmaakt van een groep van lotgenoten. De naam die de groep heeft gekozen betekent in het Nederlands: ‘ik omarm je en samen staan we sterk’.
We helpen 20 arme gezinnen op zo’n manier dat ze zelf hun toekomst kunnen uitbouwen. Want we willen samen gaan voor duurzame oplossingen. ■
Brieke Steenhof, lokaal vertegenwoordiger voor Broederlijk Delen in Rwanda
9
in RUBRIEK beeld
‘t Is prachtig, intens, uitputtend en hartverwarmend. Na Dwars door België ben je fysiek leeg, maar loop je mentaal over van energie.
© Maccus Peeters
10
3
© Gert Roeckx
2
1
© Walter Op De Beeck
1
Dwars door België
© Gert Roeckx
Met de fiets of mountainbike
in beeld
Twee weekends. 205 deelnemers. Twee keer 425 kilometer. 164.974 euro. Dat was Dwars door België 2014. Maar nog meer dan deze cijfers, spreken de beelden voor zich.
1
wars door België, dat is drie dagen lang samen D genieten van de prachtige natuur.
2
warsfietsen: wij nemen dat heel letterlijk. Hier D moeten de mountainbikers dwars door een riviertje. Een welkome verfrissing gezien de tropische temperaturen.
3
Z elfs na de beklimming van de muur van Hoei hebben sommige deelnemers nog energie over.
4
e vreugde aan de aankomst is groot. Yes, we D (MS) hebben het gehaald! ■
4
© Koens Dens
www.dwarsdoorbelgie.be
© Anis Lehamaoui
KAMPING NOORD-ZUID © Anis Lehamaoui
Jong en oud samen op kamp
Kamping Noord-Zuid, het nieuwe zomerinitiatief van Broederlijk Delen, kan terugblikken op een geslaagde eerste editie. Parallel aan het gekende Wereldkamp, dat zich richt op jongeren tussen 16 en 30 jaar, beleefden jonge ouders en hun kinderen een intense weelde in de Hoge Rielen. Terwijl mama of papa luisterde naar interessante sprekers, leerden de kinderen spelenderwijs de magische wereld van Peru kennen. Een enthousiaste deelnemer omschreef het zo: “De ideale formule voor ons gezin: zowel wij als de kinderen amuseren ons en we leren elk op onze manier iets bij.” De 72 uur durende regenbui? Die kon hen niet deren! (TG) Een gedurfd experiment met potentieel. Volgend jaar meer van dat, maar dan zonder regen. ■ www.broederlijkdelen.be/doe-mee/kamping-noord-zuid
11
Campagnevoeren in Vlaanderen
SORRY IS NIET GENOEG
1/3 van het voedsel wereldwijd wordt verspild. En dat terwijl 1 op 8 mensen honger lijdt. Bovendien betekent voedselverspilling een verkwisting van schaarse grondstoffen. Dat is onaanvaardbaar. Enkel ‘sorry’ zeggen is niet genoeg. Er moet dringend een beleid komen dat verspilling tegengaat. Daarom spoort 11.11.11 in zijn Sorry Is Niet Genoeg-campagne politici aan om verspilling te beperken in elke schakel van de voedselketen: vanop het veld in het Zuiden tot bij de consument in het Noorden. Want enkel als we fundamenteel ingrijpen, kunnen we verspilling tegengaan.
Voer mee actie! Om onze beleidsmakers te tonen dat het menens is en een goed beleid tegen voedselverspilling wordt geëist, organiseert 11.11.11 een politiek actieweekend op 17, 18 en 19 oktober. Je kan zelf een Sorry Is Niet Genoegactie op poten zetten in dat weekend. Verzamel dan zoveel mogelijk Sorry Is Niet Genoeg-filmpjes en post ze op www.nietgenoeg.be. Je kan daarbij voorbijgangers een gratis hapje aanbieden op basis van voedsel dat anders in de vuilbak zou belanden. Registreer je actie op www.nietgenoeg.be. Daar vind je ook alle info over hoe je zo’n actie kan aanpakken. ■ (RVN)
Plan
Boer zoekt toekomst
Campagne 2013 - Affiche vrij van zegel - V.U. Lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Gedrukt op Circle Silk FSC-papier.
Campagne 2014 - V.U. Lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - Gedrukt op Offset HV FSC-papier.
de toekomst
Steun Broederlijk Delen www.broederlijkdelen.be Steun op BE12 0000 0000 9292
IBAN BE12 0000 0000 9292 www.broederlijkdelen.be Voor een leefbare en milieuvriendelijke landbouw in Noord en Zuid slaan milieu-, natuur-, landbouw-, consumentenen Noord-Zuidorganisaties de handen in elkaar. Want tegen 2015 moet de honger de wereld uit!
www.detijdloopt.be
In de Broederlijk Delencampagnes van de voorbije twee jaar (‘Geef Molly een kans … en stop de honger!’ (2013) en ‘Plan(t) de toekomst’ (2014)) speelden de thema’s honger en voedselzekerheid een centrale rol. De bijhorende foodtest daagt je uit om na te denken over je eigen omgang met voedsel. ‘Boer zoekt toekomst’ geeft drie toekomstscenario’s voor de productie van voedsel. Het is aan jou om uit te maken welke toekomst de beste is. ■
12
www.broederlijkdelen.be/foodtest www.broederlijkdelen.be/boerzoekttoekomst
Doe de Foodtest!
Campagnevoeren in Vlaanderen
Stop Haat, Praat!
“Een echte verzoening is er nog steeds niet in de Democratische Republiek Congo. Die afwezigheid is voor mij een voedingsbodem om dit vredeswerk te doen. Mijn volk verenigen en verzoenen, daar streef ik naar.” Pascal Mugaruka, voorzitter Africa Reconciled, Goma, provincie Noord-Kivu, Democratische Republiek Congo.
Mugaruka aan het woord horen? Dat kan! • • Pascal Mugaruka is 29, heeft een diploma Sociale Wetenschappen op zak en leidt sinds 2011 Africa Reconciled in de Congolese stad Goma (provincie Noord-Kivu). De jonge vredesactivist verblijft van 21 september tot 6 oktober in België. In het kader van de Vredesweek vertelt hij over zijn engagement voor vrede en verzoening in DR Congo. Africa Reconciled is een jongerenbeweging die op cultureel, sociaal en educatief vlak ijvert voor vrede en verzoening. Mugaruka stampte de organisatie drie jaar geleden uit de grond met als missie jongeren te verenigen ongeacht hun etnische en religieuze afkomst. Vandaag geeft Mugaruka vorming aan jongeren in scholen, universiteiten en kerken ter bevordering van dialoog en verzoening. Hij organiseert ook conferenties en manifestaties. Daarbij staan voor hem twee vragen centraal: Wat is de plaats van verzoening in de heropbouw van de Congolese samenleving? Welke rol kunnen Congolese jongeren spelen in de strijd tegen haat? Oost-Congo werd meegesleurd in een spiraal van geweld door de genocide in Rwanda, die 20 jaar geleden plaatsvond. Heel wat Rwandese burgers, maar ook gewapende mannen, staken de grens over. Twintig jaar later wordt Oost-Congo nog steeds geteisterd door (NN) oorlog en onveiligheid. ■
• • • •
•
Dinsdag 23 september om 19.30 u. in de Oude Gevangenis, Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt Woensdag 24 september om 19.30 u. in het Vredeshuis, Italiëlei 98a, 2000 Antwerpen Donderdag 25 september om 19.30 u. in CC Belgica, Kerkstraat 24, 9200 Dendermonde Dinsdag 30 september om 19.30 u. in het Stadhuis, Burg, 8000 Brugge Woensdag 1 oktober om 19.30 u. in de zaal ABVV, Maria Theresiatraat 113, 3000 Leuven Donderdag 2 oktober om 19.30 u. in het Provinciaal Noord-Zuid Centrum, Cichoreistraat 6, 8800 Roeselare Zaterdag 4 oktober om 18.00 u. in het VlaamsAfrikaans Huis Kuumba, Vredestraat 35, 1050 Brussel
Meer informatie vind je op www.vredesweek.be
Vlaamse Vredesweek: Stop Haat, Praat! Van 21 september, de internationale dag voor de vrede, tot en met 2 oktober, de internationale dag voor de geweldloosheid, vindt de 25ste editie van de Vlaamse Vredesweek plaats. Met de campagne ‘Stop Haat, Praat!’ wordt het thema van haatboodschappen in de publieke ruimte in de kijker gezet. Vanuit de erkenning dat haatboodschappen pijn en uitsluiting teweegbrengen, roepen de organisatoren van de Vredesweek, waaronder Pax Christi Vlaanderen, op om in de publieke ruimte actief in dialoog te treden met personen die deze boodschappen verspreiden.
13
SPEL
Kruiswoordraadsel Tel het aantal klinkers van alle woorden in het kruiswoordraadsel op. Stuur dit cijfer vóór 31 oktober 2014 naar
[email protected] en maak kans op 1 van de 5 kleurrijke tasjes uit Nicaragua.
1
2
3
4 5 6 7
8
9 10
11
12
13 14
15
1
De grootste zorg van Marco, het is leven voor hem.
een fundament voor …
3
2
Wat theater kan betekenen voor jongeren in Gaza:
Het heeft Francine uit Rwanda enorm geholpen en er zit o.a. een hak in.
4
Wat
iemand zei over Dwars door België: “Na Dwars door België ben je fysiek leeg, maar loop je mentaal over van …” 5
De achternaam van de jonge Congolese vredesactivist die in het kader van de Vredesweek een aantal lezingen
geeft.
6
Beroep van Marco die centraal zal staan in de campagne van 2015.
recht op onderwijs.
8
van drie weken.
De grootste jeugdbeweging van Senegal.
9
Ze luidt op 3 oktober voor
Wat een getraumatiseerde jongen die niet meer praatte hield na een dramaworkshop
werken voor verandering, promoot bij jongeren. 12
7
De Haïtiaanse naam voor Chiro.
13
11
10
Vlaamse organisatie die Work for Change,
Het project van partnerorganisatie TDP: Drama en …
Koepelorganisatie van katholieke jeugdbewegingen.
14
scholieren en universiteitsstudenten deden in Senegal. Zoiets gaat ook door in Colombia in 2015. 14
voor priester of vader in Guatemala.
Wat Belgische 15
Het woord
Bezinning
Pascal Mugaruka is medeoprichter en voorzitter van Africa Reconciled (Afrika Verzoend). Deze jongerenbeweging, opgericht in 2011, is gevestigd in het oosten van Congo en streeft naar verzoening en eenheid in Afrika in het algemeen en in de Democratische Republiek Congo in het bijzonder.
Contact Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, tel. 02 502 57 00, fax 02 502 81 01,
[email protected] Werkten mee aan dit nummer Muriel Burgers, Thérèse Coens, Davy De Witte, Ann Fransen, Brigitte Herremans, Terri Grootjans, Arianne Idzenga, Peter Ketelers, Siska Kockelbergh, Pascal Mugaruka, Nadia Nsayi, Suzy Serneels, Maaike Spanhove, Brieke Steenhof, Rachel Van Nevel, Liese Vandenheede, Katrien Vissers, Marleen Willemsen Grafische vormgeving Marine De Keyzer Wettelijk depotnummer D/2014/5.556/0 Foto’s Fotoarchief Broederlijk Delen, Joke Blockx, Muriel Burgers, Thomas De Boever, Koen Dens, Anis Lehamaoui, Walter Op de Beeck, Maccus Peeters, Gert Roeckx, Theater Day Production, Liese Vandenheede Verantwoordelijke uitgever Lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel
0,;
3DSLHUYDQ YHUDQWZRRUGH KHUNRPVW
&
Drukkerij Impressa. Gedrukt op gerecycleerd FSC-papier. De folie is 100% biologisch afbreekbaar.
Pascal Mugaruka samen met Nadia Nsayi, beleidsmedewerkster Centraal-Afrika van Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen
Wij dromen … van vrede en eenheid in Afrika Wij dromen van een cultuur van verzoening die de boosheid zal vervangen. Op die manier kunnen we ijveren voor het herstel van een serene en vreedzame samenleving. Wij dromen van Afrikaanse jongeren die verzoening bevorderen tussen alle etnische en religieuze groepen ten gunste van toekomstige generaties. Wij dromen van jongeren die hun waarden en waardigheid terugvinden, van jongeren die hun gebroken harten geheeld zullen zien. We dromen van een nieuwe generatie jonge mensen die opstaat en nee zegt … tegen een continent dat passief is, chaotisch, conflictueus, zonder geschiedenis, zonder onderwijs, zonder justitie, met een zwakke economie, egoïstisch, zonder infrastructuur, corrupt en onbeholpen.
Broederlijk Delen Broederlijk Delen laat groepen mensen in het Zuiden hun eigen plannen uitvoeren. Dat geeft de beste resultaten in de strijd tegen armoede en onrecht. Want alleen de eigen plannen zijn aangepast aan de lokale situatie en worden gedragen door de plaatselijke bevolking. Steun Broederlijk Delen met een gift op IBAN BE12 0000 0000 9292. Giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 40 euro per jaar. Meer info op www.broederlijkdelen.be Ben je verhuisd of wens je Verdraaid elektronisch te ontvangen? Mail dan naar
[email protected]
We dromen van een nieuwe generatie die opstaat en ja zegt … tegen een continent dat de bakermat is van de mensheid, welgesteld, gastvrij, actief, sterk, religieus. Een continent waar een mensenleven heilig is. Vandaag is dit nog niet de realiteit die wij beleven, maar wij geloven in de vastberadenheid van Afrikaanse jongeren die hun dromen zullen realiseren. Oorlog zal niet leiden tot vrede, alleen eenheid en aanvaarding maken leven en ontwikkeling in Afrika mogelijk. Pascal Mugaruka
15
GROETEN UIT GUATEMALA WIE Thérèse Coens IS voorzitter van Broederlijk Delen VERBLEEF van 21 juni tot 6 juli in Guatemala. Thérèse vergezelde verscheidene Europese bisschoppen tijdens hun bezoek aan lokale initiatieven die de armoede bestrijden en opkomen voor vrede en verzoening. Daarna bezocht ze nog enkele Guatemalteekse partnerorganisaties van Broederlijk Delen.
Dag 4 7 u. ‘s morgens: een volle kathedraal met inheemsen, blanken, latino’s, … De plaatselijke bisschop draagt de mis op met als concelebranten onze bisschoppen. Na de middag ontmoeten we (aanverwanten van) slachtoffers van het gewapend conflict. Een beklijvend moment. Wat doet het met een mens wanneer je niet weet waar je vader begraven ligt? Of wat er met hem gebeurde nadat ze hem wegsleurden bij je moeder terwijl jij er als kind bijstond en huilde?
Dag 1
En verder?
Padre Ricardo Falla, Jezuïet en antropoloog, vertelt ons over de rol van de Guatemalteekse kerk in de historische context. Daarna vertrekken we naar La Puya, waar de inwoners zich al 27 maanden vreedzaam verzetten tegen de uitbreiding van een mijn.
Ik breng nog een bezoek aan enkele partnerorganisaties van Broederlijk Delen. Ik bezoek vormingen in inheemse cultuur en rechten, biologische landen tuinbouwtechnieken die perfect aansluiten bij de Mayacultuur. Ik leer ook veel over pastoraal werk met o.a. opvoeding en gezinswerking, en vrouwenwerking. Daarna logeren we bij padre Erik Gruloos. Hij werkt samen met een stevige parochiale ploeg in de buurt van de Marlinmijn waar mensen óf protesteren tegen de mijn, óf er om den brode toch maar gaan werken. Verder bezoeken we een agro-ecologische landbouwcoöperatie en een lokaal micronetwerk van solidaire economie. Eén voor één sterke projecten. ■ (TC)
Zowel de burgers als de ordetroepen bezetten een landweg. De militairen in zwart uniform en met geweren in de hand. Verderop de gewone mensen, fier maar niet uitgedost, schamel maar sterk. We vieren samen de mis. We krijgen het letterlijk en figuurlijk warm bij die moedige gemeenschap. Maar een kilte overvalt ons als we door de haag ‘zwarthemden’ naar ons busje stappen. Zeer intimiderend (zie ook ‘La Puya Guatemala’ op www.youtube.com).
Dag 3 De groep wordt opgesplitst. Ik ga mee naar Cobán in de regio Alta Verapaz. We nemen deel aan een rituele viering volgens de Mayacultuur. Het komt mij minder vreemd over dan ik dacht. Religie heeft toch wel zeer veel gemeenschappelijke elementen. En wij, de mensen, zijn niet het centrum van de wereld. Ook hier is er verzet nadat de boeren verdreven zijn van hun land door kapitaalkrachtige ondernemingen. Gelukkig stoppen we op de terugweg nog even in een ‘tuin van Eden’, een project van een priester die op biologische wijze o.a. bloemen, planten en kruiden kweekt en zo mensen kan tewerkstellen.
