VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
ENGELS Derde graad BSO KANTOOR VERKOOP
Brussel – Licap: D/2002/0279/056 – september 2002
Deze brochure bevat het leerplan AV Engels voor de studierichtingen
‘Kantoor’ – derde graad BSO Eerste leerjaar: 2 (+1) uur/week Tweede leerjaar: 2 (+1)uur/week
‘Verkoop’ – derde graad BSO Eerste leerjaar: 2 uur/week Tweede leerjaar: 2 uur/week
AV Engels D/2002/0279/056
2
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
INHOUD
1
BEGINSITUATIE ..................................................................................... 5
2 2.1 2.2 2.3
INLEIDING BIJ HET LEERPLAN ........................................................ Een open leerplan ...................................................................................... Van leerplan tot werkplan ........................................................................ Vreemdetalenonderricht in BSO..............................................................
3
ALGEMENE DOELSTELLINGEN........................................................ 6
4
ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN .............. 7
5 5.1 5.2 5.3 5.4
LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN ...................................... 7 Luisteren .................................................................................................. 7 Spreken .................................................................................................. 8 Lezen .................................................................................................. 11 Schrijven ..................................................................................................12
6
TAALSITUATIES EN WOORDVELDEN.............................................14
7
UITBREIDING..........................................................................................15
8
EVALUATIE .............................................................................................15
9
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN..............................................16
10
BIBLIOGRAFIE .......................................................................................16
AV Engels D/2002/0279/056
3
5 5 5 6
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
1
BEGINSITUATIE
De leerlingengroep die de derde graad 'Kantoor' of ‘Verkoop’ aanvat, is doorgaans vrij homogeen, alhoewel de realiteit in een aantal gevallen wel eens anders kan uitvallen. Deze leerlingen hebben geleidelijk aan hun studiekeuze gemaakt en richten zich bewust op het verwerven van een beroepskwalificatie. De meesten volgden in de tweede graad 'Kantoor' of ‘Verkoop’; toch komen enkelen over uit een TSO-studierichting met handel en talen. Normaal hebben ze allen minimum 2 uur Engels per week gevolgd. Het is evenwel wenselijk bij het begin van de derde graad te trachten een beeld te krijgen van de verworven kennis Engels van de klasgroep. Daarvoor raadpleegt de leraar het leerplan Engels tweede graad BSO, en neemt hij een niveautoets af waarbij de vaardigheden worden getest zoals ze in het leerplan van de tweede graad worden vermeld. Een dergelijke toets heeft slechts een informatieve functie. Hij helpt de leraar een gemeenschappelijk basisniveau te bepalen. Hierbij kan worden aangeknoopt om de leerdoelen van de derde graad te realiseren; bovendien krijgt de leraar informatie over de hiaten waaraan hij moet verhelpen.
2
INLEIDING BIJ HET LEERPLAN
2.1
Een open leerplan
Uit de beginsituatie blijkt duidelijk dat er toch enkele verschillen bestaan tussen de leerlingen wat onder andere hun intellectuele mogelijkheden, hun schoolloopbaan, hun motivering betreft. Deze verschillen kunnen bovendien nog eens worden versterkt door de socio-culturele situatie van elke school afzonderlijk. Wat volgt is een leerplan dat voldoende open is. Per taalvaardigheid zijn de doelstellingen en de leerinhouden aangegeven die de leerlingen moeten bereiken, maar beide blijven als gevolg van de beginsituatie behoorlijk algemeen. Welke doelen les na les moeten worden bereikt, zal concreet vorm krijgen in het werkplan van de onderwijsgevenden. 2.2
Van leerplan tot werkplan
Een leerplan is geen werkplan. Er is niet uit af te leiden wat er les na les in de klas moet gebeuren. Men moet het leerplan eerder zien als een baken waarop het didactisch handelen met leerlingen moet worden afgestemd. Ook een leerboek, zoals dat door de educatieve uitgevers wordt aangeboden, is geen werkplan. Leerboeken worden wel vaak als zodanig voorgesteld, maar ze kunnen onvoldoende rekening houden met de eigen aard en mogelijkheden van de verschillende leerlingen. Een werkplan vertrekt van het leerplan en houdt verder rekening met factoren als: de leerling zelf (cf. beginsituatie), de beschikbare uitrusting, de socio-culturele omgeving van de school, de stage van de leerlingen enz. Het verdient aanbeveling dat zij zich met collega's over hun werkplannen beraden, over de verschillende leerjaren heen.
AV Engels D/2002/0279/056
5
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
De concrete werkplannen zullen tenslotte voldoende differentiatie voorzien om elke leerling volgens eigen mogelijkheden zo ver mogelijk te laten vorderen. 2.3
Vreemdetalenonderricht in BSO
De behoeften bij het onderricht van een vreemde taal in het BSO manifesteren zich uitsluitend op het terrein van de praktische taalvaardigheid. Met taalvaardigheid wordt bedoeld de vaardigheid om de taal te gebruiken binnen communicatieve situaties, zowel algemene als situaties eigen aan het beroepsveld. Binnen deze taalvaardigheid is de interpretatievaardigheid prioritair; het gaat om het begrijpen van wat wordt gezegd of geschreven. Op de tweede plaats komt de taalproductie. Het gaat om het verstaanbaar overbrengen van een boodschap, op een eenvoudige, niet complexe wijze.
3
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
3.1 Zoals in de inleiding reeds gezegd werd, richten de leerlingen zich bewust op het verwerven van een beroepskwalificatie. In het kader van de internationalisering op tal van vlakken is de Engelse taal – meer dan ooit - een onmisbaar element. Hoewel een aantal leerlingen uiteindelijk nog een specialisatiejaar zal volgen (bijvoorbeeld Kantooradministratie en gegevensbeheer BSO of Winkelbeheer en etalage BSO derde leerjaar derde graad), richt de studie van het Engels in de derde graad zich - naast het bevorderen van de algemene omgangstaal - op de beheersing van beroepsgerichte kennis en vaardigheden. De beroepsgerichte taalbeheersing moet de leerlingen in staat stellen in voorspelbare beroepssituaties in bedrijven, in handelszaken, in diensten of instellingen, te functioneren: − als betrokkene bij de verkoop of dienstverlening, − als lid van een onthaaldienst, − als lid van een secretariaat. De leraar zal zich in het na te streven beheersingsniveau steeds bewust zijn van het eigen profiel en de specifieke mogelijkheden van de leerling in het beroepssecundair onderwijs. 3.2 De beheersing van een algemene omgangstaal is erop gericht de leerlingen ook in situaties buiten de enge beroepssfeer van dienst te zijn, bv. als reiziger, als gesprekspartner in een groeiend Europa ... 3.3 Communicatieve doelstellingen hebben voorrang op doelstellingen, geformuleerd binnen de grammaticale component.
AV Engels D/2002/0279/056
6
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
3.4 De karakteristieke methode bij het aanleren van een vreemde taal maakt het vak Engels bijzonder geschikt om belangrijke attitudes te helpen verwerven, zoals communicatiebereidheid, openheid, spreekdurf, spreekbereidheid en begrip voor andermans pogingen tot communicatie. 3.5 De doelstellingen in het BSO zijn overwegend concreet en praktisch. Er wordt geen rechtstreekse intellectuele vorming beoogd via inzichtelijke, abstraherende taalverwerving. De incidentele intellectuele vorming wordt nochtans niet uitgesloten. Ze kan voorwerp uitmaken van uitbreidingsdoelstellingen.
4
ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
4.1 De leraar houdt het volume van de aangeboden leerinhouden beperkt. Hij neemt de mogelijkheden van de klasgroep hierbij in acht zonder afbreuk te doen aan de specifieke doelstellingen en leerinhouden. 4.2 In het BSO zet men kleine leerstappen, leert men via taalmodellen, ontdekt men geleidelijk regelmatigheden, vermijdt men zoveel mogelijk omslachtige grammaticale terminologie ... 4.3 De verschillende taalvaardigheden moeten in de lessen zoveel mogelijk geïntegreerd voorkomen, hoewel in de les de aandacht sterker kan uitgaan naar één of meer vaardigheden of taalaspecten.
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN, LEERINHOUDEN, PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
5.1
Luisteren
5.1.1
Doelstellingen
− −
Begrijpen van correct gesproken, eenvoudig Engelse ‘teksten’ (door de leraar, op cassette of cd-rom door 'native speakers' , niet te complexe videofragmenten) Beluisteren van eenvoudige beroepsgerichte en algemene opdrachten en deze eventueel uitvoeren.
5.1.2 −
Leerinhouden
Luisteroefeningen met het oog op het verwerven van een goede uitspraak en een goede intonatie.
AV Engels D/2002/0279/056
7
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
−
Luisteroefeningen met het oog op begrijpen en/of uitvoeren; deze oefeningen omvatten zowel algemene als beroepsgerichte elementen.
Voor de derde graad ‘Verkoop BSO’ − vragen van klanten in een eenvoudig verkoopsgesprek begrijpen; − een eenvoudig telefoongesprek begrijpen en gepast reageren, bijv. een bestelling noteren; − mondelinge mededelingen aan het publiek (station, luchthaven, manifestaties ...); − mondelinge inlichtingen van algemene aard (openbaar vervoer, theaterbezoek ...). Voor de derde graad ‘Kantoor BSO’ − telefoongesprekken; − opdrachten vanwege werkgever; − vragen vanwege klanten; − mondelinge mededelingen aan het publiek (station, luchthaven, manifestaties ...); − mondelinge inlichtingen van algemene aard (openbaar vervoer, theaterbezoek ...). 5.1.3
Didactische wenken
−
Door middel van auditieve boodschappen, telefoongesprekken, interviews, dialogen ... ingesproken op cassette /cd-rom door 'native speakers' - worden de leerlingen vertrouwd gemaakt met het natuurlijke spreekritme en de juiste intonatie.
−
De leraar bepaalt bij het aanbieden van luisteroefeningen vooraf duidelijk wat van de leerlingen wordt verwacht. Hij bepaalt met andere woorden welke deeldoelstellingen worden nagestreefd (bv. intonatie bij tag-questions; wennen aan het spreekritme van 'native speakers', het globaal (skimmen) of selectief (scannen) begrijpen van de tekstinformatie.. In functie daarvan kiest hij de aard van de luisteroefeningen en/of -opdrachten, bepaalt hij de lengte en moeilijkheidsgraad ervan, en de frequentie, nodig om de deeldoelstelling te bereiken.
−
Alle moderne media worden best ingeschakeld om de ontwikkeling van de luistervaardigheid van de leerlingen te ondersteunen: het gebruik van cassetterecorder of cd-speler is vanzelfsprekend, maar ook vooraf opgenomen en didactisch verwerkte korte tvfragmenten van BBC-programma’s brengen een stuk wereld in de les: ze zijn niet alleen bijzonder motiverend en boeiend voor leerlingen, maar maken door de visuele ondersteuning het begrijpen stukken makkelijker.. Voorbeelden rond alledaagse thema’s als koken, decoratie, huis en tuin, mode… (House Invaders, Garden Invaders/BBC1) werden reeds met succes in het beroepsonderwijs uitgeprobeerd.
5.2
Spreken
5.2.1
Doelstellingen
−
Eenvoudig tekstmateriaal hardop lezen met als doel het verbeteren van de uitspraak, de intonatie, het spreekritme en het verhogen van de spreekdurf.
AV Engels D/2002/0279/056
8
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
−
Een eenvoudig gesprek voeren, zowel rechtstreeks als telefonisch, zowel algemeen als beroepsgericht.
5.2.2
Leerinhouden
Voor de derde graad ‘Kantoor BSO’ −
− − −
Telefoneren: de telefoon opnemen en zichzelf, het bedrijf, de instelling, de dienst ... kenbaar maken spellen van een naam of adres gesprekken aanvragen doorverbinden eenvoudige gegevens opvragen op eenvoudige vragen antwoorden Een memo verwoorden Een afspraak maken., verplaatsen, afzeggen Onthalen begroeten en gepast afscheid nemen vragen wat men zoekt, welke dienst men wenst, met wie men wenst te spreken ... informeren naar afspraken informatie verstrekken in verband met spreekuren, bezoekuren laten plaatsnemen, doen wachten, drank en/of lectuur aanbieden ... begeleiden, doorverwijzen inlichtingen verstrekken van algemene aard (aanwijzen van het station, de bushalte, de apotheek ...)
−
Vragen naar gegevens en documenten: persoonsgegevens (naam, adres, leeftijd, beroep, werkgever …) medische gegevens (bloedgroep, allergieën …) documenten (identiteitskaart, SIS-kaart)
−
Algemeen: Op reis: een reisbureau contacteren een hotel reserveren, annuleren aankopen doen, prijzen lezen zich behelpen in hotel of eethuizen de weg vragen autopech/ ziekte
Voor de derde graad ‘Verkoop BSO’ −
een eenvoudig verkoopgesprek voeren vragen wat de klant wenst eenvoudige informatie geven over alledaagse producten prijs kunnen correct weergeven klant op gepaste manier onthalen en afscheid nemen
−
Telefoneren: de telefoon opnemen en zichzelf, het bedrijf, de instelling, de dienst ... kenbaar maken spellen van een naam of adres
AV Engels D/2002/0279/056
9
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
gesprekken aanvragen Engelse standaardzinnen gebruiken om een gesprek aan te nemen, af te ronden, door te schakelen eenvoudige gegevens opvragen een eenvoudige bestelling kunnen doorgeven op eenvoudige vragen antwoorden een memo verwoorden. −
een afspraak maken, verplaatsen, afzeggen
−
onthalen begroeten en gepast afscheid nemen vragen wat men zoekt, welke dienst men wenst, met wie men wenst te spreken ... informeren naar afspraken informatie verstrekken in verband met spreekuren, bezoekuren laten plaatsnemen, doen wachten, drank en/of lectuur aanbieden ... begeleiden, doorverwijzen inlichtingen verstrekken van algemene aard (aanwijzen van het station, de bushalte, de de apotheek ...)
−
Afrekenen: een prijs of het te betalen bedrag opgeven een rekening verduidelijken, narekenen de betaalwijze aanduiden (speciën, cheque, overschrijvingen ...) vragen om gepast geld ...
−
Algemeen: Op reis: een reisbureau contacteren een hotel reserveren, annuleren aankopen doen zich behelpen in hotel of eethuizen de weg vragen autopech, ziekte
5.2.3
Didactische wenken
Gezien de communicatieve doelstellingen voorrang hebben, zorgt de leraar ervoor dat de leerlingen zoveel mogelijk de gelegenheid krijgen de mondelinge taalvaardigheid te oefenen. De leerinhouden vereisen trouwens veelvuldig oefenen. De leraar zal daartoe: − in elke les het spreken aan bod laten komen; − steunen op aangeleerde modelzinnen binnen bepaalde gesprekssituaties; − variatie brengen in de oefeningen; − voorrang geven aan veelvuldig kort oefenen; − systematisch, volgens het vorderen van de leerlingen, de moeilijkheidsgraad verhogen; − allerlei hulpmiddelen kunnen worden gebruikt om het spreken zelf te ondersteunen: cd-rom om thuis na te oefenen, opgavenkaarten met sleutel om eenvoudig rollenspel te ondersteunen.
AV Engels D/2002/0279/056
10
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
5.3
Lezen
5.3.1
Doelstellingen
− − −
Van eenvoudig tekstmateriaal de hoofdgedachte geven in het Nederlands (basis), eventueel in het Engels (uitbreiding). Gerichte informatie uit eenvoudige teksten halen en deze weergeven in het Nederlands (basis), eventueel in het Engels (uitbreiding). Handelsbrieven, telefaxberichten ... klasseren, bezorgen aan een bepaalde persoon, een afdeling. E-mailberichten ‘filteren’ en doorgeven.
5.3.2
Leerinhouden
Voor de derde graad ‘Kantoor BSO’ − − − −
algemene en beroepsspecifieke dialogen begrijpend lezen memoberichten, eenvoudige brieven en e-mailberichten begrijpen in functie van klasseren en verdelen binnen een bedrijf tekstbegrip demonstreren door de hoofdgedachte van de tekst – ook op computer – weer te geven (basis: in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels). tekstbegrip demonstreren door gericht informatie – ook op computer - te zoeken.(basis in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels). vertrouwd geraken met handelsbrieven, telefaxberichten ... in functie van klasseren, verdelen binnen een bedrijf ...
Voor de derde graad ‘Verkoop BSO’ − − −
algemene en voor het beroep specifieke gesprekken en dialogen begrijpend lezen tekstbegrip demonstreren door de hoofdgedachte van een tekst – ook op computer weer te geven (basis: in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels). tekstbegrip demonstreren door gericht informatie te zoeken – ook op computer (basis: i in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels).
5.3.3 − − −
Didactische wenken
Leesactiviteiten als doel op zich zijn geen doelstelling in dit leerplan; de leesactiviteiten staan steeds in functie van andere vaardigheden (zoals geformuleerd bij de doelstellingen). Het tekstmateriaal blijft ook in de derde graad eenvoudig van bouw, van woordenschat, van zinsconstructie, en beperkt in lengte. Men zal afwisseling voorzien in de tekstsoorten: verhalende teksten, zakelijke teksten, korte, actuele teksten, advertenties, liedteksten ... Het is zeker ook aan te bevelen de leerlingen teletekst, namelijk CEEFAX, te leren raadplegen. Teletekst geeft inlichtingen die reizigers nodig kunnen hebben. De leerlingen kunnen de informatie weergeven in het Nederlands of als uitbreiding in het Engels.
AV Engels D/2002/0279/056
11
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
−
−
Om de motivatie van de leerlingen te verhogen verdient het aanbeveling op regelmatige tijdstippen interessant materiaal via de computer te verwerken: zie bijvoorbeeld de website http://www.bbc.co.uk . Raadpleeg de alfabetische index voor de meest uiteenlopende onderwerpen ook op eenvoudig niveau. Speciale taalpakketten zijn te vinden onder de rubriek ‘Learning – Learning English’ Het tekstmateriaal kan uitstekend worden aangewend om concentrisch (thematisch) te werken, dit wil zeggen dat de andere taalvaardigheden worden gekoppeld aan de aangeboden teksten.
5.4
Schrijven
5.4.1
Doelstellingen
−
− − − − − − − −
Na voorbereiding eenvoudige dictees foutloos schrijven. De teksten voor het dictee staan steeds in functie van de doelstellingen specifiek voor ‘Kantoor’ of ‘Verkoop’ en bevatten dus functionele schrijfopdrachten, bijvoorbeeld bestelling noteren voor ‘Verkoop’ of memo schrijven voor ‘Kantoor’, nota’s nemen naar aanleiding van een gelezen tekst. Eenvoudige zinnen bouwen met opgegeven woorden. In de les behandelde teksten (zakelijke en/of fictieve teksten) en zakelijke brieven per alinea samenvatten. Basis: in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels. Eenvoudige, gerichte vragen en/of antwoorden in verband met telefoneren, een afspraak maken, onthalen, gegevens opvragen, afrekenen ... opschrijven. Met opgegeven sleutelwoorden een eenvoudige beroepsgerichte tekst (brief, telefaxbericht ...) opstellen. Een e-mailbericht schrijven. De lay-out van een zakelijke brief verzorgen na opgave van de volledige briefinhoud. Een eenvoudige vertrouwelijke brief schrijven volgens model. De basisgrammatica toepassen in de productieve taalopdrachten.
5.4.2
Leerinhouden
Voor de derde graad ‘Kantoor BSO’ − − − − − − − −
Eenvoudige functionele dictees Eenvoudige standaardzinnen bouwen.die in beroepsspecifieke situaties worden gebruikt Teksten (zakelijke en fictieve) en zakelijke brieven samenvatten (basis: in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels) Eenvoudige elementen van telefoneren, afspraken maken, onthalen, gegevens opvragen, afrekenen ... opschrijven (in een memobericht bijv.) Eenvoudige beroepsgerichte teksten opstellen Lay-out van een zakelijke brief (volgens de norm NBN Z 01-002 - Indelen en typen van documenten). De vertrouwelijke brief. Basisgrammatica
AV Engels D/2002/0279/056
12
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
Voor de derde graad ‘Verkoop BSO’ − − − − − − − −
Eenvoudige functionele dictees, zoals bijv. een bestelling noteren, een memo maken Eenvoudige standaardzinnen bouwen.die in bijvoorbeeld verkoopsituaties worden gebruikt Teksten (zakelijke en fictieve) en zakelijke brieven samenvatten (basis: in het Nederlands, uitbreiding: in het Engels) Eenvoudige elementen van telefoneren, afspraken maken, onthalen, gegevens opvragen, afrekenen ... opschrijven (in een memobericht bijvoorbeeld) Eenvoudige beroepsgerichte teksten opstellen. Lay-out van een zakelijke brief (volgens de norm NBN Z 01-002 - Indelen en typen van documenten) De vertrouwelijke brief Basisgrammatica
Grammatica staat steeds in functie van een correcter taalgebruik en is als dusdanig geen doel op zich. De consequenties van deze stelling zijn: − − −
dat grammaticale leerinhouden zich aanbieden bij het oefenen van communicatieve vaardigheden; de grammaticale ondersteuning wordt doorgaans geïntegreerd aangebracht, soms beperkt systematisch dat de leerlingen de grammatica die ze aangeboden krijgen moeten kunnen toepassen; ze moeten geen regels formuleren en geen moeilijke Engelse grammaticale terminologie gebruiken dat bij de evaluatie 'grammatica op zich' onbelangrijk is
5.4.3 −
− −
−
−
Didactische wenken
De leerlingen moeten niet te veel tijd besteden aan de opbouw van tabellen, het inductief afleiden van de regel en het kopiëren van grammaticaregels. De grammaticale regels worden best verduidelijkt via de moedertaal, via een voorbeeld-als-regel (het voorbeeld fungeert als uitgangspunt om gelijkaardige structuren te genereren) of kan gewoon als idioom worden van buiten geleerd. Visuele ondersteuning is uiterst zinvol en verdient vanuit leerpsychologisch standpunt dan ook alle aanbeveling. Het geregeld herhalen van aangeleerde structuren is noodzakelijk. Schrijfvaardigheid wordt het beste aangeleerd door uit te gaan van de leesvaardigheid. De leerlingen moeten eerst vertrouwd worden gemaakt met de nieuwe schrijfvorm. Daarop volgt het sterk gericht inoefenen dat later in een vrijere vorm van schrijven kan uitmonden. Het herlezen, het verbeteren en het opnieuw schrijven van eigen teksten verdient de nodige aandacht. Peer-correction (leerlingen verbeteren elkaars teksten) met gebruik van perfecte voorbeelden zoals grammatica en woordenlijsten of woordenboek verdient de nodige aandacht: het stimuleert het zelfvertrouwen van de leerlingen en kan hen helpen om op het eenvoudige taalniveau dat van hen wordt verwacht, zelfstandiger te functioneren. Het ongebreideld jagen op schrijffouten heeft op de leerlingen evenwel een demotiverende invloed. De creativiteit van de leraar kan er voor zorgen dat grammaticale oefeningen niet per se saai hoeven te zijn.
AV Engels D/2002/0279/056
13
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
− −
Het foutloos overschrijven/typen van beroepsgericht tekstmateriaal gebeurt in overleg met de leraar technische en praktische vakken. Het eindproduct van deze taalvaardigheid verkrijgt de leerling hoofdzakelijk bij tekstverwerking met de computer. Voor de beroepsgerichte schrijfopdrachten zal de leraar zich informeren over en aansluiten bij de opdrachten die de leerlingen krijgen in de stageplaatsen. Zo zal de noodzakelijke aansluiting van de opleiding op school bij de bedrijven/KMO's in de regio de beste kansen krijgen.
6
TAALSITUATIES EN WOORDVELDEN
De leerplandoelen en de leerinhouden worden nagestreefd binnen een aantal taalsituaties met de eraan verbonden woordvelden. Bij de algemene doelstellingen werd erop gewezen dat de studie van het Engels zich richt op zowel het bevorderen van de algemene omgangstaal als op de beheersing van beroepsgerichte kennis en vaardigheden. De taalsituaties in de derde graad zullen dan ook betrekking hebben op enerzijds meer algemene domeinen en anderzijds op voorspelbare beroepssituaties. Naargelang van de concrete klassituatie kan de leraar naar eigen inzicht een aantal taalsituaties kiezen. Niet-exhaustieve lijst van taalsituaties: − algemene onderwerpen: uitbreiding/verdieping van de onderwerpen uit de tweede graad (de klas, de school, de familie, dagelijkse bezigheden thuis, wonen, de tuin, huisdieren, maaltijden, de voeding, winkelen, vrienden, feesten, hobby's, televisie en film, de vakantie, het dorp en de stad, het verkeer, de dokter, het weer, de kleding); nieuwe mogelijke taalsituaties: verschillende sporten het ziekenhuis, de politie, het theater, het museum, een restaurantbezoek, het nieuws, politiek reizen, ... −
beroepsgerichte taalsituaties: woordvelden in verband met concrete beroepssituaties: in de winkel en het warenhuis, op het kantoor.
AV Engels D/2002/0279/056
14
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
7
UITBREIDING
Het voorliggende leerplan is bedoeld voor 2 uur Engels per week in de studierichting BSO 'Kantoor'. Scholen die het vak Engels wensen te versterken, houden rekening met volgende uitbreidingsmogelijkheden: −
−
−
Het grootste deel van de uitbreidingstijd zal worden besteed aan het verdiepen van de leerinhouden die in dit leerplan worden aangegeven. Het speelt namelijk in het voordeel van de leerlingen wanneer ze een eerder beperkt taalgamma vlot en goed beheersen, dan wel wanneer ze een uitgebreider taalaanbod onderwezen krijgen dat ze zich onvoldoende eigen hebben kunnen maken.In deze handelsgeoriënteerde studierichting zal de verdieping vooral betrekking hebben op de doelstellingen en leerinhouden in verband met 'spreken' en 'luisteren'. Om de motivatie van de leerlingen te verhogen verdient het aanbeveling op regelmatige tijdstippen interessant materiaal via de computer te verwerken: zie bijvoorbeeld de website http://www.bbc.co.uk . Raadpleeg de alfabetische index voor de meest uiteenlopende onderwerpen ook op eenvoudig niveau. Speciale taalpakketten zijn ook te vinden onder de rubriek ‘Learning – Learning English’ of ‘Learning for Work’ Een andere vaardigheid waaraan binnen de uitbreidingsleerstof aandacht zal worden besteed, is het leren gebruiken van het woordenboek (zoals o.a. een Engelstalig verklarend woordenboek, bijv. Cambridge International Dictionary of English) en een basisspraakkunst. In verband met het woordenboek komt het er op aan dat de leerlingen de juiste betekenis van het te vertalen woord kunnen vinden. In die zin zullen expliciete oefeningen op het selecteren van de juiste betekenis in een bepaalde context worden gegeven. Het verdient aanbeveling om de leerlingen geregeld een eenvoudige basisspraakkunst te laten gebruiken bij het maken en/of het verbeteren van hun schrijfopdrachten. Hierdoor wordt de grammaticale component functioneel geïntegreerd in het leerpakket, en verwerven de leerlingen zowel de attitude als de vaardigheid om naslagwerken bij hun taken te gebruiken.
8
EVALUATIE
Evaluatie is geen doel op zich. Ze hoort thuis in een didactisch kader. Zo moet het duidelijk zijn dat de beginsituatie van de leerlingen, de doelstellingen, de leerinhouden en de leersituatie bepalend zijn voor wat en hoe dient te worden geëvalueerd. Het door de leerkracht begeleid gebruik van zelfevaluatie op basis van concrete eenvoudige checklists die leerlingen invullen, verdient aanbeveling en kan de motivatie en het zelfstandig functioneren van de leerlingen verhogen. Hieruit volgt dat evaluatie een middel is om: − de leraar inzicht te geven in de vorderingen van de leerlingen voor het vak Engels; zo kan hij snel hulp bieden waar nodig of betere leerlingen uitbreidingsleerstof aanbieden; − de leerlingen en de ouders te informeren over de vorderingen; − besluiten te nemen in verband met de volgende leerfasen; de vorderingen van de leerlingen voor Engels zullen mee bepalen hoe de leraar, rekening houdend met het leerplan, de volgende leerfase aanvat, verwerkt en weer evalueert. AV Engels D/2002/0279/056
15
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO
9
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN
Onder "minimaal" wordt verstaan wat normaal voor elke taalles beschikbaar moet zijn: − een cassetterecorder van aangepaste kwaliteit voor klasgebruik: goede klankkwaliteit en met teller − een cd-speler van aangepaste kwaliteit voor klasgebruik: goede klankkwaliteit en met trackaanduiding − een videorecorder met beeldscherm − een overheadprojector met projectievlak − de cassettes, cd's en videobanden die horen bij de gebruikte leermiddelen, in voldoende exemplaren − een wandbord of andere mogelijkheid tot affichering, in elk lokaal waar regelmatig taallessen gegeven worden − verklarende en/of vertaalwoordenboeken, aangepast aan het taalniveau van de leerlingen verplaatsbaar meubilair voor flexibele opstelling
10
BIBLIOGRAFIE
CANDLIN, C.N., The communicative teaching of English. Principles and an exercise typology. London, Longman, 1981. FRANK, C., RINVOLUCRI, M., Grammar in Action. Awareness activities for language learning. Oxford, Pergamon Press, 1983. GAIRNS, R., REDMAN, S., Working with words. A guide to teaching and learning vocabulary. Cambridge, Cambridge University Press, 1986. HOWARD-WILLIAMS, D., Word games with English. London, Heinemann Educational Books, 1986. KLIPPEL, F., Keep Talking. Communicative fluency activities for language teaching. Cambridge, Cambridge University Press, 1984. LITTLEWOOD, W., Communicative Language teaching, an introduction. Cambridge, Cambridge University Press, 1982. LIVINGSTONE, C., Role play in language learning. London, Longman, 1983. PORCHER, L., Interrogation sur les besoins langagiers en contextes scolaires. Strasbourg, Conseil de l'Europe, 1985. RINVOLUCRI, M., Grammar Games. Cognitive, affective and drama activities for EFL students. Cambridge, Cambridge University Press, 1984. SHEILS, J., Communication in the modern languages classroom. Strasbourg, Council for Cultural co-operation, 1988. Het Europees Correspondentieboek: een gids voor internationale correspondentie. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1989. AV Engels D/2002/0279/056
16
Kantoor – Verkoop 3de graad BSO