1 !
VMBO-BWI, MAAK HET MEE! aan de hand van de bouw van een nieuwe woonwijk
Doel Leerlingen onderbouw VMBO kennis laten maken met het bouwproces en het profiel BWI. "
"
Bouwstenen - trots" - teamwerk" - werkstukken mee naar huis kunnen nemen" - gastlessen" - excursies en bedrijfsbezoeken"
"
Beschikbare tijd Met deze kennismaking worden de leerlingen als het ware in het bouwproces ‘mee genomen’. De kennismaking kan als keuzevak (100-120 uur) worden gegeven. Zijn er minder uren beschikbaar, dan kunnen losse onderdelen eruit worden gepakt zoals ontwerpen in 3D, een krukje maken en decoreren of een bouwbedrijf bezoeken. Het is handig alle gastlessen en excursies vooraf in te plannen en met de bedrijven-organisaties hier structurele afspraken over zien te maken, zodat zij partners worden in dit traject. "
"
De opdracht Ontwikkel een nieuwe woonwijk of straat, maak hier een maquette van (incl. woningen en inrichting omgeving) en geef een beeld van de inrichting van de woningen.!
"
Stappen 1." 2." 3." 4." 5." 6." 7." 8." 9." 10."
"
Introductie" De opdracht" Bouwrijp maken grond" Ontwerp woning" Constructie" Muren en dak" Maquette maken" " Meubelstuk maken " Inrichting woonwijk/straat" " Woonwijk/straat presenteren aan medeleerlingen, ouders, gemeente, pers, …"
Alle documenten zijn te vinden op www.debouwietsvoorjou.nl/docenten-en decanen/vakdocenten
!
"
2
" !
1.
"
Introductie
WELKOM BIJ BWI" • Powerpoint “Intro BWI”. De introductie is tot aan de knip. Bijgevoegd." • Wat gaan we de komende tijd doen? " • Kennis maken met de verschillende onderdelen van Bouw en BWI. ! • Hoe? " • Door met elkaar een nieuwe wijk/straat met woningen te bouwen, waarbij ook de inrichting van de woningen én de inrichting van de omgeving aan bod komen.!
"
HET BOUWPROCES IN GROTE STAPPEN" • Vervolg powerpoint “Bouwen” na de knip. Zie voor toelichting Bijlage I (onderaan document)!
"
DE OPDRACHT" Maak een maquette van een wijk of straat met vrijstaande woningen, richt de omgeving in en geef een beeld van de inrichting van de woningen. De wijk of straat is bestemd voor jonge gezinnen. Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat!” (bijgevoegd)." De opdracht vormt de rode draad om met de verschillende onderdelen van BWI kennis te maken. De uitvoering wordt afgewisseld met bedrijfsbezoeken, gastlessen en doe-activiteiten. "
"
Het eindresultaat is een maquette van een wijk/straat met:" a. daarop de (in groepjes van drie) gemaakte maquettes van de woningen, " b. een ingerichte openbare ruimte."
"
Bij elke woning is:" 1. een plattegrond van zowel de begane grond als van de bovenverdieping" 2. een voorstel voor een inrichting van de woning, " 3. een moodboard voor het interieur en " 4. 3 meubelstukken (elke leerling maakt een meubelstuk)."
"
DE OPDRACHTGEVER" De gemeente waarin de school staat, is in dit geval de opdrachtgever. Zij geeft aan waar de fictieve nieuwe wijk/straat komt, voor wie deze bestemd is en om hoeveel kavels en huizen het gaat. Op school is een ‘tafel’ met een oppervlak zo groot als de plattegrond van de wijk/straat. De gemeente levert de plattegrond aan (zie punt 2). De plattegrond is de basis voor de maquette. De maquettes van de huizen worden hier bij stap 9 op geplaatst."
" " " "
! ! ! !
3 "
" 2.
Maak een wijk of straat met nieuwe woningen
Dit onderdeel is in samenspraak met de gemeente. Is dit te tijdrovend, dan kan de docent de rol van de gemeente overnemen en alles op school doen. Het kiezen van een wijk of straat met kavels kan bijvoorbeeld ook via de site van de gemeente waarop bouwplannen staan aangegeven."
"
VOORAF" De plaats waar de school is gevestigd wordt uitgebreid met een straat/wijkje waaraan vrijstaande woningen gebouwd mogen worden. Het aantal woningen en kavels = het aantal leerlingen/3. De leerlingen werken in groepjes van 3. Een kavel is 400 m2. In welke lengte en breedte, mag de gemeente aangeven. Ook geeft zij aan hoeveel m2 openbare ruimte er is. De gemeente heeft hier zelf al een plattegrond van gemaakt (schaal: 1:50) die na afloop van het bezoek mee naar school kan worden genomen."
"
EXCURSIE NAAR GEMEENTE" Er is een kort filmpje wat ingaat op de procedure rond het verlenen van de omgevingsvergunning. Dit kan als voorbereiding worden getoond en door de docent worden toegelicht. " Zie: ttps://www.youtube.com/watch?v=GmoFeBJch0w. Duur: 1:46 min."
"
Bij de gemeente wordt verteld:" - wat haar rol is bij het ontwikkelen van een ‘nieuwbouwwijk’." - aan welke wet- en regelgeving moet worden voldaan wanneer iemand bij hen komt, die een huis wil bouwen (op hoofdlijnen). Wat is een omgevingsvergunning en wanneer wordt die verleend." - hoe zij nieuwe straten en wijken met woningen, lantaarnpalen e.d. in de plattegrond van de gemeente opmeet en intekent. Hoe worden kavels uitgezet en gebouwen ingemeten? Wie doet dat? Kan deze persoon erbij zijn en kort over zijn/haar beroep vertellen? " - over de nieuw te ontwikkelen wijk of straat. De gemeente geeft hier een toelichting op. De woningen worden voor (jonge) gezinnen, dus de inrichting van de straat/wijk moet hierbij aansluiten. De gemeente geeft een plattegrond van de nieuw te ontwikkelen straat mee. In deze plattegrond staan de kavels aangegeven."
"
DOE-ACTIVITEIT BIJ GEMEENTE" Rechte lijnen uitzetten met Total Station onder begeleiding van landmeter(s) en docenten. "
"
TERUG OP SCHOOL" - Op een grote tafel de plattegrond van de gemeente met kavels uitspreiden en vastzetten " - Leerlingen bespreken met elkaar hoe de straat eruit moet komen te zien (Zie Opdracht “Bouw jullie eigen straat!”, stap 1)." - Elk groepje leerlingen mag een kavel uitkiezen."
" WAT HEBBEN ZE GELEERD?" " " !
!
4 "
" 3. "
Bouwrijp maken grond
VOORAF" Voordat er gebouwd kan worden, moeten er eerst buizen voor riool, gas, water en afvoer van hemelwater in de grond worden aangelegd. Zo ook kabels voor elektriciteit en tv. Hoe gaat dit in z’n werk? Waar moet je op letten? En hoe sluiten alle buizen en kabels later aan op de woning?" Ook is het belangrijk te weten of de bodem stevig genoeg om op te kunnen bouwen?" Welke grondsoort (zand, klei, veen) is stevig genoeg om op te kunnen bouwen? (zand)" Als er niet een zandlaag aan de oppervlakte ligt, hoe kun je dan op zand bouwen? (heipalen)" Hoe bepaal je de lengte van de heipalen? (sonderen) "
"
FILMPJE KLOKHUIS " Het Klokhuis heeft in Almere een eigen Klokhuis laten bouwen. Kinderen hebben ideeën aangeleverd voor het ontwerp. Een architect heeft deze ideeën bij elkaar gebracht en er een definitief ontwerp van gemaakt. Het Klokhuis volgt de bouw van het klokhuis. De volgende link gaat over het bouwrijp maken van grond. Duur: 14.25 minuten." Link: http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/1458/Het%20Klokhuis%20bouwt%3A%20Bouwrijp"
"
EXCURSIE NAAR EEN INFRA-BEDRIJF" Bedrijf gaat kort in op (max. 15 minuten):" - activiteiten bedrijf " - de beroepen die daarbij komen kijken."
"
DOE-ACTIVITEIT BIJ INFRA-BEDRIJF" De activiteiten worden in carrousel-vorm gedaan. De leerlingen worden evenredig over het aantal activiteiten verdeeld. Na circa 15 minuten wordt er gewisseld. Bij elke activiteit is een medewerker van het bedrijf die de doe-activiteit uitlegt, aangeeft wat het doel is en de activiteit begeleidt." Mogelijke activiteiten:" 1." even op de graafmachine (en graven?)" 2." kunststof buizen aan elkaar verbinden. Hoe doe je dat?" 3." kabels en leiding lokaliseren" 4." met een grondboor sonderen/in de grond boren (bijv. een meter). " " Welke grondsoorten haal je boven? Kom je ook zand tegen? Zo ja, op welke diepte?" 5." grond vlak maken en stukje straten" 6." calculeren (zie bijlage: calculatie fietspad)"
"
TERUG OP SCHOOL" DOE-ACTIVITEIT: Geef in de plattegrond van de straat met draden en rietjes aan waar de buizen en kabels gaan komen. Geef ook aan waar de kabels/buizen bij de woning naar boven komen?" " WAT HEBBEN ZE GELEERD?" " ! !
5
" ! " 4.
Ontwerp woning
Het ontwerp van de woning geeft een beeld van hoe het huis er uit kan komen te zien. Eerst in een schets. Een schetsontwerp kun je snel aanpassen. Zo kun je wat ideeën snel en eenvoudig op papier zetten. Is de schets akkoord, dan wordt er een 3D-tekening op de computer van gemaakt."
"
OP SCHOOL" DOE-ACTIVITEIT" - Elk groepje maakt een schetsontwerp van de buitenkant van de woning (4 zijden) die zij op de kavel willen gaan bouwen. Daarbij moet rekening worden gehouden met de voorwaarden van de gemeente en het programma van eisen. Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 2.! - is iedereen het er over eens dat dit het ontwerp is? Zet het dan over naar een tekening op schaal. Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 3. Doe dit met een 3D-tekenprogramma zoals Sketch Up."
"
GASTLES ARCHITECT OF TECHNISCH TEKENAAR" De architect/technisch tekenaar vertelt kort " -" waarom hij/zij voor dit beroep heeft gekozen" -" hoe hij/zij dit is geworden" -" wat hij/zij doet en in zijn/haar werk enthousiast van wordt" Vervolgens bekijkt de architect/technisch tekenaar de ontwerpen en schaaltekeningen van de leerlingen en geeft advies."
" WAT HEBBEN ZE GELEERD?" " " " " " " " " " " " " " " " " " ! !
!
6
" " 5.
Constructie
Een gebouw of brug of …. moet goed stevig zijn. Het moet veel mensen of bijvoorbeeld auto’s kunnen houden of bij storm niet zomaar in elkaar waaien. Hoe doe je dat? Hoe maak je sterke constructies?"
"
OP SCHOOL" Intro: Willem Wever: hoe maak je een gebouw of een brug stevig?
https://www.youtube.com/watch?v=Wp5lzvzQy2g"
"
DOE-ACTIVITEIT: " In groepjes van 3. De indeling van de groepjes kan anders zijn dan bij het maken van de maquette. " Afhankelijk van de beschikbare tijd kunnen één of meerdere opdrachten worden gedaan. Dit kan in carrouselvorm van bijvoorbeeld een half uur per activiteit. De resultaten van opdracht 1 (zie hieronder) kunnen blijven staan en aan het einde van de les worden bekeken. Opdracht 2 en 3 kunnen weer worden afgebroken voor de volgende groep. Dit scheelt in benodigd materiaal."
"
1.!
Welk groepje bouwt de hoogste toren?! - met spaghetti en spekjes https://www.youtube.com/watch?v=a2V3e0oAz5g
Nodig: voldoende spaghetti en spekjes per groepje.
Welk groepje bouwt binnen 10 minuten de hoogste toren?
" " " - of van papier? https://www.youtube.com/watch?v=t1Xs-WUDOUo
Nodig: A4 papier, schaar en lijm of oude kranten (= hergebruik) deze oprollen en met elastiekjes verbinden.
"
2.! " " " " "
Bouw een Da Vinci brug met stokjes. Hoeveel gewicht kan de brug houden?! https://www.youtube.com/watch?v=rmlnle4pGs0 of " https://www.youtube.com/watch?v=c4Pcv1uNIdM" Nodig: voldoende latjes/stokjes van gelijke lengte.
Welk groepje bouwt in 15 minuten de stevigste brug? Welke brug kan het meeste gewicht dragen?"
3.! "
Steiger bouwen en leren over veiligheid.! Nodig: steigerbouwmateriaal en begeleiding."
"
" WAT HEBBEN ZE GELEERD?" " " " ! ! !
!
7
" !
6.
Muren en dak (bekleding huis)
Een huis heeft muren en een dak. Wat is hun functie? De bewoners warm en droog houden." Maar hoe houd je de warmte binnen? Stenen transporteren namelijk warmte." Door dubbele muren met stilstaande lucht ertussen. Stilstaande lucht transporteert geen warmte. Daarom ook dubbel glas. Nog beter is het om tussen muren bijvoorbeeld piepschuim of steenwol te doen. Wat kun je nog meer aan energiebesparing doen?"
"
OP SCHOOL" Intro: Filmpje Klokhuis " http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/1486/Het%20Klokhuis%20bouwt%3A%20Muren" Duur: 14:33 minuten."
"
GASTLES TIMMERMAN: ! - vertelt kort over zijn/haar beroep, waarom timmerman geworden, hoe timmerman geworden en dagelijkse werk (een persoonlijk verhaal) " - begeleidt bij de Doe-Activiteiten."
"
DOE-ACTIVITEITEN: " In groepjes. De indeling kan anders zijn dan bij het bouwen van de maquette." De activiteiten worden in carrouselvorm gedaan." 1. metselen" 2. dakpannen leggen" 3. met meetapparatuur energielekken in school opsporen en noteren. Waar zitten de lekken vooral en hoe los je het op? De ROC’s hebben dergelijke meetapparatuur." 4. planning-opdracht (zie bijlage: werkschema bouw huis)!
" "
ÓF OP BEZOEK NAAR EEN BOUWBEDRIJF" met" - introductie van de aannemer over de activiteiten van het bedrijf" - wie er werken (beroepen)" - rondleiding" - doe-activiteiten (in overleg met de aannemer)" - speeddates met professionals." Een bedrijfsbezoek duurt ongeveer 1,5 - 2 uur."
" WAT HEBBEN ZE GELEERD?" " " " " " "
"
8 "
" 7. "
Maquette van eigen ontwerp maken
OP SCHOOL" DOE-ACTIVITEIT:" - Maak een maquette van de buitenkant van het huis
Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 4! - Maak een plattegrond van de binnenkant. Zowel van de begane grond als van de eerste verdieping en teken een inrichting.
Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 5! - Maak een moodboard voor de inrichting van het huis en van de tuin.
Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 6!
"
Een moodboard geeft een beeld van een inrichting. Het is een hulpmiddel waarmee je keuzes kunt maken en waarmee een idee over inrichting, sfeer en kleuren tastbaarder wordt. Je verzamelt allerlei afbeeldingen, teksten en kleuren die de sfeer van de woning weergeven. En van die afbeeldingen, teksten en kleuren maak je een collage. Hieronder enkele voorbeelden."
" " Nodig: oude woonmagazines, oude kleurenwaaiers (van de schilder), schaar, lijm en A3-papier om op te plakken. Uit de woonmagazines en kleurenwaaiers mag geknipt en gescheurd worden. Leerlingen kunnen zelf eventueel stoffen of ander materiaal meenemen."
"
GASTLES WONINGINRICHTER." - vertelt kort over zijn/haar beroep, waarom woninginrichter geworden, hoe woninginrichter geworden en dagelijkse werk (een persoonlijk verhaal)." - bekijkt de moodboards en geeft advies."
" WAT HEBBEN ZE GELEERD?" "
9
" "
8.
Meubelstuk (van hout) maken en decoreren
Bijvoorbeeld een krukje of iets eenvoudigers. In de stijl van de inrichting van de woning. De leerlingen kunnen bestaande opdrachten uitvoeren of zelf iets bedenken en uitvoeren. Zie voor opdrachten en ideeën:" http://www.ontdekhout.nl/?page=klusopdrachten" http://www.centsation.nl/creatieve-ideeen/knutselen-met-hout-verf-en-fotos/" http://www.welke.nl/lookbook/MarMeer/Maken-Doen-Knutselen" http://www.verftechnieken.nl/sjabloneren.html"
" "
"
" " " " " " " "
"
10
" " 9. "
Woningen op maquette plaatsen en inrichten tuin en openbare ruimte.
OP SCHOOL" DOE-ACTIVITEIT: " - Plaats de maquettes van de huizen op de kavels in de wijk/straat.
Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 7" - Richt de wijk/straat in.
Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 8" - Geef in 150-200 woorden aan waarom jullie voor deze inrichting hebben gekozen
Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 9!
" "
10.
Presenteren nieuwe ‘woonwijk’
Hoe ziet de straat met nieuwe woningen eruit? De klas presenteert het resultaat inclusief bijbehorende plattegronden van de woningen, moodboards, motivaties en werkstukken aan de school, familie, de gemeente en natuurlijk de pers! " Zie opdracht “Bouw jullie eigen straat”, stap 10!
" " " " " !
" " " " " " " " " " " " "
!
" ! ! !
11 "
BIJLAGE I Het bouwproces in grote stappen
" "
Zie powerpoint “Bouwen” • Bouwen: waar begint het mee? De opdrachtgever. De opdrachtgever wil een nieuwe woning laten bouwen.
" • Kan hij of zij zomaar gaan bouwen? Nee, er moet eerst een ontwerp en bouwplan komen.
"
• wie maakt dat? De architect. " • De opdrachtgever heeft een aantal eisen waaraan zijn woning moet voldoen. Bijvoorbeeld: geschikt zijn voor 4 personen om in te wonen (vader, moeder en 2 kinderen), 3 slaapkamers, woonkeuken, bijkeuken en garage. Stijl: modern. Budget: maximaal € 250.000,-. En de woning mag niet meer dan de helft van de kavel in beslag nemen." • De architect maakt, rekening houdend met de eisen van de opdrachtgever, op de computer een ontwerp in 3D. Vind de opdrachtgever het ontwerp goed, dan wordt van dat ontwerp een technische tekening maken. In die tekening staat precies waar wat moet komen en met welke materialen gebouwd moet worden (bestek). Op basis daarvan kan weer berekend worden hoe duur de bouw van de woning gaat worden.
"
• Kan er dan worden gebouwd? Nee. Er zijn vergunningen van de gemeente voor nodig.
"
• Dan? Nee, de opdrachtgever wil natuurlijk ook tv kunnen kijken, naar de wc kunnen gaan, zich kunnen douchen, kunnen koken en een verwarmd huis hebben. Er moeten dus buizen voor riolering, water en gas naar het huis liggen én kabels voor tv, elektriciteit, en dergelijke. Dat moet eerst in de grond liggen voordat er kan worden gebouwd.
"
• Dan misschien? Ja! Waar begint dat mee?" • fundering" • muren opbouwen (natuurlijk ook ramen en deuren e.d. plaatsen)" • vloer 1ste verdieping" • muren verder opbouwen" • vloer 2de verdieping" • dak." • Electriciteit, water en gasleidingen aanleggen en verwarming plaatsen" • stuken en schilderen" En klaar is Kees."
"
• Het stuken en schilderen is ook al onderdeel van de inrichting. Hoe wil de opdrachtgever zijn huis verder ingericht hebben? Wat is zijn smaak?
"
• Buiten, om het huis heen moet ook de stoep en tuin worden ingericht. Daarvoor schakelt de opdrachtgever een tuinbedrijf en stratenmaker in. De gemeente zorgt voor de inrichting van de Openbare Ruimte.
