Luisteren
Jaarthema 2011/2012 Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) Lisse
Beste broers en zusters, Komend seizoen willen wij als gemeente geregeld stilstaan bij het thema luisteren. Met dit thema zitten wij in het hart van dat wat wij als gemeente doen. Luisteren naar God en luisteren naar elkaar. Om vervolgens de woorden van God met geloof aan te nemen en ervan te genieten. Op grond van dat geloof dragen wij dan in onze gebeden ons eigen en elkaars leven aan God op. Dit doen wij in het vaste vertrouwen dat als er iemand is die luistert, dan is dat God wel. Ook als wij het misschien niet merken. Het is het verlangen van de kerkenraad dat wij als gemeente een luisterende gemeente zullen zijn. Mensen die toestaan dat de woorden van God hen diep raken. Dat Hij echt het laatste, bevrijdende woord in ons leven mag hebben. Of het gaat over onze twijfels en onzekerheden. Of over onze zorgen en moeiten. Of over de keuzes waarvoor wij komen te staan of de overtuigingen van waaruit wij willen leven. Mogen wij groeien in het verwachtingsvol luisteren naar de woorden van de Heer. Het is inderdaad een kwestie van groeien en toenemen. Een ware leerschool. Als gemeente zijn wij door Jezus aan elkaar gegeven. Dat is de manier waarop Hij voor ons zorgt. Wij ontvangen elkaar van Hem om voor elkaar te bidden, elkaar aan te moedigen en elkaar
te bemoedigen. Om dat te kunnen, is het van belang dat leren luisteren naar de Heer samen op gaat met leren luisteren naar elkaar. Met dit jaarthema worden wij dan ook gestimuleerd goed en met een open houding naar elkaar te luisteren. Op de avondmaalszondagen, zal er in de prediking een aspect van het jaarthema verkondigd worden. Op deze zondagen mogen wij ná het luisteren naar het goede nieuws, het ook zien, voelen en proeven. Het grootste deel van dit document bestaat uit een korte introductie in het thema. Hopelijk prikkelt het je om in je eigen leven te werken aan een benieuwde luisterhouding. Ieder onderdeel loopt uit in een gebed dat je kunt bidden. Vervolgens zijn er wat bezinningspunten die je kunt gebruiken ter voorbereiding op het jaarlijkse huisbezoek door de ouderlingen en diakenen. Ter afsluiting geven wij advies voor materialen die hun dienst kunnen bewijzen voor de Bijbelstudiegroepen of voor bij de huisgodsdienst thuis. Moge de Heer ons zegenen. Vriendelijke groet, namens de kerkenraad, Ds. Jan van Houwelingen
1. God spreekt Al zou je alleen de eerste tien en de laatste tien verzen van de Bijbel lezen, één ding wordt direct duidelijk. God spreekt! De Bijbel begint en eindigt ermee dat de Heer dingen zegt. God is niet zwijgzaam. De mensen hoeven niet te gissen naar Hem. Nee, Hij wil dat mensen hem kennen. Hij opent zijn mond en er ontstaat leven. Daarmee is de toon van de Bijbel gezet. Van A tot Z blijkt God mededeelzaam te zijn. Hij vertelt aan ons wie Hij is. Wij krijgen iets van zijn heiligheid te zien. Hij vertelt ons wie wij zijn, over de weg die Hij met de wereld gaat. Hij belooft veel en onderstreept die beloften keer op keer. Er klinken vermaningen en aansporingen. We lezen van de ene ontmoeting na de andere ontmoeting tussen God en mensen. En overal spreekt Hij met hen. Lees Jesaja 45 vanaf vers 14 en Jesaja 46. Waarin verschilt God van de andere goden? Welke eed heeft God bij zichzelf gezworen (45:23)?
Vol verwondering Als gemeente van luisteraars verwonderen wij ons niet in de eerste plaats over wát God zegt. Maar dat Hij spreekt. O, hoe goed dat de Schepper en Onderhouder van alles zich niet verbergt, maar zichzelf aan ons bekend maakt!
En al die woorden van God kunnen worden samen gevat met: “Ik heb de wereld lief. Laat jullie verzoenen met mij. Ik wil contact met jullie. Antwoord mij, blijf bij mij, want alleen bij mij is leven.” Hoe zou jij de woorden van God willen samenvatten. Wat mis je in bovenstaande samenvatting?
Jezus wordt in de Bijbel ook wel ‘het Woord’ genoemd (Joh. 1:1 en 14). Ergens anders heet Hij ‘het Amen’ van God, in wie God al zijn beloften inlost (2 Kor. 1:19-22). Heel Jezus’ leven en verkondiging op aarde draait dan ook om de verzoening tussen God en mensen. Hij roept de mensen op: “Kom bij mij, want ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.” (Joh. 14: 6) Woorden van leven De mensen die Jezus volgen en zijn woorden aannemen, mogen gaandeweg ontdekken dat Hij werkelijk het Woord van God is. Want zoals God in het begin sprak en de planten en de dieren ontstonden, groeiden op en droegen vrucht, zo ontdekken de leerlingen van Jezus dat zij in verbondenheid met Hem ook groeien en vrucht dragen. Eens werd Jezus gevraagd naar het grootste gebod van God. Hij gaf dit als antwoord: “Luister, Israël! De Heer, onze God, is de enige Heer: heb daarom de Heer lief en uw naasten als uzelf.” (zie Marc. 12:19). God en je naasten liefhebben, kun je alleen door eerst de stem van de Heer te horen. Geloven is zo verweven met
luisteren naar God. Omdat God ons leven op het oog heeft, begint Jezus met “Luister, Israël”. Jezus sluit hier aan bij de van oudsher belangrijkste tekst voor de Joden, namelijk Deut. 6: 4-9. 1. Opvallend aan de dingen die Jezus deed toen hij op aarde was, waren de genezingen. Hij sprak en mensen kregen leven terug. Dit lijkt verdacht veel op het woord van God waardoor alles geschapen werd (dat is: leven kreeg)! 2. “Geeft God u de Geest en goddelijke krachten omdat u de wet naleeft? Of geeft hij ze omdat u naar hem luistert en op hem vertrouwt?” (Galaten 3:5) Vergelijk deze tekst eens met het visioen dat Ezechiël kreeg in Eze. 37:1-14. Ook daar hebben Gods woorden, levenskracht! 3. Lees Ps. 19, waarin verteld wordt hoe de schepping over God spreekt. Kun jij die ‘taal’ verstaan?
Een gebed om te bidden Onze Vader in de hemel, Wat een wonder dat u ons aanspreekt. Dank u wel dat wij een blik in uw hart mogen werpen. Uit uw mond komt alleen gerechtigheid voort. Dat hebt u bij uzelf gezworen. Dank U, Heer. Heer Jezus, u bent het Woord in levende lijve. Ik wil naar u luisteren en u volgen. Schenk mij en de gemeente uw Geest. Mogen wij ontdekken hoe er dan leven ontstaat. Aan u de lof, nu en tot in eeuwigheid. Amen
2. Wij luisteren naar God Luisteren naar de woorden van de Heer is niet een doel op zich. Het doel van het luisteren is de liefde, vreugde en de vrede die wij beleven bij het horen van Gods stem. Wij mogen er op vertrouwen dat de woorden van God vreugde brengen. Niet voor niets wordt het Woord goed nieuws of blijde boodschap genoemd. En de mensen die de woorden van God verder vertellen, krijgen een mooie titel mee! Zij heten vreugdeboden. “Hoe welkom is de vreugdebode die over de bergen komt aangesneld, die vrede aankondigt en goed nieuws brengt, die redding aankondigt en tegen Sion zegt: ‘Je God is koning!’” (Jesaja 52:7) Liefde, vreugde en vrede beleven is dus het doel van het luisteren naar Gods woorden. Maar omdat het de woorden van God zijn, ontstaat er ook iets tastbaars en zichtbaars. Dat is dat de vreugde en de vrede zichtbaar wordt in ons leven. En bovenal op de momenten wanneer wij bij elkaar komen om samen te luisteren naar Hem, Hem te smeken om zijn Geest en met elkaar zijn maaltijd te delen. Een gemeente die hier van geniet, is een plezier voor God. Vreugde in de hemel! Ik zeg u, zo zal er in de hemel meer vreugde zijn over één zondaar die tot inkeer komt dan over negenennegentig rechtvaardigen die geen inkeer nodig hebben. (Lucas 15:7)
Probeer eens voor jezelf reden tot vreugde te vinden in de onderstaande drie Bijbelgedeelten. Jesaja 5:8-31 ……………………………………………………………………………………………………… …………………..................................................................................................................... Matteüs 13:3-23 ……………………………………………………………………………………………………… …………….………………………………………………………………………………………... Filippenzen 3:20-4:9 ……………………………………………………………………………………………………… …………….……….................................................................................................................
Een gebed om te bidden Here, toen u uw volk bevrijdde uit Egypte, begonnen zij te klagen. Maar, u bevrijdde hen opdat zij blij zouden zijn. Zouden overlopen van vreugde in U. Vreugde, omdat zij uw kinderen zijn. Heer u bent onze Bevrijder. Verblijd ons met uw woorden. Ook al vinden wij ze soms moeilijk of droog. Schenk ons uw Geest, om door die droogheid en moeilijkheid heen te breken. Dan horen wij u zeggen: “jij en jullie zijn van mij. Niets kan jullie van mijn liefde scheiden De liefde die ik jullie gegeven heb in Christus Jezus, mijn Zoon. Jullie Heer.” Geprezen bent U! Amen.
3. Wij luisteren naar elkaar Laten wij opmerkzaam blijven en elkaar ertoe aansporen lief te hebben en goed te doen. En in plaats van weg te blijven van onze samenkomsten, zoals sommigen doen, elkaar juist bemoedigen, en dat des te meer naarmate u de dag van zijn komst ziet naderen. Hebr. 10:24 Wij hebben elkaar wat te vertellen, daar lijkt de schrijver van de Hebreeënbrief vanuit te gaan. De Heer geeft ons aan elkaar om opmerkzaam te blijven, elkaar aan te sporen en te bemoedigen. Volgens de schrijver is er een verband tussen de maat waarin wij hiermee bezig (behoren te) zijn en de mate waarin wij de Heer terug verwachten. Het goede nieuws dat wij elkaar te melden hebben is een lust voor ons oor. Hoewel, het kan ook pijnlijk confronterend zijn. Denk maar aan de mensen die Stefanus het goede nieuws hoorden vertellen. Zij schreeuwden en tierden en hielden hun handen voor de oren en stormden met zijn allen op hem af. (Hand. 7:57-58). Stelling: Hoe verwachtingsvoller een gemeente leeft, hoe liever komt zij bij elkaar.
Bezinning: Lees Hebr. 10:19-24. 1. De schrijver legt eerst een soort basis op grond waarvan hij vervolgens de gelovigen oproept elkaar op te zoeken. Wat vormt die basis? 2. Hoe motiveert deze basis jou om de samenkomsten te bezoeken? 3. Aan welke samenkomsten neem je deel? [Bijvoorbeeld: erediensten, Bijbelgroep, catechese, vergaderingen, bezoekjes, congressen, aanbiddingbijeenkomsten, retraites, etc.] Hoe draag je daar bij aan de opmerkzaamheid? Kun je een voorbeeld noemen waar jij aanspoorde tot liefhebben en goeddoen? En weet je nog een moment dat je voor bemoediging zorgde? En als je deze vraag omkeert: hoe blijf jijzelf opmerkzaam door de samenkomsten, hoe wordt je er aangespoord en bemoedigd? 4. Kijk nu nog eens naar de basis die de schrijver legt. Mag deze basis jou de vrijmoedigheid geven om opbouwend te spreken tijdens de samenkomsten. Laat niemand toe op je neer te kijken, om welke reden dan ook. 5. Weet je nog van een moment dat het Goede Nieuws pijnlijk confronterend voor je was? Hoe reageerde jij in eerste instantie op de confrontatie?
Luisteren naar elkaar heeft een doel Om elkaar te kunnen bemoedigen is het belangrijk goed naar elkaar te kunnen luisteren. In de wijsheidsboeken (Job, Spreuken en Prediker) is er ruimschoots aandacht voor luisteren en het spreken van goede woorden. Bijvoorbeeld: Wie goed luistert, zal het goed vergaan, wie op de Heer vertrouwt, is gelukkig. (16:20) Wie een wijs hart heeft, spreekt verstandige woorden, en geeft kracht aan het betoog van zijn lippen. (16:23) Een vriendelijke uitspraak is een korf vol honing: zoet voor de ziel en gezond voor het lichaam. (16:24) Wie antwoordt zonder eerst te luisteren, handelt dwaas en maakt zich belachelijk. (18:13) Ook de apostel Jakobus bindt er geen doekjes om. Geliefde broeders en zusters, onthoud dit goed: ieder mens moet zich haasten om te luisteren, maar traag zijn om te spreken, traag ook in het kwaad worden. Want de woede van een mens brengt niets voort dat in Gods ogen rechtvaardig is… (Jakobus 1:19-20)
Goed kunnen luisteren en vervolgens bemoedigend leren spreken vraagt om een voortdurend gebed tot de Heer. Dan mogen wij maar losse lippen krijgen! Graag zelfs. Here Jezus, vorm ons karakter door uw Geest. Uw liefde in ons: uw vreugde in ons, uw vrede in ons, uw vriendelijkheid in ons, uw geduld in ons, uw goedheid in ons, uw geloof in ons, uw zachtmoedigheid in ons, uw zelfbeheersing in ons. Ja U in ons en wij in U. Amen Velen van ons kunnen erover mee vertellen dat het goed is te weten dat er voor je gebeden wordt. Dit is ook zo ongelofelijk belangrijk voor een gezonde gemeente: dat wij elkaar dragen in onze gebeden. Om dat te kunnen, is een opmerkzaam oor nodig. Denk bijvoorbeeld aan de oproepen tijdens de diensten en in De Bron om voor bepaalde gemeenteleden te bidden. Maar, je kunt ook tussen de regels door ontdekken dat iemand Gods zorg nodig heeft, draag hem of haar dan op aan God. Of vraag elkaar er gewoon naar: “Hoe gaat het? Mag ik voor/met je bidden? Waar heb je voorbeden voor nodig?” en “Ik zit hier mee, wil je voor/met me bidden?” Overwin een eventuele verlegenheid, wij hebben elkaar niet voor niets van de Heer ontvangen! Of iets anders. Misschien ken je wel momenten dat je in eens aan een broer of zuster zit te denken. Vertrouw erop dat deze naam je ingegeven wordt door de Heer en draag hem of haar op aan de Heer.
Geregeld maak je dingen mee waar je ontdaan van bent. De verleiding is dan groot om het een plaats te geven door er schande van te spreken. Maar dat zal je hart niet tot rust brengen. Dat kan alleen bij God. Vertrouw het toe aan God. Vind je het moeilijk, vraag iemand of je je hart bij hem/haar kan luchten. Niet met het doel er samen schande van te spreken. Maar dat jullie elkaar helpen het bij God neer te leggen. De kerk is doorgaans van maandag tot en met woensdag (09:30uur 16:30uur) open. Momenteel is in ieder geval ds. Jan daar doorgaans aanwezig om naar je te luisteren en voor je te bidden. Weet je welkom!
Een gebed om te bidden Onze Vader in de hemel, Ik dank u voor de bemoediging en aanmoediging die ik van Br./zr. …. Br./zr. … Br. / zr. …. heb ontvangen. U hebt ons opgedragen voor elkaar te bidden. Daarom bid ik voor Br./zr. … Br./zr. … Br. / zr. … Dank u dat uw Geest ons één maakt. Eén lichaam, één Geest, één hoop, één Heer, één geloof, één doop en één God en Vader. Aan U komt al onze lof toe. Nu en tot in eeuwigheid. Amen.
4. God luistert naar ons U, HEER, verhoort de wens van de nederigen, u bemoedigt hen en luistert met aandacht. Psalm 10:17 Hieronder is de mogelijkheid een gebed aan God te schrijven.
Onze Vader in de hemel,
Amen.
5. Huisbezoek Als kerkenraad willen wij graag de huisbezoeken zó vorm geven dat het jaarthema direct in praktijk gebracht wordt. Namelijk samen naar God luisteren, naar elkaar luisteren en elkaar aan de luisterende oren van de Heer toevertrouwen. Ter voorbereiding stellen wij voor dat je bij jezelf nagaat wat je zou willen antwoorden op de volgende vragen. A. Als je terugkijkt op het afgelopen jaar … a. Wat is dan het mooiste dat je hebt meegemaakt? b. Wat is het moeilijkste dat je hebt meegemaakt? c. Hoe heb je beide keren Gods zorg voor jou ervaren (of niet)? Voel vrij om hier iets over te vertellen zodat wij met jou de Heer kunnen danken en je aan zijn zorg kunnen toevertrouwen. Vraag gerust de ouderlingen en diakenen ook zelf hier iets over te vertellen. B. Wat betekent het voor jou dat God gehoorzaamheid van ons vraagt? Wat zijn de terreinen in je leven waar je liever Gods woord niet wilt horen, omdat het mogelijk te confronterend voor je is? C. Verder willen wij graag met je luisteren naar een gedeelte uit de Bijbel. Het lijkt ons mooi samen met jou te zoeken
naar het goede nieuws in dat gedeelte. Je kunt van te voren een Bijbelgedeelte met je ouderling afspreken. Hieronder staan enkele voorstellen. Verschillende gedeelten zijn ook in dit document langs gekomen. i. ii. iii. iv. v. vi. vii.
Ps. 19 Jesaja 5: 8-31 Jesaja 45:14-25 Mat. 13: 3-23 Rom. 12 Fil. 3:20-4:9 Op. 22:12-17
Wij hopen dat ook de huisbezoeken zullen bijdragen aan de vreugde waarmee wij God loven.
6. Bijbelstudie De kerkenraad doet bijbelstudieavonden.
een
paar
voorstellen
voor
de
Onderstaande voorstellen kunnen ook gebruikt worden bij de huisgodsdienst. Voorstel 1 Gemeenteschets nr. 18 gaat over Het feest van de eredienst en is geschreven door ds. B. Luiten. ‘In de eredienst klopt het hart van de gemeente, wanneer zij samenkomt om God te prijzen, Hem te danken en naar Hem te luisteren. Om zijn hulp te zoeken en te vinden, vergeving te ontvangen en genade. Om de band te vernieuwen, die voor eeuwig is bedoeld. De band met Hem en met elkaar.’ Aldus de auteur in zijn woord vooraf. De schetsen sluiten inhoudelijk heel mooi op elkaar aan. In de eerste schets leren de jongeren wat de band, het verbond met God betekent en komen de verschillende elementen van de eredienst aan de orde. De schets voor de oudere jeugd staat in het teken van het naderen tot God aan de hand van een Bijbelstudie over Hebreeën 12:18-29. En voor de volwassenen gaat het o.a. over Bijbelse uitgangspunten, kerkelijke afspraken
en is er aandacht voor kinderen en jongeren. Deze mooie gemeenteschets biedt heel veel voor het gesprek in de gemeente over eredienst en liturgie De schets kun je vinden www.bijbelstudiebond.nl onder gemeenteschetsen Voorstel 2 Er is een nieuwe reeks Bijbelstudies in ontwikkeling. Het heet ‘Luisteroefeningen’. Er zijn al enkele delen uitgegeven. Dekker, W.J. Luisteren naar Elisa: Dichter bij God. Zoetermeer: Boekencentrum, 2010. Russcher, H. Filippenzen: Brief aan hemelburgers. Zoetermeer: Boekencentrum, 2010. Internet Er zijn verschillende sites die je kunnen helpen een betere luisteraar te worden. Je kunt een opsomming van deze sites vinden op: http://www.leren.nl/rubriek/persoonlijke_vaardigheden/communiceren/luisteren/
Ook zijn er op www.youtube.com colleges over luistervaardigheden te vinden. Zoek wat rond onder de zoekterm ‘listening skills’.
