VOETBAL OP DE KLEUTERSCHOOL: “FUN & FORMATION”
INLEIDING:
Deze brochure over hoe kleuters in het kleuteronderwijs het voetbal op school zouden beleven, kadert volledig in de opleidingsvisie van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB). Dit praktisch werkinstrument tracht een gids te zijn voor de kleuterleider(ster) tijdens de themalessen voetbal. Het aandachtspunt hierbij is het creëren van talrijke leermomenten en een optimale spelbeleving. Geen eentonige oefeningen maar wel veel wedstrijdvormen, spelvormen en pre-techniekscholing met een hoog fungehalte. De geboden oefenstof dient als hulpmiddel om zelf een volwaardige voetballes samen te stellen.
FUN & FORMATION:
FUN staat centraal: -
De uitdaging is voor de leerkracht: al spelend doelgericht leren -) Breng veel afwisseling. -) Hou rekening met de denk- en belevingswereld van het kind. -) Kies voor eenvoudige herkenbare organisatievormen -) Differentiëren is noodzakelijk om een beter leermoment te bekomen
-
Het hebben van plezier in voetbal is het allerbelangrijkste voor het zelfvertrouwen en het goed presteren. Iedere kleuter: -) komt tijdens de les zoveel mogelijk tot voetballen -) komt vaak aan de bal -) krijgt veel scoringskansen -) mag vrij spelen
FORMATION: -
Formation = initiatie Voetbal in het kleuteronderwijs richt zich tot het aanleren van algemene bewegingsvaardigheden. Als deze vaardigheden op een leuke en veilige manier worden gegeven en als de actieve leertijd maximaal is, dan kunnen we spreken van een geslaagde initiatie. TIPS! 1. Wees positief ingesteld 2. Kies voor een eenvoudige organisatie 3. Speel veel “matchkes” 4. Geef positieve feedback 5. Spreek de taal van het kind 6. Zorg voor veel variatie binnen dezelfde organisatie
-
Formation = opvoeden -) De kleuter verwerft sociale waarden via het voetbalspel: respect voor zichzelf, anderen, materiaal en infrastructuur. -) De kleuter speelt om te winnen maar leert ook verliezen. -) De kleuter respecteert de spelregels van het voetbalspel -) De kleuter leert samenwerken met anderen
WEDSTRIJDVORMEN EN TUSSENVORMEN:
-
Wedstrijdvormen: Binnen het concept voetbal op school opteren wij ervoor om tijdens iedere voetballes 2 wedstrijdvormen aan te bieden. De hierachter liggende gedachten zijn: -) wedstrijdvormen zorgen voor plezier en beleving: iets wat je graag doet, pik je sneller op. - ) wedstrijdvormen zorgen voor een hoge actieve leertijd en veel leermomenten (indien vlot georganiseerd).
-
Tussenvormen: De wedstrijdvormen worden steeds afgewisseld met een tussenvorm. Veel afwisseling dus, wat de concentratie bij kinderen hoog houdt. Meestal wordt een tussenvorm in een spelvorm aangereikt.
DE IDEALE OPBOUW VAN EEN VOETBALLES ACTIVATIE - Loopspelen met/zonder bal
5 minuten
WESTRIJDVORM 1
10 minuten
TUSSENVORM - bal- en lichaamsbeheersing - basisvaardigheden (basics)
10 minuten
WEDSTRIJDVORM 2
10 minuten
COOLING DOWN eindspel met/zonder bal
5 minuten
Uiteraard spreken wij hier van een ideale situatie. De tijdsinvulling kan aangepast worden aan de lokale situatie.
DIDACTISCHE TIPS VOOR EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING:
• • • •
DEFINITIE KRACHTIGE LEEROMGEVING: Inspirerend en stimulerend leerklimaat Interactie tussen leerkracht en kleuter Wedstrijdgerichte taken en spelsituaties Kleuter krijgt de kans om spelproblemen zelf op te lossen
-
ROL VAN DE LEERKRACHT: Hij/zij besteedt bij iedere kleuter evenveel aandacht aan zijn individuele ontwikkeling zodat hij zijn hoogst mogelijk niveau bereikt Hij/zij kiest de juiste oefenstof met voldoende kans op slagen en met een uitdagend karakter Hij/zij leert voetbalvaardigheden doelgericht aan op een speelse manier, rekening houdend met de belevingswereld en het niveau van de kleuter Hij/zij laat kleuters zelf een spelprobleem oplossen. Hij geeft feedback ná de actie… en niet ervoor. Hij/zij zorgt voor een geleidelijke opbouw van makkelijk naar iets moeilijker Hij/zij differentieert op klasniveau zodat iedere oefening voor elke kleuter uitdagend en uitvoerbaar is.
-
ROL VAN DE KLEUTER: De kleuter heeft vertrouwen in zichzelf en in andere kleuters De kleuter durft initiatief nemen (durven fouten maken)
DE PRAKTIJK
ACTIVATIE
LOOPSPEL ZONDER BAL
NAAM: de wolf en de konijntjes Organisatie: veldje 20m x 30m 11 konijnen en 1 wolf 11 hesjes: hesje achter broek steken Beschrijving: “de wolf lust graag konijnenstaartjes.” Hij gaat proberen een staart te pakken te krijgen: de konijnen proberen uiteraard weg te lopen. Staart afgepakt = nieuwe wolf. Fun: Welk konijn kan zijn staart behouden? Tips: Vertel het verhaal in de taal van het kind
ACTIVATIE
LOOPSPELEN MET BAL
NAAM: KING KONG EN DE KOKOSNOTEN Organisatie: afgebakend veld (15m x 25m) binnen dit veld 3 kleine zones (3mx 3m) Beschrijving: King Kong is de koning v/d jungle. Hij woont in een hele hoge palmboom met veel kokosnoten (blauwe zone; ballen= kokosnoten). King Kong heeft heel veel baby-gorilla’s die in de palmbomen naast hem wonen (rode en gele zone). Als King Kong honger heeft, dan brult hij heel hard wanneer hij aan de palmboom schudt voor kokosnoten. De kokosnoten vallen dan op de grond en de baby-gorilla’s gaan met de kokosnoten lopen. King Kong vindt dit niet leuk en probeert de kokosnoten terug te pakken vooraleer de baby’s in hun palmboom zitten.
1. bal binnenbrengen met handen 2. bal binnenbrengen met voeten VARIANT:
regels blijven hetzelfde; alleen geeft de trainer met een kleur hesje het vak aan waar de gorilla’s naar toe moeten
Na het brullen van King Kong, werpt hij de ballen binnen het afgebakend veld. Op het eerste fluitsignaal mogen de babygorilla’s de ballen (max 2 per kleuter) ophalen en proberen binnen hun gebied te brengen. Bij het tweede fluitsignaal komt King Kong in het veld en probeert een kokosnoot af te pakken door een baby-gorilla te tikken. Getikt = nieuwe King Kong. Fun: Welke King Kong kan het meeste kokosnoten veroveren? Welke baby-gorilla zijn buikje is altijd vol? Tips: Vertel het verhaal in de taal van het kind
ACTIVATIE
LOOPSPEL MET BAL
NAAM: DASSENROOF Organisatie: Afgebakend terrein (grootte afhankelijk van aantal kleuteren) Iedere kleuter een lintje LK heeft extra lintjes Beschrijving: Alle lln hebben een lintje achteraan hun broek hangen. De LLN proberen elkaars lintje te pakken. Wie zijn lintje kwijt is, krijgt van de LK een nieuw staartje & mag opnieuw roven. Fun : Wie heeft de meeste staartjes? Tips: Het spel maximum 2’ laten duren Verschillende herhalingen
ACTIVATIE
LOOPSPEL MET BAL
NAAM: HET SCHIETSPEL Organisatie: Dubbele opstelling (symmetrie) Opstelling volgens tekening 2 groepen Beschrijving: LL leidt de bal met de voet naar de kegels en legt de bal in het midden tussen de kegels en loopt door naar het midden van het terrein. Als de bal stil ligt loopt de LL in het midden naar de bal en trapt op doel. Na het schot sluit hij met zijn bal aan in de groep naast het doel. Fun: Welke ploeg scoort het meeste doelpunten? Welke ploeg scoort het eerst 10 doelpunten. Tips: Grootte doel aanpassen aan niveau van de LLN Doelen maken met kegels Keeper regelmatig wisselen
ACTIVATIE
LOOPSPEL MET BAL
NAAM: plaag de beer Organisatie: Afgebakende ruimte van 15 op 25 meter Kleine zone (5 op 15 meter voor de beer) Grote zone van 10 op 15 meter (= veilig thuis) Beschrijving: De beer heeft potten honing (ballen) langs zich staan en slaapt (in het kleine doel). We gaan trachten de honing naar ons huis te halen. Let op: de beer kan je vangen en dan moet je bij de beer gaan wonen en mee vangen. Fase 1: oog-hand-coördinatie: LLN halen de bal met de hand op. (mogen zelfs 2 ballen meenemen) We laten dit 4x uitvoeren. Fase 2: oog-voet-coördinatie: LLN halen de bal met de voet op.We laten dit 4x uitvoeren. Fun: Wie kan één pot honing met de voet en één met de hand tegelijk meebrengen ? Iedereen mag eens beer zijn. Tips: Variëren met de grootte van het terrein, rekening houdend met aantal LLN
ACTIVATIE
LOOPSPEL MET BAL
NAAM: REIS ROND DE WERELD Organisatie: 2 numeriek gelijke groepen Cirkel diameter 5 meter Startpositie andere ploeg Beschrijving 2 teams tegen elkaar -) team 1 drijft met de bal aan de voet beurtelings rond de wereld (team 2) en roept stop als iedereen geweest is. -) team 2 staat opgesteld in cirkel en werpt/past de bal van LL tot LL. Als bal terug bij eerste LL is heeft het team 1 punt. Fun: Welk team scoort het meeste punten? Tips: Bij ongelijke aantallen doe je als LK mee wanneer bal in cirkel wordt doorgegeven. Als betreffende groep moet drijven rond de cirkel, dan laat je een LL tweemaal aan bod komen.
ACTIVATIE
LOOPSPEL MET BAL
NAAM: ESTAFETTESPEL Organisatie: 2 startposities, 6 kegels voor slalom en 2 kleine doelen Beschrijving: Starten telkens 1e LL van de ploeg op het fluitsignaal van LK. Slalom rond de kegels. Kijken dat je niet tegen elkaar loopt bij het kruisen. Wie eerst scoort, krijgt een punt voor zijn team. Na het trappen op het doeltje, de bal ophalen en terugdrijven en aansluiten bij je groep. 1e maal slalom zonder bal, LK legt bal klaar om te trappen. 2e maal met bal in hand, bal zelf neerleggen en trappen. 3e maal met bal aan voet slalom en aan het potje trappen op doel. Fun: Welk team scoort het meeste punten? Tips: Als iedereen geweest is wisselen van startpositie. Stand bijhouden.
Gebruik kleuren voor kegels: bv.: rode team slalom rond rode kegels en blauwe team rond de blauwe kegels
ACTIVATIE
LOOPSPEL MET BAL
NAAM: GLOEIENDE VOETBALLEN Organisatie: Afgebakende ruimte 30 op 20 meter verdeeld in 2 helften. Op iedere speelhelft een team Meer ballen dan LLN per team Beschrijving: 2 teams met meer ballen dan LLN per groep en elk op één helft van het terrein. Op signaal van de LK trappen de LLN de bal naar de overkant want het is de bedoeling van zo min mogelijk ballen op de eigen helft te hebben. Na 1 minuut legt de LK het spel stil en telt samen met de LLN de ballen, 1 punt per winnend spel. VARIATIES: rollen ipv trappen dribbelen ipv trappen Werken met medecinballen die in het midden liggen. Welke medecinbal ligt op het einde van het spel in welk vak? Fun: Welk team scoort het eerst 5 punten? Tips: Gericht trappen, rollen zodat de bal op helft andere team blijft. Rollen/trappen over de grond.
Alle soorten ballen mogelijk zijn: voetballen, tennisballen, foamballen, …
WEDSTRIJDVORMEN 1+2
DUUR: 10’
WAT VERSTAAN WIJ ONDER EEN WEDTRIJDVORM:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
We hebben een afgebakend terrein We hebben 1 bal We hebben spelers bij een ploeg in balbezit We hebben spelers bij een ploeg in balverlies We hebben minstens 1 groot doel (op school volstaat een handbal doel of zelf gemaakt doel) dat centraal op de achterlijn staat We gebruiken echte wedstrijdreglementen
RICHTLIJNEN: - Laat de spelers vrij spelen. Dribbelen is een kunst die ze alleen kunnen leren door te mogen dribbelen - Stimuleer het individueel voetbalvermogen in balbezit - Probeer meer doelpunten te maken dan je tegenstander
COOLING DOWN
EINDSPEL ZONDER BAL
NAAM: Blinddoekspel Organisatie: Kringopstelling Beschrijving: De LLN zitten in een kring. In het midden zit een geblinddoekte LL. Eén LL uit de kring maakt een geluid. De geblinddoekte LL duidt de richting aan waar het geluid vandaan komt. Variatie: -
Twee LLN uit kring wisselen van plaats. De geblinddoekte LL raadt wie. Eén LL komt voor geblinddoekte LL staan. De geblinddoekte LL moet raden wie.
Fun: Welke geblinddoekte LL heeft de beste oren? Tips: /
COOLING DOWN
EINDSPEL ZONDER BAL
NAAM: Ik ben de weg kwijt Organisatie: Verspreide opstelling Beschrijving: De LLN staan verspreid opgesteld. De geblinddoekte LL zoekt de LK. De medekleuteren zijn hindernissen en begeleiden hem verbaal. De geblinddoekte LL mag geen LL aanraken Fun: Wie vindt als vlugste de weg naar de LK? Tips: /
COOLING DOWN
EINDSPEL ZONDER BAL
NAAM: dokter knoopje Organisatie: Kringopstelling Beschrijving:
De LLN geven een hand aan elkaar. De handen mogen niet losgelaten worden en samen maken ze een moeilijke knoop met armen en benen. Twee LLN moeten de knoop ontwarren. Fun: Welk duo is de beste “dokter knoop”? Tips: /
