leerlingendossier bij een film voor leerlingen van het 6de leerjaar en ouder
voor de film
Hoewel het leven van Beshkempir en zijn vrienden zich afspeelt in de voormalige Sovjetrepubliek Kirgizië, verschilt het maar weinig van dat van hun leeftijdgenoten elders. Het stelletje aankomende pubers speelt herkenbare spelletjes, haalt samen kattenkwaad uit en ervaart de eerste prille verliefdheid. Op een dag komt Beshkempir er echter achter dat er iets is dat hem anders maakt dan de anderen. Tijdens een ruzie met zijn beste vriend, om de aandacht van een meisje, krijgt hij te horen dat hij een adoptiekind is. Met dit nieuws verandert er heel wat in het leven van de jongen. Hij voelt zich niet alleen een verschoppeling, zijn vrienden gaan hem ook zo behandelen. De enige die begrip heeft voor zijn worsteling met zijn identiteit is zijn grootmoeder.
Kirgizië 1998 81’ regie: Aktan Abdikalikov hoofdrolspeler: Beshkempir: Mirlan Abdikalikov
Wist je, dat de acteur die Beshkempir speelt de zoon is van de filmmaker?
open doek
“beshkempir”
1
na de film
Wist je, dat in de familie van de regisseur weinig gepraat werd? Hij vindt dat ook een goede filmmaker niet teveel woorden mag gebruiken.
de film vond ik mooi omdat…
de film vond ik niet zo mooi omdat…
het leukste aan de film was:
ik zou de film nog wel eens willen zien omdat…
ik zou de film absoluut niet meer willen zien omdat…
open doek
“beshkempir”
2
wat heb je gezien? Meestal zie je een film maar één keer. Het is dus heel normaal dat je niet alles gezien of opgemerkt hebt. Toch zijn er zeker enkele zaken opgevallen.
1. kleurgebruik De film is voor het grootste deel in zwart-wit weergegeven. Slechts hier en daar werd een beeld ingekleurd. Geef eens een paar scènes waarbij de regisseur kleur gebruikte.
2. geluid Ook met het geluid en de achtergrondmuziek is zuinig omgesprongen. Je hoort hoofdzakelijk alledaagse geluiden. Wanneer hoorde je: de wind die door de bomen waait:
traditionele muziek:
een blaffende hond:
Wat hoorde je bijna de hele tijd door?
open doek
“beshkempir”
3
3. dieren en natuurelementen Enkele dingen komen regelmatig terug in de film. Weet je nog wanneer? de kikker: bomen: zand en stof: scherp wit licht: de amulet: welk dier kwam regelmatig terug :
wat heb je gevoeld?
Waarom denken jullie dat de regisseur hier en daar een scène in kleur bracht?
Welke gevoelens roepen de scènes op waarbij traditionele muziek te horen is op de achtergrond?
Beschrijf eens hoe Beshkempir zich voelde wanneer de wind de bomen door elkaar schudde?
In welke scènes is de vogel nadrukkelijk aanwezig?
Waar denkt Beshkempir dan meestal aan?
Soms staan de bomen in bloei. Wanneer?
Welk gevoel geeft dat?
Je ziet 2x een scherp wit licht. Waarom zou de regisseur dit gedaan hebben denk je?
open doek
“beshkempir”
4
het verhaal
puzzelwoord Heb je aandachtig gekeken? En hoe goed kan je puzzelen met letters? Probeer eens! Zoek het juiste antwoord op elke vraag. Met de letters achter elk juist antwoord kan je een woord vormen. Dit woord heeft alles te maken met de film. Kan jij dit sleutelwoord vinden? 1. De film speelt zich af in Kirgizië, dat ligt net onder - Kazachstan - China
R A
2. Wat krijgt Beshkempir bij zijn adoptie mee van zijn natuurlijke moeder? - een amulet in de vorm van een gekleurd zakje - een fel gekleurd deken
U F
3. De jongens smeren zich in met modder om - een moddergevecht te houden - niet gestoken te worden door de bijen
E I
4. De diertjes op de rug van de dikke dame met blote borsten zijn - bloedzuigers - slakken
B U
5. De jongens maken een naakte vrouw in het zand en experimenteren ermee. Hoeveel krijgen de kans om te experimenteren vooraleer een kudde koeien de jongens komt storen? -2 -3
O T
6. Beshkempir wil weten waarom hij de naam 'vijf oude vrouwen' heeft gekregen. De oma zegt: - om je te beschermen T tegen het kwaad - omdat er vijf vrouwen aanwezig waren tijdens je geboorte S
7. De bagagedrager gaat soms van de fiets - zodat de meisjes wel voor op de fiets mee moeten - gewoon omdat het stoerder overkomt
E L
open doek
“beshkempir”
5
8. Het meisje waarop Beshkempir verliefd is heet - Amira - Aynura
R P
9. Het openingsbeeld en het slotbeeld hebben iets gemeen, namelijk - in allebei is Beshkempir te zien - in allebei is een lappendeken te zien
K E
Het woord dat je met de letters kan vormen is :
het land Misschien weet je niet zoveel over Kirgizië en wil je er een aantal dingen over ontdekken. Je atlas kan je hierbij helpen. Zoek eens op: Waar zou Kirgizië liggen? Welke taal spreken ze er? Heb je enig idee hoe groot Kirgizië is? Vergelijk Kirgizië met ons land. Welk land is het grootst? Hoeveel keer groter? Hoeveel mensen wonen er in Kirgizië? En in België? Welk land heeft dan de grootste bevolkingsdichtheid?
open doek
“beshkempir”
6
Je hebt gezien dat Beshkempir en zijn vrienden dezelfde spelletjes spelen als wij. Weten jullie nog hoe het ging?
ringero rangero Je hebt een ring tussen je gesloten handen. De anderen sluiten hun handen op dezelfde manier. Je schuift, tijdens het zingen, met je gesloten handen tussen de handen van de anderen. Op deze manier moet je, zo onopvallend mogelijk, de ring in iemands handen laten vallen.
ringero, rangero, ik moet zenden ik moet de ring naar Amerika verzenden hij is niet hier, hij is niet daar hij is in Amerika maar ik weet niet waar Het 2de deel van het lied is een aftelling. Heb je de ring afgegeven, tik dan op de rug of het hoofd van de anderen terwijl je zingt:
en nu moet jij kunnen raden wie die mooie ring van mij gestolen heeft en wie er de dief van is Net als in de film kan nu de persoon die de ring heeft gekregen opstaan om samen met jou een opdracht te bedenken. Je spreekt samen een titel van een film, een boek, de naam van een bekende persoon, een land, … af. De anderen krijgen de eerste letter van de film, het boek, … en diegene die het juiste antwoord geeft krijgt de ring, waarna het spel opnieuw begint. Je kan het spel ook als volgt verder spelen: De laatste die getikt wordt moet raden wie de ring ‘gestolen’ heeft. Is het antwoord juist, dan krijgt deze persoon de ring en wordt de werkwijze herhaald. Zo niet, dan mag jij de ring terug.
touwtjes overnemen
zoek iemand uit met wie je het spel wil spelen. Weet je niet meer precies hoe, dan kan je de tekst hieronder proberen te volgen.
neem een touwtje van ongeveer 60 cm en knoop het dicht zodat je een gesloten cirkel bekomt
schuif je twee handen in het touwtje en span het aan, zodat de draad over de rug van je handen loopt, tussen duim en wijsvinger.
ga dan met je rechterhand naar je linkerhand en schuif hem, langs de buitenkant, onder het touw door.
doe dit zelfde ook met je linkerhand.
nu lopen er 2 draden over de rug van je hand en 1 draad over de palm van je hand open doek
“beshkempir”
7
span de draad op door je handen zover mogelijk uit elkaar te houden. Schuif met je rechtermiddenvinger onder de draad die over de palm van je linkerhand loopt.
doe het zelfde met je linkermiddenvinger: schuif hem onder de draad die over de palm van je rechterhand loopt. van hier af kan het spel beginnen en heb je dus een tweede persoon nodig
de 2de persoon neemt de draad over door het kruispunt van de draden tussen duim en wijsvinger te nemen (tegelijkertijd aan beide kanten) en ze, langs de buitenkant, onder de rechte draad door te trekken.
de 1ste persoon neemt nu opnieuw de draad over door de buitenste kruispunten van het touw tussen duim en wijsvinger te nemen en ze onder de rechte draad door te steken.
je krijgt nu zes rechte draden naast mekaar, opgespannen tussen je vingers
persoon 2 steekt zijn rechtse pink onder de linkse binnenste draad. Met de linkse pink neemt hij de rechtse binnenste draad en trekt die onder de linkse door. Terwijl hij de draadfiguur met zijn pinken helemaal open trekt (zorg dat hij bij niemand van de vingers afglipt!) stopt de 2de persoon duimen en wijsvingers, van boven naar onder, in de opening die zich vormt tussen de eerder genoemde rechte draden en de draden die door de pinken opzij getrokken worden. Hij haakt de vingers achter deze rechte draden door, nog steeds zonder de pinken te lossen. Zo ontstaat weer een nieuwe figuur.
door steeds weer opnieuw met je duim en wijsvinger de kruisende draden onder of boven te steken kan je eindeloos doorspelen.
open doek
“beshkempir”
8
Beshkempir heeft het in de film niet makkelijk. Hij is verliefd, heeft ruzie met zijn beste vriend, wordt gepest omdat hij geadopteerd is, is verdrietig omdat zijn oma sterft, .... Misschien herken je jezelf wel in hem. Denk hier eens over na en schrijf eventueel je gevoelens neer. Knip je ‘gedachtenwolk’ uit en kleef hem samen met die van de anderen op een groot papier dat je in de klas kan hangen. Wil je je gedachten met niemand delen maak dan een ‘prop’ van je gedachten en kleef deze op het grote papier.
open doek
“beshkempir”
9
Niet iedereen kan met zijn vragen of problemen bij iemand terecht. Soms heb je misschien zelf wel eens een vraag die je aan niemand durft stellen. Dan kan je bellen naar deze organisaties. Zij zijn er speciaal om jongeren te helpen. Je hoeft niet eens te zeggen wie je bent.
JAC (Jongeren advies centrum) Kwakkelstraat 71 2300 Turnhout Tel. 014/41.62.58
Kinder- en jongerentelefoon: 078/15.14.13 e-mail:
[email protected]
open doek
“beshkempir”
10
leerkrachtendossier bij een film voor leerlingen van het 6de leerjaar en ouder
voor de film
over de film
Aktan Abdikalikov baseerde zijn film op de oude Kirgizische traditie dat een echtpaar dat kinderloos blijft vanuit de gemeenschap een kind krijgt aangeboden. Krachtige zwart-witbeelden, soms afgewisseld met een vleugje kleur, wekken deze film tot leven. Wat er gebeurt, is allerminst wereldschokkend. Het zijn juist de dagelijkse, universeel herkenbare ervaringen van opgroeiende jongeren die hier boeien en vertederen. De regisseur laat met beperkte middelen zien dat de wereld kleiner is dan hij lijkt. Aktan Abdikalikov is geboren in 1957 en begon zijn loopbaan als scenarist-assistent en artdirector in verscheidene films. In 1990 regisseerde hij voor het eerst een kortfilm, "Un chien courait". Daarna volgden een reeks andere films waarvoor hij tal van prijzen ontving op verschillende filmfestivals. “The adopted son“ of “Beshkempir” is zijn eerste langspeelfilm.
over het land
officiële naam: republiek Kirgizië hoofdstad: Bischkek oppervlakte: ong. 200.000 km2 aantal inwoners: ong. 4.522.000 taal: Kirgizisch en Russisch munt: 1 som, wat bestaat uit 100 tyin Kirgizië ligt in Centraal-Azië, grenst in het oosten aan China en is omringd door Kazachstan, Oezbekistan en Tadzikistan. In 1864 werd Kirgizië een deel van het Russische Rijk. Sinds het uiteenvallen van de USSR, in ’91, is Kirgizië opnieuw een onafhankelijke republiek. Het land heeft verschillende weersgesteldheden. Van een droog continentaal tot een polair klimaat in het hoge Tien Shan, een subtropisch klimaat in het zuid-westen, en een gematigd klimaat in het noorden. De bevolking bestaat voor ruim de helft uit Kirgiezen en ongeveer voor een kwart uit Russen. Het overige deel van de bevolking zijn Oekraïners, Oezbeken, Kazachen, Tadzjieken, Tartaren, Oejgoeren en Doenganen. De officiële talen zijn het Kirgizisch, dat bij de noordwestelijke groep van de Turkse taal behoort, en (sinds 1996 opnieuw) het Russisch. De grondwet houdt aan alle nationaliteiten het recht voor hun eigen taal te gebruiken De Kirgiezen hangen voor het merendeel de (Soennitische) islam aan .
open doek
“beshkempir”
11
"‘Beshkempir’ is een van die zeldzame films die wel een verzonnen verhaal vertellen, maar geen fictie zijn, dicht op de huid van de werkelijkheid zitten, maar geen documentaire worden en zo gefotografeerd zijn dat het platte scherm dimensie krijgt, plastisch wordt. De verhaallijn is mager. Je krijgt zin om de film aan te raken, alleen om maar even de modder te betasten. Of het zand, waarin de jongentjes een vrouw boetseren, met borsten als meloenen en een uitnodigend geslacht. De sculptuur ligt er na afloop zo bloot bij dat je haar zou willen toedekken. Zo echt is Beshkempir."
NRC Handelsblad 4-8-1999
"Aktan Abdikalikov voert ons terug naar de jaren ‘60–’70, de jeugdjaren van zijn protagonist Azate (in grote lijnen de jonge Abdikalikov zelf). Lang geleden is het niet, maar toch belanden we in een wereld die eeuwen verwijderd lijkt. In een Kirgizisch bergdorpje wordt het leven nog bepaald door tradities waarvan niemand weet hoe oud ze wel zijn. Abdikalikov registreert het leven op een afstandelijke manier, alsof het ook voor hem vreemd is geworden. Zo zijn we getuige van rituelen en gewoontes (begrafenissen, rouw, adoptie, verliefdheid, …) waarvan we de betekenis alleen kunnen vermoeden. Mogelijk oogt het daarom allemaal zo betoverend."
De Standaard 30-7-1999, Erik Martens
"Abdikalikov denkt in beelden en geluiden, om eerder door associatie dan door registratie een verhaal te vertellen. Woorden zijn schaars en dat is een prettige bijkomstigheid voor een film uit Kirgizië. Vooral in het eerste deel van de film neemt Abdikalikov de tijd om wat tafereeltjes uit het dorpsleven in Kirgizië te tonen. Leerzaam, maar gelukkig niet alleen, want de man weet wat beeldtaal is, wat kadreren is, wat componeren is met beeld en geluid. Naarmate het verhaal zich ontwikkelt en de sociologische en culturele aspecten minder op de voorgrond staan, wordt de film “gewoner”: een verhaal over gewoon een jongen die zijn eerste verliefde gevoelens krijgt en dan ook nog de jaloezie van zijn beste vriend moet innen. Omdat Abdikalikov put uit zijn eigen jeugdervaringen en herinneringen die voor hem werken als dromen, heeft hij ervoor gekozen de film in zwart-wit op te nemen. Af en toe verschiet hij juist naar kleur, om beelden te accentueren die hem nog heel sterk voor de geest staan. Een fraaie stijlfiguur."
De Volkskrant 5-8-1999, Peter van Bueren
bedoeling Kinderen zijn vaak vertrouwd met films die tegen een hoog tempo over het scherm razen. Maar een film als 'Beshkempir' kan ook de aandacht trekken met mooie beelden, subtiele details of een symbolische betekenis. Maak de leerlingen hier vóór het bekijken van de film attent op. Dieper kijken of leren kijken en het leren aanvoelen van filmtaal zijn belangrijk voor het al dan niet appreciëren van 'andere' films. Hiervoor is het geven van een kijkopdracht een echte aanrader.
werkwijze Breng de leerlingen onder in 3 verschillende groepen en geef elke groep een andere kijkopdracht. Groep 1 gaat letten op het kleurgebruik, groep 2 op het geluid en groep 3 op dieren en natuurelementen die regelmatig terugkeren in de film. De leerlingen hoeven geen notities te nemen tijdens de film, het is immers niet de bedoeling dat ze een 'klus' hebben aan de film, wel dat ze meer gaan genieten van filmkijken. Moedig hen gewoon aan om aandachtig te zijn. Het is zeker nuttig om als leerkracht deze kijkopdracht zelf ook in het achterhoofd te houden. Geef hen de volgende vragen mee: 1. Wat valt er op? 2. Probeer enkele opvallende scènes te onthouden. open doek
“beshkempir”
12
na de film
bedoeling Natuurlijk wil je weten wat de leerlingen vonden van de film. Door hen te bevragen leer je hen te spreken voor een groep en te luisteren naar de mening van anderen. Even belangrijk is het om jezelf, als leerkracht, vooraf even dezelfde vragen te stellen. Het is een eenvoudige en vaak effectieve manier van voorbereiden.
werkwijze Je kan de leerlingen zowel individueel de vragen in hun dossier laten invullen als hen als groep bevragen. Als leerkracht kan je misschien enkele opvallende antwoorden noteren, om ze te toetsen aan de meningen na de kijkopdracht. Zijn de meningen veranderd?
mogelijke vragen - Wat vond je van de film? Wie vond hem goed/niet goed? Waarom? - Is er iets bijzonders blijven hangen? Wat? - Wat vond je het leukste aan de film? - Wie wil de film nog eens zien? Waarom/waarom niet? - Heeft er nog iemand vragen over de film?
wat heb je gezien?
bedoeling Bedoeling is om door de kijkopdracht minder oppervlakkig naar een film te leren kijken, om de kracht en betekenis van filmtaal te leren aanvoelen en interpreteren. Het is niet de bedoeling dat de jongeren de film (kunnen) ontrafelen tot op de laatste draad of om hen af te schrikken. Wel hopen we hen warm te maken voor een ander soort film dan de typische Hollywoodproductie. Ook hier is het belangrijk eerst zelf na te denken over de gebruikte filmtaal. Je kan de vragen gebruiken die hierna volgen. Door stil te staan bij dit onderwerp krijg je meer binding met de opdracht, raak je ermee vertrouwd. Praat er over met een collega die de film ook zag en bedenk welke reacties/argumenten je kan verwachten én herkennen. Je krijgt zo voldoende basis om de leerlingen in het denkproces te begeleiden. Is dit de eerste keer dat je met je klas rond filmtaal werkt? Leg dan de lat niet te hoog, verwacht niet teveel. Zelfs al raak je maar enkele stappen verder, het is ongetwijfeld een boeiend en leerzaam gesprek, het begin van film anders ervaren.
open doek
“beshkempir”
13
werkwijze De leerlingen met dezelfde kijkopdracht gaan samen zitten en schrijven hun bevindingen op. Geef hen hiervoor ongeveer 10 minuutjes tijd. Het blijft in deze fase bij het opschrijven van een aantal zaken, zonder verdere uitdieping. Voor je aan deze oefening begint kan het handig zijn de tips voor het begeleiden van een gesprek door te nemen. (zie verder in het dossier bij gevoelens)
didactische suggestie Hoewel het niet eenvoudig is deze opdracht individueel aan te pakken kan je de jongeren ook aan de slag laten gaan met het leerlingendossier. Bij het beantwoorden van de vragenlijst rond filmtaal zullen zij waarschijnlijk wel hulp nodig hebben.
mogelijke vragen - groep 1 en 2: Is er jullie iets opgevallen? Wat dan? - groep 3: Welke dingen kwamen regelmatig terug in de film? - alle groepen: Geef een paar scènes als voorbeeld.
verklaring Je kijkt samen met je leerlingen maar één keer naar de film. Het is dus heel normaal dat je niet alles gezien of opgemerkt hebt. Dat is absoluut geen probleem. Zoek samen met je klas wat hen wél bijbleef. Je kan natuurlijk altijd aanvullen als je dit wenst. Ook de onderstaande vbn zijn waarschijnlijk niet volledig. Want telkens je een film opnieuw ziet, ontdek je weer andere zaken.
1. kleurgebruik De film is voor het grootste deel in zwart-wit weergegeven. Hier en daar werden kleurtoetsen aangebracht. vb: - adoptieritueel - de amulet die bovendrijft in het water - vogeltje - zakdoek met geld - de filmvertoning - de spulletjes van oma nadat ze is gestorven - Aynura - het vogelpaartje aan het einde van de film - het touwtje overnemen aan het einde van de film -…
2. geluid Er is zuinig omgesprongen met geluid en achtergrondmuziek. Hoofdzakelijk hoor je alledaagse geluiden. vb: - het geroep/gefluit van vogels: heel de tijd door - gezoem van bijen: wanneer de jongens op zoek gaan naar honing - geruis van bomen - de wind: - als Beshkempir zijn vrienden nakijkt wanneer ze naar de bioscoop gaan - nadat zijn oma gestorven is open doek
“beshkempir”
14
- traditionele muziek: - op het moment dat Aynura komt aangelopen en de jongens hun vuile, natte kleren uittrekken - tijdens de begrafenis - bij het wegfietsen van Beshkempir en Aynura, aan het einde van de film -… - een blaffende hond: - wanneer hij een uitbrander krijgt van zijn vader omdat de man van de leemput boos is - tijdens de scène waarin één van de jongens door een hond betrapt wordt bij het stelen van eieren, terwijl de anderen staan te gluren naar de dikke vrouw met de blote borsten - als hij 's avonds in het donker op de vuist gaat met zijn beste vriend en ze worden betrapt door diens moeder -…
3. dieren en natuurelementen - vogel: komt regelmatig terug - kikker: bij de leemput komt hij 2x terug - bomen: - de mama van Beshkempir knipt zijn haar - Aynura komt aan de leemput, terwijl de jongens zich uitkleden - telkens iemand wegrijdt met een meisje achter op de fiets - Beshkempir kijkt zijn vrienden na, die naar de filmvoorstelling gaan; - na de dood van zijn oma - Beshkempir fietst weg met Aynura -… - water: - na het haarknippen - het wassen na de modderpartij - het gevecht op het bruggetje - onderweg naar het huis van de dikke vrouw lopen ze over een beekje - ze sprenkelen water over het geslacht van de zandvrouw - tijdens het vissen -… - stof: - bijna de hele film door waait er stof in het rond - bij het maken van de naakte zandvrouw - de kudde koeien loopt over de zandvrouw -… - scherp wit licht: - na het adoptieritueel - na de begrafenis van de oma - de amulet: komt regelmatig terug in de film -…
wat heb je gevoeld?
bedoeling De leerlingen ervaren dat een regisseur niet zomaar kiest voor een zwart-wit beeld of voor bepaalde achtergrondgeluiden. Ze leren daarbij ook zoeken naar de symbolische betekenis van voorwerpen.
werkwijze Voor het tweede deel van de kijkopdracht kan je hen in groepjes van 3 (6) laten verder werken (telkens 3 (6) leerlingen met elk (per 2) een andere kijkopdracht in 1 groep). Natuurlijk kan je de oefening ook met heel de klas verder afwerken.
open doek
“beshkempir”
15
Dit is geen eenvoudige opdracht. Toch zullen de leerlingen, door de bevindingen van de drie verschillende kijkopdrachten naast elkaar te leggen, overeenkomsten opmerken. Natuurlijk kan je hen ook hier weer een eind op weg helpen en begeleiden met onderstaande bevindingen. Laat je niet afschrikken maar eerder meenemen op een avontuur langs symbolen en emoties. Belangrijk is in het achterhoofd te houden dat het gaat om het persoonlijk aanvoelen en interpreteren van beelden en geluiden. Niets is méér zinnig dan iets anders, er bestaat niet iets als 'een enig antwoord'. Iedereen vult dit op zijn eigen manier in. Wel kan je de bedoeling van de regisseur toetsen aan het uiteindelijke aanvoelen bij de leerlingen, maw, is de regisseur volgens hen in zijn opzet geslaagd?
mogelijke vragen - Waarom denken jullie dat de regisseur voor zwart-wit koos? - Bedenk daarbij ook eens waarom hij hier en daar een scène in kleur bracht. - Waarom houdt de regisseur het geluid zo sober? Wat wil hij daarmee bereiken? vb: - traditionele muziek: Welke gevoelens roepen de scènes op waarbij traditionele muziek te horen is op de achtergrond? - het loeien van de wind: Kan je je nog herinneren hoe Beshkempir zich voelde wanneer je de wind heel goed kon horen? - Probeer eens uit te vissen waarvoor bepaalde dieren en natuurelementen symbool staan: vb: - de vogel: - In welke scènes is de vogel nadrukkelijk aanwezig? - Waar denkt Beshkempir dan meestal aan? - de bomen: - Soms staan de bomen in bloei. Wanneer? Welk gevoel geeft dat? - En als ze door de wind dooreen geschud worden, hoe voelt Beshkempir zich dan? - het scherpe witte licht: - Je ziet 2x een scherp wit licht. Op welk moment is dat? - Waarom zou de regisseur dit gedaan hebben denk je?
verklaring De filmtaal is in zijn geheel minimalistisch, subtiel, sterk gereduceerd, kortom eenvoudig. Toch resulteert dit in een krachtig effect. Door slechts sporadisch gebruik te maken van bv kleur en geluid springen bepaalde scènes in het oog en worden bepaalde zaken beklemtoond. - Door de film in zwart-wit te maken wordt de aandacht van de kijker niet afgeleid. Geen felle kleuren, die in schril contrast zouden staan met het leven van Beshkempir. Wel worden op deze manier zijn gevoelens in de verf gezet. Emoties vormen tenslotte de rode draad in het verhaal. De regisseur zegt zelf: "Alles wat mij met een grote emotie vervult, heb ik in kleur gezet." De film is gebaseerd op autobiografische gegevens en door het kleurgebruik wil Abdikalikov gevoelige herinneringen in beeld brengen. - Hetzelfde kan je zeggen van het geluid. Geen drukke achtergrondmuziek omdat die niet thuishoort in het leven van Beshkempir. De regisseur is daarbij van mening dat een goeie cineast niet te veel woorden mag gebruiken. "Een film moet praten met beelden", zo meent hij. "Film lijkt tegenwoordig meer en meer op een radio-uitzending. Ik stel me dan de vraag waarom je zoiets eigenlijk wil filmen, als je het ook gewoon kan beluisteren. Ik doe alleen een beroep op het woord als het echt niet anders kan. Een film moet praten met sfeerbeelden, als het geruis van bomen, het gekwetter van vogels en het gezoem van wespen." Ook de traditionele muziek versterkt een gemoedstoestand. Je voelt je mee licht en vrolijk worden op het moment dat Aynura komt aanwandelen op de tonen van de muziek, met op de achtergrond bomen die in bloei staan. Ook tijdens de scène waar Beshkempir wegfietst met Aynura, aan het einde van de film, geeft dit een versterking van een gelukzalig gevoel. Telkens wanneer de wind door de bomen fluit overheerst bij Beshkempir een gevoel van vertwijfeling. Hij zit in de knoei, worstelt met zichzelf, is verdrietig en wordt door mekaar geschud. - Abdikalikov zegt: "De Kirgiezen zitten nog heel dicht bij hun heidense wortels. Zo heeft de islam bij hen amper 200 jaar geleden zijn intrede gedaan. Water, wind, vogels en gras waren essentiële elementen in dat heidendom."
open doek
“beshkempir”
16
De weerkerende elementen kan je haast allemaal plaatsen binnen de strijd die Beshkempir voert. Hij is immers een puber zoals alle anderen, eentje die zijn lichaam voelt veranderen, die in de knoop zit met zichzelf, zijn vrienden en familie. - De vogel kan je zo zien als symbool van zijn drang naar vrijheid en zelfstandigheid. Samen met de kikker, die een verandering inluidt (denk maar aan sprookjes waar de lelijke kikker verandert in een mooie prins: Beshkempir evolueert van een jongen naar een man, van geviseerd naar aanvaard) geeft de vogel uiting aan de seksuele worsteling van Beshkempir. Zijn gedachten dwalen steeds af naar meisjes en seks als deze dieren in beeld komen. - Ook de bomen zijn een sterke beklemtoning van de gevoelens van Beshkempir. Zijn er meisjes in beeld, dan staan de bomen in bloei, wat het beeld opvrolijkt. Wiegen de bomen kaal heen en weer door de wind, dan vecht Beshkempir een innerlijke strijd. - Een duidelijk voorbeeld van symboliek in de film is het raam dat aan diggelen valt in de scène waar Beshkempir aangepakt wordt door zowel zijn vader als de moeder van zijn beste vriend. Op dat moment valt zijn leven letterlijk in stukken uit elkaar. De oorzaak van de ruzie is het feit dat hij geadopteerd is. Zijn vader ontkent dit op dat moment niet en kiest partij voor de vriend van Beshkempir. - Het scherpe witte licht luidt een nieuwe fase in in zijn leven. In de beginscène, tijdens het adoptieritueel, zie je Beshkempir bij zijn biologische moeder. Nadat het scherpe licht een al even scherpe grens trekt tussen kleurenbeeld en zwart-wit, krijg je het herboren leven van Beshkempir bij de moeder bij wie hij ondergebracht werd. De oma van Beshkempir zorgt ervoor dat hij definitief opgenomen wordt in zijn leefgemeenschap. Dit doet zij door hem te benoemen tot de uitvoerder van haar testament. Deze aanvaarding, deze hergeboorte, wordt gesymboliseerd door opnieuw gebruik te maken van een scherp wit licht. Zoals eerder gezegd gaat het om een interpretatie en een persoonlijke invulling. Laat de groepjes achteraf van gedachten wisselen. Je kan daarbij de vraag stellen of de regisseur volgens hen geslaagd is in zijn opzet, namelijk heeft hij voor hen de beelden doen spreken zonder geluid, zonder kleur? Hoe hebben zij dat gevoeld?
wil je nog meer?
bedoeling In het verhaal vonden wij een rode draad terug. Heb je zin om hiernaar op zoek te gaan met je leerlingen, dan kan dat. Op deze manier leren jongeren de samenhang tussen verschillende scènes ontdekken en ervaren ze een onderlaag in de film, die door oppervlakkig kijken verborgen blijft.
werkwijze Je werkt deze oefening best met de hele klas af, zodat er samen kan gedacht en gezocht worden. Door vbn en tips te geven en vragen te stellen, voelen de leerlingen ongetwijfeld een lijn. Misschien wel de lijn die wij voelden.
mogelijke vragen Als je alles netjes bij mekaar neemt, de kleuren, het geluid, de weerkerende elementen, dan merk je dat deze zaken bepalend zijn voor de sfeer en voor de diepere betekenis van de film. De filmtaal legt accenten bloot die anders niet zo snel aan de oppervlakte komen. 1. Hebben jullie door de kijkopdracht dingen gezien die anders verloren zouden zijn gegaan? Wat allemaal?
open doek
“beshkempir”
17
2. Degenen die op het geluid moesten letten, was het aparte kleurgebruik bij jullie opgevallen? En het feit dat regelmatig dieren en natuurelementen terugkeren? (Bevraag de drie groepen over de
kijkopdrachten van de anderen.)
Kleur en geluid versterken op een eenvoudige manier emoties, waardoor scènes blijven hangen. Het zijn díe scènes waarin ook dieren en natuurelementen als symbool worden opgevoerd. Wij pikten er enkele scènes uit die volgens ons, als je ze met elkaar verbindt, een uitgesproken symbolische betekenis hebben. Vinden jullie de rode draad? - de bomen staan in bloei telkens er meisjes in de buurt zijn - de moeder van Beshkempir knipt aan het begin zijn haar, terwijl in de volgende scène zijn vader jonge bomen snoeit - de streek met de bijen - het stelen van de eieren - de vogels die rond mekaar dansen - het regelmatig terugkeren van water - de aarde, die nadrukkelijk in beeld wordt gebracht (tijdens de scène in de leemput, de scène waarbij een aantal jongens voorbij fietsen met een meisje voor op de fiets, ook zie je heel vaak stof opwaaien, …) - de mannen vangen vis en halen de kuit eruit -…
verklaring In al deze scènes zijn gewone, dagdagelijkse gebeurtenissen te zien. Zaken waar we niet bij stilstaan, die niet opvallen omdat ze zo evident zijn, zo gewoon. Abdikalikov beklemtoont echter deze eenvoudige zaken, waardoor ze de aandacht trekken en aan belangrijkheid winnen. Door ze in te kleuren of op een andere manier op de voorgrond te plaatsen krijgen ze een diepere betekenis. Wij voelden in voornoemde scènes of natuurelementen de aanwezigheid van 'vruchtbaarheid'. Vruchtbaarheid is een alledaags begrip. De natuur plant zich ogenschijnlijk moeiteloos voort, zonder dat iemand daar bij stilstaat. Pas wanneer je geconfronteerd wordt met onvruchtbaarheid valt het complexe ervan op en wordt het écht belangrijk. Vruchtbaarheid staat in het leven van Beshkempir, op dat moment, centraal. Net zoals de kleuren een schril contrast vormen met het zwart-witbeeld, zo vormt vruchtbaarheid een schril contrast met de geschiedenis van 'Beshkempir'.
symbolen - bloeiende bomen: de knoppen zijn ontlokken, de personages zijn in de bloei van hun leven - jonge meisjes: idem - het afknippen van de 'kinderharen' om ruimte te geven aan het nieuwe - het snoeien van jonge bomen om ze te laten uitgroeien tot grote takken - bijen, die symbool staan voor bevruchting - eieren, die het begin vormen van nieuw leven - de 'dans' van twee verliefde vogels - water, onmisbaar voor het leven - aarde, 'moederaarde', waar het leven ontspringt - kuit: visseneieren
open doek
“beshkempir”
18
van mening veranderd?
bedoeling Heeft het werken rond filmtaal invloed op de beoordeling van een film, maw, zijn de meningen van de leerlingen veranderd na deze ontleding? Hoe staan zij nu tegenover de film?
mogelijke vragen - Heeft de kijkopdracht invloed gehad op het aanvoelen van de film? Waarom wel/niet? - Wie vond de film goed/niet goed? Waarom (niet)? - Zou je de film nog eens willen zien? Waarom (niet)?
het verhaal
1. puzzelwoord bedoeling De leerlingen leren zich details herinneren uit de film. Hebben ze aandachtig gekeken of veeleer oppervlakkig? En hoe goed kunnen ze met letters puzzelen?
werkwijze Als de leerlingen op elke vraag het juiste antwoord weten kunnen ze met de letters die naast elke opgave staan een woord vormen dat betrekking heeft op de film.
vragen 1. De film speelt zich af in Kirgizië, dat ligt net onder - Kazachstan - China
R A
2. Wat krijgt Beshkempir bij zijn adoptie mee van zijn natuurlijke moeder - een amulet in de vorm van een gekleurde driehoek - een fel gekleurd babydeken
U F
3. De jongens smeren zich in met modder om - een moddergevecht te houden - niet gestoken te worden door de bijen
E I
open doek
“beshkempir”
19
4. De diertjes op de rug van de dikke dame met blote borsten zijn B
- bloedzuigers - slakken
U
5. De jongens maken een naakte vrouw in het zand en experimenteren ermee. Hoeveel krijgen de kans om te experimenteren vooraleer een kudde koeien de jongens komt storen? -2 -3
O T
6. De oma van Beshkempir ontkent dat hij geadopteerd is. De jongen wil weten waarom hij dan de naam 'vijf oude vrouwen' heeft gekregen. De oma zegt - om je te beschermen tegen het kwaad - omdat er vijf vrouwen aanwezig waren tijdens je geboorte
T S
7. De bagagedrager gaat soms van de fiets - zodat de meisjes wel voor op de fiets mee moeten - gewoon omdat het stoerder is
E L
8. Het meisje waarop Beshkempir verliefd is heet - Amira - Aynura
R P
9. Het openingsbeeld en het slotbeeld hebben iets gemeen, namelijk - in allebei is Beshkempir te zien - in allebei is een lappendeken te zien
K E
Het woord dat je kan vormen met de letters is PUBERTEIT
het land
bedoeling De leerlingen oefenen in het werken met een atlas en in het opzoeken van informatie. Wat weten zij over Kirgizië?
werkwijze Laat de jongeren eerst wat gedachten uitwisselen over Kirgizië. Daarna kunnen ze nakijken in een atlas of ze een juist beeld hebben van het land, zijn ligging, enz…
open doek
“beshkempir”
20
mogelijke vragen - Waar zou Kirgizië liggen? - Welke taal zouden ze er spreken? - Heb je enig idee hoe groot Kirgizië is? - Zoek per twee Kirgizië op in een atlas. Wie kan het vinden?
Kirgizië ligt in Azië, ten westen van China en ten zuiden van Kazachstan. In Kirgizië wordt Kirgizisch en Russisch gesproken.
- Vergelijk Kirgizië met ons land. Welk land is het grootst? Hoeveel keer groter?
Kirgizië is ong. 200.000km2 groot, dus 6 x groter dan België)
- Hoeveel mensen wonen er in Kirgizië?
ong. 4.522.000
- En in België?
ong. 10.000.000
- Welk land heeft dan de grootste bevolkingsdichtheid?
België
materiaal een atlas en het werkblad in het leerlingendossier
bedoeling De leerlingen hebben vast gemerkt dat jongeren aan de andere kant van de wereld met dezelfde gevoelens worstelen als zij zelf. Maar ze zien in de film ook dat dezelfde spelletjes gespeeld worden. Op deze manier ontdekken zij gelijkenissen tussen verschillende culturen.
werkwijze Vraag of de leerlingen enkele spelletjes kunnen opnoemen die zij in de film herkenden. Daarna kan je ze samen met hen spelen. De beschrijving onderaan staat ook vermeld in het leerlingendossier.
ringero rangero
werkwijze Deel de leerlingen in twee of drie groepen in en laat ze op een rij gaan zitten. Eén persoon heeft een ring tussen zijn gesloten handen. De anderen sluiten hun handen op dezelfde manier. Het kind met de ring schuift, tijdens het zingen, met zijn gesloten handen tussen de handen van de anderen. Op deze manier moet hij/zij, zo onopvallend mogelijk, de ring in iemands handen laten vallen.
ringero, rangero, ik moet zenden ik moet de ring naar Amerika verzenden hij is niet hier, hij is niet daar hij is in Amerika maar ik weet niet waar
open doek
“beshkempir”
21
Het 2de deel van het lied functioneert als aftelling. Het kind dat de ring afgegeven heeft, tikt op de rug of het hoofd van de anderen onder het zingen:
en nu moet jij kunnen raden wie die mooie ring van mij gestolen heeft en wie er de dief van is Net als in de film kan nu de persoon die de ring heeft gekregen opstaan, om samen met diegene die de ring in de handen liet vallen, een opdracht te bedenken. Samen spreken zij een titel van een film, een boek, de naam van een bekende persoon, een land, … af. Zij geven aan de anderen de eerste letter van de film, het boek, … en diegene die het juiste antwoord geeft krijgt de ring, waarna het spel opnieuw begint. Je kan het spel ook als volgt verder spelen: De laatste die getikt wordt moet raden wie de ring ‘gestolen’ heeft. Is het antwoord juist, dan krijgt deze persoon de ring en wordt de werkwijze herhaald. Zo niet, dan mag de vorige speler de ring terug.
touwtjes overnemen
werkwijze Misschien kennen de leerlingen dit spel. Wie heeft dit spel al eens eerder gezien of gespeeld? Kan iemand het spel eens voordoen ? Je kan met één leerling aan de anderen laten zien hoe het spel gespeeld wordt. Kent niemand het spel? Hieronder volgt de werkwijze. Geef de leerlingen per twee een touwtje, zodat ze mee kunnen doen. - neem een touwtje van ongeveer 60 cm en knoop het dicht zodat je een gesloten cirkel bekomt - schuif je twee handen in het touwtje en span het aan, zodat de draad over de rug van je handen loopt, tussen duim en wijsvinger - ga dan met je rechterhand naar je linkerhand en schuif hem, langs de buitenkant, onder het touw door - doe dit zelfde ook met je linkerhand - nu lopen er 2 draden over de rug van je hand en 1 draad over de palm van je hand - span de draad op door je handen zover mogelijk uit elkaar te houden. Schuif met je rechtermiddenvinger onder de draad die over de palm van je linkerhand loopt. - doe hetzelfde met je linkermiddenvinger: schuif hem onder de draad die over de palm van je rechterhand loopt - van hier af kan het spel beginnen en heb je dus een tweede persoon nodig - de 2de persoon neemt de draad over door het kruispunt van de draden tussen duim en wijsvinger te nemen (tegelijkertijd aan beide kanten) en ze, langs de buitenkant, onder de rechte draad door te trekken - de 1ste persoon neemt nu opnieuw de draad over door de buitenste kruispunten van het touw tussen duim en wijsvinger te nemen en ze onder de rechte draad door te steken - je krijgt nu zes rechte draden naast mekaar, opgespannen tussen je vingers - persoon 2 steekt zijn rechtse pink onder de linkse binnenste draad. Met de linkse pink neemt hij de rechtse binnenste draad en trekt die onder de linkse door. Terwijl hij de draadfiguur met zijn pinken helemaal open trekt (zorg dat hij bij niemand van de vingers afglipt!) stopt de 2de persoon duimen en wijsvingers, van boven naar onder, in de opening die zich vormt tussen de eerder genoemde rechte draden en de draden die door de pinken opzij getrokken worden. Hij haakt de vingers achter deze rechte draden door, nog steeds zonder de pinken te lossen. Zo ontstaat weer een nieuwe figuur. - door steeds weer opnieuw met je duim en wijsvinger de kruisende draden onder of boven te steken kan je eindeloos doorspelen
open doek
“beshkempir”
22
een amulet maken
bedoeling De motorische vaardigheid van de leerlingen wordt geoefend. Tegelijkertijd leren ze creatief denken en bezig zijn. Een stuk van hun persoonlijkheid zal zichtbaar worden in de afwerking en versiering van de amulet. Achteraf bekijken en bespreken ze klassikaal de resultaten, om zo respect op te brengen voor ieders werk. Je kan vooraf met de leerlingen even praten over wat een amulet precies is. Daarna kunnen ze zelf aan de slag gaan om hun eigen amulet te maken. Schenken ze de hunne graag weg, dan mag dat natuurlijk.
mogelijke vragen - Wat droeg Beshkempir om zijn hals? Weten jullie nog hoe het er uit zag? - Van wie had hij het ook alweer gekregen? - Waarom dragen mensen een amulet of waarom schenken ze er één aan iemand bijzonder?
Een amulet is een geluksbrenger. Je wenst iemand aan wie je een amulet schenkt dus veel geluk toe. Tegelijkertijd moet een amulet de drager beschermen tegen onheil en tegenspoed.
- Hoe moet jullie amulet er precies uit zien en wat willen jullie ermee doen? - De biologische moeder van Beshkempir zegt een gedicht bij het geven van de amulet. Het gaat als volgt:
Mocht de aarde je steun zijn en je armen tot de heuvel reiken! Ziehier, mijn kind . . . deze zoon zal groeien zodat hij je vreugde en goedheid kan brengen.
Kan je zelf ook een gedicht maken bij je eigen amulet?
wat heb je nodig? - een rechthoekig lapje stof (ongeveer 10 op 20 cm) - watten of een dikker lapje stof (voor de vulling) - spelden of kleefband - naald en draad - kleine pareltjes of ander materiaal om de amulet te versieren
werkwijze - vouw het lapje stof dubbel en doe er de watten of het dikke lapje stof tussen - plak of speld de randen vast - naai door alle drie de lagen heen een mooi patroon - werk de randen af door er eventueel met een dikkere draad rond te naaien - versier je amulet met andere stukjes stof of met pareltjes en naai ze vast - maak bovenaan de amulet een lus, zodat je er een ketting of een touw kan doorhalen om de amulet rond je hals te hangen
open doek
“beshkempir”
23
worstelaars
bedoeling De motorische vaardigheid van de leerlingen wordt geoefend door een scène uit de film letterlijk vorm te geven. De jongeren leren uit een plaat klei, die ze vooraf uitgerold hebben tot een lap van 20cm x 20cm, twee mensenfiguren snijden. Of ze kneden twee mensenfiguren uit enkele rollen klei. Daarna gaan ze aan het werk om de figuren tot één ruimtelijk geheel te verwerken en details aan te brengen.
wat heb je nodig - klei, eventueel kleirollers, kleimesjes, spatels en wat stempelgereedschap. - eventueel foto’s van worstelaars of beoefenaars van andere zelfverdedigingssporten.
mogelijke vragen - Zijn alle ledematen zichtbaar? - Is duidelijk welke ledematen bij wie horen? - Loop eens om de worstelaars heen, zien ze er langs alle kanten hetzelfde uit?
werkwijze Vooraf kan je enkele leerlingen het fragment laten uitbeelden waarin Beshkempir en zijn beste vriend vechten. Laat hen dit in slowmotion doen, zo traag als twee worstelende slakken. De anderen moeten goed kunnen zien hoe ze worstelen, hoe ze in elkaar verstrengeld zijn en elkaar omklemmen. Laat de leerlingen ook enkele houdingen van worstelaars uitbeelden. Je kan hierbij enkele vragen stellen aan de toeschouwers, die een hulp kunnen zijn bij het kleien. Tijdens het boetseren is het van belang dat het werkstuk aan alle kanten evenveel aandacht krijgt. Ook is het handig het werk nu en dan van op een afstand te bekijken. De jongeren hoeven niet echt rekening te houden met de juiste lichaamsverhoudingen. - werkwijze 1: - laat de jongeren twee platen snijden uit klei van elk 20cm op 20cm - uit elke plaat snijden ze een mensenfiguur die ze ruimtelijk vorm geven, een houding geven - tot slot verwerken de jongeren de figuren in elkaar tot twee worstelende gedaanten Je kan hen vooraf een tekening (voorontwerp) laten maken van de worstelaars. - werkwijze 2: - de jongeren rollen twee kleiworsten van elk 20cm lang en 5cm diameter - bovenaan wordt de kleiworst gekneed tot een hoofd, waaronder, aan de zijkant van de rol, een insnijding gemaakt wordt voor de armen - onderaan wordt een insnijding gemaakt voor de benen - je kan ook van een kleinere kleirol vertrekken en er losse armen en benen aan boetseren - in een derde fase geven de leerlingen meer vorm aan de klei, waarna ze de twee figuren tot één geheel brengen
open doek
“beshkempir”
24
lappendeken
bedoeling De leerlingen maken een belangrijk element uit een film zichtbaar. Door samen te werken komen ze tot een heel apart resultaat. Ze creëren een lappendeken dat een beeld geeft van hun klas, dat eigen is aan hen.
werkwijze Vraag de leerlingen om elk een lapje stof van 30cm op 30cm mee te brengen van thuis. Het leukste is dat zij dit knippen uit een oud kledingstuk van hen. Zorg dat de lapjes allemaal even groot zijn. Leerling 1 naait zijn lapje aan één zijde aan dat van leerling 2. Leerling 2 naait het lapje van leerling 3 hier aan vast enz. (zie figuur 1). Wanneer er 5 of 6 lapjes op een rij aan elkaar vastgenaaid zijn laat je de volgende leerlingen hun lapjes hierboven naaien (zie figuur 2). Laat het lappendeken zo verder door de klas gaan tot alle lapjes aan elkaar hangen (zie figuur 3). figuur 1
figuur 2
figuur 3
bedoeling Durven praten over gevoelens en emoties is iets wat velen moeten leren. Een film leent zich uitstekend om deze vaardigheid te oefenen. Je kan dieper op de personages en de thema’s ingaan, zonder persoonlijk te worden. Mochten er na afloop toch nog jongeren met vragen zitten, dan is door een babbelronde de stap gemaakt om rechtstreeks contact te zoeken met de leerkracht. De werkvorm heeft als bedoeling dat jongeren over een thema leren nadenken in groep, om daarna hun bevindingen door te vertellen aan de anderen.
werkwijze Je kan onderstaande kaartjes kopiëren en uitknippen. Verdeel de klas in gelijke groepen en geef elke groep 1 kaartje. Je kan zelf kiezen welke kaartjes je wel of niet aan bod laat komen. Sommige onderwerpen liggen misschien gevoelig in de groep. Elke groep praat ongeveer een kwartiertje over de vragen op hun kaartje. Je kan de tijd zelf inkorten of verlengen als je merkt dat dit nodig is. Het kan handig zijn per groep iemand aan te duiden die de tijd bewaakt en zorgt dat alle vragen aan bod kunnen komen, iemand die noteert en later verslag uit brengt, en iemand die zorgt dat iedereen zijn zeg kan doen en dat er niet door elkaar wordt gepraat, maw, dat er wordt geluisterd naar mekaar. Na deze praatronde in groep zet iedereen zich in een kring en vertellen de verslaggevers om beurt wat besproken werd. De andere groepen krijgen uiteraard de kans hierover vragen te stellen of aanvullingen te doen. Laat gerust een discussie op gang komen.
open doek
“beshkempir”
25
didactische suggestie In het leerlingendossier is ruimte voorzien om gevoelens en gedachten neer te schrijven. Je kan iedereen zijn 'gedachtenwolk’ laten uitknippen en opkleven op een groot papier, dat daarna in klas gehangen wordt. Misschien zijn er jongeren die hun gedachten liever niet delen met anderen. Zij kunnen van hun gedachten een ‘prop’ maken en deze prop opkleven.
tips - Voor je aan een groepsgesprek begint is het belangrijk eerst jezelf, bij wijze van voorbereiding, te bevragen. Door zelf eerst na te denken over het onderwerp krijg je er voeling mee en kom je niet zo snel voor verrassingen te staan. - Zet jezelf bij het bord en noteer toonaangevende opmerkingen. Op deze manier blijft iedereen een overzicht houden en kan ernaar terug verwezen worden in de loop van het gesprek. - Zorg dat iedereen mekaar kan zien, bv door de stoelen in een kring te zetten. - Bewaak het tempo. Zorg dat niet te snel heen en weer gesproken wordt want dan gaat de helft van de opmerkingen verloren. Dit kan je doen door het stellen van tussenvraagjes als: - Wat bedoel je precies? - Herhaal dat nog eens? - Vat dat eens kort samen. - Zeg dat eens in 1 of 2 woorden. - Bedoel je dit: …? - Als gespreksleider doe je zelf niet mee aan de discussie. Zorg wel dat je betrokken bent en benoem je rol. - Je hoeft natuurlijk niet alle vragen de revue te laten passeren. Je kan er ook vooraf enkele uitpikken waarover je met de leerlingen praten. Probeer in dit geval wel het onderwerp te bewaken, maw, wijk niet af van de vraag. - Hou in elk geval de klok in de gaten. Na 45 minuten babbelen heeft het gesprek waarschijnlijk het beste gehad. Rond de discussie af met een eventuele conclusie. Let wel, je bent met je groep niet op zoek naar een sluitend antwoord!
wat heb je nodig kaartjes met vragen (zie volgende pagina)
open doek
“beshkempir”
26
adoptie
1. Hoe voelt Beshkempir zich als hij merkt dat hij geadopteerd is? 2. In Kirgizië schenken kindrijke gezinnen hun laatst geborene aan kindloze gezinnen. Wat vind je hiervan? 3. Hoe denk je dat jij je zou voelen als je te horen kreeg dat je geadopteerd bent?
vertrouwen
1. Bij wie kan Beshkempir altijd terecht met zijn vragen en problemen? 2. Vind je het zelf belangrijk om zo iemand te hebben? Waarom? 3. Heb jij dat al eens meegemaakt, dat je afscheid moest nemen van iemand zo speciaal? Wil je hier iets over vertellen?
ouders 1. Wat vind je van de ouders van Beshkempir? 2. De amulet die Beshkempir kreeg van zijn natuurlijke moeder draagt hij altijd om zijn hals. Heb jij ook zo'n ding waaraan je gehecht bent? 3. Hoe zou jou leven er uitzien zonder ouders?
ruzie 1. De vrienden in de film krijgen behoorlijk ruzie. Waarom? 2. Hoe voelen zij zich bij die ruzie? Geef eens een vb. 3. Hoe pak jij een ruzie aan?
verliefdheid
pesten
1. Beshkempir en zijn vriend zijn verliefd op hetzelfde meisje. Hoe lossen zij dit op? 2. Laat jij iets merken als je verliefd bent? 3. Stel, je bent verliefd op het lief van je beste vriend/in, wat zou jij doen?
1. Waarom wordt Beshkempir gepest? 2. Hoe voelde hij zich daardoor? 3. Wordt er bij jullie gepest en doe je daaraan mee? Waarom/waarom niet?
seks
vrienden
1. De jongens uit de film denken wel eens aan seks? Hoe merk je dat? 2. Wat vond je van die scènes? 3. Wat komt er bij je op als je de woorden 'bloot' en 'seks' hoort?
1.
Hebben de vrienden van Beshkempir een grote invloed op hem? Geef eens een voorbeeld? 2. Hebben jouw vrienden een grote invloed op jou? Hoezo? 3. Hoe moet iemand zijn om jouw vriend te kunnen zijn?
open doek
“beshkempir”
27
Zijn er jongeren die achteraf nog met vragen zitten? Lijkt het je zinvol om meer tijd te besteden aan het onderwerp 'pesten', dan kan je voor extra educatief materiaal terecht bij Alfa en Vlio, Koning Albertlaan 15, 2300 Turnhout, 014/41.94.39,
[email protected]. Zitten de leerlingen met vragen rond seksualiteit dan kan je je licht opsteken bij: 'Jeugd en seksualiteit', Koningin Astridlaan 106, 2800 Mechelen, 015/20.69.68, www.jeugdwerknet.be/jeugd.en.seksualiteit of het Jongerenadviescentrum, Kwakkelstraat 71, 2300 Turnhout, 014/41.62.58. Gespecialiseerde info kan je krijgen bij : - www.kindengezin.be - http://home.tvd.be/sf15004/pt/hulpnrs.htm - www.hulpnet.com - Amok vzw Vrijdagmarkt 11 2000 Antwerpen tel: 03/232.24.52 fax: 03/289.34.53 De kinderen kunnen met vragen terecht bij : - Kinder- en jongerentelefoon: 078/15.14.13 e-mail:
[email protected] - JAC (Jongeren advies centrum) Kwakkelstraat 71 2300 Turnhout Tel. 014/41.62.58
bibliografie -
Encarta 2000 Encarta wereldatlas 2000 “Maken is de kunst” 5 (voor groep 7) Larra M. Chapmans leerlingenboek Uitgeverij: Meulenhoff educatief, 1974 “Spel en aktie”, buiten spelen en werken Herbert Klettke – Cantecleer Werkboeken 5 Encyclopedisch jaarboek 1999 - Elsevier Michael Kraus, Betoverend spel met etherische oliën De Ster 1996 Erna Droesbeke, genezende geuren, praktisch handboek voor aromatherapie Uitgeverij Parsifal Handvaardig 6 www.mrqe.com
dit dossier is een publicatie van Alfa vzw, isma KHK dep. Lerarenopleiding, iov Open Doek, gefinancierd door DGIS
open doek
“beshkempir”
28
