© Jacques Rougerie / SeaOrbiter®
CONFERENCE ERASMUS-DESCARTES CONFERENTIE
LEVEN MET WATER / VIVRE AVEC L’EAU 18.11.2011 | 9.00 - 18.00 |
Felix Meritis, Amsterdam
Info: www.institutfrancais.nl + 31 (0) 20 53 19 52 6
Paneldiscussie 1 Koos VAN OORD Oud-boegbeeld Water, Commissaris bij Van Oord N.V.
PROGRAMMA
Jean-Louis OLIVER, Secretaris-Generaal, Académie de l’eau Prof. Joyeeta GUPTA Hoogleraar VU Amsterdam & UNESCOIHE
9.00 - 9.15
Opening door de Ambassadeur van Frankrijk Dhr. Pierre MÉNAT
Moderator : Prof. Wim VAN VIERSSEN Directeur KWR Watercycle Research, Hoogleraar TU Delft Paneldiscussie 2 Roelof KRUIZE, Directeur Waternet
9.15 - 9.45
Inleidende lezing Dhr. Jacques ROUGERIE, architect
9.45 - 11.15
Paneldiscussie 1 : Het blauwe goud: water als essentiële hulpbron
Sybe SCHAAP, Voorzitter Netherlands Water Partnership
11.15 - 11.30
Koffiepauze
Alain MENESGUEN, Wetenschappelijk Directeur Kust en Ecosystemen, IFREMER
11.30 - 12.45
Paneldiscussie 2 : Water, landbouw en gezondheid
Moderator : Vincent DENBY-WILKES Directeur programma ACCESS (toegang tot energie in ontwikkelingslanden) bij EDF
12.45 - 14 .15
Lunchpauze
Paneldiscussie 3 Béatrice ABOLLIVIER Prefect departement Charente-Maritime
14.15 - 15.45
Paneldiscussie 3 : Preventie en crisisbeheer bij watergerelateerde rampen
Bart PARMET Directeur Staf Deltacommissaris
15.45 - 16.00
Koffiepauze
Anne-Marie LEVRAUT Hoofd Dienst Natuurrampen, Ministerie van Ecologie, Duurzame Ontwikkeling en Transport
16.00 - 17.30
Paneldiscussie 4 : De inrichting van het landschap: gebruik van waterwegen en stedenbouw
Jan GELUK Dijkgraaf Waterschap Hollandse Delta
17.30 - 18.00
Afsluitende lezing Dhr. Pol TUMMERS, initiator project Bergen aan Zee en Adviseur bij ingenieursbureau DHV
18.00 - 18.45
Daniel VILLESSOT, Wetenschappelijk Directeur Lyonnaise des Eaux – SUEZ Environnement
Receptie
Moderator : Robert SLOMP, Adviseur Veiligheid Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Paneldiscussie 4 François-Xavier DE BEAULAINCOURT Directeur project « Grands Travaux Mont-Saint-Michel » Alexandra VAN OLST Directeur ingenieursbureau IBA Amsterdam Arnould LEFEBURE, Secretaris-Generaal Internationale Scheldecommissie René VAN DER PLAS Directeur Havenontwikkeling en Constructie (Maasvlakte 2), Havenbedrijf Rotterdam
ERASMUS-DESCARTES CONFERENTIE : LEVEN MET WATER 18.11.2011 | 9.00 -18.00 Felix Meritis, Keizersgracht 324, Amsterdam
2
Moderator : Fouad LAROUI civiel ingenieur en schrijver
THEMA
Water
een vruchtbaar onderwerp van vergelijking en debat tussen Frankrijk en Nederland, vormt het thema van de negende Erasmus-Descartes conferentie. De vele dimensies van watermanagement worden in vier verschillende paneldiscussies onder de loep genomen. De conferentie benadert het thema ‘water’ vanuit twee perspectieven. Het eerste perspectief omvat water als hulpbron in Frankrijk en Nederland, maar ook elders ter wereld. Er wordt ingegaan op de groeiende schaarste van water en de uitdaging om betaalbaar en schoon drinkwater te leveren aan degenen die het nodig hebben. Vanuit het tweede perspectief belicht deze conferentie het leven met water. Zo is er aandacht voor de risico’s gerelateerd aan water, met een nadruk op preventie en crisisbeheer. Ook zal de inrichting van de ruimte op het gebied van waterwegen en stedenbouw centraal staan.
Perspectief I – ochtend : twee paneldiscussies Paneldiscussie 1 : Het blauwe goud: water als essentiële hulpbron Van oudsher beschouwd als een gratis en schone hulpbron en bovenal onuitputbaar, is drinkwater vandaag de dag schaarser geworden. Bovendien is de schaarste van water van groeiend strategisch belang in een veranderende wereld. Twee perspectieven van water staan in deze paneldiscussie tegenover elkaar: water als gemeenschapsgoed, waarbij water onder publiek beheer staat; het ander beschouwt water als handelsgoed in een vrije markt. Deze twee filosofieën werpen radicaal andere vragen op met betrekking tot de distributie van water. Als water een handelsgoed is, onder welke voorwaarden kan dit worden gecommercialiseerd? Hoe kan men ervoor zorgen dat egalitaire distributie gewaarborgd wordt? En als water een publiek goed is waarop elke aardbewoner aansprak kan maken, welke internationale organisatie is dan aangewezen om de watervoorraden te beheren? Hoe kan men de meest hulpbehoevenden beschermen? Wat is een rechtvaardige verdeling van water? Paneldiscussie 2 : Water, landbouw en gezondheid De relatie tussen water, landbouw en gezondheid is een historisch gegeven. Op mondiaal niveau gebruikt de landbouw 70 % van de zoetwatervoorraden (tegen slechts 10 % die steden gezamenlijk verbruiken), vooral voor de irrigatie van landbouwgewassen. Dit intensieve gebruik maakt de toegang tot watervoorraden kwetsbaar, hetgeen experts “hydrological stress” noemen. Vanuit dit opzicht lijkt het essentieel gewassen te kweken die aangepast zijn aan het klimaat waarin zij verbouwd worden en een effectiever systeem van irrigatie te ontwikkelen, waardoor watergebruik wordt verminderd. Het toenemende aantal droogtes in landbouwgebieden stelt hier nog een extra opgave tegenover. Een verantwoord gebruik van watervoorraden is dus onontkoombaar vanuit het oogpunt van duurzame ontwikkeling en het behoud van biodiversiteit. Daarbij zit gezondheid in het water. De mens haalt veel van de benodigde mineralen en andere elementen uit water. Het is dus van het grootste belang dat de kwaliteit optimaal is. De noodzaak is dan ook een hoogwaardig systeem van waterzuivering te ontwikkelen, zodat schoon en veilig drinkwater kan worden geleverd. Wat zijn de diverse strategieën voor waterzuivering die wij gebruiken? Wat voor problemen hangen er samen met vervuiling van oppervlaktewater door bijvoorbeeld landbouw?
ERASMUS-DESCARTES CONFERENTIE : LEVEN MET WATER 18.11.2011 | 9.00 -18.00 Felix Meritis, Keizersgracht 324, Amsterdam
3
Perspectief II – middag : twee paneldiscussies Paneldiscussie 3 : Preventie en crisisbeheer bij watergerelateerde rampen Deze paneldiscussie benadert de kwestie van preventie en risicobeheer in het bijzonder vanuit het opzicht van wetgeving en de rol van de staat. Nederland heeft zich altijd moeten verzetten tegen de oprukkende zee. Veel van de huidige organisatiestructuren zijn ontwikkeld vanuit de noodzaak samen te werken om het water het hoofd te bieden. Met name door enkele ernstige waterrampen is Nederland ervan doordrongen dat preventie en effectief crisisbeheer onontkoombaar zijn voor het veiligstellen van droge voeten. Het bekendste voorbeeld is natuurlijk de ontwikkeling van de Deltawerken in het tweede deel van de 20ste eeuw. Maar ook in het hoger gelegen Frankrijk is preventie ten aanzien van watergerelateerde rampen een belangrijke kwestie. Na de storm Xynthia in 2010 werd de vraag gesteld of een betere integrale aanpak zou moeten worden gebruikt om slachtoffers en materiele schade in de toekomst te beperken. Welke rol spelen overheidsniveaus zoals gemeentes, waterschappen, prefecturen, provincies en ministeries in dit proces? Wat voor beleid is er in de twee landen op het gebied van preventie? Welke prioriteiten en risico’s zijn er terug te vinden in dit beleid? Wat was de impact van eerdere catastrofes op de huidige organisatiestructuur en welke risicostrategieën vloeien voort uit rampen met water als hoofdelement?
Paneldiscussie 4 : De inrichting van het landschap: gebruik van waterwegen en stedenbouw De intentie van deze paneldiscussie is het laten zien van concrete voorbeelden van het gebruik van water op het gebied van de inrichting van het landschap. Dit onderwerp omvat een stedenbouwkundig perspectief en behandelt ook het beheer van waterwegen. De inzet is het naar voren brengen van de grote invloed die water heeft op de inrichting van ons landschap en het blootleggen van de risico’s en kansen van leven met water. De aanwezigheid van water (in delta’s, polders, langs rivieren of aan de kust) heeft een belangrijke impact op de architectuur en stedenbouw. In de afgelopen jaren zijn op dit gebied veel nieuwe projecten ontwikkeld in beide landen. Daarbij speelt water van oudsher de rol van transportmiddel. Het zijn de rivieren die in grote lijnen de stadsinrichting en transportzones hebben bepaald. In dit panel wordt een balans opgesteld van de huidige staat van de constructie van kanalen en de inrichting en beheer van waterwegen. Tijdens deze paneldiscussie zullen er ook enkele grote projecten in aanbouw worden gepresenteerd, zoals het waterproject in de baai van Mont-Saint-Michel en de Tweede Maasvlakte bij de Rotterdamse haven.
ERASMUS-DESCARTES CONFERENTIE : LEVEN MET WATER 18.11.2011 | 9.00 -18.00 Felix Meritis, Keizersgracht 324, Amsterdam
4
ERASMUS-DESCARTES CONFERENTIE : LEVEN MET WATER 18.11.2011 | 9.00 -18.00 Felix Meritis, Keizersgracht 324, Amsterdam
5