Volgeling van Jezus Werkplan samenvoeging catechisatie-vereniging Gereformeerde kerk vrijgemaakt in Zuidlaren

Jeugdcavé Volgeling van Jezus Werkplan samenvoeging catechisatie-vereniging Gereformeerde kerk vrijgemaakt in Zuidlaren

1. Jeugdcavé: een nieuwe weg In 2016 krijgt het jeugdwerk in onze gemeente een nieuw gezicht. Een nieuwe weg wordt ingeslagen. De bestaande jeugdvereniging en catechisatie worden samengevoegd onder de naam jeugdcavé. Elke groep krijgt een catecheet en een mentor toegewezen.

2. Kennis en kunde Op initiatief van de jeugdraad boog een commissie zich over een opzet waarin ‘kennis’ (catechese) en ‘kunde’ (vereniging) samenkomen. Deze twee aspecten van het door de jeugdraad gehanteerde structuurmodel zijn in de nieuwe opzet terug te vinden. In de uitvoering kan het item ‘specials’ een plaats krijgen. Bijvoorbeeld als het gaat om een inbreng in de jeugdgerichte themadiensten.

3. Samen Waarom de nieuwe werkwijze? - Meer aandacht voor de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de jongere. - Meer aandacht voor de band tussen jongeren en de gemeente. - Meer betrokkenheid van de ouders

4. Verantwoordelijkheden en taken a. De kerkenraad is verantwoordelijk voor het jeugdbeleid. De coördinatiegroep is verantwoordelijk voor de organisatie b. De catecheet richt zich met name op de overdracht van kennis. De mentor spreekt meer met de jongeren over hun leefwereld en houdt contact met hen en hun ouders en ambtsdrager. In de praktijk zullen de catecheet en mentor hun werk op elkaar afstemmen en regelmatig overleggen.

1

De coach stelt zich op de hoogte van het functioneren van en de samenwerking tussen de catecheet en mentor en de interactie tussen hen en de groep. De coach stimuleert en draagt oplossingen aan voor knelpunten.

5. Vertrekpunt: kennis en kunde God leren kennen en Jezus volgen a. “Als jullie kinderen later vragen wat die stenen betekenen…”(Jozua 4) [4] Daarop riep Jozua de twaalf mannen die hij uit de Israëlieten had laten aanwijzen bijeen, één uit iedere stam, [5]en zei tegen hen: ‘Ga de Jordaan in tot bij de ark van de HEER uw God, en neem ieder één steen op uw schouder, [6]om daarmee een gedenkteken op te richten. Als uw kinderen later vragen: “Wat betekenen die stenen?” [7] dan moet u zeggen: “Die betekenen dat de Jordaan voor de ark van het verbond van de HEER is afgesneden. Bij de overtocht is de Jordaan afgesneden; daarom zijn deze stenen voor de Israëlieten een blijvend gedenkteken.” (Jozua 4: 4 – 7, Willibrordvertaling) Het verwerven van bijbelkennis is een essentieel onderdeel van de catechese. Zoals dat het ook was in het onderwijs aan de jongeren in Israël. In een preek over Jozua 4 : 7b zei ds. Theo Havinga het volgende: “En jullie, jongelui en jongens en meisjes… ik zou zeggen: Stel de vragen maar. Op de catechisatie, op de vereniging, op Youth Alfa, aan je ouders, aan je opa’s en oma’s. En laat je niet wegsturen met gemakkelijke antwoorden. Want vroeger deden we dingen wel of niet omdat vader en moeder het zeiden. En toen konden ze nog zeggen: je doet het omdat ik het wil. Maar dat kan niet meer. En dat is ook niet het verhaal van de 12 stenen. Daar worden echte antwoorden gegeven op echte vragen van de geslachten, die opgroeien. Maar vraag dan ook. Zal ik eens voorbeelden geven: waarom gaan we naar de kerk. Als je ouders antwoorden: omdat we dat nu eenmaal gewend zijn, neem met zo’n antwoord geen genoegen. Want er is veel meer te vertellen over het waarom van die goede traditie. En waarom moet ik naar de catechisatie. Of naar de vereniging. Praat er maar over. Want die 12 stenen willen dat wij God steeds beter leren kennen. In Zijn grootheid. Zijn kracht. Zijn liefde voor u en mij en jullie. Zijn genade voor zondige mensen. Immers dat zit in dat woord gedenken. Het kind vraagt. De jonge generatie zoekt. Vader antwoordt. Moeder praat met haar kind. De oudere generatie vertelt. Zo was God. En zo is God. En zo zal God voor altijd zijn. De Redder van Zijn volk. De Jordaan door. De Here Jezus aan het kruis. God aan het werk. Vandaag in Zuidlaren. En morgen als de Here Jezus terugkomt.” b. Kom, volg mij [18] Toen Hij eens langs het meer van Galilea liep, zag Hij twee broers – Simon, die Petrus genoemd wordt, en zijn broer Andreas – het net uitwerpen in het meer; want het waren vissers. [19] Hij sprak hen aan: ‘Kom achter Mij aan, en Ik zal jullie tot vissers van mensen maken.’ [20] Meteen lieten ze hun netten achter en volgden Hem. [21] Verderop zag Hij nog twee broers, Jakobus van Zebedeüs en zijn broer Johannes; ze waren in de boot met hun vader Zebedeüs hun netten aan het klaren. Hij riep hen. [22] Meteen lieten ze de boot en hun vader achter en volgden Hem. (Matteüs 4: 18 – 22, Willibrordvertaling) De teksten in de evangeliën over ‘Jezus volgen’ zijn allesbeheersend en radicaal. Deze teksten zijn even radicaal als veelbelovend. In de drie woorden zit eigenlijk heel het evangelie vervat. Wie zijn hart opent voor Jezus, wie Hem volgt, is gered. 2

‘Volgeling van Jezus zijn’, zou boven elke les geschreven kunnen worden. In het bijbelonderwijs, in gesprekken, discussies, prestaties, in het maken van keuzes, het innemen van standpunten, is het volgen van Jezus cruciaal. De opdracht van Jezus ‘volg Mij’ is onvoorwaardelijk en ook ongeacht opleiding en maatschappelijke status. De groepssamenstellingen vertonen hetzelfde beeld. In de kerk zien we dat terug aan de avondmaalstafel. Ds. Gerrit Gunnink schrijft in ‘Ga met God’ n.a.v. Matteüs 4:19: “Jezus riep niet alleen Andreas. Hij roept ook jou. Toen je gedoopt werd, werd jij bij jouw eigen naam geroepen. God verbond zijn naam luid en duidelijk aan die van jou. En steeds wanneer Gods stem klinkt, roept Hij je opnieuw. Hij roept je om je leven lang Hem te volgen, zijn leerling te zijn en te ontdekken wat het hoogste geluk is. Geroepen zijn is een uitnodiging op zak hebben voor het grootste feest ooit.”

6. Doel De jongeren leren te gaan in de voetstappen van Jezus om zo volgelingen van Jezus te zijn. - in hun relatie met God en hun naaste - als lid van de gemeente - als christen in de samenleving - als christen op deze aarde

7. 3 x H Binnen de kerkgemeenschap is catechese meer dan het verwerven van bijbelkennis en geloofsleer. Het is een leer- en ontwikkelingsproces, een samenspel tussen hoofd, hart en handen. Hoofd staat voor kennis van en inzicht in Gods Woord en van hieruit begrip, verbanden leggen, betekenis, bewustwording, reflecteren. Hart staat voor geloof en vertrouwen, betrokkenheid, passie, motivatie, bereidheid, bezieling, beleving, enthousiasme, kiezen, willen, volharden. Handen staat voor toepassen, uitvoeren, concreet maken, aan de slag gaan, in praktijk brengen, oefenen, doen.

8. Een veilige plek Voorwaarde voor het welslagen van het project is dat de jongeren zich thuis voelen in de kerk. De kerkgemeenschap moet voor hen een veilige plek zijn. Jongeren moeten zich een geliefd kind van God weten, maar ook geliefd in de kerkgemeenschap. De invoering van het mentorschap kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Jongeren moeten zich geaccepteerd en gewaardeerd weten in de groep. Pas dan kunnen de aspecten van 3xH tot ontwikkeling komen.

9. Contact ouders en kerkgemeenschap Meeleven en gebed zijn onontbeerlijk. Voortdurend zal de nodige creativiteit ingezet moeten worden om de kerkgemeenschap bij dit werk te betrekken. De werkmethode leent zich uitstekend om bijvoorbeeld door een prestatie de gemeente en ouders erbij te betrekken en te informeren. Omdat alle groepen werken aan hetzelfde thema, wordt er in kerkdiensten in allerlei vormen aandacht aan gegeven.

3

10. Voorbereiding en evaluatie De voorbereiding voor elk nieuw blok wordt door alle catecheten en mentoren samen gedaan. Ze worden door een van de catecheten toegerust en delen ervaringen van het vorige blok. Aan de voorbereiding wordt 80 % van de tijd besteed en aan de evaluatie 20%. In het seizoen komen alle catecheten en mentoren een of twee keer – bijvoorbeeld een dag of dagdeel - samen om ervaringen en ideeën uit te wisselen en knelpunten te bespreken. Aan de hand van een thema worden ze toegerust. Dit gebeurt onder leiding van de coördinatiegroep.

11. Wat gaan we doen ? We maken dankbaar gebruik van de methode zoals deze in de gkv van Winsum ontwikkeld is. De lesstof is verdeeld in 6 blokken: o Blok A Wie is God voor jou? (Apostolicum) o Blok B In gesprek met God (Gebed, Onze Vader) o Blok C Samen leven voor God (Gemeenschap der heiligen, kerk) o Blok D Leven met God (1) (10 geboden) o Blok E Leven met God (2) (10 geboden) o Blok F Luisteren naar God (De bijbel) Deze blokken van elk 8 lessen zijn voor 3 leeftijdscategorieën geschreven: 12-14/14-16/16-18 jarigen. Per les is er een handleiding geschreven voor de catecheet/mentor en een werkblad voor de jongeren. Aan elk blok wordt 8 a 9 weken gewerkt. Daarbij werkt de groep gedurende die tijd ook steeds aan een prestatie, die aan het eind in breder verband (ouders/gemeente) gepresenteerd wordt. Ieder jaar behandelen we in elke groep 3 blokken; alle groepen zijn tegelijk met hetzelfde blok bezig maar op een ander niveau. Elke 2 jaar wordt de stof dus herhaald, maar tegelijk uitgebreid en verdiept.

4

Voorbeeld van een blok (A) op alle niveaus

Niveau 1 1. Kind van Gods liefde God heeft jouw gewild, en heeft een plan met je leven.

Niveau 2 1. Three in one We bespreken de Drie-eenheid vanuit de beloftes in het doopsformulier, en met de illustratie van 3 golven- 1 zee

2. Zonde maakt veel kapot Hoe zonde alle relaties raakt en verstoort. We zijn niet meer zoals we bedoeld zijn 3. Jezus; wat een leven! We gaan kijken naar Jezus leven, als voorbeeld van dienen, liefde en trouw.

2. Jezus, feit of fictie Over de historische betrouwbaarheid van de verhalen over Jezus en welke consequenties dat heeft. 3. Jezus, God of goeroe Jezus presenteerde zich als God. Dat stelt ons voor de keus. Hem alleen als goed mens of leraar aanvaarden is niet mogelijk 4. Jezus, Loser of Verlosser Jezus leefde om te sterven. Wie Hem niet kent als verlosser, ziet alleen een ‘loser’

4. Hij stierf voor mij Wat was de betekenis van Jezus’ dood. Wat deed Hij zo voor mij.

5. Overwinnaar Wat is de betekenis van Jezus’ overwinning op zonde, duivel en dood voor mijn leven.

6. Hij is Koning Jezus is de beloofde Koning, een dienende koning. Wat betekent dat voor ons.

7. Geestkracht Jezus is na zijn hemelvaart alleen maar dichterbij gekomen. Door zijn Geest verandert Hij ons leven.

5

5. Jezus, dode legende of levende Heer Wat is de betekenis voor Jezus opstanding? En wat zouden de consequenties zijn als Hij niet was opgestaan? 6. Jezus, Leeuw of Lam Het wonder van Jezus leven is dat Hij zowel leeuw (heerst en brengt gerechtigheid) als lam (lijdt en laat zich slachten) is. Hoe volgen we dat na? 7. Jezus, afwezig of aanwezig Jezus zelf beloofde bij zijn vertrek in zijn Geest er voor ons te blijven. Wat doet de Geest in ons leven?

8. Mooier dan een droom Er komt een nieuwe wereld. Maar eerst zal Jezus oordelen. Wat een zegen dat de rechter onze redder is.

8. Jezus, Rechter of Redder Jezus komt terug om te oordelen. Hoe zal dat zijn, hoe kunnen we dat vol vertrouwen tegemoet zien, en hoe beïnvloed dat nu al je leven.

Prestatie Het maken van een collage over Jezus, waarin alle lessen verwerkt zijn.

Prestatie Organiseer een sing-in voor de ouders, waarin je aan de hand van de liederen ook presenteert wat je in dit blok geleerd hebt.

Niveau 3 1. God maakt het! Over het verschil tussen het geloof in een persoonlijke Schepper en andere manieren van denken over het ontstaan van de wereld. 2. God en het lijden Hoe kun je in een almachtige liefdevolle God geloven in een wereld vol lijden en ellende? 3. Genade De kern van het evangelie is dat we uit pure genade gered zijn. We bekijken wat dat inhoudt, en welke rust en zekerheid dat geeft. 4. Geloof Wat is geloof? Wat betekent het als je het hebt over een groot of klein geloof? Hoe verhoudt zich geloof t.o.v ons gevoel? 5. Uitverkiezing Gered zijn uit pure genade, betekent dat we mogen rusten in Gods keuze. Toch sluit dat onze eigen verantwoordelijkheid niet uit, maar in. 6. Geloof en twijfel Geloof zonder twijfel bestaat niet. Welke soorten twijfel zijn er, en hoe gaan we er mee om?

7. Genadedieven Genade wordt altijd bedreigd door relativisme enerzijds en wetticisme anderzijds. Maar genade geeft dat je op alle terreinen van het leven anders bezig bent dan de relativist of wetticist. 8. Leven door de Geest Wat houdt de komst van de Geest met Pinksteren in? Het verschil tussen de Geest ontvangen en vervulling met de Geest en het verschil tussen gaven en vruchten van de Geest. Prestatie Formuleer op basis van de behandelde stof een geloofsbelijdenis en maak daar een boekje van.

(zo zou een avond er uit kunnen zien)

Wie is God voor jou (eerste les blok A) 1. Kind van Gods liefde (12-14 jaar) Om 7 uur zijn ze begonnen. De groep van drie meiden en vier jongens is compleet. Na het gebed en het zingen van een gezang vraagt de mentor wie van de aanwezigen een instrument bespeelt. Kars is 13 jaar en vertelt over zijn nieuwe gitaar. Zijn mentor Jannie vraagt hem de gitaar een keer mee te nemen. Er ontstaat een levendig gesprek over muziekinstrumenten en Esther zegt dat in de kerkdienst best wel vaker gitaren en zo gebruikt mogen worden. Haar opmerking vindt algehele instemming. Het mentorkwartiertje is zo voorbij. De catecheet Tom vraagt of ze eraan gedacht hebben hun geboortekaartje mee te nemen. Het onderwerp is ‘Kind van Gods liefde’. Lachend bekijken ze elkaars kaartje. Tom vraagt door: “Wat staat er op het kaartje? Wie waren er blij met de geboorte?” Het gesprek mondt uit in: “Je bent een kind van God, je bent gedoopt.” Hij laat ze o.a. psalm 139 lezen. In het gesprek dat volgt gaat het over zonde en verzoening. Over het plan dat God met ons leven heeft. Zoals Hij het had met het leven van Jozef en Mozes. Ze moeten op hun werkblad in tweetallen aan de hand van plaatjes uitzoeken wie Mozes en wie Jozef is en vervolgens moeten ze de kaartjes in de goede volgorde leggen. Tom vertelt verder over het leven van Mozes en Jozef. Het is inmiddels al 5 over 8. Ze praten nog even over wat ze gaan doen met de prestatie. Tom vraagt de kinderen de volgende keer kranten mee te nemen en hij deelt een bijbelleesrooster uit. Hij vraagt hun elke dag een tekst te lezen en erover na te denken. Voor de volgende keer moeten ze HC zondag 13 leren. Ze eindigen met gebed. Jos vraagt te bidden voor de christenen in Noord Korea. In de hal wacht Kars op zijn zus Judith.

2. Three in one (14-16 jaar) Judith is 15 jaar zit in een groep van 6 jongeren. Vier meiden en twee jongens. De mentor Tineke heeft een aantal foto’s op tafel gelegd. Allen mogen een foto uitkiezen en vertellen waarom ze tot die keuze kwamen. Judith heeft een foto van een grote zonnebloem gekozen. “Ik houd van bloemen en van de natuur”, zegt ze. “En zonnebloemen in het bijzonder vind ik zo mooi omdat ze met de zon meebewegen.” Nadat ieder z’n keuze heeft toegelicht ontstaat er een gesprekje over dat ieder mens uniek is. Dat unieke blijkt ook in de keuze van de foto’s. Voor God hebben alle mensen dezelfde waarde. “In de kerk is dat niet zo” reageert Margriet nogal fel, “in de kerk zijn we vaak niet zo aardig voor elkaar.” Ze komen er niet uit in een kwartiertje, maar de mentor Tineke stelt voor over dit onderwerp nog eens door te praten. Na het gebed vertelt de dominee iets over de Drie-eenheid. Hij deelt een blad uit met daarop een deel van het doopformulier. Vervolgens maakte hij drie groepjes van twee personen, de zogenaamde expertgroepjes. Eén groep buigt zich over de belofte die God de Vader doet. De andere over de beloftes van de Zoon en de derde over die van de Heilige Geest. Margriet zit in het laatste groepje en dat vindt ze knap lastig. Ze vindt het onderwerp moeilijk en ze had liever met haar vriendin in een groepje gezeten. Ze gaat de volgende vragen bespreken: 6

Lees het gedeelte eerst zelf: 1. Zet een streepje onder moeilijke woorden. Bespreek deze moeilijke woorden in je groep. Kom je er niet uit vraag het een leider. 2.Wat wordt er beloofd door God de Vader/ Zoon/ Heilige Geest? 3. Jij bent ook gedoopt. Zegt dit ook iets voor jou? De expertgroepen gaan uit elkaar en er worden nieuwe groepen gevormd waarbij de groepen bestaan uit groepen van alle drie één of twee uit de verschillende expertgroepen. Vervolgens worden de gevonden antwoorden uitgewisseld zodat iedereen het van alle drie weet. Dominee vertelt hierna een verhaal over golven. Golven die steeds dichterbij komen. Drie golven en één zee. Hij probeert zo het verhaal over de Drie-eenheid uit te leggen. Ze moeten het opzoeken in de bijbel. Johannes 1 bijvoorbeeld. “Blijft moeilijk”, vond Judith, “hoe weet je nou dat de Geest in je werkt?” “Gewoon geloven”, zei de nuchtere Joop naast haar. Ze besluiten als prestatie twee aan twee drie affiches te maken over de Vader, Zoon en Heilige Geest. Ze nemen nog geen besluit hoe ze deze zullen presenteren. Het is acht uur geweest. Dominee geeft als huiswerk de tekst op die ze volgende keer uit het hoofd moeten leren, de memorisatietekst. Ook moeten ze een lied uitzoeken dat past bij de Drie-eenheid. Ze eindigen in kringgebed. Ze moeten allemaal voor zichzelf 2 beden opschrijven. Daarbij moeten ze kiezen of ze Vader, Zoon of Geest aan willen spreken. Margriet denkt even na. Ze schrijft op: “Vader ik dank ik U dat ik uw kind mag zijn” en “Heilige Geest wilt u ook in hart van mijn oudste broer gaan wonen?” Hoewel de laatste bede heel persoonlijk is, heeft ze er geen moeite mee het in de groep uit te spreken. Ze kletsen nog even na en dan fietst ze samen met haar vriendin en Kars langs de sportvelden over de Tolweg, naar huis.

3. God maakt het! (16-18 jaar) Jesse is 18 en zit dezelfde avond boven in het jeugdhonk. De mentor Arjen vraagt of iemand wel eens contact heeft met Rik. Hij is al twee keer niet geweest. Jesse heeft een keer met hem gesproken in de kantine van ZFC. Niet over ‘kattebak’ gehad. Er ontspint zich een gesprek over ‘samen verantwoordelijk zijn’. Voelt Rik zich thuis in deze groep van zes? Kunnen we er iets aan doen? Jesse zegt toe eens met hem erover te praten. “Rik is niet onverschillig” zegt ie, “maar hij heeft soms een duwtje nodig.” “We gaan samen ons best doen dat hij zich thuis voelt hier in deze groep en ook in de kerk”, sluit Arjen de discussie af. In het gebed benoemt hij ook de mensen die zich niet thuis en misschien niet veilig voelen in de kerk. Op een flap heeft dominee 7 kernwoorden geschreven: Almachtig/Persoonlijk/Veraf/Dichtbij/Angst/Liefde/Vertrouwen. “Eigenlijk woorden die min of meer aansluiten bij het gesprek dat we zopas hadden”, zegt hij. Hierna hangt dominee een aantal teksten groot op de wand. Hij geeft de jongeren een stapeltje plakbriefjes met daarop 1 woord uit het rijtje van 7 kernwoorden. Ze krijgen de opdracht een volgens hen passend plakkertje op elke tekst te doen. Ze praten door over God de Schepper. Dominee vertelt over stromingen die tegenover het Scheppingsverhaal staan. “Moeilijke kost”, vindt Jesse. Hij redt zich aardig met de opdrachten op het werkblad. Interessanter vindt hij de vraag die in het laatste kwartier gesteld wordt: “Waarom ben jij geschapen?” Ieder schrijft op een geel plakpapiertje een antwoord. “Dominee is gek op geeltjes”, grapt Karin. Ze sluiten af met Gen. 1: 26 – 28. Ze denken na over de prestatie. Henk voelt wel voor een collage en een ander zit te denken aan een power-point met foto’s die Gods schepping tonen en ook foto’s die laten zien hoe Gods schepping kapot gemaakt wordt. 7

Ze krijgen als huiswerk een memorisatietekst op. Volgende week gaan ze het hebben over ‘God en het lijden in deze wereld’. Ze krijgen de opdracht allemaal iets mee te nemen (krantenbericht, foto) wat dit onderwerp illustreert. Voor elke dag krijgen ze een Bijbelleesrooster uit het boek Job mee. Als Jesse op z’n scooter naar Tynaarlo tuft, denkt hij na over de avond. Hij vond het best interessant allemaal. Maar of ie belijdenis gaat doen? Misschien volgend jaar, samen met Jadine.

Gespreksgroep Jadine heeft na lang wikken en wegen, na een goed gesprek met haar dominee, besloten nog geen belijdenis te doen. “Als ik het doe, wil ik er ook voor de volle 100% achter staan.” , zegt ze. Daarom heeft ze zich gevoegd bij de gespreksgroep. Een groep jongeren die er net zo voor staan als zij. Ze heeft gehoord dat je in die groep je vragen kwijt kunt en dat er allerlei actuele onderwerpen aan bod komen. Vanavond zijn ze thuis bij de leider, Jos. Het onderwerp is ‘liefde en seksualiteit’’. De discussie is even heftig als boeiend. Alles komt aan de orde. Het gesprek spitst zich toe op ‘trouwen en samenwonen’. Ze zijn het er samen wel over eens dat alles met ‘vertrouwen’ te maken heeft. En volgens Bert heeft het elkaar vertrouwen te maken met het vertrouwen in God. Aan het eind van de avond deelt Jos kaartjes uit met daarop de tekst “Vertrouwen is…” Het valt Jadine op dat de teksten heel persoonlijk zijn. Ze mist Henk toch wel een beetje deze avond. Op de studentenvereniging hebben ze hetzelfde onderwerp ook behandeld. Maar hier is het toch weer anders. Mensen met verschillende achtergronden en opleidingen. Je merkt het toch wel. Wat hen bindt, is het geloof. Na het gezamenlijk gebed blijven ze nog even na kletsen. Jos vraagt of ze wel van tevoren even willen appen als ze werkelijk een avond niet kunnen komen. Ook vanavond missen er twee. Jadine heeft een goed gevoel overgehouden aan deze avond.

Werkgroep Piet Compaan Bertine Groen Theo Havinga Pim Holsappel Janne Marie Mulder Martha Nieuwenhuis ([email protected])

8

9