Het gevoel dat je nergens echt bij hoort 12

Relatiemagazine van de Christelijke Hogeschool Ede

juli 2012 nr. 12

zendingskind Suzanne Ribbers

‘Het gevoel dat je nergens echt bij hoort’

Thema: Kind van... I 12

Carolien Geluk beklimt de Mont Blanc I 10 Aan de bak op de arbeidsmarkt I 24

Kerk voor een nieuwe generatie I 26

Wilhelm van de Brug verruilt werk voor studie Theologie I 30

De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is een protestants christelijke hogeschool op gereformeerde grondslag. De CHE heeft tien opleidingen, 4200 studenten en 425 medewerkers. Daarnaast biedt de CHE post-hbo opleidingen, masters, cursussen, advies en onderzoek aan via CHE-Transfer. Christelijke Hogeschool Ede Oude Kerkweg 100 6717 JS Ede Telefoon: 0318-696300 E-mail: [email protected] Gezondheidszorg Verpleegkunde Educatie Leraar Basisonderwijs Theologie Godsdienst Pastoraal Werk Leraar Godsdienst / Levensbeschouwing Mens & Organisatie

Sta open voor het kind ‘Wat bestaat er toch een treurig contrast tussen de

Jean Piaget nog dacht. Oorspronkelijke inzichten

stralende intelligentie van een kind en het zwakke

nemen juist af naarmate het kind ouder wordt: het

denkvermogen van de gemiddelde volwassene’, moet

filosofische denken gaat dan ondergronds. Helaas

Sigmund Freud ooit gezegd hebben. Ik vind dat een

raken kinderen, ook via het onderwijs, gaandeweg

mooie uitspraak. Juist de kinderlijke onbevangenheid

getraind in het stellen van ‘nuttige’ vragen, mede

en ontvankelijkheid en het feilloze kinderlijke gevoel

omdat er niet werkelijk geluisterd wordt naar hun

voor rechtvaardigheid zijn dingen waar we in onze

filosofische vragen. De schilder Picasso formuleerde

tijd, met al onze volwassen systemen en modellen,

het op treffende wijze: ‘Elk kind is een artiest. De

grote behoefte aan hebben. Het onderwijs doet iets

uitdaging is om er een te blijven’.

grondig verkeerd wanneer het deze onbevangenheid indamt.

Laten we ook in het hbo de belangstelling, creativiteit en onbevangenheid van de jonge

De Amerikaanse filosofie-hoogleraar Gareth

generatie stimuleren in plaats van indammen met

Matthews (1929 – 2011) was keer op keer verbaasd

onze modellen. Trouwens, ‘wie het Koninkrijk Gods

over de kwaliteit van ideeën van kinderen. Het

niet ontvangt als een kind, zal het voorzeker niet

intrigeerde hem zelfs in die mate dat hij zich op latere

binnengaan’ zei Jezus (Luk. 18:17).

leeftijd heeft gespecialiseerd in de kinderfilosofie (zie

Bedrijfskunde MER Human Resource Management

bijvoorbeeld zijn The Philosophy of Childhood, 1994).

Journalistiek & Communicatie

Vooral jonge kinderen worden niet gehinderd door

Voorzitter College van Bestuur

Journalistiek Communicatie

zogenaamde ‘vaststaande feiten’. Het zijn geen

Christelijke Hogeschool Ede

Sociale Studies

Dr. Kees Boele

‘incomplete volwassenen’, zoals kinderpsycholoog

Maatschappelijk Werk & Dienstverlening Sociaal Pedagogische Hulpverlening

2

inhoud

CHE overtuigend anders

In deze SCHERP 4

12

24

30

CHE in beeld

Identiteit

Coverstory - Kind van...

CHE relatie - Kind van...

Rond de tafel - Kind van...

Opleidingen - Kind van...

EVC Traject

Transfer - Educatie

10

20

26

32

En verder Voorwoord 2 / Nieuws 6 - 9 / Kind van... - Portretten 17-19 / Column 23 / De Stelling 29 / Publiekscollege: waarde meetbaar? 35 / Leiderschapsseminar 37 / Docent uitgelicht: Anne Pals 38 / Transfer Nieuws 39 / Publicaties 40 / Biedt zich aan 41 / Agenda 42

3

w w w. c h e . n l

CHE IN BEELD

Michiel de Ronde pleit voor spel in coaching ‘Spelen maakt het kind in ons los’ Steeds meer komen coaches en organisaties erachter dat mensen gebaat zijn bij speelruimte. Niet alleen ruimte om hun werk naar eigen inzicht in te vullen, maar ook plaats voor creativiteit en spel. CHE-docent Michiel de Ronde, gespecialiseerd in coaching en supervisie: ‘Spel helpt om plezier en plicht bij elkaar te houden.’

44


Sta je als mens op een kruispunt of zit je als

te liggen, vertellen ze bijvoorbeeld over de

organisatie in een verandertraject? Dan is het

afgelopen week.’ Een heel ander spel: zet

tijd voor een speelse benadering, zegt Michiel

managers aan het werk met Lego en laat ze

de Ronde. Want zitten en praten is lang

hun bedrijf bouwen zoals dat er over vijf jaar

niet altijd de beste weg om een oplossing

uit moet zien. ‘Dat levert heel andere verha-

te vinden. Vaak kom je met spel een stuk

len op dan spreadsheets en beleidsplannen.’

verder. ‘Als je gaat spelen, breng je iets in beweging wat met praten alleen niet lukt. Als

Controle loslaten

je mensen in een spelsituatie brengt, komt de

Doen alsóf je vijf jaar verder bent… Het

héle mens in actie. Spelen maakt – veel meer

geheim van spel schuilt erin dat je een

dan praten – beelden en gevoelens los.’

alsof-situatie creëert, legt De Ronde uit. ‘Je brengt mensen in een nieuwe situatie.

Dobbelstenen en Lego-blokjes

Daarin gebeuren altijd dingen die je niet

De Ronde is docent aan de Academie Mens

voorziet. Spel is ongewis, het neemt mensen

& Organisatie. Hij geeft les aan de post-

mee, ze geven zich over aan de ervaring. Je

hbo opleidingen Supervisie en Coaching.

appelleert aan de onbevangenheid van het

Daarnaast heeft hij een eigen praktijk als

kind in de mens. Daardoor gaat de creativiteit

psycholoog. In beide functies maakt hij

als vanzelf stromen.’

veelvuldig gebruik van speltechnieken. Hij

Veel mensen zijn dat kind in zichzelf in de

doceert ze aan studenten en zet ze zelf in bij

loop van de jaren kwijtgeraakt. In de groei

coaching en advies. ‘Gisteren nog gaf ik een

naar volwassenheid leer je steeds meer

training bij een organisatie, over de vraag

jezelf onder controle te houden, vooral op

welke ontwikkeling dat bedrijf doormaakt.

de werkvloer. ‘In organisaties heb je vaak

Ik breng die mensen dan in een spelsituatie.

te maken met dingen die moeten: regels,

Dan nodig ik hen uit om – letterlijk – te gaan

deadlines, verkoopdoelstellingen. Maar je

staan op de plaats waar het bedrijf twee jaar

hebt als medewerker ook de dingen die je

geleden stond. Ze kiezen een plek in de zaal

wílt, waar je naar verlangt. Veel mensen

en vertellen wat ze toen deden. Daarna laat

ervaren een grote afstand tussen dat moeten

ik hen een paar stappen verder doen, naar

en willen. Ze moeten iets van hun baas, maar

waar ze nu staan. En opnieuw: naar waar

dat willen ze niet, of niet meer. Sommige

ze over twee jaar staan. Je ziet hen denken

mensen zoeken dan een coach. Ik kan als

én voelen: het gaat voor hen leven en ze

coach proberen om jou toch in dat ‘moeten’

vertellen erover.’

te duwen, maar dat werkt volgens mij niet. Ik

Daardoor gaat de creativiteit vanzelf stromen.’

combineren door te zoeken naar de creativiteit in het omgaan met de dingen.’ Wedstrijdje Het gaat er bij Michiel de Ronde dus niet

supervisie- en coachingsopleiding te volgen. In deze opleiding ligt de nadruk hun beroep, op basis van een individuele leervraag. De opleiding besteedt aandacht aan allerlei technieken om mensen te coachen, waaronder het gebruik van speltechnieken.

Master Begeleidingskunde De CHE werkt momenteel aan een

alleen om dat je via spel mensen aan het dénken zet. Uiteindelijk hoopt hij dat mensen en organisaties leren om hun complete werk meer als spel te zien. Volgens De Ronde hoeft het niet ingewikkeld te zijn: ‘Het kan soms heel eenvoudig. Ik kan me er maar niet toe zetten om tentamens na te kijken. Maar het

voor coaches en adviseurs. De Ronde zelf

een collega tegen met hetzelfde probleem.

ontwikkelde het spel De Luistercoach, waarin

Hij zegt: ‘Laten we er een wedstrijdje van

met emotiedobbelstenen wordt gewerkt. ‘Je

maken!’ Ik ben meteen enthousiast. En voor ik

laat cliënten de dobbelsteen gooien. Aan de

het weet, is het klaar. Als het je lukt om zo te

hand van het emotiewoord dat boven komt

werken, wordt het leven een stuk mooier.’

uitbreiding van de post-hbo Begeleidingskunde tot een master. De tweejarige opleiding wordt verbreed met onderzoek en opgevolgd door een masterjaar begeleidingskunde. In dat laatste jaar ligt de focus minder op individuele begeleiding en meer op ontwikkelingstrajecten in organisaties. De complete opleiding leidt op tot een mastertitel begeleidingskunde. De verwachting is dat deze master vanaf september 2013 gevolgd kan worden.

▼

moet over een week klaar zijn. Dan kom ik

▼

Er zijn legio speltechnieken beschikbaar

5

mogelijkheid om een tweejarige

▼

mensen zich over.

De CHE biedt post-hbo’ers de

op het begeleiden van professionals in

geloof dat je het moeten en het willen kunt

‘Aan een spel geven

Post-hbo Supervisie en Coaching

w w w. c h e . n l

nieuws

Robert Doornenbal promoveert Kruispunt. Een exploratie van de Emerging-

Het nadenken over missionaire theologie en

Missional conversatie, met speciale aandacht

ecclesiologie wil ik graag stimuleren.’

voor missionair leiderschap en de uitdagingen hiervan voor theologisch onderwijs.

Welke uitkomsten hebben je verbaasd?

Emerging-Missional conversatie staat voor

‘Ik was positief verrast door het gegeven

gesprekken over de identiteit en roeping

dat er in Engeland inmiddels al een kleine

van de (Westerse) kerk in de 21e eeuw. Ik

tweeduizend zogeheten “fresh expressions of

heb dit boeiende gesprek willen ontsluiten

church” zijn, die naar schatting honderd-

voor een breder publiek, omdat veel kerken

vijftigduizend mensen hebben bereikt die

op een kruispunt staan waar strategische

normaal gesproken geen contact met de kerk

keuzes moeten worden gemaakt. Verder heb

hadden. Het heeft mij verbaasd dat slechts

ik geprobeerd om een bruikbare definitie

weinig Nederlandse christenen, inclusief opi-

te ontwikkelen van missionair leiderschap

nieleiders en theologische docenten, bekend

en geef ik aan wat de implicaties van mijn

zijn met de Emerging-Missional-conversatie.’

onderzoek zijn voor de opleiding van onder andere predikanten.’ Op vrijdag 29 juni verdedigde Robert

Wat wil je hier nou mee doen? ‘Ik hoop enige tijd in te ruimen voor het

Doornenbal, docent aan de Academie voor

Wat is je hoofdboodschap?

houden van lezingen en misschien volgen

Theologie, zijn praktisch-theologische dis-

‘Nederlandse opleidingen tot predikant of

er nog aanvragen voor het schrijven van

sertatie over de roeping van de (Westerse)

voorganger kunnen veel leren van hoe het

artikelen. We zullen zien!’’

kerk in de 21e eeuw, getiteld Crossroads,

Emerging-Missional-milieu zijn leiders vormt. Er valt veel te leren van gemeenschappen

N.a.v. Robert Doornenbal, Crossroads:

die zichzelf beschrijven als emerging en/

An Exploration of the Emerging-Missional

onderzoek:

of missional op het gebied van liturgie,

Conversation with a Special Focus on

gemeenschapsvorming, een holistische

‘Missional Leadership’ and Its Challenges

Je dissertatie heet Crossroads. Waar gaat

vormgeving van het christelijk geloof, crea-

for Theological Education

het over?

tieve en eigentijdse vormen van (missionaire)

(Eburon 2012), € 33,-.

‘Vertaald in het Nederlands luidt de titel:

communicatie en missionair leiderschap.

▼

aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Een aantal vragen aan Robert over zijn

Afscheid Johan Hegeman sociale wetenschappen, wijsbegeerte en

coach voor de digitale opleiding theologie.

Hegeman op 15 maart 2012 afscheid van

ethiek. Verder was hij als onderzoeker en

Leo van Hoorn, Academiedirecteur

de CHE. Een korte terugblik.

associated lector verbonden aan Ethiek

Theologie: ‘Johan heeft altijd een zeer

van de zorg met een focus op christelijke

hoog kwaliteitsbewustzijn gehad. Verder

Op 14 oktober 1991 aanvaardde Johan

beroepsvorming. Voortbrengsels hiervan

heb ik Johan leren kennen als innemend,

zijn functie als docent sociologie. In

waren bijvoorbeeld het PISA-model en

integer, intelligent, veelzijdig, veeleisend,

de jaren erna volgden vele andere

de publicatie van het boek Practice and

volhardend, gedreven, gelovig en gelukkig.

functies. Johan is opleidingsdocent

profile, Christian formation for vocation

Johan, heel veel dank voor wat je deed,

geweest bij Verpleegkunde, Sociale

(2011). Voor de Academie Theologie was hij

maar nog meer nog voor wie je was.’

Studies en Theologie en doceerde o.a.

de laatste jaren onderwijsontwikkelaar en

▼

Na ruim 20 jaar nam collega Johan

6


Debatmiddag joods-christelijke cultuur ‘Knettergek!’ Dat kreeg Ella Vogelaar in 2007

Kamerlid Frans Timmermans ziet de term

nog te horen in de tweede kamer, omdat ze

joods-christelijk als een lege huls, die naar

dacht dat de Nederlandse cultuur in de

willekeur kan worden gebruikt tegen ieder die

toekomst joods-christelijk-islamitisch zou zijn.

niet denkt als ‘wij’. Rabbijn Jochanan Boosman

Op 16 maart ging het er op de Christelijke

heeft eveneens weinig met de combinatie

Hogeschool Ede in een debatmiddag heel wat

joods-christelijk, maar erkent dat in de

vriendelijker aan toe.

Nederlandse cultuur de diversiteit van alle – ook de niet-joods-christelijke – Nederlanders doorklinkt. Welmoet Boender, docent aan de Universiteit Utrecht, vraagt zich af wat de diepere motieven zijn achter het spreken over een joods-christelijke cultuur. Is het om mensen uit of juist in te sluiten? Bernhard Reitsma, bijzonder hoogleraar aan de VU en projectleider Islam op de CHE, waarschuwt voor een te makkelijke verbinding van cultuur en geloof. Christenen gaan zich gauw thuis voelen in deze

stond ter discussie. Kun je onze cultuur in

wereld, terwijl ze vreemdeling zijn. Het Evangelie

Nederland wel joods-christelijk noemen? Tweede

stelt elke cultuur onder kritiek.

▼

Vooral het eerste deel van Vogelaars stelling

Opleiding Journalistiek neemt meer studenten aan De Academie Journalistiek & Communicatie wil meer studenten de kans geven de opleiding Journalistiek in Ede te volgen. De numerus fixus, het maximale aantal studenten dat ingeloot kan worden voor deze studie, is voor 2012-2013 verhoogd van 65 naar 85 studenten. De CHE scoort al jaren erg goed in de landelijke evaluaties. De komende jaren zullen studenten profiteren van de curriculumvernieuwing waar de Academie voor Journalistiek & ▼

Communicatie mee bezig is. De opleiding Journalistiek opende begin 2012 een geheel vernieuwde radiostudio.

7

w w w. c h e . n l

nieuws

Docent Adriaan Bos neemt afscheid Op 28 maart 2012 nam Adriaan Bos afscheid van de Christelijke Hogeschool Ede. Hij was manager van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) en methodiekdocent, supervisor en coach bij de Academie Sociale Studies. Oud-CHE’er Adriaan blikt terug: ‘De dag waarop ik afscheid nam van de CHE vanwege mijn pensionering was een stralende. Niet alleen vanwege het voorjaar dat losbarstte. De Academie Sociale Studies had een inhoudelijke bijeenkomst voor (oud-)studenten, collega’s en het werkveld georganiseerd, met interessante workshops. Er stond een feesttent met een rode loper, ik wist niet wat ik zag. Mijn collega’s vervaardigden een prachtige glossy, Adriaan. Tijdens de overhandiging werd ik echt even verlegen. Ik ben dankbaar dat God me de CHE heeft gegeven. Fijn dat ik mijn talenten kon inzetten en dat deze ook zijn gezien en gewaardeerd. Deze dag zal met me ▼

meegaan de toekomst in.’

Academiedirecteur Gerrit van der Heijden (rechts) overhandigt het tijdschrift

Workshop voor (oud-)studenten, collega’s en het werkveld

Adriaan Bos pensioneert

Gelegenheidstijdschrift ‘Adriaan’

Netwerkmoment

8


Samenwerking met scholengemeenschap Het Streek Op donderdag 29 maart ondertekenden CSG Het Streek en de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) een overeenkomst tot verdergaande samenwerking. De CHE en CSG Het Streek zijn buren op de Kenniscampus Ede. Al enkele jaren blijkt dat beide onderwijsinstellingen elkaar veel te bieden hebben op diverse thema’s. De samenwerkingsovereenkomst is een stap voorwaarts in de ontwikkeling van de hoogwaardige Kenniscampus die wordt gerealiseerd op en rond de Zandlaan in Ede, waar nu al een sterke concentratie van beroepsonderwijs bestaat: vmbo, ▼

mbo en hbo.

Extended Cursus Creatief Crossmediaal Communiceren Na een succesvolle eerste cursus bieden wij in het najaar een extended versie van de post-hbo cursus ‘Creatief Crossmediaal Communiceren’ aan. Met kennis van creatieve concepten kun jij na het volgen van deze post-hbo een onderbouwd advies geven en crossmediale campagnes ontwerpen. Een pré voor de communicatieprofessional met een paar jaar werkervaring. Cursusdata: Dinsdagavond 2, 9 en 23 oktober, 6 en 20 november en zaterdag 24 november. Meer info en inschrijven via:

9

▼

www.che.nl/cursus-creatief-crossmediaal-communiceren.

w w w. c h e . n l

Identiteit

4810 meter bikkelen

Studente Carolien Geluk

SPH-studente Carolien Geluk bindt deze zomer haar stijgijzers onder voor één van de grootste uitdagingen uit haar leven: de beklimming van de Mont Blanc. Maar de 4810 meter zwoegen over sneeuw, ijs en rotspartijen is meer dan een fysieke lakmoesproef, zegt Carolien. ‘Met de tocht sponsoren we een kindertehuis in Afrika. Zonder dat perspectief was ik er nooit aan begonnen.’

10


voor Afrika

reikt naar de top Over ruim een maand start Carolien, met een

ontwikkeling van waarde kan zijn. Je loopt in

Op weg naar de top

team van tien medeklimmers, de beklim-

touwgroepen omhoog en bent afhankelijk

Ook de zoektocht naar sponsoren draagt bij

ming van de hoogste berg in de Alpen. Het

van elkaar. Als ik in een spleet val, moet ik

aan haar ontwikkeling, merkt Carolien. ‘Daar

initiatief komt van haar zwager, die Carolien

erop kunnen rekenen dat mijn teamgenoten

zit je dan, aan tafel bij een bedrijf waarvan

al eerder meenam naar de Zwitserse Alpen

hun pickel in sneeuw rammen en me

je hoopt dat het je wil sponsoren. Je moet

voor een gletsjertocht. ‘Ik was eigenlijk

opvangen. En vice versa natuurlijk.’

presenteren, je verhaal vertellen en staan

helemaal niet zo’n sportief figuur en ik vroeg me af of ik het wel in me had. Maar in Zwitserland kwam ik erachter dat ik doorzettingsvermogen had, dat ik in staat was over m’n grens heen te gaan. Want geloof me, als je ‘s avonds bij je berghut aankomt, ben je al drie keer doodgegaan.’ Weeskinderen Toen haar zwager Carolien dit jaar vroeg mee te klimmen naar de top van de Mont Blanc, was de keuze dan ook niet heel moeilijk. ‘Vooral vanwege het eigenlijke doel.’ De tien klimmers halen naar verwachting enkele tienduizenden euro’s bij elkaar ten bate van

voor wat je doet. Gelukkig ging dat gelijk de

‘Als ik in een spleet val, moet ik erop kunnen

eerste keer al heel goed. Ik kreeg enthousiaste reacties en dat stimuleert enorm.’ Nog even blikt Carolien vooruit: ‘Daar op de

rekenen dat mijn

berg ben je op je teamgenoten na van alles

teamgenoten hun

leven, geen verkeer. Je loopt soms uren met

pickel in de sneeuw

met me gaat doen. Zeker de eerste dagen.

rammen en me

naar de top kun je niet meer denken. Dan

opvangen.’

René’s Kids Centre in Namibië. Het is een

afgezonderd. Geen mensen, geen studentenalleen je gedachten. Ik ben benieuwd wat dat De laatste dag, midden in de nacht op weg richt alles zich op de klim; alleen maar lopen, alleen maar klimmen.’ Komt Carolien straks terug als een ander

De klim sluit in die zin ook aan op haar

mens? ‘Ik weet het niet. Je doet wel iets

René Ruitenberg, die zich over het kinderte-

opleiding, waarin Carolien zich richt op

waarmee je ver over je grenzen heengaat. En

huis ontfermde nadat de initiatiefneemster,

creatief agogisch werk, hulpverlening waar

als ik later als tachtigjarige in het bejaar-

een weduwe uit het dorp, overleed.

activiteiten een belangrijke rol spelen. ‘Al zijn

dentehuis terugblik op mijn leven, kan ik in

muziek, drama en boksen wel wat anders

elk geval zeggen dat ik de Mont Blanc heb

‘Een geweldig initiatief”, vindt Carolien. ‘En

dan een vierduizender beklimmen’, lacht ze.

beklommen. Dat is toch echt uniek.’

dat maakt de maandenlange voorbereiding

‘Wel merk je in de bergen dat je, net als de

die ik in de beklimming steek ook wat

cliënten die je vanuit je opleiding probeert

dragelijker. Al dat sporten kost ongelooflijk

te helpen, afhankelijk bent van de situatie

Volg de voorbereiding van Carolien op haar

veel tijd en zou dat alleen maar dienen voor

waarin je je bevindt. Je staat niet boven een

blog, www.caroliengeluk.com

de kick, dan is dat jammer. Ik geloof dat je

ander, maar je bent aan elkaar overgeleverd.’

▼

project van de voormalig marathonschaatser

God verantwoording hebt af te leggen over je tijdsbesteding; die kan niet zomaar zinloos zijn. Nu doe ik het voor de weeskinderen van Namibië. Da’s toch anders.’ Teamwork Daarnaast denkt Carolien dat de uitdaging in de Franse Alpen ook voor haar eigen

11

w w w. c h e . n l

Coverstory KIND VAN...

‘Kind van de rekening? Kind van de verrijking!’ Zendingskind Suzanne Ribbers over de rijkdom van een vader- en een moederland Suzanne Ribbers werkt op het International Office van de CHE. Haar wiegje stond in de jungle van West-Papua. Ze werd geboren als zesde kind van een zendingsechtpaar: een voormalige Nederlandse pater en een onderwijzeres van de Marind-anim, een Papua-stam aan de zuidkust van voormalig Nederlands Nieuw-Guinea. Als peuter van anderhalf komt Ribbers in Nederland te wonen.

12


Aan het begin van de vorige eeuw was de Marind-anim een van de moedigste en meest gevreesde stammen van regio West-Papua. In hun uitgeholde boomstamkano’s voeren ze tot aan de Australische kust over zee als koppensnellers. Voor Ribbers’ moeder, Catharina Gebse, was dat al verleden tijd. Zij wordt in 1938 geboren als kind van Papua’s die zich tot het christendom hebben bekeerd. Ze bezoekt vanaf haar vierde tot haar zestiende het scholingsinternaat van de Zusters van Onze Lieve Vrouwe van het Heilig Hart, een missiegenootschap uit Tilburg, in de kustplaats Merauke. In 1954 komt de jonge pater Jacobus van der Velden in Merauke aan. Een bevlogen jonge Nederlander, die zich heeft voorgenomen de Papua-volkeren in het binnenland te kerstenen.

Ribbers: ‘Ons gezin bestond uit zes kinderen. In 1974, toen mijn tweelingzus en ik anderhalf jaar waren, verhuisden we vanuit Papua terug naar Nederland. Het was een besluit dat mijn ouders namen voor hun kinderen. Onderwijs in Nederland bood beter perspectief en ze hadden hun oudste kinderen, toen acht en negen jaar oud, al vooruit gestuurd. Ik zag mijn oudere broer en zus voor het eerst toen ik anderhalf jaar was. Mijn zesjarige broertje werd voor vertrek naar Nederland letterlijk uit de jungle geplukt, waar hij zich verstopt had. Een week later zat hij in een schoolbankje in een Nederlands klaslokaal. Hij heeft het gedwongen vertrek eigenlijk nooit kunnen accepteren. Tot aan zijn vroege overlijden een paar jaar geleden, is hij mede daardoor ongelukkig geweest.’ Lees verder op pagina 14

13

w w w. c h e . n l

Coverstory KIND VAN...

‘Mijn ouders wilden wel rekening houden met hun kinderen, maar de roeping was altijd sterker. ’

Ook al zijn de kinderen herenigd in Nederland, stabiliteit zit er

daarheen gaan waar ze nodig waren. Mijn vader leefde voor het

niet in voor het domineesgezin. Ribbers: ‘Het reizen zat in mijn

geloof en de verkondiging van het evangelie.’

vaders bloed. Na vier jaar vertrokken we weer naar een andere standplaats. Als wij als kinderen in de gaten hadden dat er

Bezienswaardigheid

weer hoorders (vertegenwoordigers van een andere kerk die

‘Met een witte vader als predikant, een moeder die zwart

overwogen de dominee te beroepen voor hun eigen gemeente,

is en zes kindjes met kroeshaar ben je als familie wel een

red.) in de kerk zaten, riepen we tegen onze ouders: “Niet doen

bezienswaardigheid. Zeker in Staphorst-Rouveen. Maar last

hoor!” Want je was net op je plek. Ik had het geluk dat ik mijn

van die positie heb ik nooit gehad. Mijn moeder had zelf een

beste vriendin, mijn tweelingzusje, altijd bij me had. Ik was

streng rooms-katholieke opvoeding van Nederlandse nonnen

niet zo alleen. Mijn ouders wilden wel rekening houden met

op de missie in Papua gekregen. Kiezen voor Papua-cultuur

hun kinderen, maar de roeping was altijd sterker. Ze wilden

of Nederlandse cultuur was eigenlijk niet aan de orde. Het

Mission kids op zoek naar een thuis

Deborah Aartsm a en Annelies van der Ploeg

Deborah Aartsma: ‘Toen ik op

alleen. En ik mistte iemand bij wie

met Annelies van der Ploeg studeerde

vijftienjarige leeftijd terugkwam in

ik mijn verhaal kon doen, iemand

ze af op een opdracht voor Member

Nederland, vielen al mijn zekerheden

die écht naar mij luisterde en mij

Care Nederland, een organisatie voor

weg. Ik had geen plek meer die ik

begreep.’

de ondersteuning van missionaire

thuis kon noemen. Ik kende de mode

werkers.

en de gewoonten niet en ik had hier

Deborah Aartsma is een mission kid

Van der Ploeg en Aartsma, studenten

geen vrienden. Ik voelde me vaak

(MK), kind van zendelingen. Samen

Godsdienst Pastoraal Werk, maakten

14


‘In de Vrijgemaakte Kerk stond het De vriendschap die ontstaat tussen Van der Velden en

bol van de regeltjes waar mijn vader het nut niet van inzag.’

Gebse wordt niet op prijs gesteld door de paters en zusters van de missie. In de jaren ’50 is liefde tussen een Nederlandse pater en een jonge Papua-vrouw ondenkbaar. Ze zijn dubbel in overtreding. De priester is gehouden aan het celibaat, daarnaast ontraadt de Nederlandse overheid ten sterkste een intieme relatie tussen een Nederlander en een Papua. De rel van de

onvoorstelbaar. Zeker nu ik zelf een gezin heb. Ook toen we in Nederland woonden, reisde mijn vader veel voor de kerk. Hij deed visitaties in het buitenland of ging naar congressen. Hij

liefde tussen Koos van der Velden en Catharina Gebse

was een vrolijke en opgewekte man. Nuchter en ruimdenkend.

bereikt het Vaticaan. Ze worden geëxcommuniceerd, een

Mijn ouders vulden elkaar goed aan. Er was veel bespreekbaar.

straf waardoor ze buiten de gemeenschap van de Rooms-

Nederlanders noemden mijn vader ook wel de Witte Papua.

Katholieke Kerk worden gesloten. Het Nederlandse

Iemand met sterke opvattingen, die tegen de stroom in durfde

katholieke bevolkingsdeel van Nieuw-Guinea mag, net als

te gaan. In de Vrijgemaakte Kerk stond het bol van de regeltjes

de gekerstende familieleden van Gebse, niet meer met de

waar hij het nut niet van inzag. Hij vond dat we niet goed bezig

zondaars praten, in een poging het paar sociaal volledig

waren als we alleen ons eigen kerkje wilde stichten.’

te isoleren. Van der Velden is inmiddels in aanraking gekomen met een zendeling van de Gereformeerde

Papua-opvoeding

Kerken Vrijgemaakt. Het paar sluit zich aan bij deze

‘Er zijn gebruiken van de Papua’s die ik ook graag aan mijn

kerk en trouwt in april 1960. Van der Velden wordt voor

drie kinderen wil doorgeven: gastvrijheid, vrijgevigheid,

enige tijd zendeling in Nieuw-Guinea. Het gezin verlaat

bescheidenheid en vergevingsgezindheid. Papua’s accepteren

Nieuw-Guinea in 1974, als de Nederlandse kolonie al

mensen zonder voorwaarden. Ook voor ouderen is veel respect.

lang is overgedaan aan Indonesië en Irian Jaya heet. In

Bij Nederlanders moet je respect eerst verdienen. Wat ik lastiger

Nederland is Van der Velden, tot aan zijn dood in 1997,

vind is dat Papua’s je nooit rechtstreeks zullen zeggen waar het

dominee in de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt.

op staat. Dat doen ze indirect.’ ‘Het Nederlandse beleid, gericht op het kerstenen en

centrale element in ons gezin was ons geloof in God en de

pacificeren van de Papua’s heeft ze ook afhankelijk gemaakt.

verspreiding van dat geloof. Daaraan maakten mijn ouders

De Nederlanders kwamen met een zak geld en een belerende

alles ondergeschikt. Ze waren bereid grote offers te brengen.

houding. Nu is er meer sprake van wederkerigheid. Wat kunnen

Het idee dat je drie jaar lang je oudste kinderen niet ziet omdat

we van elkaar leren. Ik denk dat destijds naar eer en geweten

je ze naar Nederland stuurt voor hun opleiding, is voor mij

gehandeld is, maar achteraf bezien hadden dingen anders lees verder op pag. 16

het boekje Landen na de (terug)

hebben gewerkt en de Nederlandse

gebruiken. Hun terugkeer in NL gaat

reis; Praktische informatie bij

cultuur. Sommige kinderen zijn

vaak gepaard met een rouwproces.

de re-entry van Mission Kids. Ze

elders geboren en komen pas op de

Ze moeten loslaten wat ze elders

doen hierin aanbevelingen aan

tienerleeftijd naar Nederland voor hun

hebben opgebouwd. Maar heimwee

zendingsorganisaties, kerken,

studie. Ze delen vaak het gevoel dat ze

wordt vaak niet goed begrepen. Want

thuisfrontcommissies, ouders van

niet thuis horen binnen één bepaalde

Nederland is toch een mooi land

MK’s en MK’s zelf om de terugkeer

cultuur.’

waar iedereen het goed heeft en

vanuit het buitenland naar Nederland zo soepel mogelijk te maken.

waar opa en oma wonen? Daarnaast Waarom hebben MK’s speciale

kunnen ze last hebben van itchy feet:

aandacht nodig?

rusteloosheid en moeite te wortelen.’

Wat kenmerkt mk’s?

Van der Ploeg: ‘Ons onderzoek ging

Van der Ploeg: ‘Mission kids worden

om kinderen tussen de 12 en 18

Wat helpt de MK’s?

ook third culture kids genoemd

jaar. De kerk, de jeugdclub en school

Van der Ploeg: ‘Een luisterend oor is

omdat ze een cultuur hebben die een

staan weinig stil bij de ervaringen

erg belangrijk. En het blijkt dat MK’s

mengvorm is van de cultuur in het

van deze kinderen terwijl die de

veel herkenning en steun vinden

land waar hun ouders als zendelingen

aandacht en begeleiding goed kunnen

bij elkaar, ook al hebben ze in totaal

15

w w w. c h e . n l

Coverstory KIND VAN... Leerzaam Als kolonisator gaat Nederland zich pas vanaf de jaren

‘Was ik een kind van de rekening? Zo voelt het niet. Mijn broers

vijftig van de vorige eeuw actief inmengen in toenmalig

en zussen hebben zeker meer last gehad van het ‘mission kid

Nieuw-Guinea. De actieve inmenging brengt een enorme

syndrom’, het gevoel dat je nergens echt bij hoort. Ook al word

verandering in het zuidoosten van Nieuw-Guinea.

je als kind goed verzorgd in je gastgezin, als je rond je achtste

Zendelingen en missionarissen delen ijzeren bijlen en

jaar je ouders moet achterlaten dan krijg je daar een klap van.

tabak uit en prediken tegelijkertijd naastenliefde en

Sommigen uit ons gezin zijn hier nooit zo gelukkig geworden

monogamie. Nederlandse bestuursambtenaren volgen

als ze op Papua waren. Tegenwoordig krijgen kinderen van

hen enige decennia later, voorzien van geweren en

zendelingen een veel betere voorbereiding. Destijds was de

een Wetboek dat het koppensnellen en vele inheemse tradities en rituelen verbiedt.

mentaliteit: niet zeuren, we gaan dit doen. Er werd onderschat wat het effect van de keuzes van de ouders voor de kinderen kon zijn, zoals verlatingsangst en onthechting. Maar voor mij voelt mijn afkomst als een verrijking. Ik ben in het rijke bezit van een vaderland en een moederland en ik maak gebruik

aangepakt moeten worden. Afgelopen februari reisde ik samen

van de positieve kanten van die culturen. Ik kan omgaan met

met mijn zus, die vrijwilligerswerk doet voor het Deputaat van

mensen uit totaal verschillende werelden. Dat vind ik soms

de Gereformeerde Kerken in Nederland, naar Papua. We hebben

confronterend aan de christelijke wereld, dat mensen andere

daar nog een grote familie: een tante en veel neven en nichten

landen en andere gebruiken al snel een beetje eng vinden.

waar we intensief contact mee onderhouden.’

Anders is niet lastig, maar leerzaam. Op het International Office van de CHE werk ik voor binnenlandse en buitenlandse studenten. Ik geniet van de contacten over de grens. Reizen en

‘Mijn ouders waren als rooms-katholieken opgegroeid en de

ontmoeten maakt je rijk.’

excommunicatie vanuit Rome heeft heel veel pijn gedaan.

▼

Ban

Toen het programma Andere Tijden in 2008 een uitzending

De informatie over Ribbers’ ouders in dit artikel is ontleend aan:

over de bijzondere liefde van mijn ouders maakte, is na afloop

www.papuaerfgoed.org/en/node/20257

contact opgenomen door het bisdom van Utrecht. Wij als kinderen waren immers ook tot het vierde geslacht in de ban

Ds. Van der Velden heeft zijn levensverhaal

gedaan. Voor mijn moeder was het te emotioneel om op die

beschreven in het boek: Vreemd vliegt de paradijsvogel (ISBN

uitnodiging in te gaan, maar mijn zus en ik zijn namens onze

9789051941647).

familie gegaan. Ja, daar zit je dan tegenover iemand in een Op www.geschiedenis24.nl is de Andere

er werd erkend dat er grote fouten zijn gemaakt en we kregen

Tijden aflevering te zien die de NTR en de

excuses. Het is fijn dat het gebeurd is, maar voor mij speelde

VPRO maakten over Ribbers’ ouders:

het niet zo’n rol, ik behoorde altijd al tot de Gereformeerde

Tropische liefde.

Kerk Vrijgemaakt. Mijn moeder hield veel van de Rooms-

▼

habijt die de uitzending heeft gezien. De ban werd opgeheven,

Katholieke kerk. Daar heeft ze de gelegenheid gekregen zich te ontwikkelen tot de persoon die ze nu is en daar is ze

Geeske Snitselaar www.didintle.nl

heel dankbaar voor.’

verschillende werelddelen gewoond.

(ZGG), de Gereformeerde Zendingsbond

Ook de kerkelijke achtergrond, van

(GZB) en De Verre Naasten (DVN).

evangelisch tot reformatorisch, valt weg

Daarnaast vulden 88 mission kids

op speciale ontmoetingsdagen voor MK’s.’

een enquête in en hebben we er zes geïnterviewd.’

Hoe komen jullie tot je aanbevelingen? Landen na de (terug)reis; Praktische

enquêtes onder alle zendingsorganisaties

informatie bij de re-entry van mission

die zijn aangesloten bij de Evangelische

kids is in te zien op de website van

Zendings Alliantie (EZA), onder de

Membercare.nl

▼

Van der Ploeg: ‘Literatuuronderzoek,

Zending Gereformeerde Gemeenten

16

et r t r po

Kind van... een dominee Teanne Breure (19) woont in bij haar ouders in Waarder en studeert Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Ze is het tweede kind in een gezin met vijf kinderen.

‘Mijn vader is dominee in de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland. Ik heb het niet als ‘last’ ervaren om dochter van een dominee te zijn. Van schaamte is geen sprake. Alleen als mijn vader voorbeelden uit onze thuissituatie op de kansel aanhaalde, vond ik dat minder. Op de catechisatie behandelde hij mij als ieder andere catechisant. Het was voor mij lastiger om van een ouderling catechisatie te zin daarin doorgedreven.

ik mijn besluit neem.

dochter van de dominee alle antwoorden weet.

Mijn ouders en ik verschilden ook over mijn

Of er ruimte voor zou zijn als ik besloot om

Vanwege mijn vaders werk ben ik vier keer

studiekeus. Zij hadden gedacht dat ik naar de

morgen niet meer naar de kerk te gaan?

verhuisd. Dat vond ik ook niet altijd leuk. Het

universiteit zou gaan, ik heb bewust voor het

Ik weet dat ik mijn ouders daarmee pijn en

enige voordeel is dat we als gezin intenser met

hbo gekozen. Ik heb reformatorische scholen

verdriet zou doen. Maar ze zouden me nooit

elkaar omgaan.

bezocht. Toen ik een serieuze bijbaan kreeg, was

dwingen. Ik ken dat dilemma ook niet, want ik

Ik ben vrij om mijn eigen keuzes te maken, maar

dat de eerste keer dat ik met niet-christenen

voel me thuis in het geestelijke klimaat waarin

mijn opvattingen liggen niet zo ver weg van die

in aanraking kwam. Nu twijfel ik tussen een

ik leef. Of ik dit stuk voor publicatie aan mijn

van mijn ouders. Ik ben een broek gaan dragen,

stageplek bij een christelijke en een niet-

ouders laat lezen? Ik denk het wel. Ze worden er

hoewel mijn ouders mij het liefst in een rok zien.

christelijke instelling. Misschien zou het laatste

toch ook in genoemd?’

Dat is een strijdpunt geweest, maar ik heb mijn

wel goed voor mij zijn. Ik breng het in gebed voor

17

▼

krijgen, want die gaan er soms vanuit dat je als

w w w. c h e . n l

n ette r port

Kind uit... een groot gezin Truus van Bragt (18), student verpleegkunde, is de derde uit een gezin van acht kinderen. Ze heeft twee broers van 21 en 8 jaar, vier zussen van 19, 16, 14 en 11 jaar en een zusje van 2 maanden.

‘Ik vind het geweldig om in een groot gezin

mijn oudere zus aan, want wij verschillen in

vinden het raar. Ik schaam me nooit. Ik had

vormen een heel hecht gezin. Het is gezellig

aan elkaar door in ons gezin. Jaloers? Nee, dat

missen. Wat mij betreft mag mijn moeder

op te groeien. Mijn plek als derde is prima. Wij bij ons en we kunnen goed opschieten met

elkaar. Nee, ik geloof niet dat ik aandacht te

kort gekomen ben. Dat heb ik nooit ervaren.’ ‘Soms valt het me op dat ik het

lengte en breedte. Maar we geven wel kleren

ben ik niet. Wij gunnen elkaar dingen. Ik denk er niet over na of ik meer gehad zou hebben als ik enig kind was. Er is altijd genoeg voor iedereen.’

vanzelfsprekend vind om wat ik heb te delen

Erg geliefd

In het begin verbaasde ik me wel eens dat

in Tsjechië. Toen we voor het stoplicht

met anderen. Bijvoorbeeld in de kantine.

sommige mensen op school een zak snoep bij zich hebben en daar alleen van eten. In

eraan gewend. Ik hoefde niet de kleren van

stonden gingen een paar mensen voor ons busje staan en alle hoofden tellen. Daarna liepen ze lachend weg. Sommige mensen vinden een groot gezin leuk en anderen

nog een paar kinderen krijgen.’

‘Als ik zou benoemen wat centraal staat

in onze opvoeding dan is dat denk ik dat

wij leren dat je niet alleen aan jezelf moet denken, maar ook aan anderen. Dat heeft

ook te maken met wat er in de Bijbel staat en waar wij in geloven. Mijn ouders doen heel veel voor ons. Ik voel me heel erg geliefd.

Als ik zelf kinderen heb zou ik niet weten wat ik anders of beter zou kunnen doen. Of het een groot gezin wordt? Ik hoop het.’

▼

het begin vond ik het egoïstisch, nu ben ik

‘Een keer waren we met zijn allen op vakantie

geen een van mijn broers of zussen willen

18

Kind van... EEN TELEVISIEEVANGELIST

Peter nam afscheid van het geloof,

Als je opgroeit zonder ruimte om af

publiceerde een boek over zijn

te mogen wijken van de gestelde

achtergrond en opvoeding en

normen ga je emotioneel op slot of je

gaf samen met zijn vader diverse

breekt eruit. Het was voor mij al vroeg

interviews naar aanleiding van het

duidelijk dat ik afscheid wilde nemen

boek.

van het geloof. Pas op volwassen leeftijd, rond mijn dertigste, heb ik

‘Warmte en duidelijkheid zijn de

durven breken met de druk en het

twee kernwoorden waarmee ik mijn

verwachtingspatroon.’

opvoeding zou omschrijven. Mijn ouders zijn buitengewoon gezellige en

Ruimte voor ideeën

Peter ter Velde (47)

hartelijke mensen. Er was altijd ruimte

‘Toen mijn kinderen in de puberteit

bij ons thuis voor mijn vrienden. Maar ik

kwamen, ontdekte ik dat ik mijn vaders

journalist en schrijver,

keek wel uit om op school of op voetbal

aanpak kopieerde. Ik legde mijn ideeën

oud-student Journalistiek,

te vertellen wat voor werk mijn vader

en verwachtingen net zo hard op. Dat

deed. Een jongetje in mijn klas werd

heb ik moeten veranderen. Nu is in mijn

gepest omdat hij vaak vertelde over zijn

gezin alles bespreekbaar. Mijn kinderen

vader, ook een bekende EO’er.’

kunnen ongetwijfeld mijn gebreken

is zoon van voormalig

opnoemen, maar ik verwacht niet

EO-programmamaker en

‘Als kind moet je de ruimte krijgen om

dat ze ooit zullen zeggen dat er geen

evangelist Feike ter Velde.

anders te zijn. Om zelf keuzes te maken.

ruimte voor hun ideeën was.

Daaraan ontbrak het in mijn ogen bij

Tussen mij en mijn vader is de

ons thuis. Er lag een zeer hoge morele

verwijdering hersteld. Hij kon

lat en ik voelde dat ik daaraan nooit

erkennen wat anders had gemoeten.

kon voldoen. Dat werkte verstikkend

Voelde zich daar ook schuldig over.

voor mij.

Afrekenen met het geloof betekende voor mij afrekenen met schuld en schaamtegevoel. Ik leef nu vrijer dan ik ooit was in mijn “christelijke” leven. En misschien wel dichter bij de tien geboden. Ik lieg niet meer over wat ik echt voel of wie ik ben. Of God bestaat? Ik weet het niet. Eigenlijk ben ik daar niet meer mee bezig.’ De vader en de zoon is het semiautobiografische boek van Peter

19

▼

ter Velde over zijn opvoeding. Uitgeverij Conserve, 2011.

w w w. c h e . n l

CHE Relatie KIND VAN...

Betalen voor falen

4 reacties op de langstudeerder Heb je als student meer dan een jaar extra nodig voor je bachelor of master, dan wordt jouw collegegeld voortaan verhoogd met e 3.063,-. De overheid wil met deze maatregel de studieduur verkorten. Maar is dat een

‘Ik heb er absoluut niet met de pet naar gegooid’ Sharon Boer (21) studeert Verpleegkunde, na een eerdere studie aan de Pabo

goede aanpak? Twee studenten vertellen hun verhaal, twee deskundigen reageren.

Studeren kost de maatschappij veel geld en daarom is de overheid er alles aan gelegen dat studenten hun opleiding binnen een redelijke termijn afmaken. De prestatiebeurs is al op maat gesneden voor een vierjaarsstudie. Met de langstudeerdersregeling zet de overheid extra druk op de ketel. Wie na 30 september ingeschreven staat voor een studie en meer dan een jaar is uitgelopen, moet betalen. Het bedrag wordt per maand verrekend: studeer je binnen vier maanden af, dan betaal je ook maar vier van de twaalf maanden. Meer over de langstudeerdersregeling: www.rijksoverheid.nl

20


‘Ik maak me zorgen over mijn verdere studie’ Na een zoektocht langs twee andere studies kwam Marije Langerveld (24) bij Maatschappelijk Werk en Dienstverlening terecht.

ersregeling Na mijn middelbareschooltijd ben ik gaan studeren aan de Pabo in Gouda. Ik twijfelde tussen het basisonderwijs en de zorg, maar de keuze viel op het eerste. In de loop van mijn studie kwam ik erachter dat mijn hart toch echt bij de zorg ligt. Ik baalde ervan dat ik moest stoppen – het betekende ook een verhuizing van De Driestar in Gouda naar de CHE in Ede. Maar ik heb hiermee wel de juiste beslissing genomen.’ ‘Ik doe de opleiding Verpleegkunde aan de CHE – in drie in plaats van vier jaar. Dat is heel pittig, maar ik doe het graag. Helaas dreig ik de dupe te worden van de nieuwe regeling. Ik zit nu in het eerste studiejaar van die drie jaar. Als ik straks het tweede jaar heb afgerond, heb ik in totaal vijf jaar gestudeerd. Voor het laatste jaar krijg ik dus een “boete”. Ik weet nog niet hoe ik dat moet gaan betalen. Mijn studiebeurs stopt ook al. Gelukkig willen mijn ouders bijspringen. Maar

‘Voordat ik aan de CHE kwam studeren, heb ik eerst twee andere studies gedaan én

voor hen is dat niet gemakkelijk, ze hebben geen

afgebroken. Het waren allebei opleidingen in de taalhoek, Chinees en Spaans. Maar beide

hoog inkomen.’

studies bleken heel anders dan ik verwacht had. Toen heb ik eerst een Traject-opleiding aan de Evangelische Hogeschool gevolgd om te ontdekken wat ik echt wilde. Daaruit

‘Ik snap wel dat de overheid zulke maatregelen

bleek heel duidelijk dat ik mensen wilde helpen en de studie MWD sloot daar goed op aan.’

neemt: je kunt niet eeuwig blijven studeren. Maar dat is ook het laatste wat ik wil. Ik heb er

‘Ik zit in mijn derde jaar MWD. Ik volgde de afgelopen tijd een stage, maar daar moest

absoluut niet met de pet naar gegooid en ik

ik mee stoppen. Tijdens mijn stage liep ik op tegen een persoonlijk leerpunt dat me bij

zet me met hart en ziel in voor deze studie. Het

het dagelijks werken echt in de weg staat. Ik heb nu tijd uitgetrokken om aan mezelf

▼

steekt me dat daar niet naar gekeken wordt.’

te werken. Ik zal later een vervangende stage moeten doen én mijn vierde leerjaar af moeten maken. Maar inmiddels heb ik al vijf jaar gestudeerd. Voor komend jaar zal ik dus de “langstudeerdersboete” moeten betalen. Daarnaast heb ik ook al een studielening. Ik ga binnenkort met mijn decaan praten, want ik maak me hier best zorgen over.’ ‘Ik zou het beter vinden als de overheid meer tijd zou nemen om deze maatregel in te voeren, zodat mensen er beter op voorbereid zijn. En het zou mooi zijn als ze tegelijkertijd

21

▼

investeert in betere studiekeuzebegeleiding op het middelbaar onderwijs.’

w w w. c h e . n l

CHE Relatie KIND VAN...

Betalen voor falen. 4 reacties op de langstudeerdersregeling

Coach Paulien Vervoorn: ‘Jongeren hebben hulp nodig bij hun studiekeuze’ Voor voormalig CHE-student Paulien Vervoorn is het haar dagelijks werk: mensen laten ontdekken wie ze zijn en wat bij hen past. In augustus verschijnt haar boek Hartelijk getalenteerd, dat onder andere gebruikt kan worden bij het studiekeuzeproces. Want Paulien gelooft meer in goede begeleiding vooraf dan in het beboeten achteraf. Paulien coacht, traint en (s)preekt, en daarnaast is ze ook tutor in

coachingspraktijk vaak met een rijtje specifieke vragen – die ook

het basisjaar van de Evangelische Hogeschool. Daar begeleidt ze

in haar boek terugkomen. ‘Via de vragen “Waar ben ik?” en “Wat

jongeren bij het maken van hun studiekeuze. ‘Uit onderzoek blijkt

doe ik?” kom ik bij de fundamentelere vragen: “Wat kan ik?” en

telkens weer dat jongeren nog moeite hebben om de impact van

“Wat vind ik belangrijk?” En uiteindelijk bij je persoonlijkheid en

hun keuzes op lange termijn te overzien. Meestal nemen ze niet

je relatie met God: “Wie ben ik?” en “Hoe ben ik op God gericht?”

genoeg tijd om weloverwogen te bepalen wat voor studie echt

Die vragen helpen je om te bepalen wie je echt bent en wat voor

bij hun persoonlijkheid past. Daarom is het zo belangrijk dat er

studie daar bij zou kunnen passen. Daar komt natuurlijk niet één

mensen zijn die dit keuzeproces met hen kunnen doorlopen.’

perfecte studie uit rollen. En zo’n proces garandeert ook geen ideaal studieverloop. Maar door zulke trajecten staan jongeren

Fundamentele vragen

wel beter voorgesorteerd. En als ze gaan twijfelen, hebben ze iets

Paulien kent het voortgezet onderwijs van binnenuit en signaleert

om op terug te vallen.’

dat er op middelbare scholen weinig tijd is om leerlingen Paulien organiseert deze zomer de summerschool God en mijn

al tijd voor hebben, dan gaat het noodgedwongen vooral over

studiekeuze, voor leerlingen die naar havo 5 en vwo 6 gaan.

praktische zaken rond opleidingen.’

Meer informatie: www.paulienvervoorn.nl.

▼

individueel te begeleiden bij hun studiekeuze. ‘Als decanen er

Wil je een goede studiekeuze maken, dan is het volgens Paulien nodig om meer de diepte in te gaan. Ze werkt binnen haar

22


Column KIND VAN...


Trots op je voorgeslacht Bert van Leeuwen, Studenten Vakbond Ede:

Jaap van de Meiden

Wij staan voor eerlijk en hoogwaardig onderwijs. Veel studenten hebben het de afgelopen jaren gemakkelijk gehad op het hbo. De studiebelasting lag in de praktijk lager dan geïndexeerd was. Bovendien werd het hoger onderwijs gestimuleerd om diploma’s af te geven, terwijl er weinig kwaliteitscontrole was. De politiek heeft deze punten opgemerkt en actie ondernomen. Nu de langstudeerdersregeling een risico vormt, zie je een hoger percentage studenten met een bachelordiploma uitstromen. Door de “boete” zullen studenten en scholen zich bewuster bezighouden met de studievoortgang.’

Op onze laatste familiedag overkwam het me

weer. Een oude dame die, tenzij ze illegaal was

binnengeslopen, ergens in mijn voorgeslacht een plekje moest hebben, kwam op me af met de vraag: En van wie ben jij er één?

‘Het is begrijpelijk dat – hoe pijnlijk ook – een studieswitch voor de overheid geen legitieme reden is om van de regeling af te wijken. Maar we hopen wel dat de overheid oog heeft voor persoonlijke situaties. Studenten die bijvoorbeeld tijd verliezen door een ziekte, een traumatische ervaring of een

Grappig, dacht ik, zo ging dat vroeger inderdaad. Je identiteit lag in je voorgeslacht. Dat is bijvoorbeeld

uit sommige achternamen nog af te lezen: Jansen is

een samentrekking van Jans zoon, en zo zijn er meer.

bestuursfunctie, moeten ontzien kunnen worden.’

En als het al niet in de achternaam te herkennen is,

‘De Landelijke Studenten Vakbond vertegenwoordigt onze

zijn. Je identiteit was vroeger sterk verweven met je

belangen bij het ministerie van OCW. Via deze vakbond denken we op een constructieve manier mee over de ▼

beleidsvorming rond de langstudeerdersregeling.’

dan wel in de doopnamen vanwege het vernoemd

voorouders. Kind van… Je was iemand op grond van je

afkomst. Tegenwoordig zijn we onszelf en zijn we veel meer kind van onze tijd. We kiezen onze eigen weg,

onze eigen waarheid, onze eigen vrienden, ons eigen geloof en zo creëren we onze eigen identiteit.

Mijn tante antwoordde ik zoals ik wist dat van me

verwacht werd. Ik noemde de namen van mijn ouders en grootouders als degenen waar ik van afstamde. Zelfs mijn eigen voornaam kon ik noemen als

onomstotelijk bewijs van verwantschap, omdat ik naar mijn grootvader ben vernoemd. Die combinatie van

namen ontstak een licht van herkenning in haar ogen. En na het te verwachten: ‘wat ben jij dan al groot geworden!’ vervolgde ze met: ‘ik zie het opeens, je lijkt echt op hem. Je hebt zijn ogen!’

Voor ik er erg in had draaide ze zich weer om, op zoek

naar een volgend familielid. Mij achterlatend met een

23

▼

onberedeneerbaar, maar onmiskenbaar trots gevoel.

w w w. c h e . n l

Rond de Tafel KIND VAN...

‘Je moet direct vol

r a m s d i e b r a e d Studenten en

V.l.n.r. Auke Bos, Janneke Madern, Petra Schoen, Gijsbertha Schouten. Steeds meer komen coaches en organisaties erachter dat mensen gebaat zijn bij speelruimte. Niet alleen ruimte om hun werk naar eigen inzicht in te vullen, maar ook plaats voor creativiteit en spel. Het diploma is op zak, de feesttoeter opgeborgen en voor je licht de arbeidsmarkt op. Uitnodigend, als een vriendelijke reus? Of afschrikwekkend, als een brullende draak? Veel studenten ondervinden moeilijkheden bij hun entree op de arbeidsmarkt. Is dat erg? En wat kunnen onderwijs, arbeidsmarkt en studenten er zelf aan doen om die overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen? Tijd voor een goed gesprek. Het kleine kamertje op de eerste verdieping

zich open op en de studenten peuteren

chiatrie. ‘Ik begeleid vier patiënten. Eén van

van de CHE is ingericht op de inhoud: kaal en

informatie los onder werknemers die een

hen heeft schizofrenie en ik probeer hem te

zakelijk. Een tafel met stoelen en vijf bakken

dik betaalde interimmanager niet zomaar

helpen weer actiever onderdeel te laten zijn

koffie; daar moeten we het mee doen. En wie

boven water zou krijgen. Maar’, Petra’s

van de maatschappij.’ Janneke koos bewust

schuiven aan? Petra Schoen is afstudeerco-

toonhoogte neemt een vervaarlijke duik,

voor een functie op mbo-niveau terwijl ze

ördinator en docentcoach bij de Academie

‘staan ze eenmaal op de loonlijst, dan blijkt

een hbo-diploma MWD op zak heeft. ‘Ik wilde

Mens & Organisatie. Ze begeleidt daarbij

het veel moeilijker te zijn die open houding

niet direct in het diepe gegooid worden,

onder meer projecten waarin studenten

te handhaven.’

maar koos ervoor op een wat lager niveau

(betaald) advies verstrekken aan grote

te beginnen. Wel heb ik direct afspraken

bedrijven, organisaties of instellingen.

Minimale begeleiding

gemaakt over doorgroeimogelijkheden. Bevalt

‘Het aardige is dat die bedrijven de studenten

Janneke Madern kan het weten. Ze werkt

het goed, dan kan ik op termijn opklimmen

graag ter wille zijn. Ze nemen de tijd, stellen

sinds kort als woonbegeleider binnen de psy-

naar een hbo-functie.’

24


aan de bak’

rkt

Helemaal niet zo gek, vindt Gijsbertha

wacht. En vervolgens is er angst om daarover

de werkgever ook ruimte om de werkzaam-

Schouten. Ze deed samen met medestudent

te communiceren. De kersverse werknemers

heden waar mogelijk aan te passen op de

Riemke de Ronde onderzoek naar de hoge

willen hun baan niet kwijt, blijven braaf

specifieke kwaliteiten van een student?’

uitval van young professionals binnen de

knikken naar hun werkgever, maar na verloop

Als de begeleiding vanuit de hogeschool

jeugdhulpverlening. ‘Het uitvalpercentage

van tijd zakt de moed hen in de schoenen en

wegvalt, vinden veel studenten het lastig die

na vijf jaar loopt bijna tegen de honderd

komen ze in een negatieve spiraal terecht.’

zelfstandige rol op te nemen, haakt Petra in.

procent.’ Volgens Gijsbertha vormen de

‘Dat zie je bij de afstudeerprojecten die ze

forse emotionele belasting, de veel te hoge

aan het eind van de opleiding zelfstandig

werkdruk en de minimale begeleiding een

moeten vormgeven. Ze moeten hun adviesrol

funeste cocktail. ‘Waar je als stagiair vier cliënten onder je hoede kreeg, worden dat er in loondienst plotseling zestien. Zie dat maar eens vol te houden.’ Auke Bos is als docent werkzaam bij de Academie Gezondheidszorg. Vanuit die hoedanigheid is hij veelvuldig actief als stage- en studieloopbaanbegeleider. En volgens hem is op dat vlak ook nog het nodige te verbeteren. ‘Die werkbegeleiding kun je op twee manie-

‘Waar je als stagiair vier cliënten onder je hoede kreeg, worden dat er in loondienst plotseling zestien.’

zelfstandig oppakken en dat blijkt ontzettend moeilijk.’ Evenwicht Supervisie die studenten op school gewend waren, valt weg. En intervisie, de reflectie en evaluatie op de werkvloer, komt lang niet altijd op een goede manier tot stand. Auke: ‘Het zou goed zijn als onze school en het werkveld gezamenlijk investeren in begeleiding van stagiaires. Als onze studenten goed

ren vormgeven. Als scherprechter, verheven, zakelijk en ongemotiveerd of op een betrok-

Sollicitatiegesprek

worden begeleid en leren hun onzekerheden

ken en persoonlijke wijze; vragend naar de

Hoewel Janneke het bij haar nieuwe

bespreekbaar te maken en leren vragen wat

drijfveren en moeilijkheden van studenten.

werkgever prima naar haar zin heeft, kan

ze nodig hebben, voorkomt dat belemmerin-

Dat laatste geniet natuurlijk de voorkeur,

ze het verhaal van Auke wel begrijpen. ‘Je

gen in hun ontwikkeling en komen ze in een

maar te vaak zie ik het nog fout gaan.’

hebt toch het idee dat je je moet bewijzen.

positieve spiraal. Als ze een goed voorbeeld

En kijk ik naar mijn collega’s, van wie de

krijgen en ervaren wat goede begeleiding is,

Gewapend

meesten een stuk ouder zijn, dan denk ik dat

zijn ze zelf beter in staat om op hun beurt

De vraag die zich aandient is of CHE-

ik hun niveau nog niet aankan. Daar moet je

stagiaires goed te begeleiden.’

studenten met een diploma op zak voldoende

ingroeien.’ Gijsbertha: ‘Maar de klacht die wij

De vier aan tafel zijn het er over eens dat

gewapend zijn tegen de grillen van de

bij ons onderzoek onder young professionals

problemen vaak ontstaan door gebrekkige

arbeidsmarkt. Petra Schoen: ‘Studenten

vaak terugkregen, was het ontbreken van de

communicatie. Tussen onderwijs en arbeids-

bereiden zich bij ons voor op de arbeidsmarkt

mogelijkheid, de ruimte en de tijd om rustig

markt, tussen young professionals en werkge-

door stage te lopen en afstudeerprojecten

te groeien in je werk. Je moet direct vol aan

vers of tussen onderwijs en studenten. ‘Onze

voor organisaties te doen. Bij M&O doen

de bak en dat komt de kwaliteit van het werk

afstudeerscriptie kreeg de titel Evenwicht in

studenten ook tijdens gewone lesblokken

niet ten goede.’

samenspel’, zegt Gijsbertha. ‘Daar zit denk ik

projecten - ook betaald - voor bedrijven en

de essentie. Komen onderwijs, studenten en Volgens Auke zou het dan ook aanbeveling

organisaties nader tot elkaar, dan gaan we

studietijd al voortdurend gewerkt wordt voor

verdienen in het onderwijs meer aandacht te

daar hoe dan ook de vruchten van plukken.’

en met het werkveld.’

schenken aan dat probleem. ‘Leren we onze

De afstudeerscriptie van Gijsbertha Schouten

Auke: ‘Loopt er iets spaak, dan heeft dat vaak

studenten voldoende om te beïnvloeden, om

en Riemke de Ronde is getiteld Evenwicht in

te maken met uiteenlopende verwachtings-

gepast assertief te zijn van meet af aan? Zijn

Samenspel, begeleidend investeren in jonge

patronen. Dat zie je ook in het beeld dat

ze in staat om bij een sollicitatiegesprek te

professionals.

Gijsbertha schetst. De werkdruk is te hoog of

kijken naar hún mogelijkheden binnen een

de emotionele belasting is zwaarder dan ver-

organisatie. Kunnen ze doorgroeien? En geeft

25

▼

organisaties. Zo zorgen we ervoor dat er in de

w w w. c h e . n l

Opleidingen KIND VAN...

Jeugdwerk 1.0, 2.0 of Kerk voor een nieuwe generatie

Wat betekent het voor de kerk om de nieuwe generatie in de 21e eeuw te leren geloven in God? Die vraag staat centraal in het jongste boek van docent Sabine van der Heijden, docent Jeugdwerk aan de Academie Theologie.

verschil met 3.0 kerken is dat deze vanuit natuurlijke netwerken groeien. Jeugdwerk 3.0 Van der Heijden: ‘3.0 Jongeren, die deel uitmaken van meerdere netwerken, in real life of online, bouwen geen relatie met iemand op óm hem met het christelijk geloof in

‘Formules in het kerkelijk jeugdwerk die

scheiding tussen kerk en jongerencultuur:

aanraking te brengen. Zij hébben een relatie

de afgelopen dertig, veertig jaar succesvol

Jongeren moet leren om ‘geheel anders te

met iemand en daarom komt deze persoon

waren, verliezen de komende jaren hun

zijn’ en plaatsen zichzelf ‘buiten’ de wereld

met het christelijk geloof in aanraking. In de

kracht’, voorspelt Van der Heijden in Kerk voor

waarin ze leven. In Jeugdwerk 2.0 zetten

visie van - kerkzijn - 3.0 zijn evangelisatie,

een nieuwe generatie. In het boek vergelijkt

kerken in hun jeugdwerk alle beschikbare

diaconaat en pastoraat geen georganiseerde

ze typen jeugdwerk met de ontwikkeling

media in om de christelijke boodschap onder

activiteiten, maar essentieel onderdeel van

van internet. In Jeugdwerk type 1.0 is er een

de aandacht te brengen en te groeien. Het

een levensstijl.

26


Jeugd en kerk?

3.0? Verschillen in de benadering van kerkelijk jeugdwerk Thema

1.0

2.0

3.0

Ontstaan

Reformatie

2e helft 20 eeuw

Begin 21e eeuw

Media

Massamedia

e

Social Media

Social Media+, netwerken

Communicatie Eénrichtingsverkeer, monoloog; kerk verkondigt boodschap aan jongeren

Tweerichtingsverkeer, uitwisseling; kerk verkondigt boodschap door daar met jongeren over in gesprek te gaan

Dialoog, kerk sluit aan bij waar de jongere is, samen op zoek naar de relevantie van de boodschap

Houding t.o.v. cultuur Kerk staat tegenover cultuur

Kerk sluit aan bij de cultuur in gebruik van communicatiemiddelen.

Kerk staat midden in de cultuur

Cultuurparadigma

Modernistisch

Modernistisch

Post-modernistisch

Kerkvorm

Instituut

Gemeente

Gemeenschap

Zoeker-diensten voor mensen die het geloof onderzoeken of diensten voor mensen die op zoek zijn naar God, Alpha-cursus e.d.

Missionair zíjn in identiteit

Bereiken niet-christenen Evangelisatieprojecten Geloofsopvoeding, ondersteuning door kerk

Afwezig of incidentele Cursussen en gespreksgroepen cursussen

Kerkdiensten Klassieke dienst

Aparte diensten voor kinderen en jongeren in hun stijl/ leefwereld; megakerken

Jeugdwerk Catechese en jeugdwerk Relationeel jeugdwerk, jeugdgroep gescheiden voor zowel leren als vrije tijd

Gezinsnetwerken van christenen en niet-christenen Grote variatie: van maaltijdvieringen tot internetdiensten; kleine gemeenschappen Sluit aan bij natuurlijke netwerken waar jongeren in zitten

Hoe de nieuwe gemeenschappen, die

werken en het helpt ons na te denken

Verdiepingsminor

gevormd worden volgens de principes van

over de toekomst. Dit zie je in het schema

Studenten van de Academie Theologie

3.0, er precies uitzien weten we nog niet.

hierboven. Veranderingen in de cultuur van

kunnen in hun derde of vierde jaar kiezen

Het is ook niet zo dat we 1.0 afschrijven

de maatschappij worden altijd het eerst

voor een verdiepingsminor Jeugdwerk.

en 3.0 moeten nastreven. In mijn boek

gevoeld in het jeugdwerk. Daarom loopt

Van der Heijden begeleidt studenten die

zet ik ze naast elkaar zodat we kunnen

jeugdwerk meestal voorop in de vernieu-

in de volle breedte van het kerkelijke werk

zien waarom sommige dingen niet meer

wing van kerkzijn.’

jeugdwerkstages doen: van Gereformeerde Lees verder op pagina 28

27

w w w. c h e . n l

Opleidingen KIND VAN...

Gemeenten tot Pinkstergemeente.

de kerk, inclusief de inhoud van ons geloof.

halen hun kracht uit het isolement. De kloof

‘Als ik in één zin moet noemen wat de CHE

Alleen goed jeugdwerk is niet voldoende.

tussen de jeugd in de kerk en de wereld

wil met haar aandacht voor jeugdwerk in

Het jeugdwerk zelf moet zijn ingebed in een

buiten die kerk is groot en daarom blijven de

de opleiding Theologie? We willen onze

visie van de kerk voor jongere generaties.

jongeren bij de kerk. Het ontbreken van tv voorkomt veel invloed van buiten, maar de alomtegenwoordigheid van internet groeit. Ik vraag me af hoe lang deze denominaties die uitzonderingspositie kunnen houden. In de volle breedte stelt de kerk zich de vraag: waarin gaan we mee met onze hedendaagse

‘Gezinnen maken deel uit van een visie, geloven begint thuis.’ cultuur en waarin onderscheiden we ons? Hoe meer je vervreemdt, hoe groter de kans dat je jongeren verliest. Je moet het evangelie zowel in de huidige context plaatsen als een tegenstem geven in de huidige maatschappij. Hoe verder je jezelf daar buiten plaatst, hoe groter de kans dat jongeren je niet eens horen.’ Onderzoek In haar boek baseert Van der Heijden zich - met terughoudendheid - op Amerikaans studenten goed toerusten, niet alleen in

Daar maken de gezinnen een belangrijk deel

onderzoek. ‘Omdat je niet alles zomaar kunt

het werken met jongeren in de kerk, maar

vanuit. Geloven begint thuis. Ik beschrijf de

doorvertalen wat daar gevonden wordt.

ook met een visie voor de inbedding van

impliciete geloofsoverdracht, het voorbeeld

Maar in de VS is veel onderzoek naar effectief

jeugdwerk in de hele kerk. En ze krijgen een

dat je als ouders geeft; hoe leef je zelf met

jeugdwerk gedaan en naar de redenen

goede theologische bagage mee. Daarnaast

God? En de expliciete geloofsoverdracht. Hoe

waarom jongeren de kerk verlaten. In

heb je kennis van de ontwikkelingen van

kun je dit praktisch en aansprekend vorm

Nederland komt het op gang. Er lopen een

jongeren in het algemeen nodig.’

geven in je gezin?’

aantal wetenschappelijke onderzoeken. Ook

Gezinnen

Traditionele bloei

Ook in haar boek is ruim aandacht voor

Waarom bloeien jongerenbewegingen aan

Meer informatie op Van der Heijdens’ blog:

de (geloofs)ontwikkeling van kinderen en

de uiterste rechterkant van het kerkelijk

kerkvooreennieuwegeneratie.wordpress.com

jongeren. Van der Heijden: ‘Het gaat over

spectrum (bijvoorbeeld de Gereformeerde

de totale plek van jongeren en kinderen in

Gemeente) volgens Van der Heijden? ‘Zij

als hogeschool willen we graag bijdragen.’

▼

28


De Stelling

Oneens

‘Oneens. Natuurlijk vind ik het niet goed dat jonge kinderen vaak en te lang achter de computer zitten. Net zoals het niet goed is dat ze laat naar bed gaan, te veel snoepen en met vreemden meegaan. Hier is een taak voor de ouders weggelegd, dat heet opvoeden. Ik geloof dat social media juist van toegevoegde waarde zijn en bijdragen aan de ontwikkeling van een kind. Kinderen worden slimmer, sneller en socialer door gebruik van social media. Goede begeleiding door ouders is wel van belang, om je kinderen te beschermen tegen misbruik.’ Rianne Warta-Veldman, Functioneel Beheerder CHE

Opvoeders moeten kinderen zo lang mogelijk weg houden van social media. • Bijna vier op de vijf 8- tot 18-jarigen heeft een profiel op Hyves (79%) en bijna de helft (49%) op Facebook. • Van de 8-jarige kinderen beschikt meer dan de helft over een profiel op Hyves, bij de 12-jarigen geldt dat voor 85%. • Van de kinderen van 12 en 13 jaar zit

Oneens

‘Oneens. Opvoeders moeten goed thuis zijn in social media en het kind, als het de behoefte krijgt om te gaat twitteren, facebooken of iets dergelijks, in het gebruik hiervan begeleiden. Leren omgaan met lijkt me veel efficiënter dan weghouden van. Coach het kind en laat het niet aan het lot over want social media is een onderdeel van het dagelijks leven geworden. Ken je kind, weet wat er speelt en speel daar op in.’ Nelleke ten Brinke, oud-student GPW/ETH en GL

Oneens

‘Oneens! Het is de uitdaging van de geloofsopvoeding om vanaf groep 5 met kinderen te praten over wat wel en niet kan overeenkomstig hun geweten en de waarden en normen in het gezin. In de discours dienen kinderen serieus genomen te worden om mee te denken aan de regels die gelden. Dat vergroot hun zelfvertrouwen, nodig om de mediaslag te winnen. Zo worden ze weerbaar om bestand te zijn tegen cyberpesten en onheuse behandelingen.’ Hans Bakker, docent Pedagogiek/Onderwijskunde opleiding Educatie/Pabo CHE

respectievelijk ongeveer 30 en 40% op Twitter. Ook jonge kinderen twitteren al: 14% van de 11-jarigen en 3% van de 9- en 10-jarigen. Op Hyves plaatsen jongeren gemiddeld 4 updates per week, op Facebook 7 en op Twitter 40. Bron: representatieve steekproef ‘Hey, what’s app?’ van Stichting Mijn Kind Online en Digivaardig & Digiveilig onder 2600 kinderen en jongeren tussen 8 en 18 jaar. (Maart 2012)

29

Eens

‘Eens. Geef kinderen de ruimte om buiten te spelen met anderen en te leren. Laat ze echt kind zijn en houd social media nog even uit het zicht. Wanneer ze volwassener worden (er is geen harde leeftijd aan te hangen) is het tijd om ze zelf kennis te laten maken met social media en hun eigen keuzes hierin te maken. Ik begrijp dat opvoeders zorgelijk tegen social media aan kunnen kijken. Maar het hoort wel bij onze tijd. Het is onderdeel van kennis van je omgeving, van de wereld om je heen. Breng kinderen eerst waarden en normen bij, geef aan dat het belangrijk is om dicht bij jezelf te blijven. Dan pak je het als ouder volgens mij goed aan.’ Justin Spenrath, tweedejaars Communicatie

w w w. c h e . n l

EVC-traject

‘Een sprong? Dat Wilhelm van de Brug verruilt werk voor opleiding theologie Tien jaar lang was hij docent en trainer, maar eind vorig jaar liet hij het werkende bestaan grotendeels achter zich. Nu zit Wilhelm van de Brug (35) drie dagen per week te blokken. Via een EVC-traject en een studie Godsdienst Pastoraal Werk bereidt hij zich voor op een predikantsmaster.

30


is het zeker!’ ‘‘Ik weet nog niet of

Wilhelm van de Brug begon zijn loopbaan in

Van de Brug: ‘Hoe zo’n traject werkt? Je meldt

2001 met een aanstelling als docent. Hij had

je aan bij de CHE. Dan volgt er een quickscan

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD)

om te kijken of het EVC-traject kans van slagen

gestudeerd en aanvullend zijn onderwijspapieren

heeft. Als dat zo is, ga je aan het werk met een

gehaald. Nog altijd staat hij twee dagen per week

portfolio. Daarmee moet je aantonen dat je

voor de klas, als docent sociaal-agogische vakken

bepaalde vaardigheden echt bezit. Voor mijn

aan het Menso Alting College in Zwolle. Sinds 2005

agogische competenties moest ik bijvoorbeeld een

runde hij ook een trainingsbureau, samen met een

aantal uitgeschreven lessenseries aanleveren. En

compagnon. Met communicatietrainingen binnen

voor mijn kennis op het vlak van communicatie

allerlei sectoren – van commerciële tot non-profit

een aantal trainingen dat ik gegeven heb.’ Is het

Misschien ontdek ik dat het toch niet Gods weg

instellingen.

portfolio klaar, dan volgt een beoordeling. Daaruit

is. Maar ik moet altijd denken aan wat voorganger

rolt een studieadvies. In het geval van Van de

Henk Stoorvogel zegt: “Als je op het water wilt

Brug betekende het dat hij de opleiding GPW in

Van de Brug begon het na een decennium hard

aangepaste vorm kan volgen.

Misschien maak ik wel heel beroerde preken.’

lopen, moet je uit de boot stappen.”’

▼

Enerverend genoeg, zou je zeggen, maar bij

ik predikant word.

werken toch weer te kriebelen. ‘Ik vind het woord roeping altijd heel groot. Maar ik heb al langer het

Avontuurlijke studie

verlangen om dienstbaar te zijn in Gods Koninkrijk

Van de Brug: ‘Ik heb heel bewust gekozen voor een

en om een predikantsmaster te doen. Op een

digitaal studieprogramma van GPW. Het nadeel

gegeven moment heb je de plussen en minnen al

is natuurlijk dat je de lessen en het contact met

zo vaak op een rijtje gezet, dan is het een kwestie

je studiegenoten mist. Maar het grote voordeel is

van ogen dicht en springen.’

dat je je tijd zelf kunt indelen. Gelukkig heb ik drie

EVC staat voor Erkennen Verworven

dagen ruimte per week. Ik kan dus redelijk veel

Competenties. Als je een EVC-traject

uren aan mijn studie besteden.’

doorloopt, ontvang je een

Iedere digitale student heeft een eigen studiebe-

Ervaringscertificaat. Dat geeft een beeld

geleider. ‘Zo’n aangepast studietraject is maat-

van je talenten, kennis en vaardigheden

werk. Je moet met elkaar wel eens zoeken naar de

in een bepaald vakgebied. Het certificaat

goede weg. Ik ben blij dat de CHE heel behulpzaam

is bedoeld voor mensen die op een hoger

is in het bedenken van goede oplossingen. Het is

niveau functioneren dan hun laatst

ook voor hen een avontuur, zeker omdat ik een

behaalde diploma. Het traject wordt vaak

van de eersten was die de studie op deze manier

gebruikt als opstap naar een (verkorte)

startte. De docenten zijn heel gemotiveerd en

studie. Na een check en erkenning van je

denken geweldig mee. Als ik door mijn werk

competenties kun je instromen in een

Competenties in kaart

bepaalde colleges niet kan volgen, kan ik bijvoor-

opleiding op maat.

Van de Brug startte in februari 2011 met een studie

beeld een aangepaste opdracht krijgen.’

‘Dit studietraject is echt maatwerk. Het is samen zoeken naar de goede weg.’

Godsdienst Pastoraal Werk (GPW) aan de CHE. Die

Wat is een EVC-traject?

De complete procedure vraagt 4 tot 5 Beroerde preken

maanden. De kosten bedragen ca.

master theologie, die hij wil gaan volgen aan de

Volgend jaar februari hoopt Van de Brug klaar te

€ 1600,- ex. btw. Meer weten?

Protestantse Theologische Universiteit. Voordat

zijn met GPW en door te stomen naar de univer-

Kijk op www.che.nl/evc

hij met GPW aan de slag ging, volgde hij eerst een

siteit. Of zijn theologiestudie hem daadwerkelijk

EVC-traject (Erkennen Verworven Competenties)

op de preekstoel gaat brengen, weet hij nog niet.

om zijn kennis en kunde in kaart te brengen. Dat

‘Dat is voor mij nog afwachten. Mijn droom is het

leverde hem een groot aantal vrijstellingen op bij

predikantschap, maar misschien maak ik wel heel

de studie GPW.

beroerde preken of ben ik pastoraal een drama.

31

▼

studie is een goede opstap voor de pre-master en

w w w. c h e . n l

transfer

educaTIE

‘Systematisch werken CHE mede-aanbieder van master

32


vanuit drie rollen’ Leren en Innoveren

Voor leerkrachten en docenten is de master Leren en Innoveren een uitgelezen opleiding om vernieuwing in het onderwijs tot een succes te maken. De CHE biedt de master Leren en Innoveren aan in samenwerking met de Driestar Hogeschool en Gereformeerde Hogeschool Zwolle. Clarie van Veelen-Van den Berg (47) kijkt als meesterleraar met voldoening terug op haar masteropleiding.

‘Onder mijn leiding werken we aan een nieuwe identiteit van onze school.’ ‘Als je na je opleiding Educatie verdieping

Mijn afstudeerproject ging over identiteit

is er veel aandacht voor reflectie. En, niet

wilt, kom je al snel terecht in opleidingen

van christelijk onderwijs. Ik geef les op

onbelangrijk, ik ben een salarisschaal

waarbij het één-op-één werken met kinde-

een protestants christelijke basisschool in

omhooggegaan.’

ren centraal staat. Maar ik wilde me breder

Poortugaal. De directie wilde de identiteit

ontwikkelen’, vertelt Van Veelen-Van den

van onze school opnieuw invulling geven.

Identiteit

Berg. ‘Dankzij deze master heb ik geleerd

Onder mijn leiding werken we daaraan. Er

Van Veelen-Van den Berg: ‘Voor ik aan de

om onderwijsvernieuwing inhoudelijk te

zijn themamiddagen met de teams gehou-

master begon vroeg ik me af hoe groot

beoordelen, hierover te adviseren en kan

den en er is een stuurgroep rond dit onder-

de invloed van de identiteit van de drie

ik de invoering ervan begeleiden. In de

werp die ik voorzit. Ik heb ook workshops

organiserende christelijke hogescholen zelf

opleiding is veel aandacht voor het doen van

over dit onderwerp gegeven aan de andere

was. Zou er wel ruimte zijn voor de manier

goed onderzoek. En je leert over leren.’

scholen van onze schoolvereniging en op

waarop ik invulling wilde geven aan dit

een studiedag van Hogeschool Inholland. De

proces? Ik wilde mezelf kunnen blijven voor

Plan

reacties waren erg positief. Had ik dit traject

wat betreft mijn eigen geloofsachtergrond.

‘Je begint aan de master Leren en Innoveren

zonder mijn opleiding moeten aanpakken

Dat is heel goed uitgepakt. Er was alle

met een plan’, stelt meesterleraar Van

dan was ik vast wel ergens uitgekomen.

ruimte voor mijn opvattingen.’

Veelen-Van den Berg. Dat bespreek je in je

Maar dankzij mijn studie heb ik een sterke

toelatingsgesprek. Met welke vernieuwing

ondergrond in analyse en procesbewaking.

wil jij op jouw school aan de slag gaan?

Ik weet hoe ik moet evalueren. Daarnaast

33

Lees verder op pagina 34

w w w. c h e . n l

transfer

educaTIE

Visie en Plan

Onderwijs Informatie. De opleiding scoort op

Andries Nicolai is uitvoerend docent en stu-

veel onderdelen bovengemiddeld. Als sterk

dieleider van de master Leren en Innoveren

punt noemt De Keuzegids de aandacht voor

vanuit de CHE. ‘Bij veel mensen is behoefte

onderzoeksvaardigheden.

aan verdieping naast het leraarschap. Ze

Waarin wij als CHE met Hogeschool Driestar

willen meer betekenen in hun eigen school.

Educatief en de Gereformeerde Hogeschool

Niet alleen leerkrachten die een aantal jaren

Zwolle verschillen van andere masteroplei-

Wat kan een meesterleraar? Iemand die de master Leren en Innoveren afrondt, heeft geleerd systematisch te werken vanuit drie rollen: • De voorbeeldrol: de meesterleraar is een excellent docent die bekwaam handelen kan modelleren. • De begeleidende rol: de meesterleraar is

‘En, niet onbelangrijk, ik ben

een bekwaam begeleider voor collega’s en adviseur voor management of

een salarisschaal omhooggegaan.’

directie op het gebied van vernieuwen van onderwijs. De meesterleraar is dan ook bekwaam in het interacteren met

ervaring hebben, maar ook docenten uit het

dingen, is de nadrukkelijke aandacht voor

voortgezet onderwijs en het middelbaar

identiteit. En vooral op het punt waarop je

beroepsonderwijs volgen deze master. Wat

identiteit kunt innoveren op school. Maar

ze delen is dat ze een voortrekkersrol spelen

als je je bezig wilt houden met bijvoorbeeld

in vernieuwing op hun eigen school. Ze bege-

het invoeren van een nieuwe methode

leiden die projecten van begin tot einde.’ Veel

begrijpend lezen is onze master ook een

onderwijsinnovaties binnen scholen lopen

uitstekende keus.’

zelf een onderzoekende houding aan de

wat de vernieuwing beoogt te bereiken. En,

De master Leren en Innoveren is een

geïnitieerd te leren.

áls de visie al eenduidig is dan ontbreekt het

deeltijdopleiding die twee jaar duurt. Meer

nogal eens aan een heldere vertaling ervan

informatie op www.masterli.org. Wilt u

in concrete doelstellingen en activiteiten.

weten of deze master geschikt is voor u?

‘We vinden het belangrijk dat studenten de

Bel CHE-studieleider Andries Nicolai (0318-

opleiding beginnen met een concreet project.

696593) of mail hem ([email protected]).

is een kundig onderzoeker die interventies op effect kan onderzoeken, onderzoeksresultaten kan gebruiken en dag legt. Hij is daarmee in staat zelf▼

stuk op een gebrek aan eenduidige visie op

▼

Een waar de schoolleiding achter staat’,

zijn omgeving. • De onderzoekende rol: de meesterleraar

benadrukt Nicolai. Bovengemiddeld goed Nicolai: ‘In onze vernieuwde opzet willen we nog meer aandacht voor de leerkracht als onderzoeker van de eigen lespraktijk. Onze master Leren en Innoveren wordt positief beoordeeld in de Keuzegids Masters 2012 die wordt uitgegeven door het Centrum Hoger

34


CHE Publiekscollege: Is alles van waarde meetbaar? Van steeds meer professionals worden meetbare prestaties gevraagd. Jacquelien Bulterman ‘Eenzijdige aandacht voor meetbare

Is kwaliteit kwantificeerbaar, of bevindt werkelijke kwaliteit zich op een hoger plan?

factoren leidt tot verschraling.’

Kom naar de CHE Publiekscolleges In september start de CHE met publiekscolleges Maatschappelijke Vraagstukken waarin herkenbare maatschappelijke vraagstukken aan de orde worden gesteld vanuit een praktijkwetenschappelijke reflectie. De publiekscolleges Christelijke Filosofie van afgelopen seizoen, verzorgd door dr. ir. Jan van der Stoep, waren een succes en krijgen in het najaar een vervolg.

▼

meetbaar.

35

Wezenlijke waarden Economische motieven zijn vaak drijfveren achter de huidige meetcultuur: de opbrengsten moeten omhoog. Bulterman: ‘Natuurlijk mogen we economische motieven niet negeren, maar ze horen in dienst te staan van hogere waarden. De overheid zet het onderwijs in als instrument ten behoeve van de kenniseconomie. Daar plaats ik als christen kanttekeningen bij. De economie hoort niet centraal te staan. De kenniseconomie heeft een hart nodig van wezenlijke waarden.’ Visie Tijdens het publiekscollege is de kernvraag hoe professionals zich vanuit hun diepste drijfveren tot de meetcultuur verhouden. Bulterman put daarbij uit onderzoek dat binnen de context van het onderwijs is gedaan, maar richt zich tot alle professionals. De lector pleit ervoor om niet simpelweg met de stroom mee te gaan, maar meetresultaten kritisch te analyseren. ‘Ook al lijken cijfers neutraal, toch weerspiegelen ze allerlei normatieve keuzen’, stelt Bulterman. ‘Om een voorbeeld te geven: de kranten hebben vol gestaan van berichten dat de rekenprestaties gedaald waren. In werkelijkheid was er sprake van een verschuiving in prioriteiten. Door de komst van de rekenmachine waren we schattend rekenen belangrijker gaan vinden dan koopmansrekenen. De feitelijke prestaties lieten een keurige weerspiegeling van deze prioriteitsverschuiving zien: de prestaties op het één waren gestegen en op het andere gedaald. De discussie hád moeten gaan over de vraag of deze prioriteitsverschuiving terecht was, maar deze normatieve vraag werd weggemoffeld. In de kranten werd alleen maar van een daling gesproken, die nota bene ook nog toegeschreven werd aan leraren.’ Veel professionals hebben gemengde gevoelens bij de meetcultuur. Bulterman wil hen graag ondersteunen om zich kritisch-constructief op te stellen. ‘Een kenniscentrum als de CHE is daarbij belangrijk. Samen met het werkveld ontwikkelen we een visie. Ons doel is dat de werkelijke kwaliteit wint.’

Reeks: Is alles van waarde meetbaar?

- 18 september: Passie en professie in een meetcultuur - 25 september: Kwaliteit van onderwijs en wezenlijke waarden

▼

De CHE Publiekscolleges worden steeds ingevuld door één of meerdere lectoren van de CHE die vanuit hun expertise een breed publiek willen bedienen. De CHE Publiekscolleges hebben als doel om mensen te helpen vanuit een christelijke visie na te denken over vraagstukken in de samenleving en de beroepspraktijk. Dr. Jacquelien Bulterman, lector Docent en Talent verbonden aan de Academie Educatie, doet in september de aftrap van de publiekscolleges Maatschappelijke Vraagstukken met als thema Is alles van waarde

‘De trend in het onderwijs is om leraren en scholen af te rekenen op meetbare prestaties en dan met name de resultaten op het vlak van rekenen en taal’, zegt Jacquelien Bulterman. ‘Op zich is dat niet onlogisch, dit zijn basisvaardigheden die iedereen nodig heeft. Maar het wordt een probleem als de scores verabsoluteerd worden. Het gevaar bestaat dan dat de meetcultuur tot verschraling leidt. Dit geldt voor het onderwijs, maar ook voor andere professies.’

Locatie: Christelijke Hogeschool Ede, Oude Kerkweg 100, Ede. Tijd: 20.00 - 22.00 uur. Kosten reeks: € 25,-

w w w. c h e . n l

e Kerk? Hoe ver ga jij voor de Vervolgdva het Er zijn in de geschiedenis nve Ontmoet jongeren oit zo el ndom noginnoEgypte. christe geloof om hu vervolgdmee Garisdeze opnhe reis. tenen zomer ch t zijn als vandaag de dag. Hoe zougelov en moeten om in het geheim teOpen Doors je eigen of te worden verstoten door ris ch tenen familie? Hoe gaan vervolgde m tie en om met spanning, discri inage ren geestelijke strijd? De meeste jon lging, die te maken hebben met vervo jijzelf. zijn helemaal niet zo anders als , gebruiken Ze hebben dezelfde dromenen op dezelfde mobieltjes zitten or Do s dezelfde social media als jij. Open jongeren organiseert speciale reizen om aken en jeugdwerkers te laten kennerism lging met de realiteit van christenvbevo t. Het en de wereld waarin dat ge bour e zijn geen vakantietrips, maar eiend

Willem Maarten Dekker

Jongeren reizen

Provocatie over de zin van God en geloof

je vervolgde

1192-Adv_Jongerenreizen_Egypte.indd 1

In Gereformeerde spiritualiteit onderzoekt dr. J. Hoek het kenmerkende van gereformeerde spiritualiteit, een geloofsbeleving waarin God centraal staat.

ISBN 978-90-8897-033-7 144 blz., €14,95

ISBN 978-90-8897-038-2 222 blz., €12,50

Spraakmakende boeken

Kijk voor meer informatie op

www.opendoors.nl/reizen

Dr. Willem Maarten Dekker geeft in Provocatie een nieuwe betekenis aan de twee belangrijkste woorden van het christendom: God en geloof.

Verkrijgbaar bij de boekhandel en via www.uitgeversgroepjongbloed.nl

24-04-12 10:17

‘een deeltijdbijbelschool voor christenen die gestimuleerd willen worden in hun geloof’.

Artios Bijbelschool GRATIS

Vanuit de Bijbel toegerust worden in je persoonlijk geloof en functioneren in kerk en maatschappij? Wil je meer ontdekken bij het lezen van de Bijbel? Schrijf je dan in voor één van onze cursussen over ontdekkende Bijbelstudie!

www.artiosbijbelschool.nl

Samen de Bijbel (her)ontdekken…


Leiderschapsseminar Ben Tiggelaar

Terugblik op een geslaagde avond Op 2 april 2012 presenteerde Ben Tiggelaar het

geven. ‘Als je mensen op hun sterke punten

leiderschapsseminar, georganiseerd door de

aanstuurt, is het effect vele malen groter. Dat

Christelijke Hogeschool Ede en Compassion.

betekent dat je misschien het puntje van je

Tiggelaar benadrukte dat je als goed leider

tong moet bijten als het minder goed gaat.

een richting moet kiezen en daar concrete

Maar positief stimuleren werkt vele malen

actiepunten aan verbindt. Bovendien stelde

beter dan negatief corrigeren.’

hij: ‘Als jij geen plan hebt voor je leven, heeft iemand anders dat wel voor jou. Stop ermee

Bezoekers reageerden enthousiast op het

om iedereen te pleasen en volg je roeping.

seminar: ‘Het verhaal van Tiggelaar was

Dat geeft de meeste werkbevrediging.’

verrassend actueel en enthousiasmerend’, merkte één van de bezoekers op. Een ander: ‘Ik heb gemerkt dat ik op de goede weg ben.

De energieke managementgoeroe stimuleerde

Tiggelaars verhaal is een bemoediging om

de seminarbezoekers om positief leiding te

hiermee door te gaan!’

voor je leven, heeft iemand anders dat wel voor jou.’

▼

37

Positief leidinggeven

‘Als jij geen plan hebt

w w w. c h e . n l

transfer

docent uitgelicht

5 vragen aan Anne Pals ‘Reflectief onderzoek kan een bedding graven voor verandering’ In een grijs verleden studeerde Anne Pals (53) voor sociaal-cultureel werker aan – toen nog – De Vijverberg. De school liet hem niet meer los: hij was jarenlang docent aan de opleiding hbo-theologie van de CHE. Na een studie (Master Begeleidingskunde) is hij nu als begeleidingskundige actief voor de hogeschool.

Waar houd je je op de CHE mee bezig?

omdat je dan begeleiding op maat kunt bieden,

ze veel authentieker. Dan kunnen ze gemakkelij-

‘Ik ben aangesteld als coördinator van het

maar ook omdat reflectief onderzoek een

ker hun talenten inzetten en ontwikkelen.’

Instituut voor Professioneel Begeleiden (IPB).

bedding kan graven voor verandering. Er zijn heel

Dat is een nieuw instituut dat deel uitmaakt

veel goede begeleidingsvormen, maar ze zijn niet

van de transferafdeling van de Academie Sociale

allemaal geschikt voor elk probleem. Als je goed

Studies. Via Transfer bieden we aan uiteenlo-

onderzoek doet, kun je kijken wat écht nodig is

kerken begeleid rond conflicten. Ik merkte dat je

pende klanten begeleiding. We doen dat op drie

om een probleem aan te pakken. Onze visie als

ruzies binnen seculiere organisaties soms gemak-

niveaus: op individueel niveau, op teamniveau

IPB is om daar werk van te maken: eerst zelf aan

kelijker kunt oplossen dan binnen christelijke

en op organisatieniveau. Al die vormen brengen

den lijve ervaren wat er speelt. Na zo’n analyse

organisaties. Het wordt allemaal wat heftiger als

we nu samen in één instituut, dat voor de zomer

kun je veel beter aangeven wat een organisatie

de waarheid in het geding is. Ik zou daar graag

gepresenteerd zal worden.’

op verschillende niveaus – het geheel, de teams,

nog eens meer studie naar doen.’

de individuen – kan doen.’

‘Als je mensen van binnenuit kunt veranderen, zijn ze veel authentieker’

‘Ik heb de afgelopen jaren veel organisaties en

Wat doe je het liefst als je niet aan het werk bent?

‘Ik ben een groot liefhebber van Bach. Vaak zit

‘Ik zie dat allerlei vormen van coaching langzaam

ik ’s ochtends vroeg al achter het orgel om zijn

aan het veranderen zijn. Coaching wordt steeds

werk te spelen. Morgenochtend mag ik weer

meer ontwikkelingsgericht in plaats van resul-

naar de Jacobikerk in Utrecht om daar orgelles te

taatgericht. Logisch, je kunt door coaching wel

krijgen – dat doe ik met veel plezier.’

het gedrag van mensen proberen te veranderen, maar daaronder zit iemand met een bepaalde

Meer weten? Mail naar [email protected] of bel met

persoonlijkheid en identiteit. Daar moet je begin-

0318-696468.

nen. Ik vind dat een positieve trend. Het betekent

‘Ik vind het uitdagend om de problemen binnen

dat je veel fundamenteler kunt gaan begeleiden.

organisaties goed te onderzoeken. Niet alleen

Als je mensen van binnenuit kunt veranderen zijn

▼

Waar loop je warm voor?

Wat is de meest opvallende trend binnen je vakgebied?

Welk project staat er op je verlanglijstje?

38

transfer

nieuws

Permanente Educatie bij Transfer Theologie Transfer Theologie biedt vijf post-hbo opleidingen aan die door PKN erkend zijn in het kader van de Permanente Educatie van predikanten en kerkelijk werkers. Transfer Theologie is onderdeel van de Academie Theologie van de CHE. Twee van de vijf post-hbo opleidingen, Teamwerk in kerk en gemeente en Leren in de gemeente, zijn opgenomen in het aangestuurde aanbod voor predikanten en kerkelijk werkers. De andere drie zijn onderdeel van het open aanbod: Ouderenpastoraat, Verdieping Pastorale Vaardigheden en Het Avontuur van de Preek. Dirk van Schepen, coördinator Transfer Theologie: ‘Typerend voor onze aanpak is dat wij competengaven, talenten en de specifieke leervragen van

denominatie. Dirk van Schepen: ‘Dat je samen

de integratie van kennis, vaardigheden en de

de deelnemers.’

leert en ervaringen deelt over kerkmuren heen,

persoon voor ogen hebben. Bij ons is de theorie

De post-hbo opleidingen zijn toegankelijk

wordt ervaren als een meerwaarde van studeren

niet los verkrijgbaar van de praktijk en vice versa.

voor alle professionals (predikanten en

aan de CHE.’

De persoon van de predikant of de kerkelijk

kerkelijk werkers) die actief zijn binnen kerken,

Meer info op www.che.nl/transfertheologie of via

werker staat centraal. We sluiten aan bij de

gemeenten en christelijke organisaties, ongeacht

[email protected].

▼

tiegericht werken, dat wil zeggen dat wij altijd

Supervisie & Coaching nu in Ede én Gouda De opleiding Supervisie & Coaching van de Academie Sociale Studies kun je in Ede volgen, maar bij voldoende aanmeldingen bieden we deze post-hbo opleiding ook in Gouda aan. We werken hierbij samen met

Je bent maatschappelijk werker, hulpverlener

begeleiden we je om te beoordelen of een zelf-

ook aandacht aan coaching en andere bege-

of therapeut. En ergens kriebelt het; zal ik voor

standige praktijk wat voor jou is en hoe je dat

leidingsvormen. Kijk voor meer informatie op

mezelf beginnen? Die vrijheid lokt, maar wat

kunt verwezenlijken. Kijk voor meer informatie

www.che.nl/supervisieencoaching.

komt er allemaal bij kijken? In deze opleiding

op www.che.nl/eigenpraktijk.

professionals te begeleiden in hun beroep. De nadruk ligt op supervisie, maar we besteden

▼

39

▼

Nieuwe opleiding: post-hbo Eigen Praktijk

Driestar Educatief. Als supervisor leer je om

w w w. c h e . n l

Publicaties CHE

Boeken en publicaties van CHE-medewerkers en (oud-)studenten

Kussengevecht Minella van Bergeijk

Liefde combineren met het gewone leven is een aantrekkelijke uitdaging. Vol humor beschrijft Minella van Bergeijk (oud-student MWD) herkenbare situaties uit de dagelijkse praktijk. De aansprekende metaforen, handige tips, korte verdieping en grappige illustraties maken dit boek tot een verademing in de categorie relatieboeken. Geen zwaar theoretisch boek voor als je problemen hebt, maar juist voor hen die ernaar streven om de liefde leuk te houden. Een (h) eerlijk boek voor stellen die meer inzicht willen krijgen in zichzelf en hun partner. Uitgeverij Ark Media, www. arkmedia.nl,160 pag., € 15,95, ISBN 9789033819810

Hunkeren naar rust

Boek over benedictijnse invulling voor ons dagelijks leven.

Met bijdragen van drs. Auke Bos

Dit boek draagt bij aan de ontwikkeling van

Dit boek sluit aan bij de volgende uitstroomverbijzondering: GGZ

ThiemeMeulenhoff Zorg bestaat uit ThiemeMeulenhoff Zorg Basisboeken, Traject V&V, i-care flex, Verpleegtechniek in Beeld, InCasu en een reeks ondersteunende uitgaven (Anatomie & Fysiologie, Basisboek Pathologie etc.). Kijk voor meer informatie op www.thiememeulenhoff.nl/zorg

psychosociale problemen, een psychiatrische stoornis of een verslaving. Het accent van het verplegen ligt op begeleiden en 9006924510_omslag.indd 7

ThiemeMeulenhoff, www.thiememeulenhoff.nl/zorg, 444 pag., € 71,10, ISBN 9789006924510

Verzorgen in de geestelijke gezondheidszorg

drs. Auke Bos en Tieti Hoekstra Dit boek draagt bij aan de ontwikkeling van beroepscompetenties van verzorgenden op niveau drie. Het gaat over hoe je in verschillende zorgsituaties aan verschillende zorgvragers met verschillende zorgbehoeften zorg kunt verlenen op

journalist Rick Timmermans (oud-student Journalistiek en

basis van de meest voorkomende aandoeningen die

medewerker J&C) ging een bel rinkelen: zou Benedictus ook

je kunt tegen komen in de Geestelijke

een boodschap hebben voor mensen buiten het klooster, in deze tijd? Met die vraag

www.uitgeverijtenhave.nl, 160 pag., € 14,95, ISBN 9789025961510

Kerk voor een nieuwe generatie Sabine van der Heijden (zie ook artikel p. 26)

Jongeren en kerk: een spannende combinatie. Veel kerken verliezen jongeren, andere groeien juist. Wat hebben jongeren nodig om te leren geloven? In Kerk voor een nieuwe generatie neemt Sabine van der Heijden (Academie Theologie) ons mee in haar zoektocht. Ze verkent recente culturele ontwikkelingen en de invloed daarvan op onze manier van geloven. Met de termen 1.0, 2.0 en 3.0 beschrijft ze verschillende vormen van kerk-zijn en de consequenties die deze hebben: niet alleen voor het kinderen jeugdwerk, maar ook voor de geloofsopvoeding in gezinnen en het totale gemeentezijn. Gezin, kerk en jeugdwerk zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden in het proces van leren geloven van nieuwe generaties. Kerk voor een nieuwe generatie biedt inspiratie en stof tot nadenken voor predikanten, (jeugd)ouderlingen, jeugdwerkers en anderen die geïnteresseerd zijn in de plek van kinderen en jongeren in de kerk. Uitgeverij Medema, www.medema.nl, 218 pag., € 14,95, ISBN 9789063536466

07-04-11 13:52

ondersteunen en het leveren van een bijdrage aan de behandeling.

nonnen ervaren steeds weer hoe wijs deze regel is. Bij

spirituele en praktische kanten van de Regel van Benedictus. Uitgeverij Ten Have,

Geestelijke Gezondheidszorg

gezondheidszorg. Mensen van alle leeftijden met

dagelijkse kost. Niet voor niets. Duizenden monniken en

vandaag. Een persoonlijk en journalistiek boek over het monastieke leven en de

Dit boek – Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg – maakt deel uit van de serie ThiemeMeulenhoff Zorg Basisboeken. Het boek draagt bij aan jouw ontwikkeling van beroepscompetenties. Beroepscompetenties zijn contextgebonden. Ze gelden slechts in bepaalde beroepssituaties, ook wel contexten genoemd. Een context wordt gevormd door personen met een bepaalde aandoening (een cliëntencategorie) in een bepaalde zorgomgeving (een branche). Dit boek gaat over het verplegen van cliënten in de geestelijke gezondheidszorg. Dit zijn mensen van alle leeftijden, met psychosociale problemen, een psychiatrische stoornis of een verslaving. Het accent van het verplegen ligt op begeleiden en ondersteunen. Daarnaast lever je een grote bijdrage aan de psychiatrische behandeling. Je werkt op verschillende plekken: bij de cliënt thuis, op straat, in een open of gesloten instelling of bijvoorbeeld een zorgboerderij. Kortom: het is heel afwisselend werk, waarvoor je aardig wat specialistische kennis in huis moet hebben. Die kennis vind je in dit boek.

Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg

Het gaat over het verplegen van cliënten in de geestelijke

In veel kloosters is de Regel van Benedictus nog altijd

Geïnspireerd door benedictijnen schrijft hij over Benedictus’ boodschap voor

Werken als Verpleegkundige. Dat is leuk en afwisselend werk. Verantwoordelijk werk ook. Mensen doen een beroep op jou als het gaat om zorg en begeleiding in situaties waarin zij dat tijdelijk of langdurig niet zelfstandig kunnen. Het vraagt van jou dat je beschikt over de juiste competenties. Dit boek bevat de theorie die je nodig hebt om op een verantwoorde manier zorg te verlenen aan mensen die aan jou zijn toevertrouwd.

beroepscompetenties van verpleegkundigen op niveau vier.

Rick Timmermans

begon hij aan zijn pelgrimage langs kloosters in binnen- en buitenland.

Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg – niveau 4

Zorg basisboek Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg

Aan elkaar gegeven, aan elkaar gewaagd

Verplegen in de geestelijke gezondheidszorg

Gezondheidszorg. Auke Bos is verbonden aan de Academie Gezondheidszorg. ThiemeMeulenhoff, www.thiememeulenhoff.nl/zorg, 332 pag., € 59,80, ISBN 9789006924343

Altijd leerling

Altijd leerling Plano_Layout 2 12-09-11 10:26 Pagina 1

Basisboek catechese

Altijd leerling is met recht een basisboek voor de catechese. Het

geloofsleren in de gemeente wordt vanuit de basis doordacht. De leidende gedachte in deze nieuwe catechetiek is de lerende gemeente in de brede zin van het woord. Het leren beperkt zich in zo’n gemeente

Altijd leerling voorziet in de behoefte aan een nieuw niet tot jongerencatechese, maar doortrekt het hele gemeente-zijn.

Het boek zet in met de praktijk door drie catechetische praktijksitua-

ties te schetsen. Daarna volgen theorievorming, reflectie en theologische,

studieboek voor de catechese. De leidende gedachte in pedagogische en didactische aspecten van catechese en geloofsleren.

Het boek eindigt met een uitvoerig deel met praktische handvatten.

Elk hoofdstuk bevat aanwijzingen voor de manier waarop de lezer zich

de inhoud eigen kan maken en er in de gemeente mee aan de slag kan.

deze nieuwe catechetiek is de lerende gemeente in de

Basisboek catechese

brede zin van het woord. Het boek zet in met de praktijk

De Kock, Verboom e.a.

Het basisboek richt zich op iedereen die leiding geeft aan leren in de ge-

meente: catecheten, predikanten en toerustingscommissies. Daarnaast

door drie catechetische praktijksituaties te schetsen. is het boek bedoeld als studieboek voor theologie-opleidingen.

Basisboek catechese

Altijd leerling

Auteurs van dit boek zijn dr. A. de Kock, dr. W. Verboom, A. Pals MA, dr. J.W.

Daarna volgen theorievorming, reflectie en pedagogische van Pelt en drs. A. Stijf. Zij hebben brede ervaring op het gebied van de cate-

chese. Drs. B.T. Wallet schreef een bijdrage over leren in het Jodendom.

Jos de Kock, Wim Verboom e.a.

ISBN 978-90-239-2597-2

en didactische aspecten van catechese en geloofsleren. w w w. u i t g e v e r i j b o e k e n c e n t r u m . n l

Boekencentrum

NUR 746

Het basisboek richt zich in de eerste plaats op studenten aan theologische faculteiten en hbo-opleidingen. Daarnaast biedt het veel uitdaging, overzicht en verdieping voor catecheten, predikanten en toerustingscommissies. Bij elk hoofdstuk worden aanwijzingen gegeven hoe de lezer zich de inhoud kan eigen maken. Aan dit boek werken mee: dr. A. de Kock, , dr. J.W. van Pelt, en dr. W. Verboom en vanuit de Academie Theologie: Anne Pals MA, drs. Arnolt Stijf. Boekencentrum uitgevers, www.boekencentrum.nl, 328 pag., € 27,50, ISBN 9789023925972

40


Biedt zich aan Positie open? In BIEDT ZICH AAN presenteren zich oud-studenten die een (nieuwe) baan willen. SCHERP doet de voorronde van het sollicitatiegesprek. Vandaag met Marianne van Eeken (27), in 2007 afgestudeerd in Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Ze heeft ervoor gestudeerd, dus zichzelf omschrijven in één woord is niet moeilijk voor Marianne. ‘Een mensenmens’, vindt ze. ‘Iemand die geïnteresseerd is in anderen, in wat hen beweegt, in hoe het met ze gaat. En nee, als caissière kun je minder met die kwaliteiten, dus Van Eeken hoopt dat het zover niet komt. Ze wil een baan in haar vakgebied Maatschappelijk werk en Dienstverlening. Wat heb je de afgelopen jaren gedaan? ‘De laatste vier jaar heb ik via een detacheringbureau in Utrecht, Barneveld en Almere als schuldhulpverlener gewerkt. Mensen die in de schulden zitten kloppen aan bij hun gemeente en ik deed de intake. Maar de gemeenten bezuinigen op dit moment volop en als gedetacheerde heb ik mijn baan verloren.’ Word je nooit down van al die probleemsituaties? ‘Ik ben een realist met hoop. Voor elke situatie is een oplossing. In mijn vorige werk ging het om de financiële problematiek. In mijn volgende baan zou ik graag werken met mensen of gezinnen die op meerdere levensgebieden problemen hebben. Het liefst als casemanager. Dan voer je de regie over het hulpverleningstraject van een cliënt waar meerdere hulpverleners bij betrokken zijn. Ik houd van netwerken en samenwerken.’ Waarin onderscheid jij je van anderen in je vakgebied?

realist

Zelfstandig

Mensenmens

Samenwerken

‘Ik zie snel iemands kwaliteiten en maak die tot mijn uitgangspunt. Daarnaast neem ik geen blad voor de mond. Ik durf iemand te zeggen waar het op staat en ik kan mensen aan het denken zetten.’ Wat voor werkgever past bij jou?

Je zit net op dat terrasje en je baas belt. Je blijkt onverwacht toch echt nodig te zijn. Wat doe je? ‘Hangt ervan hoe nijpend het is. (Denkpauze) Nee, ik ga terug naar mijn werk. Ik heb deze middag toch ook niet weken tevoren gepland?’

Een plek waar ik als werknemer vertrouwen en zelfstandigheid krijg. Een controlecultuur is niets voor mij.’ Ben je bereid om naar Noord-Groningen te verhuizen voor je werk? ‘Nee, ik wil graag een redelijke reistijd binnen de regio Zwolle,

Je wint een miljoen. Wat ga je ermee doen? ‘Eerst goed nadenken. En besteden aan iets dat blijvend is. Als ex-schuldhulpverlener zou ik graag bijdragen aan armoedebestrijding binnen of buiten Nederland. Maar ik zou ook graag een huis kopen.’

Harderwijk, Apeldoorn of Ede.’ Je hebt onverwacht een middag vrij. Wat ga je doen? ‘Ik kijk of er een vriendin vrij is en ga lekker op een terrasje bijkletsen.’

41

Is Marianne van Eeken door naar uw tweede ronde? Neem contact op via (06) 26902696 of e-mail [email protected]

w w w. c h e . n l

Agenda

augustus

23 augustus 2012 Extra Open Avond voor deeltijders

18:30 - 21:00 uur

Deeltijd/duaal/digitaal

september Start Publiekscollege Christelijke Filosofie Transfer Journalistiek & Communicatie 19.00-21.00 uur 24 september 2012

24 augustus 2012 Master Contextuele Hulpverlening 2012-2014 Transfer Sociale Studies

29 augustus 2012 Start opleiding Vakleerkracht

bewegingsonderwijs via Pabo Transfer Educatie

14 september 2012 Post-hbo Speltherapie 2012-2014 Transfer Sociale Studies

14 september 2012 Post-hbo Supervisie & Coaching Ede 2012-2014 Transfer Sociale Studies

17 september 2012 Start cursus Werken in een Professionele Leergemeenschap

Transfer Educatie

18 september 2012 Publiekscollege Maatschappelijke Vraagstukken

Transfer Educatie

19 september 2012 Start cursus Startende ICO (Interne Coach Opleider)

Transfer Educatie

20 september 2012 Post-hbo Huiselijk Geweld 2012-2013 Transfer Sociale Studies

20 september 2012 Studieavond THGB:Visie op profetie bij

puriteinen en in de Nadere Reformatie -

5 september 2012 Post-hbo Contextuele Hulpverlening

2012-2014/Specialisatie (jr 3 en 4)

Transfer Sociale Studies

5 september 2012 Studiemiddag Grip op je groep Transfer Educatie

6 september 2012 Start module Zorg in de klas: Eindopdracht Transfer Educatie

6 september 2012 Start module Zorg in de klas: Gedragsproblemen 3

Transfer Educatie

7 september 2012 Post-hbo Intens, Ambulante Gezinshulp 20122014


7 september 2012 Post-hbo Contextuele Hulpverlening 20122014/Basis (jr 1 en 2)


12 september 2012 Werkveldbijeenkomst De kleuter gekend: overgang groep 2/3

Transfer Educatie

13 september 2012 Start module Zorg in de klas: Oriëntatie op zorg Transfer Educatie

13 september 2012 Start cursus Ouderenzorg 4 avonden Transfer Gezondheidszorg

dr. M. van Campen, Ede 19.00-21.45 uur

Transfer Theologie

20 september 2012 Start module Zorg in de klas: Gesprekstechnieken

Transfer Educatie

20 september 2012 Start module Zorg in de klas: Gedragsproblemen 4

Transfer Educatie

25 september 2012 Publiekscollege Maatschappelijke Vraagstukken

Transfer Educatie

27 september 2012 Start module Zorg in de klas:

Handelingsplannen schrijven (basis)

Transfer Educatie

27 september 2012 Start module Zorg in de klas: Dyscalculie Transfer Educatie

Post-hbo Management voor non-profit organisaties Transfer Mens & Organisatie 12 september 2012

42


Meer informatie: www.che.nl/agenda

oktober

8, 22 oktober 2012 Publiekscollege Christelijke Filosofie 19.00-21.00 uur

Transfer Journalistiek & Communicatie

9 oktober 2012 Post-hbo Ouderenadviseur 2012-2013

2 oktober 2012 Start Post-hbo Ouderenpastoraat


09.00-16.00 uur

10 oktober 2012 Studiemiddag Kids’ Skills

Transfer Theologie

Transfer Educatie

2 oktober 2012 Start Post-hbo Creatief Crossmediaal

10 oktober 2012 Symposium Vroeg Engels i.s.m. Marnix

Communiceren

Academie Utrecht Transfer Educatie

Transfer Journalistiek & Communicatie

11 oktober 2012 Studieavond THGB: Visie op profetie bij

3 oktober 2012 Post-hbo Coaching 2012-2014 Transfer Sociale Studies

reformatoren - prof.dr. E.A. de Boer, Kampen Transfer Theologie

Transfer Educatie

november

Open D ag 10

19.00-21.45 uur

4 oktober 2012 Start module Zorg in de klas: Spelbegeleiding

:00 - 15:00

10 novem

6 november 2012 Applicatiecursus Coaching Transfer Sociale Studies

uur

ber 2012

8 november 2012 Start module Zorg in de klas: Rekenen Transfer Educatie

8 november 2012 Start cursus IB-verdieping

1 november 2012 Decanendag

Afd. Marketing & Communicatie

5 november 2012 Start opleiding Praktijkondersteuner in de Huisartsenpraktijk 1 jarig

10 november 2012

14 november 2012 Korte Cursus Beeldtaal Transfer Sociale Studies

Transfer Gezondheidszorg

14 november 2012 Netwerkbijeenkomst De kleuter gekend

19.00-21.00 uur

29 november 2012

5, 19 november 2012 Publiekscollege Christelijke Filosofie Transfer Journalistiek & Communicatie

SCHERP is het officiële

relatiemagazine van de

Christelijke Hogeschool Ede (CHE). SCHERP richt zich op alle relaties waar zij voor opleidt: studenten, oud-studenten, stagebedrijven of -instellingen en kerkelijke

gemeenten. SCHERP verschijnt

driemaal per jaar in een oplage van 13.000 exemplaren. ISSN: 1876-9535.

Experience Day 10:00 - 14:00 uur Mens & Organisatie 10:00 - 14:00 uur


Colofon

Transfer Educatie

29 november 2012 Special Experience Day

6 november 2012 Post-hbo Verslavingszorg 2012-2014

van de CHE in alle domeinen

Transfer Educatie

Open Dag 10:00 - 15:00 uur

Academie Mens & Organisatie

Redactieadres

Met medewerking van

Druk

Bezoekadres: Oude Kerkweg 100,

Segers, Machteld van Roest, Bas

Gedrukt op FSC gecertificeerd

Postadres: Postbus 80, 6710 BB Ede 6717 JS Ede

Telefoon: 0318 - 696300

Rieke Celebi, Felix de Fijter, Wietske Popkema, Margreet van der Hauw, Benjamin Hoddenbagh en Marijke

BDU Barneveld papier®

Toorman

Advertentie-exploitatie

Hoofdredacteur

Ontwerp en vormgeving

T: 036 - 7113072 / 06 - 23056672

Eindredactie

Fotografie

E-mail: [email protected]

Arjan van Vugt

Muntz

Redactiecoördinatie Clarinde Oussoren

Cateleijn Schenk/Muntz

Muntz, Amersfoort

Els Jacobi, Laanstra Fotografie, eigen archief-materiaal geïnterviewden Uitgever

Afdeling Marketing & Communicatie, CHE

De Volgende SCHERP komt uit in november 43

Maximum Life, Eddy Morren E: [email protected]

Wil je SCHERP niet meer

ontvangen? Stuur dan een

bericht naar [email protected] of het redactieadres.

De redactie is niet aansprakelijk

voor de inhoud van advertenties en aanbiedingen in SCHERP. Nabestelling

SCHERP is na te bestellen

(e 5,- incl. verzendkosten) via het redactieadres.

w w w. c h e . n l

ijzersterk in kranten en tijdschriften “prima prijskwaliteit verhouding persoonlijke benadering en een plezierige samenwerking”

www.bdu.nl

Het gevoel dat je nergens echt bij hoort 12

Recommend Documents