Een maandelijkse uitgave van Voka - VEVIA Jaargang 8 - februari 2014 - Verschijnt niet in jan. en aug. Afgiftekantoor: Gent X - Erkenningsnummer: P708123
Is de overheid te vet? Rondetafelgesprek met Eric Vermeylen (Voka), Jean-Marie Debaene (ABVV), André Van Poeck (Universiteit Antwerpen) en Peter De Keyzer (BNP Paribas Fortis)
Vokajaar 2013
“Het jaar van de stille kampioenen”
Dossier familiale opvolging
Met onder meer Bavik, Dombrecht en zeven praktische tips
$Kurt Pauwels en Stefanie
Timmerman hebben vorige
maand de overname afgerond.
190 jaar ervaring in Private Banking
BRYO-BEDRIJF DIETO OVERGENOMEN
50 000 KLANTEN
met een beheerd vermogen van 27 mia euro
Top 3 Private Banking in België
DANKZIJ
205 LOKALE PRIVATE BANKERS DIE beroep doen op een team van 50 experts verspreid zijn over alle Belfius Bank-kantoren een certificaat van de Belfius Private Banking Academy behaald hebben en deze kennis elke 3 maanden updaten.
Belfius Private Banking Een rijkere kijk op uw vermogen dankzij onze expertise Ontdek wat wij voor u kunnen doen, en maak een afspraak met uw lokale Private Banker, bel 0800 92 600 of ga naar ww w.belfius.be/private.
Overname in de schoot van Bryo Bryo, het startersnetwerk van Voka, bestaat vijf jaar. De balans is positief en de feiten zijn er, de Bryo-deelnemers worden steeds meer echte ondernemers. Zo heeft prille Bryodeelnemer Kurt Pauwels vorige maand Dieto overgenomen, zelf nog een Bryo van het eerste uur. Bregt Timmerman Kurt Pauwels heeft vóór hij aan zijn Bryo-verhaal begon, enkele jaren in de ICT-wereld gewerkt, daarna een aantal jaren bij Barco, vooral in commerciële functies. “Maar ik wilde een zaak overnemen. Daarom ben ik vorig jaar bij Bryo terechtgekomen. Ten eerste wilde ik voor eens en altijd checken of ik het wel in me had om ondernemer te worden. Daarnaast wilde ik mijn netwerk uitbreiden.” De zoektocht naar een overname bleek moeilijk. “Er waren uiteindelijk samenwerkingsmogelijkheden met vier verschillende Bryo’s. Bij eentje waren we zo dicht dat we zo goed als met de pen in de hand klaar stonden om het contract te tekenen. Alles was rond. Maar op het laatste nippertje werd het afgeblazen. Pijnlijk, maar leerrijk.”
© Kurt Desplenter
ik zo houden”, zegt Kurt. “Grote organisaties kopen een inrichting voor een lange periode, de inrichting moet voldoende degelijk zijn om de tand des tijds te doorstaan.” Kurt ziet de toekomst rooskleurig in. “Het stof moet nu eerst neerdwarrelen, dan wil ik mij concentreren op groei. Ik blijf nog even in Bryo, niet langer voor algemene vragen, maar nu voor meer specifieke vragen rond de dagelijkse zaakvoering”, besluit de Ooigemnaar. www.dieto.be
Vijf jaar Bryo Bryo is al vijf jaar een baken in startersland. De start-ups die
In de zomer van vorig jaar ging Kurt naar een Bryo-sessie. Daar vertelde Bryo-collega Laurens Hoste zijn verhaal. “Het liep zeer gelijk met het mijne. Laurens vertelde dat hij een bedrijf had opgericht voor project inrichting. Dieto genaamd. Hij had zich ondertussen ingekocht in een ander bedrijf en zijn vrouw Stefanie Timmerman zette de zaak verder. Maar zij wilde ook iets anders gaan doen.” Dat was voor beide partijen de perfecte aanzet om tot een overname over te gaan.
“Ik blijf nog even in Bryo, maar nu voor vragen rond dagelijkse zaakvoering” Kurt Pauwels
Bryo begeleidde hebben tussen 2011 en 2013 622 voltijdse banen opgeleverd. "Dat is één nieuw groot bedrijf met Vlaamse technologie. En het kan niet in één keer failliet gaan of verkocht worden", meent Bryo-bezieler Eric Kenis. Enkele opmerkelijk cijfers over Bryo tussen 2011 en 2013: • Er werden 283 bedrijven opgestart. • 61 procent van hen haalt een omzet onder de 100.000 euro, 21 procent draait 100 à 200.000 euro omzet, 15 procent 200.000 à 1 miljoen en 3 procent haalt meer dan een miljoen euro omzet. • 58 procent is winstgevend in het eerste jaar. • 55 procent van de bedrijven haalt zijn omzet uitsluitend
Vorige maand werd de overname officieel afgerond. Dieto, dat zich specialiseert in de inrichting van grote organisaties doet zowel de verkoop, aankoop als installatie van het meubilair en helpt met keuzes maken. “De nadruk ligt op kwaliteit en dat wil
in België, 40 procent ook in de rest van Europa. 12 procent draait omzet in Noord-Amerika, tegen 7 procent in Azië.
www.bryo.be
Bryo staat voor Bright en Young en is het startersproject van Voka. Het project biedt jonge, belofte volle ondernemers gedurende twee jaar begeleiding aan tijdens de opstart van hun zaak. BNP Paribas Fortis is stichtend partner. Bryo wordt ook ondersteund door Deloitte Fiduciaire, SD Worx en de Vlaamse overheid (Starters initiatieven Vlaanderen).
Belfius Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCCBEBB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.
IN DE KIJKER
3
Tijd voor wat nuchterheid De luchtigheid waarmee politieke partijen de kiezer een rooskleurige toekomst beloven, is ronduit stuitend. Er is voor elk wat wils: een index boven de index voor de laagste lonen (en wij die dachten dat de collectieve loondrijvers het probleem waren), of een verlaging van de arbeidskosten door harder in te zetten op fraudebestrijding (of hoe je een structureel probleem gaat aanpakken met eenmalige inkomsten). Bij Voka proberen we nuchtere mensen te zijn. 1. Welvaart wordt gecreëerd door ondernemingen. Het zijn hun resultaten die de middelen binnenbrengen om de welvaartsstaat te financieren. Onze negatieve handelsbalans toont echter dat we met een probleem zitten. Het is immers maar in de mate dat onze – vooral – exporterende ondernemingen meer competitief worden, dat er voldoende middelen voor handen zullen zijn. Loon- en energiekosten moeten dus omlaag.
2. Daar begint over alle partijgrenzen heen een consensus over te groeien. Minder eensgezind zijn ze het over de wijze waarop het gat in de sociale zekerheid ‘gecompenseerd’ moet worden. Vindt u het niet merkwaardig dat in een land met een overheidsbeslag van bijna 55% bbp sommigen onmiddellijk over een fiscale shift spreken in plaats van eerst te kijken of de kost van dat enorme apparaat niet lager kan? Bijvoorbeeld: onvolledige staatshervomingen hebben ervoor gezorgd dat we met overlappende bevoegdheden zitten. Overlappingen zijn uitingen van wantrouwen en wantrouwen vraagt controle. Wat nog meer geld kost. 3. Als je sommige politici hoort, dan krijg je de indruk dat ons land niet tot de Europese Unie behoort. Met de Europese landen zijn we overeengekomen dat we onze nationale cijfers op orde zullen zetten. Het niet-halen van die doelstellingen, zal ons verplichten een tandje bij te steken. En het ziet er naar uit dat dat geen gemakkelijke opdracht wordt. Voor het eerst in de geschiedenis zal de volgende regering er terzelfder tijd in moeten slagen haar budget op orde te krijgen en de competitiviteit van haar ondernemingen te herstellen. En ze moet dat doen in een land met zowat het hoogste overheidsbeslag ter wereld. Terwijl diezelfde overheid op het vlak van geleverde diensten geen hoogvlieger is in internationale rankings. Dat maakt dat de acceptatiegraad voor bijkomende lasten bijzonder laag ligt, of zelfs onbestaande is.
Perfect samenspel, dat rendeert!
“De luchtigheid waarmee politieke partijen de kiezer een rooskleurige toekomst beloven, is ronduit stuitend” Jo Libeer Het betekent dat ons land voor een nooit geziene inspanning staat. Het heeft dus weinig zin – eigenlijk is het zelfs ongepast – om nu met een soort goednieuwsshow rond te leuren.
Telenet heeft voor bedrijven en organisaties een aangepast service- en productaanbod. Met heldere SLA’s, bereikbare, meedenkende gesprekspartners en uiteraard baanbrekende technologie die bijdraagt tot het bereiken van uw doelstellingen. Kortom, een specifieke aanpak om samen probleemloos, snel, veilig en performant zaken te doen.
Bel voor advies op maat naar 0800 66 066 of surf naar telenet.be/business
Tenzij er nog steeds waarheid schuilt in de politieke evergreen dat politici andere argumenten moeten uitspelen tijdens de verkiezingen, dan wanneer ze als staatsman – meestal gedwongen door de feiten – een ander programma uitvoeren. Voor de goede orde: die feiten zijn nu al bekend.
Jo Libeer Gedelegeerd bestuurder
Volg Jo Libeer op Twitter www.twitter.com/VOKA_jlibeer
Telenet for your Business BIJSLUITER
5
#voka Inhoud “Het enige wat het ABVV nu gedaan heeft is de beeldvorming versterken dat de vakbond er alleen is voor de vervangingsinkomens, en de rekening daarvoor wil doorsturen aan hen die werken”
IN DE KIJKER
3
Yves Desmet, hoofdredacteur De Morgen De Morgen, januari
5 BIJSLUITER
“Economische realiteit Vlaanderen en Wallonië verschillen. Vergt dus andere aanpak. Ook nood aan homogene bevoegdheden” @VOKA_jlibeer
“Terecht veel lof voor de nieuwe BRYO ondernemers. Mooi initiatief” @FonsLeroyVDAB
“Onvoorstelbaar dat er nog steeds zijn die denken dat ouderen die langer werken de jobs van jongeren innemen #diepezucht” @GertPeersman
“Geef het niet terug, dat geld van ons, maar hou het. Beheer het zuinig en besteed het goed. Doe er iets mee waar we met z'n allen beter, blijer en gezonder van worden” Jan Segers, journalist Het Laatste Nieuws Het Laatste Nieuws, januari
“Altijd sterker gekomen uit economische shocks” Johann Leten, gedelegeerd bestuurder Voka Limburg De Standaard, januari
“In de verkiezingsprogramma's hoor je bitter weinig hoe we van een deficit van 2,8% naar 0% gaan raken in 2016. Enorme begrotingsinspanning! @VOKA_sdecock
Overname in de schoot van Bryo
RONDETAFEL
8 Is onze overheid te vet?
12 ACTUEEL
14 29
14
De grijpkraantjes van Elaut
In de wereld van de grijpkranen is de firma Elaut uit Sint-Niklaas de norm. “Elk jaar stond er een kermis in het dorp. Als daar een van de automaten stuk ging, dan kwamen ze tot bij ons. Zo is het gestart,” zegt directeur Eric Verstraeten.
17 VOKAJAAR 2013
29 Dombrecht Group: toekomst verzekerd
25 HET RECEPT VAN DECOCK
“Het verlies van vader heeft ons wakker geschud. Het kan plots gedaan zijn. Als er dan niets geregeld is op het vlak van familiale opvolging, dan kun je in de problemen geraken.” De broers Jeroen en Stijn Dombrecht staan klaar om de overname van het familiebedrijf af te ronden.
DOSSIER
26 Brouwerij De Brabandere (Bavik) 28 Vrouwen van de Don Bosco garage 29 De beveiligde toekomst van Dombrecht Group 30 Do’s en don’ts voor familiale overdracht 32 BRIGHT & YOUNG 34 PROSIT 36 AGENDA 38 HOE ZOU HET NOG ZIJN MET…
© ID / Christophe Vander Eecken
14 Grijpkranen van bij ons
HIDDEN CHAMPIONS
De glaasjes van plezier?
“We investeren 100 miljoen euro in drie jaar tijd. Het is niet evident in crisistijd, maar we kiezen resoluut voor groei”
© Chak López
© Chak López
38
38 Jenever moet de tequila van de wereld worden
Gin en tequila reizen de wereld rond. Maar jenever is een drank die vooral in de Lage Landen gedronken wordt. Bernard Filliers wil dankzij de eigen Filliers Gin 28 op termijn ook de jenever wijd verspreid krijgen in de Europese winkelrekken. “Jenever is tenslotte de vader van de gin.”
Download nu Vokatribune op uw tablet Voortaan kan u Vokatribune ook lezen op uw tablet. U vindt er meer informatie, extra fotomateriaal en u kan meteen doorlinken naar ondernemingen die u inspireren. Download de app nu via Google Play of App Store.
Vicky Welvaert, HR Director Asco Industries Ondernemers Halle-Vilvoorde, december 2013
6
7
VIER WIJZEN OVER OVERHEIDSEFFICIËNTIE
uitdaging. Want als we nu niets doen aan het overheidsbeslag, zal het in de volgende jaren door de tsunami van de vergrijzing nog acht procentpunt stijgen. We zullen dus niet anders kunnen, we moeten ons hele systeem fundamenteel herdenken.”
“We verdienen meer waar voor ons belastinggeld”
Van Poeck: “Dat het overheidsbeslag sinds 2008 flink is gestegen, is niet omdat we plots meer overheid wensen. Het is vooral het gevolg van de recessie. Wereldwijd zijn regeringen overgegaan tot uitzonderlijke stimuleringsmaatregelen. In Europa hebben we meer de automatische stabilisatoren laten werken, bijvoorbeeld via de werkloosheidsuitkeringen. In België hebben we vooral ingezet op directe maatregelen om de werkgelegenheid te ondersteunen, onder meer door de invoering van tijdelijke werkloosheid voor bedienden.”
“De grootste problemen zitten in de arbeidsmarkt: loonkosten en productiviteit” André Van Poeck
De overheid levert te weinig waar voor ons belastinggeld. Daarover zijn vier wijzen het min of meer eens: André Van Poeck, professor Universiteit Antwerpen; Peter De Keyzer, hoofdeconoom BNP Paribas Fortis; Jean-Marie Debaene, studiedienst Vlaams ABVV; en Eric Vermeylen, directeur van het Voka-kenniscentrum. Toch levert een rondetafel met vier een aantal scherpe commentaren op. Frederik Meulewaeter Het was een van de centrale boodschappen van Voka-voorzitter Michel Delbaere, eind vorig jaar op het Vokacongres: om terug groei te creëren, om zo ons welvaartsmodel te redden, is het absoluut noodzakelijk dat de overheid efficiënter omgaat met haar middelen. Is dat inderdaad zo, en hoe kunnen we dat overheidsbeslag dan terugdringen? Vokatribune zette vier wijzen rond de tafel, met de opdracht hun licht daarover te laten schijnen.
“Een overheidsbeslag van 55 procent is een motie van wantrouwen tegen burgers en bedrijven” Peter De Keyzer Is een hoog overheidsbeslag per definitie slecht? Peter De Keyzer: “Een overheidsbeslag van 55 procent is een motie van wantrouwen tegen de capaciteit van burgers en bedrijven om voor zichzelf keuzes te maken. Mensen en bedrijven zouden zelf meer moeten kunnen doen. Subsidies voor shuttlebussen zijn daar een goed voorbeeld van. Men denkt ten onrechte dat bedrijven of burgers dat zelf niet aankunnen en er dus geld voor nodig hebben. Waarom moet de overheid een hand hebben in elke privébeslissing rond kinderopvang, vervoer, arbeid of energie?” Jean-Marie Debaene: “Het concept ‘overheidsbeslag’ is nogal gekleurd. Het geeft de indruk dat de overheid als een grote
8
RONDETAFEL
© Chak López
moloch beslag legt op de rijkdom van de burgers en de economie. Maar er vloeit toch heel wat terug naar de samenleving. Het is immers een graadmeter van onze collectieve welvaart en van onze collectieve voorzieningen. Daar scoren we goed, denk aan onze ouderenzorg en kinderopvang. Al kan de kwaliteit nog steeds beter.” Eric Vermeylen: “Hoeveel overheid we willen, mag niet alleen een ideologische keuze zijn. Wetenschappelijk onderzoek van professor Wim Moesen toont aan dat er een welvaartsoptimum is. Voor België is dit optimum minstens vijf procent bbp lager dan het huidige overheidsbeslag. Het beslag ligt niet alleen te hoog, ook de kwaliteit van de collectieve voorzieningen is niet goed genoeg. Slechts drie Belgen op tien dragen onze welvaartstaat. Dus de incentives om te werken zitten verkeerd. En ook ons onderwijs presteert benedenmaats. De ongekwalificeerde uitstroom is veel te groot.” André Van Poeck: “Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen het overheidsbeslag en de overheidsefficiëntie. De uitgaven die de overheid doet in het kader van haar opdrachten worden grotendeels gefinancierd met belastingen. Die kunnen heel verstorende effecten hebben. De middelen moeten dus zo efficiënt mogelijk ingezet worden. En daar wringt het schoentje: de performantie. Als we overheidsuitgaven en overheidspres-
#
Vlnr: Eric Vermeylen,
Jean-Marie Debaene, André Van Poeck,
taties van ons land vergelijken met die van Duitsland, Nederland of het Verenigd Koninkrijk, stellen we vast dat ons land te veel belastingen int voor wat we van de overheid terugkrijgen.
Peter De Keyzer
Waar komt dat hoge overheidsbeslag vandaan? Debaene: “Je moet de rekening volledig maken. Neem bijvoorbeeld het hoger onderwijs. In ons land moeten studenten een veel lager inschrijvingsgeld betalen dan bijvoorbeeld in GrootBrittannië. De overheid past bij ons dus een grote som bij. Of neem de bankencrisis: de overheid moest inspringen voor de banken. Vergeet ook niet dat voor de financiële crisis het overheidsbeslag gedaald is. Tijdens de crisis is die trend omgebogen. De crisis heeft een effect gehad op de overheidsmiddelen.”
“Slecht drie Belgen op de tien dragen de welvaartsstaat. Er moeten meer mensen aan de slag” Eric Vermeylen De Keyzer: “Maar de stijging van het overheidsbeslag valt toch niet te verklaren door de crisis, hoor. De steun aan de banken, dat was een eenmalige uitgave, die natuurlijk wel in de schuld is opgenomen. Maar het zijn de primaire uitgaven die stijgen. Ons bbp is nu groter dan bij de start van de crisis. En toch is het overheidsbeslag weer gestegen. We staan dus echt voor een grote
Wat is de impact van een te hoog overheidsbeslag op onze groei? Van Poeck: “Dat is niet zo’n eenvoudige problematiek. Economische groei is een complex mechanisme waarbij vele factoren spelen, die ook goed op mekaar afgestemd moeten zijn. Een goed werkend overheidsapparaat, politieke stabiliteit, goed functionerende financiële markten, een adequate mobiliteit, informatienetwerken, goed opgeleide arbeidskrachten, investeringen in onderzoek en ontwikkeling… het speelt allemaal een rol.” De Keyzer: “Als je de afgelopen vijf decennia bekijkt, is het overheidsbeslag structureel gestegen en de potentiële economische groei structureel gedaald. Ik zeg niet dat een grotere overheid automatisch tot minder groei hoeft te leiden, maar de afgelopen decennia is vooral de overheid gegroeid en de economie steeds minder. Van de jaren 50 tot 80 kwam de babyboomgeneratie op de arbeidsmarkt en steeg de productiviteit gigantisch. Vandaag heb je een groot overheidsbeslag en een grote overheidsschuld die we moeten reduceren, terwijl er steeds minder mensen werken en de productiviteit daalt.” Hoe krijgen we dat hoge beslag dan weer naar beneden? De Keyzer: “Dat hoge overheidsbeslag komt niet uit de lucht gevallen. Je kan dus niet tegelijk zeggen dat het te groot is en weigeren taken af te bouwen die de overheid levert. Hebben we bijvoorbeeld echt om de 500 meter bushokjes nodig? Laat ons ook gaan naar minder btw-tarieven of subsidies op maat. Want nu hebben we een lobbyfiscaliteit: elke belangengroep heeft met de juiste connecties of dankzij voldoende mediaaandacht een fiscaliteit op zijn maat gekregen. Gevolg: een wildgroei die allesbehalve zorgt voor meer welvaart. Je kan niet tegelijk zeggen dat werkloze mensen worden bepamperd terwijl bedrijven aan de subsidiekranen tappen.” $
9
Van Poeck: “Belangengroepen zijn inderdaad een bijkomende verklaring voor het toegenomen overheidsoptreden. Ze oefenen een invloed uit op de overheid als regulator, herverdeler, subsidieverstrekker en als producent van publieke goederen. Landbouworganisaties, milieuverenigingen, de transportsector, de bouw, de gezinsbond, sociale partners, de universiteiten… iedereen probeert de overheid aan zijn kant te krijgen. En het valt af te wachten of de Vlaamse overheid beter bestand zal zijn tegen allerlei drukkingsgroepen dan de federale.”
“De overheid is geen moloch die op alles beslag legt. We krijgen er ook veel voor terug” Jean-Marie Debaene De Keyzer: “Juist, daarom ben ik voor een gelijk speelveld. De overheid moet veel meer investeren en tegelijk veel minder consumeren.” Vermeylen: “Het zijn vooral de loonkosten die de competitiviteit tackelen. Dat komt de creatie van jobs niet ten goede. Maar ook het verschil tussen bruto en netto, de zogenaamde loonwig, is te hoog. De drijfveer om te werken moet groter zijn dan die om niets te doen. Er zijn ook meer jobs nodig in de private sector. De problemen van vandaag vragen om een schoktherapie, net zoals tijdens de legislatuur van Martens V. Begin jaren 80 kon de regering de competitiviteit nog herstellen via een devaluatie, gecombineerd met begeleidende maatregelen. Dat kunnen we vandaag niet meer. Dus moeten we vandaag op zoek naar een interne devaluatie. Bovendien moeten we ook het begrotingsdeficit wegwerken en de Europese richtlijnen tegen 2016 realiseren. Op ons bord ligt een sanering van
11 miljard euro, alle overheden samen. Eigenlijk moeten we tijdelijk een collectieve verarming organiseren om na twee jaar opnieuw structureel welvaart te kunnen creëren.”
WIE ZEKER IS VAN ZIJN BANK, DURFT MEER.
Debaene: “Sorry, maar dat is sociaal en economisch nonsens. U predikt eigenlijk een devaluatie van lonen en uitkeringen, het opschorten de index, het stopzetten van de centrale loon afspraken. Zo’n beleid is sociaal en economisch niet aanvaardbaar, haalbaar of gewenst.” De Keyzer: “En wat is er sociaal aan het opzadelen van de volgende generaties met een overheidsschuld van 100 procent van het bbp of meer?” Van Poeck: “Collectieve verarming kan nooit de oplossing zijn. De echte oplossing zit in een goed functionerende arbeidsmarkt, in het verhogen van de werkgelegenheidsgraad. Daar zijn de loonkosten en de productiviteit de grootste problemen. De werkloosheid zit vooral bij wie minder productief is. Dan kan je ofwel de lonen ofwel de productiviteit aanpassen. Maar ook hier zijn de mogelijkheden niet onbeperkt. Toenemende ongelijkheid kan een bron zijn van maatschappelijke conflicten.” Debaene: “En door zo’n schoktherapie zal die ongelijkheid alleen maar toenemen. Laat ons liever inzetten op meer groei, betere producten en nieuwe markten. De ‘stille kampioenen’, sterke groeiondernemingen waarover Voka het graag heeft, zijn allen actief op de nieuwe groeimarkten.” Van Poeck: “Als je door die looncorrectie meer werkgelegenheid kan creëren, dan zal de loonsom toenemen. Zo neemt de inkomensongelijkheid af. We mogen ons ook niet beperken tot de jobs in de open sector van de economie, waarvoor het internationale concurrentievermogen doorslaggevend is. Er zijn heel wat potentiële jobs in laaggeschoolde diensten die wegens te hoge lonen nu niet in het arbeidscircuit geraken.”
DICHTBIJ UW ONDERNEMING IN BELGIË EN IN DE REST VAN DE WERELD. Met uw relatiebeheerder en een team van specialisten in bijna 80 landen ligt internationaal succes binnen bereik. ondernemingen.bnpparibasfortis.be V.U. : A. Plaetinck, BNP Paribas Fortis NV, Warandeberg 3, 1000 Brussel, RPR Brussel, BTW BE 0403.199.702.
220x152_BNPPF_Indiens_NL.indd 1
30/12/13 16:41
Debaene: “Als, als, als… “ De Keyzer: “Toch wel. Een groot probleem is dat de lonen bij ons te weinig gelinkt zijn aan de productiviteit. We koppelen loon aan anciënniteit, niet aan productiviteit. Hetzelfde met de automatische loonindexering. U rekent op de welvaartsvastheid van de lonen? Als je lonen indexeert en de productiviteit neemt tegelijk een duik, verlies je jobs. Wie nog een job heeft, heeft zijn welvaart behouden. Wie terugvalt op een uitkering, ziet zijn welvaart in elkaar zakken.” Vermeylen: “Voka-voorzitter Michel Delbaere heeft eind vorig jaar gepleit voor een pact waarbij elk zijn duit in het zakje doet: overheden werknemers en werkgevers. Als we onze werkzaamheidsgraad op het niveau van Duitsland kunnen krijgen, komen er 750.000 jobs bij! Wie kan daar tegen zijn?”
Hoe uw voordeel doen met milieuvriendelijk bouwen?
© Chak López
Ontdek hoe het Vlaams Materialenprogramma duurzame bouwconcepten stimuleert op vlaandereninactie.be/duurzaambouwen
In 2012 beliep het overheidsbeslag in ons land 206,5 miljard euro of 54,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp). ‘Overheidsbeslag’, dat is de som van alle uitgaven van de staat, zowel die voor de werking van zijn ambtenarij, de pensioenen, gezondheidszorg en sociale uitkeringen, als de rentelasten, subsidies aan bedrijven, enzovoort. Het cijfer geeft aan hoeveel de staat weer uitgeeft nadat ze de daarvoor nodige belastingen geïnd heeft bij ondernemingen en burgers. Voka wil tegen het einde van de volgende legislatuur (2019) de overheidsefficiëntie verbeteren, onder andere door dat beslag te reduceren naar 48 procent van het bbp .
10
RONDETAFEL
Download onze App
Het vervolg van dit artikel leest u exclusief op de app van Vokatribune Vokatribune-Binnenpagina_152x220.indd 1
6/12/13 10:00
Eindelijk actie in uitvoering concurrentiepact
Vleva somt prioriteiten op voor Europa
Lamot verkleint voetafdruk Congres- en erfgoedcentrum Lamot maakt in 2014 werk van het ver-
Voka is blij dat de federale regering eindelijk actie onderneemt in de
kleinen van zijn ecologische voetafdruk. Zo zal in de vergaderzalen
uitvoering van het concurrentiepact, daar werd al veel te lang mee
voortaan water worden gedronken uit water dispensers met biologisch
We kunnen vandaag het belang van het Europese beleidsniveau
afbreekbare bekers Deze bekers zijn gemaakt van natuurlijke gewassen
nog maar moeilijk overschatten. Dé les die we uit de voorbije
en zijn volledig composteerbaar. Er worden ook geen batterijen meer
crisisjaren zouden kunnen trekken is misschien wel dat Europa
singen zullen voelen. Er zijn ook spijkerharde garanties nodig dat de
gebruikt in de micro's. Lamot werkt ook al jaren met een computer
een grote impact op ons en onze omgeving heeft. En net daarom
btw-verlaging op elektriciteit niet wordt tenietgedaan door hogere
gestuurde verwarming, wat het mogelijk maakt om de temperatuur en
moet Vlaanderen ook zijn stempel op Europa drukken.
energieheffingen op andere beleidsniveaus en het blijft noodzakelijk
Kiezen voor Europa Europese prioriteiten van de vleva-leden
het verbruik optimaal te regelen. www.lamot-mechelen.be
Voka Health Community zoekt business ideeën
gewacht. Voka is ook tevreden met de lastenverlaging. Toch is er de vrees dat ondernemingen pas in 2019 de volle effecten van de beslis-
dat de wet van '96 over het concurrentievermogen wordt hervormd. Sinds 1 januari 2014 telt de eurozone, dankzij de toetreding van Letland, 18 leden. Het toont aan
Het Europees beleidsniveau wordt steeds belangrijker en ook op dit
dat het gevolgde beleid in Europa de afgelopen jaren toch niet zo slecht was. Letland was samen
niveau zijn het verkiezingen op 25 mei. Daarom heeft Vleva, het Vlaams-
met Griekenland en IJsland het grootste slachtoffer van de krediet- en bankencrisis. In 2009
Europees Verbindingsagentschap bij zestien van zijn leden, waaronder
kromp het bbp met maar liefst 17,7 procent. De werkloosheid liep op tot meer dan 20 procent.
Voka, de verkiezingsprioriteiten voor de Europese verkiezingen verzameld.
In tegenstelling tot Griekenland bleef de regering niet aanmodderen, maar werd de koe bij de horens gevat. Niet via de gemakkelijke weg van een devaluatie maar via een zwaar sanerings-
Deze prioriteiten werden gebundeld in een verkiezingsmemorandum
en hervormingsprogramma. Net het efficiënt bezuinigings- en hervormingsprogramma, gecom-
waarin de lezer per organisatie de prioriteiten kan terugvinden.
Afschaffen fiscaal voordeel pensioensparen?
Het open innovatieplatform Voka Health Community is continu op zoek
bineerd met het niet devalueren van de munt, gaf het land meer geloofwaardigheid. Hierdoor
naar ideeën die een echte impact kunnen hebben op zorggebruikers in
liepen de rentekosten nooit te sterk op en kon het vrij gemakkelijk extra noodfinanciering krijgen
Voka schuift een aantal prioriteiten naar voren, maar ook andere midden-
Met het vrijgekomen geld wil het ABVV het wettelijk pensioen optrek-
België. Hebt u zo'n idee? Grijp deze kans om samen met andere orga-
bij instellingen zoals het IMF.
veldorganisaties hebben hun verlanglijstje opgesteld. Onder meer de
ken. Het pensioensparen niet langer fiscaal bevoordelen, is een slecht
nisaties uw idee te realiseren binnen ons netwerk. In de business teams
Gezinsbond, een aantal Vlaamse havens, Vlaamse onderwijskoepels,
voorstel. Er zou namelijk ook nog een verhoging van de sociale lasten
van de Health Community wordt uw business case uitgebouwd samen
De Lijn en andere werkgeversorganisaties hebben meegewerkt aan dit
nodig zijn om het optrekken van het wettelijke pensioen te financieren.
met geëngageerde partners. Dit jaar is er trouwens extra aandacht
memorandum.
Je straft zo iedereen die zelf wat zuinig is en wat middelen opzij zet om
voor de proeftuinen ouderenzorg. Deze call staat open tot en met 28 februari. www.healthcommunity.be
Unilin verduurzaamt productieproces
Vokawijzer 26 ‘Werkverzuim in uw onderneming’ Vokawijzer 26 Mei 2013
Het ABVV wil het belastingvoordeel op het pensioensparen afschaffen.
een stukje aan het eigen pensioen te timmeren. De mensen zijn veel Europa heeft een grote impact op ons leven. En met dit memorandum
meer geholpen met het herstel van de competitiviteit door een daling
hoopt Vleva het debat over een toekomstig Europa aan te wakkeren.
van de werkgeversbijdragen en een aanpassing van de index.
Belgische bedrijven krijgen het ziekteverzuim maar niet onder controle.
Vleva wil het Vlaamse middenveld en de Vlaamse overheid een betere
Sinds 2002 vertoont het absenteïsme in ons land een quasi constante
toegang geven tot het Europese beleid. Het memorandum kunt u inte-
stijging.
graal terugvinden op www.vleva.eu
Werkverzuim in uw onderneming Voorkomen is belangrijker dan genezen
Unilin, de West-Vlaamse producent van onder andere laminaat- en
Er zijn verschillende redenen waarom het voorkomen van absenteïsme
kunststofvloeren, zal investeren in een duurzaam en energie-efficiënt
belangrijk is. Ten eerste betekent dit een belangrijke meerkost. Direct,
productieproces. Het eigen afval van Unilin zal zo voor 100% herge-
zoals de betaling van het gewaarborgd loon, en indirect, zoals de op-
bruikt kunnen worden. De realisatie van dit project zal de waardeketen
leiding van een vervanger. Daarnaast is het een goeie graadmeter voor
in Vlaanderen uitbreiden: gaande van de aanvoer van nieuwe grond-
de algemene sfeer in uw bedrijf.
stoffen tot de export van een innovatief Vlaams product. De nieuwe plant betekent een bijkomende tewerkstelling van minstens 45 vol-
In deze Vokawijzer willen we u de rechten en de plichten van u en uw
tijdse equivalenten. www.unilin.com
medewerkers meegeven. Daarnaast bieden we u instrumenten aan om te meten wat de echte verzuimcijfers in uw organisatie zijn. U kan deze cijfers ook vergelijken met de Belgische gemiddelden.
Biobest wint SIVAL onderscheiding De Flying Doctors van Biobest hebben een SIVAL D'ARGENT ontvangen op de SIVAL beurs. Dat is een vooraanstaande beurs voor land- en tuin-
Vokawijzer 30 ‘Normalisatie’
bouw die jaarlijks zo'n 600 standhouders en 19.000 professionele be-
Onze maatschappij is van normen doordrongen: het A4-formaat, 3G-
zoekers aantrekt. Elk jaar worden er enkele toonaangevende innovaties
netwerken, bouwvoorschriften,... Normen zijn een essentieel onderdeel
onderscheiden. De jury erkende de uitzonderlijke mogelijkheden van de
van onze samenleving en het bedrijfsleven. De bijna 40.000 normen
Flying Doctors in bestuiving van gewassen. Een heel aantal Europese
die in België beschikbaar zijn laten toe om de waardeketen van pro-
landen beschikt over te weinig honingbijen om aan de vraag te voldoen.
ducten of diensten op een vlotte manier te organiseren. Van onder-
Daarom neemt de vraag van fruittelers naar hommels zeer snel toe.
zoek en ontwikkeling over productie, aankoop, distributie, marketing,
Niet enkel in serres, maar steeds meer ook in open lucht.
verkoop, tot en met de klant of consument.
Vokawijzer 30 December 2013
Normen als essentieel instrument voor uw kmo
www.biobest.be Voka en het Bureau voor Normalisatie bieden in deze Vokawijzer antwoord op vragen zoals: hoe helpen normen mijn concurrentiepositie en omzet te verbeteren? Leiden normen tot kostenbesparing? Zijn normen nuttig voor mijn exportstrategie en welke rol spelen normen bij innovatie?
U kunt als Voka-lid deze Vokawijzers gratis bestellen via
[email protected].
Quote “Mijn werknemers zijn het beu om hun sociaal leven overhoop te moeten gooien door de slechte mobiliteit in dit land”
Dit citaat komt van Bart Denoodt, ceo van Steria Belux, zijn bedrijf vertrekt uit Brussel wegens het aanhoudende fileleed. De Brusselse regering is zich bewust van het probleem en wil de autodruk met 20 procent laten dalen tegen 2018. De meest populaire piste is een stadstol van 12 euro per dag. Maar dat is een slechte oplossing. Ten eerste omdat de perverse effecten op de economie en mobiliteit niet in kaart worden gebracht. Ten tweede omdat met deze oplossing niet wordt samengewerkt met de andere regio’s. Tertio, dit is een vlakke stadstol, en past het ‘gebruiker betaalt’-principe niet toe, een kilometerheffing doet dat wel. Ten slotte, de oplossing moet in een totaalpakket aan maatregelen gevonden worden: aantrekkelijk openbaar vervoer, co-modaliteit en het mobiliteitsbudget.
Nieuwe sociale bevoegdheden De Vlaamse sociale partners, verenigd in de SERV, kijken aan tegen een bijzonder ambitieus voorjaar. Tegen de verkiezingen van 25 mei willen ze immers een memorandum afleveren dat concrete oplossingen aanreikt voor de overdracht van een reeks sociale bevoegdheden, in het kader van de zesde staatshervorming. Die ambitie werd gepresenteerd door de nieuwe SERV-voorzitter, Jo Libeer van Voka. Met het memorandum, dat volgens de voorzitter helder moet zijn, willen de sociale partners zich `incontournable' maken.
Kikker op het vuur De Franse president François Hollande hamerde er vorige maand op dat Frankrijk meer en beter moet produceren om opnieuw een sterke economie te worden. Hij kondigt daarvoor een `Verantwoordelijkheidspact' aan om de economie weer op te krikken. Hollande dringt er op aan dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Ons land heeft ook zo'n pact nodig. Onze groei en welvaart blijven we enkel creëren als we ons samen engageren om jaarlijks met twee procent per jaar te groeien. Nu is ons land als een kikker die in een pot water op het kookvuur staat. Hij voelt amper dat het water opwarmt, maar op een bepaald moment sterft hij van de hitte.
Download onze App
12
ACTUEEL
13
ERIC VERSTRAETEN, ELAUT
De grijpkraanwizzard Grijpkranen vol pluche knuffels of ander fraais of lekkers? Je vindt ze op de gekende plaatsen: op de jaarlijkse kermis, in de lunaparken aan de kust, in de lobby van vakantiecentra, in pretparken, in gamecentra over heel de wereld. Het bijzondere van het product: de meerderheid van deze kermisattracties komt van dicht bij ons. In de wereld van de grijpkranen is de firma Elaut uit Sint-Niklaas namelijk de norm. Erik Durnez “Het is een kleine markt, een heel gespecialiseerde niche”, geeft directeur Eric Verstraeten onmiddellijk toe. “Maar in Europa zijn we marktleider, in de VS zijn we de reputatieleider.” Grijpkranen van bij ons? Het is het verhaal van een kleine kmo die zich gespecialiseerd heeft in zijn domein. Vader Achiel Verstraeten startte einde jaren vijftig van vorig eeuw als radiohersteller in het Wase De Klinge. Hij was ingenieur elektriciteit. De stap naar de kermisattractie kwam er bijna vanzelf. Eric Verstraeten: “Elk jaar stond er een kermis in het dorp. En als daar een van de automaten stuk ging, dan vroegen de kermiskramers aan vader om ze te herstellen. Zo is het gestart.” Achiel Verstraeten was gepassioneerd door kermisautomaten en botsauto’s. Hij ontwikkelde in België enkele nieuwe ideeën voor botsauto’s en trok twee jaar naar Duitsland om daar een grotere markt aan te boren. De eerste Amerikaanse en Italiaanse grijpkranen vonden hun weg naar het noorden midden jaren zestig. De belofte was er, net als de vraag – maar het product zat nog vol technische en exploitatieproblemen. Achiel gaf zijn ogen de kost en ontwierp zelf een nieuw concept: anders dan de Duitsers, koppelde hij de grijpkraan en kast los van elkaar. En hij besteedde heel veel aandacht aan de grijparm. Met deze ideeën keerde hij terug naar onze contreien, en hij vestigde zich in Sint-Niklaas.
UIT DE MODE Het werd een succesverhaal. Elaut ontwikkelde zich stap voor stap. Natuurlijk kwamen er ook varianten en nevenproducten, maar de grijpkraan bleef de hoofdlijn. Op zeker moment werd dat toch een lastige positie. Eric Verstraeten: “De sector is in de voorbije decennia sterk veranderd. In de jaren 80-95
14
HIDDEN CHAMPIONS
waren videospelletje en de flipperkast de koning. Grijpkranen en elektromechanische spelen waren heel beperkt als aanbod. Grijpkranen leken uit de mode. Bovendien, in de jaren negentig kwam internet en de virtuele wereld sterk opzetten. De verkoop van videospelen ging achteruit. En het traditionele bruine café van op de hoek was al een hele tijd aan het verdwijnen, terwijl de thuisspelletjes in de mode kwamen – denk aan Sega, Namco, Nintendo, met hun Wii, PSP, Xbox. Het leek dus stilaan een krimpende niche voor ons. Maar tegelijk was er de wereldwijde trend van megashoppingcentra die een totaalbeleving aanbieden: shops, food en entertainment. Entertainment, dat is nu horeca, cinema’s, klimmuren, ice skatin – en ook family entertainment. Moderne grootschalige amusementscentra die vooral elektromechanische spelen aanbieden: je wint een papieren ticket, en dat kan je omruilen voor een prijs. Dat is een nieuwe markt.” Elaut werkt op die trend verder. “Vandaag zijn we de grootste kranenfabrikant, omdat de anderen het geloof hebben verloren of niet de juiste ontwikkelingen hebben gedaan”, zegt Eric Verstraeten. “Maar vooral, we zijn blijven groeien omdat we naar het hogere kwaliteitssegment mikten. We zijn misschien wel de duurdere op de markt, maar we genereren de hoogste inkomsten voor onze klanten en het grootste plezier voor het publiek. Daar draait het tenslotte om. Wij moeten spelen maken voor de speler… met een mooie aantrekkelijke prijs overtuigen we hem dat hij kan winnen. Spel na spel. De cash box bepaalt alles. Vindt de eindklant het leuk? Dat is de bottom line.” Op de markt zijn grijpkranen te vinden voor prijzen vanaf
Winnen op de kermis Kan je echt zo’n pluche teddybeer of een pop van Kabouter Plop uit een grijpkraan plukken? Eric Verstraeten windt er geen doekjes om: het vraagt heel wat behendigheid plus wat geluk. “Kijk vooral hoe de pluche beertjes liggen, welke zijn gemakkelijk te grijpen? Winners make players - dat is een belangrijk gegeven! Als er geen winnaars zijn, wordt er niet gespeeld. Maar het is en blijft een spel en demysterie daarvan. ”
www.elaut.be
© Chak López
800 dollar. Bij Elaut start het rond 4.000 dollar. “Dat is vijf keer meer. En dat kan je enkel volhouden, als je kan aantonen dat jouw toestel meer dan vijf keer zoveel opbrengsten genereert.”
PSYCHOLOGIE Ontwerp, kleur, sfeer en verlichting zijn essentieel om de consument te verleiden. “In speelautomaten zit veel psychologie die zelfs wij niet altijd doorgronden. Wat vinden mensen ‘leuk’, en waarom? Het is vaak trial and error.” De zestig mensen van Elaut ontwikkelen alle software en prints, ze ontwerpen de design en de ontwikkeling. Vijf werken fulltime aan onderzoek en ontwikkeling, twee in engineering. Zusterbedrijf Metaco zorgt voor de kasten: daar wordt het metaal gestanst, geplooid, gepoederlakt. Om de vijf-zes jaar brengen ze een nieuw model op de markt, want net als in de automobielsector schreeuwt de markt dan om vernieuwing. Primeurs zijn heel belangrijk, zegt Verstraeten. “Je kan niet als nummer twee komen. Elk jaar in november worden op de vakbeurs in Orlando de nieuwigheden voorgesteld en de bestellingen geplaatst. Dan moet je twee maanden later niet meer proberen een kopie van een concurrent te slijten, zo werkt het niet. Je moet de eerste zijn, en als het product aanslaat, dan moet je gas geven zo hard als je kan.” En ook het proces moet goed onder controle blijven. “We bekijken nu of we de factor arbeid kunnen terugdringen. Die is de jongste jaren namelijk sterk toegenomen.”
VOORSPRONG De bedrijfsgeheimen beschermen is een heikele opdracht. “We nemen patenten voor de VS en de EU. In China patenteren heeft niet veel zin, daar zitten de low-end fabrikanten. Tegen hun prijzen kunnen we toch niet op,” zegt Verstraeten.
Patenteren is niet zo eenvoudig, vindt hij. “Het geniale van een goed patent zit in de manier waarop het geschreven is. Beschrijf je breed genoeg, en tegelijk voldoende precies?” Natuurlijk, de concurrentie leest mee. “Ja, je geeft dus soms informatie prijs, maar je hebt toch anderhalf jaar voorsprong. Die tijd moet je volop gebruiken.” Niet patenteren in China, maar ginder produceren: is dat een optie? “We zijn zeker gaan kijken. Maar we hebben toch beslist om het niet te doen. Het zou ons veel werk kosten om daar onze Westerse normen en standaarden op te leggen, en daarvoor is onze onderneming te klein.”
#Eric Verstraeten, Elaut:
“Het geniale van een goed patent is de manier waarop het geschreven is.”
“In speelautomaten zit veel psychologie. Wat vinden mensen leuk, wat niet?” Eric Verstraeten Elaut heeft een klein verkoopapparaat. “We kennen de meeste van onze klanten, het is niet zo’n grote wereld”, zegt de bedrijfs leider. De meeste verkoop wordt gerealiseerd via distributeurs. Maar in de VS, Duitsland en Spanje heeft Elaut eigen organisaties opgezet. “We denken eraan om eventueel in de VS een eigen assemblage op te zetten. De VS zijn een belangrijke groeimarkt voor ons en de dure euro is een grote handicap. Er moet dus iets gebeuren.” En hoe gaat het verder met Elaut? “Wij zijn de tweede generaties, mijn zussen en ik. We hebben onlangs ons management geprofessionaliseerd, met een externe CEO. De derde generatie Verstraeten, dat zijn nu oudere tieners en jonge twintigers. Het wordt zeker nog vier-vijf jaar wachten eer zich kandidaatopvolgers aandienen. Dan zullen we zien.”
Hidden champions zijn bedrijven die marktleider zijn in Europa of ze behoren tot de wereldwijde top drie. Zeventig procent van hen maakt industriële producten, ze richten zich steeds op een nichemarkt.
15
Voka geeft kracht Voka geeft kracht Voka geeft kracht aan de verbeelding. aan de verbeelding.aan de verbeelding.
BO ZAR EX PO
– CHRIS VAN DOORSLAER – CARTAMUNDI
– ESMERALDA PELEMAN – UNIBIND – Jean-Christophe WIBO – VLASSENROOT
VOKAJAAR 2013
Het jaar van de Stille Kampioenen
Cartamundi evolueerde van pure kaartspellenproducent tot een multimedia entertainmentbedrijf en Bij Ateliers Vlassenroot uit Groot-Bijgaarden worden staalplaten herwerkt tot onderdelen voor telescopische telteuro ondertussen 8 fabrieken en 14 verkoopkantoren wereldwijd. CEO Chris Van Doorslaer gelooft sterk kranen. CEO Jean-Charles Wibo leidt het bedrijf sinds 1996 en investeerde 100 miljoen in een state-
in lokale verankering Peleman Industries is gespecialiseerd in systemen en materiaal voor het inbinden van documenten. MetZo werd het bedrijf Europees marktleider. Voka stapt als grootste of-the-art machinepark. Vlaams netwerk in combinatie met mondiale aanwezigheid. Voka stapt als grootste Vlaams netwerk van ondernemingen zijn vlaggenschip Unibind is de kmo uit Puurs uitgegroeid tot wereldwijde marktleider. Voor CEO Esmeralda van ondernemingen graag mee in hun verhaal. Met ondersteuning, advies en belangenbehartiging. Want graag mee in hun verhaal. Met ondersteuning, advies en belangenbehartiging. Want ondernemen spreekt Peleman is elke vraag van de klant een nieuwe uitdaging. VOKA stapt als grootste Vlaams netwerk vande verbeelding. Word als ondernemer ook lid van de grootste ondernemen spreekt tot fanclub van de tot de verbeelding. Word als ondernemer ook lid van de grootste fanclub van de verbeelding en laat uw ideeën groeien. ondernemingen graag mee in hun verhaal. Met ondersteuning, advies en belangenbehartiging. Want verbeelding en laat uw ideeën groeien.
ondernemen spreekt tot de verbeelding. Word als ondernemer ook lid van de grootste fanclub van de verbeelding en laat uw ideeën groeien.
Ontdek de succesverhalen van enkele Vlaamse ondernemers op www.voka.be
Ontdek de succesverhalen van enkele Vlaamse ondernemers op www.voka.be
* Voor meer info, bel Voka op 02 229 81 11 of mail
[email protected]
22.02 > 03.08.2014
Michaël
Borremans Michaël Borremans, The Angel, 2013, Courtesy Zeno X Gallery Antwerp © Dirk Pauwels
As sweet as it gets
“Groei is de enige sociale zekerheid. Maar groei kan men niet decreteren. Groei komt van de bedrijven.” Met deze woorden zette Voka-voorzitter Michel Delbaere de toon tijdens het congres op 19 november 2013. Zijn woorden vormden het sluitstuk van het studiewerk van het Voka-kenniscentrum dat enerzijds hard timmerde aan een Groeipact voor Vlaanderen en anderzijds het groeipotentieel van Vlaamse ondernemingen ‘de Stille Kampioenen’ aan de oppervlakte bracht. Sandy Panis Begin 2013 wezen nog verschillende signalen erop dat ons systeem aan het vastlopen was: groeiende armoede, dichtslibbende wegen, een overheidsschuld die niet onder controle leek te geraken, en een sociale zekerheid die zijn limieten van betaalbaarheid bereikt had. Voka wilde dit counteren door een langetermijnaanpak met de premisse: winst, efficiënte uitgavenbeheersing en sociale welvaart gaan hand in hand.
Om dat te valideren richtte Voka afgelopen jaar een Advisory Board op, onder het co-voorzitterschap van Ignace Van Doorselaere (Van de Velde) en Koen Debackere (KU Leuven), samen met het Voka-kenniscentrum en veertien andere mensen uit de brede maatschappij. Zij werkten een Groeipact uit met een oproep aan ondernemers, overheid en burgers om samen te gaan voor twee procent groei, want dat is nodig om ook in de toekomst onze welvaart veilig te stellen. De adviesgroep deed
Contact us for info:
[email protected]
* Voor meer info, bel Voka op 02 229 81 11 of mail
[email protected]
* Voor meer info, bel Voka op 02 229 81 11 of mail
[email protected]
TWEE PROCENT
Spoil your guests by offering them an unforgettable hospitality experience @ BOZAR
Ontdek de succesverhalen van enkele Vlaamse ondernemers op www.voka.be
concrete aanbevelingen om de competitiviteit te herstellen, het overheidsbeslag af te bouwen en het fiscaal klimaat groeistimulerend te maken.
STILLE KAMPIOEN De ambitie van twee procent groei moest zich ook vertalen in ondernemingen die meer risico’s willen nemen om door te groeien. Daartoe startte het Voka-kenniscentrum in samenwerking met het adviesbureau Simon-Kücher & Partners (opgericht door professor Hermann Simon) een onderzoek op om te achterhalen in welke mate er in Vlaanderen een potentieel aanwezig is van ‘Stille Kampioenen’, een begrip dat onderzocht is door professor Hermann Simon en dat een aantal succesfactoren definieert van ondernemingen die wereldwijd tot de top drie behoren in hun niche, of nummer één zijn in Europa.
De missie: de potentiële Stille Kampioenen laten doorgroeien DNA-ONDERZOEK 3.070 ondernemingen, met een Belgisch meerderheidsaandeelhouderschap, werden uitgenodigd om deel te nemen aan een enquête. Daarvan werden 358 antwoorden in detail bestudeerd. Acht procent van hen beschikte over het DNA van een Stille Kampioenen. Maar wat nog interessanter was: tien procent van de onderzochte ondernemingen had een strategie vergelijkbaar met de Stille Kampioenen, maar miste nog ‘iets’ om echt te kunnen doorbreken. En daarmee is meteen ook de missie van Voka gedefinieerd voor 2014: detecteren waar de mogelijke Stille Kampioenen in Vlaanderen zitten, en ervoor zorgen dat ze daadwerkelijk kunnen doorgroeien. $
JAARVERSLAG
17
Gelijk halen, gelijk krijgen: een bloemlezing OMGEVINGSVERGUNNING
Innovatie stimuleren Voka zorgde er mee voor dat bedrijven gebruik kunnen maken van een fiscale stimulans voor onderzoekers. Deze maatregel is belangrijk voor toekomstgerichte innovatie-investeringen. Vanaf 1 januari 2014 moeten bedrijven die gebruik willen maken van de fiscale stimulans voor onderzoekers hun O&O-projecten aanmelden bij Belspo, de federale overheidsdienst voor wetenschapsbeleid. Voka heeft er bij de federale regering sterk op aangedrongen om de bijkomende administratieve verplichtingen voor bedrijven zo licht mogelijk te houden.
Naast onderzoek deed Voka ook heel wat lobbywerk en kon het een aantal mooie slagen binnenhalen. De omgevingsvergunning bijvoorbeeld. Voka pleit al sinds de jaren negentig voor een eengemaakte vergunning zonder vervaltermijn. In 2013 werd eindelijk een doorbraak gerealiseerd. Na lang onderhandelen geraakte de Vlaamse regering het eens over de decretale teksten van de omgevingsvergunning. Het adviesen vergunningslandschap zal daardoor herschapen worden, waardoor we voortaan te maken zullen hebben met één advies, één procedure en één beslissing.
Dichter bij Europa Voka volgt Europese initiatieven met directe impact op ondernemingen in Vlaanderen op de voet op. Geregeld werden hierover informatiesessies georganiseerd. In 2013 stonden onder meer het Europese klimaat- en luchtkwaliteitsbeleid, fiscale initiatieven, het eenheidsoctrooi, economische migratie en regelgeving inzake diensten van algemeen economisch belang en de ruimere interne marktwetgeving hoog op de agenda.
MACHINETAKS Een tweede grote slag betreft de onroerende voorheffing op materieel en outillage. Voka pleit al jaren om deze machinetaks, die bijkomende investeringen alleen maar afremt, versneld af te bouwen. De Vlaamse regering had hier in 2013 eindelijk oren naar: door jaarlijks 15 miljoen euro te voorzien, zal de versnelde afbouw nu ook echt mogelijk worden.
STAATSHERVORMING
Betaalbare energie De offshoretoeslag is een toeslag op het transmissietarief die betaald wordt aan de beheerder van het transmissienet voor elektriciteit (Elia). Deze toeslag is tussen 2010 en 2013 fel gestegen. Voor grote verbruikers is dat uiterst zwaar om dragen en het zadelt hen bovendien op met een concurrentieel nadeel ten aanzien van hun concurrenten uit het buitenland. Onder druk van de grootverbruikers, gesteund door Voka, werd een degressiviteit en plafond op deze toeslag ingevoerd.
Het Voka-kenniscentrum doet ook het nodige om de nieuwe bevoegdheden verder concreet vorm te geven in 2014. Zo voerde het bijvoorbeeld samen met IDEA Consult een studie uit naar de efficiëntie van het Vlaams arbeidsmarktbeleid en legde daarbij heel wat knelpunten bloot, onder meer op het vlak van tewerkstellingsmaatregelen en doelgroepenbeleid.
Voka mengde zich in 2013 ook veelvuldig in het debat over de hervorming van het secundair onderwijs en ijverde mee voor onder meer het weghalen van de schotten tussen ASO, BSO, TSO en KSO, voor de opwaardering van techniek en om werkplekleren breed in te voeren. Voka wees in 2013 veelvuldig op de reële loonkostenhandicap van 16,5 procent waardoor de concurrentiepositie van onze bedrijven wordt bedreigd. Loonmatiging en lastenverlaging zijn onontbeerlijk om dit recht te trekken. De automatische indexering van de lonen is alvast teruggedrongen. Maar Voka
18
Beroepsopleiding soepeler Jaarlijks vinden ruim 12.000 werklozen de weg naar een job dankzij de Individuele Beroepsopleiding (IBO). Tot voor kort kon de werkgever maar van deze maatregel genieten indien hij de werkloze na de opleiding aanwierf met een contract van onbepaalde duur. Voka pleitte voor een contractversoepeling en dat is gerealiseerd. Ondernemingen kunnen werklozen die bij hen een IBO volgen, nu ook aanwerven voor tijdelijke contracten. Op deze manier wordt er meer rekening gehouden met de realiteit van de arbeidsmarkt.
Geen algemene verlenging masters In het debat over de verlenging van de masters heeft Voka er altijd op gewezen dat in budgettair moeilijke perioden de invoering van een tweejarige master geen extra kost voor de maatschappij mag inhouden. Elke opleiding moet apart beoordeeld worden. Er kan geen sprake zijn van een algemene invoering van een tweejarige master. De regering had oren naar de verzuchtingen. Uiteindelijk werd geen enkel dossier voor verlenging van de master goedgekeurd.
2013 was ook het jaar waarop de zesde staatshervorming, vastgelegd in 2011 in het zogenaamde ‘Vlinderakkoord’, verder uitgerold werd door de omzetting ervan in wetteksten. Daardoor zal de Vlaamse overheid meer instrumenten in handen krijgen voor een arbeidsmarkbeleid op maat van onze regio. Onder meer de RSZ-kortingen voor specifieke doelgroepen en de controle op werkzoekenden komt onder Vlaamse bevoegdheid. Voka heeft gelobbyd voor een correcte uitvoering van de zesde staatshervorming, waarbij de regio’s maximaal ruimte moeten krijgen om de nieuwe bevoegdheden in te vullen met een beleid gericht op ondersteuning van jobs en groei van bedrijven.
COMPETITIEF TALENT
Ontwikkelingsstrategie voor Brussel Voka werkte samen met BECI, UWE en VBO een ontwikkelingsstrategie uit voor de Brusselse metropool (Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de brede rand in de arrondissementen HalleVilvoorde en Nijvel). De vier werkgeversorganisaties richtten daarom de projectorganisatie Brussels Metropolitan op om acties te ontwikkelen, met de steun van de drie gewesten.
blijft ijveren voor de afschaffing ervan. De structurele lastenverlaging is verhoogd met 370 miljoen euro (op kruissnelheid). Het pleidooi voor lastenverlaging resulteerde verder onder meer in 20 miljoen euro extra lastenverlaging voor volcontinubedrijven en bijkomend 50 miljoen euro lineaire verlaging voor kmo’s. Het Competitiviteitspact stelt drie bijkomende schijven van 450 miljoen euro in het vooruitzicht. En ook de Vlaamse regering komt over de brug met 125 miljoen euro.
^Na druk van Voka mogen
bedrijven werknemers die © Shutterstock
een IBO volgen, aanwerven met een tijdelijk contract."
Een betere mobiliteit Voka vindt dat de Vlaamse regering een reeks missing links dringend moet aanpakken. Die bede dringt stilaan door. In het dossier van de Brusselse ring besliste de Vlaamse regering op 25 oktober 2013 over de optimalisatie van de noordelijke ring rond Brussel. Op 6 december werd het Brabantnet van De Lijn goedgekeurd om de mobiliteitsknoop rond Brussel mee te ontwarren. Voka blijft ondertussen aandringen op een politieke beslissing in de tracékeuze van de ring rond Antwerpen.
In 2014 blijft Voka ijveren voor een verdere lastenverlaging en de vermindering van de loonkostenhandicap tot minstens de helft van wat het nu is.
^De Vlaamse regering nam
na lang aandringen eindelijk een beslissing over de Brusselse Ring.
JAARVERSLAG
19 © Photonews
Congres Voka organiseert jaarlijks heel wat events, met als hoogtepunt het Vokacongres
%
Het Vokacongres had als thema ‘Geef je voor de volle 2 procent’. De Duitse professor Hermann
%
^Staatssecretaris John
Crombez ging in debat met jonge ondernemers over hoe we duurzame economische
Het Vokacongres werd voorafgegaan door de inspiratiemeeting
Simon, die het model heeft uitgetekend voor de Hidden Champions, kwam het belang toelichten
voor Jong Voka. Joe Lano (Lano Carpets) en Wim Sarens (Sarens)
van ambitieuze ondernemingen met sterk groeipotentieel.
spraken bij Phara De Aguirre hun geloof in lokale industrie uit.
groei kunnen realiseren, en wat de rol van de overheid
© Chak López
daarbij moet zijn.
^Tijdens de jongerenmeeting
werden ook speeddates
georganiseerd met een dertigtal gastsprekers die ondernemer, opiniemaker of politicus zijn. Ook Indra Dewitte (Het Belang © Chak López
© Chak López
van Limburg) was graag
© Chak López
van de partij.
$Voka haalde met Carl Dewulf
(LVD) en Françoise Chombar
(Melexis) twee bedrijfsleiders op het podium die internationaal tot de top behoren in hun sector.
© Chak López
© Chak López
$Economische groei is
^Philippe De Backer was te
^Ronnie Leten leidt Atlas
#Fernand Huts (Katoen Natie), Wim Van Gerven (Arcelor Mittal)
gast bij Clear Channel Belgium.
Copco in Zweden. Aan Phara
en Filip Tersago (Belgacom) zijn misschien geen ‘Stille Kampioenen’,
ook politici bezig houdt. In
Onze fotograaf zag in het
De Aguirre legde hij onder meer
maar wel nog altijd sterkhouders en belangrijke werkgevers in onze
het publiek zagen we onder
atelier hoe het Europees
uit hoe de Zweedse overheid
economie.
parlementslid van Open VLD
haar dienstverlening op een
ook even een handje toestak.
transparante en efficiënte
duidelijk een onderwerp dat
meer Gwendolyn Rutten (Open VLD), Jan Peumans (N-VA),
manier organiseert.
Hilde Crevits (CD&V), Michel Delbaere (Voka), Kris Peeters (CD&V), mevrouw Delbaere, Wouter Beke (CD&V) en Philippe Muyters (N-VA).
© Chak López
Lees meer over onze activiteiten op www.voka.be/evenementen.
20 20 JAARVERSLAG
Een selectie uit onze agenda vindt u op pagina 36-37. © ©Frank Chak López Toussaint
21
Voka bouwt bruggen
VOKA HEALTH COMMUNITY
Verder bouwen aan de witte economie Voka Health Community is een open innovatienetwerk voor ondernemingen actief in de zorgsector, voor zorgaanbieders, patiëntengroepen en kenniscentra uit gans Vlaanderen en Brussel. Eind 2013 maakten 105 organisaties deel uit van de Community. De sterke samenwerking tussen de verschillende actoren in de zorg maakt het mogelijk om de nodige innovaties te ontwikkelen. Want elk lid van de Health Community gelooft dat ze samen meer en snellere verandering bereiken dan alleen.
ONDERNEMING & POLITIEK
Politici en ondernemers bij elkaar brengen
De Community werkt rond thema’s als wonen & zorg, health, preventie en logistiek via allerlei netwerkactiviteiten en ervaringsuitwisselingen. Daarnaast werken kleinere business teams aan de realisatie van specifieke innovatieve producten en diensten in de zorg. Daarbij vertrekken ze vanuit de noden van de eindgebruiker. Er is ook een jaarlijks congres. In 2013 stond dat in het teken van ‘Ouderenzorg: een blik naar de toekomst’.
Met het programma ‘Onderneming en Politiek’ (O&P) wil Voka politici en ondernemers dichter bij elkaar brengen, en dit op een informele wijze. Op die manier slaat het programma een brug tussen beide werelden. Het vergroot het wederzijdse begrip voor elkaars werk en bekommernissen. Voor onze democratie is het immers van belang dat de wetgever een brede en diepgaande kennis heeft van de verschillende domeinen waarvoor hij wetten maakt. Het bedrijfsleven- dat een essentiële rol speelt bij het totstandkomen van welvaart en welzijn - moet op zijn beurt de werking van het politieke bedrijf grondig kennen.
BRYO
Starters naar de top Bryo staat voor Bright & Young. Het is een project met maandelijkse bijeenkomsten en individuele begeleiding, dat de deelnemers bijstaat bij de opstart van een eigen onderneming. Daarbij fungeren de deelnemers als klankbord voor elkaar. Ze worden ook in contact gebracht met toplui uit het Vlaams bedrijfsleven die hun eigen ervaringen met hen delen. De Bryo-deelnemers kunnen ook een beroep doen op de expertise van stichtend partner BNP Paribas Fortis en de structurele partners SD Worx en Deloitte Fiduciaire. Bryo wordt tevens ondersteund door de Vlaamse overheid in het kader van de Startersinitiatieven Vlaanderen.
In 2013 organiseerde O&P stages voor CEO’s in het Vlaams Parlement. Meer dan tien bedrijfsleiders liepen er twee dagen stage en leerden zo het parlement van binnenuit kennen. Ze kregen een exclusieve blik achter de schermen van de plenaire vergadering en de fractievergaderingen. O&P zette ook een aantal stages op touw om de werelden van ondernemers en parlementsleden dichter bij elkaar te brengen. Zo volgden 51 parlementsleden een stage van één tot vijf dagen in evenzoveel bedrijven. O&P organiseerde in 2013 ook een bedrijfsbezoek bij Japan Tobacco International (JTI) voor politici met aansluitend een informeel debat over het thema ‘Vlaanderen en multinationals’. www.voka.be/diensten/onderneming-politiek/
© Frederik Herregods
#Partijvoorzitter van Open Vld Gwendolyn Rutten liep stage bij
3D-Printingbedrijf Materialise.
#Bryo-deelnemers vormen voor elkaar een klankbord.
JOBKANAAL
Kansen uit kansengroepen
SMART GRIDS FLANDERS
Jobkanaal, opgericht door de werkgeversorganisaties Voka, Verso, VKW en Unizo, helpt ondernemingen de geschikte kandidaat te vinden, uit verschillende kansengroepen. Jobkanaal sensibiliseert ook de bedrijven om te werken aan een divers personeelsbestand.
Samen werken aan slimme netwerken
De regionale teams van assistenten en adviseurs stonden ook in 2013 dagelijks klaar om bedrijven te informeren en adviseren over de opportuniteiten die een divers personeelsbeleid kan bieden. In 2013 werden door de Voka-adviseurs bijna 1.400 bedrijven in Vlaanderen bezocht. De adviseurs organiseerden 41 infosessies over Jobkanaal voor werkgevers en/of arbeidsbemiddelaars. Er werden 21 bedrijfsbezoeken voor arbeidsbemiddelaars georganiseerd en op 17 jobbeurzen en jobmatchings werden bedrijven en werkzoekenden samengebracht.
Voka, KU Leuven en Vito vinden dat Vlaanderen een voortrekkersrol moet opnemen in de uitbouw van slimme elektriciteitsnetwerken. Daarom richtten ze in 2010 een platform op voor spelers die rond die slimme netwerken actief zijn. Door hun intense samenwerking moeten Vlaamse technologische ontwikkelingen rond slimme netwerken sneller tot commerciële doorbraken kunnen leiden.Themagroepen en seminaries brengen deelnemers bij elkaar rond verschillende thema’s. De drie themagroepen zijn ‘Grid Intelligence’, ‘Home Intelligence’ en ‘E-Mobility’.
Op 14 maart 2013 reikte Jobkanaal voor de zesde maal de Jobkanaalprijs uit. Dillen bouwteam uit Balen won in de categorie bedrijven tot 50 werknemers, Spring Global Mail uit Mechelen won in de categorie bedrijven met meer dan 50 medewerkers en Psychiatrisch ziekenhuis Heilige familie uit Kortrijk in de categorie social profit.
In 2013 organiseerde Smart Grids Flanders voor de derde keer op rij een Smart Grid School voor mensen die geïnteresseerd zijn in Smart Grids, maar er nog niet thuis in zijn. Er waren meer dan honderd deelnemers en een dertigtal sprekers. In 2013 ging ook de werking door van ‘Smart Energy Solutions’, dat in 2012 vanuit Smart Grids Flanders is opgestart.
www.jobkanaal.be
22
Tussen 2011 en 2013 namen 566 ondernemers deel aan het Bryo-project en werden er 283 bedrijven opgericht, goed voor 622 voltijdse arbeidsplaatsen. 29 bedrijven haalden de Champion’s League van Bryo. Hun product heeft zich bewezen op de markt, het businessmodel klopt en de tweede financieringsronde is aan de gang.
JAARVERSLAG
#Jobkanaal vierde in 2013 zijn tienjarig bestaan.
Coördinator Sigrid De Bie stelde trots de resultaten voor.
www.smartgridsflanders.be
23
Ontdek Kaaima 3 wekenn gratis*
Haal uw eigen Kaaiman in huis Nieuw bij De Tijd: het Kaaiman-abonnement. Ontvang de vlijmscherpe column van Koen Meulenaere elke dag in uw mailbox. En bekijk het uitgebreide Kaaiman-archief op tijd.be. Ontdek Kaaiman nu 3 weken gratis.
Column
Franse keuken moet pittiger Soms loopt het mis in de keuken. De smaak van het eten valt tegen of de gerechten zijn aangebrand. Wil de kok zijn klanten behouden, dan moet hij zijn recepten en werkwijze grondig in vraag stellen. In de economische keuken is de Franse president Hollande zo’n kok. De recepten waarmee hij verkozen werd, die we als linkspopulisme kunnen bestempelen, voldoen niet in de praktijk. Daarom kondigde hij in januari een bocht richting Noord-Europese keuken aan.
“Hollande dacht de economische wetmatigheden te slim af te zijn, maar zijn beleid draaide uit op een kleine ramp” Stijn Decock Hollande werd verkozen met een populistisch wij-zij-programma. Wij, dat waren de gewone mensen die het slachtoffer waren van de recessie en de wegkwijnende Franse economie, tegenover zij, de Franse bedrijfsleiders of mensen die het gemaakt hadden. De oplossing in dit soort eenvoudige denkschema’s is dat je moet afpakken van ‘zij’ en geven aan ‘wij’. Concreet was dat dus de belastingen optrekken, de regelgeving voor bedrijven nog verzwaren, tienduizenden overheidsjobs creëren, de overheidsschulden verder laten oplopen, de overheid nog meer zeggenschap geven over de economie… In economische termen werd er dus vooral een vraagbeleid gevoerd en werd het aanbod (de concurrentiekracht) genegeerd.
Hollande dacht de economische wetmatigheden te slim af te zijn, maar zijn beleid draaide uit op een kleine ramp. Het belabberde concurrentievermogen van Frankrijk kalft verder af, de groeicijfers stellen zwaar teleur, begrotingsdoelstellingen worden niet gehaald, het overheidsbeslag neemt verder toe en als klap op de vuurpijl blijft de werkloosheid verder oplopen. De grote fout bij Hollande en zijn linkspopulistsche fans is dat de economie zich niet in zo’n eenvoudig wij-zij denkschema laat vangen. De linkspopulisten denken vooral na over hoe ze rechtvaardig de taart kunnen verdelen, maar hebben weinig benul hoe je in een geglobaliseerde hoogtechnologische economie de taart moet bakken. Het gevolg van dit beleid is dat in de eerste plaats de taart verder krimpt. De Duitse socialistische SPD deed het andersom. Eerst zorgen, via arbeidsmarkthervormingen, dat er opnieuw een grotere taart gebakken kon worden. En nu ze groter is de taart via onder meer de invoering van een minimumloon beter verdelen. De fout in Hollandes denkschema is dat hij te weinig ziet dat er een groot verband is tussen de ‘wij’ en ‘zij’ in zijn discours. Werknemers en werkgevers hebben elkaar nodig. Als arbeid te duur wordt, de belastingen te hoog of de administratieve rompslomp te log, trekken de bedrijven of tenminste de productie weg. Of trekken de toptalenten weg naar het buitenland om bedrijven op te richten op plaatsen waar ze wel nog iets van hun succes kunnen overhouden. Met arbeidsverlies en dalende inkomens tot gevolg voor de ‘gewone’ mensen. Hetzelfde met een te hoog overheidsbeslag; de belastingen worden dan zo hoog en de administratie zo groot, dat de private sector volledig weggedrukt wordt en wegkwijnt. Het nieuwe recept van Hollande bestaat nu wel uit lastenverlagingen, afbouw van het overheidsbeslag en minder administratieve lasten. Ingrediënten die de Belgische keuken ook dringend nodig heeft. Als Hollande zich aan zijn beloftes houdt, dan kan wat uit de Franse keuken rolt binnen enkele jaren weer wat overvloediger en pittiger smaken. Met als resultaat dat iedere Fransman wat meer eten zal krijgen.
Ziet u al de mogelijkheden? Stijn Decock Hoofdeconoom Voka
Volg Stijn Decock op Twitter www.twitter.com/VOKA_sdecock
Surf naar www.tijd.be/kaaiman * Normale prijs: 10 euro per maand.
HET RECEPT VAN DECOCK
25
^Ignace De Brabandere:
"Begin op tijd aan de overlating, dat advies vind je overal terug."
“Zijn er nog verschillen”, vraag ik terwijl we toekomen in de brouwerij. “Het grootste verschil zit in de bedrijfscultuur, ik wil meer communiceren. Zo hebben we al onze medewerkers bijeen geroepen om ons marketingplan toe te lichten. Er moet ook meer aandacht gaan naar informatisering en ik wil alles meer staven met cijfers. Vader werkte vaak vanuit zijn buikgevoel. Dat zat bijna altijd goed, maar wat extra becijferde bevestiging kan toch extra informatie opleveren.”
VEERTIG DAGEN
120 JAAR BROUWERIJ DE BRABANDERE
“Roots stuwen ons vooruit” Brouwerij Bavik is niet meer. Leve Brouwerij De Brabandere. Dit familiebedrijf uit Bavikhove kan bogen op een geschiedenis van 120 jaar. “En net deze eigenschap wil ik de komende jaren meer in de verf zetten”, vertelt Bert De Brabandere, gedoodverfde opvolger, terwijl we samen van Gent naar het West-Vlaamse dorp rijden. Bregt Timmerman Onderweg op de E17 praatte Bert De Brabandere honderduit over de geschiedenis van de gelijknamige brouwerij. Waarom is de naam ooit veranderd naar brouwerij Bavik om dan later terug naar De Brabandere te gaan? “Eenvoudig, de tijden veranderen en wij evolueren mee. Toen we destijds de naam ‘Bavik’ aannamen, lag de nadruk nog op pils. Dat is niet meer zo. Mensen zijn meer op zoek naar het verhaal achter het bier. Wie brouwt het? Waar wordt het gebrouwen? En hoe? Authenticiteit, dat is belangrijk. De naamsverandering is daar alvast een eerste stap van.” De jonge dertiger vertelt dat hij, vooraleer hij bij het familiebedrijf aan de slag is gegaan, een aantal jaren bij de Hollandse biergigant Heineken heeft gewerkt in Amsterdam. “Een schitterende ervaring. Heineken is een meester in marketing. En door een zeer gelukkig toeval was ik mee verantwoordelijk voor de wereldwijde branding van hun kroonjuweel Heineken.
26 DOSSIER OPVOLGING & OVERNAMES
© Kurt Desplenter
De kansen die ik daar heb gekregen zijn fenomenaal.” Jeukte het dan niet om daar te blijven? Voor veel mensen is zo’n functie toch een fin de carrière? “Er was wel even twijfel. Maar mijn besluit stond vast, ik ging terugkeren naar mijn roots in Bavikhove. Wel anderhalf jaar later dan gepland…” “Werken bij zo’n gevestigde waarde is zeer uitdagend, maar het grote nadeel is dat alles een heel stuk trager verloopt dan bij een kleiner bedrijf. De dankbaarheid van je medewerkers is ook groter bij ons. Nee ik heb er geen spijt van dat ik weg ben gegaan.”
WIELRENNEN In lijn met de ervaring bij Heineken is Bert ondertussen een jaar marketing- en retailmanager. “Maar ik kleef er niet graag een naam op, ik ben met zoveel bezig ter voorbereiding van de opvolging.” Maar de focus ligt nu op de marketing? “Voor een stuk wel, en dat is zeer boeiend. We kunnen veel troeven uitspelen. Een tipje van de sluier: wat is hét voetbalbier?” Jupiler? “Juist, wat is het wielrennersbier?” …. “Inderdaad. Er is er geen, daar liggen qua positionering kansen, grote kansen. Kwaremont moet hét wielrennersbier worden, en zo heb ik nog wel ideeën.”
En het bedrijf laten groeien? Is het mogelijk om in een verzadigde Belgische markt nog veel uit te breiden? “Vorig jaar zijn we in België qua volume met vijf procent gegroeid. De omzet is met om en bij de tien procent gestegen. Er zijn nog kansen, en die zullen we ook grijpen. Ik wil de basis die vader gelegd heeft absoluut doorzetten, dat is de uitbouw van ons netwerk van cafés, momenteel een duizendtal. Dat aantal moet omhoog. Maar zomaar cafés gaan overnemen of opstarten, dat is niet aan de orde. We willen zoveel mogelijk financieren met eigen middelen zoals dat in het verleden steeds gebeurd is. Het buitenland biedt ook nog enorme opportuniteiten. Vijftig procent van onze omzet komt uit het buitenland, dertig procent komt uit Noord-Frankrijk. Maar wat is export? Voor ons is Rijsel dichter dan Antwerpen. Je moet dat met een korrel zout nemen.” “De groei zal vooral komen van speciaalbieren, maar ook van onze Bavik pils. Mensen zoeken niet enkel authenticiteit. Ze zoeken ook kwaliteit. Bavik pils is kwaliteit. Ons bier blijft veertig dagen in de brouwerij rusten. Bij veel concurrenten schommelt dat rond de 25 dagen. We voeren geen pasteurisatie uit. Is ook niet nodig, de kwaliteitscontrole doorheen het volledige productieproces is zo streng dat er geen bacteriën in ons bier zitten. Mensen proeven dat en we worden ervoor beloond. Bavik is al
Brouwerij De Brabandere in cijfers Aantal medewerkers: 75 Omzet: 18,8 miljoen euro Volume: 178.000 hectoliter (bieren, waters, wijn en frisdranken) Marktaandeel in België: ongeveer 1 procent
www.brouwerijdebrabandere.be
vaak internationaal in de prijzen gevallen. Dat opent deuren.” Vader Ignace De Brabandere komt ons aan tafel vervoegen. Ik vraag hen beiden naar de overdracht en hoe die verloopt. “Zeer vlot”, beamen ze. “Dat is het voordeel van twee kinderen te hebben en de ene beslist om in het bedrijf te stappen en de andere niet.” De zus van Bert besloot om apotheker te worden.
“Het voordeel van een kleiner bedrijf? Alles gaat veel sneller” Bert De Brabandere “Toen Bert achttien werd, vroeg ik hem of hij interesse had in het bedrijf, hij zei volmondig ja en dat was geen verrassing. Toen hij acht jaar was zat hij al bakken te vullen aan vier frank per flesje. En potje breken is potje betalen. Dat is de realiteit.” “Later ben ik mee gegaan op cafébezoek, ik heb kwaliteitscontrole gedaan, alles behalve met de vrachtwagen gereden”, voegt Bert nog toe.
PATER FAMILIAS “Voor familiebedrijven is het van cruciaal belang dat er een pater familias is”, vertelt Ignace nog. “Mijn vader had vijf kinderen. Aan wie geef je de brouwerij als er verschillende geïnteresseerden zijn? Hij heeft ervoor gezorgd dat zijn eieren niet in één mandje lagen. Ik en mijn broer kregen de brouwerij. Mijn zussen kregen andere investeringen. Ik had dat probleem natuurlijk niet, maar ik ken heel wat familiebedrijven die door opvolgproblemen verkocht moesten worden. Dat is toch jammer? Begin er op tijd aan, dat advies zal je in elk boek over opvolging terugvinden.” Ik vraag Ignace ten slotte naar zijn grootste professionele verwezenlijking. “Moet ik er één noemen? Onmogelijk, ik geef u er vier. Ten eerste ben ik actiever de horeca gaan bewerken. Toen het bedrijf in mijn handen kwam, hadden we slechts contracten met zestig cafés. De tweede is de opstart van het Petrusbier in 1981,een schot in de roos. Een derde is de bouw van de nieuwe brouwzaal in 2006. Tien miljoen euro heeft het gekost, en zowat alles hebben we zelf gefinancierd. Mijn vierde verwezenlijking zit hier naast mij”, vertelt hij trots. “Met mijn zoon is de toekomst van de brouwerij verzekerd, en dat stemt mij heel gelukkig als ik over een drietal jaar wat minder hard zal beginnen werken.” Als aandenken krijg ik nog een fles ‘1894’ mee. Een bier speciaal gebrouwen ter ere van de opstart vijf generaties geleden.
^Vroeger was de
biermarkt vooral gericht op pils. Nu speelt authenticiteit een belangrijkere rol.
We komen aan in Bavikhove, we passeren de rotonde waar een bronzen Bavikketel op prijkt. “Een idee van mijn vader, zo had hij nog wel een paar marketingopportuniteiten, maar dat was eerder op een reactieve manier. Ik wil daar proactiever in zijn. Dat is alvast een verschil tussen mij en mijn vader.”
27
JEROEN EN STIJN DOMBRECHT
De beveiligde toekomst van Dombrecht Group
GARAGE DON BOSCO
“Uit vaders schaduw”
Jeroen en Stijn Dombrecht staan samen aan het roer van Dombrecht Group. Het bedrijf uit Zele specialiseert zich in de distributie van beveiligingsmateriaal. Maar steeds meer verschuift de corebusiness naar nichemarkten. “We zoeken vooral naar gaten in ons gamma: wat hebben de klanten nog nodig dat we vandaag nog niet aanbieden? Vervolgens gaan we op zoek naar kansen om die vraag te beantwoorden.” Bregt Timmerman Een korte geschiedenis. Rony Dombrecht was vertegenwoordiger van beveiligingsmateriaal. Begin jaren tachtig zijn eigen handelsagentuur. Hij slaagde er snel in om exclusief enkele buitenlandse fabrikanten te vertegenwoordigen: cilinders, sloten, veiligheidsbeslag en kluizen, en dat voor de hele Benelux. Later kwam daar een groothandel bij. “Om klanten sneller te kunnen bedienen uit eigen voorraad”, vertelt Stijn Dombrecht. Maar midden jaren negentig overleed vader Dombrecht plots. “Het waren harde jaren, vooral voor moeder”, herinnert Jeroen
“Het verlies van vader heeft ons wakker geschud om op tijd aan de overlating te beginnen” Jeroen Dombrecht Dombrecht zich. “Zij moest plots de volledige leiding op zich nemen. Ze had steeds in het bedrijf gewerkt, maar achter de schermen. Met verkoop en klantenbinding had ze weinig ervaring.” Klanten vielen af en de verkoop daalde. Maar met de hulp van neef Dirk Hoet, vandaag nog altijd verkoopsleider, hielden ze stand. Na een jaar kwam Jeroen erbij. “Dat was een zeer bewuste keuze. Vanaf mijn zestiende was ik in het magazijn al met kluizen bezig.” De toekomst van Stijn in het bedrijf was minder zeker. “Ik had minder affiniteit met de producten. Maar ooit moet je kiezen. “Acht jaar geleden kwamen Jeroen en moeder naar mij toe: ‘Laat ons samen iets gaan eten’, een kantelmoment en toen heb ik beslist om er volledig voor te gaan.”
TANDEM Ondertussen zijn Jeroen en Stijn de leidende tandem. Moeder is nog steeds in het bedrijf als HR en financieel verantwoordelijke en voorzitter van de Raad van Bestuur. “We hebben bij Voka
Garage Don Bosco in Halle is een familiebedrijf pur sang. De derde generatie is er sinds 2010 aan zet en heeft binnen verschillende afdelingen vier kinderen actief. “We hebben carrièrekansen gekregen die elders minder evident zijn”, zeggen Greet en Nele Deknopper. “Maar we zijn ons er ook van bewust dat het keihard werken is.” Dimitri Cologne
het lerend netwerk PLATO Familiale Opvolging gevolgd. Een waardevol programma, als klankbord, maar ook omdat het het overnameproces accelereert. We zaten al enkele jaren in cirkels te draaien, vanaf dan hadden we een concreet stappenplan.”
In het Audi-filiaal van Don Bosco ontmoeten we Greet en Nele Deknopper, geen zussen maar nichten. Hun respectievelijke vaders Karel en Willem hebben de familiegarage halfweg de jaren tachtig uitgebouwd tot een bloeiende nv met twee toonzalen en een solide reputatie. In 2010 droegen de vaders de fakkel over aan de kinderen. Greet en Nele vertegenwoordigen de eigendomsrechten en vormen samen met Leen Deknopper – de dochter van Karel – het management.
Dit jaar moet de overlating afgerond worden. Alle partijen wilden er op tijd aan beginnen. “Het verlies van vader heeft ons op dat vlak wakker geschud. Het kan plots gedaan zijn, om welke reden ook. Als er dan niks geregeld is, kom je in de problemen.“
NICHES De twee broers willen de nadruk in de toekomst nog meer op groei leggen. Het bewijs daarvan is de constructie van een nieuw bedrijfsgebouw twee jaar geleden vlak naast het oude complex. “Wat hebben onze klanten nodig dat ze nog niet bij ons kunnen krijgen? Dat is ons uitgangspunt”, aldus Stijn. Zo hebben de broers een aantal overnames gedaan. Onder meer van een familiebedrijf dat veiligheidsdeuren maakt. “De ‘basisdeuren’ kopen we aan in het buitenland, de afwerking gebeurt door ons. Daarmee willen we op de trend inspelen van kleiner wonen, zoals in appartementen, daar is de deur vaak de enige toegang tot de woonst, en die wil men goed beveiligen.” Eind 2011 heeft het duo ook Security Design overgenomen. Dat bedrijf verkocht voornamelijk kluizen via aanbestedingen, maar na de overname specialiseerde het zich in elektronische beveiliging. “Iedereen is vandaag op zoek naar een optimalisatie van zijn organisatie of van zijn eigendom. Kleine zelfstandigen bijvoorbeeld hebben vaak een parking voor hun deur. Ze willen die voorbehouden voor klanten en niet laten gebruiken als gewone parkeerplaats. Wij ontwikkelen daar systemen voor. Het zijn allemaal niches, maar enkel zo kan je het verschil maken.” www.dombrecht.eu
“We waren eigenlijk niet voorbestemd om de zaak over te nemen. Zelfs de meeste van onze vakantiejobs deden we ergens anders.” Thuis ging het nooit over strategieën noch over opvolging. “Er werd weinig gepraat of in een bepaalde richting gepusht maar vooral hard gewerkt. De ene stap volgde gewoon de andere op.”
“Over opvolging werd thuis nooit gesproken, er werd vooral hard gewerkt” Nele Deknopper
© Frederik Herregods
#
Greet en Nele
Twee families, één naam
Deknopper: "We hebben kansen gekregen, daar
In Don Bosco vertegenwoordigen
zijn we ons van bewust."
Greet en Nele Deknopper sinds 2010 de eigendomsrechten. Het duo vormt samen met Leen Deknopper (de dochter van Karel) het management. Pieter, de broer van Nele, werkt in het atelier van de Volkswagen garage. “Het is belangrijk dat we ook iemand met vakkennis op het technische terrein hebben. De kans dat Pieter ooit mee in het management stapt, is reëel.” www.donboscogarage.be
$Jeroen en Stijn Dombrecht,
Dombrecht Group: “We gaan steeds op zoek naar niches, enkel zo kan je het verschil maken.”
28
DOSSIER OPVOLGING & OVERNAMES
Nele en Greet rolden eerder per toeval in de kern van Don Bosco. “Ik studeerde af als fotografe maar in die sector was toen amper werkgelegenheid”, legt Nele Deknopper uit. “Daarom draaide ik eerst halftijds mee in de zaak, geleidelijk aan voltijds en intussen ben ik er 15 jaar.” Ook Greet verankerde zich op een soortgelijke manier in de garage. Vandaag heeft het tweetal de operationele leiding maar beide vaders komen nog regelmatig langs. Ze zijn vooral graag op de hoogte van wat hen écht interesseert. Van de minder aangename dingen zijn ze blij dat die in onze schoot zijn gevallen”, lachen Greet en Nele. Die ‘minder aangename dingen’ illustreren de woelige beginfase van de jongste generatie in het familiebedrijf. “Vooral de twee laatste jaren waren moeilijk”, klinkt het. “Begin 2012 openden we de Audi-garage op een nieuwe locatie. Het voortraject was niet eenvoudig: weinig beschikbare ruimte en strenge fabrikantsnormen. Een grote investering ook”, zegt Greet Deknopper. “Door de herziening op de voordelen alle aard kreeg de automobielsector klappen en dat terwijl wij met dubbele kosten zaten.” “Ook op menselijk vlak hebben we moeilijke beslissingen genomen”, vult Nele aan. “Er was een terugval van de cijfers terwijl we extra personeel hadden aangetrokken. Daardoor moesten we ook mensen laten gaan en alles uiterst zakelijk aanpakken.” www.donboscogarage.be
29 © ID / Christophe Vander Eecken
JAN MAURISSEN EN MARTIN BEYNAERTS, VHG
Dank u,
Checklist voor een geslaagde familiale bedrijfsoverdracht
VHG begeleidde onlangs de overdracht van het Lanakense Steenfabrieken Nelissen en voorspelt heel wat interne generatiewissels in Limburg. “In onze regio zitten nog veel jonge familie bedrijven”, vertelt Jan Maurissen. Onafhankelijk en eerlijk advies is voor deze ondernemingen gezien de complexiteit van zo’n overdracht geen overbodige luxe.”
%
“Je kan iemand zonder veel zorg bombarderen tot directeur maar dan bombardeer je gewoon de persoon zelf ” Jan Maurissen
Er zijn heel wat goede redenen om te kiezen voor SAP en zijn partners. Zoals onze KMO-oplossingen voor 24 verschillende sectoren. Geen toeval dat we nummer één zijn in ERP voor KMO’s volgens Gartner. En dat 77% van onze klanten kleine en middelgrote bedrijven zijn.
Enkele van de belangrijkste aandachtspunten:
EMOTIONALITEIT Bij familiebedrijven neemt emotionaliteit wel eens de bovenhand. “Indien dit vaak terugkeert, adviseren wij de inbreng van een externe bestuurder. Iemand die de dingen objectief bekijkt en oplost”, aldus Maurissen. “Het is wel belangrijk dat er duidelijk nagedacht wordt over de rol en de doelstellingen van die externe partij.”
Ontdek uw ERP-oplossing op www.sap.com/kmo
Untitled-14 1
VERMIJD EEN FINANCIËLE KATER Wie genoeg vermogen naast het bedrijf heeft opgebouwd, beperkt niet alleen financiële risico’s maar vergemakkelijkt ook het doorstartscenario voor de opvolger. “Bij voldoende eigen middelen kan je vrijer en flexibeler beslissen. Verkopen is niet de enige oplossing, een schenking behoort ook tot de mogelijkheden.”
CORRECTE VERGOEDING ARBEID-VERMOGEN Volgens VHG een cruciaal punt. “Als een familielid actief is in het bedrijf, betaal hem dan ook een correct loon, net zoals je dat voor een externe partij zou doen. Vaak zien we in familiebedrijven dat dit niet het geval is.”
BEPERK AANTAL AANDEELHOUDERS Snoei de bomen en behoud de structuur menen de Familieadviseurs. “Bij actieve en niet-actieve aandeelhouders heb je verschillende belangen en wordt het moeilijker om iedereen op dezelfde lijn te houden”, illustreert Jan Maurissen. “De nietactieven mikken op een dividend terwijl actieve aandeelhouders de groei van het bedrijf willen stimuleren.”
ZET MENSEN OP DE JUISTE PLAATS In familiebedrijven primeert soms wel eens het ‘mijn kind, schoon kind’-principe, iets wat volgens VHG tot interne strubbelingen kan leiden. “Je kan iemand zonder veel zorg bombarderen tot directeur maar dan bombardeer je gewoon
15/01/14 10:49
www.capitalatwork.com
© Yorick Jansens
de persoon zelf. Geeft een bestuurder zijn zoon of dochter de toppositie zonder rekening te houden met de ervaring van het zittend management dan krijg je gegarandeerd onvrede.”
DRAAG EEN GEZOND BEDRIJF OVER
#Jan Maurissen (links)
en Martin Beynaerts,
Van Havermaet Groenweghe: “Een overdracht van een bedrijf is vaak een boost voor het elan.”
Manage your Future put your Capital at Work
Heeft het bedrijf nog groeikansen? Is cashen geen betere optie? Door de crisis is dit zeker een cruciaal aandachtspunt geworden. “Wanneer we zien dat er in de sector meer falingen zijn, adviseren we ondanks een geschikte familiale opvolger, om te verkopen”, zegt Martin Beynaerts. Draag geen geblust vuur over.
GEEF RUIMTE Vaak heeft de afscheidnemende generatie het moeilijk om het levenswerk los te laten. De Familieadviseurs van VHG pleiten dan ook voor een gezonde balans tussen vrijheid en coaching voor de nieuwe lichting. “Sowieso is een overdracht van een bedrijf vaak een boost voor het elan. De nieuwe generatie komt meestal met frisse ideeën aan zet.” www.vhg.be
Vraag naar onze saloncondities bij uw makelaar. VERMOGENSBEHEER • VERMOGENSPLANNING CapitalatWork is een onafhankelijke vermogensbeheerder voor
en consistent vermogensbeheer. Zo creëren wij, mèt onze kennis van
particuliere en professionele cliënten. Dankzij onze specifieke beleg-
vermogensplanning, toegevoegde waarde voor onze cliënten. Wilt u
gingsstijl bouwt CapitalatWork met succes aan het behoud en de
weten hoe wij uw vermogen veilig en deskundig aan het werk zet-
groei van het vermogen van ons cliënteel. Daarbij zijn veiligheid,
ten? Contacteer ons via Nathalie Cardoen op +32 2 663 36 09 of via
deskundigheid en eenvoud de fundamenten van ons gedisciplineerd
[email protected]
Uw veiligheid, onze zorg.
Antwerp - Breda - Brussels - Ghent - Luxembourg
30
DOSSIER OPVOLGING & OVERNAMES CapitalatWork 22x31 Manage NL.indd 1
24/01/14 12:47
VU: A.M. Seeuws, Baloise Belgium nv, City Link, Posthofbrug 16, 2600 Antwerpen, België - RPR Antwerpen - BTW BE 0400.048.883. Verzekeringsonderneming toegelaten onder codenr. 0096 met FSMA-nr. 24.941 A.
“Aan het voortraject van een familiale overdracht begin je best zo vroeg mogelijk”, klinkt het bij Jan Maurissen en Martin Beynaerts van Van Havermaet Groenweghe. Hun afdeling Familieadviseurs begeleidt familiebedrijven bij het overdrachtsproces, rekening houdend met alle factoren, betrokken partijen en belangen. Dimitri Cologne
#bryo
Circuits.io overgenomen Bryo-deelnemer Circuits.io werd recent overgenomen door het Amerikaanse Autodesk. De Gentse start-up van Karel Bruneel en Benjamin Schrauwen zet in op de online ontwikkeling van elektronica door middel van one click manufacturing, een vereenvoudigde manier om schakelborden te ontwerpen en af te leveren. www.circuits.io
Zentrick realiseert kapitaalsverhoging
Verhalen in de spotlights
Eind 2013 heeft video-ontwikkelaar Zentrick 2,2 miljoen euro
Sarah Callens en Karolien Emmers delen een passie voor roots en authenticiteit. Die werkten ze uit in Hellomydear, een webplatform dat levensverhalen en mijlpaalgebeurtenissen bundelt. Geen opsomming van statische data maar maatwerk met diepte-interviews, archivering en dat vrij van reclame en spam. Dimitri Cologne
opgehaald dankzij een investering van Fortuno, het bedrijf van ex-Telenet-topmannen Duco Sickinghe en Renaat Berckmoes. Het Oost-Vlaamse Zentrick maakt video’s op een interactieve manier waardoor het engagement en de rechtstreekse conversie aanzienlijk verhogen. www.zentrick.com
Bryo Cross Border
Hellomydear vertrok vanuit persoonlijke interesse. “Karolien en ik hechten veel belang aan goede verhalen, bijvoorbeeld van onze grootouders. Herinneringen die niet verloren mogen gaan”, legt Sarah Callens uit. “Dergelijk erfgoed op een dynamische en duurzame manier bewaren is onze uitdaging. En dat mag ook wel gezien de haast en oppervlakkigheid in de maatschappij.” Het platform ontstond als een online toepassing waarin de gebruiker belangrijke gebeurtenissen kon vastleggen in een interactieve tijdslijn. Intussen is Hellomydear geëvolueerd naar een product- en service-model. “We zorgen voor een totaalbegeleiding van het traject: digitaliseren van foto’s, interviews, uitspitten van archieven enzovoort”, illustreert Callens.
Voka West-Vlaanderen en Chambre de Commerce et d’Industrie Grand Lille starten met een grensoverschrijdend project voor startende ondernemers: Bryo Cross Border. Bedoeling is om de relaties te versterken tussen jonge Vlaamse en Noord-Franse ondernemers en hun projecten. Momenteel zij er vijftien bedrijven ingeschreven, waarvan negen Vlaamse. www.bryo.be
FrontArt breidt activiteiten uit FrontArt, specialist op het gebied van gevelrenovaties via folietoepassingen, heeft naast een Duitse en Nederlandse vestiging nu ook een Belgisch kantoor. Voornaamste reden: de vraag vanuit de Belgische markt. Ook in de andere landen doet het Bryobedrijf het uitstekend. Vooral in de retailsector vallen de diensten van FrontArt op. www.frontart.be
ZeroCopy maakt studeren goedkoper Het afgelopen academiejaar was 52.000 euro goedkoper dan het jaar ervoor door de groei van gratis printdiensten voor studenten. Dat blijkt uit cijfers van ZeroCopy. Hierdoor zal gratis printen vanaf dit academiejaar in de twaalf belangrijkste Belgische studentensteden mogelijk zijn. ZeroCopy slaat een brug tussen bedrijven en studenten dankzij doelgericht adverteren op gratis print communities. www.zerocopy.be
Bryo staat voor Bright en Young en is het startersproject van Voka. Het project biedt jonge, beloftevolle ondernemers gedurende twee jaar begeleiding aan tijdens de opstart van hun zaak. BNP Paribas Fortis is stichtend partner. Bryo wordt ook ondersteund door Deloitte Fiduciaire, SD Worx en de Vlaamse
Founders Sarah Callens & Karolien Emmers Business Webplatform en services voor vastleggen familieen bedrijfsverhalen Oprichting 2012 Droom Dé referentie worden om belangrijke verhalen vorm te geven en ingang vinden in de zorgsector
overheid (Startersinitiatieven Vlaanderen).
32
Elk project is tailormade en uniek. De klant kiest de look & feel, bepaalt de inhoud en de doelstellingen. Achteraf kan de timeline ook in boekvorm afgedrukt worden, de mogelijkheden zijn uitgebreid, het resultaat is high-end. “De kostprijs is dan ook afhankelijk van het maatwerk, maar wij geloven dat deze verhalen een maximale output verdienen”, klinkt het. Ook bedrijven kunnen terecht bij het tweetal. “A Company Story is een ander merk maar dezelfde filosofie”, aldus Callens. “Hier focussen we ons specifiek op ondernemingen - vaak kmo’s en familiebedrijven - die op zoek zijn naar een originele manier van storytelling. Vanuit onze consultancy-achtergrond en aan de hand van een draaiboek werken we ook hier een tijdslijn uit die onder andere als presentatie- en websitetool gebruikt kan worden.” Het ondernemersduo beleeft drukke dagen. “We verdelen onze tijd tussen prospectie, finetuning en nieuwe ontwikkeling. Commercialiseren is vandaag de topprioriteit”, zegt Karolien. Op lange termijn klinken er alleen maar gezonde ambities. Zo is Hellomydear op zoek naar een strategische partner om het concept mee gestalte te geven. Ook het aanwerven van een salestalent en de toepassing inzetbaar maken voor stakeholders in de zorgsector behoren tot de to-do’s. “Het wordt sowieso werken”, besluit Sarah. “Je moet schakelen als een gevestigde waarde maar met de middelen van een start-up.” Hoe dan ook, bijna twee jaar en alle gangbare struikelblokken later, is de goesting groter dan ooit. “Voorlopig willen we niets liever doen dan ondernemen. Terug in loondienst? Ain’t gonna work for now.”
Meer informatie op www.bryo.be
www.hellomydear.be
BRIGHT & YOUNG
Michiel Hendryckx gaat voor Vokatribune maandelijks op pad om Bryo-ondernemers in beeld te brengen. Bekijk alle portretten op www.voka.be/bryoportretten
Prosit
^Het nieuwjaarsevent van
Voka in Bozar in Brussel stond helemaal in het teken van
%
En ook buiten het bedrijfsleven zijn er spelers die in hun
Stille kampioenen. Geert Van Landuyt van TVL vertelde hoe
%De ministers Philippe Muyters en Monica Deconinck gingen graag in
milieu Stille Kampioenen zijn. Katrien Van Eeckhoutte van het
debat over het Groeipact dat Voka-voorzitter Michel Delbaere toelichtte.
Brugse Concertgebouw mocht haar ondernemende strategie
Stefaan De Clerck, voorzitter van Belgacom luisterde aandachtig mee.
in de cultuursector toelichten.
© Triptyque
hij dankzij zijn nichestrategie internationaal kon doorbreken.
^Wie zijn de Stille
Kampioenen van de toekomst? Met Bryo-deelnemer Kevin Vermeulen van ProSoccerData stond alvast een jong en ambitieus bedrijf op het podium, dat zich specialiseert in online © Triptyque
© Triptyque
managementondersteuning voor voetbalclubs.
© Triptyque
$Ook minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders
kwam luisteren naar de verhalen van de Stille kampioenen:
“Als ik in Brussel ben, maak ik graag tijd voor contacten
© Triptyque
met Vlaamse ondernemers.”
#Op tal van plaatsen in heel Vlaanderen werden ook regionale
nieuwjaarsrecepties georganiseerd. In Hotel Serwir bracht Voka Antwerpen-Waasland ondernemers bijeen. Pieter Broeckhove (Nopek) en Dirk Cordeel (Groep Cordeel) werden er in de bloemetjes gezet door Geert Schotte (links) en Dirk Bulteel (rechts) van Voka.
$Bij Voka Halle-Vilvoorde werden eind december
opnieuw de Vokawards
^Op de Nieuwjaarsinvitito van Voka Limburg
uitgereikt. Minister Maggie De
ontmoette Jo Libeer (Voka) veel volk. Hij had
Block poseerde graag in het
ondermeer een gemoedelijke babbel met Maurits
gezelschap van Filip De Bock
Willaert (Kobalt), Luc Jeurissen (MVT) en Ivo
(Talent Interim), Rik Daems en Luc Vleck (KPMG).
Marechal (Down 2 Earth Capital).
© Dann
34
35 © Bert Sohl
Agenda www.voka.be/antwerpen-waasland
www.voka.be/kempen
Bedrijfsbezoek AVT
Bedrijfsbezoek Poort van Beveren
12/2, 15u30 | AVT (Essen)
11/3, 08u30 | Beveren
Workshop Onderhandelen met een beter resultaat
TEL. 03 232 22 19
Debat 6de staatshervorming met Philippe Muyters en Servais Verherstraeten 17/2, 19u30 | Aldhem Hotel (Grobbendonck)
Infosessie Blue Gate Antwerp 20/2, 08u30 | Voka (Antwerpen)
JongerenKamer ontmoet Rik Vandenberghe, CEO ING België 27/2, 19u00 | Voka (Antwerpen)
Bedrijfsbezoek Antwerp DC 1/4, 15u30 | Antwerp DC (Antwerpen)
Update Routeplan 28/4, 18u00 | KBC Antwerpen
Verkiezingsdebat 14/5, 19u00 | KBC Antwerpen
Tuinfeest 20/6, 19u00 | ZOO Antwerpen
11/2, 09u00 | Voka (Geel)
11/3, 09u00 | Voka (Geel)
Nieuwjaarsreceptie Voka Kempen Noord
Basisopleiding Financieel management voor de nietfinanciëlen
Jong Voka – Politiek debat: Goesting tot ondernemen 27/2, 19u30 | Voka (Geel)
www.voka.be/halle-vilvoorde
www.voka.be/leuven
Actief aanwezigheidsbeleid
Excel: het maken van dashboards
7/2, 13u30 | Voka (Vilvoorde)
13/2, 09u30 | Eurovolleycenter (Vilvoorde)
KamerAacademie: Sales Lab uitblinken in verkoop
Excel: de handigste functies
Tweedaagse: Juridische basisbegrippen voor de niet-jurist
Excel: Snel analyses maken met draaitabellen 10/2, 13u00 | Voka (Vilvoorde)
14/2, 09u30 | Voka (Vilvoorde)
Ontmoet Beierse bedrijfsleiders 18/2, 18u30 | De Warande (Brussel)
Europees verkiezingsdebat van Voka Metropolitan
Welke Invloed heeft de invoering van CLP op uw milieuvergunning?
11/2, 18u00 | Europees Parlement (Brussel)
18/2, 13u30 | Faculty Club (Leuven)
Start-to-MVO
Infosessie GPBV Forum
11/2, 09u00 | Voka (Vilvoorde)
19/2, 09u30 | Voka (Leuven)
Bedrijfswagens: Tendensen en kostenbeheersing 13/2, 13u00 | Voka (Vilvoorde)
14/3, 11u00 | Aldhem Hotel (Grobbendonk)
17/2, 19u00 | Aldhem Hotel (Grobbendonk)
12/3, 10u00 | Thomas More (Turnhout)
10/2, 09u00 | Voka (Vilvoorde)
Dag van de HRM Basisopleiding Leiding geven voor eerstelijnsverantwoordelijken
25/2, 18u00 | Van Roey nv (Rijkevorsel)
13/3, 09u00 | Voka (Geel)
Basisopleiding Leiding geven en het coachen van mensen en teams 8/5, 09u00 | Voka (Geel)
KamerAcademie: Commerciële vaardigheden voor technische medewerkers 29/4 – 15/5, 13u30 | Tiensevest 170 (Leuven)
KamerAcademie: E-invoicing
13/2, 13u30 | Faculty Club (Leuven)
8/5, 13u30 | Tiensevest 170 (Leuven)
Kameracademie: De herindeling van gevaarlijke producten en de impact daarvan op uw milieuvergunning
KamerAcademie: Leiding geven voor junior managers
KamerAcademie: Deutsch mit Frühstück 18/3 – 25/3 – 1/4 – 22/4 – 29/4 – 6/5, 08u00 | Tiensevest 170 (Leuven)
KamerAcademie: Wordt uw onderneming Seveso-plichtig?
11/2, 09u00 | Voka (Hasselt)
Milieucommunicatie in het kader van MVO 12/2, 08u00 | Voka (Hasselt)
Lunch & Learn Rusland/Baltische Staten, Ouzbekistan, Kazachstan en Oekraïne 12/2, 12u30 | Voka (Hasselt)
Hoe invoerrechten en -documenten opzoeken?
Startersavond
Infomoment Mechelen in Beweging
Bar International Ierland
17/2, 18u30 | Voka (Hasselt)
11/2, 19u00 | Bar Marie (Sanoma)
11/3, 15u00 | Voka (Mechelen)
Ipad for business-use
Network@Voka
Opleiding Overheidsopdrachten
18/2, 09u00 | Voka (Hasselt)
18/2, 18u30 | KV Mechelen
13/3, 14u00 | Voka (Mechelen)
Kick - Off Kunst in de Kamer 2014
Infosessie eenheidsstatuut
Jaarvergadering en -event
19/2, 19u00 | Voka (Hasselt)
20/2, 08u00 | Voka (Mechelen)
1/4 | Voka (Mechelen)
Start financieel management voor niet-financiëlen
MVO café
Bar International Finland (samen met Innoconnections)
19/2, 09u00 | Voka (Hasselt)
20/2, 19u00 | Voka (Mechelen)
Kick-off Voka Beweegt!
Vokafé Zuiderkempen: Heistse Hoek
24/2, 20u00 | Kim Clijsters Academy (Bree)
21/2, 17u00 | Vink, Heist-op-den-Berg
2/4, 15u00 | Voka (Mechelen)
Innovatieacademie
14/2, 09u30 | Voka (Hasselt)
www.voka.be/oost-vlaanderen
www.voka.be/west-vlaanderen
Infosessie Innovatieacademie
Voka Visit - Honda Europe Gent
7/2, 11u00 | Voka (Gent)
27/2, 18u15 | Honda Europe (Gent)
Scoor met responsgedreven copywriting
Oorsprongsreglementering in de praktijk
Lerend netwerk – Logistiek
Hoe omgaan met anderstalige medewerkers?
11/2, 16u30 | Leonardo Hotel (Brugge)
21/2, 09u00 | Voka (Kortrijk)
Geef uw website een boost!
Nieuwe etiketteringsregels in de voedingsindustrie
TEL. 09 266 14 40
KamerAcademie: Sociale inspectie
18/2, 13u30 | Faculty Club (Leuven)
Fiscaliteit in functie van uw strategie
TEL. 015 45 10 20
24/2, 16u00 | Voka (Mechelen)
TEL. 016 22 26 89
11/2 – 27/2 – 13/3 – 20/3 – 24/4, 13u30 | Faculty Club (Leuven)
www.voka.be/mechelen
TEL. 011 56 02 00
Debat 6de staatshervorming
Prijs Kempen Internationaal
TEL. 02 255 20 20
www.voka.be/limburg
TEL. 014 56 30 30
13/5 -20/5 -17/6, 09u00 | Tiensevest 170 (Leuven)
KamerAcademie: ‘Tips & Tricks’ voor management assistenten 27/5, 09u00 | Tiensevest 170 (Leuven)
KamerAcademie: Overleg met vakbonden 3/6, 18u00 | Tiensevest 170 (Leuven)
22/4, 13u30 | Faculty Club (Leuven)
De externe dienst voor Preventie, meer dan de factuur alleen?
10/2, 13u30 | Voka (Gent)
Traject milieu: Energiebeheer 10/2, 13u30 | Voka (Aalst)
Een balans lezen en begrijpen 10/2, 14u00 | Deloitte Fiduciaire (Gent)
Maak uw eigen marketingplan in 5 stappen 12/2, 09u00 | Voka (Gent)
Prospecteren als een pro 13/2, 09u00 | Voka (Gent)
De vijf elementen van krachtig leiderschap 20/2, 09u00 | Voka (Dendermonde)
TEL. 056 23 50 51
13/3, 11u00 | Intersig (Dendermonde)
12/2, 08u45 | Voka (Kortrijk)
Atelier Sales Management
De nieuwe wet betaaltermijnen: inhoud en impact
14/3, 09u00 | Voka (Gent)
Lerend netwerk - Leiding geven op de werkvloer 14/3, 08u30 | Anima+ (Sint-Martens-Latem)
Opfrissing wegcode aanrijdingsformulier Cat C&D (Aalst) 18/3, 08u30 | Voka (Aalst)
Klantgericht denken en handelen voor technische medewerkers 20/3, 09u00 | Voka (Aalst)
Slimmere marketing dankzij Google
13/2, 09u00 | Voka (Kortrijk)
Insights Discovery 14/2, 09u00 | Voka (Kortrijk)
Ontmoeting met Burgemeester van Menen 14/2, 12u00 | Deny Douane-agentschap (Menen)
Management Journey IT 18/2, 12u00| Voka (Kortrijk)
Te gast bij Mulder 18/2, 18u30 | Roeselare
26/2, 08u30 |Voka (Kortrijk)
Van medewerker tot coachend leiding gevende27/2, 09u00 | Voka (Kortrijk)
Werken uitvoeren in het buitenland 27/2, 14u00 | Deloitte (Roeselare)
Het innen van schuldvorderingen per telefoon 28/2, 09u00 | Voka (Kortrijk)
Ontmoeting met de Burgemeester van Poperinge 3/3, 12u00 | Stadhuis (Poperinge)
25/2, 09u00 | Voka (Gent)
24/4, 13u30 | Tiensevest 170 (Leuven)
Ladies Fair wijst de weg naar “Sheconomy”
Trends Gazellen
Beursorganisator Textirama pakt op 28, 29 en 30 maart uit
stellen. “We kiezen bewust voor een programma met veel
Ook dit jaar organiseert Trends de verkiezing van de Gazel-
nationale Gazellen Ambassadeurs verkozen. De prijsuitrei-
met de “Goed Gevoel Ladies Fair” in Flanders Expo Gent. De
workshops en interactieve sessies, in kleine groepen van
len, snelgroeiende bedrijven die minstens vijf jaar oud zijn,
king zal plaatsvinden op woensdag 19 maart vanaf 19 uur,
beurs richt zich tot een uitsluitend vrouwelijk publiek en wil
maximaal twintig deelnemers”, zegt Marie-Claire Beckers
een positieve cashflow hebben en meer dan twintig ar-
tijdens de beurs “Ondernemen” in Tour & Taxis in Brussel.
de kortste weg vormen naar de zogenoemde Sheconomy.
van Textirama. “Vrouwen willen immers graag het gesprek
beidsplaatsen hebben gecreëerd.
Naast de laureaten in de drie categorieën, wordt ook een
aangaan met de mensen achter de producten.” Op de beurs staan inspiratie en beleving centraal. Heel wat vrouwelijke ondernemers komen zich er ook voor-
Trends Gazelle verkozen onder starters. Naast de bekendmaking van laureaten bij de kleine, middel-
Meer info: www.goedgevoelladiesfair.be
Meer info en inschrijven: www.trendsgazellen.be
grote en grote ondernemingen in elke provincie, worden ook
Download onze App
36
AGENDA
37
HOE ZOU HET NOG ZIJN MET...
De glaasjes van plezier “Ik kreeg van mijn vader een jaar de tijd om me te bewijzen. Mét becijferde doelstellingen. Op een half jaar tijd had ik ze binnen.”
Vokatribune is het magazine van Voka, Vlaams netwerk
Samen met zijn neef Jan Filliers, werkte Bernard Filliers vanaf de jaren tachtig hard aan de vernieuwing van het productengamma. Ze wilden ook af van de oubollige reputatie van de ‘graanjenever’. In 1986 lanceerden ze de fruitjenevers, waarmee ze ook de niet-jeneverdrinkers wilden aanspreken. “Heel eenvoudig was dat niet. De jenevergoeroe’s hebben ons verketterd omdat we het aandurfden om een hoog product als graanjenever te mengen met fruitsappen. Maar we haalden onze slag thuis, zeker toen we onze campagne versterkten met ‘de glaasjes van plezier’".
van ondernemingen Koningsstraat 154 - 158 1000 Brussel Tel: 02 229 81 11 Fax: 02 229 81 00
[email protected] www.voka.be Redactie Dimitri Cologne Björn Crul Erik Durnez
© Chak López
Frederik Meulewaeter Bregt Timmerman Redactiecoördinator Sandy Panis Verantwoordelijke uitgever
Wij Vlamingen zijn jeneverdrinkers. Zeker in de afgelopen feestperiode was dat weer overduidelijk. De kerstmarkten en winterfeesten zijn niet compleet zonder de jeneverkraampjes waar je je voor een euro (of twee) kunt opwarmen met een ‘dreupel’ – een goeie graanjenever, een fruitjenever of – en
steeds vaker – een crèmejenever. En kerst zou kerst niet zijn als we die periode ook niet veelvuldig de slogan ‘Filliers, Filliers, de glaasjes van plezier’ uit onze radio zouden horen galmen. Deze zinsnede behoort al sinds de jaren negentig tot het collectief geheugen (dat af en toe weer opgefrist wordt).
Filliers neemt een unieke positie in op de markt. “In België zijn wij de enige onafhankelijke stoker. Grote merken als Hertekamp, Smeets en Peterman zijn overgenomen door een Franse groep. Bols is geïmporteerd uit Nederland." “Daarnaast heb je nog een paar kleine regionale spelers, zoals Balegemse en Braeckmam. Van alle grote spelers zijn wij de enigen die alles nog van de grondstof tot het eindproduct in eigen handen houden. Ik zeg altijd: wij doen alles zelf, van de korrel tot de borrel.”
Jo Libeer i.o.v. Vevia vzw Brouwersvliet 5 bus 4 2000 Antwerpen Advertenties Voka Mediaregie - Chris Lens Tel: 0475 856 232
[email protected]
1958: Familie Filliers
De derde, vierde, en vijfde generatie van de familie Filliers in 1958. Neven Bernard Filliers (op de foto de jongen onderaan vierde van links) en wijlen Jan Filliers (op de foto het kleine jongetje bovenaan) stelden enige tijd voor het tragische busongeval van Jan Filliers in 2008 een convenant op over de opvolging in het bedrijf.
Maar hoe zou het nog zijn met de glaasjes van plezier? Ik ging het vragen aan Bernard Filliers, de huidige CEO (vijfdegeneratie) van de Filliersstokerij in het landelijke Bachte-Maria-Leerne, nabij Deinze. De stokerij bevindt zich vandaag nog altijd op de locatie van het oorspronkelijke familiale landbouwbedrijf waar bij ‘pionier’ Karel Lodewijk Filliers (geboren in 1792) de eerste ideeën ontstonden om op de boerderij naast de normale activiteiten ook jenever te gaan stoken.
Opmaak Group Van Damme, Oostkamp Druk PurePrint
Word lid van de groep 'Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen' op LinkedIn
Volg Voka op Twitter via @VOKA_Jlibeer
38
Structurele partner van Voka
Het verhaal over het familieconvenant kunt u exclusief lezen op de app van Vokatribune.
Bernard Filliers – piekfijn in het pak – is in zijn nopjes wanneer hij me ontvangt. Hij heeft net een interview en fotosessie achter de rug met het internationaal gerenommeerde Britse lifestylemagazine ‘Monocle’. “Dat is enorm belangrijk voor ons. We proberen onze producten op de Europese markt te lanceren. Zo’n artikel kan een boost geven.” De stokerij stookt vandaag 3,2 miljoen liter jenever en moutwijn per jaar. In 1980, toen Bernard samen met zijn neef Jan hun beider vaders opvolgden, was dat nog 50.000 liter. “Mijn vader wilde aanvankelijk het bedrijf liever verkopen. Hij vond het te klein, niet rendabel genoeg. Maar ik zag wel potentieel. De Glenfiddich Whiskey was wereldwijd aan een opmars bezig. Ik dacht: eigenlijk zijn wij hetzelfde. We zijn al generaties lang een familiebedrijf, en we werken volgens hetzelfde procedé.”
In de Lage Landen is jenever de meest gedronken ‘sterke’ drank. Maar daarbuiten geniet de drank nog maar weinig bekendheid. “Op twee uitzonderingen na: Québec en Argentinië”, zo vertelt Bernard Filliers. “Dat komt omdat een aantal Nederlandse pioniers naar ginder zijn vertrokken.” Een vergelijkbare drank die wél de wereld rondtrok, is gin. Bernard Filliers: “Wat weinig mensen weten, is dat jenever aan de oorsprong ligt van gin. In de zeventiende eeuw hebben de Engelsen tijdens de Tachtig jarige Oorlog tegen Spanje in de Lage Landen jenever leren kennen. De Engelse distillateurs hebben nadien de drank proberen na te maken, maar dat lukte hen niet. Maar zo ontstond wel een afgeleid distillaat die de naam ‘gin’ kreeg, wat in feite een afkorting was van het Engelse ‘genever’.” Misschien dat de Engelsen er niet in slaagden de Vlamingen en Nederlanders te overklassen met hun recept, met hun marketing deden ze dat allezins wel. Filliers wilde meevaren op die hype en lanceerde zijn eigen gin: de ‘Filliers Dry Gin 28’. “Dat was een logische stap, niet alleen door de historische verwantschap, ook omdat het proces en de ingrediënten heel gelijklopend zijn”, zo zegt Bernard Filliers. "Net zoals bij jenever, is naast graan de jeneverbes het belangrijkste ingrediënt. In onze gin worden daar nog 28 extra kruiden aan toegevoegd, onder meer koriander, hop en angelica.”
Journaliste Sandy Panis gaat terug in de tijd en zoekt naar verloren of vergeten gewaande producten, plaatsen, mensen en zaken.
© Chak López
Via de Filliers Gin 28 probeert Filliers nu ook Europees voet aan wal te krijgen. “We hebben daar de laatste drie jaar sterk in geïnvesteerd door een fulltime exportmanager aan te nemen. Vandaag begint dat te renderen. We liggen al in Duitse, Spaanse, Portugese en Zwitserse supermarkten. En we starten nu ook in Engeland, Frankrijk en Italië. Ik hoop dat we via onze gin, ook jenever daar in de rekken krijgen. Daarom dat ik het zo belangrijk vind in een magazine als Monocle te komen. Ik ben ervan overtuigd dat onze jenever de tequila van de wereld kan worden. Tequila was vroeger ook een lokale Mexicaanse drank, en vandaag vind je het bijna in elke bar.”
#Bernard Filliers:
“De jenevergoeroe’s hebben ons destijds verketterd omdat we het aandurfden om een hoogwaardig product als graanjenever met fruitsappen te mixen.”
“Onze jenever kan de tequila van de wereld worden” Bernard Filliers Tot slot heeft Bernard Filliers nog een primeur. Want naast gin, heeft Filliers ook een eigen whiskey: de ‘Goldlys’. Genoemd naar de nabij gelegen Leie. “Wij noemen dat een single graanwhiskey. Maar in de loop van 2014 brengen we ook onze eerste Single Malt uit, die zit nu zes jaar op het vat. We zullen hem noemen naar ons dorp: Bachte-Maria-Leerne.” We kijken er naar uit. Met verstand, uiteraard.
Vraagt u zich ook af hoe het nog zou zijn met bepaalde producten, mensen, plaatsen of zaken, mail dan naar
[email protected] / @VOKA_spanis
39
Voka geeft kracht aan de verbeelding.
– JEF WITTOUCK – CHRISTEYNS
Bij detergenten- en chemicaliëngroep Christeyns gaat een (zeep)belletje rinkelen als de oude merknaam van het wasmiddel Blan wordt vermeld. Ondertussen is het Gentse bedrijf met managing director Jef Wittouck Europese marktleider in service voor industriële wasserijen. Voka stapt als grootste Vlaams netwerk van ondernemingen graag mee in hun verhaal. Met ondersteuning, advies en belangenbehartiging. Want ondernemen spreekt tot de verbeelding. Word als ondernemer ook lid van de grootste fanclub van de verbeelding en laat uw ideeën groeien.
Ontdek de succesverhalen van enkele Vlaamse ondernemers op www.voka.be
* Voor meer info, bel Voka op 02 229 81 11 of mail
[email protected]