voor christelijk peuterwerk, kinderopvang, primair en voortgezet onderwijs

JAARVERSLAG EN JAARREKENING

2012

STICHTING

H3O

voor christelijk peuterwerk, kinderopvang, primair en voortgezet onderwijs

INHOUDSOPGAVE 1 2

VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT .................................................................... 4 VERSLAG COLLEGE VAN BESTUUR ................................................................ 5 2.1 ALGEMEEN INSTELLINGSBELEID ................................................................ 5 2.2 BELEIDSVOORNEMENS 2012 ..................................................................... 6 2.3 BELEIDSREALISATIE 2012......................................................................... 7 2.3.1. Strategie en beleid ............................................................................ 7 2.3.3 Personeelsbeleid............................................................................... 11 2.3.4 Middelen en voorzieningen................................................................. 13 2.3.5 Waardering ...................................................................................... 15 2.3.6 Prestatiebox..................................................................................... 16 2.4 FINANCIEEL BELEID ................................................................................ 17 2.4.1. Ontwikkelingen en risico’s.................................................................. 17 2.4.2. Financiële positie per 31 december 2012 ............................................. 18 2.4.3. Analyse resultaat 2012 ...................................................................... 20 2.4.4. Investeringen en financieringsbeleid ................................................... 22 2.4.5. Treasuryverslag................................................................................ 22 2.4.6. Bedrijfsvoering ................................................................................. 22 2.4.7. Toekomstparagraaf ........................................................................... 23 3. GECONSOLIDEERDE JAARREKENING .......................................................... 25 3.1. GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming) ........................................................................................ 25 3.2. GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2012 ............................ 26 3.3. GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2012 ...................................... 26 3.4. ALGEMENE TOELICHTING ......................................................................... 27 3.4.1. Activiteiten ...................................................................................... 27 3.4.2. Consolidatie en verbonden partijen ..................................................... 27 3.4.3. Kasstroomoverzicht .......................................................................... 28 3.4.4. Schattingen ..................................................................................... 28 3.5. GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA .................... 28 3.5.1. Algemeen ........................................................................................ 28 3.5.2. Materiële vaste activa ....................................................................... 29 3.5.3. Financiële vaste activa ...................................................................... 29 3.5.4. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa .............................. 30 3.5.5. Vorderingen ..................................................................................... 30 3.5.6. Liquide middelen .............................................................................. 30 3.5.7. Eigen vermogen ............................................................................... 30 3.5.8. Voorzieningen .................................................................................. 31 3.6. GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT ................................ 31 3.6.1. Algemeen ........................................................................................ 31 3.6.2. Opbrengstverantwoording.................................................................. 32 3.6.3. Overheidssubsidies ........................................................................... 32 3.6.4. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa ........................ 32 3.6.5. Personeelsbeloningen ........................................................................ 32 3.6.6. Bijzondere posten ............................................................................. 32 3.6.7. Financiële baten en lasten ................................................................. 32 3.7. TOELICHTING OP GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 ....... 33 3.7.1. Activa ............................................................................................. 33 3.7.2. Passiva............................................................................................ 35 3.8. TOELICHTING OP GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2012 ... 38 3.8.1. Toelichting op de baten ..................................................................... 38 3.8.2. Toelichting op de lasten..................................................................... 40 3.8.3. Toelichting op de financiële baten en lasten ......................................... 43 3.8.4. Resultaat deelnemingen .................................................................... 43 3.9. ENKELVOUDIGE BALANS STICHTING H 3O PER 31 DECEMBER 2012 ............... 44 3.10. ENKELVOUDIGE STAAT VAN BATEN EN LASTEN STICHTING H 3O 2012 ........... 44

H3O - Dordrecht

Pagina 2 van 52

Jaarverslag en jaarrekening 2012

3.11. STAAT VAN BATEN EN LASTEN SECTOREN H 3O 2012 ................................... 45 3.12. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN ................. 47 4. OVERIGE GEGEVENS .................................................................................. 48 4.1. VOORSTEL RESULTAATBESTEMMING ......................................................... 48 4.2. GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM ....................................................... 48 4.3. CONTROLEVERKLARING ........................................................................... 48 5. BIJLAGEN................................................................................................... 49 BIJLAGE 1 – GEGEVENS RECHTSPERSOON ........................................................... 49 BIJLAGE 2 – INZET MIDDELEN PRESTATIEBOX ..................................................... 50 BIJLAGE 3 – STAAT VAN RESERVES..................................................................... 51 BIJLAGE 4 – VERKLARENDE LIJST VAN AFKORTINGEN ........................................... 52

LEESWIJZER Stichting H3O legt met dit jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid in 2012 en de resultaten hiervan. Het jaarverslag is in eerste instantie bedoeld voor de Raad van Toezicht en de externe stakeholders, daarnaast voor de het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (www.minocw.nl). Het laat zien hoe H3O vorm gegeven heeft aan haar beleid, en hoe beschikbaar gestelde middelen zijn ingezet. Het jaarverslag bestaat uit vier hoofdstukken. Naast het verslag van de Raad van Toezicht in hoofdstuk 1 wordt in hoofdstuk 2 aan de hand van de speerpunten in het bestuursjaarplan 2012 verslag gedaan van de activiteiten. Hoofdstuk 3 bevat de financiële verantwoording met de integrale jaarrekening. Hoofdstuk 4 bevat overige gegevens, zoals de resultaatbestemming en de controleverklaring. Tenslotte is een aantal bijlagen toegevoegd betreffende de gegevens van de rechtspersoon, de inzet van middelen prestatiebox, de staat van reserves en een verklarende lijst van de gebruikte afkortingen.

H3O - Dordrecht

Pagina 3 van 52


1

VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT

Stichting H3O is verantwoordelijk voor voorzieningen voor onderwijs en opvang voor kinderen van 0 – 18 jaar. Geïnspireerd door een christelijke levensovertuiging wil zij haar maatschappelijke verantwoordelijkheid waarmaken. De doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen van nul tot achttien jaar staat centraal; een warme overdracht van peuterwerk naar primair onderwijs en een soepele overstap van primair naar voortgezet onderwijs. Met daaromheen een netwerk van voorschoolse en naschoolse opvang in het primair onderwijs. Op 31 december 2012 luidde de samenstelling van de Raad van Toezicht: De heer drs. A. Abee Mevrouw dr. ir. M. Beuckens-Vries (vice-voorzitter) Mevrouw A.H. Bode-Nuis, arts De heer mr. A.P. den Exter De heer A. van den Herik (voorzitter) De Raad vergaderde in het afgelopen jaar zes keer met het College van Bestuur. In het kader van de wettelijke taken van de Raad zijn in de vergaderingen de onderwijskwaliteit, de kwaliteit van het peuterwerk en de kinderopvang, begrotingen, realisatiecijfers, de jaarrekening, de voortgang van het strategisch beleidsplan 2011-2015 en de rapportages van het College van Bestuur besproken. In 2011 is door de Raad van Toezicht veel energie gestoken in de voorbereidingen voor de werving, selectie en benoeming van een nieuwe voorzitter van het College van Bestuur. Dit in verband met de opvolging van de bestuursvoorzitter, de heer drs. G.J. Redert, die vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd per 1 juli 2012 de organisatie heeft verlaten. Begin januari 2012 is door de Raad van Toezicht tot voorzitter van het College van Bestuur de heer drs. J. Ramaker benoemd. De raad heeft een remuneratiecommissie ingericht, bestaande uit de voorzitter en een lid van de Raad van Toezicht. De remuneratiecommissie draagt zorg voor de functioneringsen beoordelingsgesprekken met en het bezoldigingsbeleid voor het College van Bestuur. De Raad volgt de code goed bestuur voortgezet onderwijs en heeft in 2012 conform die code gehandeld. In november is een zelfevaluatie uitgevoerd. Onder leiding van een externe deskundige is het functioneren van de Raad van Toezicht in het algemeen en in relatie tot het functioneren van het College van Bestuur geëvalueerd. De Raad heeft verder door het afleggen van een werkbezoek aan zowel de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad primair onderwijs als de medezeggenschapsraad van het Insula College vorm en inhoud gegeven aan haar toezichthoudende taak. In januari 2013 is een werkbezoek gepland aan scholen voor primair onderwijs, Het Kristal en De Repelaer. Als accountant voor de jaarrekening 2012 is Ernst & Young benoemd. A. van den Herik voorzitter Raad van Toezicht

H3O - Dordrecht

Pagina 4 van 52


2

VERSLAG COLLEGE VAN BESTUUR

2.1

ALGEMEEN INSTELLINGSBELEID

Organisatie Juridische structuur De organisatie heeft de stichtingsvorm als rechtspersoon. De stichting is opgericht op 1 januari 2006; de oudste rechtsvoorganger is opgericht in 1876. Aan de stichting is een steunstichting verbonden: Stichting Steun Christelijk Onderwijs Dordrecht (SCOD). Organisatiestructuur H3O heeft een bestuursmodel met een College van Bestuur en een Raad van Toezicht. H3O kent drie sectoren: primair onderwijs, voortgezet onderwijs en peuterwerk & kinderopvang. Het College van Bestuur voert maandelijks overleg met de directies. Het College van Bestuur en het bestuurssecretariaat zijn gevestigd in het bestuursbureau, waar ook ondersteunende diensten op het gebied van P & O, communicatie, ICT, huisvesting en financiën zijn ondergebracht. Kernactiviteiten H3O draagt de verantwoordelijkheid voor vijftien peuterspeelzalen, twaalf locaties voor buitenschoolse opvang, twee kinderdagverblijven, negen scholen voor basisonderwijs, een school voor speciaal basisonderwijs en een brede scholengemeenschap van vmbo tot gymnasium. De activiteiten vinden plaats op basis van het strategisch beleidsplan 2011– 2015. In de begroting 2012 zijn de beleidsvoornemens en de daarvoor benodigde middelen met elkaar in verband gebracht. In dit jaarverslag kunnen de beleidsvoornemens en de realisatie met elkaar worden vergeleken. Doelstelling, missie, visie en waarden Doelstelling H3O wil zich onderscheiden met een breed vormingsaanbod van onderwijs en opvang, met één stimulerend pedagogisch sectoroverstijgend concept, waarbij de som meer is dan de optelling van de delen. Met waarden ontleend aan de Bijbel; waarden die integraal doorwerken in het handelen. Met oog voor de naaste, dichtbij en ver weg. Missie H3O biedt vanuit de christelijke identiteit een ontwikkelingsproces op maat, waarin alle kinderen en medewerkers hun verschillende talenten leren ontdekken en ten volle ontplooien, met als resultaat verantwoordelijke, goed toegeruste wereldburgers. Visie H3O werkt aan een doorgaande leer- en ontwikkelingslijn, waarin hoofd, hart en handen de leidraad vormen van samen leven, werken en leren. H3O biedt warmte en veiligheid voor kinderen van 0 – 18 jaar in een uitdagende, inspirerende omgeving. H3O is een betrouwbare organisatie die intern en extern verantwoording aflegt. Waarden H3O profileert zich als professioneel, innovatief, dynamisch en opbrengstgericht. Medewerkers zijn inclusief denkend, ruimtegevend, warm, open, respectvol, verantwoordelijk en solidair. Managementcontract Op basis van het managementstatuut zijn de directeuren verantwoordelijk voor het door hen gevoerde beleid, binnen de door het College van Bestuur vastgestelde kaders en

H3O - Dordrecht

Pagina 5 van 52


goedgekeurde jaarplannen en begrotingen. De afspraken tussen bestuur en directie worden jaarlijks vastgelegd in een managementcontract. Klachten Bij de landelijke klachtencommissie werd een klacht ingediend tegen het Insula College. De klacht betreft een, volgens klagers, onrechtmatige schorsing en verwijdering van een leerling. De klacht is door de klachtencommissie in behandeling genomen. De uitspraak van de commissie wordt in het voorjaar van 2013 verwacht. Bij het bevoegd gezag werden twee klachten ingediend tegen de afdeling Leonardo van de dr. H. Bavinckschool. Klagers en andere partijen zijn door het bevoegd gezag gehoord en de klachten zijn gedeeltelijk gegrond verklaard. Overige klachten werden op school/locatieniveau afgehandeld. 2.2

BELEIDSVOORNEMENS 2012

Het jaarplan van het college van bestuur is een korte notitie waarin op hoofdlijnen de doelen beschreven worden die het bestuur wil bereiken. Het plan brengt een ordening aan die de raad van toezicht kan ondersteunen bij de monitoring. Daarnaast levert het efficiencywinst op voor het jaarplan van de instellingen en sectoren. In plaats van onnodige herhalingen kan eenvoudig verwezen worden naar de ‘bovenliggende’ doelen van het bestuur. Wat niet in dit jaarplan is opgenomen is niet per definitie onbelangrijk, maar kan gerekend worden tot de lopende zaken. De stichting H3O acteert in een dynamische omgeving. Daarom staan de doelen van het college van bestuur niet op zichzelf maar zijn ze gerelateerd aan (of lopen vooruit op) landelijke plannen, ontwikkelingen en trends. Een belangrijk speerpunt blijft de komende jaren het tot stand brengen van een verbetercultuur en opbrengstgericht werken, meer aandacht voor rekenen en taal, de lat moet omhoog. Maar ook: duurzaamheid, burgerschap, kansen voor uitblinkers, professionele ruimte. Daarbij moet tegelijkertijd ook aandacht zijn voor de balans tussen ‘presteren’ en de vormende taak van de school. Het is een waardevolle opgave voor het bijzonder onderwijs om niet kritiekloos mee te gaan in de ‘economisering’ van onze sector maar ook het accent te leggen op de ‘zachte kant’. Dat is niet alleen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar zou gezien onze missie ook onze impliciete opvatting moeten zijn. Ook de bezuinigingen op de overheidsfinanciën als gevolg van de financiële crisis zijn niet aan onze organisatie voorbijgaan. Vanaf 2010 hebben we moeten rekenen met soms forse budgettaire aanpassingen en dat zal in de komende jaren zo blijven. Om toch onze doelen te bereiken blijft een grote mate van creativiteit nodig. Daarom wordt de operatie ‘slimmer organiseren’ voortgezet en verbreed, waarbij de sectoren worden opgeroepen om niet alleen daar waar nodig te bezuinigen maar ook de efficiency te verbeteren. De begroting anticipeert op vele kansen en risico’s. De ontwikkelingen gaan echter snel. Gezien de recente gebeurtenissen rondom de eurocrisis en de dreiging van nog eens 5 miljard overheidsbezuinigingen sluit het bestuur niet uit dat er in de loop van 2012 extra bijstellingen noodzakelijk zijn. Maar laten we positief eindigen: ook dit jaar zijn we erin geslaagd om op basis van een verantwoord financieel beleid veel mooie plannen te maken. H3O blijft in beweging. Te behalen resultaten      

De onderwijsopbrengsten liggen op of boven het landelijk gemiddelde De stijl van leidinggeven is opbrengstgericht De basisscholen worden omgevormd in Educatieve (integrale) Kind Centra Het marktaandeel van H3O in Dordrecht wordt vergroot Het aantal Fair Trade-scholen neemt met twee toe De aandacht voor hoogbegaafden wordt geïntensiveerd

H3O - Dordrecht

Pagina 6 van 52


    2.3

Het ziekteverzuim ligt onder het landelijk gemiddelde De kwaliteit van de planning- en controlcyclus wordt verbeterd De functiemix wordt verder ingevoerd De ouderparticipatie wordt vergroot BELEIDSREALISATIE 2012

2.3.1. Strategie en beleid Voortgezet onderwijs Locatie havo/vwo Voor de herfstvakantie 2012 is binnen de kaders van het Insula Zorgplan een zorgplan voor de locatie havo/vwo opgesteld. In het najaar van 2012 is in de gesprekscyclus met de secties Toetsbeleid en determinering het gespreksonderwerp geweest. De uitkomsten van al deze gesprekken vormen de basis nieuw aangescherpt toetsbeleid. Het protocol voor spijbelen, te laat komen en handhaving leerplicht is door de directie vastgesteld en inmiddels in uitvoering genomen. Hoewel in de vorige managementrapportage vermeld stond dat de indruk bestaat dat het verscherpte beleid werkt, komen leerlingen ’s morgens om 8.30 uur in groteren getale te laat dan toelaatbaar. Dit beleid is voor de zomervakantie aangescherpt. Met ingang van het huidige schooljaar is het in werking getreden. De ervaringen met en effecten van het nieuwe beleid zijn zeer positief. Er is een nieuw schoolveiligheidsplan vastgesteld en vastgesteld door de locatieraad. Locatie mavo Ook in dit jaar is de samenwerking met Da Vinci College gecontinueerd op het gebied van het sectorwerkstuk. Deelname aan het Leerpark dictee is structureel geworden en wordt op de school in voorrondes voorbereid. Samenwerking met andere scholen voor VO vindt plaats op het terrein van TOT. In 2012 is de verdere ontwikkeling van techniekprojecten gerealiseerd en geïntensiveerd. Dit moet leiden tot het aanbod van een techniek accentklas in 2013. In 2012 is er voor het eerst in klas 4 een examengroep gestart voor het vak lichamelijke opvoeding (LO2) Ook Tekenen als examenvak is van start gegaan in klas 4. Deze leerlingen doen ook in 2013 voor het eerst examen. De aanmelding in 2012 was weer goed. Van de 8 brugklassen zijn er 5 klassen die met een accent hebben voor kunst of sport. Locatie vmbo De school heeft in 2012 het ingezette beleid om de opbrengsten verder te verbeteren, verdiept. Niet alleen worden de leervorderingen van leerlingen scherpt gevolgd. Ook mogelijke uitval van de leerling of leerachterstanden worden in een vroeg stadium onderkend en aangepakt. In samenhang hiermee is er voor gekozen het mentoraat te versterken en de deskundigheid verder te professionaliseren. In het kader van passend onderwijs is de school gestart met een structuurklas 1e leerjaar. In het schooljaar 2012-2013 is deze voorziening uitgebreid naar het 2 e leerjaar. De school is gestart met de ontwikkeling van deze voorziening om voor een groep leerlingen met leerstoornissen en gedragsproblematiek een adequaat onderwijsaanbod te beiden. Het doel is om de komende jaren de methodiek van werken te professionaliseren. In 2012 is er een bescheiden begin gemaakt met ouderparticipatie. Ouders worden bij de aanpak en de begeleiding van hun kind betrokken. De samenwerking met het Stedelijk Dalton Lyceum is voortgezet en verder geïntensiveerd teneinde de betaalbaarheid en het huidige voorzieningenniveau te kunnen handhaven. De onderwijsprogramma’s voor de sectoren techniek en consumptief worden inmiddels in haar geheel door de beide scholen gezamenlijk verzorgd. In het najaar van 2012 is het voornemen tot nog meer verregaande samenwerking bekrachtigd. Beide scholen

H3O - Dordrecht

Pagina 7 van 52


zullen met ingang van 2013 bovenbouw afdelingen uitruilen en de interne organisatie zoveel als mogelijk ineen voegen. Er zijn ook maatregelen afgesproken om te besparen op de kosten van de huisvesting. Primair onderwijs Per 1 augustus 2012 zouden alle basisscholen worden omgevormd tot Schoolplus+ (voorheen Educatief Kind Centrum). Peuterwerk, kinderopvang en basisonderwijs komen hierin samen. Het hele proces van samenvoegen is gecompliceerder dan gedacht en dan moet met name aan de voorwaardenkant en de regels rond de uitvoering worden gedacht. Het Kristal, De Repelaer, De Prinses Julianaschool, De Regenboog en De Fontein zijn per 1 augustus omgevormd. De overige scholen volgen uiterlijk per 1 augustus 2013. Tevens is in 2012 een functiebeschrijving directeur Schoolplus+ opgesteld. Op de basisscholen daalde het aantal leerlingen per 1 oktober 2012 licht (-15). Het totaal aantal leerlingen in het primair onderwijs in Dordrecht daalde echter met 231. Hierdoor steeg het marktaandeel van H3O van 24,4% naar 24,8%. Ook het aantal leerlingen dat het speciaal basisonderwijs bezocht daalde licht, van 115 naar 106. Het marktaandeel daalde daarmee met 0,1%. Kleine dislocaties zullen om strategische redenen vooralsnog gehandhaafd blijven. Per 1 augustus 2013 fuseert H 3O met de evangelische basisschool Eden uit Dordrecht, waardoor het aantal basisscholen toeneemt tot 11. Deze school had op 1 oktober 2012 121 leerlingen. De Prins Bernhardschool is gestart met de voorbereidingen om het predicaat Fair Trade school te bemachtigen en hoopt dit in het schooljaar 2012/2013 te verwezenlijken. Het Kristal is al Fair Trade school sinds medio 2011. Omgaan met verschillen en meer aandacht voor talent wordt in de basisscholen van H 3O vertaald door te werken met de methode Levelwerk. In deze methode wordt de hoog- of meerbegaafde leerling tot meer presteren uitgedaagd. Daarnaast bestaat groep 9, een samenwerking tussen het PO en het VO, om de hoog- of meerbegaafde leerlingen uit de groepen 7 en 8 tot meer presteren uit te dagen. Nadat de stichting Openbaar Primair Onderwijs Dordrecht had aangegeven met de Leonardoschool te moeten stoppen, hebben de ouders H3O benaderd. Na uitvoerig overleg en met slechts een korte voorbereidingstijd zijn de Leonardo-klassen per 1 augustus 2012 gestart, vallende onder de Dr. H. Bavinckschool en tijdelijk gehuisvest in Het Noorderlicht. Binnen de sector hebben alle scholen een nieuw jaarprogramma opgesteld, nauw aansluitend op het jaarprogramma van de stichting en nog volgens het oude format. Ook hebben de directeuren driemaal een managementrapportage opgesteld volgens een voorlopig format dat uitgebreid is besproken met de bestuurder en de controller. Peuterwerk & kinderopvang Vijf basisscholen gaan vanaf 1 augustus 2012 verder als schoolplus+. Dat betekent dat de verantwoordelijkheid voor in totaal 16 locaties voor peuterwerk of kinderopvang is overgedragen aan de directeuren van de betreffende scholen. De locaties in de overige scholen worden in de loop van 2013 overgedragen. De functie directeur peuterwerk & kinderopvang wordt afgebouwd en zal in 2013 geheel verdwijnen. Het huurcontract voor de (tijdelijke) huisvesting van Kinderdagverblijf Villa Volta liep af op 1 juli 2012. Hoewel verlenging van het huurcontract mogelijk was, besloot het College van Bestuur de locatie te sluiten. Aan ouders werd de mogelijkheid geboden hun kind onder te brengen bij Eigenwijs of De Repelaer. Een aantal maakte hiervan gebruik, maar een groot deel van de ouders vertrok naar elders. Zoals overal in het land liep ook bij H3O de bezetting in de kinderopvang terug. De bezetting in de buitenschoolse opvang daalde met 12%. In het eerste halfjaar daalde de bezetting in de kinderdagopvang met 15%. Door de sluiting van Villa Volta daalde de bezetting verder naar ruim 50% ten opzichte van januari 2012.

H3O - Dordrecht

Pagina 8 van 52


Er werd een aanvraag ingediend voor een kleinschalig kinderdagverblijf in De Repelaer voor ouders van Villa Volta die daarvoor hadden gekozen. Het kinderdagverblijf opende op 20 augustus 2012. De gemeente Dordrecht gaf echter geen toestemming voor huisvesting in de school en vier weken later werd de vestiging weer gesloten. De kinderen konden worden ondergebracht bij Eigenwijs. Ook voor Het Kristal werd een aanvraag ingediend, die eveneens werd afgewezen. Er deed zich echter een mogelijkheid voor kinderdagopvang aan te bieden in de locatie aan de Atmosfeerstraat. Daar startte op 20 augustus kinderdagverblijf Het Kristal. In januari 2013 komt er een extra ruimte te huur in het pand en kan de capaciteit kinderdagopvang worden uitgebreid. De bezetting in de peuterspeelzalen steeg met 6%. Ook de wachtlijsten groeiden. Het door de gemeente ingezette traject om het peuterwerk voor kinderen van tweeverdienende ouders niet meer te subsidiëren maar hen te verwijzen naar de kinderopvangtoeslag, werd verder voorbereid. Naar schatting 50% van de ouders van H3O komt hiervoor in aanmerking. Peuterspeelzalen moeten daartoe worden omgevormd naar kinderdagopvang. Op 1 januari 2014 dienen alle peuterspeelzalen te zijn omgevormd. Daarnaast wordt subsidie voor de overige kinderen vraaggestuurd. De financiële risico’s nemen daardoor toe. 2.3.2 Onderwijskundig beleid en opbrengsten Voortgezet onderwijs Examenresultaten Slaagpercentage Vmbo-b Insula landelijk Vmbo-k landelijk Vmbo-(g)t landelijk Mavo Insula landelijk Havo Insula landelijk Vwo Insula landelijk

2007/2008 94,6 96,0 97,2 95,7 64,3 94,1 84,1 94,1 86,0 89,0 90,0 92,0

2008/2009 96,4 96,3 89,6 94,4 73,9 94,5 91,2 94,5 77,0 87,0 84,0 92,0

2009/2010 94,9 96,2 90,5 94,4 96,1 93,7 91,8 93,7 73,0 85,0 74,0 89,0

2010/2011 83,1 95,3 92,8 94,3 100 92,6 90,7 92,6 87,2 85,4 85,4 88,7

2011/2012 100 95,9 95,1 93,4 95,8 90,3 92,1 90,3 81,4 86,7 82,2 87,3

Locatie havo/vwo Ondanks een lager slaagpercentage dan in 2011, bewandelt de school in het meerjarig perspectief nog steeds de weg naar boven. Landelijk heeft 79% van de Havo’s en 75% van de Vwo-afdelingen het beter gedaan dan Insula Havo/Vwo. In het meerjaren Opbrengstenoverzicht van de Onderwijsinspectie scoort de school op bijna alle onderdelen scoren voldoende; alleen de geleidelijke verbetering op het VWO heeft nog niet geleid tot een voldoende oordeel. school De Lage Waard Develstein Insula Johan de Witt Dalton Walburg Willem de Zwijger

H3O - Dordrecht

havo 9,5 9,0 8,0 7,0 8,0 3,5

vwo 10,0 8,5 8,5 6,0 6,5 8,5 6,0

Pagina 9 van 52


De overzichten die dagblad Trouw jaarlijks publiceerde over de schoolprestaties (‘lijst Dronkers’) zijn overgenomen door De Volkskrant. Het Insula College Havo/Vwo neemt in Dordrecht de derde plaats in. In het najaar van 2012 is in de gesprekscyclus met de secties Toetsbeleid en determinering het gespreksonderwerp geweest. De uitkomsten van al deze gesprekken vormen de basis nieuw aangescherpt toetsbeleid. Locatie mavo In juli 2012 is het inspectierapport verschenen met de bevindingen van het onderzoek naar de kwaliteitsverbetering in het kader van het traject van intensief toezicht. Met dit vernieuwde oordeel van de inspectie zijn de geconstateerde tekortkoming in de opbrengsten en de kwaliteitszorg opgeheven. Met de secties wordt structureel in het kader van de kwaliteitszorg gesproken over de resultaten en het curriculum. Locatie vmbo De school heeft vanaf 2007 een onderwijskundige beleid gevoerd dat gericht is op versterking van de basisvaardigheden van de leerlingen. Met ingang van het schooljaar 2011 – 2012 wordt er gewerkt met een individueel ondersteuningsprogramma voor leerlingen gericht op maximale leerprestaties. In de 2e helft van 2012 is deze ondersteuning verder geprofessionaliseerd. Er is in de lessentabel extra ruimte gemaakt voor taal- en rekenvaardigheden (niveau-uren). De school realiseerde in 2012 opbrengsten die voor alle leerwegen ruim boven het landelijke gemiddelde zitten. Het opbrengstenoordeel van de Inspectie is voor alle onderdelen van de kwaliteitskaart (rendement onder- en bovenbouw, verschil school- en landelijk examencijfer, het gemiddelde eindexamencijfer) ruim voldoende. In het najaar heeft een onderzoek plaats gevonden naar de realisatie van de onderwijstijd en de methode van registratie. Het inspectieoordeel op dit onderwerp was positief. Primair onderwijs Eindtoets basisonderwijs CITO naam school De Horizon Dr. H.Bavinckschool Pr. Bernhardschool Pr.Julianaschool De Fontein De Repelaer De Regenboog De Sterrekijker Het Kristal Gemiddeld H3O Landelijk

Score 2012 538,9 537,7 534,6 533,8 528,3 539,3 534,1 538,6 533,7 535,6 535,1

Score 2011 535,6 538,2 536,9 530,9 535,1 532,1 536,4 534,9 534,7 535,0 535,3

score 2010 534,7 537,2 532,8 534,0 530,1 532,4 534,3 537,5 529,4 533,4 535,2

Aan alle basisscholen en aan de school voor speciaal basisonderwijs werd een basisarrangement toegekend. Dit betekent dat de scholen het vertrouwen van de inspectie hebben en de opbrengsten op of boven het landelijk gemiddelde liggen. De onderwijskwaliteit wordt gewaarborgd door het hanteren van de PDCA-cyclus binnen de scholen. Blijkens het oordeel van de inspectie en de gerapporteerde tussen- en eindopbrengsten is dit een succesvolle werkwijze. Voor kinderen met een aparte leerlijn wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Op alle scholen, ook op het sbo, wordt voor kinderen met een aparte leerlijn een, wettelijk verplicht, ontwikkelingsperspectief opgesteld.

H3O - Dordrecht

Pagina 10 van 52


Besloten is om de bovenschoolse module (MMS) van Dotcomschool te vervangen door de module Bovenschoolse Rapportage van CITO-LOVS, waarmee de resultaten op bovenschools en bestuursniveau inzichtelijk kunnen worden gemaakt. In de managementsrapportages werd gerapporteerd over de tussen- en eindopbrengsten en welke interventies gepleegd werden op schoolniveau. Peuterwerk & kinderopvang In het kader van de bestuursafspraken die de minister maakte met de G37 werd in 2012 een stedelijk convenant ondertekend: Effectief benutten van VVE en extra leertijd voor jonge kinderen. Doel van het convenant is het verbeteren van de kwaliteit van VVE en vergroten van het doelgroepbereik. Het aantal VVE-locaties wordt uitgebreid en het taalniveau van leidsters wordt verhoogd. In elke VVE-groep wordt een HBO-gekwalificeerde medewerker ingezet, opbrengstgericht werken wordt ingevoerd en alle locaties hanteren een kindvolgsysteem. 2.3.3 Personeelsbeleid Personeelsterkte (voortschrijdend) Binnen H3O zijn er ultimo 2012 828 dienstverbanden (headcount) met medewerkers afgesloten. Dit is inclusief oproepkrachten en medewerkers met dubbele dienstverbanden. Er zijn ultimo 2012 in totaal 473 fulltime-equivalenten.

Fulltime Equivalenten per cao/sector

In het voortgezet onderwijs (Insula College) krijgt de invoering van de functiemix steeds meer vorm. De doelstelling 2012 is niet in zijn geheel behaald, maar er wordt hierbij re-

H3O - Dordrecht

Pagina 11 van 52


kening gehouden met een mogelijke daling van formatie. Deze daling heeft directe invloed op de te behalen doelstelling. In het primair onderwijs is de doelstelling 2012 niet behaald. De reden hiervan is gelegen in de niet toereikende bekostiging vanuit het ministerie. Vanaf 1 januari 2012 voert H 3O de personeels- en salarisadministratie uit in eigen beheer. De medewerkers ontvangen hun salarisstrook per mail en de personeelsdossiers zijn gedigitaliseerd. De directeuren hebben locatiedirect digitaal toegang tot de gegevens van de medewerkers. In 2013 zal verder uitbouw hiervan plaatsvinden. Binnen H3O wordt er steeds meer uitvoering gegeven aan de gesprekkencyclus. Uiteindelijk krijgt elke medewerker met een vaste frequentie een functionering- en beoordelingsgesprek. Het voortschrijdend verzuimpercentage binnen H 3O bedroeg in 2012 totaal 8,08% (primair onderwijs 8,22%, voortgezet onderwijs 4,99% en peuterwerk & kinderopvang 15,27%). Dit ziekteverzuimpercentage is exclusief zwangerschapsverlof en zwangerschapsgerelateerde verzuim en verschilt per cao (sector).

Voortgezet onderwijs Locatie havo/vwo Met alle medewerkers (inclusief directieleden) wordt in 2012-2013 een functioneringsgesprek gevoerd. Alle medewerkers met een tijdelijk dienstverband zullen met het oog op een eventueel vast dienstverband een beoordelingstraject doorlopen. In het kader van nieuw te ontwikkelen taakbeleid zal in maart 2013 door de projectgroep het beleidsvoorstel worden aangeboden aan het College van Bestuur. De op 19 mei ingezette sollicitatieprocedure voor de werving van een nieuwe unitdirecteur (wegens de pensionering de unitdirecteur bovenbouw vwo per 1 februari 2013) heeft na sluiting van de termijn (31 mei) onvoldoende gekwalificeerde reacties opgeleverd op basis waarvan een eerste gespreksronde zinvol gestart kon worden. In oktober heeft de directie besloten tot de nieuwe opzet: een smallere directie bestaande uit een locatiedirecteur en drie unitdirecteuren en versterking van staf-/directieondersteuning om de smallere directie te ontlasten van een aantal uitvoerende en organisatorische werkzaamheden. De transitie heeft een positief advies van de locatieraad. Locatie mavo Er is een professionaliseringsscan onder het onderwijzend personeel afgenomen. Het beleidsrijk verder invoeren van de functiemix is in 2012 ook verder ter hand genomen. De studievoortgangsgesprekken met personeelsleden voor het behalen van de bevoegdheid worden structureel gevoerd en deze zijn geïntensiveerd, omdat de kwaliteit van het onderwijsgevend personeel in alle gevallen begint met het behalen van een bevoegdheid.

H3O - Dordrecht

Pagina 12 van 52


Locatie vmbo In 2012 zijn met alle medewerkers gesprekken gevoerd over het functioneren. Bij docenten zijn lesbezoeken gedaan. Het oordeel over het functioneren is in 2012 mede vormgegeven door vooraf vastgestelde normen. De (individuele) behoefte aan ondersteuning is in kaart gebracht en indien noodzakelijk zijn er coaching- of scholingstrajecten afgesproken. Voor alle functies zijn taakbeschrijvingen beschikbaar en worden opbrengstverwachtingen geformuleerd. De school heeft te maken met een gering aantal ouders en leerlingen die ‘het recht’ opeisen en in hun aanpak de grenzen van hetgeen acceptabel is overschrijden. In het kader van de veiligheid van het personeel is er ingezet op training van personeelsleden en zijn in de school afspraken gemaakt inzake signalering en hoe effectief te interveniëren. Primair onderwijs Op alle basisscholen zijn de jaargesprekken (gesprekscyclus) gevoerd. Daarnaast is er scholingsbeleid opgesteld. Het werken met een vervangingspool en vervangingslijst geeft met het bijbehorende systeem gestalte aan het streven naar kwaliteit ook bij vervanging. Peuterwerk en kinderopvang Door daling van de bezetting werd de formatie, net als in 2011, teruggebracht. Tijdelijke contracten werden niet verlengd en vertrekkende medewerkers niet vervangen. Het ziekteverzuimpercentage steeg, door vijf langdurig zieken, naar ruim 15%. Reintegratietrajecten en andere maatregelen worden in gang gezet om het ziekteverzuim terug te dringen. Peuterspeelzalen dienen sinds 1 augustus 2010 te voldoen aan de kwaliteitseisen van de Wet kinderopvang, waaronder de opleidingseisen. Bij inspecties door de GGD bleken meerdere medewerkers niet (meer) gekwalificeerd te zijn. Er zijn EVC-procedures in gang gezet en bijna alle medewerkers zijn op het vereiste niveau gebracht. Van medewerkers die niet in staat of bereid zijn de opleiding te voltooien wordt op termijn afscheid genomen. 2.3.4 Middelen en voorzieningen Financiële middelen Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar paragraaf 2.4. Huisvesting De huur van het pand aan de Laan der Verenigde Naties, waar het bestuursbureau is gevestigd, is opgezegd per 1 augustus 2013. Het bestuursbureau verhuist in 2013 naar het pand aan de Museumstraat, waar nu nog tijdelijk de Dr. H. Bavinckschool is gehuisvest, in afwachting van de nieuwbouw. Voortgezet onderwijs Locatie havo/vwo De huisvesting aan de Aalscholverstraat is toegezegd tot de zomer van 2013. De school heeft een huisvestingnotitie opgesteld voor aanpassing van de huisvestingssituatie aan het te ontwikkelen onderwijskundig programma van eisen en met het oog op aan te trekken externe financiering hiervoor. Locatie mavo In het kader van de talentontwikkeling techniek is in 2012 het technieklokaal grondig gerenoveerd. De leeromgeving is hiermee weer aangepast aan de eisen van deze tijd.

H3O - Dordrecht

Pagina 13 van 52


Locatie vmbo In het najaar van 2012 is besloten om de huisvesting meer rendabel te maken. Er is besloten een gebouw af te stoten en in de samenwerking met het Stedelijk Dalton Lyceum de resterende gebouwen te herinrichten (LOC-vorming). Primair onderwijs De (ver)nieuwbouw van De Repelaer aan de Standhasenstraat werd in de zomer van 2012 opgeleverd. De school werd in september feestelijk heropend. De nieuwbouw van de dr. H. Bavinckschool vordert gestaag en wordt naar verwachting in de zomer van 2013 opgeleverd. De school verlaat dan de tijdelijke huisvesting aan de Museumstraat. In de Museumstraat worden het bestuursbureau en de Leonardo-afdeling van de dr. H. Bavinckschool gehuisvest. Peuterwerk & kinderopvang Door teruglopende bezetting is de buitenschoolse opvang van De Horizon na een jaar weer gesloten. De buitenschoolse opvang bij de dislocatie van De Fontein werd samengevoegd met de buitenschoolse opvang van de hoofdlocatie. ICT In het afgelopen jaar zijn op alle scholen verdere stappen gezet met het onderwijskundig gebruik van digitale leermiddelen, waarbij op te merken is dat er een diversiteit zichtbaar is ten aanzien van veranderingsmogelijkheden. Veel scholen zien de relevantie van tendensen als 21st Century Skills, (digitaal) leermiddelenbeleid, ‘any time, any place and anywhere learning’ en (wellicht) meer leerlinggestuurd onderwijs in combinatie met bijvoorbeeld opbrengstgericht werken. Het is goed dat deze tendensen gesignaleerd worden, maar het is duidelijk geworden dat het tijd vraagt om te komen tot de leeromgeving die voor iedere school de juiste is. Mede om die reden is in het najaar aan de scholen gevraagd om een notitie samen te stellen over dat toekomstige onderwijs met gebruik van digitale hulpmiddelen. Deze notities zullen voor de zomervakantie 2013 gereed zijn. Op enkele scholen is een klein aantal LED multi-touchscreens geplaatst, de verwachting is dat deze schermen op langere termijn de huidige digitale schoolborden kunnen gaan vervangen. Op Het Kristal is in het kader van het Pathfinderproject gestart met een relatief eenvoudige Wi-Fi voorziening en kunnen kinderen een eigen device meenemen. Cloudcomputing is zeer nadrukkelijk als belangrijk onderwerp naar voren gekomen. Als gedacht wordt aan Bring Your Own Device is gebruikmaken van applicaties op het Internet erg belangrijk. Maar als uitvloeisel van die gedachte is vorig jaar duidelijk geworden dat cloudcomputing (een private cloud of een publieke cloud) ook consequenties kan hebben voor ons eigen serverpark. Voortgezet onderwijs Locatie mavo De invoering van het nieuwe administratiepakket Magister heeft in 2012 zijn beslag gekregen. De mogelijkheden van dit pakket worden steeds verder benut. Het leerlingvolgsysteem is goed in gebruik genomen en ook de elektronische leeromgeving (ELO) wordt door veel collega’s al gebruikt. Er is een eerste startnotitie gemaakt over Onderwijs en ICT op de Koningstraat. Locatie vmbo Het nieuwe administratiepakket Magister is in 2012 volledig geïmplementeerd. Ouders en leerlingen zijn er bekend mee. Nieuwe mogelijkheden die Magister biedt worden onderzocht.

H3O - Dordrecht

Pagina 14 van 52


Primair onderwijs In het schoolplan 2011-2015 en het jaarprogramma is op alle scholen aandacht voor ICTbeleid. Ongedachte mogelijkheden doen zich op dit gebied voor. De focus blijft op digitale inzet voor onderwijs. Daarnaast is het daadwerkelijk invoeren van data-gestuurd onderwijs ten behoeve van opbrengsten een actiepunt. Koppelingen met het vak techniek, maar ook leren vanuit de meervoudige intelligentie en werken op projectmatige basis bieden hier aanknopingspunten. Kinderen moeten naast kennis opdoen ook allerlei vaardigheden leren die ze nodig hebben in deze 21-ste eeuw. De leerkracht krijgt daarbij een meer coachende rol. Trefwoord hierbij is ‘de digitale speelplaats’. Het Kristal participeert in het Microsoft Partners in Learning programma. Dit is een wereldwijd ondersteuningsproject om eigentijdse vormen van onderwijs een goede start te geven. Na selectie door Microsoft USA is Het Kristal als enige school in ons land tot Pathfinderschool 2011-2013 gekozen. De tot nu toe behaalde resultaten:  Met behulp van ICT is het differentiëren naar niveau en interesse beter mogelijk.  ICT wordt ingezet voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben of juist meer ondersteuning kunnen gebruiken. Een E-learningplatform en diverse webbased programma´s maken het mogelijk om de grenzen tussen school en thuis te vervagen. 2.3.5 Waardering Voortgezet onderwijs Locatie havo/vwo In het voorjaar van 2012 is zijn er tevredenheidsonderzoeken gedaan onder medewerkers, leerlingen en ouders. Ook is er een exit-enquête gehouden onder leerlingen na hun diplomering de school hebben verlaten. De resultaten van de drie onderzoeken onder ouders, medewerkers en leerlingen zijn gepubliceerd in het instrument voor horizontale verantwoording Vensters voor Verantwoording. Omdat het om verschillende onderzoeken onder verschillende onderzoeksgroepen gaat, zijn de afzonderlijke uitkomsten ook verschillend qua accentuering en indeling. Van deze tevredenheidsonderzoeken is een totaaloverzicht gemaakt waarin de uitkomsten worden beschreven en geanalyseerd. Bij ieder thema is ook een plan van aanpak ter verbetering geschreven. Interne communicatie geschiedt via de wekelijkse ‘PersoneelsInfo’ en via de maandelijkse APV. Alle besluiten van de directie worden, zodra publiceerbaar, integraal als bijlage bij de PersoneelsInfo gevoegd en op Digi geplaatst. Informatie op papier alleen bij hoge uitzondering. Er zijn zes nummers verschenen van ‘Schoolpraet’. Daarnaast verschijnt een tweewekelijks OuderInfo met korte, praktische informatie die vooral met planning en agenda te maken heeft. Periodiek heeft afstemmingsoverleg plaatsgevonden tussen de locatiedirecteur en de oudergeleding van de locatieraad Onderwerpen waren o.a. planning en inhoud Thema-ouderavonden 2012-2013, inhoud van de schoolgids, inzicht in en verantwoording over de ouderbijdragen, communicatie. Er is een leerlingenraad opgericht en een begin gemaakt met de herstart van de Schoolkrant. Locatie mavo Vensters voor verantwoording is vast onderdeel van de planning en control cyclus en op tijd zijn de tevredenheidsenquêtes onder ouders en leerlingen klas 3 afgenomen. Op 31 oktober is een Gambia-actie gehouden voor de bouw van een schoolmuur. In het kader van cultuurprofilering is in 2012 een kunstwerk voor de school gerealiseerd ondersteund door het Rabo cultuurfonds en met de participatie vanuit de buurt ook ondersteund door de gemeente Dordrecht. Naar aanleiding van het 25–jarig bestaan van het City pastoraat van de Grote Kerk in Dordrecht heeft een Engels jongenskoor uit Winchester een bezoek gebracht aan de school en hebben leerlingen een rondleiding verzorgd.

H3O - Dordrecht

Pagina 15 van 52


Leerlingen hebben in het voorjaar 2012 ook deelgenomen aan een professionele dansvoorstelling in Kunstmin van het AYA danstheater. Dit in het kader van het project: ‘maak je idealen waar’. Locatie vmbo In april 2012 zijn er waarderingsonderzoeken uitgevoerd bij ouders, leerlingen en personeel. Uit het onderzoek blijkt dat ouders tevreden zijn over de school (waardering 7,3). De leerlingen zijn redelijk tevreden over de school (waardering 6,7). De school wordt als veilig ervaren, er zijn duidelijke regels die houvast bieden, en er is tevredenheid over de mentor en de begeleiding, Uit het onderzoek blijkt verder dat 89% van de OP medewerkers aangeeft dat de school structureel werkt aan het verbeteren van de prestaties. De helft van de OOP medewerkers geeft ook aan dat waardering door leidinggevenden wordt uitgesproken en ervaart dat als positief. Van de 62 OP medewerkers geeft 68% aan dat de directie aanspreekbaar is wanneer nodig en dat problemen met het werk bespreekbaar zijn tussen de collega's. Alle OOP medewerkers geven aan dat de school het onderwijs biedt dat zij belooft. Primair onderwijs Het oudertevredenheidsonderzoek dat in het voorjaar van 2012 is afgenomen laat zien dat de ouders van de scholen tevreden tot zeer tevreden zijn, hetzelfde geldt voor de medewerkers en de leerlingen. Een aantal scholen organiseert koffie- en inloopochtenden voor de ouders, zodat op een laagdrempelige manier informatie kan worden uitgewisseld en de ouders het werk van hun kinderen kunnen bekijken. De VVE-scholen organiseren ouderochtenden in het kader van VVE-thuis, zodat de ouders van VVE-kinderen geïnstrueerd kunnen worden hoe ze thuis aan de slag kunnen met de aangeleverde materialen, waardoor prestaties van kinderen verbeterd worden. Peuterwerk & kinderopvang In het voorjaar van 2012 is een tevredenheidenquête gehouden onder de ouders van de peuterspeelzalen. 67% van de ouders heeft de enquête ingevuld. Ouders zijn overwegend tevreden tot zeer tevreden over de peuterspeelzalen van H 3O. Daar waar daar toch aanleiding voor is zullen verbeteracties worden ingezet, om de kwaliteit van de peuterspeelzalen te blijven waarborgen. Ook uit de exit-enquetes, die onder de ouders in de kinderopvang worden ingevuld, blijkt dat ouders tevreden zijn over de locaties van H3O. 2.3.6 Prestatiebox Nadat bekend werd dat de prestatiebox-middelen beschikbaar kwamen, heeft elke schooldirecteur (PO) c.q. locatiedirecteur (VO) in het kader van de planning- en controlcyclus een plan opgesteld voor de inzet van deze middelen als onderdeel van de managementrapportage maart 2012. Deze is besproken met de voorzitter college van bestuur en na eventuele aanpassing goedgekeurd ter uitvoering. De resultaten zijn beschreven in de managementrapportage maart 2013 en opnieuw besproken met de voorzitter college van bestuur. Een weergave van de inzet en resultaten per school/locatie is opgenomen in bijlage 2. Voor het Insula College was in 2012 een bedrag voor prestatiebox-middelen beschikbaar van € 285.801,52. Dit bedrag is volledig ingezet voor extra formatie en aanvullende scholing. De PO-scholen hebben de middelen voor opbrengstgericht werken volledig ingezet voor versterking van de formatie (beschikbaar € 102.381,82). De middelen voor professionalisering van leerkrachten en schoolleiders zijn ingezet voor aanvullende scholing (beschikbaar € 72.486,01 / besteed € 116.200,63). De middelen voor cultuur zijn ingezet voor extra activiteiten (beschikbaar € 12.658,10 / besteed € 13.219,66).

H3O - Dordrecht

Pagina 16 van 52


2.4

FINANCIEEL BELEID

2.4.1. Ontwikkelingen en risico’s In deze subparagraaf worden ontwikkelingen en risico’s genoemd waarvan het vermoeden bestaat dat die zich kunnen voordoen, maar waarvan de financiële omvang (nog) niet gekwantificeerd kan worden. Op basis van de geconstateerde risico’s is een weerstandsvermogen en daarbinnen een buffer van een bepaalde omvang nodig (zie subparagraaf 2.4.2.). Leerlingaantallen PO en VO De inkomsten worden grotendeels bepaald door het aantal leerlingen. Het realiseren van een bepaalde omvang van leerlingaantallen binnen de scholen is geen doel op zich, maar wel noodzakelijk voor een efficiënte bedrijfsvoering. Door het voeren van beleid op de doorgaande lijn van 0 – 18 jaar en het verbeteren van de kwaliteit van medewerkers kan een kind/leerling worden gestimuleerd zijn of haar onderwijscarrière binnen H 3O te (ver)volgen. Het realiseren van de geraamde leerlingenaantallen kan ook deels afhankelijk zijn van de kwaliteit en capaciteit van gebouwen en andere niet te beïnvloeden externe omstandigheden. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de scholen met de leerlingenaantallen. Primair onderwijs Vanaf 2009 daalt het aantal 4-12 jarigen in Dordrecht (net als in de rest van Nederland). In 2011 kwam de nieuwe bevolkings- en leerlingenprognose primair onderwijs van de gemeente Dordrecht beschikbaar. Gemeentebreed daalt het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd van 11.404 in 2011 naar 10.133 in 2019 (een afname van 1.271, ruim 11%). Daarna vlakt de daling naar verwachting af. De ontwikkeling tot en met 2015 is buiten migratie vrij zeker. De geboortecijfers zijn immers al bekend. In de periode 20112015 neemt het aantal kinderen met 831 af (7%). Doordat H3O vertegenwoordigd is in wijken waar de populatie relatief minder daalt, raamt de gemeente voor H3O een minder sterke daling. Dit biedt zowel kansen als bedreigingen. De ervaring met de vorige bevolkingsprognose liet zien dat het macrobeeld correct bleek, maar dat er in werkelijkheid grote verschillen ontstonden in vergelijking met de raming op school- c.q. bestuursniveau. Het gerealiseerde leerlingenaantal op 1 oktober 2012 bij H3O is uitgekomen op 2.767 (- 15 ten opzichte van de vorige telling en + 37 in vergelijking met de begroting 2012). Dit terwijl het aantal leerlingen bij vrijwel alle schoolbesturen in Dordrecht conform de hierboven geraamde demografische ontwikkeling is gedaald (met in totaal 231). Gevolg is dat het marktaandeel van H 3O is gestegen van 25,4% naar 25,8%. Tot het leerlingenaantal behoren 29 hoogbegaafde kinderen op de Dr. H. Bavinckschool vanwege de start van 2 Leonardo-klassen in het schooljaar 2012/2013. Indien van deze impuls wordt geabstraheerd, zou de daling van het leerlingenaantal – 44 zijn geweest en zou het marktaandeel vrijwel gelijk zijn gebleven. De directeuren verwachten voor het schooljaar 2013/2014 een daling van 67 leerlingen en in de jaren daarna van 60 resp. 40 leerlingen gebaseerd op de uitstroom in de hoogste groepen en de geraamde instroom in groep 1. Bij deze daling zal het marktaandeel naar verwachting minimaal gelijk blijven. De realiteitswaarde van de leerlingenprognoses is onderwerp van gesprek in elk overleg met een directeur in het kader van de planning- & control cyclus. Voortgezet onderwijs Uit de bevolkings- en leerlingenprognose voortgezet onderwijs van de gemeente Dordrecht blijkt dat het aantal 12-18 jarigen tot 2015 redelijk stabiel blijft. Volgens de gemeente zal echter bij het Insula College ‘ook bij een zich min of meer herstellende in-

H3O - Dordrecht

Pagina 17 van 52


stroom’ het aantal leerlingen de eerstkomende jaren afnemen als gevolg van een relatief grote groep leerlingen in het laatste leerjaar. Omdat daarnaast ook sprake is van een wat afnemende basisgeneratie in het voedingsgebied van de school zal ook daarna het aantal leerlingen volgens de gemeente nog blijven afnemen, zij het beduidend minder snel. Het leerlingaantal 2012/2013 is 2.374 (exclusief vavo-leerlingen die elders onderwijs genieten). Dit is 50 lager dan het aantal leerlingen in 2011/2012 maar slechts 6 minder dan in de begroting 2012 geraamd. Tussen de locaties zijn er grotere verschillen. De omvang van de mavo is substantieel gestegen (+ 54 in vergelijking met 2011/2012), havo/vwo (- 35) en het vmbo-beroepsgericht (- 69) zijn gedaald. Het lwoo-percentage bij het vmbo-beroepsgericht is licht gedaald van 41,5% naar 40,2%. Het aantal vavoleerlingen per 1 oktober 2012 bij het Insula College bedraagt 32. De gemeentelijke prognoses en de hierboven genoemde ontwikkelingen zijn in de meerjarige leerlingenprognoses vertaald door rekening te houden met een daling van de omvang van het vmbo-beroepsgericht en een gelijkblijvende omvang voor mavo en havo/vwo gezamenlijk op basis van een voorzichtige prognose van de instroom. Daardoor daalt de geraamde omvang van het Insula College met 24 leerlingen per 1 oktober 2013 en met 30 leerlingen per 1 oktober 2014 resp. 60 per 1 oktober 2015. Hiermee wordt aangesloten bij de trend in de gemeentelijke prognoses. Overheidsmaatregelen Bij het opstellen van de begroting 2013 diende rekening te worden gehouden met verschillende overheidsmaatregelen, waarvan de financiële gevolgen deels nog niet kunnen worden overzien. In algemene zin kan gesteld worden dat het tot voor kort ervaren automatisme dat kostenstijgingen werden gecompenseerd door een hogere loon- en prijsbijstelling, is verdwenen. Zo is de rijksvergoeding materiële instandhouding al jaren te laag om de materiële kosten bij de scholen te dekken en is er onzekerheid over de meerjarige financiële dekking van de extra kosten van de invoering van de functiemix (Actieplan Leerkracht). De verhoogde ABP-premie wordt slechts zeer beperkt gecompenseerd door een verhoging van de rijksvergoeding personeel. De BTW-verhoging van 1 oktober 2012 is niet gecompenseerd. Daarnaast worden in het regeerakkoord bezuinigingen doorgevoerd bij specifieke onderwerpen, terwijl de mogelijkheden van scholen om deze bezuinigingen door te voeren beperkt zijn. Om de vanuit overheidswege opgelegde bezuinigingen op te kunnen vangen, is het wenselijk de flexibiliteit in de kostenstructuur te vergroten. Kinderopvang De sector peuterwerk en kinderopvang heeft over 2012 een groot negatief resultaat gerealiseerd met als gevolg dat de bestemmingsreserve van deze sector tot vrijwel nihil is gedaald. Oorzaken hiervoor liggen bij dalende bezettingscijfers en bezuinigingen op de fiscale kinderopvangtoeslag, als gevolg van de financiële crisis. Deze ontwikkelingen zetten door in 2013. Vanaf 2013 brengt de gemeente Dordrecht bovendien het (vrijwel volledig gesubsidieerde) peuterwerk in de vorm van peuteropvang onder de wet op de kinderopvang, waardoor de risico’s verder toenemen. Het is niet toegestaan om publieke (onderwijs)middelen in te zetten voor de private activiteiten van de kinderopvang. 2.4.2. Financiële positie per 31 december 2012 De financiële positie per 31 december 2012 van H3O is in vergelijking met 2011 enigszins verminderd, maar nog steeds solide. Deze conclusie is gebaseerd op een aantal financiële kengetallen die hieronder zijn opgenomen. In onderstaande tabel zijn de waarden opgenomen van de jaren 2012 en 2011.

H3O - Dordrecht

Pagina 18 van 52


Kengetal

2012

2011

geconsolideerd inclusief SCOD Rentabiliteit

2012

2011

enkelvoudig exclusief SCOD

- 1,69

- 0,07

- 1,53

- 0,17

Liquiditeit (current ratio)

2,42

2,65

2,07

2,25

Solvabiliteit

0,67

0,70

0,64

0,67

Weerstandsvermogen

30,7

32,3

26,4

27,9

Kapitalisatiefactor

40,4

40,5

36,1

36,1

Vanaf 2012 is de vergoeding van het vervangingsfonds gerubriceerd onder de post personele lasten in plaats van de post overige overheidsbijdragen. In deze jaarrekening zijn de kengetallen 2011 hiervoor gecorrigeerd om tot een betere vergelijking te komen. Rentabiliteit In het onderwijs wordt voor de bepaling van het kengetal rentabiliteit het resultaat uit gewone bedrijfsvoering gedeeld door de totale baten uit de gewone bedrijfsvoering. De rentabiliteit over 2012 is gedaald vanwege het negatieve resultaat (zie subparagraaf 2.4.3). Liquiditeit - current ratio De current ratio is een maatstaf die aangeeft of de stichting op korte termijn te maken kan krijgen met liquiditeitsproblemen. De current ratio op basis van de balans 2012 geeft aan dat H3O 2,42 keer meer over vlottende activa beschikt dan wat op korte termijn aan schuldeisers betaald moet worden. De daling van de current ratio is een gevolg van de sterkere stijging van de kortlopende schulden in vergelijking met de vlottende activa (zie paragraaf 3.3). Solvabiliteit De solvabiliteit is een graadmeter voor de financiële onafhankelijkheid (van financieringsinstellingen) van H3O. Dit kengetal geeft weer welke bezittingen de stichting tegenover haar schulden heeft staan, zodat zij op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. De solvabiliteit is in 2012 gedaald naar 0,67 door de daling van het eigen vermogen als gevolg van het negatieve resultaat. H3O is financieel gezond. Weerstandsvermogen Behalve de hiervoor toegelichte kengetallen is het weerstandsvermogen een belangrijke indicator voor de continuïteitsverwachting van de stichting. In welke mate is H3O in staat om tegenvallers op te vangen? Voor het weerstandsvermogen wordt de volgende definitie gehanteerd: ‘het weerstandsvermogen is het eigen vermogen uitgedrukt in een percentage van alle baten in een jaar inclusief de financiële baten en exclusief de buitengewone lasten’. Om de continuïteit van H3O te waarborgen is een bepaalde ondergrens van het eigen vermogen noodzakelijk. Deze noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen wordt bepaald op basis van het risicoprofiel van H3O, de benodigde financiering van investeringen en de bestemmingsreserves. Volgens de geconsolideerde balans 2012 van H3O, inclusief SCOD, bedraagt het eigen vermogen per 31 december 2012 € 11,484 mln, overeenkomend met een weerstandsvermogen van 30,7% (2011: 32,3%). Bij een weerstandsvermogen onder de 40% is volgens de huidige regelgeving ‘waarschijnlijk géén sprake van een te hoog eigen vermogen’. Van het eigen vermogen ultimo 2012 is 16,2% van de baten (2011: 17,0%) nodig voor de financiering van bestaande vaste activa (exclusief sector peuterwerk & kinderopvang en SCOD). De omvang van de bestemmingsreserves (met private middelen opgebouwde reserves peuterwerk & kinderopvang en SCOD en met publieke middelen gevormde reserves voor flexibele BAPO en de extra kosten van de huisvesting havo/vwo) is ultimo 2012 vastgesteld op 7,7% van de baten (2011: 9,2%). Uit het weerstandsver-

H3O - Dordrecht

Pagina 19 van 52


mogen is daardoor per saldo ultimo 2012 een buffer van 6,8% (2011: 6,1%) beschikbaar voor de afdekking van risico’s en financiering van nieuwe investeringen in materiële vaste activa. Kapitalisatiefactor In 2009 heeft de ‘Commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen’ (commissie Don) een nieuw kengetal geïntroduceerd voor de beoordeling van het vermogensbeheer van een onderwijsinstelling: de kapitalisatiefactor gedefinieerd als totaal kapitaal exclusief gebouwen en terreinen gedeeld door de totale baten. Voor grote instellingen in het PO en VO (waaronder H3O wordt gerekend) wordt een bovengrens van 35% genoemd. Deze 35% is opgebouwd uit een risicobuffer van 5%, een financieringsbehoefte voor investeringen in materiële vaste activa van 18% en een transactieliquiditeit voor het opvangen van het verschil tussen inkomsten en uitgaven in de loop van het jaar van 12%1. Als belangrijkste (financiële) risico’s worden genoemd: fluctuatie in leerlingenaantallen (bijv. als gevolg van demografische ontwikkelingen), arbeidsconflicten, instabiliteit in de bekostiging, onvolledige indexatie van de bekostiging (bijv. als gevolg van overheidsbezuinigingen). Het opstellen van een risico-analyse voor de eigen instelling wordt geadviseerd. Voor zover het bestuur bekend doen zich bij H3O geen andere risico’s voor dan de door de commissie Don genoemde risico’s. Een specifieke risico-analyse2 voor H3O met kansenpercentages en mogelijke financiële consequenties zodat ook de wenselijke hoogte van kengetallen nader kan worden onderbouwd, wordt opgesteld zodra hiervoor vanuit de sectorraden een breed gedragen model beschikbaar is. Ultimo 2012 ligt de kapitalisatiefactor bij H3O op 40,4% (2011: 40,5%). Indien hieruit wordt geabstraheerd van het private kapitaal van de SCOD, komt de kapitalisatiefactor uit op 36,1% (2011: 36,1%). Na het verschijnen van het rapport van de commissie Don heeft de inspectie OCW de afgelopen jaren nader onderzoek verricht naar de vermogensposities van onderwijsinstellingen. Op basis van dit onderzoek hecht de inspectie inmiddels minder waarde aan de kapitalisatiefactor en meer aan de omvang van de risicobuffer. Deze is bij H3O voldoende. 2.4.3. Analyse resultaat 2012 Het exploitatiesaldo 2012 bedraagt - € 0,632 mln (2011: - € 0,027 mln). Dit is het saldo van negatieve resultaten bij de sectoren primair onderwijs en peuterwerk en kinderopvang enerzijds en de SCOD anderzijds en een beperkt positief resultaat bij de sector voortgezet onderwijs. Tot en met 2011 werd de reservering van de vakantietoeslag (alle sectoren) over de periode juni – december en de bindingstoelage (alleen VO) over de periode september – december enkel gebaseerd op de bruto-lonen van de medewerkers. Consequentie was dat deze reservering per definitie te laag was, omdat ook sociale lasten en pensioenpremies hierover dienen te worden betaald. Om deze situatie recht te trekken, worden vanaf 2012 de sociale lasten en pensioenpremies meegenomen in de reservering over de hierboven genoemde perioden. Gevolg is dat de budgetbelasting van loonkosten evenredig over het uitvoeringsjaar is gespreid. Deze correctie levert eenmalig een extra kostenpost op van € 0,3 mln, omdat deze lasten in feite ‘eeuwigdurend’ naar voren worden gehaald. Deze is in het resultaat 2012 verwerkt. 1

Hierbij wordt opgemerkt dat de commissie Don geen rekening houdt met private middelen, met voorzieningen en bestemmingsreserves, uitgaat van een financieringsbehoefte van materiële vaste activa exclusief gebouwen en terreinen en bovendien haar advies afgaf vóór de wijziging in de regelgeving voor de jaarverslaggeving met ingang van de jaarrekening 2010 (schrappen ‘eeuwigdurende’ vordering VO op het ministerie van OCW en ramen verplichtingen flexibele BAPO in bestemmingsreserve). 2 De indruk zou kunnen ontstaan dat de risico-analyse enkel is gericht op kwantificeerbare risico’s en financiële aspecten c.q. consequenties (de ‘harde’ kant). Wellicht minstens zo belangrijk is de ‘zachte’ kant zoals de kwaliteit en resultaten van het onderwijs, de kwaliteit en samenstelling van het personeelsbestand, risicobewustzijn en het tijdig nemen van beheersmaatregelen (‘in control’ zijn).

H3O - Dordrecht

Pagina 20 van 52


De bijdrage van de sectoren aan de dekking van de bovenschoolse lasten was in 2012 hoger dan in 2011 om 2 redenen:  Vanaf 2012 is H3O eigen risicodrager geworden voor de WGA (regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten), waardoor de premie bovenschools wordt betaald, terwijl deze tot en met 2011 in de salariskosten van de sectoren was meegenomen;  De wisseling van het College van Bestuur. Indien hiervan wordt geabstraheerd, zijn de bovenschoolse lasten vrijwel gelijk gebleven. Voortgezet onderwijs In de begroting 2012 en tevens bij de 1e bijstelling werd een negatief resultaat voor het VO geraamd van - € 0,150 mln resp. - € 0,200 mln. Vanwege aanvullend ontvangen rijksvergoeding en een terughoudend bestedingsbeleid is de raming bij de 2e bijstelling verhoogd naar een beperkt positief resultaat van € 0,050 mln. Gerealiseerd werd € 0,018 mln, een miniem verschil op het geheel van de Insula-exploitatie. Primair onderwijs In de begroting 2012 en eveneens bij de 1e en 2e bijstelling werd een negatief resultaat geraamd bij het PO van - € 0,200 mln resp. - € 0,400 mln resp. - € 0,350 mln. Gerealiseerd werd - € 0,382 mln. Oorzaak van deze verslechtering was het niet vergoeden van een deel van de declaratie aan het vervangingsfonds voor invallers in de vervangingspool vanwege te late indiening van de declaratie. Het niet ontvangen van de declaratie van het vervangingsfonds was een onverwachte tegenvaller. Daarnaast waren er enkele meevallers vanwege enkele incidentele baten en het niet volledig benutten van goedgekeurde budgetten. Het negatieve resultaat is opgevangen binnen het (PO-deel van het) weerstandsvermogen. Peuterwerk & kinderopvang Het resultaat van de sector peuterwerk en kinderopvang is dramatisch verslechterd. Over 2012 werd – € 0,211 mln gerealiseerd, terwijl in 2011 nog een positief resultaat van € 0,094 mln tot stand kwam. De oorzaak van het tekort ligt volledig bij de kinderopvang (BSO en kinderdagopvang), het peuterwerk draait wel kostendekkend. Uit een verschillenanalyse met 2011 blijkt het volgende:  De overige baten (met name ouderbijdragen) zijn gedaald met € 0,6 mln (23%) als gevolg van de gedaalde bezetting bij zowel BSO als kinderdagopvang. In de zomer 2012 is kinderdagverblijf Villa Volta om deze reden gesloten evenals BSO De Horizon per 1 oktober 2012. Daarnaast is het aantal kindplaatsen bij een aantal locaties verlaagd;  Een daling van de personele kosten met ‘slechts’ € 0,2 mln (7%) en materiële kosten met € 0,1 mln (10%). De grootste mutaties zitten dus bij de ouderbijdragen en de personele kosten. Dit zijn ook de 2 grootste én meest moeilijk te ramen posten. Andere baten (subsidie peuterwerk) en lasten (afschrijvingen, huisvesting, kindgebonden uitgaven, facilitaire kosten en bovenschoolse bijdrage) zijn wel goed te ramen. Ondanks dat er van 2011 naar 2012 is bezuinigd door een daling van de formatie van 74 naar 52 fte, is het tekort ontstaan. De samenhang tussen de bezetting enerzijds en inzet van formatie anderzijds dient zeer frequent te worden bewaakt en bijgestuurd om tot een optimale balans te komen. Beperkende factor hierbij zijn de eisen op het gebied van de leidster-kind-ratio. Een dalende bezetting kan niet altijd onmiddellijk worden vertaald in minder formatie. Ook al wordt er binnen de mogelijkheden en randvoorwaarden van de regelgeving bijgestuurd, betekent dit niet dat het financiële resultaat niet verslechterd. Een dalende bezetting levert bijna per definitie een slechter financieel resultaat op al was het alleen maar vanwege de vertraging in het aanpassen van de formatie. Nadelig was bovendien dat de sector in 2012

H3O - Dordrecht

Pagina 21 van 52


werd geconfronteerd met ruim 4 fte langdurig zieken, waardoor meer vervangingsuren nodig waren. SCOD De SCOD realiseerde een resultaat van - € 0,057 mln, het saldo van rentebaten en de bekostiging van een uitkering aan het voormalige College van Bestuur bij beëindiging van het dienstverband. Geraamd was € 0,050 mln rentebaten. 2.4.4. Investeringen en financieringsbeleid In de begroting 2012 was voor een bedrag van € 1,065 mln aan investeringen geraamd voor modernisering van het technieklokaal bij de locatie Insula Koningstraat, schoolmeubilair, ICT, leermiddelen (PO) en boeken (VO). Bij de 1e resp. 2e bijstelling is de investeringsraming verhoogd naar ruim € 1,280 mln resp. € 1,395 mln ten behoeve van extra ICT-investeringen. Gerealiseerd in 2012 is € 1,265 mln (2011: € 1,728 mln). De realisatie is lager dan de raming, omdat verschillende investeringen zijn doorgeschoven naar 2013. Gevolg is dat ultimo 2012 het financieringssaldo opnieuw verbeterd is (zie subparagraaf 2.4.2.). Investeringen worden volledig uit het eigen vermogen gefinancierd. 2.4.5. Treasuryverslag Gezien de met ingang van 2010 gewijzigde regeling ‘Beleggen en belenen voor onderwijsinstellingen’ wordt het treasurystatuut van H3O aangescherpt. De overtollige liquide middelen zijn nu belegd op spaarrekeningen. Bij een verbetering van het beursklimaat en na vaststelling van het nieuwe treasurystatuut zullen mogelijk in 2013 liquide middelen in risicomijdende fondsen worden ondergebracht. Besluiten hierover worden genomen in samenhang met de voor het meerjarige investeringsplan benodigde financiering. 2.4.6. Bedrijfsvoering In deze subparagraaf wordt in het kader van ‘Goed Bestuur’ ingegaan op interne ontwikkelingen die van belang zijn voor het verbeteren van de bedrijfsvoering. Het jaarverslag is vooral gericht op de zogenoemde verticale verantwoording: de verantwoording aan subsidieverstrekkers. Om ervoor te zorgen dat deze verticale verantwoording in orde blijft, is een adequaat stelsel van interne beheersingsmaatregelen nodig. Het College van Bestuur is hiervoor verantwoordelijk. Randvoorwaarden voor een dergelijk adequaat stelsel zijn: 1) een geformuleerde visie, missie, strategie en operationele strategische doelstellingen waarmee wordt gestuurd en in het verlengde daarvan het benoemen van kritische succesfactoren; 2) een helder geformuleerd besturingsconcept en daarvan afgeleide taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden; 3) een adequate organisatiestructuur die aansluit op het besturingsconcept; 4) een goede procesinrichting met daarin opgenomen interne beheersingsmaatregelen; 5) een goede planning- & controlcyclus en een daarbij behorend adequaat instrumentarium, waarin wordt gerapporteerd en geanalyseerd omtrent financiële en nietfinanciële informatie. De prioriteiten zijn:  Managementinformatie: Het ontwikkelen en periodiek uitbrengen van managementrapportages over personele en financiële gegevens die qua inhoud en frequentie aansluiten bij de wensen van de directeuren is nodig om tijdig bij te kunnen sturen. Met de inbesteding van de personeels- en salarisadministratie, het gebruik van een nieuw softwarepakket voor de personele-, salaris- en financiële administratie, het gebruik van een nieuw leerling-administratiesysteem bij het VO en de uitbreiding van het leerlingenadministratiesysteem bij het PO wordt de kwaliteit van de managementinformatie verbeterd. Daarnaast levert het project Ven-

H3O - Dordrecht

Pagina 22 van 52




sters voor Verantwoording in het VO (zie www.schoolvo.nl) veel benchmarkinformatie op. 2013 wordt benut om afspraken te maken over de definities en bron van te gebruiken kengetallen, prestatie-indicatoren en kritische succesfactoren; Verbetering planning- en controlcyclus: het meer ‘onderwijsrijk’ maken van de planning- en controlcyclus en verbeteren van de inrichting zodanig dat leidinggevenden op elke niveau binnen de organisatie hun verantwoordelijkheid kunnen invullen. Dit betekent dat het accent niet alleen moet liggen op de inzet van middelen en de daarbij behorende processen, maar juist ook op de inhoud van het onderwijs, de kwaliteit en kwantiteit van de uitstroom en de onderwijsresultaten. Voor zover mogelijk gebeurt dit aan de hand van SMART-geformuleerde doelstellingen en stuurgegevens (zie hierboven). Vanaf de zomer 2011 wordt gewerkt met een jaarprogramma op basis van een schooljaar en met 3 managementrapportages en overlegmomenten per jaar tussen CvB en directeur. Per managementrapportage is een standaardinhoudsopgave bepaald. De eerste ervaringen worden in het eerste halfjaar van 2013 geëvalueerd. Op basis van een groeiscenario kan tevens aan de RvT worden gerapporteerd.

Naast het op orde houden van de verticale verantwoording is de zogenaamde horizontale verantwoording versterkt: de verantwoording aan belanghebbenden (o.a. leerlingen, ouders, medewerkers, gemeente, kerken, andere onderwijsinstellingen, werkgevers) over de invulling van de maatschappelijke verantwoordelijkheid. 2.4.7. Toekomstparagraaf De leerlingenaantallen bij het VO dalen naar verwachting naar 2.350 per 1 oktober 2013 (- 25) en 2.320 per 1 oktober 2014 (- 30) (exclusief vavo-leerlingen). De geraamde vermindering doet zich voor bij het vmbo-beroepsgericht en bij havo/vwo. Gevolg is dat de lumpsumvergoeding daalt. Deze daling wordt opgevangen door beperking van de formatie vanaf het schooljaar 2013/2014 en minder locaties vanaf 2014. Bij het vmboberoepsgericht is dit mogelijk door de beoogde samenwerking met het Stedelijk Dalton Lyceum. Voor 2013 wordt voor het VO een resultaat van - € 0,200 mln geraamd vanwege de eenmalige compensatie in de rijksvergoeding van de kasschuif naar 2010 (€ 0,150 mln) en de incidentele inzet van advieskosten voor de samenwerking met het Stedelijk Dalton Lyceum (€ 0,050 mln). Voor het PO geldt dat de leerlingaantallen de laatste jaren slechts licht gedaald zijn. Voorzichtigheidshalve wordt voor 1 oktober 2013 uitgegaan van een daling met 67 leerlingen naar 2.700. De rijksvergoeding in 2013 en 2014 daalt daardoor eveneens. Bij het PO is daarom een vermindering van de formatie geraamd vanaf het schooljaar 2013/2014. Het resultaat 2013 bij het PO wordt geraamd op - € 0,200 mln. Bij de onderwijssectoren is c.q. kon nog geen rekening worden gehouden met nieuwe overheidsmaatregelen als gevolg van de invulling van de maatregelen uit het vorige en huidige regeerakkoord en aanvullingen nadien, omdat de concretisering nog ontbreekt. Deze zullen naar verwachting de financiële problematiek vergroten. Bij de sector peuterwerk en kinderopvang wordt voor 2013 ingezet op een resultaat van nihil. Het verwachte resultaat van de SCOD in 2013 bedraagt € 0,040 mln. In onderstaand overzicht is een vergelijking tussen de staten van baten en lasten van 2011 en 2012 en de begroting 2013 opgenomen.

H3O - Dordrecht

Pagina 23 van 52


Begroting

Rekening

Rekening

2013

2012

2011

3.

BATEN

3.1

(Rijks)bijdragen OCW

30.415.000

31.648.900

31.162.197

3.2

Overige overheidsbijdragen

1.870.000

2.103.833

2.166.320

3.5

Overige baten

2.915.000

3.448.600

4.022.970

35.200.000

37.201.333

37.351.487

Totaal baten 4.

LASTEN

4.1

Personele lasten

28.580.000

29.949.516

29.034.665

4.2

Afschrijvingen

1.565.000

1.617.903

1.990.701

4.3

Huisvestingslasten

3.000.000

3.420.354

3.307.073

4.4

Overige instellingslasten

4.5

Leermiddelen

Totaal lasten Saldo baten en lasten

705.000

497.848

714.848

1.920.000

2.580.943

2.526.229

35.770.000

38.066.564

37.573.516

- 570.000

- 865.231

- 222.029

5.

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN

5.1

Financiële baten

220.500

245.509

206.809

5.2

Financiële lasten

- 10.500

- 11.988

- 12.204

210.000

233.521

194.605

0

0

0

- 360.000

- 631.710

- 27.424

Saldo financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen EXPLOITATIESALDO

De rijksvergoedingen OCW dalen in 2013 in vergelijking met de realisatie 2012 als gevolg van het dalende leerlingenaantal en overheidsmaatregelen. De overige overheidsbijdragen worden minder door lagere gemeentelijke subsidies vanwege het vervallen van de subsidies voor ID en brede school bij het PO. De overige baten dalen door minder ouderbijdragen. De personele lasten dalen vanwege minder formatie en vanwege minder inhuur derden. De materiële kosten worden lager geraamd vanwege lagere afschrijvingen, besparingen bij de leermiddelen als gevolg van minder leerlingen en ouderbijdragen, minder onderhoud bij VO en PO en minder locaties bij de sector peuterwerk en kinderopvang. De financiële baten dalen naar verwachting enigszins. Voor 2013 wordt een resultaat van - € 0,360 mln verwacht. Naar verwachting zal het saldo liquide middelen in 2013 dalen als gevolg van het geraamde negatieve resultaat. Het weerstandsvermogen en de kapitalisatiefactor stijgen naar verwachting als gevolg van de geraamde daling van de totale baten.

H3O - Dordrecht

Pagina 24 van 52


3.

3.1.

GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming)

ACTIVA

31-12-2012 31-12-2011

Vaste activa 1.1 Immateriële vaste activa 1.1.1. Immateriële vaste activa 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris Overige materiële vaste activa

PASSIVA

31-12-2012 31-12-2011

Eigen vermogen 0 0

0 0

6.209.984 1.929.341 3.000.328 1.280.315

6.562.661 2.133.807 3.136.063 1.292.791

2.1 2.1.1 2.1.2. 2.1.3

Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves publiek Bestemmingsreserves privaat

Totaal eigen vermogen

11.483.946 12.115.656 8.604.438 8.666.048 1.285.675 1.588.745 1.593.833 1.860.863 11.483.946 12.115.656

Vreemd vermogen 1.3 1.3.7

Financiële vaste activa Overige financiële vaste activa

Totaal vaste activa

13.613 13.613

13.613 13.613

6.223.597

6.576.274

Vlottende activa 1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.6 1.5.7. 1.5.8

Vorderingen Debiteuren Ministerie van OCW Overige vorderingen overheden Overige vorderingen Overlopende activa

1.835.663 447.693 661.174 256.730 311.153 158.913

2.421.999 251.037 611.899 1.099.259 434.616 25.188

1.7 1.7.1 1.7.2

Liquide middelen Kasmiddelen Banken

8.983.933 18.528 8.965.405

8.345.988 30.292 8.315.696

2.3 2.3.1 2.3.3

Voorzieningen Voorziening personeel Voorziening onderhoud gebouwen

1.084.046 912.836 171.210

1.165.733 935.500 230.233

2.5 2.5.3 2.5.4 2.5.7 2.5.8 2.5.9 2.5.10

Kortlopende schulden Crediteuren Ministerie van OCW Belastingen / premies SV Pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva

4.475.201 718.708 2.900 1.198.036 392.697 341.417 1.821.443

4.062.872 773.574 2.900 1.178.892 334.401 266.298 1.506.807

5.559.247

5.228.605

Totaal vlottende activa

10.819.596 10.767.987

Totaal vreemd vermogen

TOTAAL ACTIVA

17.043.193 17.344.261

TOTAAL PASSIVA

17.143.193 17.344.261

De balans is toegelicht in paragraaf 3.7. Daarbij wordt de hierboven gebruikte codering toegepast.

H3O - Dordrecht

Pagina 25 van 52


3.2.

GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2012 Rekening

Begroting

Rekening

2012

2012

2011

3.

BATEN

3.1


31.648.900

30.438.000

31.162.197

3.2


2.103.833

1.768.720

2.166.320

3.5

Overige baten

3.448.600

3.492.280

4.022.970

37.201.333

35.699.000

37.351.487

Totaal baten 4.

LASTEN

4.1

Personele lasten

29.949.516

28.704.000

29.034.665

4.2

Afschrijvingen

1.617.903

1.613.000

1.990.701

4.3

Huisvestingslasten

3.420.354

2.982.000

3.307.073

4.4


497.848

625.600

714.848

4.5

Leermiddelen

2.580.943

2.194.400

2.526.229

38.066.564

36.119.000

37.573.516

- 865.231

- 420.000

- 222.029

Totaal lasten Saldo baten en lasten 5.


5.1

Financiële baten

245.509

230.500

206.809

5.2

Financiële lasten

- 11.988

- 10.500

- 12.204

233.521

220.000

194.605

0

0

0

- 631.710

- 200.000

- 27.424


De staat van baten en lasten is toegelicht in paragraaf 3.8. Daarbij wordt de hierboven gebruikte codering toegepast. De voorgestelde resultaatbestemming is toegelicht in paragraaf 4.1. 3.3.

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2012

De omvang van de liquide middelen ultimo 2012 is ten opzichte van de stand ultimo 2011 met 8% toegenomen (€ 0,638 mln). Oorzaak hiervan is de verbetering van het financieringssaldo van de vaste activa (afschrijvingsvolume € 0,353 mln hoger dan de investeringen) en de afwikkeling van huisvestingsdossiers met de gemeente Dordrecht (mutatie kortlopende vorderingen € 0,441 mln). De liquiditeitspositie van H3O is ultimo 2012 meer dan voldoende.

H3O - Dordrecht

Pagina 26 van 52


2012

2011

Exploitatiesaldo

- 631.710

- 27.424

Afschrijvingen

1.617.903

1.990.701

Mutaties werkkapitaal: - Vorderingen

586.337

128.980

- Kortlopende schulden

412.328

- 313.933

Mutaties voorzieningen

- 81.687

63.463

1.903.171

1.841.787

Kasstroom uit operationele activiteiten (Des)investeringen materiele vaste activa

- 1.265.226

- 1.671.353

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- 1.265.226

- 1.671.353

Mutaties overige langlopende schulden

0

0

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

0

0

Mutaties liquide middelen

637.945

170.434

Beginstand liquide middelen

8.345.988

8.175.554

637.945

170.434

8.983.933

8.345.988

Mutaties liquide middelen Eindstand liquide middelen

3.4.

ALGEMENE TOELICHTING

3.4.1. Activiteiten Zoals al bij kernactiviteiten in paragraaf 2.1 vermeld droeg het bestuur van H3O in 2012 de verantwoordelijkheid voor vijftien peuterspeelzalen, twaalf locaties voor buitenschoolse opvang, twee kinderdagverblijven, negen scholen voor basisonderwijs, een school voor speciaal basisonderwijs en een brede scholengemeenschap van vmbo tot gymnasium. 3.4.2. Consolidatie en verbonden partijen In de consolidatie worden de financiële gegevens van H 3O en andere instellingen opgenomen waarop het bestuur van H3O een overheersende zeggenschap kan uitoefenen (op grond van de feitelijke situatie) of waarover H3O de centrale leiding heeft. H3O heeft de overheersende zeggenschap en de centrale leiding bij de SCOD en bij het Facilitair Bedrijf Dordrecht B.V. (FBD). Overzicht verbonden partijen Naam

Juridi-

Statu-

Eigen

Exploitatie-

Omzet

Verklaring

Conso-

sche

taire

vermogen

resultaat

2012

artikel

lidatie

vorm

zetel

31-12-2012

2012

2:403 BW

SCOD

Stichting

Dordrecht

1.591.297

- 56.348

39.906

Nee

Ja

FBD

B.V.

Dordrecht

- 35.130

- 29.891

851.789

Nee

Nee

SWG

Stichting

Dordrecht

0

0

285.098

Nee

Nee

FBSD

Vereniging

Dordrecht

*

*

*

Nee

Nee

Hans Petri

Stichting

Dordrecht

*

*

*

Nee

Nee

VO/SVO

Stichting

Dordrecht

*

*

*

Nee

Nee

Breedband

Stichting

Dordrecht

*

*

*

Nee

Nee

Servicepunt Leren

Vereniging

Dordrecht

*

*

*

Nee

Nee

Het bestuur van de SCOD bestaat uit de voorzitter van het College van Bestuur en de controller van H3O. De jaarcijfers van de SCOD zijn geconsolideerd in de jaarrekening

H3O - Dordrecht

Pagina 27 van 52


van H3O. Vanuit de private middelen van de SCOD is in 2012 een subsidie verstrekt aan H3O ter dekking van een aan de voormalige voorzitter van het College van Bestuur van H3O uitbetaalde overige beloningscomponent. Het FBD is opgericht voor het uitvoeren van schoonmaakwerkzaamheden bij H 3O, dat in FBD een aandeel van 51% heeft. H3O en FBD vormen een fiscale eenheid. De voorzitter van het College van Bestuur is statutair directeur van FBD. De jaarcijfers van FBD zijn vanwege de te verwaarlozen betekenis niet betrokken in de consolidatie. Het exploitatieresultaat 2012 van FBD is negatief, waardoor het eigen vermogen verder daalt. Belangrijkste oorzaak voor het negatieve resultaat over 2012 was noodzakelijke advieskosten. De reguliere bedrijfsvoering van FBD was wel kostendekkend. H 3O en de andere aandeelhouder FCC staan garant voor het negatieve eigen vermogen van FBD. Binnen de Stichting Samenwerkingsgebouw Leerpark Dordrecht (SWG) worden de kosten van het gebruik van het samenwerkingsgebouw voor vmbo-beroepsgericht in het Leerpark tussen de locaties van het Insula College en het Stedelijk Dalton Lyceum verdeeld. Het College van Bestuur is verder lid van de besturen van de volgende rechtspersonen:  Vereniging Federatief Bijzonder Samenwerkingsverband Dordrecht (FBSD);  Stichting Praktijkonderwijs OPDC (Hans Petri school);  Stichting Samenwerkingsverband VO/SVO;  Stichting Breedband Drechtsteden;  Vereniging Servicepunt Leren. Van deze rechtspersonen zijn de jaarcijfers nog niet vastgesteld. Daarom zijn van deze rechtspersonen geen cijfers opgenomen in bovenstaand overzicht. 3.4.3. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. 3.4.4. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat het College van Bestuur zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende posten. 3.5.

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA

3.5.1. Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze bepalingen zijn van toepassing op grond van de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. Activa en passiva (met uitzondering van het eigen vermogen) worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.

H3O - Dordrecht

Pagina 28 van 52


3.5.2. Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op de balansdatum worden verwacht. Voor de vraag hoe vast te stellen of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar subparagraaf 3.5.4. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur, of lagere bedrijfswaarde. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatiekosten. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Voor verplichtingen tot herstel na afloop van het gebruik van het actief (ontmantelingskosten) wordt een voorziening getroffen voor het verwachte bedrag op het moment van activering. Dit bedrag wordt als onderdeel van de vervaardigingsprijs verwerkt. Deze systematiek geldt mede voor de gebouwen waarvan het economische eigendom bij H3O berust. De ondergrens voor activeren bedraagt € 1.000. De afschrijvingspercentages zijn:  Verbouwing/ aanpassing 5% - 20 jaar  Kantoormeubilair 10% - 10 jaar  Schoolmeubilair 5% - 20 jaar  Installaties en machines 10% - 10 jaar  ICT divers afhankelijk van gebruiksduur  Onderwijskundige apparatuur 20% - 5 jaar  Leermiddelen 10% - 10 jaar  Boeken 20% - 5 jaar Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de gebouwen is een voorziening gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt. 3.5.3. Financiële vaste activa Deelnemingen Deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Wanneer 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden, wordt verondersteld dat er invloed van betekenis is. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover de instelling in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden, uitgaande van de waarden bij eerste waardering, de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de staat van baten en lasten.

H3O - Dordrecht

Pagina 29 van 52


Overige vorderingen De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten leningen en obligaties die tot de vervaldag zullen worden aangehouden. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen en obligaties gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien er bij de verstrekking van leningen of de verwerving van obligaties sprake is van disagio of agio, wordt dit gedurende de looptijd ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat gebracht. Transactiekosten worden verwerkt in de eerste waardering. Bijzondere waardeverminderingen worden in mindering gebracht op de geamortiseerde kostprijs en direct verantwoord in de staat van baten en lasten. 3.5.4. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Door het College van Bestuur wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzondere waardeverminderingverlies wordt direct als een last verwerkt in de staat van baten en lasten. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van het desbetreffende actief niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. 3.5.5. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de vordering. 3.5.6. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. 3.5.7. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit algemene reserves en bestemmingsreserves en/of fondsen. Hierin is tevens een segmentatie opgenomen naar publieke en private middelen. De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, die door het bestuur is vastgesteld. Bestemmingsreserve huisvesting havo/vwo De met publieke middelen opgebouwde bestemmingsreserve huisvesting havo/vwo bij het Insula College is bedoeld voor het opvangen van de extra kosten van het verlengde verblijf op de huidige locatie. Bestemmingsreserve flexibele BAPO De met publieke middelen opgebouwde bestemmingsreserves flexibele BAPO bij het Insula College en bij de basisscholen zijn bedoeld als dekking voor de rechten van medewerkers voor het in de toekomst opnemen van flexibele BAPO.

H3O - Dordrecht

Pagina 30 van 52


Bestemmingsreserve Peuterwerk & Kinderopvang De met private middelen opgebouwde bestemmingsreserve van de sector Peuterwerk & Kinderopvang is bedoeld voor het opvangen van eventuele negatieve exploitatieresultaten van deze sector. Bestemmingsreserve SCOD De met private middelen opgebouwde bestemmingsreserve van de SCOD (zie subparagraaf 3.4.2) is bedoeld voor steun aan het onderwijs van H 3O in Dordrecht. Bestemmingsfondsen Bestemmingsfondsen zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, die door derden zijn aangebracht. H3O heeft geen bestemmingsfondsen. 3.5.8. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Voorziening jubilea De voorziening jubilea wordt opgenomen voor verwachte lasten gedurende het dienstverband van de werknemers. De voorziening is gebaseerd op de contante waarde van toekomstige uitkeringen. Voorzieningen spaar-ADV De voorzieningen voor spaar-ADV vertegenwoordigen de geraamde omvang van de verplichtingen voor in het verleden door medewerkers gespaard verlof. Voorziening onderhoud Voor uitgaven voor groot onderhoud wordt een voorziening gevormd om deze lasten gelijkmatig te verdelen over een aantal boekjaren. 3.6.

GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT

3.6.1. Algemeen De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Baten worden slechts opgenomen voor zover zij op de balansdatum zijn verwezenlijkt. Lasten en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden.

H3O - Dordrecht

Pagina 31 van 52


3.6.2. Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit het verlenen van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Overige opbrengsten bestaan uit baten uit verhuur, detachering, ouderbijdragen en overige baten. 3.6.3. Overheidssubsidies Exploitatiesubsidies worden als baten verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de instelling de condities voor ontvangst kan aantonen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten. 3.6.4. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. 3.6.5. Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen De toegezegde pensioenregelingen bij bedrijfstakpensioenfondsen (ABP en PGGM) worden verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde bijdrageregeling. Voor toegezegde bijdrageregelingen worden op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen betaald. Behalve de betaling van premies zijn er geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze regelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. 3.6.6. Bijzondere posten Bijzondere posten zijn baten of lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die behoren tot het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening, maar die omwille van de vergelijkbaarheid apart toegelicht worden op grond van de aard, omvang of het incidentele karakter van de post. 3.6.7. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva.

H3O - Dordrecht

Pagina 32 van 52


3.7.

TOELICHTING OP GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012

3.7.1. Activa a. Immateriële vaste activa en materiële vaste activa Het verloop van de immateriële vaste activa en materiële vaste activa is als volgt: Omschrijving

Aanschafwaarde

Afschrij- Boekwaarde vingen

Investe-

31-12-2011

t/m 2011 1.1.1. Immateriële vaste activa

Afschrij- Boekwaarde

ringen

vingen

2012

2012

31-12-2012

0

0

0

0

0

0

389.973

10.538

379.435

0

19.499

359.936

47.223

6.980

40.243

0

786

39.457

1.2.1. Verbouwingen

2.168.196

1.071.191

1.097.005

89.614

193.617

993.002

1.2.1. Installaties

1.2.1. Terreinen 1.2.1. Gebouwen

1.230.173

613.049

617.124

77.443

157.621

536.946

1.2.2. Meubilair & inventaris

561.418

240.733

320.685

25.459

56.737

289.407

1.2.2. Kantoormeubilair

903.762

453.028

450.734

24.209

69.484

405.459

1.2.2. Schoolmeubilair

1.860.909

761.165

1.099.744

141.423

180.139

1.061.028

1.2.2. ICT

2.584.664

1.457.345

1.127.319

565.757

551.761

1.141.315

1.2.2. Onderwijskundige apparatuur

342.386

204.804

137.582

7.712

42.175

103.119

1.2.3. Leermiddelen

998.760

327.382

671.378

153.744

105.822

719.300

1.221.275

623.971

597.304

192.999

232.524

557.779

54.406

30.298

24.108

- 13.134

7.738

3.236

12.363.145

5.800.484

6.562.661

1.265.226

1.617.903

6.209.984

1.2.3. Boeken 1.2.3. Overige materiële activa 1.1. en 1.2. Totaal

In 2012 is voor een bedrag van € 1,266 mln geïnvesteerd en voor € 1,618 mln afgeschreven. De boekwaarde van de immateriële en materiële vaste activa nam af tot € 6,210 mln. De waardering van het gebouw aan de Museumstraat is gebaseerd op een op 1 juli 1914 gedateerde akte van taxatie. De akte was nodig voor de kapitaalvergoeding op grond van artikel 205 van de Lageronderwijswet. De boekwaarde op 31 december 2012 bedraagt € 31.647; de WOZ waarde bedraagt € 473.000 (peildatum 1 januari 2012) en de verzekerde waarde € 2.046.549 (peildatum 1 januari 1999). Het grote verschil tussen WOZ waarde en verzekerde waarde wordt veroorzaakt door de onderwijsbestemming van het gebouw. b. Financiële vaste activa 1. Deelnemingen Het verloop van de boekwaarde van de deelnemingen is als volgt: Omschrijving 1.3.2. Deelneming FBD

31-12-2011

Storting

Resultaat

aandelen

deelneming

0

0

0

31-12-2012

In 2008 is het FBD opgericht. H3O heeft in deze B.V. een aandeel van 51% (zie subparagraaf 3.4.2.). Hiervoor is een bedrag van € 10.200 gestort. Vanwege het negatieve resultaat in 2008 is de deelneming in de balans van H 3O ultimo 2008 afgewaardeerd tot € 0. Het eigen vermogen van FBD is ultimo 2012 negatief.

H3O - Dordrecht

Pagina 33 van 52


0

2. Leningen aan verbonden partijen en overige leningen u/g Het verloop van de boekwaarde van de leningen is als volgt: Omschrijving

31-12-2011

Aflossing

31-12-2012

2012 1.3.7. Steunstichting CSPD

13.613

0

13.613

Rente

Restant

%

looptijd

0%

n.v.t.

Met de steunstichting van de voormalige CSPD wordt overleg gevoerd over de terugbetaling van het restant van haar lening aan de SCOD. In 2007 heeft de steunstichting de helft afgelost. c. Vorderingen De vorderingen zijn op de balans opgenomen conform de beschikbare specificaties. In onderstaand overzicht is een aantal vorderingen op hoofdlijnen gespecificeerd. Nr.

Omschrijving

1.5.1

1.5.2

1.5.6

31-12-2011

31-12-2012

Debiteuren

329.288

447.693

Dubieuze debiteuren

- 78.251

0

Subtotaal debiteuren

251.037

447.693

OCW – rijksvergoeding

643.477

648.518

OCW – verrekening uitkering ziektewet

- 31.578

12.656

Subtotaal OCW

611.899

661.174

1.099.259

152.605

0

104.125

1.099.259

256.730

434.616

311.153

25.188

158.913 1.835.663

Gemeente Dordrecht Vervangingsfonds Subtotaal overige vorderingen overheden

1.5.7

Overige vorderingen

1.5.8.

Overlopende activa

1.5

Totaal vorderingen

2.421.999

1.5.3.

Correctie consolidatie

0

95.984

1.5.7

Overige mutaties SCOD

- 28.374

- 29.803

1.5

Totaal vorderingen enkelvoudig

2.393.625

2.046.984

De post ‘dubieuze debiteuren’ had betrekking op een vordering op een energiebedrijf; de afwikkeling hiervan heeft in 2012 plaatsgevonden. Het debiteurensaldo ultimo 2012 bestaat uit nog te ontvangen bedragen voor ouderen leerlingenbijdragen bij het VO en de sector peuterwerk en kinderopvang enerzijds en vorderingen op overige debiteuren anderzijds. Vanaf 2012 is een nieuw administratief systeem in gebruik genomen waarin een subadministratie debiteuren wordt toegepast. Gevolg is dat in de balans een verschuiving heeft plaatsgevonden van ‘overige vorderingen’ naar ‘debiteuren’. Indien deze beide saldi worden samengenomen is het totaal van 2011 naar 2012 gestegen met € 0,073 mln. Op het ministerie van OCW bestaat een vordering voor het tempoverschil in de betaling van de lumpsumbekostiging bij het PO. Daarnaast bestaat ultimo 2012 een vordering op het OCW vanwege een ten onrechte verrekende uitkering voor de ziektewet bij het PO. Per saldo stijgt de vordering op OCW met € 0,049 mln. De relatie met de gemeente Dordrecht is volledig verantwoord bij de vorderingen. In 2012 is een groot aantal huisvestingsprojecten met de gemeente afgewikkeld. De vordering op de gemeente is daardoor per saldo met € 0,947 mln gedaald. Vanwege vertraging in de afwikkeling van de declaratie bij het vervangingsfonds (PO) is ultimo 2012 een vordering opgenomen van € 0,104 mln. De post overlopende activa is gestegen met € 0,134 mln, omdat declaraties inzake de doorbetaling van rijksvergoedingen voor vavo-leerlingen betreffende 2013 al in 2012 zijn betaald.

H3O - Dordrecht

Pagina 34 van 52


In de enkelvoudige balans is onder de post 1.5.3 verbonden partijen een vordering op de SCOD opgenomen van € 0,096 mln (zie toelichting bij personele lasten). In de geconsolideerde balans is deze geëlimineerd. d. Liquide middelen De saldi liquide middelen zijn in overeenstemming met de laatste bankafschriften 2012. 3.7.2. Passiva a. Eigen vermogen Voor de vaststelling van het eigen vermogen wordt onderscheid gemaakt tussen de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Conform de regelgeving is de algemene reserve opgebouwd uit publieke middelen, terwijl de bestemmingsreserves kunnen zijn opgebouwd uit private of publieke middelen. De private bestemmingsreserves betreffen de opgebouwde reserves van de SCOD en de sector peuterwerk & kinderopvang. De bestemmingsreserve van de SCOD wordt naar verwachting niet op korte termijn aangewend. De bestemmingsreserve voor de sector peuterwerk & kinderopvang is beschikbaar voor het opvangen van eventuele negatieve exploitatieresultaten in de komende jaren. Uit publieke middelen is een bestemmingsreserve gevormd ten behoeve van de extra kosten van het verlengd verblijf van havo/vwo op de huidige locatie. Daarnaast zijn uit publieke middelen bestemmingsreserves opgebouwd voor flexibele BAPO op basis van een 90%-dekking van de opgebouwde rechten per ultimo 2012 voor het VO en 55% voor het PO. De verwachting is dat 90% resp. 55% van de medewerkers die recht hebben op deze regeling daar daadwerkelijk gebruik van zal maken. De dekking is gebaseerd op ervaringscijfers. De dekking bij het PO is lager dan bij het VO, omdat gebleken is dat binnen het PO minder gebruik wordt gemaakt van opgebouwde rechten. Het eigen vermogen is in vergelijking met de jaarrekening 2011 gedaald met € 0,632 mln vanwege het resultaat 2012. Daarbinnen is de algemene reserve ultimo 2012 echter gestegen. De algemene reserve wordt ingezet voor de financiering van vaste activa in de onderwijssectoren en als buffer voor het afdekken van risico’s en de financiering van nieuwe investeringen. Door de daling van het financieringssaldo en door de mutaties bij de publieke bestemmingsreserves is de buffer in 2012 ondanks het negatieve resultaat verbeterd. De voorgestelde resultaatbestemming is door het College van Bestuur goedgekeurd (zie paragraaf 4.1 en bijlage 3). Het verloop van het eigen vermogen is als volgt: Omschrijving

31-12-2011

Resultaat-

Mutaties

bestemming

reserves

31-12-2012

2.1.3. Bestemmingsreserves – privaat

1.860.863

- 267.030

0

1.593.833

2.1.2. Bestemmingsreserves - publiek

1.588.745

- 303.070

0

1.285.675

2.1.1. Algemene reserve - financiering

6.373.685

0

- 324.739

6.048.946

2.1.1. Algemene reserve – buffer risico’s

2.292.363

- 61.610

324.739

2.555.492

12.115.656

- 631.710

0

11.483.946

2.1. Totaal eigen vermogen

H3O - Dordrecht

Pagina 35 van 52


b. Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2012 is opgenomen in onderstaand overzicht: Omschrijving

31-12-2011

Onttrekking

Dotatie

2012

2012

31-12-2012

2.3.1. Voorziening spaar-ADV VO

332.200

- 41.100

62.800

353.900

2.3.1. Voorziening ambtsjubilea VO

332.750

- 26.513

33.159

339.396

29.300

0

4.300

33.600

202.250

- 28.198

0

174.052

2.3.1. Voorziening spaar-ADV PO 2.3.1. Voorziening ambtsjubilea PO 2.3.1. Voorziening ambtsjubilea PW/KO

39.000

- 27.112

0

11.888

935.500

- 122.923

100.259

912.836

2.3.3. Onderhoudsvoorziening VO

48.690

- 187.589

222.404

83.505

2.3.3. Onderhoudsvoorziening PO

181.543

- 468.933

375.095

87.705

Subtotaal 2.3.3. onderhoud gebouwen

230.233

- 656.522

597.499

171.210

1.165.733

- 779.445

697.758

1.084.046

Subtotaal 2.3.1. personeel

2.3. Totaal voorzieningen

Voor de voorziening spaar-ADV wordt uitgegaan van een 100%-dekking, omdat medewerkers hiervoor sparen door extra te werken. De voorzieningen ambtsjubilea zijn gebaseerd op de contante waarde van de toekomstige verplichtingen en zijn berekend op basis van te ontvangen bedragen bij een ambtsjubileum van 25 jaar resp. 40 jaar en met een dekking van 100% en een vertrekkans van 7% bij het onderwijs en 25% bij de sector peuterwerk en kinderopvang. In 2011 zijn geactualiseerde meerjarige onderhoudsplannen gemaakt. Vanaf 2011 wordt niet alleen voor het PO maar ook voor het VO een voorziening onderhoud opgebouwd. Alleen voor de locaties havo/vwo (Halmaheiraplein) van het Insula College vanwege het nog in te halen achterstallig onderhoud en de locatie Standhasenstraat van basisschool De Repelaer vanwege een grootschalige verbouwing, is nog geen plan beschikbaar. Voor de locaties Fontein Wielwijk en Dr. H.Bavinckschool Museumstraat wordt geen plan opgesteld vanwege vertrek in de nabije toekomst. Van de balanspositie van € 1,084 mln ultimo 2012 is naar verwachting € 0,300 mln kortlopend. c. Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn op de balans opgenomen conform de beschikbare specificaties. De kortlopende schulden hebben alle een resterende looptijd korter dan een jaar. In onderstaand overzicht is een aantal schulden op hoofdlijnen gespecificeerd: Omschrijving 2.5.3

Crediteuren

2.5.4.

OCW – Geoormerkte subsidies

2.5.7

Belastingen / premies sociale verzekeringen

2.5.8 2.5.9 2.5.10

31-12-2012

773.574

718.708

2.900

2.900

1.178.892

1.198.036

Pensioenen

334.401

392.697

Overige kortlopende schulden

266.298

341.417

Vakantiegeld/bindingstoelage

856.826

1.136.297

OCW – Niet-geoormerkte subsidies

175.702

194.973

OCW – Geoormerkte subsidies ONO – Onderwijs Netwerk Ondernemen Vooruit ontvangen vergoedingen Overige

2.5.

31-12-2011

56.695

82.500

- 199

- 29.790

365.562

403.953

52.221

33.510

Subtotaal overlopende passiva

1.506.807

1.821.443

Totaal kortlopende schulden

4.062.872

4.475.201

H3O - Dordrecht

Pagina 36 van 52


De openstaande saldi voor loonheffing en pensioenen zijn in januari 2013 betaald. De overige kortlopende schulden zijn toegenomen met name vanwege de afwikkeling van de verrekening over de voorgaande schooljaren van de inzet van leerkrachten van het Stedelijk Dalton Lyceum voor het gezamenlijke lesprogramma met het Insula College locatie Leerpark voor de profielen techniek breed en consumptief. De reservering voor vakantietoeslag (alle sectoren) over de periode juni – december en de bindingstoelage (alleen VO) over de periode september – december is met € 0,279 mln toegenomen, omdat met ingang van 2012 de sociale lasten en pensioenpremies hierin worden meegenomen. Tot en met 2011 was de reservering enkel gebaseerd op de bruto-lonen van de medewerkers, waardoor deze reservering per definitie te laag was. De post vooruitontvangen vergoedingen is toegenomen vanwege hogere ouderen leerlingenbijdragen bij de sector VO. De toelichting op de subsidies OCW is opgenomen in onderstaande overzichten conform model G. G1 Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule H3O heeft geen gebruik gemaakt van subsidies zonder verrekeningsclausule. G2 Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule – A Aflopend per ultimo 2012 Omschrijving

Datum

Kenmerk

Toewij-

Saldo

Ontvan-

Lasten

Totale

Saldo

zing

2011

gen t/m

2012

lasten

2012

2012 Scholing overblijfmedewerkers 10/11 PO

20-12-2010

168097

27.000

2.900

27.000

0

24.100

2.900

20-10-2011

230534

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

0

educatie 11/12 PO

20-10-2011

230534

30.204

13.695

30.204

13.695

30.204

0

VSV 2011 VO

20-10-2011

54818

23.500

0

23.500

0

23.500

0

VSV 2012 VO

25-10-2012

64563

29.500

38.000

29.500

29.500

29.500

0

115.204

59.595

115.204

48.195

112.304

2.900

Scholing overblijfmedewerkers 11/12 PO Versterking cultuur-

Totaal

Het aan OCW terug te betalen bedrag in verband met het niet-benutten van in het verleden toegekende geoormerkte subsidies is in de balans afzonderlijk inzichtelijk gemaakt (€ 0,003 mln). G2 Verantwoording van subsidies met verrekeningsclausule – B Doorlopend na 2012 Omschrijving

VSV 2013 VO

Totaal

Datum

Kenmerk

Toewij-

Saldo

Ontvan-

Lasten

Totale

Saldo

zing

2011

gen 2012

2012

lasten

2012

25-10-2012

64563

47.500

0

47.500

0

0

47.500

22-10-2012

286397

35.000

0

35.000

0

0

35.000

82.500

0

82.500

0

0

82.500

De balanspost inzake nog te besteden geoormerkte subsidies OCW is gestegen naar € 0,083 mln. De subsidie Onderwijs Netwerk Ondernemen (ONO) is namens OCW toegekend door het Agentschap NL en wordt hieronder afzonderlijk toegelicht. De bestede middelen voor dit project zijn grotendeels niet als baten verantwoord, omdat H 3O voor dit project namens

H3O - Dordrecht

Pagina 37 van 52


verschillende subsidieaanvragers als penvoerder fungeert en deze rijksvergoeding via de balans voor het merendeel wordt doorbetaald aan de betreffende deelnemers. Het H3Odeel in de subsidie bedraagt € 13.606; dit bedrag is wel bij de baten verantwoord. Omschrijving

Datum

Kenmerk

Begrote

Toewij-

Saldo

Werke-

Subsidie

Saldo

project-

zing

2011

lijke

vaststel-

2012

kosten

(75%)

project-

ling

kosten Onderwijs Netwerk Ondernemen

3.8.

ONO10100 14-12-2010

3ESKGU

198.600

148.950

- 199

308.277

148.950

- 29.790

TOELICHTING OP GECONSOLIDEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2012

3.8.1. Toelichting op de baten a. (Rijks)bijdragen OCW De specificatie van de ontvangen rijksbijdragen OCW is conform onderstaand overzicht: Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

2012 Normatieve rijksbijdragen OCW Geoormerkte subsidies OCW Niet-geoormerkte subsidies OCW Prestatiebox OCW 3.1. Totaal rijksbijdragen OCW

Begroting

2011

2012

28.683.688

16.627.597

12.056.091

0

28.038.729

61.801

29.500

32.301

0

55.532

28.487.937 76.630

2.430.084

1.698.516

731.568

0

2.343.739

2.597.630

473.327

285.801

187.526

0

0

0

31.648.900

18.641.414

13.007.486

0

30.438.000

31.162.197

Belangrijkste oorzaken voor de in vergelijking met de begroting 2012 en de realisatie 2011 hogere rijksbijdragen in 2012 zijn:  de verhoging van de gemiddelde personeelslast (GPL) in de personele rijksvergoeding voor de compensatie door het rijk van de gestegen werkgeverslasten bij het VO en het PO en daarnaast prijsbijstelling van de rijksvergoeding materiële instandhouding bij het VO en het PO en lesmateriaal (‘gratis schoolboeken’) bij het VO. Een deel van de prijsbijstelling bij het VO is incidenteel ter compensatie van in het verleden niet ontvangen prijsbijstelling;  de verhoging van de GPL voor de verdere invoering van de functiemix en de inkorting van de salarisschalen (onderdelen Actieplan leerkracht van Nederland) bij het VO en het PO;  het beschikbaar stellen van de zogenaamde prestatiebox-middelen op basis van door OCW opgestelde actieplannen (Beter Presteren en Leraar 2020 – een krachtig beroep) en met de VO-raad en PO-raad afgesloten bestuursakkoorden. Tegenover deze verhogingen staan hogere personele lasten. b. Overige overheidsbijdragen Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

2012 Gemeentelijke bijdragen Overige 3.2. Totaal overig overheid

Begroting

2011

2012

1.592.865

49.756

452.840

1.090.269

1.388.000

1.783.306

510.968

125.039

383.407

2.522

380.720

383.014

2.103.833

174.795

836.247

1.092.791

1.768.720

2.166.320

In de jaarrekening 2011 was onder de overige overheidsbijdragen nog opgenomen de vergoeding van het vervangingsfonds. Om meer aan te sluiten bij de richtlijn jaarverslag onderwijs is deze post vanaf 2012 gerubriceerd onder de post personele lasten (zie hier-

H3O - Dordrecht

Pagina 38 van 52


na). In deze jaarrekening zijn de cijfers over 2011 hiervoor gecorrigeerd om tot een betere vergelijking te komen. De gemeentelijke bijdragen bestaan uit de subsidies voor brede school/SiS, peuterwerk, vroeg- en voorschoolse educatie (VVE), ID-banen, buitenonderhoud, gymzalen en vergoedingen voor schade en vernieling. De realisatie is hoger dan de begroting 2012 vooral als gevolg van extra subsidies voor VVE en schakelklassen. Hier staan hogere lasten tegenover. De realisatie in 2011 was hoger vanwege de afwikkeling in 2011 van een subsidie voor onderwijskundige vernieuwing bij het Insula College. De overige overheidsbijdragen betreffen vergoedingen van het samenwerkingsverband WSNS (PO) voor de inzet van interne begeleiding op basisscholen, het samenwerkingsverband OPDC (VO) voor projecten voorkomen voortijdig schoolverlaten (VSV) en de overdracht van de bekostiging van leerlingen ingeschreven bij andere instellingen die onderwijs bij onze basisscholen en het Insula College ontvangen. In vergelijking met de begroting 2012 en de realisatie 2011 was de realisatie vooral hoger door meer bijdragen vanuit de samenwerkingsverbanden PO en VO enerzijds en het vanaf het schooljaar 2012/2013 verzorgen van onderwijs voor MBO Horeca-leerlingen door het Insula College locatie Leerpark anderzijds. c. Overige baten Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

2012 Verhuur en medegebruik

Begroting

2011

2012

98.342

37.718

26.554

34.070

127.300

107.123

0

107.123

0

102.610

109.191

2.825.832

569.678

295.746

1.960.408

3.084.330

3.249.925

Overige personele baten

288.821

95.032

133.840

59.949

46.686

350.062

Overige materiële baten

128.482

76.160

38.477

13.845

131.354

212.813

3.448.600

778.588

601.740

2.068.272

3.492.280

4.022.970

95.984

51.736

36.100

8.148

3.544.584

830.324

637.840

2.076.420

0

35.663

0

830.324

673.503

2.076.420

Detachering personeel Ouder- en leerlingbijdragen

3.5. Totaal overige baten Correcties consolidatie 3.5. Overige baten enkelvoudig Correcties enkelvoudig 3.5. Overige baten sectoren

100.979

De gerealiseerde overige baten zijn vergelijkbaar met de begroting 2012, maar lager dan de realisatie 2011. In de begroting 2012 werd al rekening gehouden met minder ouderbijdragen bij de sector peuterwerk & kinderopvang. De gerealiseerde ouderbijdragen bij deze sector bleken nog lager als gevolg van tegenvallende bezettingscijfers vanwege de financiële crisis en overheidsbezuinigingen op de kinderopvangtoeslag. Daarnaast werden minder overige personele baten gerealiseerd in vergelijking met 2011. In de enkelvoudige staat van baten en lasten is een overige personele bate opgenomen vanwege een vergoeding van de SCOD van € 0,096 mln (zie toelichting bij personele lasten). In de geconsolideerde staat van baten en lasten is deze geëlimineerd. In de enkelvoudige staat van baten en lasten is ten opzichte van de totalen van de staten van baten en lasten 2012 van de verschillende sectoren van H 3O een post van € 0,036 mln geëlimineerd betreffende het medegebruik van peuterspeelzalen en BSO’s in schoolgebouwen van H3O, omdat het een interne verrekening betreft (zie ook de huisvestingslasten).

H3O - Dordrecht

Pagina 39 van 52


3.8.2. Toelichting op de lasten a. Personele lasten Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

SCOD

Begroting

2012 Loonkosten

2011

2012

22.118.441

10.842.644

9.343.502

1.932.295

0

21.888.602

21.858.076

Sociale lasten

3.845.776

1.870.263

1.625.151

350.362

0

3.321.286

3.316.654

Pensioenlasten

2.907.628

1.564.036

1.178.955

164.637

0

2.719.117

2.715.325

Af: vervangingsfonds

- 592.415

- 5.116

- 586.493

- 806

0

- 478.000

- 596.014

Dotatie voorzieningen

100.259

95.959

4.300

0

0

47.651

99.441

WGA-premie

171.159

92.256

64.373

14.530

0

0

0

Uitzendkrachten / inhuur

619.897

370.840

179.664

69.393

0

464.094

931.487

Overige

874.755

335.771

364.516

78.484

95.984

741.250

709.696

Correcties consolidatie

- 95.984

0

0

0

- 95.984

29.949.516

15.166.653

12.173.968

2.608.895

0

28.704.000

29.034.665

4.1. Totaal personele lasten

De gerealiseerde loonkosten inclusief sociale lasten en pensioenlasten zijn met 3,6% toegenomen in vergelijking met de realisatie 2011. Deze daling is het saldo van 3,8% hogere loonkosten bij het VO, 5,6% hogere loonkosten bij het PO en 5,4% lagere loonkosten bij de sector peuterwerk en kinderopvang. Redenen hiervoor zijn:  een vrijwel gelijkblijvende formatie bij het VO in zowel 2011 als 2012;  een daling van de formatie bij zowel het PO als de sector peuterwerk & kinderopvang in zowel 2011 als 2012;  een stijging van de formatie op het bestuursbureau is gestegen vanwege de inbesteding van de salarisadministratie, waardoor geen inhuur meer van een administratiekantoor plaatsvindt met per saldo een besparing;  maatregelen Actieplan leerkracht van Nederland (inkorting salarisschalen en invoering functiemix bij zowel PO als VO);  hogere kosten voor sociale lasten en pensioenpremies waarvan een deel incidenteel vanwege het verhogen van de reservering van de vakantietoeslag (alle sectoren) over de periode juni – december en de bindingstoelage (alleen VO) over de periode september – december met sociale lasten en pensioenpremies;  het niet vergoeden van een deel van de declaratie aan het vervangingsfonds voor invallers in de vervangingspool bij het PO;  onttrekkingen op de personele voorzieningen spaar-ADV en ambtsjubilea (zie de toelichting bij de balanspost voorzieningen);  het eigen risicodragerschap voor de WGA vanaf 2012, waardoor de premie niet meer is verdisconteerd in de loonkosten, maar als verzekeringspremie wordt afgedragen. Gemiddeld aantal fte’s

Totaal

VO

PO

PW/KO

Bestuursbureau

2012

493

209

205

58

21

2011

504

209

210

65

20

Mutatie

- 11

0

-5

-7

1

Bovenstaande tabel geeft inzicht in het gemiddelde aantal fte’s per sector en voor het bestuursbureau in de jaren 2011 en 2012. Het totaal aantal fte’s is gedaald vanwege de hierboven genoemde redenen. Per 1 juli 2012 is een nieuw (eenhoofdig) College van Bestuur aangetreden, drs. J. Ramaker. Hij kwam in dienst per 1 juni 2012 en wordt bezoldigd conform de nieuwe cao bestuurders-VO, schaal B4. Zijn loonkosten bedroegen € 94.444 inclusief vakantietoeslag, eindejaarsuitkering, pensioenlasten en overige werkgeverslasten. Hij ontvangt geen variabele beloningscomponent.

H3O - Dordrecht

Pagina 40 van 52


Het voormalige College van Bestuur, dhr. drs. G.J. Redert msm, werd bezoldigd conform de cao-VO, schaal 17. Zijn loonkosten bedroegen € 91.171 inclusief vakantietoeslag, eindejaarsuitkering, pensioenlasten en overige werkgeverslasten. Vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van dhr. Redert is zijn dienstverband per 30 juni 2012 afgelopen. In 2012 is een uitkering bij beëindiging van het dienstverband op grond van in het verleden gemaakte afspraken toegekend van € 95.984. Deze uitkering was een vergoeding voor het niet opnemen van BAPO-verlofrechten. Om een discussie over de rechtmatigheid van de uitbetaling van deze vergoeding uit publieke onderwijsmiddelen te voorkomen, is ervoor gekozen om de uitkering te bekostigen vanuit de private middelen van de SCOD. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen per jaar € 3.000, de voorzitter ontvangt € 6.000 (zie onderstaand overzicht conform model H). Bestuurder

Arbeidsovereenkomst

drs. G.J. Redert msm drs. J. Ramaker

Vast Tijdelijk

Dienstverband

Tot en met 30-06-‘12 Vanaf 01-06-‘12

Taakomvang

Periodiek betaalde beloning 2012

Bonus betaling

1 fte

91.171

1 fte

Totaal bestuurders Toezichthouders

Uitkering wegens beëindiging 2012

0

Ontvangen pensioen bijdrage 2012 0

94.444

0

0

0

185.615

0

0

95.984

2012

95.984

Aanvang zittingsperiode

Einde zittingsperiode

A. van den Herik

01-01-2006

31-12-2014

Periodiek betaalde beloning 2012 6.000

dr. ir. M. Beuckens-Vries A.H. Bode-Nuis, arts

01-01-2006 01-01-2006

31-12-2015 31-12-2014

3.000 3.000

drs. A. Abee mr. A.P. den Exter

01-01-2008 01-01-2006

31-12-2017 31-12-2014

3.000 3.000

Totaal toezichthouders

18.000

De dotatie personele voorzieningen is hoger dan geraamd vanwege een hogere dotatie aan de voorziening spaar-ADV bij het VO (zie de toelichting bij de balanspost voorzieningen). Bij uitzendkrachten wordt alle inhuur van derden verantwoord. De gerealiseerde kosten zijn lager dan de realisatie 2011, met name omdat in 2011 nog een interimdirecteur havo/vwo was aangesteld en minder uitzendkrachten bij de sector peuterwerk & kinderopvang werden ingezet. b. Afschrijvingen Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

2012 Immateriële vaste activa

Begroting

2011

2012

0

0

0

0

1

Gebouwen

371.523

326.020

36.585

8.918

358.292

Inventaris en apparatuur

900.296

539.976

321.623

38.697

1.136.979

Overige materiële vaste activa

346.084

239.246

106.187

651

495.429

1.617.903

1.105.242

464.395

48.266

4.2. Totaal afschrijvingen

1.613.000

1.990.701

Een gedetailleerd overzicht van de afschrijvingen is opgenomen bij de toelichting op de balanspost materiële activa. De gerealiseerde afschrijvingen zijn lager dan in 2011, omdat in 2011 alle investeringen met een resterende boekwaarde beneden de € 500 vanwege de overgang naar een nieuw softwarepakket voor de financiële administratie, zijn afgeboekt.

H3O - Dordrecht

Pagina 41 van 52


c. Huisvestingslasten Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

Begroting

2012

2011

2012

Huur en medegebruik

515.793

174.494

51.686

289.613

554.250

532.242

Dotatie onderhoudsvoorziening

597.499

222.404

375.095

0

430.000

344.520

Onderhoud en exploitatie

602.926

274.747

285.112

43.067

198.000

539.058

Energie en water

547.701

267.427

242.965

37.309

605.350

644.178

Schoonmaakkosten

899.658

381.622

375.587

142.449

900.350

937.824

Overige huisvestingslasten

256.777

190.522

45.074

21.181

294.050

309.251

3.420.354

1.511.216

1.375.519

533.619

2.982.000

3.307.073

0

0

35.663

1.511.216

1.375.519

569.282

4.3. Totaal huisvesting Correcties enkelvoudig 4.3 Huisvesting sectoren

Het gerealiseerde onderhoud was in 2012 substantieel hoger dan geraamd onder andere vanwege het inhalen van achterstallig onderhoud bij de locatie havo/vwo van het Insula College en naar voren gehaalde onderhoudskosten bij de verbouwing van basisschool De Repelaer locatie Standhasenstraat. Ook binnen de meerjarige onderhoudsplannen werd meer uitgevoerd dan oorspronkelijk geraamd. Gevolg was een grotere onttrekking uit de voorziening. De geraamde dotatie voor de onderhoudsvoorziening in 2012 voor het VO en het PO samen bedroeg € 0,430 mln. Om bij een aantal locaties een negatieve onderhoudsvoorziening te voorkomen, heeft een extra dotatie plaatsgevonden, waardoor de totale dotatie € 0,597 mln bedroeg. De gerealiseerde kosten voor energie en water zijn substantieel lager dan de realisatie 2011 en de begroting 2012 als gevolg van het verbeteren van het binnenklimaat en investeringen in zonnepanelen in 2011. De kosten voor huur en medegebruik, schoonmaakkosten en overige huisvestingskosten in 2012 zijn lager in vergelijking met de realisatie 2011 en de begroting 2012 als gevolg van het sluiten van een tweetal locaties voor kinderdagopvang en BSO gedurende 2012. d. Overige instellingslasten Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

SCOD

2012

Begroting

2011

2012

Administratie en beheer

319.603

167.410

121.618

30.539

36

362.150

553.986


178.245

102.917

63.384

11.944

0

263.450

160.863

497.848

270.327

185.002

42.483

36

625.600

714.849

4.4. Totaal overige lasten

De realisatie van de overige instellingslasten is zowel lager dan de begroting 2012 als lager dan de realisatie 2011. De oorzaken zijn het inbesteden van de salarisadministratie en een terughoudend bestedingsbeleid. De totale bovenschoolse kosten bedroegen 6,1% van de totale lasten (2011: 5,5%). Een deel van de bovenschoolse kosten wordt gedekt uit de rentebaten en overige financiële baten, waardoor de bijdrage van de sectoren aan de dekking van de bovenschoolse kosten wordt verlaagd. Indien het saldo van de financiële baten en lasten op de bovenschoolse kosten in mindering wordt gebracht, verandert het bovengenoemde percentage in 5,6% (2011: 5,1%). De relatieve bijdrage van de sectoren aan de bovenschoolse kosten stegen enerzijds vanwege het eigen risicodragerschap voor de WGA vanaf 2012 waardoor de verzekeringspremie bovenschools wordt betaald en anderzijds vanwege de wisseling van het College van Bestuur. Indien hiervan wordt geabstraheerd, zijn de bovenschoolse lasten vrijwel gelijk gebleven.

H3O - Dordrecht

Pagina 42 van 52


De ten laste van het boekjaar gebrachte kosten van de externe accountant zijn als volgt: Ernst & Young Accountants LLP /

2012

2011

26.529

23.800

4.505

4.522

0

0

Overig Ernst & Young Onderzoek van de jaarrekening Andere controleopdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten Totaal

7.381

0

38.415

28.322

e. Leermiddelen Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

2012 4.5. Totaal leermiddelen

2.580.943

Begroting

2011

2012 1.679.553

773.967

127.423

2.194.400

2.526.229

De realisatie van de leermiddelen is hoger dan de begroting 2012, maar vergelijkbaar met de realisatie 2011. Tot de leermiddelen worden onder andere gerekend verbruiksmateriaal, werkboeken, reproductiekosten, ICT-kosten en activiteitenkosten zoals excursies. Het verschil met de begrotingsraming vloeit voort uit toegevoegde activiteitenmiddelen gedekt door aanvullende ouderen leerlingbijdragen en de rijksvergoeding voor rugzakjes. 3.8.3. Toelichting op de financiële baten en lasten Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

SCOD

2012

Begroting

2011

2012

Rentebaten

245.509

110.821

77.328

17.454

39.906

230.500

206.809

Bankkosten

- 11.988

- 6.335

- 4.421

- 998

- 234

- 10.500

- 12.204

5. Saldo financiële baten/lasten

233.521

104.486

72.907

16.456

39.672

220.000

194.605

De financiële baten betreffen rentebaten op spaarrekeningen. Ten opzichte van zowel de begroting 2012 als de realisatie 2011 is de realisatie hoger als gevolg van een hogere liquiditeitspositie. 3.8.4. Resultaat deelnemingen Omschrijving

Totaal

VO

PO

PW/KO

2012 Resultaat deelnemingen

0

Begroting

0

0

0

0

De boekwaarde van de 51%-deelneming in het FBD is in 2008 afgewaardeerd met € 10.200 tot € 0 (zie subparagraaf 3.4.2.). In de jaren daarna hebben geen mutaties plaatsgevonden.

H3O - Dordrecht

2011

2012

Pagina 43 van 52


0

3.9.

ENKELVOUDIGE BALANS STICHTING H3O PER 31 DECEMBER 2012

Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving is hieronder de enkelvoudige balans van H3O per 31 december 2012 opgenomen. De balanspositie van de SCOD is in deze opstelling geëlimineerd. Deze eliminatie heeft betrekking op de onderdelen 1.3 Financiële vaste activa (€ 13.613), 1.5 Vorderingen (- € 66.181), 1.7 Liquide middelen (€ 1.643.865) en 2.1 Eigen vermogen (€ 1.591.297). Voor de toelichtingen op de enkelvoudige balans wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans in voorgaande paragrafen. ACTIVA

31-12-2012 31-12-2011

Vaste activa 1.1 Immateriële vaste activa 1.1.1. Immateriële vaste activa

PASSIVA

31-12-2012 31-12-2011

Eigen vermogen 0 0

0 0

1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris Overige materiële vaste activa

6.209.984 1.929.341 3.000.328 1.280.315

6.562.661 2.133.807 3.136.063 1.292.791

1.3 1.3.7

Financiële vaste activa Overige financiële vaste activa

0 0

0 0

6.209.984

6.562.661

2.1 2.1.1 2.1.2. 2.1.3

Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves publiek Bestemmingsreserves privaat

9.892.649 10.468.011 8.604.438 8.666.048 1.285.675 1.588.745 2.536 213.218

Totaal eigen vermogen

9.892.649 10.468.011

Vreemd vermogen

Totaal vaste activa Vlottende activa 1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.6 1.5.7. 1.5.8

Vorderingen Debiteuren Ministerie van OCW Verbonden partijen Overige vorderingen overheden Overige vorderingen Overlopende activa

1.901.844 447.693 661.174 95.984 256.730 281.350 158.913

2.393.625 251.037 611.899 0 1.099.259 406.242 25.188

1.7 1.7.1 1.7.2

Liquide middelen Kasmiddelen Banken

7.340.068 18.528 7.321.540

6.740.329 30.292 6.710.037

9.241.912

9.133.954

Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA

15.451.896 15.696.615

2.3 2.3.1 2.3.3

Voorzieningen Voorziening personeel Voorziening onderhoud gebouwen

1.084.046 912.836 171.210

1.165.733 935.500 230.233

2.5 2.5.3 2.5.4 2.5.7 2.5.8 2.5.9 2.5.10

Kortlopende schulden Crediteuren Ministerie van OCW Belastingen / premies SV Pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva

4.475.201 718.708 2.900 1.198.036 392.697 341.417 1.821.443

4.062.871 773.574 2.900 1.178.892 334.401 266.297 1.506.807

5.559.247

5.228.604

Totaal vreemd vermogen TOTAAL PASSIVA

15.451.896 15.696.615

3.10. ENKELVOUDIGE STAAT VAN BATEN EN LASTEN STICHTING H3O 2012 Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving is hieronder de enkelvoudige staat van baten en lasten 2012 van H3O opgenomen. De staat van baten en lasten van de SCOD is in deze opstelling geëlimineerd. Deze eliminatie heeft betrekking op de onderdelen 3.5 Overige baten (- € 95.984), 4.4 Overige instellingslasten (€ 36), 5.1 Financiële baten (€ 39.906) en 5.2 Financiële lasten (€ 234). Voor de toelichting op de enkelvoudige staat

H3O - Dordrecht

Pagina 44 van 52


van baten en lasten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten 2012 in de vorige paragraaf. Rekening

Begroting

Rekening

2012

2012

2011

3.

BATEN

3.1


31.648.900

30.438.000

31.162.197

3.2


2.103.833

1.768.720

2.166.320

3.5

Overige baten

3.544.584

3.492.280

4.022.970

37.297.317

35.699.000

37.351.487

29.949.516

28.704.000

29.034.665

Totaal baten 4.

LASTEN

4.1

Personele lasten

4.2

Afschrijvingen

1.617.903

1.613.000

1.990.701

4.3

Huisvestingslasten

3.420.354

2.982.000

3.307.073

4.4


497.812

625.600

714.821

4.5

Leermiddelen

2.580.943

2.194.400

2.526.229

38.066.528

36.119.000

37.573.489

- 769.211

- 420.000

- 222.002

Totaal lasten Saldo baten en lasten 5.


5.1

Financiële baten

205.603

180.000

168.989

5.2

Financiële lasten

- 11.754

- 10.000

- 11.981

193.849

170.000

157.008

0

0

0

- 575.362

- 250.000

- 64.994


3.11. STAAT VAN BATEN EN LASTEN SECTOREN H3O 2012 Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving zijn hieronder de staten van baten en lasten 2012 van de verschillende sectoren van H3O opgenomen. In deze staten van baten en lasten is de exploitatie van het bestuursbureau voor 53,9% (2011: 53,0%) toegerekend aan het VO, voor 37,6% (2011: 37,1%) aan het PO en voor 8,5% (2011: 9,9%) aan de sector peuterwerk & kinderopvang. Deze percentages zijn gebaseerd op de omvang van de rijksbijdrage OCW voor het VO en het PO ten opzichte van de totale Rijksbijdrage OCW en het aandeel van de sector peuterwerk & kinderopvang in de totale baten. De totalen van de staten van baten en lasten 2012 van de verschillende sectoren van H3O tellen niet op tot de enkelvoudige staat van baten en lasten 2012 van H3O. De reden hiervoor is dat in de enkelvoudige staat van baten en lasten een post is geëlimineerd betreffende het medegebruik van peuterspeelzalen en BSO’s in schoolgebouwen van H3O, omdat het een interne verrekening betreft (3.5 Overige baten - € 35.663 bij het PO en 4.3 Huisvestingslasten - € 35.663 bij de sector peuterwerk en kinderopvang). Voor de toelichtingen op de staten van baten en lasten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten 2012 in voorgaande paragrafen. De staten van baten en lasten van de drie sectoren tellen op tot de enkelvoudige staat van baten en lasten.

H3O - Dordrecht

Pagina 45 van 52


VOORTGEZET ONDERWIJS 3.

Rekening

Begroting

Rekening

2012

2012

2011

BATEN

3.1 (Rijks)bijdragen OCW

18.641.414

17.926.000

18.332.585

3.2 Overige overheidsbijdragen

174.795

116.437

312.312

3.5 Overige baten

830.324

610.995

847.267

19.646.533

18.653.432

19.492.164

Totaal baten 4.

LASTEN

4.1 Personele lasten

15.166.653

14.697.653

14.783.420

4.2 Afschrijvingen

1.105.242

1.130.924

1.311.044

4.3 Huisvestingslasten

1.511.216

1.244.677

1.468.969

4.4 Overige instellingslasten 4.5 Leermiddelen Totaal lasten Saldo baten en lasten 5.

270.327

313.979

371.810

1.679.553

1.506.500

1.660.121

19.732.991

18.893.733

19.595.364

- 86.458

- 240.301

- 103.200


5.1 Financiële baten

110.821

95.613

89.564

5.2 Financiële lasten

- 6.335

- 5.312

- 6.350

104.486

90.301

83.214

0

0

0

18.028

- 150.000

- 19.986

Saldo financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen EXPLOITATIESALDO PRIMAIR ONDERWIJS 3.

Rekening

Begroting

Rekening

2012

2012

2011

BATEN


13.007.486

12.512.000

12.829.612


836.247

580.910

779.771

3.5 Overige baten

673.503

405.009

489.663

14.517.236

13.497.919

14.099.046

12.173.968

11.355.181

11.472.118

464.395

423.444

612.104

1.375.519

1.192.613

1.260.167

185.002

240.810

258.999

Totaal baten 4.

LASTEN

4.1 Personele lasten 4.2 Afschrijvingen 4.3 Huisvestingslasten 4.4 Overige instellingslasten 4.5 Leermiddelen Totaal lasten Saldo baten en lasten 5.

773.967

548.900

692.887

14.972.851

13.760.948

14.296.275

- 455.615

- 263.029

- 197.229



77.328

66.736

62.680


- 4.421

- 3.707

- 4.444

Saldo financiële baten en lasten

72.907

63.029

58.236

0

0

0

- 382.708

- 200.000

- 138.993

Resultaat deelnemingen EXPLOITATIESALDO

H3O - Dordrecht

Pagina 46 van 52


PEUTERWERK / KINDEROPVANG 3.

Rekening

Begroting

Rekening

2012

2012

2011

BATEN


0

0

0


1.092.791

1.071.373

1.074.237

3.5 Overige baten

2.076.420

2.476.276

2.686.040

3.169.211

3.547.649

3.760.277

2.608.895

2.651.166

2.779.127

48.266

58.632

67.553

569.282

544.710

577.937

Totaal baten 4.

LASTEN

4.1 Personele lasten 4.2 Afschrijvingen 4.3 Huisvestingslasten 4.4 Overige instellingslasten

42.483

70.811

84.012

127.423

139.000

173.221

Totaal lasten

3.396.349

3.464.319

3.681.850

Saldo baten en lasten

- 227.138

83.330

78.427


17.454

17.651

16.745


- 998

- 981

- 1.187

16.456

16.670

15.558

0

0

0

- 210.682

100.000

93.985

4.5 Leermiddelen

5.



3.12. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Vordering Insula College op het ministerie van OCW In 2006 is de lumpsumregelgeving voor het VO gewijzigd. Gevolg daarvan was dat de VO-scholen over 2006 onvoldoende rijksvergoeding kregen toegekend om de personele kosten te kunnen afdekken. Om de scholen hiervoor te compenseren, stond OCW toe dat de scholen een vordering opboekten tot maximaal 7,5% van de lumpsum personele bekostiging ten behoeve van de in 2006 aangegane personele verplichtingen die in 2007 tot uitbetaling komen (sociale premies, pensioenen en vakantiegeld). Sindsdien werd deze vordering van het Insula College elk jaar geactualiseerd. In feite was deze vordering op OCW ‘eeuwigdurend’, immers elk jaar wordt de vordering ‘doorgeschoven’ naar het volgende jaar. Slechts in een situatie dat een school stopt met haar activiteiten, kan de vordering worden geïnd. Omdat van een dergelijke situatie geen sprake is, is de vordering in de jaarrekening 2010 met een stelselwijziging uit de beginbalans 2010 gehaald. Indien de vordering was gecontinueerd, zou deze ultimo 2012 € 1,092 mln hebben bedragen. Verplichtingen BAPO H3O had tot en met 2009 op de balans een voorziening voor flexibele BAPO in het VO en PO. Vanwege de wijziging van de regelgeving zijn de betreffende middelen vanaf de jaarrekening 2010 met een stelselwijziging toegevoegd aan het eigen vermogen als bestemmingsreserve. Ultimo 2012 bedraagt de bestemmingsreserve € 1,036 mln. De totale BAPO-verplichtingen tellen op tot een veelvoud van de omvang van de bestemmingsreserve. De netto-verplichting in contante waarde voor geheel H3O wordt ultimo 2012 geraamd tussen de € 3 en € 4 mln. Deze komt vrijwel volledig voor rekening van het VO en dient bij gebruik binnen de exploitatie te worden opgevangen.

H3O - Dordrecht

Pagina 47 van 52


4.

OVERIGE GEGEVENS

4.1.

VOORSTEL RESULTAATBESTEMMING

Resultaatbestemming:

Onderdeel:

Exploitatieresultaat VO

Categorie:

244.978 Buffer H3O


Algemene reserve buffer

- 150.000 Huisvesting havo/vwo


Bestemmingsreserve

- 76.950 Flexibele BAPO

Exploitatieresultaat PO

- 306.588 Buffer

Exploitatieresultaat PO

Bestemmingsreserve

H 3O

Algemene reserve buffer

- 76.120 Flexibele BAPO

Bestemmingsreserve

Exploitatieresultaat SCOD

- 56.348 Privaat kapitaal SCOD

Bestemmingsreserve

Exploitatieresultaat PW/KO

- 210.682 Privaat kapitaal PW/KO

Bestemmingsreserve

Resultaat 2012

- 631.710

Overige mutaties reserves: Boekwaarde vaste activa VO

- 296.717 Financiering vaste activa VO

Algemene reserve MVA

Boekwaarde vaste activa PO

4.797 Financiering vaste activa PO

Algemene reserve MVA

Boekwaarde vaste activa

H 3O

Buffer H3O Saldo overige mutaties reserves

- 32.819 Financiering vaste activa 324.739 Buffer H3O

H 3O

Algemene reserve MVA Algemene reserve buffer

0

De bestemmingsreserves voor de SCOD en de sector peuterwerk & kinderopvang worden gemuteerd met de resultaten van de stichting respectievelijk sector. De bestemmingsreserve ten behoeve van de extra kosten van het verlengde verblijf van havo/vwo op de huidige locatie (Halmaheiraplein) is verlaagd met € 0,150 mln vanwege uitgevoerd achterstallig onderhoud. De bestemmingsreserves voor flexibele BAPO worden gemuteerd voor de wijziging in de opgebouwde rechten per ultimo 2012 met een dekking van 90% bij het VO en 55% bij het PO. Vanwege de afgenomen boekwaarde van de materiële vaste activa is € 0,325 mln (exclusief sector peuterwerk & kinderopvang) minder financiering nodig. Per saldo stijgt de buffer van H3O voor het opvangen van risico’s en het financieren van nieuwe investeringen met € 0,263 mln. De resultaatbestemming is verwerkt in de balans. Een gedetailleerd overzicht van de omvang van de reserves na resultaatbestemming is te vinden in bijlage 3. 4.2.

GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM

Er hebben zich geen bijzondere gebeurtenissen voorgedaan die van belang zijn voor de gepresenteerde jaarcijfers en de vermogenspositie van de stichting H3O. 4.3.

CONTROLEVERKLARING

H3O - Dordrecht

Pagina 48 van 52


5. BIJLAGEN

BIJLAGE 1 – GEGEVENS RECHTSPERSOON Algemeen Naam

:

Adres Postadres Plaats Telefoon E-mail Internetsite

: : : : : :

Bestuursnummer Voorzitter College van Bestuur

: :

Controller Telefoon Fax E-mail

: : : :

Stichting H3O voor christelijk peuterwerk, kinderopvang, primair en voortgezet onderwijs Laan der Verenigde Naties 89 Postbus 151 3300 AD Dordrecht 078-8905000 [email protected] www.hadrieo.nl 30582 drs. G. Redert MSM tot 1 juli 2012 drs. J. Ramaker vanaf 1 juli 2012 drs. L.H.M. van Stiphout 078-8905008 078-8905045 [email protected]

Scholen en locaties Voortgezet (inclusief VAVO-leerlingen) en primair onderwijs Leerlingenaantallen

Brinnummer

Locatie MAVO Locatie HAVO/VWO Locatie Leerpark Totaal Insula College SBO Het Noorderlicht De Horizon Dr. H. Bavinckschool Prinses Julianaschool De Repelaer De Fontein De Regenboog Prins Bernhardschool De Sterrekijker Het Kristal Totaal basisscholen Totaal

1 oktober 2009

1 oktober 2010

1 oktober 2011

1 oktober 2012

02CI 02CI 02CI

539 1.278 679 2.496

606 1.235 648 2.489

695 1.137 634 2.466

740 1.101 565 2.406

04DY 04JR 04RH 07IH 07MK 08WC 09SW 11CP 12AU 12KB

119 242 237 323 317 223 330 304 339 373 2.807

120 246 236 321 312 237 325 299 325 350 2.771

115 246 247 296 306 255 317 300 339 361 2.782

106 244 285 291 297 248 304 276 342 374 2.767

5.303

5.260

5.248

5.173

2010 38 5 16

2011 36 5 16

2012 36 5 16

Peuterwerk & kinderopvang Groepen Peuterspeelzalen Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang

H3O - Dordrecht

2009 41 5 11

Pagina 49 van 52


BIJLAGE 2 – INZET MIDDELEN PRESTATIEBOX

Brinnr. 02CI Insula College vmbo

professionalisering Sterkte/zwakteanalyse van team en management

02CI Insula College Mavo

Professionaliseringsscan uitgevoerd. Op individueel niveau uitgereikt met opdracht de scan in sectieverband te bespreken Verhoging onderwijskwaliteit door individuele scholing en schoolbrede ontwikkeling d.m.v. studiedagen

02CI Insula College Havo/ vwo 04DY Noorderlicht

Team workshop omgaan met agressie; Opleiding bouwcoördinator middenmanagement

04JR Horizon

Teamtraining verbetering spellingonderwijs

04RH Dr.H. Bavinck-school

12AU De Sterrekijker

Scholingstraject Filosoferen met kinderen voor leerkrachten Leonardo-onderwijs; Ondersteuning IB-ers door externe coach; kwaliteitsverbetering bewegingsonderwijs; MT-trainingen;Studieidag; Coachen in het primair onderwijs Registratie directeur NSA; Opleiding bouwcoördinatoren; Team BHV; MT-training verzuim; MT training personeelsdossiers Leerkracht opleiding Bewegingsonderwijs; Traject opbrengstgericht werken CED; implementatie methode Estafette; Training gesprekstechnieken CED datagestuurd werken; directeur registratie NSA; Ondersteuning leerkrachten EarlyBird; studiedag IB-er orthopedagogiek; studiedag directeur; MT training verzuim; directeur registratie NSA Studiedag handelingsgericht werken Leerkracht opleiding bewegingsonderwijs

12KB Het Kristal

Video-interactiebegeleiding; coaching van leerkrachten

07IH Prinses Julianaschool 07MK De Repelaer

08WC De Fontein

09SW De Regenboog

11CP Prins Bernhardschool

H3O - Dordrecht

opbrengstgericht werken Differentie-uren ingezet voor Nederlands en rekenen (1 lesuur per klas per leerjaar). Maatwerkuren voor de vakken Natuur/scheikunde, Engels en economie Extra inzet van personeel voor begeleiding taak, rekenen en Engels

Examentrainingen H5 en V6; verhoging studievaardigheden door invoering Study Vision Online; versterking taalonderwijs Jaarlicentie MMS; begeleiding IB-er in kader van handelingsgericht werken; conferentie ouderbetrokkenheid; aanschaf testmateriaal discalculie Formatief ingezet voor extra groep 3 (i.v.m. 40 ll) zodat de basis voor de leervakken in groep 3 op een verantwoorde wijze kan worden gelegd Begeleiding CED bij professionalisering taal- en leesonderwijs; Studiedagen pesten en sociale interacties;

cultuur

Scholing leerkracht tot cultuurcoördinator; Excursies (ToBe, Weizicht, Kunstmin, Rotterdams Phil. Orkest etc.) Passend in het cultuurplan van het voorgaande schooljaar. ingezet om diverse vakken te verbinden met cultuur b.v. groep 7 naar RMO Leiden passend bij geschiedenis Kunst-cultuurprojecten

Supervisie methodiek ontwikkeking; Cursus WIG; 0,3 fte inzet klassenassistent

Kunstproject i.s.m. Podiumhuis; circusproject Excursies en uitbreiding lessen culturele vorming

Ingezet in personele bezetting om groeps- en hulpplannen in groepen beter te kunnen uitvoeren om gerichter aan opbrengsten te werken Uitbreiding van formatie in de onderbouw

Excursies en i.s.m. ToBe culturele activiteiten op school. Streven naar ieder jaar elke groep een externe excursie

Invoering van een programma voor de aanpal van stelselmatig pesten; IB-er in LB buiten de functiemix om; leermiddelen

Middelen ingezet voor excursies

Ondersteuning CED ontwikkelingsgericht en opbrengstgericht werken in de onderbouw; Begeleiding IB-er bij handelingsgericht werken Extra formatie ingezet

Werkt al jaren met een kunst- en cultuurcommissie. Alle cultuurmiddelen zijn ingezet en kunnen onder die noemer worden verantwoord

Pagina 50 van 52

Excursies en uitbreiding lessen culturele vorming


BIJLAGE 3 – STAAT VAN RESERVES

% van de 31-12-2011

baten

Resultaat-

Mutaties

bestemming

reserves

% van de 31-12-2012

baten

H3 O Buffer H3O Financiering vaste activa

2.292.363

6,1 %

- 61.610

324.739

2.555.492

6,8 %

563.785

1,5 %

0

- 32.819

530.966

1,4 %

2.856.148

7,6 %

- 61.610

291.920

3.086.458

8,2 %

1.871.863

5,0 %

0

4.797

1.876.660

5,0 %

Financiering vaste activa

3.938.037

10,5 %

0

- 296.717

3.641.320

9,8 %

TOTAAL ALGEMENE RESERVE

8.666.048

23,1 %

- 61.610

0

8.604.438

23,0 %

1.647.645

4,4 %

- 56.348

0

1.591.297

4,3 %

213.218

0,6 %

- 210.682

0

2.536

0,0 %

533.245

1,4 %

- 76.120

0

457.125

1,2 %

400.000

1,1 %

- 150.000

0

250.000

0,7 %

subtotaal Primair onderwijs Financiering vaste activa Voortgezet onderwijs

SCOD Privaat kapitaal Peuterwerk / Kinderopvang Privaat kapitaal Primair onderwijs Flexibele BAPO Voortgezet onderwijs Huisvesting havo/vwo Flexibele BAPO

655.500

1,7 %

- 76.950

0

578.550

1,5 %

subtotaal

1.055.500

2,8 %

- 226.950

0

828.550

2,2 %

TOTAAL BESTEMMINGSRESERVES

3.449.608

9,2 %

- 570.100

0

2.879.508

7,7 %

12.115.656

32,3 %

- 631.710

0

11.483.946

30,7 %

TOTAAL GENERAAL RESERVES

De resultaatbestemming is toegelicht in paragraaf 4.1. Tot en met 2006 werd in de toelichting op de algemene reserve binnen het eigen vermogen niet ingegaan op de voor de financiering van materiële vaste activa benodigde middelen, maar op de ontwikkeling van het saldo van de resultaten van de sectoren (gecorrigeerd voor mutaties bij de bestemmingsreserves). Indien deze wijze van toelichting zou zijn gehandhaafd, zou de algemene reserve als volgt zijn opgebouwd:

31-12-2011

% van de

Resultaat-

Mutatie

baten

bestemming

reserves

% van de 31-12-2012

baten

ALGEMENE RESERVE Primair onderwijs

4.011.666

10,7 %

- 306.588

0

3.705.078

9,9 %

Voortgezet onderwijs

4.654.382

12,4 %

244.978

0

4.899.360

13,1 %

TOTAAL ALGEMENE RESERVE

8.666.048

23,1 %

- 61.610

0

8.604.438

23,0 %

H3O - Dordrecht

Pagina 51 van 52


BIJLAGE 4 – VERKLARENDE LIJST VAN AFKORTINGEN

ADV AVO BAPO BIO BSO BW CAO CSPD CVB EVC FBD FBSD FCC FPU GGD GL GPL HAVO HO ILC-er ICL ICT ID IHP IPB KDV MAVO MBO OCW Oké POP PO PW/KORVT SCOD SEN SIS SVO SWG SZW TMO VAVO VMBO VO VSV VVE VWO WGA WOPT WOZ WSNS

-

H3O - Dordrecht

arbeidsduurverkorting algemeen voortgezet onderwijs bevordering arbeidsparticipatie ouderen beroepen in het onderwijs buitenschoolse opvang burgerlijk wetboek collectieve arbeidsovereenkomst christelijke stichting peuterwerk en buitenschoolse opvang college van Bestuur eerder verworven competenties facilitair bedrijf Dordrecht federatief bijzonder samenwerkingsverband Dordrecht facility cost control flexibele pensioen uittreding gemeentelijke gezondheidsdienst gemengde leerweg gemiddelde personeelslast hoger algemeen voortgezet onderwijs hoger onderwijs interne leerling-coördinator interne coördinator leerlingenzorg informatie- en communicatietechnologie in- en doorstroombanen integraal huisvestingsplan integraal personeelsbeleid kinderdagverblijf middelbaar algemeen voortgezet onderwijs middelbaar beroepsonderwijs onderwijs, cultuur en wetenschap wet Oké, ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie persoonlijk ontwikkelingsplan primair onderwijs peuterwerk en kinderopvang raad van toezicht stichting steun christelijk onderwijs Dordrecht special educational needs school in de samenleving speciaal voortgezet onderwijs stichting tot gebruik, beheer en onderhoud samenwerkingsgebouw Leerpark Dordrecht sociale zaken en werkgelegenheid tussen de middag opvang voortgezet algemeen volwassenen onderwijs voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs voortgezet onderwijs voortijdig schoolverlaten voor- en vroegschoolse educatie voorbereidend wetenschappelijk onderwijs regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens wet onroerend zaak belasting weer samen naar school

Pagina 52 van 52


voor christelijk peuterwerk, kinderopvang, primair en voortgezet onderwijs

Recommend Documents