Voor je ligt het boekje dat hoort bij de reis naar Berlijn, die je dit jaar met je klasgenoten van 5V zult gaan maken. In dit boekje vind je de paklijst, het programma, een telefoonlijst, gedragsregels en informatie over Berlijn. Alles wat je nodig hebt om er met elkaar een fantastische week van te maken! Jos Jaspers, Nora de Vries, Matthijs Pierik en Peter van Wijlick
Reis en verblijf:
We reizen met de firma Eemland uit Hilversum.
Adres van het hotel
Hotel103 Schönhauser Allee Schönhauser Allee 103 10439 Berlin Tel: 00493043659103 http://hotel103.de/
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
De paklijst Let op: alle koffers en tassen moeten voorzien zijn van een label met je naam en adres erop. • Paspoort: om de Duitse grens te kunnen oversteken is een geldig paspoort of geldige ID-‐kaart nodig. Het is daarnaast verplicht om je ID bij je te dragen. Zorg dus voor een buideltasje of iets dergelijks om je paspoort veilig te bewaren. Ook voor je geld en OV-‐kaart is dit aan te bevelen. • Voldoende eten en drinken voor onderweg • Evt. medicijnen • Goed schoeisel! • BLAARPLEISTERS! Echt een must, zorg dat je ze meeneemt • Tasje voor bv. paspoort, geld, dat je onder je kleding draagt • Schrijfmateriaal voor verslaggeving • Toiletartikelen • Regenkleding en kleine paraplu • Voldoende kleding (rekening houden met zowel warm als koud weer) • Je schoolpasje, je CJP-‐kaart (i.v.m. kortingen) • Een internationale zorgpas (verkrijgbaar bij je zorgverzekeraar) • Zakgeld (alle maaltijden worden voor je betaald, dus veel zakgeld is overbodig!) • En… een mobiele telefoon (met buitenlanddekking!) N.B.: bellen vanuit het buitenland is duurder!
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Verzekering Jullie hebben allemaal, via de GSF, een standaard reis-‐ en ongevallenverzekering bij Meeùs. Deze verzekering dekt alle risico’s die niet onder de eigen ziektekostenverzekering van individuele leerlingen vallen. Neem dus een internationale zorgpas mee (verkrijgbaar bij je zorgverzekeraar), want in eerste instantie wordt, in geval van ziekte of een ongeluk, een beroep gedaan op je eigen ziektekostenverzekering.
Geld Ontbijten doen we elke ochtend samen in het hotel. Dit ontbijtbuffet is uitgebreid, zodat jullie allemaal naar behoefte kunnen ontbijten. Het is niet nodig om dan ook een lunchpakket te maken, want je krijgt in Berlijn namelijk dagelijks individueel geld voor eten en drinken (lunch en diner). Entreekaarten en openbaar vervoer volgens het programma worden door de school betaald. Wie meer geld nodig heeft, kan overal in de stad pinnen. Als richtlijn: 20 tot 50 euro zakgeld is ruim voldoende voor de hele week (tenzij je tijdens het ‘shoppen’ grotere aankopen wilt gaan doen).
Medicijnen, diëten, allergieën Als je (bijzondere) medicijnen mee moet nemen, is het aan te raden een receptbriefje of nota van de apotheek mee te nemen, zodat duidelijk is dat ze voor medicinaal gebruik zijn. Dit voorkomt mogelijk problemen aan de grens en kan worden gebruikt bij eventuele aanschaf van nieuwe medicijnen ter plaatse. Stel in ieder geval de mentor op de hoogte, ook als er (medisch gezien) iets is wat hij of zij moet weten. Dat geldt ook voor het geval een dieet wordt gevolgd en zeker als je een voedselallergie hebt.
Openbaar vervoer Dicht bij het hotel stopt de U-‐Bahn die rechtstreeks naar het centrum van Berlijn gaat. Het dichtstbijzijnde metrostation (5 minuten lopen) ligt aan lijn U2 en heet station Schonhauserallee. Vanaf hier vertrekken ook de S-‐bahn-‐lijnen S41 en S42.
Eten en drinken We ontbijten dus elke ochtend in het hotel. De rest van de dag zorgen jullie voor je eigen eten. Voorafgaand aan het eten verzamelen we elke dag in een bepaalde buurt waar veel restaurantjes bij elkaar liggen. Daar krijgen jullie geld voor eten en drinken en 1 à 2 uur de tijd om op eigen gelegenheid te lunchen of te dineren (in groepjes van tenminste 3 leerlingen).
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Regels en afspraken We doen het op school met weinig regels en met een sterk beroep op ieders verantwoordelijkheidsgevoel, dus in deze week is dat niet anders. In het mentoruur voorafgaand aan deze reis is over de regels gesproken. Hieronder staan verzameld de regels en afspraken zoals we ze met elkaar hebben geformuleerd: 1. Neem te allen tijde contact op met de begeleiders als er iets bijzonders aan de hand is. Dat geldt ook voor het al of niet bewust afwijken van de tijden in het programma. 2. Het gebruik van alcohol (en drugs, uiteraard) is tijdens de hele week niet toegestaan. Gebruik van energiedranken is met mate toegestaan, gebruik deze het liefst helemaal niet. 3. In de kamers wordt niet gerookt. 4. We komen steeds op tijd! Anders moet de hele groep wachten! o op tijd voor het ontbijt o op tijd voor de activiteiten o op tijd terug conform de afspraken daarover 5. Bij op stap gaan geldt: o samen uit, samen thuis o je laat niemand alleen achter o je bent minstens met z’n drieën o er is in elke groep minstens één mobiele telefoon die aan staat o je bent altijd bereikbaar 6. We gaan respectvol met elkaar om: o je komt niet aan elkaars spullen (tenzij je daar toestemming van de eigenaar voor hebt) o je veroorzaakt geen overlast o je pest elkaar niet o we luisteren naar elkaar o we houden rekening met elkaar! 7. Je houdt de hotelkamer, inclusief de badkamer, samen met je kamergenoten netjes. 8. Ieder is verantwoordelijkheid voor zijn/haar eigen gedrag en voor het gedrag van de groep. 9. Na de laatste activiteit van de dag is iedereen op het afgesproken tijdstip weer terug in het hotel. 10. Niemand verlaat het hotel zonder toestemming van de docenten. 11. We respecteren ieders nachtrust: volledige rust in de kamers waar mensen willen slapen, overal rust op de gangen.
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Gedragscode In Duitsland gelden dezelfde en andere gedragscodes dan bij ons. Neem de volgende regels in acht: o Niet door rood licht lopen. Dat kan veel geld kosten. o Beleefdheid is belangrijk (dank u wel, alstublieft, mag ik u iets vragen, bedankt voor de informatie). Wees vriendelijk in het openbaar. o Vreemden, vooral oudere mensen met u aanspreken, niet te snel jij-‐en. o Niet als een groep erg opvallend gedrag vertonen. Pas je aan je omgeving aan (dus let ook op die omgeving, ga niet helemaal in je groepje op).
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Programma Maandag
ochtend middag diner avond
Dinsdag ochtend
lunch middag diner
8:00 uur: vertrek uit Huizen. Rond 18:00 uur: Aankomst in Berlijn. Kamerindeling. 18:00 – 20:00 uur: Buurt (Prenzlauerberg) verkennen. Op eigen gelegenheid in de buurt (Schwedterstrasse, Kastanienallee) van het hotel in groepjes van minstens 3 leerlingen. Gemeenschappelijk: 20:00 uur: verzamelen bij hotel. Met de U-‐baan naar Friedrichstrasse. Lopen langs de grondwetten op glas aan Spree langs de Reichstag. Daarna verder wandelen langs de Brandenburger Tor, het Joodse Mahnmahl daarachter naar de Potsdamerplatz. Rondleiding door medeleerlingen. Op de Potsdamerplatz of aan de Schonhauserallee kiest elke leerling een film uit die op woensdagavond in de daar aanwezige bioscoop draait. Ongeveer 24.00 uur: Met de U-‐bahn gaan we terug naar het hotel. 8:30 – 9:00 uur: ontbijt. 9:15 uur: briefing (korte instructies voor de dag). 10:00 – 12:30 uur: Carrousel 1: in drie groepen van elk 12 à 13 leerlingen worden alle 5v-‐ers door een Berlijnse buurt rondgeleid door een of meer docenten: Peter: Alternatieve rondleiding door een paar van de hipste buurten van Berlijn. Neem je baard en je hoornen bril mee! Jos en Nora: Cultuur-‐historische rondleiding; Unter den Linden Matthijs: Rondleiding door de voormalige Oost-‐Duitse wijk Friedrichshain via het grootste (circa 1 km) nog bestaande restant van de muur (de East Side Gallery aan de Spree). 13:00 uur: Na de rondleidingen allemaal verzamelen op Alexanderplatz. Zelf lunch kopen in de buurt. Samen lunchen op Alexanderplatz. 14:00 uur: naar één museum uit de lijst in groepjes van minstens drie leerlingen. CKV-‐opdracht maken. In groepjes van minstens 3 zelf eten in de buurt van het bezochte museum of bij het hotel. 19:30 uur: verzamelen bij het hotel.
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
avond
Woensdag ochtend
lunch middag diner avond Donderdag ochtend
lunch en middag avond diner avond Vrijdag ochtend middag
19:45 uur: vertrek vanaf het hotel. 20:30 uur: bezoek aan de koepel van de Reichstag (met mooi uitzicht over Berlin by Night) Daarna gezamenlijk bezoek aan de Kultur Brauerei (Schönhauserallee). 8:30 – 9:00 uur: ontbijt. 9:15 uur: briefing. 10:00 – 12:30 uur: Carrousel 2: in drie groepen van elk 15 à 16 leerlingen worden alle 5v-‐ers door een Berlijnse buurt rondgeleid door een mentor. Circa 13:00 uur: Samen lunchen op nader te bepalen locatie. 13:30 – 18:30 uur: Sachsenhausen. In groepjes van minimaal 3 personen diner in de buurt van het hotel. Aansluitend om 20:15 uur verzamelen bij het hotel! 20:30 uur: aanwezig zijn voor de zelf uitgekozen film (maandagavond uitgekozen). 8:30 – 9:00 uur: ontbijt. 9:15 uur: briefing. 10:00 – 12:30 uur: Carrousel 3: in drie groepen van elk 15 à 16 leerlingen worden alle 5v-‐ers door een Berlijnse buurt rondgeleid door een mentor. Hetzelfde programma als dinsdagochtend. 13:00 uur: verzamelen op nader te bepalen locatie. Dan volgt de vrije middag in groepjes van minstens 3 leerlingen, inclusief lunch. Voorstel indienen bij mentoren. 16.30 uur: verzamelen bij het Altes Museum (Museuminsel). Rondleiding door medeleerlingen door het Altes Museum in groepjes van 6 personen. 19:00 – 20:30 uur: Met je groepje diner in de buurt van het Altes Museum. Verzamelen op de afgesproken plek! 20:30 uur: gezamenlijke gezellige afsluiting van de mentoraatweek in Berlijn! We zeggen niet wat we gaan doen, maar je wordt thuisgebracht! 8:30 – 9:00 uur: ontbijt. Daarvoor: tas inpakken, bed afhalen en kamer opruimen. 9:30 uur: vertrek. rond 20:00 uur (onder voorbehoud): Aankomst in Huizen
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Activiteiten
Maandagavond:
o o o o o
Langs de Spree Regierungsviertel Holocaust Monument Brandenburger Tor Potsdamer Platz Wat staat erop?
Dinsdagochtend: In de Carrousel met Jos en Nora, Matthijs of met Peter Met Jos en Nora naar Unter den Linden (het historische centrum van Berlijn) Berliner Dom
Culturele reis naar Berlijn
5V
Checkpoint Charley
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Met Peter op pad door hip Berlijn
Met Matthijs wandelen door voormalig Oost-‐ en West-‐Berlijnse buurten
Friedrichshain Oberbaumbrücke Kreutzberg … en de East Side Gallery
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Dinsdagmiddag Bezoek één museum, bijvoorbeeld op het museuminsel (museumeiland) in het midden van de stad. Of het Filmmuseum Berlijn Een kijkje nemen achter de schermen van Hollywood. Ontwikkeling van de film van de eerste stomme films tot de laatste science-‐fictionproducties. Of het Jüdisches Museum Of het Deutsches Technikmuseum Ontworpen door D. Onderhoudend museum Libeskind over de ontwikkeling van industriële technologieën: Locomotieven, vliegtuigen, boten, oldtimers, …, en een bierbrouwerij Bijzondere architectuur, architectuur met betekenis voor de Duits-‐joodse geschiedenis en cultuur van de vroege historie tot nu. … of je eigen goedgekeurde voorstel!
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Dinsdagavond: Beklimming van de koepel op de Reichstag. Aansluitend een bezoek aan de Kulturbrauerei.
Woensdagochtend:
En weer in de Carrousel met Jos en Nora, Peter of Matthijs!
Woensdagmiddag:
Met zijn allen bezoek aan Kamp Sachsenhausen (busreis). Het bezoek aan dit voormalig concentratiekamp heb je voorafgaand aan de reis voorbereid.
Woensdagavond: Film!
Donderdagochtend: De laatste keer in de Carrousel!
Donderdagavond:
Altes Museum Rondleiding door klasgenoten in groepjes van 6 of 7 leerlingen …bekend om zijn reconstructie van delen van oude steden. Drie collecties: o Antieke kunst (Grieks en Romeins) o Kunst uit het Midden-‐Oosten o Islamitische Kunst
Aansluitend een verrassing!
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Groepsindeling tijdens de drie carrousels met Jos en Nora, Matthijs of Peter: Groep A
Anouk Mara Bram Enzo Nikita Naomi
Groep D
Kirsten Milou Jelle Roos Ouassima Angela
Groep B
Groep C
Nynke Larissa Chloé Tjarda Merel Marko Jeffrey
Groep E
Lisa Tisja Gijs Wesley Daan Mats Artos
Groep F
Sharon Rebecca Britt Mirte Boris Robin Kamaël
Jip Beer Fee Nine Louise Sofie
Carrousel: 1 : Jos en Nora 2 : Matthijs 3 : Peter dinsdag: 1AB, 2CD, 3EF woensdag: 1DF, 2BE, 3AC donderdag: 1CE, 2AF, 3BD
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Groepsindelingen tijdens de rondleidingen tijdens de wandeling van maandagavond, Sachsenhausen en Pergamon. Dikgedrukt de rondleiders: Maandag: wandeling Groep 1 Groep 2 Groep 3 Anouk & Mara Nynke & Larissa Lisa & Tisja Bram & Enzo Chloé, Tjarda & Merel Gijs, Wesley & Daan Nikita & Naomi Marko & Jeffrey Mats & Artos Groep 4 Groep 5 Groep 6 Kirsten & Milou Jip & Beer Sharon & Rebecca Jelle & Roos Fee & Nine Britt & Mirte Ouassima & Angela Louise & Sofie Boris, Robin & Kamaël
Woensdag: Sachsenhausen Groep 1 Groep 2 Jip & Beer Sharon & Rebecca Bram & Enzo Jelle & Roos Louise & Sofie Boris, Robin & Kamaël Groep 4 Groep 5 Lisa & Tisja Nynke & Larissa Fee & Nine Britt & Mirte Marko & Jeffrey Mats & Artos
Groep 3 Kirsten & Milou Chloé, Tjarda & Merel Nikita & Naomi Groep 6 Anouk & Mara Gijs, Wesley & Daan Oussima & Angela
Donderdag: Pergamon Groep 1 Lisa & Tisja Britt & Mirte Nikita & Naomi Groep 4 Jip & Beer Chloé, Tjarda en Merel Boris, Robin & Kamaël
Groep 2 Kirsten & Milou Gijs, Wesley & Daan Louise & Sofie Groep 5 Anouk & Mara Bram & Enzo Oussima & Angela
Culturele reis naar Berlijn
5V
Groep 3 Sharon & Rebecca Fee & Nine Mats & Artos Groep 6 Nynke & Larissa Jelle & Roos Marko & Jeffrey
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Notities
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Historische info -‐Berlijn is de hoofdstad van De Bondsrepubliek Duitsland met 3.500.000 inwoners -‐Waarschijnlijk gesticht in de 13e eeuw (Hanzestad) -‐Berlijn ligt in Brandenburg -‐1415 Frederik wordt keurvorst van Brandenburg -‐keurvorsten kiezen de koning van Duitsland en daarmee meestal ook de keizer van het 1e Heilige Roomse Duitse Rijk (Eerste Rijk) -‐De Hohenzollerns domineren Brandenburg en Berlijn 500 jaar lang. -‐1701 keurvorst Frederik III keurvorst van Brandenburg wordt koning Frederik I van Pruisen. -‐Pruisen wordt een monarchie en onderdeel van het latere Duitsland. -‐1713 Frederik sterft -‐zijn zoon Frederik Willem wordt koning (de soldatenkoning) -‐Deze koning FW legt de traditie voor de Pruisische traditie. Hij trainde voor die tijd zeer ongebruikelijk zelf zijn soldaten -‐In tijden van vrede breidde hij zijn leger uit -‐Gewone burgers werden gedwongen ingelijfd bij het leger -‐FW liet een groot leger en vooral een legertraditie na die werd voortgezet door zijn zoon Frederik II beter bekend als Frederik de Grote. (of Fritz) -‐Deze Frederik is een militair en een kunstenaar -‐1787 Frederik de Grote sterft -‐In 1871 wordt het Duitse Rijk gesticht met Berlijn als hoofdstad na de Frans Duitse oorlog 2-‐begin Tweede Keizerrijk -‐Dit is het Duitsland dat meedoet aan de Eerste Wereldoorlog -‐Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog vlucht keizer Willem naar Nederland en het Duitse Rijk bestaat niet meer. -‐Duitsland wordt een Republiek (zonder koning dus) met democratie De Weimar republiek -‐In 1933 komt Hitler (democratisch) aan de macht 3-‐Geen republiek, geen democratie maar het begin van het derde rijk -‐1945 Hitler pleegt zelfmoord in Berlijn -‐Duitsland is verslagen door de geallieerden -‐Duitsland en Berlijn (dat in de Russische sector komt te liggen) zijn door vier landen bezet -‐VS GB Frk en de SU -‐In 1948/49 probeert Stalin Berlijn te isoleren, luchtbrug
Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
-‐Berlijn (en Duitsland) wordt in tweeën gedeeld -‐DDR hoofdstad Oost Berlijn en BRD hoofdstad Bonn
-‐In 1961 wordt de muur gebouwd (om Oost-‐Berlijn heen: het rode gedeelte). Kijk en luister eens naar http://www.youtube.com/watch?v=4Y5hw5HZiVc Songtekst: Klein Orkest -‐ "Over de muur" Oost-‐Berlijn, Unter den Linden Er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels Waar Lenin en Marx nog steeds op een voetstuk staan En iedereen werkt, hamers en sikkels Terwijl in paradepas de wacht wordt gewisseld 40 Jaar socialisme, er is in die tijd veel bereikt Maar wat is nou die heilstaat Als er muren omheenstaan Als je bang en voorzichtig met je mening moet omgaan Ach wat is nou die heilstaat Zeg mij wat is 'ie waard Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard En alleen de vogels vliegen van Oost-‐ naar West-‐Berlijn Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten Over de muur, over het IJzeren Gordijn Omdat ze soms in het Westen, soms ook in het Oosten willen zijn Omdat ze soms in het Westen, soms ook in het Oosten willen zijn West-‐Berlijn, de Kurfuerstendamm Er wandelen mensen langs porno-‐ en peepshow
Culturele reis naar Berlijn
5V
z.o.z.
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
Waar Mercedes en Cola nog steeds op een voetstuk staan En de neonreclames die glitterend lokken Kom dansen, kom eten, kom zuipen, kom gokken Dat is nou 40 jaar vrijheid Er is in die tijd veel bereikt Maar wat is nou die vrijheid zonder huis, zonder baan Zoveel Turken in Kreuzberg die amper kunnen bestaan Goed! Je mag demonstreren maar met je rug tegen de muur En alleen als je geld hebt dan is de vrijheid niet duur En de vogels vliegen van West-‐ naar Oost-‐Berlijn Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten Over de muur, over het IJzeren Gordijn Omdat ze soms in het Oosten, soms ook in het Westen willen zijn Omdat er brood ligt soms bij de Gedaechtniskirche, soms op het Alexanderplein...
Tekst en muziek: Harrie Jekkers en Leon Smit -‐in november 1989 valt de muur. Zie bijvoorbeeld http://www.youtube.com/watch?v=HEbsCYLx2TI&feature=related of http://www.youtube.com/watch?v=1_eCVhCGYwE -‐1990 hereniging Duitslanden -‐1991 Berlijn wordt hoofdstad van het herenigde Duitsland 1 Verdere handige websites:
www.berlijnforum.nl www.berlin-‐tourist-‐information.de www.berlin.de http://www.duits.de/lexikon/abc/index.php
Leuke Duitse muziek: http://wp.digischool.nl/duits/oefenen/duitse-‐muziek/
HEEL VEEL PLEZIER!!! Culturele reis naar Berlijn
5V
05-‐10-‐2015 t/m 09-‐10-‐2015
